Totonaco - Scripture Earth

taliminitanchá hasta tilakáhualh. Jesucristo ... jaé chixcú astán tatamakáxtokli. María ixnana Jesús ..... 36 Ni para miakxaka tú calimalacnu mintachihuín ...
3MB Größe 7 Downloads 39 vistas
XASASTI TALACCAXLAN El Nuevo Testamento

de Nuestro Señor Jesucristo en el totonaco de Papantla

La Liga Bíblica Las Sagradas Escrituras para Todos

El Nuevo Testamento en el totonaco de Papantla

La Liga Bíblica 2M primera edición 1979 [top] La Liga Bíblica 5C segunda edición 1985 La Liga Bíblica versión electrónica 2009 Publicado por

© La Liga Bíblica 1985

Se permite copiar, distribuir y comunicar públicamente esta obra bajo las siguientes condiciones: ‣ Reconocimiento. Reconozca a la Liga Bíblica los derechos que tiene en la impresión o distribución de esta obra, deslindándola de responsabilidad alguna por cualquier uso que se le de a la presente publicación. ‣ No comercial. No puede utilizar esta obra para fines lucrativos. ‣ Sin obras modificadas. No se puede alterar, transformar o generar una obra a partir de ésta.

ACLARACIONES SOBRE EL ALFABETO La mayor parte de las letras del alfabeto totonaco son las mismas del alfabeto español, con excepción de algunas que se usan con sonidos que no existen en el español. A continuación se dan algunas aclaraciones sobre las letras que representan sonidos diferentes al que tienen en español. La pronunciación de la c y la k no es igual en el alfabeto totonaco, sino que la k se pronuncia en una forma más gutural. Para notar la diferencia entre estos dos sonidos, compare las siguientes palabras:

mactum maktum tzapaca tzapaka

una cosa plana una vez peludo liviano

Las letras s y x tampoco se pronuncian igual, pues la x representa un sonido menos agudo que la s. Es necesario usar esta distinción para poder hacer la diferencia entre palabras como:

skoyú xkoyú skanán xkanán

prende la luz lo chamusca raja leña hace la pizca

Para distinguir la l sorda y la sonora, la sorda se escribe con lh. Así se puede notar que una palabra como lhu̱ hua mucho, no es la misma palabra que lu̱ hua culebra. La letra j tiene la misma pronunciación que se le da en español sólo cuando ocurre al principio de la sílaba. Al final de la sílaba, únicamente se oye como una ligera aspiración o pausa entre las letras. Compare por ejemplo:

yaj min ya̱ min pajlanca pa̱lanca

ya no viene todavía no viene espacio grande entre cosas tercio grande

Las vocales subrayadas tienen un sonido más prolongado que las vocales sencillas. Compare por ejemplo:

lhcaca lhca̱ca kalhtaxtú kalhta̱xtú chin chi ̱n tzisa tzi ̱sa

picoso tiene calor se despinta sobra llega aquí pus temprano en la mañana muy de noche

Índice SAN MATEO............................................................................1 SAN MARCOS........................................................................78 SAN LUCAS..........................................................................124 SAN JUAN...........................................................................202 HECHOS..............................................................................255 ROMANOS...........................................................................322 1 CORINTIOS.......................................................................355 2 CORINTIOS.......................................................................387 GÁLATAS.............................................................................406 EFESIOS...............................................................................417 FILIPENSES..........................................................................427 COLOSENSES.......................................................................434 1 TESALONICENSES............................................................441 2 TESALONICENSES............................................................447 1 TIMOTEO..........................................................................451 2 TIMOTEO..........................................................................460 TITO....................................................................................467 FILEMÓN.............................................................................471 HEBREOS.............................................................................473 SANTIAGO...........................................................................497 1 PEDRO..............................................................................505 2 PEDRO..............................................................................515 1 JUAN................................................................................522 2 JUAN................................................................................532 3 JUAN................................................................................534 JUDAS.................................................................................536 APOCALIPSIS.......................................................................540

SAN MATEO LICHIHUINAN IXLATAMAT JESUCRISTO Acaz, y Acaz ixti ̱cú huá Ezequías, 10 y xlá ixti ̱cú huá Manasés, y Manasés ixti ̱cú huá Amón, y Amón ixti ̱cú huá Josías. 11 Josías ixti ̱cú huá Jeconías (ixca̱kalhí tunuj ixcamán). Huá jaé quilhtamacú acxni tí ixtalama̱na nac Israel ca̱li ̱nca la̱ tachí ̱n chu̱ta natascuja nac aktum pu̱ latama̱n huanicán Babilonia. 12 Acxni ixtalama̱najcú ní ixca̱li ̱ncani ̱t, Jeconías ixti ̱cú huá Salatiel, y Salatiel ixti ̱cú huá Zorobabel. 13 Zorobabel ixti ̱cú huá Abiud, y Abiud ixti ̱cú huá Eliaquim, y Eliaquim ixti ̱cú huá Azor. 14 Azor ixti ̱cú huá Sadoc, Sadoc ixti ̱cú huá Aquim y Aquim ixti ̱cú huá Eliud. 15 Eliud ixti ̱cú huá Eleazar, Eleazar ixti ̱cú huá Matán, y xlá ixti ̱cú huá Jacob. 16 Jacob ixti ̱cú huá José, huá jaé chixcú tí a̱stá̱n ta̱tamakáxtokli María ixna̱na Jesús tí li ̱maca̱ncán Cristo ixama ca̱lakma̱xtú cristianos. 17 Chuná jaé la̱ta tica̱ma̱lacatzúqui ̱lh Abraham hasta tilakáhualh rey David talácstacli cha̱cu̱ta̱ti ixlacata lakko̱lún; y la̱ta tilatama̱lh rey David hasta tica̱li ̱nca la̱ tachí ̱n nac Babilonia talacstacpá cha̱cu̱ta̱ti ixlacata lakko̱lún, y

Ixtacuhui ̱nicán ixli ̱talakapasni Jesús



(Lc. 3.23‑38)

1

Ixli ̱talakapasnicán Jesús maká̱n ca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t Abraham y rey David. Ixtacuhui ̱nicán jaé lacchixcuhuí ̱n tí tali ̱mini ̱tanchá hasta tilakáhualh Jesucristo ixca̱huanicán: 2 Abraham ixti ̱cú huá Isaac, Isaac ixti ̱cú huá Jacob, y Jacob ixti ̱cú huá Judá (ixca̱kalhí ma̱s ixnata̱camán). 3 Judá ixti ̱cú huá Fares y Zara (ixna̱najcán ixuanicán Tamar). Fares ixti ̱cú huá Esrom, y Esrom ixti ̱cú huá Aram. 4 Aram ixti ̱cú huá Aminadab, y xlá ixti ̱cú huá Naasón, y Naasón ixti ̱cú huá Salmón. 5 Salmón ixti ̱cú huá Booz (ixna̱na ixuanicán Rahab), y Booz ixti ̱cú huá Obed (ixna̱na ixuanicán Rut), y Obed ixti ̱cú huá Isaí. 6 Isaí ixti ̱cú huá rey David, y rey David ta̱tamakáxtokli ixta̱cha̱t Urías y takálhi ̱lh ixkahuasacán Salomón. 7 Salomón ixti ̱cú huá Roboam, y Roboam ixti ̱cú huá Abías, y Abías ixti ̱cú huá Asa 8 y Asa ixti ̱cú huá Josafat, y Josafat ixti ̱cú huá Joram, y Joram ixti ̱cú huá Uzías. 9 Uzías ixti ̱cú huá Jotam, Jotam ixti ̱cú huá































1

SAN MATEO 1​, ​2 cha̱cu̱ta̱ti talacstacpá la̱ta tica̱li ̱nca la̱ tachí ̱n hasta tilakáhualh Jesús. Xatakalhchihuí ̱n la̱ lakáhualh Jesús (Lc. 2.1‑7)

18 Cama

li ̱chihui ̱nán la̱ qui ̱táxtulh acxni tilakáhualh Jesús ca̱quilhtamacú: María, ixna̱na Jesús, ixtasquín ixuí ixama ta̱tamakaxtoka José; pero la̱ta ya̱ ixta̱latamá, y ni ̱ para tí ixmacxamani ̱t, Dios ma̱lakachá̱nilh María camactánulh ixli ̱tlihueke Espíritu Santo y xlá maklhcátzi ̱lh acxni ta̱tá̱yalh cha̱tum skata. 19 Acxni cátzi ̱lh José xlacata ixlí ̱i ̱t María ixta̱yajá skata, ni ̱ ma̱lacápu̱lh xlacata ni ̱ nali ̱kalhkama̱nancán pero tze̱k ixama makxtaka, ixama lactlahuakó ixtachihuí ̱n ni ̱ma̱ ixlacca̱xtlahuani ̱t, pues xlá ti ̱tum ixlama tla̱n chixcú ixuani ̱t. 20 Chuná jaé ixlacpuhuán, y maktum la̱ta itlhtatama li ̱ma̱níxnalh cha̱tum ángel xla Dios, xlá lakata̱yachi y huánilh: ―José ixli ̱talakapasni rey David, ni ̱ cama̱pálajti mintapuhuá̱n, cata̱tamakáxtokti María y cata̱latapa porque namá skata ni ̱ma̱ ta̱yajá ixli ̱tlihueke Espíritu Santo ta̱ya̱huani ̱t. 21 Y acxni nalakahuán namá skata, nahuili ̱niya ixtacuhui ̱ní Jesús. Jaé tachihuí ̱n huamputún “tí quinca̱lakma̱xtuyá̱n”, porque xlá ama ca̱ma̱ke̱nu̱ ní ixtala̱kalhi ̱ncán hua̱k ixcamán Dios. 22 Huá jaé qui ̱táxtulh xlacata María nama̱kantaxtí tú ma̱lacpuhuá̱ni ̱lh Dios cha̱tum profeta; xlá chuné chihuí ̱nalh: 23 Cha̱tum tzuma̱t la̱ta ni ̱ macxamani ̱t chixcú ama ta̱ta̱yá cha̱tum skata,  







2 y ama̱ca li ̱ma̱pa̱cuhui ̱cán Emanuel. (Jaé tachihuín huamputún: “Dios quinca̱ta̱lamá̱n.”) 24 Acxni stácnalh José, ma̱kantáxti ̱lh tú huánilh amá ángel, ta̱tamakáxtokli María y ta̱latáma̱lh la̱ ixta̱cha̱t. 25 Pero ni ̱ lakxtum ta̱lhtátalh hasta lakáhualh xla̱huán itskata María, y José huilínilh ixtacuhui ̱ní Jesús.  



Makapitzi magos talacaputzá Jesús

2

Jesús lakáhualh nac actzú ca̱chiquí ̱n huanicán Belén ixli ̱tapaksí Judea, y aná jaé lanca pu̱ latama̱n ixma̱paksi ̱nán rey Herodes jaé quilhtamacú. Ni ̱ ixli ̱maka̱s táchilh nac Jerusalén makapitzi lacchixcuhuín huanicán magos tí ixtali ̱kalhtahuaká la̱ tla̱huán stacu, ixtamín nac aktum pu̱ latama̱n pakán ní ixlactaxtú chichiní. 2 Xlacán tzúculh takalasquini ̱nán: ―¿Nicu huí amá actzú rey ni ̱ma̱ lakahuani ̱t y ama ma̱lacatzuquí ixtapáksi ̱t nac Israel? Nac quimpu̱ latama̱ncán cacxilhui la̱ tzúculh lakaskoy itstacu nac akapú̱ n, y huá cli ̱mini ̱táu lakachixcuhui ̱yá̱u. 3-4 Hua̱k cristianos xalac Jerusalén tzúculh ta̱katuyún, ixtacatzi ̱putún ticu yá skata ixlakahuani ̱t ixama ca̱ma̱paksí. Rey Herodes na̱ chuná tzúculh tatlaká, y lacapala ca̱ma̱makstokko̱lh xanapuxcun curas y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos. Ca̱kalasquínilh: ―Quila̱huaníu, ¿ni ̱ catzi ̱yá̱tit para profetas tancs tali ̱lhca̱ni ̱t lihua neje yá ca̱chi ̱quín ama lakahuán Cristo tí huaná̱tit ama ca̱lakma̱xtuyá̱n?  



3

SAN MATEO 2 5 Xlacán

takálhti ̱lh: ―Amá Cristo ama lakahuán nac Belén porque cha̱tum namá profetas, Dios chuné ma̱lacpuhuá̱ni ̱lh natzoka nac ixlibro: 6 Huix li ̱xcájnit actzú ca̱chiquí ̱n Belén, ni ̱tú cali ̱púhuanti, ma̱squi nac pu̱ latama̱n Judea lakmakancana aná jaé ca̱chiquín ama lakahuán cha̱tum xapuxcu chixcú tí ama ca̱maktakalha quincamán xalac Israel. 7 Astá̱n Herodes tze̱k ca̱tasánilh amá magos y ca̱kalhpútzalh lihua xnicu ixta̱cxilhni ̱t tzúculh lakskoy itstacu Cristo. 8 Y la̱ ca̱li ̱cxilhko̱lh, ca̱huánilh: ―Capítit nac Belén y calacaputzátit namá skata; y acxni nataka̱sá̱tit nataná̱tit quila̱huaniyá̱u lihua nicu huí xlacata na̱ nacán lakachixcuhuí. 9 La̱ ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh rey Herodes xlacán tata̱yapá nac tijia, y amá stacu tzucupá ca̱pu̱ laní ní ixtatla̱huama̱na hasta tácha̱lh nac Belén. Y acxni tatalacatzúhui ̱lh ní ixlakahuani ̱t Jesús, amá stacu tancs ta̱tá̱yalh ixchic. 10 Xlacán tali ̱pa̱xahuako̱lh tú ixta̱cxilhma̱na, 11 y tatziyanti ̱lhá tatánu̱ lh nac ákxtaka y tá̱cxilhli amá skata ixkokama ixna̱na María. Tuncán tatatzokóstalh y talakachixcúhui ̱lh. Astá̱n tama̱kálhke̱lh cajas ní ixtamuju̱ ni ̱t la̱ta tú ixtali ̱mín, y tama̱squíhui ̱lh amá actzú skata: oro, incienso y xamu̱csún mirra. 12 Astá̱n acxni talhtátalh, cha̱tum ángel ca̱ma̱ma̱níxni ̱lh ni ̱ catalactáspitli nac Jerusalén ní  











ixlama rey Herodes xlacata ni ̱tú catali ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh; y talácalh ixpu̱ latama̱ncán a̱lacatunu tijia.

13 La̱

José ma̱tza̱lí Jesús y li ̱n nac pu̱ latama̱n Egipto

ta̱nko̱lh amá paxia̱lhnaní ̱n, cha̱tum ixángel Dios ma̱ma̱níxni ̱lh José acxni itlhtatama, y huánilh: ―La̱ta chí tuncán cata̱qui y cata̱tza̱la namá skata na̱ chuná ixna̱na; caca̱li ̱pi nac pu̱ latama̱n Egipto. Aná calatapa hasta xní nacuaniparayá̱n tú mili ̱tláhuat, porque rey Herodes ama tzaksá makní jaé skata. 14 José pi ̱huá amá ca̱tzisní ca̱ta̱tzá̱lalh amá skata y na̱ chuná María pakán nac Egipto. 15 Aná talatáma̱lh hasta tíni ̱lh rey Herodes. Chuná jaé kantáxtulh ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ma̱ tima̱lacpuhuá̱ni ̱lh profeta Josías natzoka nac ixlibro, y xlá huá: “Cli ̱ma̱paksí ̱nalh cali ̱minca quinkahuasa catáxtulh ní latamá cEgipto.”  



Herodes li ̱ma̱paksi ̱nán caca̱makni ̱ca lactzú camán nac Belén 16 Herodes

li ̱cuánit sí ̱tzi ̱lh acxni ma̱kachákxi ̱lh la̱ ixta̱kskahuini ̱t amá magos pues ni ̱ ixtalactaspitni ̱t ní ixca̱huanini ̱t. Xlá ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh soldados catáalh nac Belén y catamákni ̱lh hua̱k lactzú lakkahuasán ni ̱ma̱ ya̱ ixtama̱sputú aktuy ca̱ta, pues amá magos tí ixca̱ta̱chihui ̱nani ̱t ixtahuanini ̱t xlacata ixkalhí como aktuy ca̱ta la̱ta xla̱huán titá̱cxilhli itstacu Cristo. 17 Jaé tamakní ̱n ni ̱ma̱ tláhualh rey Herodes li ̱ma̱kantáxti ̱lh tú istzokni ̱t profeta Jeremías, xlá huá:  

SAN MATEO 2​, ​3

4

18 Aná

nac aktum actzú ca̱chiquín huanicán Ramá, takaxmatí la̱ ta̱ktasá tí ta̱k xtakajnán; mákat taquilhchá̱n la̱ta tatasá, pues ixlacchajancán talaktasá, la̱ta tali ̱puhuán ixcamancán ni ̱ma̱ tamakatzanka̱ni ̱t; y ni ̱ talacasquín tí naca̱ta̱chihui ̱nán li ̱pa̱xáu. 19 Táalh quilhtamacú rey Herodes ni ̱lh y maktum acxni itlhtatama José, cha̱tum ixángel Dios ma̱ma̱níxni ̱lh y huánilh: 20 ―Cata̱qui, caca̱ta̱taspitpara namá actzú kahuasa y na̱ chuná ixna̱na nac mimpu̱latama̱ncán Israel porque tí ixtamakni ̱putún chí tani ̱lhá. 21 José ta̱yapá nac tijia ca̱ta̱ampá Jesús y María pakán ixpu̱latama̱ncán Israel. 22 La̱ta ya̱ ixchá̱n nac Judea catzi ̱tá̱yalh nac tijia xlacata acxni ni ̱lh rey Herodes tzúculh ma̱paksi ̱nán ixlakapu̱ xoko ixkahuasa ixuanicán Arquelao. José jícualh tziná y ni ̱ cha̱mpútulh aná, pero maktum acxni itlhtatama, cha̱tum ixángel Dios ma̱ma̱níxni ̱lh y huánilh caalh latamá nac Galilea. 23 Ti ̱tum tácha̱lh amá pu̱ latama̱n Galilea y táalh talatamá nac aktum actzú ca̱chiquí ̱n huanicán Nazaret. Profetas taquílhcha̱lh acxni tali ̱chihuí ̱nalh xlacata Cristo tí ixama ca̱lakma̱xtú cristianos ixama li ̱ma̱pa̱cuhui ̱cán nazareno.  









Juan Bautista chihui ̱nán nac desierto (Mr. 1.1‑8; Lc. 3.1‑9, 15‑17; Jn. 1.19‑28)

3

Juan Bautista acxni lákcha̱lh ixquilhtamacú nama̱lacatzuquí ixtascújut, alh

aná ní ni ̱tí talama̱na nac desierto ni ̱ma̱ ixuí nac pu̱ latama̱n Judea. Xlá tzúculh tzaksá ca̱ma̱tancsá cristianos, 2 y ca̱li ̱tlá̱n ixca̱huaní: ―Catalakxta̱palí ̱tit ni ̱ tla̱n milatama̱tcán y cali ̱pa̱huántit Dios porque accha̱ni ̱t ixquilhtamacú acxni Dios nama̱lacatzuquí sa̱sti ixtapáksi ̱t nac ca̱quilhtamacú. 3 Profeta Isaías maká̱n ixli ̱chihui ̱nani ̱t ixtascújut Juan, y lacatum chuné istzokni ̱t ixlacata: Nac desierto ama takaxmatí la̱ aktasá acxni ma̱kalhchihui ̱ni ̱nán cha̱tum chixcú: “Catacá̱xtit, tancs calatapá̱tit, ti ̱tum catrapí ̱tit ixtijia milatama̱tcán, pues mima ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n Mimpu̱chinacán.” 4 Juan ixli ̱tlahuani ̱t ixlháka̱t ixmakxu̱hua camello, ixli ̱tampu̱lakchi ̱cani ̱t aktum cinturón xla xu̱hua; ixli ̱hua̱yán lactzú xtuqui y táxca̱t xala ca̱quihuí ̱n ni ̱ma̱ ixca̱taka̱sa. 5 Ixtaán takaxmata Juan nac desierto lhu̱hua cristianos xala ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén y tí ixtalama̱na ixli ̱ti ̱lanca pu̱latama̱n Judea, y na chuná tí ixtalama̱na ixquilhpa̱ni ̱tni kalhtuchoko Jordán. 6 Tí ixtali ̱ta̱yá ixtala̱kalhi ̱ncán ixli ̱hua̱k ixnacujcán xlá ixca̱kmunú nac kalhtu̱choko Jordán. 7 Pero namá judíos tí ixca̱huanicán fariseos y tí ixca̱huanicán saduceos na̱ tzúculh tamín na̱ naca̱kmunucán. Xlá ixca̱lakakahuaní, ixca̱ta̱ma̱lacastuca ixkasatcán lacli ̱cuánit lu̱hua; chuné ixca̱huaní: ―Huixín la̱ ixli ̱talakapasnicán xcananí ̱n lu̱hua. ¿Ticu ca̱huanín  











5

SAN MATEO 3​, ​4

para ta̱kmunuyá̱tit pa̱t taxtuniyá̱tit ta̱kxtakajni ni ̱ma̱ talacatzuhui ̱ma? 8 Ma̱s ca̱macuaniyá̱n pu̱ la calakxta̱palí ̱tit milatama̱tcán y cama̱sí ̱tit xli ̱ca̱na lapa̱nántit la̱ lactlá̱n cristianos. 9 ¿A poco puhuaná̱tit huixín ni ̱tú ama ca̱pa̱xtoká̱n porque li ̱tanu̱yá̱tit ixli ̱talakapasni Abraham? Namá ni ̱tú li ̱macuán porque aquit tancs cca̱huaniyá̱n, Dios para ixlacásquilh tla̱n ca̱lakxta̱palí catu̱ya̱huá chíhuix y ixli ̱talakapasni Abraham ca̱tlahuá. 10 Dios ca̱cxilhni ̱t lhu̱hua cristianos la̱ quihui ni ̱ma̱ yaj tú tali ̱macuán; ixhacha ma̱kapu̱ya̱huani ̱ttá ama ca̱ma̱xoko̱ní. Namá cristianos tí ca̱li ̱macá̱n quihui ni ̱ma̱ yaj tama̱stá tla̱n ixtahuácat nac ixlatama̱tcán ama ca̱tancá y ama ca̱ma̱pú nac lhcúya̱t. 11 ’Tí talakmakán ixtala̱kalhi ̱ncán aquit cca̱liakmunú chúchut xlacata naca̱li ̱lakapascán talakxta̱pali ̱ni ̱t ixlatama̱tcán, pero amajá chin cha̱tum tí cpu̱lanima y huá tí kalhí li ̱tlihueke que ni ̱ siquiera cma̱ta̱xtuca ixtasa̱cua nacuán tí nakatxcuta nama̱xtuní ixtatu̱nu. Xlá ama ca̱liakmunuyá̱n ixli ̱tlihueke Espíritu Santo y ama ca̱li ̱cxila mintapuhua̱ncán nac lhcúya̱t. 12 Y jaé tí ama ca̱lacsaca cristianos, lacpuhuani ̱ttá la̱ ama ca̱ma̱pitzí, naca̱tlahuá la̱ tí ma̱lakkosú itstapu. Ama ma̱xtú hua̱k palhma ni ̱ma̱ ta̱lani ̱t, ama ma̱pú nac lhcúya̱t ni ̱ma̱ ni ̱cxni laksputa; y hua̱k xalacscarancua ixtalhtzi ixtachaná̱n ama ma̱quí nac ixchic xlacata ni ̱tú nalaní.  









Juan akmunú Jesús

(Mr. 1.9‑11; Lc. 3.21‑22)

13 Ni ̱ ixli ̱maka̱s

quilhtamacú Jesús taxtutá̱qui ̱lh ixca̱chiquí ̱n

nac Galilea y alh pakán nac kalhtu̱choko Jordán xlacata naakmunú Juan Bautista. 14 Pero xlá ni ̱ akmunupútulh y huánilh: ―¿Hua̱nchi quilaktana xlacata aquit nacakmunuyá̱n? Aquit chá clacasquín huix naquiakmunuya porque huix ma̱s tali ̱pa̱u. 15 Jesús kálhti ̱lh: ―Ni ̱tú cahuanti huix; caquiakmunu. Chí tamaclacasquiní cama̱kantaxti ̱huí tú laclhca̱ni ̱t Dios natlahuayá̱u nac quilacatacán. 16 Juan yaj ma̱s tú huánilh y akmúnulh Jesús nac kalhtu̱choko Jordán; y acxni tzúculh tacuta nac ixquilhtú̱ n chúchut, tási ̱lh la̱ akapú̱ n talácqui ̱lh y tá̱ctalh Ixespíritu Dios la̱ tantum paloma y akchipánilh ixtalacapa̱stacni Jesús y chuná jaé maklhtí ̱nalh ixli ̱tlihueke. 17 Nac akapú̱ n takaxmáti ̱lh jaé tachihuí ̱n: ―Huá jaé quinkahuasa ni ̱ma̱ clakalhamán y snu̱ n cli ̱pa̱xahuá la̱ ckalhí.  







Tlajaná li ̱cxila Jesús natlahuá tala̱kalhí ̱n

4

(Mr. 1.12‑13; Lc. 4.1‑13)

La̱ ta̱kmunuko̱lh Jesús Espíritu Santo ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh naán latamá nac desierto xlacata tlajaná nali ̱cxila ixtapuhuá̱n para tla̱n nama̱tlahuí tala̱kalhí ̱n. 2 Xlá ni ̱tú li ̱huá̱yalh la̱ta latáma̱lh nac desierto ti ̱puxum chichiní y ti ̱puxum ca̱tzisní, pero acxni tzincsli tlajaná tuncán ma̱laktzanke̱pútulh ixtapuhuá̱n. 3 Ni ̱ para cátzi ̱lh la̱ lakata̱yachi y huánilh: ―Para xli ̱ca̱na huix Ixkahuasa Dios y kalhi ̱ya li ̱tlihueke, jaé chíhuix, simita caca̱tlahua.  



6

SAN MATEO 4 4 Xlá

kálhti ̱lh: ―¡To! Pues nac Escrituras huan: “Ni ̱ huata simita tla̱n li ̱latamá cha̱tum chixcú, na̱ tamaclacasquiní nali ̱kalhkasa ixli ̱stacni xli ̱hua̱k ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ma̱ li ̱ma̱paksi ̱nán.” 5 Astá̱n tlajaná tá̱alh Jesús nac ixakstí ̱n lanca pu̱siculan xla Jerusalén. 6 Y aná kalhputzapá: ―Para xli ̱ca̱na huix Ixkahuasa Dios capa̱tasta la̱ta ixli ̱ta̱lhmá̱n jaé pu̱siculan, pues nac Escrituras tatzokni ̱t: Dios ama ca̱ma̱lakachá ixángeles natamaktakalhá̱n, y natali ̱chipapa̱xtoká̱n ixmacán xlacata ni ̱ nata̱cuacaya y natalaxtapa̱ya nac ca̱chihuixni. 7 Xlá kalhti ̱pá: ―Pero nac Escrituras tatzokni ̱t: “Mimpu̱chiná Dios ni ̱cxni chu̱ta cali ̱kalhkamá̱nanti xlacata natlahuá milacata tú ni ̱ macuaniyá̱n.” 8 Tlajaná ta̱a mpá Jesús nac ixakstí ̱n aktum lanca sipi y ma̱lacahuá̱ni ̱ko̱lh hua̱k pu̱ ma̱paksi ̱n xala ca̱quilhtamacú y la̱ li ̱cá̱cni ̱t tahuila̱na. 9 Y amá tlajaná huánilh: ―Aquit nacmacama̱xqui ̱yá̱n hua̱k jaé pu̱latama̱n para quintatzokostaniya y quilakachixcuhui ̱ya la̱ mimpu̱chiná. 10 Pero Jesús kálhti ̱lh: ―¡Catake̱nu ní cyá tlajaná! Porque nac Escrituras huan: “Huata Dios Mimpu̱chiná calakachixcuhui y huata huá cakaxpatni tú li ̱ma̱paksi ̱yá̱n.” 11 Amá tlajaná yaj tú tá̱yalh y akxtakyá̱hualh Jesús; a̱stá̱n támilh ángeles xalac akapú̱ n y tamá̱xqui ̱lh tú ixmaclacasquín nali ̱latamá.  













Jesús ma̱tzuquí ixtascújut nac Galilea (Mr. 1.14‑15; Lc. 4.14‑15)

12 Ni ̱ ixli ̱maka̱s

Juan Bautista ma̱nu̱ca nac pu̱la̱chi ̱n; acxni cátzi ̱lh Jesús ampá nac Galilea y cha̱lh nac Nazaret ana ní itstacni ̱t. 13 Pero ni ̱ maka̱s tamákxtakli juú y alh latamá nac Capernaum; jaé ca̱chiquí ̱n ixuí ixquilhtú̱n pupunú Galilea ixca̱ta̱kalhpa̱xtoka aktuy pu̱latama̱n ca̱huanicán Zabulón y Neftalí. 14 Chuná jaé Jesús ma̱kantáxti ̱lh tú istzokni ̱t ixlacata profeta Isaías: 15 Nac ixacpún kalhtu̱choko Jordán ana ní lacatzucú lanca pu̱ latama̱n Galilea, nac tijia ni ̱ma̱ an nac pupunú, tahuila̱na aktuy actzú ca̱chiquí ̱n Zabulón y Neftalí, y tí talama̱na juú ca̱lakmakancán porque ni ̱ judíos; 16 xlacán ca̱paklhtu̱tá ixtalama̱na pero ca̱lákchilh lanca taxkáket tú natali ̱lacahua̱nán; y ma̱squi ixamajá ta̱kchakxa y talaktzanká, tla̱n tali ̱lacahuá̱nalh amá taxkáket. 17 La̱ta amá quilhtamacú Jesús tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos, ixca̱huaní: ―Calakxta̱palí ̱tit ni ̱ tla̱n milatama̱tcán y cali ̱pa̱huántit Dios porque accha̱ni ̱t quilhtamacú ama ma̱lacatzuquí sa̱sti ixtapáksi ̱t nac milatama̱tcán.  





Jesús ca̱huaní cha̱ta̱ti chakananí ̱n catatakókelh (Mr. 1.16‑20; Lc. 5.1‑11)

18 Maktum

quilhtamacú Jesús ixtla̱huama ixquilhtú̱ n pupunú xla Galilea acxni cá̱cxilhli cha̱tuy chakananí ̱n ixtamuju̱ ma̱na

7

SAN MATEO 4​, ​5

istza̱lhcán nac chúchut, cha̱tum ixuanicán Simón y a̱stá̱n li ̱tapa̱cúhui ̱lh Pedro, ixta̱cam ixuanicán Andrés. 19 Jesús ca̱huánilh: ―Huixín xchipananí ̱n tamakní, ¡quila̱takokéu y aquit nacca̱ma̱si ̱niyá̱n la̱ ca̱chipacán cristianos tí ta̱ktzanka̱ni ̱t! 20 Xlacán ni ̱ para tla̱n takaxmatko̱lh, tuncán ta̱k xtakmákalh istza̱lhcán y tatakókelh Jesús. 21 Tla̱huampá a̱laktzú y ca̱cxilhpá cha̱tuy li ̱ta̱camán Jacobo y Juan, xlacán ixtata̱taju̱ ma̱na ixti ̱cucán huanicán Zebedeo nac aktum barco, ixtalakaxtokoma̱na istza̱lhcán ni ̱ma̱ ixtapu̱chakanán. Jesús na̱ ca̱huánilh catatakókelh; 22 y na̱ chuná ni ̱ para tla̱n takaxmatko̱lh ta̱k xtakmákalh ixti ̱cucán, istza̱lhcán, y tatakókelh Jesús.  







Jesús ca̱ma̱kalhchihuiní lhu̱ hua cristianos 23 Jesús

(Lc. 6.17‑19)

ca̱ta̱lakatza̱lako̱lh ixdiscípulos amá pu̱ latama̱n Galilea y la̱ta ní ixchá̱n ixtanú nac ixpu̱tamakstoknicán judíos ni ̱ma̱ ixuí nac ca̱chiquí ̱n y aná ixca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos, ixca̱huaní la̱ Dios ixma̱lacatzuqui ̱putún sa̱sti ixtapáksi ̱t nac ixlatama̱tcán. Y na̱ chuná ixca̱ma̱ksa̱ní cristianos ni ̱ma̱ ixtakalhí xatu̱ta yá tá̱tat o tasipá̱ni ̱t. 24 Hua̱k ixtascújut Jesús ni ̱ma̱ ixca̱tlahuáy ixca̱li ̱chihui ̱nancán cani ̱huá mákat pu̱ latama̱n y lhu̱ hua tzúculh tali ̱mín ixta̱tatlaní ̱n, hasta tí xtalama̱na nac aktum  

mákat pu̱ latama̱n huanicán Siria na̱ tacátzi ̱lh. Ixca̱li ̱mincán tí ixtakalhí ti ̱pa̱katzi tá̱tat, tasipá̱ni ̱t, para tí xca̱makatlajani ̱t tlajaná, para tí ixtastaka̱ni ̱ni ̱t, para tí ixtalaclu̱ nchu̱ ni ̱t; Jesús hua̱k ixca̱ma̱ksa̱ní. 25 La̱ta ní ixán ixtatakoké lhu̱ hua cristianos xala cani ̱huá pu̱ latama̱n para xalac Galilea, Decápolis, Jerusalén, Judea y hasta tí ixtalama̱na ixli ̱quilhtu̱ na̱chá kalhtu̱choko Jordán.  

Jesús li ̱chihui ̱nán tí ama ma̱ta̱xtuca nalakchá̱n Dios

5

(Lc. 6.20‑23)

Maktum tunuj quilhtamacú Jesús ácxilhli la̱ ixtatakokeni ̱t lhu̱ hua cristianos. Xlá talacá̱cxtulh aktum sipi y acxni cha̱lh ní ca̱xtum tziná, aná curucs ca̱ta̱tahuilako̱lh ixdiscípulos 2 y tzúculh ca̱huaní jaé laclanca talacapa̱stacni la̱ ixli ̱latama̱tcán: 3 ―Catapa̱xáhualh ni ̱ cata̱katúyulh amá tí tali ̱ta̱yá huí tú ca̱tzanka̱ní nac ixnacujcán, pues tí chuná jaé takalhí ixtalacapa̱stacnicán Dios lakatí ca̱maklhti ̱nán nac ixtapáksi ̱t. 4 ’Catapa̱xáhualh ni ̱ cata̱katúyulh amá tí laccamama talaktasá tú tapa̱xtoka cristianos, porque Dios ama ca̱ma̱xquí li ̱camama natatziyán. 5 ’Catapa̱xáhualh ni ̱ cata̱katúyulh amá tí ni ̱ talakatí talactlancán, pues nac ixpa̱xtú̱ n Dios ama ca̱maklhti ̱nán hua̱k tú cama̱lacnu̱ ni ̱t naca̱ma̱xquí tí tali ̱pa̱huán. 6 ’Catapa̱xáhualh ni ̱ cata̱katúyulh amá tí xli ̱hua̱k ixnacujcán  









8

SAN MATEO 5 talacputzá la̱ tancs natalatamá, porque Dios ama ca̱ma̱xquí tú taputzá. 7 ’Catapa̱xáhualh ni ̱ cata̱katúyulh amá tí tla̱n tacatzí y ca̱lakalhamán xa̱makapitzi cristianos, porque Dios na̱ ama ca̱lakalhamán. 8 ’Catapa̱xáhualh ni ̱ cata̱katúyulh amá tí aktum tahuili ̱ni ̱t ixtapuhua̱ncán natamacuaní Dios nac ixlatama̱tcán, porque xlá ama ca̱ma̱cxcatzi ̱ní ixtalacapa̱stacni. 9 ’Catapa̱xáhualh ni ̱ cata̱katúlh amá tí tama̱koxumixí cristianos ni ̱ catará̱slakli, porque Dios ama ca̱li ̱macá̱n xli ̱ca̱na ixcamán. 10 ’Catapa̱xáhualh ni ̱ cata̱katúyulh amá tí tancs talama̱na ni ̱tú ixlakxtucán, pero ca̱liakskahuinancán y ca̱ta̱ra̱slakcán, pues la̱ jaé tí Dios lakatí ca̱maklhti ̱nán nac ixtapáksi ̱t. 11 ’Capa̱xahuátit ni ̱ ca̱katuyúntit huixín tí caj quilacata ca̱li ̱ya̱huacaná̱tit tú ni ̱ ca̱na, ca̱pu̱tlakacaná̱tit y ca̱ma̱k xtakajni ̱caná̱tit. 12 ¡Cama̱t la̱ní ̱tit tú ca̱lakcha̱ni ̱tán y ni ̱tú cali ̱puhuántit! Porque Dios Minticucán ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n mintaxoko̱ncán nac akapú̱ n. Ca̱ksántit profetas ni ̱ma̱ talatáma̱lh maká̱n, na̱ chuná ca̱pu̱tlakaca y ca̱ma̱k xtakajni ̱ca ma̱squi Dios ixca̱ma̱lakacha̱ni ̱t.  











Ixdiscípulos Jesús ca̱li ̱macá̱n la̱ mátzat y taxkáket (Mr. 9.50; Lc. 14.34‑35)

13 ’Aquit

cca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n ca̱quilhtamacú la̱ mátzat ni ̱ma̱ li ̱ma̱skoke̱nancán; huixín pa̱t ca̱ma̱ta̱yani ̱yá̱tit cristianos xlacata ni ̱

natalaktzanká. Huixín catzi ̱yá̱tit la̱ mátzat li ̱ma̱skoke̱cán li ̱hua xlacata nata̱yaní; pero para namá mátzat yaj ma̱skoke̱nán a̱huata maka̱ncán y cati ̱huá tla̱n lacta̱yamí. 14 ’Chuná li ̱tum, ixlacati ̱ncán cristianos huixín ixtaxkaketcán tú ama tali ̱lacahua̱nán ca̱quilhtamacú, na̱ chuná la̱ aktum ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ huí ixakstí ̱n sipi, cati ̱huá ma̱squi mákat tla̱n li ̱lacahua̱nán. 15 Nac aktum ákxtaka ni ̱cxni aktlapanu̱cán pu̱skon, siempre huili ̱cán ta̱lhmá̱n xlacata hua̱k cristianos natalacahua̱nán. 16 Y huixín na̱ chuná caca̱li ̱ma̱lacahuaní ̱tit xa̱makapitzi cristianos milatama̱tcán, y la̱ta tú tlahuayá̱tit xlacán tla̱n natali ̱lacahua̱nán mintaxkaketcán y nata̱cxila la̱ Dios ca̱makskoyuli ̱ná̱n, y acxni natasí mintascujutcán natali ̱lakachixcuhuí Mimpu̱chinacán Dios xalac akapú̱ n.  





Jesús ni ̱ ma̱ke̱nú tú li ̱ma̱paksí ̱nalh Dios

17 ’Ni ̱ capuhuántit

huixín xlacata cmini ̱t cca̱ma̱ke̱nú tú li ̱ma̱paksi ̱nani ̱t Dios ca̱quilhtamacú, la̱ namá tapáksi ̱t ni ̱ma̱ má̱xqui ̱lh Dios profeta Moisés y na̱ chuná tú tama̱si ̱ni ̱t xa̱makapitzi profetas; aquit cmini ̱t ca̱ma̱tancsá la̱ta tú ni ̱ chuná ma̱kachakxi ̱ni ̱tántit y ni ̱ chuná tlahuayá̱tit. 18 Ixli ̱hua̱k quinacú cca̱huaniyá̱n ni ̱ huí tí ama ma̱ke̱nú ni ̱ para akstum tachihuí ̱n tú li ̱ma̱paksi ̱nani ̱t Dios nac Escrituras; tamaclacasquiní cakantáxtulh hua̱k ixtapuhuá̱n ni ̱ma̱ laclhca̱ni ̱t ca̱quilhtamacú y nac akapú̱ n. 19 Cati ̱huá tí lakmakán y ni ̱ ma̱kantaxtí nac  



9

SAN MATEO 5

ixlatáma̱t ma̱squi caj actzú ixtapáksi ̱t Dios porque puhuán ni ̱tú li ̱macuán y ca̱ma̱si ̱ní xa̱makapitzi catamakslihuékelh, nac ixtapáksi ̱t Dios namá chixcú ama̱ca li ̱maca̱ncán la̱ cha̱tum takalhí ̱n chixcú. Pero tí ca̱ma̱kantaxtí nac ixlatáma̱t ma̱squi caj lactzú ixtapáksi ̱t Dios y ca̱ma̱si ̱ní xa̱makapitzi catamakslihuékelh, nac ixtapáksi ̱t Dios ama̱ca li ̱maca̱ncán cha̱tum tali ̱pa̱u chixcú. 20 Xa̱huá, para huixín ni ̱ lacputzayá̱tit la̱ naca̱liakapu̱ layá̱tit lactlá̱n tapuhuá̱n namá fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y ca̱makslihuekeyá̱tit ixkasatcán, ni ̱ lá pa̱t li ̱pa̱xahuayá̱tit tú Dios ma̱lacnu̱ ni ̱t naca̱ma̱xquí tí xli ̱ca̱na tali ̱pa̱huán.  

Tí tara̱si ̱tzi ̱ní ixta̱cristiano mini ̱ní naxoko̱nán 21 ’Huixín

(Lc. 12.57‑59)

catzi ̱yá̱tit la̱ huan amá ixtapáksi ̱t Moisés ni ̱ma̱ maká̱n quinca̱ma̱xquí ̱n: “Ni ̱cxni tí camákni ̱lh ixta̱cristiano”, y na̱ huan: “Tí makní ixta̱cristiano cama̱lacapu̱ca xlacata naxoko̱nán.” 22 Pero chí cca̱huaniyá̱n ma̱s tancs tachihuí ̱n: Cati ̱huá tí tara̱si ̱tzi ̱ní ixta̱cristiano y ni ̱ ma̱tzanke̱naní, na̱ mini ̱ní nama̱lacapu̱cán xlacata naxoko̱nán. Tí huaní ixta̱cristiano: “Huix takalhí ̱n”, mini ̱ní nama̱lacapu̱cán ixlacati ̱ncán lactali ̱pa̱u ma̱paksi ̱naní ̱n xlacata xlacán natama̱xoko̱ní. Y amá tí cuchu̱ huí ixta̱cristiano o lacpuhuaní calaktzánka̱lh, namá tla̱n ama̱ca maca̱ncán nac puakxtakajni ana ní ma̱s tapala̱xlá ama akxtakajnán.  

23 ’Xa̱huá

para huix li ̱pina mili ̱lakachixcuhui ̱n nac pusiculan, y lihua pa̱t lakachixcuhui ̱ya Dios acxni aksana xlacata ta̱ra̱makasi ̱tzi ̱ni ̱ta minta̱cristiano, 24 camákxtakti nac ixpa̱xtú̱ n pu̱ lakachixcuhui ̱n tú li ̱pina y pu̱ la capit ta̱lacca̱xlaya minta̱cristiano xlacata nama̱tzanke̱naniyá̱n tú li ̱makatzanka̱ni ̱ta, y a̱stá̱n nataspita y li ̱pa̱xáu namacama̱sta̱ya mili ̱lakachixcuhui ̱n ixli ̱hua̱k minacú. 25 ’Chuná li ̱tum, para tí ta̱ra̱makasi ̱tzi ̱yá̱n y huaniyá̱n ama ma̱lacapu̱yá̱n, la̱ta ya̱ ma̱laksi ̱yá̱n cata̱lacca̱xla ca̱li ̱tlá̱n xlacata ni ̱ natasanicana nac pu̱ ma̱paksí ̱n y nama̱nu̱cana nac pu̱ la̱chí ̱n. 26 Pues para tanu̱ya aná, pa̱t xokoko̱ya la̱ta tú nali ̱ma̱lacapu̱cana.  





Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ lakmakancán tala̱kalhí ̱n

27 ’Huixín

catzi ̱yá̱tit la̱ huan amá li ̱ma̱paksí ̱n ni ̱ma̱ maká̱n quinca̱ma̱xqui ̱ca: “Ni ̱cxni tí calakamáklhti ̱lh ixpusca̱t ixta̱cristiano.” 28 Pero chí cca̱huaniyá̱n ma̱s tancs tachihuí ̱n: Cati ̱huá tí ma̱squi laca̱ní cha̱tum pusca̱t y kalhi ̱putún tuncán, pues nac ixnacú tlahuá tala̱kalhí ̱n ixlacatí ̱n Dios y na̱ mini ̱ní naxoko̱nán. 29 ’Para aktum milakastapu ma̱laktzanke̱yá̱n natlahuaya tala̱kalhí ̱n, ¡cama̱xtu y catramákanti mákat! Pues ma̱s macuaniyá̱n camakatzanka aktum milakastapu y ni ̱ la̱ta katzi ̱ya namacapincana nac pu̱pa̱tí ̱n ana ní naakxtakajnana. 30 Chuná  





10

SAN MATEO 5 li ̱tum para aktum mimacán ma̱laktzanke̱yá̱n natlahuaya tala̱kalhí ̱n, ¡caca̱cti y catramákanti mákat! Pues ma̱s macuaniyá̱n camakatzanka aktum mimacán y ni ̱ la̱ta katzi ̱ya namacapincana nac puakxtakajni. Jesús li ̱chihui ̱nán tí makxtaka ixta̱cha̱t (Mt. 19.9; Mr. 10.11‑12; Lc. 16.18)

31 ’Huixín

catzi ̱yá̱tit la̱ huan amá li ̱ma̱paksi ̱n ni ̱ma̱ maká̱n quinca̱ma̱xqui ̱ca: “Tí tamakaxtokni ̱t y makxtakputún ixta̱cha̱t, huata camá̱xqui ̱lh ixpusca̱t aktum cápsnat tla̱n xaca̱xlán ixlacatí ̱n pu̱ ma̱paksí ̱n.” 32 Pero chí aquit cca̱huaniyá̱n ma̱s tancs tachihuí ̱n: Cha̱tum chixcú tí makxtaka ixta̱cha̱t tlahuá quilhmactuy tala̱kalhí ̱n ixlacatí ̱n Dios, pues namá pusca̱t ma̱squi ni ̱ ixkalhí tunuj chixcú, xlá aktlakahuacá naputzá ixta̱tahuila, y xa̱cha̱tum pusca̱t tí ta̱tahuilá na̱ huá ma̱tlahuí tala̱kalhí ̱n ixlacatí ̱n Dios.  

Jesús li ̱chihui ̱nán tí ni ̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí ̱n

33 ’Huixín

na̱ catzi ̱yá̱tit la̱ huan amá li ̱ma̱paksí ̱n ni ̱ma̱ maká̱n quinca̱ma̱xqui ̱ca: “Siempre cama̱kantaxti mintachihuí ̱n acxni li ̱ma̱lacnu̱ya ixtacuhui ̱ní Mimpu̱chiná Dios.” 34 Pero aquit chí cca̱huaniyá̱n ma̱s tancs tachihuí ̱n: Ni ̱cxni tú cali ̱ma̱lacnu mintachihuí ̱n acxni ni ̱ pa̱t ma̱kantaxti ̱ya tú ma̱lacnu̱ya. Ni ̱ cali ̱kalhkamá̱nanti akapú̱ n y huá cali ̱ma̱lacnu mintachihuí ̱n, pues akapú̱ n ixpu̱latama̱n Dios; 35 ni ̱  



cali ̱kalhkamá̱nanti ca̱quilhtamacú y huá cali ̱ma̱lacnu mintachihuí ̱n, porque juú ixpu̱ lacta̱y Mimpu̱chinacán Dios; ni ̱ para Jerusalén cali ̱kalhkamá̱nanti y huá cali ̱ma̱lacnu mintachihuí ̱n, porque aná jaé ca̱chiquí ̱n huí ixpu̱ ma̱paksí ̱n Mimpu̱chinacán ca̱quilhtamacú. 36 Ni ̱ para miakxa̱ka tú cali ̱ma̱lacnu mintachihuí ̱n nama̱kantaxti ̱ya, porque ni ̱ huix ma̱paksi ̱ya; ni ̱ lá ma̱tzitzekeya o ma̱starankeya ca̱na kanstum minchíxit. 37 Huixín acxni tú li ̱chihui ̱naná̱tit huata cahuántit: “Je, nacma̱kantaxtí” o “Tó, ni ̱ cactima̱kantáxti ̱lh”; pues tí ma̱s ma̱tancsaputún ixtachihuí ̱n y li ̱ma̱lacnú tú li ̱pa̱huán xlacata ma̱s naca̱najlanicán, namá, tlajaná ma̱xquí ixtapuhuá̱n.  



Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ ca̱pa̱ti ̱nicán tí quinca̱si ̱tzi ̱niyá̱n 38 ’Huixín

(Lc. 6.29‑30)

catzi ̱yá̱tit la̱ huan amá li ̱ma̱paksí ̱n ni ̱ma̱ maká̱n quinca̱ma̱xqui ̱ca: “Tí ma̱xtuní ixlakastapu ixta̱cristiano, na̱ capu̱spitnica tú tláhualh; y tí ma̱pa̱tasti ̱ní ixtatzán ixta̱cristiano, na̱ cama̱pa̱tasti ̱nica ixtatzán.” 39 Pero aquit chí cca̱huaniyá̱n ma̱s tancs tachihuí ̱n: para cha̱tum minta̱cristiano tlahuaniyá̱n tú ni ̱ tla̱n o la̱kalhi ̱yá̱n, huix ni ̱ capu̱spitni ixtaxokó̱n, ma̱s chá catamakxtakni; y tí lakakaxiyá̱n lakatu, na̱ cama̱lacnu̱ ni calakakaxín xa̱lakatu milacán. 40 Para tí ma̱lacapu̱yá̱n caj xlacata maklhti ̱putuná̱n xala ixkalhni milháka̱t, ¡cali ̱mákxtakti na̱ cali ̱lh xala ixtancá̱n milháka̱t!  



11

SAN MATEO 5​, ​6

41 Para

huí tí xafuerza ma̱li ̱ni ̱yá̱n cacucani ixtacuca aktum kilómetro ixli ̱lakamákat, huix ca̱li ̱tlá̱n cali ̱pini ixtacuca aktuy kilómetro. 42 Chuná li ̱tum ni ̱ calakcatzani amá tí maksquiná̱n tú maclacasquín, cama̱xqui, y ni ̱ calacatza̱la amá minta̱cristiano ni ̱ma̱ maksquiná̱n, cama̱sa̱cuani tú maclacasquín, ¡cama̱xqui para kalhi ̱ya!

¿nicu naca̱li ̱lakapascaná̱tit tlahuapa̱nántit tú tla̱n? Pues tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios na̱ chuná tara̱li ̱kalhí. 48 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, huixín caca̱kapu̱ látit ixkasatcán y cala̱pa̱xquí ̱tit mili ̱hua̱kcán na̱ chuná la̱ Minti ̱cucán xalac akapú̱ n acxtum ca̱pa̱xquí ixcamán.

Jesús li ̱chihui ̱nán catara̱lakalhámalh tí enemigos

’Ni ̱cxni calacputzátit tlahuayá̱tit aktum li ̱tlá̱n ana ní tzamacán caj xlacata naca̱li ̱pa̱huancaná̱tit y naca̱li ̱kalhi ̱caná̱tit la̱ lactlá̱n cristianos, pues Dios catzí mintapuhua̱ncán y ni ̱tú ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n mintaxokó̱n nac akapú̱ n. 2 Acxni huix natlahuaya aktum li ̱tlá̱n o nama̱sta̱ya milimosna, ni ̱tí cali ̱ma̱kalhchihui ̱ni tú tlahuani ̱ta la̱ talá makapitzi tí talakatí ta̱kskahuinán. Xlacán tali ̱chihui ̱nán nac mimpu̱tamakstoknicán y ana ní tzamacán tú tatlahuani ̱t xlacata naca̱li ̱kalhi ̱cán la̱ lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n, ¡pero ta̱ktzanka̱ni ̱t! Porque Dios yaj tú ama ca̱ma̱xquí ixtaxoko̱ncán. 3 Aquit cama ca̱huaniyá̱n la̱ mili ̱tlahuatcán aktum li ̱tlá̱n: acxni huix makta̱yaya minta̱cristianos, tze̱k catlahua, ni ̱ para ma̱s xatali ̱pa̱u miamigo cali ̱ma̱kalhchihui ̱ni tí makta̱yani ̱ta. 4 Pero Minti ̱cú xalac akapú̱ n acxilhmá̱n y catzí tú tlahuápa̱t, xlá sí ama ma̱xqui ̱yá̱n lanca mintaxokó̱n.



(Lc. 6.27‑28, 32‑36)

43 ’Huixín

na̱ catzi ̱yá̱tit jaé li ̱ma̱paksí ̱n: “Calakalhámanti tí miamigo y casi ̱tzi ̱ni tí mienemigo.” 44 Chí aquit cca̱huaniyá̱n tú mili ̱tlahuatcán: Calakalhámanti mienemigo, cama̱tzanke̱nani, y catlahuani li ̱tlá̱n amá tí ni ̱ ca̱cxilhputuná̱n y ca̱si ̱tzi ̱niyá̱n; huixín caca̱li ̱kalhtahuakátit ixlacatí ̱n Dios xlacata ni ̱ natapa̱xtoka tú ni ̱ tla̱n. 45 Para chuná jaé latapa̱yá̱tit, Minti ̱cucán xalac akapú̱ n ama ca̱li ̱maca̱ná̱n lactlá̱n ixcamán; porque xlá quilhpa̱xtum ca̱ma̱xquí ixtaxkáket chichiní tí lactlá̱n cristianos, y hasta tí lacsnú̱ n talani ̱t na̱ tali ̱lacahua̱nán; y acxni ma̱lakachá se̱n na̱ tamaklhti ̱nán tí lactlá̱n tacatzí, y hasta tí lacsnú̱ n talani ̱t na̱ tamaclacasquín. 46 Aquit cca̱huaniyá̱n, para huixín huata lakalhamaná̱tit tí na̱ ca̱lakalhamaná̱n, ¿tucu ca̱li ̱macuaniyá̱n? Pues hasta tí lacsnú̱ n talani ̱t na̱ talakalhamán tí ca̱pa̱xquí. 47 Chuná li ̱tum, para huata ca̱huaniyá̱tit kalhé̱n mili ̱talakapasnicán y miamigoscán,  









6

Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ tlahuacán aktum li ̱tlá̱n







Jesús ma̱sí la̱ kalhtahuakanicán Dios 5 ’Acxni

(Lc. 11.2‑4)

huixín kalhtahuakaniyá̱tit Dios ni ̱ caca̱makslihuekétit namá tí talakatí ta̱kskahuinán. Xlacán

12

SAN MATEO 6 takalhtahuaká nac ca̱lactijyí ̱n, nac mimpu̱tamakstoknicán, ana ní tzamacán xlacata na̱cxilhcán y napuhuancán xli ̱ca̱na lactlá̱n cristianos; pero ixacstucán talaktzanka̱ni ̱t, pues Dios catzí ixtapuhua̱ncán y ni ̱ ama ca̱ma̱xquí tú tamaksquín. 6 Huix acxni kalhtahuakaya, catanu mi ̱cstu nac mínchic, cama̱lacchahua pu̱ hui ̱lhta y cakalhtahuakani Mimpu̱chiná Dios; xlá na̱cxilá̱n y como catzí tú maclacasquina nama̱xqui ̱yá̱n. 7 ’Huix ni ̱ caca̱makslihueke namá cristianos tí ni ̱ talakapasa ixtalacapa̱stacni Dios; xlacán acxni takalhtahuakaní Dios tahuán pi ̱hua pi ̱huá akstum tachihuí ̱n porque tapuhuán para lhu̱hua tachihuí ̱n tali ̱kalhtahuaká, sok ama ca̱ma̱xqui ̱cán tú taxcalama̱na. 8 Huix cahuani Dios tú taxtú nac minacú porque xlá catzi ̱yá tú maclacasquinátit la̱ta ya̱ para huaniyá̱tit. 9 Aquit cama ca̱ma̱si ̱niyá̱n la̱ nahuaniyá̱tit Dios acxni nakalhtahuakaniyá̱tit, y cakaxpáttit: Dios Quinti ̱cucán huix lápa̱t nac akapú̱ n, y huata huix mini ̱ní nacca̱lakachixcuhui ̱yá̱n. 10 Cama̱lacatzuqui mintapáksi ̱t nac quinacujcán, cama̱kantaxti tú laclhca̱ni ̱ta nac ca̱quilhtamacú na̱ chuná la̱ kantaxtú nac akapú̱ n. 11 Quila̱ma̱xquí ̱u quintahuajcán tú nacli ̱latama̱yá̱u cha̱li cha̱lí. 12 Quila̱ma̱tzanke̱naníu tú cli ̱makatzanka̱yá̱u na̱ chuná la̱ aquín cca̱ma̱tzanke̱naniyá̱u xa̱makapitzi tú quinca̱li ̱makatzanka̱niyá̱n.  







quila̱k xtakmakáu xlacata ni ̱ naquinca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n. Porque huata huix mini ̱ní naquila̱cpuxcuná̱u nac quilatama̱tcán y ni ̱tí ma̱ta̱xtuca mili ̱tlihueke, y huata huix mini ̱ní nacca̱lakachixcuhui ̱yá̱n cani ̱cxnihuá quilhtamacú. Chú calalh, amén. 14 ’Mimpu̱chinacán xalac akapú̱ n ―ca̱huanipá Jesús― naca̱ma̱tzanke̱naniyá̱n mintala̱kalhi ̱ncán para huixín na̱ ca̱ma̱tzanke̱naniyá̱tit minta̱cristianos tú ni ̱ tla̱n ca̱tlahuaniyá̱n. 15 Pero xlá ni ̱ catica̱ma̱tzanke̱nanín mintala̱kalhi ̱ncán para huixín na̱ ni ̱ ca̱ma̱tzanke̱naniyá̱tit xa̱makapitzi tú ni ̱ tla̱n ca̱tlahuaniyá̱n.



13 Ni ̱cxni





Jesús li ̱chihui ̱nán tú ixli ̱tláhuat tí katxtaknán

16 ’Tí

katxtaknán xlacata nalakachixcuhuí Dios, ni ̱ camá̱si ̱lh nac ixlacán lakaputzama la̱ talá namá tí talakatí ta̱kskahuinán; xlacán con takatxtaknán taán ní tzamacán xlacata naca̱cxilhcán talakaputzama̱na porque takatxtaknama̱na, pero Dios ni ̱tú ama ca̱li ̱ma̱nuní ixtakatxtaknicán. 17 Cama ca̱huaniyá̱n tú mili ̱tlahuatcán: Tí katxtaknán tla̱n calakachákalh y tla̱n cataca̱xtá̱yalh 18 xlacata ni ̱tí nacatzí para katxtaknama. Pero Minti ̱cú xalac akapú̱ n tí tze̱k acxilhmá̱n nali ̱pa̱xahuayá̱n, y xlá nama̱xqui ̱yá̱n mintaxokó̱n ni ̱ma̱ mini ̱niyá̱n.  



13

SAN MATEO 6 Jesús li ̱chihui ̱nán ni ̱tú li ̱macuán tumi ̱n nac akapú̱ n (Lc. 12.33‑34)

19 ’Ni ̱ pucuta

calacputzátit ma̱kstoká̱tit lhu̱hua tumi ̱n, lactlá̱n li ̱taca̱xta̱y, y tú li ̱latama̱cán ca̱quilhtamacú porque juú talaktzanká, ca̱lacuacán, y kalha̱naní ̱n skálalh tahuila̱na tú tla̱n natakalhán. 20 Huixín calacputzátit ma̱kstoká̱tit laclanca talacapa̱stacni, tla̱n pa̱t li ̱piná̱tit pues huá sí ama ca̱macuaniyá̱n li ̱pa̱xáu nali ̱latapa̱yá̱tit nac akapú̱n. Aná ni ̱tú laktzanká, ni ̱ para kalha̱naní ̱n tla̱n tamaklhti ̱yá̱n. 21 Y ana ní nama̱kstoká̱tit la̱ta tú nali ̱scujá̱tit ca̱quilhtamacú, aná ama tamakxtaka minacujcán y mili ̱stacnicán.

ca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n cha̱tum tasa̱cua. Xlá ni ̱ lá ca̱ta̱scuja cha̱tuy patrón pi ̱huá quilhtamacú, porque nata̱ra̱lí ̱n y nakaxmatní cha̱tum, y nasi ̱tzi ̱ní y nata̱ra̱tlahuá xa̱cha̱tum; y na̱ chuná tí kalhí tumi ̱n para ma̱laktzanke̱ní ixtalacapa̱stacni aktzonksuá Dios. Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ Dios ca̱maktakalha ixcamán





Jesús li ̱macá̱n lakastapu ixli ̱lacahuá̱n quimacnicán (Lc. 11.34‑36)

22 Ca̱huanipá

Jesús: ―Aquit cca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n milakastapucán la̱ aktuy lámpara tú li ̱lacahua̱nán mintalacapa̱stacnicán. Para tla̱n talakskoy huix kalhi ̱ya staranca taxkáket y tancs latapu̱ li ̱ya. 23 Pero para milakastapu ni ̱ takalhí staranca taxkáket, ¡laktzanka̱nita! Pues nac milatáma̱t ni ̱ tancs latapa̱ya y la̱ ca̱paklhtu̱tá latapu̱ li ̱ya, y tí ca̱paklhtu̱taj tla̱huán, ¡tuhua ama huani ̱ní nalakchá̱n Dios, pues ni ̱ kalhí tú li ̱lacahua̱nán ixmacni!  

Jesús li ̱chihui ̱nán Dios y tí kalhí tumi ̱n 24 ’Tí

(Lc. 16.13)

li ̱pa̱huán Dios y tí li ̱pa̱huán huata ixtumi ̱n, cama

(Lc. 12.22‑31)

25 Ca̱huanipá

Jesús: ―Ni ̱ pucuta cali ̱puhuántit tú nali ̱taxtuniyá̱tit cha̱li cha̱lí, y tú nali ̱lhaka̱naná̱tit. Quila̱huaníu, ¿a poco ni ̱ ma̱s macuán mili ̱stacnicán que mintahuajcán? ¿Ni ̱ li ̱pa̱xahuayá̱tit la̱ katzí mimacnicán ma̱squi ni ̱ kalhi ̱yá̱tit milhaka̱tcán? 26 Huata caca̱li ̱lacahua̱nántit la̱ talama̱na lactzú spitu. Xlacán ni ̱ tacha̱lhca̱tnán, ni ̱ para tatama̱huá, ni ̱ para tama̱quí ixtahuajcán; y Mimpu̱chinacán Dios ni ̱cxni ca̱k xtakmakán cha̱li cha̱lí ca̱ma̱xquí ixtahuajcán tú natali ̱latamá. Para xlá ni ̱ ca̱ktzonksuá lactzú spitu, ¿nicu li ̱puhuana naca̱ktzonksuayá̱n huixín ixcamán? 27 Quila̱huaníu, ¿nicu yá cristiano ma̱squi pucuta li ̱puhuán tla̱n li ̱ma̱huacá a̱laktzú ixlatáma̱t? 28 ’¿Hua̱nchi pucuta li ̱puhuaná̱tit milhaka̱tcán tú nahuili ̱yá̱tit? Cali ̱lacahua̱nántit lactzú xánat ni ̱ma̱ tastaca ca̱quihuí ̱n. Xlacán ni ̱ talakaxtokó, ni ̱ para tatama̱huá ixlhaka̱tcán; 29 y ma̱squi rey Salomón cahuíli ̱lh lhu̱ hua lactlá̱n ixlháka̱t, ni ̱cxni ma̱cchá̱ni ̱lh la̱ talhaka̱nán lactzú xánat xala ca̱quihuí ̱n. 30 Mimpu̱chinacán  









14

SAN MATEO 6​, ​7 Dios ca̱ma̱lhaké hua̱k li ̱cúxtut y lactzú xánat ma̱squi catzí xlacata ni ̱ ixli ̱maka̱s ca̱tanca̱cán, tasca̱ca y ca̱lhcuyucán. Y para huixín ixma̱xquí ̱tit mili ̱stacnicán ixli ̱hua̱k minacujcán, ¡tucu ni ̱ ixtláhualh milacatacán laktakalhí ̱n lacchixcuhuí ̱n! 31-32 Huixín ni ̱ caca̱makslihuekétit ixkasatcán namá tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios. Xlacán cha̱li cha̱lí talacputzama̱na la̱ natalaktaxtutamá; pero huixín yaj cali ̱puhuántit mintahuajcán y milhaka̱tcán y tú nali ̱latapa̱yá̱tit pues Mimpu̱chinacán Dios ni ̱ma̱ kalhi ̱yá̱tit catzí la̱ta tú maclacasquiná̱tit y xlá naca̱ma̱xqui ̱yá̱n. 33 Pero pu̱ la cama̱kantaxti ̱nítit Dios tú lacasquín milacatacán, y hua̱k la̱ta tú namaclacasquiná̱tit nac milatama̱tcán ixacstu naca̱macama̱xqui ̱yá̱n. 34 Aquit cca̱huaniyá̱n, yaj cali ̱puhuántit la̱ pa̱t lakaxkakayá̱tit ixli ̱cha̱lí, huata Dios catzí tú mili ̱tláhuat nahuán pues katunu chichiní Dios li ̱lhca̱ni ̱t tú lacasquín naqui ̱taxtú.  





Jesús li ̱chihui ̱nán ni ̱tí calhcuyuyá̱hualh ixta̱cristiano

7

(Lc. 6.37‑38, 41‑42)

’Huix ni ̱ scarancua caputzani la̱ nataka̱sniya ixtala̱kalhí ̱n minta̱cristiano, xlacata a̱stá̱n na̱ ni ̱ quilhpa̱xtum nama̱xoko̱ni ̱cana mintala̱kalhí ̱n. 2 Pues Dios ama lhcuyuya̱huayá̱n na̱ chuná la̱ ca̱lhcuyuya̱huaya minta̱cristiano, y ama ma̱xqui ̱yá̱n mintaxokó̱n na̱ chuná la̱ ma̱xqui ̱ya ixtaxokó̱n minta̱cristiano. 3 Aquit cca̱kalasquiniyá̱n, ¿nicu li ̱cxila  



actzú palhma ni ̱ma̱ lacatanu̱ ma minta̱cristiano nac ixlakastapu pero ni ̱ maklhcatzi ̱ya xlacata nac milakastapu lacatanu̱ má̱n ma̱s lanca actzú quihui? 4 Chí na̱ cca̱huaniyá̱n, ¿nicu tiyaya li ̱camama huaniya minta̱cristiano: “Cama lacama̱xtuyá̱n namá palhma ni ̱ma̱ lacatanu̱ má̱n nac milakastapu”, y huix ni ̱ maklhcatzi ̱ya xlacata lacatanu̱ má̱n ma̱s lanca actzú quihui nac milakastapu? 5 ¡Akskahuiná chixcú! Pu̱ la cama̱xtu namá quihui ni ̱ma̱ lacatanu̱ má̱n y ni ̱ ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n, y a̱stá̱n tla̱n nalacama̱xtuya palhma nac ixlakastapu minta̱cristiano. 6 ’Tla̱n cali ̱lacpúhuanti acxni ca̱ma̱xqui ̱putuna chichí lactasicuna̱tláu tahuá; na̱ chuná ni ̱ para caca̱lakmacapi paxni mintapixnu xla oro pues ni ̱ talakapasa, tla̱n huata natama̱lakxpalaké y hasta tla̱n li ̱takalhpu̱spitá̱n xlacata naxcayá̱n. Jaé qui ̱taxtú laclanca ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ ca̱mini ̱ní ca̱ma̱xqui ̱cán amá cristianos tí ni ̱ tama̱ccha̱ní ixtalacpuhua̱ncán y caj natali ̱kalhkama̱nán.  





Dios ma̱lacquí ixpuhui ̱lhta acxni talakatlaka ixcamán (Lc. 11.9‑13; 6.31)

7 Ca̱huanipá

Jesús: ―Acxni tú maclacasquina, camáksquinti Mimpu̱chiná Dios, y xlá nama̱xqui ̱yá̱n. Calacaputza tú makatzanka̱ya y nataka̱sa; calakátlakti puhui ̱lhta y nama̱lacqui ̱nicana para ni ̱ tatlaji ̱ya. 8 Porque amá tí squin tú maclacasquín ma̱xqui ̱cán, y tí  

15

SAN MATEO 7

putzá tú makatzanká taka̱sa, y tí lakatlaka puhui ̱lhta ma̱lacqui ̱nicán. 9 ’Huixín ca̱lakapasá̱tit cristianos, quila̱huaníu, ¿ticu yá xati ̱cú ma̱xquí ixkahuasa actzú chíhuix acxni maksquín actzú simi ̱ta? 10 O ¿ticu ma̱xquí ixkahuasa tantum lu̱ hua para maksquín actzú xali ̱hua tamakní? 11 Huixín catzi ̱yá̱tit ma̱squi cha̱t um chixcú snu̱ n lani ̱t, ma̱xquí ixkahuasa tú maclacasquín. Entonces ¿nicu li ̱puhuaná̱tit xlacata Mimpu̱chinacán Dios ni ̱ catica̱ma̱xquí ̱n tú huixín maclacasquiná̱tit para maksquiná̱tit? 12 ’Chí tancs cama ca̱lacspi ̱tniyá̱n tú huamputún ixtapáksi ̱t Moisés y la̱ta tú tamá̱si ̱lh profetas: catlahua ixlacatacán cristianos na̱ chuná la̱ta tú huix ixlacásquinti catatláhualh milacata xa̱makapitzi.  







Jesús li ̱chihui ̱nán aktum puhui ̱lhta ní li ̱laccha̱ncán Dios 13 ’Tí

(Lc. 13.24)

talakcha̱mputún Dios catapútzalh talactanú namá ti ̱tzú puhui ̱lhta. Porque huí xaktum ti ̱lanca puhui ̱lhta y tijia ni ̱ma̱ li ̱cha̱ncán nac puakxtakajni; jaé snu̱n ti ̱lanca y tla̱n tlahuacán la̱ta lacasquincán y lhu̱hua talactla̱huán ma̱squi ma̱laktzanke̱nán. 14 Pero huixín ni ̱ caca̱takokétit, ¡catatlihuéklhtit calactanú̱tit ti ̱tzú puhui ̱lhta y calactla̱huántit jaé ti ̱tzú tijia ni ̱ma̱ li ̱lakcha̱ncán Dios pues lhuhua cristianos ni ̱cxni talakataka̱sa!  

Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ ca̱lakapascán ixtahuácat quihui 15 ’Nac

(Lc. 6.43‑44)

milatama̱tcán skálalh catla̱huántit xlacata ni ̱

aktziyaj natachipayá̱n namá tí talakatí ta̱kskahuinán. Xlacán tama̱kalhchihui ̱ni ̱nán la̱ lacmanso borregos, pero ixnacujcán la̱ xla la̱páni ̱t; y para li ̱tamakxtaká̱tit tali ̱ná̱n nac lacli ̱xcájnit tijia xlacata nama̱laktzanke̱yá̱n. 16 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata akatum lhtucú̱ n ni ̱ ma̱stá ixtahuácat uvas, y akatum kajni ni ̱ ma̱stá ixtahuácat skatan; pues na̱ chuná jaé akskahuinaní ̱n lacchixcuhuí ̱n tla̱n ca̱li ̱lakapascán ixkasatcán ixtascujutcán ni ̱ma̱ tatlahuá. 17 Akatum quihui tla̱n li ̱lakapascán ixtahuácat ni ̱ma̱ ma̱stá; ni ̱ma̱ tla̱n quihui ma̱stá tla̱n ixtahuácat y ni ̱ma̱ ni ̱ tla̱n quihui ma̱stá ni ̱ tla̱n ixtahuácat. 18 Amá quihui ni ̱ma̱ ma̱stá laksaksi y lakkama ixtahuácat ni ̱cxni talakxta̱palí y ni ̱ma̱ ma̱stá lacxcuta y lacli ̱xcájnit ixtahuácat na̱ chuná ni ̱cxni talakxta̱palí. 19 Hua̱k jaé quihui ni ̱ma̱ tama̱stá lacli ̱xcájnit ixtahuacatcán ca̱tanca̱cán y ca̱ma̱pu̱cán nac lhcúya̱t, y jaé akskahuinaní ̱n lacchixcuhuí ̱n na̱ chuná nata̱kspulá. 20 Aquit hua̱k cca̱lacspi ̱tnini ̱tán la̱ naca̱li ̱lakapasá̱tit ixkasatcán jaé cristianos acxni naca̱kskahuiputuná̱n.  









Jesús li ̱chihui ̱nán tí ca̱li ̱macá̱n xli ̱ca̱na tali ̱pa̱huán 21 ’Ni ̱ hua̱k

(Lc. 13.25‑27)

cristianos tí tali ̱tanú quintali ̱pa̱huán natachá̱n nac ixpa̱xtún Dios ma̱squi quintali ̱macá̱n aquit Ixpu̱chinacán. Aquit cca̱huaniyá̱n huata ta̱má̱n tachá̱n nac akapu̱ n amá tí xli ̱ca̱na tama̱kantaxtí nac ixlatama̱tcán

16

SAN MATEO 7​, ​8 tú li ̱ma̱paksi ̱nán Quinti ̱cú Dios. 22 Acxni Dios naca̱ta̱t lahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán, lhu̱ hua ta̱má̱n quintahuaní: “Huix Quimpu̱chinacán, aquín cca̱li ̱chihui ̱nán ixlacati ̱ncán cristianos y mili ̱tlihueke cca̱li ̱macma̱xtúu tí ixca̱makatlajani ̱t tlajaná y lhu̱ hua laclanca tascújut cca̱li ̱tlahuáu mintacuhui ̱ní.” 23 Y como aquit cca̱lakapasa ixnacujcán cama ca̱kalhtí: “Catake̱nú̱tit ní cyá porque aquit ni ̱cxni cca̱li ̱macá̱n la̱ xli ̱ca̱na quila̱li ̱pa̱huaná̱u, huixín ixliakskahuinaná̱tit quintacuhui ̱ní ixli ̱tlahuayá̱tit tú ni ̱ tla̱n.”  



Aktum chiqui tamá acxni se̱nán 24 ’Tí

(Lc. 6.47‑49; Mr. 1.22)

kaxmata tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán y ma̱kantaxtí nac ixlatámat, cama li ̱macá̱n la̱ cha̱tum skalala chixcú tí tláhualh ixchic y ma̱tí ̱ju̱lh xacha̱ya nac ca̱chihuixni. 25 Acxni tzúculh se̱nán, tatlancánalh y milh akxtulú̱ n, ixchic amá chixcú ni ̱ táma̱lh, ni ̱ para tú lánilh porque xacha̱ya tla̱n ixti ̱jú nac ca̱chihuixni. 26 Pero tí kaxmata tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán y ni ̱ ma̱kantaxtí nac ixlatáma̱t cama li ̱macá̱n la̱ cha̱tum takalhí ̱n chixcú tí tláhualh ixchic y ma̱tí ̱ju̱ lh xacha̱ya nac stilhua tíyat. 27 Y acxni tatlancánalh y milh akxtulú̱ n, ixchic amá chixcú tuncán táma̱lh porque xacha̱ya ni ̱ tla̱n ixma̱ti ̱ju̱ ni ̱t, ¡ixacstu laktzánka̱lh! 28 Jesús ca̱li ̱chihuí ̱nalh jaé talacapa̱stacni la̱ ixli ̱latama̱tcán cristianos, y la̱ takaxmatko̱lh ixtachihuí ̱n ni ̱ ixtacatzí tú natahuán 29 pues la̱ta tú ixca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱t  









ixca̱huanini ̱t la̱ cha̱tum chixcú tí xli ̱ca̱na ma̱ccha̱ní talacapa̱stacni, y ni ̱ la̱ xa̱makapitzi tí na̱ ixtama̱sí ixtachihuí ̱n Dios nac ixpu̱tamakstoknicán judíos. Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum leproso

8

(Mr. 1.40‑45; Lc. 5.12‑16)

Jesús tzúculh talaca̱ctá amá sipi ní ixca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱ni ̱t cristianos y hua̱k tatakókelh. 2 Y ya̱ para ixchá̱n ní ixama acxni cha̱tum chixcú tí ixkalhí lepra tá̱tat tatzokóstalh ní ixtla̱huama y huánilh: ―Quimpu̱chiná, ccatzí tla̱n quincuchi ̱ya, para lacasquina caquima̱ksa̱ni. 3 Xlá lakasu̱t macxámalh amá chixcú y kálhti ̱lh: ―Clacasquín, y ca̱ksá̱nanti tuncán. Huata chihuí ̱nalh Jesús, amá chixcú tuncán take̱nú̱ nilh ixtá̱tat. 4 Pero antes na̱k xtakya̱huá li ̱ma̱páksi ̱lh: ―Ni ̱tí cali ̱ma̱kalhchihui ̱ni la̱ aksa̱nani ̱ta; pu̱ la capit putzaya cha̱tum cura xlacata na̱cxilá̱n y na̱ cama̱sta mili ̱lakachixcuhui ̱n la̱ huani ̱t Moisés ixli ̱ma̱sta̱tcán acxni ta̱ksa̱nán tí takalhí namá tá̱tat, y xa̱huá chuná cati ̱huá yaj najicuaniyá̱n nama̱lacatzuhui ̱yá̱n porque yaj kalhi ̱yá̱n tá̱tat.  





Jesús ma̱ksa̱ní ixtasa̱cua cha̱tum capitán romano 5 Jesús

(Lc. 7.1‑10)

ti ̱tum ta̱yapá nachá̱n nac Capernaum y lihua ixcha̱majá nac ca̱chiquí ̱n acxni ma̱lacatzúhui ̱lh cha̱tum capitán romano, 6 y máksquilh aktum li ̱tlá̱n huánilh:  

17

SAN MATEO 8

―Señor, clacasquín nama̱ksa̱ni ̱ya quintasa̱cua. Xlá ke̱tá nac tama porque ni ̱ lá tla̱huán laclu̱ nchu̱ ni ̱t y snu̱ n akxtakajnama. 7 ―Ni ̱tú cali ̱púhuanti, aquit nacán ma̱ksa̱ní mintasa̱cua ―kálhti ̱lh Jesús. 8 Pero xlá huanipá: ―Señor, aquit ni ̱ cma̱ta̱xtuca natanú nac quínchic cha̱tum tali ̱pa̱u tla̱n chixcú la̱ huix; para ma̱ksa̱ni ̱putuna quintasa̱cua huata cali ̱ma̱paksí ̱nanti mintachihuí ̱n xlacata na̱ksa̱nán y ccatzí quintasa̱cua na̱ksa̱nán. 9 Pues huix catzi ̱ya xlacata aquit soldado y na̱ quintama̱paksí tunuj ma̱s xalactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n, pero na̱ tahuila̱na soldados tí tla̱n cca̱ma̱paksí y xlacán quintakaxmatní. Acxní cuaní cha̱tum: “Capit ní cama ma̱lakacha̱yá̱n”, xlá tuncán an; y para cuaní cha̱tum: “Catat juú”, xlá tuncán min; y xani ̱ma̱tá quintasa̱cua tú cli ̱ma̱paksí catláhualh, xlá tuncán tlahuá. Huá cli ̱huaniyá̱n aquit cli ̱pa̱huán mintachihuí ̱n. 10 La̱ kaxmatko̱lh amá tachihuí ̱n Jesús cá̱cni ̱lh amá capitán romano y ca̱huánilh amá tí ixtatakokeni ̱t: ―La̱ta clatapu̱li ̱ni ̱t nac Israel ni ̱ xactaka̱sni ̱t ni ̱ para xackaxmatni ̱t cha̱tum chixcú tí li ̱pahuani ̱t quintachihuí ̱n ixli ̱hua̱k ixnacú la̱ jaé capitán. 11 Chí tancs cama ca̱huaniyá̱n tú ama qui ̱taxtú: la̱ta ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú lhu̱ hua cristianos tí ca̱lakmakancán porque ni ̱ judíos tla̱n ama tachá̱n ana ní huí Dios nac akapú̱ n y ama tata̱pa̱xahuá nac ixpu̱ latama̱ncán  









ni ̱ma̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t Dios xalakmaká̱n quili ̱talakapasnicán Abraham, Isaac y Jacob. 12 Hua̱k israelitas tí ixca̱ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios ama ca̱ma̱xquí ixpu̱tahui ̱lhcán nac ixtapáksi ̱t ama̱ca ca̱maca̱ncán a̱lacatunu ní ca̱paklhtu̱tá nac puakxtakajni ana ní nataxoko̱nán. ¡Koxitaní ̱n, aná ama tatasá y tatatlanca̱ní la̱ta tali ̱puhuán ixta̱k xtakajnicán! 13 Jesús ca̱li ̱tlá̱n huánilh amá capitán: ―Capit nac mínchic y yaj ca̱katúyunti; huix li ̱pá̱huanti quintachihuí ̱n y mintasa̱cua aksa̱nani ̱ttá. ¡Xli ̱ca̱na pi ̱huá amá quilhtamacú ixtasa̱cua amá capitán tuncán aksá̱nalh!  



Jesús ma̱ksa̱ní ixpuhuiticha̱t Simón Pedro (Mr. 1.29‑31; Lc. 4.38‑39)

14 Astá̱n

Jesús alh nac ixchic Simón Pedro, y ácxilhli ixpuhuiticha̱t Pedro ixke̱tá nac ixpu̱tama ixkalhí palha lhcúya̱t. 15 Xlá lakasu̱t li ̱macxámalh ixmacán amá cha̱t y tuncán take̱nú̱ nilh amá palha lhcúya̱t ni ̱ma̱ ixpu̱ti ̱ma. Astá̱n uyu tá̱qui ̱lh y tzúculh tlahuá tahuá tú naca̱li ̱ta̱hua̱yán.  

Jesús ma̱ksa̱ní lhu̱ hua ta̱tatlaní ̱n (Mr. 1.32‑34; Lc. 4.40‑41)

16 Ixli ̱puntzú

acxni tzuculhá tapaklhtu̱tá, ca̱li ̱minca ana ní ixuí Jesús lhu̱ hua ta̱tatlaní ̱n tí ixca̱mactanu̱ ma ixespiritucán tlajananí ̱n y tí ixtakalhí ti ̱pa̱katzi tá̱tat. Xlá huata ixli ̱ma̱paksi ̱nán ixtachihuí ̱n y hua̱k tlajananí ̱n ixtataxtú y tá̱tat ixtatake̱nú

18

SAN MATEO 8 ixmacnicán cristianos, y ni ̱ cha̱tum ta̱tatlá tamákxtakli. 17 Huá jaé ixtascújut Jesús li ̱ma̱kantáxti ̱lh tú ixtzokni ̱t ixlacata profeta Isaías: “Huá macpa̱ti ̱ko̱lh y ca̱ma̱laktzánke̱lh quintasipa̱ni ̱tcán y quinta̱tatcán ni ̱ma̱ ixquinca̱pu̱ti ̱má̱n.”  

Jesús ni ̱ ma̱tla̱ní catachókolh tí takoké 18 Como

(Lc. 9.57‑62)

ma̱s lhu̱ hua cristianos ixtachima̱na ní ixuí Jesús, xlá ca̱huánilh ixdiscípulos catatáca̱xli porque ixama taán ixa̱quilhtu̱tu chúchut Galilea. 19 Pero cha̱tum skalala ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos ma̱lacatzúhui ̱lh y huánilh: ―Maestro Jesús, aquit ctakokeputuná̱n la̱ta ní huix napina latapu̱li ̱ya. 20 Xlá kálhti ̱lh: ―Aquit ni ̱tú ckalhí, lactzú zorras takalhí ixpu̱lhtatacán nac lhucu, y lactzú spitu ixma̱sekecán, pero aquit Xatalacsacni Chixcú ni ̱ para ckalhí tú cliacxtica̱tnán acxni clhtatá. 21 Cha̱t um tí na̱ ixtakokeputún na̱ huánilh: ―Quimpu̱chinacán Jesús, aquit nactakokeyá̱n pero quili ̱kalhi hasta xní naní quinti ̱cú y tla̱n nacmujú. 22 ―Tó ―kálhti ̱lh Jesús―. Para quintakokeputuna, chí tuncán caquintakoke y caca̱li ̱mákxtakti tí la̱ xaní ̱n talama̱na pi ̱huá tí catamúju̱lh ixni ̱ncán; pero huix ma̱s macuaniyá̱n caquintakoke.  







Jesús ma̱xuncú akxtulú̱ n nac chúchut 23 La̱

(Mr. 4.35‑41; Lc. 8.22‑25)

ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh jaé lacchixcuhuí ̱n, Jesús ca̱ta̱táju̱ lh

ixdiscípulos nac aktum barco xlacata natachá̱n ixa̱quilhtu̱tu amá chúchut. 24 Ni ̱ mákat ixtatla̱huani ̱t acxni také̱talh akxtulú̱ n nac chúchut y tzúculh li ̱tatzamá chúchut ixbarcojcán. Pero Jesús ni ̱ ixcatzí porque itlhtatani ̱t ixtanké̱n barco. 25 Ixdiscípulos lacapala tama̱stácni ̱lh y tahuánilh: ―Quimpu̱chinacán Jesús, quila̱lakma̱xtúu. ¡Ama ta̱ktzí jaé barco y ama̱naj mu̱ xtuyá̱u! 26 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―¿Nicu alh mili ̱camamacán la̱ huaná̱tit quila̱li ̱pa̱huaná̱u? Jesús tá̱yalh y ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh ixtachihuí ̱n cataké̱nu̱ lh amá akxtulú̱ n, y tuncán acs tatu̱tako̱lh. 27 Xlacán huata tzúculh tara̱laca̱cxila, y ixtara̱huaní: ―¿Chá ticu yá chixcú jaé? ¡Hasta na̱ tla̱n takaxmatní u̱ n y pupunú acxni ca̱ta̱chihui ̱nán!  







Tamu̱ xtú lhu̱ hua paxni (Mr. 5.1‑20; Lc. 8.26‑39)

28 Tácha̱lh

ixa̱quilhtu̱tu chúchut lacatum pu̱ latama̱n huanicán Gadara, y acxni tá̱ctalh tali ̱pa̱táxtulh cha̱tuy lacchixcuhuí ̱n tí ixca̱mactanu̱ ni ̱t pu̱tum ixespiritucán tlajananí ̱n. Xlacán ixtalama̱na nac lhucu ni ̱ma̱ ixlacahuaxcani ̱t nac talhpá̱n ní ixca̱pu̱ muju̱cán ni ̱n; snu̱ n lacli ̱cuánit ixtahuani ̱t y huá xlacata ni ̱tí ixlactla̱huán ní ixtalatapu̱ lí. 29 Tatalacatzúhui ̱lh, y acxni tá̱cxilhli Jesús tzúculh tama̱ktasí: ―Huix Ixkahuasa Dios, ¿hua̱na tani ̱ta quila̱paktanu̱yá̱u? ¡Ni ̱ caquila̱ma̱k xtakajní ̱u pues ya̱ acchá̱n quilhtamacú nacxoko̱naná̱u!  

19

SAN MATEO 8​, ​9

30 Como

ixtahua̱yampu̱ lá pu̱tum lhu̱ hua paxni aná lacatzú, 31 amá ixespiritucán tlajananí ̱n ca̱li ̱tlá̱n tahuánilh Jesús: ―Para quila̱tamacxtuyá̱u ixmacnicán jaé lacchixcuhuí ̱n quila̱ma̱xquí ̱u li ̱tlá̱n nacca̱mactanu̱yá̱u ixmacnicán namá paxni. 32 Xlá ca̱huánilh: ―Pues capítit. Amá tlajananí ̱n tamactáxtulh amá lacchixcuhuí ̱n y tamactánu̱ lh amá paxni; pero huata tatánu̱ lh hua̱k tzúculh talactza̱lanán la̱ catachíyalh, y lacatum ní ca̱kalhpulujua tapa̱tástako̱lh y aná tamu̱ xtuko̱lh amá paxni nac chúchut. 33 Tí ixtamaktakalhma̱na amá paxni caj la̱ ni ̱tú tácha̱lh nac ca̱chiquí ̱n y tali ̱chihuí ̱nalh tú ixta̱kspulani ̱t ixpaxnicán y amá lacchixcuhuí ̱n. 34 Lhu̱ hua cristianos táalh ta̱cxila tú ixqui ̱taxtuni ̱t y a̱stá̱n tahuánilh Jesús ni ̱ catamákxtakli ixpu̱ latama̱ncán y caalh a̱lacatunu.  







Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum tí laclu̱ nchu̱ ni ̱t

9

(Mr. 2.1‑12; Lc. 5.17‑26)

Jesús ca̱ta̱taju̱pá ixdiscípulos nac barco y tacha̱mpá ixa̱quilhtu̱tu chúchut y táalh amá ca̱chiquí ̱n ana ní ixani ̱t latamá. 2 Aná ixlama acxni li ̱chinca cha̱tum chixcú tí ixlaclu̱ nchu̱ ni ̱t; ixpu̱li ̱mincán camilla porque ni ̱ lá ixtla̱huán. Jesús acxcátzi ̱lh tuncán xlacata amá lacchixcuhuí ̱n ixtali ̱pa̱huán huá tla̱n nama̱ksa̱ní ixta̱tatlacán, y huá li ̱huánilh amá ta̱tatlá:  

―Ti ̱cú, yaj tú cali ̱púhuanti, hua̱k mintala̱kalhí ̱n aquit cma̱tzanke̱naniyá̱n. 3 Makapitzi lakskalala ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos como na̱ aná ixtahuila̱na takáxmatli ixtachihuí ̱n y tzúculh talacpuhuán: “Jaé chixcú li ̱kalhkama̱nama ta̱ra̱lacata̱qui ̱ma Dios.” 4 Pero Jesús acxcátzi ̱lh tú tze̱k ixtalacpuhuama̱na y chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh: ―¿Hua̱nchi siempre kalhi ̱yá̱tit ni ̱ lactlá̱n mintalacapa̱stacnicán? 5 Quila̱huaníu, ¿tucu ma̱s tuhua ma̱kantaxti ̱cán, huanicán cha̱tum chixcú: “Hua̱k mintala̱kalhí ̱n cma̱tzanke̱naniyá̱n”, o huanicán: “Cata̱qui, casacti mincamilla y catlá̱huanti”? 6 Aquit Xatalacsacni Chixcú cama ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n ixli ̱tlihueke quintachihuí ̱n; para cma̱ksa̱ní jaé chixcú ni ̱ lá huaná̱tit ni ̱ ckalhí li ̱tlihueke nacma̱tzanke̱nán tala̱kalhí ̱n ca̱quilhtamacú. Jesús huánilh amá ta̱tatlá: ―Aquit cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n, cata̱qui, casacti mincamilla y capít nac mínchic. 7 Amá chixcú tí ni ̱ lá ixtla̱huán tuncán tá̱qui ̱lh, tzúculh tla̱huán y ixacstu alh nac ixchic. 8 Hua̱k cristianos tí ixtá̱cxilhli tú tláhualh Jesús tapa̱xcatcatzí ̱nilh Dios la̱ ixma̱xqui ̱ni ̱t ixli ̱tlihueke amá chixcú xlacata naca̱li ̱ma̱lacahua̱ní ixtascújut.  











Jesús huaní Mateo catakókelh (Mr. 2.13‑17; Lc. 5.27‑32)

9 Jesús

alh a̱lacatunu y ti ̱táxtulh ana ní ixca̱ma̱taji ̱cán cristianos tú ixli ̱lakaxokotcán. Aná ixuí

20

SAN MATEO 9 cha̱tum chixcú huanicán Mateo ixma̱taji ̱nama. Jesús huánilh: ―Huix na̱ caquintakoke ana ní cama an. Xlá akxtakuíli ̱lh la̱ta tú ixtlahuama y tuncán takókelh Jesús. 10 Maktum Jesús alh hua̱yán nac ixchic Mateo, xlá ca̱tá̱alh ixdiscípulos, y ana ní ca̱ma̱hui ̱ca na̱ támilh tahua̱yán lhu̱hua tí ni ̱ ixca̱cxilhputuncán ixma̱lakaxoke̱naní ̱n tumi ̱n, na̱ chuná lhu̱hua tí ixtalaktzanka̱ni ̱t y ni ̱tú ixca̱li ̱cxilhcán. 11 Makapitzi fariseos tí scarancua ixtama̱kantaxtí ixley Moisés tá̱cxilhli tí ixca̱ta̱hua̱yama Jesús; ni ̱ tama̱tlá̱ni ̱lh y huá tali ̱huánilh ixdiscípulos: ―¿Hua̱na mima̱kalhtahuake̱nacán ca̱ta̱talakxtumí namá ixma̱lakaxoke̱nacán tumi ̱n y tí talaktzanka̱ni ̱t? 12 Jesús ca̱káxmatli tú ixtaquilhuama̱na y ca̱kálhti ̱lh: ―Aquit cca̱ta̱talakxtumí porque huata tamaclacasquín doctor tí takalhí tá̱tat, y tí ni ̱ lá tacatzán y tapuhuán tla̱n talama̱na ni ̱ tamaclacasquín cuchi ̱ná. 13 Tla̱n cama̱kachakxí ̱tit jaé ixtapási ̱t Dios ni ̱ma̱ ma̱tzokónalh nac Escrituras: “Ni ̱ clacasquín quintali ̱lakachixcúhui ̱lh quincamán ixquitzistancaní ̱n, ma̱s cma̱tla̱ní quilhpa̱xtum catara̱lakalhámalh.” Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, aquit ni ̱ cca̱lakmini ̱t tí tapuhuán tla̱n talama̱na, aquit cca̱lakmini ̱t tí tacatzí talaktzanka̱ni ̱t xlacata natalakxta̱palí ni ̱ tla̱n ixlatama̱tcán.  







Kalasquinicán Jesús tú li ̱macuán katxtaknancán (Mr. 2.18‑22; Lc. 5.33‑39)

14 Maktum

li ̱tum makapitzi tí ixtatakoké Juan Bautista

tama̱lacatzúhui ̱lh Jesús y takalasquínilh: ―Aquín y namá fariseos tza̱pu cli ̱lakachixcuhui ̱yá̱u Dios quintakatxtaknicán, pero huix tí takaxmatá̱n, ¿hua̱nchi ni ̱ takatxtaknán? 15 Jesús ca̱li ̱ta̱chihuí ̱nalh la̱ ixqui ̱taxtú tí ixtatakoké: ―Para cha̱tum kahuasa tamakaxtoka y ca̱huanini ̱t ixamigos natata̱pa̱xahuá nac fiesta, ni ̱ ma̱tla̱ní tí nakatxtaknán y ni ̱ nahua̱yán; pero acxni nachá̱n quilhtamacú naán amá xalí ̱i ̱t kahuasa, na̱ chuná la̱ aquit cama an a̱lacatunu, entonces quidiscípulos na̱ ama takatxtaknán. 16 ’La̱ta tú cca̱ma̱si ̱nimá̱n hua̱k sa̱sti takalhchihuí ̱n, huá cca̱li ̱huaniyá̱n ni ̱ mini ̱ní tí nali ̱lakuilí aklhchú ixká̱n nac actzú sa̱sti lháka̱t porque acxni nacheké nata̱ctzuhuí y ma̱s lanca talacaxti ̱ta que la̱ xapu̱lh ixtalacaxti ̱tni ̱t. 17 Ni ̱ para mini ̱ní muju̱cán sa̱sti pulque acxni tlihuekema nac aklhchú ixmakxu̱hua borrego, porque namá sa̱sti pulque tla̱n ma̱pa̱panká y acxtum talaktzanká. Huá xlacata mini ̱ní muju̱cán sa̱sti pulque nac sa̱sti ixmakxu̱hua borrego xlacata acxtum natatatlihueklha y natata̱yaní.  





Cha̱tum pusca̱t xamaní ixlháka̱t Jesús y aksa̱nán (Mr. 5.21‑43; Lc. 8.40‑56)

18 Maktum

la̱ta ixca̱ta̱chihui ̱namajcú cristianos chilh ní ixyá Jesús cha̱tum xapuxcu tí ixtama̱kalhtahuake̱nán nac sinagoga ixuanicán Jairo. Xlá tatzokostánilh y huánilh: ―Quintzuma̱t puntzujcú ni ̱ko̱lh, pero ccatzí nalacastacuanán para huix li ̱macxamaya mimacán.

21

SAN MATEO 9

19 Jesús

ma̱tlá̱ni ̱lh y ca̱tá̱alh ixdiscípulos nac ixchic Jairo. 20 Pero ixca̱takokeni ̱t cha̱t um pusca̱t tí ixkalhi ̱yá akcu̱tuy ca̱ta la̱ta ixmakstajma ni ̱ lá ixaksa̱nán. Xlá ma̱lacatzúhui ̱lh Jesús y quilhpa̱xamánilh ixtláka̱t; 21 porque ixpuhuán: “Para cxamaní ixlháka̱t Jesús ccatzí nacaksa̱nán.” 22 Jesús acxcátzi ̱lh tú ixtlahuani ̱t y talakáspitli, huánilh: ―Na̱na, yaj tú cali ̱púhuanti, huix pa̱t aksa̱nana porque quili ̱pa̱huani ̱ta; tla̱n cma̱ksa̱ni ̱yá̱n. La̱ chihui ̱nanko̱lh tuncán aksá̱nalh amá pusca̱t. 23 Ixli ̱puntzú tácha̱lh nac ixchic Jairo, y Jesús acxni cá̱cxilhli músicos li ̱lakaputza ixtatlaknama̱najá y lhu̱ hua ixtatasama̱na, 24 ca̱huánilh: ―Hua̱k cataxtútit porque jaé tzuma̱t ni ̱ xaní ̱n la̱ puhuaná̱tit, xlá huata lhtatama. Xlacán tzúculh tali ̱kalhkama̱nán y tali ̱tziyá̱n; 25 pero Jesús ca̱huanipá catatáxtulh, y acxni tataxtuko̱lh xlá tánu̱lh ní ixmá amá xaní ̱n tzuma̱t. Makachípalh, lakasu̱t má̱qui ̱lh, y tuncán lacastacuánalh. 26 La̱ta ixli ̱ti ̱lanca amá pu̱ latama̱n hua̱k cristianos tzúculh tali ̱chihui ̱nán la̱ ixma̱lacastacni ̱ni ̱t amá tzuma̱t.  













Jesús ca̱ma̱ksa̱ní cha̱tuy lakatzí ̱n

27 Acxni

qui ̱táspitli nac ixchic amá chixcú, cha̱tuy lakatzí ̱n tatakókelh y tzúculh tama̱ktasí: ―Ixli ̱talakapasni rey David, ¡caquila̱lakalhamáu! 28 Xlá ni ̱ tá̱yalh, pero la̱ cha̱lh nac ákxtaka ní ixtamakxtaka ca̱kalasquínilh:  

―Huixín quila̱takokeni ̱táu, ¿puhuaná̱tit tla̱n nacca̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n? ―Jé, Quimpu̱chinacán. Cca̱najlayá̱u mintachihuí ̱n y cca̱li ̱pa̱huaná̱n ―takálhti ̱lh. 29 Jesús ca̱li ̱lacaxámalh ixmacán nac ixlakastapucán, y ca̱huanipá: ―Para ca̱najlayá̱tit tla̱n cca̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n ¡catalakáke̱lh milakastapucán! 30 Amá lakatzí ̱n caj la̱ ni ̱tú talacahuá̱nalh. Pero Jesús ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh ni ̱tí catali ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh para huá ixca̱ma̱ksa̱ni ̱ni ̱t. 31 Xlacán ni ̱ takáxmatli y la̱ tatáxtulh amá ákxtaka tzúculh tali ̱chihui ̱nán amá pu̱ latama̱n tí ixca̱ma̱ksa̱ni ̱ni ̱t.  





Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum ko̱ko chixcú 32 Apenas ixta̱ni ̱t amá lacchixcuhuí ̱n

acxni táchilh makapitzi cristianos ixtali ̱mín cha̱tum ko̱ko, ixespíritu tlajaná chú ixtlahuani ̱t pues ixmakatlajani ̱t ixtalacapa̱stacni. 33 Jesús li ̱ma̱páksi ̱lh amá tlajaná catáxtulh ixmacni amá ko̱ko, y la̱ makxtakko̱lh xlá tuncán tla̱n chihuí ̱nalh. Lhu̱hua cristianos tapa̱xahuako̱lh; ixtahuán: ―Juú nac quimpu̱latama̱ncán Israel ni ̱cxni ixacxilhni ̱táu cha̱tum chixcú tí tla̱n ca̱tlahuá tascújut la̱ jaé. 34 Tí ni ̱ ixtama̱t la̱ní ixtascújut Jesús huá fariseos porque ixtahuán: ―Namá chixcú tla̱n ca̱macma̱xtú cristianos ixespiritucán tlajaná porque ta̱scuja y li ̱pa̱huán pi ̱ huá xapuxcu tlajaná.  



Jesús ca̱lakalhamán la̱ talama̱na cristianos

35 Jesús

tzucupá ca̱lakatza̱lá amá ca̱lacchiquí ̱n xala amá pu̱ latama̱n;

22

SAN MATEO 9​, ​10 nac ixpu̱tamakstoknicán judíos ixca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos la̱ Dios ixma̱lacatzuqui ̱putún ixtapáksi ̱t nac ixlatama̱tcán. Ixca̱ma̱ksa̱ní tí ixta̱tatlá, ixtakalhí ti ̱pa̱katzi tá̱tat y tasipá̱ni ̱t. 36 Xlá acxni ixca̱cxila lhu̱ hua cristianos ixca̱li ̱lakaputzá la̱ ixtalama̱na; ixca̱li ̱macá̱n la̱ xata̱ktzanká̱n borregos ni ̱ma̱ ni ̱ takalhí ixpu̱chinacán tí naca̱cuentaja, ¡hua̱k ixtalaktzanka̱ni ̱t! 37 Ixnacú ixli ̱puhuán la̱ naca̱makta̱yá cristianos, huá ca̱li ̱huánilh ixdiscípulos: ―Xli ̱ca̱na huí lhu̱ hua cristianos xata̱ktzanká̱n, y qui ̱taxtú la̱ acxni huí lhu̱ hua li ̱xká̱nat y ni ̱tú lhu̱ hua cha̱lhca̱tnaní ̱n tí natama̱quí tachaná̱n. 38 Huixín camaksquíntit Mimpu̱chinacán Dios caca̱ma̱lakácha̱lh ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú ma̱s cha̱lhca̱tnaní ̱n tí natama̱quí ixtachaná̱n.  





Jesús ca̱lacsaca ixapóstoles y ca̱ma̱lakachá natali ̱chihui ̱nán

10

(Mr. 3.13‑19; Lc. 6.12‑16)

Maktum Jesús ca̱ma̱mákstokli amá cha̱cu̱tuy ixdiscípulos tí ixca̱li ̱lhca̱ni ̱t natali ̱chihui ̱nán y ca̱má̱xqui ̱lh li ̱tlihueke natama̱ksa̱ní tí takalhí ti ̱pa̱katzi tá̱tat y tasipá̱ni ̱t, na̱ chuná tla̱n natamacma̱xtú cristianos tí ixca̱makatlajani ̱t tlajaná. 2 Jaé cha̱cu̱t uy ixdiscípulos tí ca̱líḻ hca̱lh ixca̱huanicán: Simón, pero Jesús li ̱ma̱pa̱cúhui ̱lh Pedro; Andrés ixta̱cam Simón;  

Jacobo y Juan ixlakkahuasán Zebedeo; 3 Felipe, Bartolomé y Tomás; Mateo, tí ixma̱lakaxoke̱nán tumi ̱n; Jacobo, ixkahuasa Alfeo; Lebeo, tí na̱ ixli ̱ma̱pa̱cuhui ̱cán Tadeo; 4 Simón, tí xapu̱ lh ixca̱ta̱lapu̱ lá pu̱tum cristianos ixtali ̱tapa̱cuhuí cananistas; Judas Iscariote, tí a̱stá̱n macamá̱sta̱lh Jesús ixmacancán ixenemigos. Jesús ca̱ma̱lakachá ixdiscípulos natama̱kahuaní ixtachihuí ̱n (Mr. 6.7‑13; Lc. 9.1‑6)

5 La̱ta

ya̱ ixtataxtú ní ixama ca̱ma̱lakachá, xlá ca̱huánilh la̱ natali ̱chihui ̱nán y la̱ natalá ana ní natachá̱n: ―Ni ̱ capítit ca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱tit ixpu̱ latama̱ncán tí ni ̱ judíos, ni ̱ para caca̱lakpítit namá tí talama̱na nac Samaria; 6 huixín huata caca̱ma̱kalhchihui ̱ní ̱tit tí la̱ xata̱ktzanká̱n borregos talama̱na juú nac quimpu̱ latama̱ncán Israel. 7 Caca̱huanítit la̱ Dios ca̱cxilhlacachá̱n y chí ma̱lacatzuqui ̱putún ixtapáksi ̱t nac ixlatama̱tcán. 8 Caca̱ma̱ksa̱ní ̱tit tí takalhí lepra, tí takalhí xatu̱ta yá tá̱tat; caca̱macma̱xtútit cristianos tlajananí ̱n ni ̱ma̱ ca̱makatlajani ̱t y caca̱ma̱lacastacuaní ̱tit tí apenas tani ̱ko̱ni ̱t. Aquit cca̱ma̱xqui ̱yá̱n jaé li ̱tlihueke tú nali ̱scujá̱tit ni ̱tú cca̱ma̱tají ̱n, y huixín acxni nali ̱ma̱ksa̱ni ̱yá̱tit tí ta̱tatlá na̱ ni ̱tú cama̱tají ̱tit mintascujutcán.  





23

SAN MATEO 10

9 ’La̱ta

ní napiná̱tit ni ̱ cali ̱pítit tumi ̱n tú namaclacasquiná̱tit nac tijia; 10 ni ̱ para cacucátit mintahuajcán tú nali ̱hua̱yaná̱tit; ni ̱ para cali ̱pítit tunuj lí ̱xtoko; cataxtútit la̱ta ya̱nántit huata milhaka̱tcán y mintatu̱nucán ni ̱ma̱ huili ̱ni ̱tántit. Pues amá tí naca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱tit ca̱mini ̱ní naca̱ma̱hui ̱yá̱n porque cha̱tum tasa̱cua ca̱na ixchau siempre lakma̱xtú. 11 ’Nac aktum ca̱chiquí ̱n ní nachipiná̱tit, caputzátit ixchic cha̱tum chixcú tí tla̱n catzí y aná calatapá̱tit hasta xní napiná̱tit a̱lacatunu ca̱chiquí ̱n. 12 Acxni natanu̱yá̱tit, ca̱li ̱tlá̱n cachihui ̱nántit y caca̱huanítit tú li ̱puhuaná̱tit tí talatanu̱ ma̱na. 13 Para lactlá̱n tacatzí, camaksquíntit Dios caca̱sicuna̱tláhualh y ni ̱tú caca̱tzanká̱nilh; pero tí ca̱lakmakaná̱n, cali ̱makxtáktit, ni ̱tú camaksquíntit Dios ixlacatacán. 14 Para nac aktum ákxtaka o aktum ca̱chiquí ̱n ni ̱ takaxmata mintachihuí ̱n y ni ̱ ca̱ma̱hui ̱caná̱tit, nac ixlacati ̱ncán caca̱tu̱tincxcántit pokxni ni ̱ma̱ ca̱tantu̱tahuacán xlacata nata̱cxila ni ̱ lakati ̱yá̱tit ixkasatcán, y tuncán cataxtútit. 15 Ni ̱tú ma̱s caca̱huanítit, ixacstucán talaktzanka̱ni ̱t; porque acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán namá cristianos ama takalhí ma̱s li ̱cuánit castigo que amá lacli ̱xcájnit cristianos tí ixtalama̱na maká̱n nac ca̱chiquí ̱n Sodoma y Gomorra.  











Lhu̱ hua ama ca̱lakmakán tí tali ̱chihui ̱nán Jesús

16 ’Aquit

cca̱ma̱lakacha̱má̱n la̱ lacmanso lactzú borregos

nac ixpu̱ latama̱ncán lacli ̱cuánit coyotes. Huixín, ¡skálalh calatapu̱ lí ̱tit la̱ tla̱huán tantum lu̱ hua, pero acs catamakxtáktit tú naca̱tlahuanicaná̱tit la̱ tantum actzú paloma! 17 Ni ̱ caca̱maka̱klhán tú ama ca̱qui ̱taxtuniyá̱n pues pa̱t ca̱macama̱sta̱caná̱tit ixlacati ̱ncán ma̱paksi ̱naní ̱n judíos y hasta pa̱t ca̱ma̱k xtakajni ̱caná̱tit nac ixpu̱tamakstoknicán. 18 Ama cha̱n quilhtamacú pa̱t ca̱li ̱pincaná̱tit caj quilacata ixlacati ̱ncán reyes y laclanca ma̱paksi ̱naní ̱n. Xlacán ama ca̱ma̱kalhapali ̱yá̱n, pero chuná jaé tla̱n naquila̱li ̱chihui ̱naná̱u ixlacati ̱ncán gobernadores, ixlacati ̱ncán cristianos tí ni ̱ talakapasa Dios para xli ̱ca̱na quila̱li ̱pa̱huaná̱u. 19 Huixín ni ̱tú cali ̱puhuántit tú pa̱t kalhti ̱naná̱tit y tú pa̱t huaná̱tit acxni tú naca̱kalasquiniyá̱n tí naca̱ma̱kalhapali ̱yá̱n pues Mimpu̱chinacán Dios ama akchipá mintalacapa̱stacnicán y huá ama chihui ̱nán milacatacán; 20 y minquilhnicán huata ama chihui ̱nán tú naca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n ixtalacapa̱stacni ixespíritu Minti ̱cucán tí huí nac akapú̱ n, y ni ̱ mi ̱cstucán pa̱t laktaxtuyá̱tit. 21 ’Ama cha̱n quilhtamacú acxni cha̱tum chixcú ama macama̱stá ixta̱cam xlacata namakni ̱cán, cha̱tum xati ̱cú ama liakskahuinán ixkahuasa xlacata nama̱k xtakajni ̱cán, y cha̱tum kahuasa ama ta̱ra̱lacata̱quí ixti ̱cú y hasta namacama̱stá xlacata namakni ̱cán. 22 Chí cca̱huaniyá̱n, caj quilacata lhu̱ hua ama ca̱lakmakaná̱n, pero amá  











24

SAN MATEO 10 tí ni ̱ tachokó y ta̱yaní hasta xní nati ̱taxtukó jaé ni ̱ lactlá̱n quilhtamacú, namá ama lakma̱xtú ixli ̱stacni. 23 Para nac aktum ca̱chiquí ̱n ni ̱ ca̱cxilhputuncaná̱tit y ca̱pu̱tlakacaná̱tit, catza̱látit a̱lacatunu ca̱chiquí ̱n, ni ̱ catatlají ̱tit. Pues aquit Xatalacsacni chixcú cca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n xlacata cama ca̱lakchiná̱n la̱ta ya̱ para lakatza̱lako̱yá̱tit nahuán ca̱lacchiquí ̱n xalac Israel. 24 ’Cama̱kachakxí ̱tit quintachihuí ̱n: cha̱tum li ̱ma̱kalhtahuáke̱t tí kalhtahuakamajcú ni ̱ lá akapu̱lá ixma̱kalhtahuake̱ná, y cha̱tum tasa̱cua ni ̱ lá ma̱s lanca huan la̱ ixpatrón tí liscuja. 25 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, cha̱t um li ̱ma̱kalhtahuáke̱t camakslihuékelh la lama ixma̱kalhtahuake̱ná, y cha̱tum tasa̱cua catakókelh ixlatáma̱t ixpu̱chiná. Pues aquit cli ̱tanú mima̱kalhtahuake̱nacán y la̱ mimpu̱chinacán, y quili ̱maca̱ncán cta̱scuja tlajaná. Calacpuhuántit, ¿tucu ni ̱ naca̱li ̱ya̱huacaná̱tit huixín tí quidiscípulos y tí quila̱li ̱scujá̱u?  



pero ni ̱ lá tama̱laksputún, ni ̱ para tala̱kalhí ixespíritu cha̱tum cristiano. Huixín ma̱s cajicuanítit Mimpuchinacán Dios porque xlá tla̱n ma̱laksputú y lactlahuá mili ̱stacnicán y mimacnicán nac ca̱li ̱ní ̱n para lacasquín. 29 ’Minti ̱cucán ni ̱cxni ama ca̱k xtakmakaná̱n. Caca̱li ̱lacahua̱nántit tantuy lactzú spitu, ca̱li ̱sta̱cán ni ̱ lhu̱ hua ixtapalh, pero ¿a poco Dios ni ̱ catzí acxni tapa̱tastá y taní? 30 Xlá hua̱k catzí tú tapa̱xtoka tú tatlahuani ̱t, hasta xachíxit miakxa̱kacán hua̱k tapu̱tlekén kanatunu. 31 Huá xlacata ni ̱tú cali ̱puhuántit tú pa̱xtoká̱tit, pues huixín ixcamán y ma̱s ixtapalh que lhu̱ hua lactzú spitu.  







Ticu ma̱s quili ̱jicuanitcán (Lc. 12.2‑9)

26 ’Pero

huixín ni ̱ cajicuántit tú napa̱xtoká̱tit porque aktum tancs tachihuí ̱n siempre ta̱yaní, y tú tze̱k tlahuacán siempre catzi ̱cán ixli ̱maka̱s. 27 Tú aquit cca̱huaniyá̱n ca̱tzi ̱sní, huixín cali ̱chihui ̱nántit ca̱cuhuiní, y tú tze̱k cca̱huaniyá̱n, huixín cali ̱chihui ̱nántit ana ní tzamacán. 28 Ni ̱ caca̱maka̱klhán namá cristianos tí tla̱n tamakní y tala̱kalhí ixmacni cha̱tum cristiano,  



Jesús li ̱chihui ̱nán tí ma̱luloka li ̱pa̱huán ixtachihuí ̱n 32 ’Amá

(Lc. 12.8‑9)

tí li ̱pa̱xáu li ̱ta̱yá quili ̱pa̱huán ixlacati ̱ncán cristianos, aquit na̱ li ̱pa̱xáu cama ma̱luloka ixlacatí ̱n Quinti ̱cú xalac akapú̱ n. 33 Pero amá tí ni ̱ li ̱ta̱yá qui ̱li ̱pa̱huán ixlacati ̱ncán cristianos, aquit na̱ ni ̱ cama li ̱ta̱yá clakapasa ixlacatí ̱n Quinti ̱cú xalac akapú̱ n.  

Lhu̱ hua cristianos ama tasi ̱tzi ̱ní caj ixlacata Jesús (Lc. 12.51‑53; 14.26‑27)

34 ’Para

puhuaná̱tit cmini ̱t ca̱li ̱ma̱tancsá quintachihuí ̱n ixlatama̱tcán cristianos, ni ̱ chú ama qui ̱taxtú porque, ma̱squi ni ̱ clacasquín, caj quilacata ama li ̱tzucú tasi ̱tzi. 35 Pues caj quilacata cha̱tum kahuasa ama ta̱ra̱makasi ̱tzí ixti ̱cú; cha̱tum tzuma̱t ama  

25

SAN MATEO 10​, ​11

ta̱ra̱makasi ̱tzí ixna̱na; y cha̱tum puhuiti ̱ní ama ta̱ra̱makasi ̱tzí ixpuhuiticha̱t. 36 Y lhu̱ hua li ̱talakapasni ma̱squi lakxtum talama̱na ama tama̱lacatzuquí tasi ̱tzi y tara̱lakmakán caj ixlacata quintachihuí ̱n. 37 ’Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, huata cama li ̱macá̱n xli ̱ca̱na quintakoké amá tí pu̱la aquit quilakalhamán y ca̱li ̱makxtaka a̱li ̱stá̱n ixna̱na, ixti ̱cú, ixkahuasa, istzuma̱t; y amá tí ni ̱ ma̱tla̱ní tú cca̱huanín catlahuátit, mejor ni ̱ caquilákmilh. 38 Porque tí quintakoké ni ̱ lakcatzán ixli ̱stacni para makatzanká caj quilacata, y tí ni ̱ ma̱tla̱ní tú cma̱lacnú, ¡ni ̱ caquintakókelh! 39 Amá tí makli ̱huán lakma̱xtputún ixli ̱stacni ama makatzanká tú lakcatzán, pero tí ni ̱ lakcatzán makatzanká ixli ̱stacni caj quilacata namá ama lakma̱xtú ixli ̱stacni.  







Jesús li ̱chihui ̱nán tí ama ma̱ta̱xtuca ixtaxokó̱n 40 ’Amá

(Mr. 9.41)

cristiano tí ca̱maklhti ̱naná̱n nac ixchic, capa̱xáhualh porque la̱ aquit caquimaklhtí ̱nalh, y tí aquit quinta̱latamá na̱ ta̱latamá Dios tí quima̱lakacha̱ni ̱t. 41 Amá tí pa̱xcatcatzi ̱ní la̱ Dios ma̱lakachá̱nilh cha̱tum profeta y ta̱hua̱yán nac ixchic, a̱stá̱n xlá ama ma̱xquí ixtaxokó̱n la̱ ni ̱ma̱ ama ma̱xquí cha̱tum profeta; y tí maklhti ̱nán nac ixchic cha̱tum tí tla̱n catzí chixcú, caj xlacata lakapasa ni ̱tú ixkásat, Dios acxtum ama ca̱ma̱xquí ixtaxoko̱ncán. 42 Na̱ chuná tí ta̱kota ca̱na akstum poke  



chúchut amá ma̱s ni ̱ xtali ̱pa̱u quidiscípulo tí quintakoké, caj xlacata catzí quimacuaní, tancs cca̱huaniyá̱n ama cha̱n quilhtamacú Dios ama ca̱ma̱xquí ixtaxoko̱ncán. Tí tatakoké Juan takalasquiní Jesús para huá Cristo

11

(Lc. 7.18‑35)

La̱ ca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱ko̱lh Jesús cha̱cu̱tuy ixdiscípulos tú ixli ̱tlahuatcán xlacán táalh tali ̱chihui ̱nán ana ní ca̱ma̱lakácha̱lh; y xlá na̱ alh ixacstu ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos xala amá pu̱ latama̱n. 2 Juan Bautista ixtanu̱ majcú nac pu̱la̱chi ̱n, pero hua̱k ixli ̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱cán ixtascújut Jesús, y huá ca̱li ̱ma̱lakácha̱lh cha̱tuy ixdiscípulos. 3 Xlacán takalasquínilh: ―¿Xli ̱ca̱na huix Cristo tí ma̱lacnu̱cani ̱t ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n, o amajcú min tunu ma̱s tali ̱pa̱u? 4 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Cali ̱ma̱kalhchihui ̱ní ̱tit Juan tú huixín acxilá̱tit cca̱tlahuá, y tú kaxpatá̱tit cli ̱chihui ̱nán. 5 Calacspi ̱tnítit la̱ cca̱ma̱lacahua̱ní lakatzí ̱n, la̱ tatla̱huán tí ixtatala̱kalhi ̱ni ̱t, la̱ tatake̱nú ixta̱tatcán leprosos, la̱ ta̱kahua̱nán tí ixtata̱kata̱pani ̱t, la̱ talacastacuanán tí apenas tani ̱ko̱ni ̱t; cahuanítit la̱ cca̱ma̱lacnu̱ ní tunuj tla̱n latáma̱t tí tali ̱ta̱yá huí tú ca̱tzanka̱ní nac ixli ̱stacnicán. 6 Na̱ cahuanítit aquit cli ̱pa̱xahuá amá tí ni ̱ huilhaj huilí ixtapuhuá̱n y ni ̱ li ̱makxtaka ca̱najlá aquit amá tí ma̱lacnu̱cani ̱t ama ca̱lakma̱xtuyá̱n.  









26

SAN MATEO 11 7 Acxni

táalh amá lacchixcuhuí ̱n Jesús tzúculh li ̱chihui ̱nán Juan, ca̱huánilh cristianos: ―Huixín qui ̱látit nac desierto; chí quila̱huaníu, ¿tucu qui ̱acxílhtit? ¿Qui ̱li ̱lacahua̱nántit la̱ ca̱ma̱tzahuají u̱ n ká̱ti ̱t ni ̱ma̱ tatzamá aná? 8 O ¿ixlacaputzayá̱tit cha̱tum chixcú tí tla̱n lhaka̱nani ̱t la̱ ni ̱ma̱ tahuila̱na nac pu̱ ma̱paksí ̱n? ¡Namá ni ̱ taxtú! O ¿ixacxilhputuná̱tit cha̱tum chixcú tí ma̱lakacha̱ni ̱t Dios? 9 Para chuná qui ̱táxtulh li ̱huacá tla̱n porque qui ̱kaxpáttit cha̱tum chixcú tí li ̱macamincani ̱t ma̱s lanca que la̱ cha̱tum profeta. 10 Juan huá namá chixcú tí li ̱chihuí ̱nalh chuné Dios nac Escrituras: Pu̱la cama ma̱lakacha̱niyá̱n cha̱tum chixcú tí napu̱ laniyá̱n, xlacata naca̱xtlahuaniyá̱n tijia ní nalactla̱huana. 11 Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, la̱ta ixli ̱hua̱kcán cristianos tí talakahuani ̱t ca̱quilhtamacú, ni ̱tí ma̱ccha̱ní ixli ̱lanca Juan Bautista. Pero chí na̱ tancs cca̱huaniyá̱n, namá cristiano ma̱s ni ̱ xatali ̱pa̱u nac ixtapáksi ̱t Dios ama̱ca li ̱maca̱ncán ma̱s lanca que Juan Bautista. 12 ’La̱ta Juan titzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní ca̱kmunú cristianos, lhu̱ hua talacputzani ̱t la̱ natama̱laksputú tú laclhca̱ni ̱t Dios ca̱quilhtamacú, y huata tatanu̱ ni ̱t nac ixtapáksi ̱t amá tí ni ̱ tatachokoni ̱t y takalhi ̱ni ̱t li ̱camama. 13 Acxni Juan Bautista ya̱ ixma̱tzuquí ixtascújut, hua̱k profetas y na̱ chuná Moisés tali ̱chihui ̱nani ̱t nac ixlibrojcán jaé quilhtamacú la̱ Dios ama  











ma̱lacatzuquí ixtapáksi ̱t ca̱quilhtamacú. 14 Y para ni ̱ ixcatzi ̱yá̱tit, Juan huá namá Elías tí ixtama̱lacnu̱ ni ̱t profetas ama min antes nalacatzucú ixtapáksi ̱t Dios nac milatama̱tcán. 15 Tí takalhí ixtake̱ncán, ¡catakáxmatli tú cca̱huanimá̱n! 16 ’¿Tucu xacta̱ma̱lacástucli cristianos tí talama̱na jaé quilhtamacú? Aquit cama ca̱li ̱macá̱n namá lactzáca̱t lactzú camán ni ̱ma̱ takama̱nán nac li ̱tamá̱u, y tí ta̱cpuxcún jaé takamá̱n tasi ̱tzí y tahuaní xa̱makapitzi: 17 “¿Tucu lacasquiná̱tit, cca̱tlaknaniyá̱n li ̱pa̱xáu tatlí ̱n y ni ̱ tantli ̱yá̱tit, cca̱tli ̱niyá̱n li ̱lakaputza alabanzas y ni ̱ tasayá̱tit? ¡Huixín ni ̱tú ma̱tla̱ni ̱yá̱tit!” 18 Porque milh Juan Bautista; xlá ni ̱ ixca̱ta̱pa̱xahuá, ni ̱ para ixca̱ta̱talakxtumí ca̱ta̱hua̱yán cristianos, y huixín ixuaná̱tit: “Namá chixcú actanu̱ ni ̱t tlajaná.” 19 Astá̱n cmilh aquit Xatalacsacni Chixcú tí cca̱ta̱talakxtumí cca̱ta̱hua̱yán hua̱k cristianos y huaná̱tit: “Namá chixcú laktzanka̱ni ̱t porque ca̱ta̱hua̱yán y ca̱ta̱latapu̱ lí ixma̱lakaxoke̱naní ̱n tumi ̱n y tí takalhí lhu̱ hua tala̱kalhí ̱n.” Pero tancs cca̱huaniyá̱n, Dios catzí tú laclhca̱ni ̱t y ni ̱ lá tí lakxtapalí ixtalacapa̱stacni ma̱squi ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit hasta xní nakantaxtú ixtascújut.  











Tí takaxmata ixtachihuí ̱n Jesús ni ̱ hua̱k ama tataxtuní 20 Jesús

(Lc. 10.13‑15)

ixca̱li ̱lakaputzá amá ca̱chiquín ní ixca̱tlahuanini ̱t ma̱s lhu̱ hua laclanca ixtascújut,

27

SAN MATEO 11​, ​12

pero tí ixtalama̱na aná ni ̱tú ixca̱li ̱macuanini ̱t pues ni ̱ ixtalakxta̱pali ̱ni ̱t ixlatama̱tcán. Xlá chuné ca̱lhcuyuyá̱hualh: 21 ―¡Koxitaní ̱n tí talama̱na nac ca̱chiquí ̱n Corazín! ¡Koxitaní ̱n tí talama̱na nac ca̱chiquí ̱n Betsaida! Porque para quintascújut ni ̱ma̱ cca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱ni ̱tán xactica̱tláhualh nac ca̱chiquí ̱n Tiro y Sidón, xlacán maka̱sá ixtitalakxtapáli ̱lh ixlatama̱tcán, ixtitahuíli ̱lh tzitzeke lháka̱t, ixtica̱li ̱lakatzokca lhcaca xlacata naca̱li ̱lakapascán tali ̱lakaputzama̱na tú ixtatlahuani ̱t. 22 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán, huixín pa̱t kalhi ̱yá̱tit ma̱s li ̱cuánit castigo que tí ixtalama̱na nac Tiro y Sidón. 23 ¡Koxitaní ̱n huixín tí lapa̱nántit nac Capernaum! Para puhuaná̱tit Dios ixca̱li ̱lhca̱ni ̱tán lanca nakalhi ̱yá̱tit mimpu̱tahui ̱lhcán nac akapú̱ n, ¡aktzanka̱ni ̱tántit! Porque pa̱t ca̱macapincaná̱tit nac puakxtakajni ní naxoko̱naná̱tit. Pero para quintascújut ni ̱ma̱ acxilhni ̱tántit xactica̱li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh amá cristianos tí ixtalama̱na nac Sodoma, xlacán ixtitalakxta̱páli ̱lh ixlatama̱tcán y Dios ni ̱ ixtica̱lactláhualh. 24 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, acxni natlahuacán taxokó̱n, xlacán ama takalhí li ̱ctá castigo que huixín xalac Capernaum.

―Ta̱ta, clakachixcuhui ̱yá̱n porque huix Ixpu̱chiná ca̱quilhtamacú y akapú̱ n; cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱n la̱ ca̱ma̱tze̱kni tze̱k mintalacapa̱stacni amá lactali ̱pa̱u y lakskalala lacchixcuhuí ̱n, y li ̱mákxtakti natama̱kachakxí mintalacapa̱stacni amá cristianos tí ni ̱ talactlancán takaxmatá̱n. 26 Ta̱ta, huix chú lacasquini ̱ta, y chú qui ̱taxtuni ̱t. 27 Astá̱n ca̱huánilh cristianos: ―Quinti ̱cú Dios quima̱xqui ̱ni ̱t hua̱k la̱ta tú ckalhí. Aquit ni ̱ tí quilakapasa huata Dios catzí aquit Ixkahuasa, y aquit na̱ ccatzí huá Quinti ̱cú; y na̱ tla̱n talakapasa amá tí cca̱ma̱xquí quintalacapa̱stacni natalakapasa Quinti ̱cú Dios. 28 ’Aquit cca̱tasaniyá̱n: caquintalákmilh hua̱k tí taliakatzanka̱ni ̱t la̱ta taliakxtakajnán ixlatama̱t, aquit nacca̱ma̱xquí li ̱camama tú natali ̱ma̱jaxá ixli ̱stacnicán. 29 Camaklhti ̱nántit tú cca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n y camakslihuekétit quilatáma̱t; aquit hua̱k cpa̱tí ni ̱tí cta̱ra̱si ̱tzi ̱ní y acxtum cca̱lakalhamán cristianos. Para chuná jaé latapa̱yá̱tit pa̱t ma̱jaxayá̱tit miespiritucán la̱ pa̱t ta̱yaniyá̱tit. 30 Catlahuátit tú cca̱huaniyá̱n nac milatama̱tcán y namaklhcatzi ̱yá̱tit la̱ ni ̱ tuhua nama̱kantaxti ̱yá̱tit pues quitaxtú caj la̱ cali ̱pi aktum ni ̱ tzinca tacuca.

Tí talaktzanka̱ni ̱t catalákalh Jesús

(Mr. 2.23‑28; Lc. 6.1‑5)









25 La̱

(Lc. 10.21‑22)

chihui ̱nanko̱lh Jesús kalhtahuakánilh Dios, huá:











Ixdiscípulos Jesús ta̱kaxlita ixtahuácat trigo

12

Maktum quilhtamacú acxni hua̱k ixjaxcán Jesús ica̱ta̱tla̱huama ixdiscípulos nac

28

SAN MATEO 12 aktum ca̱tucuxtu ixpu̱chancán trigo. Xlacán tá̱cxilhli trigo y como ixtatzincsma̱na tzúculh ta̱kaxlita y tahuani ̱ní ixtahuácat. 2 Makapitzi fariseos tí aná ixtalapu̱ lá ca̱ma̱nóklhulh, y tuncán tahuánilh Jesús: ―Cacá̱cxilhti midiscípulos la̱ ta̱kaxlitma̱na ixtahuácat trigo jaé quilhtamacú acxni ni ̱ mini ̱ní tí tú nali ̱scuja. 3 Xlá ca̱lacati ̱tá̱yalh ixdiscípulos y kalhtí ̱nalh: ―¿A poco amá̱n quila̱huaniyá̱u ni ̱ li ̱kalhtahuakani ̱tántit tú titláhualh rey David maktum quilhtamacú acxni ca̱tá̱tzincsli ixcompañeros? 4 Aná huan xlacata rey David tánu̱lh nac ixpu̱siculan Dios y cá̱cxilhli tasicuna̱tláu simi ̱ta ni ̱ma̱ huata curas ixca̱mini ̱ní na̱tali ̱hua̱yán, pero xlá ca̱tíyalh y ca̱ta̱huako̱lh ixcompañeros. 5 Na̱ chuná lacatum nac ixlibro Moisés li ̱chihui ̱nán la̱ curas tí tamacuaní Dios nac pu̱siculan siempre tascuja ma̱squi xa̱makapitzi tajaxa. Chí quila̱huaníu, ¿a poco xlacán takalhí ma̱s tala̱kalhí ̱n porque ni ̱ tama̱kantaxtí tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios? 6 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, para xlacán ca̱li ̱mákxtakli Dios catáscujli jaé chichiní y ni ̱tí ca̱li ̱huaní, juú ca̱ta̱chihui ̱namá̱n cha̱tum ma̱s lanca chixcú que la̱ namá tí tascuja nac pu̱siculan. 7 Huixín ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱t it namá ixtapáksi ̱t Dios ni ̱ma̱ tatzokni ̱t nac Escrituras: “Ni ̱ clacasquín quintali ̱lakachixcúhui ̱lh quincamán ixquitzistancaní ̱n, ma̱s cma̱tla̱ní acxtum catara̱lakalhámalh.” Para ixma̱kachakxí ̱tit ixtalacpuhuá̱n  











ni ̱tí ixma̱lacapú̱tit, ni ̱ para tú ixli ̱ya̱huátit tú ni ̱tú tlahuani ̱t. 8 Xa̱huá, mili ̱catzi ̱tcán xlacata aquit Xatalacsacni Chixcú y Dios quimacama̱xqui ̱ni ̱t jaé chichiní y tla̱n tatlahuá cristianos tú talacasquín para aquit ni ̱ cli ̱huán.  

Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum tí ixmacasca̱cni ̱t ixmacán 9 La̱

(Mr. 3.1‑6; Lc. 6.6‑11)

chihui ̱nanko̱lh Jesús cha̱lh nac ca̱chiquí ̱n y alh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos nac ixpu̱tamakstoknicán judíos. 10 Na̱ aná ixtanu̱ ma cha̱tum chixcú itsca̱cko̱ni ̱t ixmacán ni ̱ lá tú ixli ̱tlahuá. Ixenemigos ixtalacputzá la̱ tla̱n natakalhtoklha Jesús xlacata tla̱n natama̱lacapú nac pu̱ ma̱paksí ̱n y huá tali ̱kalásquilh: ―¿Puhuana tla̱n qui ̱taxtú ma̱ksa̱ni ̱cán cha̱tum ta̱tatlá jaé chichiní acxni hua̱k quili ̱jaxatcán y li ̱huancán tí nascuja? 11 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―La̱ta mili ̱hua̱kcán, ¿ticu li ̱makxtaka cani ̱lh ixborrego para pa̱tastá nac pozo aktum chichiní acxni li ̱huancán tí nascuja? Aquit ccatzí piná̱tit ma̱cutuyá̱tit xlacata ni ̱ nalaktzanká. 12 Entonces, ¿hua̱nchi ni ̱ ma̱tla̱ni ̱yá̱tit ca̱ksá̱nalh cha̱tum chixcú acxni li ̱ma̱paksi ̱nancani ̱t najaxcán? ¿A poco ni ̱ ma̱s ixtapalh cha̱tum cristiano que tantum actzú quitzistanca? Aquit cca̱huaniyá̱n ni ̱ huí tí tlahuá tala̱kalhí ̱n ixlacatí ̱n Dios jaé chichiní para tlahuaní aktum li ̱tlá̱n ixta̱cristiano. 13 Jesús ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱pútulh tú ixca̱huanini ̱t y huá li ̱ta̱chihuí ̱nalh amá chixcú tí itsca̱cko̱ni ̱t ixmacán:  







29

SAN MATEO 12

―Cata̱ya, y castonkti mimacán. Amá chixcú stonkli ixmacán y tuncán tatzamako̱lh xali ̱hua ixmacxpá̱n la̱ xa̱makatu, ¡tla̱n aksá̱nalh! 14 Amá fariseos ixenemigos Jesús lacapala tatáxtulh la̱ta tasí ̱tzi ̱lh y a̱stá̱n tzúculh talacchihui ̱nán la̱ tla̱n natamakní Jesús.  

Ixlatama̱t Jesús ma̱kantaxtí tú ixli ̱chihui ̱nani ̱t Isaías

15 Jesús

acxcátzi ̱lh tú ixtalaclhca̱nima̱na ixenemigos y huá xlacata lí ̱alh a̱lacatunu pu̱latama̱n. Lhu̱ hua cristianos tatakókelh y tí ixtakalhí tá̱tat xlá ca̱ma̱ksá̱ni ̱lh. 16 Pero tí ixca̱ma̱ke̱nu̱ ní ixta̱tatcán tla̱n ixca̱li ̱ma̱paksí ni ̱ catali ̱chihuí ̱nalh para xlá ixca̱ma̱ksa̱ni ̱ni ̱t. 17 Ixlatáma̱t Jesús li ̱ma̱kantáxti ̱lh tú istzokni ̱t ixlacata nac ixlibro profeta Isaías: 18 Cca̱ma̱lakacha̱nimá̱n tí clacsacni ̱t, xlá ama quimacuaní y quinkaxmatní tú cli ̱ma̱paksí. Aquit clakalhamán y cli ̱pa̱xahuá la̱ ckalhí. Cama ma̱xquí hua̱k ixli ̱tlihueke quintalacapa̱stacni, porque xlá ama li ̱chihui ̱nán la̱ aquit cama ca̱lakma̱xtú hua̱k cristianos. 19 Xlá ni ̱tí ama ta̱ra̱makasi ̱tzí, ni ̱ para tí ama quilhní, y ni ̱cxni ama aktasá nac ca̱lactijyí ̱n xlacata nakaxmatcán ixtachihuí ̱n. 20 Xlá ni ̱ ama ca̱li ̱chiyá tí talaktzanka̱ni ̱t, ni ̱ para ama lactlahuá ixtalacapa̱stacnicán tí tancs talatama̱putún.  



Pero ama kalhí li ̱tlihueke nama̱lacatzuquí ixtapáksi ̱t ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú, 21 y hua̱k cristianos xala cani ̱huá ca̱lacchiquí ̱n huata huá ama tali ̱pa̱huán y talakachixcuhuí. Fariseos tali ̱ya̱huá Jesús li ̱pa̱huán tlajaná (Mr. 3.19‑30; Lc. 11.14‑23; 12.10)

22 Maktum

quilhtamacú li ̱minica Jesús cha̱tum chixcú tí ixmakatlajani ̱t tlajaná, ko̱ko y lakatzí ̱n ixtlahuani ̱t. Xlá macmá̱xtulh amá tlajaná y a̱stá̱n amá chixcú tla̱n lacahuá̱nalh y tla̱n chihuí ̱nalh. 23 Hua̱k cristianos tí tá̱cxilhli tú tláhualh tapa̱xahuako̱lh. Ixtahuán: ―¿Chá huá jaé ixli ̱talakapasni rey David tí ma̱lacnu̱cani ̱t ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n? 24 Makapitzi fariseos tí ixtalaya̱na aná takáxmatli ixtachihui ̱ncán y na̱ tachihuí ̱nalh: ―Jaé chixcú tla̱n ca̱macma̱xtú cristianos tlajananí ̱n porque li ̱pa̱huán Beelzebú xapuxcu tlajananí ̱n, huá ta̱scuja. 25 Jesús ma̱kachákxi ̱lh tú ixtali ̱chihui ̱nama̱na y ca̱huánilh amá lacchixcuhuí ̱n: ―Huixín catzi ̱yá̱tit para xanapuxcún ixma̱paksi ̱naní ̱n aktum lanca pu̱ latama̱n tatapitzí pu̱tunu ni ̱ maka̱s tata̱yaní y tara̱lactlahuakó; na̱ chuná para tí talama̱na nac aktum ca̱chiquí ̱n o aktum nac pu̱táhui ̱lh tzucú tara̱nica ixacstucán ni ̱ tamakapalá maka̱s, ¡tara̱lactlahuakó y tata̱kahuani ̱kó! 26 Aquit cca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n jaé takalhchihuí ̱n con ixtapáksi ̱t  







30

SAN MATEO 12 tlajaná: para aquit xactá̱scujli, ¿nicu li ̱puhuaná̱tit nacta̱ra̱si ̱tzi ̱ní pi ̱huá quinta̱tlajaná? ¡Sok ixlaclako̱lh ixtapáksi ̱t! 27 Huixín quila̱li ̱ya̱huayá̱u xlacata tlajaná quima̱xquí ixli ̱tlihueke y huá tla̱n cca̱li ̱macma̱xtú cristianos ixespiritucán tlajananí ̱n pero makapitzi tí takaxmata mintachihui ̱ncán na̱ takalhí li ̱tlihueke ca̱macma̱xtú cristianos tlajananín. Quila̱huaníu, ¿ticu ca̱ma̱xquí namá li ̱tlihueke, Dios o Beelzebú? Aquit cca̱huaniyá̱n, nac ixlacatí ̱n Dios pi ̱huá ixtascujutcán ama ca̱ma̱lacapu̱yá̱n xlacata naxokoyá̱tit tú quila̱li ̱ya̱huama̱náu. 28 Huixín ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit tú huaná̱tit; aquit cca̱tamacxtú tlajananí ̱n porque Dios quima̱xquí li ̱tlihueke, y huá jaé cca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n ixtapáksi ̱t Dios ca̱lakchini ̱tán nac milatama̱tcán. 29 ’¿Nicu li ̱puhuaná̱tit tla̱n maklhti ̱cán tú ma̱paksí cha̱tum tlihueke chixcú nac ixchic, para ni ̱ pu̱la tla̱n akchi ̱huili ̱cán? Aquit cmakatlajani ̱t amá tlihueke chixcú y huá tla̱n cli ̱maklhtí tú clacasquín. 30 ’Aquit cca̱huaniyá̱n, amá tí ni ̱ quinta̱ta̱yá nac quintascújut cli ̱macá̱n quisi ̱tzi ̱ní, y tí ni ̱ quinta̱ma̱makstoka cristianos natatanú nac quintapáksi ̱t ca̱ma̱kahuaní cata̱ktzánka̱lh. 31-32 ’Chí aquit tancs cca̱huaniyá̱n xlacata Dios tla̱n ca̱ma̱tzanke̱naní cristianos hua̱k ixtala̱kalhi ̱ncán, na̱ chuná acxni tali ̱quilhán lhu̱ hua lacli ̱xcájnit tachihuí ̱n, hasta amá cristianos tí ni ̱tú quili ̱cxila ni ̱ tla̱n quili ̱chihui ̱nán na̱ tla̱n  









nama̱tzanke̱nanicán ixtala̱kalhí ̱n; pero amá tí li ̱kalhkama̱nán tú ca̱li ̱ma̱lacahuani ̱má̱n ixlitlihueke Espíritu Santo huan xlacata ixtascújut tlajaná, ni ̱ catima̱tzanke̱nanica ixtala̱kalhi ̱ncán, ni ̱ para juú ca̱quilhtamacú, ni ̱ para nac akapú̱ n. Jesús li ̱chihui ̱nán ixkasatcán cristianos 33 ’Siempre

(Lc. 6.43‑45)

akatum tla̱n quihui ma̱stá tla̱n ixtahuácat, y akatum ni ̱ tla̱n quihui ma̱stá ni ̱ tla̱n ixtahuácat pues akatunu quihui ca̱li ̱lakapascán ixtahuacatcán. 34 Quila̱huaníu, ¿puhuaná̱tit huixín ma̱sta̱yá̱tit lactlá̱n mintahuacatcán? ¡Huixín la̱ akskahuinaní ̱n lu̱hua! Ca̱huaná̱tit lacli ̱xcájnit tachihuí ̱n porque li ̱xcájnit talacapa̱stacni kalhí minacujcán pues cha̱tunu cristiano li ̱chihui ̱nán ixquilhni la̱ kalhí ixtalacapa̱stacni ixnacú. 35 Cha̱tum tí tla̱n catzí li ̱chihui ̱nán ixquilhni lactlá̱n ixtalacapa̱stacni ixnacú, y cha̱tum tí snu̱n lani ̱t li ̱chihui ̱nán ixquilhni lacli ̱xcájnit ixtapuhuá̱n ni ̱ma̱ kalhí nac ixnacú. 36 Pero acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán, cha̱tunu ama xokoní la̱ta tú li ̱tláhualh ixtachihuí ̱n ni ̱ma̱ li ̱chihuí ̱nalh ixquilhni. 37 Kastunu ixtachihuí ̱n cha̱tum chixcú ni ̱ma̱ ca̱huán ama li ̱ma̱ctí ixtala̱kalhí ̱n o li ̱ma̱cxtú ixtala̱kalhí ̱n xlacata naxoko̱nán o nataxtuní.  







Ixenemigos Jesús tamaksquín tunu ixtascújut (Mr. 8.12; Lc. 11.29‑32)

38 Maktum

quilhtamacú makapitzi fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacán

31

SAN MATEO 12

judíos tama̱lacatzúhui ̱lh Jesús, y tahuánilh: ―Maestro, para huix namá tí ma̱lacnu̱cani ̱t ama min quinca̱lakma̱xtuyá̱n y kalhí ixli ̱tlihueke Dios catlahua tunu mintascújut. 39 Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Huixín tí lapa̱nántit jaé quilhtamacú ni ̱ lá pa̱ti ̱cán minkasatcán; snu̱ n li ̱xcájnit mintalacpuhua̱ncán huá ni ̱ li ̱ca̱najlayá̱tit tú ctlahuá. Tza̱pu quila̱maksquiná̱u cacca̱li ̱ma̱lacahua̱ní ̱n lanca quintascújut, y chí lacasquiná̱tit cactláhualh aaktum. Tó, ni ̱ cama tlahuá, y huata pa̱t li ̱lacahua̱naná̱tit aktum tascújut la̱ amá ni ̱ma̱ Dios titláhualh nac ixlatáma̱t profeta Jonás. 40 Xlá tipa̱táju̱ lh tantum lanca tamakní aktutu chichiní y aktutu tzisní, y aquit Xatalacsacni Chixcú na̱ chuná cama ca̱talakatze̱kniyá̱n ca̱quilhtamacú aktutu chichiní y aktutu tzisní. 41 La̱ tipa̱tácutli Jonás amá tamakní alh ca̱li ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh cristianos tí ixtalama̱na nac Nínive tú ixlacasquín Dios catatláhualh y xlacán talakxta̱páli ̱lh ixlatama̱tcán, pero huixín ma̱s lactlancaná̱tit; y acxni Dios naca̱ta̱tlahuayá̱n taxokó̱n, xlacán ama ca̱ma̱lacapu̱yá̱n nac ixlacatí ̱n. Porque juú ca̱ta̱chihui ̱namá̱n cha̱tum ma̱s lanca chixcú que profeta Jonás, pero huixín ni ̱ para chú lakxta̱pali ̱yá̱tit milatama̱tcán. 42 Y nac ixlacatí ̱n Dios na ama ca̱ma̱lacapu̱yá̱n amá reina xalac Sur porque xlá ma̱squi mákat ixuani ̱t ixpu̱latama̱n, milh kaxmata  







ixtachihuí ̱n amá skalala rey Salomón, y juú ca̱ta̱chihui ̱namá̱n cha̱tum ma̱s skalala que rey Salomón y ni ̱ para chú ma̱palajá̱tit minkasatcán. Tí tamactanú tlajananí ̱n ixli ̱maktuy ma̱s li ̱cuánit huan (Lc. 11.24‑26)

43 ’Tí

talama̱na jaé quilhtamacú cama ca̱ta̱ma̱lacastuca jaé takalhchihuí ̱n: Cha̱tum tlajaná acxni ma̱xtucán nac ixmacni cha̱tum chixcú an latapu̱ lí ní nataka̱sa tí tla̱n na̱kchipaní ixtapuhuá̱n. Y para ni ̱ taka̱sa lacapa̱staca ní ixlama, y puhuán: 44 “Cama taspita nac quínchic ní ctáxtulh.” Xlá an lacahua̱nán y acxila ixtapuhuá̱n amá chixcú la̱ aktum ákxtaka ni ̱ma̱ tla̱n taca̱palhni ̱t y ni ̱tí pu̱ lama. 45 Entonces an ca̱putzá a̱cha̱t ujún ma̱s lacli ̱cuánit ixta̱tlajananí ̱n y acxtum tata̱latamá amá chixcú. Para jaé chixcú snu̱ n ixma̱k xtakajní caj cha̱tum tlajaná, pues ¿niculá naca̱ta̱ta̱yaní cha̱tujún? Huá cca̱li ̱huaniyá̱n huixín na̱ tla̱n akspulayá̱tit chuná para ni ̱ kaxpatá̱tit quintachihuí ̱n.  



Ixna̱na ixnata̱camán Jesús tali ̱kalasquini ̱nán (Mr. 3.31‑35; Lc. 8.19‑21)

46 Jesús

chu̱tacú ixchihui ̱nama acxni táchilh ixna̱na ixnata̱camán; xlacán tatamákxtakli nac quilhtí ̱n porque istzamacán y huata tali ̱kalasquiní ̱nalh. 47 Cha̱tum huánilh Jesús: ―Mina̱na y minata̱camán taya̱na nac quilhtí ̱n tata̱chihui ̱namputuná̱n.  

SAN MATEO 12​, ​13

32

48 Pero

Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―¿Ticu yá quina̱na y quinata̱camán? 49 Astá̱n acs ca̱lacá̱nilh ixdiscípulos y chihui ̱nampá: ―Huá jaé cristianos la̱ quina̱na y quinata̱camán. 50 Pues aquit cca̱huaniyá̱n xlacata tí tlahuá y latamá la̱ lacasquín Dios natalatamá cristianos, huá namá cli ̱macá̱n la̱ quina̱na y la̱ quinta̱camán cani ̱cxnihuá quilhtamacú.  



Jesús li ̱chihui ̱nán cha̱tum chana̱ná

13

(Mr. 4.1‑9; Lc. 8.4‑8)

Xalakasmalankán amá chichiní Jesús táxtulh amá ákxtaka y alh nac ixquilhtú̱ n chúchut xla Galilea. 2 Ixli ̱puntzú lhu̱ hua cristianos tatamákstokli y huá xlacata li ̱táju̱lh nac aktum akpáklha̱t y alh tziná lakamákat, hua̱k xa̱makapitzi tatamákxtakli nac ixquilhtú̱ n chúchut. 3 La̱ta ixtaju̱ ma nac akpáklha̱t tzúculh lacpuhuán la̱ naca̱ta̱ma̱lacastucní ixtakalhchihuí ̱n tú xlacán ixtalakapasa xlacata natama̱kachakxí ixtachihuí ̱n; ca̱huánilh: ―Maktum quilhtamacú cha̱tum chixcú alh chan ixtalhtzi trigo nac ixpu̱chaná̱n. 4 Xlá tzúculh spuyumí ixli ̱chánat; lhu̱ hua ixtalhtzi tama̱chá nac tijia y huata tá̱cxilhli lactzú spitu, hua̱k tasacuako̱lh. 5 Makapitzi ixli ̱chánat tama̱chá nac ca̱chihuixni caj tzinú ixta̱lani ̱t tíyat nac ixkalhni. Ni ̱ pasá̱rlalh lhu̱ hua chichiní sok ta̱kpunko̱lh porque ni ̱ pu̱ lhmá̱n ixuí tíyat. 6 Pero acxni táxtulh  









chichiní ca̱xkoyuko̱lh ixpakán y tasca̱cko̱lh pues ni ̱ pu̱ lhmá̱n ixtamaca̱ni ̱t ixtankaxekcán. 7 Makapitzi ixtachaná̱n tama̱chá nac ca̱xpayatni. Ni ̱ ixli ̱maka̱s chichiní uyu ta̱kpunko̱lh, pero ma̱s lacapala tástacli kajni y tama̱ksni ̱ko̱lh ixtachaná̱n. 8 Huata tata̱yánilh ixtachaná̱n ni ̱ma̱ tatama̱chá nac tla̱n tíyat, jaé hua̱k tástacli y tamá̱sta̱lh lhu̱ hua ixtahuacatcán. Huí ni ̱ma̱ la̱ta akstum ixtalhtzi chalh tahuácalh aktum ciento ixtalhtzi, huí ni ̱ma̱ sesenta, y huí ni ̱ma̱ caj treinta má̱sta̱lh ixtahuácat. 9 Para huixín kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán, ¡cama̱kachakxí ̱tit y cakaxpáttit tú cca̱huanimá̱n!  





Jesús ma̱kantaxtí tú ixli ̱chihui ̱nani ̱t Isaías (Mr. 4.10‑12; Lc. 8.9‑10)

10 Ixli ̱puntzú

ixdiscípulos tama̱lacatzúhui ̱lh y takalasquínilh: ―¿Hua̱nchi ca̱ta̱ma̱lacastuca mintakalhchihuí ̱n tú clakapasá̱u aquín, pues ni ̱ para hua̱k cma̱kachakxi ̱yá̱u? 11 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Huixín Quinti ̱cú ca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n la̱ cama ma̱lacatzuquí quintapáksi ̱t ca̱quilhtamacú, pero xa̱makapitzi cristianos ni ̱ tama̱kachakxi ̱ni ̱t la̱ ama qui ̱taxtú. 12 Tí ma̱ta̱xtucni ̱t jaé talacapa̱stacni ma̱s ama̱ca ma̱xqui ̱cán hua̱k nama̱kachakxí, pero tí caj tziná tú ma̱kachakxí ama̱ca maklhti ̱cán hasta ni ̱ma̱ ixli ̱skalhma̱ca. 13 Aquit cca̱ta̱ma̱lacastucní quintakalhchihuí ̱n tú xlacán talakapasa y la̱tiyá ma̱squi talacahua̱nán la̱ ni ̱tú catá̱cxilhli y ma̱squi takaxmata  





33

SAN MATEO 13

la̱ ni ̱ cata̱kahuá̱nalh pues ni ̱tú tama̱kachakxí. 14 Huá jaé cristianos ca̱lakcha̱ni ̱t tú ma̱lacpuhuá̱ni ̱lh Dios profeta Isaías catzokli nac Escrituras. Aná huan: Xlacán ta̱ma̱n takaxmata tachihuí ̱n, pero ni ̱tú ama tama̱kachakxí; ama̱ca ma̱lacahua̱ni ̱cán, pero ni ̱ ama tacatzí tú ta̱cxilhma̱na. 15 Amá cristianos ni ̱tú ama taca̱najlaputún porque ama tama̱lacchahuá xapuhui ̱lhta ixnacujcán, ni ̱ ama takaxmatputún lactlá̱n tapuhuá̱n, y la̱ lakatzí ̱n ama talatama̱putún. Y para ni ̱ lá tali ̱lacahua̱nán ixlakastapucán, y ni ̱ lá taliakahua̱nán ixtake̱ncán, pues ni ̱tú catama̱kachákxi ̱lh ixnacujcán xlacata nataca̱najlá y naquintalakmín xlacata aquit nacca̱ma̱ksa̱ní ixli ̱stacnicán. 16 ’Pero capa̱xahuátit huixín porque kalhi ̱yá̱tit milakastapucán y li ̱lacahua̱naná̱tit, kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán y li ̱kaxpatá̱tit quintachihuí ̱n. 17 Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, lhu̱ hua profetas y lactlá̱n lacchixcuhuí ̱n xalakmaká̱n ta̱cxilhpútulh tú huixín li ̱lacahua̱nampa̱nántit jaé quilhtamacú y ni ̱ tá̱cxilhli; takaxmatpútulh quintachihuí ̱n y ni ̱ takáxmatli tú huixín ca̱lakchini ̱tán.  





Jesús lacspi ̱ta la̱ qui ̱taxtú xatakalhchihuí ̱n chana̱ná (Mr. 4.13‑20; Lc. 8.11‑15)

18 ’Cama

ca̱lacspi ̱tniyá̱n la̱ qui ̱taxtú xatakalhchihuí ̱n chana̱ná. ¡Tla̱n cama̱kachakxí ̱tit! 19 Amá ixtalhtzi  

tachaná̱n ni ̱ma̱ tama̱chá nac tijia y tasacuako̱lh lactzú spitu cca̱ma̱lacastuca tú qui ̱taxtuní cha̱tum cristiano tí li ̱ta̱chihui ̱nancán ixtachihuí ̱n Dios; xlá kaxmata, pero mina̱chá tlajaná y ma̱xtukó jaé talacapa̱stacni ni ̱ma̱ ma̱nu̱ca nac ixnacú. 20 Amá ixtalhtzi tachaná̱n ni ̱ma̱ tama̱chá nac ca̱chihuixni y ca̱makni ̱ko̱lh chichiní cca̱ta̱ma̱lacastuca cristiano tí kaxmata ixtachihuí ̱n Dios y ni ̱ para tuhua li ̱pa̱huán ixnacú; 21 pero an quilhtamacú y tzucú akspulá tú ni ̱ tla̱n, tzucú akxtakajnán, tzucú li ̱chihui ̱nancán xlacata li ̱pa̱huán Dios, y como ixnacú ni ̱ tla̱n li ̱ma̱tzamani ̱t ixtalacapa̱stacni Dios li ̱makxtaka tuncán y yaj li ̱pa̱huán. 22 Amá ixtalhtzi tachaná̱n ni ̱ma̱ tama̱chá nac ca̱xpayatni y tama̱ksni ̱ko̱lh kajni, cta̱ma̱lacastuca cha̱tum cristiano tí kaxmata ixtachihuí ̱n Dios y li ̱pa̱huán, pero la̱ta li ̱án ixlatama̱tcán tzucú ta̱katuyún, tzucú tali ̱pa̱huán huata ixtumi ̱ncán y la̱ li ̱pa̱xáu natalatamá, y chuná tama̱ksni ̱kó tú ixtali ̱pa̱huán y ni ̱ tama̱stá ixtahuacatcán. 23 Amá ixtalhtzi tachaná̱n ni ̱ma̱ tama̱chá nac tla̱n tíyat y tamá̱sta̱lh ixtahuácat, cca̱ta̱ma̱lacastuca cristianos tí takaxmata ixtachihuí ̱n Dios; xlacán tali ̱pa̱huán y kastunu tachihuí ̱n ni ̱ma̱ tánu̱lh nac ixnacujcán tali ̱ma̱stá ixtahuacatcán; huí ni ̱ma̱ aktum ciento ixlacata, huí ni ̱ma̱ sesenta, y huí ni ̱ma̱ treinta ixlacata.  







Jesús li ̱chihui ̱nán ni ̱ lactlá̱n li ̱cúxtut ni ̱ma̱ tata̱staca ixtachaná̱n 24 Jesús

ca̱ta̱ma̱lacastúcnilh ixtapáksi ̱t Dios tunuj takalhchihuí ̱n y ca̱huánilh:

34

SAN MATEO 13 ―Aquit cma̱lacatzuqui ̱ni ̱t sa̱sti ixtapáksi ̱t Dios ca̱quilhtamacú, pero la̱ta naán quilhtamacú ama lakchá̱n tú qui ̱taxtuní ixca̱tucuxtu cha̱tum chixcú ni ̱ma̱ chani ̱t trigo. 25 Acxni hua̱k talhtatama̱na cha̱tum tí si ̱tzi ̱ní jaé xapu̱chiná min spuyumí nac ixca̱tucuxtu ixtalhtzi ni ̱ lactlá̱n li ̱cúxtut y tza̱lá tuncán. 26 Jaé trigo tzucú staca, xaná y catlán ixtahuácat; y amá ni ̱ lactlá̱n li ̱cúxtut na̱ lakxtum ta̱staca tachaná̱n. 27 Ixtasa̱cua jaé xapu̱chiná acxni tá̱cxilhli jaé li ̱cúxtut tahuánilh ixpatroncán: “Señor, huix cá̱chanti nac minca̱tucuxtu puru xatalacsacni trigo, entonces ¿hua̱nchi na̱ tá̱stacli ni ̱ lactlá̱n li ̱cúxtut?” 28 Xlá ca̱kálhti ̱lh: “Cha̱tum tí quisi ̱tzi ̱ní milh spuyumí nac quinca̱tucuxtu namá ixtalhtzi ni ̱ lactlá̱n li ̱cúxtut.” Xlacán tahuanipá: “Para lacasquina, chí tuncán nacaná̱u ca̱tampulhuyá̱u namá ni ̱ lactlá̱n li ̱cúxtut.” 29 “Tó”, ca̱huánilh, “porque para ca̱tampulhuyá̱tit namá ni ̱ lactlá̱n li ̱cúxtut, na̱ tla̱n ca̱tampulhuyá̱tit lactlá̱n quintachaná̱n xla trigo. 30 Caca̱li ̱makxtáktit lakxtum catacatlanke̱lh, y acxni naca̱tanca̱cán cama ca̱li ̱ma̱paksí hua̱k quintasa̱cua lacatum catamá̱kstokli namá ni ̱ lactlá̱n li ̱cúxtut y catalhcúyulh, y a̱lacatunu catama̱mákstokli ixtahuácat quintachaná̱n xlacata nacma̱quí ní cca̱xtlahuani ̱t ixpu̱ ma̱qui ̱cán.”  











Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ staca akatum mostaza (Mr. 4.30‑32; Lc. 13.18‑19)

31 ’Ixtapáksi ̱t

Dios ni ̱ma̱ cma̱lacatzuqui ̱ni ̱t ca̱quilhtamacú,

ama staca la̱ staca akatum mostaza acxni chan nac ixca̱tucuxtu cha̱tum chixcú. 32 La̱ta ixli ̱hua̱k li ̱cúxtut ni ̱ma̱ ma̱s laclanca tastaca, huá ixtalhtzi mostaza ma̱s xalactzú, pero acxni akpún tzucú staca lacapala y hasta lactzú spitu tla̱n tlahuá ixma̱sekecán nac ixakán porque snu̱ n lanca pakastaca.  

Jesús li ̱chihui ̱nán levadura ixli ̱ma̱xcutí ̱n simi ̱ta (Lc. 13.20‑21)

33 ’Ixtapáksi ̱t

Dios ni ̱ma̱ cma̱lacatzuqui ̱ni ̱t ca̱quilhtamacú na̱ cama ca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n ama staca la̱ acxni cha̱tum pusca̱t li ̱ma̱xcutí ixharina caj actzú levadura, ixacstu xcutankó hua̱k itsquítit y tachixa. 34 Jesús ca̱huánilh hua̱k ixtakalhchihuí ̱n y ca̱ta̱ma̱lacastúcnilh tú xlacán ixtalakapasa. Ni ̱cxni tú ixca̱huaní para ni ̱ ixca̱ta̱ma̱lacastucní tú ixtali ̱smani ̱ni ̱t ta̱cxila xlacata natama̱kachakxí ixtalacapa̱stacni. 35 Chuná jaé kantáxtulh la̱ ixli ̱chihui ̱nani ̱t Jesús cha̱tum profeta. Xlá huá: Acxni nacca̱ta̱chihui ̱nán cristianos cama ca̱ta̱ma̱lacastucní tú xlacán talakapasa, xlacata natama̱kachakxí tze̱k quintalacpuhuá̱n ni ̱ma̱ xacma̱qui ̱ni ̱t la̱ta tilacatzúculh ca̱quilhtamacú.  



Jesús lacspi ̱ta xatakalhchihuí ̱n ni ̱ lactlá̱n li ̱cúxtut

36 Jesús

ca̱huánilh cata̱lhá nac ixchiccán hua̱k cristianos y

35

SAN MATEO 13

xlá na̱ alh ní ixca̱ta̱tamakxtaka ixdiscípulos. Acxni tácha̱lh xlacán tahuánilh caca̱lacspí ̱tniih la̱ ixqui ̱taxtú amá xatakalhchihuí ̱n ni ̱ lactlá̱n li ̱cúxtut ni ̱ma̱ tá̱kpulh nac ixpu̱chancán trigo. 37 Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Amá chixcú tí alh chana̱nán cli ̱ma̱nú aquit Xtalacsacni Chixcú, 38 ixca̱tucuxtu ní alh chan ixtrigo cli ̱ma̱nú ca̱quilhtamacú, y amá lactlá̱n ixtalhtzi trigo ni ̱ma̱ tástacli cca̱li ̱macá̱n cristianos tí taca̱najlani ̱t quintachihuí ̱n, y amá ni ̱ lactlá̱n li ̱cúxtut cca̱li ̱macá̱n tí tatlahuá tú ca̱li ̱ma̱paksí tlajaná. 39 Amá tí spuyúmi ̱lh ni ̱ lactlá̱n li ̱cúxtut nac quinca̱tucuxtu cli ̱macá̱n tlajaná. Amá tachaná̱n ni ̱ma̱ catlán y ca̱tanca̱cán, cli ̱macá̱n taxokó̱n ni ̱ma̱ ama̱ca ca̱ta̱tlahuacán hua̱k cristianos. Tasa̱cua tí tascuja cca̱li ̱macá̱n ángeles tí cama ca̱li ̱ma̱paksí natama̱makstoka cristianos. 40 Amá quilhtamacú cama ca̱ma̱pitzí pu̱tunu cristianos na̱ chuná la̱ ma̱pitzicán ni ̱ lactlá̱n li ̱cúxtut y xalactlá̱n trigo. 41 Aquit Xatalacsacni Chixcú cama ca̱li ̱ma̱paksí ángeles pu̱tum catama̱makstokko̱lh cristianos tí ni ̱ tla̱n tacatzí pues tama̱laktzanke̱ni ̱t xa̱makapitzi y hua̱k tí tatlahuani ̱t tú li ̱xcájnit. 42 Jaé cristianos ama̱ca ca̱maca̱ncán nac puakxtakajni ana ní nataxoko̱nán. ¡Koxitaní ̱n, ama tatasá y tatatlanca̱ní la̱ta tali ̱puhuán! 43 Amá tí tatlahuani ̱t tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios porque xli ̱ca̱na quintali ̱pa̱huán, ¡catapaxáhualh porque ama talakaskoy la̱ aktum chichiní nac ixpu̱ma̱paksí ̱n Quinti ̱cú xalac akapú̱n! ¡Para kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán cakaxpáttit tú cca̱huanimá̱n!  













Ixtapáksi ̱t Dios la̱ aktum xa̱lu tumi ̱n o la̱ tla̱n tapixnu

44 ’Amá

tí xla̱huán kaxmata ixtachihuí ̱n Dios y tanu̱putún nac quintapáksi ̱t, qui ̱taxtuní la̱ cha̱tum chixcú ni ̱ma̱ taka̱sa aktum xa̱lu tumi ̱n nac aktum ca̱quihuí ̱n, y xlacata ni ̱tí nacatzí aná tuncán ma̱tze̱kpará. Y la̱ta li ̱pa̱xáu tú ta̱ksni ̱t sta̱kó la̱ta tú kalhí y tama̱huá amá ca̱quihuí ̱n xlacata ni ̱tí nalakamaklhtí. 45 ’Chuná li ̱tum, amá tí xla̱huán kaxmata ixtachihuí ̱n Dios y tanu̱putún ixtapáksi ̱t catunu la̱ cha̱tum ixtama̱huaná lactlá̱n li ̱taca̱xta̱y; xlá putzatapu̱ lí tí namaktama̱huanán, 46 y acxni taka̱sa aktum tapixnu xla perlas ni ̱ma̱ lhu̱ hua ixtapalh, sta̱kó la̱ta tú kalhí y tama̱huá amá tapixnu ni ̱ma̱ acxilhni ̱t.  



Jesús li ̱chihui ̱nán aktum tza̱lh

47 ’Ixtapáksi ̱t

Dios na̱ ama qui ̱taxtú la̱ acxni cha̱tum chixcú macá̱n istza̱lh nac chúchut y tahuacá lhu̱ hua ti ̱pa̱katzi tamakní, xalactlá̱n y ni ̱ xalactlá̱n tamakní. 48 Xlá ca̱huaní ixtasa̱cua catamaktá̱yalh catata̱ma̱cútulh istza̱lh nac ixquilhtú̱ n chúchut y aná tzucú ca̱lacsaca hua̱k tamakní. Xalactlá̱n tamakní ca̱muju̱cán nac canastas y ni ̱ma̱ ni ̱ xalactlá̱n ca̱tramakancán xlacata natalaktzanká. 49 Na̱ chuná acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán, ángeles ama tama̱pitzí cristianos; pu̱tum ama̱ca ca̱maca̱ncán tí talaktzanka̱ni ̱t y pu̱tum tí tataxtunini ̱t. 50 Amá cristianos tí talaktzanka̱ni ̱t ama̱ca  





36

SAN MATEO 13​, ​14 ca̱maca̱ncán nac puakxtakajni ana ní nataxoko̱nán. ¡Koxitaní ̱n, aná ama tatasá y tatatlanca̱ní la̱ta tali ̱puhuán! Tí tama̱ta̱xtuca aktuy laclanca talacapa̱stacni

51 Ca̱kalasquínilh

Jesús la̱ ca̱chihui ̱nanko̱lh: ―¿Ma̱kachakxi ̱yá̱tit la̱ta tú cca̱huanini ̱tán? ―Jé, cma̱kachakxi ̱yá̱u ―takalhtí ̱nalh. 52 Cahuanipá Jesús: ―Para xli ̱ca̱na ma̱kachakxi ̱yá̱tit nacca̱ta̱ma̱cstucniyá̱n jaé tachihuí ̱n: Amá skalala chixcú tí tla̱n lacspi ̱ta ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios tú maká̱n ma̱xqui ̱ni ̱t y li ̱tanú quidiscípulo, ma̱ta̱xtuca aktuy laclanca talacapa̱stacni, porque lakapasa ixtapuhuá̱n Dios ni ̱ma̱ li ̱ma̱paksi ̱nán nac Escrituras, y li ̱ma̱cstuca ixli ̱skalala lacsa̱sti quintakalhchihuí ̱n ni ̱ma̱ cca̱li ̱ma̱paksi ̱má̱n.  

Jesús an ca̱ma̱kalhchihui ̱ní ixta̱pakánat xalac Nazaret 53-54 La̱

(Mr. 6.1‑6; Lc. 4.16‑30)

li ̱chihui ̱nanko̱lh jaé ixtalacapa̱stacni Jesús alh nac ca̱chiquí ̱n Nazaret ana ní itstacni ̱t. Maktum tánu̱lh nac sinagoga y tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos. Xlacán ni ̱ ixtacatzí ní ixtiyani ̱t ixli ̱skalala y hua̱k ixli ̱tlihueke ni ̱ma̱ ixca̱li ̱tlahuá ixtascújut. Ixtahuán: ―¿Nicu li ̱ma̱tá̱xtucli jaé chixcú naskalalán y nakalhí li ̱tlihueke? 55 Huá jaé ixkahuasacán María y José carpintero. Ca̱lakapasá̱u  

ixnata̱camán Jacobo, José, Simón y Judas. 56 Ixnapi ̱pín na̱ juú talama̱na y ca̱lakapasá̱u. Entonces, ¿ticu má̱xqui ̱lh ixli ̱skalala tú naquinca̱li ̱ ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n? 57 Lhu̱ hua cristianos xalac Nazaret ni ̱ taca̱nájlalh ixtachihuí ̱n, huá ca̱li ̱huánilh Jesús: ―Cha̱tum profeta ni ̱cxni lakalhamancán nac ixca̱chiquí ̱n, ni ̱ para tali ̱pa̱huán ixta̱pakanatcán o ixli ̱talakapasnicán, ma̱s li ̱pa̱huancán skalala chixcú xala mákat. 58 Como ni ̱ lhu̱ hua taca̱nájlalh ixtachihuí ̱n Jesús huata ca̱ma̱ksá̱ni ̱lh makapitzi ta̱tatlaní ̱n.  





Rey Herodes ma̱makni ̱nán Juan Bautista

14

(Mr. 6.14‑29; Lc. 9.7‑9)

Rey Herodes tí ixma̱paksi ̱nama amá pu̱ latama̱n Galilea, acxni tzúculh kaxmata la̱ ixli ̱chihui ̱nancán cani ̱huá tú ixtlahuá Jesús, 2 ca̱huánilh tí ixtata̱ma̱paksi ̱nán: ―La̱ta cpuhuán namá chixcú ma̱x Juan Bautista, lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n y mimpá ca̱quilhtamacú; huá tla̱n ca̱li ̱tlahuá laclanca tascújut. 3-4 Rey Herodes ixli ̱ma̱paksi ̱nani ̱t cachipaca Juan y cali ̱chi ̱huili ̱ca cadenas nac pu̱ la̱chi ̱n porque ni ̱ ixma̱tla̱ni ̱ni ̱t tú huánilh maktum: ―Ni ̱ tla̱n la̱ lakamaklhti ixta̱cha̱t minta̱cam y ta̱tahuila miya̱sta. Herodes ixlakamaklhti ̱ni ̱t ixta̱cha̱t ixta̱cam Felipe y como Juan ni ̱ li ̱quilhpúhualh li ̱huánilh ni ̱ tla̱n la̱ ixta̱lama Herodías xlacán ni ̱ ixta̱cxilhputún. 5 Xlá  





37

SAN MATEO 14

lacpútzalh la̱ tuncán namakní, pero ixca̱jicuaní cristianos para natata̱ra̱tlahuá caj ixlacata porque lhu̱ hua ixtaca̱najlani ̱t Dios ixma̱lakacha̱ni ̱t jaé profeta Juan Bautista. 6 Pero acxni ma̱spútulh ca̱ta Herodes tláhualh lanca fiesta; istzuma̱t Herodías tzúculh tantlí la̱ta istzamacán, y Herodes snu̱ n lakáti ̱lh la̱ tántli ̱lh 7 hasta ma̱lacnú̱ nilh nama̱xquí xatu̱ta ixlacasquín. 8 Xlá ni ̱ cátzi ̱lh tú namaksquín, pero ixna̱na huánilh camáksquilh rey Herodes camacamá̱xqui ̱lh ixakxa̱ka Juan Bautista nac aktum tina. 9 Herodes acxni káxmatli tú ixlacasquín ni ̱ lakáti ̱lh, pero como tú ixma̱lacnu̱ ni ̱t nama̱stá hua̱k ixtakaxmatni ̱t ni ̱ takalhpúspitli y li ̱tánu̱lh nama̱kantaxtí ixtachihuí ̱n. 10 Ma̱lakácha̱lh cha̱t um soldado ní ixtanu̱ ma Juan xlacata namakní; 11 y tuncán pixca̱cti ̱ca Juan nac pu̱la̱chi ̱n; a̱stá̱n muju̱ca ixakxa̱ka nac aktum tina y ma̱xqui ̱ca amá tzuma̱t tú itsquini ̱t, y xlá má̱xqui ̱lh ixna̱na. 12 Makapitzi tí ixtakaxmatni ̱t ixtachihuí ̱n Juan acxni tacátzi ̱lh tú ixpa̱xtokni ̱t támilh tatiyá nac pu̱la̱chi ̱n y tla̱n tamúju̱ lh; y a̱stá̱n táalh tali ̱ma̱kalhchihui ̱ní Jesús tú ixqui ̱taxtuni ̱t.  













Jesús ca̱ma̱huí cha̱quitzis mi ̱lh cristianos (Mr. 6.30‑44; Lc. 9.10‑17; Jn. 6.1‑14)

13 La̱

kaxmatko̱lh Jesús tú huanica táju̱lh nac aktum barco y ca̱tá̱alh ixdiscípulos lacatum ní ni ̱ tzamacán xlacata ni ̱tí na̱kaxculí. Pero lhu̱ hua cristianos xala cani ̱huá

ca̱lacchiquí ̱n tacátzi ̱lh ní ixama cha̱n y ca̱tujún táalh ní ixama tacuta. 14 Acxni tá̱ctalh ixquilhtú̱ n chúchut cá̱cxilhli lhu̱ hua cristianos ixtakalhi ̱ma̱na. Xlá ca̱lakalhámalh cristianos y ca̱ma̱ksá̱ni ̱lh ta̱tatlaní ̱n ni ̱ma̱ ixca̱li ̱mincani ̱t. 15 Acxni istzucuma smalankanán ixdiscípulos tama̱lacatzúhui ̱lh y tahuánilh: ―Smalankaná y ni ̱tí lama juú, caca̱huani jaé cristianos catáalh juú lacatzú ca̱lacchiquí ̱n xlacata natatama̱huá tú natali ̱hua̱yán. 16 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Ni ̱ clacasquín ní catáalh; huixín caca̱ma̱huí ̱tit. 17 Xlacán takalhti ̱nampá: ―¿Niculá nacca̱ma̱hui ̱yá̱u si huata ckalhi ̱yá̱u macquitzis simi ̱ta y tantuy tamakní? 18 ―A ver caquila̱li ̱miníu namá tahuá ―ca̱huaniko̱lh. 19 Jesús ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh hua̱k cristianos catatahuilako̱lh nac ca̱tiyatni pues ixti ̱hui li ̱cúxtut. La maklhtí ̱nalh amá macquitzis simi ̱ta y tantuy tamakní láca̱lh nac akapú̱n, pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios amá tahuá; a̱stá̱n ca̱lakchékelh, ca̱má̱xqui ̱lh ixdiscípulos xlacata xlacán natama̱kpitzí y natama̱xquí ̱ tí ixlacasquín. 20 Hua̱k cristianos tla̱n tahuá̱yalh y takálhkasli, y todavía kalhtá̱xtulh akcu̱tuy canasta simi ̱ta y tamakní. 21 Huata lacchixcuhuí ̱n tí tahuá̱yalh cha̱quitzis mi ̱lh ixtahuani ̱t aparte lacchaján y lactzú camán.  















Jesús tla̱huán ixkalhni chúchut (Mr. 6.45‑52; Jn. 6.16‑21)

22 Jesús

ca̱huánilh ixdiscípulos catatáju̱ lh nac barco xlacata pu̱ la

38

SAN MATEO 14​, ​15 natachá̱n ixa̱quilhtu̱tu chúchut; a̱stá̱n na̱ tzúculh ca̱huaní hua̱k cristianos cataalhá nac ixchiccán. 23 La̱ ta̱nko̱lh cristianos Jesús talacá̱cxtulh ixacstu nac sipi y aná kalhtahuakánilh Dios. Acxni tla̱n tzi ̱suanko̱lh xlá ya̱ ixtalaca̱ctá; 24 ixdiscípulos ixtaani ̱ttá lakamákat ma̱squi ni ̱ lá ixtachá̱n porque také̱talh u̱ n y ni ̱ ixca̱ma̱xquí quilhtamacú natama̱tla̱hualí ̱n ixbarcojcán ma̱s chá ixtapu̱spitputún. 25 Li ̱huacá tzisa ixuani ̱t Jesús ca̱ma̱lacatzúhui ̱lh ixdiscípulos ixtla̱huama ixkalhni nac chúchut. 26 Xlacán acxni tá̱cxilhli Jesús ixtla̱huama ixkalhni chúchut, tajicuanko̱lh y yaj takálhi ̱lh li ̱camama y chuné ta̱ktásalh: ―¡Mimá̱n quinca̱maka̱klhayá̱n cha̱tum xaní ̱n chixcú! 27 Pero xlá ca̱huánilh: ―¡Ni ̱ cajicuántit! ¡Cakalhí ̱tit li ̱camama, aquit, Jesús! 28 Huánilh Pedro: ―Para xli ̱ca̱na huix, Quimpu̱chinacán, caquima̱tla̱huani nac chúchut xlacata naclakana̱chá̱n. 29 ―Pues catat tuncán ― huaniko̱lh Jesús. Pedro tá̱ctalh nac barco y tzáksalh tla̱huán ixkalhni chúchut pakán ní ixyá Jesús. 30 Pero huata tatú̱talh nac chúchut anko̱lh ixli ̱camama pues u̱ n y chúchut puxmani ̱ko̱lh, y como maklhcátzi ̱lh ixama ta̱ktzí ma̱ktási ̱lh Jesús: ―Quimpu̱chiná Jesús, ¡cama mu̱ xtú; caquimakachipa! 31 Xlá makachípalh y huánilh: ―¿Hua̱nchi ni ̱ quili ̱pá̱huanti tla̱n nacma̱tla̱huani ̱yá̱n nac chúchut?  

















32 La̱

tatáju̱ lh ixcha̱tuycán nac barco, u̱ n ni ̱ma̱ ixtake̱tani ̱t, caj la̱ ni ̱tú také̱nu̱ lh. 33 Hua̱k xa̱makapitzi ixdiscípulos tatatzokostánilh y tahuánilh: ―¡Xli ̱ca̱na huix Ixkahuasa Dios!  

Jesús ca̱ma̱ksa̱ní ta̱tatlaní ̱n xalac Genesaret (Mr. 6.53‑56)

34 Ixli ̱punchú

talakatza̱lako̱lh amá chúchut xla Galilea y tácha̱lh nac aktum ca̱chiquí ̱n huanicán Genesaret. 35 Ni ̱ para tuhua tacatzi ̱ko̱lh cristianos xala ca̱chiquí ̱n xlacata ixca̱lakmini ̱t Jesús. Lhu̱ hua xala amá pu̱ latama̱n na̱ tacátzi ̱lh y tzúculh tali ̱mín ixta̱tatlaní ̱n xlacata naca̱ma̱ksa̱ní Jesús. 36 Makapitzi ixtahuaní caca̱má̱xqui ̱lh quilhtamacú nataquilhpa̱xamaní siquiera ixlháka̱t, y hua̱k ta̱tatlaní ̱n tí taxamánilh ixlháka̱t Jesús hua̱k ta̱ksa̱nanko̱lh.  



Jesús li ̱chihui ̱nán tí lakachixcuhuí Dios para makachaká

15

(Mr. 7.1‑23)

Maktum quilhtamacú támilh xalac Jerusalén makapitzi fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos; xlacán tama̱lacatzúhui ̱lh Jesús y takalasquínilh: 2 ―Ccatzi ̱putuná̱u, ¿hua̱nchi midiscípulos ni ̱ tama̱kantaxtí tú tali ̱ma̱paksi ̱nani ̱t lakko̱lún quili ̱tlahuatcán? Pues ni ̱ talakachixcuhuí Dios, ni ̱ tamakachaká maklhu̱ hua acxni tahua̱yán. 3 Xlá ca̱kálhti ̱lh:  



39

SAN MATEO 15

―Aquit na̱ ccatzi ̱putún, ¿hua̱nchi lakmakaná̱tit tú ca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán Dios mili ̱tlahuatcán nac milatama̱tcán? ¿Hua̱na ma̱s li ̱lakachixcuhui ̱yá̱tit Dios tú lacsacxtuni ̱tántit? 4 Dios li ̱ma̱paksí ̱nalh: “Calakalhámanti minti ̱cú y mina̱na, y amá tí lakmakán ixti ̱cú o ixna̱na cama̱lacapu̱ca xlacata namakni ̱cán.” 5 Pero huixín huaná̱t it xlacata cha̱tum chixcú tla̱n kalhtí ixti ̱cú acxni tú maclacasquín: “Ni ̱ lá cmakta̱yayá̱n porque la̱ta tú ckalhí cma̱lacnu̱ nini ̱t Dios cama li ̱lakachixcuhuí nac pu̱siculan.” 6 ¡Takalhí ̱n lacchixcuhuí ̱n! Huixín tlahuapa̱nántit tú puhuaná̱tit ma̱s ca̱macuaniyá̱n y lakmakampa̱nántit tú ca̱li ̱ma̱paksí ̱n Dios xlacata pu̱ la caca̱lakalhamántit minati ̱cún. 7 ¡Akskahuinaní ̱n lacchixcuhuí ̱n! Tancs ma̱kantaxti ̱pa̱nántit ixtachihuí ̱n profeta Isaías tú tzokli milacatacán nac Escrituras: 8 Jaé cristianos quintali ̱lakachixcuhuí ixtachihuí ̱n ixquilhnicán, pero ixnacujcán tunuj tú talacpuhuán. 9 Ni ̱tú ca̱li ̱macuaní quintalakachixcúhui ̱lh pues tú tali ̱chihui ̱nán hua̱k pi ̱huá talacsacxtuni ̱t y tali ̱macá̱n aquit cca̱ma̱paksi ̱ni ̱t. 10 Astá̱n Jesús ca̱tasánilh catama̱lacatzúhui ̱lh hua̱k cristianos y ca̱huánilh: ―Tla̱n quila̱li ̱kaxmatui mintake̱ncán y cama̱kachakxí ̱tit tú cama ca̱huaniyá̱n: 11 Catu̱ huá tahuá tú quilhtanú cha̱tum chixcú  











ni ̱ la̱kalhí ixtalacapa̱stacni; tú ma̱tlahuí tala̱kalhí ̱n ixlacatí ̱n Dios huá tú quilhtaxtú ixquilhni acxni chihui ̱nán. 12 Ixdiscípulos a̱stá̱n tama̱lacatzúhui ̱lh y tahuánilh: ―Namá fariseos ni ̱ tama̱tlá̱ni ̱lh tú ca̱huani, tasí ̱tzi ̱lh. 13 Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Hua̱k quihui ni ̱ma̱ ixacstucán tapulhni ̱t y ni ̱ Quinti ̱cú tí huí nac akapú̱ n ca̱chani ̱t ama ca̱tampulhú. 14 Cali ̱makxtakuí catatláhualh tú tatlahuaputún porque xlacán la̱ lakatzí ̱n talama̱na, ¡y todavía tali ̱tanú tamakachipalí ̱n tunuj lakatzí ̱n! Talaktzanka̱ni ̱t porque para ta̱kchakxa, acxtum ama talhtuja. 15 ―Ni ̱ cma̱kachakxi ̱yá̱u la̱ namá qui ̱taxtú; catlahua li ̱tlá̱n quila̱lacspi ̱tníu ―huánilh Pedro. 16 ―¿A poco ni ̱ para huixín ma̱kachakxi ̱yá̱tit tú cca̱huaniputuná̱n? 17 ¿Ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata amá tahuá ni ̱ma̱ quilhtanú cha̱tum chixcú an nac ixpa̱lu̱ hua y a̱stá̱n makampará? 18 ¡Namá ni ̱ ma̱tlahuí tala̱kalhí ̱n! Tú ma̱laktzanké huá ixtalacapa̱stacni ni ̱ma̱ li ̱chihui ̱nán ixquilhni. 19 Porque ixquilhni ca̱li ̱huán ni ̱ lactlá̱n ixtalacapa̱stacni ni ̱ma̱ tataxtú nac ixnacú. Aná lacpuhuán la̱ namakni ̱nán, la̱ nalakamaklhtí ixpusca̱t ixta̱chixcú, la̱ naca̱putzá lhu̱ hua pusca̱t, la̱ nakalha̱nán, la̱ naakskahuinán, y la̱ naaksani ̱nán. 20 Huá jaé talacapa̱stacni ma̱t lahuí tala̱kalhí ̱n cha̱tum cristiano; pero ni ̱ tlahuá tala̱kalhí ̱n para ni ̱ ma̱kantaxtí li ̱lakachixcuhui ̱n acxni hua̱yán y makachaká maklhu̱ hua.  

















40

SAN MATEO 15 Cha̱tum xala mákat pusca̱t li ̱pa̱huán Jesús 21 Jesús













Jesús ca̱ma̱ksa̱ní lhu̱ hua ta̱tatlaní ̱n nac Galilea

(Mr. 7.24‑30)

alh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos tí ixtalama̱na nac aktuy pu̱latama̱n ca̱huanicán Tiro y Sidón. 22 Aná ixlama cha̱tum pusca̱t xala mákat pu̱latama̱n huanicán Canaán, ni ̱ israelita ixuani ̱t. Xlá ma̱lacatzúhui ̱lh y ca̱li ̱tlá̱n huánilh: ―Quimpu̱chinacán, ixli ̱talakapasni rey David, caquilakalhámanti; quintzuma̱t mactanu̱ ma ixespíritu tlajaná y snu̱ n ma̱k xtakajní. 23 Jesús ni ̱ kálhti ̱lh. Ixdiscípulos tama̱lacatzúhui ̱lh y tahuánilh xlacata cama̱quilhácsli ̱lh porque snu̱ n ixma̱ktasi ̱ma amá pusca̱t la̱ ixca̱ke̱sta̱lati ̱lhá. 24 Jesús tá̱yalh y huánilh: ―Dios quima̱lakacha̱ni ̱t huata nacca̱lakma̱xtú tí talaktzanka̱ni ̱t nac quimpu̱latama̱n Israel. ¡Ni ̱ lá cmakta̱yayá̱n, huix ni ̱ xalac Israel! 25 Acxni tuncán amá pusca̱t ma̱lacatzúhui ̱lh Jesús, tatzokostánilh y huanipá: ―Quimpu̱chinacán, ni ̱ snu̱ n calat, ¡caquimakta̱ya! 26 ―Ni ̱ tla̱n qui ̱taxtú ca̱maklhti ̱cán ixtahuajcán camaná̱n xalac Israel y ca̱ma̱xqui ̱cán lactzú chichí. 27 ―Quimpu̱chinacán Jesús, xli ̱ca̱na tú huana, pero hasta lactzú chichí tla̱n taquilhsacuá katxtakma ni ̱ma̱ ni ̱ talacasquín xapu̱chinaní ̱n. 28 Amá pusca̱t ixma̱kachakxi ̱ni ̱t la̱ ixkalhputzani ̱t Jesús y huá chú li ̱kalhtí ̱nalh. Jesús lakáti ̱lh y huanipá: ―Huix quili ̱pa̱huani ̱ta ixli ̱hua̱k minacú y clacasquín cakantáxtulh tú quimáksquinti.  

Istzuma̱t amá pusca̱t pi ̱huá amá quilhtamacú tuncán aksá̱nalh.

29 Jesús

taxtupá amá pu̱ latama̱n Tiro y Sidón y lactáspitli quilhtu̱tum chúchut xla Galilea y acxni cha̱lh lacatum talacá̱cxtulh nac aktum sipi y aná curucs tahui y tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos. 30 Lhu̱ hua ta̱tatlaní ̱n ca̱li ̱chinca xlacata naca̱ma̱ksa̱ní. Xlá ca̱ma̱ke̱nu̱ niko̱lh ixta̱tatcán y ca̱ca̱xtláhualh tí ni ̱ lá ixtatla̱huán, makaputu, lakatzi ̱ní ̱n, ko̱ko̱ní ̱n, y lhu̱ hua ma̱s ti ̱pa̱katzi tá̱tat. 31 Hua̱k tali ̱pa̱xahuako̱lh tú ixta̱cxilhma̱na: ko̱ko tla̱n ixtachihui ̱nán, lakatzí ̱n tla̱n ixta̱cxila tú huí ca̱quilhtamacú, tí ixtala̱kalhi ̱ni ̱t nac ixmacxpa̱ncán tla̱n ixta̱ksa̱nán, tí ni ̱ lá ixtatla̱huán tla̱n ixtaca̱xlá. Hua̱k tzúculh talakachixcuhuí Dios porque ixca̱cxilhlacacha̱ni ̱t ixcamán tí xalac Israel.  



Jesús ca̱ma̱huí cha̱ta̱ti mi ̱lh lacchixcuhuí ̱n 32 Jesús

(Mr. 8.1‑10)

ca̱tasánilh ixdiscípulos y ca̱huánilh: ―Cca̱lakalhamán jaé cristianos porque kalhi ̱yá aktutu chichiní la̱ta tachini ̱t juú y ni ̱ takalhí tú natali ̱hua̱yán. Cpuhuán xacca̱ma̱lakacha̱lhá ixchiccán, pero ¿qué tal nata̱kuitita̱yá nac tijia? 33 ―Snu̱ n lhu̱ hua cristianos y juú ni ̱tú tú li ̱hua̱yancán, ¿nicu ixtiyáu tahuá tú naca̱li ̱ma̱hui ̱yá̱u? ― takálhti ̱lh ixdiscípulos. 34 ―¿Nicu macli ̱t simi ̱ta li ̱taná̱tit?  



41

SAN MATEO 15​, ​16

―Mactujún simi ̱ta y makapitzi lactzú tamakní. ―A ver caquila̱li ̱miníu ― ca̱huaniko̱lh Jesús. 35 Astá̱n ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh hua̱k cristianos curucs catatahuilako̱lh ca̱tiyatni. 36 La̱ maklhtí ̱nalh amá simi ̱ta y lactzú tamakní, pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios ixtahuá, ca̱lakchékelh y ca̱má̱xqui ̱lh ixdiscípulos catama̱kpítzilh y catamá̱xqui ̱lh la̱ta tí ixlacasquín. 37 Hua̱k cristianos tla̱n takálhkasli y todavía kalhtá̱xtulh aktujún canasta simi ̱ta y lactzú tamakní. 38 Huata lacchixcuhuí ̱n tahuá̱yalh cha̱ta̱ti mi ̱lh aparte lacchaján y lactzú camán. 39 La̱ tahua̱yanko̱lh ca̱huánilh cataalhá ixpu̱ latama̱ncán. Xlá na̱ ca̱ta̱táju̱lh ixdiscípulos nac aktum barco y táalh pakán aktum pu̱latama̱n huanicán Magdala.  









Lactali ̱pa̱u judíos ta̱cxilhputún tunuj ixtascújut Jesús

16

(Mr. 8.11‑13; Lc. 12.54‑56)

Makapitzi fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos ixtakalhputzaputún Jesús huá tali ̱ma̱lacatzúhui ̱lh y tahuánilh: ―Caquila̱li ̱ma̱lacahua̱ní ̱u aktum mintascújut nac akapú̱ n para xli ̱ca̱na Dios ma̱lakacha̱ni ̱tán. 2 Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―¡Xli ̱ca̱na ni ̱ lacapuhuaná̱tit! Huixín tla̱n quilhchipiná̱tit acxni tla̱n ama huan quilhtamacú o ni ̱ tla̱n ama huan. Para smalankán suanc huí akapú̱ n huaná̱tit: “Cha̱lí tla̱n ama huan quilhtamacú.” 3 Y para tzisa tatapuni ̱t y snu̱ n lhca̱cnán, huaná̱tit: “Chí ni ̱ tla̱n ama huan quilhtamacú, ama min  



se̱n.” ¡Takalhí ̱n lacchixcuhuí ̱n chí como ni ̱ acxcatzi ̱yá̱tit tú ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱má̱n Dios jaé quilhtamacú! 4 Ni ̱ lá pa̱ti ̱cán minkasatcán, snu̱ n li ̱xcájnit mintalacpuhua̱ncán huá ni ̱ ca̱najlayá̱tit tú ctlahuá, tza̱pu quila̱maksquiná̱u cacca̱li ̱ma̱lacahua̱ní ̱n lanca quintascújut, y chí lacasquiná̱tit cactláhualh a̱ktum. Tó, ni ̱ cama tlahuá y huata pa̱t li ̱lacahua̱naná̱tit a̱stá̱n aktum tascújut la̱ amá ni ̱ma̱ Dios titláhualh nac ixlatáma̱t profeta Jonás. La̱ ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh jaé lacchixcuhuí ̱n ca̱k xtakyá̱hualh y alh ixquilhtú̱ n pupunú.  

Ixtakalhchihui ̱ncán fariseos tata̱ma̱lacastuca levadura 5 Acxni

(Mr. 8.14‑21)

tácha̱lh ixa̱quilhtu̱tu chúchut ixdiscípulos tá̱cxilhli xlacata ni ̱ ixtali ̱ni ̱t simi ̱ta tú natali ̱hua̱yán. 6 Jesús ca̱huánilh: ―Skálalh calatapá̱tit xlacata ni ̱ naca̱pasayá̱n ixlevadurajcán fariseos y saduceos. 7 Xlacán ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh y tzúculh tara̱huaní: ―Quinca̱li ̱huanimá̱n la̱ ni ̱ li ̱miná̱u simi ̱ta. 8 Jesús cátzi ̱lh tú ixtaquilhuama̱na y ca̱huanipá: ―¿A poco puhuaná̱tit cca̱li ̱huanimá̱n xlacata ni ̱ li ̱taná̱tit simi ̱ta? ¡Huata mintahuajcán lacapa̱stacá̱tit! ¿Aquit nicu quila̱maca̱ná̱u? 9 ¿Yaj aksaná̱tit tú cca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱tán? Quila̱huaníu, acxni cca̱li ̱má̱hui ̱lh cha̱quitzis mi ̱lh lacchixcuhuí ̱n caj macquitzis  







42

SAN MATEO 16 simi ̱ta, ¿ni ̱ kalhtá̱xtulh lhu̱ hua canastas? 10 Y acxni tali ̱huá̱yalh cha̱ta̱ti mi ̱lh lacchixcuhuí ̱n caj mactujún simi ̱ta, ¿na̱ ni ̱ kalhtá̱xtulh lhu̱ hua canastas simi ̱ta? 11 ¿A poco xli ̱ca̱na ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit xlacata aquit ni ̱ cli ̱chihui ̱nama simita acxni cca̱huanín skálalh calatapá̱tit ni ̱ naca̱pasayá̱n ixlevadurajcán fariseos y saduceos? 12 Ixdiscípulos tama̱kachakxi ̱lhcú xlacata Jesús ixta̱ma̱lacastucni ̱t levadura ni ̱ lactlá̱n ixtakalhchihui ̱ncán fariseos y saduceos, porque xlacán hua̱k akspitaj tama̱sí ixtachihui ̱ncán y tí ca̱makslihueké na̱ talaktzanká.  





Pedro li ̱ma̱nú Jesús huá Cristo tí ama lakma̱xtunán (Mr. 8.27‑30; Lc. 9.18‑21)

13 Jesús

ca̱tá̱alh ixdiscípulos nac aktum pu̱latama̱n huanicán Cesarea de Filipo, y aná ca̱kalasquínilh: ―¿Ticu quintali ̱macá̱n cristianos aquit Xatalacsacni Chixcú? 14 Takálhti ̱lh: ―Makapitzi tali ̱maca̱ná̱n Juan Bautista, pu̱tum tali ̱maca̱ná̱n profeta Elías, y tunuj tali ̱maca̱ná̱n Jeremías, y tunuj tahuán huix cha̱tum tali ̱pa̱u profeta la̱ ni ̱ma̱ taqui ̱lani ̱tanchi xapu̱lh nac ca̱quilhtamacú. 15 ―Y huixín, ¿ticu yá chixcú quila̱li ̱maca̱ná̱u? ―ca̱kalasquínilh. 16 Pedro kálhti ̱lh: ―Huix Cristo Ixkahuasa Dios xastacnán tí mini ̱t quinca̱lakma̱xtuyá̱n. 17 Huánilh Jesús: ―¡Dios acxilhlacacha̱ni ̱tán! Capa̱xahua porque tú acxcatzi ̱ya  







ni ̱ cha̱tum chixcú tí huanini ̱tán sino que Quinti ̱cú Dios ni ̱ma̱ huí nac akapú̱ n ma̱cxcatzi ̱ni ̱ni ̱tán. 18 Huix Simón ixkahuasa Jonás, aquit cli ̱ma̱pa̱cuhui ̱yá̱n Pedro, huamputún chíhuix; ixakspú̱ n aktum lanca chíhuix cama ma̱lacatzuquí tí naquintali ̱pa̱huán; y tú aquit cma̱lacatzuquí ama ta̱yaní y ni ̱ para ixpu̱chiná ca̱li ̱ní ̱n ama lactlahuá. 19 Aquit camá̱n macama̱xqui ̱yá̱n xallave ixli ̱lanca quintapáksi ̱t ni ̱ma̱ cma̱lacatzuqui ̱ni ̱t. Aquit cma̱lacnu̱ niyá̱n xlacata tú huix nachi ̱ya juú caquilhtamacú huá namá tú tachi ̱ni ̱t nahuán nac akapú̱ n; y la̱ta tú huix naxucta juú ca̱quilhtamacú huá namá tú na̱ taxcutni ̱t nahuán nac akapú̱ n. 20 La̱ ta̱chihui ̱nanko̱lh Pedro, hua̱k ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh ixdiscípulos ni ̱ catali ̱chihuí ̱nalh para huá Cristo ixuani ̱t tí ixama ca̱lakma̱xtú.  





Jesús xla̱huán li ̱chihui ̱nán ama̱ca makni ̱cán (Mr. 8.31―9.1; Lc. 9.22‑27)

21 La̱ta

amá quilhtamacú Jesús tzúculh ca̱lacspi ̱tní ixdiscípulos tú ixama pa̱xtoka. Ca̱huánilh la̱ ixama an nac Jerusalén, la̱ ixama talakmakán xalakko̱lún ma̱paksi ̱naní ̱n, xanapuxcun curas y xma̱kalhtahuake̱nacán judíos; hasta ixama tamakní, pero ixliaktutu chichiní ixama lacastacuanán nac ca̱li ̱ní ̱n. 22 La̱ kaxmatko̱lh ixtachihuí ̱n Pedro tá̱alh tziná lakamákat y huánilh: ―¿Hua̱nchi quila̱huaníu namá takalhchihuí ̱n? Dios ni ̱ lá li ̱makxtaká̱n tú napa̱xtoka. Ni ̱ cma̱tla̱ní tí namakni ̱yá̱n.  

43

SAN MATEO 16​, ​17

23 Jesús

talakáspitli pakán ní ixtahuila̱na xa̱makapitzi ixdiscípulos y huánilh Pedro: ―Catake̱nú ní cyá tlajaná, huix lacpuhuana la̱ xa̱makapitzi lacchixcuhuí ̱n y ni ̱ lacpuhuana tú laclhca̱ni ̱t Dios quilacata. 24 Astá̱n ca̱huaniko̱lh ixdiscípulos: ―Amá tí quintakokeputún pu̱la ca̱ktzónksualh la̱ta tú kalhí y tú lakatí ca̱quilhtamacú, ni ̱ cajicuánilh akxtakajnán caj quilacata, ¡a̱stá̱n caquintakókelh cani ̱huá! 25 Amá tí makli ̱huán lakma̱xtuputún ixli ̱stacni ama makatzanká tú lakcatzán, pero tí ni ̱ lakcatzán makatzanká ixli ̱stacni caj quilacata namá ama lakma̱xtú ixli ̱stacni. 26 Quila̱huaníu, ¿tucu li ̱macuaní cha̱tum chixcú para ixkálhi ̱lh lhu̱ hua tumi ̱n y lhu̱ hua tíyat ca̱quilhtamacú, y a̱stá̱n laktzanká ixli ̱stacni? ¿Puhuaná̱tit huixín cha̱tum cristiano a̱stá̱n tla̱n ma̱lacnu̱ ní Dios ixtumi ̱n xlacata nalakma̱xtú ixli ̱stacni y ni ̱ naxoko̱nán? 27 ’Ama cha̱n quilhtamacú acxni cama ca̱ma̱si ̱niyá̱n ixli ̱tlihueke ni ̱ma̱ quima̱xqui ̱ni ̱t Quinti ̱cú; aquit Xatalacsacni Chixcú cama ca̱ta̱mín hua̱k ángeles xlacata nacca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k cristianos y cha̱tunu cama ma̱xoko̱ní tú tlahuani ̱t nac ixlatáma̱t. 28 Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, makapitzi tí talaya̱na juú ya̱ taní nahuán acxni xlacán ama quinta̱cxila nacmín ma̱paksi ̱nán ca̱quilhtamacú.  









Jesús tapalaja la̱ ixtasí siempre

17

(Mr. 9.2‑13; Lc. 9.28‑36)

Ixliakcha̱xán chichiní a̱stá̱n Jesús talacá̱cxtulh

aktum lanca sipi huata ca̱tá̱alh cha̱tutu ixdiscípulos, Pedro, Jacobo y ixta̱cam Juan. 2 Nac ixlacati ̱ncán ixdiscípulos xlá tzúculh tapalaja la̱ ixtasí siempre. Ixlacán ixlakaskoy la̱ lakaskoy chichiní; ixlháka̱t snapapa lako̱lh, ¡slipua ixtasí! 3 Y talákchilh Moisés y profeta Elías y tzúculh tata̱chihui ̱nán (jaé lacchixcuhuí ̱n maká̱n ixtalatama̱ni ̱t). 4 Pedro la̱ta ixpa̱xahuani ̱t kalhchiyá̱nalh y huánilh Jesús: ―Quimpu̱chinacán Jesús, juú tla̱n ixtamakxtakui; y para lacasquina xactlahuáu aktutu chiqui, aktum milá, aktum xla Moisés y xa̱ktum xla Elías. 5 Pedro ixchihui ̱namajcú acxni tá̱ctalh aktum staranka y slipua puclhni nac ixítat ca̱ta̱yánilh, y takaxmáti ̱lh jaé tachihuí ̱n: ―Jaé Quinkahuasa snu̱ n clakalhamán y cli ̱pa̱xahuá la̱ ckalhí. ¡Cakaxpáttit tú ca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n! 6 Pedro, Jacobo y Juan tajicuanko̱lh, tuncán tatatzokóstalh hasta tatalacátalh ca̱tiyatni. 7 Jesús ca̱ma̱lacatzúhui ̱lh, ca̱lí ̱toklhli ixmacán, y ca̱huánilh: ―Ni ̱ cajicuántit; cata̱yátit. 8 Xlacán tatá̱yalh y talacapútzalh tí ixtata̱chui ̱nani ̱t Jesús, pero ni ̱tí tá̱cxilhli hasta Jesús ixacstu ixyá. 9 Xlá tzúculh ca̱ta̱talaca̱ctá, y ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh: ―Tú huixín acxílhtit ni ̱tí cali ̱ma̱kalhchihui ̱ní ̱tit, tla̱n nahuaná̱tit hasta acxni aquit Xtalacsacni Chixcú naclacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n. 10 Amá cha̱t uy ixdiscípulos takalasquínilh: ―¿Hua̱nchi tí tama̱sí ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ma̱ tatzokni ̱t nac Escrituras  

















44

SAN MATEO 17 tahuán xlacata antes namín Cristo profeta Elías ama pu̱laní? 11 Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Xlacán tancs tachihuí ̱nalh ni ̱ ta̱ktzanka̱ni ̱t pues Elías pu̱la ama min ca̱ma̱tancsaní ixtalacapa̱stacnicán cristianos. 12 Pero aquit cca̱huaniyá̱n Elías qui ̱lachitá ca̱quilhtamacú y cristianos ni ̱ taca̱nájlalh Dios ixma̱lakacha̱ni ̱t y tama̱k xtakájni ̱lh; aquit na̱ chuná cama akxtakajnán ixmacancán pues xlacán lacsnú̱ n talani ̱t. 13 La̱ ca̱lacspi ̱tniko̱lh ixtachihuí ̱n ixdiscípulos tama̱kachákxi ̱lh xlacata ixca̱li ̱ta̱chihui ̱nani ̱t Juan Bautista.  





Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum staka̱ní ̱n kahuasa (Mr. 9.14‑29; Lc. 9.37‑43)

14 Ixli ̱puntzú

tácha̱lh ní ixtahuila̱na xa̱makapitzi ixdiscípulos, lhu̱ hua cristianos ixtalaya̱na aná. Cha̱tum chixcú ma̱lacatzúhui ̱lh, tatzokostánilh, y huánilh: 15 ―Quimpu̱chinacán Jesús, cama̱ksa̱ni quinkahuasa; xlá staka̱ní y snu̱ n akxtakajnán pues catunu tama̱ya̱chá nac chúchut o nac lhcúya̱t. 16 Cca̱huánilh midiscípulos catama̱ksá̱ni ̱lh pero xlacán ni ̱ lá taca̱xtláhualh. 17 Xlá acs ca̱laca̱niko̱lh cristianos y ca̱huánilh: ―¡Koxitaní ̱n huixín takalhí ̱n cristianos tí ni ̱tú ca̱najlayá̱tit! ¿Hasta xnicu camá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n y ca̱pa̱ti ̱niyá̱n minkasatcán? A ver quila̱li ̱miníu namá kahuasa. 18 Jesús li ̱ma̱páksi ̱lh camactáxtulh amá kahuasa ixespíritu tlajaná ni ̱ma̱  







ixmakatlajani ̱t, y la̱ táxtulh xlá tuncán aksá̱nalh. 19 Astá̱n ixdiscípulos tze̱k takalasquínilh: ―¿Hua̱nchi aquín ni ̱ lá cmacma̱xtúu namá kahuasa ixespíritu tlajaná? 20 Ca̱kálhti ̱lh Jesús: ―Huixín ni ̱ kalhi ̱yá̱tit li ̱tlihueke nac mintalacapa̱stacnicán tancs li ̱pa̱huaná̱tit Dios. Para huixín ixca̱najlátit ixli ̱hua̱k mintapuhua̱ncán Dios ama tlahuá tú maksquiná̱tit ma̱squi caj la̱ actzú ixtalhtzi tachaná̱n tú nastaca, tla̱n ixuanítit jaé sipi: “Catake̱nu juú y capit a̱lacatunu”, namá sipi xli ̱ca̱na ixtaké̱nu̱lh, y la̱ta tú tlahuaputuná̱tit para tancs ixli ̱pa̱huántit Dios y aktum ixuilí ̱tit mintalacapa̱stacnicán, ni ̱ tuhua ixkantáxtulh tú lacpuhuaná̱tit. 21 Xa̱huá jaé xta̱lá tlajananí ̱n ni ̱ lá ca̱tamacxtucán para ni ̱ tza̱pu kalhtahuakanicán Dios y nakatxtaknancán.  





Jesús li ̱chihui ̱nampará ama̱ca makni ̱cán (Mr. 9.30‑32; Lc. 9.43‑45)

22 Maktum

la̱ta ixtalapu̱ lajcú nac Galilea, ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Aquit Xatalacsacni Chixcú huí tí ama quiliakskahuinán y ama quimacama̱stá ixmacancán tí quintasi ̱tzi ̱ní. 23 Xlacán ama quintamakní, pero ixliaktutu chichiní aquit cama lacastacuanán. Ixdiscípulos acxni ixca̱li ̱ta̱chihui ̱nán la̱ ixama̱ca makni ̱cán snu̱ n ixtalakaputzá.  

Jesús ma̱stá ixlimosna nac pu̱ siculan 24 Jesús

ca̱tá̱cha̱lh ixdiscípulos nac Capernaum y aná cha̱tum

45

SAN MATEO 17​, ​18

tí ixma̱qui ̱tapu̱lí limosna xalac pu̱siculan huánilh Pedro: ―Mimaestrojcán, ¿ni ̱ ama lakaxoko̱nán nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén? ―Como chí na̱ ama lakaxoko̱nán ―kálhti ̱lh. 25 Entonces Pedro alh acxila Jesús nac ákxtaka ní ixtalama̱na, pero antes nata̱chihui ̱nán xlá ixcatzi ̱yá, y huánilh: ―Pedro, laclanca reyes xala ca̱quilhtamacú, ¿ticu tama̱lakaxoké tumi ̱n? Quihuani, ¿tama̱lakaxoké tí tama̱paksí, o tama̱lakaxoké ixli ̱talakapasni? 26 ―Ca̱ma̱lakaxoke̱cán tí ca̱ma̱paksi ̱cán ―kálhti ̱lh Pedro. ―Ixli ̱talakapasnicán tu̱calh ni ̱ tama̱lakaxoké. 27 Pero xlacata ni ̱ naquinca̱li ̱huanicaná̱n chí tuncán capit nac pupunú, camuju aktum anzuelo, y xla̱huán tamakní ni ̱ma̱ tahuacá cama̱cutu. Pa̱t taka̱sa nac ixquilhni mactum tumi ̱n, ama acchá̱n nali ̱lakaxokoya tumi ̱n xalac pu̱siculan quilacata y milacata.  





Jesús li ̱chihui ̱nán tí ma̱s ama li ̱pa̱huancán nac ixtapáksi ̱t

18

(Mr. 9.33‑37; Lc. 9.46‑48)

Maktum tunuj quilhtamacú ixdiscípulos Jesús tama̱lacatzúhui ̱lh y takalasquínilh xlacata la̱ta ixli ̱hua̱kcán ticu ma̱s tali ̱pa̱u ixama huan nac ixtapáksi ̱t ni ̱ma̱ ixama ma̱lacatzuquí ca̱quilhtamacú. 2 Xlá tasánilh cha̱tum actzú kahuasa, yá̱hualh nac ixíta̱t, 3 y chuné tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní: ―Tancs cca̱huaniyá̱n, nac quintapáksi ̱t ni ̱ lá pa̱t tanu̱yá̱tit  



para ni ̱ lakxta̱pali ̱yá̱tit minkasatcán y makslihuekeyá̱tit la̱ jaé actzú kahuasa. 4 Jaé qui ̱taxtú, tí ni ̱ lactlancán la̱ jaé cha̱tum actzú kahuasa, xli ̱ca̱na lanca ama huan nac akapú̱ n. 5 Chí cca̱huaniyá̱n, amá tí lakalhamán cha̱tum actzú kahuasa la̱ jaé porque catzí aquit clakalhamán la̱ aquit caquilakalhámalh.  



Tí tama̱tlahuí tala̱kalhí ̱n xa̱makapitzi (Mr. 9.42‑48; Lc. 17.1‑2)

6 ’Cati ̱huá

cristiano tí ca̱ma̱tunujní y ca̱ma̱laktzanke̱ní ixtalacapa̱stacnicán jaé lactzú camán tí tatzucuni ̱t quintali ̱pa̱huán, ma̱s ixmacuánilh ixpixchi ̱huacaca aktum lanca chíhuix ixmaca̱nca nac pupunú xlacata namu̱ xtú. 7 Li ̱lakaputza latama̱cán ca̱quilhtamacú porque la̱ta tú anán hua̱k tla̱n li ̱laktzanka̱cán; siempre chú lama nahuán, pero ma̱s li ̱lakaputza tú ama pa̱xtoka tí ma̱lacatzuquí tala̱kalhí ̱n. 8 ’Huá cca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n, para mintujún o mimacán makta̱yayá̱n natlahuaya tala̱kalhí ̱n ixlacatí ̱n Dios ma̱s macuaniyá̱n cachúcu̱cti y camákanti mákat pues ma̱s tla̱n nachipina nac akapú̱ n tantu̱putu o makaputu, y ni ̱ la̱ta katzi ̱ya namacapincana nac puakxtakajni. 9 Para milakastapu ma̱t lahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n y ma̱laktzanke̱yá̱n ma̱s macuaniyá̱n cama̱xtu y catramákanti mákat pues ma̱s tla̱n nachipina nac akapú̱ n con akstum milakastapu y ni la̱ta katzi ̱ya natamacapincana nac puakxtakajni.  





SAN MATEO 18

46

Borrego ni ̱ma̱ tzánka̱lh putzacán catási ̱lh (Lc. 15.3‑7)

10 ’Huixín

ni ̱cxni caca̱lakmakántit jaé ni ̱ lactali ̱pa̱u cristianos tí quintali ̱pa̱huán; porque tancs cca̱huaniyá̱n, nac akapú̱ n cha̱tunu takalhí cha̱tum ángel tí tata̱chihui ̱nán Dios la̱ nataakskalhlí ̱n ixcamán. 11 Xa̱huá aquit Xtalacsacni Chixcú cmini ̱t ca̱lakma̱xtú tí ixtalaktzanka̱ni ̱t ca̱quilhtamacú. 12 ’Para cha̱t um chixcú ca̱kalhí aktum ciento ixborregos y maktum makatzanká tantum, quila̱huaníu, ¿a poco ni ̱ ca̱makxtaka lacatum amá noventa y nueve ixborregos y an lacaputzá nac ca̱lacsipijni amá tantum ni ̱ma̱ tzanka̱ni ̱t? 13 Cati ̱huá chuná jaé lá, y acxni qui ̱taka̱sa amá tancstum ixborrego ma̱s li ̱pa̱xahuá porque tási ̱lh ni ̱ma̱ istzanka̱ni ̱t, y xa̱makapitzi como ni ̱ tatzánka̱lh ni ̱ snu̱ n ca̱li ̱puhuán. 14 Aquit cca̱ta̱ma̱lacastucnín jaé borregos con cristianos porque Quinti ̱cú xalac akapú̱ n ni ̱ lacasquín natalaktzanká jaé tí la̱ lactzú camán quintali ̱pa̱huani ̱t.  







Tla̱n ma̱tzanke̱nanicán cha̱tum cristiano (Lc. 17.3)

15 ’Para

cha̱tum minta̱cristiano ta̱ra̱slaká̱n y tlahuaniyá̱n tú ni ̱ tla̱n, tze̱k catasani y cahuani xlacata aktzanka̱ni ̱t ni ̱ tla̱n tú tlahuani ̱t; para ta̱lacca̱xlayá̱n namá minta̱cristiano siempre ama ta̱ra̱li ̱ná̱n. 16 Para ni ̱ kaxmatniyá̱n la̱ ta̱lacca̱xlaputuna, caca̱ta̱pi  

a̱cha̱tum o cha̱tuy lacchixcuhuí ̱n xlacata xlacán natama̱luloka tancs ma̱kalhchihui ̱ni pero xlá ni ̱ kaxmatputún. 17 Para la̱tiyá ni ̱ tati ̱tumi ̱putún cama̱lacapu ixlacati ̱ncán minata̱camán tí tatamakstoka natalakachixcuhuí Dios xlacata xlacán natama̱kalhchihui ̱ní. Y para na̱ ni ̱ ca̱kaxmatní cali ̱macapítit la̱ cha̱tum chixcú tí ni ̱ li ̱pa̱huán Dios, o la̱ cha̱tum tí laktzanka̱ni ̱t porque snu̱ n lani ̱t. 18 Cakaxpáttit tú tancs cca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n: Hua̱k tú huixín ni ̱ naca̱li ̱makxtaká̱tit tatlahuá cristianos juú ca̱quilhtamacú huá namá tú na̱ ni ̱ ca̱li ̱makxtakcani ̱t tatlahuá nac akapú̱ n; y la̱ta tú huixín naca̱li ̱makxtaká̱tit tatlahuá cristianos juú ca̱quilhtamacú huá namá tú na̱ ca̱li ̱makxtakcani ̱t tatlahuá nac akapú̱ n. 19 ’Na̱ cca̱huaniyá̱n, para cha̱tuy cristianos aktum tahuilí ixtapuhua̱ncán, y tú tamaclacasquín acxtum tali ̱kalhtahuakaní Dios, aquit cca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n xlacata Quinti ̱cú xalac akapú̱ n ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n. 20 Porque para cha̱tuy o cha̱tutu cristianos quintali ̱pa̱huán y lacatum tatamakstoka xlacata naquintakalhtahuakaní, aquit cama kaxmata nac ixíta̱t cama tahuilá. 21 Pedro kalasquínilh: ―Quimpu̱chinacán, ¿nicu makli ̱t mini ̱ní nacma̱tzanke̱naní quinta̱cristiano acxni quinta̱ra̱slaka y quintlahuaní tú ni ̱ tla̱n? Aquit cpuhuán maktujún tla̱n cma̱tzanke̱naní. 22 Jesús kálhti ̱lh: ―¡Tó! Aquit cuaniyá̱n cama̱tzanke̱nani minta̱cristiano  











47

SAN MATEO 18​, ​19

ni ̱ caj maktujún, para ixta̱ra̱slakni makquitzis ciento ixlacata huix cama̱tzanke̱nani para tamaclacasquiní. Cha̱tum rey ma̱tzanke̱naní ixtasa̱cua tú li ̱ní

23 ’Huá

xlacata, quintapáksi ̱t ni ̱ma̱ cma̱lacatzuqui ̱ni ̱t cama ta̱ma̱lacastuca cha̱tum rey ni ̱ma̱ ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k tí ixtata̱ma̱paksi ̱nán. 24 Acxni tzúculh ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n chilh cha̱tum tí ixli ̱ní lhu̱ hua, pero lhu̱ hua tumi ̱n. 25 Xlá ni ̱ lá xokónilh tú ixli ̱ní amá rey, huá li ̱ma̱paksí ̱nalh caca̱sta̱ko̱ca amá chixcú, ixta̱cha̱t, ixcamán y la̱ta tú ixkalhí xlacata nalakma̱xtú ixtumi ̱n. 26 Xlá tatzokostánilh rey y ca̱li ̱tlá̱n tzúculh huaní: “Señor, catlahua li ̱tlá̱n caquili ̱kalhi a̱laktzú; aquit nacxokoniyá̱n hua̱k mintumi ̱n, pero ni ̱ caquila̱stá̱u.” 27 Amá rey lakalhámalh, li ̱mákxtakli y ma̱tzanke̱nánilh la̱ta tú ixli ̱ní. 28 Xlá táxtulh, pero nac tijia taka̱stá̱yalh cha̱tum chixcú tí na̱ ixli ̱ní tumi ̱n; acxni ácxilhli spim li ̱kósnalh y ca̱tasi ̱tzi huánilh: “Chí tuncán caquixokoni aktum ciento peso ni ̱ma quili ̱piniya o pa̱t lakapasa ticu aquit.” 29 Xa̱cha̱tum chixcú tatzokostánilh y ca̱li ̱tlá̱n huánilh: “Catlahua li ̱tlá̱n, caquili ̱kalhi a̱laktzú, aquit nacxokoniyá̱n hua̱k mintumi ̱n.” 30 Amá chixcú ni ̱ caso tláhualh y tuncán ma̱ma̱nu̱ ní ̱nalh nac pu̱la̱chí ̱n xlacata naxokonicán hua̱k ixtumi ̱n ni ̱ma̱ ixli ̱nicán. 31 Xa̱makapitzi ixcompañeros acxni tacátzi ̱lh tú ixtlahuani ̱t amá chixcú tasí ̱tzi ̱lh y talakapútzalh, taalh tali ̱ta̱chihui ̱nán amá rey  





tú ixqui ̱taxtuni ̱t. 32 Xlá lacapala ma̱tasani ̱ní ̱nalh amá chixcú tí ixma̱tzanke̱nanini ̱t tú ixli ̱ní, y chuné lacaquílhni ̱lh: “¡Takalhí ̱n chixcú, huix ni ̱ mini ̱niyá̱n nalatapa̱ya! Aquit cma̱tzanke̱nanín la̱ta tú ixquili ̱piniya porque ca̱li ̱tlá̱n quihuani caclakalhamán, 33 y ¿cómo chí huix ni ̱ lá ma̱tzanke̱nani minta̱cristiano tí ixli ̱niyá̱n li ̱ctá tumi ̱n?” 34 Amá rey snu̱ n sí ̱tzi ̱lh y li ̱ma̱paksí ̱nalh caca̱stigartlahuaca amá chixcú xlacata naxoko̱nán hua̱k tú ixtlahuani ̱t y tú ixlí ̱n. 35 Jesús ca̱huaniko̱lh ixdiscípulos: ―Quinti ̱cú xalac akapú̱ n na̱ chuná ama ca̱ma̱xoko̱ni ̱yá̱n para huixín ni ̱ ca̱ma̱tzanke̱naniyá̱tit minta̱cristianos ixli ̱hua̱k minacujcán tú ni ̱ tla̱n ca̱tlahuaniyá̱n.  







Cha̱tum chixcú ni ̱ mini ̱ní namakxtaka ixta̱cha̱t











19

(Mr. 10.1‑12; Lc. 16.18)

La̱ ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh Jesús táxtulh nac Galilea y alh ixa̱quilhtu̱tu kalhtu̱choko Jordán nac aktum pu̱ latama̱n tú ma̱paksí Judea. 2 Aná ca̱ma̱ksá̱ni ̱lh lhu̱ hua ta̱tatlaní ̱n pues lhu̱ hua cristianos ixtatakoké. 3 Maktum makapitzi fariseos tali ̱kalhpútzalh ixtachihuí ̱n xlacata nahuán tú natali ̱ma̱laktzanké, takalasquínilh: ―¿Puhuana tla̱n qui ̱taxtú para cha̱tum chixcú makxtaka ixta̱cha̱t ma̱squi ni ̱ lanca tú la̱makasi ̱tzi ̱ni ̱t? 4 Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―¿A poco ni ̱ li ̱kalhtahuakayá̱tit Escrituras? Aná huan xlacata la̱ta tilacatzúculh ca̱quilhtamacú Dios tláhualh cha̱tum chixcú y cha̱tum  





48

SAN MATEO 19 pusca̱t; 5 y li ̱ma̱paksí ̱nalh xlacata cha̱tum kahuasa tla̱n akxtakmakán ixti ̱cú ixna̱na y nata̱talakxtumí ixta̱cha̱t y nata̱latamá cani ̱cxnihuá. 6 La̱ta ya̱ ixtatamakaxtoka ixcha̱tuycán ixtahuani ̱t, pero acxni tatamakxtoka la̱ cha̱tum tahuán y yaj ixcha̱tuycán. Huá cca̱li ̱huaniyá̱n ni ̱ huí cristiano tí mini ̱ní nama̱pitzí tú ma̱lakxtumi ̱ni ̱t Dios. 7 ―Entonces ¿hua̱nchi Moisés huan xlacata cha̱tum chixcú tla̱n makxtaka ixta̱cha̱t para ma̱xquí aktum cápsnat tla̱n xaca̱xlán ixlacatí ̱n pu̱ ma̱paksí ̱n? ―takalasquínilh. 8 Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Moisés ma̱tlá̱ni ̱lh natara̱makxtaka tí tatamakaxtokni ̱t porque huixín li ̱xcájnit minkasatcán y ni ̱tú kaxpatá̱tit; pero Dios ni ̱cxni lacasquini ̱t catara̱mákxtakli tí tatamakaxtokni ̱t. 9 Aquit cca̱huaniyá̱n, para cha̱tum chixcú makxtaka ixta̱cha̱t ma̱squi ni ̱ kalhí tunu chixcú, y xlá ta̱tamakaxtoka tunuj pusca̱t, tlahuá quilhmactuy tala̱kalhí ̱n porque na̱ ma̱tlahuí tala̱kalhí ̱n ixlacatí ̱n Dios amá chixcú tí ta̱tahuilá ixpusca̱t ni ̱ma̱ makxtakni ̱t. 10 Ixdiscípulos tahuánilh: ―Para chuná jaé ixli ̱kálhi ̱t ixpusca̱t cha̱tum chixcú, ma̱s tla̱n ni ̱ tamakaxtokcán. 11 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Pero ni ̱ hua̱k ca̱mini ̱ní ni ̱ natatamakaxtoka, huata tama̱kachakxí tí ca̱lacsacni ̱t Dios. 12 Xa̱huá nac ca̱quilhtamacú talama̱na cristianos tí la̱ta titalakáhualh ni ̱ lá tatamakaxtoka, y tunu ixta̱cristianos tala̱kalhi ̱ni ̱t  















ixmacnicán y yaj lá tatamakaxtoka, y makapitzi ni ̱ tatamakaxtoka porque tamacama̱xquí Dios ixlatama̱tcán xlacata huata huá natamacuaní. Tí ma̱tla̱ní latamá la̱ cca̱huanín, catláhualh. Jesús ca̱sicuna̱tlahuá lactzú camán (Mr. 10.13‑16; Lc. 18.15‑17)

13 Ana

ní ixuí Jesús táchilh makapitzi cristianos ixtali ̱mín ixcamancán xlacata naca̱mu̱sicuna̱tlahuá y naca̱li ̱kalhtahuaká ixlacatí ̱n Dios. Pero ixdiscípulos tzúculh tahuán: ―Ni ̱ ca̱kaxculítit Jesús. 14 Xlá ca̱káxmatli y ca̱huánilh: ―Tó, ni ̱ quinta̱kaxculí; caca̱li ̱makxtáktit caquintalákmilh namá lactzú camán, porque nac ixtapáksi ̱t Dios lacasquín catatánu̱ lh cristianos tí tama̱tla̱ní talatamá la̱ jaé lactzú camán. 15 Astá̱n Jesús ca̱li ̱mu̱sicuna̱tláhualh ixmacán. Astá̱n táxtulh amá pu̱ latama̱n y alh a̱lacatunu.  



Jesús ta̱chihui ̱nán cha̱tum rico kahuasa (Mr. 10.17‑31; Lc. 18.18‑30)

16 Maktum

cha̱tum kahuasa kalasquínilh Jesús: ―Maestro, huix tla̱n catzi ̱ya, ¿niculá quili ̱latáma̱t xlacata naclakma̱xtú quili ̱stacni nac akapú̱ n? 17 Kálhti ̱lh Jesús: ―¿Hua̱nchi quili ̱ma̱tla̱ni ̱ya mintachihuí ̱n? Huata Dios tla̱n catzí. Chí cama kalhti ̱yá̱n tú quinkalasquini, para lakma̱xtuputuna mili ̱stacni nac  

49

SAN MATEO 19

akapú̱ n catlahua nac milatáma̱t hua̱k ixtapáksi ̱t Dios. 18 ―¿Neje yá ixtapáksi ̱t? ―kalhtí ̱nalh. Jesús huánilh: ―Ni ̱ camakní ̱nanti; ni ̱ cakalhá̱nanti; ni ̱tí caliakskahuínanti; ni ̱ calakámaklhti ixta̱cha̱t minta̱chixcú; 19 caca̱lakalhámanti minati ̱cún; y caca̱lakalhámanti minati ̱cún; y caca̱lakalhámanti minta̱cristiano na̱ chuná la̱ huix lacasquina calakalhamanca. 20 ―La̱ta namá tú quihuani hua̱k cma̱kantaxti ̱ni ̱t la̱ta quili ̱ctzú ― kalhtí ̱nalh amá kahuasa―. Pero quihuani, ¿tucu quintzanka̱ní quili ̱tláhuat? 21 ―Para xli ̱ca̱na ―huanipá Jesús― tancs chipimputuna nac akapú̱n catlahua tú cama li ̱ma̱paksi ̱yá̱n, casta̱t la̱ta tú kalhi ̱ya, caca̱ma̱xqui pobres, a̱stá̱n naquilaktana y naquintakokeya. Para tlahuaya tú cuanimá̱n pa̱t li ̱kalhi ̱cana mimpu̱táhui ̱lh nac akapú̱n, pa̱t tlajaya li ̱pa̱xáu milatáma̱t. 22 La̱ kaxmatko̱lh ixtachihuí ̱n Jesús lakaputzako̱lh porque snu̱ n rico ixuani ̱t; yaj para tú huá alh nac ixchic. 23 Xlá ca̱huánilh ixdiscípulos: ―¡Xli ̱ca̱na snu̱ n tuhua ca̱huani ̱ní ricos tama̱tla̱ní la̱ ma̱lacnú Dios ma̱paksi ̱namputún nac ixlatama̱tcán! 24 Cca̱huaniparayá̱n xlacata ma̱s ni ̱ tuhua tanú tantum camello nac istzán kantum li ̱xtokon que para cha̱tum rico natanú nac ixtapáksi ̱t Dios. 25 Ixdiscípulos tali ̱puhuanko̱lh tú ca̱huánilh Jesús, y takalasquínilh:  















―Para chú ama qui ̱taxtú, ¿ticu tancs ama lakma̱xtú ixli ̱stacni nac akapú̱ n? 26 Jesús acs ca̱lacá̱cxilhli y ca̱kálhti ̱lh: ―Para cha̱tum chixcú ixacstu li ̱tanú nata̱yaní nalakma̱xtú ixli ̱stacni, ¡ni ̱ lá ama tlahuá! Pero Dios hua̱k tla̱n tlahuá tú lacasquín. 27 Pedro na̱ kalasquínilh: ―Quimpu̱chinacán, aquín cakxtakmakani ̱táu la̱ta tú xackalhi ̱yá̱u y ctakokeni ̱táu cani ̱huá. Quila̱huaníu, ¿tucu yá taxokó̱n ama quinca̱ma̱xqui ̱caná̱n? 28 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Tancs cca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n, acxni ama cha̱n quilhtamacú hua̱k cristianos puru lacsa̱sti y lactlá̱n talacapa̱stacni ama takalhí y aquit Xatalacsacni Chixcú cama tahuilá nac quimpu̱ ma̱paksi ̱n, cha̱tunu huixín quidiscípulos na̱ pa̱t tahuilayá̱tit nac mimpu̱ ma̱paksi ̱ncán xlacata naca̱ta̱tlahuayá̱tit taxokó̱n pu̱cu̱tuy cristianos tí tama̱lacatzúqui ̱lh pu̱latama̱n Israel. 29 Cati ̱huá tí caj quilacata akxtakmakán ixchic, ixnata̱camán, ixnati ̱cún, ixcamán, ixca̱quihuí ̱n y huata aquit quimacuaní, cma̱lacnu̱ ní ama maklhti ̱nán aktum ciento ixlacata li ̱huacá la̱ta tú ixkalhí xapu̱lh, y nac akapú̱ n ama maklhti ̱nán li ̱pa̱xáu latáma̱t. 30 Amá quilhtamacú lhu̱ hua cristianos tí ca̱lakmakancán juú ca̱quilhtamacú ixpakstá̱n ca̱maca̱ncán, aná pu̱la ama̱ca ca̱ma̱xqui ̱cán ixpu̱tahui ̱lhcán; y na̱ chuná lhu̱ hua tí ca̱ma̱pu̱li ̱cán juú ca̱quilhtamacú pu̱la ca̱ma̱xqui ̱cán ixpu̱tahui ̱lhcán, aná ixpakstá̱n ama̱ca ca̱maca̱ncán.  









SAN MATEO 20

50

Hua̱k tí tama̱tla̱ní tacha̱lhca̱tnán acxtum ca̱ma̱skahui ̱cán

20

’Acxni nacmín ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n tí tatanu̱ ni ̱t nac quintapáksi ̱t ni ̱ma̱ cma̱lacatzuqui ̱ni ̱t ca̱quilhtamacú, cama ca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n ixpu̱chiná aktum lanca ca̱tucuxtu. 2 Xlá tzisa táxtulh ca̱putzá tasa̱cua tí nataxka̱nán. Tí xla̱huán ca̱táka̱sli ca̱ta̱laccá̱xlalh naca̱xokoní mactum denario tumi ̱n aktum chichiní. 3 Ma̱x como a las nueve cá̱cxilhli makapitzi lacchixcuhuí ̱n ni ̱ ixtakalhí ixtascújut chu̱ta ixtalahuila̱na nac li ̱tamá̱u. 4 Xlá ca̱ta̱laccá̱x lalh naca̱xokoní ixtascujutcán para nataxka̱nán, y na̱ ca̱ma̱lakácha̱lh nac ixca̱tucuxtu. 5 Lacatzú tastúnut ca̱taka̱spá tasa̱cua y na̱ ca̱ma̱lakácha̱lh ixca̱tucuxtu; y como aktutu hora ixli ̱smalankán chuná li ̱tum ca̱ma̱lakacha̱pá makapitzi tasa̱cua. 6 Xalakasmalankán como a las cinco ampá nac li ̱tamá̱u y ca̱cxilhpá makapitzi chu̱ta ixtalahuila̱na y xlá ca̱huanipá: “¿Hua̱nchi ni ̱ scujpa̱nántit jaé chichiní?” 7 Xlacán takálhti ̱lh: “Porque ni ̱tí quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán tascújut.” “Para xli ̱ca̱na scujputuná̱tit, chí tuncán capítit nac quinca̱tucuxtu, nacca̱xokoniyá̱n tú mili ̱tlajatcán”, ca̱huánilh amá patrón. 8-9 Acxni tascujko̱lh tzúculh tapaklhtu̱tá, amá tí ixacpuxcún tascújut tzúculh ca̱ma̱xquí cha̱tunu tasa̱cua ixtaskaucán, pero pu̱la ca̱xokónilh tí táchilh a las cinco de la tarde y ca̱má̱xqui ̱lh mactum denario tumi ̱n pues chú li ̱ma̱páksi ̱lh ixpatrón  













aktum chichiní ixlacata. 10 Acxni ca̱xokonica tí ixtatzucuni ̱t tascuja lacatzisa xlacán ixtapuhuán ma̱s ixama̱ca ca̱ma̱skahui ̱cán, pero na̱ ca̱ma̱xqui ̱ca mactum denario huatiyá. 11 Acxni tamaklhtí ̱nalh ixtaskaucán tzúculh tali ̱chihui ̱nán amá xapu̱chiná xlacata hua̱nchi chú ixca̱tlahuani ̱t. 12 Cha̱tum tasa̱cua huánilh amá patrón: “Jaé lacchixcuhuí ̱n táchilh a las cinco y huata táscujli aktum hora huix ca̱xokoni ̱ta na̱ chuná la̱ ctlajani ̱táu aquín y aquín ta̱lakó̱u chichiní tantacú.” 13 Amá patrón kálhti ̱lh tí ni ̱ ixma̱tla̱ni ̱ni ̱t la̱ ca̱xokónilh: “Amigo, aquit ni ̱ cakskahuini ̱tán pues cta̱lacca̱xlán cama xokoniyá̱n mactum denario tumi ̱n aktum chichiní mintascújut. 14 Camaklhtí ̱nanti mintaskáu y ni ̱ casi ̱tzi. Huix ni ̱ mincuenta para acxtum cca̱xokoniputún quintasa̱cua, 15 pues quintumi ̱n aquit cma̱paksí y tla̱n cli ̱tlahuá tú clacasquín. ¿A poco lakcatzana acxtum cca̱lakalhámalh cristianos?” 16 La̱ takaxmatko̱lh jaé takalhchihuí ̱n Jesús ca̱huanipá: ―Dios quilhpa̱xtum ca̱lakalhamán hua̱k tí tama̱tla̱ní tatanú nac ixtapáksi ̱t; huá cca̱li ̱huaniyá̱n, lhu̱ hua tí pu̱ la tatanu̱ ni ̱t ixpakstá̱n ama ca̱maca̱ncán, y tí a̱stá̱n tatanu̱ ni ̱t pu̱ la ama ca̱ma̱xqui ̱cán tú ca̱ma̱lacnu̱ nicani ̱t.  













Jesús li ̱chihui ̱nán ixli ̱maktutu ama̱ca makni ̱cán (Mr. 10.32‑34; Lc. 18.31‑34)

17 Jesús

ixchipani ̱ttá tijia a̱huatiyá ti ̱huán ixama nac Jerusalén acxni tze̱k cá̱li ̱lh ixdiscípulos lacatum y ca̱huánilh:

51

SAN MATEO 20

18 ―Huixín

catzi ̱yá̱tit ama̱náu pakán nac Jerusalén ana ní ama̱ca quimacama̱sta̱cán ixmacancán xanapuxcun curas y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos; xlacán ama quintali ̱lhcá naquimakni ̱cán, 19 y amá quintamacama̱stá ixmacancán xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n romanos; xlacán ama quintali ̱chiyá, quintasnoka, y quintamakní nac culu̱s; pero ixliaktutu chichiní a̱stá̱n cama lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n.  

Ixta̱cha̱t Zebedeo maksquín Jesús aktum li ̱tlá̱n 20 Ixta̱cha̱t

(Mr. 10.35‑45)

Zebedeo ca̱ta̱talacatzúhui ̱lh ní ixyá Jesús cha̱tuy ixlakkahuasán Jacobo y Juan; huí tú ca̱li ̱tlá̱n ixmaksquimputún y tatzokostánilh ixlacatí ̱n. 21 ―¿Tucu lacasquina? ― kalasquínilh Jesús. ―Aquit clacasquín xlacata acxni natzucuya ma̱paksi ̱nana, cha̱tunu quilakkahuasán natatahuilá nac mimpa̱xtú̱ n xlacata natata̱ma̱paksi ̱naná̱n. 22 ―Huix ni ̱ catzi ̱ya tú ca̱ta̱squímpa̱t milakkahuasán ―kalhtí ̱nalh. Entonces Jesús ca̱lacá̱nilh amá cha̱tuy ixdiscípulos y ca̱kalasquínilh: ―¿Puhuaná̱tit tla̱n nata̱layá̱tit nakotá̱tit amá xu̱ n chúchut xla ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ ama̱ca quima̱koti ̱cán? ¿Na̱ tla̱n nata̱layá̱tit nac mimacnicán amá ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ cama macpa̱tí aquit? ―Tla̱n nacta̱yaniyá̱u ―takálhti ̱lh xlacán.  



23 Jesús

ca̱huanipá: ―Pues xli ̱ca̱na na̱ pa̱t kotá̱tit amá xu̱n chúchut ni ̱ma̱ ama̱ca quima̱koti ̱cán, y na̱ pa̱t macpa̱ti ̱yá̱tit ta̱kxtakajni ni ̱ma̱ ama̱ca quili ̱cxilhcán, pero aquit ni ̱ lá cca̱macama̱xqui ̱yá̱n mimpu̱tahui ̱lhcán nac ixpa̱xtú̱n quimpu̱ma̱paksi ̱n, porque huata Quinti ̱cú catzí tí ca̱lacsacni ̱t ama ca̱ma̱xquí ixpu̱tahui ̱lhcán nac quimpa̱xtú̱n. 24 Acxni tacátzi ̱lh tú ixtalacasquín Jacobo y Juan, xa̱makapitzi discípulos tasi ̱tzi ̱ko̱lh. 25 Pero Jesús ca̱tasánilh y ca̱huánilh: ―Nac aktum pu̱latama̱n hua̱k xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n tatlahuaní xa̱makapitzi cristianos tú talacasquín porque tapuhuán xlacata huata huá tama̱paksi ̱nán. 26 Pero huixín akspitaj ama ca̱qui ̱taxtuniyá̱n porque tí ma̱s tali ̱pa̱u lactaxtú ama ma̱tla̱ní naca̱kaxmatní xa̱makapitzi tú natali ̱ma̱paksí; 27 y la̱ta mili ̱hua̱kcán tí xapuxcu lactaxtuputún xlacata naca̱ma̱paksí xa̱makapitzi, ama ma̱tla̱ní nali ̱tamakxtaka la̱ cha̱tum tasa̱cua tí ma̱paksi ̱cán. 28 Aquit Xatalacsacni Chixcú ni ̱ cmini ̱t lactlancán xlacata naquintamacuaní cristianos tú nacca̱li ̱ma̱paksí, aquit chá cmini ̱t ca̱macuaní cristianos acxni huí tú tamaclacasquín, y na̱ cama ca̱lacati ̱ta̱yá ixlacatí ̱n Dios xlacata nacxoko̱nán ixtala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ tatlahuani ̱t, aquit cama ní ixlacatacán.  









Jesús ca̱ma̱ksa̱ní cha̱tuy lakatzí ̱n (Mr. 10.46‑52; Lc. 18.35‑43)

29 Jesús

ta̱yapá nac tijia y cha̱lh nac Jericó lhu̱ hua cristianos ixtakokeni ̱t. Xlá huata ti ̱lakatzá̱lalh ixtaxtumajá amá ca̱chiquí ̱n, 30 pero  

52

SAN MATEO 20​, ​21 cha̱tuy lakatzí ̱n tí ixtahuila̱na nac ixpa̱xtú̱ n tijia acxni tacátzi ̱lh ixmima Jesús tzúculh tama̱ktasí: ―¡Señor, ixli ̱talakapasni rey David, quila̱lakalhamáu! 31 Makapitzi cristianos ca̱lacaquílhni ̱lh xlacata acs catatahui, pero xlacán ni ̱ takáxmatli y ma̱s chá ixtama̱ktasí Jesús. 32 Xlá tá̱yalh puntzú y ca̱tasánilh: ―¿Tucu lacasquiná̱tit cactláhualh milacatacán? ―ca̱kalasquínilh. 33 ―Quimpu̱chinacán, aquín clacahua̱namputuná̱u ―takalhtí ̱nalh. 34 Jesús ca̱lakalhámalh amá lakatzí ̱n, ca̱li ̱lacaxámalh ixmacán ixlakastapucán, y tuncán tla̱n talacahuá̱nalh; a̱stá̱n na̱ tatakókelh pakán nac Jerusalén.  







Jesús cha̱n nac ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén

(Mr. 11.1‑11; Lc. 19.28‑40; Jn. 12.12‑19)

21

Jesús cha̱lh lacatzú nac Jerusalén nac aktum actzú ca̱chiquí ̱n huanicán Betfagé, tamákxtakli nac aktum ca̱quihuí ̱n huanicán Cerro de los Olivos. 2 Xlá ca̱ma̱páksi ̱lh cha̱tuy ixdiscípulos: ―Capítit namá nac actzú ca̱chiquí ̱n y nac aktum ákxtaka pa̱t acxilá̱tit ca̱chi ̱ya̱huacani ̱t tantum cha̱t burro con actzú ixkahuasa; huixín caxcúttit y quila̱li ̱miníu. 3 Para tí ca̱li ̱huaniyá̱n hua̱nchi xcutpa̱nántit, cahuanítit xlacata Mimpu̱chinacán maclacasquín y acxni nali ̱lakó ama xtakpará tuncán. 4 Jesús chuná jaé li ̱ma̱kantáxti ̱lh tú istzokni ̱t ixlacata nac Escrituras cha̱tum profeta:  







5 Caca̱huanítit

tí talama̱na nac ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén: “Ca̱cxílhtit rey tí ama ca̱ma̱paksi ̱yá̱n, pu̱ huaca tantum actzú burro xlacata hua̱k nata̱cxila ni ̱ lactlancán; ca̱lakmimá̱n y pu̱tahuacani ̱t tantum actzú cuca̱na burro.” 6 Ixdiscípulos taalh y hua̱k tatláhualh la̱ta tú ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh Jesús. 7 Ixli ̱puntzú talí ̱chilh amá quitzistancaní ̱n y tali ̱ke̱tlápalh ixlhaka̱tcán amá actzú burro xlacata capu̱tahuácalh Jesús. 8 La̱ pu̱tahuacako̱lh tzúculh tla̱huán pakán nac Jerusalén; entonces lhu̱ hua cristianos tatrámi ̱lh ixlhaka̱tcán nac tijia ní ixlactla̱huama; makapitzi ixtaquí ixakán quihui tzú̱csuat y na̱ ixtatramí nac tijia. 9 La̱ta tí ixtapu̱ lá y tí ixtasta̱lá ixta̱ktasá: ―¡Siempre calatáma̱lh ixli ̱talakapasni rey David! ¡Clakachixcuhui ̱yá̱u tí ma̱lakacha̱ni ̱t Dios naquinca̱ma̱paksi ̱yá̱n! ¡Cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱u Dios tú tlahuani ̱t! 10 Acxni tánu̱ lh nac ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén lhu̱ hua ixtara̱kalasquiní: ―¿Ticu yá chixcú jaé? 11 ―Namá chixcú Jesús, profeta xalac Nazaret ni ̱ma̱ li ̱tapaksí Galilea ―ixtakalhti ̱nán makapitzi.  











Jesús ca̱pu̱tlakaxtú nac pu̱ siculan hua̱k sta̱naní ̱n (Mr. 11.15‑19; Lc. 19.45‑48; Jn. 2.13‑22)

12 Astá̱n

Jesús tánu̱ lh nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén. Xlá tzúculh ca̱tamacxtú hua̱k cristianos tí ixtasta̱nama̱na y tí ixtatama̱huanama̱na.

53

SAN MATEO 21

Ca̱ma̱kpu̱spítnilh ixmesajcán tí ixtalakxta̱palí tumi ̱n, ca̱tramákalh itsillajcán tí ixtastá palomas. 13 Na̱ ca̱huánilh: ―Nac Escrituras Dios ma̱lacpuhua̱ní ̱nalh natzokcán: “Nac quínchic tla̱n naquinkalhtahuakaní hua̱k cristianos.” Pero huixín lakxta̱pali ̱ni ̱tántit y li ̱ma̱nu̱ ni ̱tántit ixpu̱sta̱cán kalha̱naní ̱n. 14 Aná nac ixlacaquilhtí ̱n pu̱siculan makapitzi lakatzí ̱n y tí ni ̱ lá ixtatla̱huán tama̱lacatzúhui ̱lh xlacata caca̱ma̱ksá̱ni ̱lh y xlá ca̱ca̱xtláhualh. 15 Jaé ixtascújut Jesús tá̱cxilhli xanapuxcun curas y lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n, na̱ chuná cani ̱huá ixtakaxmatí la̱ lactzú camán ixta̱ktasá: “¡Clakachixcuhui ̱yá̱u ixli ̱talakapasni rey David!” Xlacán ni ̱ para tziná tama̱tlá̱ni ̱lh ma̱s chá tasí ̱tzi ̱lh, 16 y huá tali ̱huánilh Jesús: ―¿Ni ̱ kaxpata la̱ tama̱ktasi ̱má̱n namá lactzú camá̱n? ―Jé, cca̱kaxmata. ¿Hua̱nchi? ¿A poco ni ̱ li ̱kalhtahuakani ̱tántit nac Escrituras ní tatzokni ̱t? Chuné huan: Hasta lactzú camán tí tatziquijcú y ni ̱ lá tla̱n chihui ̱nán, huix ca̱ma̱xqui tapuhuá̱n xlacata tancs natali ̱lakachixcuhui ̱yá̱n ixtachihui ̱ncán. 17 Amá lacchixcuhuí ̱n yaj tú takalhtí ̱nalh y Jesús ca̱k xtakyá̱hualh y alh tamakxtaka amá ca̱tzisní nac actzú ca̱chiquí ̱n Betania.  









Jesús ma̱sca̱cá katum suja (Mr. 11.12‑14, 20‑26)

18 Ixli ̱cha̱lí

tzisa táspitli nac Jerusalén. Jesús tzincsli y ácxilhli

katum suja ixpa̱xtú̱ n tijia. Xlá lákalh pero ni ̱tú ixkalhí ixtahuácat huata lhu̱ hua ixpakán. 19 ―¡Clacasquín ya̱cxni cakalhi mintahuácat! ―huánilh Jesús. 20 Amá suja tuncán sca̱cli, ixdiscípulos tacá̱cni ̱lh tú ixtlahuani ̱t y takalasquínilh: ―¿Niculá tlahua ma̱sca̱ca jaé suja caj puntzú? 21 Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Aquit cca̱huaniyá̱n para huixín xli ̱ca̱na ixli ̱pa̱huántit Dios y aktum ixuilí ̱tit mintalacapa̱stacnicán, na̱ tla̱n ixma̱sca̱cátit katum suja; y hasta tla̱n ixuanítit jaé sipi: “Catake̱nu juú y cataju nac pupunú”, y xli ̱ca̱na chú ixqui ̱táxtulh. 22 Na̱ chuná li ̱tum cca̱huaniyá̱n, la̱ta tú li ̱kalhtahuakaniyá̱tit Dios caca̱ma̱xquí ̱n, xlá ama ca̱ma̱kantaxti ̱niyá̱n para tancs ca̱najlayá̱tit ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n.  







Xanapuxcun curas takalhputzá Jesús (Mr. 11.27‑33; Lc. 20.1‑8)

23 Jesús

cha̱mpá nac pu̱siculan y tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos; pero ixli ̱puntzú táchilh xanapuxcun curas y xalactali ̱pa̱u ma̱paksi ̱naní ̱n. Xlacán takalasquínilh: ―¿Tucu xlacata li ̱paktanu̱ ni ̱ta tú tlahuani ̱ta nac pu̱siculan? ¿Ticu ma̱xqui ̱ni ̱tán tapáksi ̱t natlahuaya la̱ta tú huix lacasquina? 24 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Aquit na̱ huí tú camá̱n ca̱kalasquiniyá̱n, y para huixín quila̱kalhti ̱yá̱u aquit na̱ nacca̱kalhti ̱yá̱n tí quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t tú ctlahuani ̱t. 25 Chí tuncán quila̱huaníu, ¿ticu li ̱ma̱páksi ̱lh Juan  



54

SAN MATEO 21 Bautista caca̱kmúnulh cristianos, Dios, o lacchixcuhuí ̱n? Xlacán tzúculh talacchihui ̱nán la̱ natakalhtí, y chuné ixtara̱kalasquiní: ―Para huaniyá̱u Dios li ̱ma̱páksi ̱lh, ama quinca̱huaniyá̱n hua̱na ni ̱ ca̱najláu ixtachihuí ̱n. 26 Y para huaniyá̱u lacchixcuhuí ̱n tali ̱ma̱páksi ̱lh tla̱n tasi ̱tzí cristianos porque lhu̱ hua taca̱najlani ̱t xlacata Dios ma̱lakacha̱ni ̱t nali ̱chihui ̱nán ca̱quilhtamacú. 27 La̱ talacchihui ̱nanko̱lh takálhti ̱lh: ―Aquín ni ̱ ccatzi ̱yá̱u tí li ̱ma̱páksi ̱lh. Jesús na̱ ca̱huánilh: ―Para huixín ni ̱ catzi ̱yá̱tit, ni ̱ para aquit cama ca̱huaniyá̱n tí quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t nactlahuá tú acxilá̱tit.  



Jesús ca̱li ̱chihui ̱nán cha̱tuy lakkahuasán

28 Astá̱n

Jesús chuné tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní amá lacchixcuhuí ̱n: ―Tla̱n cakaxpáttit tú cama ca̱huaniyá̱n: Cha̱tum chixcú ixkalhí cha̱tuy ixlakkahuasán; maktum huánilh xapuxcu: “Ti ̱cu, capit scuja jaé chichiní nac quinca̱tucuxtu ana ní cchani ̱t uvas.” 29 “Chí ni ̱ camputún scuja”, kálhti ̱lh ixti ̱cú. Pero a̱stá̱n ma̱túnujli ixtapuhuá̱n y alh scuja nac ixca̱tucuxtu ixti ̱cú. 30 Amá chixcú huánilh xatajú ixkahuasa: “Chí huix capit scuja nac quinca̱tucuxtu.” “Tla̱n nacán scuja nac minca̱tucuxtu”, kálhti ̱lh ixti ̱cú. Pero amá kahuasa ni ̱ alh scuja la̱ ma̱lácnu̱lh. 31 Chí quila̱huaníu, ¿la̱ta  





ixli ̱cha̱tuycán, ticu ma̱kantáxti ̱lh tú ma̱páksi ̱lh ixti ̱cucán? ―Pues xla̱huán ixkahuasa ―takalhtí ̱nalh. Huanipá Jesús: ―Xli ̱ca̱na, tí ni ̱ lactali ̱pa̱u y ni ̱ma̱ chu̱ta ta̱clapu̱ lá lacchaján pu̱ la ama tatanú nac ixtapáksi ̱t Dios y huixín pa̱t tamakxtaká̱tit. 32 Porque Juan Bautista milh ca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n la̱ natati ̱tumi ̱yá̱tit, pero huixín ni ̱ ca̱najlátit ixtachihuí ̱n. Tí takáxmatli ixtachihuí ̱n y talakxta̱páli ̱lh ixlatama̱tcán huá namá ní ̱ lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n y tí chu̱ta ta̱clapu̱ lá lacchaján, y huixín ma̱squi ca̱cxílhtit la̱ tama̱táncsalh ixlatama̱tcán, ni ̱ para tziná ma̱tunújtit minkasatcán.  

Jesús ca̱li ̱chihui ̱nán ni ̱ lactlá̱n cha̱lhca̱tnaní ̱n (Mr. 12.1‑12; Lc. 20.9‑19)

33 ’Cama

ta̱ma̱lacastucpará minkasatcán jaé takalhchihuí ̱n: Ixpu̱chiná aktum lanca ca̱tucuxtu chalh lhu̱ hua li ̱chánat uvas nac ixpu̱chaná̱n. Tla̱n maccorralhko̱lh; aná lacatzú tláhualh ixpu̱chitcán, na̱ tláhualh aktum lanca torre xlacata tla̱n namaktakalha ixtachaná̱n. Astá̱n ca̱ma̱sa̱cuáni ̱lh ixca̱tucuxtu makapitzi lacchixcuhuí ̱n y alh latamá a̱lacatunu. 34 Acxni tzúculh catlán ixtahuácat ca̱ma̱lakácha̱lh makapitzi ixtasa̱cua xlacata nama̱xqui ̱cán tú ixtocarlí la̱ ixca̱ta̱lacca̱xlani ̱t. 35 Pero amá lacchixcuhuí ̱n tachípalh ixtasa̱cua ixpatroncán, makapitzi ta̱kkaxími ̱lh, makapitzi tamákni ̱lh y tunuj taliactaláli ̱lh chíhuix. 36 Amá ixpu̱chiná ca̱t ucuxtu  





55

SAN MATEO 21​, ​22

ca̱ma̱lakácha̱lh ma̱s ixtasa̱cua, pero amá ni ̱ lactlá̱n lacchixcuhuí ̱n na̱ chuná tama̱k xtakájni ̱lh la̱ ixtatlahuani ̱t xa̱makapitzi tasa̱cua tí ixca̱ma̱lakacha̱cani ̱t xapu̱ lh. 37 ’Xlá ixkalhí cha̱t um ixkahuasa y tzúculh lacpuhuán: “Para cma̱lakachá quinkahuasa natakaxmatní y naquintama̱xquí tú quimini ̱ní.” 38 Xli ̱ca̱na ma̱lakácha̱lh, pero amá lacchixcuhuí ̱n acxni tá̱cxilhli amá kahuasa tzúculh talacchihui ̱nán: “Huá jaé ama ta̱tamakxtaka hua̱k herencia, para makni ̱yá̱u aquín nata̱tamakxtaká̱u jaé ca̱tucuxtu.” 39 Xlacán talíḻ hca̱lh natama̱laksputú amá kahuasa, tachípalh táli ̱lh ixquilhpá̱n ca̱tucuxtu y aná tamákni ̱lh. 40 La̱ chihui ̱nanko̱lh Jesús ca̱kalasquínilh amá xanapuxcun judíos: ―Chí quila̱huaníu, ¿tucu puhuaná̱tit naca̱tlahuaní ixpu̱chiná jaé ca̱tucuxtu amá ni ̱ lactlá̱n lacchixcuhuí ̱n? 41 Xlacán takalhtí ̱nalh: ―Pues nacmakní amá ni ̱ lactlá̱n cha̱lhca̱tnaní ̱n, y naca̱macama̱xquí ixca̱tucuxtu tunuj lacchixcuhuí ̱n tí nataxokoní y natamacama̱xquí ixquilhta cosecha ni ̱ma̱ xlá mini ̱ní. 42 Jesús ca̱huaniko̱lh: ―Nac Escrituras lacatum li ̱chihui ̱nán minkasatcán, pues tatzokni ̱t: Amá lanca chíhuix ni ̱ma̱ talakmákalh xtlahuananí ̱n chiqui ixtapuhuán ni ̱tú li ̱macuán, a̱stá̱n milh tamakxtaka ma̱s tali ̱pa̱u pues ya̱huaca nac ixcha̱stú̱ n la̱ xacha̱ya y aná ixli ̱tzinca̱snanko̱ni ̱t chiqui.  











Tú acxilá̱u hua̱k Dios lacsacxtuni ̱t, y pa̱xahuayá̱u masqui ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱u lanca ixtalacapa̱stacni. 43 ’Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, Dios ama ca̱maklhti ̱yá̱n mimpu̱tahui ̱lhcán ni ̱ma̱ ixca̱lacsacnini ̱tán nac ixtapáksi ̱t y ama ca̱ma̱xquí amá tí ni ̱ lactali ̱pa̱u cristianos puhuaná̱tit xlacata xlacán natama̱xquí ixtahuácat ixtascújut para tatlahuá ixtapáksi ̱t nac ixlatama̱tcán. 44 Amá tí liakchakxa jaé chíhuix y tahuacaya̱chá ixakspu̱ n ixacstu ama laktzanká; y tí actahuilá jaé chíhuix ama lacchatamí. 45 Amá xanapuxcun curas y lactali ̱pa̱u saduceos tama̱kachákxi ̱lh xlacata Jesús ixca̱li ̱ta̱ma̱lacastucni ̱t ixkasatcán amá ixtakalhchihuí ̱n. 46 Xlacán li ̱cuánit tasí ̱tzi ̱lh y tachipaputún Jesús xlacata natama̱laksputú, pero tajicuánilh cristianos porque xlacán ixtali ̱macá̱n Jesús cha̱tum profeta tí ixma̱lakacha̱ni ̱t Dios nali ̱chihui ̱nán.  







Cha̱tum rey ma̱makaxtoka ixkahuasa y ni ̱ talakmín ixamigos

22

Jesús ca̱li ̱ta̱ma̱lacastucpá tunuj ixtakalhchihuí ̱n amá cristianos tí ixama tatanú, y tí ixama talakmakán ixtapáksi ̱t ni ̱ma̱ ixma̱lacatzuqui ̱putún nac ixlatama̱tcán; y ca̱huánilh: 2 ―Cha̱t um rey ixlaclhca̱ni ̱t ama tlahuá lanca fiesta porque ixama tamakaxtoka ixkahuasa. 3 Acxni lihua lákcha̱lh chichiní xlá ca̱ma̱lakácha̱lh ixtasa̱cua catama̱kpítzilh tachihuí ̱n  



56

SAN MATEO 22 catachilhá nac pu̱tamakaxtokni amá lacchixcuhuí ̱n tí ixlacasquín natata̱pa̱xahuá; pero xlacán ni ̱ ta̱mpútulh amá nac fiesta. 4 Pero xlá ca̱ma̱lakacha̱pá ixtasa̱cua y ca̱huanica amá lacchixcuhuí ̱n: “Huan rey yaj tú cali ̱makapalátit, ca̱makni ̱cajá quitzistancaní ̱n y tahuá ca̱xtlahuacani ̱ttá; a̱huata huixín ca̱kalhi ̱má̱n nac pu̱tamakaxtokni.” 5 Pero amá lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n tasí ̱tzi ̱lh y ni ̱ táalh nac pu̱tamakaxtokni. Makapitzi taalh nac ixca̱tucuxtucán, tunuj táalh nac ixpu̱sta̱ncán 6 y makapitzi tachípalh amá ixtasa̱cua rey ta̱kkaxími ̱lh, tama̱k xtakájni ̱lh hasta tamákni ̱lh. 7 Amá rey acxni cátzi ̱lh tú ixca̱tlahuanicani ̱t ixtasa̱cua snu̱ n sí ̱tzi ̱lh y ca̱ma̱lakácha̱lh itsoldados xlacata naca̱makni ̱cán amá lacchixcuhuí ̱n y ca̱lhcuyunicán ixca̱chiqui ̱ncán. 8 Amá rey ca̱huánilh tunuj ixtasa̱cua: “Nac ixpu̱tamakaxtokni quinkahuasa hua̱k ca̱xlani ̱t tahuá y tú tamaclacasquiní, pero amá tí xaclacasquín naquintalakmín ca̱ma̱laktzánke̱lh ixkasatcán. 9 Chí mejor capítit nac li ̱tamá̱u, y nac ca̱lactijyí ̱n ní tzamacán; caca̱huanítit hua̱k cristianos tí ca̱taka̱sá̱tit catámilh nac ixpu̱tamakaxtokni quinkahuasa.” 10 Xlacán tatláhualh tú ca̱huánilh amá rey; ixli ̱punchú nac pu̱tamakaxtokni ixtachini ̱t lhu̱ hua cristianos, tí lactlá̱n ixtacatzí y hasta tí lacsnú̱ n ixtalani ̱t. 11 ’Ixli ̱puntzú amá rey tánu̱ lh ca̱cxila hua̱k tí ixtamini ̱t, pero ni ̱ ma̱tlá̱ni ̱lh la̱ cha̱tum chixcú ni ̱ ixuili ̱ni ̱t lháka̱t ni ̱ma̱ ma̱sta̱ca  





acxni tatánu̱ lh nac pu̱tamakaxtokni. ta̱chihuí ̱nalh: “Amigo, ¿tucu xlacata ni ̱ li ̱huili namá lháka̱t ni ̱ma̱ ca̱ma̱xqui ̱ca tí tatánu̱ lh juú nac pu̱tamakaxtokni?” Xlá ni ̱ cátzi ̱lh tú nakalhti ̱nán. 13 Entonces li ̱ma̱paksí ̱nalh: “Jaé chixcú camakachí ̱tit, catantu̱chí ̱tit y catamacxtútit nac quilhtí ̱n ní ca̱paklhtu̱tá. ¡Koxitá laktzanka̱ni ̱t, aná ama tasá y tatlanca̱ní la̱ta li ̱puhuán!” 14 Jesús ca̱huaniko̱lh: ―Lhu̱ hua cristianos ca̱tasanicán natatanú nac ixtapáksi ̱t Dios, pero huata ca̱lacsaccán amá makapitzi tí takaxmata.

12 Xlá















Fariseos tali ̱kalhputzá Jesús ixtalakaxoko̱ncán (Mr. 12.13‑17; Lc. 20.20‑26)

15 Makapitzi

fariseos tzúculh talacchihui ̱nán la̱ natali ̱kalhputzá ixtachihui ̱ncán Jesús xlacata nahuán tú tla̱n natali ̱ma̱lacapú. 16 Xlacán tama̱lakácha̱lh makapitzi ixcompañeros y tí ixtata̱ta̱yá rey Herodes. Acxni talákcha̱lh takalasquínilh: ―Maestro, ccatzi ̱yá̱u xlacata huix tancs ma̱si ̱ya ixtachihuí ̱n Dios la̱ quili ̱latama̱tcán, ni ̱tí li ̱quilhpuhuana li ̱huaniya ixkásat para ni ̱ chuná lama ma̱squi casí ̱tzi ̱lh. 17 Quila̱huaníu, ¿chá tla̱n qui ̱taxtú la̱ clakaxokoniyá̱u tumi ̱n xapuxcu ma̱paksi ̱na romano o ni ̱ mini ̱ní naclakaxoko̱naná̱u? 18 Jesús acxcátzi ̱lh caj ixtakalhputzama̱na y huá ca̱li ̱kálhti ̱lh: ―¡Laktakalhí ̱n akskahuinaní ̱n huixín! ¿Ticu puhuaná̱tit  





57

SAN MATEO 22

kalhputzapa̱nántit? 19 Quila̱ma̱si ̱níu mactum tumi ̱n ni ̱ma̱ li ̱lakaxoko̱naná̱tit. Xlacán tali ̱mínilh mactum denario tumi ̱n. 20 Acxni ácxilhli Jesús ca̱kalasquínilh: ―Quila̱huaníu, ¿ticu ixretrato, y ticu yá ixtacuhui ̱ní tali ̱lakatzokni ̱t jaé tumi ̱n? 21 ―Pues tali ̱lakatzokni ̱t ixretrato ixtacuhui ̱ní xapuxcu ma̱paksi ̱na romano ―takalhtí ̱nalh xlacán. Jesús ca̱huaniko̱lh: ―Pues cama̱xquí ̱tit xapuxcu ma̱paksi ̱na romano tú xlá tlahuani ̱t, y cama̱xquí ̱tit Dios tú xlá lacasquín milacatacán. 22 La̱ takaxmatko̱lh tú ca̱kálhti ̱lh Jesús xlacán yaj tacátzi ̱lh tú natahuán y ta̱k xtakyá̱hualh.  







Kalasquinicán Jesús para talacastacuanán ni ̱n (Mr. 12.18‑27; Lc. 20.27‑40)

23 Saduceos

ni ̱ taca̱najlá para ni ̱n talacastacuanán nac ca̱li ̱ní ̱n y pi ̱huá amá chichiní taalh takalasquiní Jesús: 24 ―Maestro, Moisés li ̱ma̱paksi ̱nán para cha̱tum chixcú tamakaxtokni ̱t y la̱ta ni ̱ takalhi ̱ni ̱t ixcamán, con xlá ní, ixta̱cam mini ̱ní nata̱tamakaxtoka ixya̱stá xlacata natakalhí ixcamancán y ni ̱ nalaksputa ixta̱cam ni ̱ma̱ ni ̱lh. 25 Chí cakáxpatti tú qui ̱táxtulh: Maktum ixtalama̱na cha̱tujún li ̱ta̱camán; xla̱huán tamakáxtokli y ni ̱lh la̱ta ni ̱ ca̱kálhi ̱lh ixcamán. 26 Ixli ̱cha̱tuy ixta̱cam ta̱tamakáxtokli ixya̱stá y ya̱ para ixtakalhí ixcamancán acxni na̱ ni ̱lh. Xa̱makapitzi na̱ tata̱tamakáxtokli  





amá pusca̱t y acxtum chuná tapá̱xtokli ni ̱ takálhi ̱lh ixcamán. 27 Pero cha̱lh quilhtamacú amá pusca̱t na̱ ni ̱lh. 28 Chí quila̱huaníu, acxni natalacastacuanán nac ca̱li ̱ní ̱n, la̱ta ixli ̱cha̱tujuncán, ¿ticu ama ta̱tamakxtaka amá pusca̱t pues hua̱k ixtata̱tahuilani ̱t? 29 Jesús ca̱kálhti ̱lh amá saduceos: ―Huixín aktzanka̱ni ̱tántit porque ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit ixtachihuí ̱n Dios nac Escrituras, ni ̱ para catzi ̱yá̱tit la̱ kalhí ixli ̱tlihueke. 30 Acxni natalacastacuanán cristianos nac ca̱li ̱ní ̱n yaj ta̱má̱n tatamakaxtoka, ni ̱ para ama tama̱makaxtoka ixcamancán pues ama talatamá la̱ ángeles ni ̱ma̱ talama̱na nac akapú̱ n. 31 Huixín na̱ aktzanka̱ni ̱tántit para puhuaná̱tit ni ̱cxni talacastacuanán ni ̱n porque ni ̱ tla̱n ma̱kachakxi ̱ni ̱tántit ana ní ma̱tzokónalh Dios nac Escrituras: 32 “Aquit Dios tí tali ̱pa̱huani ̱t y tali ̱pa̱huancú Abraham, Isaac y Jacob.” Jaé qui ̱taxtú xlacata tí talatáma̱lh y táni ̱lh la̱ xastacnancú talama̱na porque huata tí xastacnán talama̱na tla̱n tali ̱pa̱huancú Dios. 33 Hua̱k cristianos tí takáxmatli tú ca̱kálhti ̱lh Jesús amá lactali ̱pa̱u saduceos huata tacá̱cni ̱lh ixtachihuí ̱n.  













Neje yá ixtapáksi ̱t Dios ma̱s quili ̱tlahuatcán 34 Amá

(Mr. 12.28‑34)

fariseos acxni tacátzi ̱lh la̱ Jesús ca̱li ̱makatlájalh ixtachihuí ̱n amá saduceos tzucupá talacchihui ̱nán la̱ natakalhputzá, 35 y tama̱lakácha̱lh cha̱t um tí ixma̱sí ixtachihuí ̱n Dios nac sinagoga. 36 Xlá kalasquínilh:  



58

SAN MATEO 22​, ​23 ―Maestro, la̱ta ixli ̱hua̱k ixtapáksi ̱t Moisés ni ̱ma̱ má̱xqui ̱lh Dios, ¿neje ma̱s quili ̱tlahuatcán? 37 Jesús kálhti ̱lh: ―Xla̱huán ixtapáksi ̱t Dios huan: “Cali ̱pá̱huanti Mimpu̱chinacán Dios ixli ̱hua̱k minacú, ixli ̱hua̱k mili ̱stacni, ixli ̱hua̱k mintalacapa̱stacni.” 38 Huá jaé ixtapáksi ̱t Dios ma̱s ixli ̱tlahuatcán hua̱k cristianos. 39 Ixliaktuy ixtapáksi ̱t na̱ acxtumatiyá qui ̱taxtú y chuné li ̱chihui ̱nán: “Caca̱lakalhámanti hua̱k minta̱cristianos na̱ chuná la̱ huix lacasquina calakalhamanca.” 40 La̱ta tú li ̱chihui ̱nani ̱t Moisés y profetas huá jaé ixtapáksi ̱t Dios tama̱si ̱putuni ̱t, y aquit caj aktuy cca̱tlahuani ̱t. ¡Tí ma̱kantaxtí tú cuanín nac ixlatámat yaj tú cali ̱púhualh!  





“Catahuila ixpa̱xtún quimpu̱ ma̱paksi ̱n hasta xní nacca̱makatlajá mienemigos xlacata acxtum natalakachixcuhui ̱yá̱n.” 45 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ¿nicu li ̱puhuaná̱tit xlacata Cristo ixli ̱talakapasni rey David nahuán si pi ̱huá rey David li ̱macá̱n Ixpu̱chiná tí ama lakma̱xtú? 46 Amá lacchixcuhuí ̱n ni ̱ tacátzi ̱lh tú natakalhti ̱nán y la̱ta amá quilhtamacú yaj tí tú tali ̱kalhpútzalh ixtachihui ̱ncán.  



Jesús li ̱chihui ̱nán ixkasatcán fariseos



Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ li ̱macamini ̱t Ixti ̱cú Dios (Mr. 12.35‑37; Lc. 20.41‑44)

41 Amá

lactali ̱pa̱u fariseos aná ixtalaya̱najcú, 42 huá ca̱li ̱kalasquínilh Jesús: ―Quila̱huaníu, ¿niculá puhuaná̱tit ama min Cristo tí ama ca̱lakma̱xtuyá̱n? ¿Nicu ama taxtú? ―Aquín ccatzi ̱yá̱u xlacata ixli ̱talakapasni rey David ama huan ―takálhti ̱lh xlacán. 43 Jesús ca̱huanipá: ―Entonces, ¿hua̱nchi acxni rey David ma̱lacpuhuá̱ni ̱lh ixli ̱tlihueke Espíritu Santo xlá li ̱ma̱pa̱cúhui ̱lh Ixpu̱chiná? Lacatum nac Escrituras tzokni ̱t: 44 Quimpu̱chinacán Dios huánilh Quimpu̱chiná tí ama quilakma̱xtú:  



(Mr. 12.38‑40; Lc. 11.37‑54; 20.45‑47)

23

Jesús ca̱talakaspítnilh ní ixtaya̱na hua̱k cristianos y ixdiscípulos, y ca̱huánilh: 2 ―Fariseos y mima̱kalhtahuake̱nacán tapuhuán xlacata hua̱k ixtapáksi ̱t Moisés huata xlacán tla̱n tali ̱ma̱paksi ̱nán tú ixli ̱tlahuatcán cristianos. 3 Huixín cakaxpáttit y catlahuátit tú tali ̱ma̱paksi ̱nán, pero ni ̱cxni caca̱makslihuekétit ixkasatcán porque xlacán tú tali ̱ma̱paksi ̱nán ni ̱ tama̱kantaxtí nac ixlatama̱tcán. 4 Xlacán tali ̱ma̱paksí cristianos lactzú lactzú tachihuí ̱n tú ixli ̱tlahuatcán la̱ catama̱cúqui ̱lh lactzinca tacuca, pero xlacán ni ̱ tali ̱xamaputún ixmacancán porque talakatí tama̱cuqui ̱nán y ni ̱ talakatí tacuca̱nán. 5 Acxni tatlahuá aktum li ̱tlá̱n taán ní tzamacán xlacata naca̱cxilhcán y naca̱li ̱kalhi ̱cán lactlá̱n cristianos. Nac ixmacxpa̱ncán tali ̱taca̱xta̱yá lactzú cápsnat ní tatzokni ̱t  







59

SAN MATEO 23

ixtachihuí ̱n Dios, y taca̱xya̱huá ixlhaka̱tcán ma̱s laclhmá̱n xlacata naca̱lakapascán cani ̱huá. 6 Nac fiestas talakatí caca̱ma̱xqui ̱ca lactlá̱n pu̱táhui ̱lh y nac sinagogas tatahuilá nac ixlacatí ̱n xlacata naca̱li ̱kalhi ̱cán la̱ lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n. 7 Acxni tataxtú nac li ̱tamá̱u y ní tzamacán talakatí caca̱ma̱pa̱cuhui ̱ca lactali ̱pa̱u maestros acxni ca̱huanicán kalhé̱n. 8 ’Pero huixín ni ̱ calactlancántit la̱ talá xlacán porque acxtum li ̱ta̱camán huixín, y ni ̱ cama̱tla̱ní ̱tit tí naca̱li ̱ma̱pa̱cuhui ̱yá̱n lactali ̱pa̱u maestro porque hua̱k huixín kalhi ̱yá̱tit cha̱tum tali ̱pa̱u maestro y huá aquit Cristo. 9 Juú nac ca̱quilhtamacú ni ̱tí cali ̱ma̱pa̱cuhuí ̱tit minti ̱cucán porque namá tacuhui ̱ní huata ma̱ccha̱ní Dios Minti ̱cucán ni ̱ma̱ huí nac akapú̱ n. 10 Huixín ni ̱cxni cali ̱tanú̱tit naca̱li ̱lhca̱caná̱tit xanapuxcun cristianos porque huata Cristo ma̱ccha̱ní nali ̱ma̱nu̱yá̱tit mimpuxcucán. 11 Namá tí ma̱s nali ̱tamakxtaka naca̱macuaní xa̱makapitzi, huá namá ma̱s lanca ama huan nac quintapáksi ̱t. 12 Amá tí lanca lactaxtú ama̱ca ma̱cti ̱cán hasta tu̱tzú, y amá tí tu̱tzú tamakxtaka ama̱ca ma̱cxtucán ta̱lhmá̱n.  













Jesús lhu̱ hua tú ca̱li ̱ya̱huá xalactali ̱pa̱u judíos

13 ’Koxitaní ̱n

huixín akskahuinaní ̱n fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacá̱n judíos, ¡ni ̱ catzi ̱yá̱tit tú pa̱t pa̱xtoká̱tit! Laktzanka̱ni ̱tántit porque ni ̱ tanu̱putuná̱tit nac ixtapáksi ̱t

Dios ni ̱ para li ̱makxtaká̱tit tí catánu̱ lh pues siempre tzakasayá̱tit ma̱lacchahuaniyá̱tit puhui ̱lhta tí tanu̱putún. 14 ’¡Laktzanka̱ni ̱tántit huixín akskahuinaní ̱n fariseos y ma̱kalhtahuake̱naní ̱n! Porque ca̱kskahuimaklhti ̱yá̱tit ixchiccán viudas, y xlacata ni ̱tí nacatzí minkasatcán li ̱catzi lhu̱ hua kalhtahuakaniyá̱tit Dios, pero ni ̱ lá pa̱t taxtuniyá̱tit. 15 Laktzanka̱ni ̱tántit porque lakatza̱layá̱tit lhu̱ hua pu̱ latama̱n hasta xní naqui ̱taka̱sá̱tit cha̱tum cristiano tí ni ̱ li ̱pa̱huán Dios; pero acxni tzucuyá̱tit makaca̱najlayá̱tit la̱ huixín ca̱najlayá̱tit, ma̱s ma̱laktzanke̱yá̱tit pues li ̱ma̱huacayá̱tit tú ma̱si ̱yá̱tit y li ̱lhca̱yá̱tit ma̱s ni ̱ tuhua namaca̱ncán nac lhcúya̱t que la̱ ixlama xapu̱ lh. 16 ’¡Laktzanka̱ni ̱tántit lakatzi ̱ní ̱n lacchixcuhuí ̱n! Huixín huaná̱tit: “Amá tí ni ̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí ̱n ma̱squi ixpu̱siculan Dios li ̱ma̱lácnu̱ lh ni ̱ kalhí tala̱kalhí ̱n, pero amá tí ni ̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí ̱n y li ̱ma̱lácnu̱ lh oro ni ̱ma̱ huí ixpu̱ lacni pu̱siculan, namá sí kalhí tala̱kalhí ̱n.” 17 ¡Takalhi ̱ní ̱n lakatzi ̱ní ̱n! Quila̱huaníu, ¿tucu ma̱s ixtapalh, amá oro, o ma̱s ixtapalh ixpu̱siculan Dios ní ma̱nu̱cani ̱t amá oro? 18 Huixín na̱ ma̱tla̱ni ̱yá̱tit: “Amá tí ni ̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí ̱n ma̱squi li ̱ma̱lácnu̱ lh ixpu̱ lakachixcuhui ̱cán Dios nac pu̱siculan ni ̱ kalhí tala̱kalhi ̱n, pero amá tí ni ̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí ̱n y li ̱ma̱lácnu̱ lh tú li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t Dios  









SAN MATEO 23

60

ixakspú̱ n amá pu̱lakachixcuhui ̱n, namá sí kalhí tala̱kalhí ̱n.” 19 ¡Takalhi ̱ní ̱n lakatzi ̱ní ̱n! Quila̱huaníu, ¿ma̱s ixtapalh amá li ̱lakachixcuhui ̱n, o ma̱s ixtapalh ixpu̱lakachixcuhui ̱cán Dios ana ní huili ̱cán tú ma̱lacnu̱ nicán? 20 Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, amá tí ni ̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí ̱n y li ̱ma̱lacnú ixpu̱lakachixcuhui ̱cán Dios ma̱s kalhí tala̱kalhí ̱n porque na̱ ta̱ma̱lacnu̱ ma li ̱lakachixcuhui ̱n ni ̱ma̱ huí ixakspú̱ n. 21 Y amá tí ni ̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí ̱n y li ̱ma̱lacnú ixpu̱siculan Dios ma̱s kalhí tala̱kalhí ̱n porque na̱ ta̱ma̱lácnu̱ lh tú tanu̱ ma ixpu̱lacni pues Dios la̱ ixchic. 22 Amá tí ni ̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí ̱n y li ̱ma̱lacnú akapú̱ n ma̱s kalhí tala̱kalhí ̱n porque na̱ ta̱ma̱lacnú ixpu̱táhui ̱lh Dios pues akapú̱ n ixpu̱latama̱n Dios. 23 ’¡Laktzanka̱ni ̱tántit akskahuinaní ̱n fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos! Porque ni ̱ tzanka̱yá̱tit ma̱sta̱yá̱tit la̱ li ̱lhca̱cani ̱t tú makalayá̱tit nac minca̱tucuxtucán, hasta tú chaná̱tit nac lacaquilhti ̱n na̱ ma̱sta̱yá̱tit para anis y menta, pero aktzonksuayá̱tit tú pu̱la mili ̱tlahuatcán xlacata acxtum ixca̱lakalhamántit cristianos, acxtum ixca̱li ̱kalhí ̱tit, y aktum ixuilí ̱tit mintalacapa̱stacnicán ixlacatí ̱n Dios. Aquit ni ̱ cca̱huanimá̱n ni ̱ cama̱stá̱tit tú makalayá̱tit, pero pu̱la mili ̱tlahuatcán nac milatama̱tcán tú ma̱s ca̱macuaniyá̱n ixlacatí ̱n Dios. 24 ¡Lakatzi ̱ní ̱n lacchixcuhuí ̱n huixín pues scarancua lacsacá̱tit ni ̱ naquilhtanu̱yá̱tit tantum actzú chinchi, pero ni ̱ acxcatzi ̱yá̱tit acxni huayá̱tit tantum tzi ̱ya!  











25 ’¡Laktzanka̱ni ̱tántit

huixín akskahuinaní ̱n ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y na̱ chuná huixín fariseos! Porque tla̱n ca̱lakcheke̱yá̱tit mimpu̱ hua̱ycán, pero amá tahuá ni ̱ma̱ ca̱li ̱ma̱tzamayá̱tit li ̱tama̱huani ̱tántit tú kalhani ̱tántit y tú ca̱kskahuimaklhti ̱ni ̱tántit xa̱makapitzi. 26 Lakatzi ̱ní ̱n huixín fariseos, ma̱s ca̱macuaniyá̱n yaj cakalhántit tú ca̱li ̱ma̱tzamayá̱tit mimpu̱ hua̱ycán, y chuná acxni naca̱lacxiquiyá̱tit xli ̱ca̱na lactlá̱n natahuán. 27 ’¡Ni ̱ pa̱t taxtuniyá̱tit huixín akskahuinaní ̱n ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y fariseos! Porque milatama̱tcán cca̱ta̱ma̱lacastuca la̱ laclá̱n gavetas xalac campúsa̱ntu; ixmacnicán tla̱n ca̱ca̱xya̱huacani ̱t, pero ixpu̱ lacni puro lacli ̱xcájnit lúcut taju̱ ma. 28 Chuná jaé huixín ixlacati ̱ncán cristianos, li ̱tanu̱yá̱tit lactlá̱n cristianos, pero minacujcán li ̱xcájnit ixkásat pues lhu̱ hua tú ni ̱ tla̱n huaná̱tit y tlahuayá̱tit. 29 ’¡Laktzanka̱ni ̱tántit huixín akskahuinaní ̱n ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y fariseos! Porque profetas ni ̱ma̱ tamákni ̱lh xalakmaká̱n mili ̱talakapasnicán, huixín ca̱tlahuaniyá̱tit monumentos ixca̱li ̱lacapa̱staccán, y amá lactlá̱n cristianos tla̱n ca̱ca̱xya̱huaniyá̱tit ixpu̱taju̱ ncán. 30 Y nac ixlacati ̱ncán tatla̱ni ̱yá̱tit y huaná̱tit: “Para aquín xactilatamá̱u amá quilhtamacú, ni ̱ xactica̱li ̱makxtakui caca̱makni ̱ca.” 31 ¡Akskahuinaní ̱n lacchixcuhuí ̱n! Pi ̱huá mintachihui ̱ncán tla̱n  











61

SAN MATEO 23​, ​24

ca̱li ̱lakapascaná̱tit xlacata huixín ixmakslihuekenaní ̱n amá tí tamákni ̱lh profetas. 32 ¡Chí cama̱tancsputútit huixín tú tama̱lacatzuqui ̱ni ̱t xalakmaká̱n mili ̱talakapasnicán! 33 ’¡Ni ̱ catachokótit porque huixín la̱ akskahuinaní ̱n lu̱ hua; ni ̱tú cali ̱puhuántit, acxtumatiyá ni ̱ pa̱t taxtuniyá̱tit nachipiná̱tit nac puakxtakajni ní naxoko̱naná̱tit! 34 Para ni ̱ ca̱najlayá̱t it aquit cama ca̱ma̱lakacha̱niyá̱n profetas tí tali ̱chihui ̱nán Dios, lakskalala lacchixcuhuí ̱n tí ca̱ma̱xquí ixtapuhua̱ncán Espíritu Santo, y huixín pa̱t ca̱snoká̱tit y ca̱ma̱k xtakajni ̱yá̱tit nac sinagogas y makapitzi pa̱t ca̱makni ̱yá̱tit nac culu̱s, y tunuj pa̱t ca̱pu̱tlakayá̱tit katunu ca̱chiquí ̱n ní natalatama̱putún. 35 Pero huá jaé cristianos tí talama̱na jaé quilhtamacú ama taxoko̱naní Dios ixli ̱stacnicán amá lacchixcuhuí ̱n tí ca̱ma̱lakacha̱ni ̱t y ca̱makni ̱cani ̱t la̱ta xla̱huán timakni ̱ca amá tla̱n chixcú Abel hasta ixli ̱stacni Zacarías ixkahuasa Berequías amá profeta tí tamákni ̱lh mili ̱talakapasnicán lacatzú ixpu̱lakachixcuhui ̱cán Dios nac pu̱siculan. 36 Hua̱k ixli ̱stacnicán profetas Dios ca̱ma̱cstucni ̱t y ama ca̱ma̱tají nataxoko̱nán huá jaé cristianos tí talama̱na jaé quilhtamacú.  









Jesús laktasá Jerusalén (Lc. 13.34‑35)

37 ’¡Jerusalén!

¡Koxitá quinca̱chiquí ̱n Jerusalén! Juú ca̱makni ̱cani ̱t hua̱k lactali ̱pa̱u profetas y ca̱ctalali ̱ncán

lacchixcuhuí ̱n tí ca̱ma̱lakacha̱ni ̱t Dios namakta̱yayá̱n. Ni ̱ caj maktum aquit cca̱ma̱makstokpútulh quincamán xala jaé ca̱chiquí ̱n na̱ chuná la̱ tantum cha̱t xti ̱la̱n ca̱pa̱tanú ca̱maklhti ̱nán hua̱k lactzú itskatá̱n, pero xlacán ni ̱ tama̱tlá̱ni ̱lh tú cca̱ma̱lacnú̱ nilh. 38 Pero talaktzanka̱ni ̱t porque yaj maka̱s tzanká acxni hua̱k ákxtaka ama̱ca ca̱k xtakmakancán. 39 Y cca̱huaniyá̱n, yaj amá̱n quila̱cxilá̱u hasta xní nachá̱n quilhtamacú acxni huixín huaná̱tit: “Chí yaj camá̱n lakmakaná̱u y camá̱n li ̱pa̱huaná̱u namá chixcú tí quinca̱ma̱lakacha̱nini ̱tán Quimpu̱chinacán Dios.”  



Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ ama min ixli ̱maktuy ca̱quilhtamacú (Mr. 13.1‑23; Lc. 21.5‑24; 17.22‑24)

24

La̱ ca̱li ̱chihui ̱nanko̱lh Jesús amá lacchixcuhuí ̱n, ca̱ta̱táxtulh ixdiscípulos nac pu̱siculan táalh pakán ní ixtalhtatá. Acxni lihua tataxtuko̱lh makapitzi ixdiscípulos tzúculh tali ̱ta̱chihui ̱nán xlacata cacá̱cxilhli amá laclá̱n pu̱ laclhu̱ hua chiqui ni ̱ma̱ ixca̱li ̱tlahuacani ̱t amá lanca pu̱siculan xla Jerusalén. 2 Jesús huata ca̱káxmatli y chuné ca̱kálhti ̱lh: ―Huixín ca̱cxilá̱tit la̱ ixli ̱laclá̱n ca̱ca̱xya̱huacani ̱t namá pu̱siculan pero ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata ni ̱ ixli ̱maka̱s quilhtamacú ni ̱ ama tamakxtaka ni ̱ para akstum chíhuix nac ixpu̱ta̱y hua̱k pá̱tzaps, ¡hua̱k ama ca̱lactlahuako̱cán! 3 Astá̱n ti ̱tum tácha̱lh nac Monte de los Olivos ana ní ixtatamakxtaka.  



SAN MATEO 24

62

Jesús curucs ixuí acxni makapitzi ixdiscípulos ca̱tze̱k takalasquínilh: ―Quila̱huaníu, ¿xnicu ama qui ̱taxtú jaé tú quila̱li ̱ta̱chihui ̱náu? ¿Niculá pa̱t tamparaya ixli ̱maktuy ca̱quilhtamacú? ¿Tucu xla̱huán ama tasí acxni amá a̱huatiyá quilhtamacú nachitamparaya? 4 Jesús ca̱huañilh tú ixtacatzi ̱putún: ―Skálalh calatapá̱tit ni ̱tí naca̱kskahuiyá̱n, 5 porque lhu̱ hua tamá̱n tamín y ama tali ̱tanú xlacán Cristo tí mimá̱n ca̱lakma̱xtuyá̱n, y como na̱ tancs ama tachihui ̱nán, lhu̱ hua ama taca̱najlá ixtachihui ̱ncán. 6 Pa̱t kaxpatá̱tit la̱ li ̱chihui ̱nancán guerras y la̱ tla̱n natara̱makní cristianos, pero ni ̱ cajicuántit pues tamaclacasquiní pu̱la chú naqui ̱taxtú, y jaé cajcú ixquilhtzúcut tú ama lá a̱stá̱n. 7 Aktum ca̱chiquí ̱n ama ta̱ra̱nica tunuj ca̱chiquí ̱n, aktum pu̱latama̱n ama ta̱ra̱nica tunuj pu̱latama̱n. Ama lá tatzíncsnit y ama min ti ̱pa̱katzi tá̱tat cani ̱huá ca̱quilhtamacú, y tíyat ama tatlaná cani ̱huá ca̱chiquí ̱n. 8 La̱ta jaé tú na̱cxilá̱tit ta̱k xtakajni cajcú ixquilhtzúcut tú ama min a̱stá̱n. 9 ’Caj quilacata lhu̱ hua ama ca̱si ̱tzi ̱niyá̱n hasta pa̱t ca̱ma̱k xtakajni ̱caná̱tit y ca̱makni ̱caná̱tit. 10 Amá quilhtamacú lhu̱ hua ama ca̱tzanka̱ní li ̱camama natali ̱pa̱huán Dios, y ama tara̱si ̱tzi ̱ní hasta ta̱má̱n tara̱liakskahuinán y tara̱macama̱stá nac pu̱ ma̱paksi ̱n. 11 Na̱ lhu̱ hua akskahuinaní ̱n lacchixcuhuí ̱n ama tali ̱chihui ̱nán Dios xlacata naca̱li ̱pa̱huancán y lhu̱ hua ama  















tali ̱pa̱huán ixtachihui ̱ncán. tí ama tali ̱pa̱huán Dios ama tamakslihueké li ̱xcájnit ixkasatcán cristianos y yaj ama tara̱lakalhamán. 13 Pero amá tí ni ̱ tachokó y ta̱yaní hasta xní nati ̱taxtukó jaé ni ̱ lactlá̱n quilhtamacú namá ama lakma̱xtú ixli ̱stacni. 14 Porque ixtapáksi ̱t Dios ni ̱ma̱ cma̱lacatzuqui ̱ni ̱t ama̱ca li ̱chihui ̱nancán ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú xlacata hua̱k cristianos natalakapasa ixtachihuí ̱n Dios; y entonces ama lá spútut. 15 ’Aquit cca̱huaniyá̱n, acxni na̱cxilá̱tit kantaxtuma amá tú tzokli profeta Daniel la̱ tali ̱chiyá ixpu̱lakachixcuhui ̱cán Dios amá lacli ̱xcájnit cristianos ni ̱ma̱ ta̱má̱n tamín xala mákat (¡Tla̱n cakáxmatli tí li ̱kalhtahuakama tú li ̱chihuí ̱nalh Jesús!), 16 tí talama̱na nac pu̱latama̱n Judea catatzá̱lalh nac ca̱lacsipijni y nac ca̱quihuí ̱n. 17 Tí ta̱cxtuni ̱t nahuán ixakstí ̱n ixchic, ¡catzá̱lalh la̱ta yá y ni ̱tú camá̱xtulh; 18 y amá tí ani ̱t ixca̱tucuxtu ni ̱ calaktáspitli ixlháka̱t! 19 ¡Koxitaní ̱n lacchaján tí takalhí nahuán itskatacán y ya̱ talakahuán, o tatziquijcú; snu̱ n ama ta̱k xtakajnán! 20 Camaksquíntit Dios ni ̱ caca̱lakchá̱n jaé ta̱k xtakajni acxni lonknán, o aktum quilhtamacú hua̱k jaxpa̱nántit nahuán. 21 Porque pa̱t maklhcatzi ̱yá̱tit ta̱k xtakajni la̱ ni ̱ma̱ ni ̱cxni ca̱ma̱k xtakajni ̱ni ̱t Dios ixcamán, ni ̱ para ama mimpará ta̱k xtakajni la̱ amá ni ̱ma̱ pa̱t acxilá̱tit. 22 Dios ma̱ctzuhui ̱ni ̱t jaé ixquilhta ta̱k xtakajni xlacata natataxtuní tí xlá ca̱lacsacni ̱t pues para ni ̱ chú ixtláhualh hua̱k cristianos ixtalaktzanka̱ko̱lh. 12 Makapitzi





















63

SAN MATEO 24

23 ’Amá

quilhtamacú para tí ca̱huaniyá̱n xlacata Cristo chini ̱t nac aktum pu̱latama̱n o mini ̱t latamá nac aktum ca̱chiquí ̱n, huixín ni ̱ caca̱najlátit. 24 Porque ama talactaxtú lacchixcuhuí ̱n tí natahuán xlacán Cristo, y makapitzi jaé lacchixcuhuí ̱n ama tali ̱tanú tali ̱chihui ̱nán Dios, y ama tali ̱ma̱lacahua̱ní cristianos laclanca tascújut xlacata tla̱n nata̱kskahuí hasta amá tí ca̱lacsacni ̱t Dios. 25 Aquit tla̱n cca̱lacspi ̱tnimá̱n tú ama qui ̱taxtú jaé quilhtamacú, 26 y para tí ca̱kskahuiputuná̱n y ca̱huaniyá̱n: “Cristo taspitni ̱t y chihui ̱nampu̱lá nac desierto”, huixín ni ̱ capítit acxilá̱tit; y para tí ca̱huaniyá̱n: “Cristo chini ̱t y tatze̱kni ̱t nac aktum ákxtaka”, huixín ni ̱ caca̱najlátit. 27 Aquit cca̱huaniyá̱n, acxni nacmín ixli ̱maktuy cama tasí la̱ acxni jilí y maklipa cani ̱huá lacacha̱nkó, chuná aquit Xatalacsacni Chixcú ama̱ca qui ̱cxilhcán ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú. 28 Chuná li ̱tum ama̱ca quintalakapascán la̱ acxni ní tantum quitzistanca hua̱k chu̱ n ixacstucán tatamakstoka.  









Jesús li ̱chihuí ̱nán la̱ ama min ixli ̱maktuy ca̱quilhtamacú

(Mr. 13.24‑37; Lc. 21.25‑33; 17.26‑30, 34‑36) 29 ’La̱

nakantaxtukó jaé ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán chichiní yaj ama ma̱xkake̱nán, papá yaj ama lacahua̱nán ca̱tzisní, stacu ama tatasí la̱ ama tapa̱tastá, y la̱ta tú anán ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú na̱ ama tatatlaná acxni naquinta̱cxila nacmín ixli ̱maktuy ca̱quilhtamacú. 30 Nac akapún ama tasí la̱ aquit  

Xatalacsacni Chixcú cama taxtuya̱chi, y hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú acxni naquinta̱cxila la̱ cta̱ctama nac akapú̱ n y la̱ ixli ̱lanca ckalhí quili ̱tlihueke y quili ̱ma̱paksí ̱n, ama tzucú tatasá la̱ta tali ̱puhuán tú tatlahuani ̱t. 31 Entonces cani ̱huá ama takaxmatí la̱ macahuán amá lanca ixtrompeta Dios acxni aquit cama ca̱li ̱ma̱paksí ángeles catama̱mákstokli hua̱k ixcamán Dios tí ca̱lacsacni ̱t la̱ta hua̱k ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú.  

Tí takaxmatputún cali ̱lacahuá̱nalh la̱ akasnapankán quihui 32 ’Huixín

tla̱n ca̱cxílhtit tú pa̱xtoka akatum suja, acxni akayujni ̱t y tzucú taxtuní laksnapanka ixpakán huixín tancs catzi ̱yá̱tit xlacata yaj maka̱s ama lacatzucú ixquilhta lhca̱cna. 33 Pues aquit cca̱huaniyá̱n, acxni na̱cxilá̱tit natzucú kantaxtú la̱ta tú cca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ní ̱n cacatzí ̱tit xlacata yaj maka̱s tzanká nactaspita ca̱quilhtamacú. 34 Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, jaé tú cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán hua̱k ama kantaxtú ya̱ para tani ̱kó nahuán cristianos xala jaé quilhtamacú. 35 Ca̱quilhtamacú y akapú̱ n ama laktzanká, pero quintachihuí ̱n ni ̱ ama laktzanká hasta xní nakantaxtukó tú cca̱huanín.  





Ni ̱tí catzí tucu yá hora ama min Jesús

36 ’Pero

ni ̱tí catzí tucu yá hora ama lakchá̱n jaé chichiní, ni ̱ para ángeles, ni ̱ para aquit Ixkahuasa Dios; huata Quinti ̱cú catzí tucu yá quilhtamacú nalá spútut ca̱quilhtamacú.

64

SAN MATEO 24​, ​25 37 ’Acxni

aquit Xatalacsacni Chixcú nacmín ixli ̱maktuy lhu̱ hua ama tapa̱xtoka la̱ ca̱qui ̱taxtúnilh amá cristianos tí ixtalama̱na acxni latáma̱lh Noé. 38 Amá quilhtamacú acxni ya̱ ixkantaxtú amá spútut ni ̱tú ixtali ̱puhuán y ma̱s chá ixtatamakaxtoka ixtali ̱pa̱xahuá tú ixtakalhí. 39 Pero acxni lákcha̱lh spútut quilhpa̱xtum tani ̱ko̱lh, y acxni na̱ nacmín aquit Xatalacsacni Chixcú lhu̱ hua aktziyaj cama ca̱lakchín porque ni ̱ taca̱najlani ̱t tú cli ̱chihui ̱nán. 40 Amá quilhtamacú para cha̱tuy lacchixcuhuí ̱n acxtum tascujma̱na ixca̱tucuxtucán cha̱tum ama̱ca makxtakcán y xa̱cha̱tum ama̱ca lakma̱xtucán. 41 Para cha̱tuy lacchaján tasquitima̱na cha̱tum ama̱ca lakma̱xtucán y xa̱cha̱tum ama̱ca makxtakcán. 42 ’Aquit camá̱n ca̱ma̱macqui ̱yá̱n tú mili ̱tlahuatcán, ¡siempre skálalh calatapá̱tit porque ni ̱ catzi ̱yá̱tit xnicu cama ca̱lakchiná̱n aquit Mimpu̱chinacán! 43 Huixín skálalh calatapá̱tit la̱ cha̱tum chixcú tí skálalh lhtatá xlacata ni ̱ natatanú kalha̱naní ̱n, porque para aktziyaj tachipá kalha̱naní ̱n tla̱n tamakkalha̱nán. 44 Acxni aquit Xatalacsacni Chixcú nacmín ixli ̱maktuy ni ̱tí aktziyaj cma̱noklhuputún; huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ni ̱ ca̱ktzonksuátit tú cca̱huanín, ¡skálalh catahuilátit! 45 ’Aquit clacasquín camakslihuekétit amá tasa̱cua tí makxtaka ixpatrón nac ixchic xlacata naca̱ma̱huí y naca̱cuentaja ixcamán y xa̱makapitzi ixtasa̱cua. 46 ¡Snu̱ n cama li ̱pa̱xahuá namá cristiano tí nacma̱noklhú  







tlahuama tú cli ̱ma̱páksi ̱lh! cma̱lacnu̱ ní cama macama̱xquí tú ckalhí xlacata xlá naquincuetajní, 48 na̱ chuná la̱ amá patrón li ̱pa̱xahuá tí kaxmatní tú li ̱ma̱páksi ̱lh ixtasa̱cua; pero para amá tasa̱cua li ̱xcájnit ixkásat y puhuán ixpatrón ni ̱ sok ama min, 49 entonces tzucú ca̱ma̱k xtakajní xa̱makapitzi ixta̱tasa̱cua y xlá tzucú ca̱ta̱kachí y ca̱ta̱pa̱xahuá tí na̱ talaktzanka̱ni ̱t. 50 Pero ni ̱ para catzí acxni taspita ixpatrón y aktziyaj ma̱noklhú tú tlahuama. Xlá castigartlahuá pues ni ̱ káxmatli tú li ̱ma̱páksi ̱lh. 51 ¡Koxitaní ̱n huixín para na̱ chuná cca̱ma̱noklhuyá̱n! Porque pa̱t ca̱macapincaná̱tit nac puakxtakajni, y aná pa̱t tasayá̱tit y tatlanca̱ni ̱yá̱tit la̱ta li ̱puhuaná̱tit tú tlahuátit. 47 Tancs



















Jesús li ̱chihui ̱nán tú tapa̱xtoka cha̱cá̱u lactzumaján

25

’Amá quilhtamacú acxni nacmimpará ixli ̱maktuy lhu̱ hua ama ca̱qui ̱taxtuní la̱ jaé cha̱cá̱u lactzumaján ni ̱ma̱ ca̱huanica nataán tamakskoyutiyá cha̱tum kahuasa ni ̱ma̱ ixama tamakaxtoka. 2-4 Cha̱quitzis akspitaj ixtalama̱na, la̱ tama̱tzamako̱lh ixlámparajcán táli ̱lh gas aparte xlacata naca̱li ̱skalhcán para ixlako̱lh nac tijia. Xa̱makapitzi takalhí ̱n ixtahuani ̱t porque ni ̱ táli ̱lh gas aparte para ixtamakasputa nac tijia. 5 Amá xalí ̱i ̱t kahuasa makapálalh ni ̱ sok chilh, y amá lactzumaján talhtátalh lacapunchú. 6 Lacatzú tzi ̱sa makapitzi cristianos tzúculh ta̱ktasá: “¡Mimajá namá kahuasa tí ama tamakaxtoka,  





65

SAN MATEO 25

capítit lakapa̱xtoká̱tit!” 7 Hua̱k amá lactzumaján lacapala tatá̱qui ̱lh y tzúculh tla̱n tama̱tzamá ixpu̱skoncán. 8 Pero amá cha̱quitzis tí ni ̱tú ixtali ̱mín tahuánilh xa̱makapitzi: “Quila̱ma̱squihuí ̱u actzú gas porque quilámparajcán tamixma̱najá y yaj talacahua̱nán.” 9 Xlacán takalhtí ̱nalh: “Ni ̱ ama quinca̱ccha̱niyá̱n para cca̱ma̱xqui ̱yá̱n, mejor capítit tama̱huayá̱tit ana ní sta̱cán.” 10 Amá takalhi ̱ní ̱n lactzumaján táalh talacaputzá gas y ya̱ para ixtachín acxni chilh xalí ̱i ̱t kahuasa y xa̱makapitzi lactzumaján como tla̱n ixtaca̱xtlahuani ̱t ixlámparajcán tamakskoyúli ̱lh amá kahuasa y tatánu̱ lh nac ákxtaka ní ixtlahuama̱ca fiesta y ma̱lacchahuaca puhui ̱lhta. 11 Acxni táchilh xa̱makapitzi lactzumaján, tzúculh talakatlaka puhui ̱lhta; ixtahuán: “¡Señor, señor, quila̱ma̱lacqui ̱níu!” 12 Pero amá kahuasa ca̱kálhti ̱lh: “Ni ̱ lá cca̱ma̱lacqui ̱niyá̱n porque ni ̱ cca̱lakapasá̱n.” 13 La̱ ca̱huaniko̱lh jaé takalhchihuí ̱n Jesús ca̱huanipá: ―Aquit cca̱li ̱lacspi ̱tnín jaé takalhchihuí ̱n la̱ mili ̱latama̱tcán. ¡Skálalh catahuilátit porque ni ̱ catzi ̱yá̱tit tucu yá hora o tucu yá chichiní aquit Xatalacsacni Chixcú cama ca̱lakchiná̱n ixli ̱maktuy ca̱quilhtamacú!  













Cha̱tum patrón ca̱ma̱sa̱cuaní tumi ̱n ixtasa̱cua

14 ’Amá

quilhtamacú makapitzi ama ca̱qui ̱taxtuní la̱ ixtasa̱cua cha̱tum patrón tí an paxia̱lhnán

mákat pu̱ latama̱n, pero antes nataxtú ca̱tasánilh ixtasa̱cua y ca̱má̱xqui ̱lh cha̱tunu tumi ̱n xlacata natama̱scujuní y natama̱stacaní. 15 ’Cha̱t um má̱xqui ̱lh akquitzis mi ̱lh tumi ̱n, cha̱tum má̱xqui ̱lh aktuy mi ̱lh tumi ̱n y xa̱cha̱tum má̱xqui ̱lh aktum mi ̱lh tumi ̱n, pues cha̱tunu ixca̱lakapasa la̱ ixtascuja. La̱ ca̱ta̱lacca̱xlako̱lh ixtasa̱cua amá chixcú alh paxia̱lhnán la̱ ixlaclhca̱ni ̱t. 16 Amá tí maklhtí ̱nalh akquitzis mi ̱lh tumi ̱n tzúculh tama̱huanán y tláhualh negocio, chuná tlájalh akquitzis mi ̱lh li ̱huacá. 17 Amá tí maklhtí ̱nalh aktuy mi ̱lh na̱ ma̱scújulh y tlájalh pi ̱ta chuná li ̱tum. 18 Pero amá tí maklhtí ̱nalh aktum mi ̱lh ni ̱ ma̱scújulh huata cá̱huaxli ca̱tiyatni y aná múju̱ lh ixtumi ̱n ixpatrón xlacata ni ̱ natzanká. 19 ’Pasárlalh quilhtamacú y maktum amá patrón tí ixani ̱t paxia̱lhnán qui ̱táspitli y tuncán ca̱tasánilh ixtasa̱cua xlacata naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n. 20 Amá tí maklhtí ̱nalh akquitzis mi ̱lh tumi ̱n ixtlajani ̱t li ̱huacá huánilh ixpatrón: “Señor, huix quima̱xqui akquitzis mi ̱lh, chí uchu huí a̱kquitzis mi ̱lh li ̱huacá ni ̱ma̱ ctlajani ̱t la̱ta cma̱scújulh mintumi ̱n.” 21 Kalhtí ̱nalh ixpatrón: “¡Clakatí mintascújut! Huix tali ̱pa̱u tasa̱cua pues caj actzú cma̱xquí ̱n y huix ma̱stacani ̱ta quintumi ̱n; camá̱n ma̱xqui ̱yá̱n ma̱s lhu̱ hua xlacata naquimaktakalhniya. Chí catanu nac quínchic xlacata acxtum nali ̱pa̱xahuayá̱u mintascújut.” 22 Acxni tocárli ̱lh amá tí maklhtí ̱nalh aktuy mi ̱lh huánilh  















66

SAN MATEO 25 ixpatrón: “Señor, huix quima̱xqui aktuy mi ̱lh, chí uchu huí aktuy mi ̱lh li ̱huacá ni ̱ma̱ ctlajani ̱t.” 23 Kálhti ̱lh ixpatrón: “¡Snu̱ n cli ̱pa̱xahuayá̱n! Huix tali ̱pa̱u tasa̱cua pues caj actzú cma̱xquí ̱n y huix li ̱tlajani ̱ta quintumi ̱n; camá̱n ma̱xqui ̱yá̱n ma̱s xlacata naquima̱scujuniya. Pero chí catanu nac quínchic xlacata acxtum napa̱xahuayá̱u.” 24 Ixli ̱puntzú na̱ chilh amá tí ixmaklhti ̱nani ̱t aktum mi ̱lh tumi ̱n, xlá huánilh ixpatrón: “Señor, aquit ccatzí xlacata huix lakati ̱ya akchipaya y ta̱tamakxtaka tú ni ̱ li ̱scujni ̱ta, y para xactitlájalh na̱ ixquintímaklhti. 25 Huá xlacata cli ̱má̱qui ̱lh mintumi ̱n, uchu huí mintumi ̱n ni ̱ma̱ quima̱xqui, ni ̱tú tzanká ni ̱ para macstum.” 26 Amá patrón kálhti ̱lh: “¡Takalhí ̱n tasa̱cua! Para ixcatzi ̱ya aquit cta̱tamakxtaka y cakchipá tú ni ̱ cli ̱scujni ̱t, 27 pues ixtima̱nu quintumi ̱n nac banco xlacata acxni xactiqui ̱táspitli ixquintima̱xqui xaskata ni ̱ma̱ tlajani ̱t.” 28 Amá patrón li ̱ma̱paksí ̱nalh: “¡Camaklhtí ̱tit jaé chixcú namá tumi ̱n ni ̱ma̱ chipani ̱t y cama̱xquí ̱tit tí kalhí akcá̱u mi ̱lh! 29 Porque tí kalhi ̱yá tú maclacasquín ma̱s ama̱ca ma̱xqui ̱cán xlacata nakalhta̱xtuní, pero tí caj actzú kalhí ama̱ca maklhti ̱cán hasta tú ixli ̱skalhma̱ca. 30 Y jaé chixcú camacapítit ní naxoko̱nán ixli ̱takalhí ̱n; aná ama tasá y tatlanca̱ní la̱ta li ̱puhuán tú tlahuani ̱t.”  















Tí makta̱yá ixta̱cristiano la̱ camaktá̱yalh Jesús

31 ’Amá

quilhtamacú acxni nacmimpará ixli ̱maktuy, aquit

Xatalacsacni Chixcú cama tahuilá nac quimpu̱ ma̱paksi ̱n la̱ cha̱tum rey hua̱k ángeles ama quintali ̱tamakspita; 32 y cristianos xala ca̱quilhtamacú ama quintalakchín nac quilacatí ̱n. Aquit pu̱tuy cama ca̱ma̱pitzí hua̱k cristianos, tí takaxmatni ̱t quintachihuí ̱n, y tí takaxmatmakani ̱t, nacca̱tlahuá na̱ chuná la̱ cha̱tum chixcú tí pu̱tum ca̱macá̱n ixborregos y pu̱tum ca̱macá̱n chivos. 33 Pu̱tum cristianos tí ixtakaxmatni ̱t quintachihuí ̱n cama ca̱macá̱n pakán nac quimpakca̱na, y xa̱pu̱tum tí ni ̱ takaxmatni ̱t quintachihuí ̱n cama ca̱macá̱n pakán nac quimpakxuiqui. 34 Amá pu̱t um cristianos tí taya̱na pakán quimpakca̱na cama ca̱huaní: “Capa̱xahuátit huixín tí ca̱lacsacni ̱tán Quinti ̱cú pues chí pa̱t tanu̱yá̱tit nac mimpu̱tahui ̱lhcán ni ̱ma̱ ca̱li ̱kalhi ̱ni ̱tán la̱ta titláhualh ca̱quilhtamacú. 35 Acxni ctzincsli huixín quila̱ma̱huí ̱u; acxni ckálhtilh huixín quila̱ma̱kotí ̱u; acxni xacaktzanka̱ni ̱t huixín quila̱ta̱maklhtatáu. 36 Acxni ni ̱ xakalhí quilháka̱t huixín quila̱ma̱squihuí ̱u; acxni xacta̱tatlá y xactanu̱ ma nac pu̱ la̱chí ̱n huixín quila̱lakpaxia̱lhnáu.” 37 Entonces amá tí takaxmatni ̱t quintachihuí ̱n ama quintakalasquiní: “Quimpu̱chinacán, ¿xnicu ixkalhtípa̱t y aquín cca̱ta̱kotnán? 38 ¿Xnicu ixaktzanka̱ni ̱ta y cca̱ta̱maklhtatán? ¿Xnicu ni ̱ ixkalhi ̱ya milháka̱t y cca̱ma̱squihuí ̱n? 39 Ni ̱ para caksaná̱u, ¿xnicu ixta̱tatlaya o ixtanú̱pa̱t nac pu̱ la̱chí ̱n y  















67

SAN MATEO 25​, ​26

aquín cca̱lakpaxia̱lhnán?” quilhtamacú aquit cama ca̱kalhtí: “Huixín ni ̱ acxcatzí ̱tit acxni quila̱makta̱yáu, pero la̱ta tú tlahuátit ixlacatacán amá quinata̱camán tí ni ̱tú ixtakalhí ca̱quilhtamacú la̱ aquit quila̱makta̱yani ̱táu y quila̱lakalhamani ̱táu.” 41 ’Entonces cama talakaspita ní taya̱na amá pu̱tum cristianos nac quimpakxuiqui y cama ca̱huaní: “¡Huixín ni ̱ quila̱ma̱lacatzuhuí ̱u! Mimpu̱tahui ̱lhcán na̱ ca̱xlani ̱ttá, pa̱t ca̱ta̱xoko̱naná̱tit tlajaná xa̱huá tí tali ̱scuja; xlacán tatlahuá tú ni ̱ tla̱n y huixín ca̱makslihuekétit, pues chí cata̱látit ta̱k xtakajni tú ca̱lakcha̱má̱n. 42 Aquit cca̱maksquín chau y ni ̱ quila̱ma̱huí ̱u; cca̱maksquín chúchut y ni ̱ quila̱ta̱kotnáu; 43 cmaksquín quila̱ta̱maklhtatáu acxni xacaktzanka̱ni ̱t y quila̱pu̱tlakaxtúu cminchiccán; lako̱lh quilháka̱t y ni ̱ quila̱ma̱xquí ̱u; ctáma̱lh nac tama la̱ta xacta̱tatlá y quima̱nu̱ca nac pu̱ la̱chí ̱n y huixín ni ̱ quila̱lakpaxia̱lhnáu.” 44 Xlacán ama quintakalhtí: “Quimpu̱chinacán, ¿xnicu ni ̱ cca̱makta̱yán acxni huix istzíncspa̱t, ixkalhtípa̱t, ixaktzanka̱ni ̱ta, ni ̱ ixkalhi ̱ya milháka̱t, ixta̱tatlaya, ixtanú̱pa̱t nac pu̱la̱chí ̱n? Ni ̱ para tziná caksaná̱u acxni cca̱lakatza̱lán.” 45 Aquit cama ca̱kalhtí: “Makatunu xní ca̱lakatza̱látit amá quinata̱camán tí ixtalacasquín caca̱makta̱yátit aquit quila̱lakmakáu.” 46 Jaé cristianos ama̱ca ca̱maca̱ncán nac puakxtakajni ní taxoko̱nama̱na nahuán cani ̱cxnihuá quilhtamacú; 40 Amá













y tí takaxmatni ̱t quintachihuí ̱n ama tatahuilá ixpu̱tahui ̱lhcán nac akapú̱ n ana ní natalatamá hua̱k namina̱chá quilhtamacú. Xanapuxcun judíos talacchihui ̱nán la̱ natamakní Jesús (Mr. 14.1‑2; Lc. 22.1‑2; Jn. 11.45‑53)

26

La̱ ca̱huaniko̱lh Jesús jaé laclanca talacapa̱stacni, xlá ca̱ma̱lacapa̱stácalh ixdiscípulos 2 xlacata istzanká aktuy chichiní natlahuacán li ̱lakachixcuhui ̱n xla ixpa̱xcuajcán judíos ni ̱ma̱ ixtama̱kantaxtí ca̱ta ca̱ta, y pi ̱ huá amá chichiní xlá ixama̱ca macama̱sta̱cán ixmacancán ixenemigos ixama̱ca makni ̱cán nac culu̱s. 3 Jesús tancs ixquilhcha̱ni ̱t porque nac ixlacaquilhti ̱n ixchic lihua xapuxcu cura Caifás ixtatamakstokni ̱t xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y lactali ̱pa̱u ma̱paksi ̱naní ̱n. 4 Xlacán talacchihuí ̱nalh la̱ nataliakskahuinán xlacata natama̱nú nac pu̱ la̱chí ̱n y tla̱n natamakní. 5 Huata ixca̱tzanka̱ní natalaclhcá tuya chichiní pues ixtahuán: ―Ni ̱ cachipahuí la̱ta jaé cha̱ma tacuhui ̱ní xla quimpa̱xcuajcán porque tla̱n tasi ̱tzí y tamaklhti ̱nán cristianos tí tali ̱pa̱huán.  







Cha̱tum pusca̱t macuilí perfume Jesús 6 Jesús

(Mr. 14.3‑9; Jn. 12.1‑8)

alh lakpaxia̱lhnán Simón amá tí tima̱ksá̱ni ̱lh acxni ixkalhí lepra, xlá ixlama nac Betania. 7 Aná ta̱hualhtataca, y la̱ta ixua̱yama  

SAN MATEO 26

68

cha̱tum pusca̱t ma̱lacatzúhui ̱lh, ma̱kálhke̱lh aktum frasco perfume lhu̱ hua ixtapalh ixuani ̱t, y tzúculh acuilí nac ixakxa̱ka amá perfume. 8 Ixdiscípulos ni ̱ tama̱t lá̱ni ̱lh tú tláhualh jaé pusca̱t, tasí ̱tzi ̱lh y tachihuí ̱nalh: ―¿Hua̱nchi pa̱xcat tlahuaca namá perfume? 9 Ma̱s tla̱n ixtísta̱lh y xatumi ̱n ixtica̱li ̱maktá̱yalh pobres. 10 Jesús hua̱k ixcatzí tú ixtachihui ̱nama̱na y huá ca̱li ̱huánilh: ―¿Hua̱nchi hua̱k li ̱chihui ̱naná̱tit? Tú tláhualh jaé pusca̱t aquit cma̱tla̱ní, 11 porque pobres siempre ca̱ta̱lapa̱nántit nahuán, y aquit yaj maka̱s camá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n ca̱quilhtamacú. 12 Xa̱huá jaé perfume ni ̱ma̱ quimacuíli ̱lh jaé pusca̱t ama quimacuaní xlacata naquimuju̱cán. 13 Na̱ cca̱huaniyá̱n acxni nali ̱chihui ̱nancán ixtachihuí ̱n Dios cani ̱huá ca̱quilhtamacú na̱ ama̱ca li ̱chihui ̱nancán tú tláhualh quilacata jaé pusca̱t xlacata siempre naaksancán.  











Judas ca̱ta̱lacca̱xlá ixenemigos Jesús la̱ namacama̱xquí (Mr. 14.10‑11; Lc. 22.3‑6)

14 Judas

Iscariote cha̱tum ixdiscípulo tí na̱ ixli ̱lhca̱ni ̱t nata̱scuja Jesús acxni ca̱lácsacli ixcha̱cu̱tuycán, alh ca̱ta̱chihui ̱nán xanapuxcun curas la̱ naca̱macama̱xquí, 15 y ca̱kalasquínilh: ―¿Niculá naquila̱xokoniyá̱u para cca̱macama̱xqui ̱yá̱n Jesús? ―Macpuxumacá̱u tumi ̱n xla plata ―takalhtí ̱nalh. 16 Xlá ma̱t lá̱ni ̱lh y la̱ maklhtí ̱nalh tzúculh lacputzá lihua xnicu tla̱n  



namacama̱stá Jesús ixmacán ixenemigos. Jesús ca̱ta̱hualhtatá ixdiscípulos nac xatacuhui ̱ní paxcua (Mr. 14.12‑25; Lc. 22.7‑23; Jn. 13.21‑30; 1 Co. 11.23‑26)

17 Amá

xla̱huán chichiní acxni ixtatzucú talakachixcuhui ̱nán judíos nac xatacuhui ̱ní pa̱xcua, ixtahuá simi ̱ta la̱ta ni ̱ kalhí levadura; ixdiscípulos Jesús takalasquínilh: ―¿Nicu lacasquina nacca̱xtlahuayá̱u li ̱hualhtata jaé pa̱xcua tú nali ̱lakachixcuhui ̱nanáu jaé ca̱tzisni? 18 Ca̱kálhti ̱lh Jesús: ―Capítit nac ixchic cha̱tum chixcú ni ̱ma̱ cca̱li ̱ta̱chihui ̱nani ̱tán y cahuanítit xlacata mimaestrojcán yaj lhu̱ hua quilhtamacú ama latamá y ca̱ta̱hualhtataputún ixdiscípulos nac ixchic. 19 Xlacán takáxmatli tú ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh Jesús y aná taca̱xtláhualh tú natahualhtatá amá pa̱xcua. 20 Ixli ̱ca̱t zisní xlá ca̱ta̱tahuilako̱lh ixdiscípulos y tzúculh tahualhtatá; 21 y la̱ta ixtahua̱yama̱na ca̱huánilh: ―Aquit ccatzí xlacata cha̱tum la̱ta mili ̱hua̱kcán ama quiliakskahuinán. 22 Acxni takáxmatli la̱ ixli ̱chihui ̱nán Jesús cha̱tum ixama liakskahuinán xlacán talakaputzako̱lh y tzúculh takalasquiní cha̱tum cha̱tum: ―Quimpu̱chinacán Jesús, ¿cha̱ aquit cama liakskahuinaná̱n? 23 Xlá ca̱kálhti ̱lh cha̱t unu: ―Tí ama quiliakskahuinán huá tí lakxtum quinta̱tiyá tahuá nac  











69

SAN MATEO 26

pula̱tu. 24 Chí lakcha̱ni ̱t quilhtamacú ni ̱ma̱ tali ̱chihui ̱nani ̱t profetas nac Escrituras la̱ ama̱ca makni ̱cán Xatalacsacni Chixcú, pero ¡koxitá tí ama quimacama̱stá! Ma̱s ixtimacuánilh ni ̱cxni ixtilakáhualh. 25 Entonces Judas tí ixma̱lacnu̱ ni ̱ttá namacama̱stá ixmaestro tíyalh li ̱camama y na̱ kalasquínilh: ―Maestro, ¿aquit amá tí ama liakskahuinaná̱n? ―Jé, huix namá chixcú ―kálhti ̱lh Jesús. 26 La̱ta ya̱ ixtahualhtatakó Jesús tíyalh mactum simi ̱ta, pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios, lakchékelh, y acxni ca̱má̱xqui ̱lh ixdiscípulos ca̱huánilh: ―Camaklhti ̱nántit jaé simi ̱ta y cahuátit porque huá namá quimacni. 27 Chuná li ̱tum tíyalh aktum lanca vaso ni ̱ma̱ ixtaju̱ ma ixchúchut uva, pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios y acxni ca̱ma̱kalhuá̱ni ̱lh ixdiscípulos ca̱huánilh: ―Cakóttit jaé ixchúchut uva 28 porque huá namá quinkalhni ni ̱ma̱ cama ma̱stajá milacatacán xlacata nama̱luloka Dios tlahuani ̱t sa̱sti ixtalacca̱xlán la̱ naca̱lakma̱xtú cristianos. Aquit cama ma̱stajá quinkalhni xlacata nacxoko̱nán hua̱k ixtala̱kalhi ̱ncán lhu̱ hua cristianos. 29 Chí cca̱huaniyá̱n, ya̱cxni camá̱n ca̱ta̱hua̱yán ixchúchut uva hasta nachipiná̱tit ixpu̱táhui ̱lh Quinti ̱cú nac akapú̱ n nacca̱ta̱huaparayá̱n tunuj yaj la̱ jaé.  











Jesús huan xlacata Pedro ama huan ni ̱ lakapasa (Mr. 14.26‑31; Lc. 22.31‑34; Jn. 13.36‑38) 30 La̱

tahualhtatako̱lh tatlí ̱nilh Dios aktum alabanza y a̱stá̱n táalh

aná ní ixtajaxa nac Cerro de los Olivos. 31 Aná Jesús ca̱huánilh hua̱k ixdiscípulos: ―Jaé ca̱tzisní ama ta̱kahuaní mintalacapa̱stacnicán caj quilacata, ¡ni ̱ ama qui ̱taxtú la̱ ixlacpuhuaná̱tit! Porque nac Escrituras huan: “Cama li ̱makxtaka camakni ̱ca tí ixca̱maktakalha borregos y xlacán ama tatza̱lakó cani ̱huá.” 32 Pero acxni naclacastacuanán ca̱li ̱ni ̱n pu̱ la cama cha̱n nac Galilea xlacata aná natanoklha̱chá̱u. 33 Pedro kálhi ̱lh Jesús: ―Para xa̱makapitzi ta̱k xtakmakaná̱n aquit ni ̱cxni cama lakmakaná̱n. 34 Jesús tancs kálhti ̱lh: ―Pedro, ni ̱ catzi ̱ya tú chihui ̱námpa̱t porque pi ̱huá jaé ca̱tzisní acxni ya̱ tasaj nahuán tantum pu̱yu, huix ni ̱ pa̱t quinkalhtasi ̱ya maktutu tí nakalasquiniyá̱n quilacata. 35 ―Ma̱squi caquimakni ̱ca caj milacata ni ̱cxni cama huan ni ̱ clakapasá̱n ―kalhtí ̱nalh Pedro. Y xa̱makapitzi ixdiscípulos na̱ chuná tama̱lacnú̱ nilh ixmaestrojcán.  









Jesús kalhtahuakaní Dios nac Getsemaní (Mr. 14.32‑42; Lc. 22.39‑46)

36 Jesús

ca̱tá̱alh ixdiscípulos ma̱s tziná lakamákat lacatum ní ixuanicán Getsemaní; aná ca̱huánilh: ―Juú catamakxtáktit, aquit cama kalhtahuakaní Quinti ̱cú. 37 Huata Pedro y amá cha̱t uy ixlakkahuasán Zebedeo Jacobo y Juan ca̱tá̱alh. Jesús tzúculh akatuyún, ixnacú ixakxtakajnán  

70

SAN MATEO 26 la̱ta ixli ̱puhuán tú ixlakcha̱ma. 38 Ca̱huánilh ixdiscípulos: ―¡Yaj lá cta̱lá ta̱k xtakajni nac quinacú! ¡Snu̱ n clakaputzá la̱mpara cni ̱majá ccatzí! Juú catamakxtáktit, ni ̱ calhtatátit. 39 Xlá alh tziná lakamákat; aná tatzokóstalh hasta talacátalh ca̱tiyatni y kalhtahuakánilh Dios: ―Ta̱ta, para ma̱tla̱ni ̱ya quilakma̱xtu ni ̱ nackota namá ta̱kxtakajni ni ̱ma clakcha̱ma; pero ni ̱ clacasquín calalh quintapuhuá̱n, huix catlahua tú catzi ̱ya ma̱s quimacuaní. 40 Astá̱n ca̱lákalh ní ixtahuila̱na cha̱tutu ixdiscípulos, xlacán ixtalhtatama̱na. Entonces huánilh Pedro: ―Pedro, ¿hua̱nchi huixín ni ̱ ta̱yanítit ni ̱ lhtatayá̱tit ca̱na aktum hora huitiyá? 41 Calacastacuanántit y cakalhtahuakanítit Dios xlacata ni ̱ natatlaji ̱yá̱tit y naca̱makatlajayá̱n tlajaná. Porque ma̱squi miespiritucán ti ̱tum ya̱huani ̱t ixtalacapa̱stacni, mimacnicán ni ̱ ta̱yaní y ni ̱ tuhua makatlajacán. 42 Jesús ampá kalhtahuakaní Dios: ―Ta̱ta, para ni ̱ lacasquina nactaxtuní jaé ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ clakcha̱ma, catlahua quilacata tú laclhca̱ni ̱ta. 43 Xlá ca̱laktaspitpá ixdiscípulos y la̱tiyá ixtalhtatama̱na porque yaj lá ixtalacata̱lá ixtatalakatzí ixlakastapucán. 44 Jesús yaj tú ca̱huánilh y ampá kalhtahuakaní Dios, y pi ̱ta chuná huánilh la̱ ixkalhtahuakani ̱t xapu̱lh. 45 Ixli ̱maktutu qui ̱táspitli ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Chí tla̱n lhtatayá̱tit xlacata najaxá̱tit porque accha̱ni ̱t  

quilhtamacú aquit Xatalacsacni Chixcú ama̱ca quimacama̱sta̱cán ixmacancán ni ̱ lactla̱n cristianos. 46 ¡Tó! Mejor ni ̱ catapá̱tit; cata̱yátit tuncán porque nachú mimajá namá tí ama quimacama̱stá.  















Judas macama̱stá ixmaestro ixmacancán ixenemigos

(Mr. 14.43‑50; Lc. 22.47‑53; Jn. 18.2‑11)

47 Chu̱ta

ya̱ tla̱n ixchihui ̱nankó acxni lakápasli cha̱tum ixdiscípulo Judas Iscariote; ixca̱cpuxcuni ̱t lhu̱ hua cristianos tí ixtali ̱mín espadas, quihui y catu̱ huá li ̱makni ̱n; ixtama̱lakacha̱ni ̱t xanapuxcun curas tí ixca̱ta̱lacca̱xlani ̱t xapu̱ lh. 48 Judas ixca̱huanini ̱t xlacata ixmaestro tí ixama macama̱stá pu̱ la ixama lacaspu̱ta xlacata nalakapascán y nachipacán. 49 Huata ácxilhli Jesús Judas ma̱lacatzúhui ̱lh, lacáspu̱tli y huánilh: ―Maestro, ¿tucu tlahuápa̱t? 50 Jesús kálhti ̱lh: ―Amigo, cama̱kantaxti tuncán tú ma̱lacnu. 51 Makapitzi tama̱lacatzúhui ̱lh Jesús y tatzáksalh tachipá pero cha̱tum ixdiscípulo kalhpú̱ xtulh ixespada y ca̱ctí ̱nilh ixtaké̱n ixtasa̱cuacán xanapuxcun curas. 52 Pero li ̱ma̱páksi ̱lh Jesús: ―¡Cama̱kalhpu̱ nu miespada, porque amá tí li ̱makni ̱nán espada, na̱ espada li ̱makni ̱cán! 53 Xa̱huá huix ni ̱ catzi ̱ya xlacata tla̱n xacmáksquilh Quinti ̱cú pu̱cu̱tuy ángeles tí naquintamaklhti ̱nán, y xlá tuncán ixquima̱lakachá̱nilh. 54 Pero para chuná xactláhualh ni ̱  













71

SAN MATEO 26

ixkantáxtulh tú tatzokni ̱t quilacata nac Escrituras cama akspulá. Li ̱ncán Jesús la̱ tachí ̱n y ma̱kalhapali ̱cán (Mr. 14.53‑65; Lc. 22.54‑55, 63‑71; Jn. 18.12‑14, 19‑24)

55 Astá̱n

ca̱ta̱chihuí ̱nalh amá

cristianos: ―¿A poco quila̱li ̱maca̱ná̱u cha̱tum kalha̱ná o makni ̱ná? ¿Hua̱nchi li ̱taná̱tit quihui y espadas? Cha̱li cha̱lí xacca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n ixlacaquilhti ̱n pu̱siculan y ni ̱ quila̱chipáu. 56 Pero chuná jaé ma̱kantaxti ̱yá̱tit tú tatzokni ̱t profetas quilacata. La̱ ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh amá lacchixcuhuí ̱n tachípalh Jesús. Ixdiscípulos hua̱k tatza̱lako̱lh cani ̱huá y ta̱k xtakmákalh ixmaestrojcán. 57 Xlacán táli ̱lh nac ixpu̱ ma̱paksí ̱n xapuxcu cura Caifás; aná ixtatamakstokni ̱t hua̱k ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y xalactali ̱pa̱u lakko̱lún ma̱paksi ̱naní ̱n. 58 Pedro tze̱k ixtakokeni ̱t la̱ta ní li ̱nca Jesús, y acxni cha̱lh nac ixlacaquilhti ̱n ixpu̱ ma̱paksí ̱n Caifás tamákxtakli ní ixtalaya̱na soldados pues ixcatzi ̱putún tú ixama pa̱xtoka ixmaestro. 59 Amá xanapuxcun curas, xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n y xalactali ̱pa̱u lakko̱lún tí pu̱tum ixtali ̱tapa̱cuhuí Junta Suprema tzúculh taputzá cristianos tí nataliakskahuinán Jesús xlacata tla̱n natali ̱ya̱huá tala̱kalhí ̱n y natamakní. 60 Lhu̱ hua lacchixcuhuí ̱n tatalácnu̱ lh y  









taliakskahuínalh, pero ni ̱ lá ixtama̱luloka ixtachihui ̱ncán. Nac ixpu̱ latama̱ncán judíos huata ixtaca̱najlá tú ixtahuán acxtum cha̱tuy cristianos. Ixli ̱puntzú cha̱tuy taliakskahuínalh: 61 ―Jaé chixcú huá maktum xlacata tla̱n ixlactláhualh ixpu̱siculan Dios ixliaktutu chichiní tlahuako̱ni ̱t tunuj xasa̱sti. 62 Amá xapuxcu cura tuncán tá̱yalh y kalasquínilh: ―¿Xli ̱ca̱na tú tahuán jaé lacchixcuhuí ̱n? ¿Huix huanti namá tachihuí ̱n? 63 Jesús la̱ ni ̱ cakáxmatli, ni ̱tú kálhti ̱lh. Amá xapuxcu cura huanipá: ―Dios xastacnán calhcuyuya̱huán para quila̱kskahuiyá̱u, quila̱huaníu, ¿xli ̱ca̱na huix Cristo Ixkahuasa Dios? 64 Ca̱kálhti ̱lh Jesús: ―Jé, aquit Cristo Ixkahuasa Dios. Y na̱ cca̱huaniyán xlacata huixín pa̱t acxilá̱tit la̱ aquit Xatalacsacni Chixcú cama tahuilá nac ixpa̱xtú̱ n ixpu̱ ma̱paksi ̱n Dios nac akapú̱ n, y ma̱squi ni ̱ ca̱najlayá̱tit ama cha̱n quilhtamacú acxni nacta̱ctapará nac akapú̱ n y nacmimpará ca̱quilhtamacú. 65 Amá chixcú la̱ta sí ̱tzi ̱lh pá̱xti ̱tli ixlháka̱t ixacstu y ca̱huánilh ixcompañeros: ―¡Jaé chixcú chiyani ̱t! Huixín kaxpatni ̱tántit la̱ ta̱ra̱lacata̱qui ̱ni ̱t y ta̱talacastuca Dios Ixti ̱cú. ¿Tucu yá taputzá̱n ma̱s natlahuayá̱u? ¡Ixacstu talaksi ̱ni ̱t! 66 ¿Tucu tlahuaniyá̱u? ―¡Camakni ̱ca! ¡Mini ̱ní camakni ̱ca! ―takalhtí ̱nalh xlacán. 67 Hua̱k tzúculh tali ̱chiyá Jesús, talacachúcxui ̱lh, ta̱kkáxilh,  













72

SAN MATEO 26​, ​27 talakakáxilh. 68 Y xlacata ma̱s natali ̱kalhkama̱nán ixtahuaní: ―Para huix xli ̱ca̱na Cristo, caquilhchipi ¿ticu ma̱xquí ̱n?  

Pedro maktutu ni ̱ kalhtasí Jesús (Mr. 14.66‑72; Lc. 22.56‑62; Jn. 18.15‑18, 25‑27)

69 Pedro

curucs ixuí nac lacaquilhti ̱n ní ixtamakxtakni ̱t; aná ma̱lacatzúhui ̱lh cha̱tum squití y huánilh: ―Huix na̱ ixta̱lapu̱laya Jesús xalac Galilea. 70 ―Aquit ni ̱ clakapasa ticu namá chixcú ―kalhtí ̱nalh Pedro, y hua̱k amá cristianos ixtakaxmatma̱na. 71 Astá̱n táxtulh nac quilhtí ̱n, lihua ixcha̱majá nac puhui ̱lhta acxni cha̱tum squití acxilhpá y ca̱huánilh xa̱makapitzi: ―Jaé chixcú na̱ ixta̱lapu̱ lá namá Jesús xalac Nazaret. 72 Pedro tzúculh li ̱quilhán Dios xlacata xli ̱ca̱na tú ixkalhti ̱nama y ca̱huánilh: ―Aquit ni ̱ clakapasa namá chixcú. 73 Ixli ̱puntzú makapitzi tí ixtalapu̱lá aná lacatzú tama̱lacatzúhui ̱lh Pedro y tahuánilh: ―Xli ̱ca̱na huix na̱ ixta̱lapu̱ laya Jesús, hasta mintachihuí ̱n tla̱n li ̱lakapascana, huix xalac Galilea. 74 Pedro ta̱k lhú̱ hui ̱lh y tzúculh li ̱quilhán Dios xlacata caca̱najlanica tancs ixchihui ̱nama, ca̱huanipá: ―Aquit ni ̱ clakapasa namá chixcú. Chu̱tacú ixkalhchiya̱nama acxni káxmatli la̱ tli ̱lh tantum pu̱yu. 75 Acxni tuncán áksalh tú ixuanini ̱t Jesús: “Acxni ya̱ tasaj nahuán tantum pu̱yu huix ni ̱  











pa̱t quinkalhtasi ̱ya maktutu tí nakalasquiniyá̱n quilacata.” Pedro lacapala táxtulh y tásalh la̱ta li ̱puhuanko̱lh. Pilato ma̱kalhapalí Jesús y Judas makni ̱cán ixacstu (Mr. 15.1‑20; Lc. 23.1‑5, 13‑25; Jn. 18.28―19.16)

27

ca̱tzisní acxni tzúculh spalh ca̱huán hua̱k amá xanapuxcun curas y xalactali ̱pa̱u lakko̱lún ma̱paksi ̱naní ̱n judíos tí ixtama̱kalhapali ̱ni ̱t Jesús tzúculh talacputzá la̱ nataliakskahuinán ixlacatí ̱n Pilato xapuxcu ma̱paksi ̱na romano; y la̱ talacchihui ̱nanko̱lh táli ̱lh nac ixpu̱ ma̱paksí ̱n xlacata xlá nali ̱ma̱paksi ̱nán la̱ namakni ̱cán. 3-4 Judas Iscariote tí ixmacama̱sta̱ni ̱t, acxni cátzi ̱lh la̱ ixli ̱lhca̱cani ̱t Jesús ama̱ca makni ̱cán snu̱ n lakapútzalh ca̱xtlahuapútulh tú ixtlahuani ̱t; lacapala ca̱lákalh amá lacchixcuhuí ̱n tí ixca̱ta̱lacca̱xlani ̱t y ca̱huánilh: ―Cmima ca̱pu̱spitniyá̱n macpuxumacá̱u mintumi ̱ncán ni ̱ma̱ quila̱ma̱xquí ̱u. Aquit cmacama̱sta̱ni ̱t cha̱tum chixcú tí ni ̱tú ixkásat, xlá ni ̱tú li ̱n. ¡Claktzanka̱ni ̱t, ni ̱ tla̱n tú ctlahuani ̱t! ―Para tú laniya, namá aquín ni ̱ quincuentajcán ―takálhti ̱lh xlacán. 5 Judas la̱ cachíyalh lhken máca̱lh amá tumi ̱n pakán ní ixlakachixcuhui ̱nancán nac pu̱siculan y tuncán táxtulh y alh lacatum ana ní ta̱kpíxchi ̱lh ixacstu makni ̱ca. 6 Amá xanapuxcun curas tásacli amá tumi ̱n y tzúculh tara̱huaní:  





1-2   Amá

73

SAN MATEO 27

―Jaé tumi ̱n li ̱tama̱huacani ̱t ixli ̱stacni cha̱tum chixcú, ni ̱ camuju̱ huí nac ixpu̱lakachixcuhui ̱cán Dios porque naquinca̱li ̱huanicaná̱n. 7-8 Mejor cali ̱tama̱huahuí aktum ca̱quihuí ̱n y aná ixcampusa̱ntujcán nahuán namá cristianos xala mákat tí tamín talakachixcuhui ̱nán nac Jerusalén y juú taní. Xa̱makapitzi hua̱k tama̱tlá̱ni ̱lh y tali ̱tamá̱hualh aktum ca̱quihuí ̱n ní istzamá li ̱lhtámat ixli ̱tapa̱cuhuí Campo del Alfarero y xlacán campúsa̱ntu tatláhualh y tali ̱ma̱pa̱cúhui ̱lh Campo de Sangre. Chú huanicán hasta la̱ta chí. 9 Chuná jaé tama̱kantáxti ̱lh tú istzokni ̱t profeta Jeremías: “Amá tali ̱pa̱u chixcú tí lhu̱ hua ixtapalh kalhí, cristianos xalac Israel tahuilí ̱nilh ixtapalh caj macpuxumacá̱u tumi ̱n xla plata; 10 y huá tali ̱tama̱huánilh ixca̱quihuí ̱n cha̱tum alfarero. Hua̱k Dios quihuánilh jaé tachihuí ̱n.” 11 Amá xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n talí ̱cha̱lh Jesús ixlacatí ̱n Pilato, y xlá kalasquínilh: ―¿Xli ̱ca̱na huix rey xalac Israel? ―Jé, xli ̱ca̱na aquit rey ―kálhti ̱lh Jesús. 12 Entonces amá lacchixcuhuí ̱n tzúculh taliakskahuinán Jesús ixlacatí ̱n Pilato. Pero xlá ni ̱ akstum tachihuí ̱n kalhtí ̱nalh tú ixtali ̱ma̱lacapú. 13 Huá xlacata Pilato li ̱huánilh: ―¿Hua̱nchi ni ̱ kalhti ̱nana? Cachihuí ̱nanti. Jaé lacchixcuhuí ̱n lhu̱ hua tú tali ̱ma̱lacapu̱ má̱n. 14 Pero Jesús ma̱s chá acs tá̱yalh ni ̱ ixchihui ̱nán. Pilato ixca̱cní  













amá chixcú, xlá ni ̱tú kalhti ̱nán. ixli ̱smani ̱ni ̱t makxtaka cha̱tum tachí ̱n ni ̱ma̱ ixtalacasquín cristianos amá xatacuhui ̱ní pa̱xcua. 16 Nac pu̱ la̱chi ̱n ixtanu̱ ma cha̱t um li ̱cuánit chixcú ixuanicán Barrabás. 17 Por eso acxni táchilh hua̱k cristianos y tatamákstokli ixlacatí ̱n ixpu̱ ma̱paksí ̱n xlá ca̱kalasquínilh: ―¿Ticu lacasquiná̱tit cacmákxtakli: Barrabás, o Jesús tí li ̱tanú rey xalac Israel? 18 Pilato ixlakma̱xtuputún Jesús porque ixma̱kachakxi ̱ni ̱t xlacata ixenemigos ixtalakcatzaní ixtascújut, y huá ixtali ̱ma̱lacapu̱ ni ̱t. 19 Xlá ixuijcú nac itsilla ya̱ tú ixlacca̱xtlahuá acxni chilh cha̱tum tí milh huaní jaé ixtachihuí ̱n ixpusca̱t: “Ni ̱tú cali ̱ya̱hua namá chixcú, xlá ni ̱tú ixkásat; xa̱huá ca̱tzisní lhu̱ hua tú quili ̱ma̱ma̱níxni ̱lh.” 20 Amá xanapuxcun judíos acxni takáxmatli tú ca̱kalasquínilh Pilato hua̱k cristianos, tzúculh ta̱kastacya̱huá xlacata catahuánilh camákxtakli Barrabás y Jesús camakni ̱ca. 21 Pilato gobernador romano ca̱kalasquinipá ixli ̱maktuy ticu ixtalacasquín camákxtakli, Barrabás o Jesús. Hua̱k cristianos ta̱ktásalh: ―Camákxtakti Barrabás. 22 ―¿Barrabás? ―ca̱kálhti ̱lh Pilato―. Entonces, ¿tucu ctlahuaní Jesús tí li ̱tanú rey xalac Israel? ―¡Camakni nac culu̱s! ―ta̱ktasako̱lh. 23 ―¿Hua̱nchi? ¿Tucu yá tala̱kalhí ̱n tlahuani ̱t? ―ca̱huánilh Pilato. Pero xlacán ma̱s ta̱ktásalh: 15 Pilato

















74

SAN MATEO 27 ―¡Camakni nac culu̱s! ¡Camakni nac culu̱s! 24 Pilato ma̱kachákxi ̱lh xlacata tú ixlacpuhuani ̱t ni ̱ ixtaxtuni ̱t pues hua̱k cristianos ixtasi ̱tzi ̱ma̱najá; huá xlacata li ̱ma̱tiyí ̱nalh aktum tina chúchut y acxni tzúculh makachaká ca̱huánilh: ―Para tú tlahuaniyá̱tit jaé chixcú, huixín amá̱n ca̱li ̱tahuacayá̱n ixli ̱stacni. Aquit ni ̱ cama xoko̱nán porque ni ̱tú cli ̱ma̱lacapu̱ ni ̱t, ¡xlá ni ̱ kalhí tala̱kalhí ̱n! 25 Xlacán takálhti ̱lh: ―Aquín y quincamancán cli ̱tanu̱yá̱u nacxokoniyá̱u tí naquinca̱li ̱ya̱huayá̱n ixli ̱stacni jaé chixcú. 26 Pilato mákxtakli Barrabás y li ̱ma̱paksí ̱nalh casnokca Jesús, a̱stá̱n ca̱macamá̱xqui ̱lh soldados xlacata xlacán natamakní nac culu̱s. 27 Amá soldados romanos tali ̱lh Jesús nac ixlacaquilhti ̱n ixpu̱ ma̱paksí ̱n Pilato y tama̱mákstokli pu̱tum soldados. 28 Xlacán tzúculh tali ̱chiyá, tama̱lákxtulh ixlháka̱t y tahuilí ̱nilh aktum tzutzoko lhma̱n lháka̱t la̱ xla rey. 29 Cha̱tum huilí ̱nilh aktum corona xla lhtucú̱ n y tama̱chípi ̱lh kantum ká̱ti ̱t la̱ xla rey. La̱ taca̱xya̱huako̱lh tzúculh tatazokostaní la̱ catalakachixcúhui ̱lh cha̱tum rey y xlacata natali ̱kalhkama̱nán ixtahuaní: ―Siempre calatáma̱lh ixreycán judíos. 30 Makapitzi ixtalacachucxuí, ixtamaklhtí amá ká̱ti ̱t y pi ̱huá ixtaliacma̱xquí. 31 La̱ tali ̱chiyako̱lh jaé soldados romanos tama̱xtúnilh  















amá lháka̱t ni ̱ma̱ ixtahuili ̱nini ̱t y tama̱lhake̱pá lihua ixlháka̱t. Akxtokohuacacán Jesús nac culu̱ s

(Mr. 15.21‑32; Lc. 23.26‑43; Jn. 19.17‑27) 32 Astá̱n

amá soldados tamá̱xtulh Jesús, tama̱cúqui ̱lh ixculu̱s y táli ̱lh pakán ní ixama tamakní. Ixtataxtuma̱najá ca̱chiquí ̱n acxni talakapá̱xtokli cha̱tum ixuanicán Simón, xalac Cirene ixuani ̱t y xafuerza tama̱lí ̱ni ̱lh ixculu̱s Jesús. 33 Acxni tacha̱lh lacatum ní ixuanicán Gólgota, jaé tachihuí ̱n huamputún Ixpu̱ latama̱n ixaclúcut Ni ̱n. 34 Ma̱lacnu̱ nica Jesús cahualh chúchut la̱ cuchu ixuani ̱t ixta̱tlahuacán li ̱cuchu ni ̱ma̱ ma̱kuitinán. Xlá kalhuá̱nalh pero ni ̱ kotli. 35 Amá soldados ta̱k xtokohuácalh Jesús nac culu̱s y a̱stá̱n tzúculh tama̱kpitzí ixlháka̱t a ver neje nata̱tamakxtaka cha̱tunu. 36 La̱ tama̱kpitziko̱lh ixlháka̱t Jesús curucs tatahui aná lacatzú xlacata natamaktakalha. 37 Nac ixakspú̱ n ixculu̱s ixtatzokni ̱t jaé tachihuí ̱n tú xlacata ixli ̱makni ̱cani ̱t: “Huá jaé Jesús ixreycán judíos.” 38 Cha̱tuy kalha̱naní ̱n na̱ ca̱makni ̱ca nac culu̱s amá quilhtamacú cha̱tunu ca̱ya̱huaca ixpa̱xtu̱ni ̱tni Jesús. 39 Makapitzi tí ixtapasarlá aná lacatzú huata ixtama̱tzahuají ixakxa̱kacán, ixtali ̱kalhkama̱nán: 40 ―¿La̱mpara huana xlacata tla̱n lactlahuaya pu̱siculan ixliaktutu chichiní tlahuaya tunuj xasa̱sti? ¿Chí tucu lanípa̱t? ¿Hua̱nchi ni ̱ lá lakma̱xtucana mi ̱cstu? ¡Cata̱cta ní huaca para xli ̱ca̱na huix Ixkahuasa Dios!  















75

SAN MATEO 27

41 Xanapuxcun

curas, xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y fariseos na̱ ixtali ̱kalhkama̱nán: 42 ―Para tla̱n ca̱ma̱ksá̱ni ̱lh xa̱makapitzi cristianos, chí, ¿hua̱nchi ni ̱ lá lakma̱xtucán ixacstu? Para xli ̱ca̱na huá rey tí ama quinca̱ma̱paksi ̱yá̱n nac Israel, ¡catá̱ctalh nac culu̱s y aquín na̱ nali ̱pa̱huaná ixtachihuí ̱n! 43 Ixli ̱tanú Ixkahuasa Dios xlacata huata huá ixli ̱pa̱huán, entonces chí, ¿hua̱nchi ni ̱ min lakma̱xtú? 44 Amá kalha̱naní ̱n tí ixca̱ma̱huacacani ̱t ixpa̱xtu̱ ni ̱tni na̱ chuná ixtali ̱kalhkama̱nán.  





Jesús ni ̱kó nac culu̱ s

(Mr. 15.33‑41; Lc. 23.44‑49; Jn. 19.28‑30) 45 Amá

chichiní acxni cha̱lh lacatastúnut, tapaklhtu̱tako̱lh ca̱quilhtamacú ixli ̱ti ̱lanca y qui ̱tá̱yalh hasta maktutu hora xalakasmalankán. 46 Acxni tuncán Jesús aktásalh: ―Elí, Elí, ¿lama sabactani? ― huamputún: QuiDios, quiDios, ¿hua̱nchi quiakxtakmakani ̱ta? 47 Makapitzi tí ixtahuila̱na aná lacatzú ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh ixtachihuí ̱n y tzúculh tara̱huaní: ―Cakaxpáttit la̱ ma̱tasi ̱ma profeta Elías. 48 Cha̱tum lacapala alh li ̱ma̱cahuí xaxcuta vino aktum lháka̱t, ma̱kánu̱lh nac kantum ká̱ti ̱t y ma̱lacatzuhuí ̱nilh nac ixquilhni xlacata naquilhcahuá Jesús. 49 Pero xa̱makapitzi tahuánilh: ―¡Cali ̱makxtáktit! A ver para xli ̱ca̱na profeta Elías min lakma̱xtú. 50 Jesús ixli ̱puntzú aktasapá ixli ̱hua̱k ixtachihuí ̱n y acxni tuncán  









ni ̱ko̱lh. 51 Huata láksputli Jesús, nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén ana ní ixtalakachixcuhui ̱nán curas ca̱ta ca̱ta, amá lanca li ̱lakalhapá̱n ni ̱ma ixtahuacani ̱t ixacstu táxti ̱tli, ¡tapacapítzilh la̱ta ta̱lhmá̱n hasta tu̱tzú! ¡Tíyat tzúculh tachiquí! ¡Lanca chíhuix tatáska̱lh! 52 Lhu̱ hua cristianos tí ixtani ̱ni ̱t maká̱n ixtali ̱pa̱huani ̱t Dios talacastacuánalh ca̱li ̱ni ̱n. 53 Tatalácqui ̱lh aná ní ixca̱muju̱cani ̱t y acxni lacastacuánalh Jesús nac ca̱li ̱ní ̱n tatáxtulh nac campúsa̱ntu y taalh nac ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén; lhu̱ hua cristianos tá̱cxilhli la̱ ixtalacastacuanani ̱t. 54 Amá soldados tí ixtamaktakalhma̱na Jesús acxni tá̱cxilhli la̱ tatlanako̱lh tíyat y la̱ta tú qui ̱táxtulh acxni ni ̱ko̱lh Jesús snu̱ n tajicuanko̱lh. Ixcapitancán chihuí ̱nalh: ―¡Xli ̱ca̱na jaé chixcú Ixkahuasa Dios! 55 Makapitzi lacchaján tí a̱huata tica̱ta̱táxtulh Jesús nac Galilea ixtaya̱na aná lacatzú ní ixmakni ̱cani ̱t Jesús y hua̱k ixta̱cxilhni ̱t tú ixqui ̱taxtuni ̱t. 56 Amá lacchaján tí ma̱s ixtamakta̱yani ̱t Jesús ixca̱huanicán María Magdalena, y tunuj María ixna̱najcán Jacobo y José, y tunuj pusca̱t ixta̱cha̱t Zebedeo.  











Ma̱cti ̱cán y muju̱cán Jesús

(Mr. 15.42‑47; Lc. 23.50‑56; Jn. 19.38‑42) 57-58 Acxni

lihua smalankánalh amá chichiní cha̱tum rico chixcú xalac Arimatea ixuanicán José alh ta̱chihui ̱nán gobernador Pilato camá̱xqui ̱lh li ̱tlá̱n camá̱cti ̱lh

76

SAN MATEO 27​, ​28 xaní ̱n Jesús, y xlá ma̱tlá̱ni ̱lh. José na̱ ixli ̱pa̱huán ixtachihuí ̱n Jesús. 59 Xlá alh ma̱ctí Jesús nac culu̱ s, ca̱xtrámi ̱lh y li ̱máksui ̱tli aktum sa̱sti sábana. 60 Astá̱n má̱nu̱ lh nac aktum ixpu̱ ma̱nu̱cán ni ̱n ni ̱ma̱ ixlacahuaxcani ̱t nac ixlacán chíhuix y ni ̱ naj tí ixma̱nu̱cani ̱t. La̱ ca̱xtrami ̱ko̱lh Jesús li ̱ma̱paksí ̱nalh calacahuili ̱ca ní ixlactanu̱cán aktum lanca chíhuix y tuncán alhá nac ixchic. 61 María Magdalena y xa̱cha̱tum María ixtahuila̱na lacatzú ní ixma̱nu̱cani ̱t Jesús y hua̱k ixta̱cxilhni ̱t. 62 Pi ̱huá amá smalankán judíos ixtatlahuako̱ni ̱t tahuá tú natali ̱lakachixcuhui ̱nán ixtacuhui ̱ní pa̱xcua, y sábado acxni ni ̱tí itscuja, amá xalactali ̱pa̱u ma̱paksi ̱naní ̱n curas y fariseos talákalh gobernador Pilato 63 y tahuánilh: ―Señor, amá akskahuiná chixcú acxni ixca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos ixuán ixama lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n ixliaktutu chichiní. 64 Huá cli ̱lacasquiná̱u caca̱ma̱lakacha soldados natamaktakalha ní ma̱nu̱cani ̱t pues camá̱n sellartlahuayá̱u xlacata ni ̱ natamín ixdiscípulos ca̱tzisní natakalhán xanín y a̱stá̱n natama̱kahuaní tachihuí ̱n xlacata lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n, y jaé ta̱kskahuí ̱n ma̱s li ̱xcájnit ixqui ̱táxtulh que tú ixuán xapu̱ lh ixmaestrojcán. 65 ―Pues cali ̱pítit pu̱t um soldados y caca̱xtlahuátit la̱ min mintalacapa̱stacnicán ―ca̱kálhti ̱lh Pilato. 66 Xlacán táalh ní ixma̱nu̱cani ̱t Jesús, tasellartláhualh y  

talakáchi ̱lh amá chíhuix ni ̱ma̱ ixli ̱talakatalán ní ixlactanu̱cán, y aná tatamákxtali pu̱tum soldados tí natamaktakalhnán.















Jesús lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n y soldados tahuán ni ̱ ca̱na

(Mr. 16.1‑8; Lc. 24.1‑12; Jn. 20.1‑10)

28

A má chichiní domingo acxni tzúculh spalh ca̱huán, María Magdalena y xa̱cha̱tum María taalh aná ní ixma̱nu̱cani ̱t Jesús; 2 y ya̱ tla̱n ixtachá̱n acxni tachíquilh tíyat Dios ma̱lakácha̱lh cha̱tum ángel ní ixma̱nu̱cani ̱t Jesús. Xlá ma̱ké̱nu̱ lh chíhuix ni ̱ma̱ ixli ̱talakatalán y aná curucs tahui. 3 Ixlacán ixlakskoy la̱ acxni maklipa, ixlháka̱t slipua ixuani ̱t la̱ seda. 4 Amá soldados ca̱maka̱klhako̱lh tú ixta̱cxilhni ̱t y la̱ xaní ̱n tatahuilako̱lh. 5 Amá ángel ca̱huánilh lacchaján tí ixta̱ni ̱t ta̱cxila Jesús: ―Aquit ccatzí acxilhputuná̱tit Jesús tí makni ̱ca nac culu̱s. ¡Ni ̱ cajicuántit! 6 Xlá ni ̱ tanu̱ ma juú ní ixma̱nu̱cani ̱t pues lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n la̱ ixca̱huanini ̱tán. Catanú̱tit y ca̱cxílhtit ní ixtrami ̱cani ̱t, ¡ni ̱tú má! 7 Chí tuncán cataspíttit ní tahuila̱na ixdiscípulos y caca̱huanítit tú quili ̱ma̱paksi ̱cani ̱t: “Xlá lacastacuanani ̱t ca̱li ̱ní ̱n y lama xastacnán; chí amajá nac Galilea, aná ama ca̱kalhi ̱yá̱n y naca̱cxilá̱n la̱ ixca̱huanini ̱tán.” 8 Amá lacchaján ixtajicuani ̱t pero na̱ ixtapa̱xahuani ̱t y tatza̱lh taalh talacaputzá ixdiscípulos Jesús xlacata natahuaní tú ixca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱t amá ángel. 9 La̱ta ya̱ ixtachá̱n ixtatza̱lanama̱na Jesús  















77

SAN MATEO 28

ca̱li ̱pa̱táxtulh nac tijia y ca̱huánilh kalhé̱n. Xlacán tatazokostánilh y talakachixcúhui ̱lh. 10 Jesús ca̱huanipá: ―Ni ̱ cajicuántit y capítit ca̱huaniyá̱tit quinata̱camán tuncán catatá̱yalh nac tijia pakán nac Galilea; aná cama ca̱ta̱tamakstoka. 11 La̱ taanko̱lh amá lacchaján makapitzi amá soldados tí ixtamaktakalhma̱na pu̱taju̱ n na̱ lacapala táalh nac Jerusalén y tali ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh xanapuxcun curas la̱ta tú ixqui ̱taxtuni ̱t. 12 Xlacán tama̱makstokko̱lh lakko̱lún ma̱paksi ̱naní ̱n y talacchihuí ̱nalh. Hua̱k tama̱tlá̱ni ̱lh catamá̱xqui ̱lh tumi ̱n soldados 13 xlacata natahuán ta̱clhtataalh ca̱tzisní y ni ̱ para tacátzi ̱lh acxni támilh ixdiscípulos Jesús y táli ̱lh xaní ̱n. Hua̱k caxokonica nata̱kskahuinán. 14 Na̱ tama̱lácnu̱lh para xní ixcatzí Pilato amá ta̱kskahuí ̱n, xlacán ixama talacati ̱ta̱yá y tamaklhti ̱nán ni ̱tú naca̱tlahuanicán amá soldados. 15 La̱ tamaklhtí ̱nalh ixtumi ̱ncán tzúculh tama̱kahuaní cani ̱huá amá ta̱kskahuín y lhu̱ hua judíos taca̱najlá hasta la̱ta chí.  











Jesús an nac akapú̱ n y ca̱li ̱ma̱paksí ixdiscípulos catali ̱chihuí ̱nalh (Mr. 16.14‑18; Lc. 24.36‑49; Jn. 20.19‑23) 16 Ixdiscípulos

táalh nac Galilea y tácha̱lh nac aktum sipi ní ixca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱t Jesús. 17 Jesús ca̱tasí ̱nilh ixdiscípulos y acxni tá̱cxilhli xlacán talakachixcúhui ̱lh ma̱squi makapitzi ni ̱ tla̱n ixtaca̱najlaputún para xlá ixlama xastacnán. 18 Jesús ca̱ma̱lacatzúhui ̱lh hua̱k ixdiscípulos y chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh: ―Dios quimacama̱xqui ̱lhá hua̱k ixtapáksi ̱t ca̱quilhtamacú y nac akapú̱ n. 19 Chí cca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n capítit ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú, caca̱li ̱ta̱chihui ̱nántit hua̱k cristianos la̱ tancs naquintali ̱pa̱huán; caca̱liakmunútit nac ixtapáksi ̱t Quinti ̱cú, nac ixtapáksi ̱t Ixkahuasa, y nac ixtapáksi ̱t Espíritu Santo. 20 Caca̱li ̱ma̱paksí ̱tit cristianos catakáxmatli y catatláhualh hua̱k ixtapáksi ̱t. Huixín ni ̱tú cali ̱puhuántit porque camá̱n ca̱maktakalhá̱n cha̱li cha̱lí hasta xní nalakó ca̱quilhtamacú. Chuná calalh, amén.  







SAN MARCOS LICHIHUINAN IXLATAMAT JESUCRISTO ixtakalhí y natata̱kmunú, y chuná Dios tla̱n naca̱ma̱tzanke̱naní la̱ta tú ni ̱ tla̱n ixtlahuani ̱t. 5 Tí ixtaxapaputún ixtala̱kalhi ̱ncán ixli ̱hua̱k ixnacujcán xlá ixca̱kmunú nac kalhtu̱choko huanicán Jordán. Ixtaán takaxmata Juan lhu̱ hua cristianos xala ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén y tí ixtalama̱na nac pu̱ latama̱n huanicán Judea. 6 Ixlháka̱t Juan ixli ̱tlahuani ̱t ixmakxu̱ hua camello, na̱ ixli ̱tampu̱ lakchi ̱cani ̱t aktum cinturón xla xu̱ hua; ixli ̱hua̱yán táxca̱t xala ca̱quihuí ̱n y lactzu̱ xtuqui ni ̱ma̱ ixca̱taka̱sa. 7 Acxni ixca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos, chuné ixca̱huaní: ―Amajá chin cha̱tum tí snu̱n lanca chixcú y ma̱s kalhí ixli ̱tlihueke que ni ̱ siquiera cma̱ta̱xtuca ixtasa̱cua nacuán tí nackatxcuta nacma̱xtuní ixtatu̱nu. 8 Aquit huata cmini ̱t ca̱xtlahuaní ixtijia y huá cca̱liakmunuyá̱n chúchut, pero xlá amá̱n ca̱liakmunuyá̱n ixli ̱tlihueke Espíritu Santo.

Juan Bautista chihui ̱nán nac desierto (Mt. 3.1‑12; Lc. 3.1‑9, 15‑17; Jn. 1.19‑28)

1



Chuná jaé li ̱quilhtzucú la̱ta tú tláhualh y la̱ta tú má̱si ̱lh nac ixtachihuí ̱n Jesucristo Ixkahuasa Dios. 2 Cha̱tum ixquilhcha̱na ixtalacpuhuá̱n Dios huanicán profeta Isaías ma̱lacpuhuá̱ni ̱lh Dios xlacata catzokli la̱ ixama latamá cha̱tum lanca chixcú y chuné ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh: Pu̱la cama ma̱lakachá cha̱tum chixcú xlacata napu̱ laniyá̱n y xlá naca̱xtlahuaniyá̱n tijia ní pa̱t lactla̱huana. 3 Nac desierto ama takaxmatí la̱ aktasá acxni ma̱kalhchihui ̱ni ̱nán cha̱tum chixcú: “Catacá̱xtit, tancs calatapá̱tit, ti ̱tum catrapí ̱tit ixtijia milatama̱tcán, pues mima ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n Mimpu̱chinacán.” 4 Chuná jaé hua̱k qui ̱táxtulh la̱ ixtatzokni ̱t porque a̱stá̱n milh ca̱quilhtamacú Juan Bautista; xlá tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos nac desierto xlacata natalakxta̱palí ixlatama̱tcán ni ̱ma̱  









Ixta̱kmúnut Jesús

9 Na̱

(Mt. 3.13‑17; Lc. 3.21‑22)

pi ̱huá amá quilhtamacú Jesús taxtutá̱qui ̱lh ixca̱chiquí ̱n Nazaret 78

79

SAN MARCOS 1

ni ̱ma̱ ixli ̱tapaksí Galilea y lákalh Juan Bautista xlacata na̱kmunú, y chuná amá Juan akmúnulh nac kalhtu̱choko Jordán. 10 Pero acxni ixtacutma nac ixquilhtú̱ n ácxilhli la̱ talácqui ̱lh akapú̱ n y tá̱ctalh ixespíritu Dios la̱ tantum paloma y akchipako̱lh ixtalacapa̱stacni Jesús. 11 Entonces takaxmáti ̱lh ixtachihuí ̱n Dios nac akapú̱ n y chuné ta̱chihuí ̱nalh: ―Huix Quinkahuasa ni ̱ma̱ clakalhamán y snu̱ n cli ̱pa̱xahuá la̱ ckalhi ̱yá̱n.  



Tlajaná li ̱cxila Jesús 12 La̱

(Mt. 4.1‑11; Lc. 4.1‑13)

ta̱kmunuko̱lh Jesús Espíritu Santo ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh caalh latamá nac desierto. 13 Aná latáma̱lh ti ̱puxum chichiní ixacstu, huata laclanca la̱páni ̱t ixtalakmín. Tlajaná na̱ chuná tzúculh li ̱cxila ixtapuhuá̱n para tla̱n nama̱tlahuí tala̱kalhí ̱n. Pero Jesús siempre makatlájalh, y a̱stá̱n talákmilh ángeles xalac akapú̱ n y talakachixcúhui ̱lh.  

Jesús tzucú li ̱chihui ̱nán Dios nac Galilea (Mt. 4.12‑17; Lc. 4.14‑15)

14 Ni ̱ ixli ̱maka̱s

Juan Bautista ma̱nu̱ca nac pu̱la̱chi ̱n, entonces Jesús táspitli nac Galilea xlacata naca̱lakatza̱lá lactzu̱ ca̱chiquí ̱n y tla̱n naca̱li ̱ta̱chihui ̱nán cristianos la̱ Dios ixma̱lacatzuqui ̱putún ixtapáksi ̱t nac ixlatama̱tcán. 15 Chuné tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní: ―Calakxta̱palí ̱tit milatama̱tcán y caca̱najlátit ixtachihuí ̱n Dios porque accha̱ni ̱t quilhtamacú y talacatzuhui ̱ma chichiní acxni Dios  

ama kantaxtú la̱ ma̱paksi ̱namputún nac milatama̱tcán. Jesús ca̱tasaní catatakókelh cha̱ta̱ti chakananí ̱n (Mt. 4.18‑22; Lc. 5.1‑11)

16 Maktum

quilhtamacú Jesús ixtla̱huama ixquilhtu̱ n pupunú xla Galilea acxni cá̱cxilhli cha̱tuy chakananí ̱n tamuju̱ ma̱na tza̱lh tachipama̱na tamakní, cha̱tum huanicán Simón y ixta̱cam huanicán Andrés. 17 Jesús ca̱huánilh: ―Huixín ixchipanani ̱n tamakní, quila̱takokéu y aquit nacca̱ma̱si ̱niyá̱n la̱ ca̱chipacán cristianos tí ta̱ktzanka̱ni ̱t. 18 Xlacán ni ̱ para tla̱n takaxmatko̱lh, uyu ta̱k xtakmákalh ixtza̱lhcán y tatakókelh Jesús. 19 Jesús tatla̱huampá a̱laktzú y ca̱cxilhpá ixlakkahuasán Zebedeo, ixca̱huanicán Jacobo y Juan; ixtata̱taju̱ ma̱na ixti ̱cucán nac barco, talakaxtokoma̱na istza̱lhcán ni ̱ma̱ ixtapu̱chakanán. 20 Jesús na̱ ca̱huánilh catatakókelh, y na̱ chuná ni ̱ para tla̱n talacpúhualh ta̱k xtakmákalh ixti ̱cucán y ixtasa̱cua nac barco y tatakókelh Jesús.  







Cha̱tum chixcú ixactanu̱ ma ixespíritu tlajaná 21 Tácha̱lh

(Lc. 4.31‑37)

aktum ca̱chiquí ̱n huanicán Capernaum y acxni ni ̱tí itscuja Jesús alh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos nac ixpu̱tamakstoknican judíos huanicán sinagoga. 22 Ca̱ta̱chihuí ̱nalh la̱ cha̱t um lanca chixcú ni ̱ma̱ pucuta kalhí  

SAN MARCOS 1

80

tapáksi ̱t, y la̱ takaxmatko̱lh ixtachihuí ̱n ni ̱ ixtacatzí tú natahuán pues la̱ta tú ixca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱t ixca̱huanini ̱t la̱ tí xli ̱ca̱na ma̱ccha̱ní talacapa̱stacni y ni ̱ la̱ xa̱makapitzi tí na̱ ixtama̱sí ixtachihuín Dios nac ixpu̱tamakstoknicán. 23 Na̱ aná ixtanu̱ ma cha̱tum chixcú tí ixactanu̱ ma ixespíritu tlajaná. Jaé li ̱xcájnit talacapa̱stacni tzúculh ma̱lacpuhua̱ní xlacata cama̱ktási ̱lh Jesús y chuné huánilh: 24 ―Jesús xalac Nazaret, ¡capit a̱lacatunu! ¿Hua̱nchi tani ̱ta quila̱paktanu̱ya̱u juú? Huix tani ̱ta quila̱lactlahuayá̱u porque aquit clakapasá̱n y ccatzí xlacata Dios lacsacni ̱tán nali ̱scuja. 25 Jesús ca̱tasi ̱tzi ta̱chihuí ̱nalh amá tí ixma̱lacpuhua̱ní tlajaná: ―¡Acs cata̱ya huix tlajaná, y camactaxtu namá chixcú! 26 Amá ixespíritu tlajaná ma̱kuítilh amá chixcú pero mactáxtulh aktasama la̱ cachíyalh. 27 Hua̱k cristianos tajicuanko̱lh acxni tá̱cxilhli tú pá̱xtokli. Tzúculh tara̱huaní entre xlacán: ―¿Tucu jaé qui ̱taxtú? ¿Tucu yá sa̱sti tacatzí ̱n jaé? ¡Jaé chixcú tla̱n ca̱ma̱paksí tlajananí ̱n y takaxmatní! 28 Chuná amá lhu̱ hua cristianos xalac Galilea tzúculh tali ̱chihui ̱nán la̱ta tú ixtlahuá Jesús.  











Jesús ma̱ksa̱ní ixpuhuiticha̱t Simón Pedro (Mt. 8.14‑15; Lc. 4.38‑39)

29 Acxni

tatáxtulh amá nac sinagoga, Jesús ca̱tá̱alh Jacobo y Juan nac ixchiccán Simón y Andrés. 30 Li ̱ta̱chihui ̱nanca Jesús xlacata ixpuhuiticha̱t Simón ta̱tatlá  

ke̱tá nac tama porque kalhí palha lhcúya̱t. 31 Jesús lákalh ana ní ixmá, makachípalh má̱qui ̱lh lakasu̱t y tuncan mákxtakli lhcúya̱t amá cha̱t. Uyu sok tá̱qui ̱lh y tzúculh tlahuá tú naca̱ta̱huá.  

Jesús ca̱ma̱ksa̱ní lhu̱ hua ta̱tatlaní ̱n (Mt. 8.16‑17; Lc. 4.40‑41)

32 Acxni

istzucuma tapaklhtu̱tá amá chichiní li ̱minica Jesús lhu̱ hua ta̱tatlaní ̱n na̱ chuná tí ixca̱ctanu̱ ma ixespíritu tlajaná. 33 Lhu̱ hua cristianos xala amá ca̱chiquí ̱n támilh hasta yaj lá ixtatanu̱ kó nac ixchic Simón. 34 Jesús ca̱ma̱ksa̱ni ̱ko̱lh hua̱k la̱ta tú yá tá̱tat ixtakalhí, y na̱ chú ca̱cmá̱xtulh cristianos tí ixca̱ma̱lacpuhua̱ní ixespíritu tlajaná. Pero acxni ixtataxtú Jesús ni ̱ ixca̱ma̱xquí quilhtamacú natachihui ̱nán amá tlajananí ̱n porque xlacán ixtacatzí ticu yá chixcú ixuani ̱t Jesús.  



Jesús lakatza̱lakó hua̱k ca̱chiquí ̱n xalac Galilea (Lc. 4.42‑44)

35 Acxni

ya̱ itxkaká amá ca̱tzisní chu̱tacú ixpaklhtutá Jesús tá̱qui ̱lh y alh kalhtahuakaní Dios nac quilhapá̱n amá ca̱chiquí ̱n. 36 Acxni tá̱qui ̱lh Simón y xa̱makapitzi tí ixtata̱lapu̱ layá Jesús talacapútzalh cani ̱huá. 37 Acxni taqui ̱táka̱sli chuné tahuánilh: ―Lhu̱ hua cristianos taputzamá̱n ta̱cxilhputuná̱n. 38 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Chí ama̱na aná̱u a̱lacatunu ca̱lacchiquí ̱n ni ̱ma̱ tahuila̱na juú lacatzú xlacata na̱ tla̱n nacca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Dios amá  





81

SAN MARCOS 1​, ​2

cristianos porque huá xlacata aquit cli ̱mini ̱t ca̱quilhtamacú. 39 Chuná amá Jesús lakatza̱lako̱lh ca̱lacchiquí ̱n xalac Galilea. Acxni ixchá̱n aktum ca̱chiquí ̱n ixtanú nac sinagoga y aná ixli ̱chihui ̱nán Dios, na̱ chuná ca̱ma̱ksá̱ni ̱lh tí ixca̱ctanu̱ ma ixespiritucán tlajananí ̱n.  

Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum tí ixkalhí lepra tá̱tat (Mt. 8.1‑4; Lc. 5.12‑16)

40 Maktum

talacatzúhui ̱lh ní ixyá Jesús cha̱tum chixcú ixkalhí lepra tá̱tat. Acxni lákchilh tatzokostánilh y chuné ta̱chihuí ̱nalh: ―Ccatzí xlacata tla̱n quincuchi ̱ya, para lacasquina caquima̱ksa̱ni. 41 Jesús lakalhámalh, huilí ̱nilh ixmacán nac ixmacni y chuné kálhti ̱lh: ―Clacasquín, ca̱ksá̱nanti tuncán. 42 La̱ chihui ̱nanko̱lh, amá chixcú tuncan mákxtakli ixtá̱tat y tla̱n aksá̱nalh. 43 Acxni ixamajá Jesús li ̱ma̱páksi ̱lh: 44 ―Ni ̱tí cali ̱ma̱kalhchihui ̱ni la̱ aksa̱nani ̱ta, huata pu̱ la capit putzaya cha̱tum cura xlacata na̱cxilá̱n, y na̱ cama̱xqui mili ̱lakachixcuhui ̱n la̱ huani ̱t Moisés ixli ̱ma̱sta̱tcán acxni ta̱ksa̱nán tí takalhí namá tá̱tat, y xa̱huá chuná cati ̱huá yaj najicuaniyá̱n nama̱lacatzuhui ̱yá̱n porque yaj kalhi ̱yá̱n tá̱tat. 45 Amá chixcú alh, pero tzúculh ca̱li ̱ta̱kalhchihui ̱nán cati ̱huá la̱ ixaksa̱nani ̱t. Huá jaé xlacata a̱stá̱n Jesús yaj lá ixtanú aktum ca̱chiquí ̱n ní istzamacán porque tuncan ixlakapascán, mejor ixtamakxtaka  









nac quilhapa̱n ca̱chiquí ̱n ana ní ni ̱ ixlama lhu̱ hua cristianos. Pero latiyá ixtamín takaxmata lhu̱ hua xala cani ̱hua̱ ca̱lacchiquí ̱n. Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum chixcú ni ̱ma̱ laclu̱ nchu̱ ni ̱t

2

(Mt. 9.1‑8; Lc. 5.17‑26)

Ni ̱ tapasá̱rlalh lhu̱ hua chichiní Jesús taspitpá nac Capernaum y acxni tacátzi ̱lh cristianos xlacata xlá ixchimparani ̱t nac ixchic 2 lhu̱ hua támilh ta̱cxila, y yaj lá tatanu̱ ko̱lh ni ̱ para ixlacaquilhti ̱n ákxtaka; pero Jesús ca̱ma̱sí ̱nilh ixtachihui ̱n Dios. 3 Chu̱tacú ixchihui ̱nama acxni táchilh cha̱ta̱ti lacchixcuhuí ̱n tacucali ̱mín cha̱tum chixcú ni ̱ lá tla̱huán porque ixlaclu̱ nchu̱ ni ̱t. 4 Como snu̱ n istzamacán ni ̱ lá tapasá̱rlalh. Tú tatláhualh mejor tatá̱cxtulh ixaksti ̱n ákxtaka, a̱ksti ̱má̱cti ̱lh ti ̱tzú xachíhuix y aná talacmá̱cti ̱lh amá ta̱tatlá nac aktum camilla y tamá̱pi ̱lh lihua ní ixyá Jesús. 5 Acxni cá̱cxilhli Jesús xlacata xli ̱ca̱na ixtali ̱pa̱huán ixtachihuí ̱n, ixtapuhuán huá tla̱n nama̱ksa̱ní amá chixcú chuné huánilh: ―Hua̱k mintala̱kalhí ̱n aquit cma̱tzanke̱naniyá̱n. 6 Makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos aná ixtaya̱na y acxni takáxmatli ixtachihuí ̱n Jesús chuné talacpuhua: 7 “¿Hua̱nchi chú chihui ̱nán jaé chixcú? Li ̱kalhkama̱nama tara̱lacata̱qui ̱ma Dios, porque ni ̱ huí cristiano tí tla̱n ma̱tzanke̱nán tala̱kalhí ̱n y huata Quinti ̱cucán Dios tla̱n chuná nahuán.” 8 Jesús acxcátzi ̱lh tú  













82

SAN MARCOS 2 tze̱k ixtalacpuhuama̱na y chuné ca̱huánilh: ―¿Hua̱nchi lacpuhuaná̱tit xlacata ni ̱ lá cma̱tzanke̱nán tala̱kalhí ̱n? 9 Quila̱huaníu, ¿tucu ma̱s tuhua ma̱kantaxti ̱cán: huanicán cha̱tum chixcú: “Hua̱k mintalakalhí ̱n cma̱tzanke̱naniyá̱n”, o huanicán: “Cata̱qui, casacti mincamilla y catlá̱huanti”? 10 Aquit Xatalacsacni Chixcú camá̱n ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n ixli ̱tlihueke quintachihuí ̱n, para cma̱ksa̱ní jaé chixcú entonces na̱ ckalhí li ̱ma̱paksí ̱n cma̱tzanke̱nán tala̱kalhí ̱n ca̱quilhtamacú. Jesús huanipá amá ta̱tatlá: 11 ―Aquit cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n, cata̱qui, casacti mincamilla y capit nac mínchic. 12 Amá chixcú tá̱qui ̱lh, sacli ixcamilla ní ixpu̱li ̱mincani ̱t y táxtulh la̱ta hua̱k ta̱cxilhko̱ma̱na. Lhu̱ hua cristianos tapa̱xahuako̱lh y talakachixcúhui ̱lh Dios. Ixtahuán entre xlacán: ―Ni ̱cxni ixacxilhni ̱táu tú acxilhma̱náu jaé quilhtamacú.  







Jesús huaní catakókelh cha̱tum chixcú huanicán Leví (Mt. 9.9‑13; Lc. 5.27‑32)

13 A̱ stá̱n

Jesús ampá ixquilhtu̱n pupunú Galilea; lhu̱hua cristianos talákcha̱lh aná y xlá tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní. 14 Acxni ixtaspitma ácxilhli ixkahuasa Alfeo huanicán Leví, ixuí nac tijia ca̱ma̱taji ̱ma tí talakaxokó impuestos; Jesús huánilh: ―Huix na̱ caquintakoke ana ní cama an. Entonces Leví ni ̱ ma̱s tú lacpúhualh y na̱ tuncan takókelh Jesús.  

15 Jesús

alh hua̱yán nac ixchic Leví, xlá ca̱tá̱alh ixdiscípulos, y ana ní ca̱ma̱hui ̱ca na̱ támilh tahua̱yán lhu̱ hua tí ni ̱ ixca̱cxilhputuncán ixma̱lakaxoke̱naní ̱n tumi ̱n, na̱ chuná lhu̱ hua tí ixtalaktzanka̱ni ̱t y ni ̱tú ixca̱li ̱cxilhcán. 16 Makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos y fariseos acxni tá̱cxilhli tí ixca̱ta̱hua̱yama Jesús ni ̱ ma̱tlá̱ni ̱lh y huá tali ̱huánilh ixdiscípulos: ―¿Como chí huixín mima̱kalhtahuake̱nacán ca̱ta̱hua̱yán ixma̱lakaxoke̱nani ̱n tumi ̱n y tí talaktzanka̱ni ̱t? 17 Jesús ca̱káxmatli tú ixtaquilhuama̱na y chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh amá lacchixcuhuí ̱n: ―Aquit cca̱ta̱talakxtumí porque huata tamaclacasquín doctor tí takalhí tá̱tat, y tí tapuhuán ni ̱ ta̱tatlá y tla̱n talama̱na ni ̱ tamaclacasquín cuchi ̱ná. Aquit cca̱lakmini ̱t tí takalhí tala̱kalhí ̱n xlacata natalakxta̱palí ixlatama̱tcán, y ni ̱ cca̱lakmini ̱t tí catzí tla̱n talama̱na.  



Kalasquinicán Jesús tucu xlacata li ̱katxtaknancán (Mt. 9.14‑17; Lc. 5.33‑39)

18 Maktum

quilhtamacú acxni ixta̱má̱n takatxtaknán fariseos y tí ixtakaxmatni ̱t ixtachihuí ̱n Juan Bautista, makapitzi talákmilh Jesús y takalasquínilh: ―¿Hua̱nchi tí takaxmatni ̱t tú ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh Juan Bautista y na̱ chuná fariseos takatxtaknán jaé chichiní, y tí huix takokeyá̱n ni ̱ takatxtaknán? 19 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―¿Puhuaná̱tit huixín ca̱mini ̱ní natakatxtaknán tí ca̱huanicani ̱t  

83

SAN MARCOS 2​, ​3

nataán nac aktum pu̱tamakáxtokni mientras aná ca̱ta̱lahui xalí ̱i ̱t kahuasa? Ni ̱ capuhuántit xlacata amá kahuasa nama̱tla̱ní tí nakatxtaknán o ni ̱ nahua̱yán. 20 Pero nachá̱n quilhtamacú nalakó fiesta y amá kahuasa naán a̱lacatunu, na̱ chuná la̱ aquit cama akspulá, entonces na̱ natakatxtaknán ma̱squi ni ̱tí caca̱li ̱ma̱páksi ̱lh. 21 ’Porque tí kaxmata tú aquit cli ̱chihui ̱nán y quili ̱pa̱huán, na̱ chuné qui ̱taxtú quintama̱sí ̱n: Ni ̱ huí cristiano tí lakuilí aktum aklhchú luxu con actzú sa̱sti lháka̱t, porque acxni tachaké, tla̱n ma̱s lanca talacaxti ̱ta que la̱ xapu̱ lh ixuani ̱t. 22 Na̱ chuná ni ̱ lá muju̱cán pulque acxni tlihuekema nac aklhchú ixmakxu̱ hua borrego porque tla̱n pa̱panka y laktzanká ixmakxu̱ hua borrego y pulque. Huá xlacata mini ̱ní siempre muju̱cán sa̱sti pulque nac sa̱sti ixmakxu̱ hua borrego.  





Ixdiscípulos Jesús ca̱li ̱huanicán catapúlhulh trigo acxni ni ̱tí itscuja (Mt. 12.1‑8; Lc. 6.1‑5)

23 Aktum

chichiní acxni hua̱k ixjaxcán Jesús ixca̱ta̱tla̱huama ixdiscípulos nac ca̱tucuxtu ixpu̱chancán trigo. Xlacán tzúculh taquí ixtahuácat la̱ta tatla̱huama̱na. 24 Makapitzi fariseos tí aná ixtalapu̱lá ca̱ma̱nóklhulh y chuné tahuánilh Jesús: ―Amá, cá̱cxilhti. ¿Como chí midiscípulos taqui ̱ma̱na ixtahuácat trigo jaé quilhtamacú acxni ni ̱ quili ̱scujutcán? 25 Jesús ca̱kálhti ̱lh:  



―¿Huixín ni ̱cxni li ̱kalhtahuakani ̱tántit tú tláhualh rey David maktum quilhtamacú acxni ca̱tá̱tzincxli ixcompañeros? 26 Mili ̱catzi ̱tcán xlacata rey David tánu̱ lh nac pu̱siculan, tíyalh tasicuna̱tlau simita ni ̱ma̱ huata tla̱n ixtahuá curas, pero xlá ca̱ta̱huako̱lh ixcompañeros. Jaé quilhtamacú ixca̱puxcún cha̱tum cura ni ̱ma̱ ixuanicán Abiatar. 27 Jesús ca̱huanipá: ―Dios li ̱ma̱paksí ̱nalh jaé chichiní xlacata natajaxa cristianos y naca̱macuaní, ni ̱ xlacata nata̱k xtakajnán jaé quilhtamacú para tú tamaclacasquiní ixli ̱tlahuatcán. 28 Huá xlacata aquit Xatalacsacni Chixcú na̱ ckalhí tapáksi ̱t nacca̱huaní natatlahuá cristianos tú ma̱s ca̱mini ̱ní jaé quilhtamacú.  





Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum tí ixmacasca̱cni ̱t

3

(Mt. 12.9‑14; Lc. 6.6‑11)

Maktum quilhtamacú acxni ixjaxcán Jesús tanu̱pá nac sinagoga ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos. Na̱ aná ixtanu̱ ma cha̱tum chixcú, itsca̱cko̱ni ̱t ixmacán ni ̱ lá tú ixli ̱tlahuá. 2 Ixenemigos ixtatzucuni ̱ttá tascalí Jesús para huí tí nama̱ksa̱ní amá chichiní acxni hua̱k ixli ̱huancán tí tú nali ̱scuja, y chuná xlacán tla̱n tú natali ̱ma̱lacapú. 3 Jesús acxcátzi ̱lh y ta̱chihuí ̱nalh amá chixcú tí ixmacasca̱cko̱ni ̱t: ―Cata̱ya xlacata hua̱k cristianos nata̱cxilá̱n. 4 Tí ixtascali ̱ma̱na chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh:  





84

SAN MARCOS 3 ―¿Tucu puhuaná̱tit ma̱s macuán tlahuacán jaé chichiní acxni hua̱k li ̱huancán tí nascuja? ¿Tú tla̱n, o tú ni ̱ tla̱n? ¿Lakma̱xtunicán ixli ̱stacni cha̱tum cristiano, o li ̱makxtakcán cani ̱lh? Xlacán huata acs tatá̱yalh y ni ̱ takalhtí ̱nalh tú ca̱huánilh Jesús. 5 Jesús lakapútzalh y sí ̱tzi ̱lh tziná porque xlacán ni ̱ ixtama̱kachakxi ̱putún xlacata ma̱s macuán ca̱makta̱yacán cristianos catu̱ya̱huá quilhtamacú. Entonces huanipá amá chixcú: ―Castonkti mimacán. Xlá stonkli ixmacán y tuncán cá̱xlalh la̱ ixmacasca̱cni ̱t. 6 Amá fariseos ixenemigos Jesús tatáxtulh y a̱stá̱n tzúculh tata̱lacchihui ̱nán cristianos tí ixtata̱ya̱na rey Herodes xlacata natalacputzá la̱ tla̱n natamakní Jesús.  



Lhu̱ hua cristianos tatamakstoka ixquilhtu̱ n pupunú

7 A̱ stá̱n

Jesús ca̱tá̱alh ixdiscípulos ixquilhtu̱ n pupunú, lhu̱ hua cristianos xalac Galilea tatakókelh. 8 Na̱ chuná tí mákat ixtalama̱nanchá acxni ixtacatzí la̱ ixca̱ma̱ksa̱ní Jesús ta̱tatlaní ̱n y la̱ ixchihui ̱nán ixtamín ta̱cxila, xalac Judea, xalac Jerusalén, xalac Tiro, Sidón, Idumea y tí ixtalama̱nanchá ixtampakán kalhtu̱choko Jordán. 9 Huá jaé xlacata ca̱huánilh ixdiscípulos catama̱cá̱xnilh aktum akpáklha̱t, y aná natajú xlacata ni ̱ natata̱ra̱slaka o natalacxquití cristianos. 10 Porque acxni ixta̱cxila tí ixca̱ma̱ksa̱ni ̱ni ̱t hua̱k ixtamakachipaputún. 11 Na̱ ixtamín cristianos tí ixca̱ma̱lacpuhua̱ní  







ixespíritu tlajaná; acxni ixta̱cxila ixtatatzokostaní y chuné ixtama̱ktasí xlacata natama̱laksí: ―Huix Cristo Ixkahuasa Dios. 12 Pero Jesús ca̱tasi ̱tzi ixca̱ma̱quilhacslí xlacata ni ̱ natama̱laksí y ni ̱ natahuán ticu yá chixcú ixuani ̱t.  

Jesús ca̱lacsaca cha̱cu̱tuy ixapóstoles tí natali ̱chihui ̱nán (Mt. 10.1‑4; Lc. 6.12‑16)

13 Maktum

Jesús talacá̱cxtulh nac aktum sipi y aná ca̱ma̱mákstokli makapitzi lacchixcuhuí ̱n tí xlá ixlacasquín, y acxni talakminko̱lh 14 Jesús ca̱lí ḻ hca̱lh cha̱cu̱t uy ixlacata tí ma̱s ca̱li ̱pá̱hualh xlacata siempre natatakoké y naca̱ma̱lakachá ca̱lacchiquí ̱n xlacata natali ̱chihui ̱nán ixtachihui ̱n Dios. 15 Xlá ca̱má̱xqui ̱lh tapáksi ̱t tla̱n natama̱ksa̱ní tí takalhí tá̱tat, na̱ chuná natamacma̱xtú tí ca̱makatlajani ̱t ixespíritu tlajaná. 16 Jaé cha̱cu̱tuy apóstoles tí ca̱líḻ hca̱lh Jesús chuné ixca̱huanicán: Simón, pero Jesús huilí ̱nilh ixliaktuy ixtacuhui ̱ní Pedro; 17 Jacobo y Juan ixlakkahuasán Zebedeo tí na̱ ca̱li ̱ma̱pa̱cúhui ̱lh “Boanerges” (jaé tachihuí ̱n huamputún “ixlakkahuasán tají ̱n”); 18 A ndrés, Felipe, Bartolomé, Mateo y Tomás; Jacobo ixkahuasa Alfeo; Tadeo; Simón tí xapu̱ lh ixca̱ta̱lapu̱ lá pu̱tum tí ixtali ̱tapa̱cuhuí cananistas; 19 Judas Iscariote tí a̱stá̱n macamá̱sta̱lh Jesús.  





85

SAN MARCOS 3

Li ̱yahuacán Jesús xlacata ta̱scuja tlajaná (Mt. 12.22‑32; Lc. 11.14‑23; 12.10)

Jesús ca̱ta̱taspitpá ixdiscípulos nac ixchic. 20 Ixta̱má̱n tahua̱yán, pero lhu̱ hua cristianos tachimpá y yaj lá tahuá̱yalh. 21 Makapitzi ixli ̱talakapasni Jesús na̱ tacátzi ̱lh y támilh xlacata natalí ̱n, porque xlacán na̱ ixtapuhuán Jesús ixchiyani ̱t. 22 Makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos na̱ táchilh ixtamina̱chá nac Jerusalén, y tzúculh tali ̱chihui ̱nán Jesús: ―Jaé chixcú ta̱scuja y li ̱pa̱huán Beelzebú ixpuxcucan tlajananí ̱n, huá xlacata tla̱n ca̱li ̱macma̱xtú cristianos ixespiritucan tlajananí ̱n. 23 Jesús ca̱tasánilh y tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní amá lacchixcuhuí ̱n: ―¿Hua̱nchi puhuaná̱tit huixín xlacata tí ta̱scuja tlajaná tla̱n ta̱ra̱si ̱tzi ̱ní pi ̱huá tlajaná tí makta̱yama? 24 Tú quila̱li ̱ya̱huayá̱u huixín na̱ chuné qui ̱taxtú, para nac aktum ca̱chiquí ̱n hua̱k ma̱paksi ̱naní ̱n tatapitzí y tara̱nica, ni ̱ para maka̱s tata̱yaní tara̱lactlahuakó. 25 Na̱ chuné qui ̱taxtupará, para tí talama̱na nac aktum pu̱táhui ̱lh tzucú tara̱nictahuilá entre li ̱talakapasni, ni ̱ maka̱s quilhtamacú tla̱n tata̱kahuani ̱kó. 26 Huá xlacata cca̱li ̱huaniyá̱n para hua̱k tlajaná tatapitzí y tara̱lacata̱quí entre compañeros, ni ̱lá tamakapalá maka̱s porque sok natara̱lactlahuakó entre xlacán. 27 ’Huixín na̱ capuhuántit xlacata ni ̱ huí cristiano tí tla̱n  





makkalha̱nán cha̱tum tlihueke chixcú para ni ̱ pu̱ la tla̱n akchi ̱huilí, huata chuná tla̱n makkalhán tú kalhí nac ixchic. 28 ’Aquit cca̱huaniyá̱n xlacata Dios tla̱n ca̱ma̱tzanke̱naní cristianos hua̱k ixtala̱kalhi ̱ncán na̱ chuná para tali ̱quilhán ni ̱ lactlá̱n tachihuí ̱n. 29 Pero tí acxila ixtascújut Espíritu Santo y huan xlacata ixtascújut tlajaná, ni ̱lá catica̱ma̱tzanke̱nánilh y siempre takalhí nahuán ixtala̱kalhi ̱ncán cani ̱cxnihuá. 30 Jesús ca̱huánilh jaé takalhchihuí ̱n porque xlacán ixtaquilhuama̱na xlacata xlá ixta̱scuja y ixli ̱pa̱huán tlajaná.  





Ixna̱na ixnata̱camán Jesús tali ̱kalasquini ̱nán











(Mt. 12.46‑50; Lc. 8.19‑21)

31 Acxni

táchilh ixna̱na ixnata̱camán Jesús tatamákxtakli nac quilhtí ̱n huata tama̱tasaní ̱nalh xlacata nataxtú porque snu̱ n istzamacán. 32 Tí lacatzú ixtahuila̱na ní ixuí Jesús chuné tahuánilh: ―Mina̱na y minata̱camán taya̱na nac quilhtí ̱n tata̱chihuinamputuná̱n. 33 Pero Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―¿Ticu yá quina̱na y quinata̱camán? 34 Entonces acs ca̱laca̱cxilhko̱lh hua̱k cristianos tí ixtahuila̱na aná lacatzú y chuné ca̱huanipá: ―Aquit ccatzí xlacata hua̱k huixín la̱ quina̱na y quinata̱camán, 35 porque aquit cca̱huaniyá̱n xlacata tí tlahuá y latamá la̱ lacasquín Dios natalatamá cristianos, huá namá cli ̱macá̱n la̱ quina̱na y la̱ quinta̱cam cani ̱cxnihuá quilhtamacú.  







SAN MARCOS 4

86

Xatakalhchihuí ̱n cha̱tum chana̱ná (Mt. 13.1‑9; Lc. 8.4‑8)

4

Maktum quilhtamacú Jesús ampá chihui ̱nán ixquilhtu̱ n pupunú. Lhu̱ hua cristianos tatamákstokli huá xlacata Jesús li ̱táju̱lh nac aktum barco y tatampú̱ xtulh ixquilhtu̱ n pupunú hua̱k cristianos tatamákxtakli ixquilhtú̱ n. 2 Tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní caj la̱ xacuento takalhchihuí ̱n xlacata tla̱n natama̱kachakxi ̱ní tú ixca̱huaniputún, y chuné tzúculh ca̱ta̱chihui ̱nán: 3 ―Tla̱n cama̱kachakxí ̱tit tú camá̱n ca̱huaniyá̱n: Maktum quilhtamacú cha̱tum chixcú alh chan ixtalhtzi trigo nac ixpu̱chaná̱n. 4 La̱ta itspuyuti ̱lhama ixli ̱chánat lhu̱ hua ixtalhtzi ixtachaná̱n tama̱chá nac tijia; acxni tá̱cxilhli lactzu̱ spitu hua̱k tasacuako̱lh. 5 Makapitzi ixli ̱chánat tama̱chá nac ca̱chihuixni huata ixkalhí tziná tla̱n tíyat. Ni ̱ lhu̱ hua chichiní tapasá̱rlalh uyu sok ta̱kpunko̱lh porque ni ̱ pu̱lhma̱n ixuí tla̱n tíyat. 6 Pero acxni táxtulh chichiní ca̱xkoyuko̱lh ixpakén y tasca̱cko̱lh porque ni ̱ pu̱lhmá̱n ixtamaca̱ni ̱t ixtankaxe̱kcán. 7 Makapitzi ixtachán tama̱chá nac ca̱xpayatni. Ni ̱ ixli ̱maka̱s quilhtamacú uyu ta̱kpunko̱lh, pero ma̱s lacapala tástacli kajni, tama̱ksniko̱lh y ni ̱tú tástacli ixtachaná̱n. 8 Pero lhu̱ hua ixtachaná̱n tama̱chá nac tla̱n tíyat, jaé hua̱k tástacli y tamá̱sta̱lh lhu̱ hua ixtahuácat. Huí ni ̱ma̱ tamá̱sta̱lh puxumacá̱u, tutumpuxum, y aktum ciento  













ixtahuacatcán la̱ta akatunu xatalhtzi ni ̱ma̱ ca̱chanca. 9 Jesús chuné ca̱huánilh acxni ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh: ―Tí kalhí ixtakén cakáxmatli tú cca̱huanimá̱n y tla̱n cama̱kachákxi ̱lh.  

Tú xlacata ixca̱li ̱huán la̱ xacuento takalhchihuí ̱n (Mt. 13.10‑17; Lc. 8.9‑10)

10 Acxni

ixacstu tamákxtakli Jesús, ixdiscípulos y xa̱makapitzi tí siempre ixtatakoké tama̱lacatzúhui ̱lh y takalasquínilh tucu ixuamputún amá takalhchihuí ̱n. 11 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Huixín Dios ca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n la̱ xlá ama huilí ixtapáksi ̱t ca̱quilhtamacú y la̱ lacasquín natalatamá cristianos, pero xa̱makapitzi tiene que nacca̱ta̱ma̱lacastucní tú talakapasa, y ni ̱ para chú ama taputzá natama̱kachakxí. 12 Porque xlacán masqui lhu̱ hua tú ctlahuá xlacata nacca̱ma̱lacahua̱ní la̱ ni ̱ catalacahuá̱nalh; ma̱squi quintakaxmata la̱ ni ̱tú catama̱kachákxi ̱lh. Y para ni ̱ lá taca̱najlá la̱ cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Dios, xlá ni ̱ catica̱ma̱tzanke̱nánilh ixtala̱kalhi ̱ncán.  



Jesús lacspi ̱ta tú huamputún xatakalhchihui ̱n chana̱ná (Mt. 13.18‑23; Lc. 8.11‑15)

13 Jesús

ca̱ta̱chihui ̱nampá tí takalasquínilh: ―Para huixín ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit jaé ixtakalhchihui ̱n chana̱ná y ni ̱ tuhua, ¿niculá naca̱ma̱kachakxi ̱yá̱tit xa̱makapitzi takalhchihuí ̱n ni ̱ma̱

87

SAN MARCOS 4

camá̱n ca̱huaniyá̱n a̱stá̱n? 14 Jaé chixcú tí alh chana̱nán na̱ chuná la̱ cha̱tum chixcú tí li ̱chihui ̱nán ixtachihui ̱n Dios. 15 Tachaná̱n ni ̱ma̱ tama̱chá nac tijia na̱ chuná qui ̱taxtú la̱ acxni cristianos takaxmata ixtachihui ̱n Dios, pero mina̱chá tlajaná y ma̱xtukó jaé talacapa̱stacni ni ̱ma̱ ma̱nu̱ca nac ixnacú. 16 Tachaná̱n ni ̱ma̱ tama̱chá nac ca̱chihuixni na̱ chuná qui ̱taxtú la̱ makapitzi cristianos acxni takaxmata ixtachihui ̱n Dios tuncán talakatí y tali ̱pa̱huán Dios. 17 Pero con ta̱kspulá tú ni ̱ tla̱n, o ca̱li ̱chihui ̱nancán xlacata tali ̱pa̱huán Dios, y como ixnacujcán ni ̱ tla̱n tali ̱ma̱tzamani ̱t ixtalacapa̱stacni Dios tali ̱makxtaka tuncán y yaj tali ̱pa̱huán. 18 Amá li ̱chánat ni ̱ma̱ tama̱chá ca̱xpayatni na̱ chuná la̱ lhu̱ hua cristianos acxni takaxmata ixtachihui ̱n Dios taca̱najlá y tali ̱pa̱huán Dios. 19 Pero la̱ta li ̱án ixlatama̱tcán tzucú ta̱katuyún, tzucú tali ̱pa̱huán huata ixtumi ̱ncán y la̱ li ̱pa̱xáu natalatamá y chuná tama̱ksni ̱kó tú ixtali ̱pa̱huán y ni ̱ tama̱stá ixtahuacatcán. 20 Li ̱chánat ni ̱ma̱ tama̱chá nac tla̱n tíyat y tamá̱stalh ixtahuacatcán na̱ chuná la̱ cristianos tí takaxmata ixtachihui ̱n Dios, taca̱najlá y tali ̱pa̱huán Dios y tatlahuá tú ca̱li ̱ta̱chihui ̱nancán na̱ chuná la̱ catamá̱sta̱lh ixtahuacatcán; huí ni ̱ma̱ tama̱stá puxumacá̱u, tutumpuxum, o aktum ciento ixlacata ixtahuácat la̱ta akstum tachihuí ̱n ni ̱ma̱ takáxmatli.  













Jesús li ̱chihui ̱nán aktum lámpara 21 Jesús

(Lc. 8.16‑18)

ca̱li ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh aktum lámpara y chuné ca̱huánilh;

―¿Puhuaná̱tit huixín xlacata tí kalhí aktum lámpara huilí ixtampi ̱n ixpu̱tama, o ma̱kalhchuhuajú nac aktum caju̱ n? Ni ̱ huí cristiano tí chú tlahuá, porque huixín catzi ̱yá̱tit xlacata aktum lámpara siempre huili ̱cán ta̱lhmá̱n xlacata nalacacha̱nkó cani ̱huá. 22 Ni ̱ lá tú tze̱k tlahuacán y ni ̱ lá catitacátzi ̱lh xa̱makapitzi ixli ̱maka̱s quilhtamacú; y lhu̱ hua la̱ta tú cca̱huaniyá̱n para chí ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit tzanka̱xní hua̱k pa̱t ma̱kachakxi ̱yá̱tit. 23 Huá xlacata cca̱li ̱huaniyá̱n para kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán, cakaxpáttit quintachihuí ̱n. 24 Jesús ca̱huanipá: ―Tla̱n cama̱kachakxí ̱tit tú kaxpatá̱tit porque na̱ chuná la̱ lacasquiná̱tit tú ixtatláhualh cristianos milacatacán, o la̱ huixín la̱makta̱yayá̱tit, Dios na̱ chuná ama ca̱li ̱kalhi ̱yá̱n huixín y ma̱s cha̱ naca̱ma̱xqui ̱yá̱n para kaxpatá̱tit ixtachihuí ̱n. 25 Porque tí tlahuá tú kaxmata, Dios ma̱s ama ma̱xquí tla̱n talacapa̱stacni ma̱squi kalhi ̱yá, pero tí ni ̱ lhu̱ hua tú kalhí Dios ama maklhtí hasta ni ̱ma̱ ixli ̱skalhma̱ca.  







Xatakalhchihuí ̱n ixtalhtzi trigo

26 Jesús

ca̱huanipá: ―Ixtapáksi ̱t Dios nac ca̱quilhtamacú ama lacatzucú na̱ chuná la̱ acxni cha̱tum chixcú an spuyumí ixli ̱chánat ixca̱tucuxtu ni ̱ma̱ tla̱n ca̱xtlahuani ̱t. 27 Xlá an latahuilá nac ixchic xlacata a̱stá̱n naampará a̱huata naquí ixtahuácat. Tapasa̱rlá chichiní y ca̱tzisní, xlá ni ̱ li ̱puhuán ixtachaná̱n porque catzí ama staca. 28 Amá li ̱chánat  



88

SAN MARCOS 4​, ​5 pu̱la taxtuní ixtankáxe̱k, ixpakán, xaxánat, y a̱stá̱n ma̱stá ixtahuácat; jaé tachaná̱n hua̱k tíyat má̱xqui ̱lh tú nali ̱staca o nali ̱latamá. 29 Acxni cha̱n ixquilhta nacatlán ixtahuácat a̱huata an xlacata naquí ixtahuácat ixtrigo.  

Xatakalhchihui ̱n akatum quihui ni ̱ma̱ lacapala staca (Mt. 13.31‑32; Lc. 13.18‑19)

30 ’¿Niculá

puhuaná̱tit huixín ama lacatzucú ixtapáksi ̱t Dios nac ca̱quilhtamacú, o tucu ya̱ takalhchihuí ̱n tla̱n ixli ̱ma̱lacastucui? 31 Tla̱n puhuaná̱tit xlacata ama lacatzucú la̱ pa̱xtoka aktum ixtalhtzi mostaza acxni chancán nac tíyat. Huá jaé ma̱s xalactzú ixtalhtzi quihui ni ̱ma̱ lacapala tastaca nac ca̱quilhtamacú. 32 Pero acxni chancani ̱ttá, tzucú staca y lanca quihui huan ni ̱ la̱ xa̱makapitzi quihui ni ̱ma̱ na̱ lacapala tastaca nac ixakán tla̱n taske̱ka y tajaxa lactzu̱ spitu ni ̱ma̱ takospu̱lá porque snu̱ n lanca pakastaca.  



Jesús siempre ixli ̱chihui ̱nán la̱ cuentos 33 Jesús

(Mt. 13.34‑35)

acxni ixca̱ta̱chihui ̱nán cristianos siempre ixca̱li ̱ta̱chihui ̱nán la̱ cuentos xlacata natama̱kachakxí ixtachihui ̱n Dios ni ̱ma̱ ixca̱ma̱si ̱niputún. 34 Ni ̱cxni chu̱ta ixma̱kalhchihui ̱ní para ni ̱ ixca̱ta̱ma̱lacastucní tú xlacán ixtalakapasa o ixtacatzí; y para ixdiscípulos ni ̱ tla̱n ixtama̱kachakxí tú ixca̱huaní a̱stá̱n tla̱n ixca̱lacspi ̱tní tú ixca̱huaniputún.  

Jesús ma̱xuncú akxtulú̱ n (Mt. 8.23‑27; Lc. 8.22‑25)

35 Amá

chichiní acxni tzúculh tapaklhtu̱tá Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Chí ca̱huí ixa̱quilhtu̱tu pupunú. 36 Lhu̱ hua cristianos tatamákxtakli ixquilhtu̱ n pupunú, ixdiscípulos tatáju̱ lh nac barco ní ixtaju̱ majá Jesús; makapitzi barcos na̱ tatakókelh pakán ní ixama. 37-38 Jesús táma̱lh ixtanke̱n barco xlacata nalhtatá acxtícalh aktum cojín. Ixli ̱puntzú také̱talh akxtulú̱ n, chúchut tanu̱ ko̱lh nac barco y actzú ni ̱ má̱ktzi ̱lh. Entonces ixdiscípulos lacapala tama̱stácni ̱lh Jesús y tahuánilh: ―¡Maestro! ¿Huix ni ̱ caso tlahuaya la̱ amá̱n mu̱ xtuyáu? 39 Jesús tá̱qui ̱lh y acxni ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh ixtachihuí ̱n amá u̱ n y pupunú, chuné ca̱huánilh: ―¡Acs catahuilátit y catake̱nú̱tit! Amá akxtulú̱ n také̱nu̱ lh tuncán acs tatu̱tako̱lh, na̱ chuná pupunú. 40 Ixdiscípulos ca̱huánilh: ―¿Hua̱nchi pucuta jicuaná̱tit? ¿Nicu alh milicamamacán la̱ huaná̱tit quila̱li ̱pa̱huaná̱u? 41 Xlacán ma̱s tajicuanko̱lh ixtara̱huaní entre xlacán: ―¿Cha̱ ticu yá chixcú jaé tí quinca̱ta̱lapu̱ layá̱n? ¡Hasta na̱ tla̱n takaxmatní u̱ n y pupunú acxni ca̱ta̱chihui ̱nán!  









Cha̱tum ixactanu̱ ma ixespíritu tlajaná nac Gadara

5

(Mt. 8.28‑34; Lc. 8.26‑39)

Tácha̱lh aktum ca̱chiquí ̱n huanicán Gadara xa̱quilhtu̱tu

89

SAN MARCOS 5

pupunú. 2 Acxni tá̱ctalh Jesús talacatzúhui ̱lh cha̱tum chixcú ixactanu̱ ma ixespíritu tlajaná. 3 Jaé chiyajua chixcú ixlama nac campúsantu y ni ̱ lá tí ixmakatlajá xlacata nachi ̱huilí. 4 Maklhu̱ hua li ̱chi ̱huili ̱ca cadenas nac ixmacán ixtantú̱ n, pero ni ̱tú ixli ̱macuán porque siempre ixca̱lacpucha cadenas, ni ̱cxni tí makatlájalh. 5 Ca̱cuhuiní y ca̱t zisní siempre ixán aktasatapu̱lí ca̱lacsipijni y ní ca̱muju̱cani ̱t ni ̱n. Catunu ixacstu ixli ̱ma̱xqui ̱cán xlacata nala̱kalhi ̱cán. 6 Huá xlacata acxni ácxilhli Jesús lákmilh, tatzokostánilh ixlacatí ̱n y chuné ta̱chihuí ̱nalh: 7 ―Jesús Ixkahuasa Dios, ¿hua̱nchi tani ̱ta quila̱paktanu̱yá̱u? 8 Jesús huánilh amá chixcú tí ixma̱lacpuhua̱ní ixespíritu tlajaná: ―¡Ixespíritu tlajaná, camactaxtu tuncán namá chixcú! Xlá chuné kálhti ̱lh: ―Catlahua li ̱tlá̱n, ni ̱ caquila̱ma̱k xtakajní ̱u. 9 Jesús kalasquinipá: ―¿Niculá huanicana? Xlá kalhtí ̱nalh: ―Cli ̱tapa̱cuhui ̱yá̱u “Legión”, porque quincha̱lhu̱ huacán tí cmactanu̱ ma̱náu jaé chixcú. 10 Ca̱li ̱tlá̱n tamáksquilh Jesús xlacata ni ̱ caca̱ma̱lakácha̱lh a̱lacatunu pu̱latama̱n; 11 y acxni tá̱cxilhli ixtahua̱yampu̱ lá pakán nac sipi ma̱x como aktuy mi ̱lh paxni, 12 ca̱li ̱tlá̱n tahuánilh Jesús amá ixespiritucán tlajananí ̱n: ―Quila̱ma̱xquí ̱u li ̱tlá̱n nactanu̱yá̱u siquiera ixmacnicán namá paxni ni ̱ma̱ talaya̱na nanú lacatzú.  





















13 Jesús

ca̱má̱xqui ̱lh li ̱tlá̱n y amá ixespiritucán tlajananí ̱n tamactáxtulh amá chixcú y tatánu̱ lh ixmacnicán paxni. Pero acxni tatánu̱ lh amá paxni tzúculh talactza̱lanán cani ̱huá la̱ catachiyalh, huá xlacata tali ̱pa̱tástalh lacatum ca̱kalhpu̱ lhma̱n tataju̱chá nac chuchut pupunú y aná hua̱k tamu̱ xtuko̱lh. 14 Tí ixtamaktakalhma̱na paxni acxni tá̱cxilhli la̱ tani ̱ko̱lh ixpaxnicán tajicuanko̱lh y táalh tatza̱lh tahuán tú ixta̱kspulani ̱t nac ca̱chiquí ̱n y tí ixtalama̱na ca̱tucuxtu; lhu̱ hua cristianos támilh talacahua̱nán. 15 Acxni táchilh ní ixyá Jesús, tá̱cxilhli amá chixcú tí xapu̱ lh ixactanu̱ ma ixespíritu tlajaná, aná curucs ixuí ixlhaka̱nani ̱t y yaj la̱ cachíyalh ixtasí; xlacán tajicuanko̱lh. 16 Tí tla̱n ixta̱cxilhni ̱t la̱ ixqui ̱taxtuni ̱t talacspí ̱tnilh xa̱makapitzi la̱ tamactáxtulh tlajananí ̱n amá chixcú y tatánu̱ lh ixmacnicán paxni. 17 Acxni tla̱n tama̱kachákxi ̱lh tzúculh tahuaní Jesús xlacata ni ̱ catamákxtakli ixpu̱ latama̱ncán y caalh a̱lacatunu. 18 Jesús ca̱kaxmátnilh taju̱pá nac barco, entonces amá chixcú tí ma̱ksá̱ni ̱lh huánilh xlacata ixtakokeputún la̱ta ní pakán ixama Jesús. 19 Jesús ni ̱ ma̱tlá̱ni ̱lh tú ixmaksquín y chuné huánilh: ―Mejor capit ca̱cxila mili ̱talakapasni cmínchic, caca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ni la̱ lakalhamani ̱tán y ma̱ksa̱ni ̱ni ̱tán Dios.  











90

SAN MARCOS 5 20 Amá

chixcú alh pero tzúculh li ̱chihui ̱nán Jesús la̱ ixma̱ksa̱ni ̱ni ̱t, y acxni tí ixtakaxmata ixtaca̱cní Jesús la̱ ixca̱tlahuá ixtascújut. Chuná ixli ̱chihui ̱nancán Jesús nac lactzu̱ ca̱lacchiquí ̱n xala amá pu̱latama̱n huanicán Decápolis. Cha̱tum pusca̱t li ̱tamacuacá ixlháka̱t Jesús y aksa̱nán (Mt. 9.18‑26; Lc. 8.40‑56)

21 Jesús

cha̱mpá ixa̱quilhtu̱tu pupunú ní ixmini ̱tanchá, pero lhu̱ hua cristianos ixtatamakstokni ̱t ana ní cha̱lh y xlá ca̱ta̱tamákxtakli ixquilhu̱ n pupunú. 22 Ixli ̱puntzú chilh cha̱tum xapuxcu tí ixtama̱paksi ̱nán nac sinagoga xala ca̱chiquí ̱n ixuanicán Jairo. Acxni lákchilh Jesús tatzokostánilh, 23 y chuné huánilh ca̱li ̱tlá̱n: ―Catlahua li ̱tlá̱n capit li ̱macxamaya mimacán quintzuma̱t porqui ni ̱majá, pero huix tla̱n ma̱ksa̱ni ̱ya xlacata tla̱n nalatama̱pará. 24 Jesús ma̱t lá̱ni ̱lh y tá̱alh amá chixcú nac ixchic, lhu̱ hua cristianos tatakókelh hasta ixtalacxquititi ̱lhá Jesús. 25 Na̱ aná ixán cha̱tum puxca̱t ta̱tatlá, ixkalhi ̱yá akcu̱tuy ca̱ta la̱ta ixmakstajma y ni ̱cxni itxuncní ní ixtala̱kalhi ̱ni ̱t. 26 Doctores snu̱ n ixtama̱k xtakajni ̱ni ̱t y ni ̱ lá ixtama̱ksa̱ni ̱ni ̱t; ixli ̱lactlahuani ̱t ixtá̱tat hua̱k ixtumi ̱n y ni ̱tú ixmacuanini ̱t ma̱s cha̱ itsnu̱ nama y snu̱ n ixakxtakajnán. 27-28 Huá xlacata acxni káxmatli la̱ li ̱chihui ̱nancán Jesús lacpúhualh: “Ccatzí para xacchipánilh tziná ixlháka̱t Jesús tla̱n nacaksa̱nán.” La̱ta tzamacán  











lakasu̱t talacatzúhui ̱lh ní ixama Jesús y chipánilh tziná ixlháka̱t. 29 Tuncan maklhcátzi ̱lh xlacata xuncli ixkalhni la̱ ixmakstajma y tla̱n aksá̱nalh. 30 Jesús acxcátzi ̱lh xlacata huí tí ma̱ksá̱ni ̱lh, talákspitli lacapala y kalasquiní ̱nalh: ―¿Ticu xámalh quilháka̱t? 31 Ixdiscípulos takálhti ̱lh: ―Huix acxílhpa̱t la̱ cati ̱huá li ̱tamacuacamá̱n y kalasquini ̱nana: “¿Ticu xámalh quilháka̱t?” 32 Jesús tzúculh lacá̱n cani ̱huá ixlakataka̱sputún tí ixma̱ksa̱ni ̱ni ̱t. 33 Amá pusca̱t ixcatzí xlacata huá chú ixlani ̱t huá li ̱jicuanko̱lh y tzúculh talhpipí. Lákalh Jesús, tatzokostánilh y huánilh xlacata huá ixli ̱tamacuacani ̱t ixlháka̱t. 34 Jesús chuné kálhti ̱lh: ―Huix aksa̱nani ̱ta porque ca̱najlani ̱ta xlacata aquit tla̱n cma̱ksa̱ni ̱yá̱n. Capit li ̱pa̱xáu y tla̱n ca̱ksa̱nanko. 35 Xlá ixchihui ̱namajcú acxni táchilh makapitzi cristianos, ixtamina̱chá nac ixchic Jairo y chuné tahuánilh: ―Apenas ni ̱ko̱lh mintzuma̱t ma̱squi yajtú caliakaxculi maestro Jesús. 36 Jesús ni ̱ caso tláhualh tú ixtaquilhuama̱na y huanipá amá ixti ̱cu tzuma̱t: ―Ni ̱tú cali ̱púhuanti huix, huata caca̱najla tú cuaniyá̱n. 37 A̱ stá̱n ca̱huánilh ixdiscípulos huata catatakókelh Pedro, Jacobo y Juan ixta̱cam Andrés, xa̱makapitzi ni ̱ lacásquilh natatakoké. 38 Acxni tácha̱lh nac ixchic Jairo lhu̱ hua ixtatasama̱na. 39 Jesús tánu̱ lh nac ákxtaka y ca̱huánilh:  





















91

SAN MARCOS 5​, ​6

―¿Hua̱nchi tasapa̱nántit y tlakaj layá̱tit? Namá tzuma̱t huata lhtatama, ni ̱ xaní ̱n la̱ puhuaná̱tit huixín. 40 Lhu̱ hua tali ̱tzíyalh ixtachihuí ̱n. Entonces ca̱huánilh xlacata hua̱k catatáxtulh huata xanati ̱cún y ixdiscípulos catáalh ana ní ixmá xaní ̱n amá tzuma̱t. 41 Jesús makachípalh amá tzuma̱t y chuné ta̱chihuí ̱nalh: ―Talita cumi ―jaé tachihuí ̱n huamputún: Huix cuanimá̱n tzuma̱t, cata̱qui. 42 Amá tzuma̱t apenas ixkalhí akcu̱tuy ca̱ta, tuncán tá̱qui ̱lh, tla̱n tlá̱hualh y hua̱k tapa̱xahuako̱lh. 43 A̱ stá̱n ca̱huánilh xanati ̱cún catamá̱hui ̱lh y ni ̱ catali ̱chihuí ̱nalh la̱ ma̱lacastacuáni ̱lh istzumatcán.  







Jesús an ca̱ma̱kalchchihui ̱ní cristianos xalac Nazaret

6

(Mt. 13.53‑58; Lc. 4.16‑30)

A̱stá̱n Jesús ca̱tá̱alh ixdiscípulos ca̱chiquí ̱n ní itstacni ̱tanchá huanicán Nazaret. 2 Maktum quilhtamacú acxni hua̱k judíos ixtajaxa Jesús tánu̱ lh nac sinagoga y tzúculh ca̱ma̱si ̱ní cristianos ixtachihui ̱n Dios. Lhu̱ hua ixtapa̱xahuá acxni ixtakaxmata la̱ ixca̱ta̱chihui ̱nán Jesús, pero makapitzi ixtara̱kalasquiní: ―¿Cha̱ nicu catzí ̱nilh jaé Jesús tú tla̱n catzí? ¿Ticu má̱xqui ̱lh ixtapuhuá̱n y niculá tlahuá ca̱ma̱ksa̱ní cristianos con ixtachihuí ̱n? 3 Jaé chixcú carpintero ixuani ̱t juú ixquinca̱ta̱lamá̱n lacatzú; ixkahuasa María, ixnata̱camán ca̱huanicán Jacobo, Judas, José y Simón; ixnapi ̱pín na̱ chuná hua̱k ca̱lakapasá̱u.  



Chuná jaé ixtalacpuhuán y huá xlacata ixpu̱ latama̱n lhu̱ hua ni ̱ ixtaca̱najlá tú ixca̱li ̱ta̱chihui ̱nán. 4 Jesús ma̱kachákxi ̱lh y chuné ca̱huánilh: ―Cati ̱hua cristiano tali ̱pa̱huán cha̱tum lanca chixcú acxni xala mákat, pero acxni ixta̱lacatzujcán ixta̱pakanatcán o ixli ̱takapasnicán, ni ̱ tali ̱pa̱huán tú ca̱li ̱ta̱chihui ̱nancán. 5 Makapitzi tí taca̱nájlalh ixtachihui ̱n Jesús ca̱li ̱macxámalh ixmacán xlacata nata̱ksa̱nán, pero ni ̱ cha̱lhu̱ hua cristianos taca̱nájlalh ixtascújut. 6 Jesús snu̱ n lakapútzalh na̱ chú ixli ̱puhuán porque ni ̱ ixma̱kachakxí hua̱nchi tí ixta̱pakánat ni ̱ ixtaca̱najlá tú ixca̱li ̱ta̱chihui ̱nán, huá xlacata mejor alh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní tí ixtalama̱na nac lactzu̱ ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ tahuila̱na lacatzú nac Nazaret.  





Jesús ca̱ma̱lakachá ixdiscípulos natali ̱chihui ̱nán (Mt. 10.5‑15; Lc. 9.1‑6)

7 Maktum

quilhtamacú Jesús ca̱ma̱makstokko̱lh cha̱cu̱tuy ixdiscípulos y ca̱huánilh xlacata nataán cha̱tuy cha̱túy tama̱kahuaní ixtachihuí ̱n. Ca̱má̱xqui ̱lh li ̱tlihueke y tapáksi ̱t xlacata tla̱n natama̱ksa̱ní cristianos tí ca̱mactanu̱ ma ixespíritu tlajaná. 8 Na̱ ca̱huánilh ni ̱ catáli ̱lh tú naca̱macuaní nac tijia para la̱ múrralh, simi ̱ta o tumi ̱n tú natali ̱hua̱yán. 9 Huata ca̱huánilh catáli ̱lh aktum lí ̱xtoko, pu̱tum tatu̱ nu y pu̱tum lháka̱t. 10 Chuné ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh natalá acxni ní natachá̱n: ―Acxni nachipiná̱tit aktum ca̱chiquí ̱n naputzayá̱tit chiqui ní  





92

SAN MARCOS 6 natamakxtaká̱tit; aná nalatapa̱yá̱tit hasta xní napiná̱tit a̱lacatunu ca̱chiquí ̱n. 11 Para nac aktum pu̱latama̱n ni ̱ ca̱maklhti ̱nancaná̱tit y ni ̱ takaxmatputún tú ca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱tit, tuncán cataxtútit, ixlacati ̱ncán caca̱tantu̱tincxcántit pokxni ni ̱ma̱ ca̱tantu̱tahuacán xlacata natacatzí huixín ni ̱ lakati ̱yá̱tit ixkasatcán. Aquit cca̱huaniyá̱n xlacata acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ni ̱ lactlá̱n cristianos tí ixtalama̱na xapu̱lh nac ca̱chiquí ̱n Sodoma y Gomorra, liactá castigo ama takalhí que tí talama̱na nac ca̱chiquí ̱n ní nachipiná̱tit y ni ̱ ca̱maklhti ̱nancaná̱tit. 12 Xlacán tatáca̱x li y táalh nac ca̱lacchiquí ̱n y tzúculh tama̱kalhchihui ̱ní cristianos xlacata natalakxta̱palí ni ̱ tla̱n ixlatama̱tcán ni ̱ma̱ ixtakalhí. 13 Lhu̱ hua ta̱tatlaní ̱n tama̱ksá̱ni ̱lh acxni ixtamacuilí aceite na̱ chuná tamacmá̱xtulh cristianos tí ixca̱makatlajani ̱t ixespíritu tlajaná.  





Makni ̱cán Juan Bautista (Mt. 14.1‑12; Lc. 9.7‑9)

14 Acxni

cátzi ̱lh rey Herodes la̱ ixtali ̱chihui ̱nán Jesús hua̱k cristianos, chuné huá: ―La̱ta cpuhuán, namá chixcú ma̱x Juan Bautista ni ̱ma̱ cma̱pixca̱ctí ̱nalh, pero chí lacastacuanampá y mimpá ca̱quilhtamacú, huá tla̱n ca̱li ̱tlahuá laclanca tascújut. 15 Makapitzi cristianos ixtahuán: ―Namá chixcú ma̱x tunu profeta la̱ ni ̱ma̱ tamini ̱t tali ̱chihui ̱nán Dios maká̱n.  

16 Pero

rey Herodes siempre ixuán: ―La̱ta cpuhuán jaé chixcú Juan Bautista tí aquit cma̱makni ̱ní ̱nalh, pero xlá lacastacuanampá ca̱li ̱ní ̱n. 17 Porque tú ixtlahuani ̱t rey Herodes ma̱ma̱nu̱ ní ̱nalh Juan Bautista nac pu̱ la̱chi ̱n y ma̱paksí ̱nalh cali ̱chi ̱huili ̱ca cadenas, porque ni ̱ talakáti ̱lh acxni li ̱huánilh la̱ ixlakamaklhti ̱ni ̱t ixta̱cha̱t ixta̱cam Felipe. 18 Maktum quilhtamacú Juan Bautista huánilh rey Herodes: ―Ni ̱ tla̱n la̱ ta̱huila ixta̱cha̱t minta̱cam ni ̱ma̱ lakámaklhti. 19 Jaé pusca̱t ixuanicán Herodías y ni ̱ ixacxilhputún Juan Bautista xlacata ixli ̱huanini ̱t la̱ ixta̱lama ixya̱stá. Siempre ixlacputzá la̱ tla̱n ixmákni ̱lh, pero ni ̱ ixtaka̱sa la̱ natlahuá. 20 Xa̱huá Herodes ixcatzí xlacata Juan Bautista tla̱n cristiano ixuani ̱t y ni ̱tú ixkásat porque Dios ixma̱lakacha̱ni ̱t. Ixlakatí ixkaxmata ixtachihuí ̱n ma̱squi ni ̱ lihua ixma̱kachakxí tú ixli ̱chihui ̱nán. Por eso ixli ̱jucuaní tziná y ni ̱ ixmakxtaka tú natlahuaní ixta̱cha̱t. 21 Maktum quilhtamacú amá pusca̱t táka̱sli tú tla̱n ixputzama porque Herodes ca̱tlahuánilh aktum li ̱lakastá̱n xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n y xalactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n tí ixtalama̱na nac Galilea. 22 Ixli ̱puntzú na̱ tánu̱ lh nac fiesta istzuma̱t, tzúculh tantlí. Hua̱k tí ixtaya̱na aná talakáti ̱lh la̱ tántli ̱lh amá tzuma̱t. Entonces rey Herodes chuné huánilh: ―Caquimáksquinti la̱ta tú huix ma̱s lakati ̱ya y nacma̱xqui ̱yá̱n 23 ma̱squi ixquimáksquinti lhu̱ hua tíyat ni ̱ma̱ cca̱ma̱paksí.  













93

SAN MARCOS 6

La̱ta istzamacán tla̱n ma̱lacnú̱ nilh nama̱xquí tú namaksquín y hua̱k takaxmatko̱lh. 24 Amá tzuma̱t táxtulh y kalasquínilh ixna̱na: ―¿Tucu tla̱n xacmáksquilh quintu̱ti ̱cú, pues hua̱k quima̱lacnú̱ nilh? Xlá kálhti ̱lh: ―Camáksquinti cama̱xquí ̱n ixakxaka Juan Bautista. 25 Amá tzuma̱t tanu̱pá y huánilh rey Herodes: ―Clacasquín chí tuncán quima̱xqui nac aktum pula̱tu ixakxa̱ka Juan Bautista. 26 Herodes lakapútzalh pero ni ̱ lá takalhpú̱spitli porque tla̱n ixli ̱ta̱yani ̱t nama̱xquí tú ixmaksquín, xa̱huá ixamigos hua̱k ixtakaxmatni ̱t. 27 Ma̱lakácha̱lh cha̱tum soldado xlacata nali ̱miní ixakxa̱ka Juan. 28 Amá soldado alh cpu̱la̱chi ̱n ní ixtanu̱ma Juan y pixcá̱cti ̱lh. Acxni makni ̱ko̱lh múju̱lh ixakxa̱ka nac aktum pula̱tu la̱ ixma̱paksi ̱cani ̱t, alh ma̱xquí rey Herodes, y xlá má̱xqui ̱lh amá tzuma̱t, y xlá ma̱xqui ̱pá ixna̱na la̱ ixuanini ̱t. 29 Acxni tacátzi ̱lh tí ixtakaxmatni ̱t la̱ ixca̱ta̱chihui ̱nani ̱t Juan Bautista, támilh tatiyá xaní ̱n y tamúju̱lh.  











Jesús ca̱ma̱huí cha̱quitzis mi ̱lh cristianos (Mt. 14.13‑21; Lc. 9.10‑17; Jn. 6.1‑14)

30 Ni ̱ ixli ̱maka̱s

ixapóstoles Jesús taqui ̱táspitli y tali ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh la̱ta tú ixtatlahuani ̱t y la̱ta tú ixtali ̱chihui ̱nani ̱t. 31 A̱ stá̱n Jesús ca̱huánilh: ―Chí ca̱huí jaxá̱u a̱lacatunu ana ní ni ̱tí naquinca̱kaxculiyá̱n. Yaj lá li ̱pa̱xáu ixtahua̱yán porque puntzuntín ixmincán acxilhcán  

Jesús y ma̱squi lhu̱ hua ixtaaná, tunu ixtachimpará. 32 Jesús ca̱ta̱táju̱ lh ixdiscípulos nac barco y táalh pakán ní ni ̱ lama cristianos. 33 Pero lhu̱ hua talakápasli Jesús acxni alh y ta̱xcátzi ̱lh pakán ní ixama cha̱n. Lhu̱ hua tatakókelh xala cani ̱hua ca̱lacchiquí ̱n y xlacán pu̱ la tácha̱lh ya̱ para ixchá̱n Jesús. 34 Acxni tácutli nac barco cá̱cxilhli aná tahuila̱na cristianos la̱ lactzu̱ borregos xata̱ktzanká̱n y ni ̱ takalhí tí naca̱cuentaja. Xlá ca̱lakalhámalh y lhu̱ hua tú ca̱li ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh. 35 Cha̱lh smalankán ixdiscípulos talákmilh y chuné tahuánilh: ―Smalankaná y ni ̱tí lama juú. 36 Caca̱huani jaé cristianos catáalh taputzá tú natahuá juú lacatzú ca̱lacchiquí ̱n, o tí talama̱na nac ixca̱tucuxtucán. Catatamá̱hualh simi ̱ta porque ni ̱ takalhí tú natahuá. 37 Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Mejor huixín caca̱ma̱huí ̱tit. Xlacán takalhti ̱nampá: ―Pero, ¿nicu nactiyayá̱u aktuy ciento denario tumi ̱n xlacata nacli ̱tama̱huayá̱u simi ̱ta y nacca̱ma̱hui ̱yá̱u? 38 Jesús ca̱kalasquimpá: ―Capítit acxilá̱tit. ¿Nicu macli ̱t simi ̱ta li ̱taná̱tit? Acxni tá̱cxilhli takálhti ̱lh: ―Cli ̱miná̱u macquitzis simi ̱ta y tantuy tamakní. 39 Jesús ca̱huánilh cristianos catatahui pu̱tunu nac ca̱tiyatni. 40 Huí tí tatahui íta̱t ciento cristianos la̱ta pu̱tunu y huí tí katunu ciento. 41 Ca̱chípalh amá macquitzis simi ̱ta y tantuy tamakní, láca̱lh nac akapú̱ n, pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios amá tahuá. A̱ stá̱n ca̱lakchékelh  



















94

SAN MARCOS 6​, ​7 y ca̱má̱xqui ̱lh ixdiscípulos xlacata natama̱kpitziní cristianos. 42 Hua̱k táhualh simita y tla̱n takálhkasli. 43 A̱ stá̱n ixdiscípulos tama̱t zámalh akcu̱tuy canasta simita y tamakní ni ̱ma̱ kalhta̱xtulhcú. 44 Huata lacchixcuhuí ̱n tahuá̱yalh ma̱x cha̱quitzis mi ̱lh aparte lacchaján y lactzú camán.  





Jesús tla̱huán ixkalhni chuchut pupunú (Mt. 14.22‑27; Jn. 6.16‑21)

45 A̱ stá̱n

Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos catatáju̱lh nac barco y ca̱tá̱alh ixa̱quilhtu̱tu pupunú nac aktum ca̱chiquí ̱n huanicán Betsaida, xlá a̱stá̱n ixama ca̱lakchá̱n. 46 Porque ixca̱huanima cristianos xlacata na̱ cataalhá ixca̱chiqui ̱ncán o ixchiccán. La̱ taanko̱lh amá cristianos, xlá talacá̱cxtulh aktum sipi y aná kalhtahuakánilh Dios. 47 Acxni tzúculh tla̱n tzi ̱suán amá barco ixama̱chitá nac ixíta̱t pupunú y Jesús ixacstu ixtamakxtakni ̱t ixquilhtu̱ n. 48 Li ̱huacá tzi ̱sa ixuani ̱t acxni Jesús tzúculh tla̱huán ixkalhni chúchut ca̱ma̱lacatzúhui ̱lh ixdiscípulos. Ixama ca̱kapu̱ lá pero cá̱cxilhli xlacata yaj ixtama̱tla̱hualí ̱n ixbarcojcán porque u̱ n ni ̱ ixama pakán ní ixta̱ma̱na. 49-50 Ixdiscípulos acxni tá̱cxilhli cha̱tum chixcú tla̱huama ixkalhni chúchut tajicuanko̱lh porque talacpuhua xlacata cha̱tum ni ̱n ixuani ̱t o maka̱klhaná, y hua̱k ta̱ktásalh. Pero Jesús ca̱huánilh: ―Ni ̱ cajicuántit, cakalhí ̱tit li ̱camama. Aquit, Jesús. 51 A̱ stá̱n xlá tá̱cxtulh nac barco; u̱ n ni ̱ma̱ ixmima tuncán  









xuncli. Xlacán ni ̱ taca̱tzi ̱lh tú natalacpuhuán acxni tá̱cxilhli tú ixtlahuani ̱t Jesús, 52 porque ma̱squi ixta̱cxilhni ̱t laclanca ixtascújut Jesús, na̱ chuná la̱ ixma̱lhu̱ hui ̱ni ̱t simi ̱ta, ixnacujcán ya̱ ixma̱kachakxí la̱ tla̱n natali ̱pa̱huán ixtachihuí ̱n.  

Jesús ca̱ma̱ksa̱ní ta̱tatlaní ̱n xalac Genesaret (Mt. 14.34‑36)

53 Ixli ̱punchú

talakatza̱lako̱lh amá chúchut xla Galilea y tácha̱lh nac aktum pu̱ latama̱n huanicán Genesaret. 54 Acxni tácutli Jesús lhu̱ hua talakápasli y tuncán talákmilh. 55 Hua̱k ta̱tatlaní ̱n xala amá pu̱ latama̱n tzucuca ca̱li ̱mincán ana ní ixchihui ̱nama xlacata naca̱ma̱ksa̱ní. 56 Na̱ chuná nac tijia ca̱chiquí ̱n o ixtijia ca̱tucuxtu ixca̱huili ̱cán ta̱tatlaní ̱n ana ní ixtapuhuán ama lacpasa̱rlá Jesús y xa̱makapitzi ixtahuaní xlacata caca̱má̱xqui ̱lh li ̱tlá̱n nataxamaní ixlháka̱t, hua̱k ta̱tatlaní ̱n tí taxámalh ixlháka̱t Jesús hua̱ ta̱ksá̱nalh.  





La lacasquín Dios nalakachixcuhui ̱cán (Mt. 15.1‑20)

7

Maktum tatalacatzúhui ̱lh makapitzi fariseos ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos ana ní ixyá Jesús, ixtamina̱chá nac Jerusalén. 2 Como ixtascali ̱pu̱ layá Jesús tá̱cxilhli xlacata ixdiscípulos ni ̱ ixca̱makasnekecán maklhu̱ hua acxni ixtahua̱yán la̱ ixtali ̱smani ̱ni ̱t judíos talakachixcuhuí Dios, xlacán tzúculh tali ̱chihui ̱nán ixdiscípulos. 3 Hua̱k judíos y  



95

SAN MARCOS 7

fariseos ixtatlahuá tú ixtama̱si ̱ni ̱t lakko̱lún, xlacán ni ̱ tahua̱yán para ni ̱ pu̱la ca̱li ̱makasnekecán maklhu̱ hua chúchut caj la̱ caca̱macasicuna̱tlahuaca xlacata natalakachixcuhuí Dios. 4 Acxni ixtaqui ̱lakó nac pu̱tama̱huán, na̱ chuná ni ̱tú ixtahuá para ni ̱ tla̱n ixca̱li ̱makasnekecán chúchut. Vaso ixpu̱ kotnicán, xa̱lu y tú ixtamaclacasquín nac cocina, na̱ chú ixtatlahuá. Hasta ixpu̱tamacán na̱ ixtapuxmaní y lhu̱ hua ma̱s li ̱lakachixcuhuí ̱n ixca̱ma̱si ̱nicani ̱t. 5 Amá lacchixcuhuí ̱n takalasquínilh Jesús: ―¿Hua̱nchi midiscípulos ni ̱ talakachixcuhuí Dios? Xlacán ni ̱ ca̱macapuxmani ̱cán maklhu̱ hua acxni tahua̱yán la̱ tama̱si ̱ni ̱t lakko̱lún. 6 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Xli ̱ca̱na profeta Isaías quílhcha̱lh acxni tzokli la̱ minkasatcán huixín. Xlá chuné huá: Jaé cristianos quintali ̱lakachixcuhuí ixtachihuí ̱n ixquilhnicán, pero ixnacujcán tunuj tú lacpuhuán. 7 Ni ̱tú ca̱li ̱macuaní quintalakachixcúhui ̱lh pues tú tali ̱chihui ̱nán hua̱k pi ̱huá talacsacxtuni ̱t y tali ̱macá̱n aquit cca̱ma̱paksi ̱ni ̱t. 8 Huixín ni ̱ tlahuayá̱t it la̱ lacasquín Dios nalatapa̱yá̱tit huata tlahuayá̱tit tú puhuaná̱tit ma̱s ca̱mini ̱niyá̱n. Huixín ca̱puxmani ̱yá̱tit mimpu̱ kotnicán mimpu̱ hua̱ycán, y lhu̱ hua ma̱s tú tlahuayá̱tit, pero ni ̱tú li ̱macuán.  







9 ’Lakati ̱yá̱tit

tlahuayá̱tit tú ca̱ma̱si ̱nicani ̱tántit y catunu lakmakaná̱tit tú ca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán Dios mili ̱tlahuatcán. 10 Profeta Moisés ma̱lacpuhuá̱ni ̱lh Dios natzoka tú natlahuayá̱tit: “Calakalhámanti mina̱na y minti ̱cú. Para cha̱tum cristiano kalhtaxtoktí ixna̱na o ta̱ra̱lacata̱quí ixti ̱cú, mejor cani ̱lh.” 11 Pero huixín puhuaná̱tit cha̱tum cristiano tla̱n huaní ixna̱na o ixti ̱cú acxni tú maclacasquín: “Ni ̱ lá cmakta̱yayá̱n porque lhu̱ hua la̱ta tú ckalhí hua̱k xla Corbán.” (Jaé tachihuí ̱n huamputún: Quilimosna ni ̱ma̱ quili ̱má̱xqui ̱t Dios.) 12 Para chuná jaé kalhi ̱yá̱tit minati ̱cún puhuaná̱tit xlacata yaj mincuentajcán para ni ̱ ca̱makta̱yayá̱tit acxni lakko̱luná o acxni tú tamaclacasquín. 13 Chuná jaé huixín lakmakaná̱tit la̱ ca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán Dios nalatapa̱yá̱tit y mejor tlahuayá̱tit tú ca̱ma̱si ̱nicaná̱tit. Y mincamancán na̱ chú ca̱huaniyá̱tit natalá y ni ̱cxni lakó jaé ni ̱ lactlá̱n tapuhuá̱n. Lhu̱ hua ma̱s la̱ta tlahuayá̱tit na̱ chuná ni ̱tú ca̱li ̱macuaniyá̱n. 14 A̱ stá̱n la̱ ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh fariseos ca̱tasánilh hua̱k cristianos y chuné ca̱huánilh: ―Hua̱k huixín quila̱kaxmatui y cama̱kachakxí ̱tit tú camá̱n ca̱huaniyá̱n. 15 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata tú huá cha̱tum chixcú an nac ixpu̱lacni y ni ̱ la̱kalhí ixtapuhuá̱n, tú la̱kalhí ixtapuhuá̱n huá tú taxtú ixpu̱lacni ixnacú. 16 Para kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán cakaxpátit tú ma̱s ca̱mini ̱niyá̱n mili ̱tlahuatcán. 17 Jesús ca̱k xtakyá̱hualh cristianos y ca̱ta̱tánu̱ lh ixdiscípulos nac  















96

SAN MARCOS 7 ixchic. Xlacán takalasquínilh tú ixuamputún amá takalhchihuí ̱n. 18 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―¿A poco huixín na̱ ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit? ¿Ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata tú huá cha̱tum chixcú ni ̱ la̱kalhí ixtapuhuá̱n? 19 Porque tú huá huata cha̱n nac ixpa̱lu̱ hua y a̱stá̱n makampará, pero ni ̱cxni cha̱n ixnacú. Jesús ixuamputún xlacata hua̱k li ̱hua̱y tla̱n huacán la̱ta lacasquincán. 20 Xlá ca̱huanipá: ―Tú ma̱s la̱kalhí ixtalacapa̱stacni cha̱tum chixcú huá tú lacpuhuama̱xtú ixnacú. 21 Porque aná tataxtú hua̱k ni ̱ lactlá̱n tapuhuá̱n: hua̱nchi lakamaklhti ̱cán ixpusca̱t tunu chixcú, hua̱nchi ca̱kalhi ̱cán cati ̱hua pusca̱t o chixcú, hua̱nchi la̱makni ̱cán, 22 kalha̱nancán, la̱kskahuicán, lakcatzancán catu̱ huá, la̱ksancán, o la̱li ̱chihui ̱nancán quinta̱cristianoscán, hua̱nchi ca̱lactlahuacán xa̱makapitzi, ca̱lakamaklhti ̱cán ixtascujutcán tunu cristianos, tú ixlacata lactlancancán, y lhu̱ hua ma̱s ni ̱ lactlá̱n talacapa̱stacni tataxtú nac quinacujcán. 23 Hua̱k jaé ni ̱ lactlá̱n tapuhuá̱n ni ̱ma̱ tamina̱chá ixpu̱lacni cristianos ca̱la̱kalhi ̱ní ixtalacapa̱stacnicán ixlacati ̱n Dios.

pero ni ̱ lá tla̱n tátze̱kli. 25 Cha̱tum pusca̱t ni ̱ israelita ixuani ̱t mákat ní ixlakahuani ̱tanchá ixuanicán Sirofenicia, ixkalhí cha̱tum istzuma̱t ni ̱ma̱ ixactanu̱ ma ixespíritu tlajaná. Xlá cátzi ̱lh ana ní ixuí Jesús, 26 tuncán lákmilh, y acxni lákchilh tatzokostánilh ixlacatí ̱n y huánilh xlacata cama̱ksá̱ni ̱lh istzuma̱t. 27 Jesús tzúculh li ̱kalhputzá tachihuí ̱n y chuné huánilh: ―Caca̱ma̱xqui quilhtamacú pu̱ la cacca̱maktá̱yalh quili ̱talakapasni, porque ni ̱ tla̱n qui ̱taxtú ca̱maklhti ̱cán ixtahuajcán camaná̱n xalac Israel y ca̱ma̱xqui ̱cán lactzu̱ chichí. 28 Xlá ma̱kachákxi ̱lh ixtachihuí ̱n y chuné kalhtí ̱nalh: ―Quimpu̱chinacán, xli ̱ca̱na tú huana, pero hasta lactzu̱ chichí tla̱n taquilhsacuá lactzu̱ katxtakma ni ̱ma̱ tamakxtaka o ni ̱ talacasquín lactzu̱ camán. 29 Jesús kalhti ̱pá: ―Clakatí la̱ chihui ̱nani ̱ta, tla̱n pina mínchic li ̱pa̱xáu porque amá ni ̱ tla̱n espíritu yaj actanu̱ ma mintzuma̱t. 30 Xli ̱ca̱na, acxni cha̱lh ixchic amá pusca̱t ácxilhli istzuma̱t yaj actanu̱ ma amá espíritu y majá nac ixpú̱ lhtata.

Cha̱tum xala mákat pusca̱t ca̱najlá ixtachihui ̱n Dios

Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum ko̱ko chixcú













24 Jesús

(Mt. 15.21‑28)

alh latapu̱lí nac aktuy pu̱latama̱n ixca̱huanicán Tiro y Sidón. Maktum tánu̱lh nac ákxtaka ana ní ixama latamá laktzú ni ̱ ixlacasquín tí na̱cxila,













31 Jesús

táxtulh amá pu̱ latama̱n huanicán Tiro, tilakatza̱lako̱lh pu̱ latama̱n huanicán Sidón na̱ chuná hua̱k lactzu̱ ca̱lacchiquí ̱n ni ̱ma̱ ixtahuila̱na nac Decápolis y cha̱mpá nac pupunú xla Galilea. 32 Aná li ̱minica cha̱t um ko̱ko  

97

SAN MARCOS 7​, ​8

chixcú, xa̱makapitzi tahuánilh Jesús catláhualh li ̱tlá̱n cahuíli ̱lh ixmacán nac ixtaké̱n xlacata na̱kahua̱nán. 33 Jesús tá̱alh amá chixcú lakamákat ana ni ̱tí naca̱cxila y aná ma̱nú̱ nilh ixmacán lacatuy ixtaké̱n, chujli y xamánilh itsimakat. 34 A̱ stá̱n láca̱lh nac akapú̱ n, kalhpá̱ni ̱lh y huánilh amá ko̱ko chixcú: ―¡Efata! ―jaé tachihuí ̱n huamputún: Caakahuá̱nalh mintaké̱n. 35 Amá chixcú tuncán cá̱x lalh ixtaké̱n y tla̱n akahuá̱nalh; itsi ̱máka̱t na̱ cá̱xlalh y tla̱n chihuí ̱nalh. 36 Hua̱k tí ixca̱ma̱ksa̱ní Jesús ixca̱huaní ni ̱ catali ̱chihuí ̱nalh, pero xlacán ma̱s ixtali ̱chihui ̱nán. 37 Tí ixtakaxmata la̱ li ̱chihui ̱nancán ixtapa̱xahuá porque ixtahuán: ―Namá chixcú hua̱k tla̱n tlahuá tú lacasquín, ca̱ma̱chihui ̱ní tí ni ̱ lá tachihui ̱nán ko̱ko, y tí ta̱kata̱pani ̱t ca̱ma̱kahua̱ní.

―¿Niculá ixtlahuáu ixca̱ma̱huí ̱u porque juú lacatzú ni ̱ tahuila̱na ixpu̱sta̱ncan simi ̱ta? 5 Xlá ca̱kalasquínilh: ―¿Nicu macli ̱t simi ̱ta li ̱taná̱tit? ―Mactujún ―takalhtí ̱nalh xlacán. 6 A̱ stá̱n ca̱huánilh hua̱k cristianos catatahui pu̱tunu nac ca̱tiyatni; ca̱chípalh amá mactujún simi ̱ta, pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios ixtahuá; a̱stá̱n ca̱lakchékelh y ca̱má̱xqui ̱lh ixdiscípulos natama̱kpitziní ixli ̱hua̱k cristianos. 7 Makapitzi tamakní na̱ ixtakalhí, xlá na̱ ca̱sicuna̱tláhualh y ca̱ma̱kpitzinica ixli ̱hua̱kcán. 8-9 Huata lacchixcuhuí ̱n ma̱x cha̱ta̱ti mi ̱lh ixtahuani ̱t, hua̱k takálhkasli y kalhta̱xtulhcú aktujún canasta simi ̱ta y tamakní. Acxni tahua̱yanko̱lh Jesús ca̱huánilh cataalhá ixchiccán. 10 Y xlá ca̱ta̱táju̱ lh ixdiscípulos nac barco y táalh aktum pu̱ latama̱n huanicán Dalmanuta.

Jesús ca̱ma̱huá cha̱ta̱ti mi ̱lh cristianos

Fariseos ta̱cxilhputún tunuj ixtascújut Jesús











8

(Mt. 15.32‑39)

Maktum quilhtamacú tatamákstokli lhu̱ hua cristianos ana ní ixuí Jesús ni ̱ ixtakalhí tú natahuá. Entonces ca̱tasánilh ixdiscípulos y ca̱huánilh: 2 ―Cca̱lakalhamán jaé cristianos porque kalhi ̱yá aktutu chichiní la̱ta tahuila̱na y ni ̱ takalhí tú natahuá. 3 Ni ̱ para lá cca̱huaní cataalhá nac ixchiccán la̱ta ni ̱ tahua̱yani ̱t porque tla̱n ta̱kuitita̱yá nac tijia pues makapitzi mákat ní tamini ̱tanchá. 4 Xlacán takálhti ̱lh:  















(Mt. 16.1‑4; Lc. 12.54‑56)

11 Maktum

támilh makapitzi fariseos ní ixyá Jesús y tzúculh tata̱ra̱huaní; a̱stá̱n tahuánilh catláhualh aktum tascújut ni ̱ma̱ naca̱ma̱lacahua̱ní para xli ̱ca̱na Dios ixma̱lakacha̱ni ̱t. 12 Xlá kalhpá̱ni ̱lh li ̱lakaputza y chuné ca̱kálhti ̱lh: ―¿Hua̱nchi squiná̱tit aktum tascújut naquima̱tlahuí Dios caj xlacata li ̱cxilhputuná̱tit? Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, ni ̱ cama tlahuá tú lacasquiná̱tit ma̱squi tla̱n ctlahuá.  

98

SAN MARCOS 8 13 Xli ̱puntzú

ca̱k xtakyá̱hualh, taju̱pá nac aktum barco y ampá ixa̱quilhtu̱tu pupunú. Ixta̱yatcan fariseos la̱ ni ̱ma̱ ni ̱ tla̱n levadura

21 Entonces

Jesús ca̱huánilh: ―Hasta chí ya̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit xlacata tunu tú cca̱li ̱ta̱chihui ̱namá̱n porque aquit ni ̱ cli ̱puhuán tú nacuá cha̱li cha̱lí. Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum lakatzí ̱n nac Betsaida

(Mt. 16.5‑12)

14 Ixdiscípulos

ta̱ktzónksualh natalí ̱n tú natahuá y huata ixtakalhí macstum simi ̱ta. 15 La̱ ixtla̱huama barco Jesús tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní ixdiscípulos y ca̱huánilh: ―Skalalh calatapá̱tit xlacata ni ̱ naca̱pasayá̱n ixlevadurajcán fariseos y rey Herodes. 16 Xlacán ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh tucu yá levadura ixca̱li ̱ta̱chihui ̱nama̱ca y tzúculh tara̱huaní: ―Huá chú quinca̱li ̱huanimá̱n porque ni ̱ li ̱miná̱u simi ̱ta tú nahuayá̱u. 17 Jesús cátzi ̱lh tú ixtaquilhuama̱na y ca̱huanipá: ―¿Hua̱nchi huaná̱tit ni ̱ li ̱taná̱tit simi ̱ta tú nahuayá̱tit? ¿Xli ̱cana ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit tú cca̱ma̱si ̱niputuná̱n? ¿Minacujcán ni ̱ lá ca̱najlá tú aquit tla̱n ctlahuá? 18 Kalhi ̱yá̱tit lakastapu y la̱ ni ̱ calacahua̱nántit; kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán y la̱ ni ̱ cakaxpátit y yaj lacapa̱stacá̱tit tú ctláhualh xapu̱lh. 19 Acxni tahuá̱yalh cha̱quitzis mi ̱lh cristianos y huata macquitzis simi ̱ta ixkalhi ̱yá̱tit, ¿nicu akli ̱t canastas kalhtá̱xtulh? Xlacán takalhtí ̱nalh: ―Akcu̱tuy canastas. 20 ―Y acxni tahuá̱yalh cha̱ta̱t i mi ̱lh ixkalhi ̱yá̱tit mactujún simi ̱ta, ¿nicu akli ̱t canasta ma̱makstóktit? ―Aktujún ―takalhti ̱nampá.  











22 Tácha̱lh

aktum ca̱chiquí ̱n huanicán Betsaida. Acxni tá̱ctalh Jesús li ̱minica cha̱tum lakatzí ̱n y huanica catláhualh li ̱tlá̱n cama̱ksá̱ni ̱lh. 23 Jesús li ̱lh amá lakatzí ̱n ixquilhpa̱n ca̱chiquí ̱n, aná lacahuíli ̱lh ixchújut ixlakastapu y kalasquínilh para tla̱ná lacahua̱nán. 24 Xlá kalhtí ̱nalh: ―Cca̱cxila lacchixcuhuí ̱n la̱ quihui huata porque tatla̱huán. 25 Jesús huili ̱nipá ixmacán ixlakastapu amá chixcú; acs tá̱yalh puntzú uyu tla̱n aksa̱nanko̱lh porque tla̱n lacahuá̱nalh. 26 Ma̱lakácha̱lh ixchic y chuné ma̱páksi ̱lh: ―Chí ni ̱ naj capit ixpu̱ lacni ca̱chiquí ̱n y ni ̱tí cali ̱ma̱kalhchihui ̱ni la̱ aksa̱nani ̱ta.  







Pedro huan xlacata Jesús huá Cristo tí lakma̱xtunán (Mt. 16.13‑20; Lc. 9.18‑21)

27 A̱ stá̱n

ca̱tá̱alh ixdiscípulos lactzu ca̱lacchiquí ̱n xalac aktum pu̱ latama̱n huanicán Cesarea de Filipo. Nac tijia ca̱kalhpútzalh ixdiscípulos y chuné ca̱kalasquínilh: ―¿Ticu yá chixcú quintali ̱macá̱n cristianos? 28 Xlacán takalhtí ̱nalh: ―Makapitzi tahuán xlacata huix Juan Bautista, tunu tahuán huix Elías lacastacuanampá  

99

SAN MARCOS 8​, ​9

ca̱quilhtamacú, y tahuila̱na tunu tí tahuán xlacata huix ma̱x cha̱tum la̱ ni ̱ma̱ taqui ̱lani ̱tanchi xapu̱ lh nac ca̱quilhtamacú. 29 ―Y huixín, ¿ticu yá chixcú quila̱li ̱maca̱náu? ―ca̱kalasquínilh. Pedro tancs kálhti ̱lh: ―Huix Cristo tí ma̱lakacha̱ni ̱t Dios ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n. 30 Acxni káxmatli Jesús ixquilhcha̱ni ̱t Pedro hua̱k ca̱huánilh ni ̱ catali ̱chihuí ̱nalh tú ixtacatzí.  



Jesús li ̱chihui ̱nán xlacata ama̱ca makni ̱cán (Mt. 16.21‑28; Lc. 9.22‑27)

31 A̱ stá̱n

tzúculh ca̱li ̱ta̱chihui ̱nán la̱ ixama tama̱k xtakajní xalakko̱rojtzi ̱n judíos, xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos, porque xlacán ni ̱ ixta̱má̱n taca̱najlá la̱ ixama ca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Dios, hasta ixta̱má̱n tamakní, pero xlá ixliaktutu chichiní ixama lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n. 32 Staranca ca̱huánilh tú ixama pa̱xtoka, entonces Pedro li ̱lh lakamákat tziná y tzúculh li ̱huaní hua̱nchi chú ixchihui ̱nani ̱t. 33 Xlá talakáspitli pakán ní ixtahuila̱na xa̱makapitzi ixdiscípulos y chuné kahuánilh Pedro: ―Catake̱nu ní cyá chixcú tí ma̱lacpuhua̱ní tlajaná, porque huix lacpuhuana la̱ xa̱makapitzi tapuhuán cama ma̱paksi ̱nán y ni ̱ la̱ quima̱lakacha̱ni ̱t Dios. 34 A̱ stá̱n ca̱ma̱mákstokli hua̱k cristianos na̱ chuná ixdiscípulos y chuná ca̱ta̱chihuí ̱nalh: ―Amá tí quintakokeputún pu̱ la ca̱ktzónksualh la̱ta tú kalhí y tú lakatí ca̱quilhtamacú, ni ̱ cajicuánilh  





akxtakajnán cquimpa̱xtú̱ n caj quilacata, a̱stá̱n caquintakókelh cani ̱huá. 35 Amá tí makli ̱huán lakma̱xtuputún ixli ̱stacni ama makatzanká tú lakcatzán, pero tí ni ̱ lakcatzán makatzanká ixli ̱stacni caj quilacata o xlacata ixtachihuí ̱n Dios li ̱chihui ̱nán, namá ama lakma̱xtú ixli ̱stacni. 36 Quila̱huaníu, ¿tucu li ̱macuaní cha̱tum chixcú ixkálhi ̱lh lhu̱ hua tumi ̱n y lhu̱ hua tíyat ca̱quilhtamacú para ixacstu lactlahuá ixli ̱stacni y nalaktzanká? 37 O, ¿puhuaná̱tit huixín cha̱t um cristiano a̱stá̱n tla̱n ma̱lacnu̱ ní Dios ixtumi ̱n xlacata nalakma̱xtú ixli ̱stacni y ni ̱ na̱k xtakajnán? 38 Na̱ chuná la̱ta tú cca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n y cca̱huaniyá̱n la̱ nalatapa̱yá̱tit, para huixín quila̱li ̱ma̱xananá̱u ixlacati ̱ncán jaé ni ̱ lactlá̱n cristianos xala ca̱quilhtamacú porque xlacán ni ̱ taca̱najlá xlacata Dios quima̱lakacha̱ni ̱t, aquit Xatalacsacni Chixcú na̱ cama li ̱ma̱xanán ixlacatí ̱n Quinti ̱cú Dios acxni aquit nacmimpará y nacca̱ta̱mín ángeles xlacata hua̱k nata̱cxila la̱ ixli ̱lanca kalhí ixtapáksi ̱t Dios. Chuné ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh: ―Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, lhu̱ hua la̱ta tí taya̱na juú ya̱ taní nahuán acxni nata̱cxila la̱ ama quilhtzucú ixtapáksi ̱t Dios nac ca̱quilhtamacú.  







9

Maktum quilhtamacú Jesús tapálajli la̱ ixtasí (Mt. 17.1‑13; Lc. 9.28‑36)

2 Ixliakcha̱xán

chichiní a̱stá̱n Jesús ca̱tá̱alh ixdiscípulos Pedro, Jacobo y Juan nac aktum lanca

100

SAN MARCOS 9 sipi. Acxni tácha̱lh Jesús tzúculh tapalaja la̱ ixtasí siempre. 3 Ixlháka̱t staranka lako̱lh y slipua la̱ nieve; ni ̱ huí ca̱quilhtamacú tí tla̱n ixma̱staránke̱lh lháka̱t ma̱squi tla̱n ixcháke̱lh la̱ ni ̱ma̱ tá̱cxilhli ixdiscípulos. 4 Ixli ̱puntzú tá̱cxilhli la̱ talákchilh ní ixyá Jesús profeta Moisés y profeta Elías y tzúculh tata̱chihui ̱nán. Jaé profetas maka̱sá ixtani ̱ni ̱t. 5 Pedro chuné huánilh Jesús: ―Maestro, tla̱nia̱ tla̱n la̱ cmiu porque tla̱n xactlahuáu aktutu chiqui, aktum milá, xa̱ktum xla Moisés, y xa̱ktum xla Elías. 6 Ixdiscípulos ixtajicuankṉo̱ni ̱t y Pedro ni ̱ ixcatzí tú ixchihui ̱nama. 7 A̱ stá̱n tá̱cxilhli la̱ tá̱ctalh aktum puclhni nac ixíta̱t ca̱ta̱yánilh, y takaxmáti ̱lh jaé tachihuí ̱n ni ̱ma̱ minchá nac akapú̱ n: ―Huá jaé quinkahuasa ni ̱ma̱ aquit clakalhamán, cakaxpáttit tú ca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n. 8 Acxni talaca̱mpá yaj tú ixtaya̱na tí ixtata̱chihui ̱nani ̱t a̱huata ixacstu ixyá Jesús. 9 A̱ stá̱n Jesús ca̱ta̱talacá̱ctalh ixdiscípulos y ca̱huánilh ni ̱tí catahuánilh tú xlacán ixta̱cxilhni ̱t hasta xní xlá nalacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n. 10 Xlacán ni ̱ tali ̱chihuí ̱nalh tú ixta̱cxilhni ̱t y huata ixtara̱kalasquiní: ―¿Cha̱ tucu huamputún, o niculá qui ̱taxtú nalacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n? 11 Huá xlacata chuné takalasquínilh Jesús: ―¿Hua̱nchi tí tama̱sí ixley Moisés tahuán xlacata antes namín Cristo pu̱la ama min ca̱quilhtamacú profeta Elías?  

















12-13 Jesús

ca̱kálhti ̱lh: ―Xli ̱ca̱na tú tahuán ni ̱ ta̱ktzanka̱ni ̱t, pues Elías pu̱ la ama min ca̱xtlahuá y ma̱tancsá tijia. Pero aquit cca̱huaniyá̱n, Elías qui ̱lachitá ca̱quilhtamacú y lhu̱ hua ni ̱ talakápasli porque tlahuanica tú lacasquinca la̱ ixuán nac Escrituras ama pa̱xtoka. Chí aquit na̱ cca̱kalasquiniyá̱n: ¿Tucu huan Escrituras ama pa̱xtoka Xatalacsacni Chixcú? ¿Ni ̱ catzi ̱yá̱tit la̱ huan cama akxtakajnán, lhu̱ hua tamá̱n quintalakmakán, porque ni ̱ tamá̱n quintali ̱pa̱huán? Jesús macma̱xtú cha̱tum kahuasa ixespíritu tlajaná (Mt. 17.14‑21; Lc. 9.37‑43)

14 Ixli ̱puntzú

talákcha̱lh ní ixtahuila̱na xa̱makapitzi ixdiscípulos. Tá̱cxilhli lhu̱ hua cristianos y makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos tali ̱makspitya̱na y tata̱ra̱huanima̱na. 15 Makapitzi cristianos acxni tá̱cxilhli Jesús tapa̱xahuako̱lh y tatza̱lh táalh tahuaní kalhé̱n. 16 Jesús ca̱kalasquínilh: ―¿Tucu li ̱chihui ̱nampa̱nántit? 17 Tí ma̱s lacatzú ixyá kalhtí ̱nalh: ―Maestro, cli ̱mín quinkahuasa actanu̱ ma ixespíritu tlajaná yaj lá chihui ̱nán. 18 La̱ta cani ̱huá lapu̱ lá ma̱kuití y trami ̱ya̱chá ca̱tiyatni y tzucú quilhpupú y quitxui ̱cnán. Huá xlacata ke̱tzú lako̱ma. Cca̱huánilh midiscípulos catamacmá̱xtulh pero ni ̱ lá tama̱ksá̱ni ̱lh. 19 Jesús chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh: ―Koxitaní ̱n huixín cristianos. ¿Hua̱nchi ni ̱ lá ca̱najlayá̱tit tú cca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n? ¿Hasta  









101

SAN MARCOS 9

xnicu camá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n y ca̱pa̱ti ̱niyá̱n la̱ ni ̱ lá quila̱li ̱pa̱huaná̱u? Cali ̱tántit namá kahuasa. 20 Li ̱minica amá kahuasa y acxni ácxilhli Jesús amá tlajaná ma̱kuítilh y tama̱chá ca̱tiyatni, tatlanama y quilhpupuma amá kahuasa. 21 Jesús kalasquínilh ixti ̱cú: ―¿Nicu akli ̱t quilhtamacú kalhí la̱ta jaé chú lá minkahuasa? ―La̱ta ixli ̱ctzú ―kalhtí ̱nalh xati ̱cú―, 22 y maklhu̱ hua jaé tlajaná aktlakanú nac lhcúya̱t, o nac chúchut porque makni ̱putún. Huá cli ̱huaniyá̱n para tla̱n ma̱ksa̱ni ̱ya, quila̱lakalhamáu y quila̱makta̱yáu. 23 Jesús kálhti ̱lh: ―Para xli ̱ca̱na ca̱najlaya na̱ksa̱nán, porque tí xli ̱ca̱na ca̱najlá tú lacasquín hua̱k tla̱n tlahuá. 24 Amá chixcú kalhtí ̱nalh: ―Xli ̱ca̱na cca̱najlá tú clacasquín, pero quimakta̱ya la̱ ma̱s nacli ̱pa̱huaná̱n. 25 Jesús acxni ácxilhli lhu̱ hua tzúculh tatamakstoka huánilh tuncán amá tlajaná: ―Aquit cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n, camactáxtu namá kahuasa y ya̱cxni camactanu, porque huix yaj ma̱kahua̱ni ̱ya y yaj lá ma̱chihui ̱ni ̱ya. 26 Amá espíritu aktásalh y ma̱kuitipá, pero mactáxtulh; xlá tama̱chá ca̱tiyatni la̱ xaní ̱n, lhu̱ hua tapuhuanko̱lh xlacata ni ̱lh. 27 Jesús makachípalh, má̱qui ̱lh lakasu̱t y tla̱n aksa̱nanko̱lh. 28 A̱ stá̱n Jesús alh nac ákxtaka ní ixtamakxtaka ixdiscípulos takalasquínilh: ―¿Hua̱nchi aquín ni ̱ lá cacma̱xtúu amá kahuasa ixespíritu tlajaná?  

29 Xlá

ca̱kálhti ̱lh: ―Huixín ni ̱ kalhtahuakaniyá̱tit Dios, ni ̱ para katxtaknaná̱tit la̱ aquit pues huata chuná tla̱n ca̱tamacxtucán jaé xta̱lá tlajananí ̱n. Jesús li ̱chihui ̱nampará la̱ ama̱ca makni ̱cán

















(Mt. 17.22‑23; Lc. 9.43‑45)

30 A̱ stá̱n

ca̱tá̱alh ixdiscípulos a̱lacatunu; tati ̱lakatzá̱lalh Galilea pero ni ̱ lacásquilh tí na̱cxila. 31 Porque lhu̱ hua tú ixca̱ma̱si ̱niputún huata ixdiscípulos; na̱ ca̱li ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh la̱ ixama tama̱k xtakajní ixenemigos, la̱ ixama tamakní pero ixliaktutu chichiní xlá ixama lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n. 32 Xlacán ni ̱ ixtama̱kchakxí la̱ jaé ixama qui ̱taxtú pero ixtama̱xanán tza̱pu tza̱pu natakalasquiní.  



Ticu yá chixcú ma̱s tali ̱pa̱u (Mt. 18.1‑5; Lc. 9.46‑48)

33-34 Nac

tijia ixdiscípulos ixtara̱huaniti ̱lhá ticu yá ixdiscípulos ma̱s ixli ̱pa̱huán Jesús. Acxni tácha̱lh nac Capernaum tatánu̱ lh ixakxtakacán y chuné ca̱kalasquínilh Jesús: ―¿Tucu la̱n ixli ̱chihui ̱nanti ̱lhayá̱tit nac tijia? Xlacán ni ̱ takalhtí ̱nalh. 35 Pero Jesús ixcatzi ̱yá tú ixtachihui ̱nani ̱t. A̱ stá̱n curucs tahui y ca̱tasaniko̱lh ixdiscípulos catatahui ma̱s lacatzú y chuné ca̱huánilh: ―La̱ta huixín tí ma̱s xatali ̱pa̱u huamputún y ca̱ma̱paksi ̱putún xa̱makapitzi, ixpakstá̱n ama tamakxtaka y naca̱macuaní ixcompañeros xatu̱ta yá tascújut natama̱tlahuí.  

102

SAN MARCOS 9​, ​10 36 A̱ stá̱n

tasánilh cha̱tum actzu kahuasa, yá̱hualh nac ixíta̱t, chixli y ca̱huánilh: 37 ―Tí lakalhamán cha̱t um actzu kahuasa la̱ jaé porque catzí aquit clakalhamán, na̱ chuná la̱ aquit caquilakalhámalh y na̱ chuná la̱ capá̱xqui ̱lh Dios tí quima̱lakacha̱ni ̱t.  

Tí ni ̱ quinca̱lakmakaná̱n namá cristiano lakatí quintascujutcán (Lc. 9.49‑50; Mt. 10.42)

38 Ixli ̱puntzú

Juan huánilh Jesús: ―Quimpu̱chinacán, cca̱cxilhui cha̱tum chixcú mintacuhui ̱ní li ̱quilhán y ca̱ma̱ksa̱ni ̱ma tí ca̱ctanu̱ ma ixespiritucán tlajananí ̱n. Como ni ̱ quinca̱ta̱lapu̱layá̱n cuaníu yaj tí cama̱ksá̱ni ̱lh. 39 Jesús huánilh: ―Ni ̱ ixtili ̱huanítit porque tí ca̱ma̱ksa̱ní cristianos y quintacuhui ̱ní li ̱quilhán ni ̱ lá quiliakskahuinán a̱stá̱n. 40 Xa̱huá para cha̱tum cristiano ni ̱ quinca̱lakmakaná̱n, lakatí quintascujutcán. 41 Aquit cca̱huaniyá̱n, cati ̱huá tí ixca̱ma̱xquí ̱n ca̱na aktum poke chúchut caj xlacata catzí aquit quila̱ta̱lapu̱layá̱u, xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, tzanka̱xni ama maklhti ̱nán ixtaxokó̱n.  





Ni ̱ tla̱n ama qui ̱taxtuní tí tama̱tlahuí tala̱kalhí ̱n xa̱makapitzi (Mt. 18.6‑9; Lc. 17.1‑2)

42 ’Cati ̱hua

cristiano tí akastacya̱huá natlahuá tala̱kalhí ̱n xlacata naquinta̱ktzonksuá jaé lactzú camán tí quintalakalhamán y tzucuni ̱t quintali ̱pa̱huán, ma̱s tla̱n ixuá ixpixchi ̱huacaca aktum lanca

chíhuix ixtáju̱ lh nac pupunú xlacata namu̱ xtú. 43 ’Cca̱huaniyá̱n, para mimacán makta̱yayá̱n natlahuaya tala̱kalhí ̱n ixlacati ̱n Dios ma̱s macuaniyá̱n cachúcu̱cti y camákanti mákat pues ma̱s tla̱n nachipina nac akapú̱ n makaputu que nakalhi ̱ya aktuy mimacán namacapincana nac puakxtakajni, 44 nac lhcúya̱t ni ̱ma̱ siempre pasama y ta̱k xtakajni ni ̱cxni laksputa. 45 Para mintantú̱ n makta̱yayá̱n natlahuaya tala̱kalhí ̱n catantu̱ca̱cti ̱ca porque ma̱s macuaniyá̱n nachipina tantu̱putu nac akpú̱ n que nakalhi ̱ya hua̱k mintantú̱ n y chú namacapincana nac pu̱pa̱ti ̱n, 46 nac lhcúya̱t y cani ̱cxnihuá akxtakajnámpa̱t nahuán. 47 Y para milakastapu ma̱laktzanke̱yá̱n, cama̱xtu; ma̱s macuaniyá̱n nachipina lakatzí ̱n ixlacati ̱n Dios lakatu que la̱ta lactlá̱n milakastapu namaca̱ná̱n nac pu̱pa̱ti ̱n, 48 nac lhcúya̱t ana ní ni ̱cxni catilako̱lh minta̱k xtakajni. 49 ’Hua̱k cristianos ama̱ca ca̱li ̱cxilhcán lhcúya̱t para takalhí mátzat la̱ aktum tahuá. Mátzat snu̱ n la̱n porque ma̱skoké tahuá xlacata kama nahuán. 50 Na̱ chuná huixín caputzátit ta̱layá̱tit tla̱n mátzat milatama̱tcán, ni ̱tí casi ̱tzi ̱nítit xlacata li ̱pa̱xáu y tla̱n naca̱ta̱latapa̱yá̱tit minta̱cristianoscán.  















Jesús li ̱chihui ̱nán tí akxtakmakán ixta̱cha̱t y ixta̱ko̱lú

10

(Mt. 19.1‑12; Lc. 16.18)

Jesús taxtupá nac Capernaum ca̱ti ̱lakatza̱lako̱lh tí ixtalama̱na

103

SAN MARCOS 10

ixli ̱quilhtu̱ nchá kalhtu̱choko Jordán y cha̱lh aktum pu̱ latama̱n huanicán Judea. La̱ta ní ixchá̱n lhu̱ hua cristianos ixtatamakstoka y xlá ixca̱ma̱kalhchihui ̱ní la̱ siempre ixcatzi ̱ní. 2 Maktum táchilh makapitzi fariseos caj ixtakalhputzaputún xlacata nahuán tú ni ̱ chú qui ̱taxtú, y takalasquínilh para cha̱tum chixcú mini ̱ní na̱k xtakmakán ixta̱cha̱t. 3 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―¿Niculá ca̱li ̱ma̱paksí ̱n profeta Moisés? 4 ―Xlá li ̱ma̱paksí ̱nalh xlacata cha̱tum chixcú tla̱n makxtaka ixta̱cha̱t para talacca̱xlá cpu̱ ma̱paksi ̱n y ma̱xquí aktum xatalacca̱xlán cápsnat ― takalhtí ̱nalh xlacán. 5 Xlá ca̱huanipá: ―Moisés má̱sta̱lh namá tapaksí ̱n porque minacujcán snu̱ n lani ̱t. 6 Pero acxni Dios ma̱lacatzúqui ̱lh y tláhualh la̱ta tú huilako̱lh ca̱quilhtamacú huata tláhualh cha̱tum pusca̱t y cha̱tum chixcú. 7 Huá xlacata cha̱tum kahuasa naca̱makxtaka ixnati ̱cún y nata̱tamakaxtoka ixta̱cha̱t. 8 Ixcha̱t uycán la̱ cha̱t um cristiano natahuán porque acxtum natahuán, porque acxtum natama̱paksi ̱nán y natara̱lakalhamán. 9 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ni ̱ huí cristiano tí nama̱pitzí tú Dios ma̱lakxtumi ̱ni ̱t. 10 A̱ stá̱n la̱ ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh amá fariseos Jesús tánu̱ lh ní ixtatamakxtaka y ixdiscípulos takalasquínilh tú ixuamputún amá takalhchihuí ̱n. 11 Xlá ca̱huánilh: ―Tí akxtakmakán ixta̱cha̱t caj xlacata ta̱tamakaxtoka tunu pusca̱t  



















lhu̱ hua tala̱kalhí ̱n kalhí ixlacati ̱n Dios con xla̱huán ixma̱hui ̱ná. 12 Na̱ chuná tí makxtaka ixta̱ko̱lú caj xlacata tunu chixcú ta̱án namá pusca̱t lhu̱ hua tala̱kalhí ̱n tlahuaní xla̱huán ixta̱ko̱lú.  

Jesús ca̱sicuna̱tlahuá lactzu camán (Mt. 19.13‑15; Lc. 18.15‑17)

13 Ixli ̱puntzú

li ̱minca makapitzi lactzú camán xlacata naca̱mu̱sicuna̱tlahuá, pero ixdiscípulos tzúculh takahuaní amá tí ixtali ̱mín lactzú camán. 14 Acxni cá̱cxilhli Jesús sí ̱tzi ̱lh tziná y chuné ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Caca̱makxtáktit catalí ̱milh namá lactzu camán y ni ̱ caca̱li ̱huanítit porque Dios lakatí ca̱maktakalha tí ni ̱ lá talatamá ixacstucán y tamaclacasquín tí naca̱makta̱yá la̱ jaé lactzú camán. 15 Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, nac akapú̱ n huata ta̱má̱n tatanú cristianos tí tamaclacasquín naca̱makta̱yá Dios ixlatama̱tcán na̱ chuná la̱ cha̱tum kahuasa maclacasquín naca̱najlá tú li ̱ta̱chihui ̱nancán. 16 A̱ stá̱n cá̱chixli amá lactzu camán y ca̱li ̱mu̱sicuna̱tláhualh ixmacán.  





Jesús ta̱chihui ̱nán cha̱tum rico kahuasa (Mt. 19.16‑30; Lc. 18.18‑30)

17 Jesús

alh a̱lacatunu y acxni ixtla̱huama tatza̱lh lákmilh cha̱tum kahuasa; tatzokostánilh ixlacatí ̱n y chuné huánilh: ―Maestro, huix tla̱n catzi ̱ya, quihuani, ¿tucu nactlahuá xlacata naquimacuaní nacli ̱lakma̱xtú quili ̱stacni nac akapú̱ n?

SAN MARCOS 10

104

18 Jesús

kálhti ̱lh: ―¿Hua̱nchi quihuaniya tla̱n ccatzí? Huata Dios tla̱n catzí ni ̱ma̱ huí nac akapú̱ n. 19 Para catzi ̱ya catlahua tú li ̱chihui ̱nán ti ̱pa̱katzi ixtapáksi ̱t Moisés: “Ni ̱ cata̱chihuí ̱nanti tunu pusca̱t para kalhi ̱ya minta̱cha̱t; ni ̱ camakni minta̱cristiano; ni ̱tí camakkálhanti tú kalhí; ni ̱tí caliakskahuínanti tú ni ̱ ca̱na; y caca̱lakalhámanti minti ̱cu y mina̱na.” 20 Xlá kalhtí ̱nalh: ―La̱ta quili ̱ctzú ctlahuani ̱t cquilatáma̱t namá tú tali ̱chihui ̱nán ixtapáksi ̱t Moisés. 21 Jesús huanipá: ―Pero huí tú tzanka̱niyá̱n: casta̱t la̱ta tú kalhi ̱ya, caca̱ma̱xqui pobres; a̱stá̱n naquilaktana naquintakokeya xlacata lakasu̱t nali ̱pina minta̱k xtakajni quimpa̱xtú̱ n; y chuná xli ̱ca̱na rico pa̱t huana nac akapu̱ n para lakma̱xtuya mili ̱stacni. 22 Acxni káxmatli tú huánilh Jesús alh ixchic lakaputzati ̱lhá porque snu̱ n rico ixuani ̱t. 23 Jesús láca̱lh cani ̱huá y ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, tuhua ama ca̱qui ̱taxtuní ricos natachá̱n nac akapú̱ n ní huí Dios. 24 Xlacán ni ̱ tacátzi ̱lh hua̱nchi chú ixca̱ta̱chihui ̱nani ̱t pero xlá ca̱huanipá: ―Huixín la̱ quincamán y cca̱huaniyá̱n, hua̱k cristianos tí takalhí lhu̱ hua tumi ̱n y ca̱ma̱laktzanke̱ní ixtalacapa̱stacnicán, tuhua ama ca̱qui ̱taxtuní natachá̱n ixpa̱xtú̱ n Dios. 25 Ma̱s ni ̱ tuhua tla̱n tanú tantum camello nac istzán li ̱xtokon  













que cha̱tum rico nama̱tla̱ní tú ma̱lacnú Dios nac ixtapáksi ̱t. 26 Ixdiscípulos tali ̱puhuanko̱lh, ni ̱ ixtacatzí tú natahuán porque ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh. Huá xlacata ixtara̱kalasquiní: ―Para chú ama qui ̱taxtú, ¿ticu tancs ama lakma̱xtú ixli ̱stacni nac akapú̱ n? 27 Jesús ca̱káxmatli y chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh: ―Para cha̱tum chixcú ixacstu li ̱tanú nata̱yaní nalakma̱xtú ixli ̱stacni, ni ̱ lá ama tlahuá. Pero Dios hua̱k tla̱n tlahuá tú lacasquín. 28 Entonces Pedro kalasquínilh: ―Quimpu̱chinacán, aquín cakxtakmakani ̱táu hua̱k la̱ta tú xackalhi ̱yá̱u y cca̱takokeni ̱tán, ¿tucu amá̱n quinca̱toca̱rli ̱yá̱n? 29 Jesús kálhti ̱lh: ―Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, cati ̱hua cristiano tí akxtakmakán la̱ta tú kalhí para ixchic, ixnata̱camán, ixta̱cha̱t, ixcamán, o ixca̱quihuí ̱n ní ixcha̱lhca̱tnán caj xlacata quintakoké, o xlacata ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos la̱ naca̱ma̱tzanke̱naní Dios ixtala̱kalhi ̱ncán, 30 aquit cca̱huaniyá̱n xlacata ama kalhí ma̱s lhu̱ hua la̱ ixchic la̱ta ní nachá̱n, lhu̱ hua la̱ ixnata̱camán, la̱ ixnati ̱cún, lhu̱ hua la̱ ixcamán, y lhu̱ hua la̱ ixca̱quihuí ̱n ama taka̱sa; ma̱squi lhu̱ hua tamá̱n tasi ̱tzi ̱ní caj quilacata, ama ca̱lakmakancán y ca̱pu̱tlakami ̱cán cani ̱huá, pero xlacán nac akapú̱ n tamá̱n takalhí li ̱pa̱xau latáma̱t. 31 Amá quilhtamacú lhu̱ hua cristianos tí ca̱lakmakancán juú ca̱quilhtamacú ixpakstá̱n ca̱maca̱ncán, aná pu̱la ama̱ca  











105

SAN MARCOS 10

ca̱ma̱xqui ̱cán ixpu̱tahui ̱lhcán; y tí ca̱ma̱pu̱li ̱cán juú ca̱quilhtamacú pu̱la ca̱ma̱xqui ̱cán ixpu̱tahui ̱lhcán, aná ixpakstá̱n ama̱ca ca̱maca̱ncán. Jesús li ̱chihui ̱nampará xlacata ama̱ca makni ̱cán (Mt. 20.17‑19; Lc. 18.31‑34)

32 Cha̱lh

quilhtamacú acxni Jesús a̱huata tica̱tá̱alh ixdiscípulos nac ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén. Xlacán ixtajicuanti ̱lhá ixta̱katuyunti ̱lhá porque ya̱ tla̱n ixtama̱kachaxí tú ixama pa̱xtoka Jesús. Acxni tácha̱lh lacatum tze̱k ca̱tá̱alh tziná lakamákat y tzúculh tla̱n ca̱li ̱ta̱chihui ̱nán tú ixama akspulá. 33 Chuné ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata ama̱náu nac Jerusalén ana ní aquit Xatalacsacni Chixcú ama̱ca quimacama̱sta̱cán ixmacancán quienemigos xanapuxcun curas y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos; xlacán ta̱má̱n tali ̱ma̱paksi ̱nán naquili ̱ncán ixlacati ̱ncan xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n romanos xlacata naquintama̱kalhapalí. 34 Xlacán ta̱má̱n quintalacachucxuí, quintasnoka y catu̱huá ta̱má̱n quintali ̱chiyá hasta xli ̱ca̱na quintamakní; pero ixliaktutu chichiní aquit cama lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n.  



Jacobo y Juan tamaksquín Jesús aktum li ̱tlá̱n (Mt. 20.20‑28)

35 Ixlakkahuasán

Zebedeo, Jacobo y Juan, tama̱lacatzúhui ̱lh Jesús y chuné tahuánilh: ―Quimpu̱chinacán, clacasquiná̱u quila̱tlahuaníu aktum li ̱tlá̱n ni ̱ma̱ camá̱n ca̱maksquiná̱n.

36 ―¿Tucu

lacasquiná̱tit cactláhualh milacatacán? ― ca̱huánilh Jesús. 37 ―Acxni naca̱makatlajaya mienemigos y natahuilaya cmimpu̱ ma̱paksi ̱n clacasquiná̱u cha̱tunu aquín nactahuilayá̱u mimpa̱xtú̱ n xlacata nacca̱ta̱ma̱paksi ̱naná̱n ― ta̱chihui ̱nanko̱lh xlacán. 38 Jesús ca̱huanipá: ―Huixín ni ̱ catzi ̱yá̱tit tú squimpa̱nántit. ¿A poco tla̱n nata̱yaniyá̱tit nakotá̱tit amá xu̱ n chúchut xla ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ ama̱ca quima̱xqui ̱cán? 39 ―Tla̱n nacta̱yaniyá̱u ―takalhti ̱nampá. Entonces Jesús chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh: ―Xli ̱ca̱na na̱ pa̱t kotá̱tit namá xu̱ n chúchut ni ̱ma̱ cama kota, na̱ chuná ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ ama̱ca quima̱xqui ̱cán, huixín tiene que nata̱yaniyá̱tit; 40 pero la̱ huixín tahuilaputuná̱tit quimpa̱xtú̱ n acxni nacma̱paksi ̱nán ni ̱ lá cca̱huaniyá̱n para tla̱n porque huata Dios catzí naca̱ma̱xquí tí ca̱mini ̱ní y aquit ni ̱ lá cma̱stá pu̱táhui ̱lh. 41 Acxni tacátzi ̱lh xa̱makapitzi ixdiscípulos tú ixtalacasquín Jacobo y Juan, hua̱k tasi ̱tzí ̱nilh xa̱makapitzi discípulos. 42 Jesús hua̱k ca̱tasánilh catatalacatzúhui ̱lh, y chuné ca̱huánilh: ―Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n tí tama̱paksi ̱nán aktum pu̱ latama̱n hua̱k ta̱kchipá la̱ta tú huí ca̱chiquí ̱n, y tí xalactali ̱pau ta̱kskahuimaklhtí tú talacasquín tí ni ̱ lactali ̱pa̱u cristianos. 43 La̱ta  













SAN MARCOS 10​, ​11

106

huixín tí quila̱takokeyá̱u ni ̱ chú catica̱qui ̱taxtunín, porque tí ma̱s tali ̱pa̱u lactaxtú ama ma̱tla̱ní naca̱macuaní xa̱makapitzi tú natama̱tlahuí. 44 Y tí xapuxcu lactaxtuputún xlacata naca̱ma̱paksí xa̱makapitzi ama ma̱tla̱ní nali ̱tamakxtaka la̱ cha̱tum tasa̱cua tí ma̱paksi ̱cán. 45 Aquit Xatalacsacni Chixcú ni ̱ cmini ̱t lactlancán xlacata naquintamacuaní cristianos, aquit cha̱ cmini ̱t ca̱macuaní cristianos tú naquintali ̱ma̱paksí, y na̱ cama ca̱lacati ̱ta̱yá ixlacati ̱n Dios xlacata nacxoko̱nán ixtala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ tatlahuanit, aquit cama ní ixlacatacán.  



Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum lakatzí ̱n huanicán Bartimeo (Mt. 20.29‑34; Lc. 18.35‑43)

46 Tácha̱lh

aktum ca̱chiquí ̱n huanicán Jericó huata tati ̱lakatzá̱lalh, lhu̱ hua ixtatakokeni ̱t Jesús. Acxni ixtataxtuma̱na cha̱tum lakatzí ̱n huanicán Bartimeo ixkahuasa Timeo ixuani ̱t, ixuí nac ixpa̱xtu̱ n tijia squima limosna. 47 Acxni cátzi ̱lh talacatzuhui ̱ma Jesús tzúculh ma̱ktasí: ―¡Jesús, ixkahuasa rey David, catlahua li ̱tlá̱n, caquima̱ksa̱ni! 48 Lhu̱ hua tzúculh talacaquilhní xlacata acs catahui, pero xlá ma̱s chá tzúculh ma̱tasí: ―¡Jesús ixkahuasa rey David, caquilakalhámanti! 49 Jesús tá̱yalh puntzú y ca̱huánilh xa̱makapitzi: ―Cahuani camilh namá lakatzí ̱n. Cha̱tum alh tasaní y chuné huánilh:  





―Capa̱xahua y cata̱ya porque Jesús tasanimá̱n. 50 Xlá tramákalh ixpilísa̱lh, lacapala tá̱yalh y talacatzúhui ̱lh ní ixyá Jesús. 51 Xlá kalasquínilh: ―¿Tucu lacasquina cactláhualh milacata? ―Quimpu̱chinacán, aquit clacahua̱namputún ―kálhti ̱lh amá lakatzí ̱n. 52 ―Tla̱n pina ní lacasquina, huix pa̱t lacahua̱nana porque quili ̱pa̱huani ̱ta ―huaniko̱lh Jesús. Amá chixcú tuncán lacahuá̱nalh. A̱ stá̱n na̱ takókelh Jesús ní ixama.  





Jesús cha̱n nac ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén

(Mt. 21.1‑11; Lc. 19.28‑40; Jn. 12.12‑19)

11

Tácha̱lh aktum sipi huanicán Monte de los Olivos lacatzú aktuy ca̱chiquí ̱n ca̱huanicán Betfagé y Betania; jaé ca̱chiquí ̱n ixtata̱pakxtoka Jerusalén. 2 Aná Jesús chuné ca̱ma̱páksi ̱lh cha̱tuy ixdiscípulos: ―Capítit amá ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ ca̱cxilhma̱náu juú lacatzú. Acxni nachipiná̱tit nac aktum ákxtaka pa̱t taka̱sá̱tit tantum sa̱sti burro ni ̱ naj tí pu̱tahuacani ̱t; naxcutá̱tit y nali ̱taná̱tit. 3 Para tí ca̱kalasquiniyá̱n tucu li ̱tlahuayá̱tit, cahuanítit: “Quimaestrojcán maclacasquín; a̱stá̱n ama xtakpará tuncán la̱ namaclacasquinkó.” 4 Xlacán táalh y xli ̱ca̱n tatáka̱sli tantum burro tachí ̱n lacatzú nac puhui ̱lhta pakán nac tijia. Lihua ixtaxcutma̱na 5 acxni makapitzi tí ixtalaya̱na lacatzú tá̱cxilhli y chuné ca̱huanica: ―¿Tucu li ̱tlahuayá̱tit namá burro? ¿Hua̱nchi xcutpa̱nántit?  







107

SAN MARCOS 11

6 Xlacán

takalhtí ̱nalh la̱ ixca̱huanini ̱t Jesús natahuán; a̱stá̱n yaj tú ca̱huanica y ca̱makxtakca natalí ̱n. 7 Acxni talí ̱cha̱lh ní ixuí Jesús tali ̱ke̱tlápalh ixpilisa̱lhcán y xlá pu̱tahuácalh. 8 Tuncán táalh pakán nac Jerusalén. La̱ta ní ixlactla̱huama Jesús lhu̱hua ixtatramí ixpilisa̱lhcán nac tijia y makapitzi ixtaquí itxánat, ixpakán ke̱ske y na̱ chuná ixtatramí. 9 Hua̱k cristianos tí ixtasta̱lá o ixtapu̱lá tzúculh tama̱ktasí Jesús: ―¡Clakachixcuhui ̱yá̱u Dios! ¡Siempre calatáma̱lh nahuán namá chixcú tí ma̱lakacha̱ni ̱t Dios! 10 ¡Camakapa̱xáhualh Dios namá xapuxcu chixcú ni ̱ma̱ ama ma̱paksi ̱nán la̱ tima̱lacnú̱nilh Dios rey David! ¡Cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱u Dios tú tlahuani ̱t! 11 Chuná amá Jesús tánu̱ lh nac Jerusalén. A̱ stá̱n alh cpu̱siculan xla Jerusalén. Smalankán ca̱ta̱ampá ixdiscípulos nac Betania.  









Jesús ta̱chihui ̱nán katum suja (Mt. 21.18‑19)

12 Ixli ̱cha̱lí tzisa Jesús táxtulh cBetania

ampá cJerusalén y nac tijia tzincstá̱yalh.

13 Acxilhli ixli ̱mákat katum suja ni ̱ma̱

ixkalhí lhu̱hua ixpakán; lákalh lacatzú y ni ̱ taká̱snilh ixtahuácat porque ni ̱ ixquilhta ixuani ̱t nama̱stá ixtahuácat. 14 Jesús huánilh amá suja: ―Clacasquín ni ̱cxni tí nahuapará mintahuácat. Hua̱k ixdiscípulos takáxmatli la̱ ta̱chihuí ̱nalh amá suja.  

Jesús ca̱pu̱tlakaxtú nac pu̱ siculan hua̱k sta̱naní ̱n (Mt. 21.12‑17; Lc. 19.45‑48; Jn. 2.13‑22)

15 Tácha̱lh

Jesús nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén, tánu̱ lh

y tzúculh ca̱tamacxtú tí ixtasta̱nama̱na o ixtatama̱huama̱na ixlacaquilhti ̱n ixpu̱ lacni pu̱siculan; ca̱ma̱kpu̱spítnilh ixmesajcán tí ixtalakxta̱palí tumi ̱n y tí ixtakalhí ixpa̱lokoyu tantzásna̱t, 16 y yaj tí má̱xqui ̱lh quilhtamacú nata̱tanú ixlí ̱sta̱t ixpu̱ lacni pu̱siculan xlacata nasta̱nán. 17 Chuné ca̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh hua̱k cristianos: ―Nac Escrituras huan: “Nac quínchic tla̱n naquintakalhtahuakaní hua̱k ti ̱pa̱katzi cristianos xala cani ̱huá pu̱ latama̱n”, y huixín tlahuani ̱tántit ixpu̱sta̱ncán kalha̱naní ̱n. 18 Makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y xanapuxcun curas takáxmatli tú ixquilhuama, tzúculh talacputzá la̱ tze̱k natamakní porque ixtajicuaní la̱ ixca̱ta̱chihui ̱nán cristianos y xlacán ixtaca̱najlá tú ixca̱huaní Jesús. 19 Acxni tzúculh tapaklhtu̱tá ca̱ta̱táxtulh ixdiscípulos amá ca̱chiquí ̱n.  







Sca̱cli amá suja ni ̱ma ta̱chihuí ̱nalh Jesús 20 Ixli ̱cha̱lí

(Mt. 21.20‑22)

tapasá̱rlalh lacatzú ní ixyá amá suja ni ̱ma̱ ta̱chihuí ̱nalh Jesús y tá̱cxilhli xlacata itsca̱cko̱ni ̱t. 21 Pedro áksalh la̱ ixuanini ̱t amá suja y huánilh Jesús: ―Quimpu̱chinacán, cá̱cxilhti amá suja ni ̱ma̱ ta̱chihuí ̱nanti, sca̱cko̱lh. 22 Xlá kálhti ̱lh: ―Huá xlacata cca̱li ̱huaniyá̱n huixín cali ̱pa̱huántit Dios. 23 Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, cati ̱huá tí ixuánilh jaé sipi: “Catake̱nu  





108

SAN MARCOS 11​, ​12 juú y capit taju̱ya nac pupunú”, para xli ̱ca̱na ixca̱nájlalh ixnacú tú lacpuhuán chú ama qui ̱taxtú xli ̱ca̱na ixlákcha̱lh tú lacasquín o tú lacpuhuán ama tlahuá. 24 Na̱ cca̱huaniyá̱n para tú ixmaksquíntit Dios ixpuhuántit xli ̱ca̱na amá̱n ca̱ma̱xqui ̱yá̱n chú ixmaklhti ̱nántit nac milatama̱tcán. 25 ’Na̱ chuná acxni pa̱t kalhtahuakaniyá̱tit Dios, para cha̱tum cristiano ta̱ra̱makasi ̱tzi ̱ni ̱tántit, pu̱ la cama̱tzanke̱nanítit tú ni ̱ tla̱n ca̱tlahuanín xlacata Minticucán Dios na̱ naca̱ma̱tzanke̱naniyá̱n hua̱k mintala̱kalhi ̱ncán. 26 Aquit cca̱huaniyá̱n, para huixín ni ̱ ca̱ma̱tzanke̱naniyá̱tit tú ni ̱ tla̱n ca̱tlahuanín minta̱cristianoscán, Minticucán Dios xalac akapú̱ n na̱ ni ̱ catica̱ma̱tzanke̱nanín tú tlahuani ̱tántit.  





Li ̱huanicán Jesús hua̱nchi ca̱tamácxtulh sta̱naní ̱n (Mt. 21.23‑27; Lc. 20.1‑8)

27 Tacha̱mpá

nac Jerusalén tanu̱pá cpu̱siculan. Aná ixlapu̱ lá Jesús acxni tatalacatzúhui ̱lh makapitzi xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y lakko̱lún ma̱paksi ̱naní ̱n. 28 Chuné takalasquínilh Jesús: ―¿Tucu xlacata ca̱li ̱lactalahuaya tú lama cpu̱siculan? ¿Ticu ma̱xqui ̱ni ̱tán tapáksi ̱t chú natana tlahuaya? 29 Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Aquit na̱ huí tú camá̱n ca̱kalasquiniyá̱n, y para quila̱kalhti ̱yá̱u, aquit na̱ nacca̱huaniyá̱n ticu quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t  



tú nactlahuá. 30 Quila̱huaníu tuncán: ¿Ticu li ̱ma̱páksi ̱lh Juan Bautista na̱kmunu̱ nán, Dios, o cristianos? 31 Xlacán tzúculh talacchihui ̱nán y chuné ixtara̱kalasquiní: ―Para huaniyá̱u Dios ma̱lakácha̱lh, amá̱n quinca̱huaniyá̱n: “Entonces, ¿hua̱nchi ni ̱ ca̱najlátit tú ca̱li ̱ta̱chihui ̱nán?” 32 Y para huaniyá̱u xlacata cristianos tama̱paksí, na̱ chunatiyá qui ̱taxtú. Jaé lacchixcuhuí ̱n ixtacatzí xlacata lhu̱ hua ixtaca̱najlani ̱t xli ̱ca̱na Dios ixma̱lakacha̱ni ̱t Juan Bautista, huá xlacata ixtali ̱jicuaní cristianos y ni ̱ tacátzi ̱lh tú natakalhti ̱nán, 33 y tahuánilh Jesús: ―Ni ̱ ccatzi ̱yá̱u ticu li ̱ma̱páksi ̱lh na̱kmunu̱ nán. ―Pues ni ̱ para aquit camá̱n ca̱huaniyá̱n tí quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t nactlahuá tú tla̱n ctlahuá ― ca̱kalhti ̱ko̱lh Jesús.  







Xatakalhchihuí ̱n ni ̱ lactlá̱n cha̱lhca̱tnaní ̱n

12

(Mt. 21.33‑46; Lc. 20.9‑19)

A̱stá̱n Jesús tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní amá lacchixcuhuí ̱n: ―Maktum quilhtamacú cha̱tum chixcú chalh ixca̱tucuxtu lhu̱ hua li ̱chánat uvas. Tla̱n maccurra̱lhko̱lh; tláhualh aktum torre xlacata namaktakalhkó ixtachaná̱n; na̱ tláhualh ixpu̱chitni ní nalacchita uvas acxni nachá. Xlá alh latamá mákat pero ca̱má̱xqui ̱lh ixca̱tucuxtu makapitzi cha̱lhca̱tnaní ̱n xlacata natacuentajní ixtachaná̱n. 2 Acxni cha̱lh ixquilhta nachitcán uvas,  

109

SAN MARCOS 12

ma̱lakácha̱lh cha̱tum ixtasa̱cua naca̱maksquín amá cha̱lhca̱tnaní ̱n tú ixtocarlí tachitni. 3 Pero xlacán tachípalh, ta̱kkaxími ̱lh y ni ̱tú tamá̱xqui ̱lh tachitni. 4 Amá xapu̱chiná ma̱lakacha̱pá a̱cha̱tum ixtasa̱cua, y na̱ chuná taliactaláli ̱lh chíhuix, tamá̱xqui ̱lh ixakxa̱ka y tahuánilh la̱ta tú talacásquilh. 5 Todavía ma̱lakacha̱pá a̱cha̱t um ixtasa̱cua y jaé tamákni ̱lh. A̱ stá̱n ca̱ma̱lakácha̱lh ma̱s ixtasa̱cua y huí tí tamákni ̱lh y huí tí huata ta̱kkaxími ̱lh. 6 ’Amá ko̱lú ixkalhí cha̱t um ixkahuasa snu̱ n ixlakalhamán, y chuné ixlacpuhuán: “Para cma̱lakachá quinkahuasa natakaxmatní tú naca̱huaní.” Xli ̱ca̱na ma̱lakácha̱lh ixkahuasa. 7 Acxni ca̱lákcha̱lh amá kahuasa xlacán tzúculh tara̱huaní: “Huá namá kahuasa tí ama ta̱tamakxtaka hua̱k herencia acxni naní ixti ̱cú. Chí tuncán camakni ̱huí xlacata aquín ixpu̱chinaní ̱n nahuaná̱u jaé ca̱quihuí ̱n.” 8 Amá ixkahuasa xapu̱chiná na̱ tachípalh, tamákni ̱lh y táalh tamakán ixquilhpá̱n ca̱tucuxtu. 9 Jesús ca̱kalasquínilh amá lacchixcuhuí ̱n: ―¿Tucu puhuaná̱tit huixín natlahuá ixpu̱chiná jaé ca̱tucuxtu? Capuhuántit xlacata jaé patrón ama min, ama ca̱makní tí ca̱má̱xqui ̱lh ixca̱tucuxtu y tunu tí ama ca̱ma̱xquí ixpu̱chaná̱n. 10 ’¿Huixín ni ̱ li ̱kalhtahuakani ̱tántit tú huan Escrituras? Lacatum chuné tatzokni ̱t:  















Amá lanca chíhuix ni ̱ma̱ talakmákalh ixtlahuaní ̱n chiqui ixtapuhuán ni ̱tú li ̱macuán, a̱stá̱n milh tamakxtaka ma̱s tali ̱pa̱u pues ya̱huaca nac ixcha̱stú̱ n la̱ xacha̱ya y aná ixli ̱tzinca̱snanko̱ni ̱t chiqui. 11 Tú acxilá̱u hua̱k Dios lacsacxtuni ̱t y pa̱xahuayá̱u la̱ tlahuani ̱t, ma̱squi ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱u lanca ixtalacapa̱stacni y hua̱nchi chú tlahuani ̱t. 12 La̱ chihui ̱nanko̱lh Jesús xlacán tasí ̱tzi ̱lh porque tama̱kachákxi ̱lh huá ixca̱li ̱chihui ̱nani ̱t y talacpuhua la̱ tla̱n natalí ̱n cpu̱ la̱chi ̱n. Pero lhu̱ hua ixtaya̱na tí ixtali ̱pa̱huán ixtachihuí ̱n Jesús y tajicuánilh para natamaklhti ̱nán. Huá xlacata mejor ta̱k xtakyá̱hualh y táalh.  

Kalasquinicán Jesús para mini ̱ní lakaxoko̱nancán (Mt. 22.15‑22; Lc. 20.20‑26)

13 Ixli ̱puntzú

ixenemigos Jesús tama̱lakácha̱lh makapitzi fariseos y tí ixtata̱ya̱na rey Herodes caj natakalhputzá para ni ̱ tla̱n naca̱li ̱chihui ̱nán ma̱paksi ̱naní ̱n y tla̱n natalí ̱n nac pu̱ la̱chi ̱n. 14 Acxni talákchilh takalasquínilh: ―Maestro, ccatzi ̱yá̱u xlacata tú huix li ̱chihui ̱nana xli ̱ca̱na ma̱squi lhu̱ hua ni ̱ taca̱najlá mintachihuí ̱n, pero huix ni ̱ putzaya tú ixlakxtucán cristianos y huata lacasquina tla̱n catalatáma̱lh xlacata natalakapasa y natalakchá̱n Dios. Quila̱huaníu para tla̱n la̱ clakaxokoniyá̱u impuestos xapuxcu ma̱paksi ̱na  

SAN MARCOS 12 romano. ¿Mini ̱ní naclakaxoko̱naná̱u, o ni ̱ tla̱n la̱ clakaxoko̱nama̱náu? 15 Jesús acxcátzi ̱lh xlacata caj ixtakalhputzama̱na y chuné ca̱huánilh: ―¿Hua̱nchi quila̱li ̱kalhputzayá̱u ta̱kskahuí ̱n? Quila̱li ̱miníu mactum tumi ̱n xlacata nacacxila. 16 Li ̱minica mactum tumi ̱n. Acxni ácxilhli ca̱kalasquínilh: ―¿Ticu ixretrato talakatzokni, y ticu ixtacuhui ̱ní kalhí jaé tumi ̱n? Xlacán takalhtí ̱nalh: ―Ixretrato ixtacuhui ̱ní lanca xapuxcu ma̱paksi ̱na romano. 17 ―Pues cama̱xquí ̱tit ma̱paksi ̱na romano tú xlá mini ̱ní y cama̱xquí ̱tit Dios tú xlá lacasquín milacatacán ―huanko̱lh Jesús. A̱ stá̱n xlacán yaj tacátzi ̱lh tú natahuaní.  





Kalasquinicán Jesús para talacastacuanán ni ̱n (Mt. 22.23‑33; Lc. 20.27‑40)

18 Talakchimpá

ixli ̱puntzú makapitzi saduceos; jaé cristianos tapuhuán xlacata ixespíritu cha̱tum cristiano yaj lacastacuanán acxni ní. Huá tali ̱kalasquínilh Jesús: 19 ―Maestro, Moisés quinca̱li ̱ma̱paksí ̱n para cha̱tum chixcú ní y makxtaka ixta̱cha̱t y ni ̱ takalhí ixcamancán, xa̱cha̱tum ixta̱cam tla̱n ta̱tamakaxtoka ixya̱stá y takalhí ixcamancán xlacata ni ̱ nalaksputa ixta̱cam ni ̱ma̱ ni ̱lh. 20 Pues maktum ixtalama̱na cha̱tujún lacchixcuhuí ̱n. Xla̱huán tamakáxtokli y ni ̱ ixli ̱maka̱s quilhtamacú ni ̱lh y ni ̱ takálhi ̱lh ixcamancán. 21 Ixli ̱cha̱tuy ixta̱cam ta̱tamakáxtokli ixya̱stá; ni ̱ para  





110 maka̱s na̱ ni ̱lh y ni ̱ takálhi ̱lh camán. Ixli ̱cha̱tutu na̱ ta̱tamakáxtokli ixya̱stá y na̱ chuná akspúlalh. 22 Xa̱makapitzi lacchixcuhuí ̱n hua̱k tata̱tamakáxtokli amá pusca̱t y ni ̱ cha̱tum tí takálhi ̱lh camán, y cha̱lh quilhtamacú amá pusca̱t na̱ ni ̱lh. 23 Entonces acxni ixespiritucán nalacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n, ¿ticu yá chixcú ixta̱cha̱t ama huan pues hua̱k ta̱tamakáxtokli ixcha̱tujuncán? 24 Jesús ca̱huánilh: ―Huixín aktzanka̱ni ̱tántit porque ni ̱ ma̱kachakxi ̱ni ̱tántit ixtachihuí ̱n Dios nac Escrituras, ni ̱ para lakapasá̱tit ixli ̱tlihueke la̱ ca̱ma̱lacastacuaní ni ̱n y ni ̱ catzi ̱yá̱tit la̱ ca̱li ̱kalhí ixespiritucán nac akapú̱ n. 25 Huixín ni ̱ catzi ̱yá̱t it xlacata acxni natalacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n yaj tí ama tamakaxtoka, ni ̱ para ama takalhí ixlactzumajancán tí natama̱makaxtoka porque la̱ ángeles ta̱má̱n tahuán ni ̱ma̱ tahuila̱na nac akapú̱ n. 26 Huixín na̱ aktzanka̱ni ̱tántit para puhuaná̱tit ni ̱cxni talacastacuanán ni ̱n porque ni ̱ tla̱n ma̱kachakxi ̱yá̱tit tú huan ixlibro Moisés. Xlá tzokli la̱ maktum Dios ta̱chihuí ̱nalh nac akatum actzu quihui la̱ta lhcuta̱yama y chuné huánilh Dios: “Aquit Dios tí tali ̱pa̱huani ̱t y tali ̱pa̱huancú Abraham, Isaac y Jacob.” 27 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n huixín aktzanka̱ni ̱tántit para puhuaná̱tit xlacata tí talatáma̱lh y táni ̱lh yaj takalhí Dios tí natali ̱pa̱huán, porque la̱ta chí Dios lama xastacnán cani ̱cxnihuá quilhtamacú.  











111

SAN MARCOS 12 Neje yá ixtapáksi ̱t Dios ma̱s quili ̱tlahuatcán

28 Cha̱t um

(Mt. 22.34‑40)

chixcú tí ixma̱sí ixley Moisés kaxmatko̱lh la̱ ca̱ta̱chihuí ̱nalh Jesús amá lacchixcuhuí ̱n y ma̱kachákxi ̱lh xlacata xli ̱ca̱na tú ixca̱huanini ̱t. Xlá na̱ talacatzúhui ̱lh y chuné kalasquínilh: ―¿Neje yá tapáksi ̱t pu̱ la quili ̱tlahuatcán y ma̱s quinca̱macuaniyá̱n nac quilatama̱tcán? 29 Jesús kálhti ̱lh: ―Xla̱huán tapáksi ̱t ni ̱ma̱ pu̱ la quili ̱tlahuatcán chuné huan: “Cakaxpáttit cha̱tunu huixín xalac Israel, huata huí cha̱tum lanca Dios ca̱quilhtamacú, y huata huá Quimpu̱chinacan natlahuayá̱u. 30 Huá cali ̱pá̱huanti Mimpu̱chiná ixli ̱hua̱k minacú, ixli ̱hua̱k mili ̱stacni, ixli ̱hua̱k mintapuhuá̱n, ixli ̱hua̱k mili ̱tlihueke.” Huá jaé xla̱huán tapáksi ̱t lakatí Dios natatlahuá ixcamán. 31 Ixliaktuy ixtapáksi ̱t na̱ acxtumatiyá qui ̱taxtú y chuné li ̱chihui ̱nán: “Caca̱lakalhámanti hua̱k minta̱cristianos na̱ chuná la̱ huix lacasquina calakalhamanca.” Huá jaé lanca tapáksi ̱t y ma̱s macuán nac quilatama̱tcán. 32 Amá chixcú huánilh Jesús: ―Maestro, clakatí la̱ chihuí ̱nanti. Xli ̱ca̱na la̱ huana huata huí cha̱tum Dios ca̱quilhtamacú y ni ̱ huí tunu ma̱s tali ̱pa̱u. 33 Xlá ni ̱ lakatí cahuili ̱nica lhu̱ hua li ̱lakachixcuhuí ̱n cpu̱siculan, o caca̱makni ̱ca quitzistancaní ̱n  









caj li ̱lakachixcuhui ̱cán, xlá ma̱s lakatí cali ̱pa̱huanca ixli ̱hua̱k quintapuhua̱ncán, ixli ̱hua̱k quinacujcán, ixli ̱hua̱k quili ̱stacnicán, ixli ̱hua̱k quili ̱pa̱xqui ̱ncán, y cha̱tum cristiano caca̱lakalhámalh xa̱makapitzi na̱ chuná la̱ ixacstu lakalhamancán. 34 Acxni káxmatli Jesús la̱ chihuí ̱nalh amá chixcú chuné huánilh: ―Huix xli ̱ca̱na catzi ̱ya tú lakatí Dios natlahuayá̱u, y aquit cpuhuán huix tla̱n ma̱kachakxi ̱pa̱ttá la̱ Dios ma̱paksi ̱namputún nac mili ̱stacni. A̱ stá̱n yaj tí kálhi ̱lh li ̱camama tú nakalasquini Jesús.  

Jesús li ̱chihui ̱nán ticu xli ̱ca̱na ixti ̱cú (Mt. 22.41‑46; Lc. 20.41‑44)

35 Jesús

ixlapu̱ lajcú nac pu̱siculan y tzucupá ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos y chuné ca̱huánilh: ―¿Como chí ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos tahuán xlacata Cristo tí ama ca̱lakma̱xtuyá̱n ixli ̱talakapasni xamaká̱n rey David ama huan? 36 Y maktum acxni rey David ma̱lacpuhuá̱ni ̱lh Espíritu Santo chuné huá: Quinti ̱cucán Dios huánilh Quimpu̱chiná tí ama quilakma̱xtú: “Catahuila nac quimpa̱xtú̱ n quinta̱ma̱paksí ̱nanti hasta xní nacca̱makatlajá hua̱k mienemigos xlacata acxtum natalakachixcuhui ̱yá̱n.” 37 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ¿nicu li ̱puhuaná̱tit xlacata Cristo ixli ̱talakapasni rey David nahuán si  



112

SAN MARCOS 12​, ​13 pi ̱huá rey David li ̱macá̱n Ixpu̱chiná tí ama lakma̱xtú? Lhu̱ hua cristianos ixtalakatí takaxmata la̱ ixca̱kalhtí Jesús acxni tú ixkalasquinicán.

tumi ̱n. 44 Porque ricos tamúju̱ lh ixlimosnajcán tumi ̱n ni ̱ma̱ ca̱kalhta̱xtuní, pero xlá múju̱ lh ixtumi ̱n ni ̱ma̱ a̱huata ixkalhí ixama li ̱hua̱yán.

Jesús lhu̱ hua tú ca̱li ̱yahuá tí tama̱sí ixley Moisés

Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ ama laclakó lanca pu̱ siculan xla Jerusalén

(Mt. 23.1‑36; Lc. 11.37‑54; 20.45‑47)

38 Jesús

ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh hua̱k cristianos y chuné ca̱huánilh: ―Hua̱k skalalh caca̱tahuilanítit tí tama̱sí ixley Moisés. Xlacán talakatí mactlá̱n talhaka̱nán xlacata cani ̱huá naca̱huanicán kalhé̱n la̱ lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n. 39 Xlacán taputzá lactali ̱pa̱u pu̱táhui ̱lh nac sinagogas, nac fiestas talacasquín pu̱la tla̱n caca̱ma̱hui ̱ca. 40 Viudas ta̱kskahuimaklhtí ixchiccán y xlacata ni ̱tí tú naca̱huaní li ̱catzi lhu̱ hua tú takalhtahuakaní Dios, pero ni ̱ para talacpuhuán xlacata xlacán ma̱s lhu̱ hua castigo ama̱ca ca̱ma̱xqui ̱cán.  



Ixlimosna cha̱tum pobre pu̱ huani ̱ná 41 Maktum

(Lc. 21.1‑4)

Jesús ixuí lacatzú ní tahuila̱na cajas xla limosna, ixca̱cxilhma la̱ cristianos ixtamuju̱ ma̱na ixlimosnajcán, y makapitzi ricos ixtamujú lhu̱ hua tumi ̱n. 42 Ixli ̱puntzú talacatzúhui ̱lh cha̱tum viuda snu̱ n pobre y múju̱ lh nac caja aktuy tumi ̱n xla cobre ni ̱ lhu̱ hua ixtapalh ixuani ̱t. 43 Jesús ca̱tasániko̱lh ixdiscípulos y chuné ca̱huánilh: ―Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, jaé puhuani ̱ná múju̱lh ma̱s lhu̱ hua tumi ̱n ixlacati ̱n Dios que hua̱k namá ricos tí tamúju̱lh lhu̱ hua  





13

(Mt. 24.1‑2; Lc. 21.5‑6)

Jesús ixtaxtumajá amá lanca pu̱siculan xla Jerusalén acxni cha̱tum ixdiscípulos huánilh: ―Maestro, cá̱cxilhti la̱ tahuila̱na laclá̱n chíhuix ni ̱ma̱ ca̱li ̱tlahuacani ̱t jaé lanca pu̱siculan. 2 Xlá kálhti ̱lh: ―Huix ca̱cxila la̱ ixli ̱laclá̱n ca̱ca̱xya̱huacani ̱t namá pu̱siculan pero ni ̱ catzi ̱ya xlacata ni ̱ xli ̱maka̱s quilhtamacú ni ̱ ama tamakxtaka ni ̱ para akstum chíhuix nac ixpu̱ta̱y hua̱k pá̱tzaps, ¡hua̱k ama ca̱lactlahuako̱cán!  

Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ ama laclakó ca̱quilhtamacú (Mt. 24.3‑28; Lc. 21.7‑24; 17.22‑24)

3 Jesús

ca̱ta̱ampá ixdiscípulos nac Monte de los Olivos; jaé sipi ixli ̱lacacha̱ncán lanca pu̱siculan nac Jerusalén. Acxni tácha̱lh Jesús curucs tahui, entonces Pedro, Jacobo y Juan tze̱k takalasquínilh: 4 ―Clacasquiná̱u quila̱huaníu niculá ama laclakó pu̱siculan. ¿Tucu xla̱huán ama tasí xlacata naccatzi ̱yá̱u ama kantaxtú tú li ̱chihuí ̱nanti? 5 Jesús tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní: ―Skálalh pa̱t tahuilayá̱tit ni ̱tí tica̱kskahuiyá̱n, 6 porque lhu̱ hua tamá̱n tamín y natahuán: “Aquit  





113

SAN MARCOS 13

Cristo tí cama ca̱lakma̱xtú xlacata naca̱makni ̱cán, xanati ̱cún na̱ cristianos”, y lhu̱ hua tamá̱n ta̱má̱n taliakskahuinán ixcamancán, tamakacanajlá ixtachihuí ̱n. 7 Na̱ y xlacán na̱ ta̱má̱n tata̱ra̱lacata̱quí ixti ̱cucán, y para tla̱n, ama pa̱t kaxpatá̱tit la̱ ama̱ca tzucucán tara̱makní. 13 Lhu̱ hua amá̱n li ̱chihui ̱nancán guerras, o la̱ tla̱n natara̱makní cristianos. Huixín ni ̱ ca̱si ̱tzi ̱niyá̱n huixín caj xlacata cajicuántit pues tamaclacasquiní ca̱najlayá̱tit quintachihuí ̱n. Pero tí pu̱la chú naqui ̱taxtú, y jaé cajcú nata̱yaní hasta xní nati ̱taxtukó jaé ixquilhtzúcut tú ama lá a̱stá̱n. ni ̱ lactlá̱n quilhtamacú namá ama 8 Aktum lanca pu̱ latama̱n ama lakma̱xtú ixli ̱stacni. 14 ’Acxni na̱cxilá̱tit kantaxtuma ta̱ra̱nica tunu pu̱ latami ̱n, y aktum ca̱chiquí ̱n ama putzá la̱ tla̱n tú tzokli profeta Daniel, la̱ ama nata̱ra̱nica xa̱ktum ca̱chiquí ̱n. Tíyat tali ̱chiyá ixpu̱ lakachixcuhui ̱cán ama tatlaná cani ̱huá ca̱quilhtamacú. Dios amá lacli ̱xcájnit Ama min tatzínsnit cani ̱hua lacchixcuhuí ̱n ni ̱ma̱ ta̱má̱n tamín ca̱chiquí ̱n. Lhu̱ hua cristianos tamá̱n xala mákat y ama taya̱huá tú tara̱lacata̱quí xlacata tara̱nicputún. talakachixcuhui ̱putún xlacán La̱ta jaé tú xla̱huán pa̱t acxilá̱tit ―tí tla̱n li ̱kalhtahuaká jaé cajcú ixquilhtzúcut la̱ ama min tachihuí ̱n cama̱kachákxi ̱lh tú ta̱k xtakajni a̱stá̱n. li ̱chihuí ̱nalh Jesús―, entonces 9 ’Huixín mi ̱cstucán tí talama̱na nahuán nac Judea natamaktakalhá̱tit porque catatzá̱lalh tuncán ca̱quihuí ̱n pa̱t ca̱macama̱sta̱caná̱tit y ca̱lacsipijni. 15 Tí ta̱cxtuni ̱t ixpu̱ ma̱paksi ̱ncán xanapuxcun; nahuán ixakstí ̱n ixákxtaka acxni pa̱t ca̱ma̱k xtakajni ̱caná̱tit nata̱ctá xlacata natza̱lá mejor nac itsinagogajcán judíos; ni ̱ catánu̱ lh nama̱xtú tú kalhí naca̱li ̱pincaná̱tit ixlacati ̱ncán nac ixchic. 16 Tí ani ̱t nahuán reyes caj quilacata y chuná huixín ixca̱tucuxtu, mejor ni ̱ camilh tla̱n naquila̱li ̱chihui ̱naná̱u para tiyá ixlháka̱t ni ̱ma̱ akxtakuili ̱ni ̱t xli ̱ca̱na quila̱li ̱pa̱huaná̱u. 10 Antes nac ixchic. 17 ¡Koxitaní ̱n nakantaxtukó jaé tú cca̱huanimá̱n lacchaján tí takalhí nahuán ama̱ca li ̱chihui ̱nanko̱cán hua̱k ixcamancán y ya̱ talakahuán, o ca̱lacchiquí ̱n xala ca̱quilhtamacú. tatziquijcú! 18 Camaksquíntit Dios 11 Y acxni naca̱ma̱kalhapali ̱caná̱t it ni ̱ tica̱pu̱tlakacaná̱tit ixquilhta ixlacati ̱ncán ma̱paksi ̱naní ̱n ni ̱tú lonkni amá quilhtamacú. 19 Lhu̱ hua ta̱k xtakajni ama lá cali ̱pu̱ huántit tú pa̱t huaná̱tit amá quilhtamacú la̱ ni ̱cxni porque Espíritu Santo ama ta̱cxilhni ̱t cristianos la̱ta titláhualh kalhti ̱nán milacatacán y ni ̱ huixín pa̱t chihui ̱naná̱tit amá Dios ca̱quilhtamacú y yaj ama quilhtamacú, porque Dios hua̱k lapará tunu ta̱k xtakajni a̱stá̱n. 20 Y para Dios ni ̱ ixma̱ctzúhui ̱lh amá̱n ca̱ma̱cxcatzi ̱niyá̱n. 12 Amá quilhtamacú lhu̱ hua tamá̱n jaé quilhtamacú ta̱k xtakajni taliakskahuinán ixnata̱camán ni ̱ ixtataxtúnilh cristianos tí xlá  



























SAN MARCOS 13

114

ca̱lakalhamán, pero xlá catzí tú tlahuá porque ca̱lakalhamán cristianos tí ca̱lacsacni ̱t. 21 ’Para tí ca̱huaniyá̱n amá quilhtamacú: “Namá, ca̱cxílhtit nachú yá Cristo”, o tunu tí nahuán: “Uchú yá Cristo”, huixín ni ̱ caca̱najlátit. 22 Lhu̱ hua ta̱má̱n tahuán xlacata xlacán Cristo y Dios ca̱ma̱lakacha̱ni ̱t porque huá tali ̱chihui ̱nán; na̱ ama tatlahuá laclanca tascújut o tama̱ksa̱ní ta̱tatlaní ̱n; y para tla̱n, ama tamakaca̱najlá ixtachihui ̱ncán hasta tí ca̱lacsacni ̱t Dios. 23 Huá xlacata cca̱li ̱huaniyá̱n huixín, skálalh catahuilanítit porque aquit hua̱k cca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱ni ̱tán tú ama qui ̱taxtú a̱stá̱n.  





Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ ama min ixli ̱maktuy ca̱quilhtamacú (Mt. 24.29‑35, 42‑44; Lc. 21.25‑36)

24 ’Na̱

cca̱huaniyá̱n: Acxni nalakó jaé ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ cca̱li ̱ta̱chihui ̱namá̱n, chichiní yaj ama ma̱xkake̱nán y papá yaj ama lacahuán ca̱tzisní. 25 Hua̱k stacu xala akapú̱ n ama tapa̱tastá, na̱ chuná ama ta̱kahuani ̱kó la̱ta tú huí ixli ̱ti ̱lanca akapú̱ n. 26 Hua̱k cristianos ama quinta̱cxila la̱ aquit Xatalacsacni Chixcú cama ta̱ctá nac akapú̱ n la̱ cha̱tum lanca chixcú, y hua̱k ama quintalakachixcuhuí. 27 Entonces aquit cama ca̱li ̱ma̱paksí ángeles catama̱mákstokli hua̱k ixcamán Dios tí quintali ̱pa̱huani ̱t la̱ta hua̱k ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú. 28 ’Tla̱n ca̱cxílhtit tú pa̱xtoka katum suja: Huixín catzi ̱ya̱tit talacatzuhui ̱ma ixquilhta lhca̱cná acxni acxilá̱tit tzucú  







akasnapankán y tataxtuní ixpakán. 29 Na̱ chuná acxni na̱cxilá̱tit tzucú kantaxtú tú cca̱li ̱ta̱chihui ̱namá̱n cacatzí ̱tit talacatzuhui ̱ma spútut y talacatzuhui ̱ma quilhtamacú xlacata nacmimpará ca̱quilhtamacú. 30 Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, jaé tú cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán hua̱k ama kantaxtú ya̱ para tani ̱kó nahuán cristianos xala jaé quilhtamacú. 31 Na̱ cca̱huaniyá̱n: Ca̱quilhtamacú y akapú̱ n ama talaktzanká, pero quintachihuí ̱n ni ̱ ama talaktzanká hasta xní nakantaxtukó tú cca̱li ̱ta̱chihui ̱namá̱n. 32 ’Pero ni ̱tí catzí tú yá hora o tú yá chichiní lihua ama lakchá̱n, ni ̱ para aquit Ixkahuasa Dios, ni para ángeles tacatzí huata Quinti ̱cucán Dios catzí. 33 ’Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, skálalh catahuilátit, tla̱n calacahua̱nántit y ni ̱ cali ̱makxtáktit kalhtahuakaniyá̱tit Dios, porque ni ̱ catzi ̱yá̱tit tú yá chichiní ama ca̱lakchiná̱n. 34 Na̱ chuná ama qui ̱taxtú la̱ acxni cha̱tum chixcú an latapu̱ lí mákat. Nac ixchic ca̱makxtaka makapitzi ixtasa̱cua cha̱tunu ca̱ma̱xquí ixtascujutcán, y cha̱tum makxtaka nac puhui ̱lhta xlacata skálalh natahuilá nama̱lacqui ̱ní acxni nachín ixpatrón. 35 Na̱ chuná huixín skálalh catahuilátit porque ni ̱ catzi ̱yá̱tit lihua xnicu cama chin aquit Mimpu̱chinacán, para nacmín ca̱tzisní, tzi ̱sa, spalh ca̱huama, o acxni xkakani ̱ttá. 36 ¿Qué tal xacca̱lakchín ca̱tzisní xacca̱ma̱noklhún lhtatapa̱nántit? 37 Jaé tú cca̱huanín huixín na̱ chuná naca̱ma̱catzi ̱ni ̱yá̱tit hua̱k cristianos  

















115

SAN MARCOS 13​, ​14

tí amajcú quintali ̱pa̱huán xlacata skálalh catatahui cani ̱cxnihuá quilhtamacú takalhi ̱ma̱na Ixpu̱chinacán. Ixenemigos talacchihui ̱nán la̱ tla̱n natamakní Jesús (Mt. 26.1‑5; Lc. 22.1‑2; Jn. 11.45‑53)

14

Istzanká aktuy chichiní nalakchá̱n ixtacuhui ̱ní pa̱scua acxni israelitas ixtahuá simi ̱ta la̱ta ni ̱ kalhí levadura; ixca̱makni ̱cán borregos. Entonces xanapuxcun curas ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos tzúculh talacchihui ̱nán la̱ nataliakskahuinán Jesús xlacata natalí ̱n cpu̱ ma̱paksí ̱n y tla̱n natamakní. 2 Pero xlacán ixtalacpuhuán: ―Ni ̱ lá chipayá̱u acxni lama nahuán tacuhui ̱ní xla pa̱scua porque tla̱n tasi ̱tzí y tamaklhti ̱nán cristianos tí tali ̱pa̱huán.  

Cha̱tum pusca̱t acuilí perfume Jesús 3 Jesús

(Mt. 26.6‑13; Jn. 12.1‑8)

alh lakpaxia̱lhnán Simón amá tí tima̱ksá̱ni ̱lh acxni ixkalhí lepra; xlá ixlama nac Betania. Jesús ixua̱yama acxni chilh cha̱tum pusca̱t ixli ̱mín aktum frasco perfume xla nardo xánat, snu̱ n ixtapalh ixuani ̱t amá quilhtamacú. Ma̱kálhke̱lh y tzúculh acuilí Jesús amá perfume. 4 Makapitzi tí ixtahuila̱na lacatzú tasi ̱tzí ̱nilh amá pusca̱t y tzúculh tahuán: ―¿Hua̱nchi pa̱xcat tlahuaca jaé perfume? 5 Ma̱s tla̱n ixtili ̱sta̱ca li ̱huacá aktutu ciento denario tumi ̱n, y xatumi ̱n tla̱n ixtica̱li ̱makta̱yaca pobres.  



6 Jesús

ca̱káxmatli y chuné ca̱huánilh: ―¿Hua̱nchi ta̱ra̱slaká̱tit jaé pusca̱t? Ni ̱tú cahuanítit porque tú tlahuani ̱t snu̱ n tla̱n. 7 Pobres siempre ca̱ta̱lapa̱nántit nahuán y tla̱n ca̱makta̱yayá̱tit xni ̱ta lacasquiná̱tit, pero aquit yaj maka̱s quilhtamacú camá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n. 8 Xlá tláhualh tú lacpúhualh naquimacuaní y naclakatí; xa̱huá a̱li ̱quimacuíli ̱lh perfume y acxni naquimuju̱cán ma̱squi yaj tú quimacuili ̱ca. 9 Na̱ cca̱huaniyá̱n, cani ̱huá ca̱lacchiquí ̱n ní nali ̱chihui ̱nancán ixtachihuí ̱n Dios na̱ ama̱ca li ̱chihui ̱nancán tú tláhualh jaé pusca̱t xlacata hua̱k nalacapa̱staccán.  





Judas ca̱ta̱lacca̱xlá ixenemigos Jesús la̱ namacama̱xquí (Mt. 26.14‑16; Lc. 22.3‑6)

10 Judas

Iscariote cha̱tum ixdiscípulo tí na̱ ixli ̱lhca̱ni ̱t nata̱scuja Jesús acxni ca̱lácsacli ixcha̱cu̱tuycán, alh ca̱ta̱chihui ̱nán ixenemigos xanapuxcun curas xlacata naca̱ta̱lacca̱xlá la̱ tla̱n naca̱macama̱xquí Jesús. 11 Acxni takáxmatli tú ixca̱ma̱lacnu̱ nicán xlacán tapa̱xahuako̱lh y tama̱lacnú̱ nilh natama̱xquí tumi ̱n. Entonces Judas tzúculh lacputzá la̱ namacama̱stá Jesús ixmacancán ixenemigos.  

Jesús a̱huata ca̱ta̱hualhtatako̱lh ixdiscípulos antes namakni ̱cán (Mt. 26.17‑29; Lc. 22.7‑23; Jn. 13.21‑30; 1 Co. 11.23‑26)

12 Xla̱huán

chichiní ixtacuhui ̱ní xla pa̱scua acxni

116

SAN MARCOS 14 judíos ixtali ̱hualhtatá simi ̱ta ni ̱ kalhí levadura ixmakni ̱cán tantum borrego, huá jaé tahuá ixtali ̱lakachixcuhui ̱nán pa̱xcua. Ixdiscípulos takalasquínilh: ―¿Nicu lacasquina nacaná̱u ca̱xtlahuayá̱u tahuá tú nali ̱hualhtatayá̱u jaé ca̱tzisní pa̱xcua? 13 Xlá ca̱huánilh cha̱t uy ixdiscípulos: ―Capítit ca̱chiquí ̱n; aná pa̱t acxilá̱tit cha̱tum chixcú cucalí ̱n aktum xa̱lu chúchut. 14 Catakokétit; ana ní natanú nata̱chihui ̱naná̱tit ixpu̱china chiqui y chuné nahuaniyá̱tit: “Huan quimaestrojcán: ¿Nicu huí chiqui ní ama ca̱ta̱hualhtatá ixdiscípulos jaé ca̱tzisní?” 15 Xlá amá̱n ca̱ma̱si ̱niyá̱n aktum lanca cuarto ixakstí ̱n ixchic hua̱katá xaca̱xlán yá. Huixín aná naca̱xtlahuayá̱tit tahuá tú nali ̱hualhtatayá̱u jaé pa̱scua. 16 Ixdiscípulos táalh ca̱chiquí ̱n y xli ̱ca̱na chú tatáka̱sli la̱ ixca̱huanini ̱t Jesús ama qui ̱taxtú, y xlacán taca̱xtlahuako̱lh tahuá tú natali ̱lakachixcuhui ̱nán. 17 Ca̱t zisní Jesús ca̱tá̱alh xa̱makapitzi ixdiscípulos. 18 Hua̱k tatahuilako̱lh tahua̱yán. Acxni lihua ixtahua̱yama̱na Jesús ca̱huánilh: ―Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, cha̱tum la̱ta mili ̱hua̱kcán tí quila̱ta̱hua̱yama̱náu ama quimacama̱stá ixmacancán quienemigos. 19 Xlacán talakaputzako̱lh y tzúculh tara̱kalasquiní cha̱tum chá̱tum: ―¿Cha̱ aquit cama macama̱stá? Y xa̱cha̱tum na̱ ixpuhuán:  













―¿Ma̱x aquit cama liakskahuinán? 20 Pero xlá ca̱huanipá: ―Huata cha̱tum la̱ta mili ̱cha̱cu̱tuycán, y huá tí lakxtum quinta̱hua̱yama nac pula̱tu. 21 Chuná kantaxtuma tú huan Escrituras cama pa̱xtoka aquit Xatalacsacni Chixcú. ¡Pero koxitá namá chixcú tí ama quimacama̱stá! Ma̱s tla̱n ixtihua ni ̱cxni ixtilakahua. 22 La̱ta ixtahua̱yama̱najcú Jesús tíyalh mactum simi ̱ta; pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios ixtahuá; a̱stá̱n lakchékelh, ca̱má̱xqui ̱lh ixdiscípulos y chuné ca̱huánilh: ―Cahuátit jaé simi ̱ta porque qui ̱taxtú la̱ camaklhti ̱nántit quimacni. 23‑24 A̱ stá̱n tiyapá aktum vaso ixchúchut uva; pa̱xcatcatzínilh Dios, ca̱má̱xqui ̱lh ixdiscípulos y ca̱huánilh: ―Cahuátit actzú jaé ixchúchut uva porque huá namá quinkalhni ni ̱ma̱ Dios ama ca̱li ̱ma̱lacnu̱ ní cristianos aktum sa̱sti ixtalacca̱xlán la̱ naca̱lakma̱xtú cristianos. 25 Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, ya̱cxni cama huá ixchúchut uva la̱ jaé, acxni nacchá̱n ní huí Dios cama huá tunu xasa̱sti ni ̱ma̱ ni ̱cxni lakó.  









Jesús huan xlacata Pedro ama huan ni ̱ lakapasa (Mt. 26.30‑35; Lc. 22.31‑34; Jn. 13.36‑38) 26 La̱

tahua̱yanko̱lh tatlí ̱nilh Dios aktum alabanza, a̱stá̱n taampá nac Monte de los Olivos. 27 Acxni tácha̱lh Jesús ca̱ta̱chihuí ̱nalh ixdiscípulos: ―Hua̱k huixín pa̱t lakaputzayá̱tit jaé ca̱tzisní caj quilacata porque nac Escrituras tatzokni ̱t la̱  

117

SAN MARCOS 14

ma̱lacpuhuá̱ni ̱lh Dios cha̱tum profeta: “Cama makxtaka namakni ̱cán tí ixca̱maktakalha borregos y xlacán ta̱má̱n tata̱kahuani ̱kó cani ̱huá.” 28 Pero acxni naclacastacuanampará ca̱li ̱ní ̱n pu̱la cama cha̱n nac Galilea xlacata aná natanokhla̱chá̱u. 29 Pedro huánilh Jesús: ―Quimpu̱chinacán, ma̱squi hua̱k catalakaputzako̱lh aquit ni ̱ camá̱n akxtakamakaná̱n. 30 Jesús kálhti ̱lh: ―Aquit cuaniyá̱n, Pedro, xlacata pi ̱huá jaé ca̱tzisní acxni ya̱ xkakaj nahuán y natlí maktuy tantum pu̱yu huix pa̱t huana maktutu xlacata ni ̱ quilakapasa la̱ta tí nakalasquiniyá̱n. 31 Pero xlá maklhu̱ hua huanipá Jesús: ―Ma̱squi caquimakni ̱ca caj milacata ni ̱cxni cama huan xlacata ni ̱ clakapasá̱n. Xa̱makapitzi ixdiscípulos Jesús na̱ chuná tahuánilh.  







Jesús kalhtahuakaní Dios lacatum huanicán Getsemaní (Mt. 26.36‑46; Lc. 22.39‑46)

32 A̱ stá̱n

ca̱tá̱alh ixdiscípulos lacatum huanicán Getsemaní. Acxni tácha̱lh Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Juú catamakxtáktit, aquit cama kalhtahuakaní Dios. 33 Pedro, Jacobo y Juan ca̱tá̱alh tziná ma̱s lakamákat. Xlá tzúculh akatuyún ixnacú ixakxtakajnán la̱ta ixli ̱puhuán tú ixlakcha̱ma. 34 Chuné ca̱huánilh: ―Snu̱ n clakaputzá cquinacú, la̱mpara cacxcatzí camajá ní.  



Juú catamakxtáktit huixín y ni ̱ calhtatátit. 35 Xlá alh ma̱s lakamákat; aná tatzokóstalh ca̱tiyatni y huánilh Dios para tla̱n ni ̱ camá̱xqui ̱lh ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ ixlakcha̱ma. 36 Chuné kalhtahuakánilh: ―Ta̱ta, huix hua̱k tla̱n tlahuaya; para lacasquina ni ̱ quima̱xqui jaé ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ cama lakchá̱n. Pero ni ̱ ctlahuaputún tú aquit clacasquín, huix catlahua tú lacpuhuana ma̱s quimacuaní. 37 A̱ stá̱n táspitli ní ixtahuila̱na ixdiscípulos. Ca̱lákcha̱lh talhtatama̱na. Entonces huánilh Pedro: ―Simón, ¿ni ̱ lá ta̱la ni ̱ lhtataya ca̱na aktum hora huatiyá? 38 Calacastacuanántit y cakalhtahuakanítit Dios xlacata ni ̱ natatlaji ̱yá̱tit y naca̱makatlajayá̱n tlajaná. Porque ma̱squi miespíritucán ti ̱tum ya̱huani ̱t ixtalacapa̱stacni mimacnicán ni ̱ ta̱yaní y ni ̱ tuhua makatlajacán. 39 Jesús ampá kalhtahuakaní Dios y chú huanipá la̱ xapu̱ lh. 40 Qui ̱taspitpá, ixdiscípulos ixtalhtatama̱nampá porque yaj lá ixtata̱lá ixlakastapucán. Xlacán ni ̱ ixtacatzí tú natakalhtí acxni ixca̱ta̱chihui ̱nán Jesús. 41 Xlá ampá kalhtahuakaní Dios ixli ̱maktutu y acxni qui ̱táspitli ca̱huánilh: ―Chí calhtatátit y cajáxtit para lacasquiná̱tit porque accha̱ni ̱t quilhtamacú naquimacama̱sta̱cán aquit Xatalacsacni Chixcú ixmacancán quienemigos. 42 ¡To̱! Mejor ni ̱ calhtatátit, cata̱yátit tuncán porque nachú mimajá tí ama quimacama̱stá.  















118

SAN MARCOS 14 Ixenemigos Jesús talakchín y talí ̱n tachí ̱n (Mt. 26.47‑56; Lc. 22.47‑53; Jn. 18.2‑11)

43 Jesús

ixchihuinamajcú acxni talákchilh lhu̱ hua cristianos, ixca̱cpuxcuni ̱t ixdiscípulo Judas Iscariote. Makapitzi ixtali ̱mín espadas, quihui y xatu̱tá. Jaé ixtama̱lakacha̱ni ̱t xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y lakko̱rojtzi ̱n mapaksi ̱naní ̱n. 44 Judas tí sta̱lh Jesús ca̱huánilh la̱ natali ̱lakapasa xlacata natalí ̱n cpu̱la̱chi ̱n: ―Tí aquit naclacaspu̱ta cachipátit, cali ̱pítit y tla̱n camaktakálhtit. 45 Acxni chilh ní ixyá Jesús huánilh: ―Maestro, clakmimá̱n. Y Judas lacáspu̱tli la̱ calakalhámalh. 46 Makapitzi tachípalh Jesús xlacata natalí ̱n la̱ cha̱tum tachí ̱n. 47 Entonces cha̱t um ixdiscípulo má̱xtulh ixespada y ca̱ctí ̱nilh ixtaké̱n ixtasa̱cuacán tí ixtama̱lakacha̱ni ̱t curas. 48 Jesús ca̱huánilh amá lacchixcuhuí ̱n: ―Huixín tani ̱tántit quila̱chipayá̱u la̱ cha̱tum kalha̱ná li ̱taná̱tit quihui y espadas. 49 Cha̱li cha̱lí ixquila̱cxilá̱u acxni xacca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n nac pu̱siculan y ni ̱ quila̱chipáu, pero chuná tamaclacasquiní nakantaxtú tú tahuán Escrituras cama pa̱xtoka. 50 A̱ stá̱n hua̱k ixdiscípulos ta̱kxtakmákalh y tatza̱lako̱lh cani ̱huá.  













51 Pero

Cha̱tum discípulo na̱ ixama̱ca chipacán

cha̱tum ixdiscípulos Jesús takókelh la̱ta ní ixlacli ̱ma̱ca nac

pu̱ ma̱paksí ̱n. Amá kahuasa acxni acxilhca ixama̱ca chipacán, 52 pero tzúculh tza̱lanán y huata ixlháka̱t maklhti ̱ca y xlá tzá̱lalh la̱ta ta̱lhtitili.  

Jesús tama̱kalhapalí xanapuxcun curas (Mt. 26.57‑68; Lc. 22.54‑55, 63‑71; Jn. 18.12‑14, 19‑24)

53‑54 Pedro

ca̱takókelh ixli ̱mákat hasta li ̱cha̱nca Jesús ixpu̱ ma̱paksi ̱ncán curas. Xlá tamákxtakli quilhtí ̱n ní ixtahuila̱na policías, y tzúculh ca̱ta̱skón. Hua̱k xanapuxcun curas, lactali ̱pa̱u lakko̱lún, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos, tatamákstokli y la̱ pu̱tum ma̱paksi ̱naní ̱n tatahuilako̱lh. Ixli ̱puntzú li ̱minca Jesús ixlacatí ̱n lihua xapuxcu ma̱paksi ̱na cura. 55 Xa̱makapitzi lacchixcuhuí ̱n tzúculh talacpuhuán tú natali ̱ya̱huá Jesús xlacata natamakní, pero ni ̱ ixtataka̱sa tú natali ̱ya̱huá. 56 Tunu lacchixcuhuí ̱n ixtaliakskahuinán y ni ̱ para chuná de acuerdo ixtatahuilá tú nataliakskahuima̱xtú. 57 Makapitzi tatá̱yalh y chuné taliakskahuínalh Jesús: 58 ―Aquín ckaxmatui namá chixcú huá: “Aquit cama lactlahuakó jaé ixpu̱siculan Dios ni ̱ma̱ taya̱huani ̱t lacchixcuhuí ̱n y ixliaktutu chichiní cama tlahuá tunu ma̱s la̱n ni ̱ la̱ jaé ni ̱ma̱ tatlahuani ̱t lacchixcuhuí ̱n.” 59 Y ni ̱ para chuná acxtum ixtali ̱chihui ̱nán tú ixtaliakskahuinama̱na. 60 Acxni tá̱yalh lihua xapuxcu ixma̱paksi ̱nacán curas, kalasquínilh Jesús:  











119

SAN MARCOS 14​, ​15

―¿Hua̱nchi ni ̱tú kalhti ̱nana? ¿Ni ̱ kaxpata la̱ lhu̱ hua tú tali ̱ya̱huamá̱n jaé lacchixcuhuí ̱n? 61 Jesús ni ̱ kálhti ̱lh ma̱s chá acs tá̱yalh. Amá chixcú ixli ̱maktuy kalasquinipá: ―¿Xli ̱ca̱na huix Cristo ixkahuasa Dios? 62 Jesús acxnicú kalhtí ̱nalh: ―Xli ̱ca̱na aquit Cristo, y huixín pa̱t acxilá̱tit la̱ aquit Xatalacsacni Chixcú cama tahuilá ixpa̱xtú̱ n ixpu̱ ma̱paksi ̱n Dios, y acxni nachá̱n quilhtamacú cama ta̱ctapará nac akapú̱ n. 63 Amá xapuxcu ma̱paksi ̱ná xti ̱tli ixlháka̱t ixacstu xlacata hua̱k nata̱cxila xli ̱ca̱na sí ̱tzi ̱lh, y chuné ca̱huánilh ixcompañeros: ―¿Tucu ma̱s taputzá̱n lacasquiná̱u? 64 Huixín kaxpatni ̱tántit la̱ ta̱ra̱lacata̱qui ̱ni ̱t Dios jaé chixcú la̱ta chihui ̱nán. ¿Tucu puhuaná̱tit tla̱n tlahuanicán? Xa̱makapitzi takalhtí ̱nalh xlacata camakni ̱ca. 65 Makapitzi tzúculh talacachucxuí, tali ̱lakáchi ̱lh lháka̱t ixtalakakaxí ixlacán. Uyu ixtakalasquiní: ―Caquilhchipi, ¿ticu lakakaxín? A̱ stá̱n macama̱sta̱ca ixmacán policías y xlacán na̱ chuná tali ̱chíyalh.  









Pedro huan xlacata ni ̱ lakapasa Jesús acxni kalasquinicán (Mt. 26.69‑75; Lc. 22.56‑62; Jn. 18.15‑18, 25‑29)

66 La̱ta

ní ixca̱ta̱skoma Pedro xa̱makapitzi policías chilh cha̱tum itsquití xapuxcu cura. 67 Acxni ácxilhli aná skoma, acs lacá̱nilh y huánilh:  

―Huix na̱ ixta̱lapu̱ laya Jesús xalac Nazaret. 68 Pedro kálhti ̱lh: ―Aquit ni ̱ clakapasa namá chixcú ni ̱ma̱ quili ̱ta̱chihui ̱námpa̱t. Pedro táxtulh nac lacaquilhtí ̱n acxni tásalh tantum pu̱yu. 69 Amá pusca̱t laca̱nipá Pedro y ca̱huánilh xa̱makapitzi: ―Jaé chixcú ixta̱lapu̱ lá Jesús. 70 Pedro kalhti ̱nampá xlacata ni ̱ ixlakapasa tí ixli ̱ta̱chihui ̱nama̱ca. Ixli ̱puntzú tahuanipá policías tí ixtahuila̱na aná lacatzú: ―Xli ̱ca̱na ixta̱lapu̱ laya Jesús porque huix xalac Galilea, hasta mintachihuí ̱n tla̱n li ̱lakapascana. 71 Pedro tzúculh li ̱quilhán Dios xlacata xli ̱ca̱na tú ixkalhti ̱nama y ca̱huanipá: ―Aquit ni ̱ clakapasa namá chixcú Jesús ni ̱ma̱ quila̱li ̱ta̱chihui ̱nama̱náu. 72 Acxni káxmatli tasapá tantum pu̱yu y lacapá̱stacli tú ixuanini ̱t Jesús: “Acxni ya̱ tasaj nahuán ixli ̱maktuy tantum pu̱yu huix pa̱t huana maktutu xlacata ni ̱ quilakapasa.” Pedro lakapútzalh y tzúculh tasá acxni catzi ̱ko̱lh la̱ lákcha̱lh ixtachihuí ̱n Jesús.  









Pilato ma̱kalhapalí Jesús

(Mt. 27.1‑2, 11‑14; Lc. 23.1‑5; Jn. 18.28‑38)

15

Acxni ya̱ itxkaká amá ca̱tzisní xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y lakko̱lún táli ̱lh Jesús tachí ̱n ixlacatí ̱n ixpu̱ ma̱paksi ̱n Poncio Pilato. 2 Xlá ma̱kalhapáli ̱lh Jesús y chuné kalasquínilh: ―¿Xli ̱ca̱na huix ixreycan judíos? ―Huix quilhchipini ̱ta porque xli ̱ca̱na aquit rey ―kalhtí ̱nalh Jesús.  

SAN MARCOS 15 3 Ixenemigos

lhu̱ hua tú tzucupá taliakskahuinán ixlacati ̱n Pilato. 4 Xlá huanipá Jesús: ―¿Hua̱nchi ni ̱tú kalhti ̱nana? ¿Ni ̱ kaxpata la̱ lhu̱ hua tú tali ̱ya̱huamá̱n jaé lacchixcuhuí ̱n? 5 Xlá ni ̱tú kalhtí ̱nalh y Pilato yaj cátzi ̱lh tú nakalasquiní, o tú nali ̱ya̱huá.  



Li ̱lhca̱cán Jesús la̱ ama̱ca makni ̱cán (Mt. 27.15‑31; Lc. 23.13‑25; Jn. 18.38―19.16)

6-7 Nac

pu̱la̱chi ̱n ixtanu̱ ma cha̱tum chixcú ixuanicán Barrabás na̱ chuná ixcompañeros tí ixca̱ta̱makni ̱nani ̱t nac aktum tara̱nicni. Pilato ixli ̱smani ̱ni ̱t makxtaka cha̱tum tachí ̱n amá tacuhui ̱ní xla pa̱xcua xani ̱ma̱ta ixtalacasquín o ixtasquín cristianos. 8 Ixli ̱puntzú táchilh nac ixpu̱ ma̱paksí ̱n lhu̱ hua cristianos y tahuánilh caca̱má̱xqui ̱lh cha̱tum tachí ̱n la̱ siempre ixmakxtaka. 9 Pilato ca̱kalasquínilh: ―¿Lacasquiná̱tit huixín cacmákxtakli jaé chixcú tí huaná̱tit xlacata ixreycán judíos? 10 Pilato chú ca̱huánilh porque ixma̱kachakxi ̱ni ̱ttá xlacata ixenemigos Jesús ixtama̱lacapu̱ ni ̱t ixtamakni ̱putún porque ixtalakcatzaní tú ixtlahuá y tú ixli ̱chihui ̱nán. 11 Xanapuxcun curas ixenemigos Jesús tuncán tzúculh ta̱kastacya̱huá hua̱k cristianos xlacata catásquilh camakxtakca Barrabás. 12 Pilato ca̱kalasquinipá: ―¿Y tucu lacasquiná̱tit cactlahuánilh jaé chixcú ixreycán judíos? 13 Hua̱k cristianos ta̱ktásalh:  











120 ―¡Camakni ̱ca nac culu̱s! 14 ―Pues, ¿tucu tlahuani ̱t ni ̱ tlá̱n jaé chixcú? ―ca̱huanipá Pilato. Pero xlacán ta̱ktasapá: ―¡Camakni ̱ca nac culu̱s! 15 Como Pilato ni ̱ ixca̱makasi ̱tzi ̱putún cristianos tí ixtata̱ya̱na ixli ̱ma̱paksí ̱n, mákxtakli Barrabás y li ̱ma̱paksí ̱nalh casnokca Jesús; a̱stá̱n ca̱macamá̱xqui ̱lh soldados xlacata xlacán natamakní nac culu̱s. 16 Amá soldados táli ̱lh Jesús ixlacaquilhti ̱n ixchic Pilato, hua̱k xa̱makapitzi tatamakstokko̱lh. 17 Xlacán tama̱xtúnilh ixlháka̱t Jesús y tahuilí ̱nilh aktum tzutzoko lhma̱n lháka̱t la̱ xla rey y aktum corona xla lhtucú̱ n. 18-19 Tzúculh tali ̱chiyá, ixtalacachucxuí, ixtali ̱lakasnoka lasasa, ixtatatzokostaní la̱ catalakachixcúhui ̱lh cha̱tum rey y chuné ixtahuaní: ―¡Siempre calatáma̱lh ixreycan judíos! 20 Acxni tali ̱chiyako̱lh la̱ta talacásquilh tama̱xtunipá lháka̱t tzutzoko y tahuili ̱nipá lihua ixlháka̱t Jesús. A̱ stá̱n táli ̱lh a̱lacatunu xlacata natamakní nac culu̱s.  











Jesús akxtokohuacacán nac culu̱ s acxni makni ̱cán

(Mt. 27.32‑44; Lc. 23.26‑43; Jn. 19.17‑27) 21 Cha̱t um

chixcú xalac Cirene ixuanicán Simón, ixlakkahuasán ixca̱huanicán Alejandro y Rufo, ixtaspitma ixca̱tucuxtu acxni ixlacpasa̱rlama lacatzú ní ixtalaya̱na soldados; tachipatá̱yalh y xafuerza tama̱lí ̱ni ̱lh laktzú ixculu̱s Jesús.

121

SAN MARCOS 15

22 Ca̱li ̱nca

pakán ixquilhpa̱n ca̱chiquí ̱n lacatum ní ixuanicán Gólgota; jaé tachihuí ̱n huamputún Ixpu̱latama̱n ixaclucut Ni ̱n. 23 Acxni táchilh Jesús ma̱lacnu̱nica cahualh cuchu ni ̱ma̱ ixta̱lani ̱t xu̱n lí ̱cuchu, pero xlá ni ̱ kalhuá̱nalh. 24-25 Ma̱x aknaja̱tza hora lacatzisa ixuani ̱t acxni Jesús akxtokohuacaca nac culu̱s. La̱ tama̱huacako̱lh nac culu̱s soldados tzúculh tara̱li ̱slaká ixlháka̱t Jesús a ver ticu natoca̱rlí. 26 Ixakspú̱n culu̱s ana ní istzokcán tú xlacata ixca̱li ̱makni ̱cán chuné tzoknica ixculu̱s Jesús: “Jesús xalac Nazaret ixreycan judíos.” 27 Ixpa̱xtu̱ni ̱tni na̱ ca̱makni ̱ca cha̱tuy kalha̱naní ̱n. 28 Chuná jaé kantáxtulh tú ixuán Escrituras ama pa̱xtoka Cristo: “Li ̱maca̱nca la̱ cha̱tum ni ̱ tla̱n chixcú.” 29 Na̱ chuná tí ixtapasa̱rlá lacatzú ní ixma̱huacacani ̱t Jesús ixtali ̱kalhkama̱nán y chuné ixtahuaní: ―¿La̱mpara huana xlacata tla̱n lactlahuaya pu̱siculan, ixli ̱aktutu chichiní tlahuaya tunuj xasa̱sti? 30 ¿Chí tucu lanípa̱t? ¿Hua̱nchi ni ̱ lá ta̱ctaya ní huaca y lakma̱xtucana mi ̱cstu? 31 Makapitzi xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos na̱ chuná ixtali ̱kalhkama̱nán: ―¿Para tla̱n ca̱ma̱ksá̱ni ̱lh xa̱makapitzi cristianos, chí hua̱nchi ni ̱ lá lakma̱xtucán ixacstu? 32 Para acxilá̱u la̱ta chí tuncán ta̱ctá nac culu̱s namá chixcú tí li ̱ta̱yá rey xalac Israel, entonces aquín na̱ naca̱najlayá̱u xlacata huá Cristo tí ama min. Amá kalha̱naní ̱n tí na̱ ixca̱k xtokohuacacani ̱t nac culu̱s na̱ chuná ixtali ̱kalhkama̱nán.  

















Smalankán Jesús ni ̱ko̱lh nac culu̱ s

(Mt. 27.45‑56; Lc. 23.44‑49; Jn. 19.28‑30) 33 Acxni

tastúnulh ca̱quilhtamacú tapaklhtu̱tako̱lh y qui ̱tá̱yalh ma̱x aktutu hora ixuani ̱t xalakasmalankán. 34 Acxni Jesús chuné aktásalh: ―Eloi, Eloi, ¿lama sabactani? ―Jaé tachihuí ̱n huamputún: Dios huix quinti ̱cú, ¿hua̱nchi quiakxtakmakani ̱ta jaé quilhtamacú? 35 Makapitzi tí ixtaya̱na lacatzú takáxmatli y tara̱huánilh: ―Cakaxpáttit la̱ ma̱tasi ̱ma profeta Elías. 36 Cha̱t um chixcú tatza̱lh alh tiyá aktum lháka̱t, tla̱n ma̱chú̱ hui ̱lh ixchuchut vinagre, ma̱kánu̱ lh nac quihui y ma̱lacatzúhui ̱lh ixquilhni Jesús, y chuné ca̱huánilh xa̱makapitzi: ―¡Ni ̱tú cahuántit! A ver para xli ̱ca̱na min lakma̱xtú profeta Elías. 37 Jesús aktasapá a̱maktum uyu tuncán ni ̱ko̱lh. 38 Huata ni ̱ko̱lh Jesús, nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén ana ní ixtalakachixcuhui ̱nán curas ca̱ta cá̱ta, amá lanca li ̱lakalhapá̱n ni ̱ma ixtahuacani ̱t ixacstu táxti ̱tli. ¡Tapakapítzilh la̱ta tu̱tzú hasta ta̱lhmá̱n! 39 Xacapitán soldados ni ̱ma̱ ixyá lacatzú ní ixuaca Jesú̱s, acxni káxmatli la̱ chihuí ̱nalh y ácxilhli la̱ ni ̱ko̱lh, chuné huá: ―¡Xli ̱ca̱na jaé chixcú Ixkahuasa Dios! 40-41 Makapitzi lacchaján tí a̱huata tica̱ta̱táxtulh Jesús nac Galilea acxni milh nac Jerusalén, ixtaya̱na aná lacatzú ní ixmakni ̱cani ̱t Jesús y hua̱k ixta̱cxilhni ̱t tú  













122

SAN MARCOS 15​, ​16 ixqui ̱taxtuni ̱t. Amá lacchaján tí ma̱s ixtamakta̱yani ̱t Jesús ixca̱huanicán María Magdalena, y tunuj María ixna̱najcán Jacobo y José, y na̱ chuná Salomé. Ma̱cti ̱cán y muju̱cán Jesús

(Mt. 27.57‑61; Lc. 23.50‑56; Jn. 19.38‑42) 42 Amá

smalankán acxni hua̱k cristianos ixtatlahuá ixtahuajcán porque ixli ̱cha̱lí ni ̱ lá tí itscuja, 43 milh ma̱ctí xaní ̱n Jesús cha̱t um chixcú tí na̱ ixca̱ta̱ma̱paksi ̱nán curas nac Jerusalén ixuanicán José ixlama nac Arimatea. Pero José tla̱n chixcú ixuani ̱t ixkalhi ̱ma nalacatzucú ixtapáksi ̱t Dios ca̱quilhtamacú. Xlá kálhi ̱lh li ̱camama alh acxila Pilato xlacata camá̱xqui ̱lh xaní ̱n Jesús. 44 Acxni káxmatli Pilato tú ixmaclacasquín ni ̱ ca̱nájlalh para Jesús xli ̱ca̱na ixni ̱ni ̱ttá y kalasquínilh capitán. 45 Amá capitán huánilh xli ̱ca̱na ixni ̱ni ̱ttá Jesús. Entonces huánilh cali ̱lh xaní ̱n para ixlacasquín. 46 José tamá̱hualh aktum tla̱n lháka̱t y alh ma̱ctí xani ̱n Jesús nac culu̱s. A̱ stá̱n tla̱n máksuitli nac lháka̱t; li ̱lh lacatum ixpu̱ muju̱can ni ̱n ni ̱ma̱ ixtahuaxni ̱ttá ixlacapu̱ n talhpá̱n y puru chíhuix ixkalhí; aná má̱nu̱lh xaní ̱n Jesús. A̱ stá̱n lacahuíli ̱lh aktum lanca chíhuix ixlacatí ̱n. 47 María Magdalena y María ixna̱na José tla̱n tá̱cxilhli ana ní ma̱nu̱ca Jesús.  









Jesús lacastacuanán nac ca̱li ̱ní ̱n (Mt. 28.1‑10; Lc. 24.1‑12; Jn. 20.1‑10)

16

La̱ tipasa̱rlako̱lh amá chichiní acxni ni ̱tí itscuja, xaca̱tzisní pi ̱huá amá chichiní,

Maria Magdalena, María ixna̱na José, Jacobo y Salomé táalh tatama̱huá perfumes tú natamacuilí Jesús la̱ta xaní ̱n. 2 Ixli ̱cha̱li domingo la̱ta spalh ca̱huama táalh ní ixma̱nu̱cani ̱t Jesús. Acxni tácha̱lh istzucuni ̱ttá taxtú chichiní. 3 Ixtara̱huaní ixcha̱t uycán: ―¿Chá ticu tla̱n nama̱ke̱nú namá chíhuix ni ̱ma̱ tali ̱lakatalán ní tanu̱ ma Jesús? 4 Pero acxni tla̱n caso tatláhualh tá̱cxilhli amá chíhuix ni ̱ma̱ ixli ̱talakatalán yaj ixkalhí ixlacatí ̱n. 5 Tatánu̱ lh tziná y tá̱cxilhli ixpa̱xtú̱ n curucs huí cha̱tum kahuasa ixuili ̱ni ̱t lhma̱n y staranka lháka̱t; xlacán tajicuanko̱lh. Pero amá kahuasa ca̱huánilh: 6 ―Ni cajicuántit, ccatzí xlacata putzayá̱tit Jesús xalac Nazaret ni ̱ma̱ makni ̱ca nac culu̱s. Pero xlá yaj tanu̱ ma juú porque lacastacuanamparani ̱t ca̱li ̱ní ̱n y chí lama̱pajá xastacnán. Para ni ̱ ca̱najlayá̱tit tla̱n ca̱cxílhtit ní ixma̱nu̱cani ̱t. 7 Capítit ca̱huaniyá̱tit ixdiscípulos, y Pedro na̱ chuná, xlacata Jesús pu̱ la ama cha̱n nac Galilea la̱ ixca̱huanini ̱tán; aná ama ca̱kalhi ̱yá̱n y naca̱cxilá̱n. 8 Xlacán tzúculh tatatlaná la̱ta tajicuanko̱lh y tatáxtulh tatza̱lh y táalh; pero ni ̱tí tali ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh nac tijia tú ixta̱cxilhni ̱t porque ixtajicuama̱na, y na̱ chuná ixtapa̱xahuama̱na.  













Jesús tasi ̱ní María Magdalena 9 Acxni

(Jn. 20.11‑18)

ya̱ itxkaká amá chichiní, Jesús ixlacastacuanani ̱ttá ca̱li ̱ní ̱n, ma̱lacahuá̱ni ̱lh María Magdalena

123

SAN MARCOS 16

xlacata na̱cxila la̱ ixlamajá xastacnán. Jaé pusca̱t huá tí ixma̱ksa̱ni ̱ni ̱t acxni ixmactanu̱ ma cha̱tujún ixespíritu tlajananí ̱n. 10 La̱ acxilhko̱lh Jesús xlá ca̱lákalh ixdiscípulos y ca̱huánilh la̱ ixacxilhni ̱t Jesús xastacnán; xlacán ixtalakaputzama̱na ixtatasama̱na. 11 Pero acxni ca̱huanica Jesús lacastacuanani ̱t y lapu̱ lá xastacnán, xlacán ni ̱ taca̱nájlalh.  



Jesús ca̱tasi ̱ní a̱cha̱tuy ixdiscípulos (Lc. 24.13‑35)

12 Ixli ̱punchú

cha̱tuy ixdiscípulos ixta̱ma̱na pakán aktum pu̱ latama̱n lacatzú cJerusalén; nac tijia Jesús ca̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh xlacata nata̱cxila y nataca̱najlá la̱ ixlacastacuanani ̱t ca̱li ̱ní ̱n. 13 Xlacán tuncán tatáspitli y tali ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh xa̱makapitzi la̱ ixta̱cxilhni ̱t Jesús xastacnán, pero xlacán ni ̱ para chú taca̱nájlalh.  

Jesús ca̱tasi ̱ní hua̱k ixdiscípulos

(Mt. 28.16‑20; Lc. 24.36‑49; Jn. 20.19‑23) 14 Jesús

a̱stá̱n ca̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh ixcha̱ca̱huitucán ixdiscípulos xlacata nata̱cxila la̱ ixlama xastacnán. Xlacán ixtahua̱yama̱na nac mesa y ca̱kahuánilh tziná xlacata ni ̱ ixtaca̱najlani ̱t la̱ ixta̱cxilhni ̱t xastacnán xa̱makapitzi, porque snu̱ n palha ixtakalhí ixnacujcán y ni ̱ lá ixtaca̱najlani ̱t. 15 A̱ stá̱n chuné ca̱huánilh hua̱k ixdiscípulos: ―Capítit hua̱k ca̱lacchiquí ̱n xala ca̱quilhtamacú y  

caca̱li ̱ta̱chihui ̱nántit hua̱k cristianos la̱ ca̱ma̱lacnu̱ ní Dios naca̱lakma̱xtú ixli ̱stacnicán nac akapú̱ n para aquit quintali ̱pa̱huán. 16 Tí naquintali ̱pa̱huán y natata̱kmunú ta̱má̱n tataxtuní nac akapú̱ n, pero tí ni ̱ quintali ̱pa̱huán ixacstucán talaktzanka̱ni ̱t y ama taxoko̱nán tú ni ̱ tla̱n tatlahuani ̱t. 17 ’Makapitzi cristianos tí naquintali ̱pa̱huán, Dios ama ca̱ma̱xquí li ̱tlihueke xlacata natama̱ksa̱ní tí ca̱ctanu̱ ma ixespíritu tlajaná, na̱ tla̱n ama tachihui ̱nán ti ̱pa̱katzi tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱ ixtacatzí. 18 Tla̱n ama tachipá lu̱ hua y ni ̱tú catica̱tlahuánilh, y para tahuá veneno ni ̱ catica̱pú̱ti ̱lh y tla̱n ama tali ̱ma̱ksa̱ní cristianos ixmacancán; y chuná jaé huixín nacatzi ̱yá̱tit Dios ca̱ta̱lamá̱n cmilatama̱tcán.  





Jesús ta̱cxtú nac akapú̱ n 19 La̱

(Lc. 24.50‑53)

ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh ixdiscípulos ixlacati ̱ncán Jesús tá̱cxtulh nac akapú̱ n ana ní huí Dios. 20 A̱ stá̱n xlacán tatáxtulh cani ̱huá ca̱lacchiquí ̱n y tama̱kalhchihuí ̱ni ̱lh cristianos la̱ Dios ca̱ma̱lacnu̱ ní naca̱lakma̱xtú. Xlacán tatláhualh laclanca tascújut porque lhu̱ hua tí tama̱ksá̱ni ̱lh y la̱ta ní ixtali ̱chihui ̱nán Jesús xlá siempre ixca̱makta̱yá xlacata natacatzí Dios ixca̱ta̱lama nac ixlatama̱tcán. Chuná calalh, amén.  

SAN LUCAS LICHIHUINAN IXLATAMAT JESUCRISTO

1

Lhu̱ hua cristianos talacsacxtuni ̱t tancs tatzoka tú xli ̱ca̱na qui ̱taxtuni ̱t nac ixlatáma̱t Jesucristo 2 y tla̱n cma̱luloka hua̱k xli ̱ca̱na la̱ tali ̱chihui ̱nani ̱t tí xla̱huán ta̱cxilhni ̱t tú qui ̱táxtulh la̱ta tilacatzúculh ixlatáma̱t y na̱ xla̱huán tzúculh tali ̱chihui ̱nán la̱ Dios ma̱lacnú ca̱ma̱paksi ̱putún cristianos. 3 Aquit na̱ tla̱n clacputzani ̱t y cli ̱kalasquini ̱nani ̱t hua̱k tú qui ̱táxtulh la̱ta tilacatzúculh ixlatáma̱t, y cpuhuán namacuaniyá̱n, tali ̱pa̱u quiamigo Teófilo, la̱ aquit clacsacxtuni ̱t nactzoka, 4 xlacata tancs nama̱kachakxi ̱ya namá talacapa̱stacni ni ̱ma̱ li ̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱cani ̱ta naca̱najlaya.  





Cha̱tun ángel li ̱chihui ̱nán ama lakahuán Juan Bautista

5 Chí

camá̱n huaniyá̱n la̱ li ̱mini ̱tanchá jae takalhchihuí ̱n: acxni ixma̱paksi ̱nán nac pu̱ latama̱n Judea cha̱tum rey huanicán Herodes na̱ ixlama cha̱tum cura huanicán Zacarías. Xlá ixca̱ta̱lakachixcuhui ̱nán nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén pu̱tum curas tí ixca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t

Abías. Ixta̱cha̱t Zacarías ixuanicán Elisabet y xlá na̱ ixli ̱talakapasni ixuani ̱t Aarón amá tali ̱pa̱u chixcú ti ̱ xla̱huán tili ̱ma̱pa̱cuhui ̱ca cura nalakachixcuhui ̱nán. 6 Zacarías y Elisabet tancs ixtalama̱na ṉi ̱ ixtali ̱makxtaka talakachixcuhuí Dios ixtama̱kantaxtí hua̱k ixtapáksi ̱t Dios nac ixlatama̱tcán. 7 Pero ni ̱ ixtakalhí ixcamancán porque snu̱ n lakko̱luná ixtahuani ̱t, y xa̱huá Elisabet ni ̱ lá ixkalhi ̱nani ̱t. 8 Maktum quilhtamacú Zacarías y tí ixca̱ta̱lakachixcuhui ̱nán ca̱tocá̱rli ̱lh natalakachixuhuí Dios aktum xama̱na nac lanca pu̱xiculan xla Jerusalén. 9 Xlacán tali ̱máca̱lh suerte tí lihua natanú nac ixpu̱lakachixcuhui ̱cán Dios nac pu̱siculan, y tocá̱rli ̱lh Zacarías nalhcuyú incienso. 10 Acxni tánu̱lh tzúculh lhcuyú incienso, y hua̱k cristianos tzúculh takalhtahuakaní Dios nac lacaquilhti ̱n. 11 La̱ta ixkalhtahuakanima Dios lakata̱yachi cha̱tum ángel nac ixpa̱xtú̱ n ní itlhcuyucán incienso. 12 Acxni ácxilhli xlá jicuanko̱lh y ni ̱ cátzi ̱lh tú nahuán y tú natlahuá. 13 Pero amá ángel huánilh: ―Zacarías, ni ̱ cajícuanti. Dios kaxmatni ̱t la̱ kalhtahuakaniya y  















124

125

SAN LUCAS 1

minta̱cha̱t Elisabet ama ta̱ta̱yá cha̱tum ska̱ta, nahuili ̱niya ixtacuhui ̱ní Juan. 14 Huix snu̱ n pa̱t li ̱pa̱xahuaya minkahuasa y na̱ chuná lhu̱ hua cristianos ama tali ̱pa̱xahuá acxni nalacachín ca̱quilhtamacú. 15 Porque minkahuasa lacsacnit Dios y snu̱ n tali ̱pa̱u ama huan. Xlá ni ̱cxni ama kalhua̱nán cuchu ni ̱ para pulque. Dios lacasquín cama̱kantáxti ̱lh ixtascújut y ama ma̱xquí ixli ̱tlihueke Espíritu Santo la̱ta ya̱ para lakahuán nahuán. 16 Acxni natachixcuhuí ama ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos xalac Israel xlacata natali ̱pa̱huampará Ixpuchinacán Dios. 17 Xlá ama pu̱laní Ixpu̱chinacán tí takalhi ̱ma̱na ama min ca̱lakmaxtú xlacata natalakapasa ticu xlá; ama kalhí ixli ̱tlihueke y ixtapuhuá̱n la̱ amá profeta tí maká̱n tilatáma̱lh ixuanicán Elías xlacata xanati ̱cún natalakalhamampará ixcamancán, tí ni ̱ ta̱kahua̱nán natali ̱lacahua̱nán ixlatama̱tcán tí tla̱n tacatzí, y hua̱k cristianos natacatzí la ixli ̱latama̱tcán xlacata ni ̱tú natali ̱ma̱xanán acxni naca̱lakchín Ixpuchinacán. 18 Zacarías huánilh amá ángel: ―¿Nicu nacli ̱catzí para xli ̱ca̱na tú quihuanípa̱t? Porque aquit snu̱ n ko̱lutá y quinta̱cha̱t na̱ chuná. 19 Amá ángel kálhti ̱lh: ―Aquit quihuanicán Gabriel y clama ixpa̱xtú̱ n Dios cma̱kantaxtí tú quili ̱ma̱paksí. Xlá quima̱lakácha̱lh nacuaniyá̱n jaé lactlá̱n takalhchihuí ̱n, 20 pero como huix ni ̱ ca̱najla quintachihuí ̱n chí tuncán pa̱t ko̱ko̱nana y yaj lá pa̱t  













chihui ̱nana hasta xní nalakahuán minkahuasa. La̱ta jaé tú cuanín hua̱k ama kantaxtú. 21 Amá cristianos tí ixtakalhtahuakama̱na nac lacaquilhti ̱n tzúculh ta̱katuyún pues ni ̱ ixtama̱kachakxí hua̱nchi Zacarías snu̱ n ixmakapalama nac pu̱ lakachixcuhui ̱n. 22 Pero acxni táxtulh Zacarías yaj lá ixchihui ̱nán ixko̱ko̱ni ̱t, huata ixca̱li ̱macahuaní ixmacán tú ixca̱huaniputún y xlacán tama̱kachákxi ̱lh xlacata Dios ma̱lakachiyá̱ni ̱lh acxni lakachixcuhuí ̱nalh. 23 Acxni sputli chichiní nalakachixcuhui ̱nán Zacarías nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén táspitli nac ixca̱chiquí ̱n ní ixlama. 24 A̱ stá̱n Elisabet ixta̱cha̱t Zacarías tzúculh maklhcatzí ixta̱ta̱yama skata y ni ̱ táxtulh nac ixchic akquitzis papá. 25 Huata ixlacpuhuán: “Quimpu̱china Dios quiacxilhlacachini ̱t quima̱lakachá̱nilh cha̱tum skata xlacata cristianos yaj naquintali ̱kalhkama̱nán.”  









Cha̱tum ángel li ̱chihui ̱nán ama lakahuán Jesús

26 Ixliakcha̱xán

papá a̱stá̱n Dios ma̱lakácha̱lh ángel Gabriel nac aktum ca̱chiquí ̱n huanicán Nazaret ixli ̱tapaksí Galilea 27 xlacata nalakpaxia̱lhnán cha̱tum tzuma̱t huanicán María, xlá ixtasquín ixuí ama ta̱tamakaxtoka cha̱tum ixli ̱talakapasni rey David ixuanicán José. 28 Amá ángel laktánu̱ lh ní ixuí María y huánilh: ―¡Cli ̱pa̱xahuayán tla̱n tzuma̱t la̱ lakalhamani ̱tán Dios!  



126

SAN LUCAS 1 Quimpu̱chinacán akskalhi ̱mán. Ixli ̱hua̱k lacchaján huix ma̱s acxilhlacachini ̱tán nalakalhamaná̱n. 29 Acxni María ácxilhli amá ángel snu̱ n tzúculh liakatuyún tú ixuaniti ̱t. Ni ̱ ixma̱kachakxí hua̱nchi chú ixta̱chihui ̱nani ̱t amá ángel. 30 Pero xlá tuncán huanipá: ―María, ni cajícuanti. Dios acxilhlacachini ̱tán lakalhamani ̱tán nama̱kantaxti ̱ya tú laclhca̱ni ̱t. 31 Yaj maka̱s pa̱t ta̱ta̱yaya cha̱t um skata y acxni nalakahuán nahuili ̱niya ixtacuhui ̱ní Jesús. 32 Xlá snu̱ n tali ̱pa̱u ama huan y ama̱ca li ̱maca̱ncán Ixkahuasa Dios tí ni ̱tí ma̱ccha̱ní ixli ̱tlihueke y ama maklhti ̱nán ixpu̱táhui ̱lh ní nama̱paksi ̱nán la̱ tima̱lacnú̱ nilh Dios ixli ̱talakapasni rey David. 33 Jesús rey ama huan jaé pu̱latama̱n Israel cani ̱cxnihuá, ixtapáksi ̱t ni ̱cxni ama lakó ca̱quilhtamacú. 34 María kalasquínilh amá ángel: ―¿Niculá ama qui ̱taxtú jaé tú quihuaniya pues aquit ni ̱ cta̱latama̱ni ̱t chixcú? 35 Xlá kálhti ̱lh: ―Ni ̱tú cali ̱púhuanti, Espíritu Santo ama ma̱xquí mimacni tú makatzanka̱ya y pa̱t maklhcatzi ̱ya ixli ̱tlihueke Dios nac mimacni la̱ acxni puclhni ta̱ta̱yá se̱n. Huá xlacata namá skata Dios ama ma̱tunuja namacuaní y ama̱ca li ̱ma̱pa̱cuhui ̱cán Ixkahuasa Dios. 36 Mili ̱talakapasni Elisabet, amá tí ixli ̱kalhkama̱nancán ni ̱ lá makastacnán, ma̱squi cha̱ttá na̱ ama ma̱lakahuaní cha̱tum skata y chí kalhi ̱yá akcha̱xán papá la̱ta  















titzúculh ta̱ta̱yá itskata. 37 Porque Dios hua̱k tla̱n tlahuá tú lacasquín. 38 María huanipá: ―Aquit siempre nackaxmata tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios, catláhualh quilacata tú lacasquín y caqui ̱táxtulh tú quihuanini ̱ta cama pa̱xtoka. La̱ ta̱chihui ̱nanko̱lh María amá ángel ampá ní ixmini ̱tanchá.  



María lakpaxia̱lhnán Elisabet

39 Ni ̱ ixli ̱maka̱s

quilhtamacú María lacapala taxtutá̱qui ̱lh ixchic y alh nac aktum ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ ixuí ca̱lacsipijni amá pu̱ latama̱n Judea. 40 Cha̱lh nac ixákxtaka Zacarías y acxni tánu̱ lh huánilh kalhé̱n Elisabet. 41 Y acxni káxmatli la̱ huánilh kalhé̱n María, Elisabet tuncán maklhcátzi ̱lh la̱ itskata tapítilh nac ixpu̱ lacni; y Espíritu Santo akchipánilh ixtalacapa̱stacni 42 y chuné li ̱pa̱xáu ma̱ktási ̱lh María: ―Ixli ̱hua̱k lacchaján huix ma̱s acxilhlacachini ̱tán lakalhamani ̱tán Dios, y na̱ chuná acxilhlacachini ̱t namá skata ni ̱ma̱ tá̱ya̱t. 43 ¡Snu̱ n pa̱xahuá quinacú porque mini ̱t quilakpaxia̱lhnán ixna̱na tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n ca̱quilhtamacú! 44 Porque huata quihuani kalhé̱n, quinkahuasa ni ̱ma̱ cta̱yajá na̱ pa̱xáhualh y tapítilh nac quimpu̱ lacni. 45 Dios xli ̱ca̱na ama ma̱kantaxtí tú ma̱lacnu̱ nín. ¡Capa̱xáhualh minacú porque huix ca̱najla ixtachihuí ̱n! 46 A̱ stá̱n María na̱ tzúculh chihui ̱nán: Quili ̱stacni lakachixcuhuí Quimpu̱chiná,  













127















47 y

quinacú li ̱pa̱xahuá Dios porque quilakma̱xtuni ̱t. 48 Dios quilacachínilh aquit ma̱squi ni ̱ tali ̱pa̱u tzuma̱t, y la̱ta chí hua̱k cristianos ama quintali ̱pa̱xahuá cani ̱cxnihuá quilhtamacú. 49 Lanca tlihueke Dios tlahuani ̱t quilacata lhu̱ hua ixtascújut, huá cli ̱lakachixcuhuí ixtacuhui ̱ní. 50 Xlá ca̱lakalhamán cristianos cani ̱cxnihuá tí ti ̱tum talatamá takaxmata ixtachihuí ̱n nac ixlatama̱tcán. 51 Ixlitlihueke li ̱tlahuani ̱t laclanca ixtascújut ca̱quilhtamacú ca̱makatlájalh ca̱ma̱ktzúhui ̱lh tí ixtalactlancán nac ixnacujcán. 52 Ca̱lactláhualh ixli ̱ma̱paksi ̱ncán tí ixtali ̱tanú lactali ̱pa̱u ma̱paksi ̱naní ̱n, y tí ni ̱ lactali ̱pa̱u cristianos ca̱má̱xqui ̱lh ixpu̱tahui ̱lhcán. 53 Tí ixtatzincsa ixli ̱stacnicán ca̱má̱xqui ̱lh tú ixtamaclacasquín, y ricos ni ̱ ca̱li ̱mákxtakli catali ̱pa̱xáhualh tú takalhí nac ixmacancán. 54 Ca̱maktá̱yalh ixcamán xalac Israel tí ca̱lacsacni ̱t, ni ̱ ca̱ktzónksualh ca̱cxilhlacachá̱n tí tama̱kantaxtí ixli ̱ma̱paksí ̱n, 55 la̱ tica̱ma̱lacnú̱ nilh Dios Abraham y xalakmaká̱n quili ̱takapasnicán xlacata ixama ca̱lakalhamán y ca̱makta̱yá ixcamán xalac Israel cani ̱cxnihuá quilhtamacú.

SAN LUCAS 1 56 María

ta̱latámalh Elisabet ma̱x aktutu papá a̱stá̱n tástitli nac ixchic. Lakahuán Juan Bautista

57 Ni ̱ ixli ̱maka̱s

Elisabet acchá̱nilh ixquilhtamacú nata̱tatlá y lakáhualh itskata cha̱tum actzú kahuasa. 58 Hua̱k ixta̱pakánat ixli ̱talakapasni acxni tacátzi ̱lh la̱ Dios ixacxilhlacacha̱ni ̱t ixma̱lakacha̱nini ̱t cha̱tum itskata ta̱lh talakpaxia̱lhnán y tata̱pa̱xáhualh. 59 Ixli ̱tu̱ má ixnati ̱cún tama̱kantáxti ̱lh la̱ ixtali ̱smani ̱ni ̱t judíos tatlahuá xalakkahuasán itskatacán. Ixuili ̱niputuncán ixtacuhui ̱ní Zacarías la̱ ixti ̱cú. 60 Pero ixna̱na ca̱huánilh: ―¡Tó̱! Catapa̱cúhui ̱lh Juan. 61 ―¿Hua̱nchi chú natapa̱cuhuí? Ni ̱ cha̱tum mili ̱talakapasni tí chuná huanicán ―takalhtí ̱nalh makapitzi. 62 Y tzúculh tamacahuaní Zacarías caca̱huánílh tucu yá tacuhui ̱ní ixlacasquín cali ̱tapa̱cúhui ̱lh ixkahuasa. 63 Xlá squilh aktum lhtacala y chuné tzokli: “Cali ̱tapa̱cúhui ̱lh Juan.” Amá cristianos tí ixtalaya̱na lacatzú ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh hua̱na ixlacasquín cali ̱tapa̱cúhui ̱lh Juan. 64 Na̱ acxni tuncán Zacarías cá̱xlalh istzi ̱máka̱t. ¡Tla̱n chihui ̱nampá y tzúculh lakachixcuhuí Dios! 65 Hua̱k cristianos tí lacatzú ixtalama̱na ni ̱ ixtama̱kachakxí tú ixqui ̱taxtuma y hua̱k tí ixtalama̱na nac pu̱ latama̱n ni ̱ma̱ ixuí ca̱lacsipijni nac Judea tzúculh tali ̱chihui ̱nán la̱ta tú ixqui ̱taxtuni ̱t acxni lacáchilh amá skata ca̱quilhtamacú. 66 Tí ixtakaxmata istzucú ta̱katuyún, ixtara̱kalasquiní:  

















128

SAN LUCAS 1 ―¿Cha̱ tucu yá chixcú ama huan namá skata? Pues xli ̱ca̱na ixmacán Dios ixtasí la̱ ixmaktakalha amá skata. Zacarías li ̱lakachixuhuí Dios ixtachihuí ̱n

67 Espíritu

Santo akchipánilh ixtalacapa̱stacni Zacarías ixti ̱cú amá skata y chuné tzúculh chihui ̱nán: 68 Siempre cata̱yánilh Quimpu̱chinacán Dios tí ca̱maktakalha ixcamán xalac Israel, porque quinca̱lakmini ̱tán aquín tí quinca̱lacsacni ̱tán y quinca̱cxilhlacachini ̱tán naquinca̱lakma̱xtuyá̱n. 69 Quinca̱ma̱lakacha̱nín cha̱tum tlihueke chixcú tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n, y jaé chixcú ixli ̱talakapasni rey David ama huan tí macuanini ̱t. 70 Pues la̱ta maka̱sa quilhtamacú chú ca̱ma̱lacnú̱ nilh profetas tí ixca̱lacsacni ̱t naquinca̱huaniyá̱n 71 xlacata ixama ma̱lakachá cha̱tum tí ixama quinca̱lakma̱xtuyá̱n ixmacancán amá cristianos tí quinca̱si ̱tzi ̱niyá̱n y ama quinca̱ma̱ke̱nu̱yá̱n ixmacancán tí ni ̱ quinca̱cxilhputuná̱n aquín judíos. 72 Dios na̱ ma̱lácnu̱lh ixama ca̱lakalhamán xalakmaká̱n quili ̱talakapasnicán y ni ̱ ixama aktzonksuá nama̱kantaxtí tú

ca̱ma̱lacnú̱ nilh ixama ca̱ma̱xquí. 73 Dios tancs ma̱lacnú̱ nilh quinticucán Abraham ixama ma̱lakachá tí naquinca̱maktakalhá̱n, 74 xlacata ni ̱tú naquinca̱tlahuaniyá̱n tí quinca̱sitzi ̱niyá̱n, y tla̱n li ̱pa̱xáu namacuaniyá̱u ixli ̱hua̱k quinacujcán, 75 tancs nalatama̱yáu ixlacatí ̱n y tla̱n namacuaniyá̱u cha̱li cha̱lí huata Quimpuchinacán Dios. 76 Huix quinkahuasa Juan, acxni nastaca pa̱t li ̱tanu̱ya ixprofeta lanca Quinti ̱cucán Dios tí ama pu̱ laní Quimpu̱chinacán tí ama min; huix pa̱t ca̱ma̱lakapasni ̱ya cristianos xalac Israel amá chixcú tí ama ca̱lakma̱xtú. 77 Huix pa̱t ca̱huaniya ixcamán tí ca̱lacsacni ̱t la̱ naca̱ma̱tzanke̱nanicán ixtala̱kalhi ̱ncán xlacata natalakma̱xtú ixli ̱stacnicán. 78 Quimpu̱chinacán Dios xalac akapún quinca̱pa̱xqui ̱yá̱n y quinca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n ama macachín cha̱tum chixcú tí ta̱talacastuca ixtaxkáke̱t aktum la̱n chichiní, 79 xlacata natalacahua̱nán tí ca̱paklhtu̱tá talapu̱ lá y la̱ ca̱li ̱ní ̱n catalatáma̱lh porque ni ̱tú tama̱kachakxí. Xlá ama makskoyulí ̱n ixtatlá̱u quilatama̱tcán xlacata ca̱li ̱tlá̱n nalatama̱yá̱u. Chuná jaé chihuí ̱nalh Zacarías. 80 Amá actzú kahuasa Juan li ̱pa̱xáu tzúculh staca; ixnacú na̱  

129

SAN LUCAS 1​, ​2

chuná ma̱s ixma̱kachakxí la̱ nakalhí li ̱camama li ̱pa̱huán Dios. A̱ stá̱n alh latamá ana ní ni ̱tí ixtalama̱na, y acxni lákcha̱lh ixquilhtamacú tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos xalac Israel. Lakahuán Jesús ca̱quilhtamacú (Mt. 1.18‑25)

2

A má quilhtamacú lanca ma̱paksi ̱na César Augusto li ̱ma̱paksí ̱nalh caca̱tzokca hua̱k cristianos tí ixtalama̱na nac pu̱latama̱n ana ní ixma̱paksi ̱nán xlacata nacatzi ̱cán nicu cha̱li ̱t natalakaxoko̱nán. 2 Nac pu̱ latama̱n Siria ixma̱paksi ̱nán Cirenio y huá xla̱huán tí ma̱tzúqui ̱lh ca̱tzokcán cristianos; 3 y cha̱tunu ixlianatcán ixca̱chiqui ̱ncán ní ixtalakahuani ̱t xlacata aná naca̱tzokcán. 4 Como José ixli ̱talakapasni ixuani ̱t rey David, táxtulh ixca̱chiquí ̱n Nazaret ní ixlama ixli ̱tapaksí Galilea, y alh nac aktum actzu ca̱chiquí ̱n huanicán Belén ixli ̱tapaksí Judea pues juú ixlakahuani ̱t rey David tí ixca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t. 5 José tá̱alh María amá tzuma̱t ni ̱ma̱ ixama ta̱tamakaxtoka, pero xlá ixaccha̱nimajá ixchichiní nalakahuán itskata. 6 Apenas ixtacha̱nit nac Belén acxni María acchá̱nilh ixquilhtamacú nata̱tatlá lakahuán itskata. 7 Como ni ̱ tatáka̱sli ní natatamakxtaka ta̱lh lacatum ní ixca̱ma̱nu̱cán quitzistancaní ̱n y aná lakáhualh xla̱huán itskata María. A̱ stá̱n li ̱tánksuitli tánchut y trámi ̱lh ana ní ixtahua̱yán quitzistancaní ̱n.  











Pastores talakpaxia̱lhnán amá skata 8 Lacatzú

nac Belén makapitzi lacchixcuhuí ̱n ixtatamakxtaka

cquilhapá̱n ca̱chiquí ̱n xlacata natamaktakalha ixborregoscán ca̱tzisní. 9 Y ni ̱ para tacátzi ̱lh la̱ ca̱lakata̱yachi cha̱tum ángel tí ma̱lakácha̱lh Dios. Xlacán stalanca tali ̱lacahuá̱nalh ixli ̱tlihueke Dios porque taranc tatu̱tako̱lh ca̱tzisní y tzúculh tatatlaná la̱ta tajicuanko̱lh. 10 Pero amá ángel ca̱huánilh: ―Ni ̱ cajicuántit, aquit cmini ̱t cca̱huaniyá̱n laclá̱n tachihuí ̱n ni ̱ma̱ snu̱ n ama li ̱pa̱xahuá minacujcán y hua̱k cristianos. 11 Nac Belén ixca̱chiquí ̱n rey David lakahuani ̱t jaé ca̱tzisní tí ama ca̱lakma̱xtuyá̱n, huá Mimpu̱chinacán Cristo tí kalhi ̱pa̱nántit. 12 Capítit acxilá̱tit. Camá̱n ca̱huaniyá̱n la̱ nalakapasá̱tit, li ̱tanksuitcani ̱t tánchut y trami ̱cani ̱t ixpu̱ hua̱ycán quitzistancaní ̱n. 13 Acxni tuncán tali ̱lacahua̱nampá pu̱ lhu̱ hua ángeles xalac akapú̱ n y tzúculh tatlí alabanzas ixtalakachixcuhuí Dios, ixtahuán: 14 ―Clakachixcuhui ̱yá̱u ixli ̱lanca Dios nac akapú̱ n y nac ca̱quilhtamacú cca̱li ̱pa̱xahuayá̱u cristianos tí ca̱lacsacni ̱t li ̱pa̱xáu ca̱litlá̱n natalatamá. 15 Ixli ̱puntzú hua̱k ángeles ta̱mparako̱lh nac akapú̱ n y amá ixmaktakalhnani ̱n borregos tara̱huánilh: ―Chí tuncán ca̱huí acxilá̱u tú qui ̱taxtuni ̱t nac Belén a ver para xli ̱ca̱na tú quinca̱ma̱cxcatzi ̱ní ̱n Quimpu̱chinacán. 16 Xlacán lacapala ta̱lh nac Belén y xli ̱ca̱na tatáka̱sli María y José, na̱ tá̱cxilhli amá skata trami ̱cani ̱t nac ixpu̱ hua̱ycán quitzistancaní ̱n. 17 A̱ stá̱n tzúculh talacspi ̱ta la̱ cha̱tum ángel ixca̱li ̱ta̱chihui ̱nani ̱t  

















130

SAN LUCAS 2 amá skata. 18 Y hua̱k tí takáxmatli ixtachihui ̱ncán ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh hua̱nchi chú ixtachihui ̱nani ̱t amá ixmaktakalhnaní ̱n borregos. 19 María ixli ̱puhuán ixnacú la̱ta tú ixqui ̱taxtuni ̱t, pero ni ̱tí ixuaní huata xlá ixcatzí ixtalacapastacni. 20 Amá lacchixcuhuí ̱n tatáspitli ní ixtahuila̱na ixborregoscán ixtalakachixcuhui ̱ti ̱lhá Dios ixtapa̱xcatcatzi ̱ní la̱ ixma̱kantaxti ̱ni ̱t tú ca̱huánilh amá ángel ama ta̱cxila.  





Huili ̱nicán Jesús ixtacuhui ̱ní amá skata

21 Ixli ̱tu̱ má

ixnati ̱cún tama̱kantáxti ̱lh la̱ ixtali ̱smani ̱ni ̱t judíos tatlahuá xalakkahuasán skatá̱n y huili ̱nica ixtacuhui ̱ní Jesús la̱ ixuani ̱t amá ángel tí lakpaxiá̱lhnalh María acxni ya̱ ixta̱ta̱yá itskata. 22 Ixley Moisés ixli ̱ma̱paksi ̱nán, acxni nalakahuán cha̱tum skata cali ̱nica Dios aktum li ̱lakachixcuhui ̱n xlacata nali ̱pa̱xcatcatzi ̱nicán ixtalakalhamá̱n. María y José táli ̱lh Jesús nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén y tama̱lácnu̱ lh ama li ̱scuja Dios. 23 Porque nac ixtapáksi ̱t Moisés tatzokni ̱t: “Xla̱huán actzu̱ kahuasa ni ̱ma̱ nama̱lakahuaní cha̱tum pusca̱t, cama̱tunujca xlacata namacuaní Dios.” 24 Xlacán talakachixcuhuí ̱nalh la̱ ixli ̱ma̱paksi ̱nán Dios nalakachixcuhui ̱cán, tla̱n ixmakni ̱cán tantuy tantzásna̱t o tantuy lactzu pichón. 25 Amá quilhtamacú ixlama nac Jerusalén cha̱tum chixcú ixuanicán Simeón. Xlá tancs ixlama  







ixli ̱pa̱huán Dios ixli ̱hua̱k ixnacú ixkalhi ̱ma Dios nama̱kantaxtí la̱ ixma̱lacnu̱ ni ̱t ama calakma̱xtú tí xalac Israel. Espíritu Santo ixlama nac ixnacú 26 y huá ixma̱cxcatzi ̱ni ̱ni ̱t xlacata ni ̱ ixama ní hasta xní nali ̱lakapasa ixlakastapu Cristo tí ixama ma̱lakachá Dios naca̱lakma̱xtú cristianos xalac Israel. 27 Pi ̱huá Espíritu Santo ma̱lacpuhuá̱ni ̱lh Simeón caalh nac pu̱siculan amá chichiní y acxni cá̱cxilhli la̱ José y María ixtali ̱mín Jesús xlacata natalakachixcuhuí Dios ixlacata Jesús la̱ huan ixley Moisés, 28 Simeón chixli amá skata, pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios tú ixtlahuani ̱t y chuné tzúculh chihui ̱nán: 29 Quimpu̱chinacán Dios, tla̱ná quili ̱makxtaka cacni ̱lh li ̱pa̱xáu porque ma̱kantaxti tú quima̱lacnu̱ ni cama acxila. 30 Chí cli ̱lakapasni ̱t quilakastapu amá tí ma̱lakacha̱ni ̱ta ca̱quilhtamacú naca̱lakma̱xtú cristianos. 31 Huix li ̱lhca̱ni ̱ta naca̱cpuxcún hua̱k cristianos. 32 Xlá la̱ ixtaxkáke̱t chichiní ama huan tí ama ca̱ma̱lacahua̱ní hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú tí ni ̱ talakapasá̱n. ¡Ama ma̱lakapasni ̱nán lanca mintacuhui ̱ní ixli ̱ti ̱lanca pu̱ latama̱n Israel! 33 José y María huata acs tatá̱yalh ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh hua̱nchi Simeón mákat ixli ̱lacacha̱ni ̱t ixlatáma̱t amá skata. 34 A̱ stá̱n Simeón ca̱sicuna̱tláhualh y chuné ta̱chihuí ̱nalh ixna̱na amá skata: ―María, huix snu̱ n pa̱t li ̱puhuana porque jaé skata li ̱lhca̱cani ̱t nac  









131

SAN LUCAS 2

Israel lhu̱ hua ama taliakchakxa y talhtuja, pero na̱ lhu̱ hua ama tali ̱pa̱xahuá tata̱tla̱huán. Ni ̱ caj maktum xlá ama ma̱lakapasni ̱nán Dios, pero lhu̱ hua ama talakmakán. 35 Ni ̱ caj maktum nac minacú huix pa̱t maklhcatzi ̱ya la̱ cali ̱makni ̱ca espada porque lhu̱ hua ni ̱ ama ta̱cxilhputún acxni naca̱li ̱ya̱huá cristianos tú tze̱k talacpuhuán nac ixnacujcán. 36 Nac pu̱ siculan na̱ chilh cha̱tum pusca̱t tí tla̱n ixacxcatzí ixtalacpuhuá̱n Dios ixuanicán Ana, ixti ̱cú ixuanicán Fanuel, y jaé chixcú tica̱ma̱lacatzúqui ̱lh cha̱tum ko̱rutzi ̱n ixuanicán Aser maká̱n quilhtamacú. Ana tamakáxtokli acxni snu̱ ncu tzuma̱t ixuani ̱t y ta̱latáma̱lh ixta̱kolú huata aktujún ca̱ta porque ni ̱lh y chí snu̱ n cha̱ttá ixuani ̱t. 37 Ixkalhi ̱yá ochenta y cuatro años la̱ta viuda ixtamakxtakni ̱t. Yaj ixtaxtú nac pu̱siculan, ca̱cuhuiní y ca̱tzisní ixli ̱scuja Dios tza̱pu ixkatxtaknán y ni ̱ ixli ̱makxtaka kalhtahuakaní Dios. 38 Acxni tuncán chilh Ana y pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios tú ixtlahuani ̱t y tzúculh ca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Jesús amá cristianos tí ixtakalhi ̱ma̱na nac Jerusalén naca̱lakma̱xtú Cristo acxni namín. 39 José y María talakachixcuhui ̱nanko̱lh nac pu̱siculan xla Jerusalén la ixli ̱ma̱paksi ̱nán Moisés, a̱stá̱n tatáspitli nac ixca̱chiqui ̱ncán Nazaret, jaé ca̱chiquí ̱n ixli ̱tapaksí Galilea. 40 Y juú tzúculh li ̱pa̱xáu staca Jesús ixtiyama ma̱s li ̱camama, y ixli ̱skalala na̱ ixli ̱tahuacá, y Dios siempre ixacxilhlacachín ixlatáma̱t.  











Jesús tamakxtaka nac pu̱ siculan xla Jerusalén

41 José

y María ixtali ̱smani ̱ni ̱t ca̱ta cá̱ta ixtá̱n talakachixcuhui ̱nán xatacuhui ̱ní pa̱xcua nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén. 42 Acxni Jesús ma̱spútulh akcu̱tuy ca̱ta na̱ li ̱nca nac xatacuhui ̱ní pa̱xcua la̱ ixli ̱smani ̱cani ̱t. 43 Amá tacuhui ̱ní kantaxtuko̱lh, José y María pu̱tum tatáspitli ixca̱chiqui ̱ncán Nazaret y ni ̱ para caso tatláhualh xlacata Jesús ixtamakxtakni ̱t nac Jerusalén. 44 Pues como hua̱k cristianos pu̱tum ixtataspita ixca̱chiqui ̱ncán xlacán ixtapuhuán Jesús ixca̱ta̱mín ixamigos. Pero smalankán acxni tali ̱kalasquínilh ixta̱pakánat ixli ̱talakapasni, 45 ni ̱ cha̱tum tí kalhtási ̱lh. Huá xlacata tali ̱táspitli nac Jerusalén xlacata natalacaputzá aná porque ixtaliakatuyún. 46 Aktutu chichiní talacapútzalh y acxnicú taqui ̱táka̱sli nac pu̱siculan. Jesús ixuí nac ixita̱tcán amá lakskalala lacchixcuhuí ̱n tí ixtama̱sí ixtapáksit Moisés ixca̱kaxmatma y ixca̱kalasquiní tú ixcatzi ̱putún. 47 Xlacán ixtaca̱cní ixli ̱skalala porque tancs ixkalhti ̱nán. ¡Ixma̱ccha̱ní laclanca talacapa̱stacni ma̱squi actzu kahuasacú ixuani ̱t! 48 Ixnati ̱cún acxni tá̱cxilhli tí ixca̱ta̱chihui ̱nama ixkahuasacán a̱huata acs tatá̱yalh. María ixna̱na huánilh: ―Ti ̱cu, ¿hua̱nchi chú quila̱tlahuani ̱táu? Aquit y minti ̱cú cca̱lacaputzani ̱tán y xacca̱li ̱puhuamá̱n para tú ixpa̱xtokni ̱ta. 49 Jesús ca̱kálhti ̱lh:  















132

SAN LUCAS 2​, ​3 ―¿Hua̱nchi quila̱lacaputzáu a̱lacatunu? ¿Ni para tziná lacpuhuántit xlacata xactanu̱ ma nac pu̱siculan ana ní quili ̱tláhuat tú quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t Quinti ̱cú? 50 Xlacán ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh ixtachihuí ̱n, 51 pero María ixli ̱puhuán ixnacú la̱ta tú ixqui ̱taxtú nac ixlatáma̱t ixkahuasa. Jesús ca̱ta̱taspitpá ixnati ̱cún nac Nazaret y hua̱k ixca̱kaxmatní tú ixtahuaní catláhualh. 52 Lakasu̱t tzúculh tachixcuhuí, ixli ̱skalala ma̱s y ma̱s ixli ̱tahuacá cha̱li cha̱lí. Dios ixlakatí ixlatáma̱t y na̱ chuná hua̱k cristianos ixtali ̱pa̱xahuá la̱ tancs ixlama.  





Juan Bautista tzucú li ̱chihui ̱nán Dios

3

(Mt. 3.1‑12; Mr. 1.1‑8; Jn. 1.19‑28)

Nac Roma ixkalhí akcu̱quitzis ca̱ta la̱ta istzucuni ̱t ma̱paksi ̱nán emperador Tiberio César, nac Judea ixma̱paksi ̱nán gobernador Poncio Pilato, nac Galilea ixma̱pakdi ̱nán rey Herodes, nac Iturea y Traconite ixma̱paksi ̱nán Felipe ixta̱cam Herodes y nac Abilinia ixma̱paksi ̱nán Lisanias. 2 Nac Jerusalén xanapuxcun curas ixca̱huanicán Anás y Caifás. Na̱ huá jaé quilhtamacú acxni Juan ixkahuasa Zacarías ixlama nac desierto ana ní ni ̱tí ixtalama̱na, Dios ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh cali ̱chihuí ̱nalh la̱ ma̱lacatzuqui ̱putún ixtapáksi ̱t nac ixlatama̱tcán cristianos. 3 Xlá tzúculh lakatza̱lá ixquilhpa̱n kalhtu̱choko Jordán, ixca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos catalakxta̱páli ̱lh ni ̱ tla̱n ixlatama̱tcán y naca̱kmunucán  



xlacata Dios naca̱ma̱tzanke̱naní ixtala̱kalhi ̱ncán. 4 Chuná jaé kantáxtulh tú istzokni ̱t nac Escrituras profeta Isaías ixlacata Juan: Nac desierto takaxmatí la̱ aktasá acxni ma̱kalhchihui ̱ni ̱nán cha̱tum chixcú: “Catacá̱xtit, tancs calatapá̱tit, ti ̱tum catrapí ̱tit ixtijia milatama̱tcán, pues mima ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n Mimpu̱chinacán. 5 Namá tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios tali ̱tanú la̱ ca̱kalhpu̱ lhma̱n, pero ama̱ca li ̱ma̱tzamacán lactlá̱n tapuhuá̱n. Namá tí talactlancán tali ̱tanú la̱ sipi y talhpá̱n, pero ama̱ca ca̱li ̱ma̱ca̱xtumi ̱cán lactlá̱n talacapastacni. Namá tí ni ̱ tancs talama̱na tali ̱tanú la̱ laklhkahuili tijia, pero ama̱ca ca̱ma̱tancsacán; na̱ tali ̱tanú la̱ ca̱tliliqui tijia, pero ama̱ca ca̱ca̱tacscán. 6 Y hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú ama ta̱cxila amá chixcú tí ma̱lakacha̱ni ̱t Dios naxoko̱nán ixtala̱kalhi ̱ncán ixcamán.” 7 Lhu̱ hua cristianos tzúculh talakán Juan xlacata naca̱kmunú. Xlá chuné ixca̱ta̱chihui ̱nán: ―¡Huixín la̱ xcananí ̱n lu̱ hua! ¿Ticu ca̱huanín para ta̱kmunuyá̱tit pa̱t taxtuniyá̱tit ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ talacatzuhui ̱ma? 8 Ma̱s ca̱macuaniyá̱n pu̱ la̱ calakxta̱palí ̱tit milatama̱tcán y cama̱sí ̱tit xli ̱ca̱na lapa̱nántit la̱ lactla̱n cristianos. ¿A poco puhuaná̱tit huixín ni ̱tú ama  





133 ca̱pa̱xtoká̱n porque li ̱tanu̱yá̱tit ixli ̱talakapasni Abraham? Namá ni ̱tú li ̱macuán porque aquit tancs cca̱huaniyá̱n, Dios para ixlacásquilh tla̱n ca̱lakxta̱palí catu̱ya̱hua chíhuix y ixli ̱talakapasni Abraham ca̱tlahuá. 9 Dios ca̱cxilhni ̱t lhu̱ hua cristianos la̱ quihui ni ̱ma̱ yaj tú tali ̱macuán; ixhacha ma̱kapu̱ya̱huani ̱ttá ama ca̱ma̱xoko̱ní. Namá cristianos tí ca̱li ̱macá̱n quihui ni ̱ma̱ yaj tama̱stá tla̱n ixtahuácat nac ixlatama̱tcán ama ca̱tancá, y ama ca̱ma̱pú nac lhcúya̱t. 10 Acxni ixtakaxmata jaé tachihuí ̱n xlacán ixtakalasquiní: ―¿Tucu quili ̱tlahuatcán xlacata nactaxtuniyá̱u? 11 Juan ixca̱kalhtí: ―Tí kalhí aktuy ixlhákat, cama̱squíhui ̱lh aktum tí ni ̱tú kalhí, amá tí kalhta̱xtuní ixtahuá cata̱huá̱yalh tí ni ̱ kalhí tú nali ̱huayán. 12 Makapitzi ixma̱lakaxoke̱naní ̱n tumi ̱n tí ixca̱li ̱maca̱ncán lacsnú̱ n talani ̱t na̱ talákmilh Juan xlacata naca̱kmunú y takalasquínilh: ―Maestro, aquín, ¿tucu quili ̱tlahuatcán xlacata natasí clakxta̱pali ̱ni ̱táu quilatama̱tcán? 13 Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Ni ̱ caca̱ma̱lakaxoké̱tit cristianos li ̱huacá la̱ ca̱li ̱ma̱paksi ̱cani ̱tántit. 14 ―¿Y aquín, tucu quili ̱tlahuatcán? ―na̱ ixtakalasquiní makapitzi soldados. ―Ni ̱tí camaklhtí ̱tit xafuerza ixtumi ̱n. Ni ̱ caliakskahuinántit tí ni ̱tú tlahuani ̱t xlacata nama̱lacapu̱cán. Camaklhti ̱nántit mintaskaucán y ni ̱ calacputzátit la̱ nakalha̱naná̱tit ―ixca̱kalhtí Juan.  











SAN LUCAS 3 15 Hua̱k

cristianos ixtakalhi ̱ma̱na namín Cristo ca̱quilhtamacú tí naca̱lakma̱xtú, y makapitzi ixtapuhuán para Juan Cristo ixuani ̱t, o ni ̱ huá. 16 Juan acxcátzi ̱lh tú ixtalacpuhuán y ca̱huánilh: ―Aquit cca̱liakmunuyá̱n chúchut, pero amajá chin cha̱tum tí snu̱ n kalhí li ̱tlihueke y aquit ni ̱ para cma̱ta̱xtuca ixtasa̱cua nacuán tí nakatxcuta nama̱xtuní ixtanu̱ nu. Xlá ama ca̱liakmunuyá̱n ixli ̱tlihueke Espíritu Santo y ama ca̱li ̱cxila mintapuhua̱ncán nac lhcúya̱t. 17 Xlá lacpuhuani ̱ttá la̱ ama ca̱ma̱pitzí cristianos, y naca̱tlahuá la̱ tí lacsaca ixtachaná̱n, ama ma̱xtú hua̱k palhma ni ̱ma̱ ta̱lani ̱t lactla̱n ixtachaná̱n y ama ma̱pú nac lhcúya̱t ni ̱ma̱ ni ̱cxni mixa, y xascarancua ixtachaná̱n ama ma̱quí nac ixchic. 18 Juan chuná jaé ixca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos y na̱ ixca̱huán tunu takalhchihuí ̱n xlacata natama̱kachakxí la̱ Dios ixca̱ma̱lacnu̱ nima ama ca̱lakalhamán naca̱lakma̱xtú. 19 Maktum la̱ta tzamacán li ̱chihuínalh rey Herodes li ̱huánilh xlacata ixta̱lama Herodías, amá pusca̱t ixya̱stá ixuani ̱t ixta̱cha̱t Felipe. Herodes lhu̱ hua tú ni ̱ tla̱n ixtlahuani ̱t, 20 pero ma̱s li ̱ma̱huácalh ixtala̱kalhí ̱n porque la̱ta sí ̱tzi ̱lh tamácnu̱ lh Juan nac pu̱ la̱chi ̱n.  









Juan Bautista akmunú Jesús 21 La̱ta

(Mt. 3.13‑17; Mr. 1.9‑11)

ya̱ tú ixpa̱xtoka Juan xlá ixca̱kmunupu̱ lá cristianos, y maktum Jesús na̱ lákalh xlacata

134

SAN LUCAS 3 na̱kmunucán. La̱ ta̱kmunuko̱lh Jesús tzúculh kalhtahuakaní Dios y acxni tuncán talácqui ̱lh akapú̱ n; 22 tási ̱lh la̱ tá̱ctalh Espíritu Santo la̱ tantum paloma, ¡akchipako̱lh ixtalacapa̱stacni Jesús! Entonces takaxmáti ̱lh jaé tachihuí ̱n nac akpú̱ n: ―Huix Quinkahuasa ni ̱ma̱ clakalhamán y snu̱ n cli ̱pa̱xahuá la̱ ckalhi ̱yá̱n.  

Xalakmaká̱n ixli ̱talakapasni Jesús 23 Jesús

(Mt. 1.1‑17)

ixkalhí puxumacá̱u ca̱ta acxni ma̱tzúqui ̱lh ixtascújut ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos. Como ixpuhuancán ixti ̱cú ixuanit José, xlá ixca̱kalhí xalakmaká̱n ixli ̱talakapasni tí ixca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t y chuné ixca̱huanicán jaé lacchixcuhuí ̱n: Ixti ̱cu José ixuanicán Elí, 24 ixti ̱cu Elí ixuanicán Matat, ixti ̱cu Matat ixuanicán Leví, ixti ̱cu Leví ixuanicán Melqui, ixti ̱cu Melqui ixuanicán Jana, ixti ̱cu Jana ixuanicán José, 25 ixti ̱cu José ixuanicán Matatías, ixti ̱cu Matatías ixuanicán Amós, ixti ̱cu Amós ixuanicán Nahum, ixti ̱cu Nahum ixuanicán Esli, ixti ̱cu Esli ixuanicán Nagai, 26 ixti ̱cu Nagai ixuanicán Maat, ixti ̱cu Maat ixuanicán Matatías, ixti ̱cu Matatías ixuanicán Semei, ixti ̱cu Semei ixuanicán José, ixti ̱cu José ixuanicán Judá. 27 Ixti ̱cu Judá ixuanicán Joana, ixti ̱cu Joana ixuanicán Resa, ixti ̱cu Resa ixuanicán Zorobabel, ixti ̱cu Zorobabel ixuanicán Salatiel, ixti ̱cu Salatiel ixuanicán Neri, 28 Ixti ̱cu Neri ixuanicán  









Melqui, ixti ̱cu Melqui ixuanicán Adi, ixti ̱cu Adi ixuanicán Cosam, ixti ̱cu Cosam ixuanicán Elmodam, ixti ̱cu Elmodam ixuanicán Er, 29 ixti ̱cu Er ixuanicán Josué, ixti ̱cu Josué ixuanicán Eliezer, ixti ̱cu Eliezer ixuanicán Jorim, ixti ̱cu Jorim ixuanicán Matat, 30 ixti ̱cu Matat ixuanicán Leví, ixti ̱cu Leví ixuanicán Simeón, ixti ̱cu Simeón ixuanicán Judá, ixti ̱cu Judá ixuanicán José, ixti ̱cu José ixuanicán Jonán, ixti ̱cu Jonán ixuanicán Eliaquim, 31 ixti ̱cu Eliaquim ixuanicán Melea, ixti ̱cu Melea ixuanicán Mainán, ixti ̱cu Mainán ixuanicán Matata, ixti ̱cu Matata ixuanicán Natán, 32 ixti ̱cu Natán ixuanicán David, ixti ̱cu David ixuanicán Isaí, ixti ̱cu Isaí ixuanicán Obed, ixti ̱cu Obed ixuanicán Booz, ixti ̱cu Booz ixuanicán Salmón, ixti ̱cu Salmón ixuanicán Naasón, 33 ixti ̱cu Naasón ixuanicán Aminadab, ixti ̱cu Aminadab ixuanicán Aram, ixti ̱cu Aram ixuanicán Esrom, ixti ̱cu Esrom ixuanicán Fares, ixti ̱cu Fares ixuanicán Judá, 34 ixti ̱cu Judá ixuanicán Jacob, ixti ̱cu Jacob ixuanicán Isaac, ixti ̱cú Isaac ixuanicán Abraham, ixti ̱cú Abraham ixuanicán Taré ixti ̱cu Taré ixuanicán Nacor, 35 ixti ̱cu Nacor ixuanicán Serug, ixti ̱cu Serug ixuanicán Ragau, ixti ̱cu Ragau ixuanicán Peleg, ixti ̱cu Peleg ixuanicán Heber, ixti ̱cu Heber ixuanicán Sala, 36 ixti ̱cu Sala ixuanicán Cainán, ixti ̱cu Cainán ixuanicán Arfaxad, ixti ̱cu Arfaxad ixuanicán Sem, ixti ̱cu Sem ixuanicán Noé, ixti ̱cu Noé  















135

SAN LUCAS 3​, ​4

ixuanicán Lamec, 37 ixti ̱cu Lamec ixuanicán Matusalén, ixti ̱cu Matusalén ixuanicán Enoc, ixti ̱cu Enoc ixuanicán Jared, ixti ̱cu Jared ixuanicán Mahalaleel, ixti ̱cu Mahalaleel ixuanicán Cainán, 38 ixti ̱cu Cainán ixuanicán Enós, ixti ̱cu Enós ixuanicán Set, ixti ̱cu Set ixuanicán Adán, y Adán huá namá chixcú tí xla̱huán titláhualh Dios ca̱quilhtamadú.  



Tlajaná li ̱cxila Jesús

4

(Mt. 4.1‑11; Mr. 1.12‑13)

La̱ maklhti ̱nanko̱lh Jesús ixli ̱tlihueke Espíritu Santo tácutli nac kalhtu̱choko Jordán y ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh caalh latamá lacatum pu̱latama̱n nac Judea ní ni ̱tú ixlama cristianos nac desierto. 2 Aná latáma̱lh ti ̱puxum chichiní y ni ̱ para makstum kalhuá̱nalh tahuá amá quilhtamacú, pero acxni tzincsli tlajaná tzúculh li ̱cxila ixtapuhuá̱n para tla̱n nama̱tlahuí talakalhí ̱n, 3 y huánilh: ―Para xli ̱ca̱na huix Ixkahuasa Dios y kalhi ̱ya li ̱tlihueke, jaé chíhuix simi ̱ta catlahua. 4 Xlá kálhti ̱lh: ―¡Tó̱! Pues nac Escrituras huan: “¡Ni ̱ huata simi ̱ta tla̱n li ̱latamá cha̱tum chixcú, na̱ tamaclacasquiní nali ̱kalhkasa ixli ̱stacni ixli ̱ma̱paksi ̱n Dios!” 5 A̱ stá̱n tlajaná tá̱alh Jesús nac ixakstí ̱n aktum lanca sipi y caj puntzú li ̱ma̱lacahua̱ni ̱ko̱lh hua̱k pu̱ ma̱paksín xala ca̱quilhtamacú y la̱ li ̱cá̱cni ̱t tahuila̱na. 6 Y amá tlajaná huánilh: ―Aquit tla̱n cmacama̱xqui ̱yán li ̱tlihueke naca̱ma̱paksi ̱ya  









jaé laclanca pu̱ ma̱paksí ̱n y naca̱li ̱pa̱xahuaya, porque aquit quimacama̱xqui ̱cani ̱t la̱ta tú huí ca̱quilhtamacú, y tla̱n cma̱xquí tí clacasquín. 7 Pero tamaclacasquiní naquintatzokostaniya quilakachixcuhuiya la̱ mimpu̱chiná, y hua̱k mila nahuán namá pu̱ ma̱paksí ̱n. 8 Jesús na̱ kalhti ̱pá: ―Catake̱nu ní cyá tlajaná, porque nac Escrituras huan: “Huata Dios Mimpu̱chiná calakachixcuhui, y huata huá cakaxpatni tú li ̱ma̱paksi ̱yá̱n.” 9 A̱ stá̱n tlajaná ta̱a mpá nac ixakstí ̱n xatorre lanca pu̱siculan xla Jerusalén, y huánilh: ―Para xli ̱ca̱na huix ixkahuasa Dios capa̱tasta la̱ta ixli ̱ta̱lhmá̱n jaé pu̱siculan. 10 Pues nac Escrituras tatzokni ̱t: Dios ama ca̱ma̱lakachá ixángeles natamaktakalhá̱n, 11 y natali ̱chipapa̱xtoká̱n ixmacán xlacata ni ̱ nata̱cuacaya y natalaxtapa̱ya nac ca̱chihuixni. 12 Jesús kálhti ̱lh: ―Pero nac Escrituras tatzokni ̱t: “Mimpu̱chiná Dios ni ̱cxni chu̱ta cali ̱kalhkamá̱nanti xlacata natlahuá milacata tú ni ̱ macuaniyá̱n.” 13 Como amá tlajaná ni ̱ cátzi ̱lh la̱ nama̱tlahuí tala̱kalhí ̱n Jesús li ̱mákxtakli maka̱s quilhtamacú ni ̱ ta̱rá̱slakli.  











Jesús ma̱tzuquí ixtascújut nac Galilea (Mt. 4.12‑17; Mr. 1.14‑15)

14-15 Como

Jesús ixkalhí ixli ̱tlihueke Espíritu Santo

136

SAN LUCAS 4 táspitli nac Galilea y tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos nac sinagogas ni ̱ma̱ ixtahuila̱na ca̱chiquí ̱n, y hua̱k ixtalakatí takaxmata ixtachihuí ̱n. Ni ̱ para maka̱s quilhtamacú tzucuca li ̱chihui ̱nancán ixtascújut hua̱k ixli ̱ti ̱lanca amá pu̱latama̱n Galilea.

ixcuentajnán nac sinagoga; a̱stá̱n curucs tahui. Pero como hua̱k cristianos acs ixtalaca̱nini ̱t 21 xlá chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh: ―Nac milacati ̱ncán chí kantaxtuni ̱t tú cca̱li ̱kalhtahuakanín nac Escrituras. 22 Hua̱k amá cristianos talakáti ̱lh la̱ ca̱ta̱chihuí ̱nalh Jesús porque Jesús an nac ixca̱chiquí ̱n Nazaret ni ̱ ixtacatzí nicu ixli ̱ma̱kachakxí (Mt. 13.53‑58; Mr. 6.1‑6) laclanca talacapa̱stacni ni ̱ma̱ 16 Jesús alh nac Nazaret ixca̱huaní. Makapitzi tzúculh tara̱huaní: ixca̱chiquí ̱n ní itstacni ̱t. Sábado ―¿Ni ̱ huá jaé chixcú ixkahuasa acxni ni ̱tí itscuja tánu̱lh nac José? sinagoga la̱ ixli ̱smani ̱ni ̱t. Ixli ̱puntzú 23 Jesús ca̱huánilh: tá̱yalh xlacata nali ̱kalhtahuaká 17 ―Aquit ccatzí amá̱n ixtachihuí ̱n Dios. Ma̱xqui ̱ca quila̱huaniyá̱u amá tachihuí ̱n: ixlibro profeta Isaías, ma̱lácqui ̱lh “Para huix cuchi ̱ná na̱ amá libro y li ̱kalhtahuákalh cama̱ksa̱ni ̱ca mi ̱cstu.” Y na̱ amá̱n lacatum ní chuné ixtatzokni ̱t: quila̱huaniyá̱u: “Aquín ccatzi ̱yá̱u 18 Quintalacapa̱stacni la̱ ca̱tlahuani ̱ta mintascújut nac akchipani ̱t ixtalacapa̱stacni Capernaum, para xli ̱ca̱na, chí na̱ Quimpu̱chinacán, caca̱tlahua mintascújut juú nac quilacsacni ̱t nacca̱huaní li ̱pa̱xáu mimpu̱ latama̱n.” lactlá̱n y tancs takalhchihuí ̱n 24 Jesús ca̱huaniko̱lh: amá ni ̱ lactali ̱pa̱u cristianos. ―Aquit cama ca̱huaniyá̱n la̱ Quima̱lakacha̱ni ̱t nacca̱ma̱xquí qui ̱taxtú, ni ̱ huí cha̱tum profeta li ̱camama tí snu̱ n talakaputzá tí li ̱pa̱huancán y lakalhamancán nac ixnacujcán. nac ixpu̱ latama̱n. 25 Ca̱ksántit amá Quima̱lakacha̱ni ̱t nacca̱huaní la̱ natataxtuní amá cristianos tí la̱ quilhtamacú acxni latáma̱lh profeta tachí ̱n ca̱kalhí ixtala̱kalhi ̱ncán. Elías, juú nac Israel ni ̱ sé̱nalh aktutu ca̱ta a̱íta̱t y milh lhu̱ hua Tí lakatzí ̱n talama̱na tla̱n tatzíncsnit ixli ̱ti ̱lanca pu̱ latama̱n. nacca̱ma̱lacahua̱ní; Lhu̱ hua viudas xalac Israel ni ̱ tí ta̱k xtakajnán cama ixtakalhí tú natahuá, 26 pero Dios ni ̱ ca̱makapa̱xahuá porque ama ma̱lakácha̱lh Elías caca̱maktá̱yalh. tataxtuní. Xlá ma̱lakáchalh amá mákat 19 Cama ca̱ma̱cxcatzi ̱ní cristianos ca̱chiquí ̱n huanicán Sarepta la̱ Dios ama ma̱lacatzuquí ixli ̱tapaksí pu̱ latama̱n Sidón, quilhtamacú ca̱lakalhamán tí camaktá̱yalh cha̱tum viuda xala tali ̱pa̱huán nac ixnacujcán. 20 La̱ li ̱kalhtahuakako̱lh amá libro aná. 27 Na̱ ca̱ksántit acxni latáma̱lh profeta Eliseo, xlá ma̱ke̱nú̱ nilh ma̱lakacháhualh y ma̱xqui ̱pá tí  



















137

SAN LUCAS 4

ixlepra tá̱tat amá xala mákat chixcú xalac Siria ixuanicán Naamán, y juú nac Israel na̱ ixtalama̱na lhu̱ hua ta̱tatlaní ̱n tí ixtakalhí lepra tá̱tat. 28 Acxni takáxmatli jaé tachihuí ̱n hua̱k tí ixtatanu̱ ma̱na nac sinagoga tasi ̱tzi ̱ko̱lh. 29 Tatá̱yalh, tachípalh Jesús y táli ̱lh nac quilhapa̱n ca̱chiquí ̱n. Como amá ca̱chiquí ̱n ixuí nac aktum sipi, táli ̱lh nac aktum lacatalhpa̱n; aná ixtatanlakli ̱mputún xlacata natamakní. 30 Pero Jesús ca̱ma̱ktzánke̱lh y pasá̱rlalh ixlacati ̱ncán y alh a̱lacatunu.  





Cha̱tum ixmakatlajani ̱t tlajaná y aksa̱nán (Mr. 1.21‑28)

31 Jesús

cha̱lh nac Capernaum jaé ca̱chiquí ̱n ixli ̱tapaksí Galilea, y acxni hua̱k ixjaxcán xlá alh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos nac sinagoga. 32 Xlacán ni ̱ ixtacatzí tú natahuán acxni ixtakaxmata la̱ ixmasí ixtalacapa̱stacni porque acxni ixchihui ̱nán xli ̱ca̱na ixma̱ccha̱ní ixtalacapa̱stacni. 33 Nac sinagoga ixtanu̱ ma cha̱t um chixcú ni ̱ma̱ ixmakatlajani ̱t ixespíritu tlajaná, y tzúculh ma̱ktasí Jesús: 34 ―Jesús xalac Nazaret, ¡capit a̱lacatunu! Huix tani ̱ta quila̱lactlahuayá̱u porque aquit clakapasá̱n y ccatzí xlacata Dios lacsacni ̱tán nali ̱scuja. 35 Jesús ca̱tasi ̱tzi ta̱chihuí ̱nalh: ―¡Acs cata̱ya, tlajaná, y camactaxtu namá chixcú! Amá ixespíritu tlajaná ma̱kuíti ̱lh amá chixcú y tama̱chá ca̱tiyatni, pero mactáxtulh y yaj ma̱s  







ma̱k xtakájni ̱lh. 36 Hua̱k cristianos tajicuanko̱lh, ixtara̱huaní: ―¿Tucu yá li ̱tlihueke kalhí ixtachihuí ̱n jaé chixcú? ¡Ca̱cxílhtit la̱ kalhí li ̱tlihueke ca̱ma̱paksí tlajananí ̱n y tataxtú! 37 Tú ixtlahuani ̱t Jesús tzucuca li ̱chihui ̱nancán hua̱k lactzú ca̱chiquí ̱n xala amá pu̱ latama̱n.  



Jesús ma̱ksa̱ní ixpuhuiticha̱t Simón Pedro (Mt. 8.14‑15; Mr. 1.29‑31)

38 Jesús

tá̱yalh y táxtulh nac sinagoga y alh nac ixchic Simón. Makapitzi taxcalánilh Jesús cama̱ksá̱ni ̱lh ixpuhuiticha̱t Simón porque ixta̱tatlá ixkalhí lhu̱ hua palha lhcúya̱t. 39 Jesús lákalh ní ixmá y li ̱ma̱paksí ̱nalh camákxtakli amá lhcúya̱t y xli ̱ca̱na caj la̱ ni ̱tú take̱nú̱ nilh. Ixli ̱puntzú tá̱qui ̱lh amá cha̱t y tzúculh tlahuá tú naca̱ta̱huá.  

Jesús ca̱ma̱ksa̱ní lhu̱ hua ta̱tatlaní ̱n (Mt. 8.16‑17; Mr. 1.32‑39)

40 Acxni

smalankánalh lhu̱ hua tí ixtakalhí ti ̱pa̱katzi tá̱tat y tasipá̱ni ̱t ca̱li ̱minca ní ixuí Jesús. Xlá cha̱tunu ca̱li ̱macxámalh ixmacán y hua̱k ca̱ma̱ksa̱ni ̱ko̱lh. 41 Makapitzi tlajananí ̱n tí ca̱tamácxtulh Jesús ta̱cxcátzi ̱lh ixquilhtzúcut y tzúculh tama̱ktasí: ―¡Huix Ixkahuasa Dios! Pero xlá ixca̱ma̱quilhacslí ni ̱ catachihuí ̱nalh porque xlacán ixtacatzí xlacata Jesús Cristo ixuani ̱t tí ixmini ̱t ca̱lakma̱xtú cristianos. 42 La̱ta ya̱ itxkaká amá ca̱tzisní Jesús alh ixquilhpa̱n ca̱chiquí ̱n xlacata ni ̱tí na̱cxila, pero  



138

SAN LUCAS 4​, ​5 lhu̱ hua cristianos talacapútzalh. Acxni taqui ̱táka̱sli tahuánilh catamákxtakli nac Capernaum. 43 Xlá ca̱huánilh: ―Na̱ tamaclacasquiní nacca̱huaní xa̱makapitzi tí talama̱na a̱lacatunu ca̱lacchiquí ̱n Dios ca̱ma̱paksi ̱putún cristianos. Huá namá quintascújut quili ̱macamincani ̱t ca̱quilhtamacú. 44 Chuná amá Jesús ixakchihui ̱nantapu̱ lí nac itsinagogajcán judíos ni ̱ma̱ ixtahuila̱na nac ca̱lacchiquí ̱n ixtali ̱tapaksí Galilea.  



Jesús ca̱makta̱yá makapitzi chakananí ̱n

5

(Mt. 4.18‑22; Mr. 1.16‑20)

Maktum quilhtamacú acxni Jesús ixakchihui ̱nama ixquilhtu̱ n chúchut huanicán Genesaret támilh lhu̱ hua cristianos takaxmata la̱ ixli ̱chihui ̱nán Dios, hasta ixtalacxquití. 2 Xlá láca̱lh ixquilhtu̱ n chúchut y cá̱cxilhli aktuy barco ni ̱tí ixtaju̱ ma, ixpu̱chinaní ̱n ixtacutni ̱t ixtalakacheke̱ma̱na istza̱lhcán aná lacatzú. 3 Jesús táju̱lh nac aktum barco ixpu̱chiná ixuanicán Simón, y huánilh cali ̱lh tziná lakamákat; aná curucs tahui y tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos la̱ta taju̱ ma nac barco. 4 Acxni akchihui ̱nanko̱lh huánilh Simón: ―Cali ̱pi mibarco ma̱s xapu̱ lhmá̱n y aná camuju mintza̱lh xlacata nachipaya tamakní. 5 Simón kálhti ̱lh: ―Maestro, aktum tzisní cscujni ̱táu cmuju̱ ni ̱táu quintza̱lhcán y ni ̱tú cchipani ̱táu, pero como huix quili ̱ma̱paksí ̱pa̱t cama li ̱cxilhpará, a ver tucu tahuacá.  







6 Simón

múju̱ lh istza̱lh y tahuácalh lhu̱ hua tamakní hasta ixtalacaxti ̱tputún la̱ta istzamá. 7 Como snu̱ n istzincán ca̱tasánilh xa̱makapitzi ixcompañeros tí ixtataju̱ ma̱na nac xa̱ktum barco xlacata catámilh tamakta̱yá. Acxni táchilh xlacán na̱ tzúculh tama̱tzamá ixbarcojcán, y caj puntzú tatatzámalh amá aktuy barco hasta ixtata̱ktzi ̱putún. 8 Acxni Simón ácxilhli tú ixtlahuani ̱t Jesús ixacstu li ̱ma̱xánalh ni ̱ tla̱n ixkásat; tuncán tatzokostánilh, chuné kalhapálalh: ―Quimpu̱chiná, ni ̱ lá cta̱talacastucá̱n hasta cma̱xanán la̱ clakayá̱n porque aquit ckalhí tala̱kalhí ̱n. 9 Simón chú ixchihui ̱nani ̱t porque ixmaka̱klhani ̱t la̱ ixca̱ma̱chipi ̱ni ̱t Jesús lhu̱ hua tamakní, y xa̱makapitzi na̱ chuná ixtajicuani ̱t. 10 Ixlakkahuasan Zebedeo, Jacobo y Juan, ixcompañeros Simón na̱ ixca̱maka̱klhani ̱t tú ixtali ̱lacahua̱nani ̱t. Jesús huanipá Simón: ―Ni ̱ cajícuanti, porque chí camá̱n ma̱si ̱niyá̱n la̱ ca̱chipacán cristianos tí ta̱ktzanka̱ni ̱t. 11 Amá chakananí ̱n acxni talí ̱cha̱lh ixbarcojcán nac ixquilhtú̱ n ta̱k xtakmákalh la̱ta tú ixtakalhí y tatakókelh Jesús.  









Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum leproso (Mt. 8.1‑4; Mr. 1.40‑45)

12 Maktum

quilhtamacú nac aktum ca̱chiquí ̱n ní cha̱lh Jesús ixlama cha̱tum chixcú ixkalhí lepra tá̱tat. Acxni ácxilhli Jesús xlá ma̱lacatzúhui ̱lh y tatzokostánilh

139

SAN LUCAS 5

hasta talacátalh ca̱tiyatni y chuné akaxcúlilh Jesús: ―Quimpu̱chiná, ccatzí tla̱n quincuchi ̱ya para lacasquina caquima̱ksa̱ni. 13 Jesús li ̱macxámalh ixmacán y kálhti ̱lh: ―Clacasquín, y ca̱ksá̱nanti tuncán. Huata chihui ̱nanko̱lh Jesús amá chixcú tuncán mákxtakli ixtá̱tat. 14 A̱ stá̱n akastacyá̱hualh ni ̱tí cali ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh tí ixma̱ksa̱ni ̱ni ̱t, y li ̱ma̱páksi ̱lh tú ixli ̱tláhuat: ―Capit putzaya cha̱tum cura tí nama̱luloka makxtakni ̱tán mintá̱tat, y cama̱sta li ̱lakachixcuhuí ̱n la̱ huani ̱t Moisés mili ̱ma̱sta̱tcán huixín tí ca̱kalhi ̱yán namá tá̱tat, y xa̱huá chuná cati ̱huá na̱cxilá̱n yaj kalhiyá̱n tá̱tat. 15 Pero la̱ta ixli ̱ama quilhtamacú ma̱s y ma̱s ixli ̱chihui ̱nancán amá pu̱latama̱m tú ixtlahuá Jesús y ma̱s ixtali ̱pa̱huán. Na̱ chuná ma̱s y ma̱s ixtali ̱tahuacá cristianos tí ixtamín takaxmata ixtachihuí ̱n y xlacata naca̱ma̱ke̱nu̱ ní ixta̱tatcán. 16 Pero Jesús tza̱pu tza̱pu ixán ana ní ni ̱ lama cristiano xlacata tla̱n nakalhtahuakaní Dios.  







Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum tí ixlaclu̱ nchu̱ ni ̱t (Mt. 9.1‑8; Mr. 2.1‑12)

17 Maktum

quilhtamacú acxni Jesús ixca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱ma cristianos na̱ ixtamini ̱t makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y ixma̱kantaxti ̱naní ̱n ixley Moisés xalac Galilea, Judea y Jerusalén. Dios li ̱mákxtakli Jesús caca̱li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh ixli ̱tlihueke

pues ca̱ma̱ksá̱ni ̱lh cristianos tí ixta̱tatlá. 18 Ixli ̱puntzú na̱ táchilh pu̱tum lacchixcuhuí ̱n ixtacucali ̱mín nac ixcamilla cha̱tum chixcú tí ni ̱ lá ixtla̱huán ixlaclu̱ nchu̱ ni ̱t. Xlacán ixtatanu̱putún xlacata natatramí ixta̱tatlacán ixlacatí ̱n Jesús y nama̱ksa̱ní. 19 Pero como snu̱ n istzamacán ni ̱ lá tatánu̱ lh mejor tatá̱cxtulh nac ixaksti ̱n chiqui, tama̱ke̱nú̱ nilh ti ̱tzu̱ xateja y aná talacmá̱cti ̱lh amá ta̱tatlá y tamá̱pi ̱lh lihua ní ixyá Jesús. 20 Jesús ma̱kachákxi ̱lh amá lacchixcuhuí ̱n xli ̱ca̱na ixtali ̱pa̱huán ixtachihuí ̱n huá li ̱huánilh amá ta̱tatlá: ―Hua̱k mintala̱kalhí ̱n aquit cma̱tzanke̱naniyá̱n. 21 Amá fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos tzúculh tara̱huaní: “¿Ticu namá chixcú tí li ̱kalhkama̱nama ta̱ra̱lacata̱qui ̱ma Dios? Juú ca̱quilhtamacú ni ̱ huí cristiano tí tla̱n ma̱tzanke̱nán tala̱kalhí ̱n huata Dios tla̱n ma̱tzanke̱nán.” 22 Jesús acxcátzi ̱lh tú tze̱k ixtalacpuhuama̱na y chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh: ―¿Hua̱nchi puhuaná̱tit ckalhkama̱nama? 23 Quila̱huaníu, ¿tucu ma̱s tuhua ma̱kantaxti ̱cán, huanicán cha̱tum chixcú: “Hua̱k mintala̱kalhí ̱n cma̱tzanke̱naniyá̱n”, o huanicán: “Cata̱qui, casacti mincamilla y catlá̱huanti”? 24 Aquit Xatalacsacni Chixcú camá̱n ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n ixli ̱tlihueke quintachihuí ̱n: para cma̱ksa̱ní jaé chixcú ni ̱ lá huaná̱tit ni ̱ ckalhí li ̱tlihueke cma̱tzanke̱nán tala̱kalhí ̱n ca̱quilhtamacú. Jesús huánilh amá chixcú tí ixta̱tatlá:  













140

SAN LUCAS 5 ―Aquit cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n cata̱qui, casacti mincamilla y capit nac mínchic. 25 Amá chixcú tuncán aksá̱nalh, tá̱qui ̱lh, sacli ixcamilla ní ixli ̱mincani ̱t y alh nac ixchic pa̱xcatcatzi ̱niti ̱lhá ixli ̱tlanca Dios la̱ ixaksa̱nani ̱t. 26 Hua̱k tí tá̱cxilhli la̱ cúchi ̱lh Jesús amá chixcú ixtaca̱cní ixtascújut hasta tajicuanko̱lh y tzúculh tapa̱xcatcatzi ̱ní ixli ̱lanca Dios la̱ ixca̱ma̱lacahua̱ni ̱ni ̱t. Ixtahuán: ―Jaé quilhtamacú acxilhni ̱táu laclanca tascújut.  



Jesús huaní catakókelh cha̱tum ixma̱lakaxoke̱ná tumi ̱n (Mt. 9.9‑13; Mr. 2.13‑17)

27 A̱ stá̱n

Jesús táxtulh amá ca̱chiquí ̱n y ta̱tánoklhli cha̱tum chixcú ixma̱lakaxoke̱na tumi ̱n huanicán Leví; xlá curucs ixuí ana ní ixma̱taji ̱nán. Jesús huánilh: ―Huix na̱ caquintakoke ana ní cama an. 28 Leví tuncán tá̱yalh, akxtakuíli ̱lh la̱ta tú ixkalhí y na̱ takókelh Jesús. 29 Ni ̱ alh lhu̱ hua chichiní tláhualh aktum fiesta ixlacata Jesús. Xlá lakxtum ca̱ta̱huá̱yalh lhu̱ hua ixma̱lakaxoke̱naní ̱n tumin y lhu̱ hua cristianos tí ni ̱ ixtama̱kantaxtí ixley Moisés. 30 Makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y fariseos acxni tá̱cxilhli tí ixca̱ta̱hua̱yama Jesús tzúculh tali ̱chihui ̱nán y tahuánilh ixdiscípulos: ―¿Hua̱nchi mima̱kalhtahuake̱nacán y huixín lakxtum ca̱ta̱hua̱yaná̱tit ixma̱lakaxoke̱naní ̱n tumi ̱n y namá  





ixtlahuananí ̱n tala̱kalhí ̱n tí ni ̱ tama̱kantaxtí ixley Moisés? 31 Jesús ca̱huánilh: ―Ni ̱ tamaclacasquín doctor tí tapuhuán ni ̱ ta̱tatlá y tla̱n talama̱na, huata tamaclacasquín cuchi ̱ná tí takalhí tá̱tat. 32 Aquit cca̱lakmini ̱t tí tacatzí takalhí tala̱kalhí ̱n xlacata natalakxta̱palí ixlatama̱tcámn, y ni ̱ cca̱lakmini ̱t tí tla̱n talama̱na tapuhuán.  



Jesús ma̱sí la̱ katxtaknancán ixlacata Dios (Mt. 9.14‑17; Mr. 2.18‑22)

33 Makapitzi

na̱ takalasquínilh: ―¿Hua̱nchi tí takaxmatni ̱t tú ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh Juan Bautista y na̱ chuná fariseos tza̱pu takatxtaknán xlacata ma̱s tla̱n natakalhtahuakaní Dios y tí huix takokeyá̱n tahua̱yán catu̱ya̱huá quilhtamacú? 34 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Quila̱huaníu, ¿puhuanátit huixín mini ̱ní natakatxtaknán tí ca̱huanicani ̱t natá̱n nac aktum pu̱tamakaxtokni mientras aná ca̱ta̱lahui xalí ̱i ̱t kahuasa? Ni ̱ capuhuántit xlacata amá kahuasa nama̱tla̱ní tí nakatxtaknán y ni ̱ nahua̱yán. 35 Pero nachá̱n quilhtamacú nalakó fiesta y amá kahuasa naán a̱lacatunu, na̱ chuná la̱ aquit cama akspulán, entonces quidiscípulos na̱ natakatxtaknán ma̱squi ni ̱tí caca̱li ̱ma̱páksi ̱lh. 36 Jesús ca̱huanipá jaé takalhchihuí ̱n: ―Cha̱tum cristiano ni ̱ mini ̱ní nachucú actzu̱ sa̱sti lhákat, la̱ sa̱sti quintama̱sí ̱n, y li ̱lakuilí aklhchu̱ ixlháka̱t la̱ ixley Moisés; porque entonces pá̱xcat tlahuá sa̱sti  





141

SAN LUCAS 5​, ​6

ixlháka̱t ni ̱ma̱ kalhí y ni ̱tú li ̱macuán porque actzu̱ sa̱sti lháka̱t ni ̱ lá tla̱n ta̱taxtokó namá xa̱klhchu̱ ixlháka̱t. 37 Chuná li ̱tum ni ̱ mini ̱ní muju̱cán sa̱sti pulque acxni tlihuekema nac aklhchu̱ ixmakxu̱ hua borrego porque namá sa̱sti pulque tla̱n ma̱pa̱panká laklhchu̱ ixmakxu̱ hua borrego y acxtum talaktzanká. 38 Huá xlacata siempre mini ̱ní muju̱cán sa̱sti pulque nac sa̱sti ixmakxu̱ hua borrego xlacata acxtum nata̱tatlihueklha y nata̱ta̱yaní. 39 Chí cca̱huaniyá̱n amá tí kalhua̱nán pulque ni ̱ma̱ maká̱n tlihuekeni ̱t acxni kalhua̱nán xasa̱sti ni ̱ lakatí porque cati ̱huá huan: “Pulque ni ̱ma̱ maká̱n tlihuekeni ̱t ma̱s tla̱n.”  



tánu̱ lh nac ixpu̱siculan Dios y ca̱tíyalh tasicuna̱tlau simita ni ̱ma̱ huata curas ixca̱li ̱makxtakcán natahuá. Xlá tzúculh li ̱hua̱yán y na̱ ca̱tá̱hualh ixcompañeros tí ixtatakokeni ̱t. 5 Jesús ca̱huaniko̱lh: ―Xa̱huá, mili ̱catzi ̱tcán xlacata aquit Xatalacsacni Chixcú y Dios quimacama̱xqui ̱ni ̱t jaé chichiní, y tla̱n tatlahuá cristianos tú talacasquín para aquit ni ̱ cli ̱huán.  

Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum tí ixmacasca̱cni ̱t



Ixdiscípulos Jesús tapulhú trigo acxni ni ̱tí scuja

6

(Mt. 12.1‑8; Mr. 2.23‑28)

Maktum quilhtamacú acxni ixli ̱huancán tí nascuja, Jesús ixca̱ta̱tla̱huama ixdiscípulos nac ixpu̱chancan trigo. Xlacán tápuxli ixtahuácat trigo tzúculh tali ̱paksa ixmacancán xlacata natahuani ̱ní ixtahuácat. 2 Makapitzi fariseos tí scarancua ixtama̱kantaxtí ixley Moisés ca̱ma̱nóklhulh y tahuánilh Jesús: ―¿Hua̱nchi scujá̱tit jaé quilhtamacú acxni ni ̱tú quili ̱tlahuatcán? 3 Jesús ca̱lacati ̱tá̱yalh ixdiscípulos y ca̱huánilh amá fariseos: ―¿A poco amá̱n quila̱huaniyá̱u ni ̱ li ̱kalhtahuakani ̱tántit tú titláhualh rey David maktum quilhtamacú acxni ca̱tá̱tzincsli ixcompañeros? 4 Mili ̱catzi ̱tcán xlacata rey David  





(Mt. 12.9‑14; Mr. 3.1‑6)

6 Maktum

quilhtamacú acxni ixjaxcán Jesús ixca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱ma cristianos nac aktum sinagoga y aná ixtanu̱ma cha̱tum chixcú itsca̱cko̱ni ̱t ixpakca̱na̱ ixmacán. 7 La̱ta maka̱sa quilhtamacú makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos y fariseos ixtatzucuni ̱t tascalí Jesús para nama̱ksa̱ninán acxni ixli ̱huancán tí nascuja, y chuná tla̱n natama̱lacapú. 8 Jesús hua̱k ixcatzí tú ixtalaclhca̱nini ̱t amá lacchixcuhuí ̱n huá li ̱huánilh amá chixcú tí ixmacata̱tatlá: ―Cata̱ya xlacata hua̱k nata̱cxilá̱n. Xlá tá̱yalh y lákalh la̱ li ̱ma̱páksi ̱lh Jesús. 9 Y ca̱huánilh amá lacchixcuhuí ̱n tí ixtascalima̱na: ―Quila̱kalhtí ̱u tú cama ca̱kalasquiniyá̱n: ¿Tucu ma̱s macuán tlahuacán jaé quilhtamacú acxni li ̱huancán tí nascuja, tú tla̱n, o tú ni ̱ tla̱n? ¿Lakma̱xtunicán ixli ̱stacni cha̱tum cristiano, o li ̱makxtakcán cani ̱lh? 10 Jesús acs ca̱laca̱niko̱lh amá tí ixtatanu̱ mana nac sinagoga y li ̱ma̱páksi ̱lh amá chixcú:  







142

SAN LUCAS 6 ―Castonkti mimacán. Huata stonkli ixmacán tuncán caj la̱ ni ̱tú tatzámalh ixli ̱hua y tla̱n aksá̱nalh. 11 Amá lacchixcuhuí ̱n li ̱cuánit tasí ̱tzi ̱lh y tzúculh tali ̱chihui ̱nán tucu tla̱n natatlahuaní Jesús.  

Jesús ca̱lacsaca cha̱cutuy lacchixcuhuí ̱n tí natali ̱chihui ̱nán (Mt. 10.1‑4; Mr. 3.13‑19)

12 Maktum

quilhtamacú Jesús talacá̱cxtulh aktum sipi xlacata nakalhtahuaká y aná kalhtahuakánilh Dios aktum tzisní. 13 Acxni xkákalh ca̱tasánilh makapitzi lacchixcuhuí ̱n tí siempre ixtatakokeni ̱t y ca̱lácsacli cha̱cu̱tuy ca̱li ̱ma̱pa̱cúhui ̱lh apóstoles. 14 Jaé cha̱cu̱tuy apóstoles tí ca̱líḻ hca̱lh chuné ixcahuanicán: Simón, pero Jesús li ̱ma̱pa̱cúhui ̱lh Pedro, Andrés ixta̱cam Simón, Jacobo y Juan, Felipe, Bartolomé, 15 Mateo, Tomás, Jacobo ixkahuasa Alfeo, Simón, jaé chixcú xapu̱ lh ixca̱ta̱lapu̱lá pu̱tum tí ixtali ̱tapa̱cuhuí cananistas, 16 Judas ixta̱cam Jacobo y xa̱cha̱tum Judas Iscariote tí a̱stá̱n macamá̱sta̱lh Jesús.  





Jesús ca̱ma̱kalhchihui ̱ní lhu̱ hua cristianos 17 A̱ stá̱n

(Mt. 4.23‑25)

Jesús ca̱ta̱talacá̱ctalh ixapóstoles amá sipi y tatá̱yalh lacatum ní ca̱xtum tziná pues lhu̱ hua cristianos xalac Judea, Jerusalén y hasta tí ixtalama̱na

ixquilhtu̱ n pupunú nac ca̱chiquí ̱n ixca̱huanicán Tiro y Sidón, ixtamini ̱t takaxmata ixtachihui ̱n Jesús, y makapitzi ixtamín porque ixtalacasquín caca̱ma̱ksá̱ni ̱lh Jesús. 18 Y na̱ ixca̱ma̱ksa̱ní tí ixca̱makatlajani ̱t tlajananí ̱n ca̱ma̱k xtakajní ixmacnican cristianos. 19 Na̱ chuná ni ̱ caj cha̱tum ixma̱lacatzuhuí xlacata namacxamá porque xlá ixkalhí li ̱tlihueke nac ixmacni y amá ta̱tatlaní ̱n tí tamacxámalh hua̱k ta̱ksá̱nalh.  



Jesús huan ni ̱tí cali ̱lakapútzalh ixlatáma̱t 20 Jesús

(Mt. 5.1‑12)

acs ca̱lacá̱cxilhli hua̱k ixdiscípulos tí ixtatakoké y ca̱huánilh: ―Capa̱xahuátit ni ̱ ca̱katuyúntit huixín tí li ̱ta̱yayá̱tit huí tú ca̱tzanka̱niyá̱n nac minacujcán pues la̱ jaé tí Dios lakatí ca̱maklhti ̱nán nac ixtapáksi ̱t. 21 ’Capa̱xahuátit ni ̱ ca̱katunúntit huixín tí xli ̱hua̱k minacujcán lacputzayá̱tit la̱ tancs nalatapa̱yá̱tit la̱ tí talakatí tali ̱kalhkasa aktum la̱n tahuá, porque Dios ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n tú nali ̱kalhkasa mili ̱stacnicán. ’Capa̱xahuátit ni ̱ ca̱katuyúntit huixín tí ni ̱ laccamama laktasayá̱tit tú tapa̱xtoka cristianos porque Dios ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama natziyaná̱tit. 22 ’Capa̱xahuátit ni ̱ ca̱katuyúntit huixín acxni caj quilacata aquit Xatalacsacni Chixcú cristianos xala ca̱quilhtamacú naca̱si ̱tzi ̱niyá̱n naca̱ktlakali ̱pincaná̱tit  



143

SAN LUCAS 6

naca̱li ̱kalhkama̱naná̱n y naca̱lakmakancaná̱tit la̱ lacli ̱xcájnit cristianos. 23 ¡Capa̱xahuátit y ni ̱ calakaputzátit namá chichiní! Porque ama cha̱n quilhtamacú pa̱t ca̱ma̱katzi ̱nicaná̱tit mintaxoko̱ncán nac akapú̱ n. Ni ̱ cajicuántit, ca̱ksántit la̱ namá cristianos na̱ tama̱k xtakájni ̱lh xalakmaká̱n profetas tí talatáma̱lh xapu̱ lh. 24 ’Pero snu̱ n cca̱li ̱lakaputzá namá ricos tí huata talacputzá la̱ natali ̱pa̱xahuá ixtumi ̱ncán ca̱quilhtamacú. 25 Koxitaní ̱n huixín tí ni ̱tú ca̱tzanka̱niyá̱n chí ca̱quilhtamacú porque ama cha̱n quilhtamacú ama tzincsa mili ̱stacnicán. Koxitaní ̱n huixín tí li ̱paxáu tziyaná̱tit porque ama cha̱n quilhtamacú pa̱t tasayá̱tit la̱ta li ̱puhuán minacujcán. 26 Koxitaní ̱n huixín tí ma̱t la̱ni ̱yá̱t it caca̱li ̱ma̱tla̱ni ̱cántit laclá̱n tachihuí ̱n porque xalakmaka̱n judíos na̱ chuná ixtama̱tla̱ní namá makapitzi akskahuinani ̱n profetas.  







Tí li ̱pa̱huán Jesús lakalhamán ixta̱cristianos (Mt. 5.38‑48; 7.12)

27 ’Huixín

tí quila̱takokeyá̱u, tla̱n cakaxpáttit tú camá̱n ca̱huaniyá̱n: Huixín caca̱lakalhamántit tí ca̱si ̱tzi ̱niyá̱n, caca̱tlahuanítit li ̱tlá̱n tí ni ̱ ca̱cxilhputuná̱n. 28 Caca̱lakalhamántit amá tí ca̱sipaacxilá̱n y caca̱li ̱kalhtahuakátit ixlacati ̱n Dios xlacata ni ̱tú natapa̱xtoka tú ni ̱ tla̱n amá tí ca̱ma̱k xtakajni ̱yá̱n. 29 Para cha̱tum cristiano lakakaxiyá̱n milacán cali ̱mákxtakti na̱ calakakaxín nac milakatu, y para  



tí maklhti ̱yá̱n minchamarra na̱ cama̱xqui milháka̱t. 30 Para cha̱tum cristiano huí tú maclacasquín y maksquiná̱n para kalhi ̱ya cama̱xqui; y para tí maklhti ̱yá̱n tú ixmaclacasquina ni ̱ catlahua fuerza camaklhti, ¡cata̱tamákxtakli! 31 Huix caca̱t lahuani li ̱tlá̱n xa̱makapitzi cristianos na̱ chuná la̱ ixlakati catatlahuanín li ̱tlá̱n xlacán. 32 ’Calacpuhuántit tú cama ca̱huaniyá̱n: Para huix huata ca̱pa̱xqui ̱ya tí na̱ tapa̱xqui ̱yá̱n, ¿nicu nali ̱lakapascana tlahuápa̱t tú tla̱n? Pues tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios na̱ talakalhamán tí ca̱pa̱xquí. 33 Para huix huata ca̱t lahuaniya li ̱tlá̱n tí na̱ tatlahuaniyá̱n li ̱tlá̱n, ¿nicu nali ̱lakapascana tlahuápa̱t tú tla̱n? Pues tí lacsnú̱ n talani ̱t na̱ tamakta̱yá tí ca̱tlahuaní li ̱tlá̱n. 34 Chuná li ̱tum para huata ca̱ma̱sa̱cuani ̱ya tumi ̱n tí nataxokoniyá̱n, ¿nicu nali ̱lakapascana tlahuápa̱t tú tla̱n? Pues hasta namá lacli ̱xcájnit lacchixcuhuí ̱n na̱ tama̱sa̱cuaní tumi ̱n tí tancs tacatzí ama ca̱xokoní. 35 Huixín tí quila̱li ̱pa̱huaná̱u, caca̱lakalhamántit tí ca̱si ̱tzi ̱niyá̱n. Para cha̱tum huí tú maclacasquín, camakta̱yátit y cama̱sa̱cuaní ̱tit para kalhi ̱yá̱tit ma̱squi tancs catzi ̱yá̱tit ni ̱cxni ama ca̱xokoniyá̱n, y Dios tí ni ̱tí ma̱ccha̱ní ixli ̱tlihueke ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n mintaxoko̱ncán, y nac ca̱quilhtamacú cati ̱huá ama ca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n xli ̱ca̱na huixín ixcamán Dios, pues xlá quilhpa̱xtum ca̱lakalhamán cristianos, la̱ tí ni ̱cxni tapa̱xcatcatzi ̱ní tú ca̱ma̱xquí, y la̱ tí lacsnú̱ n talani ̱t. 36 Huixín  













144

SAN LUCAS 6 caca̱lakalhamántit hua̱k cristianos na̱ chuná la̱ Mimpu̱chinacan Dios ca̱lakalhamán hua̱k ixcamán. Tí lakatí lhcuyuya̱huá ixta̱cristiano ma̱s ama xoko̱nán 37 ’Huixín

(Mt. 7.1‑5)

ni ̱ huata caputzátit li ̱chihui ̱naná̱tit tú ni ̱ tla̱n tatlahuá tunu cristiano xlacata Dios na̱ ni ̱ naputzaniyá̱n huata tú ni ̱ tla̱n tlahuani ̱ta. Na̱ chuná ni ̱ huata cama̱lacapú̱tit tú ni ̱ tla̱n takalhí xa̱makapitzi xlacata Dios na̱ ni ̱ huata naca̱li ̱ma̱lapu̱yá̱n tú ni ̱ tla̱n kalhi ̱yá̱tit. Cama̱tzanke̱nanítit tú ni ̱ tla̱n ca̱tlahuaniyá̱n minta̱cristianoscán xlacata Dios na̱ naca̱ma̱tzanke̱naniyá̱n tú ni ̱ tla̱n tlahuani ̱tántit. 38 Huixín caca̱ma̱xqutit minta̱cristianoscán tú tamaclacasquín y Dios ni ̱ ama aktzonksuá ca̱pu̱spitniyá̱n mintaxoko̱ncán; ama ca̱ma̱tzamaniyá̱n mimorralhcán, a̱ctzu̱cú ama huilí hasta ama takalhmakán xlacata naca̱kalhta̱xtuniyá̱n. La̱ta ixli ̱lhu̱ hua tú nama̱xqui ̱yá̱tit minta̱cristianoscán acxni tú maclacasquín, Dios na̱ chuná ixli ̱lhu̱ hua ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n. 39 Jesús na̱ ca̱huánilh jaé takalhchihuí ̱n: ―¿Puhuaná̱tit huixín cha̱tum lakatzí ̱n tla̱n makachipalí ̱n tunú ixta̱lakatzí ̱n? ¿Ni ̱ puhuaná̱tit para tatla̱huán caj laktzú taán talhtuja ixcha̱tuycán? 40 Na̱ chuná cha̱tum kahuasa tí kalhtahuakamajcú, ¿a poco tla̱n makatlajá ixma̱kalhtahuake̱ná? Pero para li ̱ta̱yá ixtakalhtahuaka tla̱n ta̱talacastuca ixma̱kalhtahuake̱ná.  





41 ’Chí

na̱ cca̱huaniyá̱n, ¿nicu li ̱cxila actzu palhma ni ̱ma̱ lacatanu̱ma minta̱cristiano nac ixlakastapu, pero ni ̱ maklhcatzi ̱ya xlacata nac milakastapu lacatanu̱má̱n ma̱s lanca actzu̱ quihui? 42 ¿Nicu li ̱kalhi ̱ya li ̱camama huaniya minta̱cristiano: “Cama lacama̱xtuyá̱n namá actzu̱ palhma ni ̱ma̱ lacatanu̱má̱n”, y huix ni ̱ maklhcatzi ̱ya lacatanu̱má̱n ma̱s lanca actzu̱ quihui? ¡Akskahuina chixcú! ¡Pu̱la̱ cama̱xtu namá actzu̱ quihui ni ̱ma̱ lacatanu̱má̱n y ni ̱ ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n y a̱stá̱n tla̱n nalacama̱xtuya palhma minta̱cristiano!  

Katum quihui li ̱lakapascán ixtahuácat mi ̱ma̱ ma̱stá (Mt. 7.17‑20; 12.34‑35)

43 ’Aquit

cca̱huaniyá̱n cali ̱lacpuhuántit ixtahuácat quihui: Ni ̱ huí katum tla̱n quihui mi ̱ma̱ ma̱stá ni ̱ tla̱n ixtahuácat, ni ̱ para huí ni ̱ tla̱n quihui ni ̱ma̱ ma̱stá tla̱n ixtahuácat. 44 Porque katunu quihui ca̱li ̱lakapascán ixtahuácat ni ̱ma̱ ma̱stá. Ni ̱cxni puxcán ixtahuácat skatan nac akatum lhtucú̱n, ni ̱ para puxcán ixtahuácat uvas nac akatum xpáyat. 45 Jaé quihui cca̱ta̱ma̱lacastuca cristianos, cha̱tum tla̱n chixcú siempre ca̱huán lactlá̱n tapuhuá̱n porque tla̱n catzí ixnacú, y cha̱tum ni ̱ tla̱n chixcú ca̱huán ni ̱ lactlá̱n talacpuhuá̱n porque snu̱n lani ̱t ixnacú. Tú li ̱chihui ̱nán ixquilhni cha̱tum chixcú tla̱n li ̱lakapascán ixtapuhuá̱n ixnacú.  



Tí li ̱pa̱huán Jesús la̱ catláhualh ixchic 46 ’¿Tucu

(Mt. 7.24‑27)

li ̱macuán tza̱pu quila̱huaniyá̱u: “Huix

145

SAN LUCAS 6​, ​7

Quimpu̱chinacán, huix Quimpu̱chinacán”, para ni ̱ tlahuayá̱tit tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n? 47 Amá tí quili ̱pa̱huán y kaxmata y tlahuá tú cli ̱ma̱paksi ̱nán cama ta̱ma̱lacastuca jaé takalhchihuí ̱n: 48 Cha̱t um chixcú tláhualh ixchic, pu̱la ca̱huáxnalh pu̱ lhmá̱n hasta táka̱sli chíhuix y aná ma̱tí ̱ju̱ lh ixcha̱ya. Acxni stacli kalhtu̱choko, lákcha̱lh chúchut pero ni ̱tú tlahuánilh porque xacha̱ya tla̱n ixti ̱jú nac chíhuix. 49 Pero amá tí quinkaxmata y ni ̱ tlahuá tú cli ̱ma̱paksi ̱nán cli ̱macá̱n la̱ cha̱tum chixcú ni ̱ma̱ tláhualh ixchic, pero caj pu̱tzú ma̱tí ̱ju̱lh ixcha̱ya, y acxni stacli kalhtu̱choko lákcha̱lh chúchut ni ̱ para tuhua ma̱ti ̱cútulh amá chiqui, caj la̱ ni ̱tú lactláhualh porque ni ̱ tla̱n ixti ̱jú xacha̱ya.  





Jesús ma̱ksa̱ní ixtasa̱cua cha̱tum capitán romano (Mt. 8.5‑13)

7

Acxni ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh amá cristianos tí ixtakaxmatma̱na Jesús ampá nac Capernaum. 2 Aná ixlama cha̱tum capitán romano, ixkalhí cha̱tum ixtasa̱cua ixni ̱majá la̱ta ixta̱tatlá y snu̱ n ixlakalhamán. 3 Amá capitán acxni cátzi ̱lh la̱ ixli ̱chihui ̱nancán ixtascújut Jesús ca̱ma̱lakácha̱lh makapitzi lakko̱lún judíos cata̱lh tahuaní Jesús catláhualh li ̱tlá̱n camilh ma̱ksa̱ní ixtasa̱cua. 4 Xlacán tama̱lacatzúhui ̱lh Jesús y chuné tzúculh taxcalaní: ―Namá capitán mini ̱ní camakta̱ya, 5 porque xlá snu̱ n quinca̱lakma̱xtuni ̱tán y xa̱huá huá ma̱tlahui ̱nani ̱t aktum quisinagogajcán.  



6 Jesús

ma̱tla̱ni ̱lh y ca̱tá̱alh. A̱ laktzú ixca̱tzanka̱ní natachá̱n acxni támilh talakapa̱xtoka makapitzi ixamigos amá capitán tí ixca̱ma̱lakacha̱ni ̱t y tahuánilh: ―Maestro, yaj snu̱ n calácscujti quilacata. Huix snu̱ n tali ̱pa̱u y ni ̱ mini ̱ní natanu̱ya nac quiákxtaka porque aquit li ̱xcájnit quinkásat. 7 Huá xlacata ni ̱ ckálhi ̱lh li ̱camama aquit nacaná̱n lacaputzayá̱n. Para quimakta̱yaputuna huata cali ̱ma̱paksí ̱nanti ixli ̱tlihueke mintachihuí ̱n y quintasacua na̱ksa̱nán. 8 Pues huix catzi ̱ya xlacata aquit na̱ quintama̱paksí ma̱s xalactali ̱pa̱u, pero aquit na̱ cca̱kalhí soldados tí quintakaxmatní tú cca̱li ̱ma̱paksí. Acxni cuaní cha̱tum: “Capit ní cama ma̱lakacha̱yá̱n”, xlá tuncán an. Acxni cuaní cha̱tum: “Caní juú”, xlá tuncán min, y la̱ta tú cli ̱ma̱paksí quintasa̱cua xlá tuncán tlahuá. Huá cli ̱huaniyá̱n aquit cli ̱pa̱huán mintachihuí ̱n. 9 La̱ kaxmatko̱lh amá tachihuí ̱n Jesús cá̱cni ̱lh amá capitán y acs ca̱lacá̱cxilhli hua̱k tí ixtatakokeni ̱t y ca̱huánilh: ―La̱ta ixli ̱ti ̱lanca jaé pu̱ latama̱n Israel ni ̱ xactaka̱sni ̱t tí quili ̱pa̱huani ̱t la̱ jaé chixcú romano. 10 Amá lacchixcuhuí ̱n tatáspitli nac ixchic amá capitán romano y tá̱cxilhli ixaksa̱nani ̱ttá amá chixcú tí ixta̱tatlá.  











Jesús ma̱lacastacuaní ixkahuasa cha̱tum viuda

11 A̱ stá̱n

Jesús ca̱tá̱alh ixdiscípulos nac aktum ca̱chiquí ̱n huanicán Naín y lhu̱ hua cristianos ixtatakokeni ̱t. 12 Lihua ixtacha̱ma̱najá ca̱chiquí ̱n  

146

SAN LUCAS 7 acxni ácxilhli ixli ̱ncán nac campúsa̱ntu cha̱tum ni ̱n. Ixkahuasa ixuani ̱t cha̱tum viuda y huata amá tancstum ixkahuasa ixkalhí tí ixni ̱ni ̱t. Lhu̱ hua cristianos xala amá ca̱chiquí ̱n ixtatakokeni ̱t amá pusca̱t. 13 Acxni ácxilhli Jesús li ̱lakapútzalh amá viuda y huánilh: ―Yaj catasa. 14 Jesús ca̱ma̱lacatzúhui ̱lh tí ixtalí ̱n caja y ¡tucs tláhualh! Amá lacchixcuhuí ̱n tí ixtacucani ̱t tatá̱yalh y Jesús ta̱chihuí ̱nalh amá xani ̱n kahuasa: ―Kahuasa, aquit cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n, ¡calacastacuánanti! 15 Amá kahuasa tuncán lacastacuánalh, curucs tahui y tzúculh chihui ̱nán. A̱ stá̱n Jesús macamá̱xqui ̱lh ixna̱na amá kahuasa. 16 Hua̱k cristianos ca̱maká̱k lhalh tú ixta̱cxilhni ̱t y tzúculh tapa̱xcatcatzi ̱ní Dios tú ixtlahuani ̱t. Makapitzi ixtahuán: ―Cha̱tum lanca profeta quinca̱ta̱lamá̱n jaé quilhtamacú y Dios quinca̱cxilhlacachini ̱tán mini ̱t quinca̱li ̱scujá̱n aquín ixcamán. 17 Tú xtlahuani ̱t Jesús lacapala tacatzi ̱ko̱lh cristianos xala amá pu̱latama̱n Judea y ni ̱ma̱ ixtata̱tapakxtoka.  









Ixdiscípulos Juan takalasquiní para Jesús huá Cristo (Mt. 11.2‑19)

18 Ixdiscípulos

Juan tali ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh jaé ixtascújut Jesús. 19 Entonces xlá ca̱tasánilh cha̱tuy ixdiscípulos y ca̱ma̱lakácha̱lh ixlacati ̱n Jesús porque xlá tancs ixcatzi ̱putún para xli ̱ca̱na Jesús huá Cristo ixuani ̱t  

tí ixmini ̱t ca̱lakma̱xtú cristianos, o ixamajcú takalhí namín a̱stá̱n tunu. 20 Acxni talákcha̱lh xlacán tama̱lacatzúhui ̱lh y tahuánilh: ―Juan Bautista quinca̱ma̱lakacha̱ni ̱tán xlacata nacca̱kalasquiniyá̱n para huix Cristo tí ama min quinca̱lakma̱xtuyá̱n, o cama̱najcú kalhi ̱yá̱u. 21 Xlá acs ca̱lacá̱cxilhli y tzúculh ca̱ma̱ksa̱ní makapitzi ta̱tatlaní ̱n tí ixtakalhí ti ̱pa̱katzi tá̱tat y tasipá̱ni ̱t, ca̱tamácxtulh ixespiritucan tlajananí ̱n ixmacnican cristianos y ca̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh lakatzí ̱n. 22 La̱ tlahuako̱lh ixtascújut ca̱huánilh: ―Capítit huaniyá̱tit Juan la̱ta tú acxilhni ̱tántit y tú kaxpatni ̱tántit. Cali ̱ma̱kalhchihui ̱ní ̱tit la̱ talacahua̱nán lakatzí ̱n, la̱ tatla̱huán tí ixtacha̱la̱kalhi ̱ni ̱t, la̱ ta̱ksa̱nán tí takalhí lepra, la̱ ta̱kahua̱nán akata̱paní ̱n, la̱ talacastacuanán tí apenas tani ̱ko̱ni ̱t, la̱ ca̱li ̱ta̱chihui ̱nancán tí ni ̱ lactali ̱pa̱u ixtalakalhamá̱n Dios ni ̱ma̱ ma̱lacnú. 23 Na̱ cahuanítit xlacata aquit cli ̱pa̱xahuá tí tancs quili ̱pa̱huán porque ni ̱ ama lakaputzaxní. 24 La̱ ta̱n ko̱lh amá lacchixcuhuí ̱n tí ixca̱ma̱lakacha̱ni ̱t Juan, Jesús tzúculh li ̱chihui ̱nán Juan, ca̱huánilh cristianos: ―Quila̱huaníu, ¿tucu qui ̱cxílhtit acxni qui ̱látit nac desierto? ¿Qui ̱li ̱lacahua̱nántit la̱ ma̱tzahuají u̱ n amá ká̱tit ni ̱ma̱ tatzamá nac desierto? 25 Quila̱huaníu, ¿tucu qui ̱cxílhtit? ¿Ixlacaputzayá̱tit cha̱tum chixcú tí tla̱n lhaka̱nani ̱t la̱ namá ni ̱ma̱ tahuila̱na nac pu̱ ma̱paksi ̱n? Huixín catzi ̱yá̱tit  











147

SAN LUCAS 7

namá lacchixcuhuí ̱n tí tla̱n talhaka̱nán y li ̱ca̱cni ̱t talama̱na tahuila̱na nac ixchiccán reyes. 26 ¿Tucu ixputzayá̱tit? ¿Ixacxilhputuná̱tit cha̱tum profeta tí ma̱lakacha̱ni ̱t Dios? Para huá qui ̱putzátit li ̱huacá tla̱n porque Juan li ̱macamincani ̱t ma̱s lanca que la̱ cha̱tum profeta. 27 Juan huá namá chixcú tí chuné li ̱chihuí ̱nalh Dios nac Escrituras: Pu̱la cama ma̱lakacha̱niyá̱n cha̱tum chixcú tí napu̱ laniyá̱n xlacata naca̱xtlahuaniyá̱n tijia ní nalacpasa̱rlaya. 28 Aquit tancs cca̱huaniyá̱n la̱ta ixli ̱hua̱kcán cristianos tí tama̱lakahuani ̱ni ̱t lacchaján ca̱quilhtamacú ni ̱tí ma̱ccha̱ní ixli ̱lanca Juan Bautista, pero na̱ cacatzí ̱tit xlacata nac ixtapáksi ̱t Dios namá ma̱s ni ̱ xatali ̱pa̱u cristiano li ̱maca̱ncán ma̱s lanca que Juan Bautista. 29 Hua̱k cristianos tí takáxmatli hasta ixma̱lakaxoke̱nani ̱n tumi ̱n tí ixca̱kmununi ̱t Juan tama̱kachákxi ̱lh xlacata Dios ca̱ma̱xquí ixcamán stalhca taxokó̱n. 30 Pero ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y fariseos tí ni ̱ ixtali ̱tamakxtakni ̱t caca̱kmúnulh Juan, ni ̱ tama̱tlá̱ni ̱lh tú ixca̱ma̱lacnu̱ nini ̱t Dios ama ca̱ma̱xquí.  









Jesús ca̱li ̱macá̱n cristianos la̱ lactzáca̱t lactzú camán

31 Jesús

ca̱huanipá jaé takalhchihuí ̱n: ―¿Niculá xacca̱li ̱chihuí ̱nalh cristianos tí talama̱na jaé quilhtamacú, o tucu xacta̱ma̱lacástucli? 32 Xlacán  

tamakslihueké namá lactzáca̱t lactzu̱ camán ni ̱ma̱ takama̱nán nac li ̱tamá̱u y ni ̱tú tama̱tla̱ní hasta ixcompañeros tahuán: “¿Tucu lacasquiná̱tit? Ctlaká̱u tatlí ̱n, pero huixín ni ̱ tantli ̱yá̱tit; ctli ̱yá̱u li ̱lakaputza alabanza ni ̱ para chú tasayá̱tit.” 33 Jaé cristianos chuná tapa̱xtoka porque qui ̱lachi ca̱quilhtamacú Juan Bautista; xlá ni ̱ ixca̱ta̱hua̱yán, ni ̱ para ixca̱ta̱pa̱xahuá ca̱ta̱huá vino cristianos y huancán xlacata kalhí ni ̱ tla̱n espíritu. 34 A̱ stá̱n cmilh aquit Xatalacsacni Chixcú tí cca̱ta̱hua̱yán y acxtum cca̱ta̱pa̱xahuá cca̱ta̱huá vino cristianos y huancán: “Ca̱cxílhtit namá la̱ huata li ̱puhuán nahua̱yán y ca̱ta̱kachí cristianos, amigos ca̱tlahuá tí tama̱lakaxoke̱nán tumi ̱n y tí takalhí lhu̱ hua tala̱kalhí ̱n.” 35 Pero ixtalacapa̱stacni Dios tla̱n ta̱cxcatzí tí ca̱laclhca̱nini ̱t natacatzí la̱ ama ca̱lakma̱xtú ixcamán.  





Cha̱tum pusca̱t huili ̱ní perfume ixtujún Jesús

36 Cha̱t um

ixma̱kantaxti ̱ná ixley Moisés huánilh Jesús caalh ta̱hua̱yán nac ixchic. Acxni cha̱lh xlá pasá̱rlalh nac mesa y tzúculh ca̱ta̱hua̱yán la̱ta tí ixtahuila̱na. 37 Nac ca̱chiquí ̱n ixlama cha̱t um pusca̱t mi ̱ma̱ chu̱ta ixaclapu̱ lá; acxni cátzi ̱lh xlacata Jesús ixani ̱t hua̱yán nac ixchic amá fariseo lí ̱milh aktum frasco xatlá̱n perfume. 38 Tatzokostánilh y tzúculh tasá la̱ta ixli ̱puhuán ixnacú; ixlakaxtájat li ̱tu̱chéke̱lh ixtujún Jesús y li ̱tu̱ ma̱scá̱calh ixchíxit; ixtu̱spu̱ta ixtujún ixuili ̱niti ̱lhá perfume nac  



148

SAN LUCAS 7​, ​8 ixtujún. 39 Amá fariseo tzúculh lacpuhuán: “Para jaé chixcú xli ̱ca̱na profeta ixuá ixacxcátzi ̱lh tucu ixkásat namá pusca̱t tí tu̱cheke̱ma pues chu̱ta aclapu̱lá.” 40 Jesús cátzi ̱lh ixtapuhuá̱n y huánilh: ―Simón, huí tú cuaniputuná̱n. ―Quihuani tú lacasquina, Maestro ―kalhtí ̱nalh. 41 Jesús huá: ―Maktum quilhtamacú cha̱tum ixma̱sa̱cuani ̱na tumi ̱n ixtali ̱ní tumi ̱n cha̱tuy lacchixcuhuí ̱n. Cha̱tum ixli ̱ní cinco mi ̱lh pesos y xa̱cha̱tum ixli ̱ní íta̱t mi ̱lh. 42 Como xlacán ni ̱ lá ixtaxoko̱nán amá ixma̱sa̱cuani ̱na tumi ̱n ca̱lakalhámalh ca̱ma̱tzanke̱nánilh tú ixtali ̱ní. Chí quihuani, la̱ta ixli ̱cha̱tuycán, ¿ticu ma̱s nalakalhamán napa̱xcatcatzi ̱ní amá chixcú tú ma̱tzanke̱nánilh? 43 Simón kálhti ̱lh: ―Tí ma̱s nalakalhamán huá amá tí ma̱tzanke̱nánilh ma̱s lhu̱ hua tumi ̱n. ―Xli ̱ca̱na tú huana, Simón ― kálhti ̱lh Jesús. 44 Jesús acs lacá̱nilh amá pusca̱t y huanipá Simón: ―Chí tla̱n calacpúhuanti tú qui ̱taxtunini ̱t jaé pusca̱t. Acxni ctánu̱lh nac mínchic huix ni ̱ áksanti quima̱xqui ̱ya chúchut tú nacli ̱tu̱chaká, pero jaé pusca̱t quili ̱tu̱chéke̱lh ixlakaxtájat y quili ̱tu̱ ma̱scá̱calh ixchíxit. 45 Huix ni ̱ quimacáspu̱t ti acxni cchilh, pero xlá la̱ta ctitánu̱ lh spu̱tma quintujún. 46 Huix ni ̱ quihuili ̱ni aceite nac quiákxa̱ka la̱ li ̱smani ̱ni ̱táu aquín judíos, pero  







xlá quihuilí ̱nilh xatlá̱n perfume nac quintujún. 47 La̱ta tú tlahuani ̱t quilacata tla̱n li ̱lakapascán xlacata lhu̱ hua tala̱kalhí ̱n kalhí pero aquit cma̱tzanke̱naní hua̱k ixtala̱kalhí ̱n. Porque amá tí caj actzú ma̱tzanke̱nanicán ixtala̱kalhí ̱n na̱ caj actzú pa̱xcatcatzi ̱ní tí ma̱tzanke̱nánilh. 48 Jesús huánilh amá pusca̱t: ―Hua̱k mintala̱kalhí ̱n aquit cma̱tzanke̱naniyá̱n. 49 Amá cristianos tí ixtahuila̱na aná tzu̱culh tahuán: ―¿Cha̱ ticu yá chixcú jaé? ¿Hua̱nchi li ̱tanú tla̱n ma̱tzanke̱nán tala̱kalhí ̱n? 50 Pero Jesús huaniko̱lh amá pusca̱t: ―Huix taxtunini ̱ta porque quili ̱pa̱huani ̱ta; capit li ̱pa̱xáu, yaj tú cali ̱púhuanti.  















8

Makapitzi lacchaján tamakta̱yá Jesús

A̱stá̱n ni ̱ ixli ̱maka̱s Jesús alh akchihuinantapu̱ lí amá ca̱lacchiquí ̱n y ca̱tucuxtú̱ n xalac Galilea, ixca̱huaní la̱ Dios ca̱ma̱lacnu̱ ní ca̱ma̱paksi ̱putún cristianos; ixcha̱cu̱tuycán ixdiscípulos ni ̱cxni ixta̱k xtakmakán. 2 Na̱ ixtatakoké makapitzi lacchaján tí ixca̱ma̱ksa̱ni ̱ni ̱t acxni ixta̱tatlá, o ixca̱macma̱xtuni ̱t ixespiritucan tlajaná. Jaé lacchaján tí ma̱s ixtamakta̱yá ixca̱huanicán María ixli ̱lakapascán Magdalena y Jesús ixmacma̱xtuni ̱t cha̱tujún tlajananí ̱n, 3 Susana, Juana ixta̱cha̱t Chuza jaé chixcú ixacpuxcún ixchic rey Herodes y lhu̱ hua ma̱s lacchaján ixtali ̱makta̱yá tú ixtakalhí.  



149

SAN LUCAS 8

Xatakalhchihuí ̱n cha̱tum chana̱ná (Mt. 13.1‑23; Mr. 4.1‑20)

4 Lhu̱ hua

cristianos xala cani ̱hua ca̱lacchiquí ̱n ixtamín takaxmata ixtachihuí ̱n Jesús. Lacatum acxni tatamákstokli lhu̱ hua cristianos xlá ca̱huánilh jaé takalhchihuí ̱n: 5 ―Maktum quilhtamacú cha̱t um chixcú alh spuyumí ixtalhtzi ixtachaná̱n nac ixca̱tucuxtu. Lhu̱ hua ixtalhtzi ixli ̱chánat tama̱chá nac tijia; aná lacta̱yami ̱ca y lactzu̱ spitu na̱ chuná tzúculh tasacuá ixtachaná̱n. 6 Makapitzi ixli ̱chánat tama̱chá nac ca̱chihuixni caj tziná ixta̱lani ̱t tíyat; sok tá̱kpulh pero tuncán tasca̱cko̱lh porque ni ̱ ixtakalhí chúchut tú natali ̱latamá. 7 Makapitzi ixli ̱chánat tatama̱chá nac ca̱xpayatni. Ni ̱ ixli ̱maka̱s sok ta̱kpunko̱lh pero tama̱ksni ̱ko̱lh amá kajni porque ma̱s lacapala tástacli. 8 Pero lhu̱ hua ixli ̱chánat tama̱chá nac tla̱n tíyat; jaé hua̱k tástacli y makapitzi tamá̱sta̱lh ixtahuacatcán hasta aktum ciento ixtalhtzicán la̱ta akstum li ̱chánat. La̱ chihui ̱nanko̱lh la̱ta ixli ̱pixcha̱lanca ca̱huánilh cristianos jaé tachihuí ̱n: ―Para huixín kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán cakaxpáttit tú cca̱huaniyá̱n. 9 Ixdiscípulos takalasquínilh tú ixuamputún amá takalhchihuí ̱n, 10 y Jesús ca̱huánilh: ―Huixín Quinti ̱cu Dios ca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n la̱ xlá ca̱ma̱lacnu̱ ní cristianos ama ca̱ma̱paksí pero xa̱makapitzi cristianos tiene que nacca̱ta̱ma̱lacastucní tú  











talakapasa, y ni ̱ para chú ama taputzá natama̱kachakxí. Ama talacahua̱nán, pero la̱ ni ̱tú catá̱cxilhli; ta̱kahua̱nán, pero ni ̱tú tama̱kachakxí. 11 ’Chí tla̱n cama̱kachakxí ̱tit la̱ cama lacspi ̱ta namá xatakalhchihuí ̱n chana̱ná: Amá ixtalhtzi tachaná̱n chi ̱malacastuca ixtachihuí ̱n Dios. 12 Amá tijia ana ní tatama̱chá makapitzi ixtalhtzi tachaná̱n cca̱li ̱ma̱lacastuca cristianos tí takaxmata ixtachihuí ̱n Dios pero tlajaná min ma̱ke̱nú tachihuí ̱n mi ̱ma takáxmatli ixnacujcán xlacata ni ̱ nataca̱najlá y ni ̱ natalakma̱xtú ixli ̱stacnicán. 13 Amá ca̱chihuixni ní tatama̱chá makapitzi tachaná̱n cca̱li ̱ma̱lacastuca cristianos tí talakatí takaxmata ixtachihuí ̱n Dios y hasta taca̱najlá laktzu̱ quilhtamacú, pero con ta̱kspulá tú ni ̱ tlá̱n y ca̱li ̱chihui ̱nancán yaj tali ̱pa̱huán porque ni ̱ pu̱lhmá̱n tamaca̱ni ̱t ixtankaxe̱kcán. 14 Amá ca̱xpayatni ana ní sok tá̱kpulh tachaná̱n cca̱li ̱ma̱lacastuca cristianos tí takaxmata ixtachihuí ̱n Dios y taca̱najlá, pero la̱ta li ̱án ixlatama̱tcán tzucú ta̱katuyún, tzucú tali ̱pa̱huán huata ixtumi ̱ncán y la̱ li ̱pa̱xau natalatamá y chuná tama̱ksni ̱kó tú ixtali ̱pa̱huán y ni ̱ tama̱stá ixtahuacatcán. 15 Amá tla̱n tíyat ní tatama̱chá lhu̱hua tachaná̱n y tamá̱sta̱lh ixtahuacatcán cca̱li ̱ma̱lacastuca cristianos tí takaxmata ixtachihuí ̱n Dios y tama̱quí nac ixnacujcán y tatzaksá tama̱sí ixtahuácat nac ixlatama̱tcán tú tama̱kachakxi ̱ni ̱t.  









Cha̱tum cristiano ta̱talacastuca aktum pu̱ skon 16 Jesús

(Mr. 4.21‑25)

ca̱huanipá cristianos:

150

SAN LUCAS 8 ―Ni ̱ huí cristiano tí ma̱pasí aktum pu̱skon y ma̱kalhchahuajú nac caju̱ n o ma̱nú nac ixtampi ̱n ixpu̱tama. Huixín catzi ̱yá̱tit aktum pu̱skon siempre huili ̱cán ta̱lhmá̱n xlacata hua̱k natali ̱lacahua̱nán ixtaxkáke̱t. 17 Na̱ chuná siempre taka̱scán tú tla̱n tze̱k ma̱qui ̱cán, y tú tze̱k tlahuacán siempre qui ̱catzi ̱cán ixli ̱maka̱s y ca̱lakuá̱n tamakxtaka tú ixma̱tze̱kma̱ca. 18 Chí cakaxpáttit tú cama ca̱huaniyá̱n: amá tí kalhi ̱yá tla̱n talacpuhuá̱n ma̱s ama̱ca ma̱xqui ̱cán talacapa̱stacni hua̱k nama̱kachakxí, pero tí caj actzú kalhí ama̱ca maklhti ̱cán hasta ni ̱ma̱ ixli ̱skalhma̱ca.  



Ixna̱na ixnata̱camán Jesús tali ̱kalasquini ̱nán (Mt. 12.46‑50; Mr. 3.31‑35)

19 Maktum

quilhtamacú ixna̱na ixnata̱camán Jesús támilh talacaputzá ana ní ixchihui ̱nama, pero como snu̱ n istzamacán ni ̱ lá tama̱lacatzúhui ̱lh. 20 Cha̱tum cristiano huánilh: ―Mina̱na y minata̱camán taya̱na nac quilhtí ̱n tata̱chihui ̱namputuná̱n. 21 Jesús ca̱huánilh hua̱k cristianos: ―Quina̱na y quinata̱camán huá namá cristianos tí takaxmata ixtachihuí ̱n Dios y tama̱kantaxtí tú li ̱ma̱paksi ̱nán.  



Jesús ma̱xuncú u̱ n y pupunú (Mt. 8.23‑27; Mr. 4.35‑41)

22 Maktum

quilhtamacú a̱lacatunu pu̱latama̱n Jesús ca̱ta̱táju̱ lh ixapóstoles nac aktum barco y ca̱huánilh: ―Ca̱huí ixa̱quilhtu̱tu pupunú.

Xlacán tzúculh tama̱tla̱hualí ̱n amá barco nac chúchut, 23 y la̱ta ixtatla̱huama̱na Jesús lhtátalh. Ni ̱ mákat ixta̱ni ̱t acxni také̱talh akxtulú̱ n nac chúchut y tzúculh li ̱tatzamá chúchut ixbarcojcán hasta ixta̱ktzi ̱putún. 24 Xlacán tajicuanko̱lh, lacapala ta̱lh tama̱stacní Jesús y tahuánilh: ―¡Maestro, Maestro, jaé barco ta̱ktzi ̱ma, amá̱n mu̱ xtuyá̱u! Jesús tá̱qui ̱lh, ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh ixtachihuín amá u̱ n y pupunú, y tuncán také̱nu̱ lh; a̱stá̱n acs tatu̱tako̱lh. 25 Entonces ca̱huánilh ixdiscípulos: ―¿Nicu alh mili ̱camamacán la̱ huaná̱tit quila̱li ̱pa̱huaná̱u? Xlacán ni ̱ ixtacatzí tú natahuán la̱ta ixtajicuani ̱t, huata ixtara̱kalasquiní: ―¿Cha̱ tucu ixkásat jaé chixcú tí quinca̱ta̱lapu̱ layá̱n hasta tla̱n ca̱ma̱paksí u̱ n y pupunú y takaxmatní?  





Pu̱tum tlajananí ̱n tamactaxtú cha̱tum chixcú (Mt. 8.28‑34; Mr. 5.1‑20)

26 Jesús

ca̱tá̱chalh ixdiscípulos ixa̱quilhtu̱tu pupunú nac aktum pu̱ latama̱n huanicán Gadara ixta̱kalhpa̱xtoka pu̱ latama̱n Galilea. 27 Amá nac ca̱chiquí ̱n ixlama cha̱tum chixcú ni ̱ma̱ maká̱n ixtamactanu̱ ma̱na ixespiritucán tlajananí ̱n. Xlá yaj ixlhaka̱nán; ni ̱ ixtahuilá nac ixchic ixlatamá nac lhucu ni ̱ma̱ ixlacahuaxcani ̱t nac talhpá̱n ní ixca̱pu̱ ma̱nu̱cán ni ̱n. Acxni tá̱ctalh Jesús xlá ni ̱ alh lakapa̱xtoka, 28 y acxni ácxilhli aktásalh, tatzokóstalh ixlacatí ̱n y chuné ma̱ktási ̱lh:  



151

SAN LUCAS 8

―Jesús Ixkahuasa lanca Dios, ¿hua̱nchi tana quila̱paktanu̱yá̱u? Catlahua li ̱tlá̱n ni ̱ caquila̱ma̱k xtakajní ̱u. 29 Jaé chixcú chú ixchihui ̱nani ̱t porque Jesús li ̱ma̱páksi ̱lh amá ixespíritu tlajaná camactáxtulh amá chixcú. Maklhu̱ hua ixli ̱makachi ̱cán, ixli ̱tantu̱chi ̱cán cadenas xlacata ni ̱ natza̱lá, pero acxni ixmactanú amá tlajaná ixma̱xquí li ̱tlihueke caca̱lácputxli y ixaktlakahuaká caalh latamá ana ní ni ̱ lama cristianos. 30 Jesús kalasquínilh: ―¿Niculá huanicana? Xlá kalhtínalh: ―Cli ̱tapa̱cuhui ̱yá̱u “Legión”. Chuná jaé ixtali ̱tapa̱cuhuí porque ixcha̱lhu̱ huacán tí ixtamactanu̱ ma̱na amá chixcú. 31 Y tamáksquilh Jesús catláhualh li ̱tlá̱n ni ̱ caca̱ma̱lakácha̱lh nata̱k xtakajnán. 32 Como tá̱cxilhli lhu̱ hua paxni ixtahua̱yampu̱lá lacatzú nac sipi, amá tlajananí ̱n tahuánilh caca̱má̱xqui ̱lh li ̱tlá̱n catamactánu̱ lh amá paxni y Jesús ma̱tlá̱ni ̱lh. 33 Amá ixespiritucán tlajananí ̱n tuncán tamactáxtulh amá chixcú y tatánu̱lh ixmacnicán paxni. Pero huata tamactánu̱ lh tzúculh talactza̱lanán la̱ catachíyalh y tapa̱tástalh lacatum ca̱kalhpu̱ lhma̱n y aná tamu̱ xtuko̱lh nac pupunú amá paxni. 34 Ixmaktakalhnani ̱n paxni acxni tá̱cxilhli la̱ táni ̱lh ixpaxnicán tatza̱lh ta̱lh tahuán nac ca̱chiquí ̱n y nac ca̱tucuxtú̱ n tú ixqui ̱taxtuni ̱t. 35 Lhu̱ hua cristianos támilh tá̱cxila tú ixlani ̱t. Acxni táchilh tá̱cxilhli  













Jesús y amá chixcú tí ixmactaxtuni ̱t tlajaná curucs ixuí ixpa̱xtu̱ n Jesús; ixlhaka̱nani ̱t, yaj ixchiyani ̱t, xlacán tajicuanko̱lh. 36 Makapitzi tí tla̱n ixta̱cxilhni ̱t la̱ aksá̱nalh amá chixcú tzúculh talacspi ̱ta la̱ ixtamactaxtuni ̱t tlajananí ̱n. 37 Acxni tama̱kachakxi ̱ko̱lh amá cristianos xalac Gadara y tí ixtalama̱na lacatzú, tahuánilh Jesús caalh a̱lacatunu porque ixtajicuán para tú naqui ̱taxtupará. Xlá taju̱pá nac barco xlacata naán a̱lacatunu, 38 pero amá chixcú tí ma̱ksá̱ni ̱lh mactáxtulh tlajananí ̱n tzúculh huaní camá̱xqui ̱lh li ̱tlá̱n catakókelh pakán ní ixama. Jesús ni ̱ ma̱tlá̱ni ̱lh y huánilh: 39 ―Mejor catamákxtakti, capit nac mínchic y caca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ni xa̱makapitzi la̱ Dios lakalhamani ̱tán y ma̱ksa̱ni ̱ni ̱tán. Amá chixcú alh y tzúculh li ̱chihui ̱nán amá ca̱chiquí ̱n tú ixtlahuani ̱t Jesús ixlacata.  







Cha̱tum pusca̱t aksa̱nán y cha̱tum tzuma̱t lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n (Mt. 9.18‑26; Mr. 5.21‑43)

40 Jesús

cha̱mpá ixa̱quilhtu̱tu pupunú, hua̱k cristianos tapa̱xahuako̱lh acxni tá̱cxilhli porque hua̱k ixtakalhi ̱ma̱na. 41 Cha̱t um chixcú huanicán Jairo ixacpuxcún akchihui ̱nán nac sinagoga xla amá cachiquí ̱n lacapala ma̱lacatzúhui ̱lh Jesús, tatzokostánilh y xcalánilh caalh nac ixchic, 42 porque cha̱stum istzuma̱t xa̱kcu̱tuy ca̱ta ixta̱tatlá ixni ̱majá. Jesús tá̱alh, lhu̱ hua cristianos tatakókelh hasta ixtalacxquití la̱ta istzamacán. 43 Na̱ aná ixán cha̱tum  





SAN LUCAS 8​, ​9

152

pusca̱t ni ̱ma̱ ixkalhi ̱yá akcu̱tuy ca̱ta la̱ta itstajma ixkalhni; doctores ixca̱li ̱lactlahuani ̱t hua̱k la̱ta tú ixkalhí, pero ni ̱tí ixca̱xtlahuani ̱t. 44 Xlá ma̱lacatzúhui ̱lh Jesús y quilhpa̱xamánilh ixlháka̱t, y tuncán maklhcátzi ̱lh la̱ aksá̱nalh porque xúncnilh ní ixtala̱kalhi ̱ni ̱t. 45 Jesús acxcátzi ̱lh xlacata huí tí ma̱ksá̱ni ̱lh y kalasquiní ̱nalh: ―¿Ticu xámalh quilháka̱t? Como ni ̱ cha̱tum tí li ̱tá̱yalh entonces Pedro y ixcompañeros tahuánilh: ―Maestro, cati ̱huá lacxquitiyá̱n y tanlakli ̱ná̱n, y huix kalasquini ̱nana: “¿Ticu xámalh quilháka̱t?” 46 Jesús ca̱huánilh: ―Huí tí quili ̱tamacuácalh porque aquit tla̱n cmaklhcátzi ̱lh xlacata huí tí cli ̱ma̱ksá̱ni ̱lh quili ̱tlihueke. 47 Como amá pusca̱t ixcatzí tú ixtlahuani ̱t, tzúculh tatlaná y ma̱lacatzúhui ̱lh Jesús, y la̱ta tzamacán kalhapálalh hua̱nchi ixquilhpa̱xamani ̱t ixlháka̱t y la̱ tuncán ixaksa̱nani ̱t. 48 Xlá kálhti ̱lh: ―Huix aksa̱nani ̱ta porque quili ̱pa̱huani ̱ta, tla̱n cma̱ksa̱ni ̱yá̱n. Capit li ̱pa̱xáu, yaj tú cali ̱púhuanti. 49 Chu̱tacú ya̱ tla̱n ixchihui ̱nankó acxni chilh cha̱tum chixcú ixmina̱chá ixchic Jairo amá tí ixacpuxcún akchihui ̱nán nac sinagoga y huánilh: ―Mintzuma̱t apenas ni ̱ko̱lh; yaj tú caliakaxculi maestro Jesús. 50 Jesús káxmatli y huánilh Jairo: ―Huix ni ̱tú cali ̱púhuanti, huata quili ̱pá̱huanti y mintzuma̱t nalatama̱pará. 51 Caj puntzú tácha̱lh nac ákxtaka Jesús ni ̱ lacásquilh natatanú lhu̱ hua  















cristianos ní ixmá xaní ̱n amá tzuma̱t huata catatánu̱ lh Pedro, Juan, Jacobo, ixna̱na, ixti ̱cú amá tzuma̱t. 52 Hua̱k ixtalakaputzama̱na ixtalaktasama̱na amá tzuma̱t, Jesús ca̱huánilh: ―Ni ̱ catasátit, jaé tzuma̱t ni ̱ xaní ̱n huata lhtatama. 53 Xlacán tali ̱tzíyalh ixtachihuí ̱n porque ixta̱cxilhni ̱t la̱ ixni ̱ni ̱t amá tzuma̱t. 54 Jesús chipánilh ixmacán amá xaní ̱n tzuma̱t y chuné ta̱chihuí ̱nalh: ―Tzuma̱t, cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n, calacastacuánanti. 55 Ixespíritu amá tzuma̱t taspitpá y tuncán lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n. A̱ stá̱n li ̱ma̱paksí ̱nalh cama̱xqui ̱ca tú nali ̱hua̱yán. 56 Ixnati ̱cún tacá̱cni ̱lh tú ixtlahuani ̱t Jesús, pero xlá ca̱huánilh ni ̱tí catali ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh tú ixqui ̱taxtuni ̱t.  









Jesús ca̱ma̱lakachá ixdiscípulos natama̱kahuaní ixtachihuí ̱n (Mt. 10.5‑15; Mr. 6.7‑13)

9

Maktum quilhtamacú Jesús ca̱ma̱makstokko̱lh cha̱cu̱tuy ixdiscípulos y ca̱má̱xqui ̱lh li ̱tlihueke tla̱n natatamacxtú tlajananí ̱n ixmacnicán cristianos y tla̱n natama̱ke̱nú xatu̱ta yá tá̱tat. 2 Porque ixca̱li ̱lhca̱ni ̱t ama ca̱ma̱lakachá natali ̱chihui ̱nán la̱ Dios ca̱cxilhlacachá̱n y chí ma̱lacatzuqui ̱putún ixtapáksi ̱t nac ixlatama̱tcán cristianos, y natama̱ksa̱ní ta̱tatlaní ̱n. 3 La̱ta ya̱ ixtaán cahuánilh: ―Huata cali ̱pítit milhaka̱tcán mi ̱ma̱ huili ̱ni ̱tántit, ni ̱ cali ̱pítit lí ̱xtoko, morral, simi ̱ta, o tumi ̱n  



153

SAN LUCAS 9

tú namaclacasquiná̱tit nac tijia. ca̱chiquí ̱n ní nachipiná̱tit natamakxtaká̱tit huitiyá nac aktum ákxtaka hasta xní napimparayá̱tit a̱lacatunu. 5 Para chipiná̱tit aktum ca̱chiquí ̱n y amá cristianos ni ̱ takaxmatputún ixtachihuí ̱n Dios, tuncán cataxtútit y caca̱tu̱tincxcántit pokxni ni ̱ma̱ ca̱tantu̱tahuacán xlacata natacatzí namá cristianos ni ̱ lakati ̱yá̱tit ixkasatcán. 6 Amá cha̱cu̱tuy apóstoles tatáxtulh y táalh cani ̱hua ca̱lacchiquí ̱n, tama̱kalhchihuí ̱ni ̱lh cristianos la̱ Dios ca̱lakma̱xtú tí tali ̱pa̱huán y tama̱ksá̱ni ̱lh lhu̱hua ta̱tatlaní ̱n. 4 Nac





Rey Herodes makní Juan Bautista 7 Rey

(Mt. 14.1‑12; Mr. 6.14‑29)

Herodes cátzi ̱lh la̱ ixca̱li ̱chihui ̱nancán ixtascújut Jesús y tzúculh aklhu̱hua̱tnán porque makapitzi ixtahuán xlacata amá chixcú ma̱x Juan ixuani ̱t tí ixlacastacuanani ̱t ca̱li ̱ní ̱n, 8 y tunu ixtahuán ma̱x profeta Elías ixmimparani ̱t ca̱quilhtamacú y makapitzi ixtapuhuán ma̱x cha̱tum xalakmaká̱n profeta ixlacastacuanani ̱t ca̱li ̱ní ̱n ixmimparani ̱t ca̱quilhtamacú. 9 Herodes ixpuhuán y chú ixuán: ―¿Cha̱ ticu yá chixcú jaé tí quili ̱ta̱chihui ̱nancán tla̱n ca̱tlahuá laclanca tascújut? Ni ̱ cca̱najlaputún para Juan porque Juan aquit cli ̱ma̱paksí ̱nalh capixca̱ctica. Como ni ̱ ixlakapasa Jesús ixlacputzá la̱ na̱cxila.  



Jesús ca̱ma̱huí cha̱quitzis mi ̱lh cristianos

(Mt. 14.13‑21; Mr. 6.30‑44; Jn. 6.1‑14)

10 Ni ̱ ixli ̱maka̱s

ixapóstoles Jesús tí ca̱ma̱lakácha̱lh

natali ̱chihui ̱nán Dios taqui ̱táspitli y tali ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh la̱ta tú ixtatlahuani ̱t. A̱ stá̱n ca̱tá̱alh lacatum ana ní ni ̱tí lama cristianos lacatzú nac Betsaida. 11 Lhu̱ hua cristianos tacátzi ̱lh ana ní cha̱lh y talákalh. Xlá lakáti ̱lh y ca̱li ̱ta̱chihuí ̱nalh ixtachihuí ̱n Dios, na̱ chuná ca̱ma̱ksá̱ni ̱lh ta̱tatlaní ̱n. 12 Acxni tzúculh smalankanán amá cha̱cu̱tuy ixapóstoles tama̱lacatzúhui ̱lh y tahuánilh: ―Juú ní huila̱náu ni ̱tí lama, caca̱huani jaé cristianos cata̱lh juú lacatzú ca̱lacchiquí ̱n y nac ixchiccán tí talama̱na ixca̱tucuxtucán xlacata nataputzá ní natatamakxtaka y natatama̱huá ixtahuajcán. 13 Pero Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Huixín caca̱ma̱huí ̱tit. Xlacán tahuánilh: ―¿Niculá nacca̱ma̱hui ̱yá̱u aquín, huata ckalhi ̱yá̱u tantuy tamakní y macquitzis simi ̱ta? O, ¿sólo para lacasquina nacaná̱u tama̱huayá̱u tahuá tú natali ̱hua̱yán jaé cristianos? 14 Ixtalaya̱na como cha̱quitzis mi ̱lh huata lacchixcuhuí ̱n. Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Caca̱huanítit hua̱k cristianos catatahui ca̱tiyatni íta̱t ciento pu̱tunu. 15 Caj puntzú ixtatahuilako̱ni ̱t hua̱k cristianos. 16 Jesús ca̱chípalh nac ixmacán amá macquitzis simi ̱ta y tantuy tamakní, láca̱lh nac akapú̱ n y pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios ixtahuá. A̱ stá̱n ca̱lakchékelh y ca̱ma̱xqui ̱lh ixdiscípulos xlacata natama̱kpitzí ixli ̱hua̱kcán cristianos tí ixtahuila̱na. 17 Hua̱k cristianos  













154

SAN LUCAS 9 tahuá̱yalh y takálhkaxli, y todavía tatzámalh akcu̱tuy canasta simi ̱ta y tamakní ni ̱ma̱ kalhtá̱xtulh. Pedro huan xlacata Jesús huá Cristo tí lakma̱xtunán (Mt. 16.13‑19; Mr. 8.27‑29)

18 Maktum

quilhtamacú Jesús alh kalhtahuaká ixacstu lacatzú ní ixtahuila̱na ixdiscípulos a̱stá̱n ca̱kalasquínilh: ―¿Ticu yá chixcú quintali ̱macá̱n cristianos? 19 Ixapóstoles takálhti ̱lh: ―Makapitzi tahuán xlacata huix Juan Bautista, tunu tahuán huix Elías, y tahuila̱na tunu tí tahuán xlacata huix ma̱x cha̱tum xalakmaká̱n profeta tí lacastacuanani ̱t. 20 ―Y huixín, ¿ticu yá chixcú quila̱li ̱maca̱ná̱u? ―ca̱kalasquínilh. Pedro tancs kálhti ̱lh: ―Huix Cristo tí ma̱lakacha̱ni ̱t Dios ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n.  



Jesús li ̱chihui ̱nán ama̱ca makni ̱cán (Mt. 16.20‑28; Mr. 8.30―9.1)

21 Pero

Jesús tla̱n ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh ixapóstoles: ―Ni ̱tí cali ̱ma̱kalhchihui ̱ní ̱tit para catzi ̱yá̱tit aquit Cristo tí mini ̱t cca̱lakma̱xtuyá̱n, 22 porque aquit Xatalacsacni Chixcú quili ̱lhca̱cani ̱t pu̱la cama akxtakajnán. Namá xalakko̱rutzí ̱n judíos, xanapuxcun curas y tí tama̱sí ixley Moisés ama quintalakmakán, hasta ama quintamakní. Pero ixliaktutu chichiní aquit cama lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n. 23 Jesús ixlacasquín catama̱kachákxi ̱lh ixtalacapa̱stacni huá ca̱li ̱huánilh:  



―Amá cristiano tí quili ̱pa̱huamputún, cali ̱tá̱yalh yaj li ̱puhuán ixmacni y catáca̱xli macpa̱tí ixta̱k xtakajni cha̱li cha̱lí la̱ cacúcalh ixculu̱s y caquintakókelh. 24 Porque amá tí makli ̱huán lakma̱xtuputún ixli ̱stacni ama makatzanká tú lakcatzán, pero tí ni ̱ lakcatzán makatzanká ixli ̱stacni caj quilacata namá ama maklhcatzí la̱ macuani ̱t ixlatama̱t. 25 Pues, ¿tucu puhuaná̱tit li ̱macuaní cha̱tum chixcú para ixlájalh hua̱k tumi ̱n y tíyat caquilhtamacú para ixacstu lactlahuá ixli ̱stacni y nalaktzanká? 26 ’Ama cha̱n chichiní acxni aquit Xatalacsacni Chixcú cama mimpará ca̱quilhtamacú xlacata nacca̱ma̱si ̱niyá̱n ixli ̱lanca quili ̱ma̱paksí ̱n; camá̱n ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n lanca ixli ̱cá̱cni ̱t Dios y ángeles tí tata̱lama̱na. Y chí cca̱huaniyá̱n, amá cristiano tí quili ̱pa̱huán y li ̱ma̱xanán tlahuá tú cli ̱ma̱paksi ̱nán, aquit na̱ cama li ̱ma̱xanán ixlacati ̱n Quinti ̱cu Dios. 27 Na̱ cca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n, makapitzi tí talaya̱na juú y quintakaxmatma̱na ya̱ taní nahuán acxni ama ta̱cxila la̱ nalacatzucú ixtapáksi ̱t Dios ca̱quilhtamacú.  







Jesús tapalaja y ca̱ta̱chihui ̱nán cha̱tuy profeta tí maká̱n talatama̱ni ̱t (Mt. 17.1‑8; Mr. 9.2‑8)

28 Ixli ̱tu̱ má

la̱ ca̱huánilh jaé takalhchihuí ̱n, Jesús alh kalhtahuakaní Dios nac aktum sipi; ca̱tá̱alh Pedro, Jacobo y Juan. 29 La̱ta ixkalhtahuakama Jesús ixlacán tzúculh tapalaja; ixlháka̱t staranka y slipua lako̱lh. 30 Y talákchilh cha̱t uy profetas  



155

SAN LUCAS 9

ni ̱ma̱ maká̱n ixtalatama̱ni ̱t, Elías y Moisés. 31 Xlacán na̱ makslipuán ixtatasí. Tzúculh tali ̱ta̱chihui ̱nán Jesús la̱ ixamajá an nac akapú̱ n porque ixaccha̱majá quilhtamacú nama̱kantaxtí nac Jerusalén tú ixli ̱lhca̱cani ̱t. 32 Pedro, Jacobo y Juan ixca̱makatlajani ̱t ixtalhtatacán pero acxni tla̱n talacastacuánalh tá̱cxilhli xli ̱lanca Jesús y amá cha̱tuy profetas tí ixtata̱chihui ̱nama. 33 Amá profetas tzúculh ta̱k xtakya̱huá ní ixyá Jesús, entonces Pedro huánilh: ―Maestro, lihua tla̱n la̱ cmini ̱táu; para lacasquina nactlahuayá̱u aktutu lactzu pu̱ca̱sni: aktum milá, aktum xla Moisés y xa̱ktum xla Elías. Pedro chihuí ̱nalh caj la̱ cakalhchiyá̱nalh. 34 Chu̱tacú ixchihui ̱nama acxni aktum puclhni ca̱lákchilh y hua̱k ca̱laktlapako̱lh. Xlacán ma̱s tajicuanko̱lh porque ixpu̱lacni tatamákxtakli. 35 Entonces nac puclhni takaxmáti ̱lh jaé tachihuí ̱n: ―Huá jaé quinkahuasa ni ̱ma̱ clakalhamán; cakaxpáttit tú ca̱huaniyá̱n. 36 A̱ stá̱n yaj tú takaxmáti ̱lh acs tatu̱taparako̱lh, a̱huata ixacstu ixyá Jesús. Talí ̱alh lhu̱ hua quilhtamacú y xlacán ni ̱ tali ̱chihuí ̱nalh tú ixta̱cxilhni ̱t.  







―Maestro, catlahua li ̱tlá̱n cama̱ksa̱ni jaé tancstum quinkahuasa ni ̱ma̱ ckalhí, 39 pues cha̱tum ixespíritu tlajaná mactanú ixmacni y li ̱cuánit tzucú aktasá; tzucú tapití la̱ castaká̱ni ̱lh y quilhtaxtú quilhpúput. Huata acxni la̱n ma̱k xtakajni ̱ni ̱t li ̱makxtaka tziná. 40 Cca̱kaxcúlilh midiscípulus catama̱ksá̱ni ̱lh, pero xlacán ni ̱ lá tamá̱xtulh namá tlajaná. 41 Jesús chuné chihuí ̱nalh: ―Koxitaní ̱n huixín takalhí ̱n cristianos tí ni ̱tú ca̱najlayá̱tit. ¿Hasta xnicu camá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n y ca̱pa̱ti ̱niyá̱n tú tlahuayá̱tit? A ver cali ̱ta namá minkahuasa. 42 Amá kahuasa tzúculh talacatzuhuí ní ixyá Jesús, pero amá tlajaná ma̱kuíti ̱lh, trami ̱chá ca̱tiyatni y tzúculh tapití. Jesús li ̱ma̱páksi ̱lh camactáxtulh amá kahuasa, y caj la̱ ni ̱tú aksá̱nalh y a̱stá̱n macamá̱xqui ̱lh ixti ̱cú.  











Jesús macma̱xtú cha̱tum kahuasa ixespíritu tlajaná (Mt. 17.14‑21; Mr. 9.14‑29)

37 Ixli ̱cha̱li

tzisa tatalacá̱ctalh amá sipi, lhu̱ hua cristianos ta̱lh talakapa̱xtoka Jesús. 38 La̱ta ixli ̱hua̱kcan cristianos cha̱tum chixcú chuné ma̱ktási ̱lh:  

Jesús li ̱chihui ̱nampalá la̱ namakni ̱cán (Mt. 17.22‑23; Mr. 9.30‑32)

43 Hua̱k

cristianos tapa̱xahuako̱lh porque ixta̱cxilhni ̱t la̱ Jesús ixca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱ni ̱t ixli ̱tlihueke Dios. A̱ stá̱n ca̱huanipá ixdiscípulos: 44 ―Tla̱n cakaxpáttit y ni ̱ ca̱ktzonksuátit tú cama ca̱huaniyá̱n, aquit Xatalacsacni Chixcú ama̱ca quimacama̱sta̱cán ixmacancán lacli ̱xcájnit lacchixcuhuí ̱n. 45 Xlacán ni ̱ tla̱n ixtama̱kachakxí tú ixca̱huaniputún porque Dios ni ̱ ixca̱li ̱makxtakni ̱t natama̱ccha̱ní ixtalacapa̱stacni y xa̱huá ixtama̱xanán tza̱pu tzá̱pu natakalasquiní tú ixca̱li ̱ta̱chihui ̱nán.  



156

SAN LUCAS 9 Tí li ̱tanú la̱ actzu̱ kahuasa ama cha̱n nac akapú̱ n (Mt. 18.1‑5; Mr. 9.33‑37)

46 Tunu

chichiní ixdiscípulos Jesús tzúculh tara̱li ̱huaní ticu yá ixdiscípulos ma̱s ixli ̱pa̱huán. 47 Xlá acxcátzilh tú tze̱k ixtalacpuhuama̱na nac ixnacujcán huá li ̱tasánilh cha̱tum actzú kahuasa, yá̱hualh nac ixíta̱t, 48 y ca̱huánilh: ―Tí acxilhlacachá̱n cha̱tum actzu̱ kahuasa la̱ jaé ni ̱ma̱ cchixni ̱t na̱ chuná la̱ aquit caquilakalhámalh; y tí quilakalhamán na̱ lakalhamán tí quima̱lakacha̱ni ̱t. Porque amá tí ma̱tla̱ní li ̱tamakxtaka ni ̱ xatali ̱pa̱u ca̱li ̱scuja xa̱makapitzi, huá namá ma̱s xatali ̱pa̱u li ̱ma̱nú Dios. 49 Juan na̱ ma̱lacatzúhui ̱lh y huánilh: ―Maestro, ca̱cxilhui cha̱tum chixcú tí li ̱quilhán mintacuhui ̱ní ca̱tamacxtú tlajananí ̱n ixmacnicán cristianos, pero como ni ̱ quinca̱ta̱lapu̱layá̱n cli ̱huaníu yaj tí cama̱ksá̱ni ̱lh. 50 ―Ni ̱ ixtili ̱huanítit porque cati ̱huá tí ni ̱ quinca̱si ̱tzi ̱niyá̱n namá lakatí quintascujutcán y aquín quinca̱ta̱ta̱yayá̱n ―kálhti ̱lh Jesús. 51 Acxni tzúculh talacatzuhuí quilhtamacú naán Jesús nac akapú̱ n, xlá ni ̱ jícualh alh lakata̱yá nac Jerusalén tú ixlaclhca̱nicani ̱t. 52 Ca̱ma̱lakácha̱lh cha̱t uy cristianos nac aktum actzu̱ ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ ixli ̱tapaksí Samaria xlacata nataputzaní ní natatamakxtaka. 53 Pero amá samaritanos acxni tacátzi ̱lh Jesús judío ixuani ̱t ixama pakán nac Jerusalén, ni ̱ tamá̱xqui ̱lh  













ákxtaka ní natamakxtaka. 54 Jacobo y Juan acxni tacátzi ̱lh la̱ takalhtí ̱nalh amá samaritanos, tahuánilh Jesús: ―Quimpu̱chinacán, para lacasquina cli ̱ma̱paksi ̱naná̱u catá̱ctalh lhcúya̱t nac akapú̱ n xlacata naca̱lactlahuakó jaé cristianos na̱ chuná la̱ titláhualh profeta Elías. 55 Jesús acs ca̱lacá̱cxilhli y ca̱kálhti ̱lh: ―Huixín ni ̱ catzi ̱yá̱tit ticu li ̱scujpa̱nántit y ca̱ma̱xqui ̱yá̱n talacapa̱stacni. 56 Aquit Xatalacsacni Chixcú ni ̱ cmini ̱t ca̱lactlahuaní ixli ̱stacnicán cristianos ca̱quilhtamacú, ¡cha̱ cmini ̱t cca̱lakma̱xtuní ixli ̱stacnicán! A̱ stá̱n ca̱tá̱alh ixapóstoles a̱lacatunu ca̱chiquí ̱n ní natatamakxtaka.  





Tí takokeputún Jesús cali ̱mákxtakli a̱stá̱n tú kalhí 57 Nac

(Mt. 8.19‑22)

tijia ní ixtatla̱huama, cha̱tum chixcú huánilh Jesús: ―Quimpu̱chinacán, aquit ctakokeputuná̱n cani ̱huá ní huix napina. 58 Jesús kálhti ̱lh: ―Hua̱k zorras takalhí ixlhucucán ní talhtatá, spitu takalhí ixma̱sekecán, pero aquit Xatalacsacni Chixcú ni ̱ ckalhí ní cma̱jaxa quiakxa̱ka acxni cakatzanká. 59 Jesús huánilh cha̱t um tunu chixcú catakókelh, pero xlá kálhti ̱lh: ―Quimpu̱chinacán, nactakokeyán, pero quili ̱kalhi hasta xní naní quinti ̱cú y tla̱n nacmujú.  



157

SAN LUCAS 9​, ​10

60 Pero

Jesús kálhti ̱lh: ―Para quintakokeputuna chí tuncán caquintakoke, y caca̱li ̱mákxtakti tí la̱ xaní ̱n talama̱na pi ̱huá tí catamúju̱lh ixni ̱ncán, pero huix ma̱s macuaniyá̱n capit ca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱ya cristianos la̱ ma̱lacnú Dios ca̱lakma̱xtuputún ixcamán. 61 Tunu chixcú chuné talacatlá̱ni ̱lh: ―Quimpu̱chinacán, aquit nactakokeyá̱n, pero pu̱ la quima̱xqui quilhtamacú nacán ca̱huaní quili ̱talakapasni tí tahuila̱na nac quínchic cama ca̱makxtaka. 62 Jesús kálhti ̱lh: ―Nac ixtapáksi ̱t Dios tí chipá ixtascújut ni ̱ mini ̱ní nali ̱makxtaka na̱ chuná la̱ tí chipá ma̱scujú arado ni ̱ puntzu puntzú akxtakya̱huá ixcahua̱yu.  



Jesús ca̱ma̱lakachá lhu̱ hua ixtakokenaní ̱n natali ̱chihui ̱nán Dios

10

A̱stá̱n Jesús ca̱lácsacli setenta lacchixcuhuí ̱n y ca̱ma̱lakácha̱lh cha̱tuy cha̱túy katunu ca̱chiquí ̱n y pu̱ latama̱n ana ní xlá ixama lacpasa̱rlá a̱stá̱n. 2 Chuná ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh natalá: ―Camaksquíntit Mimpu̱chinacan Dios caca̱ma̱lakácha̱lh ma̱s cha̱lhca̱tnaní ̱n nac ixca̱tucuxtu xlacata nataxka̱nán porque huí lhu̱ hua li ̱xká̱nat, pero cha̱lhca̱tnaní ̱n ni ̱ takatzí. 3 Capítit ní cca̱huanimá̱n. Aquit cca̱ma̱lakacha̱má̱n la̱ lacma̱nsu borregos nac ixpu̱ latama̱ncan lacli ̱cuanit coyotes. 4 Ni ̱ cacucátit mintahuajcán nac mu̱ rralh, ni ̱  





cali ̱pítit tumi ̱n, ni ̱ cali ̱pítit a̱pu̱tum mintatu̱ nucán; cataxtútit la̱ta ya̱nántit. Y ti ̱tum cachipítit ní pimpa̱nántit. 5 Acxni nachipiná̱tit aktum ákxtaka, ca̱li ̱tlá̱n cahuántit: “Li ̱pa̱xáu catalatáma̱lh tí tatanu̱ ma̱na jaé ákxtaka.” 6 Para tanu̱ ma cha̱tum tí tla̱n catzí ama li ̱pa̱xahuá mintachihuí ̱ncán ama ca̱maklhti ̱naná̱n, pero para ni ̱tí ca̱kalhti ̱yá̱n yaj tú cahuántit. 7 Nac ákxtaka ní ca̱maklhti ̱nancaná̱tit aná catamakxtáktit, ni ̱ caputzátit tunuj túnu chiqui; cahuátit y cakóttit la̱ta tú tali ̱hua̱yán xlacán. Pues cha̱tum cha̱lhca̱tná mini ̱ní nama̱xqui ̱cán ixtaskáu. 8 ’Nac aktum ca̱chiquí ̱n ní chipiná̱tit y ca̱maklhti ̱nancaná̱tit, cama̱tla̱ní ̱tit la̱ naca̱ta̱hua̱yancaná̱tit. 9 Cama̱ksa̱ní ̱tit ta̱tatlaní ̱n ni ̱ma̱ tahuila̱na y caca̱huanítit cristianos: “Talacatzuhui ̱ma ixquilhtamacú nacatzi ̱yá̱tit la̱ Dios ma̱lacnú ama ca̱lakma̱xtú ixcamán.” 10 Para nac aktum ca̱chiquí ̱n ní chipiná̱tit ni ̱ ca̱maklhti ̱nancaná̱tit, tuncán cataxtútit y cahuántit nac tijia xlacata hua̱k natakaxmata: 11 “Hasta pokxni ni ̱ma̱ quinca̱tu̱tahuacán nac minca̱chiqui ̱ncán tuncán tla̱n quinca̱tu̱tincxcaná̱n xlacata nacatzi ̱yá̱tit ni ̱ clakati ̱yá̱u minkasatcán. Pero cca̱huaniyá̱n, ni ̱ catzí ̱tit tú makatzanká̱tit porque Dios ca̱cxilhlacachín naca̱lakma̱xtuyá̱n y huixín lakmakántit.” 12 Jesús ca̱ma̱lulóknilh: ―Acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k cristianos, xlacán ama takalhí ma̱s li ̱cuánit castigo que tí ixtalama̱na maká̱n amá nac li ̱xcájnit ca̱chiquí ̱n Sodoma.  















SAN LUCAS 10 Jesús ca̱li ̱chihui ̱nán ca̱chiquí ̱n tí ni ̱ takaxmata ixtachihuí ̱n (Mt. 11.20‑24)

13 ’¡Koxitaní ̱n

huixín cristianos tí lapa̱nántit nac Corazín y nac Betsaida! Porque para laclanca ixtascújut Dios ni ̱ma̱ ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱ni ̱tán ixtica̱tláhualh nac ca̱chiquí ̱n Tiro y Sidón, la̱ta maka̱sa quilhtamacú ixtitali ̱mákxtakli tú ni ̱ tla̱n ixtatlahuá, ixtitahuíli ̱lh tzitzeke lhákat, ixtica̱li ̱lakatzokca lhcaca xlacata naca̱li ̱lakapascán talakaputzama̱na nac ixnacujcán. 14 Pero acxni Dios naca̱ta̱t lahuá taxokó̱n hua̱k cristianos huixín pa̱t kalhi ̱yá̱tit ma̱s li ̱cuánit castigo que tí ixtalama̱na nac Tiro y Sidón. 15 ¡Koxitaní ̱n huixín tí lapa̱nántit nac Capernaum! Para ixpuhuaná̱tit hua̱k pa̱t chipiná̱tit nac akapú̱ n, ¡aktzanka̱ni ̱tántit! Porque pa̱t ca̱macapincaná̱tit lacatum ní na̱k xtakajnaná̱tit. 16 Cati ̱hua cristiano tí naca̱kaxmatá̱n, la̱ aquit caquinkáxmatli, y tí naca̱lakmakaná̱n la̱ aquit caquilakmákalh; y amá cristiano tí ni ̱ quimaklhti ̱nán na̱ la̱ calakmákalh Dios tí quima̱lakacha̱ni ̱t.  





Taqui ̱taspita ixdiscípulos Jesús (Mt. 11.25‑27; 13.16‑17)

17 Ni ̱ ixli ̱maka̱s

amá setenta lacchixcuhuí ̱n tí ixca̱ma̱lakacha̱ni ̱t Jesús natali ̱chihui ̱nán taqui ̱táspitli y li ̱pa̱xáu tahuánilh: ―Quimpu̱chinacán, ixespiritucán tlajananí ̱n quinca̱kaxmatniyá̱n y tataxtú acxni mintacuhui ̱ní cli ̱quilhaná̱u.

158 18 Jesús

ca̱kálhti ̱lh: ―Xli ̱ca̱na, pues aquit cácxilhli la̱ xapuxcu tlajaná pa̱tástalh nac akapú̱ n la̱ acxni take̱tá tají ̱n. 19 Aquit cca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán li ̱tlihueke namakatlajayá̱tit ixli ̱tlihueke tlajaná tí quinca̱si ̱tzi ̱niyá̱n y ni ̱tú naca̱tlahuaniyá̱n na̱ chuná ma̱squi calacta̱yátit lu̱ hua y tá̱scuyu, ni ̱tú ama ca̱pu̱ti ̱yá̱n ixveneno. 20 Pero ni ̱ calactlancántit porque kalhi ̱yá̱tit li ̱tlihueke naca̱kaxmatniyá̱n tlajananí ̱n. ¡Tó! Huixín ma̱s cali ̱pa̱xahuátit la̱ mintacuhui ̱nicán tatzokni ̱t nac akapú̱ n. 21 Acxni tuncán Espíritu Santo má̱xqui ̱lh li ̱pa̱xáu ixtalacapa̱stacni y chuné ta̱chihuí ̱nalh Dios: ―Ta̱ta, clakachixcuhui ̱yá̱n porque huix ixpu̱china ca̱quilhtamacú y akapú̱ n. Cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱n la̱ ca̱ma̱tze̱kni tze̱k mintalacapa̱stacni amá lactali ̱pa̱u y lakskalala lacchixcuhuí ̱n y li ̱mákxtakti natama̱kachakxí tze̱k mintalacapa̱stacni amá cristianos tí la̱ lactzu̱ camán tali ̱tanú. Huix chú lacasquini ̱ta y chú qui ̱taxtuni ̱t. 22 A̱ stá̱n ca̱huánilh cristianos: ―Quinti ̱cu Dios ixpu̱chiná hua̱k la̱ta tú ckalhí. Aquit ni ̱tí quilakapasa huata Dios catzí aquit Ixkahuasa y aquit na̱ ccatzí huá Quinti ̱cú, y na̱ tla̱n talakapasa amá tí cca̱ma̱xquí quintalacapa̱stacni natalakapasa Quinti ̱cu Dios. 23 Jesús ca̱huánilh cha̱cu̱t uy ixdiscípulos: ―Capa̱xahuátit huixín porque liacxilhni ̱tántit milakastapucán laclanca tascújut 24 ni ̱ma̱ ta̱cxilhpútulh lhu̱ hua profetas y laclanca reyes; xlacán ta̱cxilhpútulh  











159

SAN LUCAS 10

tú huixín li ̱lacahua̱nampa̱nántit y ni ̱ tá̱cxilhli quintascújut; takaxmatpútulh quintachihuí ̱n la̱ huixín kaxpatá̱ttit pero ni ̱ talákcha̱lh. Cha̱tum samaritano makta̱yá cha̱tum tí makkalha̱nancani ̱t

25 Cha̱t um

tali ̱pa̱u ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos lákmilh Jesús xlacata nali ̱kalhputzá ixtachihuí ̱n y kalasquínilh: ―Maestro, ¿tucu quili ̱tláhuat xlacata tla̱n naclakma̱xtú quili ̱stacni nac akapú̱ n? 26 Jesús kálhti ̱lh: ―¿Niculá ma̱kachakxi ̱ya tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios? ¿Niculá li ̱kalhtahuakaya nac Escrituras? 27 Amá chixcú huá: ―Aná huan: “Cali ̱pá̱huanti Dios Mimpu̱chiná ixli ̱hua̱k minacú, ixli ̱hua̱k mili ̱stacni, ixli ̱hua̱k mili ̱tlihueke, ixli ̱hua̱k mintalacapa̱stacni, y na̱ chuná caca̱lakalhámanti hua̱k minta̱cristianos na̱ chuná la̱ lacasquina calakalhamanca.” 28 Jesús huánilh: ―Tancs kalhti ̱nani ̱ta. Para latapa̱ya la̱ quihuanini ̱ta, xli ̱ca̱na pa̱t lakma̱xtuya mili ̱stacni. 29 Pero amá chixcú taquilhtla̱ni ̱pútulh y kalasquinipá: ―¿Y ticu yá quinta̱cristianos quimini ̱ní nacca̱lakalhamán? 30 Jesús kálhti ̱lh: ―Cama̱kachakxi jaé takalhchihuí ̱n ni ̱ma̱ cama huaniyá̱n: Maktum quilhtamacú cha̱tum tali ̱pa̱u judío táxtulh nac Jerusalén, ixama pakán nac Jericó; pero nac tijia tali ̱pa̱táxtulh makapitzi  









kalha̱naní ̱n y hua̱k tamáklhti ̱lh tú ixlí ̱n y todavía ta̱kkaxími ̱lh y ta̱k xtákmi ̱lh la̱ xaní ̱n aná nac tijia. 31 Ixli ̱punchú pasá̱rlalh cha̱t um cura xalac Jerusalén; huata acxílhmi ̱lh y ni ̱ maktá̱yalh, ti ̱tum alh. 32 Ixli ̱punchú na̱ pasá̱rlalh cha̱t um levita tí itscuja nac pu̱siculan; na̱ huata acxílhmi ̱lh y ti ̱tum alh. 33 Pero ixli ̱punchú pasá̱rlalh cha̱t um chixcú xalac Samaria; acxni ácxilhli lakalhámalh la̱ ixtlahuacani ̱t. 34 Xlá ma̱lacatzúhui ̱lh, tzúculh cuchí ana ní ixla̱kalhi ̱cani ̱t, huilí ̱nilh aceite y cuchu y tla̱n li ̱chí ̱nilh lháka̱t. A̱ stá̱n má̱cxtulh nac ixquitzistanca tá̱alh nac ca̱chiquí ̱n y amá ca̱tzisní huá cuéntajli. 35 Ixli ̱cha̱lí amá samaritano má̱xtulh mactuy tumi ̱n y má̱xqui ̱lh ixpu̱chiná amá ákxtaka y huánilh: “Camaktákalhti jaé chixcú y para tú ma̱s li ̱lactlahuaya, aquit nacxokoniyá̱n acxni nacqui ̱taspita.” 36 Chí huix quihuani, la̱ta ixli ̱cha̱tutucán, ¿ticu puhuana li ̱máca̱lh ixta̱cristiano tí nalakalhamán amá chixcú tí ixtala̱kalhi ̱ni ̱t kalha̱naní ̱n? 37 Amá skalala chixcú kálhti ̱lh Jesús: ―Tí li ̱máca̱lh ixta̱cristiano huá amá tí maktá̱yalh. ―Pues na̱ camakslihueke namá samaritano y caca̱makta̱ya minta̱cristiano tí tamaclacasquín ― huaniko̱lh Jesús.  













Jesús lakpaxia̱lhnán María y Marta 38 Jesús

ca̱ta̱ta̱yapá ixapóstoles nac tijia y cha̱lh nac aktum actzu̱ ca̱chiquí ̱n; aná ca̱ta̱maklhtátalh cha̱tum pusca̱t huanicán Marta. 39 Xlá ixta̱lama ixta̱cam ixuanicán  

SAN LUCAS 10​, ​11

160

María. Jaé pusca̱t curucs tahui lacatzú ní ixuí Jesús xlacata nakaxmata ixtachihuí ̱n. 40 Marta ixlacapalama ixca̱xtlahuama tahuá nac cocina. Entonces ma̱lacatzúhui ̱lh Jesús y huánilh: ―Quimpu̱chinacán, ¿puhuana tla̱n la̱ quinta̱makxtaka quinta̱cam aquit nacactahuacakó tascújut? Cahuani catláhualh li ̱tlá̱n caquimaktá̱yalh. 41 Jesús kálhti ̱lh: ―Marta, koxitá huix Marta, huix li ̱ta̱yaya mintascújut y huata li ̱puhuana tú mili ̱tláhuat jaé chichiní, 42 pero María ma̱s ta̱yanini ̱t porque taka̱sni ̱t tla̱n tijia. Xlá kaxmatni ̱t quintachihuí ̱n y aquit ni ̱ cama li ̱huaní camákxtakli tijia ni ̱ma̱ taka̱sni ̱t.  





Jesús ma̱sí la̱ kalhtahuakanicán Dios

11

(Mt. 6.9‑15; 7.7‑11)

Maktum quilhtamacú Jesús ixkalhtahuakanima Dios; la̱ kalhtahuakako̱lh cha̱tum ixdiscípulo huánilh: ―Quimpu̱chinacán, quila̱ma̱si ̱níu la̱ nackalhtahuakaniyá̱u Dios na̱ chuná la̱ Juan ixca̱ma̱si ̱ní tí ixtakaxmata ixtachihuí ̱n. 2 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Acxni nakalhtahuakaniyá̱tit Dios chuné nahuaná̱tit: Quinti ̱cucan Dios, huix lápa̱t nac akapú̱ n, huata huix mini ̱ní nacca̱lakachixcuhui ̱yá̱n. Cama̱lacatzuqui mintapáksi ̱t nac quinacujcán. Cama̱kantaxti tú laclhca̱ni ̱ta nac ca̱quilhtamacú na̱ chuná la̱ kantaxtú nac akapú̱ n. 3 Quila̱ma̱xquí ̱u quintahuajcán tú nacli ̱latama̱yá̱u cha̱li cha̱lí.  

4 Quila̱ma̱tzanke̱naníu



quintala̱kalhi ̱ncán na̱ chuná la̱ aquín cca̱ma̱tzanke̱naniyá̱u xa̱makapitzi tí quinca̱tlahuaniyá̱n tú ni ̱ tla̱n. Ni ̱cxni quila̱k xtakmakáu xlacata tlajaná ni ̱ naquinca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n. 5 Jesús na̱ huánilh jaé takalhchihuí ̱n: ―Para cha̱tum chixcú kalhí ixamigo y punchú tzisuani ̱t lacatzú tzi ̱sa lakán y huaní: “Amigo, quima̱xqui mactutu simi ̱ta 6 porque apenas chilh cha̱t um quili ̱talakapasni xala mákat y ni ̱ ckalhí tú nacta̱huá.” 7 ¿Tucu puhuaná̱tit nakalhti ̱cán? Amá ixamigo nakalhtí: “Ni ̱ caquiakaxculi. Xapuhui ̱lhta quínchic tla̱n taxtucún, quincamán y aquit clhtatama̱nahuá. Ni ̱ lá cta̱quí xlacata nacma̱xqui ̱yá̱n tú quimaksquina.” 8 Pero amá chixcú ni ̱ li ̱makxtaka lakatlaka puhui ̱lhta hasta xní ta̱quí ixamigo y ma̱liqui ̱ní puhui ̱lhta y ma̱xquí tú maclacasquín xlacata yaj na̱kaxculí. 9 Aquit xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, camakslihuekétit jaé chixcú; camaksquíntit Dios tú maclacasquiná̱tit y xlá naca̱ma̱xqui ̱yá̱n; caputzátit tú lacasquiná̱tit y pa̱t taka̱sá̱tit; calakatláktit puhui ̱lhta y xlá naca̱ma̱lacqui ̱niyá̱n. 10 Porque cati ̱huá tí squin tú lacasquín, ma̱xqui ̱cán; tí putzá tú makatzanká, taka̱sa; y tí lakatlaka pu̱ hui ̱lhta, ma̱lacqui ̱nicán. 11 ’Chí quila̱huaníu, ¿ticu yá xati ̱cú ma̱xquí ixkahuasa actzu̱  













161

SAN LUCAS 11

chíhuix para maksquín actzu̱ simi ̱ta? O, ¿para maksquín tamakní puhuaná̱tit nama̱xquí tantum lu̱ hua? 12 O, ¿para maksquín aktum kálhua̱t puhuaná̱tit nama̱xquí tantum tá̱scuyu? 13 Huixín catzi ̱yá̱tit ma̱squi cristianos lacsnú̱ n talani ̱t tama̱xquí ixcamancán tú lactlá̱n. Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ¿nicu li ̱puhuaná̱tit Dios ni ̱ naca̱ma̱xqui ̱yá̱n tú maclacasquiná̱tit? Hasta ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n ixli ̱tlihueke Espíritu Santo para huixín maksquiná̱tit.  



Li ̱ya̱huacán Jesús ta̱scuja tlajaná (Mt. 12.22‑30; Mr. 3.19‑27)

14 Cha̱t um

chixcú ixmactanu̱ ni ̱t ixespíritu tlajaná y ko̱ko ixtlahuani ̱t. Jesús macmá̱xtulh amá ixespíritu tlajaná y amá chixcú tuncán tzúculh tla̱n chihui ̱nán. Lhu̱ hua cristianos tacá̱cni ̱lh ixtascújut. 15 Pero makapitzi ixtahuán: ―Namá chixcú tla̱n ca̱tamacxtú tlajananí ̱n porque Beelzebú xapuxcu tlajananí ̱n ma̱xquí ixli ̱tlihueke. 16 Makapitzi ixtali ̱cxilhputún Jesús y tahuánilh caca̱li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh aktum ixtascújut nac akapú̱ n para xli ̱ca̱na huá Cristo. 17 Pero como xlá ixca̱lakapasa ixtalacpuhua̱ncán ca̱huánilh: ―Para nac aktum pu̱ latama̱n hua̱k ma̱paksi ̱naní ̱n tatapitzí y tara̱nica, ni ̱ para maka̱s tata̱yaní tara̱lactlahuakó. Na̱ chuná para nac aktum pu̱táhui ̱lh tzucú tara̱nica entre li ̱talakapasni, ni ̱ para maka̱s tata̱kahuani ̱kó. 18 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n calacpuhuántit para tlajaná ca̱ta̱tapitzí ixcompañeros, ¿niculá nata̱yaní  







ixli ̱ma̱paksí ̱n? Huixín huaná̱tit cca̱tamacxtú tlajananí ̱n porque cli ̱pa̱huán Beelzebú; 19 entonces namá mili ̱talakapasnicán judíos tí na̱ tatamacxtú tlajananí ̱n, ¿na̱ tali ̱pa̱huán Beelzebú? Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, xlacán ama ca̱ma̱lacapu̱yá̱n tú quila̱li ̱ya̱huama̱náu. 20 Aquit cca̱tamacxtú tlajananí ̱n porque Dios quima̱xquí ixli ̱tlihueke xlacata nacca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n ixtapaksit Dios ca̱lakchini ̱tán nac milatama̱tcán. 21 ’Huixín catzi ̱yá̱tit cha̱t um tlihueke chixcú tla̱n ca̱xtahuilá xlacata namaktakalha tú kalhí nac ixchic y ni ̱tí namakkalha̱nán. 22 Pero para lactaxtú cha̱t um tunu ma̱s tlihueke, an ta̱ra̱nica y makatlajá, maklhti ̱kó tú ixli ̱maktakalhma ixchic y ma̱kpitzí tú akchípalh. 23 Chí cca̱huaniyá̱n, tí ni ̱ quinta̱ta̱yá nac quintascújut cli ̱macá̱n quisi ̱tzi ̱ní, y tí ni ̱ quinta̱ma̱makstoka cristianos natatanú nac quintapáksi ̱t, ca̱ma̱kahuaní cata̱ktzánka̱lh.  









Tí tamactanú tlajananí ̱n ixli ̱maktuy ma̱s li ̱cuánit huan 24 Jesús

(Mt. 12.43‑45)

na̱ ca̱huánilh: ―Acxni cha̱tum ixespíritu tlajaná ma̱xtucán ixmacni cha̱tum chixcú, an latapu̱ lí mákat putzá tí namactanú; y para ni ̱ taka̱sa lacpuhuán: “Cama taspita nac quínchic ní ctáxtulh.” 25 Acxni taspita acxila amá chixcú la̱ aktum ákxtaka ni ̱ma̱ tla̱n ca̱xya̱huacani ̱t y tla̱n taca̱palhni ̱t. 26 Entonces an ca̱putzá a̱cha̱tujún tlajananí ̱n  



162

SAN LUCAS 11 ni ̱ma̱ ma̱s lacli ̱cuánit, y pu̱tum tamactanú tata̱latamá amá chixcú. Jaé cristiano ni ̱ma̱ ixaksa̱nani ̱t ma̱s li ̱cuánit huan que la̱ xapu̱ lh. 27 Chu̱tacu ixchihui ̱nama Jesús la̱ta tzamacán, cha̱tum pusca̱t ma̱ktási ̱lh: ―¡Cli ̱pa̱xahuá namá pusca̱t tí ma̱lakahuaní ̱n y ma̱tziquí ̱n! 28 Jesús kálhti ̱lh: ―¡Ma̱s catapa̱xáhualh cristianos tí takaxmata ixtachihuí ̱n Dios y tatlahuá tú li ̱ma̱paksi ̱nán!  



Lhu̱ hua cristianos ni ̱ tali ̱pa̱huán Jesús para huá Cristo tí ama ca̱lakma̱xtú (Mt. 12.38‑42; Mr. 8.12)

29 Como

ma̱s lhu̱ hua cristianos tzúculh tatamakstoka ní ixyá Jesús xlá ca̱huánilh jaé takalhchihuí ̱n: ―Cca̱li ̱lakaputzá namá lacli ̱cuánit cristianos tí talama̱na jaé quilhtamacú porque tza̱pu quintamaksquín cacca̱li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh quintascújut para xli ̱ca̱na aquit Cristo tí ama ca̱lakma̱xtú. Pero huata ama tali ̱lacahua̱nán aktum tascújut la̱ amá ni ̱ma̱ titláhualh profeta Jonás. 30 Xlá ca̱li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh ixlatáma̱t tí ixtalama̱na nac Nínive xlacata Dios ixma̱lakacha̱ni ̱t, pues aquit Xatalacsacni Chixcú na̱ chuná cama ca̱li ̱ma̱lacahua̱ní quilatáma̱t cristianos xala jaé quilhtamacú xlacata Dios quima̱lakacha̱ni ̱t. 31 Acxni Dios naca̱ta̱t lahuá taxokó̱n jaé cristianos amá reina xalac Sur ni ̱ma̱ milh kaxmata ixtachihuí ̱n skalala rey Salomón ama ta̱yá y ama ca̱ma̱lacapu̱yá̱n ixlacati ̱n Dios porque huixín ni ̱ quila̱kaxmatá̱u  



ma̱squi juú ca̱ta̱chihui ̱namá̱n cha̱tum tí ma̱s skalala que rey Salomón. 32 Na̱ chuná amá cristianos xalac Nínive na̱ ama ca̱ma̱lacapu̱yá̱n ixlacati ̱n Dios acxni naca̱ta̱tlahuayá̱n taxokó̱n porque xlacán talakxta̱páli ̱lh ni ̱ tla̱n ixlatama̱tcán acxni ca̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh profeta Jonás, pero huixín ni ̱ quila̱li ̱pa̱huaná̱u ma̱squi aquit ma̱s tali ̱pa̱u que profeta Jonás.  

Ixlakastapucán cristianos la̱ lámpara (Mt. 5.15; 6.22‑23)

33 ’Huixín

catzi ̱yá̱tit xlacata ni ̱ huí tí ma̱pasí aktum pu̱skon y tla̱n ma̱tze̱ka, o ma̱kalhchahuajú nac cáju̱ n, siempre huili ̱cán ta̱lhmá̱n xlacata hua̱k natali ̱lacahua̱nán ixtaxkáke̱t tí talatanu̱ ma̱na nac ákxtaka. 34 Mimacnicán kalhí la̱ aktum lámpara y huá milakastapucán. Para milakastapu tla̱n lacahua̱nán, catzi ̱ya tú tla̱n y tú ni ̱ tla̱n la̱ cakalhi taxkáket. Pero para milakastapu ni ̱ tla̱n, aktzanka̱ya tlahuaya tú ni ̱ tla̱n la̱ calatapu̱li ca̱paklhtu̱tá. 35 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n tla̱n cali ̱lacahua̱nántit milakastapucán la̱ aktum lámpara ni ̱ma̱ skoyucán ca̱paklhtu̱tá. 36 Porque para mimacni kalhí tla̱n lakastapu tú li ̱lacahua̱nán, ni ̱ ca̱paklhtu̱tá lápa̱t, cha̱ ma̱si ̱ya ixtaxkáte̱t mintalacapa̱stacni na̱ chuná la̱ aktum lámpara li ̱lacahua̱nancán ixtaxkáke̱t.  





Jesús lhu̱ hua tú ca̱li ̱ya̱huá fariseos (Mt. 23.1‑36; Mr. 12.38‑40; Lc. 20.45‑47) 37 Tunu

quilhtamacú cha̱tum fariseo huánilh Jesús caalh

163

SAN LUCAS 11

hua̱yán nac ixchic. Acxni cha̱lh xlá tuncán pasá̱rlalh nac mesa y tzúculh hua̱yán. 38 Amá fariseo ni ̱ ixcatzí tú nahuán porque Jesús ni ̱ makachákalh maklhu̱ hua la̱ ixtali ̱smani ̱ni ̱t judíos natalakachixcuhuí Dios antes natahua̱yán. 39 Pero Jesús huánilh: ―Huixín ixma̱kantaxti ̱naní ̱n ixley Moisés scarancua tla̱n chekeyá̱tit mivasojcán y mimpula̱tucán, pero nac mimpu̱lacnicán kalhi ̱yá̱tit ni ̱ lactlá̱n talacapa̱stacni la̱ nakalha̱naná̱tit y tú li ̱xcájnit tlahuayá̱tit. 40 ¡Takalhí ̱n lacchixcuhuí ̱n! ¿A poco ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata tí tláhualh tú cheke̱yá̱tit na̱ tlahuani ̱t xala ixpu̱ lacni mimacnicán? 41 Ma̱s ixca̱macuanín ixma̱stá̱tit tú tla̱n kalhi ̱yá̱tit nac minacujcán la̱ limosna y chuná la̱ta tú cheke̱yá̱tit Dios ixca̱li ̱ma̱nu̱ nín tla̱n. 42 ¡Koxitaní ̱n huixín ixma̱kantaxti ̱nani ̱n ixley Moisés! Ma̱xqui ̱yá̱tit Dios milimosnajcán hasta tú makalayá̱tit nac minquilhti ̱ncán para menta, ruda y ti ̱pa̱lhu̱ hua ma̱s mintachana̱ncán. Pero ni ̱ lacputzayá̱tit la̱ tancs nalatapa̱yá̱tit ixlacati ̱n Dios y nala̱lakalhamaná̱tit la̱ huan Dios. Ma̱s ixca̱macuanín ixtlahuátit ixtapáksi ̱t Dios nac milatama̱tcán, ma̱squi na̱ mili ̱ma̱sta̱tcán milimosnajcán. 43 ’¡Koxitaní ̱n huixín fariseos porque siempre lacasquiná̱tit caca̱ma̱xqui ̱cántit lactla̱n pu̱táhui ̱lh nac sinagoga y lakati ̱yá̱tit cati ̱huá caca̱huanín kalhé̱n la̱ lactali ̱pa̱u cristianos ní tzamacan! 44 ’¡Koxitaní ̱n huixín fariseos tí ti ̱tanu̱yá̱tit scarancua  













ma̱kantaxti ̱yátit ixley Moisés! Huixín li ̱tanu̱yá̱tit la̱ ixpu̱taju̱ ncan ni ̱n ni ̱ma̱ yaj tasí la̱ta li ̱punko̱ni ̱t li ̱cúxtut, y acxni ta̱kspuntza̱lá cristianos ni ̱ para tacatzí la̱ ca̱pasá ca̱lakchá̱n tú li ̱xcájnit taju̱ ma. 45 Cha̱t um ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos kalhpaktánu̱ lh Jesús y huánilh: ―Maestro, tú ca̱li ̱ya̱huápa̱t namá lacchixcuhuí ̱n na̱ quinca̱lakcha̱ná̱n aquín. 46 Xlá kálhti ̱lh: ―¡Xli ̱ca̱na! ¡Na̱ koxitaní ̱n huixín ma̱kalhtahuake̱naní ̱n tí ma̱si ̱yá̱tit ixley Moisés! Porque ni ̱ caj maktum ca̱ma̱cuqui ̱yá̱tit ca̱huaniyá̱tit cristianos catama̱kantáxti ̱lh ixlacati ̱n Dios lactzu̱ lactzu̱ ixtapáksi ̱t, pero huixín ni ̱ para tziná puhuaná̱tit ixma̱kantaxti ̱yá̱tit nac milatama̱tcán . 47 ’¡Koxitaní ̱n huixín ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos! Porque ca̱makslihuekeyá̱tit amá xalakmaká̱n mili ̱talakapasnicán tí tamákni ̱lh profetas y huixín ca̱ca̱xya̱huaniyá̱tit ní tataju̱ ma̱na. 48 Tú tlahuayá̱tit tla̱n ca̱li ̱lakapascaná̱tit xlacata ma̱tla̱ni ̱yá̱tit tú tama̱kantáxti ̱lh mili ̱talakapasnicán. Xlacán tamákni ̱lh profetas, y huixín laclá̱n ca̱ca̱xya̱huaniyá̱tit ixpu̱taju̱ ncán. 49 ’Ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱tí ma̱ccha̱ní y la̱ta maká̱n tima̱tzokónalh: “Cama ca̱ma̱lakacha̱ní profetas y tí natama̱kahuaní quintachihuí ̱n, pero makapitzi ama̱ca ca̱makni ̱cán y tunu ama̱ca ca̱ktlakali ̱ncán.” 50 Chí cca̱huaniyá̱n, Dios ama ca̱ma̱xoko̱ní jaé cristianos tí talama̱na jaé  











SAN LUCAS 11​, ​12

164

quilhtamacú ixli ̱stacnican hua̱k profetas ni ̱ma̱ ca̱makni ̱cani ̱t la̱ta titláhualh ca̱quilhtamacú. 51 Ama ca̱ma̱taji ̱yá̱n ixli ̱stacni profeta Abel hasta ixli ̱stacni profeta Zacarías amá tí makni ̱ca ixlacatí ̱n ixpu̱lakachixcuhui ̱can Dios nac pu̱siculan. Aquit cca̱huaniyá̱n xlacata hua̱k huixín pa̱t xoko̱naná̱tit nac milatama̱tcán tú tatlahuani ̱t mili ̱talakapasnicán. 52 ’¡Koxitaní ̱n huixín lakskalala ma̱kalhtahuake̱naní ̱n tí ma̱si ̱yá̱tit ixley Moisés! Porque li ̱kalhtahuakayá̱tit ixtachihuí ̱n Dios, pero ni ̱ tancs ma̱si ̱yá̱tit ixtalacapa̱stacni. Huixín ni ̱ ca̱najlayá̱tit ni ̱ma̱ cca̱huaniyá̱n y ni ̱ para ca̱li ̱makxtaká̱tit cataca̱nájlalh xa̱makapitzi cristianos tí quintali ̱pa̱huamputún. 53 La̱ chihui ̱nanko̱lh Jesús amá ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos y fariseos tzúculh takalasquiní Jesús ti ̱pa̱katzi talacapa̱stacni xlacata natakalhputzá para nali ̱chihui ̱nán tú ni ̱ chuná qui ̱taxtú. 54 Ixtalacasquín ixacstu cali ̱taláksi ̱lh ixtachihuí ̱n xlacata tla̱n natama̱lacapú.  







Dios ca̱maktakalha tí tali ̱pa̱huán Jesús (Mt. 10.28‑33; 12.32; 10.19‑20)

12

La̱ta ixchihui ̱nama Jesús tzúculh tachín cha̱lhu̱ hua mi ̱lh cristianos hasta ixtara̱lacxquití. Xlá pu̱ la ca̱ta̱chihuí ̱nalh ixapóstoles y ca̱huánilh: ―Skálalh cali ̱lacahua̱nántit namá fariseos, tí ni ̱ ma̱xanán tatalacatla̱ní y lhu̱ hua tamakslihueké na̱ chuná

la̱ acxni levadura ma̱xcutí squítit. 2 Pero tú tze̱k ma̱qui ̱cán siempre taka̱scán ixli ̱maka̱s, y tú tze̱k tlahuacán siempre catzi ̱cán ixli ̱maka̱s. 3 Chí tú huixín tze̱k li ̱chihui ̱naná̱tit ca̱tzisní, a̱stá̱n ama̱ca li ̱chihui ̱nancán ca̱cuhui ̱ní, y tú scapa scápa chihui ̱naná̱tit nac aktum ákxtaka a̱stá̱n ama̱ca li ̱chihui ̱nancán ixaksti ̱n ákxtaka xlacata hua̱k natakaxmata. 4 ’Chí cca̱huaniyá̱n huixín ni ̱ caca̱jicuanítit cristianos tí ca̱makni ̱putuná̱n pues xlacán tla̱n tamakní ixmacni cha̱tum cristiano, pero ni ̱ lá tú ma̱s tama̱laksputú. 5 Aquit camá̱n ca̱huaniyá̱n tí najicuaniyá̱tit: huixín cajicuanítit Dios porque xlá tla̱n makní mimacnicán y na̱ kalhí li ̱tlihueke namacá̱n miespiritucán nac puakxtakajni para lacasquín. ¡Huá cajicuanítit! 6 ’Chí quila̱huaníu, ¿niculá ixtapalh tanquitzis lactzú spitu? ¿Ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata ca̱li ̱sta̱cán caj mactuy tumi ̱n? Pero Dios ni ̱cxni ca̱ktzonksuá y siempre ca̱makta̱yá. 7 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n ni ̱ cajicuántit. Dios ca̱pu̱tlekeni ̱t kanatunu chíxit ni ̱ma̱ kalhí miakxa̱kacán. Ni ̱ cali ̱puhuántit tú pa̱xtoká̱tit pues huixín ixcamán y ma̱s ixtapalh que lhu̱ hua lactzu̱ spitu. 8 ’Chí cca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n, amá cristianos tí tali ̱ta̱yá quintali ̱pa̱huán ixlacati ̱ncán cristianos, aquit Xatalacsacni Chixcú na̱ cama li ̱ta̱yá huá quidiscípulos ixlacati ̱ncán ángeles tí tata̱lama̱na Dios nac akapú̱ n. 9 Pero amá cristianos tí ni ̱ tama̱luloka quintali ̱pa̱huán ixlacati ̱ncán lacchixcuhuí ̱n, aquit  















165

SAN LUCAS 12

Xatalacsacni Chixcú na̱ ni ̱ cama ma̱luloka ixlacati ̱ncán ángeles tí tata̱lama̱na Dios nac akapú̱ n. 10 ’Chí cca̱huaniyá̱n, amá cristianos tí ni ̱tú quili ̱cxila ni ̱ tla̱n quili ̱chihui ̱nán tla̱n nama̱tzanke̱nanicán ixtala̱kalhí ̱n; pero amá tí li ̱kalhkama̱nán tú ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱má̱n ixli ̱tlihueke Espíritu Santo ni ̱ catima̱tzanke̱nanica ixtala̱kalhí ̱n. 11 Acxni naca̱li ̱pincaná̱tit nac ixpu̱tamakstoknican judíos, ixlacati ̱ncán xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n, o ixlacati ̱ncán gobernadores, ni ̱tú cali ̱puhuántit tú pa̱t huaná̱tit. 12 Porque amá quilhtamacú Espíritu Santo ama ca̱lacati ̱ta̱yayá̱n y ama ca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n kastunu tachihuí ̱n ni ̱ma̱ nakalhti ̱naná̱tit.  





Tí ma̱kstoka lhu̱ hua tumi ̱n ni ̱tú li ̱macuaní acxni ní

13 La̱ta

tzamacán cha̱tum chixcú huánilh Jesús: ―Maestro, cahuani quinta̱cam caquinta̱tapítzilh herencia ni ̱ma̱ quinca̱ta̱makxtakni quinti ̱cú. 14 Jesús kálhti ̱lh: ―¿Hua̱nchi quila̱putzayá̱u aquit nacli ̱tanú juez tí tla̱n nacca̱ma̱pitziniyá̱n herencia ni ̱ma̱ kalhi ̱yá̱tit? 15 A̱ stá̱n ca̱ta̱chihuí ̱nalh hua̱k cristianos: ―Skálalh calatapá̱tit ni ̱ catzaksátit lacputzayá̱tit kalhi ̱yá̱tit li ̱huacá la̱ tla̱n ma̱ta̱xtucá̱tit, porque quilatama̱tcán ni ̱ aná quilhtzucú la̱ta ixli ̱lhu̱hua quintumi ̱ncán tú tla̱n nama̱ta̱xtucá̱u kalhi ̱yá̱u. 16 ’Cakaxpátit tú clacasquín cama̱kachakxí ̱tit: Maktum ixlama

cha̱tum rico chixcú ixkalhí ixca̱quihuí ̱n ni ̱ma̱ ixma̱stá lhu̱ hua ixtachaná̱n. 17 Como ma̱s y ma̱s ixli ̱tahuacama ixtachaná̱n tzúculh lacputzá ní nama̱nu̱ kó ixtachaná̱n porque yaj lá ixtanu̱ kó nac ixpú̱cuxi. 18 Chuné lacpúhualh: “Cama lactilha namá xalactzú quimpú̱cuxi y cama tlahuá tunu ma̱s xalanca xlacata tla̱n natanu̱ kó quintachaná̱n y la̱ta tú cma̱kstokni ̱t. 19 Entonces nacuaní quili ̱stacni: Chí kalhi ̱yá̱u lhu̱ hua tumi ̱n tú nali ̱taxtuniyá̱u maka̱s quilhtamacú. Chí huata cajaxui, cahua̱yáu, cakotui y capa̱xahuáu.” 20 Pero Dios huánilh amá chixcú: “Takalhí ̱n, pi ̱huá jaé ca̱tzisní pa̱t macama̱sta̱ya mili ̱stacni. ¿Ticu ama ta̱tamakxtaka y li ̱pa̱xahuá la̱ta tú ma̱kstokni ̱ta?” 21 Jesús ca̱huaniko̱lh: ―Chuná jaé pa̱xtoka cha̱tum chixcú tí ma̱kstoka lhu̱ hua tumi ̱n ixlacata ca̱quilhtamacú, pero nac ixlacatí ̱n Dios la̱ ni ̱tú cakálhi ̱lh porque ni ̱tú li ̱macuaní.  









Dios ca̱ma̱xquí ixcamán tú ca̱tzanka̱ní







22 A̱ stá̱n

(Mt. 6.25‑34, 19‑21)

Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Aquit cca̱ma̱tancsaniyá̱n, huixín ni ̱ cali ̱puhuántit tú pa̱t huayá̱tit xlacata nali ̱latapa̱yá̱tit, ni ̱ para milhaka̱tcán tú nahuili ̱yá̱tit. 23 Cama̱kachakxí ̱tit xlacata mili ̱stacnicán ma̱s ixtapalh que mintahuajcán y mimacnicán ma̱s ixtapalh que milhaka̱tcán. 24 Huata caca̱li ̱lacahua̱nántit la̱ talama̱na lactzú spitu, xlacán ni ̱ tachana̱nán, ni ̱ para taxka̱nán, ni ̱ para tatlahuá  



166

SAN LUCAS 12 ixpu̱cuxicán, ni ̱ para tama̱quí ixtahuajcán. Pero Dios siempre ca̱makta̱yá y ca̱ma̱huí. ¡Huixín ixcamán y ma̱s ixtapalh que hua̱k lactzú spitu! 25 ’Quila̱huaníu, ¿ticu yá cristiano ma̱squi pucuta li ̱puhuán tla̱n li ̱ma̱huacá a̱laktzú ixlatáma̱t? 26 Para huixín ni ̱ lá li ̱ma̱huacayá̱tit ca̱na̱ caj actzú tú lacasquiná̱tit, ¿hua̱nchi li ̱puhuaná̱tit tú pa̱t pa̱xtoká̱tit cha̱li cha̱lí? 27 Caca̱li ̱lacahua̱nántit la̱ tastaca lirio xánat; xlacán ni ̱ tascuja, ni ̱ tatlahuá ixlhaka̱tcán, pero Dios ca̱ma̱lheké; y ma̱squi rey Salomón cakálhi ̱lh lhu̱ hua lacla̱n ixlháka̱t ni ̱cxni ma̱cchá̱ni ̱lh lhaka̱nán la̱ tama̱sa̱sti ̱nán namá lactzú xánat. 28 Chí calacpuhuántit, para Dios ca̱ma̱lheké hua̱k li ̱cúxtut ma̱squi catzí xlacata chí laclá̱n taya̱na y cha̱lí tasca̱cni ̱t xlacata naca̱lhcuyucán, ¿nicu li ̱puhuaná̱tit ni ̱ catica̱ma̱xquí ̱n tú maclacasquiná̱tit huixín ixcamán para li ̱pa̱huaná̱tit ixli ̱hua̱k minacujcán? 29 Na̱ chuná, ni ̱ pucuta caliakatuyúntit tú nali ̱hua̱yaná̱tit, o tú nakotá̱tit cha̱li cha̱lí. 30 Ni ̱ caca̱makslihuekétit namá cristianos tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios. Xlacán tali ̱tatlaká ixtahuajcán cha̱li cha̱lí, pero huixín kalhi ̱yá̱tit Minti ̱cucán tí ca̱maktakalhá̱n y catzí tú maclacasquiná̱tit. 31 Chí cca̱huaniyá̱n pu̱ la caputzátit li ̱pa̱huaná̱tit tú ca̱ma̱lacnu̱ nini ̱t ixcamán y xlá ixacstu naca̱ma̱xqui ̱yá̱n la̱ta tú maclacasquiná̱tit. 32 ’Pu̱t um huixín la̱ quiborregos tí cca̱maktakalha. Ni ̱ ca̱katuyúntit  















porque Dios ma̱tla̱ni ̱ni ̱t nacca̱ma̱nu̱yá̱n nac ixtapáksi ̱t. 33 Castá̱t it tú kalhi ̱yá̱tit y caca̱li ̱makta̱yátit xatumi ̱n tí ma̱s tamaclacasquín. Ca̱cxilhlacachipítit ma̱stoká̱tit tú ni ̱cxni lakó; cama̱stacátit tú nali ̱pa̱xahuayá̱tit nac akapú̱ n. Aná ni ̱cxni catilako̱lh, ni ̱ para ama̱ca kalhancán, ni ̱ para xumpi ̱pi ama ma̱laksputú. 34 Porque huá tú liscuja cha̱tum chixcú ixli ̱hua̱k ixnacú nac ixlatáma̱t, aná ama tamakxtaka ixespíritu.  



Cha̱tum tasa̱cua cama̱kantáxti ̱lh tú li ̱ma̱paksí ixpatrón

35 Jesús

ca̱huanipá: ―Huixín skálalh catahuilátit ni ̱ cama̱mixítit mintaxkake̱tcán 36 la̱ amá tasa̱cua tí takalhi ̱ma̱na ixpatroncán tí táspitli nac pu̱tamakaxtokni xlacata natama̱lacqui ̱ní acxni nachín y nalakatlaka puhui ̱lhta. 37 Amá tasa̱cua tí skálalh tahuila̱na takalhi ̱ma̱na ixpatroncán, snu̱ n ama tamakapa̱xahuá para ca̱lakchín y ca̱ma̱noklhú ni ̱ talhtatama̱na. Pi ̱huá ixpatroncán ama ca̱li ̱scuja, ama ca̱ma̱xquí ixpu̱tahui ̱lhcán nac mesa, ama ca̱ma̱xquí ixtahuajcán y ca̱ta̱hua̱yán. 38 Jaé patrón tla̱n chin xatu̱ta yá hora, tzi ̱sa o xkakama. ¡Catapa̱xáhualh amá tasa̱cua tí ca̱ma̱noklhucán staranc talacahuán! 39-40 Na̱ chuná huixín, ¡skálalh catahuilátit quila̱kalhi ̱ma̱náu porque ni ̱ catzi ̱yá̱tit tucu yá hora cama ca̱lakchiná̱n aquit Xatalacsacni Chixcú! Para ixcatzí ̱tit tú yá quilhtamacú cama min ixmakslihuekétit amá chixcú tí catzí tú yá hora ama min kalha̱ná,  







167

SAN LUCAS 12

skálalh tahuilá ni ̱ lhtatá xlacata ni ̱tí natanú namakkalha̱nán nac ixchic. Xatakalhchihuí ̱n cha̱tum tasa̱cua tí scuja y tí ni ̱ scuja 41 La̱

(Mt. 24.45‑51)

chihui ̱nanko̱lh Pedro kalasquínilh: ―Quimpu̱chinacán, ¿jaé takalhchihuí ̱n ca̱huanípa̱t hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú, o huata aquín quinca̱lakcha̱ná̱n tí cca̱ta̱lapu̱layá̱n? 42 Jesús kálhti ̱lh: ―Aquit cca̱li ̱chihui ̱nama hua̱k cristianos tí ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t Dios aktum tascújut. Na̱ chuná la̱ acxni cha̱tum patrón ma̱cpuxquí cha̱tum tasa̱cua naca̱ma̱huí acxni tatzincsa xa̱makapitzi ixtasa̱cua. Para namá tasa̱cua kaxmata y tlahuá tú li ̱ma̱páksi ̱lh ixpatrón, 43 capa̱xáhualh para ma̱noklhú ixpatrón acxni qui ̱taspita tlahuama tú li ̱ma̱paksi ̱ni ̱t. 44 Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, namá patrón ama macama̱xquí nacuentajní hua̱k la̱ta tú kalhí nac ixchic. 45 ’Pero ni ̱ tla̱n tú ama pa̱xtoka amá tasa̱cua ni ̱ma̱ lacpuhuán xlacata ni ̱ sok ama taspita ixpatrón y tzucú ca̱ma̱k xtakajní amá tasa̱cua ni ̱ma̱ ma̱macqui ̱ca naca̱cuentaja la̱ lacchixcuhuí ̱n y la̱ lacchaján, y huata li ̱puhuán nahua̱yán, nakotnán y nakachí. 46 Para chuná jaé lama acxni aktziyaj chin ixpatrón y ni ̱ para ixpuhuán ama min y ma̱noklhú ni ̱ tlahuani ̱t tú li ̱ma̱páksi ̱lh, ama castigartlahuá ma̱lakachá ana ní taxoko̱nán tí ni ̱ ta̱kahua̱nán. 47 ’Lhu̱ hua cristianos ama ca̱ma̱xoko̱ni ̱cán ca̱snokcán  











la̱ jaé tasa̱cua porque ixcatzí tú li ̱ma̱páksi ̱lh ixpatrón pero ni ̱ kaxmatpútulh y ni ̱ tláhualh tú huanica. 48 Pero amá tasa̱cua tí ni ̱ catzí tú li ̱ma̱páksi ̱lh ixpatrón y tlahuá tú mini ̱ní naxoko̱nán ama̱ca li ̱ma̱cti ̱nicán castigo nasnokcán. Porque amá cristiano tí macama̱xqui ̱cani ̱t ma̱s lanca tascújut, ma̱s ama xoko̱nán para ni ̱ ma̱kantaxtí tú ma̱paksi ̱cani ̱t; ma̱s ama maksquincán tí ma̱s macama̱xqui ̱cani ̱t talacapa̱stacni.  

Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ ama tara̱si ̱tzi ̱ní cristianos caj ixlacata 49 Jesús

(Mt. 10.34‑36)

ca̱huanipá: ―Aquit cmini ̱t ma̱pasí lhcúya̱t ca̱quilhtamacú porque quintapáksi ̱t ni ̱ma̱ cama ma̱lacatzuquí ama li ̱tzucú tasi ̱tzi y ¡clacasquín ixpasalhá jaé lhcúya̱t! 50 Pero pu̱ la ama̱ca quili ̱cxilhcán aktum ta̱k xtakajni a ver para cta̱yaní y quinacú akxtakajnama nahuán hasta xní nakantaxtukó tú quilaclhca̱nicani ̱t. 51 Quila̱huaníu, ¿puhuaná̱tit huixín cmini ̱t ca̱ma̱xquí li ̱pa̱xáu latáma̱t cristianos ca̱quilhtamacú? ¡Tó! Porque caj quilacata ama li ̱tzucú tasi ̱tzi. 52 Nac aktum pu̱táhui ̱lh para talama̱na cha̱quitzis li ̱talakapasni, cha̱tutu ama quintalakalhamán y cha̱tuy ni ̱ ama quintali ̱pa̱huán, chuná jaé cha̱tuy ama tata̱ra̱nica xa̱cha̱tutu. 53 Cha̱t um xati ̱cú ama si ̱tzi ̱ní ixkahuasa para ni ̱ quili ̱pa̱huán, y xakahuasa ama si ̱tzi ̱ní ixti ̱cú para xlá ni ̱ quili ̱pa̱huán. Cha̱tum xana̱na ama si ̱tzi ̱ní istzuma̱t y xatzuma̱t ama si ̱tzi ̱ní ixna̱na; xapuhuiticha̱t  







168

SAN LUCAS 12​, ​13 ama ta̱ra̱makasi ̱tzí ixpuhuiti ̱ní y xapuhuiti ̱ní ama si ̱tzi ̱ní ixpuhuiticha̱t para ni ̱ quili ̱pa̱huán. Cristianos tacatzí acxni ama min se̱n o ama chichinán (Mt. 16.1‑4; 5.25‑26; Mr. 8.11‑13)

54 Jesús

ca̱huanipá: ―Huixín acxni acxilá̱tit tzucú taxtú tzitzeke puclhni pakán ixtampaján huaná̱tit: “Chí ama min se̱n”, y xli ̱ca̱na chú qui ̱taxtú. 55 Acxni suanc tatu̱tá y tzucú min skahuihui u̱ n huixín huaná̱tit: “Chí ama lhca̱cnán”, y xli ̱ca̱na chú qui ̱taxtú. 56 ¡Laktakalhí ̱n lacchixcuhuí ̱n! Huixín tla̱n quilhchipiná̱tit niculá ama min quilhtamacú acxni talacaya̱huayá̱tit acxilá̱tit akapú̱ n y quilhtamacú; pero chí, ¿hua̱nchi ma̱squi acxilá̱tit tú cca̱li ̱ma̱lacahuani ̱yá̱n ni ̱ acxcatzi ̱yá̱tit tú ca̱lakchini ̱tán? 57 ’¿Hua̱nchi ni ̱ lacputzayá̱t it mi ̱cstucán ca̱li ̱tlá̱n lacca̱xtlahuayá̱tit tú ma̱s ca̱mini ̱niyá̱n nac milatama̱tcán? 58 Para cha̱tum cristiano ni ̱ acxilhputuná̱n y ama ma̱lacapu̱yá̱n nac pu̱ ma̱paksi ̱n, nac tijia ca̱li ̱tlá̱n cata̱lacca̱xla xlacata ni ̱ namacama̱sta̱yá̱n ixmacán juez porque xlá tla̱n macama̱sta̱yá̱n ixmacán policías, y policías natamacanu̱yá̱n nac pu̱ la̱chi ̱n. 59 Y para chú qui ̱taxtú aná pa̱t tanu̱ya hasta xní naxoko̱nana hua̱k la̱ta tú li ̱pina. Maktum quilhtamacú Jesús li ̱ta̱chihui ̱nanca la̱ Pilato ixli ̱ma̱paksi ̱nani ̱t caca̱makni ̱ca makapitzi lacchixcuhuí ̱n xalac Galilea acxni ixca̱makni ̱ma̱ca quitzistancaní ̱n tú  









13

nali ̱lakachixcuhui ̱nancán nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén y lakxtum tama̱stájalh ixkalhnicán. 2 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―¿Puhuaná̱tit huixín namá lacchixcuhuí ̱n chú ta̱kspúlalh porque ixtakalhí ma̱s tala̱kalhí ̱n que xa̱makapitzi lacchixcuhuí ̱n xalac Galilea? 3 ¡Tó! Ni ̱ huá xlacata; xlacán ni ̱ ixtakalhí ma̱s tala̱kalhí ̱n, pero huixín na̱ chuná tla̱n akspulayá̱tit para ni ̱ lakxta̱pali ̱yá̱tit ni ̱ tla̱n milatama̱tcán y li ̱pa̱huaná̱tit Dios. 4 Na̱ ca̱ksántit amá cha̱cu̱tzayán cristianos tí ca̱ctáma̱lh torre nac Siloé y hua̱k ca̱makni ̱ko̱lh. ¿A poco xlacán ixtakalhí ma̱s takalhí ̱n que tí ixtalama̱na nac Jerusalén? 5 ¡Tó! Ni ̱ huá xlacata chú taliakspúlalh; pero chí cca̱huaniyá̱n, huixín na̱ chuná tla̱n akspulayá̱tit para ni ̱ lakmakaná̱tit mintala̱kalhi ̱ncán.  







Katum suja mi ̱ma̱ ni ̱ ma̱stá ixtahuácat tanca̱cán

6 Jesús

ca̱huánilh jaé takalhchihuí ̱n: ―Cha̱tum chixcú chalh nac ixca̱tucuxtu akatum suja y ca̱ta cá̱ta ixán acxila para kalhi ̱yá ixtahuácat, pero ni ̱tú ixtaka̱sní. Hasta liakatzánka̱lh 7 y maktum huánilh ixtasa̱cua tí ixmaktakalhní ixtachaná̱n: “Kalhí aktutu ca̱ta la̱ta ctíchalh jaé suja y ni ̱cxni ctaka̱snini ̱t ixtahuácat. ¡Chí tuncán catanca porque huata chu̱tá akchipama tíyat!” 8 Pero ixtasa̱cua kálhti ̱lh: “Cali ̱makxtakuí a̱ktum ca̱ta; tla̱n cama lakcuxtú y cama huili ̱ní abono, 9 a ver para chú nama̱stá ixtahuácat, y xa̱ktum ca̱ta  





169

SAN LUCAS 13

para ni ̱ tahuacá entonces nactancá tuncán.” Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum pusca̱t ni ̱ma ta̱cpuncsko̱ni ̱t

10 Maktum

quilhtamacú sábado Jesús alh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos nac ixpu̱tamakstoknicán judíos, 11 y aná ixtanu̱ ma cha̱tum pusca̱t ixkalhi ̱yá akcu̱tzayán ca̱ta la̱ta cha̱tum ixespíritu tlajaná ixma̱lacatzuqui ̱ni ̱t tá̱tat, yaj lá ixtatancsa a̱huata puncs puncs ixtla̱huán. 12 Acxni ácxilhli Jesús tasánilh amá pusca̱t y huánilh: ―Chí tuncán cama ma̱ke̱nu̱ niyá̱n mintá̱tat. 13 Huilí ̱nilh ixmacán nac ixmacni amá pusca̱t y tuncán aksá̱nalh. ¡Tla̱n tátancsli! A̱ stá̱n tzúculh pa̱xcatcatzi ̱ní Dios tú ixtlahuani ̱t ixlacata. 14 Pero amá xapuxcu chixcú tí ixakchihui ̱nán nac ixpu̱tamakstoknicán judíos sí ̱tzi ̱lh xlacata Jesús ixma̱ksa̱ni ̱nani ̱t amá chichiní acxni ixli ̱huancán tí nascuja y chuné ca̱huánilh cristianos: ―Kalhi ̱yá̱tit akcha̱xán chichiní xlacata nascujá̱tit tlahuayá̱tit tú lacasquiná̱tit. Acxni calaktántit jaé chixcú xlacata naca̱ma̱ksa̱ni ̱yá̱n ni ̱ calaktántit jaé quilhtamacú acxni ni ̱tú quili ̱tlahuatcán. 15 Jesús kalhpaktánu̱ lh: ―¡Huixín ni ̱ lacama̱xananá̱tit akskahuinaní ̱n lacchixuhuí ̱n! Quila̱huaníu, ¿ticu ni ̱ xcuta ixburro, o ixuá̱cax jaé chichiní acxni li ̱huancán tí nascuja y an ma̱kotí? 16 Chí calacpuhuántit, jaé pusca̱t ixli ̱talakapasni Abraham, pero la̱ta akcu̱tzayán ca̱ta tlajaná  











ixmactanu̱ ni ̱t ixma̱lacatzuqui ̱nini ̱t tá̱tat, y ¿puhuaná̱tit ni ̱ mini ̱ní namacma̱xtucán tlajaná jaé chichiní acxni li ̱huancán tí nascuja? 17 Jesús ca̱li ̱ma̱ma̱xáni ̱lh ixtachihuí ̱n amá ixenemigos ixlacati ̱ncán cristianos y hua̱k cristianos ixtali ̱pa̱xahuá laclanca ixtascújut ni ̱ma̱ ixca̱li ̱ma̱lacahua̱ní Jesús.  

Xatakalhchihuí ̱n katum quihui ni ̱ma̱ lacapala staca (Mt. 13.31‑33; Mr. 4.30‑32)

18 Jesús

na̱ ca̱huánilh: ―Quintapáksi ̱t ni ̱ma̱ quimacama̱xqui ̱ni ̱t Dios nacma̱lacatzuquí ca̱quilhtamacú camá̱n ca̱li ̱ma̱lacastucniyá̱n jaé takalhchihuí ̱n: 19 Ama qui ̱taxtú la̱ acxni cha̱tum chixcú an chan nac ixca̱tucuxtu aktum ixtalhtzi mostaza. Jaé actzu̱ talhtzi tzucú staca y staca, y lanca quihui huan hasta lactzú spitu ni ̱ma̱ cani ̱huá takospu̱ lá tla̱n tatlahuá ixma̱sekecán nac ixakán. 20 Na̱ cama ca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n ixtapáksi ̱t Dios ni ̱ma̱ cama ma̱lacatzuquí 21 la̱ levadura ni ̱ma̱ ta̱tlahuá cha̱tum pusca̱t ixharina. Levadura lakasu̱t tzucú scuja hasta tachixkó hua̱k itsquítit.  





Tí li ̱pa̱huán Jesús la̱ calactánu̱ lh nac ti ̱tzu puhui ̱lhta 22 Jesús

(Mt. 7.13‑14, 21‑23)

a̱huatiyá ti ̱huán chípalh tijia ni ̱ma̱ ixán pakán nac Jerusalén. Katunu ca̱chiquí ̱n y ca̱tucuxtu ní ixti ̱taxtú ixtamakxtaka laktzu quilhtamacú xlacata naca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos.

170

SAN LUCAS 13 23 Maktum

cha̱tum chixcú kalasquínilh: ―Quimpu̱chinacán, ¿caj actzu cristianos ama talakma̱xtú ixli ̱stacnicán? 24 Xlá kálhti ̱lh: ―Tí tataxtuniputún catapútzalh talactanú namá ti ̱tzú puhui ̱lhta, porque ama cha̱n quilhtamacú acxni lhu̱ hua cristianos ama tatanu̱putún, pero yaj lá ama tatanú 25 porque ixpu̱chiná mili ̱stacnicán ma̱lacchahuani ̱ttá nahuán puhui ̱lhta. Ama tzucú talakatlaka puhui ̱lhta y natahuaní: “Quimpu̱chinacán, caquila̱ma̱lacqui ̱níu.” Pero xlá ama ca̱kalhtí: “Aquit ni ̱ cca̱lakapasá̱n ticu huixín.” 26 Entonces ama takalhti ̱nán: “¿Hua̱nchi huana ni ̱ quila̱lakapasá̱u, aquín lakxtum cca̱ta̱hua̱yani ̱tán y xackaxmatá̱u mintachihuí ̱n nac quinca̱chiqui ̱ncán?” 27 Xlá ama ca̱huaní: “¡Catake̱nú̱tit ní cyá lacli ̱xcájnit ixtlahuananí ̱n tala̱kalhí ̱n! ¡Tancs cca̱huaniyá̱n aquit ni ̱ cca̱lakapasá̱n!” 28 ’Lhu̱ hua ama ta̱cxila Abraham, Isaac, Jacob y xa̱makapitzi profetas tahuila̱na nac lactlá̱n ixpu̱tahui ̱lhcán ni ̱ma̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t Dios y huixín pa̱t ca̱ma̱k xtakajni ̱caná̱tit a̱lacatunu. Aná pa̱t lakaputzayá̱tit y tasayá̱tit la̱ta li ̱puhuaná̱tit tú ni ̱ tla̱n tlahuani ̱tántit. 29 Na̱ chuná pa̱t lakaputzayá̱tit acxni naca̱cxilá̱tit nac akapú̱ n ti ̱pa̱katzi cristianos xala cani ̱huá ca̱quilhtamacú tapa̱xahuama̱na tahuila̱na nac ixpu̱tahui ̱lhcán ni ̱ma̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t Dios. 30 Aná lhu̱ hua cristianos tí  













ca̱lakmakancán juú ca̱quilhtamacú ixpakstá̱n ca̱maca̱ncán, aná pu̱ la ama̱ca ca̱ma̱xqui ̱cán ixpu̱tahui ̱lhcán; y tí ca̱ma̱pu̱ li ̱cán juú ca̱quilhtamacú pu̱ la ca̱ma̱xqui ̱cán ixpu̱tahui ̱lhcán, aná ixpakstá̱n ama̱ca ca̱maca̱ncán. Jesús laktasá Jerusalén la̱ta li ̱puhuán ixnacú (Mt. 23.37‑39)

31 Makapitzi

fari ̱seos talákchilh Jesús y tahuánilh: ―Cataxtu capit a̱lacatunu porque rey Herodes makni ̱putumá̱n. 32 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Capítit huaniyá̱tit namá mañoso chixcú xlacata chí y cha̱lí cca̱tamacxtuma nahuán tlajananí ̱n xmacnicán cristianos y cca̱ma̱ksa̱ní ta̱tatlaní ̱n pero ni ̱ ccatzí para tu̱ xama clako̱ni ̱t nahuán quintascújut. 33 Porque tamaclacasquiní naclakchá̱n tijia ni ̱ma̱ clactanu̱ ni ̱t chí, cha̱lí, li ̱tu̱ xama porque hua̱k lactali ̱pa̱u profetas tama̱kantaxtí ca̱makni ̱cán nac Jerusalén. 34 Jesús lakaputzako̱lh ixnacú y chuné chihuí ̱nalh: ―¡Jerusalén! ¡Koxita quinca̱chiqui ̱n Jerusalén! Juú ca̱makni ̱cani ̱t hua̱k lactali ̱pa̱u profetas y ca̱ctalali ̱ncán lacchixcuhuí ̱n tí ca̱ma̱lakacha̱ni ̱t Dios namakta̱yayá̱n. Ni ̱ caj maktum aquit cca̱ma̱makstokpútulh quincamán xala jaé ca̱chiquí ̱n, na̱ chuná la̱ tantum cha̱t xti ̱la̱n ca̱ma̱makstoka itskatá̱n ca̱pa̱tanú y lacatum ca̱ta̱tahuilá. ¡Xlacán ni ̱ tama̱tlá̱ni ̱lh tú cca̱ma̱lacnú̱ nilh! 35 Pero talaktzanka̱ni ̱t porque yaj  







171

SAN LUCAS 13​, ​14

maka̱s tzanká acxni hua̱k ákxtaka ama̱ca ca̱k xtakmakancán. Y cca̱huaniyá̱n, yaj amá̱n quila̱cxilá̱u asta xní nachá̱n quilhtamacú huixín naquila̱maklhti ̱naná̱u y nahuaná̱tit: “Clakachixcuhui ̱yá̱u namá chixcú tí ma̱lakacha̱ni ̱t Quimpu̱chinacán.”

14

Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum chixcú mi ̱ma̱ ixlaccuni ̱t

Maktum quilhtamacú acxni ni ̱tí itscuja, Jesús alh hua̱yán nac ixchic cha̱tum xapuxcu fariseo. Pero makapitzi ixtascalima̱na 2 para nama̱ksa̱ní cha̱tum chixcú ni ̱ma̱ ixlaccuni ̱t y aná ixyá lacatzú. 3 Xlá ixcatzí ixtalacpuhua̱ncán y ca̱kalasquínilh amá fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos: ―¿Puhuaná̱tit huixín mini ̱ní ma̱ksa̱ni ̱cán, o ni ̱ ma̱ksa̱ni ̱cán cha̱tum chixcú acxni li ̱huancán tí nascuja? 4 Como xlacán ni ̱ takálhti ̱lh, Jesús li ̱macxámalh ixmacán amá ta̱tatlá y tuncán aksá̱nalh; a̱stá̱n huánilh caalh nac ixchic. 5 Pero amá ixma̱kantaxti ̱nani ̱n ixley Moisés ca̱kalasquínilh: ―¿Huixín ni ̱ tatza̱lh piná̱tit ma̱cutuyá̱tit xlacata ni ̱ cani ̱lh tantum miburrojcán o mihua̱caxcán para pa̱tastá nac aktum pozo namá chichiní acxni li ̱huancán tí nascuja? 6 Xlacán ni ̱ para chú takálhti ̱lh ixtachihuí ̱n.  









Tí tlahuá li ̱lakastá̱n caca̱ta̱huá̱yalh tí ni ̱lá taxokoní

7 Jesús

ca̱li ̱lacahuá̱nalh xa̱makapitzi lacchixcuhuí ̱n la̱ ixtaputzá lactla̱n pu̱táhui ̱lh nac

mesa ní ixama tahua̱yán. Xlá ca̱huánilh jaé takalhchihuí ̱n: 8 ―Aquit cca̱huaniyá̱n, acxni pina nac aktum pu̱tamakaxtokni, ni ̱ caputza tahuilaya nac tla̱n pu̱táhui ̱lh porque qué tal para chin cha̱tum ma̱s tali ̱pa̱u que huix. 9 Entonces xapu̱chiná nahuaniyá̱n: “Catlahua li ̱tlá̱n catake̱nu y cama̱xqui mimpu̱táhui ̱lh jaé chixcú.” ¡Snu̱ n li ̱ma̱xaná naqui ̱taxtuniyá̱n la̱ta tzamacán napina tahuilaya hasta ixpakstá̱n! 10 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n huix siempre catahuila hasta ixpakstá̱n pu̱táhui ̱lh y xapu̱china ákxtaka acxni na̱cxilá̱n naminá̱n huaniyá̱n: “Amigo, catalacatzu̱ hui, juú huí ma̱s tla̱n pu̱táhui ̱lh milacata.” Chuná hua̱k tí tahuila̱na nac mesa nata̱cxila la̱ li ̱pa̱huaná̱n xapu̱chiná. 11 Aquit cca̱huaniyá̱n, amá tí ixacstu lactaxtú tali ̱pa̱u ama̱ca makxtakcán hasta ixpakstá̱n, y amá tí acs tamakxtaka ni ̱ lactlancán ama̱ca ma̱xqui ̱cán tla̱n ixpu̱táhui ̱lh. 12 A̱ stá̱n ta̱chihuí ̱nalh amá fariseo tí ixuanini ̱t caalh hua̱yán nac ixchic: ―Acxni natlahuaya li ̱lakastá̱n, ni ̱ caca̱huani catámilh xalacricos mivecinos, xalactali ̱pa̱u miamigos, minata̱camán, o mili ̱talakapasni, porque xlacán na̱ natata̱hua̱yaná̱n y chuná nataxokoniyá̱n. 13 Huix acxni tlahuaya li ̱lakastá̱n ma̱s macuaniyá̱n caca̱ta̱huá̱yanti pobres, tí ni ̱tú takalhí, tí lakatzí ̱n y tí tatakalhi ̱ni ̱t nac ixmacxpa̱ncán o nac ixcha̱xpa̱ncán ni ̱lá tascuja. 14 Huix capa̱xahua ni ̱ ca̱katúyunti para ni ̱ lá taxokoniyá̱n, pero Dios acxilhmá̱n y hua̱k ama  













172

SAN LUCAS 14 lakapu̱ xokoniyá̱n amá quilhtamacú acxni naca̱ma̱lacastacuaní ixcamán tí ca̱lacsacni ̱t. Cha̱tum chixcú ma̱makaxtoka ixkahuasa y ni ̱ talakmín ixamigos 15 Cha̱t um

chixcú tí ixtahua̱yama̱na nac mesa acxni káxmatli jaé tachihuí ̱n huá: ―Ama pa̱xahuá ni ̱ ama aktuyún namá cristiano tí tla̱n naca̱ta̱hua̱yán tí natachá̱n nac akapu̱ n ixpa̱xtu̱ n Dios. 16 Pero Jesús chuné kálhti ̱lh: ―Cha̱tum chixcú tláhualh li ̱lakastá̱n, ca̱ma̱lakachá̱nilh tachihuí ̱n catámilh hua̱k xalactali ̱pa̱u ixamigos. 17 Acxni ixca̱xlako̱ni ̱t tahuá huánilh ixtasa̱cua caalh ca̱huaní amá lacchixcuhuí ̱n xlacata catamilhá tahua̱yán porque ixca̱xlako̱ni ̱ttá tahuá. 18 Pero xlacán tzúculh tataquilhtla̱ní xlacata ni ̱ lá ixtaán. Cha̱tum kalhtí ̱nalh: “Apenas ctamá̱hualh quinca̱quihuí ̱n y cama acxila, huá ni ̱ lá cli ̱án.” 19 Xa̱cha̱tum huá: “Apenas ctama̱huani ̱t tanquitzis quihuá̱cax cama ca̱li ̱cxila para tla̱n tacha̱lhca̱tnán. Quima̱tzanke̱nani ni ̱ lá can.” 20 A̱ cha̱tum huá: “Apenas ctamakaxtokni ̱t y huá xlacata ni ̱ lá cli ̱án nac fiesta.” 21 Amá tasa̱cua táspitli y li ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh ixpatrón la̱ ixtakalhti ̱ni ̱t amá ixamigos. Xlá li ̱cuánit sí ̱tzi ̱lh y li ̱ma̱páksi ̱lh ixtasa̱cua: “Capit nac ca̱lactijyí ̱n y nac li ̱tamá̱u xala ca̱chiquí ̱n y caca̱huani catámilh nac fiesta tí pobres ni ̱tú takalhí, tí ni ̱ lá tacha̱lhca̱tnán, tí lakatzí ̱n y tí ni ̱ lá tatla̱huán.” 22 Jaé tasa̱cua  













ca̱lí ̱milh nac fiesta hua̱k cristianos tí ca̱táka̱sli cani ̱huá, pero todavía kalhtá̱xtulh lhu̱ hua pu̱táhui ̱lh. 23 Ixpatrón huanipá: “Chí capit nac ca̱lactijyí ̱n y ana ní tzamacán y caca̱ktlakahuaca hua̱k cristianos tí ca̱taka̱sa y ca̱cxila catámilh quintata̱pa̱xahuá nac quiákxtaka. 24 ¡Yaj clacasquín catámilh tahua̱yán namá quiamigos ni ̱ma̱ xacca̱ma̱tunujnini ̱t ixpu̱tahui ̱lhcán nac quiákxtaka!”  



Tí takoké Jesús ca̱ktzónksualh la̱ta tú kalhí

25 Como

lhu̱ hua cristianos ixtatakoké cha̱li cha̱lí maktum ca̱huánilh: 26 ―Amá cristiano tí quintakokeputún li ̱tanu̱putún quidiscípulo, tamaclacasquiní naca̱li ̱makxtaka acxni tamaclacasquiní ixti ̱cú, ixna̱na, ixta̱cha̱t, ixcamán, ixnata̱camán, y ni ̱ para ixli ̱stacni calakcátzalh para makatzanká caj quilacata. 27 Porque aquit huata cli ̱macá̱n quidiscípulo amá cristiano tí li ̱tamakxtaka akxtakajnán quilacata la̱ cacúcalh aktum culu̱s. 28 ’Amá tí quintakokeputún pu̱la tla̱n calacapa̱stácnalh para ma̱tla̱ní tú cma̱lacnú na̱ chuná la̱ acxni cha̱tum chixcú tlahuaputún aktum ákxtaka, pu̱la tla̱n pu̱tlaké ixtumi ̱n para accha̱ní nali ̱ma̱sputú. 29 Pues para huata ma̱tzuquí xacimiento y ni ̱ tlahuakó xala ta̱lhmá̱n, hua̱k xa̱makapitzi acxni nata̱cxila chuné natali ̱kalhkama̱nán: 30 “Namá chixcú ma̱tzúqui ̱lh ixchic, pero ni ̱ lá ma̱sputú.” 31 ’Na̱ cca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n jaé takalhchihuí ̱n: ¿Puhuaná̱tit huixín  











173

SAN LUCAS 14​, ​15

cha̱tum rey sok ta̱ra̱nica ixenemigo para huata kalhí cha̱ca̱u mi ̱lh soldados y xa̱cha̱tum rey kalhí cha̱puxum mi ̱lh soldados? Pu̱ la lacpuhuán para tla̱n nata̱yaní; 32 para ni ̱ macxpa̱chá̱n la̱ta ya̱ chin xa̱cha̱tum rey ca̱ma̱lakachá makapitzi soldados xlacata natalacca̱xlá ni ̱ catará̱nicli. 33 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n amá tí li ̱tanu̱putún quidiscípulo pu̱ la cali ̱mákxtakli li ̱puhuán la̱ta tú kalhí ca̱quilhtamacú xlacata aquit nacma̱xquí tú nali ̱ta̱yaní.  



Mátzat ni ̱ma̱ ni ̱ ma̱skoke̱nán makancán (Mt. 5.13; Mr. 9.50)

34 Huixín

catzi ̱yá̱tit mátzat macuán li ̱ma̱skoke̱nancán, pero para namá mátzat makatzanká ixli ̱skoke̱n, ¿tucu li ̱macuán? 35 Ni ̱ para ixli ̱ca̱xtlahuacan tíyat macuán, ni ̱ para li ̱ta̱tlahuacán abono. ¡Ahuata makancán! Na̱ chuná tla̱n ca̱qui ̱taxtuniyá̱n huixín huá cca̱li ̱huaniyá̱n tí kalhí ixteké̱n cama̱kachákxi ̱lh tú cca̱huanimá̱n.  

Tí makatzanká ixborrego y taka̱sa ma̱s pa̱xahuá

15

(Mt. 18.10‑14)

A na ní ixakchihui ̱nán Jesús ixtamín takaxmata ixma̱lakaxoke̱nani ̱n tumi ̱n y tí ixca̱li ̱ma̱nu̱cán tzaca̱tnaní ̱n porque ni ̱ ixtama̱kantaxtí hua̱k ixley Moisés. 2 Ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y fariseos tí scarancua ixtama̱kantaxtí ixley Moisés ixtali ̱chihui ̱nán Jesús: ―¿Hua̱na ca̱ta̱talakxtumí namá chixcú tí takalhí tala̱kalhí ̱n y hasta ca̱ta̱hua̱yán?  

3 Xlá

ca̱huánilh jaé takalhchihuí ̱n xlacata natama̱kachakxí hua̱nchi ixca̱ta̱talakxtumí amá cristianos: 4 ―Para cha̱t um chixcú kalhí aktum ciento ixborrego y maktum makatzanká tantum, xlá lacatum ca̱makxtaka noventa y nueve ixborrego y lacapala tzucú lacaputzá amá ni ̱ma̱ tzánka̱lh hasta xní nama̱noklhú. 5 Y acxni qui ̱taka̱sa snu̱ n li ̱pa̱xahuá hasta akxpakatahuacalí ̱n. 6 Acxni cha̱n nac ixchic, ca̱ma̱makstoka ixamigos ixvecinos y ca̱huaní: “Caquila̱ta̱pa̱xahuáu porque ctáka̱sli quiborrego ni ̱ma̱ xacmakatzanka̱ni ̱t.” 7 Pues na̱ chuná qui ̱taxtú nac akapú̱ n para juú ca̱quilhtamacú talama̱na aktum ciento cristianos y cha̱tum chipá ni ̱ tla̱n tijia, acxni lakxta̱palí ixlatáma̱t y li ̱pa̱huampará Dios nac akapú̱ n ma̱s li ̱pa̱xahuacán jaé chixcú que xa̱makapitzi cristianos ni ̱ma̱ ni ̱ ta̱ktzánka̱lh. 8 ’Na̱ cca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n jaé takalhchihuí ̱n: Para cha̱tum pusca̱t kalhí maccá̱u lactzu̱ tumi ̱n xla plata, acxni makatzanká mactum lacapala ma̱pasí ixpu̱skon y tzucú lactilhnán nac ixchic, quilhpa̱xtum ca̱palha hasta xní qui ̱taka̱sa tú makatzánka̱lh. 9 Entonces ca̱huaní ixamigos ixvecinos: “Quila̱ta̱pa̱xahuáu porque ctáka̱sli mactum quintumi ̱n ni ̱ma̱ xacmakatzanka̱ni ̱t.” 10 Na̱ chuná tapa̱xahuá ángeles xalac akapú̱n acxni cha̱tum li ̱xcájnit chixcú lakxta̱palí ixlatáma̱t.  













Cha̱tum kahuasa akxtakmakán ixti ̱cú y qui ̱taspita ixli ̱maka̱s

11 Jesús

ixlacasquín tla̱n catama̱kachákxi ̱lh tú

174

SAN LUCAS 15 ixca̱ma̱si ̱niputún y ca̱li ̱huanipá jaé takalhchihuí ̱n: ―Cha̱tum chixcú ixca̱kalhí cha̱tuy ixlakkahuasán. 12 Maktum xatajó ixkahuasa huánilh: “Ta̱ta, la̱ta lapa̱tcú clacasquín quima̱xqui quiherencia ni ̱ma̱ quintoca̱rlí.” Amá ko̱lú ma̱tlá̱ni ̱lh y ca̱ma̱xqui ̱lh ixlakkahuasán ixherenciajcán. 13 Ni ̱ ixli ̱maka̱s amá xatajo ixkahuasa sta̱ko̱lh la̱ta tú maklhtí ̱nalh y alh makat pu̱latama̱n. Aná li ̱pa̱xáu tzúculh lakasta̱nán, chu̱ta cati ̱huá ca̱li ̱lactlahuako̱lh hua̱k ixtumi ̱n. 14 Acxni makásputli ixtumi ̱n amá pu̱latama̱n milh tatzíncsnit y tzúculh akxtakajnán porque ni ̱ xkalhí tú nali ̱hua̱yán. 15 Alh maksquín tascújut cha̱t um chixcú xala amá pu̱latama̱n y xlá ma̱lakácha̱lh nac ixca̱tucuxtu xlacata namaktakalhní ixpaxni. 16 Xlá istzincsa hasta ixca̱makuaputún ixtahuajcán paxni ni ̱ma̱ ixca̱ma̱hui ̱cán huanicán “algarrobas”, pero ni ̱tí ixli ̱makxtaka cali ̱huá̱yalh. 17 ’Alh quilhtamacú y tzúculh lacpuhuán: “Nac ixchic quinti ̱cú hua̱k tasa̱cua takalhí tú tali ̱hua̱yán hasta ca̱kalhta̱xtuní y aquit juú ctzincsni ̱ma ni ̱ ckalhí tú nacuá. 18 Para xactáspitli nac quínchic xacuánilh quinti ̱cú: Ta̱ta, lhu̱ hua quintala̱kalhí ̱n cli ̱makali ̱puhuani ̱t Dios nac akapú̱ n y na̱ chuná huix cmakali ̱puhuani ̱tán, 19 huá xlacata yaj clacasquín caquili ̱ma̱nu la̱ minkahuasa, caquinta̱latapa la̱ cha̱tum mintasa̱cua.” 20 ’Xli ̱ca̱na amá kahuasa taxtutá̱qui ̱lh táspitli nac ixchic ní ixlama ixti ̱cú. Alaktzú istzanka̱ní  

















nachá̱n acxni ácxilhli ixti ̱cú y tatza̱lh milh lakapa̱xtoka. Akapíxti ̱lh lacáspu̱tli ixkahuasa; ¡snu̱ n li ̱lakapútzalh tú ixpa̱xtokni ̱t ixkahuasa! 21 Xlá huánilh ixti ̱cú: “Ta̱ta, lhu̱ hua quintala̱kalhí ̱n cli ̱makali ̱puhuani ̱t Dios nac akapú̱ n na̱ chuná huix lhu̱ hua tú cli ̱makali ̱puhuani ̱tán; yaj quimini ̱ní naquili ̱ma̱nu̱ya la̱ minkahuasa.” 22 Pero amá ko̱lú ca̱huánilh ixtasa̱cua: “Lacapala cama̱lheké̱tit quinkahuasa xatla̱n lháka̱t ni ̱ma̱ taka̱sá̱tit, cama̱makanú̱tit aktum anillo y cahuili ̱nítit ixtatu̱ nu nac ixtujún. 23 Na̱ camakní ̱tit tantum ma̱s xakon quihuá̱cax porque amá̱n tlahuayá̱u li ̱lakastá̱n amá̱n li ̱pa̱xahuayá̱u 24 quinkahuasa ni ̱ma̱ lacastacuanamparani ̱t, pues aquit xacli ̱kalhí la̱ xaní ̱n porque istzanka̱ni ̱t y chí ctaka̱sparani ̱t.” Ni ̱ para maka̱s tzúculh li ̱lakastá̱n nac ixchic amá ko̱lú. 25 ’Xapuxcu ixkahuasa ixani ̱t scuja ca̱tucuxtu, acxni táspitli ixcha̱majá nac ixchic, káxmatli ixtlaknama̱ca li ̱pa̱xáu ixlama tantlí ̱n. 26 Tuncán kalasquínilh cha̱tum tasa̱cua: “¿Hua̱nchi lama li ̱lakastá̱n?” 27 Xlá kálhti ̱lh: “Porque taspitni ̱t minta̱cam ni ̱ma̱ istzanka̱ni ̱t y ni ̱tú lanini ̱t huá xlacata minti ̱cú li ̱ma̱makni ̱ní ̱nalh xakon ixuá̱cax.” 28 Xlá li ̱cuánit sí ̱tzi ̱lh y ni ̱ tanu̱pútulh nac fiesta. Ixti ̱cú táxtulh y maklhu̱ hua huánilh catánu̱ lh. 29 Pero xlá kálhti ̱lh ixti ̱cú: “Aquit cta̱scujni ̱tán lhu̱ hua ca̱ta, siempre ckaxmatni ̱t tú quili ̱ma̱paksi ̱ya, pero ni ̱cxni quima̱xqui ̱ni ̱ta ca̱na̱ tantum actzu borrego xlacata nacmakní y  

















175

SAN LUCAS 15​, ​16

nacca̱ta̱pa̱xahuá quiamigos. 30 Pero chí acxni lakchiná̱n quintajó tí ca̱li ̱lactlahuako̱lh ixtumi ̱n cati ̱huá lacchaján, huix makni ̱ya xakon huá̱cax xlacata natlahuaniya li ̱lakastá̱n.” 31 ’Amá xati ̱cú kálhti ̱lh: “Tla̱n calacpúhuanti, ti ̱cu, huix siempre quinta̱latapa̱ni ̱ta y la̱ta tú ckalhí hua̱k tla̱n ma̱paksi ̱ya. 32 Pero mintajó la̱ xaní ̱n ixlama y chí lacastacuanani ̱t; istzanka̱ni ̱t y chí tasi ̱parani ̱t. ¡Yaj cata̱klhu̱ hui, cali ̱pa̱xahuahuí la̱ táspitli mintajó!”  





Tí cuentaja actzú tumi ̱n na̱ cuentaja lhu̱ hua tumi ̱n

16

Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos jaé takalhchihuí ̱n: ―Cha̱tum rico chixcú ixkalhí xapuxcu ixtasa̱cua tí ixmaktakalhní ixtascújut y la̱ta tú ixma̱paksí. Pero maktum tzucuca huanicán xlacata amá tasa̱cua ixacma̱xtuma tumi ̱n. 2 Xlá tasánilh y huánilh: “¿Xli ̱ca̱na la̱ quihuanicán xlacata huix acma̱xtúpa̱t tumi ̱n? Chí tuncán caquintlahuani cuenta la̱ta tú ckalhí porque yaj camá̱n li ̱ma̱nu̱yá̱n xapuxcu quintasa̱cua tí quiscujní.” 3 ’Jaé tasa̱cua tzúculh lacpuhuán: “¿Tucu cama tlahuá para quimpatrón quimaklhtí quintascújut? Aquit yaj ckalhí li ̱tlihueke nacli ̱cha̱lhca̱tnán palha tascújut, y cma̱xanán para nacsquihua̱yán. 4 Pero ccatzi ̱yá tú cama tlahuá, cama ca̱ta̱lacca̱xlá namá lacchixcuhuí ̱n tí tali ̱ní tumi ̱n quimpatrón xlacata acxni naquimaklhti ̱cán quintascújut tla̱n naquintamakta̱yá xlacán.”  





5 ’Chuná

amá tzúculh ca̱tasaní tí ixtali ̱ní ixpatrón. Xla̱huán kalasquínilh: “Huix, ¿niculá li ̱piniya quimpatrón?” 6 Amá chixcú kálhtílh: “Aquit cli ̱ní aktum ciento barril xla aceite.” Amá tasa̱cua huánilh: “Xli ̱ca̱na, uchu huí mirecibo ni ̱ma̱ firmarli, pero calácxti ̱tti y catlahua tunu ana ní ma̱luloka xlacata li ̱piniya íta̱t ciento huitiyá.” 7 Acxni chilh xa̱cha̱tum na̱ kalasquínilh niculá ixlí ̱n, y xlá kalhtí ̱nalh ixlí ̱n ixpatrón aktum ciento cúxta̱lh xla trigo. Entonces huánilh: “Xli ̱ca̱na chú huan nac recibo ni ̱ma̱ firmarli, pero chí catlahua tunu recibo xlacata huata li ̱pina íta̱t ciento a̱puxumacá̱u cúxta̱lh.” 8 Amá patrón hasta cá̱cni ̱lh ixli ̱skalala amá ni ̱ tla̱n ixtasa̱cua la̱ ixlacputzani ̱t tla̱n nalatamá a̱stá̱n. Jesús ca̱huaniko̱lh ixdiscípulos: ―Jaé takalhchihuí ̱n tla̱n li ̱ma̱kachakxi ̱yá̱tit xlacata cristianos xala ca̱quilhtamacú tama̱xtú liakskalala acxni talacputzá la̱ natatlahuá tú ni ̱ tla̱n hasta tamakatlajá tí tali ̱pa̱huán Dios. 9 Huixín na̱ chuná ca̱macama̱xqui ̱cani ̱tántit tú namaktakalhá̱tit ca̱quilhtamacú; pues cali ̱putzátit tú kalhi ̱yá̱tit amigos tí naca̱maklhti ̱naná̱n a̱stá̱n nac akapú̱ n acxni nalakó tú ca̱macama̱xqui ̱cani ̱tántit nacuentajá̱tit. 10 Porque amá tí macama̱xqui ̱cán actzú tascújut y cuentaja, acxni macama̱xqui ̱cán lhu̱ hua tascújut na̱ chuná cuentaja. Pero amá tí ni ̱ cuentaja actzú tascújut na̱ chuná ni ̱ maktakalha acxni ma̱xqui ̱cán lhu̱ hua  









176

SAN LUCAS 16 tascújut. 11 Para huixín ni ̱ tancs maktakalhá̱tit la̱ ca̱mini ̱niyá̱n actzú tú ca̱macama̱xqui ̱cani ̱tántit nakalhi ̱yá̱tit ca̱quilhtamacú, ¿niculá naca̱ma̱xqui ̱yá̱n Dios laclanca ixtalacpuhuá̱n ni ̱ma̱ laclhca̱ni ̱t? 12 Chuna li ̱tum para huixín ni ̱ maktakalhá̱tit tú ni ̱ milacán ca̱macama̱xqui ̱ni ̱tán Dios nacuentajniyá̱tit, ¿niculá naca̱macama̱xqui ̱yá̱n tú laclhca̱ni ̱t ama ca̱toca̱rli ̱yá̱n huixín? 13 Chí cca̱huaniyá̱n, cha̱tum tasa̱cua ni ̱ lá ca̱macuaní cha̱tuy patrón porque cha̱tum nalakalhamán y xa̱cha̱tum nasi ̱tzi ̱ní; natlahuá tú li ̱ma̱paksí cha̱tum y na̱kskahuí xa̱cha̱tum. Aquit clacasquín cama̱kachakxí ̱tit: cha̱tum chixcú ni ̱ lá li ̱pa̱huán Dios ixli ̱hua̱k ixnacú, y pi ̱huá quilhtamacú li ̱pa̱huán ixtumi ̱n ma̱s na̱ tla̱n namakta̱yá.

nakaxpatá̱tit ixley Moisés y tú tatzokni ̱t profetas. Pero Juan ma̱tzuqui ̱lhá li ̱chihui ̱nán la̱ Dios ma̱lacnú ca̱ma̱paksi ̱putún cristianos ca̱quilhtamacú y la̱ta amá quilhtamacú lhu̱ hua cristianos tatzaksama̱na tatanú nac ixtapáksi ̱t Dios. 17 Aquit cca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n xlacata akapú̱ n y ca̱quilhtamacú tla̱n talaksputa pero tú lactzu lactzú laclhca̱ni ̱t Dios ni ̱ ama li ̱tamakxtaka ni ̱ ama kantaxtú. 18 Huixín lacsacxtuyá̱tit nac ixley Moisés tú ca̱mini ̱niyá̱n porque ma̱tla̱ni ̱yá̱tit cha̱tum chixcú camákxtakli ixta̱cha̱t y cata̱tamakáxtokli tunu pusca̱t, pero namá chixcú tlahuá tala̱kalhí ̱n ixlacatí ̱n Dios. Na̱ chuná amá tí ta̱tamakaxtoka pusca̱t ni ̱ma̱ makxtakni ̱t ixta̱ko̱lú na̱ tlahuá tala̱kalhí ̱n ixlacatí ̱n Dios.

Jesús ca̱lacaquilhní ixma̱kantaxti ̱naní ̱n ixley Moisés

Xatakalhchihuí ̱n cha̱tum rico y cha̱tum pobre huanicán Lázaro







(Mt. 19.1‑12; Mr. 10.1‑12)

14 Makapitzi

ixma̱kantaxti ̱nani ̱n ixley Moisés tí takáxmatli ixtachihuí ̱n tzúculh tali ̱kalhkama̱nán Jesús porque xlacán snu̱ n ixtalakatí takalhí tumi ̱n. 15 Jesús ca̱huánilh: ―Huixín ixma̱kantaxti ̱naní ̱n ixley Moisés ixlacati ̱ncán cristianos lacputzayá̱tit caca̱li ̱kalhi ̱cántit lactlá̱n lacchixcuhuí ̱n, pero Dios lakapasa ixkasatcán minacujcán. Porque tú puhuaná̱tit huixín ca̱macuaniyá̱n tlahuayá̱tit ixlacatí ̱n Dios, Dios ni ̱ ca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n tla̱n tú tlahuayátit, ¡lakmakán! 16 Acxni Juan Bautista ya̱ istzucú ixli ̱chihui ̱nán Dios ixca̱mini ̱niyá̱n  







19 Jesús

na̱ ca̱huánilh: ―Maktum latáma̱lh cha̱tum rico chixcú ni ̱ma̱ hua̱k ixkalhí ni ̱tú istzanka̱ní; tla̱n ixlhaka̱nán y tza̱pu ixtlahuá li ̱lakastá̱n. 20 Amá nac ca̱chiquí ̱n na̱ ixlama cha̱tum pobre ixuanicán Lázaro, snu̱ n ixta̱tatlá, ixtahuilá ca̱tiyatni lacatzú nac puhui ̱lhta ixchic amá rico 21 xlacata naca̱huati ̱lhá katxtakma ni ̱ma̱ ixtapa̱tastá nac mesa; lactzú chichí ixtama̱lacatzuhuí hasta ixtamacslipí. 22 ’Cha̱lh quilhtamacú ni ̱lh Lázaro y ángeles táli ̱lh nac ixpu̱táhui ̱lh Abraham ni ̱ma̱ ixma̱xqui ̱ni ̱t Dios. Ni ̱ ixli ̱maka̱s amá rico na̱ ni ̱lh y muju̱ca. 23 Nac ixpu̱ latama̱ncán  







177

SAN LUCAS 16​, ​17

ni ̱n ní ixakxtakajnama amá rico talacayá̱hualh ácxilhli Lázaro li ̱pa̱xáu ixlama nac ixpu̱táhui ̱lh Abraham. 24 Y ma̱ktási ̱lh: “Ta̱ta Abraham, ¡caquilakalhámanti! Cama̱lakacha Lázaro namín quima̱cahui ̱ní ca̱na tziná ixquincán quisi ̱máka̱t porque yaj lá cta̱lá la̱ cakxtakajnama juú nac lhcúya̱t.” 25 Pero Abraham kálhti ̱lh: “Cá̱ksanti huix la̱ li ̱pa̱xáu ixlápa̱t nac ca̱quilhtamacú y Lázaro ni ̱tú ixkalhí. Chí juú talakxta̱pali ̱ni ̱t, huix akxtakajnámpa̱t y Lázaro li ̱pa̱xáu lama. 26 Xa̱huá tí talama̱na juú ni ̱ lá ta̱ksputza̱lá tú quinca̱ma̱pitziyá̱n, y ni ̱ lá ta̱na̱chá ní tanú̱pa̱t, y tí talama̱na nanú na̱ ni ̱ lá ta̱ksputza̱lá tú quinca̱ma̱pitziyá̱n y ni ̱ lá tamín juú.” 27 ’Amá chixcú huanipá: “Para ni ̱ lá tlahuaya tú cuaniyán siquiera cama̱lakacha nac ixchic quinti ̱cú, 28 porque cca̱kalhí cha̱quitzis quinata̱camán y clacasquín caca̱huanica catalakxta̱páli ̱lh ixlatama̱tcán xlacata ni ̱ natamín ta̱k xtakajnán juú la̱ aquit.” 29 Xlá kalhti ̱pá: “Para xlacán talakxta̱pali ̱putún ixlatama̱tcán cata̱kahuá̱nalh tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios pues Moisés y profetas hua̱k tatzokni ̱t nac Escrituras. ¡Catakáxmatli para talacasquín!” 30 Amá rico kalhtí ̱nalh: “¡Tó! Ni ̱ ama takaxmata, ta̱ta Abraham, porque ni ̱ ta̱kahuanán tú tali ̱kalhtahuaká. Pero para ixca̱lákalh cha̱tum chixcú tí talakapasa y maká̱n ni ̱ni ̱t, xlacán ixtalakxta̱páli ̱lh ixlatama̱tcán.” 31 Abraham huaniko̱lh amá rico chixcú: “Ma̱squi ixca̱lákalh cha̱tum ni ̱n ni ̱ para chú tamá̱n ta̱kahua̱nán.  















Moisés y lhu̱ hua profetas taqui ̱lani ̱t y ni ̱ takaxmata.” Cha̱tum chixcú cama̱tzanke̱nánilh ixta̱cristiano

17

(Mt. 18.6‑7, 21‑22; Mr. 9.42)

Maktum Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Juú nac ca̱quilhtamacú siempre talama̱na nahuán tí tama̱tlahui ̱nán tala̱kalhí ̱n, pero ¡koxitá namá chixcú tí ca̱ma̱laktzanke̱ní ixtalacapa̱stacnicán catatzacá̱tnalh tí tzucuni ̱t quintali ̱pa̱huán! 2 Ma̱s ixmacuánilh para ixli ̱pixchi ̱ca aktum lanca chíhuix xla molino ixmuju̱ca nac pupunú xlacata namu̱ xtú que lacputzá ca̱ma̱tlahuí tala̱kalhí ̱n namá tí tzucuni ̱t quintali ̱pa̱huán. 3 Tla̱n calacputzátit catlahuátit tú ma̱s ca̱mini ̱niyá̱n. Para minta̱cam tlahuaniyá̱n tú ni ̱ tlá̱n cakahuani, y para lakxta̱palí ixkásat, ¡cama̱tzanke̱nani tú tlahuanín! 4 Para aktum chichiní makasi ̱tzi ̱yá̱n maktujún y makatunu huaniyá̱n cama̱tzanke̱nani yaj chú amá̱n tlahuayá̱n, huix cama̱tzanke̱nani tú tlahuanín. 5 Maktum ixapóstoles tamáksquilh Jesús: ―Quimpu̱chinacán, quila̱ma̱si ̱níu la̱ nacca̱najlayá̱u tú tla̱n tlahuá Dios. 6 Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Para huixín ixca̱najlátit ixli ̱hua̱k mintapuhua̱ncán Dios ama tlahuá tú maksquiná̱tit ma̱squi caj actzú la̱ ixtalhtzi aktum a̱cuncali ̱n ixli ̱lanca, tla̱n ixuanítit katum quihui: “Catake̱nu ní ya̱t y cataju nac pupunú”, y namá quihui xli ̱ca̱na ixca̱kaxmatnín. 7 ’Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata cha̱t um tasa̱cua acxni qui ̱scujkó ixca̱tucuxtu  











178

SAN LUCAS 17 ixpatrón o qui ̱maktakálhnilh ixquitzistancaní ̱n, acxni taspita, ni ̱ capuhuántit huaní ixpatrón: “Catanu, cahuá̱yanti tuncán.” 8 Cha̱ huaní ixpatrón: “Casokti catalakxtúnanti y catlahua quili ̱hualhtata xlacata nacua̱yán. Y la̱ nacualhtatakó entonces na̱ natzucuya hua̱yana huix.” 9 Ma̱squi namá tasa̱cua ma̱s scujni ̱t, ni ̱ capuhuántit pa̱xcatcatzi ̱nicán tú tlahuani ̱t pues huata ma̱kantaxti ̱ni ̱t ixtascújut ni ̱ma̱ li ̱tanu̱ ni ̱t. 10 Aquit cca̱huaniyá̱n para Dios ca̱ma̱macqui ̱yá̱n aktum tascújut y huixín tlahuayá̱tit, ni ̱ capuhuántit ma̱s lactali ̱pa̱u ama ca̱li ̱maca̱ná̱n porque huata tlahuani ̱tántit ixtascújut ni ̱ma̱ ca̱mini ̱niyá̱n.  





Jesús ca̱ma̱ke̱nu̱ ní lepra tá̱tat cha̱cá̱u lacchixcuhuí ̱n

11 Jesús

ti ̱tum ixyá nac tijia nachá̱n nac Jerusalén ca̱ti ̱lakatzá̱lalh pu̱latama̱n Samaria y Galilea. 12 Acxni cha̱lh nac aktum actzú ca̱chiquí ̱n tá̱cxilhli cha̱cá̱u lacchixuhuí ̱n tí ixtakalhí lepra tá̱tat. 13 La̱ta li ̱lakamákat tama̱ktási ̱lh: ―¡Maestro Jesús! ¡Caquila̱lakalhamáu! ¡Quila̱ma̱ksa̱ní ̱u! 14 Xlá tá̱yalh, acs ca̱lacá̱nilh y ca̱huánilh: ―Tla̱n, pero capítit putzayá̱tit cha̱tum cura tí nama̱luloka ca̱makxtakni ̱tán minta̱tatcán. Tatlá̱hualh lakchú y acxni tamaklhcátzi ̱lh caj la̱ ni ̱tú catake̱nú̱ nilh ixta̱tatcán. 15 Cha̱tum xalac Samaria ixuani ̱t, acxni ácxilhli la̱ aksá̱nalh tzúculh aktasá pa̱xcatcatzi ̱ní Dios la̱ ixma̱ksa̱ni ̱ni ̱t.  







16 Jaé

samaritano tuncán lákalh Jesús, tatzokostánilh hasta talacátalh ca̱tiyatni y huánilh: ―¡Cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱n tú tlahuani ̱ta quilacata! 17 Jesús kálhti ̱lh: ―La̱mpara cha̱cá̱u ixuani ̱tántit, ¿a poco ni ̱ hua̱k ta̱ksa̱nani ̱t? ¿Nicu ta̱lh xa̱makapitzi? 18 ¿Hua̱nchi huata jaé xala mákat chixcú tí ni ̱ judío táspitli pa̱xcatcatzi ̱ní Dios tú tláhualh ixlacata? 19 A̱ stá̱n li ̱ma̱páksi ̱lh amá chixcú: ―Cata̱ya capit li ̱pa̱xáu. Huix aksa̱nani ̱ta porque quili ̱pa̱huani ̱ta tla̱n cma̱ksa̱ni ̱yá̱n.  





Ixtapáksi ̱t Dios ni ̱ tasí la̱ lacatzucú ca̱quilhtamacú (Mt. 24.23‑28, 36‑41)

20 Maktum

quilhtamacú makapitzi ixma̱kantaxti ̱naní ̱n ixley Moisés takalasquínilh Jesús lihua xnicu ixama lacatzucú ixtapáksi ̱t Dios ca̱quilhtamacú. Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Acxni nalacatzucú ixtapáksi ̱t Dios ca̱quilhtamacú ni ̱ lá pa̱t acxilá̱tit la̱ li ̱lacahua̱naná̱tit tú huí ca̱quilhtamacú. 21 Ni ̱ lá tí ama huan: “Juú huí”, o “Anú cácxilhli.” Aquit cca̱huaniyá̱n jaé tachihuí ̱n porque huixín ni ̱ ma̱kachakxi ̱ni ̱tántit xlacata ixtapáksi ̱t Dios ca̱lakchini ̱taná nac milatama̱tcán. 22 A̱ stá̱n ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Ama cha̱n quilhtamacú acxni huixín na̱ pa̱t acxilhputuná̱tit ca̱na makstum la̱ cama ma̱paksi ̱nán aquit Xatalacsacni Chixcú, pero ya̱ lá amá̱n quila̱cxilá̱u. 23 Makapitzi naca̱huaniyá̱n: “Juú chini ̱t Mimpu̱chinacán”, o “Anú cacxilhui lapu̱ lá.” Huixín ni ̱ caca̱najlátit ni ̱ para capítit quila̱lacaputzayá̱u.  





179

SAN LUCAS 17​, ​18

Acxni namín Jesús ca̱quilhtamacú cati ̱huá ama acxila 24 ’Acxni

aquit Xatalacsacni Chixcú nacmín ca̱quilhtamacú ixli ̱maktuy, ni ̱tí ama ta̱kskahuí porque cama taxtuya̱chi na̱ chuná la̱ tasí acxni maklipa cani ̱huá lacacha̱nkó. ¡Aquit cama tasí ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú! 25 Pero pu̱ la lhu̱ hua tú cama liakxtakajnán pues namá cristianos tí talama̱na jaé quilhtamacú ama quintalakmakán. 26 ’Acxni aquit Xatalacsacni Chixcú nacca̱lakchiná̱n ixli ̱maktuy, lhu̱ hua ama ta̱kspulá la̱ ca̱qui ̱taxtúnilh amá cristianos tí ixtalama̱na acxni tilatáma̱lh Noé. 27 Amá cristianos ni ̱tú ixtali ̱puhuán, ixtahua̱yán, ixtakachí, ixtatamakaxtoka, ixtali ̱pa̱xahuá tú ixtakalhí. Ni ̱ para tziná caso tatláhualh tú ca̱huánilh Noé, pero huata táju̱lh nac barco ni ̱ma̱ ixtlahuani ̱t tzúculh tatlancanán, milh spútut y hua̱k tani ̱lo̱lh. 28 Na̱ chuná qui ̱táxtulh nac ca̱chiquí ̱n Sodoma ana ní ixlama Lot. Hua̱k cristianos ixtahua̱yán, ixtakotnán, ixtasta̱nán, ixtatama̱huanán, ixtachana̱nán, ixtachiqui ̱nán. 29 Na̱ ni ̱ taca̱nájlalh tú ca̱li ̱ta̱chihuí ̱nalh Lot, pero huata táxtulh nac Sodoma tzúculh pa̱tastá lhcúya̱t y azufre nac akapú̱ n, hua̱k ca̱makni ̱ko̱lh amá cristianos tí ixtalama̱na nac Sodoma. 30 ’Lhu̱ hua cristianos chuná jaé talama̱naj nahuán acxni nacmimpará ca̱quilhtamacú aquit Xatalacsacni Chixcú. 31 Amá quilhtamacú para cha̱tum cristiano  













ta̱cxtuni ̱t nahuán ixakstí ̱n ixchic, ni ̱ catláhualh fuerza ma̱xtú tú kalhí nac ixchic, la̱ta yá catzá̱lalh. Para cha̱tum cristiano ani ̱t nahuán nac ixca̱tucuxtu, yaj catáspitli nac ixchic tiyá ixlháka̱t. 32 Pues ca̱ksántit la̱ timakatzánka̱lh ixli ̱stacni ixta̱cha̱t Lot caj xlacata ixli ̱puhuán tú ixakxtakmakani ̱t. 33 Porque amá quilhtamacú tí lakcatzán lakma̱xtuputún ixli ̱stacni ama makatzanká, pero tí akxtakmakán li ̱puhuán la̱ta tú kalhí ama lakma̱xtú ixli ̱stacni. 34 ’Amá quilhtamacú para cha̱tuy cristianos talhtatama̱na nac ixpu̱tamacán, cha̱tum ama̱ca lakma̱xtucán y xa̱cha̱tum ama̱ca makxtakcán. 35 Para cha̱tuy lacchaján tasquitima̱na, cha̱tum ama̱ca lakma̱xtucán y xa̱cha̱tum ama̱ca makxtakcán. 36 Para cha̱tuy lacchixcuyuí ̱n tascujma̱na nac ixca̱tucuxtucán, cha̱tum ama̱ca lakma̱xtucán y xa̱cha̱tum ama̱ca makxtakcán. 37 La̱ takaxmatko̱lh ixapóstoles ixtachihuí ̱n takalasquínilh: ―Quimpu̱chinacán, ¿nicu ama̱ca ca̱li ̱ncán jaé tí naca̱lakma̱xtucán? Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Xlacán ama tacatzí nicu na̱ chuná la̱ chu̱ n tataka̱sa xaní ̱n quitzistanca.  











Cha̱tum juez tlahuaní justicia cha̱tum viuda pusca̱t

18

Jesús ixlacasquín catama̱kachákxi ̱lh ixdiscípulos ni ̱ catali ̱mákxtakli takalhtahuakaní Dios ma̱squi ni ̱ sok caca̱má̱xqui ̱lh tú tamaksquín. 2 Ixtalacapa̱stacni  

180

SAN LUCAS 18 ca̱li ̱ta̱ma̱lacastúcnilh jaé takalhchihuí ̱n: ―Nac aktum ca̱chiquí ̱n ixlama cha̱tum juez, ixli ̱lakapascán ni ̱ ixli ̱pa̱huán Dios, ni ̱ para ixca̱lakalhamán cristianos. 3 Na̱ aná ixlama cha̱tum viuda pusca̱t ni ̱ma̱ tza̱pu ixán ta̱chihui ̱nán caca̱stigartláhualh cha̱tum cristiano ni ̱ma̱ siempre ixta̱ra̱slaka. 4 Maka̱s quilhtamacú jaé juez ni ̱ caso tláhualh tú huánilh amá pusca̱t. Pero xlá ni ̱ ixli ̱makxtaka min ta̱chihui ̱nán hasta maktum qui ̱lacpúhualh: “Aquit ni ̱ cli ̱pa̱huán Dios, ni ̱ para quincuenta tú tapa̱xtoka cristianos. 5 Pero jaé pusca̱t tza̱pu min quiakaxculí, quimakasi ̱tzi ̱majá la̱ lá; mejor cama tlahuá tú quimaksquín xlacata yaj namín quima̱cchichijuí.” 6 Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Para jaé juez tí ni ̱ ca̱sipa̱cxila cristianos tlahuánilh justicia amá pusca̱t xlacata yaj namín akaxculí, 7 ¿nicu li ̱puhuaná̱tit Dios ni ̱ sok catica̱má̱xqui ̱lh ixcamán tí ca̱lacsacni ̱t tú tamaksquín para cha̱li cha̱lí takalhtahuakaní? 8 Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, Dios sok ca̱makta̱yá y ca̱ma̱xquí ixcamán tú talacasquín. Pero cli ̱puhuán aquit Xatalacsacni Chixcú tú ama tapa̱xtoka amá cristianos acxni nacchimpará ixli ̱maktuy ca̱quilhtamacú. ¿Nicu cha̱li ̱t nacca̱ma̱noklhú ni ̱ tali ̱makxtakni ̱t quintali ̱pa̱huán?  











Tí tatla̱ní ixacstu Dios ama lakmakán

9 Como

makapitzi lacchixcuhuí ̱n ixacstucán ixtali ̱tanú lactlá̱n

cristianos ixtalakmakán xa̱makapitzi cristianos, Jesús ca̱huánilh jaé takalhchihuí ̱n: 10 ―Cha̱t uy lacchixcuhuí ̱n ta̱lh takalhtahuakaní Dios nac pu̱siculan; cha̱tum ixma̱kantaxti ̱ná ixley Moisés ixuani ̱t ixli ̱tanú tla̱n cristiano, y xa̱cha̱tum ixma̱lakaxoke̱ná tumi ̱n ixuani ̱t ixli ̱ta̱yá li ̱xcájnit chixcú. 11 Amá ixma̱kantaxti ̱ná ixley Moisés chuné kalhtahuakánilh Dios: “Quimpu̱chiná Dios, cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱n porque aquit ni ̱ li ̱xcájnit quinkásat la̱ xa̱makapitzi. Aquit ni ̱ cakskahuinán, ni ̱ ctlahuá tú li ̱xcájnit, ni ̱ clakamaklhti ̱nán pusca̱t, ni ̱ para cta̱talacastuca namá chixcú tí ma̱lakaxoke̱nán tumi ̱n. 12 Aquit ckatxtaknán maktuy katunu xama̱na xlacata naclakachixcuhui ̱yá̱n y cma̱stá limosna catzuntín tumi ̱n ni ̱ma̱ ctlajá.” 13 A̱ lacatunu amá chixcú tí ixma̱lakaxoke̱nán tumi ̱n ni ̱ para ixtalacatzuhui ̱putún ixpu̱ lakachixcuhui ̱cán Dios la̱ta ixma̱xanán ixlacati ̱n Dios, ma̱kat tamákxtakli, acpu̱taj tá̱yalh ni ̱ para ixlacá̱n ta̱lhmá̱n. Huata ixcuxmu̱ ma̱xqui ̱cán ixuán: “Quimpu̱chiná Dios, caquilakalhámanti, caquima̱tzanke̱nani lhu̱ hua quintala̱kalhí ̱n.” 14 Jesús ca̱huaniko̱lh cristianos: ―Tancs cca̱huaniyá̱n, Dios ma̱tzanke̱nánilh tú ixtlahuani ̱t amá ixma̱lakaxoke̱na tumi ̱n, y ni ̱ ma̱tlá̱ni ̱lh tú huánilh amá ixma̱kantaxti ̱na ixley Moisés. Porque tí lactlancán li ̱tanú ixacstu tla̱n cristiano ama̱ca lakmakancán,  









181

SAN LUCAS 18

pero tí li ̱ta̱yá kalhí tala̱kalhí ̱n ama̱ca ma̱camajcán. Jesús ca̱sicuna̱tlahuá lactzú camán (Mt. 19.13‑15; Mr. 10.13‑16)

15 Makapitzi

lacchaján tatzáksalh tama̱lacatzuhuí Jesús xlacata naca̱mu̱sicuna̱tlahuá lactzú itskatacán ni ̱ma̱ ixtali ̱mín, pero ixdiscípulos talacaquílhni ̱lh amá lacchaján tí ixtali ̱mín itskatacán. 16 Como Jesús ca̱káxmatli ca̱huánilh: ―Ni ̱ caca̱li ̱huanítit caquintama̱lacatzúhui ̱lh namá lactzú camán porque nac ixtapáksi ̱t Dios huata ama̱ca ca̱maklhti ̱nancán amá cristianos tí tali ̱tanú la̱ lactzú camán. 17 Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n amá cristianos tí ni ̱ li ̱tamakxtaka hua̱k ca̱najlá la̱ cha̱tum actzú kahuasa, ni ̱ lá ama maklhti ̱nán la̱ ma̱lacnú Dios ca̱ma̱paksi ̱putún cristianos.  



Cha̱tum rico kahuasa ni ̱ ma̱tla̱ní tú ma̱lacnu̱ ní Jesús (Mt. 19.16‑30; Mr. 10.17‑31)

18 Maktum

quilhtamacú cha̱tum tali ̱pa̱u chixcú kalasquínilh Jesús: ―Maestro, huix tla̱n catzi ̱ya, quihuani, ¿tucu quili ̱tláhuat xlacata tla̱n nacchá̱n nac akapú̱ n ní huí Dios? 19 Xlá kálhti ̱lh: ―¿Hua̱nchi quihuaniya tla̱n ccatzí? Huata huí cha̱tum tí tla̱n catzí y huá Quinti ̱cucán Dios. 20 Chí cama kalhti ̱yá̱n tú quinkalasquini. Catlahua nac milatáma̱t tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios: “Ni ̱ calakámaklhti ixpusca̱t minta̱chixcú, ni ̱ camakni minta̱cristiano, ni ̱ cakalhá̱nanti,  



ni ̱tí caliakskahuínanti tú ni ̱ ca̱na, y caca̱lakalhámanti minti ̱cú mina̱na.” 21 Amá chixcú kalhpaktánu̱ lh Jesús: ―Namá tú quihuanípa̱t la̱ta quiliactzú cma̱kantaxti ̱ni ̱t nac quilatáma̱t. 22 ―Pero huí tú tzanka̱niyá̱n: casta̱t la̱ta tú kalhi ̱ya y caca̱ma̱xqui xatumi ̱n tí pobres talama̱na. A̱ stá̱n naquilaktana xlacata naquintakokeya cani ̱huá. Para tlahuaya tú cuanimá̱n tancs pa̱t chipina nac akapú̱ n ní huí Dios ― huaniko̱lh Jesús. 23 Amá chixcú acxni káxmatli tú huánilh Jesús lakaputzako̱lh porque snu̱ n rico ixuani ̱t. 24 Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos: ―¡Xli ̱ca̱na snu̱ n tuhua ca̱huani ̱ní ricos tama̱tla̱ní tú ma̱lacnú Dios nac ixtapáksi ̱t! 25 Ma̱s ni ̱ tuhua tanú tantum camello nac istzán li ̱xtokon que cha̱tum rico nama̱tla̱ní tú ma̱lacnú Dios nac ixtapáksi ̱t. 26 Ixdiscípulos tí taka̱x matli takalasquínilh: ―Entonces, ¿ticu ama lakma̱xtú ixli ̱stacni? 27 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Lacchixcuhuí ̱n huí lhu̱ hua tú ni ̱lá tatlahuá, pero Dios hua̱k tla̱n tlahuá tú lacasquín. 28 Pedro na̱ kalasquínilh: ―Entonces aquín tí cakxtakmakani ̱táu la̱ta tú xackalhi ̱yá̱u xlacata nacca̱takokeyá̱n, ¿nicu camá̱n qui ̱ta̱yayá̱u? 29 Jesús chuné chihuí ̱nalh: ―Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, amá tí akxtakmakán ixchic, ixta̱cha̱t, ixnati ̱cún, ixnata̱camán o ixcamán  

















182

SAN LUCAS 18​, ​19 xlacata nali ̱chihui ̱nán la̱ ma̱lacnú Dios ca̱ma̱paksi ̱putún cristianos, 30 xlá ama pu̱ spitní ma̱s lhu̱ hua que la̱ta tú ixkalhí xapu̱ lh ca̱quilhtamacú, y acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n cristianos ama maklhti ̱nán li ̱pa̱xáu ixlatáma̱t nac akapú̱ n.  

Jesús li ̱chihui ̱nampará la̱ ama̱ca makni ̱cán (Mt. 20.17‑19; Mr. 10.32‑34)

31 Maktum

Jesús ca̱tá̱alh aparte cha̱cu̱tuy ixapóstoles, y ca̱huánilh: ―Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata ama̱náu pakán nac Jerusalén; aná ama kantaxtú la̱ta tú tali ̱chihui ̱nani ̱t profetas cama pa̱xtoka aquit Xatalacsacni Chixcú. 32 Aná ama̱ca quimacama̱sta̱cán ixmacancán xala mákat lacchixcuhuí ̱n, xlacán ama quintali ̱chiyá, quintali ̱kalhkama̱nán, quintalacachucxuí; 33 y acxni naquintasnokkó, ama quintamakní. Pero ixliaktutu chichiní a̱stá̱n aquit cama lacastacuanán ca̱li ̱ná̱n. 34 Ixapóstoles ni ̱ ixtacatzí ni ̱ para ixtama̱kachakxí tú ixca̱huaniputún porque Dios ni ̱ ixca̱li ̱makxtakni ̱t nata̱cxcatzí ixtalacapa̱stacni.  





Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum lakatzí ̱n nac Jericó (Mt. 20.29‑34; Mr. 10.46‑52)

35 Jesús

cha̱lh ixquilhapá̱n aktum ca̱chiquí ̱n huanicán Jericó. Nac ixpa̱xtú̱ n tijia ixuí cha̱tum lakatzi ̱n chixcú itsquima limosna. 36 Acxni káxmatli jilij ixtachihui ̱nán cristianos, kalasquiní ̱nalh tú ixqui ̱taxtuma. 37 Cha̱t um huánilh:  



―Jesús xalac Nazaret lacpasa̱rlama juú lacatzú. 38 Ni ̱ para tla̱n kaxmatko̱lh amá lakatzí ̱n tzúculh aktasá: ―¡Jesús, ixli ̱talakapasni rey David! ¡Caquilakalhámanti; caquima̱ksa̱ni! 39 Makapitzi tí ixtapu̱ lanini ̱t Jesús talacaquílhni ̱lh xlacata acs catahui, pero xlá ma̱s tzúculh aktasá: ―¡Jesús ixli ̱talakapasni rey David! ¡Caquilakalhámanti! 40 Jesús tá̱yalh puntzú, li ̱ma̱paksí ̱nalh cali ̱minca ixlacatí ̱n, y acxni chilh kalasquínilh: 41 ―¿Tucu lacasquina cactláhualh milacata? Xlá huá: ―Quimpu̱chinacán, clacasquín cama̱lakake quilakastapu xlacata naclacahua̱nán. 42 Jesús huánilh: ―¡Pues catalakáke̱lh milakastapu xlacata nalacahua̱nana! Huix aksa̱nani ̱ta porque quili ̱pa̱huani ̱ta tla̱n cma̱ksa̱ni ̱yá̱n. 43 Amá lakatzí ̱n tuncán lacahuá̱nalh y takókelh Jesús pa̱xcatcatzi ̱niti ̱lhá Dios tú ixtlahuani ̱t ixlacata. Amá tí tá̱cxilhli ixtascújut Jesús na̱ ixtalakachixcuhuí Dios.  











Cha̱tum chixcú ta̱cxtú nac ixakán quihui xlacata na̱cxila Jesús

19

Jesús cha̱lh nac Jericó y tánu̱ lh ca̱chiquí ̱n. 2 Aná ixlama cha̱t um xapuxcu ixma̱lakaxoke̱naní ̱n tumi ̱n ixuanicán Zaqueo, y snu̱ n rico ixuani ̱t. 3 Xlá ixlakapasputún Jesús, pero como snu̱ n actzú ixuani ̱t ni ̱ lá ixacxila pues istzamacán. 4 Tú  





183

SAN LUCAS 19

tláhualh tá̱cxtulh nac akatum quihui huanicán sicómoro, aná ixama lacpasa̱rlá Jesús. 5 Acxni chilh aná, xlá talacayá̱hualh ta̱lhmá̱n, li ̱ma̱pa̱cúhui ̱lh ixtacuhui ̱ní y huánilh: ―Zaqueo, lacapala cata̱cta, porque jaé chichiní cama lakpaxia̱lhnaná̱n nac mínchic. 6 Xlá lacapala tuncán tá̱ctalh y pa̱xahuati ̱lhá tá̱alh Jesús nac ixchic. 7 Lhu̱ hua cristianos tzúculh tahuán: ―Ani ̱t lakpaxia̱lhnán namá li ̱xcájnit chixcú tí kalhí lhu̱ hua tala̱kalhí ̱n porque ni ̱ ma̱kantaxtí ixley Moisés. 8 Nac ixpu̱ lacni ákxtaka Zaqueo tá̱yalh y huánilh Jesús: ―Quimpu̱chiná, la̱ta tú cma̱paksí íta̱t cama ca̱ma̱xquí pobres, y para tí cma̱táji ̱lh li ̱huacá, cama pu̱spitní makta̱ti ixlacata li ̱huacá. 9 Jesús na̱ huánilh: ―Jaé quilhtamacú Dios mini ̱t ca̱lakma̱xtú tí talama̱na jaé ákxtaka porque jaé chixcú na̱ cli ̱ma̱nú ixli ̱talakapasni Abraham. 10 Chí taxtunini ̱t pues aquit Xatalacsacni Chixcú cmini ̱t putzá y lakma̱xtú tú ixlaktzanka̱ni ̱t.  











Tí maktakalha tú maklhti ̱nán ma̱s ama̱ca ma̱xqui ̱cán

11 La̱

ta̱chihui ̱nanko̱lh Zaqueo, Jesús ca̱huanipá tunu takalhchihuí ̱n pues como ixcha̱majá nac Jerusalén lhu̱ hua cristianos ixtapuhuán aná ixama ma̱lacatzuquí ixtapáksi ̱t Dios. 12 Xla ca̱huánilh jaé takalhchihuí ̱n xlacata natama̱kachakxí la̱ ixama qui ̱taxtú: ―Nac aktum pu̱ latama̱n ixlama cha̱tum tali ̱pa̱u chixcú. Maktum  

lákchilh tachihuí ̱n caalh nac ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ ixli ̱tapaksí ixpu̱ latama̱n porque ixama̱ca li ̱lhca̱cán rey. 13 Acxni táxtulh ca̱tasánilh cha̱cá̱u ixtasa̱cua y ca̱má̱xqui ̱lh lhu̱ hua tumi ̱n cha̱tunu xlacata catama̱scujúnilh hasta xní naqui ̱taspita. 14 Lhu̱ hua cristianos nac ixpu̱ latama̱n ni ̱ ixtama̱tla̱ní amá chixcú nali ̱lhca̱cán rey tí naca̱ma̱paksí y tama̱lakácha̱lh pu̱tum lacchixcuhuí ̱n nac ca̱chiquí ̱n ni ̱ma ixli ̱tapaksí ixpu̱ latama̱ncán xlacata tunu tí nali ̱lhca̱cán. 15 Pero ni ̱tú tatá̱yalh pues siempretá li ̱lhca̱ca rey. Xlá táspitli y ca̱tasánilh amá ixtasa̱cua tí ixca̱ma̱xqui ̱ni ̱t tumi ̱n xlacata naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n niculá ixtatlajani ̱t cha̱tunu. 16 Xla̱huán tí ta̱tláhualh cuenta huánilh: “Uchu huí mintumi ̱n; aquit cma̱stacani ̱t makcá̱u ixlacata li ̱huacá la̱ quima̱xqui.” 17 Amá rey kálhti ̱lh: “Clakatí mintascújut, huix sculujua pues ma̱stacani ̱ta actzú quintumi ̱n ni ̱ma̱ cma̱xquí ̱n. La̱ta chí tuncán cmacama̱xqui ̱yá̱n akcá̱u ca̱chiquí ̱n xlacata huix naca̱ma̱paksi ̱ya.” 18 Ixli ̱cha̱tuy ixtasa̱cua huánilh xlacata ixtlajani ̱t makquitzis li ̱huacá tumi ̱n la̱ timá̱xqui ̱lh amá rey. 19 Xlá kálhti ̱lh: “Huix na̱ lakati ̱ya cha̱lhca̱tnana; la̱ta chí cmacama̱xqui ̱yá̱n akquitzis ca̱chiquí ̱n xlacata huix naca̱ma̱paksi ̱ya.” 20 Chuná amá ca̱ta̱tláhualh cuenta ixtasa̱cua. Pero cha̱tum huánilh: “Uchu huí mintumi ̱n la̱ta quima̱xqui. Aquit cmákchi ̱lh nac luxu xlacata nacma̱quí ni ̱ natzanká. 21 Pues xacjicuaniyá̱n porque huix  

















184

SAN LUCAS 19 scarancua tlahuaya taxokó̱n; ccatzí la̱ akchipaya tú ni ̱ li ̱scujni ̱ta y ca̱maklhti ̱ya ixtachana̱ncán ni ̱ma̱ tali ̱scujni ̱t xa̱makapitzi.” 22 Amá rey huánilh: “¡Takalhí ̱n chixcú, mi ̱cstu mintachihuí ̱n li ̱talacapu̱ya! Para xcatzi ̱ya scatancua ctlahuá taxokó̱n, cakchipá tú ni ̱ cli ̱scujni ̱t y cca̱maklhtí ixtachana̱ncán xa̱makapitzi, entonces, 23 ¿hua̱nchi ni ̱ ma̱nu quintumi ̱n nac banco xlacata acxni xactiqui ̱táspitli siquiera ixquintima̱xqui xaskata ni ̱ma̱ tlajani ̱t quintumi ̱n?” 24 Amá rey ca̱huánilh xa̱makapitzi cristianos: “Camaklhtí ̱tit ixtumi ̱n jaé chixcú y cama̱xquí ̱tit namá tí tlájalh makcá̱u ixlacata li ̱huacá.” 25 Xlacán tahuánilh: “Pero señor, xlá kalhi ̱yá lhu̱ hua tumi ̱n, li ̱huacá makcá̱u.” 26 Amá rey ca̱kálhti ̱lh: “Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, amá tí kalhi ̱yá tú maclacasquín, ma̱s ama̱ca ma̱xqui ̱cán, y tí caj actzú kalhí, ama̱ca maklhti ̱cán hasta ni ̱ma̱ ixli ̱skalhma̱ca. 27 Y namá quienemigos ni ̱ma̱ ni ̱ ixquinta̱cxilhputún caca̱li ̱tántit tuncán y nac quilacatí ̱n caca̱makní ̱tit.”  











Jesús tanú nac ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén

(Mt. 21.1‑11; Mr. 11.1‑11; Jn. 12.12‑19)

28 La̱

chihui ̱nanko̱lh Jesús, ti ̱tum tá̱yalh nachá̱n nac Jerusalén. 29 Cha̱lh nac aktum sipi huanicán Cerro de los Olivos, lacatzú ixtahuila̱na aktuy ca̱chiqí ̱n huanicán Betfagé y Betania. Xlá ca̱ma̱páksi ̱lh cha̱tuy ixdiscípulos: 30 ―Capítit namá nac ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ li ̱lacacha̱ni ̱táu, y nac  



aktum ákxtaka pa̱t taka̱sá̱tit tachi ̱ya̱huán tantum burro ni ̱ma̱ ni ̱ naj tí pu̱tahuacani ̱t. Caxcúttit y naquila̱li ̱miniyá̱u. 31 Para tí ca̱huaniyá̱n hua̱nchi xcutpa̱nántit, huixín cahuanítit xlacata Mimpu̱chinacán maclacasquín. 32 Xlacán ta̱lh y xli ̱ca̱na tatáka̱sli amá burro la̱ cahuánilh Jesús. 33 Lihua ixtaxcutma̱na amá burro acxni táxtulh xapu̱chiná y ca̱huánilh: ―¿Hua̱nchi xcutpa̱nántit namá burro? 34 ―Porque Quimpu̱chinacán maclacasquín ―takalhtí ̱nalh xlacán. 35 Amá chixcú yaj tú ca̱huánilh y táli ̱lh amá burro; tali ̱ke̱tlápalh ixlhaka̱tcán y pu̱tahuácalh Jesús; 36 y tzúculh talaca̱ctá amá Sipi de los Olivos. Lhu̱ hua cristianos tatrámi ̱lh ixpilisa̱lhcán nac tijia xlacata nalactla̱huán. 37 Hua̱k tí ixtatakokeni ̱t tzúculh tatlí alabanzas ixtapa̱xcatcatzi ̱ní Dios ixtascújut Jesús ni ̱ma̱ ixca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱ni ̱t. Ni ̱ caj maktum ixtakaxmatí la̱ ixta̱ktasá cristianos la̱ta ixtali ̱pa̱xahuá tú ixqui ̱taxtuma; 38 ixtahuán: ―¡Clakachixcuhui ̱yá̱u rey ni ̱ma̱ ma̱lakacha̱ni ̱t Dios Quimpu̱chinacán! ¡Quinca̱cxilhlacachín Dios nac akapú̱n! ¡Capa̱xcatcatzi ̱níu ixli ̱tlihueke ni ̱ma̱ ma̱si ̱ni ̱t! 39 Makapitzi ixma̱kantaxti ̱naní ̱n ixley Moisés na̱ aná ixtaán, tahuánilh Jesús: ―Maestro, caca̱huani namá tí tali ̱pa̱huaná̱n acs catatá̱yalh. 40 Xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Para xlacán acs ixtatá̱yalh, chíhuix ixtatzúculh quintalakachixcuhuí.  



















185

SAN LUCAS 19​, ​20 Jesús laktasá Jerusalén

41 Acxni

li ̱lacácha̱lh Jerusalén, ixnacú Jesús lakaputzako̱lh hasta tásalh, 42 y la̱ta lakaxtajma chuné chihuí ̱nalh: ―¡Jerusalén! ¿Niculá xactláhualh ixma̱kachakxi jaé chichiní xlacata Dios ma̱lacnu̱ nimá̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t? Pero huix ni ̱ acxcatzi ̱ya porque siempre talakatze̱ka. 43 Chí talaclhca̱ni ̱ttá la̱ pa̱t akxtakajnana. Mienemigos ama tastiliyá̱n, ama tama̱makspitá̱n, cani ̱huá ama tataxtuya̱chi 44 namá tí ama tatrami ̱yá̱n ca̱tiyatni, ama ca̱makni ̱cán mincamán tí talama̱na juú ca̱chiquí ̱n. Ni ̱ ama tamakxtaka ni ̱ para akstum chíhuix nac ixpu̱ta̱y ni ̱ma̱ ca̱li ̱tlahuacani ̱t chiqui. ¡La̱ta tú ama qui ̱taxtuniyá̱n huix li ̱pina cuenta porque ni ̱ li ̱pá̱huanti amá tí ma̱lakacha̱nín Dios nalakma̱xtuyá̱n!  





Jesús ca̱tamacxtú tí tasta̱nán nac lanca pu̱ siculan xla Jerusalén

(Mt. 21.12‑17; Mr. 11.15‑19; Jn. 2.13‑22)

45 Jesús

alh nac pu̱siculan xla Jerusalén y acxni cha̱lh lacatum ní ixtatahuilá sta̱naní ̱n tzúculh ca̱tamacxtú hua̱k cristianos tí ixtasta̱nán, 46 y chuné ca̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh: ―Dios ma̱tzokónalh nac Escrituras: “Nac quínchic tla̱n naquintakalhtahuakaní hua̱k cristianos.” Y huixín tlahuani ̱tántit ixpu̱sta̱ncán kalha̱naní ̱n. 47 Chuná amá Jesús cha̱li cha̱lí tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos nac pu̱siculan. Pero xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y  



tí ixtama̱paksi ̱nán nac ca̱chiquí ̱n ni ̱ ixta̱cxilhputún y tzúculh talacputzá tla̱n natamakní. 48 Ma̱squi ixca̱makasi ̱tzí, ni ̱ lá tú ixtatlahuaní porque hua̱k cristianos ixtalakalhamán Jesús ixtalakatí takaxmata la̱ ixca̱ma̱kalhchihui ̱ní.  

Li ̱huanicán Jesús hua̱nchi ca̱tamácxtulh sta̱naní ̱n (Mt. 21.23‑27; Mr. 11.27‑33)

20

Maktum chichiní acxni Jesús ixca̱li ̱ta̱chihui ̱nama cristianos ixtachihuí ̱n Dios y la̱ tla̱n tataxtuní táchilh makapitzi xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱naní ̱n judíos y lakko̱lún ma̱paksi ̱naní ̱n. 2 Tata̱chihuí ̱nalh, y takalasquínilh: ―Quila̱huaníu, ¿tucu xlacata li ̱paktanu̱ ni ̱ta tú tlahuani ̱ta nac pu̱siculan? ¿Ticu ma̱xqui ̱ni ̱tán li ̱ma̱paksí ̱n? 3 Jesús ca̱kálhti ̱lh, y ca̱huánilh: ―Tla̱n nacca̱huaniyá̱n, pero pu̱ la na̱ quila̱huaníu: 4 ¿ticu li ̱ma̱páksi ̱lh Juan Bautista naca̱kmunú cristianos, Dios, o cristianos? 5 Xlacán tzúculh talacpuhuán la̱ natakalhtí; ixtara̱huaní: ―Para huaniyá̱u Dios ma̱lakácha̱lh, xlá ama quinca̱huaniyá̱n: “¿Hua̱nchi ni ̱ ca̱najlátit ixtachihuí ̱n?” 6 Y para huaniyá̱u xlacata lacchixcuhuí ̱n tali ̱ma̱páksi ̱lh, tla̱n natasi ̱tzí cristianos y naquinca̱ctalayá̱n porque xlacán tacanajlá xlacata Dios ma̱lakácha̱lh Juan nali ̱chihui ̱nán ca̱quilhtamacú. 7 Como ni ̱ lá tama̱táncsalh ixtachihui ̱ncán, tahuánilh: ―Ni ccatzi ̱yá̱u.  











186

SAN LUCAS 20 8 Jesús

na̱ ca̱huánilh: ―Para huixín ni ̱ catzi ̱yá̱tit, ni ̱ para aquit cama ca̱huaniyá̱n tí quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t nactlahuá tú acxilá̱tit. Makapitzi cha̱lhca̱tnaní ̱n ni ̱ tama̱xquí ixpatroncán tú tali ̱ní (Mt. 21.33‑44; Mr. 12.1‑11)

9 Jesús

acs ca̱lacá̱nilh hua̱k cristianos y ca̱huánilh jaé takalhchihuí ̱n: ―Cha̱tum chixcú chalh nac ixca̱tucuxtu lhu̱ hua uvas, pero como alh latamá mákat pu̱ latama̱n ca̱rrentartlahuánilh ixtachaná̱n makapitzi cha̱lhca̱tnaní ̱n. 10 Acxni cha̱lh ixquilhta napuxnancán, ma̱lakácha̱lh cha̱tum ixtasa̱cua xlacata naca̱ma̱tají amá cha̱lhca̱tnaní ̱n tú ixtali ̱ní. Pero xlacán ta̱kkaxími ̱lh y ni ̱tú tamá̱xqui ̱lh. 11 Amá xapu̱chiná ma̱lakacha̱pá a̱cha̱tum ixtasa̱cua y na̱ chuná ta̱kkaxími ̱lh, tali ̱kalhkamá̱nalh y ni ̱tú tamá̱xqui ̱lh. 12 Todavía ma̱lakácha̱lh a̱cha̱tum, pero na̱ chuná tala̱kalhí ̱nilh ixtasa̱cua y ta̱ktlakáli ̱lh. 13 ’Amá ko̱lú ixkalhí cha̱t um ixkahuasa, y tzúculh lacpuhuán: “¿Tucu xactláhualh? Mejor cama ma̱lakachá quinkahuasa tí snu̱ n clakalhamán. Cpuhuán natakaxmata tú naca̱huaní namá lacli ̱xcajnit lacchixcuhuí ̱n.” 14 Xlá ma̱lakácha̱lh ixkahuasa y amá lacchixcuhuí ̱n acxni tá̱cxilhli tzúculh tata̱huaní: “Huá namá kahuasa tí ama ta̱tamakxtaka hua̱k herencia acxni naní ixti ̱cú. Chí tuncán camakni ̱huí xlacata  









aquín ixpu̱chinaní ̱n nahuaná̱u jaé ca̱quihuí ̱n.” 15 Amá cha̱lhca̱tnaní ̱n táli ̱lh amá kahuasa lacatum ní lakamákat y aná tamákni ̱lh. La̱ huanko̱lh jaé takalhchihuí ̱n, Jesús ca̱kalasquínilh cristianos: ―Chí quila̱huaníu, ¿tucu puhuaná̱tit natlahuá ixpu̱chiná amá ca̱quihuí ̱n? 16 ¿Ni ̱ puhuaná̱tit xlacata namín ca̱makní amá lacli ̱xcájnit cha̱lhca̱tnaní ̱n y tunu tí naca̱ma̱xquí ixca̱quihuí ̱n? Tí ixtakaxmatma̱na tahuánilh: ―¡Ni ̱ calacásquilh Dios, ni ̱cxni chú caqui ̱táxtulh! 17 Xlá acs ca̱lacá̱cxilhli y ca̱huánilh: ―Para ni ̱ ca̱najlayá̱tit chú ama qui ̱taxtú. Quila̱huaníu, ¿tucu huamputún amá ixtalacpuhuá̱n Dios ni ̱ma̱ chuné ma̱tzokónalh nac Escrituras: “Amá lanca chíhuix ni ̱ma̱ talakmákalh albañiles, a̱stá̱n ya̱huaca nac ixcha̱stú̱n chiqui xlacata aná nali ̱tahuacakó hua̱k ixakstí ̱n ákxtaka”? 18 Para cha̱tum cristiano li ̱ta̱cuacá jaé chíhuix ixacstu ama talactucxa, y para cha̱tum actamá jaé chíhuix ama lakchatamí.  







Kalasquinicán Jesús para mini ̱ní lakaxoko̱nancán (Mt. 21.45‑46; 22.15‑22; Mr. 12.12‑17)

19 Xanapuxcun

curas y ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos la̱ takaxmatko̱lh ixtachihuí ̱n Jesús tama̱kachákxi ̱lh xlacata huá ixca̱li ̱chihui ̱nani ̱t. Ana tuncán tachipapútulh xlacata natalí ̱n nac pu̱ ma̱paksi ̱n pero como snu̱ n istzamacán tajicuánilh cristianos para natali ̱kahuá y natamaklhti ̱nán Jesús.

187

SAN LUCAS 20

20 Tzúculh

tascalí tama̱lakácha̱lh makapitzi lacchixcuhuí ̱n tí li ̱catzi ixtali ̱tanú lactlá̱n cristianos xlacata nata̱kskahuí Jesús y nahuán tú ni ̱ chuná qui ̱taxtú y tla̱n natama̱lacapú ixlacatí ̱n ma̱paksi ̱na romano. 21 Jaé lacchixcuhuí ̱n maktum takalasquínilh: ―Maestro, ccatzi ̱yá̱u xlacata huix li ̱chihui ̱nana y ma̱si ̱ya tancs talacapa̱stacni la̱ quili ̱latama̱tcán ma̱squi caj huá xlacata tali ̱lakmakaná̱n cristianos y na̱ tancs ma̱si ̱ya la̱ cristianos tla̱n talakchá̱n Dios. 22 Chí clacasquiná̱u quila̱huaníu, ¿cha̱ tla̱n qui ̱taxtú la̱ clakaxokoniyá̱u tumi ̱n xapuxcu ma̱paksi ̱na romano, o ni ̱ mini ̱ní naclakaxoko̱naná̱u? 23 Jesús acxcátzi ̱lh caj ixtakalhputzama̱na y ca̱huánilh: ―¿Hua̱nchi huixín lacasquiná̱tit cacliákchakxli quintachihuí ̱n? 24 Quila̱ma̱si ̱níu mactum tumi ̱n. Chí quila̱huaníu, ¿ticu ixretrato y ticu ixtacuhui ̱ní tatzokni ̱t ixlacán jaé tumi ̱n? Xlacán takálhti ̱lh: ―Tatzokni ̱t ixtacuhui ̱ní ixretrato lanca ma̱paksi ̱na romano. 25 Jesús ca̱huánilh: ―Pues cama̱xquí ̱tit lanca ma̱paksi ̱na romano tú xlá mini ̱ní y cama̱xquí ̱tit Dios tú xlá lacasquín milacatacán. 26 Xlacán a̱huata acs tatá̱yalh, yaj tacátzi ̱lh tú natakalasquiní porque Jesús ni ̱cxni ixaktzanká. ¡Tancs ixkalhti ̱nán ixlacati ̱ncán cristianos!  











Kalasquinicán Jesús para talacastacuanán ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n (Mt. 22.23‑33; Mr. 12.18‑27)

27 A̱ stá̱n

talákalh Jesús makapitzi tí tahuán ni ̱ talacastacuanán ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n y takalasquínilh:

28 ―Maestro,

nac ixtapáksi ̱t Moisés huan, para cha̱tum chixcú tamakaxtokni ̱t y ní, la̱ta ni ̱ ca̱kalhi ̱ni ̱t ixcamán, xatajó ixta̱cam cata̱tamakáxtokli ixya̱stá y catakálhi ̱lh ixcamancán xlacata ni ̱ nalaksputa ixtacuhui ̱ní ixta̱cam. 29 Maktum ixtalama̱na cha̱tujún li ̱ta̱camán. Xapuxcu tamakáxtokli y ni ̱lh ni ̱ para takálhi ̱lh ixcamancán. 30 Ixli ̱cha̱tuy ixta̱cam ta̱tamakáxtokli ixya̱stá, pero na̱ ni ̱lh y ni ̱ takálhi ̱lh ixcamancán. 31 Ixli ̱cha̱tutu ixta̱cam na̱ ta̱tamakáxtokli ixya̱stá, y hua̱k xa̱makapitzi na̱ chuná. Pero hua̱k táni ̱lh y ni ̱ cha̱tum tí kálhi ̱lh ixcamán. 32 Hasta cha̱lh quilhtamacú amá pusca̱t na̱ ni ̱lh. 33 Chí quila̱huaníu, acxni natalacastacuanán nac ca̱li ̱ní ̱n, ¿ticu ixta̱cha̱t nahuán pues hua̱k ixcha̱tujuncán li ̱ta̱camán ta̱tamakáxtokli amá pusca̱t? 34 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Huixín catzi ̱yá̱tit juú ca̱quilhtamacú, hua̱k lacchixcuhuí ̱n y lacchaján tatamakaxtoka. 35 Pero amá cristianos tí ca̱lacsacni ̱t Dios natalacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n y natalatamá nac akapú̱ n, ya̱cxni ama tatamakaxtoka, ni ̱ para tama̱makaxtoka ixcamancán. 36 Ama talatamá cani ̱cxnihuá quilhtamacú la̱ ángeles, pues tí lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n li ̱ma̱nu̱cán xli ̱ca̱na ixcam Dios. 37 ¿Pero huixín catzi ̱putuná̱tit para talacastacuanán ni ̱n? Calacapa̱stáctit tú tzokli Moisés nac Escrituras, xlá huan la̱ ta̱chihuí ̱nalh Dios la̱ta itlhcuta̱yama akatum quihui y huánilh la̱ Dios ixca̱maktakalhmajcú Abraham,  

















188

SAN LUCAS 20​, ​21 Isaac y Jacob, ma̱squi xlacán maká̱n ixtani ̱ni ̱ttá. 38 Dios lama xastacnán huá tla̱n ca̱li ̱ma̱lacastacuaní ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n. Hua̱k tí tastacnán y tí tani ̱ti ̱lhá ca̱quilhtamacú tamacuaní namá xastacnán Dios. 39 Makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos tí ixtalaya̱na aná tahuánilh Jesús: ―¡Maestro, xli ̱ca̱na tancs kalhti ̱nani ̱ta! 40 A̱ stá̱n yaj tí kálhi ̱lh li ̱camama tí nakalhputzá Jesús xlacata ixacstu natalaksí.  





¿Ticu ma̱lakacha̱ni ̱t Jesús ca̱quilhtamacú?

46 ―Huixín

ni ̱ caca̱makslihuekétit ixkasatcán namá ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos tí tama̱sí ixtachihuí ̱n Dios. Xlacán talakatí tahuilí lactla̱n laclhmá̱n lháka̱t, nac li ̱tamá̱u talacasquín caca̱huanica kalhé̱n la̱ lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n. Nac ixpu̱tamakstoknicán judíos talakatí tatahuilá nac lactlá̱n pu̱táhui ̱lh y nac fiestas talacasquín pu̱la caca̱ma̱hui ̱ca. 47 Na̱ chuná ta̱kskahuimaklhtí ixchiccán viudas, y xlacata ni ̱tí tú naca̱li ̱ya̱huá li ̱catzi lhu̱hua tú tali ̱kalhtahuake̱ní Dios. Pero ni ̱ para talacpuhuán xlacata xlacán ma̱s lhu̱hua castigo ama̱ca ca̱ma̱xqui ̱cán.  

Cha̱tum viuda mujú ixlimosna mactuy lactzú tumi ̱n

(Mt. 22.41‑46; Mr. 12.35‑37)

41 Jesús

ca̱kalasquínilh hua̱k cristianos: ―¿Hua̱nchi huancán xlacata Cristo tí ama ca̱lakma̱xtuyá̱n, ixli ̱talakapasni xamaká̱n rey David ama huan? 42 Ca̱ksántit la̱ David tzokli lacatum nac ixlibro huanicán Salmos: Dios huánilh Quimpu̱chiná tí ama quilakma̱xtú: “Catahuila nac quimpa̱xtú̱ n quinta̱ma̱paksí ̱nanti, 43 hasta xní nacca̱makatlajá hua̱k mienemigos xlacata acxtum natalakachixcuhui ̱yá̱n.” 44 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ¿nicu li ̱puhuaná̱tit xlacata Cristo ixli ̱talakapasni rey David nahuán si pi ̱huá rey David li ̱macá̱n ixpu̱chiná tí ama lakma̱xtú?  



Ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos talakatí naca̱li ̱pa̱huancán

(Mt. 23.1‑36; Mr. 12.38‑40; Lc. 11.37‑54) 45 Jesús

ca̱huánilh ixdiscípulos la̱ta takaxmatma̱na hua̱k cristianos:

(Mr. 12.41‑44)

21

Jesús ácxilhli nac pu̱siculan la̱ lhu̱hua lacricos lacchixcuhuí ̱n ixtamujú lhu̱hua tumi ̱n nac ixpu̱muju̱cán limosna. 2 Ixli ̱puntzú na̱ talacatzúhui ̱lh cha̱tum viuda pusca̱t y huata múju̱lh mactuy lactzú tumi ̱n xla cobre, casi ni ̱tú ixtapalh ixuani ̱t. 3 Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, namá koxitá viuda pusca̱t, má̱sta̱lh ma̱s lhu̱ hua ixlimosna ixlacati ̱n Dios que hua̱k namá ricos tí tamúju̱ lh lhu̱ hua tumi ̱n. 4 Porque ricos tamúju̱ lh ixlimosnajcán tumi ̱n ni ̱ma̱ ca̱kalhta̱xtuní, pero namá viuda má̱sta̱lh actzú ixtumi ̱n ni ̱ma̱ ixama macuaní nali ̱hua̱yán.  





Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ ama laclakó ca̱quilhtamcú (Mt. 24.1‑28; Mr. 13.1‑23)

5 Maktum

chichiní makapitzi ixdiscípulos Jesús tzúculh

189

SAN LUCAS 21

tali ̱chihui ̱nán laclá̱n chíhuix y tú ixtama̱squihui ̱nani ̱t cristianos xlacata nali ̱ca̱xya̱huacán amá lanca pu̱siculan xla Jerusalén. Jesús ca̱kalhpaktánu̱lh y ca̱huánilh: 6 ―Talacatzuhui ̱ma quilhtamacú ama̱ca lactlahuako̱cán hua̱k jaé ixli ̱taca̱xta̱y pu̱siculan ni ̱ma̱ acxilhpa̱nántit, ni ̱ ama tamakxtaka ni ̱ para akstum chíhuix nac ixpu̱ta̱y hua̱k pá̱tzaps. ¡Hua̱k ama̱ca lactilhcán! 7 Xlacán takalasquínilh: ―Maestro, ¿xnicu ama qui ̱taxtú tú huana? ¿Tucu xla̱huán camá̱n acxilhá̱u xlacata naccatzi ̱yá̱u kantaxtuma mintachihuí ̱n? 8 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Huixín skálalh calatapá̱tit ni ̱tí naca̱kskahuiyá̱n. Porque lhu̱ hua lacchixcuhuí ̱n ta̱má̱n tali ̱tanú quilakapu̱ xoko y tahuán: “Aquit Cristo”, y “Accha̱ni ̱t quilhtamacú camá̱n ca̱lakma̱xtuyá̱n.” Huixín ni ̱ caca̱najlátit. 9 Acxni nakaxpatá̱tit li ̱chihui ̱nancán guerras y la̱ tara̱makní cristianos, ni ̱ cajicuántit pues tamaclacasquiní pu̱la chú naqui ̱taxtú y jaé cajcu ixquilhtzúcut tú ama lá a̱stá̱n. 10 Aktum pu̱ latama̱n ama ta̱ra̱nica xa̱ktum pu̱latama̱n y aktum ca̱chiquí ̱n ama ta̱ra̱nica xa̱ktum ca̱chiquí ̱n. 11 Cani ̱huá pu̱ latama̱n xala ca̱quilhtamacú ama tachiquí tíyat, ama lá tatzíncsnit, ama min ti ̱pa̱katzi tá̱tat y ama ca̱makní cristianos. Nac akapú̱ n li ̱cuánit pa̱t acxilá̱tit tú ni ̱cxni ixtasi ̱ni ̱t y tú li ̱xcájnit pa̱t li ̱lacahua̱naná̱tit ni ̱ para li ̱ca̱najlaputu. 12 ’Pero antes nalakchá̱n tú jaé cca̱huanimá̱n, huixín  













pa̱t ca̱ma̱k xtakajni ̱caná̱tit caj quilacata, pa̱t tza̱latapu̱ li ̱yá̱tit, pa̱t ca̱ma̱nu̱caná̱tit nac pu̱ la̱chi ̱n, pa̱t ca̱ma̱kalhapali ̱caná̱tit nac ixpu̱tamakstoknicán judíos y ca̱li ̱pincaná̱tit ixlacati ̱ncán reyes y xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n. 13 Chuná huixín tla̱n nama̱luloká̱tit para xli ̱ca̱na quila̱li ̱puhuaná̱u. 14 Pero huixín ni ̱ cali ̱puhuántit liaklhu̱ hua̱tnaná̱tit tú pa̱t kalhti ̱naná̱tit acxni naca̱ma̱kalhapali ̱caná̱tit; 15 porque aquit cama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n tachihuí ̱n y li ̱skala ni ̱ma̱ naca̱kalhti ̱yá̱tit mienemigos, y xlacán ni ̱ para lá ama ca̱ta̱ra̱huaniyá̱n. 16 ’Huixín tí li ̱tanu̱yá̱tit quidiscípulos amá̱n ca̱macama̱sta̱yá̱n ixmacán mienemigos ma̱squi minati ̱cún, minata̱camán, miamigos y mili ̱talakapasni, y makapitzi huixín pa̱t ca̱makni ̱caná̱tit. 17 Cati ̱huá ama ca̱si ̱tzi ̱niyá̱n caj xlacata quila̱li ̱pa̱huaná̱u tlahuayá̱tit tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán. 18 Pero ni ̱ para kanstum minchixitcán xalac miakxa̱kacán ama laktzanká. 19 Porque amá tí ni ̱ li ̱tzonkcatzán li ̱scuja tú lactanu̱ ni ̱t, huá namá ama lakma̱xtú ixli ̱stacni. 20 ’Acxni naca̱cxilá̱tit soldados tastilima̱na ca̱chiquí ̱n Jerusalén, cacatzí ̱tit accha̱ni ̱t quilhtamacú ama̱ca ma̱k xtakajni ̱cán y lactlahuacán. 21 Amá quilhtamacú tí talama̱na nahuán nac Judea, catatzá̱lalh tuncán nac ca̱lacsipijni; tí talama̱na nac Jerusalén catatzáksalh tataxtú xlacata ni ̱ naca̱kchipanu̱cán. Tí ta̱ni ̱t nahuán ixca̱tucuxtucán catatzá̱lalh  

















190

SAN LUCAS 21 la̱ta taya̱na, ni ̱ catatáspitli nac ca̱chiquí ̱n. 22 Huá jaé quilhtamacú ama ca̱ma̱xoko̱ní Dios jaé cristianos tú tatlahuani ̱t. Ama kantaxtukó tú tali ̱chihui ̱nani ̱t profetas nac Escrituras. 23 ’¡Koxitani ̱n lacchaján tí takalhí nahuán itskatá̱n y ya̱ talakahuán, o tatziquijcú! ¡Li ̱cuánit ama ca̱ma̱k xtakajni ̱cán cristianos xala jaé pu̱latama̱n! ¡Pero yaj lá tú ama tatlahuá a̱huata ama tamacpa̱tí tú naca̱lakchá̱n! 24 Lhu̱ hua cristianos ama̱ca ca̱makni ̱cán nac tara̱nicni y lhu̱ hua ama ca̱li ̱ncán la̱ tachí ̱n cani ̱hua a̱lacatunu pu̱latama̱n. Namá lacchixcuhuí ̱n tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios ama tali ̱chiyá talacta̱yamí Jerusalén hasta xní nakantaxtukó la̱ laclhca̱ni ̱t Dios nata̱k xtakajnán.  





Jesús li ̱chihui ̱nán ama min ca̱quilhtamacú la̱ cha̱tum rey

(Mt. 24.29‑35, 42‑44; Mr. 13.24‑37)

25 ’Amá

quilhtamacú acxni nacmimpará cristianos ta̱má̱n ta̱cxila nac chichiní, nac papá, nac stacu tú ni ̱cxni ixtasi ̱ni ̱t. Cristianos xala ca̱quilhtamacú ama ta̱klhu̱ hua̱tnán y ca̱maka̱klhá acxni nata̱cxila la̱ tatlanca̱ní chúchut nac pupunú y tali ̱lacahua̱nán tú ni ̱cxni ixtapuhuán tla̱n qui ̱taxtú. 26 Lhu̱ hua cristianos hasta ama ta̱kuití la̱ta ama talakaputzá y tajicuán acxni natzucú tali ̱lacahua̱nán tú ama qui ̱taxtú ca̱quilhtamacú pues hasta la̱ta tú huí nac akapú̱ n ama tachiquí. 27 Entonces hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú ama quinta̱cxila aquit Xatalacsacni Chixcú cama ta̱ctá nac puclhni nac  



akapú̱ n xlacata nacma̱sí ixli ̱lanca quili ̱ma̱paksí ̱n y quili ̱tlihueke. 28 Acxni na̱cxilá̱tit tzucú kantaxtú tú cca̱huanimá̱n capa̱xahuátit y catalacaya̱huátit li ̱pa̱xáu porque talacatzuhui ̱ma quilhtamacú nacmín ca̱tiyayá̱n aquit tí cama ca̱lakma̱xtuyá̱n.  

Tí kaxmatputún cali ̱lacahuá̱nalh la̱ akasnapankán quihui

29 Jesús

ca̱li ̱ma̱lacastúcnilh ixtalacapa̱stacni jaé takalhchihuí ̱n: ―Cali ̱lacahua̱nántit tú pa̱xtoka katum suja o catu̱ya̱hua quihui; 30 acxni acxilá̱tit tzucú akasnapankán taxtuní lactzu ixpakán, huixín catzi ̱yá̱tit xlacata talacatzuhui ̱ma ixquilhta lhca̱cná. 31 Na̱ chuná acxni huixín na̱cxilá̱tit tzucú kantaxtú tú cca̱huanín, cama̱kachakxí ̱tit talacatzuhui ̱ma quilhtamacú la̱ nama̱kantaxtí Dios tú ma̱lacnu̱ ni ̱t nama̱paksi ̱nán ca̱quilhtamacú. 32 Ixli ̱hua̱k quinacú cca̱huaniyá̱n, lhu̱ hua cristianos tí talaya̱na juú ama ta̱cxila la̱ ama kantaxtú tú cca̱huaniyá̱n. 33 Porque akapú̱ n y ca̱quilhtamacú ama laklakó, pero quintachihuí ̱n ni ̱ chu̱ta ama laktzanká, ¡kastunu ama kantaxtú tú cca̱huanín! 34 ’Huixín siempre skálalh calatapá̱tit y ni ̱ cali ̱makxtáktit minacujcán catachípalh ni ̱ lactlá̱n tijia, o huata cachipa̱nántit, o huata li ̱puhuaná̱tit milatama̱tcán. ¡Porque ni ̱ clacasquín aktziyaj nacca̱chipayá̱n amá quilhtamacú la̱ tí huili ̱cán trampa y tahuacaya̱chá! 35 Porque chuná cama ca̱lakchín amá quilhtamacú hua̱k cristianos xala cani ̱huá pu̱ latma̱n  











191

SAN LUCAS 21​, ​22

xala ca̱quilhtamacú. 36 Chí ixli ̱maklhu̱ hua cca̱huaniparayá̱n: skálalh calatapá̱tit siempre cakalhtahuakanítit Dios xlacata nakalhi ̱yá̱tit li ̱camama ta̱layá̱tit namá ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ ca̱laclhca̱nicani ̱t cristianos, y chuná ni ̱ li ̱ma̱xaná naquila̱ma̱lacatzuhui ̱yá̱u acxni nacmín aquit Xatalacsacni Chixcú. 37 Chuná amá Jesús ca̱cuhui ̱ní ixca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos nac pu̱siculan xla Jerusalén, y ca̱tzisní ixtaxtú ixán lhtatá nac Cerro de los Olivos. 38 Cha̱li cha̱lí tzisa ixtachín lhu̱ hua cristianos xlacata natakaxmata ixtachihuí ̱n Jesús.  





Judas lacca̱xtlahuá la̱ namacama̱stá Jesús (Mt. 26.1‑5, 14‑16; Mr. 14.1‑2, 10‑11; Jn. 11.45‑53)

22

Chuná amá tzúculh talacatzuhuí chichiní nalakchá̱n xatacuhui ̱ní pa̱xcua acxni judíos ixtahuá simi ̱ta ni ̱ kalhí levadura. 2 Xanapuxcun curas y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos tzúculh talacputzá la̱ tze̱k natamakní Jesús, pues como lhu̱ hua cristianos ixtali ̱pa̱huán Jesús ixtajicuán para natamaklhti ̱nán. 3 Cha̱t um ixapóstol tí na̱ ixli ̱lhca̱ni ̱t nata̱scuja acxni ca̱lácsacli ixcha̱cu̱tuycán ixuanicán Judas Iscariote. Xlá makatlájalh ixtalacpuhuá̱n tlajaná, 4 alh ca̱ta̱chihui ̱nán xanapuxcun curas y tí ixtama̱paksi ̱nán nac pu̱siculan, y ca̱ta̱laccá̱xlalh la̱ tze̱k naca̱macama̱xquí Jesús. 5 Acxni takáxmatli tú ca̱ma̱lacnú̱ nilh Judas xlacán tapa̱xáhualh y tamá̱xqui ̱lh  







tumi ̱n. 6 Judas maklhtí ̱nalh y la̱ta amá quilhtamacú tzúculh lacputzá la̱ namacama̱stá Jesús acxni ixacstu ixuí xlacata ni ̱ natamaklhti ̱nán cristianos.  

Xatacuhui ̱ní pa̱xcua Jesús a̱huata ca̱ta̱hualhtatá ixapóstoles (Mt. 26.17‑29; Mr. 14.12‑25; Jn. 13.21‑30; 1 Co. 11.23‑26)

7 Cha̱lh

chichiní xatacuhui ̱ní pa̱xcua acxni judíos ixtahuá simi ̱ta ni ̱ kalhí levadura, ixmakni ̱cán tantum borrego ni ̱ma̱ ixtali ̱lakachixcuhui ̱nán. 8 Jesús ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh Pedro y Juan catá̱lh taca̱xtlahuá li ̱hualhtata tú natali ̱lakachixcuhui ̱nán amá xatacuhui ̱ní pa̱xcua. 9 ―¿Nicu lacasquina nacaná̱u ca̱xtlahuayá̱u? ―takalasquínilh xlacán. 10 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Capítit nac Jerusalén, acxni nachipiná̱tit pa̱t acxilá̱tit cha̱tum chixcú cucalí ̱n aktum xa̱lu chúchut. Catakokétit hasta xní natanú nac ákxtaka. 11 Huixín na̱ catanú̱tit y cahuanítit xapu̱china ákxtaka: “Huan quimaestrojcán, ¿nicu huí amá cuarto ní cama ca̱ta̱hualhtatá quidiscípulos jaé xatacuhui ̱ní pa̱xcua?” 12 Xlá ama ca̱li ̱ná̱n nac ixli ̱quilhmactuy ixákxtaka, hua̱katá ca̱xlani ̱t; aná huixín caca̱xtlahuátit li ̱hualhtata. 13 Xlacán ta̱lh y xli ̱ca̱na hua̱k tatáka̱sli la̱ ca̱huánilh Jesús ama qui ̱taxtú. Aná taca̱xtláhualh tahuá tú natali ̱lakachixcuhui ̱nán amá pa̱xcua. 14 Xalakasmalankán acxni áccha̱lh hora, Jesús ca̱tá̱alh xa̱makapitzi ixapóstoles, y acxni  













192

SAN LUCAS 22 hua̱k tatahuilako̱lh nac mesa ca̱huánilh: ―Maká̱n xaclacpuhuani ̱t nacca̱ta̱hualhtatayá̱n jaé pa̱xcua antes naquima̱k xtakajni ̱cán quimakni ̱cán. 16 Porque chí cca̱huaniyá̱n yaj camá̱n ca̱ta̱hua̱yaná̱n la̱ chí cca̱ta̱hualhtatamá̱n. Nacca̱ta̱hua̱yamparayá̱n hasta acxni Dios nama̱kantaxtí tú xlacata quili ̱ma̱lakacha̱cani ̱t ca̱quilhtamacú. 17 A̱ stá̱n tíyalh aktum vaso ni ̱ma̱ ixtaju̱ ma ixchúchut uva, pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios, ca̱má̱xqui ̱lh ixdiscípulos y ca̱huánilh: ―Cahuátit catzuntín y cala̱ma̱kpitzítit mili ̱hua̱kcán. 18 Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, chí a̱huatiyá tihuán ckalhuá̱nalh jaé ixchúchut uva ni ̱ma̱ tamakalani ̱t lacchixcuhuí ̱n; acxni nactahuilá nac quimpu̱ ma̱paksi ̱n nac akapú̱ n cama kalhua̱nán tunu xasa̱sti yaj la̱ jaé. 19 A̱ stá̱n tíyalh simi ̱ta, pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios, lakchékelh, ca̱má̱xqui ̱lh ixapóstoles y ca̱huánilh: ―Cahuátit jaé simi ̱ta porque huá namá quimacni ni ̱ma̱ cama macama̱stá xlacata nacca̱lakma̱xtuyá̱n. Huixín catlahuátit xni ̱ta lacasquiná̱tit xlacata naquila̱li ̱lacapa̱stacá̱u. 20 La̱ tahualhtatako̱lh tíyalh amá vaso ni ̱ma̱ ixtapu̱ kotnama̱na y ca̱huánilh: ―Jaé ixchúchut uva huá quinkalhni ni ̱ma̱ cama ma̱stajá milacatacán xlacata nama̱luloka Dios tlahuani ̱t sa̱sti ixtalacca̱xlán la̱ naca̱lakma̱xtú cristianos. 21 Pero pu̱la ama quimacama̱stá cha̱tum 15 Jesús













chixcú tí quinca̱ta̱hua̱yamá̱n juú nac mesa. 22 Aquit Xatalacsacni Chixcú ctzucuni ̱t clactla̱huán jaé ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ li ̱lhca̱ni ̱t Dios quilacata. ¡Pero koxitá namá chixcú tí ama quiliakskahuinán! 23 Hua̱k ixapóstoles tzúculh tara̱kalasquiní cha̱tum cha̱tum cha̱ ticu ixama liakskahuinán.  



Tí tama̱paksi ̱nán talactlancán

24 A̱ stá̱n

tzúculh tara̱li ̱huaní ticu yá ixapóstol ma̱s ixli ̱pa̱huán Jesús. 25 Xlá chuné ca̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh: ―Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata reyes tí tama̱paksí aktum pu̱ latama̱n tatlahuaní tú talacasquín amá cristianos tí tama̱paksí, y tí ta̱cpuxcún tama̱paksi ̱nán ca̱li ̱maca̱ncán lactla̱n lacchixuhuí ̱n tí tatlahuá li ̱tlá̱n. 26 Pero huixín nac milatama̱tcán ni ̱ chuná ama qui ̱taxtú porque tí ma̱s xatali ̱pa̱u, cali ̱tánu̱ lh la̱ cha̱tum kahuasa tí ma̱paksi ̱cán; y tí ma̱paksi ̱nán, cali ̱tamákxtakli la̱ cha̱tum tasa̱cua tí ma̱cha̱lhca̱tni ̱cán. 27 Na̱ chuná catzi ̱yá̱tit amá tí tali ̱pa̱u chixcú, acxni hua̱yán, hua̱k ixtasa̱cua tamuju̱ ní ixtahuá. Pero cali ̱lacahua̱nántit la̱ aquit tali ̱pa̱u chixcú siempre cca̱macuanini ̱t cristianos tú quintali ̱ma̱paksí. 28 ’Huixín siempre quila̱takokeni ̱táu cani ̱huá y akxtakajnani ̱tántit nac quimpa̱xtú̱ n. 29 Como Quinti ̱cú Dios quima̱xqui ̱ni ̱t quili ̱ma̱paksí ̱n, aquit na̱ cama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱tlá̱n 30 natahuilayá̱tit nac quimpu̱táhui ̱lh xlacata lakxtum naquila̱ta̱hua̱yaná̱u y naquila̱ta̱pa̱xahuayá̱u. Huixín pa̱t tahuilayá̱tit nac  











193

SAN LUCAS 22

mimpu̱ ma̱paksi ̱ncán xlacata naca̱ta̱tlahuayá̱tit taxokó̱n pu̱cu̱tuy cristianos tí tama̱lacatzúqui ̱lh pu̱latama̱n Israel. Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ Pedro ama huan ni ̱ lakapasa ixpu̱chiná (Mt. 26.31‑35; Mr. 14.27‑31; Jn. 13.36‑38) 31 Jesús

huánilh Pedro: ―Simón, cakáxpatti tú cuaniyá̱n: Tlajaná ma̱xqui ̱cani ̱t li ̱tlá̱n nali ̱cxila mintapuhua̱ncán na̱ chuná la̱ u̱ n ma̱tzahuají katum actzú quihui y tlahuá la̱ lacasquín. 32 Pero aquit cli ̱kalhtahuakani ̱tán xlacata Dios ni ̱ nali ̱makxtaka nalakaputzaxni ̱ya yaj nama̱lacatzuhui ̱ya, y acxni nama̱kachakxi ̱ya tú liaktzanka pa̱t li ̱stacta̱yaya y tla̱n naca̱makta̱yaya ca̱ma̱camaja minata̱camán. 33 Pedro huánilh: ―Quimpu̱chinacán, aquit hua̱k tla̱n cta̱yaní. ¡Hasta xacta̱tanú̱ n nac pu̱la̱chi ̱n para ixli ̱pinca y xacta̱ní ̱n para tamaclacasquiní! 34 Jesús huánilh: ―Pedro, xli ̱ca̱na cuaniyá̱n pi ̱huá jaé ca̱tzisní antes natlí xla̱huán tantum pu̱yu, huix pa̱t huana maktutu xlacata ni ̱ quilakapasa tí nakalasquiniyá̱n.  





Tzucú ixta̱k xtakajni Jesús

35 Jesús

ca̱kalasquínilh ixapóstoles: ―Acxni cca̱ma̱lakachá̱n naquila̱li ̱chihui ̱naná̱u y ni ̱ ixli ̱piná̱ntit morral, ni ̱ para tumi ̱n, ni ̱ para mintatu̱ nucán, ¿tucu ca̱tzanka̱nín? ―Ni ̱tú quinca̱tzanka̱nín ― takálhti ̱lh xlacán. 36 Jesús ca̱ta̱chihuí ̱nalh:  

―Pues chí cca̱huaniyá̱n: Tí kalhí morral, cacúcalh; tí kalhí tumi ̱n cali ̱lh; y tí ni ̱ kalhí ixma̱chi ̱ta, casta̱lh ixlháka̱t y catamá̱hualh. 37 Porque talacatzuhui ̱ma quilhtamacú nakantaxtú amá tachihuí ̱n ni ̱ma̱ tatzokni ̱t quilacata nac Escrituras: “Li ̱maca̱nca ma̱lacapu̱cán la̱ cha̱tum makni ̱ná.” La̱ta tú tali ̱chihui ̱nani ̱t profetas quilacata, hua̱k ama kantaxtú. 38 Ixapóstoles tahuánilh: ―Quimpu̱chinacán, aquín ckalhi ̱yá̱u aktuy espada. ―¡Acs cata̱ya, chu̱ta cca̱li ̱cxilhmá̱n! ―ca̱kálhti ̱lh Jesús.  



Jesús kalhtahuakaní Dios nac Getsemaní (Mt. 26.36‑46; Mr. 14.32‑42)

39 A̱ stá̱n

ca̱ta̱táxtulh ixdiscípulos nac Jerusalén y ca̱tá̱alh nac Cerro de los Olivos la̱ ixli ̱smani ̱ni ̱t. 40 Acxni ca̱tá̱cha̱lh, ca̱huánilh: ―Cakalhtahuakanítit Dios xlacata ni ̱ naca̱makatlahayá̱n ni ̱ lactlá̱n talacpuhuá̱n. 41 Xlá alh ixli ̱lakamákat la̱ li ̱macatala̱tnancán aktum chíhuix. Aná tatzokóstalh, 42 y chuné kalhtahuákalh: ―Quinti ̱cú Dios, para lacasquina caquilakma̱xtu ni ̱ cackalhuá̱nalh jaé ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ clakcha̱ma. Pero ni ̱ clacasquín calalh tú clacpuhuán, huix catlahua quilacata tú catzi ̱ya ma̱s quimini ̱ní. 43 La̱ta ixkalhtahuakama, cha̱tum ángel xalac akapú̱ n lákchilh y má̱xqui ̱lh li ̱camama cata̱yánilh ixta̱k xtakajni. 44 ¡Ixnacú Jesús li ̱cuánit ixakxtakajnán! ¡Aktum ixuili ̱ni ̱t ixtapuhuá̱n  









194

SAN LUCAS 22 kalhtahuakanima Dios, hasta tzúculh xka̱ka la̱ kalhni! Katunu itxká̱kat ixtama̱ya̱chi ca̱tiyatni. 45 Acxni kalhtahuakako̱lh tá̱yalh y ca̱lákalh ixdiscípulos, y ca̱ma̱nóklhulh talhtatama̱na, ixca̱makatlajani ̱t ixtalakaputzi ̱tcán. 46 Xlá ca̱huánilh: ―¿Hua̱nchi lhtatapa̱nántit? Calacastacuántit y cakalhtahuakanítit Dios xlacata ni ̱ naca̱makatlajayá̱n ni ̱ lactlá̱n talacapa̱stacni.

ma̱paksi ̱naní ̱n y xanapuxcun policías tí ixtamaktakalhnán nac pu̱siculan. Xlá ca̱huánilh amá tí ixta̱ni ̱t tachipá: ―Huixín li ̱taná̱tit espadas y quihui la̱ catántit chipayá̱tit cha̱tum kalha̱ná. 53 ¿Hua̱nchi ni ̱ quila̱chipáu nac pu̱siculan ní ixquila̱cxilá̱u cha̱li cha̱lí? Pero como ixtalacpuhuá̱n tlajaná ca̱makatlajani ̱tán jaé quilhtamacú huixín ma̱kantaxti ̱yá̱tit tú ca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n.

Chipacán Jesús la̱ cha̱tum makni ̱ná

(Mt. 26.57‑58, 69‑75; Mr. 14.53‑54, 66‑72; Jn. 18.12‑18, 25‑27)





(Mt. 26.47‑56; Mr. 14.43‑50; Jn. 18.2‑11) 47 Chu̱tacú

ixchihui ̱nama Jesús acxni cá̱cxilhli pu̱tum ixtamima̱na cristianos, ixca̱cpuxcún Judas amá ixapóstol tí ixca̱ta̱lacsacni ̱t xa̱cha̱cu̱tuy natali ̱scuja. Xlá ma̱lacatzúhui ̱lh y lacáspu̱tli la̱ calakalhámalh cahuánilh kalhé̱n. 48 Jesús huánilh: ―Judas, ¿quilacáspu̱tti xlacata naquimacama̱sta̱ya aquit Xatalacsacni Chixcú? 49 Xa̱makapitzi ixdiscípulos acxni tá̱cxilhli tú ixakspulama Jesús takalasquínilh: ―Quimpu̱chinacán, ¿cca̱maklhti ̱naná̱n con quiespadajcán ni ̱ma̱ ckalhi ̱yá̱u? 50 Antes nakalhti ̱nán cha̱t um ixapóstoles ca̱ctí ̱nilh xapakca̱na ixteké̱n ixtasa̱cua cha̱tum xapuxcu cura. 51 Jesús huánilh: ―Ni ̱ caquila̱maklhti ̱náu. ¡Caca̱makxtáktit! A̱ stá̱n li ̱xámalh ixmacán ixtaké̱n amá tasa̱cua y tuncán cá̱xlalh la̱ ni ̱tú calánilh. 52 Jesús acs ca̱lacá̱nilh amá xanapuxcun curas, lakko̱lún  











Pedro huan ni ̱ lakapasa Jesús 54 Amá

xanapuxcun policías tachípalh Jesús y táli ̱lh nac ixpu̱ ma̱paksi ̱n xapuxcu cura. Pedro ca̱takókelh ixli ̱lakamákat pakán ní ta̱lh. 55 Acxni tácha̱lh nac pu̱ ma̱paksi ̱n tamákxtakli nac lacaquilhti ̱n ana ní soldados ixtama̱kstokni ̱t lhcúya̱t ixtaskoma̱na. 56 Cha̱tum squiti acxni ácxilhli aná itskoma Pedro ma̱lacatzúhui ̱lh, acs lacá̱cxilhli y ca̱huánilh xa̱makapitzi: ―Jaé chixcú ixta̱lapu̱lá Jesús namá chixcú tí ma̱nu̱ca nac pu̱la̱chin. 57 Pedro kalhtí ̱nalh: ―Pusca̱t, aquit ni ̱ para tziná clakapasa namá chixcú. 58 Ixli ̱puntzú tunu na̱ lakápasli y huánilh: ―Huix ixta̱lapu̱ laya namá chixcú Jesús tí ma̱nu̱ca nac pu̱ la̱chi ̱n. Pero Pedro huá ixli ̱maktuy: ―Huix aktzanka̱ni ̱ta porque aquit ni ̱ xacta̱lapu̱ lá. 59 Alh ma̱x aktum hora acxni cha̱tum tancs ca̱ma̱lulóknilh xa̱makapitzi:  









195

SAN LUCAS 22​, ​23

―Xli ̱ca̱na jaé chixcú na̱ ixta̱lapu̱ lá Jesús, pues talakapasá porque xlá na̱ xalac Galilea. 60 Ixli ̱maktutu Pedro ca̱huánilh: ―Huixín akskahuinampa̱nántit porque aquit ni ̱ clakapasa namá tí quila̱li ̱ta̱chihui ̱nama̱náu. Chu̱ta ixchihui ̱namajcú acxni káxmatli la̱ tli ̱lh tantum pu̱yu. 61 Jesús ixli ̱lakamákat talakáspitli, ¡acs lacamínilh Pedro! Acxni tuncán lacapá̱stacli tú ixuanini ̱t amá ca̱tzisní: “Pi ̱huá jaé ca̱tzisní antes natlí tantum pu̱yu huix pa̱t huana maktutu ni ̱ quilakapasa tí nakalasquiniyá̱n.” 62 Lacapala táxtulh y tzúculh tasá la̱ta ixli ̱puhuán ixnacú tú ixqui ̱taxtunini ̱t.  





Ixenemigos Jesús tama̱kalhapalí y tali ̱chiyá

(Mt. 26.59‑68; Mr. 14.55‑65; Jn. 18.19‑24) 63 Amá

lacchixcuhuí ̱n tí ixtamaktakalhma̱na Jesús tzúculh tali ̱chiyá, ixtalakakaxí, 64 tali ̱lakáchi ̱lh lháka̱t, y a̱stá̱n ixtahuaní: ―Para xli ̱ca̱na huix profeta, caquilhchipi ticu ma̱xquí ̱n. 65 Lhu̱ hua ma̱s tú tatlahuánilh xlacata natali ̱kalhkama̱nán. 66 Acxni spalh ca̱huanko̱lh pu̱tum tatamákstokli xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n, xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos, y táli ̱lh Jesús ixlacatí ̱n xanapuxcun ixma̱kalhapali ̱naní ̱n tachi ̱ní ̱n. Xlacán takalasquínilh: 67 ―Quila̱huaníu, ¿xli ̱ca̱na huix Cristo tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n? Jesús ca̱kálhti ̱lh:  







―Para cca̱huaniyá̱n xli ̱ca̱na huixín ni ̱ ama quila̱ca̱najlaniyá̱u, 68 y para cca̱kalasquiniyá̱n tucu xlacata, ni ̱ ama quila̱kalhti ̱yá̱u, ni ̱ para ama quila̱makxtaká̱u. 69 Pero talacatzuhui ̱ma quilhtamacú xlacata aquit Xatalacsacni Chixcú nactahuilá ixpa̱xtú̱ n ixpu̱ ma̱paksi ̱n lanca Quinti ̱cu Dios. 70 Hua̱k takalasquínilh: ―Entonces, ¿xli ̱ca̱na huix Ixkahuasa Dios? ―Xli ̱ca̱na aquit Ixkahuasa Dios ― ca̱kálhti ̱lh Jesús. 71 Amá xanapuxcun ixma̱kalhapali ̱naní ̱n tachí ̱n tzúculh tara̱huaní: ―Hua̱k aquín kaxmatni ̱táu la̱ liakskahuinani ̱t ixquilhni. ¿Tucu ma̱s taputzá̱n lacasquiná̱u xlacata nama̱xoko̱ni ̱yá̱u ixtala̱kalhí ̱n?  







Gobernador Pilato ma̱kalhapalí Jesús

(Mt. 27.1‑2, 11‑14; Mr. 15.1‑5; Jn. 18.28‑38)

23

A̱stá̱n amá xanapuxcun ixma̱kalhapali ̱naní ̱n tachí ̱n táli ̱lh Jesús nac ixpu̱ ma̱paksi ̱n Pilato, 2 y nac ixlacatí ̱n tzúculh tali ̱ya̱huá ta̱kskahuín ixtahuán: ―Aquín cma̱lacapu̱yá̱u jaé chixcú porque ca̱kastacya̱huama cristianos xalac quimpu̱ latama̱ncán catalacatá̱qui ̱lh. Huan xlacata ni ̱ mini ̱ní naclakaxokoniyá̱u tumi ̱n lanca ma̱paksi ̱na romano, y xa̱huá li ̱tanú Cristo rey tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n. 3 Pilato kalasquínilh: ―¿Xli ̱ca̱na huix ixreycán judíos? ―Xli ̱ca̱na la̱ huana aquit rey ― kalhtí ̱nalh Jesús.  



196

SAN LUCAS 23 4 Pilato

ca̱lacá̱nilh amá xanapuxcun ma̱kalhapali ̱naní ̱n curas y hua̱k cristianos, y ca̱huánilh: ―Aquit ni ̱ ctaka̱sa tú nacli ̱ya̱huá jaé chixcú. 5 Xlacán maklhu̱ hua takálhti ̱lh: ―Namá chixcú ca̱kastacya̱huá cristianos cani ̱huá pu̱latama̱n catalacatá̱qui ̱lh. Tzúculh ma̱sí ixtachihuí ̱n nac Galilea, a̱stá̱n nac Judea y chí chini ̱t juú nac Jerusalén. 6 Acxni káxmatli Pilato jaé tachihuí ̱n kalasquiní ̱nalh para Jesús xalac Galilea ixuani ̱t. 7 Como xlacán tahuánilh Jesús xalac Galilea ixuani ̱t, gobernador Pilato áksalh xlacata rey Herodes ixmini ̱t paxia̱lhnán nac Jerusalén, y como huá ixma̱paksí Galilea, ca̱huánilh catalí ̱nilh rey Herodes xlacata huá nama̱kalhapalí. 8 Rey Herodes maká̱n ixkaxmatni ̱t la̱ ixli ̱chihui ̱nancán tú ixtlahuá Jesús, ixlakapasputún. Huá xlacata acxni ácxilhli pa̱xahuako̱lh porque ixlacasquín cali ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh aktum ixtascújut Jesús. 9 Pero xlá ni ̱ para akstum tachihuí ̱n kálhti ̱lh la̱ta tú kalasquínilh acxni ma̱kalhapáli ̱lh; 10 porque amá xanapuxcun curas y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos lhu̱ hua tú tali ̱yá̱hualh Jesús ixlacatí ̱n Herodes. 11 Xlá li ̱cuánit sí ̱tzi ̱lh; itsoldados na̱ chuná tzúculh tali ̱chiyá tali ̱kalhkama̱nán, tama̱lhéke̱lh aktum lhma̱n lháka̱t la̱ xla rey. A̱ stá̱n ma̱lakacha̱nipá gobernador Pilato. 12 Amá chichiní rey Herodes y gobernador Pilato talaccá̱xlalh amigos natahuán porque xapu̱lh ixtara̱si ̱tzi ̱ní ni ̱ ixtara̱cxilhputún.  















Li ̱lhca̱cán ama̱ca makni ̱cán Jesús nac culu̱ s

(Mt. 27.15‑26; Mr. 15.6‑15; Jn. 18.39―19.16) 13 Pilato

ca̱ma̱makstokpá xanapuxcun curas, xalactali ̱pa̱u ma̱paksi ̱naní ̱n y hua̱k cristianos xala ca̱chiquí ̱n, 14 y ca̱huánilh: ―Huixín ma̱lacapú̱tit jaé chixcú y li ̱ya̱huayá̱tit ca̱kastacya̱huá cristianos catalacatá̱qui ̱lh; pero aquit cma̱kalhapáli ̱lh cmilacati ̱ncán y ni ̱ ctaka̱sni ̱t tala̱kalhí ̱n tú nacli ̱ya̱huá la̱ huaná̱tit huixín. 15 Herodes na̱ chuná ni ̱ táka̱sli tú nali ̱ya̱huá, huá quili ̱ma̱lakacha̱nipá. Jaé chixcú ni ̱ tlahuani ̱t tú mini ̱ní namakni ̱cán. 16 Huata cama castigartlahuá tziná y cama makxtaka caalh. 17 Amá xatacuhui ̱ní pa̱xcua Pilato siempre ixmakxtaka cha̱tum tachí ̱n xlacata naca̱lakalhamán cristianos. 18 Pilato ni ̱ para cátzi ̱lh acxni pu̱t um tama̱ktási ̱lh hua̱k cristianos: ―¡Camakni namá chixcú y camákxtakti Barrabás! 19 Jaé chixcú Barrabás ixma̱nu̱cani ̱t nac pu̱ la̱chi ̱n porque ixma̱lacatzuqui ̱ni ̱t tara̱nicni nac ca̱chiquí ̱n, y xa̱huá ixmakni ̱nani ̱t. 20 Pilato ixmakxtakputún Jesús y chú ca̱huanipá cristianos xlacata ni ̱tú ixtlahuani ̱t. 21 Pero xlacán ni ̱ ixtali ̱makxtaka ta̱ktasá: ―¡Camakni nac culu̱s! ¡Camakni nac culu̱s! 22 Pilato ixli ̱maktutu ca̱huánilh: ―¿Hua̱nchi? ¿Tucu yá tala̱kalhí ̱n tlahuani ̱t jaé chixcú? Aquit ni ̱ ctaka̱sa tú nacli ̱ya̱huá xlacata nacli ̱ma̱paksi ̱nán namakni ̱cán. Huata cama li ̱ma̱paksi ̱nán camaksnokca y cama makxtaka.  

















197

SAN LUCAS 23

23 Pero

xlacán ma̱schá tzúculh ta̱ktasá camakni ̱ca nac culu̱s, y lakasu̱t tzúculh tamakatlajá Pilato la̱ta ixta̱ktasá. 24 Acxni yaj cátzi ̱lh tú natlahuá, Pilato ma̱tlá̱nilh namakni ̱cán Jesús la̱ ixtalacasquín amá cristianos. 25 A̱ stá̱n mákxtakli Barrabás amá chixcú tí ixtanu̱ ma nac pu̱ la̱chi ̱n xlacata ixma̱lacatzuqui ̱ni ̱t tara̱nicni nac ca̱chiquí ̱n y ixmakni ̱nani ̱t, y li ̱ma̱paksí ̱nalh camakni ̱ca Jesús la̱ ixtalacasquín amá xanapuxcun curas.  



Makni ̱cán Jesús nac culu̱ s

(Mt. 27.32‑44; Mr. 15.21‑32; Jn. 19.17‑27) 26 Jesús

ma̱cuqui ̱ca ixculu̱s y li ̱nca pakán ní ixama̱ca makni ̱cán. Nac tijia ta̱tanoklhca cha̱tum chixcú xalac Cirene ixuanicán Simón, ixtaspitma ixca̱tucuxtu; xafuerza tlahuaca camaktá̱yalh catá̱li ̱lh ixculu̱s Jesús. 27 Lhu̱ hua cristianos ixtatakokeni ̱t pakán ní ixama makni ̱cán nac culu̱s; lhu̱ hua lacchaján ixtalaktasá y ixtalakaputzá la̱ ixma̱k xtakajni ̱ma̱ca Jesús. 28 Xlá acs ca̱lacá̱nilh y ca̱huánilh: ―Lacchaján xalac Jerusalén, ni ̱ catasátit quilacata, ma̱s cali ̱lakaputzátit tú pa̱t pa̱xtoká̱tit huixín y mincamancán. 29 Porque ama cha̱n quilhtamacú acxni pa̱t puhuaná̱tit: “Catapa̱xáhualh namá lacchaján tí ni ̱ takálhi ̱lh ixcamancán, tí ni ̱ talakáhualh itskatacán, tí ni ̱cxni tama̱tziquí ̱nalh.” 30 Lhu̱ hua ama tahuán: “Ma̱s tla̱n ixquinca̱ctamá̱n aktum sipi, caquinca̱ma̱tze̱kni tijia xlacata ni ̱ naquinca̱lakcha̱ná̱n  







ta̱k xtakajni.” 31 Aquit cli ̱tanú xastaka quihui y ca̱cxílhtit tú quintlahuanima̱ca. Calacpuhuántit, ¿tucu ni ̱ natlahuanicán amá xascahuahua quihui? 32 Cha̱tuy makni ̱naní ̱n na̱ ixca̱ta̱li ̱ncán Jesús na̱ ixama̱ca ca̱makni ̱cán amá quilhtamacú. 33 Acxni tácha̱lh lacatum ní ixuanicán La Calavera, akxtokohuacaca Jesús nac culu̱s, y amá lacchixcuhuí ̱n na̱ ca̱kxtokohuacaca y ca̱ma̱huacaca cha̱tunu nac ixpa̱xtu̱ni ̱tni. 34 Acxni lihua ixtama̱huacama̱na nac culu̱s Jesús chuné chihuí ̱nalh: ―Quinti ̱cu Dios, caca̱ma̱tzanke̱nani tú quintatlahuánilh jaé lacchixcuhuí ̱n porque ni ̱ tacatzí tú tama̱kantáxti ̱lh. Amá soldados tzúculh tara̱li ̱slaka ticu nata̱tamakxtaka ixlháka̱t Jesús. 35 Lhu̱ hua cristianos xala amá ca̱chiquí ̱n ixta̱cxilhma̱na la̱ ixtlahuacani ̱t Jesús y xanapuxcun curas ixtali ̱kalhkama̱nán: ―Ca̱maktá̱yalh lhu̱ hua cristianos, ca̱lakma̱xtúnilh ixli ̱stacnicán; chí catá̱ctalh ixacstu nac culu̱s ní huaca xlacata naquinca̱ma̱si ̱niyá̱n huá Cristo tí lacsacni ̱t Dios. 36 Makapitzi soldados na̱ tzúculh tali ̱chiyá tama̱lacnú̱ nilh vinagre xla uva. 37 Ixtali ̱kalhkama̱nán: ―Para xli ̱ca̱na huix ixreycán judíos, chí mi ̱cstu calakma̱xtu mili ̱stacni. 38 Nac ixakspú̱ n ixculu̱ s Jesús ixtatzokni ̱t tachihuí ̱n nac griego, latín y hebreo tachihuí ̱n; ixuán: “Jaé chixcú ixreycán judíos.”  















Jesús ma̱lacnu̱ ní ama li ̱n nac ixpu̱ latama̱n cha̱tum makni ̱ná

39 Cha̱t um

makni ̱ná tí na̱ ixakxtokohuacacani ̱t ixya̱huacani ̱t

198

SAN LUCAS 23 nac ixpa̱xtú̱ n, na̱ tzúculh li ̱kalhkama̱nán, ixuán: ―Para xli ̱ca̱na huix Cristo, calakma̱xtu mili ̱stacni y na̱ caquila̱lakma̱xtúu aquín. 40 Xa̱cha̱t um ixcompañero lakakahuánilh y huánilh: ―¡Acs cata̱ya! Huix xli ̱ca̱na ni ̱ jicuaniya Dios ma̱squi huaca nac culu̱s xoko̱námpa̱t mintala̱kalhí ̱n. 41 Aquín quinca̱mini ̱niyá̱n caakxtakajnáu porque xokoma̱náu quintala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ tlahuani ̱táu, pero jaé chixcú akxtakajnama ma̱squi ni ̱tú tlahuani ̱t. 42 A̱ stá̱n lacá̱nilh Jesús y huánilh: ―Caquilacapá̱stacti acxni natzucuya ma̱paksi ̱nana nac mintapáksi ̱t. 43 Jesús kálhti ̱lh: ―Xli ̱ca̱na cuaniyá̱n, la̱ta chí tuncán li ̱pa̱xáu pa̱t quinta̱latapa̱ya nac quimpu̱latama̱n ni ̱ma̱ cama maklhti ̱nán.  







Jesús ni ̱kó nac culu̱ s

(Mt. 27.45‑56; Mr. 15.33‑41; Jn. 19.28‑30) 44-45 Acxni

cha̱lh lacatastúnut chichiní talakátze̱kli y hua̱k ca̱quilhtamacú tapaklhtu̱tako̱lh. Qui ̱tá̱yalh hasta como aktutu hora xalakasmalankán. Ixli ̱lakalhapá̱n pu̱siculan xla Jerusalén ní ixtalakachixcuhui ̱nán curas ca̱ta ca̱ta táxti ̱tli nac ixíta̱t. 46 Na̱ acxni tuncán Jesús aktásalh: ―Quinti ̱cu Dios, huix cmacama̱xqui ̱yá̱n quili ̱stacni. La̱ huanko̱lh jaé tachihuí ̱n Jesús tuncán ni ̱ko̱lh nac culu̱s. 47 Amá xacapitán soldados acxni ácxilhli tú ixqui ̱taxtunini ̱t Jesús, lacapá̱stacli Dios y chuné chihuí ̱nalh:  



―Xli ̱ca̱na jaé chixcú ni ̱tú ixkásat ixuani ̱t. 48 Hua̱k cristianos tí ixtamini ̱t ta̱cxila amá tamakní ̱n, acxni ta̱cxilhko̱lh la̱ta tú ixpa̱xtokni ̱t Jesús ta̱lh nac ixchiccán ixtali ̱puhuanti ̱lhá tú ixtatlahuani ̱t. 49 Ixamigos Jesús tí ixtalakapasa y amá lacchaján tí ixtatakokeni ̱t acxni a̱huata titáxtulh nac Galilea, lakamákat ixtaya̱na ixta̱cxilhko̱ni ̱t la̱ta tú ixqui ̱taxtuni ̱t.  



Ma̱nu̱cán Jesús nac ixpu̱tanú̱ n ni ̱n

(Mt. 27.57‑61; Mr. 15.42‑47; Jn. 19.38‑42) 50 Cha̱t um

chixcú tí na̱ ixca̱ta̱ma̱paksi ̱nán ixma̱kalhapali ̱naní ̱n tachí ̱n nac Jerusalén ixuanicán José ixlama nac Arimatea, jaé ca̱chiquí ̱n ixli ̱tapaksí Judea. Xlá tla̱n ixcatzí y tancs ixlama ixlacatí ̱n Dios. 51 José ixkalhi ̱ma nalacatzucú ixtapáksi ̱t Dios ca̱quilhtamacú y ni ̱ ixma̱tla̱ni ̱ni ̱t tú ixtatlahuani ̱t ixcompañeros. 52 Lákalh gobernador Pilato y huánilh camacamá̱xqui ̱lh xaní ̱n Jesús. 53 Pilato ma̱tlá̱ni ̱lh y xlá alh ma̱ctí Jesús nac ixculu̱s. Tla̱n li ̱máksuitli aktum sábana y a̱stá̱n má̱nu̱ lh nac aktum ixpu̱ ma̱nu̱cán ni ̱n ni ̱ma̱ ixtalacahuaxni ̱t nac lacatalhpa̱n y ni ̱ naj tí ixma̱nu̱cani ̱t. 54 Pi ̱huá amá lakasmalankán viernes judíos ixtaca̱xuilí ixtahuajcán porque istzucú chichiní ixli ̱jaxatcán. 55 Amá lacchaján tí ixtata̱mini ̱t Jesús nac Galilea, tatakókelh José y tá̱cxilhli amá ixpu̱ ma̱nu̱cán ni ̱n ní ná̱nu̱ lh xaní ̱n Jesús. 56 Lacapala ta̱lh nac ixchiccán y tzúculh talacca̱xtlahuá  











199

SAN LUCAS 23​, ​24

perfume tú natamacuilí Jesús acxni nati ̱taxtukó quilhtamacú ixli ̱jaxatcán. Xlacán na̱ tájaxli amá chichiní la̱ ixtali ̱smani ̱ni ̱t. Jesús lacastacuanán nac ca̱li ̱ní ̱n (Mt. 28.1‑10; Mr. 16.1‑8; Jn. 20.1‑10)

24

Ixli ̱tu̱ xama domingo tzisa, acxni ixlacatzucú xama̱na, amá lacchaján ta̱lh ana ní ixma̱nu̱cani ̱t Jesús; ixtalí ̱n perfumes ni ̱ma̱ ixtalacca̱xtlahuani ̱t. 2 Acxni tácha̱lh tá̱cxilhli ixma̱ke̱nu̱cani ̱t chíhuix ni ̱ma̱ ixli ̱talakatalán ní ixma̱nu̱cani ̱t xaní ̱n Jesús. 3 Y acxni tatánu̱ lh tá̱cxilhli ¡ni ̱tú ixtanu̱ ma ixmacni Ixpu̱chinacán Jesús! 4 Xlacán tajicuanko̱lh ni ̱ ixtama̱kachakxí tú ixqui ̱taxtuni ̱t. Ni ̱ para tacátzi ̱lh la̱ ca̱lakata̱yachi cha̱tuy lacchixuhuí ̱n makslipua ixtatasí ixlhaka̱tcán. 5 Acxni tá̱cxilhli tatatzokóstalh hasta tatalacátalh ca̱tiyatni la̱ta ixca̱maka̱klhani ̱t. Pero amá lacchixcuhuí ̱n ca̱huánilh: ―¿Hua̱nchi putzayá̱tit nac ixpu̱ muju̱can ni ̱n amá tí lama xastacnán? 6 ¡Jesús yaj juú tanu̱ ma porque lacastacuanani ̱t ca̱li ̱ni ̱n! ¿A poco yaj aksaná̱tit la̱ ixca̱huaniyá̱n nac Galilea 7 xlacata Cristo Xatalacsacni Chixcú ixama̱ca macama̱sta̱cán ixmacancán lacli ̱xcájnit lacchixcuhuí ̱n; xlacán ixama tamakní nac cúlu̱s, pero ixliaktutu chichiní a̱stá̱n xlá ixama lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n? 8 Jaé lacchaján tá̱ksalh xli ̱ca̱na chú ixca̱huanini ̱t Jesús. 9 Lacapala tatáspitli ní ixtahuila̱na xacha̱ca̱huitu ixapóstoles Jesús  















y xa̱makapitzi ixdiscípulos, y tali ̱chihuí ̱nalh la̱ta tú ixqui ̱taxtuni ̱t. 10 Jaé lacchaján tí tata̱chihuí ̱nalh apóstoles ixca̱huanicán María Magdalena, Juana, María ixna̱na Jacobo y makapitzi lacchaján li ̱huacá. 11 Pero ixapóstoles Jesús ni ̱ para tziná taca̱nájlalh porque ixtapuhuán caj ixtakalhchiya̱nama̱na. 12 Huata Pedro táxtulh tatza̱lh alh ana ní ixma̱nu̱cani ̱t Jesús. Acxni cha̱lh, tápuncsli y tla̱n talacánu̱ lh y huata cá̱cxilhli sábanas ni ̱ma̱ ixli ̱maksuitcani ̱t. Xlá taspitpá nac ixchic ixlacpuhuanti ̱lhá tú ixqui ̱taxtuni ̱t Jesús.  





Jesús ca̱tasaní cha̱tuy ixdiscípulos nac Emaús 13 Pi ̱huá

(Mr. 16.12‑13)

amá chichiní domingo cha̱tuy ixdiscípulos ixta̱ma̱na pakán nac Emaús, jaé ca̱chiquí ̱n ixtamakxtaka como aktuy hora ixli ̱lakamákat nac Jerusalén. 14 Xlacán ixtali ̱chihui ̱nanti ̱lhá la̱ ixmakni ̱cani ̱t Jesús nac Jerusalén. 15 La̱ta ixtachihui ̱nanti ̱lhá ni ̱ para caso tatláhualh la̱ ca̱ma̱lacatzúhui ̱lh cha̱tum chixcú y tzúculh ca̱ta̱tla̱huán. ¡Jesús xastacnán ixca̱tasi ̱nini ̱t! 16 Pero Dios ni ̱ ca̱li ̱mákxtakli catalakápasli. 17 Jesús ca̱kalasquínilh: ―¿Tucu huixín li ̱chihui ̱nampa̱nántit juú nac tijia? ¿Hua̱nchi lakaputzapa̱nántit? 18 Cha̱t um tí ixuanicán Cleofas kálhti ̱lh: ―¿A poco amá̱n quila̱huaniyá̱u ni ̱ nac Jerusalén tana̱pi y ni ̱ catzi ̱ya tú hua̱k cristianos tali ̱chihui ̱nán qui ̱taxtuni ̱t?  









200

SAN LUCAS 24 19 Jesús

ca̱huánilh: ―Quila̱huaníu, ¿tucu qui ̱taxtuni ̱t? Xlacán takálhti ̱lh: ―Namá chixcú xalac Nazaret huanicán Jesús xacli ̱maca̱ná̱u tali ̱pa̱u profeta porque tancs ixli ̱chihui ̱nán Dios, ixkalhí li ̱tlihueke ca̱tlahuá laclanca ixtascújut Dios ni ̱ma̱ ixca̱li ̱ma̱lacahua̱ní cristianos. 20 Pero xanapuxcun curas y lactali ̱pa̱u ma̱paksi ̱naní ̱n tama̱lacápu̱lh ixlacati ̱ncán ma̱paksi ̱naní ̱n romanos xlacata natamakní y tu̱ xamatá viernes akxtokohuacaca nac culu̱s. 21 Aquín xacpuhuaná̱u xlacata huá Cristo tí ixama quinca̱lakma̱xtuyá̱n hua̱k tí clama̱náu juú nac Israel. Pero laclako̱lh tú xacacxilhlacacha̱náu porque kalhi ̱yá aktuy chichiní la̱ta timakni ̱ca. 22 Ma̱squi jaé chichiní acxni spalh ixca̱huama makapitzi lacchaján taquíḻ alh ní ixma̱nu̱cani ̱t xaní ̱n. 23 Ixli ̱punchú tatáspitli y tzúculh tahuán xlacata ni ̱tú ixtanu̱ ma xaní ̱n Jesús y cha̱tuy ángeles ixca̱ta̱chihui ̱nani ̱t ixca̱huanini ̱t xlacata Jesús ixlama xastacnán. 24 Aquín ni ̱ ccatzi ̱yá̱u para xli ̱ca̱na porque a̱stá̱n na̱ ta̱lh makapitzi quincompañeroscán ana ní ixma̱nu̱cani ̱t y xli ̱ca̱na yaj tú ixtanu̱ ma ixmacni xaní ̱n Jesús la̱ quinca̱huanín amá lacchaján, pero ni ̱ tá̱cxilhli xastacnán Jesús. 25 Jesús ca̱huánilh amá ixdiscípulos: ―¡Koxitaní ̱n huixín lacchixcuhuí ̱n! Ca̱tzanka̱niyá̱n talacapa̱stacni. Ni ̱ lá ca̱najlayá̱tit tú tali ̱chihui ̱nani ̱t profetas ixama pa̱xtoka namá chixcú.  











26 ¿A

poco ni ̱ catzi ̱yá̱tit aná huan la̱ Cristo tí ama ca̱lakma̱xtuyá̱n pu̱ la ama akxtakajnán xlacata tla̱n namacama̱xqui ̱cán lanca ixli ̱ma̱paksí ̱n? 27 A̱ stá̱n tzúculh ca̱lacspi ̱tní ixtachihuí ̱n Dios, li ̱tzúculh tú huan ixlibro Moisés y li ̱ma̱spútulh tú tahuán ixlibrojcán profetas xlacata natama̱kachakxí la̱ ixqui ̱taxtuni ̱t tú ixtali ̱chihui ̱nani ̱t ama akspulá nac ixlatáma̱t Cristo tí ixama ca̱lakma̱xtú. 28 Acxni tácha̱lh nac Emaús Jesús li ̱catzi lalh ti ̱tum ixama an. 29 Xlacán tahuánilh: ―Catamákxtakti jaé ca̱chiquí ̱n pues smalankaná y amajá tanú ca̱tzisní. Xlá ca̱ta̱tánu̱lh ana ní ixama tatamakxtaka. 30 Ta̱tahui nac mesa xlacata natahualhtatá. Jesús tíyalh mactum simi ̱ta, sicuna̱tláhualh, lakchékelh y ca̱má̱xqui ̱lh cha̱tunu. 31 Acxni tuncán staranca talacapa̱stácnalh la̱ caca̱ma̱lakake̱ca natalacahua̱nán ¡y talakápasli Jesús! Pero xlá la̱ caláksputli alh a̱lacatunu y yaj tá̱cxilhli. 32 Tzúculh tara̱huaní: ―¿A poco ni ̱ scayaj ixcatzán quinacujcán acxni ixquinca̱ta̱chihui ̱namá̱n nac tijia, ixquinca̱lacspi ̱tnimá̱n tú ixlaclhca̱ni ̱t Dios? 33 Tuncán tata̱yapá nac tijia y ta̱mpá pakán nac Jerusalén. Acxni tácha̱lh tá̱cxilhli cha̱ca̱huitu apóstoles y xa̱makapitzi discípulos. 34 Lacapala ca̱huanica: ―¡Jesús lama xastacnán! ¡Pedro ácxilhli! 35 Xlacán na̱ tzúculh tali ̱chihui ̱nán la̱ ca̱takókelh nac tijia cha̱tum  

















201

SAN LUCAS 24

chixcú, y la̱ talakápasli Jesús acxni ca̱lakchekénilh simi ̱ta. Jesús ca̱tasi ̱ní hua̱k ixdiscípulos

(Mt. 28.16‑20; Mr. 16.14‑18; Jn. 20.19‑23) 36 Chu̱tacú

ixtachihui ̱nama̱na acxni Jesús ta̱yachi nac ixíta̱t ní ixtahuila̱na y ca̱huánilh kalhé̱n. 37 Hua̱k tzúculh ta̱katuyún tajicuanko̱lh, ixtapuhuán ixta̱cxilhma̱na ixespíritu cha̱tum xaní ̱n chixcú. 38 Jesús ca̱huánilh: ―¿Hua̱nchi jicuaná̱tit y aklhu̱ hua̱tnaná̱tit ca̱najlayá̱tit nac minacujcán xlacata aquit clama xastacnán? 39 Ca̱cxílhtit quimacán y quintujún. Caxamátit y ca̱cxílhtit quimacni xlacata naquila̱lakapasá̱u. Aquit ckalhí li ̱hua y lúcut, cha̱tum ixespíritu ni ̱n ni ̱ kalhí li ̱hua y lúcut. 40 Ca̱ma̱sí ̱nilh ixmacán ixtujún ana ní itxtokocani ̱t xlacata nataca̱najlá. 41 Y como xlacán ixtaca̱cni ̱ma̱na, ni ̱ ixtaca̱najlaputún tú ixta̱cxilhma̱na la̱ta ixtapa̱xahuama̱na. Jesús ca̱kalasquínilh: ―¿Ni ̱ kalhi ̱yá̱tit actzu tahuá? 42 Cha̱t um li ̱mínilh actzu xascún tamakní y actzú táxca̱t. 43 Xlá maklhtí ̱nalh y nac ixlacati ̱ncán tzúculh hua̱yán. 44 A̱ stá̱n ca̱huánilh: ―Huixín quila̱cxilhma̱náu y ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit xlacata acxni xacca̱ta̱lapu̱layá̱n cca̱huanín ixmini ̱ní nakantaxtú nac quilatáma̱t la̱ta tú li ̱chihui ̱nani ̱t quilacata profeta Moisés y na̱ chuná ixlibrojcán xa̱makapitzi profetas y nac salmos. 45 Acxni tuncán ca̱lákchilh la̱ aktum taxkáke̱t y tama̱kachákxi ̱lh  

















tú ixca̱huanini ̱t Jesús. 46 Pero todavía ca̱lacspí ̱tnilh: ―Chú ixtalaclhca̱ni ̱t ixama ma̱k xtakajni ̱cán Cristo, ¡ixama̱ca makni ̱cán! Pero ixliaktutu chichiní a̱stá̱n ixama lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n. 47 Na̱ talaclhca̱ni ̱t ama ta̱kahuaní quintachihuí ̱n. Ama lacatzucú juú nac Jerusalén y lakasu̱t ama taspuyumí ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú xlacata hua̱k cristianos natalakxta̱palí ixlatama̱tcán y Dios tla̱n naca̱ma̱tzanke̱naní ixtala̱kalhi ̱ncán para quintali ̱pa̱huán. 48 Huixín tla̱n ma̱luloká̱tit hua̱k qui ̱taxtuni ̱t nac quilatáma̱t tú laclhca̱ni ̱t Dios quilacata. 49 Chí ni ̱ capítit a̱lacatunu juú catamakxtáktit nac Jerusalén; pues aquit cama an nac akapú̱ n ní huí Quinti ̱cú y cama ca̱ma̱lakacha̱niyá̱n ixli ̱tlihueke Espíritu Santo la̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t Quinti ̱cú.  







Jesús ta̱cxtú nac akapú̱ n 50 A̱ stá̱n

(Mr. 16.19‑20)

Jesús cá̱li ̱lh hua̱k tí ixtali ̱pa̱huán lacatzú nac Betania. Acxni tácha̱lh xlá tamacayá̱hualh y ca̱li ̱sicuna̱tláhualh ixmacán. 51 La̱ta tamacaya̱huani ̱t ana tuncán tzúculh ta̱cxtú nac akapú̱ n, ¡caj la̱ cakosli ixani ̱t nac akapú̱ n! 52 Xlacán tapa̱xcatcatzí ̱nilh Dios tú ixtlahuani ̱t y tatáspitli nac Jerusalén, tapa̱xahuati ̱lhá nac ixnacujcán. 53 La̱ta amá quilhtamacú cha̱li cha̱lí ixtá̱n talakachixcuhuí y tapa̱xcatcatzi ̱ní Dios nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén tú ixtlahuá ixlacatacán. Chuná calalh, amén.  





SAN JUAN LICHIHUINAN IXLATAMAT JESUCRISTO

1

Dios macamín ixkahuasa caquilhtamacú

1-2   Dios



ni ̱ kalhí ixlacatzúcut, y la̱ta ni ̱ naj tú ixanán, porque ya̱ ixtatlahuá ca̱quilhtamacú, ixlamajá ixpa̱xtú̱ n cha̱tum ixma̱su̱y; xlá na̱ ni ̱ kalhí ixquilhtzúcut pues la̱ Dios ixuani ̱t y acxtum ixta̱ma̱paksi ̱nán. 3 Xlá maktláhualh la̱ta tú anán ca̱quilhtamacú y ni ̱ huí ca̱quilhtamacú tú ni ̱ catzini ̱t la̱ lacatzucuni ̱t. 4 Jaé ixma̱su̱y Dios ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t ixli ̱stacnicán la̱ta tú anán y pi ̱huá jaé li ̱latáma̱t ma̱pálajli y li ̱ma̱lacatzúquilh taxkáket tú natali ̱lacahua̱nán cristianos. 5 Jaé ixma̱su̱y Dios li ̱tánu̱lh taxkáket ni ̱ma̱ milh ca̱li ̱lakaskoyú ixlatama̱tcán tí ca̱paklhtu̱tá ixtalama̱na, y como la̱ ca̱tzisní ca̱ta̱latáma̱lh tatzáksalh tama̱mixí y ni ̱ lá tama̱míxilh. 6 Dios ma̱lakácha̱lh cha̱t um chixcú huanicán Juan 7 xlacata nama̱luloka ticu amá lanca taxkáket. Xlá milh ca̱ma̱tancsaní ixtapuhua̱ncan cristianos xlacata natali ̱pa̱huán amá ixma̱suy̱ Dios tí ixli ̱mín taxkáket. 8 Juan ni ̱ ixkalhí taxkáket y huata milh mactzupa tí ixli ̱mín li ̱lacahuá̱n ca̱quilhtamacú xlacata  











nalakapascán. 9 Huata amá ixma̱suy̱ Dios ixkalhí staranca talacapastacni tú naca̱li ̱ma̱lacahua̱ní cristianos. 10 Xlá milh ca̱quilhtamacú xlacata nalatamá nac ixca̱quilhtamacú ni ̱ma̱ ixtlahuanit, pero tí ca̱lákmilh ni ̱ talakápasli. 11 Ni ̱ para ixta̱pakánat tamaklhtí ̱nalh, amá pu̱ latama̱n ni ̱ma̱ ixlacsacni ̱t napu̱ lakahuán. Huata makapitzi tali ̱pá̱hualh y tamaklhtínalh nac ixnacujcán. 12 Y jaé cristianos tí taca̱nájlalh ixtachihuí ̱n ca̱li ̱má̱nu̱ lh ixcamán Dios tí tlan natama̱lacatzuhuí. 13 Xlacán talakáhualh ixli ̱maktuy porque Dios ca̱má̱xqui ̱lh sa̱sti ixtalacapa̱stacni y tali ̱máca̱lh ixticucán Dios. Jaé tí lakahuán ixli ̱maktuy ni ̱ quitaxtú la̱ xcam cha̱tum chixcú. 14 Amá ixma̱suy Dios tí ̱ ixtalatama̱ni ̱t tapálajli y la̱ cha̱tum cristiano lakáhualh ca̱quilhtamacú. Xlá quinca̱ta̱latamá̱n la̱ cati ̱hua chixcú y huata ixli ̱chihui ̱nán ixtalakalhamá̱n Dios y laclanca talacapa̱stacni la̱ quili ̱latama̱tcán. Aquín cacxilhni ̱táu la̱ Dios má̱xqui ̱lh ixli ̱tlihueke y ccatziyá̱u xlacata huá Ixkahuasa Dios. 15 Juan li ̱chihuí ̱nalh ixlacati ̱ncán cristianos y chuné ixma̱tla̱ní:

202













203

SAN JUAN 1

―Huá jaé chixcú xacli ̱chihui ̱nán acxni cca̱huanín: “Quinke̱sta̱lati ̱lhá tunuj chixcú ma̱s tali ̱pa̱u ma̱squi xlá siempre quiacli ̱ni ̱t porque latama̱ni ̱t la̱ta ya̱ para xaclakahuán.” 16 Quilacatacán lhu̱ hua tú tlahuani ̱t y hua̱k pa̱xcatcatzi ̱niyá̱u porque xlá ni ̱ lakcatzán ma̱stá ixtalakalhamá̱n. 17 Moisés quinca̱maxquí ̱n lacli ̱cuánit ixtapáksi ̱t Dios y scarancua lacasquín cakantáxtulh, pero Jesucristo quinca̱ma̱si ̱nín la̱ tancs nalakcha̱ná̱u ixpa̱xtu̱ n Dios y como quinca̱pa̱xqui ̱yá̱n quinca̱ma̱tzanke̱naniyá̱n quintala̱kalhi ̱ncán. 18 Ni ̱ huí cristiano tí acxilhni ̱t Dios pero cha̱stum ixkahuasa ni ̱ma̱ táxtulh nac ixpaxtú̱ n quinca̱huanín la̱ kalhí ixtalacapa̱stacni pues xlá la̱ Dios y acxtum ta̱huili ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni ixti ̱cú.  





Juan Bautista li ̱chihui ̱nán Jesucristo (Mt. 3.11‑12; Mr. 1.7‑8; Lc. 3.15‑17)

19 Xanapuxcún

ma̱paksi ̱naní ̱n curas xalac Jerusalén tama̱lakácha̱lh makapitzi lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n xlacata natakalasquiní Juan: ―¿Xli ̱ca̱na huix Cristo tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n? 20 Juan ni ̱ ta̱takalhtátokli y tancs ca̱kálhti ̱lh: ―Aquit ni ̱ huá. 21 Xlacán takalasquinipá: ―Pues, ¿ticu huix? O ¿huix profeta Elías? ―¡Tó̱! Aquit ni ̱ Elías ―ca̱kálhti ̱lh Juan. ―¿Entonces huix amá profeta tí ama lactaxtú nac Israel?  



―¡Tó̱! Ni ̱ para huá. 22 ―Catlahua li ̱tlá̱n quila̱huaníu ticu huix. Pues tí quinca̱ma̱lakacha̱ni ̱tán tacatzi ̱putún ticu huix. ¿Tucu cca̱huaniyá̱u milacata? ¡Quila̱huaníu! ―tahuanipá amá lacchixcuhuí ̱n. 23 Juan ca̱kálhti ̱lh: ―Aquit ama tí li ̱chihuí ̱nalh profeta Isaías: Nac desierto ama takaxmatí la̱ aktasá acxni ma̱kalhchihui ̱ni ̱nán cha̱tum chixcú: “Catacá̱xtit, tancs calatapá̱tit, ti ̱tum catrapí ̱tit ixtijia milatama̱tcán, porque mima ca̱lakpaxialhnaná̱n Mimpu̱chinacán.” 24 La̱ takaxmatko̱lh ixtachihuín Juan amá tí ixtama̱lakacha̱ni ̱t fariseos takalasquínilh: 25 ―Para huix ni ̱ Cristo, ni ̱ para profeta Elías, ni ̱ para amá profeta tí ama lactaxtú nac Israel, ¿hua̱nchi ca̱kmunu̱ya cristianos? 26 ―Porque aquit huata quili ̱ma̱paksi ̱ca nacliakmunu̱nán chúchut, pero juú nac mimpu̱latama̱ncán ca̱ta̱lamá̱n cha̱tum tí ni ̱ lakapasá̱tit. 27 Xlá yaj maka̱s ama ma̱lacatzuquí ixtascújut y snu̱n tali ̱pa̱u, aquit ni ̱ para cma̱ta̱xtuca ixtasa̱cua nacuán tí nackatxcuta nacma̱xtuní ixtatu̱nu ―ca̱kalhti ̱ko̱lh Juan. 28 Jaé takalhchihuí ̱n qui ̱táxtulh nac Betania ixtampaján kalhtuchoko Jordán ana ní Juan ixca̱kmunú cristianos.  













Jesús li ̱tanú borrego tí xoko̱nán ixlacati ̱n Dios

29 Ixli ̱cha̱lí

acxni Juan ácxilhli la̱ Jesús tzúculh talacatzuhuí pakán ní ixyá, ca̱huánilh xa̱makapitzi:

204

SAN JUAN 1 ―¡Ca̱cxílhtit! Huá namá chixcú ama ma̱ke̱nú tala̱kalhí ̱n nac ca̱quilhtamacú pues xlá ama li ̱tanú borrego tí ama xoko̱nán ixlacati ̱n Dios. 30 Huá namá tí chuné xacli ̱chihui ̱nán: “Yaj maka̱s ama ma̱lacatzuquí lanca ixtascújut namá tí quinke̱stalati ̱lhá, ma̱squi xlá quiacpu̱lani ̱t porque latama̱ni ̱t cani ̱cxnihuá la̱ta ni ̱ para xaclakahuán.” 31 Aquit na̱ ni ̱ xacacxcatzí para huá namá tí ixquinca̱lakmimá̱n, pero quima̱lakacha̱ca nacliakmunu̱nán chúchut xlacata tí talama̱na nac Israel natalakapasa tí ama ca̱lakmaxtú acxni naca̱lakchín. 32 Pero chí aquit tancs cma̱luloka cacxilhni ̱t la̱ tá̱ctalh nac akapú̱n Espíritu Santo la̱ tantum paloma y akchipaniko̱lh ixtalacapa̱stacni. 33 Amá quilhtamacú ni ̱ naj xaccatzí para huá namá chixcú tí ixmima quinca̱lakmaxtuyá̱n, pero tí quili ̱mapáksi ̱lh nacliakmunu̱nán chúchut quihuánilh xlacata tí nacacxila nalakta̱ctá Espíritu Santo y na̱kchipaní ixtalacapa̱stacni huá namá chixcú tí putzama̱náu y ama quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n ixli ̱tlihueke Espíritu Santo. 34 Aquit tancs cma̱luloka xlacata jaé chixcú Ixkahuasa Dios porque cacxilhni ̱t la̱ actánu̱lh Espíritu Santo.  









Jesús catachihuinán makapitzi lacchixcuhuín

35 Ixli ̱cha̱li

li ̱tum, Juan pi ̱ aná ixca̱ta̱laya cha̱tuy ixdiscípulos, 36 y como Jesús aná pasa̱rlapá lacatzú xlá acs lacá̱nilh y ca̱huánilh: ―Huá namá ama li ̱tanú la̱ borrego y ama xoko̱nán quilacatacán ixlacati ̱n Dios.  

37 Amá

lacchixcuhuí ̱n la̱ takaxmatko̱lh tú ca̱huánilh Juan, tatakókelh Jesús. 38 Pero Jesús acxni cá̱cxilhli tí ixtakokema̱na talakáspitli y ca̱kalasquínilh: ―¿Tucu lacasquiná̱tit? ―Maestro, ¿nicu lápa̱t? ―takalhtí ̱nalh. 39 ―Juú lacatzú; para catzi ̱putuná̱tit ca̱huí xlacata nalakapasá̱tit ―ca̱kalhti ̱ko̱lh Jesús. Xlacán tatá̱alh ní ixlama Jesús y como ma̱x las cuatro ixuani ̱ttá aná tatamákxtakli amá catzisní. 40 Jaé lakkahuasán cha̱tum ixuanicán Andrés y xa̱cha̱tum tunuj chixcú. 41 Andrés alh lacaputzá ixta̱cam ixuanicán Simón y acxni táka̱sli huánilh: ―Ctaka̱sni ̱táu Cristo tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n. 42 Simón tá̱alh Andrés ana ní ixuí Jesús y acxni ácxilhli Jesús ixtalacatzuhui ̱ma acs lacá̱nilh y huánilh: ―Huix huanicana Simón ixkahuasa Jonás, pero aquit cli ̱ma̱pa̱cuhui ̱yá̱n Pedro (jaé tachihuí ̱n huamputún chíhuix).  









Jesús ca̱ta̱chihui ̱nán Felipe y Natanael 43 Ixli ̱cha̱lí

Jesús táxtulh amá pu̱ latama̱n y alh nac Galilea. Aná ta̱tánoklhli cha̱tum huanicán Felipe y huánilh: ―Huix caquintakoke ní cama an. 44 Felipe ixlama nac Betsaida y na̱ aná ixtalama̱na Pedro y Andrés. 45 Felipe antes natakoké alh lacaputzá ixamigo Natanael y huánilh: ―Ctaka̱sni ̱táu tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n, amá tí  



205

SAN JUAN 1​, ​2

tali ̱chihui ̱nán ixlibrojcán Moisés y profetas; huanicán Jesús ixkahuasa José, xlá xalac Nazaret. 46 Natanael kálhti ̱lh: ―Ni ̱ para cca̱najlá para nac Nazaret taxtuni ̱t cha̱tum tali ̱pa̱u chixcú. ―Pues catat acxila xlacata nata̱kskahui ̱ya. 47 A̱ stá̱n ixcha̱t uycán talákalh Jesús y acxni ixtatalacatzuhui ̱ma̱na Jesús chihuí ̱nalh: ―Nachu min cha̱tum tali ̱pa̱u chixcú xalac Israel, xlá xli ̱ca̱na ma̱ccha̱ní ixtalacapa̱stacni y ni ̱ caj chu̱ta li ̱tanú skalala chixcú. 48 ―¿Hua̱nchi quima̱t la̱ni ̱ya si ni ̱ quilakapasa? ―kálhti ̱lh Natanael. Jesús huánilh: ―Aquit cacxilhni acxni ixya̱t ixtampi ̱n suja y Felipe ya̱ ixta̱chihui ̱naná̱n. 49 ―¡Maestro! ¡Huix xli ̱ca̱na Ixkahuasa Dios, huix pa̱t quila̱ma̱paksi ̱yá̱u aquín xalac Israel! ―kalhtí ̱nalh Natanael. 50 ―¿A poco ca̱najla caj xlacata cuanín cacxilhni ixtampi ̱n suja? Pues la̱ta chí cuaniyá̱n xlacata pa̱t ca̱cxila ma̱s laclanca quintascújut ni ̱ la̱ jaé. 51 Ama cha̱n quilhtamacú pa̱t li ̱lacahua̱nana la̱ ama taliquí akapú̱ n y aná ama talacta̱ctá ixángeles Dios xlacata naquintalakachixcuhuí aquit Xatalacsacni Chixcú.  











Jesús an nac aktum pu̱tamakaxtokni

2

Nac pu̱latama̱n xla Galilea ixuí aktum actzu ca̱chiquí ̱n huanicán Caná y aná tlahuaca aktum pu̱tamakaxtokni ixliaktutu chichiní a̱stá̱n. Ixna̱na Jesús na̱

alh, 2 y xlá na̱ huanica caca̱tá̱alh ixdiscípulos y acxtum ta̱lh nac pu̱tamakaxtokni. 3 Ixna̱na Jesús acxni ácxilhli ixlako̱ma vino tú ixtali ̱kotnán huánilh ixkahuasa: ―Tamakásputli ixvinojcán. 4 Pero Jesús kálti ̱lh: ―Na̱na, ni ̱ lá tú ctlahuá ixlacatacán porque ya̱ acchá̱n quilhtamacú nacma̱tzuquí quintascújut. 5 Ixna̱na ni ̱ caso tláhualh y ca̱huánilh amá tí ixtama̱kpitzima̱na vino: ―Huixín catlahuátit la̱ta tú naca̱huaniyá̱n. 6 Aná lacatzú ixtahuila̱na akcha̱xán la̱ tlámanc xla chíhuix ni ̱ma̱ ixtamaclacasquín judíos acxni ixtalakachixcuhui ̱nán. Katunu jaé tlámanc ixtajú como ochenta o cien litros. 7 Jesús ca̱huánilh amá tasa̱cua xlacata hua̱k catali ̱ma̱tzámalh chúchut, 8 y la̱ spalh tahuíli ̱lh amá laclanca tlámanc ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh: ―Cakalhtiyátit actzú y capítit ma̱kalhua̱ni ̱yá̱tit tí ma̱cpuxqui ̱cani ̱t jaé fiesta. 9 Amá tasa̱cua ixtacatzí xlacata xlacán ixtamuju̱ ni ̱t chúchut, pero acxni kalhuá̱nalh amá chúchut xapuxcu tasa̱cua, ¡ixtalakxta̱pali ̱ni ̱t y vino ixlani ̱t! Como xlá ni ̱ ixcatzí ní ixtaxtuni ̱t, alh lacaputzá xalí ̱i ̱t kahuasa y huánilh: 10 ―Lihua kama jaé vino, huix ni ̱ ca̱makslihuekeni ̱ta la̱ talá xa̱makapitzi pues cani ̱huá nac pu̱tamakaxtokni pu̱la ma̱kpitzicán xatlá̱n vino y acxni tla̱n takalhkasni ̱t ma̱sta̱cán ni ̱ma̱ yaj xatlá̱n. Pero huix ixmaqui ̱ni ̱ta jaé ni ̱ma̱ ma̱s itxtapalh.  

















206

SAN JUAN 2​, ​3 11 Jaé

chúchut ni ̱ma̱ lakxta̱páli ̱lh Jesús nac Caná de Galilea huá xla̱huán ixtascújut ni ̱ma̱ tláhualh, ixdiscípulos taca̱nájlalh xlacata xlá Cristo ixuanit tí ixama ca̱lakmaxtú. 12 Acxni lako̱lh jaé pu̱tamakaxtokni Jesús ca̱tá̱alh ixna̱na ixnata̱camán y na̱ chuná ixdiscípulos nac aktum ca̱chiquí ̱n huanicán Capernaum y aná latáma̱lh laktzu quilhtamacú.  

Jesús an nac pu̱ siculan xla Jerusalén (Mt. 21.12‑13; Mr. 11.15‑18; Lc. 19.45‑46) 13 Tzúculh

talacatzuhuí ixtacuhui ̱nicán judíos ni ̱ma̱ ixtama̱kantaxtí ca̱ta cá̱ta, ixtali ̱ma̱pa̱cuhuí pa̱scua y Jesús na̱ alh nac Jerusalén. 14 Acxni cha̱lh tánu̱lh nac pu̱siculan y nac lacaquilhtin cá̱cxilhli la̱ ixtahuila̱na itsta̱nanin huá̱cax, borregos y palomas tú ixli ̱lakachixcuhui ̱cán Dios, y tí ixtalakxta̱palí tumi ̱n na̱ ixtahuila̱na nac ixmesajcán. 15 Jesús ni ̱ ma̱t lá̱ni ̱lh y tláhualh aktum cuarta xla xu̱ hua y huá tzúculh ca̱li ̱pu̱tlakaxtú hua̱k sta̱naní ̱n na̱ chuná ixua̱caxcán, ixborregojcán; y tí ixtalakxta̱palí tumi ̱n, ca̱tramakánilh ixtumi ̱ncán y ca̱ma̱kpu̱spítnilh ixmesajcán. 16 Tí ixtastá palomas ca̱huánilh: ―Caca̱tamacxtútit jaé palomas. ¡Ni ̱ mimpu̱stancán catlahuátit ixchic Quinticú! 17 Ixdiscípulos talacapá̱stacli amá tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ixtatzokni ̱t lacatum nac Escrituras: “Ni ̱ cma̱tla̱ní la̱ li ̱kama̱nancán ixchic Dios.” 18 Makapitzi xanapuxcún judíos tí tá̱cxilhli tú tláhualh ni ̱ tama̱tlá̱ni ̱lh y takalasquínilh:  









―¿Hua̱nchi ca̱tamacxtu jaé cristianos? Para Dios ma̱xqui ̱ni ̱tán jaé tapáksit catlahua aktum lanca tascújut xlacata nacca̱najlayá̱u. 19 ―Para chú lacasquiná̱tit, caquili ̱cxilhui: Calactlahuátit jaé ixpu̱siculan Dios, ixliaktutu chichiní aquit ctlahuako̱nit tunuj xasa̱sti. 20 ―¡Huix chiyani ̱ta! Pues cuarenta y seis años li ̱tlahuacani ̱t jaé pu̱siculan, ¿nicu li ̱puhuana huix nali ̱tlahuaya caj aktutu chichiní? 21 Amá lacchixcuhuí ̱n ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh xlacata Jesús ca̱li ̱ta̱chihuí ̱nalh ixmacni acxni ca̱huánilh: “Calactlahuátit jaé ixpu̱siculan Dios.” 22 Pero acxni makni ̱ca Jesús y lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n ixdiscípulos talacapástacli jaé ixtachihuí ̱n y taca̱nájlalh xlacata ixqui ̱taxtuni ̱t tú ixli ̱chihui ̱nani ̱t Dios ixlacata nac Escrituras.  







Jesús ca̱lakapasa ixtalacapa̱stacnicán hua̱k cristianos 23 Jesús

ca̱tláhualh lhu̱ hua laclanca ixtascújut jaé nac xatacuhui ̱ní pa̱scua y lhu̱ hua cristianos taca̱nájlalh xlacata xlá xli ̱ca̱na Dios ixma̱lakacha̱ni ̱t. 24 Pero como xlá ixca̱lakapasa cha̱tunu ixtalacpuhua̱ncán, ni ̱ hua̱k ixca̱ca̱najlaní tú ixtahuaní. 25 Jesús ixcatzí tú ixtalacpuhuá̱n cha̱tunu nac ixnacujcán y ni ̱ ixmaclacasquín tí nali ̱ma̱kalhchihui ̱ní la ixtakalhí ixta̱yatcán.  



3

Jesús ta̱chihui ̱nán Nicodemo

Ixlama cha̱tum fariseo ni ̱ma̱ ixca̱ta̱ma̱paksi ̱nán

207

SAN JUAN 3

xanapuxcun judíos ixuanicán Nicodemo. 2 Maktum ca̱tzisní xlá alh lakpaxia̱lhnán Jesús y huánilh: ―Maestro, ccatzí xlacata Dios ma̱lakacha̱ni ̱tán naquila̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱u porque ni ̱ huí tí tla̱n li ̱ma̱lacahua̱ni ̱nán laclanca ixtascújut la̱ huix ca̱tlahuaya para ni ̱ Dios ma̱xquí ixli ̱tlihueke. 3 Jesús ni ̱ ma̱chihui ̱ni ̱ko̱lh y huánilh: ―Nicodemo, xli ̱ca̱na cuaniyá̱n amá tí ni ̱ lakahuán ixli ̱maktuy ni ̱ lá ama tanú nac ixtapáksi ̱t Dios. 4 ―¿Niculá nalakahuán ixli ̱maktuy cha̱tum ko̱lú? ¿Niculá namá qui ̱taxtú? ¿A poco cha̱tum chixcú tla̱n tanu̱pará nac ixpu̱ lacni ixna̱na xlacata nalakahuán ixli ̱maktuy? ―kálhti ̱lh Nicodemo. 5 ―¡Tó̱! Aquit clacasquín cama̱kachakxi xlacata ni ̱tú li ̱macuán la̱ ma̱lakahuaní ̱n mintzé y mas tamaclacasquiní calakxta̱pali ̱nín Dios mintalacapa̱stacni y qui ̱taxtú la̱ calakáhuanti ixli ̱maktuy, pues chuná tla̱n tanu̱ya nac ixtapáksi ̱t Dios. 6 Huix catzi ̱ya la̱ cha̱tum chixcú y cha̱tum pusca̱t tama̱xquí ixmacnicán itskatacán y aná qui ̱tayá ixtascujutcán. Pero amá tí Dios ma̱xquí ixtalacapa̱stacni, ¡lakahuán ixli ̱stacni ixli ̱maktuy! 7 Huix ni ̱ cajícuanti para cuaniyán: “Tamaclacasquiní hua̱k natalakahuán ixli ̱maktuy.” 8 Porque jaé qui ̱taxtú la̱ acxni u̱ nán, huix kaxpata la̱ maca̱csa̱nán pero ni ̱ catzi ̱ya nicu pakán ama, ni ̱ para ní pakán mima, pues na̱ chuná cristiano tí Dios ma̱xquí  













ixtalacapa̱stacni, ni ̱ tasí acxni lakahuán ixli ̱maktuy, ¡pero lakahuán! 9 ―Ni ̱ cma̱kachakxí la̱ ama qui ̱taxtú tú quihuaniya ― kalasquiní ̱nalh Nicodemo. 10 Jesús kálhti ̱lh: ―Huix skalala chixcú juú nac Israel, ¿y ni ̱ ma̱kachakxi ̱ya tú cuanimá̱n? 11 Aquit cli ̱ta̱chihui ̱namá̱n tú ccatzí y tú cacxilhni ̱t la̱ qui ̱taxtuni ̱t, pero huix ni ̱ ca̱najlaya. 12 Para huix ni ̱ ma̱kachakxi ̱ya la̱ ixli ̱lakxta̱pali ̱tcan ixlatama̱tcan cristianos ca̱quilhtamacú, ¿nicu nali ̱ma̱kachakxi ̱ya para cli ̱ta̱chihui ̱naná̱n la̱ tu̱tanán nac akapú̱ n? 13 Nac akapú̱ n ni ̱tí catzí la̱ tu̱tanán huata aquit Ixkahuasa Dios ccatzí tú anán porque nac akapú̱ n cta̱ctani ̱t. 14 ’Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata nac desierto Moisés akxtokohuácalh ixakspu̱ n kantum quihui tantum lu̱ hua xla bronce xlacata huak nata̱cxila, y aquit Xatalacsacni Chixcú na̱ chuná ama̱ca quiakxtokohuacacán 15 xlacata cati ̱huá tí naquili ̱pa̱huán nama̱lacatzuquí aktum sa̱sti li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ ni ̱cxni lakó.  













Dios ca̱lakalhamán ixcamán

16 ’Porque

Dios snu̱ n ca̱lakalhámalh ixcamán y ni ̱ para lakcátzalh Ixkahuasa namacamín ca̱quilhtamacú xlacata ni ̱tí nalaktzanká, y amá tí nali ̱pa̱huán tla̱n nalakma̱xtú ixli ̱stacni y nama̱lacatzuquí amá li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ ma̱lacnú y ni ̱cxni lakó. 17 Dios ma̱lakácha̱lh cha̱stum  

208

SAN JUAN 3 Ixkahuasa ca̱quilhtamacú xlacata naca̱lakma̱xtú tí ixtalaktzanka̱ni ̱t, y ni ̱ milh cama̱xoko̱ní ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos. 18 ’Amá cristiano tí tancs canajlá tla̱n xapaní ixtala̱kalhín Ixkahuasa Dios yaj ama xoko̱nán; pero amá tí ni ̱ ca̱najlá ixtachihuí ̱n ixacstu laktzanka̱ni ̱t porque ama xoko̱nán tú ni ̱ tla̱n tlahuani ̱t. 19 Nac ca̱quilhtamacú milh ca̱ma̱lacahua̱ní lanca taxkáket, pero lhu̱ hua cristianos ni ̱ tatalacatzúhui ̱lh y ta̱lh ní ca̱paklhtu̱tá xlacata ni ̱tí nacatzí ni ̱ tla̱n ixkasatcán. 20 Amá tí tlahuá tú ni ̱ tla̱n ni ̱ tatalacatzuhuí ní taxtuma taxkáket y huata aksputzalá xlacata ni ̱ nalakxtalá ixkásat y natasí ixtala̱kalhí ̱n. 21 Pero amá tí tancs lama talacatzuhuí ní taxtuma taxkáket xlacata cati ̱huá na̱cxila Dios ma̱xquini ̱t ixtalacapa̱stacni acxni tlahuá aktum li ̱tlá̱n.  







Juan Bautista li ̱chihui ̱nampará Jesús 22 La̱

ta̱chihui ̱nankolh Jesús amá chixcú ca̱ta̱táxtulh ixdiscípulos nac Jerusalén y ca̱tá̱alh nac aktum pu̱latama̱n huanicán Judea, y laktzu quilhtamacú aná ca̱kmúnulh cristianos. 23-24 La̱ta ya̱ ixma̱nu̱cán Juan Bautista nac pu̱lachin xlá ixca̱kmunú cristianos lacatum taxtunú ní istzamá chúchut huanicán Enón lacatzú nac Salim. 25 Maktum quilhtamacú ixdiscípulos Juan y cha̱tum tunuj chixcú tzúculh tali ̱chihuinán xlacata Jesús ma̱s tla̱n ixakmunu̱ nán. 26 Xlacán talákalh y tahuánilh: ―Maestro, amá tí ixli ̱chihui ̱naná̱u y ta̱tánoklhti ixtampajan  





kalhtu̱choko Jordán chí na̱ tzucuni ̱t akmunu̱ nán y ma̱s lhu̱ hua cristianos talakán. 27 Juan ca̱kálhti ̱lh: ―Dios la̱ta nac ixpu̱táhui ̱lh ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t ixtascujutcán cha̱tunu cristianos. 28 Aquit huata cmilh ca̱xtlahuaní ixtijia xlacata hua̱k natalakapasa y natatakoké; pues ni ̱ ca̱ktzonksuátit acxni cca̱huanín: “Aquit ni ̱ Cristo huata cmini ̱t ca̱xtlahuaní ixtijia.” 29 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata acxni tamakaxtoka cha̱tum kahuasa huata huá ca̱cnicán y takokecán, pero ixamigo tí pa̱xquí pa̱xahuá ma̱squi xlá lakmakancán. Aquit cca̱huaniyá̱n, aquit namá ixamigo tali ̱pa̱u chixcú y clakatí la̱ takokecán. 30 Xa̱huá huixín ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata la̱ta ama tali ̱án quilhtamacú xlá ma̱s amaca li ̱pa̱huancán y aquit lakasú̱t ama̱ca quiaktzonksuacán.  







Jesús mini ̱tanchá nac akapú̱ n

31 Amá

tí lakahuán ca̱quilhtamacú lakapasa tú anán juú tu̱tzú y huata tla̱n li ̱chihui ̱nán tú acxilhni ̱t ca̱quilhtamacú; pero tí mini ̱tanchá ta̱lhmán ca̱ksputza̱lakó ixtalacapa̱stacnicán cristianos y tla̱n li ̱chihui ̱nán tú anán nac akapú̱ n. 32 Xlá tancs li ̱chihui ̱nán tú acxilhni ̱t y tú kaxmatni ̱t nac akapú̱ n, pero lhu̱ hua ni ̱ taca̱najlá ixtachihuí ̱n. 33 Y amá tí taca̱najlá ixtachihuí ̱n tama̱luloka xlacata Dios ni ̱cxni akskahuinán y tancs ma̱stá ixtalacapa̱stacni. 34 Jaé chixcú ma̱lakacha̱ca ca̱quilhtamacú xlacata tla̱n naquinca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n ixtalacapa̱stacni Dios porque Dios  





209

SAN JUAN 3​, ​4

ni ̱ lakcatzánilh ma̱xquí ixli ̱skalala. 35 Quinti ̱cucán Dios lakalhámalh Ixkahuasa y macamá̱xqui ̱lh hua̱k ixli ̱tlihueke ixtalacapa̱stacni ni ̱ma̱ kalhí. 36 Cati ̱huá tí li ̱pa̱huán Ixkahuasa ni ̱ma̱ ma̱lakácha̱lh ama lakchá̱n Dios nac akapú̱ n, pero tí ni ̱ li ̱pa̱huán Ixkahuasa ama makasi ̱tzí y ni ̱ ama lakchá̱n nac ixpaxtú̱ n y pi ̱huá Dios ama ma̱xoko̱ní.  



Jesús maksquín chúchut cha̱tum samaritana

4

Tapasá̱rlalh quilhtamacú y Jesús ixtatakoké ma̱s cristianos porque ixakmunu̱ nán ma̱s que Juan, 2 ma̱squi tí lihua ixta̱kmunu̱ nán huá ixdiscípulos. Y como fariseos ixtata̱raslakputún acxni tacátzilh la̱ itstacma ixtascújut, 3 Jesús táxtulh amá pu̱latama̱n Judea y alh pakán nac Galilea. 4 Pero tijia ni ̱ma̱ chípalh ixti ̱taxtú aktum pu̱ latama̱n huanicán Samaria. Tí ixtalama̱na jaé pu̱latama̱n ixtasitziní judíos y ni ̱ ixtara̱cxilhputún. 5-6 Jesús cha̱lh nac aktum actzú ca̱chiquí ̱n huanicán Sicar ixli ̱tapaksí Samaria. Y como tastúnut ixuanit chichiní lihua ixmactá xlá ixakatzanka̱ni ̱t la̱ta ixtla̱huani ̱t y huá xlacata lí ̱alh nac ixca̱quihuí ̱n José ni ̱ma̱ maká̱n quilhtamacú ixma̱squihui ̱ni ̱t ixti ̱cú ixuanicán Jacob. Aná ixuí aktum pozo ixli ̱tapa̱cuhuí Ixpu̱ kotni Jacob; Jesús curucs tahui nac ixquilhpá̱n. 7-8 Ixdiscípulos ta̱lh nac ca̱chiquí ̱n xlacata natatama̱huá tú natali ̱hua̱yán. Ixli ̱puntzú milh puju̱ nán nac pozo cha̱tum pusca̱t xalac Samaria. Xlá huánilh:  









―¿Ni ̱ ixtlahua li ̱tlá̱n ixquintá̱kotti actzú minchúchut? 9 Amá puscat kálhtilh: ―Huixín judíos ni ̱ quila̱cxilhputuná̱u tí clama̱náu nac Samaria, ¿hua̱nchi aquit quimaksquina cacta̱kotnán? 10 ―Huix ni ̱ lakapasa tí huanimá̱n ca̱quintá̱kotti chúchut. Porque para ixcatzi tú li ̱ma̱lacahua̱ni ̱má̱n Dios y tú li ̱kalhi ̱má̱n, huix cha̱ ixquimáksquinti xacta̱kotni chúchut ni ̱ma̱ ni ̱cxni li ̱kalhticán. 11 ―Señor, pozo snu̱ n pu̱ lhmá̱n y ni ̱ kalhi ̱ya ixli ̱ma̱cutucán, ¿nicu pa̱t tiyaya chúchut ni ̱ma̱ ni ̱cxni li ̱kalhticán? 12 Xa̱huá huix ni ̱ ma̱cchipiniya ixli ̱lanca quili ̱talakapasnicán Jacob tí quinca̱ta̱makxtakni jaé pozo. ¿A poco huí ma̱s tla̱n chúchut que jaé ni ̱ma̱ ixca̱ma̱kotí ixcamán ixquitzistancanín? ―huanipá amá puscat. 13 Jesús huánilh: ―Hua̱k tí tali ̱kotnán jaé chúchut ni ̱ ixli ̱maka̱s tali ̱kalhtipará. 14 Pero tí li ̱kotnán amá chúchut ni ̱ma̱ aquit cma̱koti ̱nán ya̱cxni catikálhtilh porque ixnacú ama ta̱talacastuca la̱ aktum taxtunú ni ̱ma̱ taxtú staranca chúchut y para stalanca huan ixtalacapa̱stacni ama lakchá̱n Dios. ¡Ya̱cxni ama kalhtí! 15 ―Señor, caquintá̱kotti namá chúchut xlacata ya̱cxni cactikálhtilh y yaj nacmín tiyá chúchut juú nac pozo ―huanipá amá puscat. 16 ―Pues capit acxila pu̱ la minta̱ko̱lú y na̱ cali ̱ta juú. 17 ―Ni ̱ ckalhí quinta̱ko̱lú. ―Xli ̱ca̱na la̱ huana, 18 porque namá chixcú ni ̱ma̱ ta̱lamá̱n la̱ ni ̱  



















210

SAN JUAN 4 minta̱ko̱lú pues ni ̱ ta̱makaxtoká̱n. Pero huix cakalhi ̱ni ̱ta cha̱quítzis lacchixcuhuí ̱n. ¡Tancs huanti la̱ ni ̱ kalhi ̱ya minta̱ko̱lú! 19 ―Xli ̱ca̱na huix cha̱t um profeta. 20 Chí quima̱tancsani tú ccatzi ̱putún, xalakmaka̱n quilitalakapasnicán ixtalakachixcuhuí Dios juú nac sipi, pero huixín judíos huaná̱tit xlacata Dios mini ̱ní huata nalakachixcuhui ̱cán nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén. 21 Jesús tancs kálhti ̱lh: ―Talacatzuhui ̱ma quilhtamacú xlacata tí xli ̱ca̱na li ̱pa̱huán Dios tla̱n nalakachixcuhuí xani ̱ta lacasquín, ni ̱ huata juú nac sipi o nac Jerusalén. 22-24 Huá jaé quilhtamacú lakcha̱ni ̱t nalacatzucú tunuj tapáksi ̱t ca̱quilhtamacú y amá tí xli ̱ca̱na li ̱pa̱huán Dios cali ̱lakachixcúhui ̱lh ixli ̱hua̱k ixtalacapa̱stacni, pues Quinti ̱cucán Dios ca̱putzama cristianos tí natalakachixcuhuí la̱ cuanimá̱n. Cha̱tum cristiano mini ̱ní nali ̱lakachixcuhuí Dios ixespíritu porque Dios la̱ cha̱tum Espíritu y ni ̱ lacatum huí la̱ puhuaná̱tit huixín samaritanos. Huixín ni ̱ lakapasá̱tit ixtapuhuá̱n, pero aquín judíos ccatzi ̱yá̱u la̱ clakachixcuhui ̱yá̱u porque huata Quinti ̱cucán Dios ama ca̱lakmaxtú cristianos ca̱quilhtamacú. 25 ―Clakatí mintachihuí ̱n, pero ccatzí xlacata ama min ca̱quilhtamacú Cristo tí ama quinca̱lakmaxtuyá̱n, y acxni nachín xlá ama quinca̱ma̱tancsaniyá̱n tú ni ̱ cma̱kachakxi ̱yá̱u. 26 ―Aquit namá chixcú tí mimá̱n ca̱lakma̱xtuyá̱n ―kalhti ̱ko̱lh Jesús. 27 Chu̱tacú ixchihui ̱nama acxni táchilh ixdiscípulos. Xlacán ni ̱  













tacátzi ̱lh hua̱nchi ixta̱chihui ̱nani ̱t Jesús amá samaritana, pero ni ̱ cha̱tum kalasquínilh tú ixlacasquín o tú ixli ̱ta̱chihui ̱nani ̱t. 28 Amá puscat aná akxtakuíli ̱lh ixaksá̱huat y lacapala alh nac ca̱chiquí ̱n. Acxni cha̱lh ca̱huánilh cristianos: 29 ―Cacxilhnit chatum chixcú tí quihuánilh la̱ xaclatama̱ni ̱t xapu̱ lh. Aquit cpuhuán huá jaé Cristo tí mimá̱n quinca̱lakma̱xtuyá̱n. ¡Ca̱huí acxilhá̱u! 30 Amá cristianos tatakókelh amá pusca̱t y ta̱lh pakán ní ixuí Jesús. 31 Nac pozo ixdiscípulos Jesús tahuánilh cahuá̱yalh ca̱na actzú, 32 pero xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Tó̱, ni ̱ ctzincsa; aquit cli ̱hua̱yalhá tú huixín ni ̱ lakapasá̱tit. 33 ―¿Cha̱ ticu li ̱mínilh tú li ̱huá̱yalh? ―tara̱kalasquínilh ixdiscípulos. 34 Como Jesús ixcatzí ni ̱ ixtama̱kachakxi ̱ni ̱t ixtachihuí ̱n, ca̱huánilh: ―Aquit quintahuá huá ixtascújut Quinti ̱cú ni ̱ma̱ quili ̱ma̱páksi ̱lh cacma̱kantáxti ̱lh, y acxni ctlahuá tú quili ̱ma̱páksi ̱lh la̱ cackálhkasli ccatzí. 35 Huixín acxilá̱tit ixtahuácat tachaná̱n y huanátit: “Tzanká akta̱ti papá para nacatlán.” Pero aquit cca̱huaniyá̱n, caca̱li ̱lacahua̱nántit cristianos, xlacán tatanu̱putún ixtapáksi ̱t Dios cani ̱cxnihuá quilhtamacú. 36 Huixín a̱huata pa̱t xka̱naná̱tit y ma̱qui ̱yá̱tit cosecha, pero pa̱t ca̱xokonicaná̱tit na̱ chuná la̱ tí tachaná̱nalh xlacata acxtum napa̱xahuayá̱tit. 37 Xli ̱ca̱na pa̱t ma̱kantaxti ̱yá̱tit amá tachihuí ̱n ni ̱ma̱ huan: “Cha̱tum chana̱nán y tunu tí  



















211

SAN JUAN 4​, ​5

xka̱nán.” 38 Aquit cca̱ma̱lakachamá̱n nama̱kstoká̱tit amá cosecha ni ̱ma̱ tali ̱scujni ̱t tunu lacchixcuhuí ̱n; tunu tí tachaná̱nalh y huixín a̱huata pa̱t ma̱ta̱sputuyá̱tit tú xlacán tama̱tzuqui ̱lh. 39 Amá cristianos xalac Samaria ixtakalhputzaputún Jesús porque amá pusca̱t ca̱huánilh xlacata ixquilhcha̱ni ̱t la̱ ixlatama̱ni ̱t xapu̱ lh. 40 Acxni talákchilh tata̱chihuí ̱nalh Jesús y tahuánilh caca̱ta̱latáma̱lh laktzú. 41 Xlá ma̱tlá̱ni ̱lh y lhu̱ hua tú ca̱li ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh. Xlacán xli ̱ca̱na taca̱nájlalh ixtachihuí ̱n, pero Jesús huata aktuy chichiní tamákxtakli aná. 42 A̱ stá̱n makapitzi tahuánilh amá pusca̱t: ―Acxni quila̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ní ̱u namá chixcú cca̱najláu tziná, pero chí aquín na̱ ckaxmatni ̱táu y tla̱n cma̱luloká̱u xlacata huá namá chixcú tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n ca̱quilhtamacú.  









Jesús ma̱ksa̱ní ixkahuasa cha̱tum xapuxcu ma̱paksi ̱ná

43-45 Jesús

ixuán xlacata cha̱tum profeta ni ̱cxni lakalhamancán nac ixpu̱latama̱n, pero xlá ni ̱ chú qui ̱taxtúnilh. Pues la̱ táxtulh nac Samaria alh pakán nac ixpu̱latama̱n Galilea, y como lhu̱ hua cristianos ixta̱cxilhni ̱t la̱ ixca̱tlahuani ̱t laclanca ixtascújut nac pa̱scua xla Jerusalén xlacán tapa̱xáhua̱lh acxni cha̱lh y tla̱n tamaklhtí ̱nalh. 46 Jesús alh nac Caná amá ca̱chiquí ̱n ní ixma̱palajni ̱t chúchut y vino ixtlahuani ̱t. Aná ixlama cha̱tum tali ̱pa̱u chixcú

tí ixta̱ma̱paksi ̱nán rey, ixkalhí ixkahuasa nac Capernaum y snu̱ n ixta̱tatlá. 47 Acxni cátzi ̱lh xlacata Jesús ixmini ̱tanchá nac Judea y chi ̱lh nac Galilea lacapala alh huaní Jesús catá̱alh nac Capernaum xlacata nama̱ksa̱ní ixkahuasa porque ixni ̱majá. 48 Xlá kálhti ̱lh: ―¿A poco xlacata naquila̱li ̱pa̱huaná̱u tamaclacasquiní nacca̱tlahuá tzapu laclanca quintascújut? 49 ―Señor, ni ̱tú quihuani. ¡Casokti, porque si no quinkahuasa ama ní! 50 Jesús tancs huánilh: ―Ni ̱tú cali ̱púhuanti, capit nac mínchic pues minkahuasa yaj tú kalhí. 51 Amá chixcú ca̱nájlalh ixtachihuí ̱n Jesús y alh nac ixchic, pero la̱ta ya̱ ixchá̱n cha̱tum ixtasa̱cua milh lakapa̱xtoka y huánilh xlacata ixkahuasa ixaksa̱nanit. 52 Entonces xlá kalasquínilh: ―¿Xnicu tzúculh tatla̱ní quinkahuasa? ―Ko̱tán ma̱x como aktum hora xala akpu̱tú take̱nú̱ nilh lhcúya̱t. 53 La̱ kaxmatko̱lh tú huánilh ixtasa̱cua amá chixcú áksalh xlacata pi ̱huá quilhtamacú acxni Jesús huánilh: “Minkahuasa yaj tú kalhí.” Amá chixcú li ̱pá̱hualh Jesús y na̱ chuná hua̱k ixli ̱talakapasni. 54 La̱ta ti ̱táxtulh Jesús nac Judea hasta Galilea huá jaé ixliaktuy lanca ixtascújut ni ̱ma̱ tláhualh.  

















5

Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum chixcú tí ni ̱ lá ixtla̱huán

Ni ̱ ixli ̱maka̱s kantaxtupá aktum tacuhui ̱ní nac

212

SAN JUAN 5 Jerusalén y Jesús na̱ alh. 2 Lacatum ní ixlactanu̱cán ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén ixuanicán Puerta de las Ovejas, y aná lacatzú ixuí aktum lanca taxtunú ixli ̱tapa̱cuhuí nac hebreo tachihuí ̱n Betesda, ixli ̱ca̱xya̱hucani ̱t akquitzis arco la̱ puhui ̱lhta ní ixlacatanu̱cán. 3-4 Aná jaé nac taxtunú ixuancán xlacata ixta̱ctá caj xní cha̱tum ángel ixlakuilhá chúchut, y xla̱huán ta̱tatlá tí ixtajú la̱ ixlakuilhakó ixtake̱nu̱ ní xani ̱ma̱ta tá̱tat ni ̱ma̱ ixkalhí. Huá xlacata ixtali ̱huila̱na lacatzú makapitzi lakatzí ̱n, tí ni ̱ lá ixtatla̱huán y tunuj ta̱tatlanín. 5 Xlacán ixtakalhi ̱ma̱na tí pu̱ la natajú; y na̱ aná ixuí cha̱tum tí ni ̱ lá ixtla̱huán ixkalhi ̱yá treinta y ocho años la̱ta ixta̱tatlá. 6 Jesús tuncán ma̱kachákxi ̱lh la̱ ixakxtakajnani ̱t huá li ̱kalasquínilh: ―¿Huix na̱ aksa̱namputuna? 7 ―Señor, ni ̱ lá tí quimaktayá xlacata nactajú acxni natalakuilhá chúchut, pues acxni cli ̱tzaksá xa̱makapitzi quintamakatlajá ― kalhtí ̱nalh amá chixcú. 8 Jesús li ̱ma̱páksi ̱lh: ―¡Cata̱ya, casacti mimpilísa̱lh, mixtícat y catlá̱huanti! 9 Amá chixcú tuncán aksá̱nalh, sacli tú ixlactamá, y akxpakatahuácalh y alh nac ixchic. 10 Amá chichiní ixli ̱huancán tí nascuja huá xlacata acxni ácxilhli cha̱tum tali ̱pa̱u xapuxcu cura la̱ ixcuca̱nani ̱t, huánilh: ―¿Hua̱nchi cuca̱nani ̱ta jaé quilhtamacú acxni quili ̱jaxatcán? ¡Ni ̱ tla̱n tú tlahuápa̱t! 11 ―Aquit ni ̱ ccatzí, pero amá tí quima̱ksá̱ni ̱lh quihuánilh cacsacli tú xaclactamá y cactlá̱hualh.  











12 ―¿Ticu

yá chixcú li ̱ma̱paksí ̱n catlahua namá tascújut jaé quilhtamacú? ―kalasquinipá amá tali ̱pa̱u cura. 13 Pero xlá ni ̱ kalhtí ̱nalh porque ni ̱ ixaksán tí ma̱ksá̱ni ̱lh, pues como snu̱ n istzamacán Jesús talakátze̱kli. 14 Y hasta astán ta̱tánoklhli nac pu̱siculan y huánilh: ―Chí aksa̱nani ̱ta, yaj catlahua tala̱kalhín xlacata ni ̱ napa̱xtoka tú mas li ̱xcájnit. 15 La̱ ta̱chihui ̱nanko̱lh Jesús amá chixcú alh ca̱huaní xanapuxcun curas tí ixma̱ksa̱ni ̱ni ̱t. 16 Xlacán tasí ̱tzi ̱lh y tzúculh talacputzá la̱ natama̱lacapú Jesús porque xlá siempre ixca̱tlahuá ixtascújut acxni ixli ̱huancán. 17 Y para ixtakalasquiní tú xlacata chú ixli ̱lá xlá ixca̱kalhtí: ―Quinticú Dios ni ̱ aktum quilhtamacú jaxa siempre scuja, y aquit huata cmakslihueké. 18 Amá xanapuxcun judíos ni ̱ ixtama̱tla̱ní tú ixkalhti ̱nán Jesús, itscuja acxni ixli ̱huancán, y ma̱s ni ̱ ixtama̱tla̱ní porque ixli ̱tanú Ixkahuasa Dios. Xlacán ixtama̱laksputuputún Jesús.  











Jesús makslihueké la̱ scuja Ixti ̱cu Dios







19 Jesús

na̱ ca̱huánilh amá xanapuxcun curas: ―Aquit Ixkahuasa Dios y huata cmakslihueké tú cacxila tlahuá Quinticú. Ni ̱ capuhuántit qui ̱cstu claclhca̱ni ̱t tú cca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n. 20 Quinticú quimpa̱xquí y quima̱si ̱nini ̱t la̱ta tú catzí y todavía amajcú quima̱xquí ma̱s ixli ̱tlihueke xlacata nacca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n  

213

SAN JUAN 5

quintascújut ni ̱ la̱ jaé, y huixín hasta ni ̱ pa̱t ca̱najlaputuná̱tit. 21 Aquit na̱ tlan cca̱ma̱xquí tí clacasquín ixlatamatcán amá cristianos na̱ chuná la̱ Quinti ̱cú ca̱ma̱lacastacuaní tí lacasquín. 22 Quinti ̱cú quima̱xqui ̱ni ̱t ixli ̱ma̱paksí ̱n aquit nacca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k cristianos tí tatlahuani ̱t tala̱kalhí ̱n 23 xlacata acxtum naquinca̱lakachixcuhui ̱caná̱n. Y ama tí huan li ̱pa̱huán Quinti ̱cú y aquit ni ̱ quili ̱pahuán, ¡akskahuinán! Pues tancs cca̱huaniyán, tí xli ̱ca̱na li ̱pa̱huán Quinti ̱cú Dios ni ̱ ta̱klhuhuí na̱ quili ̱pa̱huán aquit.

tí tani ̱ni ̱t ama tatacuta nac ixpu̱taju̱ ncán acxni natakaxmata la̱ nacca̱li ̱ma̱tasí quintachihuí ̱n. 29 Hua̱k ama talacastacuanán, y tí lactlá̱n cristianos ixtahuani ̱t ama tapa̱xahuá pues cama ca̱ma̱xquí lactlá̱n ixpu̱tahui ̱lhcán, pero tí lacsnú̱ n ixtalanit ama talakaputzá pues cama ca̱macá̱n nac ixpu̱ latama̱ncán ní nataxoko̱nán tú tatlahuani ̱t. 30 ’Cha̱t unu cristianos stalhca cama ma̱xquí ixtaxokó̱n la̱ quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t Dios pues aquit ni ̱ qui ̱cstu cta̱clhcá nacma̱xoko̱ni ̱nán, huá Dios tí quima̱lakacha̱ni ̱t quihuaní la̱ naclá.

Jesús ama ca̱ma̱lacastacuaní ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n

Jesús ma̱tancsá xli ̱ca̱na xlá la̱ Dios







24 ’Aquit

cca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n amá tí quili ̱pa̱huán y ca̱najlá xli ̱ca̱na̱ Dios quima̱lakacha̱ni ̱t, namá cristiano ama lakchá̱n ixpa̱xtú̱ n Dios y yaj ama̱ca ma̱xoko̱ni ̱cán ixtala̱kalhí ̱n porque aquit cama lacati ̱ta̱yá nalakma̱xtú ixlistacni. 25 Na̱ cca̱huaniyá̱n, accha̱ni ̱t hora y huá jaé quilhtamacú ama tapu̱taxtuní cristianos tí talaktzanka̱ni ̱t para xli ̱ca̱na tatlahuá tú cli ̱ma̱paksi ̱nán y taca̱najlá aquit Ixkahuasa Dios. 26 Quinti ̱cú kalhí li ̱tlihueke ma̱lacatzúqui ̱lh la̱ta tú anán, y aquit Ixkahuasa na̱ ckalhí li ̱tlihueke nactlahuá tú clacasquín. 27 Aquit Xatalacsacni Chixcú y ckalhí ixli ̱ma̱paksí ̱n nacca̱ma̱xoko̱ní ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos xala ca̱quilhtamacú. 28 ’Ni ̱ caca̱maka̱k lhán quintachihuí ̱n porque ama cha̱n quilhtamacú acxni hua̱k  











31 Jesús

ni ̱ juú qui ̱yá̱hualh ixtachihuí ̱n y ca̱huanipá: ―Para qui ̱cstu xactatlá̱ni ̱lh cmilacati ̱ncán, tú xacca̱huanín ni ̱tú li ̱macuán, tla̱n ni ̱ ixca̱najlátit. 32 Pero huixín lakapasá̱tit Juan Bautista y xlá hua̱k li ̱chihui ̱nani ̱t tú acxilhpa̱nántit. 33 Huixín ta̱chihui ̱nántit y ca̱li ̱ta̱chihui ̱nán quilacata y la̱ta tú ca̱huanín ni ̱ aktzánka̱lh hua̱k qui ̱taxtuni ̱t. 34 Aquit cca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n Juan Bautista xlacata yaj na̱ktzanka̱yá̱tit y nataxtuniyá̱tit para quila̱li ̱pa̱huaná̱u, pero aquit ni ̱ ixlacata xackalhi ̱ma naquima̱tla̱ní nac milacati ̱ncán, pues ni ̱ cha̱tum chixcú quima̱lakacha̱ni ̱t. 35 Ixtachihui ̱n Juan ca̱li ̱lakaskoyún la̱ aktum lámpara xlacata nalacahua̱naná̱tit, huixín caj laktzú li ̱pa̱xahuá̱tit y ma̱tla̱ní ̱tit ixtaxkáket. 36 Juan stalanca ca̱li ̱ta̱chihui ̱nán quilacata,  









214

SAN JUAN 5​, ​6 pero chí huixín acxilhpa̱nántit quintascújut ni ̱ma̱ quima̱tlahui ̱ni ̱t Quinti ̱cú tí quima̱lakácha̱lh, y hua̱k quintascújut ni ̱ma̱ cca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yán tama̱luloka xlacata Dios quimacamini ̱t. 37 Huixín ni ̱cxni acxilhni ̱tántit ca̱lacán Quinti ̱cú Dios ni ̱ para kaxpatni ̱tántit ixtachihuí ̱n, pero xlá ma̱luloknín nac Escrituras xlacata huá quima̱lakacha̱ni ̱t; 38 ma̱squi huixín ni ̱ kaxpatá̱tit ixtachihuí ̱n porque ni ̱ ta̱ktzuhui ̱yá̱tit quila̱li ̱pa̱huaná̱u ni ̱ ca̱najlayá̱tit xlacata xlá quima̱lakácha̱lh nacca̱ma̱si ̱niyá̱n ixtalacapa̱stacni.  



Dios ma̱cxcatzi ̱ní ̱nalh la̱ ixama ma̱lakachá Jesús

39 ’Huixín

li ̱kalhtahuakayá̱tit ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma̱ tzokcani ̱t nac Escrituras porque puhuaná̱tit chuná tla̱n nalakma̱xtuyá̱tit mili ̱stacnicán, y ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit la̱ Dios quili ̱chihui ̱nán xlacata aquit amá tí ama ca̱lakma̱xtuyá̱n. 40 Y ni ̱ ca̱najlayá̱tit quintachihuí ̱n ni ̱ puhuaná̱tit xlacata tla̱n nacca̱lakma̱xtuyá̱n. 41-42 Aquit cca̱lakapasá̱n y ccatzí xlacata ni ̱ li ̱pa̱huaná̱tit Dios xli ̱hua̱k minacujcán huá xlacata ni ̱ caso ctlahuá para quila̱li ̱pa̱huaná̱u o ni ̱ quila̱li ̱pa̱huaná̱u. 43 Aquit cmini ̱tanchá ixpa̱xtu̱ n Quinticú Dios, pero huixín tatlanca̱ni ̱yá̱tit y ni ̱ quila̱li ̱pa̱huaná̱u. Aquit ccatzí para ixca̱lakmín cha̱tum skalala chixcú ixca̱li ̱lactlancanín ixtachihuí ̱n, huixín ixli ̱pa̱huántit. 44 ¿Hua̱nchi ca̱najlayá̱tit ixtachihui ̱n cati ̱hua chixcú?  







¿Hua̱nchi ni ̱ quila̱ma̱lacatzuhui ̱yá̱u aquit xlacata nacca̱ma̱si ̱niyá̱n ixtalacapa̱stacni Dios? 45 Aquit ni ̱ camá̱n ca̱ma̱lacapu̱yá̱n ixlacati ̱n Dios la̱ kalhi ̱yá̱tit minkasatcán, pero huí tú tzokni ̱t Moisés huixín li ̱kalhtahuakayá̱tit pues puhuaná̱tit chuná tancs nachipiná̱tit nac akapú̱ n; y chí cca̱huaniyá̱n, xlá ama ca̱ma̱lacapu̱yá̱n, ¡pues ni ̱ ca̱najlayá̱tit tú li ̱chihui ̱nán! 46 Nac ixlibros tancs tzokni ̱t tachihuí ̱n quilacata y huixín huaná̱tit ca̱najlayá̱tit ixtachihuí ̱n, pero chí cca̱lakchini ̱tán y ni ̱ ca̱najlayá̱tit quintachihuí ̱n. 47 Aquit cpuhuán xlacata ni ̱ ca̱najlayá̱tit tú tzokni ̱t huá xlacata ni ̱ quila̱li ̱pa̱huaná̱u aquit tí mini ̱t ca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n.  





Jesús ca̱ma̱huí cha̱quitzis mi ̱lh cristianos

(Mt. 14.13‑21; Mr. 6.30‑44; Lc. 9.10‑17)

6

A̱stá̱n Jesús ca̱tá̱alh ixdiscípulos ixa̱quilhtu̱tu chúchut xla Galilea o de Tiberias la̱ ixtama̱pa̱cuhuí makapitzi. 2 La̱ta ní ixán lhu̱ hua cristianos ixtatakoké pues ixtalakatí ta̱cxila la̱ ixca̱ma̱ksa̱ní ta̱tatlaní ̱n. 3-4 Ixtalacatzuhui ̱ma ixtacuhui ̱nican judíos xla pa̱scua acxni Jesús ca̱ta̱talacá̱cxtulh ixdiscípulos nac aktum sipi y aná curucs tatahuilako̱lh. 5 Pero acxni talacayá̱hualh cá̱cxilhli pu̱tum cristianos ixtamima̱na pakán ní ixuí. Entonces huánilh Felipe: ―¿Tucu ixli ̱tama̱huáu tahuá xlacata natahua̱yán hua̱k jaé cristianos? 6 Jesús caj chu̱ta ixkalhputzama porque xlá ixcatzí tú ixama  







215

SAN JUAN 6

ca̱li ̱ma̱lacahua̱ní. 7 Pero como Felipe ni ̱ ma̱kachákxi ̱lh kálhti ̱lh: ―Ma̱squi ixtama̱huáu aktuy ciento denario tumi ̱n ixlacata simi ̱ta ni ̱ ixáccha̱lh. 8 Ixta̱cam Pedro tí ixuanicán Andrés kalhpaktánu̱ lh: 9 ―Maestro, nanú lapu̱ lá cha̱t um actzu kahuasa li ̱mín macquitzis simi ̱ta y tantuy tamakní, pero ni ̱ acchá̱n ni ̱ para ixca̱li ̱quilhtlahuaca, pues lhu̱ hua cristianos tahuila̱na. 10 ―Ni ̱tú cali ̱puhuántit. Caca̱huanítit curucs catatahuilako̱lh hua̱k cristianos ―ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh Jesús ixdiscípulos. Hua̱k cristianos tatahuilako̱lh nac ca̱tiyatni pues ixuí lhu̱ hua li ̱cúxtut, y huata lacchixcuhuí ̱n como cha̱quitzis mi ̱lh ixtahuani ̱t. 11 Jesús maklhtí ̱nalh amá simi ̱ta, pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios y ca̱má̱xqui ̱lh ixdiscípulos xlacata catama̱kpítzilh y catamá̱xqui ̱lh la̱ta tí ixlacasquín; y amá tamakní na̱ chuná ma̱kpítzilh. 12 Hua̱k cristianos tla̱n tahuá̱yalh y la̱ talako̱lh Jesús ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh ixdiscípulos catamá̱kstokli hua̱k tahuá ni ̱ma̱ kalhtá̱xtulh xlacata ni ̱tú nalaktzanká. 13 Xlacán tzúculh tama̱kstoka y tama̱tzámalh akcu̱tuy cana̱sta simi ̱ta y tamakní ni ̱ma̱ tama̱kalhtá̱xti ̱lh amá tí tahuá̱yalh. 14 Amá cristianos ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh la̱ ixtlahuani ̱t Jesús, pero ixta̱cxilhni ̱t la̱ ixma̱lhu̱ hui ̱ni ̱t simi ̱ta y huá tzúculh tali ̱chihui ̱nán: ―Jaé chixcú huá amá profeta tí ma̱lacnu̱cani ̱t ama quinca̱lakminá̱n. 15 Xlacán tze̱k taláclhca̱lh ixama tali ̱ma̱pa̱cuhuí Jesús rey xala  

















amá pu̱ latama̱n, pero como Jesús acxcátzi ̱lh talacá̱cxtulh ixakstí ̱n amá sipi xlacata ni ̱tí nata̱ra̱slaka. Jesús tla̱huán ixkalhni chúchut (Mt. 14.22‑27; Mr. 6.45‑52)

16-17 Ixdiscípulos

Jesús tatalacá̱ctalh amá sipi y takálhi ̱lh nac ixquilhtu̱ n chúchut. Pero como tzuculhá tapaklhtu̱tá y xlá ya̱ ixtaspita tatáju̱ lh nac barco ni ̱ma̱ ixtapu̱tla̱huán y ta̱lh pakán nac Capernaum. 18 Pero ixli ̱punchú také̱talh aktum akxtulú̱ n y chúchut li ̱cuánit ixta̱kstampu̱ya̱huá huá xlacata lakasu̱t ixtali ̱ama̱na. 19 Ixtatla̱huani ̱ttá como akquitzis o akcha̱xán kilómetro acxni tá̱cxilhli cha̱tum chixcú ixtla̱huama ixkalhni chúchut ixmima pakán ixbarcojcán. Xlacán ni ̱ talakápasli y tajicuanko̱lh. 20 Jaé chixcú Jesús ixuani ̱t y ca̱ma̱ktási ̱lh: ―Ni ̱ cajicuántit, aquit Jesús. 21 Acxnicú xlacán talakápasli y tata̱tájulh nac barco, y a̱stá̱n ni ̱ para tuhua tácha̱lh nac Capernaum.  







Jesús la̱ simi ̱ta ni ̱ma̱ li ̱kalhkascán cani ̱cxnihuá

22 Amá

cristianos tí ixca̱ma̱hui ̱ni ̱t Jesús ixli ̱chalí ta̱lh talacaputzá ana ní ixca̱ta̱hua̱yani ̱t pues ixtacatzí xlacata lakxtum ixca̱ta̱cha̱ni ̱t ixdiscípulos, pero amá smalankán xlacán tatájulh nac barco y Jesús ni ̱tú ixán. 23-24 Xlacán tla̱n talacapútzalh Jesús na̱ chuná ixdiscípulos, y como ni ̱ tatáka̱sli tatáju̱lh nac barco ni ̱ma̱ ixtamini ̱t xalac Tiberias y ta̱lh talacaputzá Jesús nac Capernaum. 25 Acxni tácha̱lh aná tá̱cxilhli Jesús; entonces takalasquínilh:  



216

SAN JUAN 6 ―Maestro, ¿niculá tlahua xlacata nachitana juú? 26 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Huixín quila̱lacaputzayá̱u ni ̱ xlacata quila̱li ̱pa̱huaná̱u, quila̱lacaputzayá̱u porque ko̱tán cca̱ma̱kalhkasán. 27 ¡Ni ̱ cali ̱tatlakátit mintahuajcán ni ̱ma̱ li ̱kalhkasá̱tit caj punchú! ¡Ma̱s ca̱li ̱tatlakátit mintahuajcán ni ̱ma̱ nali ̱latapa̱yá̱tit cani ̱cxnihuá cxpaxtu̱ n Dios! Y namá tahuá huata aquit Xatalacsacni Chixcú tla̱n cca̱ma̱xqui ̱yá̱n porque Dios Quinti ̱cú quima̱lakacha̱ni ̱t. 28 ―¿Tucu quili ̱tlahuatcán xlacata nacma̱kantaxti ̱yá̱u tú lacasquín Dios quilacatacán? ―takalasquínilh xlacán. 29 Y Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Dios lacasquín caca̱najlátit ixtachihuí ̱n amá tí ma̱lakacha̱ni ̱t ca̱quilhtamacú. 30 Xlacán tahuánilh: ―Para xli ̱ca̱na huix amá tí ma̱lacnu̱ ni ̱t Quinticucán Dios ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n, catlahua aktum lanca mintascújut xlacata nacca̱li ̱pa̱huaná̱n. 31 Xa̱huá para li ̱tanu̱ya Cristo camakatlaja Moisés pues nac desierto xlá ca̱má̱hui ̱lh cha̱li cha̱lí quinati ̱cún tí quinca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱tán. Nac Escrituras huan xlacata Dios ca̱má̱hui ̱lh “maná”, jaé tahuá xalac akapún. 32 ―Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, Moisés ni ̱ ca̱má̱xqui ̱lh tahuá xalac akapú̱ n pues huata Quinti ̱cú Dios tla̱n ma̱lakachá tahuá ni ̱ma̱ li ̱pa̱xá̱u li ̱latama̱cán cani ̱cxnihuá. 33 Xlá quima̱lakácha̱lh ca̱quilhtamacú xlacata nacca̱ma̱hui ̱yá̱n tahuá ni ̱ma̱ nali ̱ma̱kalhkasayá̱tit mili ̱stacnicán cani ̱cxnihuá quilhtamacú.  















34 ―Señor,

quila̱ma̱xquí ̱u namá tahuá ni ̱ma̱ huix ma̱lacnu̱ya ― tahuánilh amá lacchixcuhuí ̱n. 35 Y Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Aquit namá tahuá tí tla̱n nali ̱kalhkasá̱tit xlacata li ̱pa̱xáu nalatapa̱yá̱tit nac akapú̱ n. Amá tí quilakmín y quili ̱hua̱yán ya̱cxni ama tzincsa ixli ̱stacni y tí quintali ̱pa̱huán ya̱cxni ama takalhtí. 36 Aquit lhu̱ hua tú cca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱ni ̱tán pero snu̱ n clakaputzá porque huixín ni ̱ quila̱li ̱pa̱huaná̱u la̱ cca̱huanini ̱tán ni ̱ caj maktum. 37 Pero ni ̱ hua̱k talaktzanka̱ni ̱t, pues amá cristianos tí Dios ca̱ma̱xquí ixtalacapa̱stacni naquintalakmín, aquit li ̱pa̱xáu cca̱makamaklhti ̱nán acxni quintalakchín.  





Jesús ma̱kantaxtí tú laclhca̱ni ̱t Dios 38 ’Dios

quima̱lakacha̱ni ̱t xlacata nacma̱kantaxtí tú xlá lacasquín nacatzi ̱yá̱tit y ni ̱ qui ̱cstu cta̱clhca̱ni ̱t nacca̱lakminá̱n. 39 Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, Dios lacasquín ni ̱ cha̱tum cristiano calaktzánka̱lh tí xlá quimacama̱xqui ̱ni ̱t naccuentajní, cha̱ lacasquín hua̱k li ̱pa̱xáu catalatáma̱lh nac akapú̱ n para aquit cca̱ma̱xquí quintalacapa̱stacni. 40 Dios lacasquín amá cristiano tí quinkaxmata y quili ̱pa̱huán aquit Ixkahuasa, tla̱n cma̱xquí quintalacapa̱stacni xlacata a̱stá̱n natalacastacuanán cquimpa̱xtú̱ n. 41 Makapitzi xanapuxcun judíos la takaxmatko̱lh ixtachihuí ̱n Jesús ni ̱ tama̱tlá̱ni ̱lh porque xlá ixuani ̱t: “Aquit amá tahuá tí nali ̱kalhkasá̱tit y nac akapú̱ n cmini ̱tanchá.” 42 Xlacán tzúculh tahuán:  







217

SAN JUAN 6

―¿Ni ̱ huá jaé chixcú ixkahuasa José carpintero? Hua̱k ca̱lakapasá̱u ixti ̱cú ixna̱na; entonces, ¿hua̱nchi huan xlacata nac akapú̱ n mini ̱tanchá? 43 Jesús ca̱huánilh: ―Yaj cali ̱chihui ̱nántit la̱ aquit cli ̱mini ̱t ca̱quilhtamacú. 44-45 Huixín ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata huata quintalakmín amá cristianos tí Dios ca̱ma̱xquí ixtalacapa̱stacni la̱ tatzokni ̱t lacatum nac Escrituras: “Quimpu̱chinacán ama ma̱sí ixtalacapa̱stacni.” Jaé cristianos tí takaxmata ixtachihuí ̱n tatlahuá ixtapáksi ̱t y xlacán quintalakmín xlacata nacca̱ma̱lacastacuaní acxni nalakó ca̱quilhtamacú. 46 Xlacán ni ̱ ta̱cxilhnit Dios, pero tacatzí ixtalacpuhuá̱n porque aquit cca̱ma̱si ̱nini ̱t pues aquit ctaxtuni ̱t ixpa̱xtu̱ n Dios. 47 Caca̱najlátit tú cca̱huaniyá̱n, amá tí quili ̱pa̱huán namá cristiano kalhi ̱yá ixlakapú̱ xoko ixtala̱kalhí ̱n pues tancs ama lakchá̱n ixpa̱xtu̱ n Dios nac akapú̱ n. 48 Porque aquit namá simi ̱ta ni ̱ma̱ cta̱ctani ̱t nac akapú̱ n xlacata tla̱n natali ̱laktaxtú tí quintali ̱hua̱yán. 49 Amá tahuá ni ̱ma̱ ca̱má̱hui ̱lh Moisés nac desierto hua̱k mili ̱talakapasnicán ni ̱tú ta̱yánilh porque hua̱k táni ̱lh. 50 Pero chí xli ̱ca̱na ca̱lakchini ̱tán tahuá xalac akapú̱ n ni ̱ma̱ ama ma̱ta̱yaní mili ̱stacnicán xlacata ni ̱ nalaktzanka̱yá̱tit. 51 Amá tí quili ̱kalhkasa ya̱cxni ama ní porque aquit namá tahuá ni ̱ma̱ milh nac akapú̱ n y amá tí quili ̱hua̱yán li ̱pa̱xáu ama latamá nac akapú̱ n. Jaé tahuá ni ̱ma̱ cca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n huá quimacni  















ni ̱ma̱ cama ma̱stá milakapu̱ xokocán nama̱laksputucán xlacata cristianos tla̱n natalakma̱xtú ixli ̱stacnicán nac akapú̱ n. 52 Amá xanapuxcun judíos la̱ takaxmatko̱lh ixtachihui ̱n Jesús, tzúculh tara̱huaní: ―Jaé chixcú chiyani ̱t. ¿Niculá naquinca̱ma̱hui ̱yá̱n ixmacni?  

Jesús li ̱tanú ama xoko̱nán ixlacatacan cristianos

53 ―Xli ̱ca̱na

cca̱huaniyá̱n, amá tí ni ̱ li ̱kalhkasa quimacni, ni ̱ para li ̱kotnán quinkalhni, ni ̱ ama lakchá̱n nac akapú̱ n ixpu̱táhui ̱lh nac ixpaxtu̱ n Dios. 54 Pues huata cama ca̱ma̱xquí ixpu̱táhui ̱lhcán y cca̱ma̱lacastacuaní amá cristianos tí tali ̱ma̱nú quimacni la̱ ixtahuá y quinkalhni tali ̱ma̱nú ixchuchutcán ni ̱ma̱ tali ̱kotnán nac ixlatama̱tcán. 55 Ixli ̱hua̱k quinacú cca̱huaniyá̱n, huata quimacni y quinkalhni ama ca̱lacati ̱ta̱yayá̱n xlacata tancs nachipiná̱tit ixpaxtu̱ n Dios nac akapú̱ n. 56 Amá cristiano tí li ̱hua̱yán quimacni y li ̱kotnán quinkalhni ma̱lakxtumí ixtalacapa̱stacni con quintalacapa̱stacni. 57 Quinti ̱cú quima̱lakácha̱lh y xlá quimá̱xqui ̱lh hua̱k ixtalacapa̱stacni xlacata nactlahuá tú xlá lacasquín, y amá tí quili ̱hua̱yán na̱ chuná cma̱xquí quintalacapa̱stacni xlacata ni ̱ nalaktzanká 58 la̱ táni ̱lh mili ̱talakapasnicán acxni tali ̱huá̱yalh maná. ¡Aquit namá tahuá tí ma̱lacnú tancs latáma̱t porque nac akapú̱ n cmini ̱tanchá! Amá tí quili ̱kalhkasa cma̱xquí sa̱sti ixlatáma̱t xlacata ni ̱cxni nalaksputa.  









218

SAN JUAN 6​, ​7 59 Jesús

ca̱huánilh cristianos jaé takalhchihuí ̱n acxni ixtanu̱ ma nac sinagoga xla Capernaum. Ni ̱ hua̱k cristianos tama̱tla̱ní tú ma̱lacnú Jesús

60 La̱

takaxmatko̱lh ixtachihuí ̱n Jesús, amá cristianos tí ixtatakoké la̱ta ní ixán, tzúculh tahuán: ―Ni ̱ para li ̱ca̱najlaputu tú li ̱chihui ̱nán jaé chixcú. ¿Cha̱ ticu lihua ama li ̱pa̱huán ixtachihuí ̱n? 61 Jesús ma̱kachákxi ̱lh tú ixtali ̱chihui ̱nama̱na amá cristianos y ca̱huánilh: ―Huixín ni ̱ ca̱najlaputuná̱tit la̱ta tú cca̱huanín. 62 Pues, ¿tucu ixqui ̱táxtulh para ixquila̱cxilhui cta̱cxtuma nac akapú̱n ana ní cmini ̱tanchá? 63 Na̱ mili ̱catzi ̱tcán xlacata ixmacni cha̱tum cristiano ni ̱tú li ̱macuán porque laksputa, y tú ma̱s ixli ̱maktakálhat huá ixespíritu ni ̱ma̱ ni ̱cxni ama ní. 64 Hua̱k quintachihuí ̱n ni ̱ma̱ cca̱huaniyá̱n huata miespiritucán tla̱n maclacasquín xlacata ni ̱ nalaktzanká, porque quintachihuí ̱n ma̱lacnu̱ní miespiritucán tla̱n latáma̱t ma̱squi lhu̱hua ni ̱ taca̱najlá tú cli ̱chihui ̱nán. Jesús ixca̱lakapasa tí ixtali ̱pa̱huán y tí ni ̱ ixtali ̱pa̱huán na̱ chuná tí ixama liakskahuinán. 65 A̱ stá̱n ca̱huaniko̱lh: ―Chí cca̱ma̱lacapastacaparayá̱n, huata quintalakmín amá cristianos tí Dios ca̱ma̱xquí ixtalacpuhuá̱n naquintali ̱pa̱huán. 66 La̱ta amá quilhtamacú lhu̱ hua tí ixtatakoké Jesús tzúculh ta̱k xtakmakán y yaj ní ixtatakoké. 67 Huá xlacata ca̱li ̱kalasquínilh cha̱cu̱tuy ixdiscípulos:  



―¿Huixín la̱tiyá amá̱n quila̱takokeyá̱u, o na̱ amá̱n quila̱k xtakmakaná̱u? 68 Simón Pedro kálhti ̱lh: ―Maestro, huix Quimpu̱chinacán, ni ̱tí ma̱stá stalanca talacapa̱stacni la̱ huix; huata mintachihuí ̱n ma̱lacnú li ̱pa̱xáu latáma̱t nac akapú̱ n. 69 Y aquín cca̱li ̱pa̱huaná̱n porque ccatzi ̱yá̱u xlacata huix Cristo Ixkahuasa Dios xastacnán. 70 ―Aquit cca̱lacsacni ̱tán mincha̱cu̱tuycán, pero cha̱tum la̱ta mili ̱hua̱kcán makatlajani ̱t tlajaná ― ca̱huánilh Jesús. 71 Jesús itlhcuyuya̱huama Judas Iscariote ixkahuasa Simón amá ixdiscípulo tí ixama macamastá a̱stá̱n.  

















7

Jesús tze̱k an nac fiesta de tabernáculos

A̱stá̱n Jesús alh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos tí ixtalama̱na nac lactzu ca̱lacchiquí ̱n amá pu̱ latama̱n xla Galilea. Xlá ni ̱ ampútulh nac Judea porque aná xanapuxcun judíos ixtamakni ̱putún. 2 Jaé quilhtamacú ixtalacatzuhui ̱ma nakantaxtú tunu ixtacuhui ̱nican judíos ixtali ̱ma̱pa̱cuhuí “fiesta de tabernáculos”. 3-5 Ixtalakapasni Jesús na̱ ni ̱ ixtacatzí ticu yá chixcú ixuani ̱t y como ni ̱ ixtali ̱pa̱huán xlacán tahuánilh: ―Ni ̱ catamákxtakti juú, capit nac Judea ana ní tzamacán xlacata tí tali ̱pa̱huaná̱n aná nata̱cxila la̱ ca̱tlahuaya laclanca mintascújut. Huix kalhi ̱ya li ̱tlihueke y tlahuaya tú lacasquina, ¿hua̱nchi ni ̱ li ̱lactlancana mintascújut ixlacati ̱ncan cristianos? Pues tí  



219

SAN JUAN 7

lacasquín nali ̱pa̱huancán ni ̱ tzek scuja siempre an ana ní tzamacán. 6 ―Para milacatacán ixuá cani ̱cxnihuá tla̱n lactlancaná̱tit, pero aquit ya̱ clakchá̱n quilhtamacú nacma̱si ̱kó quili ̱tlihueke. 7 Xa̱huá huixín ni ̱tí ca̱si ̱tzi ̱niyá̱n, pero aquit lhu̱ hua ni ̱ quinta̱cxilhputún porque aquit ni ̱ cca̱li ̱quilhpuhuán cca̱ma̱laksi ̱ní ixtala̱kalhi ̱ncán. 8 Capítit huixín nac fiesta, aquit ni ̱ lá can porque ya̱ acchán quinquilhtamacú nacma̱kantaxtí tú clakmini ̱t. 9-10 La̱ ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh xlacán ta̱lh nac fiesta y Jesús li ̱catzi tamákxtakli nac Galilea, pero a̱stá̱n na̱ tze̱k alh nac fiesta porque ni ̱ ixlacasquín acxilhcán la̱ta tzamacán. 11 Nac fiesta xanapuxcun judíos talacapútzalh Jesús para na̱ ixani ̱t, ixtakalasquini ̱nán tí ixacxilhni ̱t o nicu ixani ̱t. 12-13 Xa̱makapitzi cristianos tze̱k ixtali ̱chihui ̱nán Jesús xlacata ni ̱ natakaxmata xanapuxcun judíos porque ixtajicuán para naca̱ma̱kalhapali ̱cán. Makapitzi cristianos ixtahuán: ―Namá chixcú tla̱n catzí. Pero tunu ixtahuán: ―Namá chixcú huata ca̱kskahuí cristianos. 14 Akta̱ti chichiní ixkalhí la̱ta ixlacatzucuni ̱t tacuhui ̱ní acxni Jesús alh ixlacaquilhti ̱n pu̱siculan y tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos.  













Liya̱huacán Jesús ni ̱ skalala

15 Xanapuxcun

judíos ni ̱ ixtacatzí nicu ixma̱xtú ixli ̱skalala Jesús y huata ixtahuán:

―¿Nicu li ̱ma̱kachakxí jaé chixcú ixtachihui ̱n Dios ni ̱ma̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t quili ̱talakapasnicán para ni ̱ kalhtahuakani ̱t? 16 Jesús ca̱káxmatli y ca̱kálhti ̱lh: ―La̱ta tú cli ̱chihui ̱nán ni ̱ aquit clacsacxtuni ̱t, tú cca̱ma̱si ̱niyá̱n huá tú quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t Dios. 17 Para cha̱t um cristiano xli ̱ca̱na ixtláhualh tú li ̱mapaksi ̱nán Dios tuncán ixma̱kachákxi ̱lh para xlá quima̱lakacha̱ni ̱t nacca̱ma̱si ̱niyá̱n ixtalacapa̱stacni, o caj qui ̱cstu cta̱clhca̱ni ̱t la̱ta tú cca̱ma̱si ̱niyá̱n. 18 Amá cristiano tí ixacstu lacsaca ixtalacapa̱stacni y ca̱ma̱kalhchihui ̱ní xa̱makapitzi lacasquín cali ̱pa̱huanca, pero tí ma̱sí ixtalacapa̱stacni tunu ma̱s tali ̱pa̱u lanca tlahuá tí ma̱lakácha̱lh y tancs chihui ̱nán y ni ̱ akskahuinán. 19 Moisés ca̱ma̱xquí ̱n hua̱k ixtapáksi ̱t Dios y ni ̱ tlahuayá̱tit tú ca̱li ̱ma̱paksí ̱n, huá xlacata ni ̱ cma̱kachakxí hua̱nchi quila̱makni ̱putuná̱u para ni ̱ scarancua cma̱kantaxtí tú li ̱ma̱paksí ̱nalh. 20 ―¡Huix chiyani ̱ta! ¿Ticu makni ̱pununá̱n? ―takálhti ̱lh amá lacchixcuhuí ̱n. 21 Pero Jesús ca̱huánilh: ―Huixín ni ̱ quila̱cxilhputuná̱u porque ni ̱ ma̱tla̱ni ̱yá̱tit la̱ cca̱tlahuá quintascújut acxni hua̱k jaxcán. 22 Dios li ̱ma̱paksi ̱nani ̱t caca̱circuncidartlahuaca lactzu camán, pero hasta ixli ̱maka̱s quilhtamacú Moisés tancs ca̱li ̱ma̱paksí ̱n siempre ca̱ma̱kantaxtí ̱tit jaé ixli ̱lakachixcuhui ̱cán Dios, 23 y para jaé chichiní lakchá̱n sábado  















220

SAN JUAN 7 huixín ma̱tla̱ni ̱yá̱tit catáscujli tí ama circuncidartlahuá lactzu camán xlacata ni ̱ nalakmakaná̱tit ixli ̱ma̱paksí ̱n Moisés. Chí cca̱kalasquiniyá̱n, ¿hua̱nchi quila̱sitzi ̱niyá̱u aquit caj xlacata cma̱ksá̱ni ̱lh hua̱k ixmacni cha̱tum chixcú acxni li ̱huancán tí nascuja? 24 Tla̱n calacpuhuántit quintachihuí ̱n y quila̱huaníu para ni ̱ chuná qui ̱taxtú tú cca̱huanín.  

Jesús li ̱chihui ̱nán xlá Cristo tí ma̱lakacha̱cani ̱t nalakmaxtunán

25 Makapitzi

xanapuxcún judíos tí ixtaminit xalac Jerusalén tzúculh tahuán: ―¿Ni huá jaé chixcú putzamaca xlacata namaknicán? 26 Xlá chihuinama juú ní tzamacán y nití lihuaní. ¿A poco xanapuxcún curas na tacanajlalhá xlacata huá jaé Cristo tí ama quincalakmaxtuyán? 27 Pero aquín catziyáu ní lakahuanit y ní stacnit namá chixcú, y acxni namín Cristo caquilhtamacú nití ama catzí ní ama taxtú. 28 Jesús caliakchihuínalh cristianos acxni ixtanuma nac ixlacaquilhtín pusiculan, cahuánilh: ―Huixín catziyátit ní cstacnit y quilalakapasáu, pero huí tú ni catziyátit aquit cminitanchá ixpaxtún chatum tí huixín ni lakapasátit y xlá tancs mastá ixtalacapastacni. 29 Aquit clakapasa porque huá cta̱latamani ̱t y xlá quima̱lakacha̱nít. 30 Amá lactali ̱pa̱u judíos talimpútulh nac pulachín pero ni chatum tí chípalh porque ya ixlakchán ixquilhtamacú natamacamastá.  









31 Lhuhua

cristianos tí ixtanit nac pusiculan tacanájlalh ixtachihuí ̱n Jesús, ixtahuán: ―Acxni naquinca̱lakminá̱n Cristo tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n, ¿cha̱ naquinca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n ma̱s laclanca ixtascújut la̱ ca̱tlahuá jaé chixcú? Jesús ma̱nu̱putuncán nac pu̱ la̱chi ̱n 32 Makapitzi

fariseos acxni takáxmatli tú ixtaquilhuama̱na amá cristianos tzúculh tata̱lacchihui ̱nán xanapuxcun curas y tama̱lakácha̱lh makapitzi soldados xlacata catachípalh Jesús. 33 Xlacán ta̱lh pero Jesús ca̱huánilh: ―¡Huixín ni ̱ amá̱n quila̱chipayá̱u! Porque ya̱ lakchá̱n quilhtamacú naclakán tí quima̱lakacha̱ni ̱t. ¡Camajcú ca̱ta̱latama̱yá̱n a̱laktzú! 34 A̱ stá̱n huixín amá̱n quila̱lacaputzayá̱u y ni ̱ amán quila̱takasá̱u porque ana ní cama an huixín ni ̱ lá pa̱t chipiná̱tit. 35 Amá xanapuxcun judíos ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh ixtachihuí ̱n y tzúculh tara̱kalasquiní: ―Jaé chixcú huan ni ̱ amá̱n taka̱sá̱u ana ní ama an. ¿Cha̱ nicu ama an? Ma̱x ama ca̱lakán judíos tí talama̱na nac Grecia xlacata na naca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ní ixtalacapa̱stacni. 36 ¿Tucu lacasquín cama̱kachakxí ̱u hua̱nchi quinca̱huaniyá̱n xlacata amá̱n lacaputzayá̱u y ni ̱ amá̱n taka̱sá̱u porque ana ní xlá ama an ni ̱ lá amá̱n lakcha̱ná̱u?  







Jesús kalhí chúchut tú nali ̱ma̱kotí tí kalhtí

37 Ixactu̱ májat

amá fiesta acxni ixlakó ma̱s ixtatzamacán, Jesús ca̱huánilh cristianos:

221

SAN JUAN 7​, ​8

―Cati ̱huá tí kalhtí caquilákmilh aquit nacma̱kotí. 38 Pues chí kantaxtuma tú huan Escrituras: “Nac ixnacujcán cristianos ama takalhí aktum taxtunú tú natali ̱latamá.” 39 Jesús ta̱ma̱lacástucli jaé taxtunú Espíritu Santo ni ̱ma̱ ixama ca̱ma̱xquí tí natali ̱pa̱huán. Pero como ya ixlakán ixti ̱cú ya̱ ixma̱lakachá ixespíritu. 40 La̱ takaxmatko̱lh ixtachihuí ̱n, makapitzi tzúculh tahuán: ―Xli ̱ca̱na huá jaé profeta tí ixama̱ca ma̱lakacha̱cán napu̱ laní Cristo. 41 ―Tó̱, jaé ni ̱ profeta, jaé chixcú huá Cristo tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n ― ixtakalhti ̱nán tunu. 42 Pero huí tí ixtahuán: ―¿Nicu li ̱puhuaná̱tit xlacata Cristo xalac Galilea ama huan? Dios ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh profetas xlacata Cristo ama lakahuán nac Belén ixca̱chiquí ̱n rey David porque ixli ̱talakapasni ama huan. 43 Amá cristianos pu̱t uy tatapítzilh ixtalacapa̱stacnicán caj ixlacata Jesús.

xackaxmatni ̱táu tí chihui ̱nán la̱ jaé chixcú! ―takalhtí ̱nalh xlacán. 47 ―¿A poco huixín na̱ ca̱makaca̱najlani ̱tán ixtachihuí ̱n namá akskahuina chixcú? 48 Huak aquín xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n ni ̱ cha̱tum tí li ̱pa̱huani ̱t ixtachihuí ̱n. 49 Huata tali ̱pa̱huani ̱t namá laktakalhí ̱n lacchixcuhuí ̱n. ¡Xlacán ni ̱tú tama̱kachakxí y talaktzanka̱ni ̱t! ―tali ̱kalhkamá̱nalh amá lacchixcuhuí ̱n. 50 Na̱ aná ixtanu̱ ma Nicodemo amá ko̱lú tí alh ta̱chihui ̱nán Jesús aktum ca̱tzisní. Xlá ca̱huánilh: 51 ―Nac ley ni ̱ma̱ li ̱ma̱paksi ̱naná̱u huan xlacata ni ̱ lá ma̱lacapu̱yá̱u cha̱tum chixcú para ni ̱ pu̱ la kaxmatá̱u ixtachihuí ̱n xlacata nacatzi ̱yá̱u tú tlahuani ̱t. 52 ―¡Takalhí ̱n huix! Na̱ xalac Galilea. Tla̱n cali ̱kalhtahuaka ixtachihuí ̱n Dios nac Escrituras xlacata nacatzi ̱ya ni ̱ cha̱tum tali ̱pa̱u profeta lakahuani ̱t nac Galilea ― takálhti ̱lh makapitzi. 53 La̱ talacchihui ̱nanko̱lh amá lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n cha̱tum cha̱túm ta̱lh nac ixchiccán.

Xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n ni ̱ tali ̱pa̱huán Jesús

Jesús alh tamakxtaka nac Monte de los Olivos, 2 pero ixli ̱cha̱lí tzisa taspitpá nac pu̱siculan, y como lhu̱hua cristianos tama̱lacatzúhui ̱lh xlá curucs tahui y tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní. 3 La̱ta ixchihui ̱nama tama̱lacatzúhui ̱lh makapitzi xanapuxcun judíos y fariseos ixtali ̱mín cha̱tum pusca̱t ni ̱ma̱ ixta̱ma̱noklhucani ̱t ixta̱lhtatama tunuj chixcú ni ̱ huá ixtakolú. Xlacán tayá̱hualh nac ixlacatí ̱n 4 y takalasquínilh:













44 Amá

soldados tali ̱mpútulh Jesús nac pu̱la̱chi ̱n pero ni ̱ cha̱tum tí chípalh. 45 Xlacán talakampá tí ixca̱ma̱lakacha̱ni ̱t y amá xanapuxcun ma̱paksi ̱nanín takalasquínilh: ―¿Hua̱nchi ni ̱ chipátit namá chixcú? 46 ―Porque stalanca ixtalacapa̱stacni kalhí. ¡Ni ̱cxni  

















8

Jesús li ̱kahuá cha̱tum pusca̱t  





SAN JUAN 8

222

―Maestro, jaé pusca̱t ta̱ma̱noklhuca tunuj chixcú ixakskahuima ixta̱ko̱lú. 5 Nac ixley Moisés li ̱ma̱paksi ̱nán cacli ̱makní ̱u chíhuix tí tlahuá jaé talakalhí ̱n. ¿Huix tucu huana cactlahuaníu? 6 Xlacán ixtalacasquín cahuá tú ni ̱ chuná qui ̱taxtú xlacata ixacstu natalaksí y tla̱n natama̱lacapú. Pero Jesús ni ̱tú kalhtí ̱nalh y li ̱catzi tzúculh ca̱li ̱lhti ̱ta ixmacán nac ca̱tiyatni. 7 Xlacán ni ̱ tali ̱mákxtakli y ma̱schá takalasquínilh hasta xní Jesús yaj lá tá̱lalh, y ca̱huánilh: ―¡Para lacasquiná̱tit camakní ̱tit! Pero pu̱la caliactálalh chíhuix amá tí ni ̱ tlahuani ̱t talakalhí ̱n. 8 Jesús tuncán taquilhpu̱tapá y tzucupá ca̱lhti ̱ta. 9 Amá lacchixcuhuí ̱n tí ixtama̱lacapu̱ ni ̱t amá pusca̱t tzúculh talacapa̱staca tú ixtatlahuanit, ¡ixacstucán tataláksi ̱lh! Lakasu̱t tzúculh ta̱k xtakya̱huá tí ixtama̱lacapu̱ ni ̱t, pu̱la ta̱lh xalakko̱lún y a̱stá̱n xalakkahuasán. Acxni talacaya̱huapá Jesús a̱huata ixacstu ixyá amá pusca̱t. 10 Xlá tá̱yalh y huánilh: ―¿Nicu ta̱lh tí ixtama̱lacapu̱ má̱n? ¿Ni ̱tí li ̱lhcuyuya̱huán mintala̱kalhí ̱n? 11 ―Tó̱, yaj tí quima̱lacápu̱ lh ― kalhtí ̱nalh amá pusca̱t. ―Pues ni ̱ para aquit tú camá̱n li ̱ya̱huayá̱n. Pero yaj catlahua tala̱kalhí ̱n, capit nac mínchic ― huaniko̱lh Jesús.  













Jesús kalhí taxkáket tú li ̱lacahua̱nancán

12 A̱ stá̱n

Jesús huá jaé takalhchihuí ̱n:

―Aquit taxkáket tí lakskoy ca̱quilhtamacú. Amá tí quintakoké ni ̱ ama akchakxa ní ca̱paklhtutá porque aquit cama makskoyulí ̱n xlacata tancs nalakchá̱n lipa̱xá̱u latáma̱t. 13 Makapitzi fariseos tí takáxmatli ta̱ktásalh: ―¡Huix akskahuiná porque mi ̱cstu tatla̱ni ̱ya ixlacati ̱ncan cristianos, ni ̱tú li ̱macuán mintachihuí ̱n! 14 ―Aquit ni ̱ cakskahuinán ma̱squi qui ̱cstu ctatla̱ní, porque aquit ccatzí ní cmini ̱tanchá y ccatzí ní cama cha̱n, y huixín ma̱squi ni ̱ catzi ̱yá̱tit tú quilakxtu ni ̱ para ticu yá chixcú aquit 15 quila̱li ̱ya̱huama̱náu tú lacasquiná̱tit porque la̱ cati ̱hua chixcú quila̱li ̱macaná̱u. 16 Aquit ni ̱tú cca̱li ̱ya̱huayá̱n, pero para xacca̱ma̱lacápu̱ lh minkasatcán, tú xacca̱huanín hua̱k xli ̱ca̱na porque Quinti ̱cú tí quima̱lakacha̱ni ̱t quima̱xquí ixtalacapa̱stacni tú nacuán. 17 Nac ley ni ̱ma̱ li ̱ma̱paksi ̱naná̱tit huan para cha̱tuy lacchixcuhuí ̱n acxtum tú tali ̱chihui ̱nán tla̱n ca̱ca̱najlanicán tú tahuán. 18 Aquit cca̱huaniyá̱n, quintachihuí ̱n kalhí cha̱tuy testigo, aquit y Quinti ̱cú tí quima̱lakacha̱ni ̱t. 19 ―¿Nicu huí minti ̱cú? ― takalasquínilh amá lacchixcuhuí ̱n. ―Huixín ni ̱ lakapasá̱tit quinti ̱cú porque ni ̱ catziyá̱tit ticu yá chixcú aquit; para ixcatzí ̱tit ticu yá chixcú aquit na̱ ixlakapástit quinti ̱cú. 20 Jesús ca̱ta̱chihuí ̱nalh jaé fariseos acxni ixchihui ̱nama ixlacaquilhti ̱n pu̱siculan ní ixtahuila̱na cajas ixca̱pu̱ muju̱cán li ̱mosnas, pero ni ̱ táli ̱lh nac pu̱la̱chi ̱n porque ya̱ ixlakchá̱n ixhora natamacama̱stá.  















223

SAN JUAN 8 Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ ama lakán ixti ̱cú

21 Ni ̱ ixli ̱maka̱s

Jesús ca̱huanipá jaé takalhchihuí ̱n: ―Huixín amá̱n quila̱lacaputzayá̱u ana ní cama an pero ni ̱ lá pa̱t chipiná̱tit ní cama cha̱n porque antes naquila̱taka̱sá̱u pa̱t ta̱ni ̱yá̱tit mintala̱kalhi ̱ncán nac milatama̱tcán. 22 Amá lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n tzúculh tara̱huaní: ―Jaé chixcú ma̱x ama̱ca makni ̱cán ixacstu, huá quinca̱li ̱huaniyá̱n ni ̱ lá catichá̱u ana ní ama cha̱n. 23 ―Mimpu̱ latama̱ncán huí tu̱tzú y aquit quimpu̱ latama̱n huí talhmá̱n. Huixín xala ca̱quilhtamacú y aquit ni ̱ xala ca̱quilhtamacú. 24 Aquit cca̱huanín pa̱t ta̱ni ̱yá̱tit mintala̱kalhi ̱ncán nac milatama̱tcán para ni ̱ ca̱najlayá̱tit aquit amá chixcú tí mini ̱tán ca̱lakma̱xtuyá̱n. ¡Xli ̱ca̱na ama ca̱ma̱kni ̱yá̱n mintala̱kalhi ̱ncán para ni ̱ quila̱li ̱pa̱huaná̱u! 25 ―Quila̱huaníu, ¿ticu yá chixcú xli ̱ca̱na huix? ―takalasquinipá. 26 ―Ni ̱ caj maktum cca̱huanini ̱tán. Aquit tla̱n xacca̱li ̱chihui ̱nán y xacca̱li ̱ya̱huán tú ni ̱ tla̱n tlahuayá̱tit, pero tí quima̱lakacha̱ni ̱t lacasquín cacmá̱si ̱lh tú xlá lacasquín. Xlá tancs kalhí ixtalacapa̱stacni. 27 Xlacán ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh xlacata Jesús ixca̱li ̱ta̱chihui ̱nama Dios, 28 huá ca̱li ̱huanipá: ―Huixín pa̱t akxtokohuahuacayá̱tit talhmá̱n Ixkahuasa Dios y hasta acxnicú pa̱t ma̱kachakxi ̱yá̱tit ticu yá  













chixcú xli ̱ca̱na aquit. Na̱ pa̱t catziyá̱tit xlacata tú cca̱ma̱si ̱niyá̱n huá tú quihuanini ̱t Quinti ̱cú y ni ̱ qui ̱cstu clacputzani ̱t nacca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n. 29 Dios quima̱lakacha̱ni ̱t y xlá ni ̱cxni quiakxtakmakán, siempre quima̱xquí ixtalacapa̱stacni porque huata ctlahuá tú lakatí.  

Tí ixtachí ̱n ixtalakalhí ̱n Jesús tla̱n lakma̱xtú

30 Acxni

takaxmatko̱lh ixtachihuí ̱n Jesús makapitzi amá lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n tzúculh taca̱najlá xlacata Jesús huá Cristo ixuani ̱t tí ixma̱lacnu̱cani ̱t ama ca̱lakma̱xtú. 31 Pero Jesús ca̱huánilh: ―Aquit camá̱n ca̱li ̱maca̱ná̱n quidiscípulos tí quintakaxmatní, para xli ̱ca̱na latapa̱yá̱tit y ma̱kantaxti ̱yá̱tit tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n; 32 y chuná pa̱t acxcatzi ̱yá̱tit stalanca talacapa̱stacni, y jaé stalanca talacapa̱stacni ama lakma̱xtú mili ̱stacnicán. 33 ―Aquín ixli ̱talakapasnicán Abraham y ni ̱cxni tí quinca̱li ̱ni ̱tán la̱ tachí ̱n chu̱ta nacscujá̱u. ¿Tucu lacasquina cacli ̱ma̱kachakxí ̱u namá mintachihuí ̱n: “Jaé stalanca talacapa̱stacni ama lakma̱xtú mili ̱stacnicán”? 34 Jesús ca̱huánilh: ―Amá tí tlahuá tala̱kalhín la̱ ixtachín tala̱kalhín li ̱tamakxtaka. 35 Cha̱t um tachí ̱n ni ̱ lá tlahuá tú lacasquín, pero aquit Ixkahuasa Dios ni ̱ tachí ̱n. 36 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n huata aquit tla̱n cca̱lakma̱xtuyá̱n. ¡Tí ma̱tla̱ní  











224

SAN JUAN 8 caclakmá̱xtulh yaj ixtachí ̱n ixtala̱kalhí ̱n ama tamakxtaka! 37 Aquit ccatzí xlacata Abraham ca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱tán, pero ni ̱ makslihuekeyá̱tit ixtalacapa̱stacni porque lhu̱ hua huixín ni ̱ ma̱tla̱ni ̱yá̱tit tú cca̱ma̱si ̱niyá̱n y huá xlacata quila̱li ̱makni ̱putuná̱u. 38 Aquit cca̱ma̱si ̱niyá̱n y ctlahuá tú cacxilhni ̱t y ckaxmatni ̱t nac ixpaxtu̱ n Quinti ̱cú, y huixín na̱ tlahuayá̱tit tú ca̱ma̱lacpuhua̱ni ̱yá̱n minti ̱cucán xala jaé ca̱quilhtamacú. 39 ―Aquín quinti ̱cucán Abraham ―tahuánilh Jesús.  





ca̱quilhtamacú ca̱ma̱xquí cristianos li ̱xcájnit ixtapuhuá̱n xlacata ni ̱ natama̱tancsá ixlatama̱tcán. Jaé tí ca̱ma̱lakatzi ̱yá̱n huá tlajaná, huixín la̱ ixcamán pues xlá acpuxcún catu̱ya̱huá ta̱kskahuín. 45 Huá xlacata ma̱squi aquit cca̱ma̱si ̱niyá̱n ixtalacapa̱stacni Dios huixín ni ̱cxni lá ca̱najlayá̱tit. 46 Para tí catzí ckalhí tala̱kalhí ̱n, caquihuánilh. ¡La̱ta mili ̱hua̱kcán ni ̱ lá tí quima̱lulokní ctlahuani ̱t aktum tala̱kalhí ̱n! Aquit Ixkahuasa Dios y cca̱ma̱xqui ̱yá̱n ixtalacapa̱stacni huá xlacata cli ̱puhuán la̱ ni ̱ quila̱li ̱pa̱huaná̱u. 47 Amá cristianos tí xli ̱ca̱na tali ̱pa̱huán Dios tapa̱xahuá acxni takaxmata ixtachihuí ̱n, y huixín ni ̱ li ̱pa̱huaná̱tit Dios huá ni ̱ li ̱ca̱najlayá̱tit quintachihuí ̱n.  





Tí tatlahuá tú ni ̱ tla̱n la̱ ixcamán tlajaná

Pero xlá ca̱huánilh: ―¡Ni ̱ para cca̱najlá! Porque Abraham ni ̱ ixtláhualh tú tlahuayá̱tit huixín. 40 Aquit cca̱ma̱si ̱niyá̱n ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma̱ quima̱sí ̱nilh, pero huixín ni ̱ ca̱najlayá̱tit y huá quila̱li ̱makni ̱putuná̱u. 41 ¡Huixín tlahuayá̱tit tú ca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n minti ̱cucán xala jaé ca̱quilhtamacú! ―¿Niculá quila̱li ̱macama̱náu? Aquín ckalhiyá̱u cha̱tum Quinti ̱cucán, huá Dios. ¡Aquín ni ̱ clakahuani ̱táu nac ca̱lactijyí ̱n, Dios quinca̱lacsacni ̱tán! ―takalhtí ̱nalh xlacán. 42 ―Para Dios Minti ̱cucán, ¿hua̱nchi ni ̱ quila̱li ̱pa̱huaná̱u? Aquit cmini ̱tanchá ixpa̱stu̱ n Dios; xlá quima̱lakácha̱lh ni ̱ qui ̱cstu cta̱clhca̱ni ̱t nacca̱lakminá̱n. 43 Aquit ccatzí huixín ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit quintachihuí ̱n porque huí tí ca̱ma̱lakatzi ̱yá̱n. 44 Xlá lakatí akskahuinán, y la̱ta tilacatzúculh

Li ̱lhca̱cán Jesús makachiyani ̱t tlajaná











48 Amá

xanapuxcun judíos tali ̱kalhkamá̱nalh Jesús: ―¡Takalhí ̱n chixcú! La̱ xalac Samaria chihui ̱nana; ni ̱ cakskahuinaná̱u acxni cca̱huanín xlacata makatlajani ̱tán tlajaná. 49 ―Tó̱, aquit ni ̱ quimakatlajani ̱t tlajaná. ¿Cacatzi hua̱na ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit xlacata huata clakachixcuhuí Quinti ̱cú? Huixín chá̱ li ̱kalhchiya̱nampa̱nántit ixtacuhui ̱ní. 50 Aquit ni ̱ lanca cuamputún nac milacati ̱ncán, ¡ni ̱ clactlancán! Pero tí quima̱lakachani ̱t lacasquín naquilakachixcuhui ̱cán, y huá amá ca̱ma̱lacapú tí ni ̱ quintali ̱pa̱huán. 51 ¡Pero tí tlahuá tú cli ̱ma̱paksi ̱nán ni ̱cxni ama ní siempre ama latamá! ―ca̱kálhti ̱lh Jesús.  





225

SAN JUAN 8​, ​9

52 Xlacán

tahuanipá: ―Chí tla̱n cma̱luloká̱u makachiyani ̱tán tlajaná, porque Abraham y hua̱k profetas siempre táni ̱lh y huix huana xlacata tí tlahuá mintapáksi ̱t ni ̱ ama ní. 53 Para Abraham y profetas táni ̱lh, ¿ticu huix ta̱talacastúcpa̱t? ¿A poco huix makatlajaya quinti ̱cucán Abraham?  

Jesús liactalaputuncán chíhuix

54 Jesús

ca̱kálhti ̱lh: ―Para qui ̱cstu xaclacpútzalh la̱ naclactlancán cmilacati ̱ncán tú xacca̱huanín ni ̱tú li ̱macuán. Pero Quinti ̱cú tí li ̱macapiná̱tit Dios, ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱má̱n ticu yá chixcú aquit. 55 Huata aquit clakapasa Dios, huixín ni lakapasá̱tit. Pero la̱ta tú cca̱huaniyá̱n huak xli ̱ca̱na, y para xacca̱huanín akspita tachihuí ̱n na̱ akskahuiná xacuá la̱ huixín. Aquit ccatzí tí Quinti ̱cú huá cli ̱ma̱kantaxtí tú quili ̱ma̱paksí. 56 Mili ̱talakapasnicán Abraham pa̱xáhualh acxni cajcú ixlacpuhuán la̱ cama kalhí quili ̱tlihueke; xlá ácxilhli jaé quilhtamacú nac ixtalacpuhuá̱n y ma̱s pa̱xahuako̱lh. 57 Amá lacchixcuhuí ̱n takalasquínilh: ―¿Nicu liacxilhni ̱ta quili ̱talakapasnicán Abraham ixuani ̱t si ni ̱ para ítat ciento ca̱ta kalhi ̱yá̱n? 58 ―¡Huixín ni ̱ catziyá̱t it xlacata aquit clatama̱ni ̱t la̱ta ya̱ para ixlakahuán Abraham! ―ca̱kálhti ̱lh Jesús. 59 Amá lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n la̱ta tasí ̱tzi ̱lh tásacli chíhuix xlacata nata̱ctalalí ̱n Jesús, pero xlá  









ca̱tatzé̱knilh y táxtulh amá lanca pu̱siculan xla Jerusalén. Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum lakatzí ̱n

9

Jesús taka̱stá̱yalh cha̱tum lakatzí ̱n; 2 ixdiscípulos takalasquínilh: ―¿Hua̱nchi lakatzí ̱n lakáhualh namá chixcú? ¿Chá̱ li ̱n lhu̱ hua tala̱kalhí ̱n? o ¿xanati ̱cún ixtatlahuani ̱t lhu̱ hua tala̱kalhí ̱n? 3 ―Ni ̱ para huá, ni ̱ para xanati ̱cún talí ̱n cuenta. Xlá lakáhualh lakatzí ̱n porque Dios li ̱lhca̱ni ̱t ama ma̱sí ixli ̱tlihueke nac ixmacni namá chixcú. 4 Quili ̱tlahuatcán ixtascújut amá tí quima̱lakacha̱ni ̱t la̱ta ca̱cuhui ̱ní porque amajá tanú ca̱tzisní y yaj lá tí ama scuja. 5 Pero la̱ta clama nahuán ca̱quilhtamacú aquit ni ̱ cama li ̱makxtaka cma̱stá quintaxkáket ―ca̱kálhti ̱lh Jesús. 6 A̱ stá̱n Jesús li ̱lhkómalh ixchújut actzu tíyat y lacahuíli ̱lh nac ixlakastapu amá lakatzí ̱n. 7 Xlá li ̱ma̱páksi ̱lh: ―Capit lakachakaya nac taxtunú ni ̱ma̱ huanicán Siloé (jaé tachihuí ̱n huamputún: “tí ma̱lakacha̱ncani ̱t”). 8 Amá lakatzí ̱n alh lakachaká y tuncán lacahuá̱nalh. Makapitzi tí ixca̱ta̱squihua̱yán y tí ixtalakapasa tzúculh tahuán: ―¿Ni ̱ huá jaé lakatzí ̱n tí squihua̱yán? 9 Makapitzi ixtakalhti ̱nán: ―Huá namá lakatzí ̱n. Y tunu ixtahuán: ―Ni ̱ huá, pero na̱ chú tasí. Xlá ca̱huánilh: ―Aquit namá tí li ̱chihui ̱nampa̱nántit. 10 ―¿Niculá tlahuán xlacata tla̱n nalacahua̱nana? ―ixtakalasquiní.  

















226

SAN JUAN 9 11 ―Namá

chixcú tí huanicán Jesús, laklhkómalh actzu tíyat quilacahuíli ̱lh nac quilakastapu y quihuánilh cacalh lakachaká nac taxtunú xla Siloé. Aquit ckaxmátnilh y chí tla̱n clacahua̱nán ―ca̱kálhti ̱lh amá chixcú. 12 ―¿Nicu alh namá chixcú? ―takalasquinipá. ―Ni ̱ ccatzí ní alh ―kalhtí ̱nalh.  

Fariseos tama̱kalhapalí amá lakatzí ̱n 13-14 Jaé

chichiní acxni ma̱ksá̱ni ̱lh Jesús amá lakatzí ̱n sábado ixuani ̱t y como ixli ̱huancán makapitzi tali ̱lh amá lakatzí ̱n ixlacati ̱ncan fariseos. 15 Xlacán takalásquilh la̱ ixaksa̱nani ̱t y lakasu̱t ca̱lacspí ̱tnilh la̱ Jesús laklhkómalh tíyat, a̱stá̱n lacahuíli ̱lh y acxni lakachákalh tla̱n lacahuá̱nalh. 16 La̱ takaxmatko̱lh tú ca̱huánilh amá lakatzí ̱n, makapitzí ̱n tzúculh tahuán: ―Namá chixcú ni ̱ li ̱pa̱huán Dios lakmakán ixtapáksi ̱t huá li ̱scuja jaé chichiní. ―¿Puhuaná̱tit para ixkálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n tla̱n ixca̱tláhualh jaé lanca tascújut? ―ixtakalhti ̱nán makapitzi. Y ni ̱ lá ixtalacca̱xlá. 17 A ver ticu ixuán tú xli ̱ca̱na mejor ta̱mpá takalasquínilh amá lakatzí ̱n: ―Huix, ¿niculá li ̱macapina namá chixcú tí ma̱lacahua̱ní ̱n? ―Aquit cli ̱macá̱n cha̱tum profeta tí ma̱lakacha̱ni ̱t Dios ―ca̱kálhti ̱lh. 18 Xlacán ni ̱ ixta̱canajlá para lakatzí ̱n ixuani ̱t amá chixcú y hasta tama̱tasani ̱ní ̱nalh ixnati ̱cún y takalasquínilh: 19 ―¿Xli ̱ca̱na huá jaé minkahuasacán? Xlá huan lakatzí ̱n  









lakáhualh y ccatziputuná̱u, ¿nicu li ̱lacahua̱nán chí? 20 ―Huá jaé quinkahuasacán, xlá lakatzí ̱n lakáhualh, 21 pero ni ̱ ccatzi ̱yá̱u niculá tláhualh xlacata nalacahua̱nán, y ni ̱ para ccatzi ̱yá̱u tí ma̱lacahuá̱ni ̱lh. ¿Hua̱nchi ni ̱ huá kalasquiniyá̱tit, pues xlá chixcutá y yaj mini ̱ní naclacati ̱ta̱yayá̱u? 22-23 Amá lakko̱lún chuná jaé takalhtí ̱nalh porque ixtajicuaní amá fariseos. Pues xlacán ixtali ̱ma̱paksi ̱nani ̱t caca̱tamacxtuca nac sinagogas amá cristianos tí ixtahuán xlacata Jesús huá Cristo tí ximini ̱t ca̱lakmaxtú. 24 Amá fariseos tatasanipá amá lakatzí ̱n ixli ̱maktu̱y, y tahuánilh: ―Capa̱xcatcatzi ̱ni Dios tú tlahuani ̱t milacata y ni ̱ cali ̱pá̱huanti Jesús porque namá chixcú kalhí lhu̱ hua tala̱kalhí ̱n. 25 ―Aquit ni ̱ ccatzí para kalhí tala̱kalhí ̱n o ni ̱tú ixkásat, aquit huata ccatzí xlacata lakatzí ̱n xacuani ̱t y chí tla̱n clacahua̱nán. 26 ―Pero, ¿niculá tlahuán? ¿Tucu tlahuanín xlacata nama̱lacahua̱ni ̱yá̱n? ― takalasquinipá ixli ̱maktuy. 27 Amá chixcú ca̱ta̱ra̱huánilh: ―Ccahuanini ̱taná ni ̱ caj maktum y ni ̱ ca̱najlayá̱tit. ¿Hua̱nchi lacasquiná̱tit cacca̱huaniparán? ¿A poco na̱ pa̱t li ̱pa̱huaná̱tit ixtachihuí ̱n? 28 Xlacán tzúculh tali ̱kalhkama̱nán, y a̱stá̱n tahuánilh: ―Huix li ̱pa̱huana namá chixcú y aquín cca̱najlayá̱u ixtachihui ̱n Moisés 29 porque ccatzi ̱yá̱u la̱ Dios ta̱chihuí ̱nalh, y namá chixcú ni ̱ para ccatzi ̱yá̱u ní mini ̱tanchá.  

















227

SAN JUAN 9​, ​10

30 ―¡Aná

chí aktzanka̱ni ̱tántit! Huixín ni ̱ catzi ̱yá̱tit ní mini ̱tanchá, pero acxilhpa̱nántit la̱ ca̱ma̱lacahua̱ní lakatzí ̱n. 31 Cati ̱huá catzí xlacata Dios ca̱ma̱xquí ixtapuhuá̱n tí tlahuá ixtapáksi ̱t y ni ̱ takalhí tala̱kalhí ̱n, y tí tatlahuá tala̱kalhí ̱n ni ̱tú ca̱ma̱xquí. 32 La̱ta tilacatzúculh ca̱quilhtamacú ni ̱ latama̱ni ̱t cha̱tum chixcú tí li ̱ma̱lacahua̱ní ixli ̱tlihueke cha̱tum lakatzí ̱n. 33 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n calacpuhuántit: para jaé chixcú ixkálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n, ¿puhuaná̱tit tla̱n ixma̱lacahuá̱ni ̱lh cha̱tum lakatzí ̱n? 34 Amá fariseos yaj lá tatá̱lalh y tahuánilh: ―¡Acs cata̱ya takalhi ̱n chixcú! La̱ta tilakáhuanti kalhi ̱ya tala̱kalhí ̱n huá liakxtakájnanti. ¿Nicu li ̱puhuana chí huix naquila̱huaniyá̱u tú quili ̱tlahuatcán? Amá fariseos tamá̱xtulh nac sinagoga.  







Tí talacahua̱nán ma̱s takalhí tala̱kalhí ̱n

35 Jesús

cátzi ̱lh tú ixpa̱xtokni ̱t amá chixcú y acxni ta̱tánoklhli huánilh: ―¿Huix ixca̱najla ixtachihui ̱n Xatalacsacni Chixcú? 36 ―Señor, quihuani ticu namá chixcú, aquit cca̱najlaputún ixtachihuí ̱n. 37 ―Pi ̱huá tí acxílhpa̱t y ta̱chihui ̱namá̱n. Aquit namá tí mini ̱tán ca̱lakma̱xtuyá̱n. 38 ―Quimpu̱chinacán, aquit cli ̱pa̱huaná̱n ―huaniko̱lh amá chixcú Jesús y tatzokostánilh ixlacatí ̱n.  





39 Xlá

chihui ̱nampá: ―Aquit cmini ̱t ca̱li ̱lacahua̱nán ixkasatcán cristianos ca̱quilhtamacú. Amá tí la̱ lakatzí ̱n ixtalama̱na porque ni ̱tú ixtama̱kachakxí tla̱n talacahua̱nán, y tí talacahua̱nán tapuhuán porque lakskalala ni ̱ ama quintakaxmata. 40 Aná ixtalaya̱na lacatzú makapitzi fariseos y xlacán tahuánilh: ―¿Huix puhuana xlacata laktzí ̱n clama̱náu? 41 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Aquit cca̱huaniyá̱n, para huixín ixli ̱tanú̱tit lakatzí ̱n tí ni ̱tú ma̱kachakxí, ni ̱tí ixca̱ma̱xoko̱ní ̱n mintala̱kalhi ̱ncán, pero como huaná̱tit hua̱k ma̱kachakxi ̱yá̱tit porque lacahua̱naná̱tit, pa̱t xoko̱naná̱tit.  



Jesús li ̱tanú ixmaktakalhna borregos

10

’Amá tí kalhpa̱kosa ixcorra̱lhcan borregos li ̱maca̱ncán cha̱tum kalha̱ná porque tí ni ̱ kalha̱ná siempre lactanú nac puhui ̱lhta. 2 Cha̱tum ixpu̱china borregos lactanú nac puhui ̱lhta y ma̱liqui ̱ní tí makxtakcani ̱t namaktakalhnán nac corra̱l. 3 Xlá ca̱tasaní ixborregos y acxni takaxmata la̱ ca̱ma̱pa̱cuhuí ixpu̱chinacán, tuncán takalhlakapasa y pu̱tum ca̱tamacxtukó. 4 Xlá ca̱cpu̱ laní ixborregos y hua̱k tatakoké porque talakapasa ixpu̱chinacán. 5 Pero para ca̱tasaní tunu cristiano ni ̱ tatakoké, ma̱s cha̱ tatza̱laní porque ni ̱ takalhlakapasa ixtachihuí ̱n tunuj chixcú. 6 Jaé takalhchihuí ̱n ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh amá fariseos ni ̱  









228

SAN JUAN 10 tacátzi ̱lh tú ixca̱li ̱ma̱si ̱niputún 7 y huá ca̱li ̱huánilh: ―Tancs cca̱huaniyá̱n, aquit namá puhui ̱lhta ní lactanu̱cán ca̱ma̱xtucán borregos. 8 La̱ta ya̱ xacmín tamini ̱t lhu̱ hua kalha̱naní ̱n y makni ̱naní ̱n tí ta̱klhpa̱kosni ̱t corra̱l, pero quiborregos ni ̱ tatakokeni ̱t. 9 Aquit cli ̱tanú namá puhui ̱lhta ní lactanu̱cán nac corra̱l. Amá tí lactanú jaé puhui ̱lhta ama taxtuní, pues tla̱n tanú y taxtú ca̱li ̱tlá̱n y ama taka̱sa sákat tú nali ̱hua̱yán, y nali ̱kalhkasa. 10 Cha̱tum kalha̱ná huata min kalhán, makni ̱nán y lactlahuá tú tanu̱ ma nac corral, pero aquit cmini ̱t ca̱ma̱camaja ixnacujcán quiborregos xlacata ni ̱tú naca̱tzanka̱ní ixlatama̱tcán. 11 Jesús como ti ̱tum ixya̱huani ̱t ixtalacpa̱stacni, ca̱huaniko̱lh: ―Aquit na̱ cli ̱tanú ixmaktakalhnacan borregos, y cha̱tum tla̱n ixmaktakalhna borregos tí ca̱lakalhamán ixquitzistancaní ̱n ni ̱ laccatzán ixli ̱stacni ma̱squi ixmakni ̱ca ixlacatacán. 12 Pero amá tasa̱cua tí ma̱cuentajni ̱cán borregos y huata xokonicán acxni acxila mima la̱páni ̱t ca̱k xtakmakán borregos y tza̱lá, entonces amá la̱páni ̱t ca̱li ̱kosnán, ca̱pu̱tlaká y ca̱huá. 13 Jaé tasa̱cua tí xokonicán, tza̱lá porque amá borregos ni ̱ xlá huá ni ̱ ca̱li ̱lakcatzán. 14 Aquit ixmaktakalhna borregos y cca̱lakapasa tanatunu tí quintakoké, y xlacán na̱ quintalakapasa; y ma̱squi ni ̱ ca̱najlayá̱tit chuná jaé clakapasa aquit Quinti ̱cú, y xlá na̱ chuná quilakapasa. 15 Hasta  











quili ̱stacni cama li ̱xoko̱nán ixlacatacán quiborregos. 16 ’Chí cca̱huaniyá̱n, na̱ cca̱kalhí tunuj quiborregos a̱lacatunu, pero cama ca̱li ̱mín y lakxtum cama ca̱tlahuá xlacata pu̱tum natahuán y huata quintachihuí ̱n natakaxmata porque aquit ixmaktakalhnacan borregos. 17 ’Quinti ̱cú quilakalhamán porque ni ̱ cama tatuhuaja cma̱stá quili ̱stacni ixlacatacán, pero ni ̱ para ixli ̱maka̱s cama maklhti ̱nampará quili ̱stacni. 18 Ni ̱ lá tí quima̱laksputú para ni ̱ cma̱tla̱ní, aquit cama ma̱stá quili ̱stacni porque clacasquín. Xa̱huá ckalhí li ̱tlihueke nacmacama̱stá quili ̱stacni nacní, y na̱ ckalhí li ̱tlihueke naclacastacuanán xni ̱ta clacasquín. Quinti ̱cú quima̱xqui ̱ni ̱t jaé li ̱tlihueke. 19 La̱ takaxmatko̱lh ixtachihui ̱n Jesús amá fariseos tzucupá tara̱li ̱huaní ticu ixaktzanka̱ni ̱t. 20 Makapitzi ixtahuán: ―Jaé chixcú chiyani ̱t makatlajani ̱t tlajaná. ¿Hua̱nchi caso tlahuayá̱tit? 21 ―Tí makatlajani ̱t tlajaná ni ̱ chihuiná̱n la̱ jaé chixcú. Xa̱huá, ¿puhuaná̱tit cha̱tum tlajaná tla̱n ma̱lacahua̱ní cha̱tum lakatzí ̱n? ― ixtakalhti ̱nán tunu.  

















22 Amá

Xalactali ̱pa̱u judíos talakmakán Jesús

quilhtamacú tánu̱ lh ixquilhta ca̱lonkni y nac Jerusalén lákcha̱lh ixtacuhui ̱ní “ixchichiní pu̱siculan”. 23 Jesús ixlapu̱ lá nac pu̱siculan lacatum ní ixli ̱ma̱pa̱cuhui ̱cán Portal de Salomón, 24 y aná tama̱lacatzúhui ̱lh  



229

SAN JUAN 10​, ​11

makapitzi xanapuxcun judíos y takalasquínilh: ―¿Hasta xnicu quila̱liakskahuima̱náu nahuán mintachihuí ̱n? Para xli ̱ca̱na huix Cristo tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n, ¡tancs quila̱huaníu! 25 ―Ni ̱ caj maktum cca̱huanini ̱tán y ni ̱ ca̱najlayá̱tit. Xa̱huá hua̱k quintascújut ni ̱ma̱ cca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n, Quinti ̱cú quima̱tlahuí y huá tama̱luloka ticu yá chixcú aquit. 26 Huixín ni ̱ ca̱najlayá̱t it porque ni ̱ ca̱ta̱tamakstoká̱tit quiborregos tí cca̱cuentaja. 27 Amá cristianos tí tali ̱tanú quiborregos cca̱lakapasa y xlacán na̱ quintalakapasa, y acxni takaxmata quintachihuí ̱n quintakoké. 28 Aquit cama ca̱ma̱lacastacuaní ixli ̱stacnicán xlacata ni ̱ natalaktzanká y siempre natalatamá nac quimpa̱xtú̱ n. 29 Quinti ̱cú ni ̱tí makatlajá y huá quimacamaxqui ̱ni ̱t jaé borregos tí ca̱lacsacni ̱t nacca̱cuentaja, y ni ̱ lá tí ama quimakamaklhtí nac quimacán, na̱ chuná ni ̱ lá tí makamaklhtí Quinti ̱cú, 30 porque aquit y xlá acxtum ckalhi ̱yá̱u quili ̱ma̱paksi ̱ncán. 31 Amá lacchixcuhuí ̱n tásacli chíhuix xlacata nata̱ctalalí ̱n Jesús, 32 pero xlá ca̱kalasquínilh: ―Dios quima̱tlahui ̱ni ̱t lhu̱ hua laclanca tascújut ixlacatacán cristianos. ¿Chí neje ni ̱ ma̱tla̱ni ̱yá̱tit y huá ama quila̱liactalali ̱ná̱u? 33 ―Ni ̱ xlacata mintascújut camá̱n ca̱li ̱ma̱xqui ̱yá̱n, camá̱n ca̱ctalali ̱ná̱n porque li ̱kalhkama̱nana Dios ta̱ra̱lacata̱qui ̱ya, y huix cha̱tum chixcú ―takalhtí ̱nalh.  















34 ―Lacatum

ní tatzokni ̱t ixtapáksi ̱t Dios huan: “Huixín la̱ Dios.” 35 Xlá ca̱li ̱máca̱lh Dios amá cristianos tí takáxmatli y tatláhualh ixtapáksi ̱t, y tú huan nac Escrituras ni ̱ akskahuinán. 36 Aquit cca̱huanini ̱tán xlacata Dios quilacsacni ̱t y quima̱lakacha̱ni ̱t ca̱quilhtamacú, entonces, ¿hua̱nchi puhuaná̱tit cta̱ra̱lacata̱qui ̱ma para cca̱huaniyá̱n: “Ixkahuasa Dios aquit”? 37 Para aquit ni ̱ xacca̱li ̱ma̱lacahua̱ní ̱n ixtascújut Dios tla̱n ni ̱ ixquila̱ca̱najlaníu tú xacca̱huanín. 38 Pero chí acxilhni ̱tántit, ¡pues siquiera cali ̱pa̱huántit tí quima̱tlahuí namá tascújut ma̱squi aquit ni ̱ caquila̱li ̱pa̱huáu! Aquit huata clacasquín cama̱kachakxí ̱tit xlacata Quinti ̱cú lama nac quintalacapa̱stacni y aquit na̱ clama nac ixtalacapa̱stacni ―ca̱kálhti ̱lh Jesús. 39 Xlacán tali ̱mpútulh nac pu̱ la̱chi ̱n pero Jesús ca̱tza̱lánilh 40 y alh ixa̱quilhtu̱t u kalhtu̱choko Jordán pakán ní Juan Bautista ixca̱kmunú cristianos. 41 Aná latáma̱lh laktzú y lhu̱ hua xala amá pu̱ lataman ixtahuán: ―Juan ni ̱ ca̱tláhualh laclanca tascújut, pero la̱ta tú ixli ̱chihui ̱nán jaé chixcú hua̱k qui ̱taxtuni ̱t. 42 Lhu̱ hua cristianos taca̱nájlalh xlacata Jesús huá Cristo ixuani ̱t tí ixama ca̱lakmaxtú.  

















11

Ixamigo Jesús huanicán Lázaro pu̱tí tá̱tat 1-2   Nac

aktum actzu cachiquín huanicán Betania ixlama María amá pusca̱t

230

SAN JUAN 11 tí a̱stá̱n li ̱tu̱chéke̱lh perfume Jesús y li ̱tu̱ ma̱scá̱calh ixchíxit. Xlá ixca̱ta̱lama ixta̱cam huanicán Marta y xachixcu ixta̱cam Lázaro snu̱ n ixta̱tatlá. 3 Marta y María tama̱lakachá̱nilh tachihuí ̱n Jesús xlacata cahuanica: “Miamigo Lázaro snu̱ n ta̱tatlá.” 4 Acxni huanica jaé tachihuí ̱n Jesús huá: ―Namá tá̱tat ni ̱ ama pu̱tí, Dios ama li ̱tlahuá ixtascújut y chuná aquit Ixkahuasa camán ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n quintascújut ixmacni jaé chixcú xlacata naquilakachixcuhui ̱cán. 5 Jesús snu̱ n ixca̱lakalhamán María, Marta y Lázaro, 6 pero ni ̱ sok ca̱lákalh y tamákxtakli aktuy chichiní amá pu̱latama̱n. 7 Pero ixli ̱tu̱ xama ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Chí ama̱náu nac Judea. 8 ―Maestro, ¿hua̱nchi pímpa̱t aná? Pues ni ̱ kalhí lhu̱ hua quilhtamacú acxni xanapuxcun judíos xala aná ixtali ̱makni ̱putuná̱n chíhuix ―tahuánilh. 9 ―Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata aktum chichiní kalhí akcu̱tuy hora y tí tla̱huán ca̱cuhui ̱ní ni ̱ akchakxa porque li ̱lacahua̱nán taxkáket ni ̱ma̱ huí ca̱quilhtamacú. 10 Pero tí tla̱huán ca̱tzisní tla̱n akchakxa porque ca̱paklhtu̱tá y ni ̱ lacahua̱nán. 11 Xa̱huá huixín ni ̱ catziyá̱t it xlacata quiamigo Lázaro lhtatani ̱t y chí aquit cama ma̱lacastacuaní ― ca̱huánilh ixdiscípulos. 12 Xlacán ixtapuhuán Lázaro caj ixjaxma huá ixli ̱lhtatani ̱t huá xlacata tali ̱huánilh Jesús: ―Para caj lhtatani ̱t entonces ama aksa̱nán.  



















13 Como

ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh xlacata Lázaro ixni ̱ni ̱t 14 xlá tancs ca̱huánilh: ―Lázaro ni ̱lh, 15 y cpa̱xahuá la̱ ni ̱ ctamákxtakli aná pues tú pa̱t acxilá̱tit ama ca̱macuaniyá̱n xlacata ma̱s naca̱najlayá̱tit ticu yá chixcú aquit. Chí tuncán ama̱náu acxilá̱u quiamigojcán. 16 Ixdiscípulos Jesús tí ixuanicán Tomás ixtali ̱ma̱pa̱cuhuí “Gemelo”, ca̱huánilh xa̱makapitzi discípulos: ―Aquín na̱ cata̱ahuí quimaestrojcán xlacata acxtum nata̱ni ̱yá̱u para tamaclacasquiní.  





Jesús cha̱n nac Betania

17-19 La̱ta

nac Betania hasta nac Jerusalén ixkalhí aktuy kilómetro a̱ítat ixli ̱lakamákat y huá xlacata lhu̱ hua lactali ̱pa̱u judíos ixtamini ̱t ixchic María y Marta xlacata natama̱xquí li ̱camama la̱ ixtamakatzanka̱ni ̱t ixta̱camcán. Lázaro ixkalhi ̱yá akta̱ti chichiní la̱ta ixmuju̱cani ̱t acxni cha̱lh Jesús nac Betania. 20 Istzanka̱ní a̱laktzú nachá̱n nac ákxtaka acxni Marta huanica ixmima Jesús. Xlá lacapala alh lakapa̱xtoka, pero María ni ̱ táxtulh. 21 ―Señor, para juú lápa̱t ixtihua quinta̱camcán ni ̱ ixtíni ̱lh 22 porque ccatzí xlacata Dios ixtima̱lacastacuáni ̱lh para huix ixtimáksquinti ―huánilh Marta. 23 ―Minta̱cam ama latama̱pará ― kálhti ̱lh Jesús. 24 ―Jé, ama latama̱pará acxni natalacastacuanán hua̱k cristianos tí tani ̱ni ̱t ―kalhtí ̱nalh. 25 Jesús tancs huánilh: ―Aquit cma̱lacatzuqui ̱ni ̱t latáma̱t y ckalhí li ̱tlihueke  











231

SAN JUAN 11

cca̱ma̱lacastacuaní ixli ̱stacni tí quili ̱pa̱huán. Amá tí quili ̱pa̱huán ma̱squi cani ̱lh cama pu̱spitnipará ixli ̱stacni, 26 porque amá tí ca̱najlá quintachihuí ̱n cma̱xquí sa̱sti ixlatáma̱t xlacata ni ̱cxni nalaksputa. Jesús kalasquínilh Marta: ―¿Huix ca̱najlaya quintachihuí ̱n ni ̱ma̱ cuanini ̱tán? 27 ―Quimpu̱chinacán, aquit cli ̱pa̱huaná̱n y cca̱najlá huix Cristo Ixkahuasa Dios tí xackalhi ̱ma̱náu ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n ca̱quilhtamacú.  

35 Jesús

cha̱lh ní ixmuju̱cani ̱t y aná laktásalh ixamigo. 36 Amá lacchixcuhuí ̱n tzúculh tahuán: ―Snu̱ n ixta̱ra̱pa̱xquí huá li ̱laktasá. 37 ―Xlá ma̱lacahuá̱ni ̱lh cha̱tum lakatzí ̱n, ¿cha̱ ni ̱ lá ixtima̱lacastacuáni ̱lh Lázaro xlacata ni ̱ ixtíni ̱lh? ―ixtahuán makapitzi.  



Jesús ma̱lacastacuaní Lázaro nac ca̱li ̱ní ̱n



Jesús laktasá Lázaro

28 A̱ stá̱n

Marta alh ma̱ta̱sí ixpi ̱pí María y chuné tze̱k huánilh: ―Apenas chilh quimaestrojcán y ta̱chihui ̱namputuná̱n. 29 María tuncán tá̱yalh y lákalh Jesús, 30 pues xlá ixlayajcú ana ní ixta̱tanoklhni ̱t Marta. 31 Amá lactali ̱pa̱u judios tí ixtamini ̱t tama̱xquí li ̱camama María y Marta, acxni tá̱cxilhli tá̱yalh y táxtulh lacapala, xlacán tatakókelh pues ixtapuhuán ixama laktasá ixta̱cam ana ní ixmuju̱cani ̱t. 32 María lákcha̱lh Jesús, tatzokostánilh y huánilh: ―Quimpu̱chinacán, para juú lápa̱t ixtihua quinta̱camcán chí lamajcú cahuá. 33 María li ̱cuánit ixlaktasá ixta̱cam, y amá judíos tí ixtatakokeni ̱t na̱ ni ̱ lá tatá̱lalh y talakáxtajli tziná. Jesús na̱ ni ̱ lá tá̱lalh ixnacú y snun lakapútzalh. 34 Pero a̱stá̱n ca̱kalasquínilh: ―¿Nicu muju̱cani ̱t minta̱camcán? ―Catat acxila xlacata nacatzi ̱ya ―tahuánilh.  











38 Jesús

la̱tiyá ixlakaputzani ̱t y chuná cha̱lh ana ní ixma̱nu̱cani ̱t Lázaro ixlacahuaxcani ̱t nac talhpá̱n, ixlacahuili ̱cani ̱t aktum lanca chíhuix. 39 ―Cama̱ke̱nú̱tit namá chíhuix ― li ̱ma̱paksí ̱nalh Jesús. ―Quimpu̱chinacán, chí quincalayá pues kalhí akta̱ti chichiní la̱ta tíni ̱lh ―kalhpaktánu̱ lh Marta. 40 ―Aquit cuanín para quili ̱pa̱huana pa̱t li ̱lacahua̱nana la̱ kalhí ixli ̱tlihueke Dios ―kalhti ̱ko̱lh Jesús. 41 Yaj ma̱s tí chihuí ̱nalh y ma̱ke̱nu̱ca amá chíhuix, y Jesús talacayá̱hualh nac akapú̱ n y chuné kalhtahuakánilh Dios: 42 ―Ta̱ta, cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱n la̱ siempre tlahuaya tú cmaksquiná̱n. Aquit ccatzí xlacata huix ni ̱cxni quinkaxmatmakana, pero ckalhtahuakanimá̱n xlacata natakaxmata jaé cristianos y nataca̱najlá huix quima̱lakacha̱ni ̱ta. 43 La̱ kalhtahuakako̱lh aktásalh: ―¡Lázaro, cataxtu ní tanú̱pa̱t! 44 Amá ni ̱n táxtulh la̱ta ixca̱xya̱huacani ̱t acxni muju̱ca, ixmakachi ̱cani ̱t ixtatantu̱chí ̱n, ixli ̱talakatlapán lháka̱t.  











232

SAN JUAN 11​, ​12 Jesús ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh: ―Caxcúttit xlacata tla̱n natla̱huán. Ma̱lacapu̱cán Jesús ixlacati ̱ncan xanapuxcun judíos (Mt. 26.1‑5; Mr. 14.1‑2; Lc. 22.1‑2)

45 Lhu̱ hua

amá judíos tí ixta̱ni ̱t talakpaxia̱lhnán María acxni tá̱cxilhli la̱ Jesús ma̱lacastacuáni ̱lh Lázaro tali ̱pá̱hualh xlacata Dios ixma̱lakacha̱ni ̱t. 46 Pero makapitzi lacapala talákalh fariseos y tahuánilh la̱ta tú ixtlahuani ̱t Jesús. 47 Xlacán tata̱tamákstokli xanapuxcun curas y tzúculh talacchihui ̱nán: ―¿Tucu tlahuayá̱u? Jaé chixcú xli ̱ca̱na ca̱tlahuá laclanca ixtascújut. 48 Para li ̱makxtaká̱u calatáma̱lh ma̱s lhu̱ hua cristianos ama tali ̱pa̱huán y entonces xanapuxcun romanos ama tapuhuán ama ca̱ta̱ra̱nicá̱u y natamín talactlahuá jaé pu̱siculan y quimpu̱latama̱ncán. 49 Amá ca̱ta ixma̱paksi ̱nán Caifás, xlá lihua xapuxcu cura ixuani ̱t y ni ̱ ixma̱kachakxí para Dios ixma̱quilhcha̱ni ̱ma tú nali ̱chihui ̱nán y caj la̱ cakalhchiyá̱nalh ca̱huánilh ixcompañeros: ―¡Huixín ni ̱tú catzi ̱yá̱tit! 50 Pues ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱t it xlacata ma̱s quinca̱macuaniyá̱n cani ̱lh cha̱tum chixcú y ni ̱ hua̱k quimpu̱latama̱ncán calaktzánka̱lh. 51 Chuná jaé Caifás ni ̱ acxcátzi ̱lh para ixquilhcha̱ni ̱t la̱ Jesús ixama̱ca makni ̱cán ixlakapu̱ xokocán cristianos xlacata nataxtuní ixpu̱latama̱ncán. 52 Xlá na̱ ca̱huánilh ni ̱ huata judíos ixama ca̱lakma̱xtú sino que hua̱k ixcamán Dios tí ixtalakahuani ̱t ca̱quilhtamacú.  













53 La̱ta

amá quilhtamacú xanapuxcun judíos talíḻ hca̱lh y talacpútzalh la̱ natamakní Jesús. 54 Xlá táxtulh amá pu̱ latama̱n Judea y alh lacatzú nac desierto aktum actzu ca̱chiquí ̱n huanicán Efraín; aná ca̱ta̱latáma̱lh ixdiscípulos y yaj ixán ana ní istzamacán. 55 Ni ̱ ixli ̱maka̱s talacatzuhui ̱pá ixpa̱scuajcán judíos ni ̱ma̱ ixtama̱kantaxtí ca̱ta cá̱ta. Xa̱maka̱s lhu̱ hua cristianos xala cani ̱huá pu̱ latama̱n tzúculh ta̱n nac Jerusalén; pu̱ la ixtacha̱mputún xlacata naca̱spalhcán y natalakachixcuhui ̱nán la̱ta ya̱ ixlakchá̱n lihua tacuhui ̱ní. 56-57 Xanapuxcun curas y fariseos ixtama̱sta̱ni ̱t tachihuí ̱n xlacata tí ixcatzí ní huí Jesús cama̱láksi ̱lh xlacata nama̱nu̱cán nac pu̱ la̱chi ̱n. Huá xlacata lhu̱ hua nac fiesta ixtalacaputzá nac pu̱siculan. Ixtara̱kalasquiní: ―¿Tucu puhuaná̱tit, cha̱ namín nac fiesta, o ni ̱ catímilh?  





María li ̱tu̱cheké perfume Jesús

12

(Mt. 26.6‑13; Mr. 14.3‑9)

Istzanká akcha̱xán chichiní nalakchá̱n pa̱scua nac Jerusalén acxni Jesús cha̱lh nac Betania ana ní ixlama Lázaro amá chixcú tí ma̱lacastacuáni ̱lh ca̱li ̱ní ̱n. 2 Nac ixchic tahualhtátalh Jesús; Lázaro lakxtum ca̱ta̱huá̱yalh y María ixca̱muju̱ nima ixtahuajcán. 3 Ixli ̱puntzú María lí ̱milh aktum lanca frasco perfume xla xánat huanicán nardo snu̱ n ixtapalh ixuani ̱t. Xlá tla̱n li ̱tu̱chéke̱lh Jesús y a̱stá̱n li ̱tu̱ ma̱scá̱calh ixchíxit. Amá perfume aktum li ̱tama̱ko̱lh  



233

SAN JUAN 12

ákxtaka. 4 Amá ixdiscípulo tí ixama macama̱stá huanicán Judas Iscariote ca̱huánilh xa̱makapitzi: 5 ―¿Hua̱nchi pa̱xcat tlahuaca jaé perfume? Mejor ixtista̱ca y xatumi ̱n ixtica̱li ̱makta̱yaca pobres. 6 Judas ni ̱ xlacata ixca̱lakalhamán pobres chú ixchihui ̱nani ̱t porque ixlakcatzán tumi ̱n, como huá ixma̱cpuxqui ̱cán nama̱quí tumi ̱n siempre ixacma̱xtú. 7 Jesús ta̱chihuí ̱nalh: ―¡Cali ̱makxtáktit tú tlahuama! Porque xlá ca̱xtlahuamajá quimacni acxni naquimuju̱cán. 8 Xa̱huá pobres siempre ca̱ta̱lapa̱nántit nahuán y tla̱n naca̱makta̱yayá̱tit, pero aquit yaj maka̱s camá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n.  









Lázaro na̱ li ̱lhca̱cán ama̱ca makni ̱cán 9 Lhu̱ hua

cristianos tí ixta̱ni ̱ttá nac Jerusalén tacátzi ̱lh xlacata Jesús ixchini ̱t nac Betania y ta̱lh ta̱cxila, y na̱ ixtalakapasputún Lázaro amá tí ma̱lacastacuáni ̱lh nac ca̱li ̱ní ̱n. 10 Acxni ixta̱cxila ixtali ̱pa̱huán Jesús Dios ixma̱lakacha̱ni ̱t, xanapuxcun judíos talíḻ hca̱lh na̱ ixama tamakní Lázaro 11 porque caj xlacata yaj ixca̱li ̱pa̱huancán ixtachihui ̱ncán.  



Jesús cha̱n nac ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén

(Mt. 21.1‑11; Mr. 11.1‑11; Lc. 19.28‑40)

amá cristianos tí ixtamini ̱t nac tacuhui ̱ní xla pa̱scua acxni tacátzi ̱lh xlacata Jesús ixmima nac Jerusalén, 13 tzúculh taquí ixpakán tzú̱csuat y ta̱lh tali ̱lakapa̱xtoka Jesús. Xlacán ixtama̱ktasí:

―¡Clakachixcuhui ̱yá̱u Dios! ¡Tasicuna̱tláu cahuá namá chixcú tí ma̱lakacha̱ni ̱t Quinti ̱cucán Dios! ¡Clakachixcuhui ̱yá̱u namá rey tí nama̱paksi ̱nán nac Israel! 14 Jesús ixpu̱ huaca tantum burro y chuná jaé ma̱kantáxti ̱lh amá tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ixtatzokni ̱t ixlacata: 15 Capa̱xahuátit y ni ̱ ca̱katuyúntit tí lapa̱nántit nac ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén; ca̱cxílhtit rey tí ama ca̱ma̱paksi ̱yá̱n ca̱lakmimá̱n y pu̱tahuacani ̱t tantum burro. 16 Ixdiscípulos ni ̱ sok tama̱kachákxi ̱lh tú ixqui ̱taxtuni ̱t, acxni lacastacuánalh y alh nac akapú̱ n tacátzi ̱lh la̱ ixta̱cxilhni ̱t lhu̱ hua tú ixtatzokni ̱t ixlacata Jesús. 17 Amá lhu̱ hua cristianos tí taquíḻ alh cBetania nac ixchic María ixta̱cxilhni ̱t la̱ Jesús ma̱lacastacuáni ̱lh Lázaro nac ca̱li ̱ní ̱n, ixtali ̱chihui ̱nán tú ixtlahuani ̱t Jesús ana ní istzamacán. 18 Amá cristianos tí ta̱lh talakapa̱xtoka Jesús ixta̱ni ̱t porque ixca̱li ̱ta̱chihui ̱nancani ̱t la̱ ixtlahuani ̱t ixtascújut. 19 Pero amá fariseos ni ̱ talakáti ̱lh y tzúculh tahuán: ―¡Ca̱cxílhtit chí laktzanka̱ni ̱táu! Hua̱k cristianos tali ̱pa̱huama̱na namá chixcú.  









Makapitzi griegos tata̱chihui ̱namputún Jesús

12 Ixli ̱cha̱lí



20 Makapitzi

lacchixcuhuí ̱n xalac aktum pu̱ latama̱n huanicán Grecia na̱ ixtamini ̱t talakachixcuhui ̱nán nac Jerusalén. 21 Xlacán tama̱lacatzúhui ̱lh  

234

SAN JUAN 12 Felipe xalac Betsaida y tahuánilh xlacata ixtalakapasputún ixtata̱chihui ̱namputún Jesús. 22 Felipe alh huaní Andrés ixcha̱tuycán talákalh Jesús y tahuánilh tú ixtalacasquín amá griegos. 23 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Accha̱ni ̱t quilhtamacú ama̱ca quili ̱cxilhcán para cma̱ccha̱ní quili ̱tlihueke aquit Xatalacsacni Chixcú ama̱ca quima̱laksputucán xlacata tla̱n nacca̱ma̱xquí ixli ̱latama̱tcán cristianos. 24 Cama ca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n tú cama pa̱xtoka: Ixtalhtzi cuxi acxni tama̱ya̱chá ca̱tiyatni ní ixnacú, acpún y ma̱stá ixtahuácat; y para ni ixnilh ixnacú nicxni ixlhúhualh ixtahuácat. 25 Amá tí quimakslihuekeputún lakmakán tú li ̱pa̱xahuá ca̱quilhtamacú y xli ̱ca̱na ama lakma̱xtú ixli ̱stacni; pero amá tí lakcatzán akxtakmakán tú kalhí ama makatzanká tú lakcatzán. 26 Pues tí li ̱tanú quidiscípulo naquintakoké nac ixlatáma̱t yaj li ̱puhuán tú kalhí ca̱quilhtamacú huata quintakoké xlacata aquit nacta̱latamá; y amá tí quimacuaní, Quinti ̱cú ama lakachixcuhuí. 27 Chí huilhaj huilako̱lh quintapuhuá̱n nac quili ̱stacni, ma̱x tla̱n xacuá: “Ta̱ta, caquilakma̱xtu tú cama lakchá̱n”, pero, ¿hua̱na chú nackalhtahuaká si huá cli ̱mini ̱t ca̱quilhtamacú? 28 Jesús kalhtahuakánilh Dios ixli ̱hua̱k ixtapuhuá̱n: ―Ta̱ta, catlahua quilacata tú lacasquina xlacata naca̱najlacán la̱ kalhi ̱ya mili ̱tlihueke. Nac akapú̱ n takaxmáti ̱lh jaé tachihuí ̱n:  













―Aquit cma̱si ̱ni ̱t nac milacata tú clacasquín, pero cama ma̱si ̱pará ma̱s lanca quili ̱tlihueke xlacata hua̱k naquintali ̱lakachixcuhuí. 29 Lhu̱ hua cristianos tí takáxmatli jaé tachihuí ̱n tzúculh tahuán xlacata ixjilini ̱t y tunu ixtahuán xlacata cha̱tum ixángelh Dios ixchihui ̱nani ̱t. 30 Jesús ca̱huánilh: ―Namá tachihuí ̱n huixín ca̱lakmín nakaxpatá̱tit, aquit ni ̱tú quili ̱macuaní. 31 Accha̱ni ̱t quilhtamacú ama̱ca ca̱ta̱xoko̱nancán cristianos, y tlajaná tí ma̱paksi ̱nán ca̱quilhtamacú accha̱nini ̱t ixhora ama makatzanká ixli ̱ma̱paksí ̱n. 32 Na̱ accha̱ma quilhtamacú ama̱ca quiakxtokohuacacán nac culu̱s, pero huá jaé culu̱s ama quintali ̱lakmín hua̱k cristianos. 33 Jesús ixli ̱chihuinani ̱t la̱ ixama̱ca makni ̱cán nac culu̱s. 34 Amá cristianos takalasquínilh: ―¿A poco huix pa̱t ni ̱ya? Nac ixlibro Moisés cli ̱catzini ̱táu xlacata Cristo tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n ni ̱cxni ama ní siempre ama latamá, y para huix xli ̱ca̱na Xatalacsacni Chixcú ¿hua̱nchi huana pa̱t ni ̱ya? O ¿ticu li ̱chihui ̱námpa̱t? 35 Jesús cakálhti ̱lh: ―Aquit camajcú ca̱li ̱lakaskoyuyá̱n quintaxkáket a̱laktzu quilhtamacú. Chí catla̱huántit y calatapu̱ lí ̱tit pues staranc tu̱tanán. A̱ stá̱n ama min ca̱tzisní y tí tla̱huamputún ca̱paklhtu̱tá ni ̱ lá ama taka̱sa tijia. 36 Chí kalhi ̱yá̱tit taxkáket, cali ̱pa̱huántit tí ca̱lakaskoyumá̱n xlacata na̱ nakalhi ̱yá̱tit taxkáket y nalakaskoyuyá̱tit cmilatama̱tcán.  















235

SAN JUAN 12​, ​13

La̱ chihui ̱nanko̱lh Jesús ca̱k xtakyá̱hualh amá cristianos y ca̱tza̱lánilh. Isaías ixli ̱chihui ̱nani ̱t tí ni ̱ ixtali ̱pa̱huán Jesús

37 Jesús

ca̱li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh lhu̱ hua laclanca ixtascújut Dios amá judíos pero xlacán ni ̱ ixtaca̱najlani ̱t para xlá Cristo ixuani ̱t tí ixama ca̱lakmaxtú. 38 Jesús ni ̱ istzi ̱tzí pues profeta Isaías ixli ̱chihui ̱nani ̱t ixkasatcán jaé cristianos; chuné ixtzokni ̱t: Quimpu̱chinacán, ¿ticu taca̱najlani ̱t quintachihui ̱ncán? Lhu̱ hua tascújut ca̱li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh Dios, pero ni ̱ hua̱k taca̱najlani ̱t. 39 Amá cristianos ni ̱ hua̱k ixtali ̱pa̱huán Jesús y profeta Isaías chuné ixca̱li ̱chihui ̱nani ̱t: 40 Xlacán la̱ lakatzí ̱n ixtalama̱na y snu̱ n ixlani ̱t ixnacujcán, huá ni ̱ ixtali ̱lacahua̱nán ixlakastapucán, ni ̱tú ixtali ̱ca̱najlá ixnacujcán y ni ̱ talákalh tí tla̱n ca̱ma̱ksa̱ní. 41 Profeta Isaías ma̱squi maká̱n ixlatama̱ni ̱t ixlacachini ̱t la ixama ma̱lacatzuquí lanca ixtapáksi ̱t Cristo. 42 Pero ni ̱ hua̱k ixca̱lakchá̱n jaé tachihuí ̱n porque lhu̱ hua xli ̱ca̱na ixtali ̱pa̱huá̱n Jesús hasta makapitzi xalactali ̱pa̱u judíos na̱ ixtali ̱pa̱huán, pero ni ̱ ixtama̱luloka ní tzamacán pues ixtajicuaní fariseos para naca̱tamacxtucán nac sinagogas. 43 Jaé lacchixcuhuí ̱n ma̱s ixtalakatí tali ̱tanú lactali ̱pa̱u ixlacati ̱ncan cristianos, y ni ̱ ixtama̱tla̱ní  









Dios caca̱li ̱kálhi ̱lh lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n. Tí ni ̱ kaxmata ixacstu laktzanka̱ni ̱t 44 Jesús

ca̱huánilh hua̱k cristianos: ―Amá cristiano tí quili ̱pa̱huán na̱ li ̱pa̱huán Quinti ̱cú tí quima̱lakacha̱ni ̱t. 45 ¡Amá chixcú tí quili ̱lacahua̱nán la̱ cali ̱lacahuá̱nalh ixtalacapa̱stacni Quinti ̱cú! 46 Aquit cmini ̱t ca̱li ̱ma̱lacahua̱ní cristianos quintaxkáket xlacata tí naquili ̱pa̱huán yaj ca̱paklhtu̱tá nalatapu̱ lí ca̱quilhtamacú. 47 Aquit ni ̱ cmini ̱t ca̱ma̱lacapú cristianos, cmini ̱t ca̱lakma̱xtú tí talaktzanka̱ni ̱t y amá tí kaxmata quintachihuí ̱n y tlahuá tú cli ̱ma̱paksi ̱nán ni ̱tú ama xoko̱nán acxni nalakó ca̱quilhtamacú. 48 Pero amá tí ni ̱ tlahuá nac ixlatáma̱t tú cli ̱mapaksi ̱nán, ¡ixacstu laktzanka̱ni ̱t! Quintapáksi ̱t ni ̱ma̱ cma̱sta̱ni ̱t ama tama̱lacapú tú ni ̱ kaxmatni ̱t. 49 La̱ta tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán hua̱k Quinti ̱cú quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t nacca̱huaniyá̱n; aquit ni ̱tú cli ̱ma̱huacani ̱t. 50 Quinti ̱cú kalhí talacapa̱stacni ni ̱ma̱ tla̱n tancs li ̱cha̱ncán nac akapú̱ n y jaé talacapastacni hua̱k cca̱huanini ̱tán pues xlá quima̱cxcatzi ̱ni ̱ni ̱t.  











Jesús ca̱li ̱scuja ca̱tu̱cheké ixdiscípulos

13

Ixtacuhui ̱nican ixpa̱scuajcan judíos ixlakcha̱ma amá ca̱tzisní y Jesús na̱ ixcatzí xlacata ixlakcha̱ma quilhtamacú namakxtaka ca̱quilhtamacú y nalakán Ixti ̱cú nac akapú̱ n. 2 Tlajaná  

236

SAN JUAN 13 ixma̱xqui ̱ni ̱ttá ixtalacpuhuá̱n Judas Iscariote ixkahuasa Simón xlacata namacama̱stá Jesús ixmacancán ixenemigos. 3 Jesús ixcatzí xlacata hua̱k ixli ̱tlihueke ni ̱ma̱ ixkalhí Dios ixma̱xqui ̱ni ̱t porque nac ixpa̱xtú̱ n ixtaxtuni ̱t y chí ixlakama̱pá Ixti ̱cú nac akapú̱ n. 4 ¡Jesús snu̱ n ixca̱lakalhamán ixdiscípulos tí ixca̱lacsacni ̱t! Y acxni ixca̱tahualhtatama ca̱ma̱sí ̱nilh ixli ̱lanca ixtapa̱xquín pues Jesús tá̱yalh, talákxtulh xala ixkalhni ixlháka̱t y li ̱tampu̱lakchi ̱ca aktum toalla. 5 A̱ stá̱n múju̱lh chúchut nac aktum ti ̱na y tzúculh ca̱tu̱cheké ixdiscípulos ixca̱li ̱tu̱ ma̱sca̱cá amá toalla. 6 Ixama tu̱cheké Pedro xlá ni ̱ ma̱tlá̱ni ̱lh y huánilh: ―¿Hua̱nchi quila̱tu̱cheke̱ma̱náu si huix Quimpu̱chinacán? 7 ―Chí huix ni ̱ ma̱kachakxi ̱ya tú ctlahuani ̱t pero nachá̱n quilhtamacú huix pa̱t ma̱kachakxi ̱ya ni ̱ chu̱ta cca̱li ̱scujni ̱tán ―kálhti ̱lh. 8 ―Huix ni ̱ caquintu̱cheke. Ni ̱ cma̱tla̱ní naquili ̱scuja ―huánilh Pedro. ―Para ni ̱ ctu̱cheke̱yá̱n, ni ̱ lá pa̱t li ̱tanu̱ya quidiscípulo tí quili ̱pa̱huán. 9 ―Para chú qui ̱taxtú ni ̱ huata quintu̱cheke, ¡cacheke̱ko hua̱k quimacni! 10 ―Tí apenas paxko̱ni ̱t huata ixtujún pu̱la xpalakán y tamaclacasquiní catu̱chákalh xlacata maclá̱n nahuán. Huixín hua̱k maclá̱n ma̱squi ccatzí cha̱tum li ̱xpalakani ̱t tala̱kalhí ̱n ixnacú. 11 Jesús ixcatzí tí ixama macamastá huá ca̱li ̱huánilh: “Cha̱tum li ̱xpalakani ̱t tala̱kalhín ixnacú.”  

















12 La̱

ca̱tu̱cheke̱ko̱lh ixdiscípulos lhaka̱pá xala ixkalhni ixlháka̱t, curucs tahuilapá y ca̱kalasquínilh: ―¿Ma̱kachakxí ̱tit tú ixlacata cca̱li ̱tu̱cheke̱ni ̱tán? 13 Huixín quila̱ma̱pa̱cuhui ̱yá̱u Mimaestrojcán y Mimpu̱chinacán, y xli ̱ca̱na tú huaná̱tit porque aquit cma̱ccha̱ní tú quila̱li ̱maca̱ná̱u. 14 Para aquit Mimaestrojcán y Mimpu̱chinacán ni ̱ clactlancán y cca̱li ̱scujni ̱tán huixín quidiscípulos, ma̱s ca̱mini ̱niyá̱n nalali ̱scujá̱tit cha̱tum cha̱túm. 15 Aquit ma̱s lanca que huixín y cacpuxcuni ̱t cca̱li ̱scujni ̱tán, huixín quila̱makslihuekéu y ma̱s caca̱li ̱scújtit xa̱makapitzi cristianos. 16 Tla̱n calacpuhuántit tú cama ca̱huaniyá̱n, para cha̱tum patrón ca̱li ̱scuja ixtasa̱cua, cha̱tum tasa̱cua ma̱s mini ̱ní naca̱li ̱scuja xa̱makapitzi. Chuna li ̱tum, tí li ̱n aktum tachihuí ̱n a̱lacatunu, ¿ticu ma̱s tali ̱pa̱u, tí li ̱n amá tachihuí ̱n, o tí má̱sta̱lh amá tachihuí ̱n? 17 Para huixín tlahuayá̱tit tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán ni ̱cxni pa̱t akatuyuná̱tit nac milatama̱tcán. 18 ’Chí camá̱n ca̱huaniyá̱n aktum tachihuí ̱n pero ni ̱ hua̱k ca̱lakcha̱ná̱n, aquit cca̱lakapasa cha̱tunu mintalacapa̱stacnicán, pero ama kantaxtú nac quilatáma̱t amá tú li ̱chihuí ̱nalh Dios nac Escrituras: “Tí lakxtum ixquinta̱huayán ama quimacama̱stá.” 19 Jaé tachihuí ̱n sok ama kantaxtú huá cca̱li ̱huanini ̱tán xlacata ni ̱ napuhuaná̱tit cca̱kskahuini ̱tán y yaj naquila̱li ̱pa̱huaná̱u. ¡Huixín ni ̱ cama̱palájtit mintapuhua̱ncán quilacata!  













237

SAN JUAN 13

20 ’Chí

na̱ cca̱huaniyá̱n amá tí maklhti ̱nán nac ixchic tí cama ma̱lakachá naquili ̱chihui ̱nán, namá cristiano la̱ aquit caquimaklhtí ̱nalh, y tí quimaklhti ̱nán na̱ la̱ camaklhtí ̱nalh Quinti ̱cú tí quima̱lakacha̱ni ̱t ―huá ca̱huaniko̱lh Jesús. Jesús li ̱ya̱huá Judas Iscariote ama macama̱stá

28 Xa̱makapitzi

ixdiscípulos tí takáxmatli ixtachihuí ̱n ni ̱ tama̱kachákxi ̱lh tú ixli ̱chihui ̱nama, 29 y como Judas ixma̱quí tumi ̱n talacpúhualh ixli ̱ma̱paksi ̱ni ̱t caalh xokó ixtahuajcán, o huí tú ixama ma̱squihuí cha̱tum pobre. 30 Judas lacapala táxtulh, y como punchu̱ huá istzisuani ̱t ni ̱ tacátzi ̱lh ní alh.  



Jesús li ̱ma̱páksi ̱lh catara̱lakalhámalh cristianos

(Mt. 26.20‑25; Mr. 14.17‑21; Lc. 22.21‑23) 21 Acxni

tuncán ixnacu Jesús tzúculh li ̱puhuán tú ixqui ̱taxtuma y chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh ixdiscípulos: ―Xli ̱ca̱na cli ̱puhuán tú cca̱huanimá̱n, cha̱tum la̱ta mili ̱hua̱kcán ama quimacama̱stá ixmacancan quienemigos. 22 Hua̱k ixdiscípulos tzúculh tara̱laca̱cxila. Xlacán ni ̱ ixtacatzí tí ixli ̱chihui ̱nama, 23 y como nac ixpa̱xtú̱ n ixuí amá ixdiscípulo tí snu̱ n ixlakalhamán Jesús ixuili ̱ni ̱t ixakxaka lacatzú nac ixcuxmú̱ n; 24 Simón Pedro tzúculh li ̱macahuaní ixmacán cakalasquínilh tí ixli ̱chihui ̱nama, 25 y jaé discípulo tí ixuí ma̱s lacatzú kalasquínilh Jesús: ―Quimpu̱chinacán, ¿ticu li ̱chihui ̱námpa̱t? 26 ―Para catzi ̱putuna cá̱cxilhti tí cama ma̱xquí jaé actzu simi ̱ta ni ̱ma̱ cama li ̱ma̱cahuí tahuá ―kálhti ̱lh Jesús. 27 Xlá chékelh actzu simi ̱ta li ̱ma̱cáhui ̱lh tahuá y má̱xqui ̱lh Judas Iscariote ixkahuasa Simón; y huata hualh amá simi ̱ta tlajaná acmá̱nu̱lh ixtalacapa̱stacni. ―¡Lacapala catlahua tú pa̱t ma̱kantaxti ̱ya! ―huánilh Jesús.  











31 La̱

taxtuko̱lh Judas, Jesús ca̱huánilh xa̱makapitzi ixdiscípulos: ―Accha̱ni ̱t quilhtamacú Dios ama ma̱si ̱pará ixli ̱tlihueke nac quimacni; ma̱squi aquit cca̱ma̱si ̱nini ̱tán ixli ̱tlihueke, tzanká naca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n ixli ̱tlihueke ixli ̱ma̱paksí ̱n nac quimacni xlacata hua̱k nalakachixcuhui ̱cán. 32 ¡Aquit na cama kalhí quili ̱tlihueke la̱ xlá kalhí! 33 ¡Koxitaní ̱n huixín quincamán! Casi ca̱ta laktzú cca̱ta̱lamá̱n camajá an nac quimpu̱táhui ̱lh, y chí nacca̱huaniyá̱n tú cca̱huaniko̱lh chijcú amá judíos: Amá̱n quila̱lacaputzayá̱u y ni ̱ amá̱n quila̱taka̱sá̱u pues ni ̱ lá pa̱t chipiná̱tit ní cama cha̱n. 34 Huixín catzi ̱yá̱tt la̱ cca̱pa̱xqui ̱ni ̱tán y chí cca̱ma̱xqui ̱yá̱n sa̱sti tapáksi ̱t: Caquila̱makslihuekéu y cala̱paxquí ̱tit cha̱tum cha̱túm ixli ̱hua̱k minacujcán. 35 Para huixín la̱paxqui ̱yá̱t it la̱ cca̱huanini ̱tán nac ca̱quilhtamacú pa̱t ca̱li ̱kalhi ̱caná̱tit xli ̱ca̱na quidiscípulos tí quintatakokeni ̱t y quintakaxmatni ̱t.  







238

SAN JUAN 13​, ​14 Jesús li ̱lhcá Pedro ama huan ni ̱ lakapasa

(Mt. 26.31‑35; Mr. 14.27‑31; Lc. 22.31‑34) 36 ―Quimpu̱chinacán,

¿nicu pímpa̱t? ―kalasquínilh Pedro. ―Ana ní cama an huix ni ̱ lá pa̱t quintakokeya, pero a̱stá̱n pa̱t quilakchipina ―kálhti ̱lh. 37 ―Quimpu̱chiná, ¿chí hua̱nchi ni ̱ lá ctakokeyá̱n? Hasta quili ̱stacni xacmá̱sta̱lh li ̱pa̱xáu caj milacata. 38 ―Pedro, ¿xli ̱ca̱na ixma̱sta mili ̱stacni quilacata? Ni ̱ cca̱najlá porque pi ̱huá jaé ca̱tzisní antes nakaxpata natasá tantum pu̱yu huix pa̱t huana maktutu ni ̱ quilakapasa tí nakalasquiniyá̱n.  



Jesús la̱ tijia ni ̱ma̱ li ̱cha̱ncán ixpa̱xtu̱ n Dios

14

Jesús ca̱huanipá: ―Ni ̱tú cali ̱puhuántit nac minacujcán. Ccatzí li ̱pa̱huaná̱tit Dios, huá cca̱li ̱huaniyá̱n na̱ quila̱li ̱pa̱huáu aquit. 2 Aquit cca̱huaniyá̱n, nac ixpu̱ latama̱n Quinti ̱cú tahuila̱na lhu̱ hua pu̱táhui ̱lh. Para ni ̱tú ixtahui aquit tancs xacca̱huanín, pero aquit ni ̱ cca̱kskahuiyá̱n. 3 Cama ca̱ca̱xtlahuaniyá̱n ní nalatapa̱yá̱tit, y acxni nactlahuakó cama min ca̱tiyayá̱n xlacata acxtum naquila̱ta̱latama̱yá̱u nac quimpu̱táhui ̱lh. 4 Huixín catzi ̱yá̱tit ana ní cama cha̱n y lakapasá̱tit tijia ní laccha̱ncán. 5 Tomás kalhpaktánu̱ lh y huánilh: ―Aquín ni ̱ ccatzi ̱yá̱u ní pa̱t chipina, y para ni ̱ ccatzi ̱yá̱u ní pímpa̱t, ¿nicu nacli ̱lakapasá̱u tijia ní laccha̱ncán?  







6 ―Aquit

namá tijia, aquit ckalhí tancs talacapa̱stacni, aquit ckalhí li ̱latáma̱t; amá tí ni ̱ quilactla̱huán ni ̱ lá tancs ama lakchá̱n Quinti ̱cú Dios. 7 Quila̱huaníu, ¿ni ̱ lakapasá̱tit Dios? Aquit cpuhuán lakapasá̱tit porque chí acxilhni ̱tántit ―kálhti ̱lh Jesús. 8 ―Quimpu̱chinacán, aquín ni ̱ clakapasá̱u. Caquila̱ma̱lakapasáu Minti ̱cú y yaj cactica̱kalhputzán ― huánilh Felipe.  



Tí lakapasa Jesús lakapasa Dios

9 ―Felipe,

maká̱n cca̱ta̱lapu̱ layá̱n y ya̱ lakapasá̱tit Quinti ̱cú. ¿Hua̱nchi quihuaniya: “quila̱ma̱lakapasáu Minti ̱cú”? 10 ¿A poco ni ̱ ca̱najlaya para Quinti ̱cú lama nac quilatáma̱t, y aquit na̱ clama nac ixlatáma̱t? Quinti ̱cú quimaclacasquín nacca̱huaniyá̱n hua̱k ixtapáksi ̱t y la̱ta tú cca̱huanini ̱tán huá quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t, ni ̱ qui ̱cstu cta̱clhca̱ni ̱t. 11 Para huixín ni ̱ ca̱najlayá̱tit acxtum cta̱tla̱huán Quinti ̱cú y xlá na̱ acxtum quinta̱tla̱huán siquiera caca̱najlátit ixtascújut ni ̱ma̱ quima̱tlahui ̱ni ̱t nac milatama̱tcán. 12 Xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, amá tí quili ̱pa̱huán na̱ tlan ama ca̱tlahuá jaé tascújut ni ̱ma̱ cca̱tlahuá, y ma̱schá laclanca ama ca̱tlahuá porque aquit cama lakchá̱n Quinti ̱cú. 13 Y la̱ta tú nali ̱maksquiná̱tit quilacata, aquit cama ca̱lacati ̱ta̱yayá̱n xlacata naca̱ma̱xqui ̱yá̱n tú nasquiná̱tit; Dios ama quili ̱pa̱xahuá pues ama acxila la̱ tlahuayá̱tit li ̱tlá̱n quilacata. 14 Aquit cca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n cali ̱maksquíntit Dios quilacata tú maclacasquiná̱tit y aquit nacca̱ma̱xqui ̱yá̱n.  









239

SAN JUAN 14

Jesús ma̱lacnú ama ma̱lakachá tí cha̱tum akskalhi ̱ná

15 ’Para

huixín quila̱pa̱xqui ̱yá̱u catlahuátit nac milatama̱tcán tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán, 16 y acxni naclakchá̱n Quinti ̱cú cama huaní naca̱ma̱lakacha̱niyá̱n cha̱tum Akskalhi ̱ná Espíritu. Xlá ama ca̱ma̱lakacha̱niyán Espíritu Santo xlacata naca̱maklhti ̱naná̱n y ca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama. 17 Xlá ama ma̱stá stalanca talacapa̱stacni ca̱quilhtamacú, pero lhu̱ hua cristianos ni ̱ ama talakapasa porque ni ̱cxni taputzani ̱t, ni ̱ para ama tali ̱lacahua̱nán ixli ̱tlihueke. Huixín amá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n porque pa̱t lakapasá̱tit acxni nalakchiná̱n. 18 ’Aquit ni ̱ camá̱n ca̱k xtakmakaná̱n la̱ li ̱ma̱xkan ca̱quilhtamacú, camá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n cani ̱cxnihuá; 19 ma̱squi camajá ní y ni ̱tí naquiacxila huixín naquila̱cxilhparayá̱u porque naclatama̱pará; y para aquit naclatama̱pará na̱ chuná huixín nalatama̱parayá̱tit acxni nani ̱yá̱tit. 20 Acxni naclatama̱pará ixli ̱maktuy pa̱t ma̱kachakxi ̱yá̱tit xlacata Dios ni ̱ quiakxtakmakani ̱t, siempre quinta̱latama̱ni ̱t. Huixín na̱ chuná pa̱t latapa̱yá̱tit nac quili ̱stacni, y quili ̱stacni ama ca̱ta̱latama̱yá̱n. 21 Amá cristiano tí quilakalhamán tlahuá tú cli ̱ma̱paksi ̱nán, y tí kaxmata tú cli ̱ma̱paksi ̱nán Quinti ̱cú ama pa̱xquí, y aquit cama ma̱si ̱ní ixnacú la̱ tancs nalatamá y ni ̱cxni cama li ̱makxtaka ―ca̱huaniko̱lh Jesús. 22 Cha̱t um ixdiscípulo Jesús na̱ ixuanicán Judas, ni ̱ huá tí macamá̱sta̱lh; xlá huánilh:  













―Quimpu̱chinacán, ¿hua̱na huata aquín ama quila̱tasi ̱niyá̱u? ¿Hua̱nchi ni ̱ pa̱t ca̱tasi ̱niya hua̱k cristianos? 23 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Aquit cama ca̱tasi ̱ní hua̱k cristianos tí quintapa̱xquí y tatlahuá quintapáksi ̱t. Tí ma̱kantaxtí jaé tachihuí ̱n Quinti ̱cú ama pa̱xquí y quincha̱tuycán camá̱n lakminá̱u y acxtum cta̱latamayá̱u. 24 Amá tí ni ̱ tlahuá tú cli ̱ma̱paksi ̱nán ni ̱ quimpa̱xquí; jaé tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱má̱n chí ni ̱ aquit clacsacxtuni ̱t, Quinti ̱cú quima̱cxcatzí ̱ni ̱lh. 25 ’La̱ta ctitzúculh ca̱ta̱latapuli ̱yá̱n cca̱huanini ̱tán jaé tachihuí ̱n. 26 Amá quilhtamacú acxni Quinti ̱cú naca̱ma̱lakacha̱niyá̱n Espíritu Santo tí naca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama y naca̱maktakalhá̱n, ama ca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n y ca̱ma̱si ̱niyá̱n para yaj aksaná̱tit la̱ta tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán. 27 ’Aquit ni ̱ lanca tú cca̱ta̱makxtakmá̱n huata quintalacapa̱stacni cca̱ma̱xqui ̱yá̱n, pero ma̱s ama ca̱makapa̱xahuayá̱n pues nac ca̱quilhtamacú ni ̱tí ma̱ccha̱ní la̱ aquit cmakapa̱xahuani ̱tán. 28 Ni ̱tú ca̱li ̱puhuántit, ni ̱ para calakaputzátit pues aquit cca̱huanini ̱tán xlacata cama ca̱makxtaká̱n, pero cama ca̱lakmimparayá̱n. Para huixín xli ̱ca̱na quila̱pa̱xqui ̱yá̱u ca̱li ̱pa̱xahuátit la̱ clakama Quinti ̱cú nac akapú̱ n y Quinti ̱cú ma̱s lanca que aquit. 29 Aquit cca̱huanini ̱tán tú amaj quinqui ̱taxtuní xlacata acxni lihua nalakchá̱n la̱tiyá  













240

SAN JUAN 14​, ​15 naquila̱li ̱pa̱huaná̱u ni ̱ napuhuaná̱tit cca̱kskahuini ̱tán. 30 Ca̱ta tziná cca̱ta̱chihui ̱namá̱n porque amá tí ma̱stá li ̱xcájnit tapuhuá̱n ca̱quilhtamacú accha̱nima hora ama quili ̱kama̱nán. Xlá ni ̱ lá quimakatlajá para ni ̱ cma̱tla̱ní, 31 pero cama li ̱tamakxtaka xlacata nacma̱kantaxtí tú laclhca̱ni ̱t Quinti ̱cú, y xa̱huá chuná cristianos xala ca̱quilhtamacú nata̱cxila la̱ clakalhamán y ctlahuá tú lacasquín ―Jesús a̱stá̱n ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh ixdiscípulos catatá̱yalh y catatakókelh.  



Jesús li ̱tanú pu̱ kalhtum uva

15

A̱stá̱n Jesús ca̱huánilh: ―Aquit cta̱talacastuca pu̱ kalhtum uva, y Quinti ̱cú cta̱ma̱lacastuca xlá ixquinchani ̱t. 2 Y quiakán cca̱ta̱ma̱lacastucá̱n tí tlahuayá̱tit quintapáksi ̱t. Tí kaxmata quintachihuí ̱n xlá ama podartlahuá xlacata nama̱stá ma̱s ixtahuácat, pero tí ni ̱ ma̱stá ixtahuácat ama ca̱ctí namá quiakán. 3 ’Quinticú ca̱li ̱podartlahuani ̱tán quintachihuí ̱n pues aquit cca̱ma̱si ̱nini ̱tán la̱ nama̱sta̱yá̱tit mintahuacatcán. 4 Kantum ixakán uva ni ̱ ma̱stá ixtahuácat para ni ̱ quilhtá nac xatzé pu̱ kalhtum uva y huixín para na̱ ni ̱ taquilhtayá̱tit nac quintachihuí ̱n ni ̱ pa̱t ma̱sta̱yá̱tit mintahuacatcán. Siempre cali ̱tatlihuéklhtit quilacata y aquit nacca̱ma̱tlihueklhá̱n. 5 Porque aquit cli ̱tanú pu̱ kalhtum uva y huixín quidiscípulos cca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n quiakán. Amá quiakán tí quili ̱taquilhuacá xlacata nacma̱ta̱yaní y nacma̱tlihueklha  







ama ma̱stá lhu̱ hua ixtahuácat; pero amá tí ni ̱ quili ̱taquilhuacá ni ̱cxni ama ma̱stá ixtahuácat, 6 y como quilakmakán y ni ̱ lacasquín quili ̱tlihueke ama qui ̱taxtuní la̱ kantum ixakán uva ni ̱ma̱ scaca, ¡ca̱cti ̱cán y ma̱pu̱cán nac lhcúya̱t! 7 Huixín para tlahuayá̱tit tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n y ni ̱ quila̱tamacxtuyá̱u nac minacujcán, la̱ta tú namaksquiná̱tit Quinti ̱cú ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n. 8 ’Tí xli ̱ca̱na li ̱tanú quidiscípulo na̱ quintakoké cani ̱cxnihuá ama ma̱stá lhu̱ hua ixtahuácat para ca̱tlahuá li ̱tlá̱n, y Quinti ̱cú ama quili ̱pa̱xahuá.  





Ni ̱tí casí ̱tzi ̱lh acxtum cala̱pa̱xqui ̱ca 9 ’Cali ̱latapá̱tit

quintachihuí ̱n xlacata cati ̱huá nacatzí lakapasá̱tit Dios pues aquit cca̱lakalhamaná̱n xli ̱hua̱k quinacú na̱ chuná la̱ Quinti ̱cú quilakalhamán. 10 Para huixín tlahuayá̱tit tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n, ma̱si ̱yá̱tit la̱ quila̱lakalhamaná̱u na̱ chuná la̱ acxni aquit ctlahuá tú quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t Quinti ̱cú, cma̱sí xli ̱ca̱na clakalhamán. 11 Aquit cca̱ma̱camajá̱n huá cca̱li ̱huanín jaé tachihuí ̱n. ¡Ni ̱tú cali ̱púhualh minacujcán capaxahuátit! 12 Aquit clacasquín cala̱pa̱xquí ̱tit cha̱tum cha̱túm la̱ aquit cca̱pa̱xqui ̱ni ̱tán. Amá tí huan ca̱pa̱xquí ixamigos y ni ̱tú tlahuá ixlacatacán acxni talaktzanka̱nit, ¡akskahuinán! 13-14 Aquit camá̱n ca̱ma̱si ̱niyá̱n la̱ cca̱pa̱xqui ̱yá̱n y camá̱n ca̱li ̱maca̱ná̱n huixín xli ̱ca̱na quiamigos y mini ̱ní nacxoko̱nán milacatacán para tlahuayá̱tit tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n. 15 Aquit ni ̱ cca̱li ̱maca̱ná̱n tasa̱cua  









241

SAN JUAN 15​, ​16

porque cha̱tum patrón ni ̱ huaní ixtasa̱cua tú ama tlahuá huata ma̱paksí; chí cca̱li ̱maca̱ná̱n quiamigos porque aquit cca̱ta̱catzi ̱ni ̱tán tú quima̱cxcatzí ̱ni ̱lh Quinti ̱cú, ¡ni ̱tú ccama̱tze̱knini ̱tán! 16 Huixín ni ̱ quila̱lacsacni ̱táu, aquit cca̱lacsacni naquila̱takokeyá̱u porque clacasquín nama̱sta̱yá̱tit lhu̱ hua mintahuacatcán, y para ni ̱ aktzanka̱yá̱tit la̱ta tú nali ̱maksquiná̱tit Quinti ̱cú quilacata xlá ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n. 17 Aquit ni ̱ clacasquín cala̱si ̱tzi ̱nítit, ¡siempre cala̱pa̱xquí ̱tit!  



Jesús li ̱chihui ̱nán la̱ ama lakmakancán tí li ̱pa̱huán

18 ’Lhu̱ hua

cristianos xala ca̱quilhtamacú quintalakmakán y huixín ma̱schá ama ca̱lakmakaná̱n porque aquit cca̱tamacxtún ca̱quilhtamacú ní ixlaktzanka̱pa̱nántit. 19 Para huixín ixca̱makslihuekétit ixkasatcán cati ̱huá ixca̱lakalhamán, pero como lakmakaná̱tit tú tatlahuá ca̱si ̱tzi ̱nicaná̱tit. 20 Chí ca̱ksántit tú cca̱huanín chijcú: cha̱tum tasa̱cua ni ̱ lá ta̱talacastuca ixpatrón, xlá siempre liactá ixtascújut. Aquit cta̱talacastuca cha̱tum patrón y quisi ̱tzi ̱nicán y quimpu̱tlakacán, entonces, ¿puhuaná̱tit quintasa̱cua ni ̱ naca̱si ̱tzi ̱nicán y naca̱pu̱tlakacán? Pero ni ̱ cli ̱puhuán porque lhu̱ hua takaxmatni ̱t quintachihuí ̱n y na̱ chuná huixín lhu̱ hua ama takaxmata mintachihui ̱ncán. 21 ’Amá cristianos tí ama ca̱si ̱tzi ̱niyá̱n caj quilacata talaktzanka̱ni ̱t pues xlacán ni ̱ talakapasa Dios tí quima̱lakacha̱ni ̱t.  





22 Para

aquit ni ̱ xactímilh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní ca̱quilhtamacú ni ̱tí tú ixtica̱li ̱yá̱hualh tú ni ̱ tla̱n tatlahuani ̱t. Pero chí ni ̱ lá ama ta̱kskahuinán y tataquilhtla̱ní porque cmini ̱t ca̱ma̱lacahua̱ní; 23 y amá tí quisi ̱tzi ̱ní na̱ si ̱tzi ̱ní Quinti ̱cú pues hua̱k quintascújut ni ̱ma̱ cca̱li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh tama̱luloka tí quima̱tlahui ̱ni ̱t. 24 Pero xlacán ma̱squi tá̱cxilhni ̱t ni ̱ taca̱nájlalh huá tali ̱kalhí lhu̱ hua mas tala̱kalhí ̱n. ¡Talakmákalh Quinti ̱cú y aquit na̱ quintalakmákalh! 25 ’Xlacán ni ̱ tacatzí para huá tama̱kantáxti ̱lh amá tú ixtali ̱chihui ̱nani ̱t profetas quilacata, lacatum nac Escrituras huan: “Ni ̱ tacátzi ̱lh tú xlacata quintali ̱si ̱tzí ̱nilh.” 26 ’Yaj maka̱s tzanká Quinti ̱cú ama ca̱ma̱lakacha̱niyá̱n amá Espíritu Santo tí ama ca̱maktakalhá̱n y ca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama. Acxni naca̱lakchiná̱n ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n stalanca quintalacapa̱stacni y ama ca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n quilacata. 27 Huixín na̱ amá̱n quila̱li ̱chihui ̱naná̱u ixlacati ̱ncan hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú porque huixín quila̱ta̱latapu̱ li ̱ni ̱táu la̱ta ctima̱lacatzúqui ̱lh quintascújut y catzi ̱yá̱tit tú cli ̱mini ̱t ca̱quilhtamacú.  









Tú ixtascújut Espíritu Santo

16

Nac ixnacú Jesús táxtulh ma̱s tachihuí ̱n y ca̱huanipá: ―Aquit cca̱huanín jaé takalhchihuí ̱n xlacata ni ̱ naca̱maka̱klhayá̱n tú ama ca̱lakcha̱ná̱n. 2 Pues pa̱t ca̱tamacxtucaná̱tit nac sinagogas  

242

SAN JUAN 16 y hasta ama cha̱n quilhtamacú pa̱t ca̱maknicaná̱tit caj quilacata, y tí naca̱makni ̱yá̱n ama puhuán tlahuanima aktum li ̱tlá̱n Dios. 3 Xlacán ama ca̱makni ̱yá̱n porque ni ̱ talakapasni ̱t Dios ni ̱ para aquit quintalakapasni ̱t. 4 ’Acxni nalakchipiná̱t it jaé ni ̱ tlan quilhtamacú ca̱ksántit xlacata aquit cca̱ma̱cxcatzi ̱ní ̱n tú ixlakaya̱nántit. Ni ̱tú xacca̱huanini ̱tán la̱ta cca̱ta̱lapu̱layá̱n porque xaccatzí cca̱ta̱lamá̱n y cca̱maktakalhá̱n. 5 Pero chí clakamajá ta̱latamá Quinti ̱cú tí quima̱lakacha̱ni ̱t; huixín quila̱kalasquiníu nicu cama, pero ni ̱ quila̱kalasquiníu tucu xlacata cli ̱ama. 6 Chí cca̱huanini ̱tán tú ixcatzi ̱putuná̱tit y minacujcán snu̱ n talakaputzani ̱t. 7 ’Ixli ̱hua̱k quinacú cca̱huaniyá̱n para aquit ni ̱ can nac akapú̱ n amá Espíritu tí naca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama ni ̱ ama ca̱lakminá̱n, huá li ̱tamaclacasquiní nacca̱k xtakmakaná̱n xlacata nacca̱ma̱lakacha̱niyá̱n Espíritu Santo. 8 Acxni nachín ca̱quilhtamacú ama ca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱nán tí kalhí tala̱kalhí ̱n, ama ma̱cxcatzi ̱ni ̱nán la̱ Dios hua̱k ca̱ya̱huaputún ixtijia, na̱ ama ma̱cxcatzi ̱ni ̱nán tí ama taxoko̱nán. 9 Ama ma̱sí tí ama aksti ̱lí ̱n ixtala̱kalhí ̱n para ni ̱ quili ̱pa̱huani ̱t, 10 ama ca̱ma̱si ̱ní cristianos tí kalhí tijia xlacata tancs natalakchá̱n Dios pues aquit clakama Quinti ̱cú y huá ama scuja quimpú̱ xoko, 11 y ama ma̱sí tí ama xoko̱nán porque amá tí tamakslihueké tlajaná li ̱puaktum amaca ca̱ma̱k xtakajni ̱cán.  

















12 ’Huí

lhu̱ hua ma̱s tú cca̱huaniputuná̱n pero chí ni ̱ ixma̱kachakxí ̱tit hua̱k quintachihuí ̱n. 13 Mejor cakalhí ̱tit acxni naca̱lakchiná̱n amá Espíritu tí ama ca̱ma̱camajá̱n y ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n tancs talacapastacni. Xlá ni ̱ ama ca̱kskahuiyá̱n y ama ca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n hua̱k tú ama lá a̱stá̱n porque huata ama ca̱huaniyá̱n tú kaxmatni ̱t nac akapú̱ n. 14 Jaé Espíritu ama quima̱tla̱ní cmilacati ̱ncán y snu̱ n cama li ̱pa̱xahuá pues ama ca̱ma̱si ̱niyá̱n la̱ ixli ̱lanca ckalhí quili ̱ma̱paksí ̱n. 15 Quinti ̱cú quima̱xqui ̱ni ̱t ixli ̱tlihueke y acxtum kalhi ̱yá̱u quili ̱ma̱paksi ̱ncán huá cca̱li ̱huaniyá̱n cama li ̱pa̱xahuá pues hua̱k aquit cama ma̱xquí quintalacapa̱stacni. 16 Yaj maka̱s cama an y ni ̱ ama quila̱cxilá̱u, pero a̱stá̱n ama quila̱cxilhparayá̱u pues antes naclakán Quinti ̱cú cama ca̱ta̱chihui ̱naná̱n ―huanko̱lh Jesús.  







Ni ̱ calakapútzalh tí li ̱pa̱huán Jesús 17 Ixdiscípulos

ni tama̱kchákxi ̱lh jaé tachihuí ̱n y tzúculh tara̱kalasquiní: ―¿Hua̱nchi huan ama an y ni ̱ ama acxilá̱u, y a̱stá̱n ama acxilhparayá̱u pues ama lakán Ixti ̱cú? 18 ¿Tucu quinca̱huaniputuná̱n quimaestrojcán? ¿Niculá ama lakán Ixti ̱cú? 19 Jesús ma̱kachákxi ̱lh xlacata ixdiscípulos huí tú ni ̱ ixtama̱kachakxini ̱t huá ca̱li ̱huánilh: 20 ―Huixín catzi ̱putuná̱tit la̱ qui ̱taxtú tú cca̱huanín pues ixli ̱hua̱k quinacú cca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n: Huixín pa̱t lakaputzayá̱tit y tasayá̱tit,  





243

SAN JUAN 16​, ​17

y xa̱makapitzi cristianos ama tali ̱pa̱xahuá tú cama pa̱xtoka. Ma̱squi ca̱k xtakajnántit ni ̱tú cali ̱puhuántit porque acxni naquila̱cxilhparayá̱u ¡cama ca̱makapaxahuayá̱n la̱ ni ̱cxni ixpa̱xahuani ̱tántit! 21 Cha̱tum puscat snu̱ n lakaputzá y akxtakajnán acxni ama lakahuán itskata, pero la̱ taxtunikó aktzonksuá tú akxtakájnalh y ma̱s pa̱xahuá porque catzí xlacata ma̱lakahuáni ̱lh cha̱tum skata ca̱quilhtamacú. 22 Chí huixín lakaputzayá̱t it, pero acxni naquila̱cxilhparayá̱u li ̱cuánit pa̱t pa̱xahuayá̱tit y ni ̱ lá tí ama ca̱maklhti ̱yá̱n mintapa̱xahua̱ncán. 23 Acxni nachá̱n jaé quilhtamacú nacta̱latamá Quinti ̱cú nac akapún huixín yaj tú ama quila̱maksquiná̱u juú ca̱quilhtamacú, pero la̱ta tú nali ̱maksquiná̱tit quilacata Quinti ̱cú xlá ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n. Aquit cama ca̱lacati ̱ta̱yayá̱n. 24 Hasta chí ni ̱ li ̱cxilhni ̱tántit Quinti ̱cú para tú naca̱ma̱xqui ̱yá̱n quilacata. ¡Cali ̱cxílhtit! Camaksquíntit Quinti ̱cú quilacata y naca̱ma̱xqui ̱yá̱n y amá̱n quila̱li ̱pa̱xahuayá̱u la̱ quila̱li ̱pa̱huaná̱u. 25 Ni ̱ ccatzí para ma̱kachakxini ̱tántit tú̱ cca̱huanini ̱tán pues cca̱ta̱ma̱lacastucnini ̱tán tú lakapasá̱tit, pero accha̱ma quilhtamacú tancs nacca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n Quinti ̱cú.

ni ̱ ama takalhpu̱spita pues xlá ca̱lakapasa tí quintali ̱pa̱huán. 27 Quinti ̱cú ca̱lakalhamaná̱n y hua̱k ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n porque huixín quila̱lakalhamani ̱táu y ca̱najlani ̱tántit xlá quima̱lakacha̱ni ̱t. 28 Aquit ctá̱ctalh nac akapú̱ n y cmilh ca̱quilhtamacú, chí cama akxtakmakán ca̱quilhtamacú y cama̱pá nac akapú̱ n ní huí Quinti ̱cú. 29 Ixdiscípulos tahuánilh: ―Chí stalanca cma̱kachakxi ̱ni ̱táu mintachihuí ̱n porque tancs quila̱ta̱chihui ̱náu, 30 y ccatzi ̱ni ̱táu xlacata huix hua̱k ca̱lakapasa ixtapuhua̱ncan cristianos y ni ̱ maclacasquina tí nahuaniyá̱n tú lacpuhuán, huá cli ̱ca̱najlayá̱u Dios ma̱lakacha̱ni ̱tán. 31 ―¡Hasta apenas ca̱najlayátit Dios quima̱lakacha̱ni ̱t! 32 Talacatzuhui ̱ma quilhtamacú casi accha̱ni ̱t hora huixín pa̱t ta̱kahuani ̱yá̱tit y cha̱tum cha̱túm ama chipá ixtijia, y aquit ama quila̱kxtakmakaná̱u, ma̱squi aquit ni ̱cxni qui ̱cstu ctamakxtaka pues Quinti ̱cú quinta̱tla̱huán. 33 Aquit cca̱huanín jaé takalhchihuí ̱n xlacata ni ̱tú nali ̱puhuaná̱tit y natiyayá̱tit li ̱camama quilacata. Para quila̱li ̱pa̱huaná̱u pues nac ca̱quilhtamacú pa̱t akxtakajnaná̱tit y huí tí ama ca̱ma̱tlahui ̱putuná̱n tala̱kalhí ̱n, pero ni ̱tú capuhuántit, aquit cmakatlajani ̱t tú ma̱tlahui ̱nán tala̱kalhí ̱n juú ca̱quilhtamacú y nacca̱ma̱xqui ̱yá̱n quili ̱tlihueke.

Tí li ̱quilhán Jesús Dios ma̱xquí tú lacasquín

Jesús lakamputuná Ixti ̱cú











26 ’Aquit

cca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n para tú li ̱maksquiná̱tit Quinti ̱cú quilacata ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n,















17

La̱ ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh ixdiscípulos láca̱lh nac akapú̱ n y chuné kalhtahuakánilh Dios:

244

SAN JUAN 17 ―Ta̱ta, aquit Minkahuasa; accha̱ni ̱t quilhtamacú caca̱ma̱si ̱ni cristianos la̱ ckalhí quili ̱tlihueke xlacata hua̱k natalakachixcuhui ̱yá̱n. 2 Huix quima̱xqui li ̱tlihueke nacca̱ma̱xquí hua̱k cristianos tí quintali ̱pa̱huán ixli ̱latama̱tcán tú natali ̱pa̱xahuá nac akapú̱ n. 3 Amá tí lacasquín nacma̱xquí ixlatáma̱t huata maclacasquín cali ̱pa̱huán huix Dios xastacnán tí ma̱paksi ̱nán cani ̱cxnihuá y caquili ̱pá̱hualh aquit Jesucristo tí ma̱lakacha naca̱lakma̱xtú ca̱quilhtamacú. 4 Aquit lanca ctlahuani ̱tán ixlacati ̱ncan huak cristianos pues cca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱ni ̱t quintascújut ni ̱ma̱ quili ̱ma̱paksi. 5 Ta̱ta, clacasquín xaccha̱nchitá nac mimpa̱xtú̱ n xlacata naclakaskoy cani ̱cxnihuá pues caj laktzú cmakxtakni ̱t quimpu̱táhui ̱lh ni ̱ma̱ quima̱xqui ̱ni ̱ta la̱ta ya̱ para ixlacatzucú ca̱quilhtamacú. ¡Caquinkalhi a̱laktzú!  







Jesús camaktakalha tí tali ̱pa̱huán 6 ’Aquit

cca̱ma̱si ̱nini ̱t jaé cristianos la̱ kalhi ̱ya mintalacapa̱stacni; xlacán ixtalaktzanka̱ni ̱t ca̱quilhtamacú, pero huix ca̱lácsacti y quimacama̱xqui xlacata nacca̱maktakalhniyá̱n, y como huix ixpu̱chinacán takaxmatni ̱t tú cca̱li ̱ma̱páksi ̱lh. 7 Pues xlacán taca̱najlani ̱t xlacata hua̱k quili ̱tlihueke y tú̱ cli ̱ma̱paksi ̱nán huix quima̱xqui ̱ni ̱ta. 8 Aquit cca̱huanini ̱t hua̱k tú quili ̱ma̱paksi y taca̱nájlalh quinta̱chihuín y tacatzí xlacata nac akapú̱ n cmini ̱tanchá y huix quima̱lakacha̱ni ̱ta ca̱quilhtamacú.  



9 Amá

tí ni ̱ taca̱najlá quintachihuí ̱n ni ̱ cca̱li ̱kalhtahuakaniyá̱n, aquit cmaksquiná̱n ixlacatacán jaé cristianos tí tali ̱maca̱ná̱n huix Ixti ̱cucán. 10 Xlacán quintalákmilh porque huix quimacama̱xqui, chí aquit cca̱ma̱paksí, pues la̱ta tú ma̱paksi ̱ya na̱ tla̱n cma̱paksí, aquín acxtum ma̱paksi ̱naná̱u. 11 Ta̱ta, yaj maka̱s cama lakana̱chá̱n nac akapú̱ n y xlacán ama tatamakxtaka ca̱quilhtamacú. Xli ̱hua̱k quinacú cmaksquiná̱n caca̱maktákalhti y caca̱ma̱xqui li ̱camama jaé cristianos tí quimacama̱xqui y quintali ̱pahuani ̱t xlacata ni ̱ natalaktzanká. ¡Clacasquín lakxtum catatla̱hualh na̱ chuná la̱ aquín lakxtum tla̱huaná̱u! 12 Jaé lacchixcuhuí ̱n tí quima̱maktakalhni ni ̱ talaktzánka̱lh la̱ta cca̱ta̱latapú̱ li ̱lh y huata laktzánkalh amá tí ixli ̱lhca̱ni ̱ttá namakatlajá tlajaná. Escrituras chú li ̱chihui ̱nán: “¡Cha̱tum ixama laktzanká!” 13 ’Aquit cca̱huanini ̱t jaé takalhchihuí ̱n xlacata naquintata̱paxahuá la clakama̱chá̱n nac akapún, pero ¡la̱mpara ni ̱ tapa̱xahuá la̱ clakama̱chá̱n! 14 Cca̱ma̱xqui ̱ni ̱t hua̱k mintapáksi ̱t y takaxmatni ̱t, huá ca̱li ̱si ̱tzi ̱nicán ca̱quilhtamacú porque xlacán la̱ yaj xala ca̱quilhtamacú na̱ chuná la̱ aquit ni ̱ xala ca̱quilhtamacú. 15 Ta̱ta, ni ̱ cmaksquiná̱n caca̱tamacxtu ca̱quilhtamacú huata clacasquín caca̱maktákalhti ni ̱tí caca̱ma̱tláhui ̱lh tala̱kalhí ̱n, 16 pues xlacán talakmakani ̱t tala̱kalhí ̱n ni ̱ma̱ ixca̱ma̱laktzanké na̱ chuná la̱ aquit clakmakani ̱t tala̱kalhí ̱n. 17 Nac ixnacujcán  















245

SAN JUAN 17​, ​18

cama̱nu stalanca mintalacapa̱stacni xlacata natakalhí li ̱camama pues tí ma̱quí mintachihuí ̱n nac ixnacú ni ̱cxni ama laktzanká. 18-19 Huix quima̱lakacha ca̱quilhtamacú y como chí camajá aquit cama ca̱makxtaka quilakapú̱ xoko xlacata natali ̱latamá tú cca̱ma̱si ̱nini ̱t y nataputzá stalanca talacapa̱stacni ni ̱ma̱ huix kalhi ̱ya na̱ chuna la̱ aquit cma̱kantaxti ̱ni ̱t. ¡Clacasquín lakxtum quintata̱tlá̱hualh!  

Jesús ma̱si ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni Dios 20 ’Chí

cca̱li ̱kalhtahuakaniyá̱n amá cristianos tí naquintali ̱pa̱huán a̱stá̱n ca̱quilhtamacú acxni natakaxmata la̱ naquintali ̱chihui ̱nán jaé quidiscípulos tí cama ca̱ma̱lakachá. 21 Ta̱ta, cmaksquiná̱n tí naquintali ̱pa̱huán lakxtum catahuíli ̱lh ixtalacapa̱stacnicán xlacata pu̱tum natahuán y lakxtum naquinca̱ta̱tla̱huaná̱n na̱ chuná la̱ aquín lakxtum ma̱paksi ̱naná̱u; para xlacán ni ̱cxni tata̱kahuaní tí naca̱cxila ca̱quilhtamacú ama catzí huix quima̱lakachá y ni ̱ chu̱ta cma̱lacatzuqui ̱ni ̱t quintapáksi ̱t. 22 Aquit cca̱ma̱xqui ̱ni ̱t stalanca quintalacapa̱stacni la̱ lakxtum natalatamá na̱ chuná la̱ aquín aktum huili ̱ni ̱táu quintalacapa̱stacnicán. 23 Aquín lakxtum tla̱huanáu, y para xlacán na̱ lakxtum quintata̱tla̱huán cati ̱huá xala ca̱quilhtamacú ama tacatzí xlacata huix quima̱lakacha ca̱quilhtamacú y ca̱lakalhamani ̱ta na̱ chuná la̱ aquit quilakalhámanti. 24 Ta̱ta, clacasquín caca̱ma̱xqui li ̱tlá̱n jaé tí quimacama̱xqui ̱ni ̱ta y ca̱lacsacni ̱ta xlacata lakxtum  







quintata̱latáma̱lh ní cama latamá xlacata nata̱cxila la̱ ckalhí quili ̱ma̱paksí ̱n nac mimpa̱xtú̱ n. ¡Xlacán ni ̱ tacatzí para ckalhí quimpu̱táhui ̱lh nac mimpa̱xtú̱ n la̱ta ni ̱ para tú ixanán ca̱quilhtamacú! 25 ’Ta̱ta, cristianos ni ̱ talakapasá̱n, pero aquit clakapasá̱n y cama ca̱li ̱pa̱xahuá cristianos tí naquintakoké nac ixlatama̱tcán para taca̱najlá huix quima̱lakachani ̱ta. 26 Aquit cca̱ma̱si ̱ni ̱t lacstalanca mintalacapa̱stacni y lhu̱ hua tú camajcú ca̱ma̱catzi ̱ní xlacata natacatzí huix ca̱lakalhamani ̱ta na̱ chuná la̱ aquit cca̱lakalhamani ̱t.  



Jesús chipacán y li ̱ncán nac pu̱ la̱chi ̱n (Mt. 26.47‑56; Mr. 14.43‑50; Lc. 22.47‑53)

18

Jesús la̱ cahuaniko̱lh jaé takalhchihuí ̱n ca̱ta̱taxtuchá ixdiscípulos nac aktum pu̱ xka huanicán Cedrón lacatzú ixuí aktum ixpu̱chancan quihui; xlá aná ca̱ta̱tánu̱ lh. 2 Judas tí ixama macamastá ixcatzí jaé ixpu̱jaxni Jesús porque maklhu̱ hua aná ixca̱ta̱tamakstokni ̱t ixdiscípulos. 3 Ni ̱ para ixli ̱maka̱s Judas pu̱t um ca̱tá̱chilh soldados y policías ni ̱ma̱ ixtama̱lakacha̱ni ̱t xanapuxcun curas y fariseos hua̱k ixtali ̱mín tú ixtali ̱lakaskoy ca̱tzisní y na̱ chuná ixli ̱makni ̱ncán. 4 Jesús ni ̱ ixjicuaní tú ixlakcha̱ma y antes natalakchín alh ca̱lakapa̱xtoka y ca̱huánilh: ―¿Ticu putzayá̱tit? 5-6 ―Jesús xalac Nazaret ―takálhti ̱lh. ―Aquit namá. Acxni ca̱huánilh: “Aquit namá”, xlacán tatatampú̱ xtulh y tatama̱chá  







246

SAN JUAN 18 ca̱tiyatni. Judas hua̱k ixca̱cxilhma tú ixqui ̱taxtuma. 7 Entonces Jesús ca̱kalasquinipá: ―¿Pues ticu putzayá̱tit? ―Jesús xalac Nazaret. 8 ―Cca̱huaniná aquit namá chixcú y para aquit quila̱putzayá̱u caca̱li ̱makxtáktit cata̱lh jaé lacchixcuhuí ̱n tí quintata̱lapu̱ lá. 9 Chuná jaé kantáxtulh ixtachihuí ̱n Jesús ni ̱ma̱ huá acxni kalhtahuakánilh Ixti ̱cú: “Aquit hua̱k cca̱maktakalhni ̱t y ni ̱ cha̱tum laktzánka̱lh.” 10 Pedro maklhti ̱nampútulh Jesús y kalhpú̱ xtulh ixma̱chi ̱ta, caj maktum ca̱ctí ̱nilh ixtaké̱n cha̱tum huanicán Malco. Jaé chixcú ixtasa̱cua ixuani ̱t xapuxcu cura. 11 ―¡Cama̱kalhpu̱ nu mima̱chi ̱ta Pedro! ―ma̱ktási ̱lh Jesús―. ¿A poco puhuana ni ̱ cama ta̱yaní nacmaklhti ̱nán jaé ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ lacasquín Quinti ̱cú nacmacpa̱tí?  









Xapuxucu cura ma̱kalhapalí Jesús (Mt. 26.57‑58; Mr. 14.53‑54; Lc. 22.54)

12 Makapitzi

lactali ̱pa̱u soldados tamaktá̱yalh amá policías tí ixtama̱lakacha̱ni ̱t xanapuxcun curas y táchi ̱lh Jesús la̱ cha̱tum ni ̱ tla̱n chixcú. 13 A̱ stá̱n táli ̱lh y talí ̱cha̱lh nac ixchic Anás, jaé chixcú ixpuhuitiko̱lú ixuani ̱t Caifás tí ixma̱paksi ̱nán amá ca̱ta pues xapuxcu cura ixuani ̱t. 14 Y pi ̱huá tí ixca̱huanini ̱t ixcompañeros jaé consejo: “Ma̱s quinca̱macuaniyá̱n cani ̱lh cha̱tum chixcú y ni ̱ hua̱k quimpu̱latama̱ncán calaktzánka̱lh.” 15 Simón Pedro ca̱takókelh amá tí tali ̱lh Jesús, ixta̱án xacha̱tum  





ixdiscípulo Jesús tí ixta̱ra̱lakapasa xapuxcu cura, li ̱makxtakca catánu̱ lh ní li ̱cha̱nca Jesús. 16 Pero ixli ̱puntzú ta̱chihuí ̱nalh amá squití tí ixyá nac puhui ̱lhta cali ̱mákxtakli na̱ catánu̱ lh Pedro pues como xlá ni ̱ ixlakapascán ixtamakxtakni ̱t nac quilhtí ̱n. 17 Amá pusca̱t huata ácxilhli kalasquínilh: ―¿Huix la̱mpara na̱ ixdiscípulo namá chixcú tí li ̱chinca? ―Tó̱, aquit ni ̱ ixdiscípulo ― kalhtí ̱nalh Pedro. 18 Jaé quilhtamacú ixlonknán ca̱tzisní huá xlacata policías y hua̱k tasa̱cua tí ixta̱scuja ixtama̱kstokni ̱t lhcúya̱t ixtaskoma̱na y Pedro na̱ aná tamákxtakli y tzúculh skon. 19 Nac ixpu̱ lacni ákxtaka ní ixtanu̱ ma Jesús amá xapuxcu cura tzúculh ma̱kalhapalí Jesús. Kalasquínilh tú ixca̱ta̱tlahuá ixdiscípulos y tú ixca̱ma̱si ̱ní cristianos. 20 Xlá kálhti ̱lh: ―La̱ta tú cca̱ma̱si ̱nini ̱t cristianos ni ̱ tzek cca̱huani ̱t pues cchihui ̱nani ̱t nac sinagogas ní tzamacán y nac pu̱siculan ní tatamakstoka hua̱k xalactali ̱pa̱u judíos. 21 Xlacán tacatzí tú cli ̱chihui ̱nani ̱t. ¿Hua̱nchi quinkalasquiniya aquit? ¿Hua̱nchi ni ̱ cakalasquiniya tí quintakaxmatni ̱t tú cli ̱chihui ̱nani ̱t? 22 Cha̱t um policía acxni káxmatli la̱ kalhtí ̱nalh ¡lass lacatláhualh! Y huánilh: ―¡Xlacata xa̱maktum yaj chú nakalhti ̱ya cha̱tum xapuxcu cura! 23 ―Para cakskahuinama quihuani ní caktzánka̱lh. Y para tancs cchihui ̱nani ̱t, ¿hua̱nchi quilakakaxiya? ―huánilh Jesús.  















247

SAN JUAN 18

24 Jesús

ixtamakachi ̱ni ̱t acxni ma̱kalhapali ̱ca y Anás chú ma̱lakachá̱nilh ixpuhuiti kahuasa Caifás xapuxcu cura amá ca̱ta. Pedro huan ixli ̱maktutu ni ̱ lakapasa Jesús (Mt. 26.71‑75; Mr. 14.69‑72; Lc. 22.58‑62) 25 Ana

ní ixyá Pedro itskoma cha̱tum kalasquínilh: ―¿Huix ixdiscípulo namá chixcú tí ma̱nu̱ca nac pu̱ la̱chi ̱n? ―Aquit ni ̱ huá ―kalhtí ̱nalh Pedro. 26 Aná lacatzú ixyá cha̱t um ixpariente amá chixcú tí Pedro ca̱ctí ̱nilh ixtaké̱n y xlá na̱ huánilh: ―Caksán la̱ huix amá tí ixta̱láya̱t Jesús acxni cqui ̱chipáu. 27 Pedro si ̱tzi ̱lhá y ca̱huánilh: ―¡Aquit ni ̱ clakapasa namá chixcú! Pedro maktutu ni ̱ kalhtási ̱lh Jesús y acxni tuncán káxmatli la̱ tásalh tantum pu̱yu.  



Pilato ma̱kalhapalí Jesús

(Mt. 27.1‑2, 11‑31; Mr. 15.1‑20; Lc. 23.1‑5, 13‑25)

28 Istzucumajá

xkaká acxni Caifás ma̱kalhapali ̱ko̱lh Jesús; a̱stá̱n táli ̱lh nac ixpu̱ ma̱paksí ̱n gobernador romano ixuanicán Pilato. Xlacán ni ̱ tatánu̱lh nac ixpu̱ ma̱paksí ̱n pues ni ̱ ixtali ̱maclaputún tala̱kalhí ̱n porque si no ni ̱ ixca̱li ̱makxtakcán natalakachixcuhui ̱nán amá ixli ̱hualhtata xatacuhui ̱ní pa̱xcua. 29 Huá xlacata Pilato li ̱táxtulh nac lacaquilhti ̱n y ca̱kalasquínilh: ―¿Tucu tláhualh jaé chixcú? ¿Hua̱nchi ma̱lacapu̱yá̱tit? 30 ―Jaé chixcú tlahuanit lanca tala̱kalhí ̱n huá cli ̱li ̱mini ̱táu  



xlacata nali ̱lhca̱ya la̱ naxoko̱nán ― takalhtí ̱nalh xlacán. 31 ―¿A poco ni ̱ kalhi ̱yá̱tit ley ni ̱ma̱ li ̱ma̱paksi ̱naná̱tit? Cali ̱pítit y huixín cama̱xoko̱ní ̱tit tú tlahuani ̱t ―ca̱kálhti ̱lh Pilato. ―Ckalhi ̱yá̱u quili ̱ma̱paksi ̱ncán pero como cmakni ̱putuná̱u tamaclacasquiní huix nama̱sta̱ya li ̱tlá̱n ―tahuanipá. 32 Jesús lákcha̱lh ixtachihuí ̱n la̱ ixca̱huanini ̱t ixdiscípulos ama̱ca makni ̱cán nac culu̱s pues romanos chú ixtali ̱smani ̱ni ̱t. 33 Pilato tánu̱ lh nac ixpu̱ ma̱paksi ̱n y li ̱ma̱paksí ̱nalh catánu̱ lh Jesús. Aná kalasquínilh: ―¿Xli ̱ca̱na huix ixreycan judíos? 34 ―Pu̱ la quinkalhti tú cama kalasquiniyá̱n. ¿Quili ̱macapina rey xala ca̱quilhtamacú la̱ huixín, o quili ̱macapina rey ni ̱ma̱ ca̱ma̱lacnu̱ nicani ̱t judíos? ―kálhti ̱lh Jesús. 35 ―Aquit ni ̱ judío. ¿Nicu li ̱puhuana naclacpuhuán la̱ huixín? Tí tali ̱maca̱ná̱n rey huá namá tí tali ̱mín y tama̱lacapu̱ má̱n. ¿Tucu tlahuani ̱ta? ¿Hua̱nchi tasi ̱tzi ̱niyá̱n? ―kalasquínilh Pilato. 36 ―Aquit ckalhí quili ̱ma̱paksí ̱n ni ̱ juú ca̱quilhtamacú. Para juú xacma̱paksi ̱nampútulh amá tí quintata̱ya̱na ixquintamaklhtí ̱nalh ni ̱ naquinchipacán. Aquit rey pero quintapáksi ̱t ni ̱ juú huí ca̱quilhtamacú. 37 ―¿Entonces huix xli ̱ca̱na rey? Jesús kálhti ̱lh: ―Xli ̱ca̱na aquit rey cmilh lakahuán ca̱quilhtamacú xlacata nacma̱sí stalanca talacapastacni. Aquit ixreycán namá tí takaxmata stalanca talacapa̱stacni.  













SAN JUAN 18​, ​19 38 ―¿Neje

namá stalanaca talacapa̱stacni ni ̱ma̱ ma̱si ̱ya? ― kalasquínilh Pilato. Ixamajcú kalhtí Jesús acxni táxtulh nac quilhtí ̱n y ca̱huánilh amá xanapuxcun judíos tí ixtama̱lacapu̱ ma̱na Jesús: 39 ―Aquit ni ̱ ctaka̱sa tú nacli ̱ya̱huá jaé chixcú; ¡ni ̱ lá cma̱lacapú! Huixín ca̱ta cá̱ta lacasquiná̱tit cacmákxtakli cha̱tum tachí ̱n nac xatacuhui ̱ní pa̱scua, para lacasquiná̱tit nacmakxtaka jaé chixcú tí li ̱macapiná̱tit mireycán. 40 ―¡Tó̱! Mejor camákxtakti Barrabás ―tama̱ktási ̱lh hua̱k cristianos. Jaé chixcú ixtanu̱ ma nac pu̱ la̱chi ̱n porque kalha̱ná ixuani ̱t.  



Li ̱lhca̱cán ama̱ca makni ̱cán Jesús y ma̱k xtakajni ̱cán

19

Pilato cali ̱ma̱páksi ̱lh soldados catásnokli Jesús nac ixaklhchá̱n. 2 Pero xlacán ma̱s tali ̱kamá̱nalh, tahuilí ̱nilh aktum corona xla lhtucú̱ n, tamaklháke̱lh lhma̱n tzutzoko lháka̱t la̱ xla cha̱tum rey y tzúculh tatatzokostaní xlacata natali ̱kalhkama̱nán. 3 Ixtahuaní: ―¡Siempre calatámalh ixreycán judíos! ―y acxni ixtata̱chihuinán ixtalakakaxí ixlacán. 4 Taxtupá ca̱ta̱chihui ̱nán Pilato amá xanapuxcun judíos y ca̱huánilh: ―Tancs cca̱huaniyá̱n, ni ̱ ccatzí tú nacli ̱ya̱huá jaé chixcú. ¡Ca̱cxílhtit, nachu̱ min! 5 Jesús táxtulh, ixuili ̱ni ̱t amá tzutzoko lhma̱n lháka̱t, ixaknú amá corona xla lhtucú̱ n.  







248 Pilato ca̱huánilh: ―Nachu yá. ¡Cca̱macama̱xqui ̱yá̱n! 6 Amá xanapuxcun judíos ni ̱tú talí ̱cxilhli Jesús y tzúculh ta̱ktasá: ―¡Camakni nac culu̱s! ¡Camakni nac culu̱s! ―Para chú lacasquiná̱tit huixín camakní ̱tit porque aquit ni ̱ ctaka̱sní tala̱kalhí ̱n tú nacli ̱ma̱lacapú ― ca̱kálhti ̱lh Pilato. 7 ―Chú cama tlahuayá̱u pues ley ni ̱ma̱ cli ̱tapaksi ̱yá̱u huan xlacata amá tí ta̱ra̱lacata̱quí Dios mini ̱ní naní y jaé chixcú li ̱tanú Ixkahuasa Dios. 8 Acxni Pilato káxmatli ticu yá chixcú ixtali ̱macá̱n Jesús, ma̱s jícualh. 9 Huá xlacata li ̱tasanipá nac ixpu̱ ma̱paksí ̱n y kalasquínilh: ―Quihuani, ¿nicu tani ̱tampi huix? 10 Jesús ni ̱ kálhti ̱lh tú kalasquínilh huá li ̱huanipá: ―¿Hua̱nchi ni ̱ quinkalhti ̱ya? ¿Ni ̱ catzi ̱ya xlacata tla̱n cli ̱ma̱paksi ̱nán camakxtakca o camakni ̱ca nac culu̱s? 11 ―Para ni ̱ nac akapú̱ n ixtiminchá mili ̱ma̱paksí ̱n ni ̱ma̱ kalhi ̱ya chí ni ̱ lá ixquihuani tla̱n quimakxtaka o li ̱ma̱paksi ̱nana quimakni ̱ca. Amá tí quintalí ̱milh cmilacatí ̱n naquima̱kalhapali ̱ya, ma̱s takalhí tala̱kalhí ̱n. 12 La̱ kaxmatko̱lh ixtachihuí ̱n Jesús Pilato lacpútzalh la̱ namakxtaka. Pero amá lactali ̱pa̱u judíos tahuánilh: ―Para makxtaka namá chixcú huix ni ̱ ta̱ta̱yaya miamigo emperador romano pues amá tí li ̱tanú rey ta̱ra̱lacata̱qui ̱ma ixli ̱ma̱paksi ̱n emperador. 13 Pilato cátzi ̱lh tú tla̱n ixtali ̱malacapú amá lacchixcuhuí ̱n  















249

SAN JUAN 19

y mejor ma̱xtupá Jesús y curucs tahui nac ixpu̱táhui ̱lh ní ixca̱li ̱lhca taxokón tí ixca̱ma̱lacapu̱cán. Jaé pu̱táhui ̱lh ixuanicán nac hebreo tachihuí ̱n Gabata y huamputún “ca̱talaktzapsni”. 14 Istzanká aktum chichiní nalakchá̱n xatacuhui ̱ní pa̱xcua y ma̱x tastúnut ixuani ̱t acxni Pilato ca̱huánilh amá lacchixcuhuí ̱n: ―¡Nachu yá, cca̱macama̱xqui ̱yán mireycán! 15 ―¡Cani ̱lh! ¡Cani ̱lh! ¡Camakni nac culu̱s! ―ta̱ktásalh. ―Pero, ¿hua̱nchi nacmakní tí li ̱tanú mireycán? ―ca̱huanipá. ―¡Aquín huata ckalhi ̱yá̱u cha̱tum rey y huá namá emperador César! 16 Pilato yaj cátzi ̱lh tú nahuán y ca̱macamá̱xqui ̱lh Jesús xlacata xlacán natamakní nac culu̱s.  





Akxtokohuacacán Jesús nac culu̱ s

(Mt. 27.32‑44; Mr. 15.21‑32; Lc. 23.26‑43) 17 Amá

xanapuxcun judíos tamá̱xtulh Jesús, tama̱cúqui ̱lh aktum culu̱s y táli ̱lh lacatum ní ixuanicán La Calavera y nac hebreo tachihuín Gólgota. 18 Jesús aná akxtokohuacaca nac culu̱s; pero cha̱tuy tachí ̱n na̱ ca̱makni ̱ca nac culu̱s y ca̱ya̱huaca cha̱tunu ixpa̱xtu̱ ni ̱tni. 19 Pilato ma̱tzokónalh aktum letrero y ya̱huaca ixakspú̱ n ixculu̱s Jesús. Aná ixuán: “Jesús xalac Nazaret ixreycan judíos.” 20 Ixtatzokni ̱t nac hebreo, griego y latín tachihuí ̱n xlacata hua̱k cristianos tla̱n natali ̱kalhtahuaká porque ana ní makni ̱ca Jesús lacatzú ixuani ̱t ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén. 21 Amá xanapuxcun  







judíos ni ̱ tama̱tlá̱ni ̱lh la̱ tzokli Pilato y ta̱lh tahuaní: ―¿Hua̱nchi tzokti xlacata xlá ixreycan judíos? Ixtítzokti xlacata xlá ixli ̱tanú ixreycan judíos, pero ni ̱ huá. 22 ―Tú ctzokni ̱t ni ̱tí ama xapá. ¡Chú catamakxtakke̱lh! ―ca̱kálhti ̱lh. 23 Amá soldados tí ta̱k xtokohuácalh Jesús nac culu̱s quilhmacta̱ti tamá̱xtulh xala ixkalhni ixlháka̱t cha̱tunu ta̱tamákxtakli quilhmactum. Pero xala ixtancá̱n ixlháka̱t aktum ixlani ̱t la̱ tejido ixuanicán túnica. 24 Xlacán tzúculh tara̱huaní: ―Para lacxti ̱tá̱u jaé pá̱xcat ama tlahuayá̱u. Mejor cali ̱maca̱huí suerte a ver ticu nata̱tamakxtaka. Amá soldados tama̱kantáxti ̱lh tú ixma̱tzokonani ̱t Dios ixlacata Jesús nac Escrituras, aná ixuán: “Pu̱ la tama̱kpítzilh quilháka̱t, y xalhma̱n túnica talimáca̱lh suerte.”  





Jesús ni ̱kó nac culu̱ s

(Mt. 27.45‑56; Mr. 15.33‑41; Lc. 23.44‑49) 25 Lacatzú

nac ixculu̱s Jesús ixtaya̱na ixna̱na, cha̱tum ixlitalakapasni ixna̱na, María ixta̱cha̱t Cleofas y María Magdalena. 26 Ixna̱na ixyá ixpa̱xtu̱ n ixdiscípulo tí snu̱ n ixlakalhamán; acxni cá̱cxilhli huánilh ixna̱na: ―Na̱na, chí huá namá la̱ minkahuasa. 27 Amá ixdiscípulo tí ixlakalhamán huánilh: ―Chí huá namá la̱ mintzé. La̱tá amá quilhtamacú jaé ixdiscípulo maktakálhnilh ixna̱na Jesús.  



250

SAN JUAN 19​, ​20 28 Jesús

ixcatzí xlacata ixlako̱ma ixli ̱stacni; hua̱k ixtlahuani ̱t pero xlacata ni ̱ natzanká tú ixtatzokni ̱t ixlacata nac Escrituras ca̱huánil: ―Aquit ckalhtí. 29 Aná lacatzú ixuí aktum xa̱lu vinagre tú ixtali ̱kotnán; cha̱tum qui ̱tíyalh aktum esponja, li ̱ma̱cáhui ̱lh vinagre, ma̱kánu̱ lh nac kantum la̱ cháncat huanicán hisopo y ma̱lacatzuhuí ̱nilh nac ixquilhni Jesús. 30 Xlá kotli actzú amá vinagre y chihui ̱nampá: ―¡Chí hua̱k kantaxtuni ̱t! Acxni tuncán ta̱cpú̱talh, macamá̱sta̱lh ixli ̱stacni y láksputli Jesús. sábado ixli ̱jaxatcan judíos ixlakcha̱majá, y na̱ pi ̱huá amá chichiní ixpu̱lakcha̱ma xatacuhui ̱ní pa̱scua y xanapuxcun judíos ni ̱ ixtalacasquín natahuacá nac culu̱s cha̱tum ni ̱n porque snu̱ n lanca chichiní ixuani ̱t. Xlacán ta̱lh tahuaní Pilato caca̱li ̱ma̱páksi ̱lh itsoldados caca̱tucxnica ixcha̱xpa̱ncán amá tachi ̱ní ̱n xlacata sok nataní y tla̱n naca̱ma̱cti ̱cán. 32 Amá soldados pu̱ la tachá̱t ucxli tí ixca̱ma̱huacacani ̱t ixpa̱xtu̱ ni ̱tni Jesús, 33 y acxni ixama tacha̱tucxa Jesús tá̱cxilhli xlacata xlá ixni ̱ni ̱ttá y yaj tú tatlahuánilh. 34 Pero cha̱tum soldado li ̱ta̱pa̱lhtúculh ixlanza, y nac ixta̱pá̱n Jesús ní ma̱nú̱ nilh li ̱cá̱n tzúculh taxtú kalhni y chúchut.

tú tlahuanica Jesús, y tancs cca̱huanini ̱tán la̱ qui ̱táxtulh xlacata huixín naca̱najlayá̱tit ticu yá chixcú ixuani ̱t xlá. 36 Jaé soldados ni ̱ tacátzi ̱lh xlacata xlacán tama̱kantáxti ̱lh tú huan ixlacata Jesús nac Escrituras lacatum huan: “Ni ̱ ama̱ca tucxnicán ni ̱ para akstum ixlúcut.” 37 Y a̱lacatum huan: “Ama̱ca acxilhcán la̱ ta̱pa̱lhtucuca.” 38 Cha̱t um tali ̱pa̱u chixcú xalac Arimatea huanicán José tze̱k ixli ̱pa̱huani ̱t Jesús porque ixca̱jicuaní tú natatlahuaní xanapuxcun curas. Pero acxni makni ̱ca kálhi ̱lh li ̱camama namaksquín li ̱tlá̱n Pilato camacamá̱xquíḻ h xani ̱n Jesús. 39 Pilato ma̱t lá̱ni ̱lh y José alh ma̱ctí xani ̱n Jesús y na̱ takókelh Nicodemo amá chixcú tí alh ta̱chihui ̱nán Jesús maktum ca̱tzisní. Xlá ixlí ̱n li ̱huacá cuarenta y cinco kilos áloe y mirra xlacata natamacuilí Jesús y ni ̱ li ̱xcájnit naquincalá. 40 Ixli ̱cha̱tuycán tamá̱cti ̱lh y tzúculh tali ̱maksuita lháka̱t y tamacuili ̱ti ̱lhá amá áloe y mirra. Jaé li ̱ca̱xtlahua̱n snu̱ n ixtamu̱csún y chú ixtali ̱smani ̱ni ̱t judíos tamujú ixni ̱ncán. 41 Ana ní makni ̱ca Jesús ixuí lacatzú aktum ixpu̱chancán quihui y na̱ ixlacahuaxcani ̱t nac sipi aktum ixpu̱ mujucan ni ̱n y ni ̱ naj tí ixma̱nu̱cani ̱t. 42 Xlacán aná tamá̱nu̱lh Jesús porque lacatzú ixuani ̱t y xa̱huá ixamajá lacatzucú xatacuhui ̱ni pa̱xcua amá smalankán.

Ma̱cti ̱cán y muju̱cán Jesús

Jesús lacastacuanán nac ca̱li ̱ní ̱n





Cha̱tum soldado ta̱pa̱lhtucú Jesús 31 Amá







(Mt. 27.57‑61; Mr. 15.42‑47; Lc. 23.50‑56) 35 Aquit

tí ctzokma jaé tachihuí ̱n tla̱n cma̱luloka cacxilhni ̱t















(Mt. 28.1‑10; Mr. 16.1‑8; Lc. 24.1‑12)

20

Ixli ̱tu̱ xama domingo la̱ta ya̱ itxkaká lihua spalh

251

SAN JUAN 20

ixca̱huama María Magdalena alh ana ní ixma̱nu̱cani ̱t Jesús y ácxilhli xlacata ixma̱ke̱nu̱cani ̱t chíhuix ni ̱ma̱ ixlacahuili ̱cani ̱t. 2 Xlá tatza̱lh ca̱lákalh Simón Pedro y amá discípulo tí ma̱s ixlakalhamán Jesús, ca̱huánilh: ―Ma̱xtucani ̱t Quimpu̱chinacán ní ixma̱nu̱cani ̱t y cacatzi ní li ̱nca. 3 Pedro y xa̱chatum discípulo tatza̱lh ta̱lh ní ixma̱nu̱cani ̱t Jesús. 4 Pero akxtakli ̱nca Pedro y xa̱chatum pu̱la cha̱lh. 5 Xlá talacánu̱lh y ácxilhli lháka̱t ni ̱ma̱ ixli ̱maksuitcani ̱t Jesús nac ca̱tiyatni ixtama̱na pero ni ̱ tánu̱ lh. 6 Ixli ̱puntzú Pedro na̱ uyu cha̱lh; xlá, sí, tánu̱lh y na̱ ácxilhli tú ixmá ca̱tiyatni, 7 y amá tú ixliakchi ̱cani ̱t Jesús tla̱n ixlakkapsni ̱t y lacatzú ixpa̱xtú̱ n ixuili ̱cani ̱t. 8 Amá discípulo tí pu̱ la ixcha̱ni ̱t na̱ tánu̱lh y acxni ácxilhli tú ixqui ̱taxtuni ̱t, ixnacú acxcátzi ̱lh tziná xlacata Jesús ixlacastacuanani ̱t, 9 ma̱squi ya̱ ixtama̱kachakxí ixcha̱tuycán xlacata Dios ixli ̱chihui ̱nán la̱ Jesús ama lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n y ama latamá xastacnán. 10 A̱ stá̱n xlacán tatáspitli ní ixtahuila̱na xa̱makapitzi.  

















Jesús tasi ̱ní María Magdalena 11 María

(Mr. 16.9‑11)

Magdalena táspitli ní ixma̱nu̱cani ̱t Jesús y tzúculh tasá nac lacaquilhtí ̱n. 12 Ixli ̱puntzú talacánu̱lh nac ixpu̱ lacni y cá̱cxilhli cha̱tuy ángeles makstarankán ixtalhaka̱nani ̱t; cha̱tum ixuí pakán ní ixma̱pi ̱cani ̱t ixakxaka Jesús y xa̱chatum pakán ní ixuí ixtujún.  

13 ―¿Hua̱nchi

tasápa̱t? ― takalasquínilh amá ángeles. ―Porque kalhancani ̱t Quimpu̱chiná y ni ̱ ccatzí ní li ̱cha̱ncani ̱t ―ca̱kálhti ̱lh. 14 Y la̱ta quilhpu̱taj ixyá talakáspitli porque acxcatzi ̱lh la̱ tí catá̱yalh ixken. ¡Jesús ixuani ̱t pero xlá ni ̱ lakápasli para huá! 15 ―¿Hua̱nchi tasápa̱t? ¿Ticu putzaya? ―kalasquínilh. ―Chixcú, para huix li ̱pini ̱ta Quimpu̱chiná quihuani ní li ̱chipini ̱ta xlacata nacán tiyá ―kálhti ̱lh. Chuná jaé kálhti ̱lh porque xlá ixpuhuán ixta̱chihui ̱nama cha̱tum tasa̱cua tí ixmaktakalhnán amá ca̱quihuí ̱n. 16 Entonces Jesús huánilh jaé tachihuí ̱n: ―María, ¿ni ̱ quilakapasa? Xlá acxnicú tla̱n lacá̱nilh lakápasli y huánilh: ―¡Maestro! 17 ―¡Ni ̱ caquimacxama! Porque ya̱ clakán Quinti ̱cú nac akapú̱ n. Chí cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n capit ca̱putzaya quinata̱camán y caca̱huani clakama Quinti ̱cú pero huixín na̱ Minti ̱cucán, clakama Quimpu̱chiná Dios tí cli ̱pa̱huani ̱t pero huixín na̱ miDioscán porque li ̱pa̱huaná̱tit. 18 María tatza̱lh alh ca̱lacaputzá ixdiscípulos Jesús y ca̱huánilh: ―¡Cacxilhni ̱t xastacnán Quimpu̱chinacán! A̱ stá̱n na̱ ca̱lacspí ̱tnilh tú ixma̱macqui ̱ni ̱t Jesús.  









Jesús ca̱tasaní ixdiscípulos

(Mt. 28.16‑20; Mr. 16.14‑18; Lc. 24.36‑49) 19 Pi ̱huá

amá xaca̱tzisni domingo ixdiscípulos Jesús tla̱n take̱xtúculh

252

SAN JUAN 20​, ​21 ní ixtatanuma̱na xlacata ni ̱tí natanú pues ixtajicuaní xanapuxcun judíos. Pero ma̱squi ni ̱tí ma̱liquí ̱nilh Jesús tánu̱lh, ca̱lakatá̱yalh ní ixtahuila̱na, ca̱huánilh kalhé̱n. 20 Ca̱ma̱sí ̱nilh ixmacán y ana ní ixta̱pa̱lhtucucani ̱t. ¡Xlacán snu̱ n tali ̱pa̱xáhualh la̱ ixta̱cxilhni ̱t Ixpu̱chinacán Jesús xastacnán! 21 Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos: ―Quinti ̱cú quima̱lakácha̱lh ca̱quilhtamacú y chí accha̱ni ̱t hora aquit na̱ camá̱n ca̱ma̱lakacha̱yá̱n naquila̱li ̱chihui ̱naná̱u. 22 Jesús ca̱jajmáni ̱lh ixdiscípulos y ca̱huánilh: ―¡Camaklhti ̱nántit cha̱tunu ixli ̱tlihueke Espíritu Santo! 23 Amá cristianos tí ma̱tzanke̱naniyá̱tit ixtala̱kalhi ̱n na̱ ni ̱ ama xoko̱nán nac ca̱li ̱ní ̱n, pero tí ni ̱ ma̱tzanke̱naniyá̱tit ama xoko̱nán nac ca̱li ̱ní ̱n. 24 Acxni ca̱ta̱chihuí ̱nalh Jesús cha̱tum ixdiscípulos tí ixuanicán Tomás ni ̱ lakxtum ixca̱ta̱hui xa̱makapitzi 25 y acxni chilh tali ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh la̱ ixta̱cxilhni ̱t xastacnán Jesús. Pero xlá ca̱huánilh: ―¡Aquit ni ̱ cca̱najlá! Nacca̱najlá hasta xní nacxamá y nacacxila ní li ̱xtokocani ̱t clavos y nacma̱nú quimacán ní ta̱pa̱lhtucucani ̱t. 26 Ixli ̱tu̱ xama li ̱tum ixdiscípulos Jesús tatamákstokli y tla̱n ixtaxtucuni ̱t, y Tomás na̱ aná ixuí. Jesús tanu̱pá la̱ ixtanu̱ ni ̱t xapu̱ lh ni ̱tí ma̱liquí ̱nilh, ca̱lakatá̱yalh y ca̱huánilh kalhé̱n. 27 Como Jesús ixcatzí tú ixlacpuhuán Tomás huánilh: ―¡Huix ni ̱ ca̱najlaya para clama xastacnán! Pues cá̱cxilhti y caxama  















ní quili ̱xtokoca clavos y cama̱nu mimacán ní quinta̱pa̱lhtucuca. ¡Yaj cata̱klhuhui, caca̱najla! 28 ―¡Yaj cama ta̱k lhuhuí; huix Quimpu̱chiná quiDios xastacnán! ― kalhtí ̱nalh Tomás. 29 ―Huix quili ̱pa̱huani ̱ta porque quiacxilhni ̱ta. ¡Aquit ma̱s cama ca̱li ̱pa̱xahuá cristianos tí naquintali ̱pa̱huán ma̱squi ni ̱ quinta̱cxilhni ̱t xastacnán! ― huaniko̱lh Jesús. 30 Ixdiscípulos Jesús ta̱cxilhni ̱t lhu̱ hua ma̱s laclanca ixtascújut ni ̱ma̱ ca̱li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh y ni ̱ hua̱k tatatzokni ̱t juú nac libro. 31 Aquit cca̱lacsacni ̱t ni ̱ma̱ talactáxtulh xlacata naca̱lakapasá̱tit y naca̱najlayá̱tit Jesús Ixkahuasa Dios; huá Cristo tí ixma̱lacnu̱cani ̱t ama ca̱lakma̱xtú cristianos y amá tí nali ̱pa̱huán ama ma̱xquí li ̱pa̱xáu ixlatáma̱t nac akapú̱ n.  







Jesús ca̱tasi ̱ní ixdiscípulos acxni ixtachakanama̱na

21

Ni ̱ ixli ̱maka̱s quilhtamacú nac ixquilhtu̱ n chúchut xla Galilea tatamákstokli makapitzi ixdiscípulos Jesús; 2 aná ixtahuila̱na Simón Pedro, Tomás el Gemelo, Natanael xalac Caná de Galilea, ixlakkahuasan Zebedeo, Jacobo y Juan, y cha̱tuy ixdiscípulos li ̱huacá. 3 Simón Pedro ca̱huánilh xa̱makapitzi: ―Cama chakanán. ―Aquín na̱ nacca̱ta̱aná̱n ― tahuánilh xa̱makapitzi. Hua̱k tatáju̱ lh nac barco y ta̱lh. Pero ni ̱tú tachípalh tamakní. 4 Itxkakamajá acxni tatáspitli ixquilhtú̱ n y tá̱cxilhli cha̱tum  





253

SAN JUAN 21

chixcú aná ixyá. ¡Como ca̱paklhtutá ni ̱ talakápasli para Jesús ixuani ̱t! 5 Xlá ca̱kalasquínilh: ―¿Chipátit tamakní lakkahuasán? ―Tó̱, ni ̱tú cchipáu ―takálhti ̱lh. 6 ―Pues camacapítit mintza̱lhcán pakán ixpakca̱na mibarcojcán y pa̱t chipayá̱tit lhu̱ hua tamakní. Xlacán tamáca̱lh istza̱lhcán ní ixca̱huanicani ̱t y tahuácalh lhu̱ hua tamakní hasta yaj lá ixtama̱cutú. 7-8 Amá ixdiscípulo tí ixlakalhamán Jesús acxcátzi ̱lh tí ixca̱ta̱chihui ̱nama y huánilh Pedro: ―¡Quimpu̱chinacán namá quinca̱tachihui ̱nán! Ixca̱tzanka̱ní lacatzu aktum ciento metro natachá̱n ixquilhtú̱ n Pedro huíli ̱lh xala ixkalhni ixlháka̱t pues huata xala ixtancá̱n ixuili ̱ni ̱t y tzúculh xquihua̱tnán pakán ní ixyá Jesús. Xa̱makapitzi lakasu̱t taxuatáli ̱lh istza̱lhcán la̱ta ixtataju̱ ma̱na nac barco. 9 Acxni tácha̱lh nac ixquilhtú̱ n tá̱cxilhli ixma̱kstokcani ̱t lhcúya̱t itscuma tantum tamakní y na̱ ixuí simi ̱ta. 10 ―Cali ̱tántit makapitzi tamakní ni ̱ma̱ apenas ca̱chipátit ―ca̱huánilh Jesús. 11 Simón Pedro lacapala ca̱ta̱lí ̱milh istza̱lhcán nac ixquilhtú̱ n y ca̱pu̱tlékelh ciento cincuenta y tres laclanca tamakní ixtatahuacani ̱t y ni ̱ talacáxti ̱tli istza̱lhcán ma̱squi lhu̱ hua tamakní ixuani ̱t. 12 ―Catántit hua̱yanátit ― ca̱huánilh Jesús. Xlacán talakápasli xlacata Jesús ixuani ̱t pero ni ̱tí kalasquínilh ní ixmini ̱tanchá. 13 Jesús tíyalh amá simi ̱ta y tamakní y tzúculh  















ca̱ma̱xquí ixdiscípulos xlacata natahua̱yán. 14 Juú nac chúchut ca̱tasí ̱nilh Jesús ixli ̱maktutu ixdiscípulos la̱ta tilacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n. 15 La̱ tahua̱yanko̱lh Jesús huánilh Simón Pedro: ―Simón ixkahuasa Jonás, ¿xli ̱ca̱na quilakalhamana ni ̱ la̱ jaé xa̱makapitzi? ―Jé, clakalhamaná̱n, huix quilakapasa ―kalhtí ̱nalh. ―Entonces clacasquín caca̱maktákalhti tí cca̱li ̱ma̱nú quiborregos. 16 ―Tancs quihuani, ¿quilakalhamana Simón ixkahuasa Jonás? ―kalasquínilh Jesús ixli ̱maktuy. Y xlá kalhti ̱pá: ―Quimpu̱chiná, huix catzi ̱ya la̱ clakalhamanán. ¡Ni ̱ cakskahuimá̱n! ―Pues caca̱maktákalhti quiborregos. 17 Ixli ̱maktutu huanipá: ―Simón ixkahuasa Jonás, ¿xli ̱ca̱na huix quilakalhamana? Pedro lakapútzalh porque maktutu kalasquínilh para xli ̱ca̱na ixlakalhamán. ―Quimpu̱chiná, huix lakapasa quintapuhuá̱n y catzi ̱ya la̱ clakalhamaná̱n ―xlá kalhti ̱pá. 18 ―Para chuná la̱ quihuaniya caca̱maktákalhti quiborregos. Acxni kahuasa ixuani ̱t ixtlahuaya ixpina ní ixlacasquina ni ̱tí ixli ̱huaniyá̱n, pero acxni nako̱luna pa̱t ca̱stonka y ma̱sta̱ya mimacxpá̱n xlacata tunu natacuentajá̱n y natali ̱ná̱n ana ní huix ni ̱ pimputuna ―huánilh Jesús. 19 Jesús li ̱ma̱ma̱kachakxí ̱ni ̱lh Pedro la̱ ixama liakxtakajnán  











254

SAN JUAN 21 acxni naní ixlacata, pero chuná ixama ma̱sí la̱ pa̱xquí Jesús ixama lakachixcuhuí Dios. ―Siempre quili ̱pá̱huanti ― huanipá Jesús. 20 Pedro talakáspitli y ácxilhli na̱ ixtakokeni ̱t Jesús amá ixdiscípulo tí kalasquínilh tí ixama macama̱stá acxni a̱huata tica̱ta̱hualhtátalh. 21 Pedro kalasquínilh Jesús: ―Quimpu̱chinacán, y jaé, ¿niculá ama ní? ¿Tucu ama akspulá? 22 ―¿Hua̱nchi quinkalasquiniya? Huix ni ̱ mincuenta para xaclacásquilh tla̱n ixlatáma̱lh hasta xacqui ̱táspitli. ¡Ni ̱ caquinkalhtáxtokti, caquintakoke huatiyá! ―kálhtilh. 23 Jaé quilhtamacú tí xla̱huán tzúculh tali ̱pa̱huán Jesús, ixtahuán  







xlacata jaé ixdiscípulo Jesús ni ̱cxni ixama ní. Pero Jesús ni ̱ huá xlacata ni ̱ ama ní, xlá huá: “Huix ni ̱ mincuenta para xaclacásquilh tla̱n ixlatáma̱lh hasta xacqui ̱táspitli.” 24 Aquit namá discípulo tí ixpuhuancán ni ̱ ama ní. Pi ̱huá aquit ctzokli tú li ̱kalhtahuakani ̱tántit juú nac libro; hua̱k cacxilhni ̱t la̱ qui ̱táxtulh y ccatzí ni ̱ cakskahuinani ̱t. ¡Tancs cchihui ̱nani ̱t! 25 Jesús ca̱tláhualh ma̱s laclanca ixtascújut, pero ni ̱ hua̱k ca̱tzokcani ̱t, y para hua̱k ixca̱tzokca cpuhuán ni ̱ ixtatanu̱ ko̱lh nac ca̱quilhtamacú amá libros ni ̱ma̱ ixtali ̱chihuí ̱nalh Jesús. Chuná calalh, amén.  



IXTASCUJUTCAN APOSTOLES

1

Tali ̱pa̱u quiamigo Teófilo: Xla̱huan libro ni ̱ma̱ ctzokli y cma̱lakacha̱nín, cli ̱ta̱chihui ̱nán la̱ta tú tláhualh y má̱si ̱lh Jesús la̱ta tima̱lacatzúqui ̱lh ixtascújut ca̱quilhtamacú 2 hasta acxni alh nac akapú̱ n. Huix catzi ̱ya la̱ makni ̱ca, pero xlá lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n y ti ̱puxum chichiní ca̱tasí ̱nilh ixdiscípulos ca̱quilhtamacú xlacata nata̱cxila y natama̱luloka la̱ ixlama xastacnán. 3 Como ixca̱lacsacni ̱t ixapóstoles antes naán nac akapú̱ n tla̱n ca̱lacspí ̱tnilh la̱ ixama lacatzucú ixtapaksi ̱t Dios y ca̱li ̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh Espíritu Santo tú ixli ̱tlahuatcán a̱stá̱n.  



Jesús ma̱lacnú ama ma̱lakachá Espíritu Santo

4 Maktum

acxni ca̱tasi ̱nipá, ca̱huánilh: ―Ni ̱ cataxtútit jaé ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén; juú catamakxtáktit; cakalhí ̱tit naca̱ma̱xqui ̱caná̱tit ixli ̱tlihueke Espíritu Santo la̱ ca̱ma̱lacnu̱ nín Quinti ̱cú. 5 Pues huixín catzi ̱yá̱tit xlacata Juan Bautista ixliakmunu̱ nán chúchut pero huixín pa̱t ca̱liakmunucaná̱tit ixli ̱tlihueke Espíritu Santo yaj maka̱s chichiní.  

6 Maktum

tunu quilhtamacú acxni ca̱tasi ̱nipá ixdiscípulos, xlacán takalasquínilh: ―Quimpu̱chinacán Jesús, ¿huá jaé quilhtamacú pa̱t lakma̱xtuya quimpu̱ latama̱ncán Israel la̱ ta̱kchipani ̱t romanos? 7 Jesús ca̱kálhti ̱lh: ―Huixín ni ̱ ca̱mini ̱niyá̱n nacatzi ̱yá̱tit tú yá quilhtamacú o tú yá chichiní ama ma̱kantaxtí Quinti ̱cú Dios tú xlá laclhca̱ni ̱t ama tlahuá a̱stá̱n ca̱quilhtamacú. 8 Pero acxni namaklhti ̱naná̱tit ixli ̱tlihueke Espíritu Santo huixín pa̱t kalhi ̱yá̱tit li ̱camama naquila̱li ̱chihui ̱naná̱u juú nac Jerusalén, nac pu̱ latama̱n Judea, nac Samaria y na̱ chuná hua̱k lactzú y laclanca pu̱ latama̱n ni ̱ma̱ tahuila̱na ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú.  



Jesús an nac akapú̱ n y cha̱tuy ángeles tali ̱chihui ̱nán

9 Maktum

ixdiscípulos Jesús hua̱k ixtatamakstokni ̱t, y ¡ana tuncán Jesús aktlapako̱lh la̱ puclhni y tzúculh ta̱cxtú nac akapú̱ n caj la̱ cakosli! 10 Hua̱k acs ixtalaca̱ni ̱t la̱ ixta̱cxtuma Jesús y lakasu̱t tzúculh talakatzanká; hasta ni ̱ para tá̱cxilhli la̱ calakata̱yachi cha̱tuy  

255

256

HECHOS 1 lacchixcuhuí ̱n makstarankán ixtalhaka̱nani ̱t, 11 y chuné tachihuí ̱nalh: ―Lacchixcuhuí ̱n xalac Galilea, huixín acxilhni ̱tántit la̱ ani ̱t Jesús nac akapú̱ n, pero ni ̱tú capuhuántit porque la̱ acxílhtit tá̱cxtulh nac akapú̱ n, chuná namimpará y ta̱ctapará ixli ̱maktuy ca̱quilhtamacú.  

Putzacán tí natanú ixlakapu̱ xoko Judas Iscariote

12 Aná

jaé ní ixtatamakstokni ̱t cristianos ixuanicán Monte de los Olivos. A̱ stá̱n táalh nac ca̱chiquí ̱n xla Jerusalén ní ixtatamakxtaka, tatlá̱hualh como aktum kilómetro. 13 A̱ stá̱n tatá̱cxtulh nac ixli ̱quilhmactuy chiqui ni ̱ma̱ ixtapu̱ huila̱na. Juú ixtatamakxtaka Pedro, Juan, Santiago, Andrés, Felipe, Tomás, Bartolomé, Mateo, Santiago ixkahuasa Alfeo, Simón el cananista y Judas ixta̱cam Jacobo. 14 Xlacán siempre ixtatamakstoka xlacata acxtum natakalhtahuakaní Dios con ixli ̱talakapasni Jesús, ixna̱na na̱ chuná y makapitzi lacchaján ni ̱ma̱ na̱ ixtamín. 15 Maklhu̱ hua chuná jaé ixtakalhtahuaká y maktum ixtatamakstokni ̱t ma̱x como ciento veinte cristianos, Pedro tá̱yalh y chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh: 16 ―Li ̱ta̱caman, ixtamaclacasquiní naqui ̱taxtú tú ixlaclhca̱ni ̱t Dios, ca̱ksántit la̱ ma̱lacpuhuá̱ni ̱lh Espíritu Santo rey David catzokli nac ixlibro tú ixama akspulá amá chixcú tí ca̱cpúxculh cristianos natachipá y natalí ̱n Jesús nac pu̱la̱chi ̱n. 17 Ma̱kachakxi ̱tittá  









xlacata cca̱li ̱ta̱chihui ̱namá̱n Judas Iscariote amá tí na̱ ixlacsaccani ̱t naquinca̱ta̱scujá̱n. 18 Pero como liakskahuínalh Quimpu̱chinacán ma̱xqui ̱ca tumi ̱n y huá li ̱tamá̱hualh aktum ca̱quihuí ̱n. Pero, ¿tucu li ̱macuánilh? Ixacstu ta̱kpíxchi ̱lh y acxni pa̱tástalh hua̱k ixpa̱lu̱ hua ta̱kahuani ̱ko̱lh ca̱tiyatni. 19 Tú pá̱xtokli Judas tuncán tacatzi ̱ko̱lh cristianos tí talama̱na nac Jerusalén y tali ̱ma̱pa̱cúhui ̱lh jaé ca̱quihuí ̱n Campo de Sangre. 20 Nac ixlibro xla Salmos rey David na̱ tzokli ixlacatacán namá cristianos tú ca̱pa̱xtoka acxni tachipá jaé tijia, pues lacatum tzokli: Akxtakmákalh ixchic, yaj tí capu̱ latáma̱lh. A̱ lacatunu huan: Tunu tí cachípalh ixtascújut. 21 ’Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, calacputzáu tí nali ̱lhca̱yá̱u natanú ixlakapu̱ xoko Judas. 22 Juú tahuila̱na makapitzi lacchixcuhuí ̱n tí tata̱latapu̱ li ̱ni ̱t Jesús la̱ta tiakmúnulh Juan hasta acxni alh nac akapú̱ n cquilacati ̱ncán. Calacsacuí tí ma̱s ma̱ccha̱ní talacapa̱stacni xlacata naquinca̱ta̱latapu̱ li ̱yá̱n y naquinca̱ta̱ma̱luloká̱n Jesús lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n y lama xastacnán. 23 Amá cristianos tama̱pa̱cúhui ̱lh cha̱tuy lacchixcuhuí ̱n ma̱s xalactali ̱pa̱u: cha̱tum ixuanicán José ixli ̱lakapascán Barsabás y xa̱cha̱tum ixuanicán Matías. 24 A̱ stá̱n pu̱t um tzúculh takalhtahuakaní Dios, ixtahuán: ―Quimpu̱chinacán, huix hua̱k ca̱lakapasa ixtapuhua̱n quinacujcán. 25 Aquín cca̱lacsacui jaé cha̱t uy  















257

HECHOS 1​, ​2

lacchixcuhuí ̱n, quila̱ma̱cxcatzi ̱níu ticu li ̱lhca̱ni ̱ta natanú ixpu̱ xoko Judas, pues xlá laktzánka̱lh y alh akxtakajnán ní ixmini ̱ní. 26 La̱ takalhtahuakako̱lh ca̱li ̱maca̱nca suerte ixcha̱tuycán y tocá̱rli ̱lh Matías natanú ixlakapu̱ xoko Judas, y la̱ta amá quilhtamacú ca̱ta̱ma̱paksí ̱nalh cha̱ca̱huitu apóstoles.  

2

Tí tali ̱pa̱huán Jesús tamaklhti ̱nán Espíritu Santo

Ni ̱ lhu̱ hua quilhtamacú alh acxni lakcha̱mpá tunu ixtacuhuinican judíos ixuanicán Pentecostés y hua̱k amá tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús ixtatamakstokni ̱t nac aktum ákxtaka. 2 Aná ixtatanu̱ ma̱na acxni takáxmatli nac akapú̱ n la̱ cajílilh y ¡suannc ca̱laktánu̱ lh la̱ aktum akxtulú̱ n, ixtasí la̱ aktum maclanca lhcúya̱t! 3 Ya̱ para ixtama̱kachakxí tú ixqui ̱taxtuma acxni tzúculh tapitzí catzuntín amá lhcúya̱t la̱ capíricxli, y ca̱ctánu̱ lh cha̱tum cha̱túm nac ixtalacapa̱stacnicán. ¡Chuná jaé ixca̱liakmunucani ̱t ixli ̱tlihueke Espíritu Santo! 4 La̱ tamaklhti ̱nako̱lh ixli ̱tlihueke Espíritu Santo tla̱n tachihuí ̱nalh ti ̱pa̱katzi tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱cxni ixtakaxmatni ̱t. 5 Nac Jerusalén ixtamini ̱t talakachixcuhui ̱nán lhu̱ hua judíos ni ̱ma̱ ixtalama̱na katunu ca̱chiquí ̱n y pu̱latama̱n amá quilhtamacú. 6 Acxni takáxmatli maca̱csá̱nalh nac akapú̱ n amá la̱ akxtulú̱ n lacapala táalh nac ákxtaka ní ixtatanu̱ ma̱na apóstoles. Acxni tácha̱lh, ni ̱ ixtaca̱najlaputún tú ixqui ̱taxtuma,  









pues cha̱tunu apóstoles ixchihui ̱nán nac ixtachihui ̱ncán ni ̱ma̱ ixchihui ̱nancán nac ixpu̱ latama̱ncán. 7 A̱ huata acs tatá̱yalh, ixtahuán: ―Jaé lacchixcuhuí ̱n xalac Galilea, ¿tucu ixkasatcán? 8 ¿Hua̱nchi tla̱n tachihui ̱nán quintachihui ̱ncán ni ̱ma̱ aquín chihui ̱naná̱u nac quimpu̱ latama̱ncán? 9 ¿Nicu tali ̱ma̱kachakxí ixtachihui ̱ncán tí tamini ̱t juú? Pues juú talaya̱na cristianos xalac Partia, Media, Elam, Mesopotamia, Judea, Capadocia, Ponto, 10 Asia, Frigia, Panfilia, Egipto, Africa amá pu̱ latama̱n ni ̱ma̱ huilachá pakana̱chá nac Cirene. 11 Na̱ tamini ̱t cristianos xalac Creta y Arabia, y hasta cristianos romanos na̱ talaya̱na juú, makapitzi juú talakahuani ̱t y tunu caj tapaktanu̱ ni ̱t judíos natali ̱pa̱huán Dios ni ̱ma̱ talakachixcuhuí xlacán. ¡Ni ̱ para li ̱ca̱najlaputu la̱ tali ̱chihui ̱nán namá cristianos ixtascújut Dios nac quintachihui ̱ncán! 12 Lhu̱ hua ni ̱ ixtacatzí tú natalacpuhuán y huata ixtara̱kalasquiní: ―¿Cha̱ nicu ama qui ̱ta̱yá jaé tú kaxmatma̱náu? 13 ―¡Ni ̱ caso catlahuátit, takachí namá lacchixcuhuí ̱n! ― ixtakalhti ̱nán makapitzi.  













Pedro ca̱lacspi ̱tní cristianos tú qui ̱taxtuma

14 Entonces

hua̱k apóstoles tatá̱yalh ixlacati ̱ncán y Pedro chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh cristianos: ―Huixín cristianos xalac Jerusalén y huixín tí tani ̱tántit

258

HECHOS 2 xala mákat y quila̱kaxmatma̱náu, tú cama ca̱huaniyá̱n: Makapitzi huixín huaná̱tit xlacata aquín ckachi ̱yá̱u. ¡Nicu li ̱puhuaná̱tit ckachi ̱yá̱u si apenas las nueve de la mañana! 16 Huixín ni ̱ ma̱kachakxi ̱ni ̱nántit xlacata nac milacati ̱ncán kantaxtuni ̱t amá tú tima̱cxcatzí ̱ni ̱lh Dios profeta Joel maká̱n quilhtamacú. Xlá chuná tzokli ixtapuhua̱n Dios: 17 Ama cha̱n quilhtamacú acxni hua̱k cristianos cama ma̱xquí quintalacapa̱stacni. Lacchixcuhuí ̱n y lacchaján ama ta̱cxcatzí y tali ̱chihui ̱nán quintapuhuá̱n, lakkahuasán y lactzumaján cama ca̱li ̱ma̱lacahua̱ní quintascújut, y lakko̱lún lhu̱ hua tú cama ca̱li ̱ma̱ma̱nixní. 18 Hua̱k lacchixcuhuí ̱n y lacchaján tí quintamacuaní ama ca̱kchipaní ixtalacapa̱stacnicán Quiespíritu xlacata naquintali ̱chihui ̱nán. 19 Nac akapú̱ n pa̱t acxilá̱tit tú ni ̱cxni ixtasi ̱ni ̱t, y nac ca̱quilhtamacú cama li ̱ma̱lacahua̱ni ̱nán la̱ kalhni, la̱ lhcúya̱t y la̱ jin. 20 Chichiní ama talakapaklhtu̱tá y papá ama tasí la̱ cakálhi ̱lh kalhni; y huá jaé quilhtamacú acxni ama min Mimpu̱chinacán xlacata naca̱ma̱si ̱niyá̱n la̱ kalhí ixli ̱tlihueke ixli ̱ma̱paksí ̱n. 21 Amá cristianos tí tamaksquín Dios caca̱lakalhámalh ama talakma̱xtú ixli ̱stacnicán. 15 cama̱kachakxí ̱tit



22 Pedro

la̱ta ixma̱ti ̱tumi ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni, ca̱huanipá: ―¡Tla̱n cama̱kachakxí ̱tit tú camá̱n ca̱huaniyá̱n huixín lacchixcuhuí ̱n xalac Israel! Huixín catzi ̱yá̱tit la̱ latáma̱lh namá chixcú Jesús xalac Nazaret, Dios ixlacsacni ̱t y má̱xqui ̱lh hua̱k ixli ̱tlihueke xlacata naca̱tlahuá laclanca ixtascújut y chuná ca̱li ̱ma̱lacahua̱ní ̱n la̱ kalhí ixli ̱tlihueke. 23 Dios maká̱n ixlaclhca̱ni ̱t tú ixama qui ̱taxtú huá li ̱mákxtakli cama̱lacapú̱tit nac ixpu̱ma̱paksi ̱ncán romanos y chuná tla̱n makní ̱tit nac culu̱s. 24 Pero ni ̱cxni lacpuhuántit xlacata ixpu̱china ca̱li ̱ní ̱n ni ̱ lá makatlájalh pues ixliaktutu chichiní a̱stá̱n lacastacuánalh porque Dios ixma̱xqui ̱ni ̱t ixli ̱tlihueke. 25 Calacapa̱stáctit la̱ rey David tzokli xlacata Ixpu̱chiná Cristo, chuné ta̱chihuí ̱nalh Dios: Cacxila la̱ quinta̱tla̱huán Quimpu̱chiná, cacxcatzí la̱ quimakta̱yá xlacata ni ̱tú naquima̱laktzanké. 26 Huá xlacata snu̱ n li ̱pa̱xahuá quinacú, y quisi ̱máka̱t cli ̱huán lacla̱n tachihuí ̱n xlacata naclakachixcuhuí. Pues ccatzí ma̱squi quimacni ama ní cama lacastacuanampará. 27 Porque ni ̱ pa̱t akxtakmakana quili ̱stacni nac ca̱li ̱ní ̱n, ni ̱ para pa̱t li ̱makxtaka napu̱chí ̱n ixmacni Minkahuasa tí macuanini ̱tán. 28 Huix quima̱si ̱nini ̱ta tijia ni ̱ma̱ tancs nacli ̱chá̱n nac akapú̱ n, xlacata nacli ̱pa̱xahuayá̱n acxni naclakcha̱ná̱n nac mimpa̱xtú̱ n huix Quimpu̱chiná.  





259

HECHOS 2

29 ’Li ̱ta̱camán,

¿ticu ixli ̱chihui ̱nama rey David? Xlá latáma̱lh, ni ̱lh y muju̱ca la̱ cati ̱hua chixcú y hua̱k aquín catzi ̱yá̱u ní taju̱ ma. 30 Li ̱ta̱camán, rey David ixli ̱chihui ̱nama cha̱tum ixli ̱talakapasni ni ̱ma̱ ixama lakahuán, ixama tanú ixlakapu̱ xoko ixpu̱ ma̱paksí ̱n, pues xlá na̱ profeta ixuani ̱t y Dios chú tancs ma̱lacnú̱ nilh. 31 Rey David maká̱n tili ̱lacahuá̱nalh xlacata Cristo tí ixama ca̱lakma̱xtuyá̱n ixama lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n, ni ̱ ixama tamakxtaka ixli ̱stacni nac ca̱li ̱ní ̱n, ni ̱ para ixmacni ixama pu̱chí ̱n nac tíyat. 32 ’Aquín cacxilhni ̱táu Jesús xastacnán y tla̱n cma̱luloká̱u xlacata Dios ma̱lacastacuáni ̱lh ca̱li ̱ní ̱n. 33 Acxni alh nac akapú̱ n ní ixama ta̱ma̱paksi ̱nán Ixti ̱cú, maklhtí ̱nalh hua̱k ixli ̱tlihueke y quinca̱ma̱lacnu̱ nín ixama quinca̱ma̱lakacha̱niyá̱n Espíritu Santo. Chí huixín acxilhni ̱tántit y kaxpatni ̱tántit la̱ quinca̱ma̱lakacha̱nini ̱tán ixli ̱tlihueke Espíritu Santo. 34 Ah, xacaktzonksuama cca̱huaniyá̱n, Dios ni ̱ ma̱lacnú̱ nilh rey David nata̱ma̱paksi ̱nán pues xlá na̱ huá: Quinti ̱cú Dios huánilh Quimpu̱chiná tí ixama quilakma̱xtú: “Catahuila nac quimpa̱xtú̱ n, 35 hasta xní nacca̱ma̱ktzuhuí hua̱k mienemigos xlacata natalakachixcuhui ̱yá̱n.” 36 ’Hua̱k huixín cristianos xalac Israel tí quila̱kaxmatma̱náu, aquit tancs cma̱luloka xlacata jaé chixcú Jesús tí huixín makní ̱tit nac culu̱s  











Dios li ̱lhca̱ni ̱t Quimpu̱chinacán nahuán tí naquinca̱lakma̱xtuyá̱n. 37 La̱ takaxmatko̱lh ixtachihui ̱n Pedro amá cristianos tzúculh tali ̱puhuán ixnacujcán tú ixtatlahuani ̱t y takalasquínilh Pedro y xa̱makapitzi apóstoles: ―Li ̱ta̱camán, ¿tucu quili ̱tlahuatcán? 38 Pedro ca̱kálhti ̱lh: ―Cakalhapalanítit Jesucristo tú ni ̱ tla̱n tlahuani ̱tántit ixlacati ̱n Dios y cha̱tunu cata̱kmúnulh nac ixtacuhui ̱ni Jesucristo xlacata nama̱tzanke̱naní ixtala̱kalhí ̱n y Dios nama̱xquí ixli ̱tlihueke Espíritu Santo. 39 Pues Jesús ma̱lácnu̱ lh Dios ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n ixli ̱tlihueke Espíritu Santo hua̱k huixín y mincamancán y na̱ chuná hua̱k cristianos xala cani ̱huá ca̱quilhtamacú tí ca̱tasaní Dios natali ̱pa̱huán. 40 Pedro lhu̱ hua ma̱s la̱ ca̱li ̱ta̱chihuí ̱nalh Jesús, na̱ ca̱lacspí ̱tnilh la̱ ixli ̱latama̱tcán. Ca̱huánilh ni ̱ catamakslihuékelh ixkasatcán amá ni ̱ lactla̱n cristianos xala ca̱quilhtamacú, para xli ̱ca̱na ixtacha̱mputún ixpa̱xtu̱ n Dios nac akapú̱ n.  







41 La̱

Ixlatama̱tcán tí xla̱huán tali ̱pá̱hualh Jesús

chihui ̱nanko̱lh Pedro, amá chichiní tali ̱pá̱hualh Jesús como cha̱tutu mi ̱lh cristianos y cha̱tunu cristianos tata̱kmúnulh. 42 Amá cristianos tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús ixtalakatí tama̱kantaxtí tú ixtama̱sí apóstoles, acxtum ixtalacchihui ̱nán tú ixtatlahuá, macxtum ixtakalhtahuakaní Dios, ixtama̱kpitzí ixtahuajcán.  

260

HECHOS 2​, ​3 43 Dios

ca̱ma̱tláhui ̱lh apóstoles lhu̱ hua laclanca tascújut y hua̱k cristianos ixtaca̱cní tú ixta̱cxila. 44 Jaé cristianos tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús ni ̱ ixtalactlancán, quilhpa̱xtum ixtara̱lakalhamán, ixtara̱makta̱yá acxni tú ixmaclacasquín cha̱tum cristiano. 45 Ni ̱ caj cha̱tum sta̱lh la̱ta tú ixkalhí, ixmacama̱stá xatumi ̱n xlacata nama̱kpitzicán y naca̱ma̱xqui ̱cán tí ixca̱tzanka̱ní ixtamaclacasquín. 46 Cha̱li cha̱lí ixtatamakstoka nac lanca pu̱siculan xalac Jerusalén ixtalakachixcuhuí Dios. A̱ stá̱n ixtatamakstoka nac aktum ákxtaka y aná li ̱pa̱xáu lakxtum ixtahua̱yán la̱ li ̱ta̱camán; ixtapa̱xcatcatzi ̱ní Dios tú ixtlahuani ̱t ixlacatacán. 47 Hua̱k cristianos xala amá ca̱chiquí ̱n ixtalakatí la̱ ti ̱tum ixtaya̱huani ̱t ixtalacapa̱stacnicán y ca̱li ̱tlá̱n ixtalama̱na, y Dios na̱ chuná cha̱li cha̱lí ixca̱lakxta̱palí ixkasatcán cristianos, ixtapaktanú amá cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús.  







3

Aksa̱nán cha̱tum chixcú tí ni ̱ lá ixtla̱huán

Maktum Pedro y Juan ixta̱ma̱na talakachixcuhui ̱nán nac lanca ixpu̱siculancan judíos xalac Jerusalén como a las tres de la tarde pues hua̱k cristianos tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús chú ixtali ̱smani ̱ni ̱t talakachixcuhui ̱nán. 2 Cha̱li cha̱lí ixtahuilá nac lacapuhui ̱lhta cha̱tum chixcú tí ni ̱ lá ixtla̱huán la̱ta tilakáhualh. Huí tí ixmín huilí nac puhui ̱lhta pu̱siculan huanicán la Hermosa xlacata naca̱maksquín limosna judíos tí  

ixtatanú. 3 Acxni cá̱cxilhli Pedro y Juan ixama tatanú nac pu̱siculan ca̱huánilh: ―Quila̱ma̱xquí ̱u actzu limosna. 4 Xlacán acs talacá̱nilh y Pedro kálhti ̱lh: ―Pu̱ la tla̱n quila̱laca̱cxilhui. 5 Xlá ixpuhuán ama̱ca ma̱xqui ̱cán tumi ̱n. 6 Pero Pedro tuncán huanipá: ―Aquit ni ̱ cli ̱mín tumi ̱n pero camá̱n ma̱xqui ̱yá̱n tú ma̱s ama macuaniyá̱n. ¡Ixli ̱tlihueke Jesucristo xalac Nazaret camakta̱yán y catlá̱huanti tuncán! 7-8 Amá chixcú scayaj catzanko̱lh y maklhcátzi ̱lh la̱ tzúculh tatlihueklha ixtujún ixcha̱xpá̱n. Tzáksalh ta̱yá; Pedro makachípalh, ¡chixx yá̱hualh y stucaj ta̱yachá la̱ta kósnalh. A̱ stá̱n tzúculh tla̱huán. Pedro y Juan tatánu̱ lh nac lanca pu̱siculan; xlá ca̱takókelh hasta ixkosnanti ̱lhá la̱ta ixpa̱xahuama, ixpa̱xcatcatzi ̱niti ̱lhá Dios la̱ ixma̱ksa̱ni ̱ni ̱t. 9 Hua̱k cristianos tí ixtatanu̱ ma̱na nac pu̱siculan acxni tá̱cxilhli amá chixcú talakápasli xlacata huá amá tí itsquihua̱yán. 10 Xlacán tajicuanko̱lh porque ni ̱ ixtacatzí tú ixqui ̱taxtunini ̱t amá chixcú tí ixtahuilá cha̱li cha̱lí nac lacapuhui ̱lhta la Hermosa.  













Pedro lacspi ̱ta tí ma̱ksá̱ni ̱lh amá chixcú

11 Amá

chixcú tí ixaksa̱nani ̱t ixca̱pakchipalí ̱n Pedro y Juan y ni ̱ ixca̱makxtakputún. Xlacán tácha̱lh lacatum ní huanicán Portal de Salomón y hua̱k cristianos táalh aná porque ixtacatzi ̱putún tú ixqui ̱taxtuni ̱t. 12 Pedro ni ̱  

261

HECHOS 3

makatzánka̱lh quilhtamacú y chuné tzúculh ca̱ta̱chihui ̱nán cristianos: ―Huixín lacchixcuhuí ̱n xalac Israel, ¿hua̱nchi ca̱maka̱klhayá̱n tú qui ̱taxtuni ̱t? Huixín quila̱ca̱cni ̱yá̱u la̱mpara aquín ckalhi ̱yá̱u li ̱tlihueke tú cli ̱ma̱ksa̱ní ̱u jaé chixcú tí ni ̱ lá ixtla̱huán. 13 Mili ̱catzi ̱tcán xlacata amá Dios tí tali ̱pa̱huani ̱t Abraham, Isaac, Jacob y hua̱k xalakmaká̱n quili ̱tlakapasnicán, ma̱xqui ̱ni ̱t Ixkahuasa ixpu̱táhui ̱lh nac ixpa̱xtú̱ n. Amá chixcú tí huixín ma̱lacapú̱tit nac pu̱ ma̱paksí ̱n y acxni Pilato ixmakxtakputún huixín ni ̱ ma̱tla̱ní ̱tit. 14 ¡Cacatzi tucu xlacata huixín ni ̱ ma̱tla̱ní ̱tit camakxtakca amá tla̱n chixcú tí tancs ixlama y cha̱ ma̱tla̱ní ̱tit camakxtakca cha̱tum makni ̱ná! 15 Chuná jaé makní ̱tit amá chixcú tí ixmacama̱xqui ̱cani ̱t hua̱k quili ̱stacnicán. Pero Dios ma̱lacastacuáni ̱lh ca̱li ̱ní ̱n y aquín tla̱n cma̱luloká̱u lama xastacnán Jesús. 16 Aquín cli ̱pa̱huani ̱táu Jesús ixli ̱hua̱k quintapuhua̱ncán y jaé chixcú ni ̱ma̱ lakapasá̱tit ni ̱ lá ixtla̱huán aksa̱nani ̱t porque cli ̱quilhani ̱táu ixli ̱tlihueke Jesús y chí huixín acxilhni ̱tántit la̱ ma̱ksá̱ni ̱lh. 17 ’Huixín y xanapuxcun judíos makní ̱tit Jesús pero ccatzí xlacata ni ̱cxni ma̱kachakxí ̱tit tú xlacata chú li ̱tlahuátit. 18 Dios ca̱maclacasquín huixín pues chuná ma̱kantáxti ̱lh la̱ ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh profetas ixama akxtakajnán Cristo tí ixama ma̱lakachá naca̱lakma̱xtú cristianos. 19 Chí tamaclacasquiní calakxta̱palí ̱tit milatama̱tcán ixlacati ̱n Dios y cali ̱pa̱huántit  













ixli ̱hua̱k minacujcán xlacata naca̱xapaniyá̱n mintala̱kalhi ̱ncán y naca̱makapa̱xahuayá̱n. 20 Pues naca̱lakacha̱niyá̱n Cristo tí naca̱lakma̱xtuyá̱n la̱ ixlaclhca̱ni ̱t milacatacán maká̱n quilhtamacú. 21 Pero chí amajcú latama̱pará Jesús nac akapú̱ n maka̱s quilhtamacú hasta nalacca̱xtlahuakó Dios tú laclhca̱ni ̱t pues xalakmaka̱n profetas chú tali ̱chihui ̱nani ̱t. 22 Aquit ni ̱ chu̱ta cchihui ̱nama, ca̱ksántit tú ca̱huánilh Moisés xalakmaka̱n quili ̱talakapasnicán: “Quimpu̱chinacán Dios quilácsacli nacca̱cpuxcuná̱n, pero ama cha̱n quilhtamacú juú nac quimpu̱ latama̱ncán ama lactaxtú tunu ma̱s tali ̱pa̱u tí ama ma̱xquí ixli ̱ma̱paksí ̱n. Cakaxpáttit tú naca̱huaniyá̱n 23 porque tí ni ̱ tlahuá tú li ̱ma̱paksi ̱nán ni ̱ ama li ̱pa̱xahuá tú naca̱ma̱xquí Dios ixcamán y hasta ama̱ca ma̱laksputucán.” 24 ’Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ¿hua̱nchi ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit tú qui ̱taxtuma jaé quilhtamacú? Samuel y xa̱makapitzi profetas hua̱k tali ̱chihui ̱nani ̱t tú acxilhma̱náu. 25 Dios ma̱lakácha̱lh profetas xlacata naca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n ixama ca̱ma̱lakacha̱niyá̱n cha̱tum tí naca̱lakma̱xtuyá̱n. Huixín namá judíos tí Dios ca̱li ̱chihuí ̱nalh acxni huánilh Abraham: “Hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú cama ca̱ma̱xquí quintalakalhamá̱n caj ixlacatacán mili ̱talakapasni xala a̱stá̱n.” 26 Dios ca̱ma̱lakacha̱nín Jesús Ixkahuasa pu̱ la huixín xalac Israel xlacata naca̱xapaniyá̱n mintala̱kalhi ̱ncán y naca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱pa̱xau latáma̱t.  













262

HECHOS 4

4

Pedro y Juan ca̱ma̱nu̱cán nac pu̱ la̱chi ̱n

1-2   La̱ta

istzamacán, Pedro y Juan talácspi ̱tli la̱ ama talacastacuanán ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n; ixtahuán xlacata Jesús ixtaxtunini ̱t ca̱li ̱ní ̱n ixlama xastacnán. Pero xanapuxcun curas y saduceos tali ̱sí ̱tzi ̱lh la̱ ixtachihui ̱nán; ixli ̱puntzú tatá̱chilh xapuxcu policía tí ixmaktakalhnán nac pu̱siculan, ca̱chipaca ixcha̱tuycán, 3 ca̱li ̱nca nac pu̱la̱chi ̱n, y como smalankaná ixuani ̱t aná talakaxkákalh amá tzisni. 4 Pero lhu̱ hua cristianos tí takáxmatli ixtachihui ̱ncan Pedro y Juan taca̱nájlalh y amá chichiní tali ̱pá̱hualh Jesús cha̱quitzis mi ̱lh cristianos huata lacchixcuhuí ̱n. 5 Ixli ̱cha̱lí nac Jerusalén tatamákstokli nac ixpu̱ ma̱paksi ̱ncán hua̱k xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n, xalactali ̱pa̱u ixli ̱talakapasnican xanapuxcun curas, xalactali ̱pa̱u lakko̱rutzi ̱n, ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos. 6 Aná ixtatanu̱ ma̱na Anás, lihua xako̱rutzi ̱n cura Caifás, Juan y Alejandro. 7 Xlacán tali ̱ma̱paksí ̱nalh caca̱li ̱minca Pedro y Juan xlacata naca̱ma̱kalhapali ̱cán. Acxni ca̱li ̱chinca ca̱kalasquinica: ―¿Tucu ca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán, y ticu ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán li ̱tlihueke nama̱ksa̱ni ̱yá̱tit jaé chixcú? 8 Pedro ni ̱ para tziná ixjicuán porque Espíritu Santo hua̱k ixma̱lacpuhua̱ní y ca̱kálhti ̱lh: ―Lactali ̱pa̱u ma̱paksi ̱naní ̱n y lakko̱lún tí quila̱ma̱kalhapali ̱ma̱náu, 9 ¿huixín catzi ̱putuná̱tit nicu liaksá̱nalh namá chixcú tí ni ̱ lá ixtla̱huán? 10 Pues tla̱n ni ̱ cjicuaná̱u  















cca̱huaniyá̱n nacmilacati ̱ncán y cani ̱hua pu̱ latama̱n xlacata jaé chixcú ma̱ksá̱ni ̱lh ixli ̱tlihueke Jesucristo namá chixcú xalac Nazaret ni ̱ma̱ huixín makní ̱tit nac culu̱s. Pero Dios ma̱lacastacuáni ̱lh y lama xastacnán, ¡huá ma̱ksá̱ni ̱lh jaé chixcú! 11 Nac Escrituras Dios huan xlacata Jesús huá namá chíhuix ni ̱ma̱ ixli ̱lhca̱ni ̱t nata̱yá nac ixcha̱stu̱ n chiqui la̱ cha̱ya xlacata aná natzinca̱snankó ákxtaka, pero huixín lakmakántit. 12 Huata Jesús tla̱n lakma̱xtunán; Dios ni ̱ ma̱lakacha̱ni ̱t tunu chixcú tí natali ̱pa̱huán y naca̱lakma̱xtú cristianos ca̱quilhtamacú. 13 Amá lacchixcuhuí ̱n ixtaca̱cní la̱ ixtachihui ̱nán Pedro y Juan porque xlacán ni ̱ ixtakalhtahuakani ̱t, ni ̱ para ixtaskalalani ̱t pero ti ̱tum ixtaya̱huá ixtalacapa̱stacnicán acxni ixtachihui ̱nán. Talacpúhualh xlacata Jesús ni ̱ chu̱ta ixmínit, pues xlacán tla̱n ixtama̱kachakxi ̱ni ̱t tú ixca̱ma̱si ̱nini ̱t. 14 Como aná ixyá amá chixcú tí ixaksa̱nani ̱t, yaj tacátzi ̱lh tú natakalhti ̱nán. 15 Mejor tali ̱ma̱paksí ̱nalh caca̱tamacxtuca Pedro y Juan y tzúculh tara̱kalasquiní entre xlacán: 16 ―¿Tucu ca̱t lahuaniyá̱u jaé lacchixcuhuí ̱n? Juú nac Jerusalén lacapala ta̱kahuani ̱ni ̱t tachihuí ̱n la̱ tama̱ksá̱ni ̱lh namá chixcú y aquín ni ̱ lá akskahuinaná̱u y huaná̱u xlacata ni ̱ ca̱na tú tatláhualh pues ¡nachu yá namá chixcú! 17 Ma̱x tú quili ̱tláhuatcán, caca̱maka̱klhahuí xlacata yaj catali ̱chihuí ̱nalh namá chixcú Jesús, porque para ni ̱ takaxmata tapala̱xlá ama ca̱qui ̱taxtuní.  













263

HECHOS 4

18 Ixli ̱puntzú

ca̱li ̱mimparaca Pedro y Juan ixlacati ̱ncán y tahuánilh tú ixtalacpuhuani ̱t y la̱ ixtalacchihui ̱nani ̱t. 19 Pero Pedro ca̱kálhti ̱lh: ―Quila̱huaníu, ¿ticu ckaxmatniyá̱u tú quinca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n nactlahuayá̱u, Dios o huixín? 20 Aquín ni ̱ lá cli ̱makxtaká̱u cli ̱chihui ̱naná̱u tú cacxilhui y ckaxmatui acxni xacta̱lapu̱layá̱u Jesús ca̱quilhtamacú. 21 Amá lacchixcuhuí ̱n takalhtí ̱nalh: ―Pues para ni ̱ tlahuayá̱tit tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n huixín mincuentajcán tú ca̱qui ̱taxtuniyá̱n a̱stá̱n. Pero ca̱makxtakca porque ni ̱ lanca tú ixtatlahuani ̱t y xa̱huá tajícualh porque cani ̱huá lhu̱ hua cristianos ixtapa̱xcatcatzi ̱nima̱na Dios la̱ ixma̱ksa̱ni ̱ni ̱t 22 amá chixcú tí ixkalhi ̱yá ti ̱puxum ca̱ta la̱ta ni ̱ lá ixtla̱huán.  







Hua̱k cristianos tamaksquín Dios li ̱camama

23 La̱

tatáxtulh nacpu̱ la̱chi ̱n Pedro y Juan talákalh xa̱makapitzi discípulos y tali ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh la̱ ixca̱kastacya̱huani ̱t amá xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n; 24 y aná tuncán chuné tzúculh takalhtahuakaní Dios: ―Lanca Quimpu̱chinacán Dios tí tlahuani ̱ta akapú̱ n, tíyat, pupunú y la̱ta tú anán, ¡quila̱kaxmatui! 25 Huix ma̱lakacha Espíritu Santo cama̱lacpuhuá̱ni ̱lh rey David catzokli ixkasatcan cristianos y xlá huá:  



¿Hua̱nchi tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios tata̱ra̱lacata̱quí Quimpu̱chinacán? ¡Pero ni ̱tú ca̱li ̱macuaní! 26 Nac ca̱quilhtamacú reyes tama̱lakxtúmi ̱lh ixtalacpuhua̱ncán xlacata natata̱ra̱lacata̱quí Ixpu̱chinacán y tata̱rá̱nicli Cristo tí xlá ma̱lakácha̱lh. 27 ’Quimpu̱chinacán Dios, xli ̱ca̱na chú qui ̱táxtulh juú nac Jerusalén pues tatalakxtúmi ̱lh rey Herodes, Poncio Pilato, lactali ̱pa̱u ma̱paksi ̱naní ̱n xala mákat y cristianos xalac Israel y acxtum tata̱ra̱lacatá̱qui ̱lh Minkahuasa Jesús tí huix ixlacsacni ̱ta namacuaniyá̱n cani ̱cxnihua quilhtamacú. 28 Xlacán ni ̱ tatatúhuajli tama̱kantáxti ̱lh tú ixlaclhca̱ni ̱ta ixama qui ̱taxtú. 29 Chí acxilhparani ̱ta la̱ quinca̱maka̱klhacani ̱tán. Cca̱maksquiná̱n caca̱ma̱xqui li ̱camama cha̱tunu tí tali ̱chihui ̱nán mintachihuí ̱n xlacata ni ̱cxni catatachókolh, 30 y caca̱ma̱xqui li ̱tlá̱n catatláhualh laclanca tascújut natama̱ksa̱ni ̱nán xlacata cati ̱huá nacatzí, tí li ̱pa̱huán Minkahuasa Jesús ma̱xquí ixli ̱tlihueke y chuná natalakachixcuhuí. 31 La̱ takalhtahuakako̱lh, amá chiqui ní ixtatanu̱ma̱na tatlánalh y ta̱cxcátzi ̱lh la̱ Dios ixca̱ma̱lakacha̱nini ̱t Espíritu Santo. A̱ stá̱n tatíyalh li ̱camama y ni ̱ ixtaquilhpuhuán tali ̱chihui ̱nán Dios ní tzamacán.  









Hua̱k cristianos tara̱li ̱makta̱yá tú takalhí

32 Hua̱k

cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús aktum ixtahuili ̱ni ̱t

264

HECHOS 4​, ​5 ixtalacapa̱stacnicán, la̱ta tú ixtakalhí ixtara̱ma̱kpitziní ixli ̱hua̱kcán, ixca̱ma̱xqui ̱cán tí ma̱s ixca̱tzanka̱ní tú natali ̱hua̱yán. 33 Apóstoles na̱ chuná tancs ixtama̱luloka, ixtalacspi ̱ta la̱ ixlacastacuanani ̱t Jesús ixlama xastacnán y lhu̱ hua ixtali ̱pa̱huán Jesús acxni ixtachihui ̱nán. 34 Dios ixca̱maktakalha porque acxtum la̱ li ̱ta̱caman ixtara̱li ̱cxila, ni ̱ cha̱tum tí ixlactlancán ma̱s kalhí. Cha̱ tí ixtakalhí ixca̱quihui ̱ncán, ixchiccán, ixtastá, 35 y xatumi ̱n ixtamacama̱xquí apóstoles xlacata xlacán natama̱kpitzi y natama̱xquí tú ixca̱tzanka̱ní cha̱tum cha̱tum; 36 y na̱ chuná tláhualh cha̱t um chixcú tí levita xuani ̱t y pu̱ la xlama nac Chipre ixuanicán José, xlacán ixtali ̱ma̱pa̱cuhuí Bernabé (jaé tacuhui ̱ní huamputún “tí ca̱ma̱camaja cristianos”). 37 Xlá ixkalhí aktum ca̱quihuí ̱n, pero sta̱lh y xatumi ̱n ca̱macamá̱xqui ̱lh apóstoles xlacata xlacán natama̱kpitzí.  









Cha̱tum chixcú stá ixca̱quihuí ̱n y acma̱xtú tumi ̱n

5

Cha̱tum chixcú huanicán Ananías ixta̱cha̱t ixuanicán Safira na̱ tásta̱lh ixca̱quihui ̱ncán. 2 Pero acxtum talacchihuí ̱nalh y ta̱cmá̱xtulh actzu tumi ̱n, y ni ̱ma̱ kalhtá̱xtulh tamacamá̱xqui ̱lh apóstoles y tahuánilh xlacata chú ixtali ̱sta̱ni ̱t. 3 Pedro acxcátzi ̱lh tú ixtatlahuani ̱t y huánilh Ananías: ―Ananías, ¿hua̱nchi li ̱mákxtakti camakatlaján ixtapuhua̱n tlajaná nac minacú? Huix li ̱cxilhni ̱ta para tla̱n akskahuiya Espíritu Santo  



porque ni ̱ katzí jaé tumi ̱n la̱ li ̱sta minca̱quihuí ̱n. 4 Ananías, ¿tucu lani? ¿A poco ni ̱ milá ixuani ̱t namá ca̱quihuí ̱n? Huix tla̱n ixquintila̱ma̱xquí ̱u la̱ lacasquina porque huix ixma̱paksi ̱ya mintumi ̱n. Ma̱x tilacpúhuanti aquín ama quila̱kskahuiyá̱u, pero ni ̱ chuná qui ̱taxtuni ̱t, ¡huix akskahuini ̱ta Dios! 5 La̱ kaxmatko̱lh ixtachihui ̱n Pedro, Ananías tama̱chá ca̱tiyatni, ¡uyu tuncán ni ̱lh! Hua̱k cristianos tí tá̱cxilhli y tacátzi ̱lh tú ixpa̱xtokni ̱t tajicuanko̱lh. 6 Makapitzi lakkahuasán tali ̱máksuitli aktum sábana xani ̱n Ananías xlacata nataán tamujú. 7 Pasá̱rlalh ma̱x aktutu hora acxni chilh ixta̱cha̱t, xlá ni ̱ ixcatzí tú ixqui ̱taxtuni ̱t. 8 Huá li ̱kalasquínilh Pedro: ―¿Huá jaé ixtapalh li ̱stá̱tit minca̱quihui ̱ncán la̱ quimá̱xqui ̱lh minta̱ko̱lú? ―Je, chuná cli ̱stá̱u ―kalhtí ̱nalh Safira. 9 Pedro kálhti ̱lh: ―¿Hua̱nchi li ̱cxílhtit para tla̱n naakskahuiyá̱tit Espíritu Santo? Xlá ni ̱ lá tí akskahuí, hua̱k acxcatzí. ¡Cá̱cxilhti, nachu tamín namá lakkahuasán tí taqui ̱múju̱ lh minta̱ko̱lú y na̱ pi ̱huá ama tali ̱ná̱n huix caj xlacata minta̱kskahuín! 10 Amá pusca̱t na̱ ¡pumm! tama̱chá ca̱tiyatni xaní ̱n y amá lakkahuasán tásacli y táalh tamujú lacatzú ní ixtamuju̱ ni ̱t ixta̱ko̱lú. 11 Hua̱k cristianos tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús acxni tacátzi ̱lh tú ixtapa̱xtokni ̱t Ananías y Safira ca̱maká̱klhalh tú ixta̱kspulani ̱t.  















265

HECHOS 5 Ixapóstoles Jesús tama̱ksa̱ní lhu̱ hua ta̱tatlaní ̱n

12 Apóstoles

ni ̱ ixtali ̱makxtaka tatamakstoka nac Portal de Salomón ní ixtali ̱chihui ̱nán Dios y lhu̱ hua tí ixtama̱ksa̱ní amá ca̱chiquí ̱n. 13 Ixtalama̱na tunu cristianos tí tze̱k ixtali ̱pa̱huán Jesús y ni ̱ ixta̱tamakstoka xa̱makapitzi ma̱squi ixtalakatí tú ixtatlahuá y la̱ ixtalama̱na. 14 Cha̱li cha̱lí ixtali ̱tahuacá lacchixcuhuí ̱n y lacchaján tí ixtali ̱pa̱huán Jesús. 15 Ni ̱ caj maktum ixca̱ma̱pi ̱cán ta̱tatlaní ̱n nac tijia ní ixama lacpasa̱rlá Pedro xlacata naca̱chipá ixma̱spíle̱k y nata̱ksa̱nán. 16 Na̱ ixtali ̱mín lhu̱ hua ta̱tatlaní ̱n y tí ixca̱makatlajani ̱t tlajaná amá cristianos tí ixtalama̱na lacatzú nac Jerusalén y hua̱k ixca̱ma̱ksa̱ni ̱cán.  







Pedro y Juan ca̱ma̱nu̱cán nac pu̱ la̱chi ̱n y Dios ca̱lakma̱xtú

17 Xapuxcu

ma̱paksi ̱na cura y saduceos ca̱makasí ̱tzi ̱lh tú ixtatlahuá apóstoles, 18 y como ni ̱ ixtama̱tla̱ní tali ̱ma̱paksí ̱nalh caca̱ma̱nu̱paraca nac pu̱ la̱chi ̱n Pedro y Juan. 19 Pero ca̱tzisní Dios ma̱lakácha̱lh cha̱tum ángel, xlá ma̱líqui ̱lh puhui ̱lhta y ca̱huánilh catatáxtulh; chuné ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh: 20 ―Capítit nac pu̱ siculan, ni ̱ cajicuántit cali ̱chihui ̱nántit namá tla̱n latáma̱t ni ̱ma̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán Jesús. 21 Xlacán takáxmatli tú ca̱huánilh amá ángel y chu̱ta tzisa táalh nac pu̱siculan tama̱kalhchihui ̱ní cristianos. Na̱ pi ̱huá amá chichiní xalacatzisa, lihua xapuxcu cura  







ca̱ma̱makstokko̱lh hua̱k lakko̱lún tí ixtata̱ma̱paksi ̱nán. Acxni pu̱tum tatahuilako̱lh tali ̱ma̱paksí ̱nalh caca̱li ̱minca Pedro y Juan xlacata naca̱ma̱kalhapali ̱cán. 22 Makapitzi policías táalh nac pu̱ la̱chi ̱n y como ni ̱tú ixtatanu̱ ma̱na tachi ̱ní ̱n lacapala táalh tahuaní amá lactali ̱pa̱u ma̱paksi ̱naní ̱n: 23 ―Ccha̱u nac pu̱ la̱chi ̱n, nac lacaquilhti ̱n ixtahuila̱na amá soldados tí ixtamaktakalhnama̱na, pero acxni cma̱liquí ̱u puhui ̱lhta ni ̱ cha̱tum tí ixtanu̱ ma. ¡Tuchi talánilh! 24 Amá lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n y xapuxcu policías a̱huata acs ixtara̱laca̱cxila. ¡Huitiyá ixtara̱kalasquiní nicu ixama qui ̱ta̱yá amá tú ixquilhtzucuni ̱t! 25 Chú ixtachihui ̱nama̱najcú acxni chilh cha̱tum chixcú y ca̱huánilh: ―Namá lacchixcuhuí ̱n ni ̱ma̱ ca̱ma̱nú̱tit nac pu̱ la̱chi ̱n, tama̱kalhchihui ̱nama̱na cristianos nac pu̱siculan. 26 Amá comandante lacapala ca̱tá̱alh ixpolicías ní ixtalaya̱na Pedro y Juan y ca̱li ̱tlá̱n ca̱chípalh porque ixtajicuán para natasi ̱tzí cristianos y naca̱ctahuacacán. 27 Acxni ca̱li ̱cha̱nca ixlacati ̱ncán amá ma̱paksi ̱naní ̱n, lihua xapuxcu cura ca̱huánilh: 28 ―Huixín kaxmatmakántit la̱ cca̱li ̱huanín yaj cali ̱chihui ̱nántit namá chixcú Jesús. ¿Hua̱nchi la̱tiyá li ̱chihui ̱nampa̱nántit juú nac Jerusalén? ¡La̱mpara caj lacasquiná̱tit caquinca̱li ̱ya̱huacán aquín cmakní ̱u! 29 Pedro kálhti ̱lh (ma̱squi xa̱makapitzi apóstoles na̱ ixtakalhpaktanú):  















HECHOS 5​, ​6

266

―Aquín ma̱s ckaxmatniyá̱u tú quinca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n Dios, ni ̱ huá tú quinca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n lacchixcuhuí ̱n. 30 Namá tali ̱pa̱u Dios tí tali ̱pa̱huani ̱t xalakmaka̱n quili ̱talakapasnicán, ma̱lacastacuáni ̱lh Jesús nac ca̱li ̱ní ̱n ma̱squi huixín makní ̱tit nac culu̱s. 31 Pi ̱huá namá Dios má̱xqui ̱lh hua̱k ixli ̱tlihueke Jesús xlacata natama̱paksi ̱nán la̱ cha̱tum rey tí tla̱n ca̱lakma̱xtú hua̱k cristianos xalac Israel para talakmakán tú ni ̱ tla̱n tatlahuani ̱t pues xlá naca̱ma̱tzanke̱naní hua̱k ixtala̱kalhi ̱ncán. 32 Aquín tla̱n cma̱luloká̱u xli ̱ca̱na chú qui ̱taxtú, xa̱huá Espíritu Santo tí ca̱ma̱xquí Dios amá cristianos tí tatlahuá ixtapáksi ̱t na̱ tla̱n ma̱luloka quintachihui ̱ncán.  





Ko̱rutzi ̱n Gamaliel ca̱maklhti ̱nán apóstoles

33 Amá

lacchixcuhuí ̱n li ̱cuánit tasí ̱tzi ̱lh y taláclhca̱lh mejor caca̱makni ̱ca apóstoles. 34 Pero cha̱tum skalala ko̱rutzi ̱n fariseo ixuanicán Gamaliel li ̱ma̱paksí ̱nalh caca̱ma̱xtuca puntzú amá apóstoles. Jaé ko̱lú ixma̱ccha̱ní talacapa̱stacni tancs ixchihui ̱nán, cati ̱huá ixkaxmata tú ixuán. 35 Xlá ca̱huánilh ixcompañeros: ―Lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n, tla̱n calacpuhuántit tú pa̱t ca̱tlahuaniyá̱tit jaé lacchixcuhuí ̱n. 36 Ca̱ksántit la̱ li ̱mini ̱táu nac quimpu̱latama̱ncán ni ̱ lhu̱ hua ca̱ta kalhí acxni tilactáxtulh amá chixcú ixuanicán Teudas. Xlá ixli ̱tanú lanca y skalala chixcú, tatakókelh ma̱x cha̱cu̱ta̱ti ciento cristianos. Pero acxni makni ̱ca  



tata̱kahuani ̱ko̱lh tí ixtatakoké y aná láksputli tú ixtalaclhca̱ni ̱t. 37 Ni ̱ ixli ̱maka̱s acxni ca̱tzokca cristianos tí natalakaxoko̱nán, lactaxtupá cha̱tum chixcú xalac Galilea ixuanicán Judas. Lhu̱ hua tata̱tá̱yalh, pero ni ̱ alh quilhtamacú makni ̱ca y aná qui ̱tá̱yalh ixtascújut. 38 Chí talactaxtuni ̱t jaé lacchixcuhuí ̱n, pero ¿hua̱nchi acchichijuaná̱u aquín? Para caj xlacán talaclhca̱ni ̱t tú tali ̱chihui ̱nán, ixacstu ama laksputa. 39 Tla̱n calacpuhuántit, ¡qué tal para Dios ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t jaé tascújut, huixín ni ̱ lá pa̱t ca̱ma̱chokoyá̱tit! ¡Ni ̱ tili ̱puhuaná̱tit a̱stá̱n caj xlacata ta̱ra̱lacata̱qui ̱yá̱tit Dios! 40 Xlacán tama̱t lá̱ni ̱lh tú ca̱huánilh Gamaliel; ca̱tasaniparaca apóstoles; ca̱maka̱klhaparaca ya̱cxni catali ̱chihuí ̱nalh Jesús; a̱stá̱n ca̱sti ̱mu̱snokca pero ca̱tamacxtuca. 41 La̱ tataxtuko̱lh nac pula̱chi ̱n xlacán ni ̱ ixtalakaputzati ̱lhá, ma̱s cha̱ ixtapa̱xahuati ̱lhá porque caj xlacata ixtali ̱pa̱huán Jesús ixca̱ma̱k xtakajni ̱cani ̱t. 42 Ma̱squi ixca̱li ̱huanicani ̱t catalakmákalh amá tú ixtalactanu̱ ni ̱t, xlacán la̱tiyá ixtali ̱chihui ̱nán Dios nac pu̱siculan y nac ixakxtakacan cristianos; ixtahuán xlacata Jesús huá tí ixma̱lakacha̱ni ̱t Dios naca̱lakma̱xtú cristianos.  













6

Judíos tara̱si ̱tzi ̱ní caj xlacata ixta̱cha̱tcán

Como cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús cha̱li cha̱lí ixtali ̱tahuacama̱na quilhtzúculh aktum tasi ̱tzi, judíos tí ixtachihui ̱nán griego tzúculh

267

HECHOS 6​, ​7

tatalacapú xlacata ixviudascán ni ̱ acxtum ixca̱ma̱xqui ̱cán tahuá cha̱liyá̱n la̱ ixca̱ma̱xqui ̱cán viudas tí ixtachihui ̱nán hebreo. 2 Amá cha̱cu̱t uy apóstoles tama̱makstokko̱lh cristianos y tahuánilh: ―Aquín ni ̱ lá cli ̱makxtaká̱u cli ̱chihui ̱naná̱u ixtachihui ̱n Dios caj xlacata nacma̱kpitziyá̱u tahuá cha̱li cha̱lí. 3 Pero huí tú tla̱n tlahuayá̱tit, caputzátit cha̱tujún lakskalala lacchixcuhuí ̱n tí tancs talama̱na y taputzá caca̱maktá̱yalh Espíritu Santo, xlacata xlacán nata̱cpuxcún tama̱kpitzí tahuá, 4 y chuná aquín tla̱n ti ̱tum nacta̱yayá̱u cli ̱chihui ̱naná̱u ixtapaksi ̱t Dios y cca̱li ̱kalhtahuakayá̱u cristianos. 5 Hua̱k tama̱t lá̱ni ̱lh tú tama̱lácnu̱lh y talácsacli jaé lacchixcuhuí ̱n: xla̱huán Esteban (jaé chixcú tancs ixlama ixputzá camaktá̱yalh Espíritu Santo nac ixlatáma̱t), Felipe, Prócoro, Nicanor, Timón, Parmenas y Nicolás xalac Antioquía (jaé chixcú ni ̱ judío ixuani ̱t pero ixli ̱pa̱huani ̱t Dios y Jesús). 6 Hua̱k tatalacatzúhui ̱lh ixlacati ̱ncan apóstoles; xlacán tali ̱kalhtahuákalh amá lacchixcuhuí ̱n y taliáclhitli ixmacancán. 7 Ixtachihui ̱n Dios ma̱s y ma̱s ixca̱lakchá̱n cristianos nac Jerusalén hasta makapitzi curas na̱ tali ̱pá̱hualh Jesús.  











Esteban liakskahuinancán y ma̱nu̱cán nac pu̱ la̱chi ̱n

8 Como

Dios ixma̱xqui ̱ni ̱t Esteban ixli ̱tlihueke Espíritu Santo tla̱n ixca̱tlahuá laclanca

tascújut y lhu̱ hua cristianos ixca̱ma̱ksa̱ní. 9 Maktum ca̱ta̱tánokli makapitzi cristianos tí ixtaán nac aktum sinagoga ixli ̱tapa̱cuhuá “Esclavos Libertados”. Xlacán tzúculh tata̱ra̱huaní Esteban; na̱ tapaktánu̱ lh makapitzi judíos xalac Cirene, Alejandría, Cilica y Asia. 10 Pero ni ̱ cha̱tum tí akstíḻ i ̱lh ixtalacapa̱stacni porque hua̱k Espíritu Santo ixma̱xquí ixli ̱skalala la̱ naca̱kalhtí. 11 Xlacán ni ̱ tama̱tlá̱ni ̱lh la̱ ca̱makatlájalh Esteban y taxokónilh makapitzi lacchixcuhuí ̱n cataliakskahuínalh y xlacán tzúculh ta̱ktasá: ―Namá chixcú li ̱kalhkama̱nán tú má̱si ̱lh Moisés y li ̱chiyama Dios. 12 Hua̱k cristianos taca̱nájlalh la̱ ixliakskahuinancán Esteban; ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos y xanapuxcun lakko̱lún tachípalh y táli ̱n nac ixlacati ̱ncán ma̱paksi ̱naní ̱n. 13 Amá lacchixcuhuí ̱n tí ixca̱xokonicani ̱t nata̱kskahuinán tzucupá tali ̱ya̱huá xlacata Esteban ixli ̱kalhkama̱nán ixley Moisés y ixpu̱siculan Dios; ixtahuán: 14 ―Namá chixcú huan xlacata Jesús xalac Nazaret ama lactlahuakó jaé pu̱siculan; na̱ huan xlacata ama ma̱ke̱nú tú li ̱ma̱paksí ̱nalh Moisés. 15 Amá lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n tí ixtama̱kalhapali ̱ma̱na Esteban acs talacá̱nilh y caj la̱ catalakachiyá̱nalh tá̱cxilhli la̱ ixlacán Esteban ixlakaskoy la̱ xla cha̱tum ángel.  













7

Esteban lacspi ̱ta la̱ ca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t Dios

Xapuxcu cura kalasquínilh Esteban:

268

HECHOS 7 ―¿Xli ̱ca̱na tú tali ̱ya̱huamá̱n jaé lacchixcuhuí ̱n? 2 Esteban chuné tzúculh ca̱ta̱chihui ̱nán: ―Quili ̱ta̱camán y lakko̱lún tí quila̱kaxmatma̱náu, tla̱n cama̱kachakxí ̱tit tú cama ca̱huaniyá̱n. Quili ̱talakapasnicán Abraham ixlama nac Mesopotamia, ixpu̱latama̱ncán amá cristianos tí ca̱li ̱ma̱pa̱cuhui ̱cán caldeos, acxni lanca Quimpu̱chinacán Dios tasí ̱nilh, 3 y huánilh caakxtakmákalh la̱ta tú kalhí hasta ixli ̱talakapasni, porque ixama ma̱si ̱ní aktum sa̱sti pu̱latama̱n. 4 Abraham táxtulh nac Mesopotamia y Dios lí ̱milh nac ca̱chiquí ̱n Harán, ixli ̱tapaksí pu̱latama̱n Siria. Juú latáma̱lh hasta acxni ni ̱lh ixti ̱cú. A̱ stá̱n Dios li ̱lh pakán nac Canaán juú ní lama̱náu aquín. 5 Pero amá quilhtamacú Dios ni ̱ li ̱mákxtakli cakálhi ̱lh ca̱na actzu ixca̱quihuí ̱n tú nama̱paksí, huata ma̱lacnú̱ nilh xlacata ixcamán ixama tama̱paksí jaé pu̱latama̱n acxni xlá naní, y Abraham ni ̱ naj ixkalhí ni ̱ para cha̱tum ixkahuasa. 6 Dios na̱ huánilh Abraham xlacata ixcamán ixama ca̱li ̱ncán la̱ tachí ̱n nac aktum mákat pu̱latama̱n y aná ixama ca̱ma̱k xtakajni ̱cán akta̱ti ciento ca̱ta. 7 Pero huánilh xlacata ixama ca̱ma̱xoko̱ní amá cristianos tú ixama tatlahuá, y tancs ma̱lacnú̱ nilh xlacata amá judíos tí ixca̱lacsacni ̱t ixama tataspitpará nac Canaán ana ní natalakachixcuhuí cani ̱cxnihuá. 8 Como Dios ni ̱ ixlacasquín tí naaktzonksuá tú  













ixma̱lacnu̱ ni ̱t, li ̱ma̱paksí ̱nalh caca̱circuncidartlahuaca hua̱k lactzu camán judíos tí natalakahuán a̱stá̱n. Chuná jaé acxni lakáhualh ixkahuasa Abraham Isaac circuncidartláhualh; xlá a̱stá̱n na̱ chuná tláhualh ixkahuasa tí ixuanicán Jacob, y Jacob na̱ chuná ca̱tláhualh cha̱cu̱tuy ixlakkahuasán. Jaé lacchixcuhuí ̱n tama̱lacatzúqui ̱lh pu̱cu̱tuy cristianos tí talama̱na nac Israel. José li ̱lhca̱cán ma̱paksi ̱ná nac Egipto 9 ’Xapaksta̱n

ixta̱camancán ixuanicán José. Snu̱ n akskalala ixuani ̱t y como hua̱k ixtalakcatzaní ixli ̱skalala, mejor tásta̱lh ixnata̱camán la̱ cha̱tum tachí ̱n y li ̱ncán nac Egipto. Pero Dios siempre maktákalhli José, 10 hasta Faraón rey xalac Egipto lakáti ̱lh ixli ̱skalala y li ̱ma̱pa̱cúhui ̱lh ma̱paksi ̱ná xalac Egipto, na̱ macamá̱xqui ̱lh cacuentájnilh la̱ta tú ixkalhí nac ixchic. 11 ’Huá jaé quilhtamacú acxni milh tatzíncsnit juú nac Canaán y nac Egipto; quili ̱talakapasnicán yaj ixtacatzí tú natahuá. 12 Y como ixlamajcú ko̱rutzi ̱n Jacob, acxni li ̱ta̱chihui ̱nanca ixuí trigo nac Egipto, ca̱ma̱lakácha̱lh ixlakkahuasán nataán tasquín trigo. 13 Xlacán ni ̱ ixtacatzí para ma̱paksi ̱ná ixta̱camcán ixuani ̱t tí ixtasta̱ni ̱t, pero xlá ca̱lakápasli y acxni táalh ixli ̱maktuy ca̱huánilh tú ixqui ̱taxtuni ̱t y Faraón rey xalac Egipto cátzi ̱lh la̱ ixli ̱mini ̱tanchá José. 14 José ma̱tiyí ̱nalh ixti ̱cú Jacob y hua̱k ixli ̱talakapasni y chuná jaé  









269

HECHOS 7

tácha̱lh nac Egipto setenta y cinco cristianos ixli ̱hua̱kcán. 15 Táalh quilhtamacú y juú nac Egipto ni ̱lh Jacob. Ixlakkahuasán o sea quili ̱talakapasnicán, na̱ tzúculh tani ̱ti ̱lhá. 16 Pero ixca̱li ̱ncán nac Siquem xlacata naca̱muju̱cán nac ca̱quihuí ̱n ni ̱ma̱ ixca̱maktama̱huani ̱t Abraham ixlakkahuasan Hamor.  



Lakahuán Moisés tí ca̱cpuxcún judíos catatzá̱lalh

17 ’Dios

ixamajá ma̱kantaxtí la̱ tima̱lacnú̱ nilh Abraham ama ca̱ma̱xtú amá pu̱ latama̱n ní chu̱ta ixca̱ma̱scujucán ixcamán, porque la̱ta ixtaliani ̱t quilhtamacú snu̱ n ixtalhu̱ huani ̱t judíos nac Egipto. 18 Entonces tzúculh ma̱paksi ̱nán cha̱tum rey nac Egipto tí ni ̱ xcatzi ̱ni ̱t la̱ ixca̱makta̱yani ̱t José. 19 Xlá ni ̱ ixca̱cxilhputún quili ̱talakapasnicán y la̱ta ixca̱si ̱tzi ̱ní li ̱ma̱paksí ̱nalh cata̱k xtakmákalh itskatacán cani ̱huá xlacata ni ̱ catástacli. 20 ’Chuná jaé ixqui ̱taxtuma nac Egipto acxni lakáhualh cha̱tum actzu skata ixuanicán Moisés. Ixnati ̱cún tamá̱tze̱kli aktutu papá, 21 pero como ixtajicuán para naca̱catzi ̱nicán na̱ ta̱k xtakmákalh itskatacán. Pero Dios ixmaktakalhni ̱t jaé skata porque táka̱sli istzuma̱t rey xalac Egipto y makástacli la̱ lihua ixkahuasa. 22 Huá xlacata Moisés skalálalh y catzi ̱niko̱lh tú ixtacatzí egipcios; lhu̱ hua tú tla̱n ixtlahuá, ixli ̱pa̱huancán acxni ixchihui ̱nán. 23 Acxni ma̱spútulh Moisés cuarenta años ca̱lakpaxiá̱lhnalh ixli ̱talakapasni judíos tí  











ixtalakahuani ̱t nac Egipto. 24 Aná ácxilhli la̱ cha̱tum chixcú xalac Egipto ixma̱k xtakajni ̱ma̱ cha̱tum judío; xlá ni ̱ lá tá̱lalh y mákni ̱lh amá egipcio. 25 Moisés ixpuhuán: “Tla̱n la̱ cmákni ̱lh porque quili ̱talakapasni ama tama̱kachakxí xlacata Dios quili ̱lhca̱ni ̱t nacca̱tamacxtú jaé pu̱ latama̱n.” Pero xlacán ni ̱tú tama̱kachákxi ̱lh, 26 porque ixli ̱cha̱lí acxni ca̱cxilhpá tara̱nicma̱na cha̱tuy judíos, xlá ca̱la̱ma̱makxtakapútulh y ca̱huánilh: “Huixín li ̱ta̱camán, ¿hua̱nchi la̱nicá̱tit? ¡Ni ̱ tla̱n tú tlahuapa̱nántit!” 27 Pero tí ma̱s xatlihueke ixmakatlajani ̱t xa̱cha̱tum kálhti ̱lh: 28 “¿Ticu tasanini ̱tán naquila̱huaniyá̱u tú quili ̱tlahuatcán? ¿Huix juez o ma̱paksi ̱ná? O ¿puhuana na̱ pa̱t quimakni ̱ya la̱ makni ko̱tán cha̱tum egipcio?” 29 Moisés jícualh y tzá̱lalh nac aktum pu̱ latama̱n huanicán Madián; juú latáma̱lh la̱ tí caj makcha̱ni ̱t; pero tamakáxtokli y ca̱kálhi ̱lh cha̱tuy ixcamán.  











Moisés ca̱ta̱taxtú judíos nac Egipto 30 ’Moisés

ixkalhí ochenta años acxni ixlapu̱ lá nac desierto lacatzú nac Monte de Sinaí. Aná ácxilhli katum quihui lhcuta̱yama y nac ixíta̱t lhcúya̱t tási ̱lh cha̱tum ángel. 31 Xlá ma̱lacatzúhui ̱lh xlacata tla̱n naca̱cní tú ixtasi ̱ma; pero acxni tuncán káxmatli jaé tachihuí ̱n: 32 “Aquit Dios tí tali ̱pa̱huani ̱t mili ̱talakapasni Abraham, Isaac y Jacob.” Moisés jicuanko̱lh acxni káxmatli amá tachihuí ̱n, a̱huata quilhpu̱taj tá̱yalh. 33 Pero Dios huanipá: “Cama̱xtu mintatu̱ nu  





270

HECHOS 7 porque jaé tíyat ni ̱ma̱ lácya̱t aquit cma̱tunujni ̱t quilacata. 34 Chí cmini ̱t ca̱lakma̱xtú quincamán tí cca̱lacsacni ̱t y huix camá̱n ma̱lakacha̱yá̱n nac Egipto naca̱tamacxtuya, porque cca̱cxilhni ̱t la̱ talakaputzá y cca̱kaxmatni ̱t la̱ tahuantlija acxni ta̱k xtakajnán.” 35 ’Moisés táspitli nac Egipto porque Dios li ̱ma̱páksi ̱lh caca̱cpúxculh y caca̱tamácxtulh ixcamán tí ixca̱li ̱ncani ̱t nac Egipto ma̱squi xlacán ixtalakmakani ̱t pues ixtahuanini ̱t: “¿Ticu tasanini ̱tán naquila̱huaniyá̱u tú quili ̱tlahuatcán? ¿Huix juez o ma̱paksi ̱ná?” Dios ma̱lakácha̱lh amá ángel tí ta̱chihuí ̱nalh Moisés. 36 Ca̱maktá̱yalh xlacata naca̱cpuxcún judíos catatzá̱lalh nac Egipto, y chuná tla̱n tapuntzá̱lalh amá pupunú Mar Rojo, ti ̱puxum ca̱ta ca̱ta̱latapú̱ li ̱lh ana ní ni ̱tí ixtalama̱na nac desierto xalakmaka̱n quili ̱talakapasnicán, y lhu̱ hua laclanca tascújut ca̱tláhualh tú ca̱li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh xlacata natacatzí hua̱k Dios ixli ̱ma̱paksi ̱ni ̱t tú ixtlahuá. 37 Pi ̱huá jaé Moisés ca̱huánilh judíos tí ixtatakokeni ̱t: “Dios ama ca̱ma̱lakacha̱niyá̱n cha̱tum profeta la̱ aquit. Xlá ama ca̱lakma̱xtú mili ̱talakapasnicán tí natalakahuán a̱stá̱n y aná nac mimpu̱latama̱ncán ama lactaxtú. Cakaxpáttit tú naca̱huaniyá̱n.” 38 Acxni ixca̱ta̱lapu̱ lá quili ̱talakapasnicán nac desierto, amá ángel tí ta̱chihuí ̱nalh Moisés nac Monte de Sinaí na̱ macamá̱xqui ̱lh hua̱k ixtapaksi ̱t Dios la̱ ixli ̱latama̱tcán judíos tí ixca̱tamacxtuni ̱t nac Egipto.

Xalakmaka̱n judíos talakachixcuhuí pu̱ laktumi ̱n











39 ’Pero

ni ̱ hua̱k judíos takáxmatli y tama̱tlá̱ni ̱lh tú ca̱ma̱lacnú̱nilh Moisés, y lhu̱hua ixtaspitputumpará nac Egipto ní ixtataxtuni ̱t. 40 Huá tali ̱huánilh Aarón: “Aquín ctaspitputumparayá̱u nac Egipto. Quila̱tlahuaníu aktum pu̱laktumi ̱n tí naquinca̱maktakalhá̱n y naquinca̱pu̱laniyá̱n porque namá Moisés tí quinca̱tamacxtún nac Egipto aktzanka̱ni ̱t.” 41 Aarón ma̱tlá̱ni ̱lh y hua̱k tamaktláhualh tantum pu̱laktumi ̱n becerro. A̱ stá̱n tamákni ̱lh quitzistancaní ̱n xlacata natali ̱lakachixcuhuí. ¡Hua̱k ixtali ̱pa̱xahuá tú ixtatlahuani ̱t! 42 Dios ni ̱ lakáti ̱lh y ca̱kxtakmákalh; ca̱li ̱mákxtakli catalakachixcúhui ̱lh tú ixtalacasquín, chichiní, papá y makapitzi stacu. Profeta Amós tzokli nac ixlibro la̱ ca̱li ̱chihuí ̱nalh Dios jaé cristianos: Ti ̱puxum ca̱ta latapu̱ lí ̱tit nac desierto. ¿Nicu makli ̱t makní ̱tit quitzistancaní ̱n xlacata naquila̱li ̱lakachixcuhui ̱yá̱u? 43 ¡Ni ̱cxni! Pero huixín ca̱tlahuátit pu̱ laktumi ̱n tí naca̱cucayá̱tit. Ca̱lakachixcuhuí ̱tit pu̱ laktumi ̱n ni ̱ma̱ ca̱tlahuátit y ni ̱ tastacnán ca̱cucátit: Dios Moloc, itstacu Renfán y lhu̱ hua ma̱s. Huá xlacata cama ca̱macama̱sta̱yá̱n la̱ tachí ̱n nac aktum pu̱latama̱n huanicán Babilonia.  





Salomón tlahuaní ixpu̱ siculan Dios 44 ’Amá

xalakmaka̱n quili ̱talakapasnicán acxni

271

HECHOS 7

ixtalapu̱lá cani ̱huá nac desierto, cha̱tum ángel lacspí ̱tnilh Moisés la̱ ixlacasquín catláhualh aktum ixpu̱lakachixcuhui ̱n Dios huanicán tabernáculo; amá la̱ pu̱siculan ni ̱ma̱ lacapala tla̱n ixma̱lakxtucán, ixli ̱ncán cani ̱huá. Aná jaé ixca̱ma̱qui ̱cán chíhuix ní ixca̱tzokcani ̱t ixtapaksi ̱t Dios ni ̱ma̱ ixma̱xqui ̱ni ̱t Moisés. 45 Cha̱lh quilhtamacú acxni judíos tata̱rá̱nicli cristianos xala a̱lacatunu pu̱ latama̱n, y la̱ta ní ixtatlajá chú ixtalí ̱n amá tabernáculo. Ixca̱cpuxcún Josué y chuná jaé amá pu̱ lakachixcuhui ̱n tamaklhti ̱nantíḻ halh la̱ herencia pu̱tunu talacstacni xalakmaka̱n quili ̱talakapasnicán hasta acxni David ca̱cpúxculh judíos. 46 Dios ma̱tlá̱ni ̱lh ixlatama̱t David y xlá máksquilh li ̱tlá̱n para ixlacasquín catlahuánilh aktum pu̱siculan ní lacatum nalakachixcuhui ̱cán Dios tí ixli ̱pa̱huani ̱t ixli ̱talakapasnicán Jacob. 47 Rey David láclhca̱lh jaé talacapa̱stacni pero huá ixkahuasa Salomón xli ̱ca̱na tí tlahuánilh ixpu̱siculan Dios. 48 Ma̱squi lanca Quimpu̱chinacán Dios ni ̱ lacatum tanu̱ ma nac aktum pu̱siculan porque cha̱tum profeta ma̱lacpuhuá̱ni ̱lh caca̱huánilh cristianos la̱ ixlacpuhuán ixlacatacán: 49 ¿Tucu yá chiqui ama quila̱tlahuaniyá̱u? ¿A poco ni ̱ aquit ctlahuani ̱t la̱ta tú anán ca̱quilhtamacú? 50 ¿Ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata akapú̱ n quimpu̱táhui ̱lh y nac tíyat ca̱quilhtamacú cca̱ya̱huani ̱t quintujún?  







¿Tucu yá quimpu̱jaxni ama quila̱tlahuaniyá̱u huixín lacchixcuhuí ̱n? La̱ chihui ̱nanko̱lh Esteban li ̱makni ̱cán chíhuix

51 Esteban

ni ̱ ca̱li ̱quilhpúhualh amá tí ixtama̱kalhapali ̱ma̱na, y ca̱huánilh: ―¿Tucu ca̱li ̱macuaniyá̱n mintake̱ncán y minacujcán laktakalhi ̱n lacchixcuhuí ̱n? Huixín li ̱tamakxtaká̱tit la̱ namá cristianos tí ni ̱ talakapasa Dios porque ni ̱ kaxpatá̱tit. Pues siempre ta̱ra̱lacata̱qui ̱yá̱tit ixli ̱tlihueke Espíritu Santo tí ma̱lakachá Dios nali ̱chihui ̱nán ixtalakalhamá̱n. Huixín tantum lhkamani ̱tántit ixkasatcan minti ̱cucán. 52 Xlacán tapu̱tlákalh hua̱k profetas tí ca̱ma̱lakácha̱lh Dios natali ̱chihui ̱nán Cristo tí ixama ca̱lakma̱xtuyá̱n. Y huixín, ¿tucu tlahuanítit Jesús tí ixlacsacni ̱t Dios? ¡Liakskahuinántit y makní ̱tit! 53 Dios ca̱ma̱lakacha̱nín ángeles xlacata naca̱huaniyá̱n hua̱k ixtapáksi ̱t, pero huixín kaxpatmakaná̱tit ixtachihuí ̱n. 54 ―¡Acs cata̱ya, chixcú! ― takalhpaktánu̱lh amá lacchixcuhuí ̱n acxni takáxmatli tú ixca̱li ̱ya̱huama Esteban, hasta ixtatatlaná la̱ta tasi ̱tzí. 55 Pero Espíritu Santo ixakchipanini ̱t ixtalacapa̱stacni Esteban. Talacayá̱hualh ta̱lhmá̱n y ácxilhli ixli ̱lanca Dios nac akapú̱ n y Jesús ixuí nac ixpa̱xtú̱ n. 56 Esteban ca̱huánilh amá lacchixcuhuí ̱n: ―¡Chí cacxilhma la̱ lacquí akapú̱ n y Jesús Xatalacsacni Chixcú huí nac ixpa̱xtu̱ n Quimpu̱chinacán Dios!  









272

HECHOS 7​, ​8 57 Aná

qui ̱tá̱yalh chihui ̱nán Esteban porque amá lacchixcuhuí ̱n pu̱tum ta̱ctahuácalh la̱ catachíyalh xlacata natama̱quilhacslí y yaj natakxmata. 58 Amá ma̱paksi ̱naní ̱n táli ̱lh Esteban nac quilhapa̱n ca̱chiquí ̱n; aná tatalákxtulh xala ixkalhni ixlhaka̱tcán y ca̱maktakálhnilh cha̱tum kahuasa ixuanicán Saulo. A̱ stá̱n jaé lacchixcuhuí ̱n tí ixtapuhuán ixkalhchiya̱nani ̱t Esteban tzúculh tasaca chíhuix y tali ̱ma̱xquí xlacata natamakní. 59 Ixmacni Esteban huata ixtali ̱macahuán amá chíhuix pero xlá chuné kalhtahuakánilh Dios: ―Quimpu̱chiná Jesús, lakama̱chá̱n quili ̱stacni. ¡Camaklhtí ̱nanti! 60 Acxni tuncán tzokostaj tama̱chá ca̱tiyatni y aktásalh: ―¡Quimpu̱chiná Dios, caca̱ma̱tzanke̱nani tú quintatlahuánilh jaé lacchixcuhuí ̱n! Acxni tuncán ni ̱ko̱lh Esteban.  





Ca̱pu̱tlakacán tí tali ̱pa̱huán Jesús

8

1-2   Amá

kahuasa Saulo ixlakatí la̱ ixmakni ̱cani ̱t Esteban. A̱ stá̱n makapitzi judíos tí tla̱n ixtacatzí, tásacli Esteban y tamúju̱ lh la̱ ixmini ̱ní. Snu̱ n ixtali ̱lakaputzá, ixtalaktasá la̱ ixma̱k xtakajni ̱cani ̱t. La̱ta amá quilhtamacú tzucuca ca̱pu̱tlakacán tí ixtali ̱pa̱huán Jesús. Hua̱k tzúculh tatza̱lá a̱lacatunu pu̱latama̱n; makapitzi táalh nac Judea y nac Samaria y a̱huata apóstoles tatamákxtakli nac Jerusalén. 3 Tí lihua ixca̱pu̱tlaká amá tí ixtali ̱pa̱huán Jesús huá amá kahuasa Saulo; ¡ni ̱ ixca̱cxilhputún!  

Ni ̱ caj maktum tánu̱ lh nac ixakxtakacán, ixca̱xuataxtú lacchixcuhuí ̱n y lacchaján, ixca̱ma̱nú nac pu̱ la̱chi ̱n. 4 Pero amá cristianos tí tatzá̱lalh a̱lacatunu pu̱ latama̱n la̱ta ní ixtachá̱n ixtali ̱chihui ̱nán la̱ Jesús ixma̱tzanke̱nán tala̱kalhí ̱n. 5 Chuná jaé amá chixcú Felipe cha̱lh nac aktum actzú ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ ixli ̱tapaksí Samaria y aná tzúculh li ̱chihui ̱nán Jesús. 6 Lhu̱ hua cristianos ixtatamakstoka, ixtalakatí takaxmata la̱ ixchihui ̱nán, pero ni ̱ caj maktum ca̱li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh laclanca ixtascújut Dios. 7 Porque ixca̱ma̱ksa̱ní tí ixca̱ctanu̱ ma tlajaná y acxni ixtataxtú jaé tlajananí ̱n ixta̱ktasá la̱ catachíyalh. Na̱ ixca̱ma̱ksa̱ní tí ni ̱ lá ixtatla̱huán o ixtalaclu̱ nchu̱ ni ̱t. 8 Amá nac ca̱chiquí ̱n ni ̱ ixuí cha̱tum cristiano tí ni ̱ ixli ̱pa̱xahuá la̱ta tú ixtlahuá Felipe.  









Cha̱tum brujo tama̱huaputún ixli ̱tlihueke Espíritu Santo

9 Amá

nac ca̱chiquí ̱n ixlama cha̱tum brujo ixuanicán Simón. Xlá ixca̱kskahuini ̱t lhu̱ hua cristianos nac Samaria y xa̱huá ixli ̱tanú lanca chixcú tí tla̱n ixca̱tlahuá laclanca tascújut. 10 Huá xlacata hua̱k cristianos ixtali ̱pa̱huán hasta ixtahuán xlacata amá chixcú ma̱x Dios ixma̱lakacha̱ni ̱t. 11 Maka̱s quilhtamacú amá cristianos xalac Samaria ixtakaxmatni ̱t tú ixca̱huaní Simón. 12 Pero acxni tzúculh takaxmata Felipe la̱ ixli ̱chihui ̱nán Dios ixma̱lakacha̱ni ̱t Ixkahuasa Jesucristo, tali ̱pa̱hualh y lhu̱ hua  





273

HECHOS 8

tata̱kmúnulh la̱ lacchixcuhuí ̱n y la̱ lacchaján. 13 Hasta Simón na̱ ca̱nájlalh y ta̱kmúnulh, y la̱ta amá quilhtamacú tzúculh takoké Felipe xlacata naacxila la̱ ixca̱tlahuá ixtascújut pues xlá lhu̱ hua tí ixca̱ma̱ksa̱ní. 14 Nac Jerusalén ní ixtatamakxtakni ̱t cha̱cu̱tuy apóstoles, acxni tacátzi ̱lh xlacata cristianos xalac Samaria na̱ ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús, tama̱lakácha̱lh Pedro y Juan xlacata ma̱s natalacspi ̱ta ixtachihui ̱n Dios. 15 Acxni tácha̱lh nac Samaria tzúculh tali ̱kalhtahuaká ixlacati ̱n Dios amá cristianos tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús nac Samaria xlacata natamaklhti ̱nán ixli ̱tlihueke Espíritu Santo. 16 Porque xlacán ni ̱ ixtamaklhti ̱nani ̱t ixli ̱tlihueke Espíritu Santo huata ixtata̱kmununi ̱t nac ixtacuhui ̱ní Jesucristo. 17 A̱ stá̱n Pedro y Juan taliáclhitli ixmacancán cha̱tunu cristianos tí ixtata̱kmununi ̱t y hua̱k tamaklhtí ̱nalh ixli ̱tlihueke Espíritu Santo. 18 Amá brujo Simón ácxilhli la̱ cristianos tamaklhtí ̱nalh Espíritu Santo acxni taliáclhitli ixmacancan apóstoles. 19 Xlá ca̱li ̱makachípalh tumi ̱n y ca̱huánilh: ―Na̱ quila̱ma̱xquí ̱u namá li ̱tlihueke o li ̱catzí ̱n xlacata acxni nacliaclhita quimacán cha̱tum cristiano tla̱n namaklhti ̱nán ixli ̱tlihueke Espíritu Santo. 20 Pedro kálhti ̱lh: ―¡Mintumi ̱n cata̱laktzanká̱n nac ca̱li ̱ní ̱n, tala̱kalhi ̱n chixcú! ¿Nicu li ̱puhuana xlacata tla̱n tama̱huacán ixli ̱tlihueke Dios?  















21 Dios

ni ̱ lá tú ma̱xqui ̱yá̱n porque huix ni ̱ tla̱n tú tlahuaya nac ixlacatí ̱n. 22 ¿Hua̱nchi ni ̱ lakmakana mintala̱kalhí ̱n? Cpuhuán Dios tla̱n ixma̱tzanke̱nanín namá ni ̱ lactlá̱n mintalacapa̱stacni ni ̱ma̱ kalhi ̱ya nac minacú. 23 Porque puro lacli ̱xcájni tapuhuá̱n kalhi ̱ya y mintala̱kalhí ̱n ixtachí ̱n tlahuani ̱tán. ¡Camáksquinti cama̱tzanke̱nanín! 24 Simón kálhti ̱lh Pedro: ―Catlahuátit li ̱tlá̱n quila̱li ̱kalhtahuakáu ixlacati ̱n Dios porque ni ̱ clacasquín caquimpá̱xtokli tú quila̱huaníu. 25 Pedro y Juan la̱ tatlahuako̱lh tú ixca̱ma̱macqui ̱cani ̱t amá ca̱chiquí ̱n, tatáxtulh lhu̱ hua nac lactzu̱ ca̱chiquí ̱n xalac Samaria y tali ̱chihuí ̱nalh Jesús, y a̱stá̱n tatáspitli nac Jerusalén.  







Felipe akmunú cha̱tum tali ̱pa̱u chixcú

26 Maktum

cha̱tum ángel laktá̱ctalh Felipe y huánilh: ―Nac Jerusalén taxtú kantum tijia, ti ̱taxtú nac desierto y cha̱n nac ca̱chiquí ̱n huanicán Gaza. ¡Chí tuncán cata̱ya y capit amá nac tijia! 27 Felipe alh amá nac tijia y aná taka̱stá̱yalh cha̱tum tali ̱pa̱u eunuco chixcú tí ixmini ̱t lakachixcuhui ̱nán nac Jerusalén. Jaé chixcú ixta̱ma̱paksi ̱nán reina Candace nac ixpu̱latama̱n Etiopía, la̱ istsecretario ixuani ̱t, 28 y chí ixtaspitma nac ixpu̱ latama̱n. Xlá curucs ixuí nac carreta ni ̱ma̱ ixtama̱tla̱hualí ̱n cahua̱yu, ixli ̱kalhtahuakati ̱lhá ixlibro profeta Isaías. 29 Espíritu Santo ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh Felipe cama̱tá̱xtucli ixpu̱chiná amá  





274

HECHOS 8​, ​9 carro y cata̱chihuí ̱nalh. 30 Acxni ma̱lacatzúhui ̱lh káxmatli tú ixli ̱kalhtahuakama amá chixcú, y kalasquínilh: ―¿Ma̱kachakxi ̱ya tú li ̱chihui ̱nán namá libro? 31 ―Tó̱, ni ̱ cma̱kachakxí porque ni ̱tí quilacspi ̱tní la̱ qui ̱taxtú ― kalhtí ̱nalh amá chixcú, y huánilh catá̱cxtulh nac carro. 32 Ana ní ixli ̱kalhtahuakama ixlibro Isaías chuné ixuán: Li ̱nca nac ixpu̱ maknicán la̱ tantum manso borrego. Ni ̱ para tziná takalhpítzilh xlacata natatlanca̱ní ixlacati ̱ncán tí tamákni ̱lh, na̱ chuná la̱ ni ̱ tasá tantum borrego acxni maksitcán ixchíxit. 33 Ni ̱ cha̱tum tí maklhtí ̱nalh tama̱xokó̱ni ̱lh tú ni ̱ ixlí ̱n, ni ̱ para li ̱chihui ̱namputu tú tatlahuánilh ixli ̱talakapasni. ¿Ticu ama taquilhtla̱ní? Pues acxtum tama̱lakspútulh ixli ̱stacni nac ca̱quilhtamacú. 34 Amá chixcú xalac Etiopía kalasquínilh Felipe: ―¿Niculá jaé qui ̱taxtú? ¿Isaías ixli ̱chihui ̱nama ixli ̱stacni, o ixli ̱chihui ̱nama tunu chixcú? 35 ―Cama lacspi ̱tniyá̱n la̱ qui ̱taxtú ―kálhti ̱lh Felipe. Y tzúculh li ̱ta̱chihui ̱nán y lacspi ̱tní la̱ta tú ixqui ̱taxtunini ̱t Jesús. 36 Acxni ixtalakatza̱lama̱na aktum actzu taxtunú amá chixcú huánilh Felipe: ―Juú huí chúchut. ¿Hua̱nchi ni ̱ quiakmunuya chí tuncán? 37 ―Tla̱n cakmunuyá̱n para xli ̱ca̱na li ̱pa̱huana Jesús ixli ̱hua̱k minacú.  













―Jé, aquit cca̱najlá xlacata Jesucristo Ixkahuasa Dios ― kalhtí ̱nalh amá chixcú. 38 Amá chixcú li ̱ma̱paksí ̱nalh caya̱huaca carreta y tatá̱ctalh ixcha̱tuycán y aná amá nac actzu taxtunú Felipe akmúnulh amá tali ̱pa̱u chixcú xalac Etiopía. 39 Acxni tapa̱táxtulh nac tijia, Espíritu Santo li ̱lh a̱lacatunu Felipe y amá chixcú yaj ácxilhli, pero pa̱xahuati ̱lhá alh nac ixpu̱ latama̱n. 40 Felipe cha̱lh nac Azoto y tzúculh li ̱chihui ̱nán Jesús hua̱k nac lactzu ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ ca̱lakatzá̱lalh hasta cha̱lh nac Cesarea.  





Jesús tasi ̱ní y ta̱chihui ̱nán Saulo

9

(Hch. 22.6‑16; 26.12‑18)

Nac Jerusalén Saulo ni ̱ ixca̱li ̱makxtaka ixca̱maka̱klhá cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús xlacata ixama ca̱makní. Hasta alh ca̱ta̱chihui ̱nán xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n curas 2 y ca̱máksquilh li ̱ma̱paksí ̱n xatatzokni xlacata naán nac Damasco ca̱xuataxtú nac sinagogas hua̱k lacchixcuhuí ̱n y lacchaján tí ixtali ̱pa̱huán Jesús y tla̱n naca̱li ̱mín tachí ̱n nac Jerusalén. 3 Hua̱k tama̱t lá̱ni ̱lh y alh pakán amá ca̱chiquí ̱n Damasco. Pero acxni lihua ixcha̱majá tási ̱lh nac akapú̱ n la̱ camáklipli, y ¡taranc! li ̱tama̱ko̱lh taxkáket ní ixtla̱huama. 4 Saulo pa̱tástalh nac ixcahua̱y u y takaxmáti ̱lh jaé tachihuí ̱n: ―Saulo, Saulo, ¿hua̱nchi quisi ̱tzi ̱niya? 5 ―¿Ticu huix quinta̱chihui ̱námpa̱t? ― kalasquiní ̱nalh Saulo.  







275

HECHOS 9

Amá tí ixchihui ̱nani ̱t kalhtí ̱nalh: ―Aquit Jesús tí huix si ̱tzi ̱niya. 6 Saulo li ̱cuánit jícualh, pero chihui ̱nampá: ―Quimpu̱chinacán, ¿tucu lacasquina cactláhualh? ―Aquit cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n cachipi nac Damasco ní ixpímpa̱t; aná pa̱t huanicana tú mili ̱tláhuat ―kálhti ̱lh Jesús. 7 Amá soldados tí ixtata̱án Saulo na̱ ixtajicuanko̱ni ̱t porque ixtakaxmata amá tachihuí ̱n pero ni ̱ ixta̱cxila tí ixchihui ̱nama. 8 Saulo lakasu̱t tzúculh ta̱yá y tzáksalh lacahua̱nán pero lakatzí ̱n ixlani ̱t. Ixcompañero tamakachipáli ̱lh hasta nac Damasco, talí ̱cha̱lh nac ixchic cha̱tum chixcú huanicán Judas. 9 Aná tahui aktutu chichiní la̱ta ni ̱ ixlacahua̱nán, ni ̱ para ixua̱yán, ni ̱ para ixkotnán. 10 Juú nac Damasco ixlama cha̱tum chixcú tí ixli ̱pa̱huán Jesús ixuanicán Ananías. Xlá tasí ̱nilh Jesús y huánilh: ―¡Ananías! ―Uchu cuí, ¿tucu quili ̱tlahuaya? ―kalhtí ̱nalh Ananías. 11 Jesús kálhti ̱lh: ―Juú nac Damasco huí kantum calle li ̱tapa̱cuhuí Derecha, aná pakán yá ixchic cha̱tum chixcú huanicán Judas. Chí tuncán calakpi y cali ̱kalasquini Saulo xalac Tarso. 12 Aquit cma̱ma̱nixni ̱ni ̱t Saulo y xlá acxila la̱ lakmín cha̱tum chixcú huanicán Ananías, liaclhita ixmacán y tuncán lacahua̱nán porque chí lakatzí ̱n lama. 13 La̱ kaxmatko̱lh tú li ̱ma̱páksi ̱lh Jesús, Ananías huánilh: ―Aquit ni ̱ clakamputún namá chixcú la̱ quihuaniya porque  















ckaxmatni ̱t la̱ li ̱chihui ̱nancán ca̱ma̱k xtakajní tí tali ̱pa̱huaná̱n nac Jerusalén. 14 Xa̱huá ccatzi ̱yá̱u xlacata huá li ̱mini ̱t juú nac Damasco ama ca̱chipá hua̱k tí tali ̱pa̱huaná̱n y ama ca̱lí ̱n nac Jerusalén pues xanapuxcun curas chú tali ̱ma̱paksi ̱ni ̱t. 15 Jesús huanipá: ―Huix cakáxpatti tú cli ̱ma̱paksi ̱má̱n porque aquit clacsacni ̱t namá chixcú xlacata naquili ̱chihui ̱nán ixlacati ̱ncan ma̱paksi ̱naní ̱n, ixlacati ̱ncan cristianos xalac Israel, ixlacati ̱ncan cristianos xala a̱lacatunu pu̱ latama̱n. 16 Aquit cama ma̱si ̱ní la̱ ama akxtakajnán quilacata. 17 Ananías tláhualh tú li ̱ma̱páksi ̱lh Jesús; acxni lákcha̱lh liáclhitli ixmacán y huánilh: ―Saulo, Quimpu̱chiná Dios ni ̱ma̱ tasi ̱nín nac tijia quima̱lakacha̱ni ̱t xlacata tla̱n nalacahua̱namparaya y namaklhti ̱nana ixli ̱tlihueke Espíritu Santo. 18 Acxni tuncán Saulo maklhcátzi ̱lh la̱ calacatá̱ctalh tú ixlacahuaca y tla̱n lacahuá̱nalh. 19 A̱ stá̱n Ananías li ̱lh lacatum ana ní akmúnulh Saulo y tzucupá hua̱yán xlacata natatlihueklha.  











Saulo tzucú li ̱chihui ̱nán Jesús

Saulo ca̱ta̱talakxtúmi ̱lh cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús nac Damasco, y aná ca̱ta̱latáma̱lh laktzu quilhtamacú. 20 Pero ni ̱ ixli ̱maka̱s quilhtamacú na̱ tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos nac sinagogas, ixca̱huaní: ―Jesús huá namá tí ma̱lakacha̱ni ̱t Dios naquinca̱lakma̱xtuyá̱n.  

276

HECHOS 9 21 Tí

ixtakaxmata ni ̱ ixtama̱kachakxí tú ixpa̱xtokni ̱t Saulo, ixtahuán: ―¡Namá chixcú chiyani ̱t! ¿Ni ̱ huá namá tí ni ̱ ixca̱cxilhputún tí tali ̱pa̱huán Jesús? ¿La̱mpara huá ixli ̱mini ̱t nac Damasco xlacata naca̱chipá y naca̱macama̱stá ixmacancán xanapuxcun curas nac Jerusalén? 22 Pero Saulo ni ̱ ixca̱jicuaní tí ixtali ̱chihui ̱nán y ma̱s tancs ixli ̱chihui ̱nán xlacata Jesús huá Cristo tí ixma̱lakacha̱ni ̱t Dios naca̱lakma̱xtú cristianos, hasta judíos tí ixtalama̱na nac Damasco ni ̱ ixtacatzí tú natakalhtí.  

Saulo makni ̱putuncán y an nac Jerusalén

23 Táalh

quilhtamacú y makapitzi judíos tzúculh talaclhcá la̱ natamakní Saulo. 24 Ca̱cuhuiní y ca̱tzisní tzúculh tascalí ní ixlactla̱huán y ní ixlactaxtucán ca̱chiquí ̱n. 25 Pero Saulo acxcátzi ̱lh la̱ ixmakni ̱putuncán y maktum ca̱tzisní tamaktá̱yalh tí ixtali ̱pa̱huán Jesús xlacata catzá̱lalh. Tamúju̱lh nac aktum lanca canasta y talacmá̱cti ̱lh nac pá̱tzaps xla chíhuix ni ̱ma̱ ixli ̱corra̱lhcani ̱t ca̱chiquí ̱n. Chuná jaé tzá̱lalh y taxtúnilh Saulo. 26 Ni ̱ ixli ̱maka̱s cha̱lh nac Jerusalén y ca̱lákalh cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús. Xlacán ixtajicuaní para caj ixca̱kskahuiputún xlacata naca̱chipá; ni ̱ ixtaca̱najlá para ixli ̱pa̱huani ̱t Jesús. 27 Pero Bernabé lacati ̱tá̱yalh y li ̱lh ixlacati ̱ncan apóstoles xlacata natalakapasa.  







Ca̱huánilh la̱ ixtasi ̱nini ̱t Jesús nac tijia acxni ixama nac Damasco y la̱ ixli ̱ma̱paksi ̱ni ̱t tú ixli ̱tláhuat y a̱stá̱n ixkalhi ̱ni ̱t li ̱camama tancs li ̱chihui ̱nán Jesús. 28 Hua̱k tama̱tlá̱ni ̱lh caca̱ta̱tamákxtakli Saulo nac Jerusalén y tzúculh ca̱ta̱latapu̱ lí tí ixtali ̱pa̱huán Jesús. 29 Como Saulo na̱ ixma̱kachakxí tachihuí ̱n griego ixca̱lacspi ̱tní ixtachihui ̱n Jesús, y hasta ixca̱ta̱ra̱huaní amá judíos tí ixtachihui ̱nán griego; pero xlacán ni ̱ ixtama̱tla̱ní, ixtamakni ̱putún. 30 Acxni ta̱cxcátzi ̱lh tú ixlaclhca̱nicani ̱t Saulo, tí ixtali ̱pa̱huán Jesús tama̱tzá̱li ̱lh y táalh talakaxtaka nac ca̱chiquí ̱n Cesarea y tama̱lakácha̱lh nac ixca̱chiquí ̱n ixuanicán Tarso. 31 Amá cristianos xalac Judea, Galilea y Samaria tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús, li ̱pa̱xáu ixtalama̱na porque yaj tí ixca̱ta̱ra̱slaka y ma̱s ixtali ̱tahuacá cristianos; ti ̱tum ixtalama̱na ixlacati ̱n Dios y Espíritu Santo ixca̱makta̱yá ni ̱ cata̱ktzánka̱lh.  







Pedro ma̱ksa̱ní Eneas

32 Pedro

tza̱pu ixán nac akatunu ca̱chiquí ̱n ní ixtalama̱na cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús y maktum cha̱lh nac ca̱chiquí ̱n huanicán Lida. 33 Aná ta̱tánoklhli cha̱t um chixcú tí ni ̱ lá ixtla̱huán ixlaclu̱ nchu̱ ni ̱t, ixuanicán Eneas; ixkalhi ̱yá aktzayán ca̱ta la̱ta ixke̱tá nac tama. 34 Pedro chuné ta̱chihuí ̱nalh: ―Eneas, ixli ̱tlihueke Jesucristo cama̱ksa̱ní ̱n. Cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n catlá̱huanti y cama̱qui mixtícat. Amá chixcú tuncán aksá̱nalh y tla̱n tlá̱hualh. 35 Hua̱k cristianos  





277

HECHOS 9​, ​10

xalac Sarón y Lida tí tacátzi ̱lh la̱ aksá̱nalh Eneas, tali ̱pa̱hualh Jesús.

Simón ixli ̱scuja ixca̱ma̱sca̱cá ixmakxu̱ hua quitzistancaní ̱n.

Dorcas lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n

36 Lacatzú

nac Lida ixuí aktum ca̱chiquí ̱n ixuanicán Jope. Juú ixlama cha̱tum pusca̱t tí na̱ ixli ̱pa̱huán Jesús ixuanicán Tabita y nac griego tachihuí ̱n ixuanicán Dorcas. Xlá ixca̱lakalhamán pobres ixca̱makta̱yá acxni tla̱n. 37 Xlá chípalh tá̱tat lacapala y ni ̱lh. Makapitzi tapáxi ̱lh y tama̱lháke̱lh ixlháka̱t y táli ̱lh nac ixli ̱quilhmactuy ixchic y aná tamá̱pi ̱lh nac ca̱punchaká̱n. 38 Jaé cristianos ixtacatzí xlacata Pedro ixmini ̱t nac Lida y tama̱lakácha̱lh makapitzi lacchixcuhuí ̱n xlacata catahuánilh camilh nac Jope. 39 Pedro ca̱tá̱alh y acxni cha̱lh li ̱nca ana ní ixmá amá xani ̱n pusca̱t. Lhu̱ hua lacchaján ixtatasama̱na y tama̱sí ̱nilh Pedro lháka̱t ni ̱ma̱ ixca̱ma̱squihui ̱ni ̱t acxni ixlamajcú. 40 Pedro ca̱huánilh catatáxtulh hua̱k cristianos; a̱stá̱n tatzokóstalh y tzúculh kalhtahuakaní Dios. La̱ kalhtahuakako̱lh li ̱ma̱páksi ̱lh amá xani ̱n pusca̱t: ―¡Dorcas, calacastacuánanti! ¡Dorcas lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n! Lakasu̱t tzúculh ma̱lakaké ixlakastapu y pu̱ la Pedro ácxilhli. Tzáksalh ta̱quí; 41 xlá makachípalh y yá̱hualh. A̱ stá̱n ca̱tasánilh hua̱k cristianos y viudas xlacata nata̱cxila Dorcas xastacnán. 42 Tú ixtlahuani ̱t Pedro tacátzi ̱lh hua̱k cristianos xala amá ca̱chiquí ̱n y lhu̱ hua tali ̱pá̱hualh Jesús. 43 Pedro latáma̱lh nac Jope laktzu quilhtamacú nac ixchic cha̱tum chixcú huanicán  













Cha̱tum ángel ta̱chihui ̱nán capitán Cornelio

10

Nac ca̱chiquí ̱n Cesarea ixlama cha̱tum tali ̱pa̱u capitán ixuanicán Cornelio ixca̱cpuxcún pu̱tum soldados tí ixtali ̱tapa̱cuhuí “Italianos”. 2 Cornelio y hua̱k ixli ̱talakapasni ixtatzaksá talatamá la̱ ixli ̱ma̱paksi ̱nán Dios; xlá ixca̱makta̱yá tí ni ̱tú ixtakalhí y ni ̱ ixli ̱makxtaka kalhtahuakaní Dios. 3 Maktum smalankán como a las tres de la tarde acxni ixkalhtahuakanima Dios, staranca ácxilhli la̱ lakata̱yachi cha̱tum ángel y huánilh: ―¡Cornelio! 4 Xlá jicuanko̱lh y huata acs lacá̱nilh, pero tíyalh li ̱camama y kalasquínilh: ―Señor, ¿tucu quili ̱tlahuaya? Amá ángel kálhti ̱lh: ―Dios lakati ̱ni ̱t la̱ kalhtahuakaniya y la̱ ca̱makta̱yaya xa̱makapitzi tí ma̱s ca̱tzanka̱ní. 5 Huá xlacata li ̱ma̱paksi ̱yá̱n caca̱ma̱lakacha makapitzi lacchixcuhuí ̱n nac ca̱chiquí ̱n xla Jope y catali ̱kalasquiní ̱nalh Simón pero li ̱lakapascán Pedro. 6 Xlá lama nac ixchic cha̱t um chixcú huanicán Simón y li ̱scuja ma̱sca̱cá ixmakxu̱ hua quitzistancaní ̱n y yá ixchic ixquilhtu̱ n pupunú. Catahuánilh camilh lakapaxia̱lhnaná̱n y xlá ama huaniyá̱n tú mili ̱tláhuat. 7 La̱ anko̱lh amá ángel Cornelio ca̱tasánilh cha̱tuy ixtasa̱cua y  











278

HECHOS 10 cha̱tum soldados tí tla̱n ixcatzí y ma̱s ixca̱li ̱pa̱huán. 8 Tla̱n ca̱lacspí ̱tnilh tú ixacxilhni ̱t y tú ixli ̱ma̱paksi ̱cani ̱t y tuncán ca̱ma̱lakácha̱lh nac Jope. 9-10 Ixli ̱cha̱lí tastúnut ya̱ ixtachá̱n amá lacchixcuhuí ̱n tí ixca̱ma̱lakacha̱ni ̱t Cornelio, Pedro istzucumajá tzincsa y li ̱huán ixtlahuama̱ca ixtahuá; tá̱cxtulh ixaksti ̱n chiqui pues xlá chíhuix ixuani ̱t; aná tzúculh kalhtahuakaní Dios. 11 Pero acxni tuncán la̱ calakachiyá̱nalh ácxilhli la̱ talácqui ̱lh akapú̱n y tzúculh ta̱ctá aktum paklanca lháka̱t ixtachi ̱ni ̱t ixcha̱stu̱ni ̱tni. 12 Ixtatanu̱ma̱na ti ̱pa̱katzi quitzistancaní ̱n ni ̱ma̱ ixca̱li ̱huanicán catáhualh judíos; ixtataju̱ma̱na catu̱ya̱huá quitzistancaní ̱n hasta ni ̱ma̱ ixtali ̱tla̱huán ixpa̱ncán y ni ̱ma̱ takosa. 13 Pedro káxmatli jaé tachihuí ̱n: ―Pedro, camakni xani ̱ma̱ta quitzistanca lacasquina y cali ̱huá̱yanti. 14 Pedro kálhti ̱lh: ―To̱, aquit ni ̱cxni cuani ̱t li ̱xcájnit quitzistanca. 15 Amá tí ixchihui ̱nama huanipá: ―Ni ̱ cali ̱macapi li ̱xcájnit tú ma̱tla̱ni ̱ni ̱t Dios. 16 Pedro maktutu li ̱lacahuá̱nalh istzaksacán ma̱hui ̱cán amá quitzistancaní ̱n; a̱stá̱n ta̱cxtupá nac akapú̱n amá paklanca lháka̱t. 17 Pedro tzúculh liakatuyún tú ixli ̱lacahua̱nani ̱t. Ixlacpuhuán tucu ixuamputún umá tú li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh Dios o tucu ixlacasquín catláhualh.  

















Pedro lakán Cornelio y ca̱ma̱kalhchihui ̱ní

Amá lacchixcuhuí ̱n tí ixca̱ma̱lakacha̱ni ̱t Cornelio ixtataka̱sni ̱t ákxtaka,

ixtaya̱na nac puhui ̱lhta.

18 Ixtali ̱kalasquini ̱nama̱na

para aná ixlama Pedro. 19 Nac ixaksti ̱n chiqui Pedro ni ̱ ixcatzí tú ixuamputún amá tú ixli ̱lacahua̱nani ̱t, acxni huánilh Espíritu Santo: ―Cha̱tutu lacchixcuhuí ̱n tamini ̱t talacaputzayá̱n. 20 Lacapala cata̱cta, caca̱ta̱chihuí ̱nanti y caca̱ta̱pi ní natahuaniyá̱n porque aquit cca̱ma̱lakacha̱ni ̱t. 21 Xlá tá̱ctalh y acxni ca̱ta̱tánoklhli amá lacchixcuhuí ̱n ca̱huánilh: ―Aquit namá chixcú tí putzapa̱nántit. ¿Tucu quila̱li ̱tlahuayá̱u? 22 Xlacán takálhti ̱lh: ―Quinca̱ma̱lakachá̱n capitán Cornelio. Namá chixcú tzaksá tancs latamá ixlacati ̱n Dios y lhu̱ hua judíos xalac Cesarea talakalhamán. Pero ko̱tán acxni ixkalhtahuakanima Dios ma̱lakachá̱nilh cha̱tum ángel y li ̱ma̱páksi ̱lh cacmíu ca̱lacaputzayá̱n y cacca̱ta̱án nac ixchic xlacata nakaxmata tú pa̱t huaniya. 23 ―Para chuná qui ̱taxtuni ̱t cha̱lí nacca̱ta̱aná̱n, pero jaé ca̱tzisní juú catamakxtáktit ―ca̱huaniko̱lh Pedro. Ixli ̱cha̱li tzisa tatáxtulh nac Jope, na̱ tatakókelh makapitzi tí ixtali ̱pa̱huán Jesús. 24 Pero hasta ixli ̱cha̱lí tácha̱lh nac Cesarea. Cornelio ixca̱kalhi ̱ma, ixca̱ma̱makstokni ̱t hua̱k ixli ̱talakapasni y xalactali ̱pa̱u ixamigos xlacata natalakapasa Pedro. 25 Acxni cha̱lh Pedro nac ixchic Cornelio, xlá táxtulh y tatzokostánilh xlacata  













279

HECHOS 10

nalakachixcuhuí. 26 Pero Pedro yá̱hualh y huánilh: ―Ni ̱ caquintatzokostani, aquit ni ̱ Dios, aquit chixcú la̱ huix. 27 Cornelio tá̱yalh y la̱ta takalhchihui ̱nanti ̱lhá tatánu̱ lh ní ixtahuila̱na xa̱makapitzi. 28 Pedro chuné chihuí ̱nalh: ―Aquit ni ̱cxni cca̱lakpaxia̱lhnani ̱t nac ixchiccán tí ni ̱ judíos porque huixín catzi ̱yá̱tit xlacata QuiDioscán chú quinca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n. Pero chí pi ̱huá namá QuiDios quima̱cxcatzí ̱nilh xlacata ni ̱ cacli ̱máca̱lh li ̱xcájnit cati ̱hua cristiano ni ̱ma̱ xlá ma̱tla̱ni ̱ni ̱t. 29 Huá xlacata acxni pítit quila̱lacaputzayá̱u sok cca̱lakmín. Chí quila̱huaníu, ¿tucu quila̱li ̱tlahuayá̱u? 30 Cornelio kálhti ̱lh: ―Ta̱timayá chichiní la̱ chí aquit xackalhtahuakanima Dios la̱ cli ̱smani ̱ni ̱t como a las tres de la tarde acxni quilakata̱yachi la̱ cha̱tum chixcú makslipua ixlháka̱t, 31 y quihuánilh: “Cornelio, Dios lakati ̱ni ̱t la̱ kalhtahuakaniya y la̱ ca̱makta̱yaya xa̱makapitzi tí ma̱s ca̱tzanka̱ní. 32 Huá xlacata li ̱ma̱paksi ̱yá̱n caca̱ma̱lakacha makapitzi lacchixcuhuí ̱n nac Jope, y catali ̱kalasquiní ̱nalh Simón y li ̱lakapascán Pedro. Xlá lama nac ixchic cha̱tum chixcú huanicán Simón y yá ixchic ixquilhtu̱ n pupunú li ̱scuja ma̱sca̱cá ixmakxu̱ hua quitzistancaní ̱n. Catahuánilh camilh lakpaxia̱lhnaná̱n, xlá ama huaniyá̱n tú mili ̱tláhuat.” 33 Aquit tuncán cca̱ma̱lakácha̱lh quintasa̱cua nata̱ná̱n talacaputzayá̱n y  















cli ̱pa̱xahuá la̱ sok tani ̱ta nac quínchic. Chí clacasquiná̱u quila̱huaníu tú li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán Dios, porque aquín aktum cuili ̱ni ̱táu quintapuhua̱ncán. 34 Pedro chuné tzúculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní: ―Chí tancs cma̱kachakxi ̱ni ̱t xlacata Dios ca̱lakalhamán ni ̱ huata cristianos judíos, 35 xlá na̱ ca̱lakalhamán hua̱k cristianos xala cani ̱hua pu̱ latama̱n para lactlá̱n tacatzí y tama̱kantaxtí tú li ̱ma̱paksi ̱nán. 36 Huixín ma̱x catzi ̱yá̱tit xlacata Dios ca̱ma̱lacnú̱ nilh xalakmaká̱n quili ̱talakapasnicán xalac Israel ixama ma̱lakachá cha̱tum tí ixama quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n tapa̱xahuá̱n nac quilatama̱tcán y jaé chixcú huá Jesucristo, Quimpu̱chinacán hua̱k aquín cristianos. 37 Jesús ma̱lacatzúqui ̱lh ixtascújut nac Galilea acxni tzúculh tatlají Juan amá tí milh ca̱kmunú cristianos xlacata natalakapasa tí ixama ca̱lakma̱xtú. 38 Huixín na̱ catzi ̱yá̱tit la̱ Jesús lhu̱ hua li ̱tlá̱n ca̱tláhualh ca̱ma̱ksá̱ni ̱lh tí ixta̱tatlá, ixca̱makatlajani ̱t tlajaná. Pero ¿hua̱nchi tla̱n ixca̱tlahuá jaé tascújut? Porque Dios ixma̱xqui ̱ni ̱t ixli ̱tlihueke Espíritu Santo y hua̱k huá ixma̱tlahuí ixtascújut. 39 Aquín tancs cma̱luloká̱u xlacata Jesús ca̱tlahuani ̱t lhu̱ hua tascújut nac lactzu ca̱chiquí ̱n xla Judea y nac Jerusalén, y aná jaé ca̱chiquí ̱n xanapuxcun curas ta̱k xtokohuácalh nac culu̱s. 40 Pero Dios ma̱lacastacuáni ̱lh ca̱li ̱ní ̱n ixli ̱tu̱ xama y quinca̱tasi ̱nín aquín. 41 Ni ̱ hua̱k cristianos  















HECHOS 10​, ​11

280

ca̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh, huata aquín y makapitzi tí ixca̱lacsacni ̱t Dios ca̱cxilhui xastacnán Jesús. A̱ stá̱n quinca̱ta̱hua̱yán xlacata ni ̱ nacta̱kskahuiyá̱u y nacca̱cxilá̱u la̱ ixlacastacuanani ̱t. 42 Na̱ quinca̱li ̱ma̱paksí ̱n cactaxtúu hua̱k ca̱lacchiquí ̱n y cacli ̱chihui ̱náu xlacata Dios huá ixli ̱lhca̱ni ̱t naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k cristianos tí tastacnán y tí tani ̱ni ̱t. 43 Profetas na̱ tancs ixtali ̱chihui ̱nani ̱t Jesús xlacata amá tí naca̱najlá ixtachihuí ̱n y nali ̱pa̱huán ama̱ca ma̱tzanke̱nanicán ixtala̱kalhí ̱n.  



Cornelio y xa̱makapitzi tamaklhti ̱nán Espíritu Santo

44 Pedro

chu̱tacú ixchihui ̱nama acxni Cornelio y xa̱makapitzi tí ixtakaxmatma̱na ixtachihuí ̱n, tamaklhtí ̱nalh cha̱tunu ixli ̱tlihueke Espíritu Santo. 45 Amá judíos tí ixtata̱mini ̱t Pedro xalac Jope ni ̱ ixtama̱kachakxí hua̱nchi na̱ ixca̱ma̱xqui ̱cani ̱t ixli ̱tlihueke Espíritu Santo amá cristianos tí ni ̱ judíos ixtahuani ̱t; 46 porque xlacán ixtachihui ̱nama̱na ti ̱pa̱katzi tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱ ixtama̱kachakxí ixtapa̱xcatcatzi ̱nima̱na Dios tú ixtlahuani ̱t. 47 Pedro ca̱huánilh: ―Jaé lacchixcuhuí ̱n tamaklhti ̱nani ̱t ixli ̱tlihueke Espíritu Santo na̱ chuná la̱ maklhti ̱nani ̱táu aquín. ¿Cha̱ ticu naquinca̱li ̱huaniyá̱n para na̱ ixtata̱kmúnulh? 48 Amá cristianos tali ̱pá̱hualh Jesús y cha̱tunu tata̱kmúnulh nac ixtacuhui ̱ni Jesucristo; a̱stá̱n Cornelio huánilh Pedro  







caca̱ta̱latáma̱lh aná laktzu quilhtamacú. Pedro li ̱huanicán xlacata ca̱lakpaxiá̱lhnalh tí ni ̱ judíos

11

Apóstoles y judíos xalac Judea tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús ca̱li ̱ta̱chihui ̱nanca xlacata amá cristianos tí ni ̱ judíos ixtahuani ̱t na̱ ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús. 2 Huá xlacata acxni cha̱lh Pedro nac Jerusalén tzúculh tali ̱huaní makapitzi judíos xlacata 3 hua̱nchi ixca̱ta̱talakstokni ̱t amá cristianos tí ni ̱ judíos y hasta ixca̱ta̱hua̱yani ̱t. 4 Pedro lakasu̱t tzúculh ca̱lacspi ̱tní tú ixqui ̱taxtuni ̱t, 5 ca̱huánilh: ―Aquit xackalhtahuakanima Dios nac Jope acxni cácxilhli talácqui ̱lh akapú̱ n y tá̱ctalh aktum paklanca lháka̱t, ixtachi ̱ni ̱t ixcha̱stu̱ ni ̱tni. 6 Ixtataju̱ ma̱na spitu, lu̱ hua, la̱páni ̱t y ti ̱pa̱katzi quitzistancaní ̱n ni ̱ma̱ quinca̱li ̱huanicaná̱n nali ̱hua̱yaná̱u aquín judíos. 7 Ckáxmatli aktum tachihuí ̱n y quili ̱ma̱páksi ̱lh: “Camakni quitzistanca ni ̱ma̱ lacasquina y cali ̱huá̱yanti.” 8 Pero aquit cuánilh: “Aquit ni ̱ lá cli ̱huá quinquilhni tú li ̱xcájnit porque Dios quinca̱li ̱huaniyá̱n.” 9 Entonces xlá quinkálhti ̱lh: “Ni ̱ cali ̱macapi li ̱xcájnit tú ma̱tla̱ni ̱ni ̱t Dios.” 10 Aquit yaj ccátzi ̱lh tú nackalhtí. Maktutu chuná jaé cli ̱lacahuá̱nalh y a̱stá̱n ampá nac akapú̱ n ní ixmini ̱tanchá. 11 Ya̱ para xacma̱kachakxí tú ixuaniputún acxni táchilh ní xaclama cha̱tutu lacchixcuhuí ̱n xalac Cesarea ixtamini ̱t quintalacaputzá. 12 Espíritu Santo quima̱cxcatzí ̱ni ̱lh cacca̱tá̱alh y ni ̱ caso cactláhualh  





















281

HECHOS 11

para ni ̱ judíos ixtahuani ̱t. Jaé cha̱cha̱xán lacchixcuhuí ̱n xalac Jope na̱ quintatakókelh nac ixchic amá capitán Cornelio tí ixca̱ma̱lakacha̱ni ̱t amá lacchixcuhuí ̱n. 13 Xlá quili ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh la̱ Dios ma̱lakachá̱nilh cha̱tum ángel y li ̱ma̱páksi ̱lh caalh quima̱putzi ̱nán, 14 porque aquit xacama huaní la̱ tla̱n nalakma̱xtú ixli ̱stacni y na̱ chuná hua̱k ixli ̱talakapasni. 15 ’Aquit cajcu xacma̱t zuqui ̱ni ̱t cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Jesús acxni tamaklhtí ̱nalh ixli ̱tlihueke Espíritu Santo na̱ chuná la̱ timaklhtí ̱náu aquín amá tacuhui ̱ní xla Pentecostés. 16 Acxni tuncán cáksalh tú quintica̱huanín Quimpu̱chinacán Jesús: “Juan Bautista liakmunú̱ nalh chúchut pero hua̱k huixín pa̱t ca̱liakmunucaná̱tit Espíritu Santo.” 17 Tla̱n calacpuhuántit tú cama ca̱huaniyá̱n. Para Dios quinca̱ma̱xquí ̱n ixli ̱tlihueke Espíritu Santo acxni li ̱pa̱huáu Jesús y chí na̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t namá tí ni ̱ judíos, ¿nicu li ̱puhuaná̱tit tla̱n nackaxmatmakán tú xlá laclhca̱ni ̱t? 18 La̱ ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh Pedro amá cristianos tí ixtali ̱huanini ̱t tú ixtlahuani ̱t, ni ̱ cha̱tum tú huanipá, cha̱ chuné tzúculh takalhtahuakaní Dios: ―Cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱u Dios la̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t li ̱tlá̱n hua̱k cristianos tí ni ̱ judíos catalakxta̱páli ̱lh ixlatama̱tcán xlacata natalakchá̱n Quimpu̱chinacán nac akapú̱ n.  











Griegos xalac Antioquía na̱ ca̱li ̱ta̱chihui ̱nancán Jesús

19 Amá

cristianos tí tatzá̱lalh nac Jerusalén acxni timakni ̱ca Esteban

lhu̱ hua tácha̱lh nac pu̱ latama̱n xla Fenicia, Chipre y Antioquía, y la̱ta ní ixtachá̱n ixtali ̱ta̱chihui ̱nán Jesús huata cristianos judíos. 20 Pero makapitzi cristianos xalac Chipre y Cirene tí ixtali ̱pa̱huán Jesús na̱ tácha̱lh nac Antioquía y tzúculh tali ̱ta̱chihui ̱nán Jesús makapitzi xalac Grecia tí ni ̱ judíos ixtahuani ̱t ixca̱li ̱maca̱ncán lacli ̱xcájnit cristianos ixca̱li ̱ma̱pa̱cuhui ̱cán gentiles. 21 Dios lakáti ̱lh tú ixtama̱lacatzuqui ̱ni ̱t, pues ni ̱ ixli ̱maka̱s quilhtamacú lhu̱ hua amá tí ixca̱li ̱maca̱ncán lacli ̱xcájnit cristianos na̱ ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús nac ixnacujcán. 22 Nac Jerusalén apóstoles tacátzi ̱lh tú ixqui ̱taxtuma nac Antioquía y tama̱lakácha̱lh Bernabé xlacata naca̱makta̱yacán amá tí ni ̱ judíos ixtahuani ̱t. 23 Acxni cha̱lh Bernabé li ̱pa̱xahuako̱lh ixnacú tú ixacxilhma. ¡Dios ixca̱lakxta̱pali ̱ni ̱t ixlatama̱tcán amá tí ixca̱li ̱maca̱ncán lacli ̱xcájnit cristianos! Xlá ca̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh xlacata ma̱squi lhu̱ hua tú catapá̱xtokli ni ̱ catalakmákalh tali ̱pa̱huán Ixpu̱chinacán Jesús. 24 Nac ixlatama̱t Bernabé ixtasí la̱ Espíritu Santo ixmakta̱yá tú ixtlahuá, tla̱n ixcatzí y xa̱huá tancs ixli ̱pa̱huán Dios nac ixnacú y acxni ixchihui ̱nán lhu̱ hua cristianos ixtali ̱pa̱huán Jesús. 25 Ni ̱ ixli ̱maka̱s Bernabé alh lacaputzá Saulo nac Tarso ana ní ixlama. Ixcha̱tuycán tatáspitli nac Antioquía 26 y juú talatáma̱lh aktum ca̱ta ixtama̱si ̱ní cristianos ixtachihui ̱n Dios. Na̱ aná jaé ca̱chiquí ̱n xla Antioquía xla̱huán  













282

HECHOS 11​, ​12 tzucuca ca̱li ̱ma̱pa̱cuhui ̱cán “cristianos” amá tí ixtali ̱pa̱huán Jesús (jaé tachihuí ̱n huamputún “tí takoké Cristo”). 27 Juú ixtalama̱najcú Bernabé y Saulo acxni táchilh makapitzi profetas ixtamina̱chá nac Jerusalén. 28 Maktum acxni hua̱k cristianos ixtatamakstokni ̱t, cha̱tum profeta tí ixuanicán Agabo ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh Espíritu Santo caalh ixlacati ̱ncan cristianos y chuné ca̱huánilh: ―Yaj maka̱s quilhtamacú ama min nac Israel aktum li ̱cuánit tatzíncsnit. Xli ̱ca̱na acxni ixma̱paksi ̱nama emperador Claudio milh tatzincsnit nac Israel. 29 La̱ takaxmatko̱lh tú ca̱huánilh Agabo, tzúculh tama̱kstoka tú naca̱li ̱makta̱yacán amá cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús nac Judea, cha̱tunu má̱sta̱lh la̱ta ixmacxpa̱chá̱n. 30 A̱ stá̱n Bernabé y Saulo ca̱li ̱lhca̱ca catáli ̱lh amá tú ixma̱kstokcani ̱t y catamacamá̱xqui ̱lh lakko̱lún xalac Judea.  

ixpuhuán naca̱macama̱xquí judíos la̱ nalakó jaé tacuhui ̱ní xlacata xlacán natamakní. 5 Pero hua̱k cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús acxni tacátzi ̱lh tú ixpa̱xtokni ̱t Pedro tzúculh takalhtahuakaní Dios ni ̱tú calánilh nac pu̱ la̱chi ̱n.  







Herodes makní Santiago y ma̱nú Pedro nac pu̱ la̱chi ̱n

12

Huá jaé quilhtamacú acxni rey Herodes tzucupá ca̱si ̱tzi ̱ní amá tí ixtali ̱pa̱huán Jesús. 2 Ma̱chipí ̱nalh Santiago ixta̱cam Juan y li ̱ma̱paksí ̱nalh camakni ̱ca. 3 Xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n curas talakáti ̱lh tú ixtlahuani ̱t Herodes, huá xlacata li ̱ma̱chipí ̱nalh Pedro 4 y má̱nu̱lh nac pu̱ la̱chi ̱n, y li ̱ma̱paksí ̱nalh catamaktákalhli cha̱cu̱cha̱xán soldados. Como ixkantaxtuma xatacuhui ̱ni pa̱scua acxni chipaca Pedro, Herodes  





Dios lakma̱xtú Pedro nac pu̱ la̱chi ̱n 6 Amá

ca̱tzisní ni ̱ma̱ ixli ̱xkakama acxni Herodes ixama macama̱stá Pedro xlacata namakni ̱cán, xlá itlhtatama ma̱squi tla̱n ixli ̱chi ̱cani ̱t kantuy cadenas, ixtalakahuila̱na cha̱tuy soldados y xa̱makapitzi ixtamaktakalhma̱na puhui ̱lhta. 7 Ni ̱ para tacátzi ̱lh acxni ¡tarannc! li ̱tatu̱tako̱lh taxkáket nac pu̱ la̱chi ̱n; Dios ixma̱lakacha̱ni ̱t cha̱tum ángel, lakata̱yachi Pedro; tucs pa̱tláhualh xlacata nastacnán y huánilh: ―¡Lacapala cata̱qui! Pedro tá̱yalh y amá cadenas ni ̱ma̱ ixli ̱tachi ̱ni ̱t ixacstucán tatáxcutli. 8 Entonces amá ángel li ̱ma̱páksi ̱lh: ―Cali ̱tampu̱ lakchi ̱ca mili ̱tampu̱ lakchi ̱cán, cahuili mintatu̱ nu, cali ̱maktlapaca mimpilísa̱lh y tuncán caquintakoke. 9 La̱ lhaka̱nanko̱lh Pedro táxtulh amá nac pu̱la̱chi ̱n ixtakoketi ̱lhá amá ángel. Xlá ixpuhuán caj ixma̱nixnama, pues como akchiyaj tá̱qui ̱lh ni ̱ ixcatzí para xli ̱ca̱na tú ixqui ̱taxtuma. 10 Xla̱huán puhui ̱lhta tatáxtulh, ixliaktuy na̱ chuná y tácha̱lh nac lanca puhui ̱lhta xla li ̱ca̱n ni ̱ma̱ ixlactaxtucán nac tijia, na̱ chuná ixacstu talácqui ̱lh. Tatáxtulh nac tijia, tatlá̱hualh laktzú y amá ángel akxtakyá̱hualh Pedro. 11 Acxnicú ma̱kachákxi ̱lh xlacata ni ̱ ixma̱nixnama y tzúculh chihui ̱nán ixacstu:  









283

HECHOS 12

―¡Ni ̱ para li ̱ca̱najlaputu! Pero Dios ma̱lakácha̱lh cha̱tum ángel xlacata naquilakma̱xtú. Rey Herodes y judíos tí ni ̱ quinta̱cxilhputún ni ̱ ca̱lakchá̱nilh tú ixquintalaclhca̱nini ̱t. 12 A̱ stá̱n ti ̱tum alh nac ixchic María ixna̱na Juan Marcos. Juú ixtatamakstokni ̱t makapitzi cristianos ixtakalhtahuakanima̱na Dios. 13 Xlá lakátlakli puhui ̱lhta; cha̱tum tzuma̱t ixuanicán Rode táxtulh xlacata na̱cxila ticu. 14 Pero acxni kalhlakápasli Pedro aktzónksualh nama̱lacqui ̱ní y tatza̱lh alh ca̱huaní xa̱makapitzi xlacata Pedro ixyá nac lacaquilhti ̱n. 15 ―Huix chiyani ̱ta ―tahuánilh xlacán. ―Tó̱, ni ̱ cakskahuinama pi ̱ xli ̱ca̱na, aná yá nac puhui ̱lhta ―ca̱huanipá. ―Pues ma̱x ixespíritu o ixángel ma̱lakachiya̱ní ̱n porque la̱ta cpuhuaná̱u chí makni ̱cani ̱ttá Pedro. 16 Nac lacaquilhti ̱n Pedro la̱t iyá ixlakatlakma puhui ̱lhta hasta xní ma̱lacqui ̱nica. Ca̱laktánu̱ lh y acxni tá̱cxilhli ni ̱ ixtaca̱najlaputún para itstacnán. 17 Pero xlá ca̱huánilh acs catatahui y tzúculh ca̱lacspi ̱tní la̱ Dios ixlakma̱xtuni ̱t nac pu̱ la̱chi ̱n. Na̱ ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh catahuánilh Jacobo y xa̱makapitzi cristianos tú ixqui ̱taxtuni ̱t y xlá alh tatze̱ka ana ní ni ̱ nataka̱scán.  











Rey Herodes ca̱ta̱lacca̱xlá cristianos tí ixca̱si ̱tzi ̱ní

18 Acxni

tzúculh spalh ca̱huán hua̱k soldados tlakaj ixtalá pues ni ̱ ixtacatzí nicu ixani ̱t Pedro tí ixtamaktakalhma̱na. 19 Ca̱cuhui ̱ní Herodes li ̱ma̱paksí ̱nalh cali ̱minca  

Pedro nac ixlacatí ̱n, y como ni ̱ cha̱tum tí táka̱sli, Herodes li ̱cuánit sí ̱tzi ̱lh y li ̱ma̱paksí ̱nalh caca̱makni ̱ca amá soldados tí ixtamakatza̱lani ̱t tachí ̱n. A̱ stá̱n rey Herodes alh latamá nac Cesarea; 20 y juú maktum táchilh pu̱tum lacchixcuhuí ̱n tí ixtalama̱na nac aktuy ca̱chiquí ̱n Tiro y Sidón. Herodes ixca̱si ̱tzi ̱ní tí ixtalama̱na nac Tiro y Sidón, pero xlacán tata̱chihuí ̱nalh Blasto istsecretario Herodes xlacata ca̱li ̱tlá̱n ixtata̱lacca̱xlaputún porque hua̱k tumi ̱n ni ̱ma̱ ixtali ̱scuja ixtaxtú nac ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ ixca̱ma̱paksí rey Herodes. 21 Herodes ma̱tlá̱ni ̱lh y acxni cha̱lh chichiní naca̱ta̱lacca̱xlá amá cristianos, xlá huíli ̱lh lactlá̱n ixlháka̱t, curucs tahui nac ixpu̱ ma̱paksí ̱n y tzúculh ca̱ta̱chihui ̱nán cristianos. 22 Herodes tancs ixchihui ̱nani ̱t huá xlacata hua̱k cristianos tzúculh ta̱ktasá: ―¡Chihuí ̱nalh la̱ cha̱tum Dios ni ̱ la̱ cha̱tum chixcú! 23 Cajcu istzucuni ̱t pa̱xahuá Herodes acxni cha̱tum ángel ma̱lacatzuquí ̱nilh tá̱tat. ¡Caj la̱ ni ̱tú li ̱ta̱yako̱lh lactzu lu̱ hua! Chuná jaé ni ̱lh rey Herodes, Dios castigartláhualh porque ma̱tlá̱ni ̱lh cali ̱maca̱nca skalala chixcú y ni ̱ pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios tí ixma̱xqui ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni. 24 Ixtachihui ̱n Dios ma̱s y ma̱s ixta̱kahuaní cani ̱hua pu̱ latama̱n y lacapala ixtali ̱tahuacá amá cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús. 25 Bernabé y Saulo la̱ tama̱kantaxti ̱ko̱lh tú ixtaliani ̱t nac Jerusalén tataspitpá nac Antioquía, pero na̱ ca̱takókelh Juan Marcos.  











284

HECHOS 13

Profetas y lakskalala lacchixcuhuí ̱n tí ixta̱cpuxcún cristianos nac Antioquía ixca̱huanicán: Bernabé, Simón el Negro, Lucio xalac Cirene, Manaén (jaé chixcú lakxtum ixta̱stacni ̱t rey Herodes), y na̱ ixca̱cpuxcún Saulo tí istzucucani ̱t li ̱ma̱pa̱cuhui ̱cán Pablo. 2 Maktum acxni hua̱k cristianos ixtakatxtaknama̱na ixtakalhtahuakanima̱na Dios, Espíritu Santo ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh jaé profetas, chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh: ―Pablo y Bernabé yaj tú caca̱li ̱lhcá̱tit porque cama ca̱ma̱lakachá natama̱kantaxtí aktum lanca tascújut. 3 Ni ̱ ixli ̱maka̱s chichiní hua̱k takatxtáknalh y takalhtahuakánilh Dios caca̱pu̱lánilh nac ixtascujutcan Pablo y Bernabé. Xa̱makapitzi taliáclhitli ixmacancán y táalh ní ixca̱ma̱lakacha̱ma Dios. 4 Espíritu Santo ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh catáalh nac Seleucia; aná jaé ca̱chiquí ̱n tatáju̱ lh nac aktum barco y táalh pakán nac isla de Chipre 5 y tatá̱ctalh nac ca̱chiquí ̱n Salamina. Xlacán táalh nac sinagoga xla judíos y tzúculh tali ̱chihui ̱nán Dios. Juan Marcos na̱ ixca̱takokeni ̱t xlacata naca̱makta̱yá. 6 A̱ stá̱n lakasu̱t talakatza̱lako̱lh hua̱k lactzú ca̱lacchiquí ̱n ni ̱ma̱ ixtahuila̱na nac Chipre.

Barjesús y nac griego tachihuí ̱n ixuanicán Elimas. Xlá ixlakatí akskahuinán ixli ̱tanú profeta tí ixma̱lakacha̱ni ̱t Dios. 7 Jaé brujo ni ̱ caj maktum akastacyá̱hualh tú ixli ̱tláhuat gobernador xala amá pu̱ latama̱n ixuanicán Sergio Paulo, ma̱squi xlá na̱ skalala ixuani ̱t y tancs ixma̱kachakxí talacapa̱stacni. Jaé gobernador ma̱tasaní ̱nalh Pablo y Bernabé y xlacán tzúculh talacspi ̱tní ixtachihui ̱n Dios. 8 Pero Barjesús paktánu̱ lh y huánilh gobernador: ―Ni ̱ caca̱najla tú tali ̱chihui ̱namá̱n namá lacchixcuhuí ̱n. 9 Como Pablo ixakskalhlí ̱n Espíritu Santo ma̱lacpuhuá̱ni ̱lh cachihuí ̱nalh, acs lacá̱nilh amá chixcú 10 y huánilh: ―¡Acs cata̱ya takalhí ̱n akskahuana chixcú! ¿Hasta xnicu pa̱t li ̱makxtaka ca̱paktanu̱ya tí tali ̱pa̱huamputún Dios? Huix la̱ ixkahuasa tlajaná. 11 Pero Dios acxilhmá̱n y chí tuncán ama ma̱xoko̱ni ̱yá̱n mintala̱kalhí ̱n, lakatzí ̱n pa̱t tamakxtaka y ni ̱ pa̱t acxila ixtaxkáket chichiní laktzu quilhtamacú. Acxni tuncán Barjesús lakapoklh lako̱lh ixlakastapu, yaj lacahuá̱nalh y tzúculh ca̱huaní xa̱makapitzi catamakachípalh xlacata ni ̱ nalhtuja. 12 Gobernador Sergio Paulo ixacxilhni ̱t tú pá̱xtokli Barjesús y ca̱nájlalh ixtachihui ̱n Dios.

Cha̱tum brujo ni ̱ lacasquín cali ̱chihui ̱nanca Dios

Pablo ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos xalac Antioquía

13

Pablo y Bernabé tataxtú tali ̱chihui ̱nán Jesús











Maktum tácha̱lh nac Pafos y juú tatáka̱sli cha̱tum judío ixuanicán













13 Juú

nac Pafos Pablo, Bernabé y Juan Marcos tataju̱pá nac barco

285

HECHOS 13

y táalh pakán nac Turquía. Acxni tácha̱lh jaé pu̱latama̱n tatá̱ctalh nac aktum ca̱chiquí ̱n huanicán Perge y juú Marcos tachókolh y táspitli nac Jerusalén. 14 Pero Pablo y Bernabé táalh ca̱tujún nac ca̱chiquí ̱n Antioquía ixli ̱tapaksí pu̱latama̱n Pisidia. Sábado acxni ixlakachixcuhui ̱cán Dios táalh nac sinagoga. 15 Tí ixta̱cpuxcún natalakachixcuhui ̱nán, la̱ tali ̱kalhtahuakako̱lh ixlibrojcán Moisés y profetas, tama̱lakachá̱nilh tachihuí ̱n Pablo y Bernabé para huí tú ixtahuamputún catapasá̱rlalh ixlacati ̱ncan cristianos xlacata natahuán ixtalacapa̱stacnicán. 16 Pablo tá̱yalh, alh nac ixlacatí ̱n y acxni acs tatahuilako̱lh chuné tzúculh chihui ̱nán: ―Li ̱ta̱camán xalac Israel y tí li ̱pa̱huanátit Dios ma̱squi ni ̱ judíos, quila̱kaxmatui la̱ cama ca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n tú cpuhuán huixín catzi ̱yá̱tit. 17 Quimpu̱chinacán Dios ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t quimpu̱ latama̱ncán Israel y xlá ca̱lacsacni ̱t hua̱k quili ̱talakapasnicán judíos pues ca̱li ̱tamácxtulh ixli ̱tlihueke nac Egipto. 18 Ni ̱ ca̱k xtakmákalh cha̱ ca̱maktá̱yalh, pues cha̱li cha̱lí ca̱má̱hui ̱lh nac desierto ti ̱puxum ca̱ta porque aná ni ̱ lá tú ixtamakalá. 19 A̱ stá̱n cá̱li ̱lh nac pu̱ latama̱n xla Canaán y como ixtahuila̱na aktujún ca̱chiquí ̱n xlá ca̱lactláhualh xlacata juú natalatamá quili ̱talakapasnicán. 20 La̱ta tilacatzúculh jaé pu̱latama̱n Canaán, Dios ca̱lácsacli makapitzi lacchixcuhuí ̱n tí natama̱paksi ̱nán y ca̱li ̱ma̱pa̱cuhui ̱ca jueces. Akta̱ti ciento ca̱ta a̱íta̱t  









chuná jaé ca̱li ̱kálhi ̱lh y a̱huata tima̱paksí ̱nalh huá profeta Samuel. 21 Quili ̱talakapasnicán judíos tamáksquilh Dios caca̱ma̱páksi ̱lh cha̱tum rey y xlá ma̱tlá̱ni ̱lh cama̱paksí ̱nalh Saúl ixkahuasa Cis. Jaé chixcú ixca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t cha̱tum xalakmaka̱n ko̱rutzí ̱n huanicán Benjamín. Rey Saúl ma̱paksí ̱nalh ti ̱puxum ca̱ta. 22 A̱ stá̱n Dios líḻ hca̱lh caca̱ma̱páksi ̱lh David, pues xlá chuné li ̱chihuí ̱nalh jaé rey: “Ctaka̱sni ̱t David ixkahuasa Isaí, cacxilhni ̱t xlacata ixnacú ni ̱ lactlancán y ama tlahuá la̱ta tú nacli ̱ma̱paksí.” 23 Dios ma̱lacnú̱ nilh rey David ixama lakahuán cha̱tum tali ̱pa̱u ixli ̱talakapasni tí ixama ca̱lakma̱xtú cristianos xala Israel. Jaé chixcú ixli ̱talakapasni David quinca̱ta̱latamá̱n huanicán Jesús. 24 Dios pu̱ la ma̱lakácha̱lh Juan Bautista xlacata naca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos catalakmákalh ixtala̱kalhi ̱ncán y catata̱kmúnulh para tali ̱pa̱huán Dios. 25 Acxni ixamajá ma̱lacatzuquí ixtascújut Jesús, Juan chuné ixchihui ̱nán: “Aquit ni ̱ Cristo tí ama ca̱lakma̱xtuyá̱n pero amajá ca̱lakchiná̱n; aquit ni ̱ para cma̱ta̱xtuca ixtasa̱cua nacuán tí nakatxcuta nama̱xtuní ixtatu̱ nu.”  









Pablo li ̱chihui ̱nán la̱ Jesús ca̱lakma̱xtú cristianos





26 ’Li ̱ta̱camán

judíos ixli ̱talakapasni Abraham y na̱ chuná huixín tí ni ̱ judíos pero li ̱pa̱huaná̱tit Dios, aquín namá cristianos tí mini ̱t ca̱lakma̱xtú Jesús la̱ ixma̱lacnu̱ ni ̱t Dios. 27 Xanapuxcun judíos y curas  

286

HECHOS 13 xalac Jerusalén ni ̱ talakápasli ticu yá chixcú ixuani ̱t Jesús. ¿Tucu ca̱li ̱macuánilh tali ̱kalhtahuaká ixlibrojcan profetas tu̱ maj tú̱ ma sábado? ¡Acxtumatiyá tamákni ̱lh la̱ ixtali ̱chihui ̱nani ̱t profetas! 28 Como ni ̱ tataká̱snilh tú natali ̱ya̱huá tama̱lacápu̱lh ixlacati ̱n Pilato xlacata xlá namakní. 29 Xlacán tama̱kantáxti ̱lh la̱ ixtali ̱chihui ̱nani ̱t xalakmaka̱n profetas ixama̱ca makni ̱cán Jesús. A̱ stá̱n ma̱cti ̱ca nac culu̱s y ma̱nu̱ca nac ixpu̱ muju̱can ni ̱n. 30 Pero Dios ma̱lacastacuáni ̱lh nac ca̱li ̱ní ̱n. 31 Laktzu quilhtamacú ni ̱ caj maktum ca̱tasí ̱nilh xastacnán amá cristianos tí a̱huata ixtata̱mini ̱t nac Galilea hasta nac Jerusalén y chí pi ̱huá jaé lacchixcuhuí ̱n tí ta̱cxilhni ̱t tú qui ̱taxtuni ̱t tali ̱chihui ̱nán ixlatama̱t Jesús. 32 ’Aquit y Bernabé cmini ̱táu cca̱huaniyá̱n la̱ namaklhti ̱naná̱tit amá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ tica̱ma̱lacnú̱ nilh Dios xalakmaka̱n quili ̱talakapasnicán. 33 Aquín quinca̱lakcha̱ni ̱tán naacxilá̱u la̱ Dios ma̱lacastacuáni ̱lh Jesús, pues chuná jaé ma̱kantáxti ̱lh ixtachihuí ̱n ni ̱ma̱ tatzokni ̱t nac Salmo dos: “Chí cma̱luloka huix Quinkahuasa tí cmacama̱xqui ̱ni ̱t hua̱k quintapáksi ̱t.” 34 Dios ma̱lácnu̱ lh xlacata Cristo tí ixama ma̱lakachá, ni ̱ ixama pu̱chí ̱n ixli ̱hua, ¡siempre ixama latamá! Nac Escrituras tatzokni ̱t: “Huixín pa̱t li ̱pa̱xahuayá̱tit acxni nacma̱kantaxtí tú cma̱lacnú̱ nilh rey David.” 35 A̱ lacatunu Salmo ma̱s tancs tatzokni ̱t: “Dios ni ̱ ama li ̱makxtaka napu̱chí ̱n ixmacni ixkahuasa tí lacsacni ̱t namacuaní.” 36 ¿Puhuaná̱tit huixín  

















Dios ixli ̱chihui ̱nama rey David? Ni ̱ taxtuya̱chá chuná, porque ma̱squi David ma̱paksí ̱nalh la̱ huánilh Dios, xlá ni ̱lh y muju̱ca y alh ca̱ta̱talakxtumí ixli ̱talakapasni nac ca̱li ̱ní ̱n, ixmacni na̱ masli la̱ xa̱makapitzi. 37 Cama̱kachakxí ̱tit, Dios li ̱chihuí ̱nalh cha̱tum tí ni ̱ ixama pu̱chí ̱n ixmacni, ixama lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n. 38 ’Li ̱ta̱camán, aquit cca̱huaniyá̱n xlacata Jesús quinca̱lacati ̱ta̱yayá̱n yaj naxoko̱naná̱u quintala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ tlahuani ̱táu. 39 Amá tí li ̱pa̱huán xapaní hua̱k ixtala̱kalhí ̱n y li ̱tamakxtaka tla̱n chixcú ixlacati ̱n Dios. Chí yaj tamaclacasquiní cha̱tum cristiano calacpútzalh ma̱kantaxtí ixley Moisés xlacata nataxtuní, porque ni ̱ lá catitaxtúnilh. 40 Makapitzi ni ̱ taca̱najlá tú cli ̱chihui ̱nama̱náu, pero ni ̱ clacasquín caca̱lakchá̱n huixín tú chuné tatzokni ̱t profetas: 41 Mi ̱cstucán calaktzanká̱tit huixín tí li ̱chiyayá̱tit quintascújut. Aquit Dios y ama cha̱n quilhtamacú lhu̱ hua tú cama ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n; hasta ni ̱ pa̱t ca̱najlaputuná̱tit para tí naca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n. 42 La̱ chihui ̱nanko̱lh Pablo, táxtulh amá nac sinagoga pero makapitzi tí ni ̱ judíos ixtahuani ̱t tama̱lacatzúhui ̱lh y tahuánilh caca̱lakampá ixli ̱tu̱ ma xlacata naca̱li ̱ta̱chihui ̱nampará Dios. 43 Lhu̱ hua judíos y tí ni ̱ judíos ixtahuani ̱t pero tali ̱pa̱huán Dios tatakókelh Pablo y Bernabé acxni táalh. Xlacán tahuánilh ni ̱ catalakmákalh tali ̱pa̱huán Dios  











287

HECHOS 13​, ​14

pues xlá siempre ca̱maktakalha tí tali ̱pa̱huán. Xanapuxcun judíos tasi ̱tzí la̱ Pablo li ̱chihui ̱nán Dios

44 Ixli ̱tu̱ ma

sábado, Pablo y Bernabé ta̱mpá nac sinagoga. Ixtamini ̱t casi hua̱k cristianos xala amá ca̱chiquí ̱n pues ixtakaxmatputún ixtachihui ̱n Dios. 45 Pero makapitzi xanapuxcun judíos tasí ̱tzi ̱lh la̱ ixtakaxmatma̱na ixtachihui ̱n Dios hua̱k cristianos y tzúculh tali ̱kalhkama̱nán y tata̱ra̱huaní Pablo. 46 Pablo y Bernabé ni ̱ acs tatamákxtakli y chuná takalhtí ̱nalh: ―Dios ixlaclhca̱ni ̱t pu̱ la cataca̱nájlalh ixtachihuí ̱n hua̱k judíos tí ixca̱lacsacni ̱t, pero huixín la̱mpara ni ̱ ma̱tla̱ni ̱yá̱tit la̱ cma̱lacnu̱yá̱u tla̱n natachá̱n nac akapú̱ n tí tali ̱pa̱huán Jesús. Huá xlacata mejor chí camá̱n ca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱u huata tí ni ̱ judíos. 47 Xa̱huá Quimpu̱chinacán chuné quinca̱li ̱ma̱paksí ̱n: Aquit cca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán taxkáket xlacata naca̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱tit cristianos. Clacasquín cali ̱pítit jaé taxkáket ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú xlacata hua̱k natataxtuní. 48 La̱ chihui ̱nanko̱lh Pablo hua̱k tí ni ̱ judíos tapa̱xahuako̱lh, tapa̱xcatcatzí ̱nilh Dios tú ixlaclhca̱ni ̱t ixlacatacán y amá cristianos tí Dios ixca̱ma̱tunujni ̱t natataxtuní taca̱nájlalh xlacata Jesús tla̱n ixca̱ma̱xquí li ̱pa̱xau latáma̱n nac akapú̱ n. 49 Ni ̱ ixli ̱maka̱s lhu̱ hua ixtaca̱najlani ̱t ixtachihui ̱n Dios amá pu̱latama̱n. 50 Pero amá  











xanapuxcun judíos ni ̱ tali ̱mákxtakli tata̱ra̱slaka Pablo y Bernabé y ta̱kastacyá̱hualh tí ixta̱cpuxcún cristianos y makapitzi lactali ̱pa̱u lacchaján xlacata caca̱ktlakali ̱nca amá pu̱ latama̱n. 51 Acxni tatáxtulh amá ca̱chiquí ̱n ca̱tu̱tincxca pokxni ni ̱ma̱ ixca̱tu̱tahuacani ̱t xlacata hua̱k cristianos nata̱cxila la̱ ixtasi ̱tzi ̱ni ̱t y ni ̱ ixtama̱tla̱ni ̱ni ̱t ixkasatcán amá cristianos y táalh nac ca̱chiquí ̱n huanicán Iconio. 52 Pero amá cristianos tí tatamákxtakli nac Antioquía ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús, la̱tiyá li ̱pa̱xáu ixtalakachixcuhuí Dios y Espíritu Santo ixca̱maktakalha.  



Pablo y Bernabé tatza̱lá porque ca̱makni ̱putuncán

14

Nac Iconio Pablo y Bernabé táalh nac sinagoga y como tancs tali ̱chihuí ̱nalh Dios, lhu̱ hua judíos na̱ chuná tí ni ̱ judíos taca̱nájlalh. 2 Pero amá judíos tí ni ̱ ixtaca̱najlá tzúculh tali ̱kalhkama̱nán Pablo y Bernabé y ta̱kastacyá̱hualh tí ni ̱ judíos xlacata ni ̱ cataca̱nájlalh tú ixtali ̱chihui ̱nán. 3 Ma̱squi ni ̱ ca̱li ̱makxtakca ca̱ta̱ra̱slakcán xlacán talatáma̱lh nac Iconio maka̱s quilhtamacú; ni ̱ ixtajicuán tali ̱chihui ̱nán Dios ní tzamacán; y xlacata ni ̱tí napuhuán xlacán ixtalacsacni ̱t tú ixtali ̱chihui ̱nán Dios ixca̱ma̱xquí li ̱tlihueke catatláhualh laclanca tascújut lhu̱ hua tí tama̱ksá̱ni ̱lh. 4 Amá cristianos xalac Iconio pu̱tuy tatapítzilh ixtapuhua̱ncán, pu̱tum ixtata̱ta̱yá judíos tí ni ̱ ixca̱cxilhputún Pablo y Bernabé, y xa̱pu̱tum ixtata̱ta̱yá apóstoles.  





288

HECHOS 14 5 Maktum

xanapuxcun judíos na̱ chuná cristianos tí ni ̱ judíos tata̱laccá̱xlalh ma̱paksi ̱naní ̱n xlacata hua̱k cristianos cata̱ktlakáli ̱lh Pablo y Bernabé y naca̱li ̱makni ̱cán chíhuix. 6 Pero xlacán ta̱cxcátzi ̱lh y tatzá̱lalh nac aktum pu̱latama̱n huanicán Licaonia, tácha̱lh nac ca̱chiquí ̱n huanicán Listra y nac Derbe. 7 Pablo y Bernabé talakatzá̱lalh ixli ̱ti ̱lanca amá pu̱latama̱n Licaonia y tali ̱ta̱chihuí ̱nalh Dios hua̱k cristianos.  



Pablo y Bernabé ca̱li ̱maca̱ncán Dios xalac akapú̱ n

8 Nac

Listra maktum Pablo y Bernabé tá̱cxilhli curucs ixuí cha̱tum chixcú tí ni ̱ lá ixtla̱huán la̱ta tilakáhualh. 9 Xlá aktum ixuili ̱ni ̱t ixtapuhuá̱n ixkaxmatma la̱ ixchihui ̱nama Pablo. Pablo acxcátzi ̱lh tla̱n ixli ̱pa̱huán Jesús amá chixcú xlacata nama̱ksa̱ní, 10 huá li ̱ma̱lacatzúhui ̱lh y li ̱ma̱páksi ̱lh: ―¡Cata̱ya y catlá̱huanti! Amá chixcú caj la̱ ni ̱tú cá̱xlalh ixtujún, uyu tá̱yalh y tzúculh tla̱huán. 11 Hua̱k cristianos acxni tá̱cxilhli tú ixtlahuani ̱t Pablo tzúculh ta̱ktasá nac ixtachihui ̱ncán ni ̱ma̱ ixtacatzí: ―¡Chí tata̱ctani ̱t nac akapú̱ n quidioscán tí li ̱pa̱huaná̱u, pero ixmacnicán talakxta̱pali ̱ni ̱t la̱ quilacán! 12 Juú nac Listra ixca̱lakachixcuhui ̱cán cha̱tuy pu̱laktumi ̱n tí ixca̱li ̱maca̱ncán Dios. Amá cristianos tali ̱máca̱lh Pablo dios Mercurio porque huá lihua  







ixchihui ̱nán, y Bernabé tali ̱máca̱lh dios Júpiter. 13 Jaé cristianos ixtakalhí ixpu̱ lakachixcuhui ̱ncán nac quilhapa̱n ca̱chiquí ̱n, y tí ixacpuxcún lakachixcuhui ̱nán lacapala talí ̱milh lhu̱ hua xánat y tantum huá̱cax xlacata namakni ̱cán y naca̱li ̱lakachixcuhui ̱cán Pablo y Bernabé la̱ta tzamacán. 14 Acxni ta̱cxcátzi ̱lh la̱ ixama̱ca ca̱lakachixcuhui ̱cán, táxti ̱tli ixlhaka̱tcán la̱ta tasí ̱tzi ̱lh y tzúculh tahuaní cristianos: 15 ―¡Takalhi ̱n lacchixcuhuí ̱n! ¿Hua̱nchi quila̱li ̱maca̱ná̱u Dios? Aquín na̱ cristianos la̱ huixín cha̱ huá cli ̱mini ̱táu cca̱huaniyá̱n sa̱sti talacpuhuá̱n xlacata ca̱k xtakmakántit mimpu̱ laktumi ̱ncán y cali ̱pa̱huántit Dios xastacnán tí tlahuani ̱t akapú̱ n, tíyat, pupunú y la̱ta tú anán ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú. 16 Maka̱s quilhtamacú ca̱li ̱mákxtakli ixcamán catatláhualh y catalatáma̱lh la̱ta ixtalacasquín; 17 ma̱squi Dios siempre kalhí tí ma̱luloka ixtascújut para tí ti ̱tum latama̱putún, porque huata Dios tla̱n ma̱lakachá se̱n xlacata natalá tachaná̱n, quintahuajcán y la̱ta tú li ̱pa̱xahuayá̱u ca̱quilhtamacú. 18 Pablo y Bernabé takalán tama̱chókolh amá cristianos tí ixtamakni ̱putún huá̱cax naca̱li ̱lakachixcuhui ̱cán.  











Pablo liactalacán chíhuix y actzú ni ̱ makni ̱cán

19 Ni ̱ alh

lhu̱ hua chichiní táchilh makapitzi lacchixcuhuí ̱n xalac Iconio y Antioquía y ta̱kastacyá̱hualh cristianos

289

HECHOS 14​, ​15

catamákni ̱lh Pablo; xlacán li ̱cuánit taliactálalh chíhuix y acxni ixtapuhuán ixni ̱ni ̱ttá taxuatáli ̱lh ixquilhpa̱n ca̱chiquí ̱n. 20 Lhu̱ hua tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús aná ixtalaya̱najcú acxni Pablo tá̱qui ̱lh la̱ ni ̱tú calánilh y alh nac ixpu̱ lacni ca̱chiquí ̱n, pero ixli ̱cha̱lí ta̱táxtulh con Bernabé y táalh pakán nac Derbe. 21 Juú nac Derbe tali ̱chihuí ̱nalh Dios y lhu̱ hua cristianos taca̱nájlalh; a̱stá̱n tachípalh tijia ní ixtalacmini ̱t y talactaspitpá nac Listra, Iconio y Antioquía. 22 La̱ta ní ixtachá̱n ixtahuaní amá cristianos tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús catakálhi ̱lh li ̱camama catali ̱pá̱hualh Jesús ma̱squi cata̱k xtakájnalh pues tí li ̱pa̱huán Dios siempre li ̱tamakxtaka akxtakajnán porque cha̱mputún nac akapú̱ n. 23 Na̱ chuná katunu jaé ca̱chiquí ̱n tamá̱xtulh ma̱s xalactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n y acxtum takatxtáknalh y takalhtahuakánilh Dios xlacata caca̱maktá̱yalh, y talíḻ hca̱lh nata̱cpuxcún tama̱kalhchihui ̱ní amá cristianos tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús. 24 Tatanu̱ nipá tiji y tati ̱táxtulh nac Pisidia y Panfilia. 25 Nac Perge tali ̱chihui ̱nampá Dios y ti ̱tum tácha̱lh nac Atalia. 26 Juú nac Atalia tatáju̱lh nac barco y tatáspitli nac Antioquía ana ní ixca̱huanini ̱t Dios catatáxtulh ca̱lacchiquí ̱n y chí li ̱pa̱xáu ixtama̱sputuni ̱t ixtascujutcán porque Dios siempre ixca̱maktakalhni ̱t. 27 A̱ stá̱n ta̱tamákstokli hua̱k cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús y tali ̱chihuí ̱nalh tú ixqui ̱taxtuni ̱t y la̱ Dios  















ixca̱lakxta̱pali ̱ni ̱t ixnacujcán amá cristianos tí ni ̱ judíos ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús. 28 Juú nac Antioquía talatáma̱lh maka̱s quilhtamacú.  

Fariseos talacasquín catacircuncidárlalh tí ni ̱ judíos

15

Maktum táchilh nac Antioquía makapitzi lacchixcuhuí ̱n xalac Judea tí ixtacircuncidarlani ̱t y tzúculh tahuaní cristianos tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús xlacata ixmini ̱ní catacircuncidárlalh la̱ li ̱ma̱paksi ̱nán Moisés para ixtalakma̱xtuputún ixli ̱stacnicán. 2 Pero Pablo y Bernabé tzúculh tata̱ra̱huaní porque ni ̱ ixtama̱tla̱ní tú ixtahuán; entonces hua̱k cristianos tzúculh talacchihui ̱nán: ―Mejor caca̱ma̱lakacha̱huí makapitzi lacchixcuhuí ̱n nac Jerusalén xlacata xlacán natakalasquiní apóstoles y lakko̱lún tú quili ̱tlahuatcán. 3 Ca̱li ̱lhca̱ca catáalh Pablo, Bernabé y makapitzi lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n xalac Antioquía. Xlacán talácalh nac pu̱ latama̱n Fenicia y Samaria y la̱ta ní ixtati ̱taxtú ixtali ̱chihui ̱nán la̱ amá cristianos tí ni ̱ judíos ixtalakmakani ̱t ixpu̱ laktumi ̱ncán ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús nac ixnacujcán, y hua̱k cristianos ixtali ̱pa̱xahuá tú ixtlahuani ̱t Dios. 4 Acxni tácha̱lh nac Jerusalén pu̱tum tatamakstokko̱lh tí ixta̱cpuxcún cristianos, apóstoles y xalactali ̱pa̱u lakko̱rutzi ̱n. Xlacán tzúculh talacspi ̱ta tú ixqui ̱taxtuma nac Antioquía y la̱ Dios ixca̱ma̱tlahui ̱ni ̱t  





HECHOS 15

290

ixtascújut. 5 Makapitzi fariseos tí na̱ ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús tatá̱yalh y tzúculh tahuán: ―Namá cristianos tí ni ̱ judíos y tali ̱pa̱huani ̱t Jesús tamaclacasquiní catacircuncidárlalh y catatláhualh hua̱k la̱ta tú li ̱ma̱paksí ̱nalh Moisés. 6 Cha̱t um cha̱t úm tunu la̱ ixlacpuhuán huá xlacata apóstoles y lakko̱lún talíḻ hca̱lh natalacchihui ̱nampará a̱stá̱n. 7 Tatamakstokpá ni ̱ caj maktum, ni ̱ lá ixtalacca̱xlá, pero maktum Pedro tá̱yalh ca̱huánilh: ―Huixín catzi ̱yá̱tit la̱ Dios quilácsacli y quili ̱ma̱páksi ̱lh nacca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos tí ni ̱ judíos, la̱ Jesús tla̱n ca̱lakma̱xtú para taca̱najlá y tali ̱pa̱huán. 8 Dios ca̱lakapasa ixnacujcán cha̱tunu cristianos y huata huá catzí tú xlacata ca̱li ̱má̱xqui ̱lh ixli ̱tlihueke Espíritu Santo amá cristianos tí ni ̱ judíos na̱ chuná la̱ quinca̱ma̱xquí ̱n aquín. 9 Dios quilhpá̱xtum ca̱lakalhámalh cristianos y ca̱xapánilh ixtala̱kalhi ̱ncán acxni tali ̱pá̱hualh Jesús na̱ chuná la̱ quinca̱xapanín aquín acxni li ̱pa̱huáu Jesús. 10 Dios ni ̱ cha̱tum tí li ̱máca̱lh ma̱s lanca o ma̱s actzú ixcam, entonces ¿hua̱nchi ama ca̱ma̱cuqui ̱yá̱u natatlahuá namá tí ni ̱ judíos tú ni ̱ lá tla̱n ma̱kantaxti ̱ni ̱táu aquín, ni ̱ para quili ̱talakapasnicán? 11 ¿A poco yaj aksaná̱tit xlacata Cristo quinca̱lakalhamán huá quinca̱li ̱ma̱tzanke̱nanín quintala̱kalhi ̱ncán? Para xlá chuná quinca̱ma̱tla̱ní ̱n, ¿hua̱nchi puhuaná̱tit ni ̱ lá ca̱lakalhamán na̱ chuná namá tí ni ̱ judíos? 12 La̱ chihui ̱nanko̱lh Pedro hua̱k tama̱tlá̱ni ̱lh tú ixca̱huanini ̱t y  















taquilhácslalh. A̱ stá̱n Pablo y Bernabé tzúculh tali ̱chihui ̱nán la̱ Dios ixca̱ma̱xqui ̱ni ̱t li ̱tlihueke catatláhualh laclanca tascújut ixpu̱ latama̱ncán amá tí ni ̱ judíos. Apóstoles tatzoka aktum carta ixlacatacán tí ni ̱ judíos

13 A̱ stá̱n

Jacobo na̱ tá̱yalh y ca̱huánilh: ―Li ̱ta̱camán, cama̱kachakxí ̱tit tú cama ca̱huaniyá̱n. 14 Pedro li ̱chihuí ̱nalh la̱ Dios ca̱cxilhlacácha̱lh cristianos tí ni ̱ judíos xlacata natalakachixcuhuí Quinti ̱cucán. Jaé qui ̱taxtú xlacata xlá ixca̱lacsacni ̱t. 15 Pues ca̱ksántit la̱ Dios ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh ixtapuhuá̱n cha̱tum profeta y chuné ca̱li ̱chihuí ̱nalh jaé cristianos: 16 Cca̱k xtakmákalh cata̱k xtakájnalh, pero cama taspitpará xlacata nacca̱xtlahuapará ixchic rey David; ma̱squi chí tama̱ko̱ni ̱t aquit cama ya̱huapará, 17 xlacata aná naquintalacaputzá hua̱k cristianos xala cani ̱hua pu̱ latama̱n ni ̱ma̱ quintali ̱pa̱huani ̱t. 18 Chuná jaé quihuánilh Quimpu̱chinacán Dios tí catzí tú ama qui ̱taxtú la̱ta titláhualh ca̱quilhtamacú. 19 ’Aquit cca̱huaniyá̱n xlacata namá tí ta̱k xtakmakani ̱t ixpu̱laktumi ̱ncán y tali ̱pa̱huani ̱t Dios xastacnán ni ̱ tamaclacasquiní caquinca̱makslihuekén la̱ li ̱smani ̱ni ̱táu lakachixcuhui ̱naná̱u aquín judíos. 20 Pero caca̱ma̱lakacha̱nihuí tachihuí ̱n  







291

HECHOS 15

nac aktum carta xlacata ni ̱ catara̱lakamáklhti ̱lh ixta̱cha̱tcán, ni ̱ catali ̱huá̱yalh li ̱hua ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱laktumi ̱n, ni ̱ catáhualh quitzistancá ni ̱ma̱ ni ̱ ma̱stajani ̱t ixkalhni y na̱ chuná ni ̱ma̱ tamu̱ xtuni ̱t. 21 Huá jaé ixtapaksi ̱t Moisés ni ̱ma̱ ma̱s ma̱kantaxti ̱yá̱u aquín judíos y quinca̱ma̱tunujá̱n con xa̱makapitzi cristianos y huá jaé ma̱si ̱cán nac sinagoga tu̱ maj tu̱ má. 22 Hua̱k apóstoles, lakko̱lún y xanapuxcun cristianos tama̱tlá̱ni ̱lh tú ca̱huánilh Jacobo y talíḻ hca̱lh cha̱tuy lacchixcuhuí ̱n tí natalí ̱n amá carta nac Antioquía, ixca̱huanicán Judas (ixli ̱lakapascán Barsabás) y Silas. 23 Jaé carta chuné ixuán: “Aquín apóstoles, lakko̱lún y tí clipa̱huaná̱u Cristo nac Jerusalén cca̱huaniyá̱n kalhé̱n y tla̱n calatapá̱tit huixín li ̱ta̱camán xalac Antioquía, Siria y Cilicia. 24 “Chí cama̱náu ca̱kalhti ̱yá̱n huixín tí ni ̱ judíos tú catzi ̱putuná̱tit. Aquín ni ̱ cca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱táu naca̱ta̱ra̱slaká̱n namá cristianos xalac Judea tí ca̱huanimá̱n cacircuncidarlátit y catlahuátit tú li ̱ma̱paksi ̱má̱n Moisés para taxtuniputuná̱tit. 25 Huá xlacata cca̱li ̱lacsacni ̱táu cha̱tuy lacchixcuhuí ̱n tí nataán quimpu̱ xokocán, Judas y Silas. Xlacán ama tata̱ana̱chá Pablo y Bernabé 26 namá quinta̱camcán tí taliakxtakajnani ̱t Quimpu̱chinacán Jesucristo, y hasta actzú ni ̱ ca̱makni ̱cani ̱t. 27 Judas y Silas ama ca̱lacspi ̱tniyá̱n la̱ta tú clacchihui ̱nani ̱táu juú nac Jerusalén. 28 “Camá̱n ca̱huaniyá̱n tú clacca̱xtlahuani ̱táu milacatacán  















y tú quinca̱ma̱cxcatzi ̱ní ̱n Espíritu Santo. Ni ̱ ckalhi ̱yá̱u li ̱camama nacca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n catlahuátit tú cli ̱smani ̱ni ̱táu aquín judíos. 29 Pero clacasquiná̱u ni ̱ cala̱lakamaklhtí ̱tit minta̱cha̱tcán, ni ̱ cali ̱hua̱yántit li ̱hua ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱ laktumi ̱n, ni ̱ cahuátit quitzistancá ni ̱ma̱ ni ̱ ma̱stajani ̱t ixkalhni y ni ̱ma̱ mu̱ xtuni ̱t. Catlahuátit nac milatama̱tcán tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱má̱n xlacata ni ̱ natasi ̱tzí judíos y yaj tí naca̱ta̱ra̱slaká̱n. “¡Hasta cha̱lí y Dios caca̱maktakalhni!”  

Pablo y Bernabé ni ̱ talacca̱xlá caca̱takókelh Marcos

30 Pablo,

Bernabé, Judas y Silas tatáxtulh nac Jerusalén y ni ̱ ixli ̱maka̱s tácha̱lh nac Antioquía, tatamákstokli hua̱k cristianos y tamacamá̱sta̱lh amá carta. 31 Acxni tali ̱kalhtahuákalh tú ixuán amá carta hua̱k cristianos tí ni ̱ judíos tapa̱xahuako̱lh y yaj ta̱katúyulh, pues tú ixuán amá carta ca̱má̱xqui ̱lh li ̱camama. 32 Judas y Silas akskalalán ixtahuani ̱t y na̱ tzúculh tali ̱chihui ̱nán laclanca ixtalacapa̱stacni Dios, hua̱k cristianos ta̱cxcátzi ̱lh xlacata Dios xli ̱ca̱na ixca̱maktakalhni ̱t. 33 Judas y Silas tataspitpá nac Jerusalén y ca̱huanica catapa̱xcatcatzí ̱nilh apóstoles tú ixtatlahuani ̱t ixlacatacán amá tí ni ̱ judíos. 34 Pero ni ̱ ixli ̱maka̱s chichiní Silas táspitli nac Antioquía 35 pues juú ixtalama̱na Pablo y Bernabé, ixtamakta̱yá amá cristianos tí ixta̱cpuxcún tama̱kalhchihui ̱ní tí  









292

HECHOS 15​, ​16 ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús. 36 Maktum Pablo huánilh Bernabé: ―Ca̱mparahuí nac ixca̱chiqui ̱ncán amá cristianos tí ca̱li ̱ta̱chihui ̱náu y taca̱nájlani ̱t ixtachihui ̱n Dios a ver niculá talama̱na. 37 ―Tla̱n, ca̱mparahuí, pero cata̱huí Juan Marcos ―kálhti ̱lh Bernabé. 38 ―To̱, ni ̱ clacasquín caalh. ¿Hua̱nchi quinca̱k xtakmakán nac Panfilia? ―huá Pablo. Pero Bernabé huánilh: 39 ―Para ni ̱ ma̱tla̱ni ̱ya caquinca̱ta̱án, aquit cama ta̱án a̱lacatunu. Como ni ̱ lá talaccá̱xlalh, Bernabé y Marcos tatáju̱lh nac aktum barco y táalh pakán nac Chipre. 40 Pablo ta̱talakxtúmi ̱lh Silas y acxni hua̱k cristianos takalhtahuakánilh Dios caca̱maktákalhli, tatáxtulh nac Antioquía 41 y táalh pakán nac ca̱chiquí ̱n ni ̱ma ixtahuila̱na nac Siria y Cilicia y la̱ta ní ixtachá̱n ixtama̱xquí li ̱camama cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús.  









amá cristianos tí ni ̱ judíos tú ixtalacca̱xtlahuani ̱t ixlacatacán apóstoles y lakko̱lún xalac Jerusalén. 5 Hua̱k cristianos li ̱pa̱xáu ixtama̱kantaxtí tú ixca̱huanicán ixli ̱tlahuatcán y cha̱li cha̱lí ma̱s lhu̱ hua cristianos ixtali ̱pa̱huán Jesús. 6 Espíritu Santo ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh Pablo y Silas y Timoteo ni ̱ catáalh nac Asia y mejor ti ̱tum tácha̱lh nac pu̱ latama̱n ca̱huanicán Frigia y Galacia. 7 A̱ stá̱n tama̱mákspitli aktum pu̱ latama̱n huanicán Misia ixtacha̱mputún nac Bitinia, pero Espíritu Santo ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh xlacata ni ̱ ixlacasquín catáalh. 8 Tama̱makspitpá amá pu̱ latama̱n Misia y tácha̱lh nac ca̱chiquí ̱n huanicán Troas.  







Pablo li ̱ma̱nixnán cha̱tum chixcú xalac Macedonia



Timoteo ca̱takoké Pablo y Silas

16

Pablo y Silas tácha̱lh nac Derbe y Listra. Juú tata̱tánoklhli Timoteo; jaé chixcú y na̱ chuná ixna̱na ixtali ̱pa̱huán Jesús, ixti ̱cú griego ixuani ̱t. 2 Lhu̱hua cristianos xalac Listra y xalac Iconio ixtalakalhamán Timoteo 3 huá xlacata li ̱huánilh Pablo caca̱tá̱alh ana ní ixamajcú taán. Pero pu̱la circuncidartlahuaca xlacata ni ̱ natasi ̱tzí judíos xala amá ca̱chiquí ̱n pues ixti ̱cú ni ̱ ixlacasquini ̱t cacircuncidartlahuaca. 4 Xlacán tatáxtulh y la̱ta ní ixtachá̱n ixtali ̱ta̱chihui ̱nán  





9 Amá

ca̱tzisní Pablo li ̱ma̱níxnalh cha̱tum chixcú xalac Macedonia; ácxilhli y káxmatli la̱ ixma̱ktasí: “Catat nac Macedonia y caquila̱makta̱yáu.” 10 Acxni stácnalh Pablo huá xlacata Dios chú ixlacasquín y ctzucúu ctaca̱xá̱u xlacata nacaná̱u li ̱chihui ̱naná̱u Dios amá pu̱ latama̱n. 11 Juú nac Troas cchipáu aktum barco y tancs ccha̱u nac isla de Samotracia; ixli ̱cha̱lí ccha̱u nac ca̱chiquí ̱n Neápolis. 12 A̱ stá̱n ccha̱u nac Filipos, juú talama̱na lhu̱ hua romanos y huá ma̱s lanca ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ huí ní lacatzucú pu̱ latama̱n Macedonia. Juú ctamakxtakui ni ̱ lhu̱ hua chichiní. 13 Sábado acxni hua̱k ixjaxcán cau nac ixquilhtu̱ n kalhtu̱choko  







293

HECHOS 16

ni ̱ma̱ ixpasa̱rlá lacatzú ca̱chiquí ̱n, pues quinca̱huanicán xlacata aná ixtatamakstoka makapitzi cristianos ixtakalhtahuakaní Dios; xli ̱ca̱na cca̱lakchá̱u y cca̱lacspi ̱tníu ixtachihui ̱n Dios amá lacchaján ni ̱ma̱ ixtahuila̱na aná. 14 Cha̱tum pusca̱t xalac Tiatira ixca̱stá lactlá̱n lháka̱t ixuanicán Lidia, siempre istzaksá ti ̱tum latamá ixlacati ̱n Dios y la̱ chihui ̱nanko̱lh Pablo, Dios lakxta̱palí ̱nilh ixnacú y li ̱pá̱hualh Jesús. 15 Pi ̱huá jaé chichiní ta̱kmúnulh Lidia y na̱ chuná xa̱makapitzi ixli ̱talakapasni tata̱kmúnulh. A̱ stá̱n Lidia quinca̱huanín: ―Para puhuaná̱tit Dios xli ̱ca̱na quili ̱macá̱n tla̱n ixcam, capítit hua̱yaná̱tit nac quínchic y aná natamakxtaká̱tit. Maklhu̱ hua chú quinca̱huanín y ni ̱ lá ctachokóu y cau nac ixchic.  

huánilh amá espíritu tí ixactanu̱ ma amá tzuma̱t: ―¡Ixtacuhui ̱ni Jesucristo cli ̱quilhán y cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n camactaxtu namá tzuma̱t! Amá espíritu tuncán mactáxtulh amá tzuma̱t. 19 Pero ixpu̱chinaní ̱n li ̱cuánit tasí ̱tzi ̱lh porque yaj lá ixama tatlajá tumi ̱n la̱ xapu̱ lh, huá xlacata tali ̱chípalh Pablo y Silas y táli ̱lh nac pu̱ ma̱paksí ̱n.  

Dios ca̱ma̱xtú Pablo y Silas nac pu̱ la̱chi ̱n



Cha̱tum tzuma̱t tí ixquilhchá̱n suerte aksa̱nán

16 Aná

jaé ca̱chiquí ̱n ixlama cha̱tum tzuma̱t tí ixactanu̱ ma cha̱tum espíritu tí ixma̱quilhcha̱ní itsuertecán cristianos, y como ixtasta̱ni ̱t, ixpu̱chinacán hua̱k ixtama̱taji ̱nán y snu̱ n rico ixtahuani ̱t caj xlacata. Maktum acxni xacama̱náu kalhtahuakayá̱u ixquilhtu̱ n kalhtu̱choko cta̱tanoklhui 17 y quinca̱takokén y tzúculh aktasá: ―Jaé lacchixcuhuí ̱n tamini ̱t tama̱sí la̱ Dios tla̱n ca̱ma̱tzanke̱naní ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos. 18 Ni ̱ caj maktum chuná jaé quinca̱takokén ixquinca̱ma̱ktasi ̱yá̱n, pero Pablo yaj lá tá̱lalh y maktum  



20 Ixlacati ̱ncán

ma̱paksi ̱naní ̱n tzúculh tahuán amá cristianos: ―Jaé lacchixcuhuí ̱n judíos tamini ̱t tata̱ra̱slaka nac quinca̱chiqui ̱ncán. 21 Tama̱si ̱ma̱na sa̱sti talacapa̱stacni la̱ ixli ̱latama̱tcán y tú ixli ̱tlahuatcán cristianos. ¡Aquín romanos ni ̱ cma̱tla̱ni ̱yá̱u tú tahuán! 22 Lhu̱ hua cristianos xala amá ca̱chiquí ̱n tatalacatzúhui ̱lh nac pu̱ ma̱paksí ̱n y tzúculh tahuán caca̱stigartlahuaca Pablo y Silas. Amá ma̱paksi ̱naní ̱n tali ̱ma̱paksí ̱nalh caca̱ma̱lakxtuca y caca̱li ̱maksnokca lasasa. 23 Ixli ̱puntzú Pablo y Silas ixtali ̱pa̱xko̱ni ̱t ixkalhnicán la̱ta ixca̱snokcani ̱t. Cha̱tum soldado li ̱ma̱paksi ̱ca caca̱má̱nu̱ lh nac pu̱ la̱chi ̱n y ni ̱ caca̱makatzá̱lalh porque huá ixama xoko̱nán. 24 Amá soldado tzúculh jicuán huá ca̱li ̱má̱nu̱ lh nac pu̱ la̱chi ̱n ni ̱ma̱ ixuilachá hasta ixtanké̱n; ca̱ma̱láknu̱ lh ixtujuncán nac lhtacala ixuanicán cepo xlacata ni ̱ natatza̱lá. 25 Lacatzu tzisa Pablo y Silas ixtakalhtahuakama̱na, ixtatli ̱nima̱na Dios, xa̱makapitzi  









294

HECHOS 16​, ​17 tachi ̱ní ̱n huata acs ixtakaxmata. 26 Chuná jaé ixtalahuila̱na acxni li ̱cuánit tachíquilh tíyat y xapuhui ̱lhta amá pu̱la̱chi ̱n ixacstucán tatalíqui ̱lh, ixcadenajcán hua̱k tachi ̱ní ̱n ixacstucán tatáxcutli. 27 Amá soldado tí ixmaktakalhnama stácnalh y como ácxilhli puhui ̱lhta ixtatalacqui ̱ni ̱t, ma̱xtulh ixespada ixama ta̱pa̱lhtucucán xlacata namakni ̱cán ixacstu pues ixpuhuán ixtatza̱lani ̱t hua̱k tachi ̱ní ̱n. 28 Pero Pablo ácxilhli y ma̱ktási ̱lh: ―¡Ni ̱ camakni ̱ca, ni ̱tí tza̱lani ̱t hua̱k juú cya̱náu! 29 Xlá tzúculh tatlaná la̱ta jicuanko̱lh; li ̱ma̱paksí ̱nalh caskoyuca aktum púskon. 30 Jaé soldado ca̱tamácxtulh Pablo y Silas, ca̱tatzokostánilh y ca̱kalasquínilh: ―¿Tucu quili ̱tláhuat xlacata nactaxtuní? 31 ―Cali ̱pá̱huanti Quimpu̱chinacán Jesucristo y nataxtuniya huix y hua̱k mili ̱talakapasni ―takalhtí ̱nalh Pablo y Silas. 32 Amá soldado cá̱li ̱lh nac ixchic y ca̱cuchí ̱nilh ní ixca̱snokcani ̱t. Pablo y Silas tzúculh tali ̱chihui ̱nán Jesús; 33 amá chixcú y hua̱k ixli ̱talakapasni taca̱nájlalh y tali ̱pá̱hualh Jesús y tata̱kmúnulh. 34 Ni ̱ cha̱t um tí ixlakaputzama hua̱k ixtapa̱xahuama̱na porque chí ixtali ̱pa̱huán Dios, hasta tlahuaca aktum tahuá y ca̱ta̱hua̱yanca Pablo y Silas. 35 Ixli ̱cha̱li tzisa talákchilh amá soldado makapitzi policías y tahuánilh xlacata amá jueces tí tamá̱nu̱lh Pablo y Silas nac  



















pu̱ la̱chi ̱n ixtali ̱ma̱paksi ̱nán caca̱tamácxtulh tuncán. 36 Xlá lacapala alh huaní Pablo tú ixli ̱ma̱paksi ̱cani ̱t. 37 Pero Pablo kálhti ̱lh: ―Tú quinca̱tlahuanicán ni ̱ juú ama qui ̱ta̱yá porque aquín cli ̱tapaksi ̱yá̱u ca̱chiquí ̱n Roma. Pu̱ la quinca̱snokcán la̱ta ni ̱ para quinca̱ma̱kalhapali ̱cán y a̱stá̱n quinca̱ma̱nu̱cán nac pu̱ la̱chi ̱n y chí talacasquín tze̱k cactaxtúu. ¡Clacasquiná̱u xlacán catámilh quinca̱tamacxtuyá̱n! 38 Acxni tacátzi ̱lh amá jueces xlacata Pablo y Silas romanos ixtahuani ̱t tajicuanko̱lh porque tla̱n ixca̱ma̱xoko̱ni ̱cán tú ixtatlahuani ̱t. 39 Huá xlacata tali ̱lákalh Pablo y Silas y ca̱li ̱tlá̱n tahuánilh caca̱ma̱tzanke̱nánilh y catatáxtulh amá ca̱chiquí ̱n. 40 La̱ tataxtuko̱lh nac pu̱ la̱chi ̱n táalh nac ixchic Lidia; tatamákstokli tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús y tama̱kalhchihuí ̱ni ̱lh ni ̱ catalakmákalh la̱ ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús; a̱stá̱n tatáxtulh amá ca̱chiquí ̱n Filipos.  









Jasón ma̱nu̱cán nac pu̱ la̱chi ̱n caj ixlacata Pablo y Silas

17

Pablo y Silas táalh pakán nac ca̱chiquí ̱n Anfípolis, Apolonia y tácha̱lh nac Tesalónica; juú ixtalama̱na lhu̱ hua judíos, ixtakalhí aktum sinagoga ní ixtakalhtahuakaní Dios. 2 Como Pablo chú ixli ̱smani ̱ni ̱t alh akchihui ̱nán nac sinagoga y tu̱ maj tu̱ má aktutu xama̱na ca̱lacspí ̱tnilh cristianos ixtachihui ̱n Dios. 3 Ixca̱huaní:  



295

HECHOS 17

―Tú ixtali ̱chihui ̱nani ̱t profetas ama pa̱xtoka Cristo, Jesús ma̱kantáxti ̱lh, y ma̱squi makni ̱ca nac culu̱s xlá lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n porque Jesús huá Cristo tí ixma̱lacnu̱ ni ̱t Dios ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n. 4 Ni ̱ caj actzu cristianos tali ̱pá̱hualh Jesús la̱ ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh Pablo na̱ chuná lhu̱ hua griegos tí na̱ ixtalakachixcuhuí Dios nac istsinagogajcan judíos y lhu̱ hua lactali ̱pa̱u lacchaján xala amá ca̱chiquí ̱n na̱ tzúculh tali ̱pa̱huán. 5 Pero judíos tí ni ̱ ixtaca̱najlani ̱t tasi ̱tzí ̱nilh y tzúculh tama̱makstoka lacli ̱xcájnit lactzaca̱t lacchixcuhuí ̱n tí ni ̱ tascuja y pu̱tum táalh nac ixchic Jasón pues juú ixtatamakxtaka Pablo y Silas, ixtachipaputún xlacata natalí ̱n nac pu̱ ma̱paksí ̱n. 6 Ca̱tasi ̱tzi tatánu̱lh nac ákxtaka, talacapútzalh Pablo y Silas y como ni ̱ tatáka̱sli taxuatáxtulh Jasón y makapitzi tí na̱ ixtali ̱pa̱huán Jesús y táli ̱lh nac pu̱ ma̱paksí ̱n. Aná tzúculh ta̱ktasá: ―Jaé chixcú ca̱ta̱lama nac ixchic Pablo y Silas namá lacchixcuhuí ̱n tí tama̱laktzanke̱ma̱na cristianos cani ̱hua ca̱lacchiquí ̱n. 7 Chí tachini ̱t juú y aquín ni ̱ cma̱tla̱ni ̱yá̱u ixtachihui ̱ncán pues tahuán xlacata emperador romano ni ̱ ma̱paksi ̱nán porque lama tunu rey huanicán Jesús. 8 Amá xanapuxcun ma̱paksi ̱naní ̱n tzúculh ta̱katuyún pues ni ̱ ixtaca̱najlaputún para lama tunu rey. 9 Jasón y xa̱makapitzi taxókolh multa y ca̱makxtakca.  











Pablo tza̱lá y an pakán nac Atenas 10 Pi ̱huá

amá ca̱tzisní tí ixtali ̱pa̱huán Jesús, tamá̱ca̱xli

Pablo y Silas y tama̱lakácha̱lh nac Berea y acxni cha̱lh amá ca̱chiquí ̱n alh nac sinagoga xla judíos. 11 Jaé cristianos ma̱s ixtama̱kachakxí talacpuhuá̱n que tí ixtalama̱na nac Tesalónica porque la̱ ixtakaxmatkó tú ixuán Pablo y Silas tuncán ixtali ̱kalhtahuaká Escrituras para xli ̱ca̱na chú ixqui ̱taxtuni ̱t y ni ̱ caj ixta̱kskahuinama̱na. 12 Ni ̱ ixli ̱maka̱s lhu̱ hua cristianos judíos ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús hasta lactali ̱pa̱u lacchaján y lacchixcuhuí ̱n tí ni ̱ judíos na̱ taca̱nájlalh. 13 Amá judíos xalac Tesalónica tí ni ̱ ixta̱cxilhputún Pablo acxni tacátzi ̱lh ixli ̱chihui ̱nama Dios nac Berea tachimpá xlacata natata̱ra̱slaka. 14 Pero acxni tzúculh ta̱kastacya̱huá cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús tuncán tama̱lakácha̱lh Pablo pakán ixquilhtu̱ n pupunú, pero Silas y Timoteo ni ̱ tatzá̱lalh y tatamákxtakli nac Berea. 15 Amá cristianos tí ixtata̱án Pablo tatáju̱ lh nac barco y táli ̱lh hasta nac Atenas. Acxni ixama tataspita nac Berea ca̱huánilh: ―Caca̱huanítit Silas y Timoteo sok quintalákmilh juú nac Atenas.  









Pablo ca̱ta̱chihui ̱nán lakskalala lacchixcuhuí ̱n

16 Pablo

snu̱ n ixca̱li ̱lakaputzá amá cristianos tí ixtalama̱na nac Atenas pues cani ̱huá ixca̱cxila la̱ ixca̱lakachixcuhui ̱cán pu̱ laktumi ̱n. 17 Pero como ixtalama̱na lhu̱ hua judíos, Pablo ixán ca̱ma̱kalhchihui ̱ní; na̱ ixtaán lhu̱ hua tí ni ̱ judíos, na̱ chuná ixca̱ma̱kalhchihui ̱ní  

296

HECHOS 17 cha̱li cha̱lí cristianos tí ixtalatahuilá nac li ̱tamá̱u. 18 Maktum Pablo ixli ̱chihui ̱nama la̱ Jesús lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n, takáxmatli makapitzi lakskalala lacchixcuhuí ̱n tí ixtali ̱kalhtahuaká ixtalacapa̱stacnicán amá lacchixcuhuí ̱n tí ixuanicán estoicos y epicúreos. Xlacán tzúculh tali ̱kalhkama̱nán, ixtahuán: ―Namá chixcú la̱n chihui ̱nán pero aktzanka̱ni ̱t. Pero tunu ixtahuán: ―¿Cha̱ chuná? Ma̱x ma̱lakacha̱cani ̱t nali ̱chihui ̱nán ixtalacapa̱stacni cha̱tum skalala chixcú. 19 Xlacán tahuánilh Pablo caca̱tá̱alh lacatum la̱ li ̱tama̱u ixuanicán Areópago, juú ixtatamakstoka hua̱k lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n; y acxni tacha̱lh takalasquínilh: ―Ni ̱ hua̱k cma̱kachakxi ̱yá̱u tú li ̱chihui ̱nana. 20 Chí juú lakasu̱t quila̱lacspi ̱tníu la̱ qui ̱taxtú namá talacapa̱stacni pues ccatzi ̱putuná̱u. 21 Jaé lakskalala lacchixcuhuí ̱n xalac Atenas y tí ixtamini ̱t xala a̱lacatunu pu̱latama̱n ixtalakatí tali ̱chihui ̱nán ticu ixcatzí sa̱sti talacapa̱stacni o ixma̱ccha̱ní ixtapuhuá̱n; huá jaé ixtali ̱jaxa acxni ni ̱tú ixtatlahuama̱na. 22 Pablo tá̱yalh y chuné tzúculh chihui ̱nán: ―Lacchixcuhuí ̱n xalac Atenas, aquit ccatzí xlacata huixín lakati ̱yá̱tit ca̱lakachixcuhui ̱yá̱tit namá tí ca̱li ̱macapiná̱tit Dios, pues cani ̱huá tlahuani ̱tántit mimpu̱lakachixcuhui ̱ncán ní ma̱nu̱yá̱tit mimpu̱laktumi ̱ncán. 23 Pero lacatum cácxilhli ni ̱ tanu̱ ma  











pu̱ laktumi ̱n huata tatzokni ̱t: “Juú clakachixcuhui ̱yá̱u amá Dios ni ̱ma̱ ni ̱ clakapasá̱u.” Chí aquit cmini ̱t ca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n jaé Dios xastacnán ni ̱ma̱ lakachixcuhui ̱yá̱tit ma̱squi ni ̱ lakapasá̱tit. 24 ’Namá Dios tlahuani ̱t tíyat y la̱ta tú anán, xlá Ixpu̱china ca̱quilhtamacú y akapú̱ n, y ni ̱ lacatum tanu̱ ma nac pu̱siculan ni ̱ma̱ tatlahuani ̱t lacchixcuhuí ̱n, 25 ni ̱ para maclacasquín tahuá tú nali ̱hua̱yán o chúchut tú nali ̱kotnán, cha̱ huá ca̱ma̱xquí cristianos tú tamaclacasquín natali ̱latamá cha̱li cha̱lí, huá ca̱cuentaja tú tlahuani ̱t ca̱quilhtamacú. 26 Jaé Dios ca̱li ̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t cristianos ca̱quilhtamacú cha̱tum chixcú ixuanicán Adán, y acxni talhú̱ hualh pu̱tunu ca̱má̱xqui ̱lh ixpu̱ latama̱ncán y ca̱láclhca̱lh neje yá pu̱ latama̱n ixama talaktzanká y ni ̱ma̱ ixama tata̱yaní. 27 Dios ixpuhuán ama talacaputzá ixcamán ma̱squi la̱ lakatzí ̱n a ver para nata̱cxcatzí ticu Ixpu̱chinacán. 28 Porque huá quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n quilatama̱tcán y ni ̱ li ̱makxtaka calaclako̱lh quili ̱stacnicán y quinca̱maktakalhá̱n cha̱li cha̱lí. ’Huixín ca̱ta̱latamá̱n cha̱tum poeta tí acxcátzi ̱lh ixtapuhuá̱n Dios y huá: “Aquín na̱ ixli ̱talakapasni Dios.” 29 Xli ̱ca̱na la̱ chihuí ̱nalh namá poeta, huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ¿nicu li ̱macapiná̱tit Dios aktum pu̱ laktumi ̱n xla oro, plata o chíhuix ni ̱ma̱ tatlahuani ̱t lacchixcuhuí ̱n? 30 Maká̱n acxni ni ̱tú ixtama̱kachakxí ixcamán, Dios li ̱mákxtakli catalakachixcúhui ̱lh pu̱ laktumi ̱n pero chí ama  













297

HECHOS 17​, ​18

ca̱ma̱xoko̱ní amá cristianos tí ni ̱ talakachixcuhuí huata huá. 31 Porque ma̱lakacha̱ni ̱t ca̱quilhtamacú cha̱tum chixcú tí má̱si ̱lh ixtalacapa̱stacni y ma̱lacastacuáni ̱lh ca̱li ̱ní ̱n xlacata cati ̱huá nacatzí huá ama ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k cristianos. 32 Acxni Pablo huá Dios ma̱lacastacuáni ̱lh cha̱tum chixcú nac ca̱li ̱ní ̱n, amá lacchixcuhuí ̱n tzúculh tali ̱tziyán. Makapitzi tahuánilh: ―Xa̱maktum naquila̱huaniparayá̱u mintakalhchihuí ̱n. 33 Pablo yaj tú ca̱huánilh y ca̱k xtakhuíli ̱lh. 34 Pero makapitzi tunuj cristianos taca̱nájlalh y tatakókelh xlacata ma̱s naca̱ma̱kalhchihui ̱ní hasta cha̱tum ma̱paksi ̱ná huanicán Dionisio y cha̱tum pusca̱t ixuanicán Dámaris na̱ taca̱nájlalh.  







18

Pablo scuja nac Corinto

Pablo táxtulh nac Atenas y alh nac Corinto. 2 Aná jaé ca̱chiquí ̱n ta̱tánoklhli cha̱tum judío tí ixlakahuani ̱t nac Ponto ixuanicán Aquila, ixta̱cha̱t ixuanicán Priscila. Xlacán ixtataxtuni ̱t nac Italia porque emperador Claudio ixli ̱ma̱paksi ̱nani ̱t catatáxtulh hua̱k judíos nac ca̱chiquí ̱n xla Roma. 3 Ixli ̱scuja ixca̱t lahuá lonas con ixmakxu̱ hua borrego ixli ̱tlahuacán lactzu pú̱ca̱sni la̱ chiqui, y como Pablo na̱ huá ixli ̱scuja alh ca̱ta̱latamá nac ixchiccán y lakxtum ixta̱scuja nac Corinto. 4 Pero tu̱ maj tu̱ má sábado Pablo ixán akchihui ̱nán nac sinagoga, istzaksá ca̱ma̱lacpuhua̱ní hua̱k  





tí ixca̱ma̱kalhchihui ̱ní xlacata catali ̱pá̱hualh Jesús la̱ judíos y na̱ chuná tí ni ̱ judíos. 5 Ni ̱ ixli ̱maka̱s Silas y Timoteo tatáxtulh nac Macedonia y talákchilh Pablo nac Corinto. Entonces xlá yaj scujli a̱huata ixca̱lacspi ̱tní cristianos ixtachihui ̱n Dios, ixca̱ma̱lulokní judíos xlacata Jesús huá Cristo tí ixca̱ma̱lacnu̱ nicani ̱t ama ca̱lakma̱xtú. 6 Pero acxni tzúculh tata̱ra̱huaní y tali ̱kalhkama̱nán Jesús, Pablo sí ̱tzi ̱lh y ixlacati ̱ncán tincxli ixlháka̱t y ca̱huánilh: ―Para xní ca̱ma̱xoko̱ni ̱caná̱tit minkasatcán mi ̱cstucán li ̱piná̱tit cuenta porque aquit cma̱kantaxti ̱lhá quintascújut. Chí la̱ta ama li ̱án quilhtamacú a̱huata cama ca̱ma̱kalhchihui ̱ní tí ni ̱ judíos. 7 A̱ stá̱n Pablo alh ta̱latamá Tito Justo. Jaé chixcú ixli ̱pa̱huán Dios ixyá ixchic lacatzú nac sinagoga. 8 Tí ixacpuxcún nac sinagoga ixuanicán Crispo, xlá y ixli ̱talakapasni tali ̱pá̱hualh Jesús y tata̱kmúnulh na̱ chuná makapitzi cristianos xalac Corinto. 9 Maktum ca̱tzisní Jesús ma̱lacahuá̱ni ̱lh Pablo y huánilh: ―Ni ̱ cajícuanti quili ̱chihui ̱nana, huix la̱tiyá cama̱kahuani quintachihuí ̱n. 10 Namá tí tasi ̱tzi ̱niyá̱n ni ̱tú ama tatlahuaniyá̱n porque aquit cmaktakalhmá̱n. Juú nac Corinto talama̱na lhu̱ hua cristianos tí clacasquín caquintali ̱pá̱hualh. 11 Pablo káxmatli tú huánilh Dios, ¡ni ̱ tatláji ̱lh! Y juú nac Corinto latáma̱lh aktum ca̱ta a̱íta̱t la̱ta li ̱chihui ̱nama Dios.  













298

HECHOS 18 Pablo ta̱ra̱slakcán y ma̱lacapu̱cán nac pu̱ ma̱paksí ̱n

12 Nac

pu̱latama̱n Acaya tzúculh ma̱paksi ̱nán cha̱tum sa̱sti gobernador ixuanicán Galión y como lhu̱ hua judíos ni ̱ ixta̱cxilhputún Pablo, tachípalh, táli ̱lh nac ixlacatí ̱n 13 y chuné tama̱lacápu̱lh: ―Jaé chixcú ca̱ma̱si ̱nima cristianos tunu sa̱sti talacapa̱stacni la̱ natalakachixcuhuí Dios, ma̱tunujma tú li ̱ma̱paksi ̱nán ley xalac Roma. 14 Pablo ixama chihui ̱nán pero Galión ca̱huánilh amá judíos: ―Laktakalhi ̱n lacchixcuhuí ̱n, para jaé chixcú ixtitláhualh tú ni ̱ tla̱n, para ixtimakní ̱nalh o ixtikalhá̱nalh, aquit xacma̱xokó̱ni ̱lh tú li ̱ma̱lacapu̱yá̱tit. 15 Pero como ma̱lacapu̱yá̱tit caj xlacata ni ̱ ma̱tla̱ni ̱yá̱tit la̱ li ̱chihui ̱nán nalakachixcuhui ̱yá̱tit Dios o tú mili ̱tláhuatcán, huixín calacca̱xtlahuátit porque aquit ni ̱ para tziná quincuenta. 16 La̱ ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh ca̱tamácxtulh nac ixpu̱ ma̱paksí ̱n. 17 Makapitzi griegos tachípalh Sóstenes amá tí ixacpuxcún nac sinagoga y tzúculh ta̱kkaximí nac ixlacati ̱n pu̱ ma̱paksí ̱n, pero Galión ni ̱ caso tláhualh tú tatlahuánilh.  









Pablo an lakachixcuhui ̱nán nac pu̱ siculan xla Jerusalén

18 Pablo

latama̱lhcú a̱laktzu quilhtamacú nac Corinto, a̱stá̱n ca̱huánilh hasta cha̱lí hua̱k ixnata̱camán tí ixtali ̱pa̱huán Jesús y ca̱ta̱táju̱lh nac barco Aquila

y Priscila y ca̱tá̱alh pakán nac Siria. Tatá̱ctalh nac Cencrea y aná jaé ca̱chiquí ̱n Pablo akslutonko aksitca pues ixma̱lacnu̱ ni ̱t ama lakachixcuhuí Dios nac pu̱siculan xla Jerusalén. 19 Ctaju̱paráu nac barco y ccha̱u nac Efeso. Aquila y Priscila juú tatamákxtakli y Pablo alh nac sinagoga ca̱lakpaxia̱lhnán cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús nac Efeso. 20 Xlacán tahuánilh catamákxtakli laktzu quilhtamacú, 21 pero Pablo ca̱huánilh: ―Ni ̱ lá ctamakxtaka porque cma̱lacnu̱ ni ̱t cama lakachixcuhui ̱nán jaé tacuhui ̱ní nac Jerusalén, pero para Dios lacasquín tzanka̱xni nacca̱lakmimparayá̱n. A̱ stá̱n ctaju̱paráu nac tunu barco y ccha̱u nac Cesarea. 22 Pablo juú chípalh tijia y alh nac Jerusalén y acxni cha̱lh ca̱lakpaxiá̱lhnalh tí ixtali ̱pa̱huán Jesús. Ni ̱ ixli ̱maka̱s taspitpá nac Antioquía 23 y juú latáma̱lh laktzu quilhtamacú y a̱stá̱n tanu̱ nipá tijia y ca̱lakpaxia̱lhnampá amá cristianos tí ixtalama̱na nac pu̱ latama̱n Galacia y Frigia. Hua̱k cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús ixca̱ma̱xquí li ̱camama.  









Cha̱tum chixcú li ̱chihui ̱nán Jesús

24 Nac

Efeso chilh cha̱tum skalala chixcú xalac Alejandría ixuanicán Apolos. Xlá tla̱n ixli ̱kalhtahuakani ̱t ixtachihuí ̱n Dios y tancs akchihuí ̱nalh nac sinagoga. 25 Apolos ixcatzí la̱ Juan ca̱k múnulh cristianos xlacata natalakapasa tí ixama ca̱lakma̱xtú, na̱ li ̱chihuí ̱nalh tú ixli ̱mini ̱t Jesús ca̱quilhtamacú, pero ni ̱ ixcatzí tú ixqui ̱taxtuni ̱t  

299

HECHOS 18​, ​19

a̱stá̱n. 26 Priscila y Aquila ixtakaxmatni ̱t la̱ chihuí ̱nalh Apolos; acxni táxtulh táli ̱lh ixchiccán tzúculh talacspi ̱tní lakasu̱t la̱ta tú ixqui ̱taxtuni ̱t nac ixlatáma̱t Jesús. 27 Apolos li ̱pá̱hualh Jesús y ca̱huánilh tí ixtali ̱pa̱huán Jesús xlacata ixamputún nac Grecia. Xlacán tamaktá̱yalh y tama̱lakacha̱lh aktum carta xlacata tla̱n namaklhti ̱nancán acxni nachá̱n. Acxni cha̱lh nac Grecia, Dios má̱xqui ̱lh li ̱tlihueke naca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos y hua̱k ixtapa̱xahuá acxni ixchihui ̱nán. 28 Pues ixlacspi ̱ta la̱ Jesús ixtali ̱chihui ̱nani ̱t profetas nac Escrituras; ni ̱ ixquilhpuhuán ixca̱huaní amá judíos tí ixta̱ktzanka̱ni ̱t: ―Xli ̱ca̱na Jesús huá Cristo tí mini ̱t quinca̱lakma̱xtuyá̱n.  





Pablo ca̱ma̱ksa̱ní ta̱tatlaní ̱n nac Asia

19

Apolos alh nac Corinto, pero acxni cha̱lh Pablo ixani ̱ttá pakán nac Turquía y cha̱lh nac Efeso. Aná ca̱ta̱tánoklhli makapitzi cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús, 2 y ca̱kalasquínilh: ―Acxni li ̱pa̱huántit Jesús, ¿ca̱ma̱xquí ̱n ixli ̱tlihueke Espíritu Santo? ―To̱, aquín ni ̱ para ccatzi ̱yá̱u tucu namá Espíritu Santo ―takálhti ̱lh. 3 ―Pues acxni ca̱k munucántit, ¿ticu li ̱pa̱huántit? ―ca̱huanipá. Xlacán takálhti ̱lh: ―Aquín cca̱najláu tú ixli ̱chihui ̱nán Juan Bautista. 4 Entonces Pablo ca̱huánilh: ―Juan Bautista liakmunú̱ nalh chúchut xlacata naca̱li ̱lakapascán  





cristianos talakxta̱pali ̱ni ̱t ni ̱ tla̱n ixlatama̱tcán, pero tamaclacasquiní natali ̱pa̱huán tí ixama min a̱stá̱n y jaé chixcú huá Jesús tí milh quinca̱lakma̱xtuyá̱n. 5 La̱ takaxmatko̱lh tú ca̱huánilh Pablo amá lacchixcuhuí ̱n tata̱kmúnulh nac ixtacuhui ̱ní Jesucristo; 6 y acxni Pablo tzúculh ca̱liaclhita ixmacán tamaklhtí ̱nalh ixli ̱tlihueke Espíritu Santo y tzúculh tachihui ̱nán ti ̱pa̱katzi tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱ ixtama̱kachakxí, makapitzi tzúculh tali ̱chihui ̱nán tú ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh Dios. 7 Jaé cristianos tí tata̱kmúnulh ixcha̱cu̱tuycán ixtahuani ̱t. 8 Aktutu papá tu̱ maj tu̱ má Pablo ni ̱ ixquilhpuhuán ixakchihui ̱nán nac sinagoga. Ixca̱huaní tú xlacata ixli ̱pa̱huani ̱t Jesús y la̱ Dios tla̱n ixca̱lakxta̱pali ̱ní ni ̱ tla̱n ixlatama̱tcán para ixtali ̱pa̱huán Jesús. 9 Pero lhu̱ hua lacli ̱xcájnit lacchixcuhuí ̱n ni ̱ ixtaca̱najlá y la̱ta tzamacán ixtali ̱kalhkama̱nán Cristo, huá xlacata Pablo li ̱sí ̱tzi ̱lh y mejor ca̱má̱xtulh amá tí ixtalakxta̱pali ̱ni ̱t ixnacujcán y cá̱li ̱lh nac ixpu̱scuela cha̱tum skalala chixcú ixuanicán Tiranno, y aná cha̱li cha̱lí ixli ̱chihui ̱nán ixtalakalhama̱n Dios. 10 Pablo latáma̱lh jaé ca̱chiquí ̱n aktuy ca̱ta y la̱ta ixli ̱lanca pu̱ latama̱n xla Asia ni ̱ tamákxtakli cha̱tum cristiano tí ni ̱ káxmatli ixtachihui ̱n Dios la̱ judíos y na̱ chuná tí ni ̱ judíos. 11 Dios má̱xqui ̱lh Pablo li ̱tlihueke caca̱tláhualh ixtascújut xlacata caca̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh cristianos. 12 Ni ̱ caj maktum acxni ixca̱li ̱spalhcán ta̱tatlaní ̱n ixluxu Pablo o xani ̱ma̱ta  















300

HECHOS 19 lháka̱t ni ̱ma̱ ixuili ̱ni ̱t tuncán ixta̱ksa̱nán, hasta ixespiritucan tlajananí ̱n na̱ ixtamactaxtú cristianos. Lhu̱ hua scuhuananí ̱n talhcuyú ixlibrojcán



13-14 Cha̱t um

xapuxcu cura xalac Israel ixuanicán Esceva ixca̱kalhí cha̱tujún ixlakkahuasán. Xlacán la̱ akskoyu̱ naní ̱n ixtahuani ̱t ixtalatapu̱lí katunu ca̱chiquí ̱n xlacata natama̱ksa̱ní cristianos tí ixca̱makatlajani ̱t tlajaná, y maktum talacpúhualh natali ̱cxila ixtacuhui ̱ni Jesús a ver para xli ̱ca̱na ni ̱ tata̱yaní tlajananí ̱n ixli ̱tlihueke. Acxni tatáka̱sli cha̱tum chixcú tí ixmakatlajani ̱t tlajaná, tahuánilh: ―Ixtacuhui ̱ni Jesús tí li ̱chihui ̱nán Pablo cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n camactaxtu namá chixcú. 15 Pero xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Aquit clakapasa Jesús y ccatzí ticu namá Pablo, pero huixín ni ̱ cca̱lakapasá̱n. 16 Amá chixcú tí ixmactanu̱ ma tlajaná ca̱li ̱kósnalh cha̱tuy amá lakkahuasán y tzúculh ca̱kkaximí. ¡Li ̱cuánit ca̱tláhualh! ¡Hasta actzú ni ̱ ca̱ma̱tá̱xtulh ixlhaka̱tcán y takalán tatza̱latáxtulh amá ákxtaka! 17 Caj la̱ ni ̱tú ta̱kahuáni ̱lh tachihuí ̱n tú tapá̱xtokli amá lakkahuasán; lhu̱ hua judíos y na̱ chuná tí ni ̱ judíos ca̱maka̱klhako̱lh tú ixqui ̱taxtuni ̱t y talakachixcúhui ̱lh ixtacuhui ̱ni Jesús. 18 Lhu̱ hua cristianos tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Jesús y xapu̱lh ixta̱kskoyu̱ nán o brujos ixtahuani ̱t tzúculh tali ̱ta̱yá la̱ta tzamacán tú ni ̱ tla̱n ixtatlahuani ̱t. 19 Talí ̱milh ixlibrojcán, ixli ̱catzi ̱ncán  









y la̱ta tú ixtamaclacasquín, y pi ̱ aná macxtum talhcúyulh. Amá libros ni ̱ma̱ tálhculh la̱ta chí quilhtamacú qui ̱ta̱yá ixtapalh li ̱huacá cien mi ̱lh pesos. 20 Ixtachihui ̱n Dios xli ̱ca̱na ixca̱lakcha̱ni ̱t ixnacujcán cristianos y ma̱s y ma̱s ixtali ̱tahuacá tí ixtali ̱pa̱huán amá pu̱ latama̱n. 21 Táalh quilhtamacú y maktum Pablo ca̱huánilh cristianos: ―Cama̱pá ca̱lakpaxia̱lhnán cristianos xalac Macedonia y Grecia; na̱ camputún nac Jerusalén y hasta nac Roma ccha̱mputún. 22 Timoteo y Erasto tí ixtata̱lapu̱ lá Pablo ca̱huánilh: ―Huixín pu̱ la capítit nac Macedonia, aná cama ca̱lakcha̱ná̱n. Pablo latáma̱lh a̱laktzu quilhtamacú nac Asia.  



Li ̱tzucú tasi ̱tzi pu̱ laktumi ̱n Diana

23 Amá

quilhtamacú nac Efeso pu̱tum cristianos tama̱lacatzúqui ̱lh tasi ̱tzi caj ixlacatacán tí ixtali ̱pa̱huán Jesús. 24 Cha̱tum chixcú huanicán Demetrio ixca̱ma̱scujú lhu̱ hua lacchixcuhuí ̱n, ixtatlahuá xla plata ixma̱su̱y ixpu̱ lakachixcuhui ̱cán Diana tí ixtali ̱pa̱huán lhu̱ hua cristianos; xlacán ixtali ̱tlajá lhu̱ hua tumi ̱n. 25 Huá xlacata ca̱li ̱ma̱mákstokli ixcha̱lhca̱tnaní ̱n y hua̱k tí ixtali ̱lama̱na jaé tascújut y ca̱huánilh: ―Lacchixcuhuí ̱n xalac Efeso, huixín catzi ̱yá̱tit xlacata huá jaé tascújut li ̱lama̱náu y li ̱hua̱yama̱náu. 26 Pero chí acxilhpa̱nántit y kaxpatni ̱tántit la̱ namá Pablo ca̱makaca̱najlani ̱t  





301

HECHOS 19

lhu̱ hua cristianos xlacata jaé pu̱laktumi ̱n ni ̱ma̱ ca̱tlahuayá̱u ni ̱tú li ̱macuán li ̱pa̱huaná̱u porque ni ̱ tastacnán y quili ̱sta̱tcán li ̱ta̱ctama. Y ni ̱ huata juú nac Efeso chú qui ̱taxtuma sino que hua̱k ixli ̱ti ̱lanca quimpu̱ latama̱ncán Asia. 27 Chí calacpuhuántit, ¿nicu ama qui ̱ta̱yá quintascújutcán? ¿Ticu ama quinca̱maktama̱huananá̱n? Xa̱huá, ¿ticu nalakachixcuhui ̱pará quintzican Diana tí lakachixcuhui ̱cán juú y na̱ chuná ixli ̱ti ̱lanca quimpu̱ latama̱ncán Asia? ¿A poco amá̱n li ̱makxtaká̱u na̱ktzonksuacán y nalakmakancán ixpu̱siculan Diana? 28 Acxni takáxmatli jaé tachihuí ̱n, hua̱k cristianos tasí ̱tzi ̱lh y tzúculh ta̱ktasá: ―¡Quintzicán Diana siempre ama latamá! 29 Caj puntzú ixtatamakstokni ̱t casi hua̱k cristianos xala amá ca̱chiquí ̱n y pu̱tum táalh taxuataxtú ixamigos Pablo xalac Macedonia ixca̱huanicán Gayo y Aristarco y ca̱li ̱nca lacatum lacatzú nac pu̱ ma̱paksí ̱n xlacata naca̱ma̱kalhapali ̱cán. 30 Pablo ixamputún ca̱ta̱chihui ̱nán amá cristianos tí ixtachipani ̱t Gayo y Aristarco, pero tí ixtali ̱pa̱huán Jesús ni ̱ tali ̱mákxtakli caalh. 31 Xa̱huá makapitzi ma̱paksi ̱naní ̱n romanos ixamigos Pablo tama̱lakachá̱nilh tachihuí ̱n xlacata ni ̱ catláhualh fuerza caalh. 32 Ní ixca̱li ̱cha̱ncani ̱t Gayo y Aristarco hua̱k cristianos ixtalá la̱ catachíyalh pues cha̱tum cha̱túm tunuj túnu la̱ ixaktasá, y lhu̱ hua ni ̱ para ixtacatzí tú xlacata ixtali ̱ani ̱t.  











33 Makapitzi

judíos tá̱cxilhli cha̱tum tali ̱pa̱u chixcú ixuanicán Alejandro y ta̱kastacyá̱hualh cachihuí ̱nalh; táli ̱lh ixlacati ̱ncan cristianos y xlá tzúculh ca̱macahuaní cataquilhácslalh tziná y tzáksalh ca̱ta̱chihui ̱nán amá tí ixtasi ̱tzi ̱ni ̱t. 34 Pero acxni talakápasli xlacata judío ixuani ̱t hua̱k cristianos tzucupá ta̱ktasá ma̱x aktuy hora: ―¡Quintzican Diana ni ̱tí ama lakmakán! ¡Quintzicán Diana siempre ama latamá! 35 Cha̱t um itsecretario ma̱paksi ̱ná chilh y acxni taquilhácslalh tziná chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh: ―Lacchixcuhuí ̱n xalac Efeso, huixín catzi ̱yá̱tit xlacata quintzicán Diana ta̱ctani ̱t nac akapú̱ n y juú yá lanca ixpu̱siculan ní lihua lacasquín nalakachixcuhui ̱cán. 36 Entonces, ¿hua̱nchi akatuyuná̱tit y tatlanca̱ni ̱yá̱tit? ¿Hua̱na chí ni ̱ pu̱ la tla̱n lacpuhuaná̱tit para tla̱n o ni ̱ tla̱n tú pa̱t tlahuayá̱tit? 37 Huixín ca̱li ̱tántit y ca̱ma̱lacapú̱tit jaé lacchixcuhuí ̱n pero xlacán ni ̱ para tali ̱chiyani ̱t pu̱siculan, ni ̱ para tali ̱kalhkama̱nani ̱t quintzican Diana. 38 Para Demetrio y xa̱makapitzi tí takalhí ixta̱lá jaé tascújut ca̱makasi ̱tzi ̱ni ̱t jaé lacchixcuhuí ̱n catama̱lacápu̱ lh ca̱li ̱tlá̱n xlacata nataxoko̱nán pues huá xlacata tali ̱huila̱na ma̱paksi ̱naní ̱n. ¡Xlacán ca̱mini ̱ní natatlahuá justicia! 39 Xa̱huá para huí tú tali ̱ma̱huacani ̱t y tali ̱n tala̱kalhí ̱n caca̱ma̱lacapú̱tit nac pu̱ ma̱paksí ̱n xlacata aná nalacca̱xtlahuacán. 40 ’Huixín aktzanka̱ni ̱tántit porque ca̱ma̱makstóktit hua̱k cristianos y  













302

HECHOS 19​, ​20 para xanapuxcun ma̱paksi ̱nani ̱n romanos quinca̱kalasquiniyá̱n tucu xlacata li ̱tamakstokni ̱táu ni ̱ lá tancs ama ca̱kalhti ̱yá̱u y ma̱s tasi ̱tzi ama quinca̱qui ̱taxtuniyá̱n. 41 La̱ ca̱ta̱chihui ̱nanko̱lh jaé secretario hua̱k cristianos táalh nac ixchiccán.  

Pablo an ca̱tujún nac Macedonia

20

Pablo ca̱ma̱mákstokli hua̱k tí ixtali ̱pa̱huán Jesús nac Efeso y a̱huatiyá ti ̱huán ca̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh cristianos. A̱ stá̱n ca̱huánilh hasta cha̱lí y táxtulh amá ca̱chiquí ̱n y alh pakán nac Macedonia. 2 Katunu ca̱chiquí ̱n ní ixti ̱taxtú ixca̱ma̱kalhchihui ̱ní amá cristianos tí ixca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t natali ̱pa̱huán Jesús. Acxni cha̱lh nac Grecia 3 aná latáma̱lh aktutu papá. A̱ stá̱n acxni ixamajá tajú nac barco xlacata naán pakán nac Siria, acxcátzi ̱lh xlacata xanapuxcun judíos ixtalaclhca̱nini ̱t ama tamakní y mejor chípalh tijia ni ̱ma̱ ixlacancán ca̱tujún ixti ̱taxtú nac Macedonia. 4 Makapitzi lacchixcuhuí ̱n ixtatakokeni ̱t Pablo ixca̱huanicán Sópater xalac Berea ixkahuasa Pirro, Aristarco, Segundo xalac Tesalónica, Gayo xalac Derbe y Timoteo, Tíquico y Trófimo xalac Asia. 5 Jaé lacchixcuhuí ̱n tapú̱lalh y tácha̱lh nac Troas y aná quinca̱kalhí ̱n. 6 Aquit y Pablo ctamakxtakui nac Filipos y juú clakachixcuhui ̱náu pues cli ̱hualhtatáu simi ̱ta ni ̱ kalhí levadura. A̱ stá̱n ctajú̱u nac barco y cau nac Troas, cli ̱chá̱u akquítzis chichiní y aná clatamá̱u aktum xama̱na.  









Cha̱tum kahuasa pa̱tastá ixli ̱quilhmactutu chiqui

7 Domingo

lhu̱ hua cristianos tatamákstokli y lakxtum cua̱yáu xlacata naclakachixcuhui ̱yá̱u Dios. Punchu̱ huá ixtanu̱ ni ̱t ca̱tzisní y Pablo ya̱ ixma̱sputú ixtachihuí ̱n la̱ta ixlacspi ̱tma ixtachihui ̱n Dios porque ixli ̱cha̱lí ixamajá an. 8 Jaé cuarto ní xactamakstokni ̱táu ixuí ixliaktutu piso ixli ̱ta̱lhmá̱n, ixca̱huili ̱cani ̱t lhu̱ hua pu̱skon ni ̱ma̱ xacli ̱lacahua̱naná̱u. 9 Li ̱huacá tzisa ixuani ̱t y Pablo ixchihui ̱namajcú. Cha̱tum kahuasa ixuanicán Eutico, yaj lá tá̱lalh lakachuhuaj lhtatá, y como ixuí lacatzú nac ventana acxni aclhtataalh, ¡pumm! pa̱tástalh hasta nac tijia. ¡Xaní ̱n ma̱qui ̱ca! 10 Pablo lacapala tá̱ctalh, akapíxti ̱lh amá kahuasa xlacata najaxa̱nán y ca̱huánilh: ―Ni ̱ cajicuántit, jaé kahuasa ni ̱ xaní ̱n. 11-12 Amá kahuasa xli ̱ca̱na la̱ ni ̱tú calánilh, tzúculh lata̱yá y hua̱k cristianos tali ̱pa̱xáhualh tú ixta̱cxilhni ̱t. A̱ stá̱n Pablo ca̱ta̱ampá ní ixtatamakstokni ̱t y tali ̱hualhtátalh simi ̱ta ni ̱ma lakchékelh Pablo. Xlá tzucupá chihui ̱nán hasta xkákalh y pi ̱huá amá chichiní alh ca̱tujún nac Asón.  







Pablo ca̱ma̱kalhchihui ̱ní lakko̱lún xalac Efeso

13 Aquín

juú nac Troas ctajú̱u nac barco y cau nac Asón ní ixani ̱ttá Pablo ca̱tujún pues chú cta̱lacca̱xláu. 14 Aná cta̱tanoklhui y lakxtum ctaju̱paráu nac  

303

HECHOS 20

barco y cau pakán nac Mitilene. ctilakatza̱láu ca̱chiquí ̱n Quío; ixli ̱tu̱ xama ctitaxtúu nac Samos; ixli ̱ta̱tima ccha̱u nac Mileto. 16 Xacamá̱n aná̱u nac Efeso pero como Pablo sok ixcha̱mputún nac Jerusalén xlacata nalakachixcuhui ̱nán tacuhui ̱ní xla Pentecostés, 17 huata ca̱ma̱lakachá̱nilh tachihuí ̱n amá lakko̱lún xalac Efeso catámilh tata̱chihui ̱nán nac Mileto. 18 Acxni táchilh ca̱huánilh: ―Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata la̱ta ctíchilh nac mimpu̱ latama̱ncán Asia 19 cma̱kantaxti ̱ni ̱t ixtascujut Dios pues siempre cca̱li ̱scujni ̱tán. Aquit cca̱ma̱kalhchihui ̱ní ̱n y cca̱laktasán acxni aktzanká̱tit ma̱squi ni ̱ caj maktum actzú ni ̱ quintamakni ̱ni ̱t namá xanapuxcun judíos tí ni ̱ quinta̱cxilhputún. 20 Pero ni ̱ cha̱tum tí quima̱chokoni ̱t porque nac minchiccán y ana ní tzamacán siempre cca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ní ̱n tancs ixtalacapa̱stacni Dios. 21 Hua̱k judíos y tí ni ̱ judíos cca̱huanini ̱t aktum talacapa̱stacni xlacata catalakxta̱páli ̱lh ni ̱ tla̱n ixlatama̱tcán y catali ̱pá̱hualh Jesús xlacata Dios naca̱ma̱tzanke̱naní ixtala̱kalhi ̱ncán. 15 Ixli ̱cha̱lí













Pablo acxcatzí ama akxtakajnán nac Jerusalén

22 ’Chí

cama nac Jerusalén porque Espíritu Santo chú quima̱cxcatzí ̱ni ̱lh, pero ni ̱ tla̱n ccatzí tú cama pa̱xtoka; 23 huata cacxcatzí la̱mpara Espíritu Santo quihuaní katunu ca̱chiquí ̱n ana ní cani ̱t xlacata clakcha̱ma pu̱la̱chi ̱n y ta̱k xtakajni. 24 Para  



chuná qui ̱taxtú ni ̱ cjicuaní tú clakcha̱ma. ¿Hua̱nchi naclakcatzán quili ̱stacni para Quimpu̱chiná Jesús quima̱lakácha̱lh nacli ̱chihui ̱nán ixtalakalhama̱n Dios? Aquit cha̱ cli ̱pa̱xahuá para tla̱n cma̱ta̱sputú tú quilaclhca̱nini ̱t. 25 La̱ta mili ̱hua̱kcán tí cca̱li ̱ta̱chihui ̱nani ̱tán Dios, ni ̱ cha̱tum tí ama quila̱cxilhparayá̱u. 26 Pero chí cca̱huaniyá̱n, para cha̱tum laktzanká aquit yaj quincuenta 27 porque aquit ni ̱tú cca̱ma̱tze̱knini ̱tán y tancs cca̱lacspi ̱tnini ̱tán tú lacasquín Dios milacatacán. 28 Aquit cca̱ma̱macqui ̱yá̱n catacuentájtit mi ̱cstucán y caca̱cuentájtit namá cristianos tí ca̱macama̱xqui ̱ni ̱tán Espíritu Santo natali ̱pa̱huán Dios. Quimpu̱chinacán Jesús má̱sta̱lh ixli ̱stacni xlacata naca̱lakma̱xtú y ni ̱ catima̱tlá̱ni ̱lh tí nalaktzanká caj milacatacán. 29 ’Aquit ccatzí xlacata acxni nacán lhu̱ hua lacli ̱xcájnit lacchixcuhuí ̱n ta̱má̱n tamín ta̱kskahuinán xlacata na̱ktzanka̱yá̱tit, na̱ chuná la̱ la̱páni ̱t tama̱laktzanké y tama̱kahuaní lactzu borregos. 30 Skálalh calatapá̱tit porque makapitzi tí ca̱ta̱tamakstoká̱n ama talactaxtú y ama tama̱palaja ixtalacapa̱stacni Dios y lhu̱ hua ama tata̱ta̱yá. 31 Huixín ca̱ksántit la̱ cca̱maktakalhni cha̱liyá̱n aktutu ca̱ta, cca̱ma̱kalhchihui ̱ní ̱n y cca̱laktasán la̱ta xacca̱li ̱puhuaná̱n. 32 Li ̱ta̱camán, chí cca̱li ̱kalhtahuakayá̱n ixlacati ̱n Dios xlacata ni ̱ caca̱tzanka̱nín ixtalakalhamá̱n y camá̱nu̱ lh ixtachihuí ̱n nac minacujcán xlacata  















304

HECHOS 20​, ​21 nata̱yaniyá̱tit nac milatama̱tcán y tla̱n naca̱ta̱tamakstoká̱tit amá cristianos tí ca̱ma̱tunujni ̱t Dios natamacuaní. 33 ’Aquit ni ̱cxni cca̱maksquín tumi ̱n tú nacli ̱lhaka̱nán y tú nacli ̱latamá. 34 Siempre cli ̱scujni ̱t quimacán xlacata nacua̱yán y nacca̱ma̱huí jaé lacchixcuhuí ̱n tí quintata̱latapu̱li ̱ni ̱t. 35 Aquit cca̱ma̱si ̱nini ̱tán la̱ scujcán y naca̱makta̱yacán tí ma̱s ca̱tzanka̱ní, pues caaksántit la̱ ixuán Jesús: “Ma̱s li ̱pa̱xáu tamaklhcatzí camakta̱ya minta̱cristiano que cama̱xqui ̱ca tú maclacasquina.” 36 La̱ chihui ̱nanko̱lh Pablo, tatzokóstalh y amá lakko̱lún na̱ chuná, y acxtum takalhtahuakánilh Dios. 37 A̱ stá̱n cha̱tunu amá lakko̱lún ta̱kapíxti ̱lh Pablo y tahuánilh hasta cha̱lí, 38 hua̱k ixtalakaputzani ̱t hasta tatásalh porque ixca̱huanini ̱t xlacata la̱ta ixama ya̱cxni ixama taspita. Yaj ma̱s tí chihuí ̱nalh y táalh talakaxtaka nac barco.  











Agabo li ̱chihui ̱nán la̱ ama akxtakajnán Pablo

21

Juú nac Mileto ctaju̱paráu nac barco y ti ̱tum ccha̱u nac Cos; ixli ̱cha̱lí cau nac Rodas; ixli ̱tu̱ xama ccha̱u nac Pátara. 2 Juú nac Pátara ctaka̱sui tunu barco ni ̱ma̱ ixama pakán nac Fenicia y huá cpu̱áu. 3 Ixli ̱lakamákat cli ̱lacachá̱u isla de Chipre; huata ctalakatza̱láu y cau pakán nac Siria y como jaé barco ixama nac Tiro xlacata nacma̱cti ̱nicán ixtacuca, aquín na̱ cau aná pakán. 4 Cta̱ctáu y cca̱lakpaxia̱lhnáu tí ixtali ̱pa̱huán  





Jesús amá ca̱chiquí ̱n y juú clatamá̱u aktum xama̱na. Makapitzi cristianos tahuánilh Pablo ni ̱ caalh nac Jerusalén porque Espíritu Santo chú ixca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱ni ̱t, pero xlá ni ̱ káxmatli. 5 Ixli ̱tu̱ ma acxni xacamá̱n taxtuyá̱u lhu̱ hua lacchixcuhuí ̱n, lacchaján y lactzu camán támilh quinca̱lakaxtaká̱n nac ixquilhtu̱ n pupunú y juú macxtum ckalhtahuakaníu Dios. 6 A̱ stá̱n cla̱kapixtí ̱u y cca̱huaníu hasta cha̱lí amá cristianos; ctajú̱u nac barco y xlacán na̱ táalh nac ixchiccán. 7 La̱ ctaxtúu nac Tiro ti ̱tum ccha̱u nac Tolemaida y juú na̱ cca̱lakpaxia̱lhnáu cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús y cca̱ta̱latahuiláu aktum chichiní. Na̱ juú qui ̱tá̱yalh la̱ta cpu̱tla̱huáu barco nac pupunú. 8 Ixli ̱cha̱lí cau ca̱tujún nac Cesarea y hua̱k tí xacta̱lapu̱ layá̱u Pablo ctamakxtakui nac ixchic Felipe akchihui ̱ná, amá chixcú tí ixtali ̱lhca̱ni ̱t apóstoles natlahuá tú ni ̱ ixca̱li ̱makuaní xlacán nac Jerusalén. 9 Felipe ixca̱kalhí cha̱ta̱ti lactzumaján tí ni ̱ ixtatamakaxtokni ̱t y Dios ixca̱ma̱cxcatzi ̱ní catali ̱chihuí ̱nalh ixtalacapa̱stacni. 10 Juú clatamá̱u ni ̱ lhu̱ hua chichiní pero maktum milh quinca̱lakpaxia̱lhnaná̱n cha̱tum chixcú profeta xalac Judea huanicán Agabo. 11 Xlá xuatamáklhti ̱lh ixli ̱tampu̱ lakchi ̱can Pablo y a̱stá̱n Agabo tla̱n li ̱tantu̱chi ̱ca y makachi ̱ca, y chuné chihuí ̱nalh: ―Espíritu Santo quima̱cxcatzí ̱ni ̱lh cacca̱huanín xlacata nac Jerusalén chuná jaé ama̱ca chi ̱cán ixpu̱chiná  













305

HECHOS 21

jaé li ̱tampu̱lakchi ̱n y ama̱ca macama̱sta̱cán ixmacancan ma̱paksi ̱naní ̱n romanos. 12 La̱ chihui ̱nanko̱lh jaé chixcú, tí ixtali ̱pa̱huán Jesús, y na̱ chuná tí xacta̱lapu̱layá̱u Pablo cuaníu ni ̱ caalh nac Jerusalén y la̱ta xaclakaputzayá̱u hasta ctasáu. 13 Pero xlá quinca̱huanín: ―Ni ̱ catasátit porque ma̱s ma̱lakaputzi ̱yá̱tit quinacú. Aquit ni ̱ clakaputzá para naquima̱nu̱cán nac pu̱la̱chi ̱n, y hasta xacma̱tlá̱ni ̱lh naquimakni ̱cán caj ixlacata Quimpu̱chiná Jesús. 14 Como ni ̱ lá tí ixma̱chokó tú ixlactanu̱ ni ̱t Pablo a̱huata ckalhtahuakaníu Dios xlacata catláhualh tú ixlacasquín.  





Pablo cha̱n nac Jerusalén y lakachixcuhui ̱nán

15 A̱ stá̱n

cma̱ca̱xui tú xacli ̱ná̱u y ctaxtúu pakán nac Jerusalén. 16 Na̱ quinca̱takokén makapitzi tí ixtali ̱pa̱huán Jesús nac Cesarea y na̱ ixquinca̱ta̱aná̱n cha̱tum chixcú xalac Chipre tí maká̱n ixli ̱pa̱huani ̱t Jesús ixuanicán Mnasón. 17 Acxni ccha̱u nac Jerusalén tí ixtali ̱pa̱huán Jesús li ̱pa̱xáu támilh quinca̱lakapa̱xtoká̱n y quinca̱huaniyá̱n kalhé̱n y ctamakxtakui nac ixchic Mnasón. 18 Ixli ̱cha̱lí Pablo alh quinca̱ma̱lakapasayá̱n Jacobo y lakko̱lún tí ixta̱cpuxcún cristianos nac Jerusalén. 19 La̱ cca̱huanikó̱u kalhé̱n Pablo tzúculh ca̱li ̱ta̱chihui ̱nán tú ixma̱tlahui ̱ni ̱t Dios nac ixpu̱latama̱ncán amá cristianos tí ni ̱ judíos. 20 Hua̱k  









tapa̱xcatcatzí ̱nilh Dios ixtascújut, pero a̱stá̱n tahuánilh Pablo: ―Huix catzi ̱ya xlacata lhu̱ hua cristianos judíos na̱ tali ̱pa̱huani ̱t Jesús pero xlacán la̱tiyá talakatí tama̱kantaxtí tú tali ̱smani ̱ni ̱t y tú li ̱ma̱paksi ̱nán Moisés, 21 y lhu̱ hua judíos xalac Jerusalén tahuán xlacata huix ca̱li ̱ma̱paksi ̱ya namá judíos tí talama̱na a̱lacatunu pu̱ latama̱n yaj catatakókelh tú li ̱ma̱paksi ̱nán Moisés, ni ̱ para catatláhualh tú li ̱smani ̱ni ̱táu, ni ̱ para catacircuncidartláhualh ixcamancán. 22 ¿Tucu tlahuayá̱u? Acxni natacatzí chitani ̱ta nac Jerusalén lhu̱ hua tú ama tali ̱ya̱huayá̱n. 23 Pero tla̱n lacca̱xtlahuayá̱u, pues juú tahuila̱na cha̱ta̱ti lacchixcuhuí ̱n tí tama̱lacnu̱ ni ̱t ama talakachixcuhui ̱nán nac pu̱siculan. 24 Huix caca̱lakaxoko xlacata acxtum naca̱ksitcanátit y natlahuayá̱tit lactzu lactzú tú tamaclacasquiní xlacata nalakachixcuhui ̱naná̱tit y chuná cati ̱huá na̱cxilá̱n huix ni ̱ lakmakana ixtapaksi ̱t Moisés y na̱ ma̱kantaxti ̱ya tú li ̱smani ̱ni ̱táu. 25 Pero amá cristianos tí ni ̱ judíos y tali ̱pa̱huani ̱t Jesús ni ̱ ama ca̱li ̱huaniyá̱u cama̱kantáxti ̱lh tú li ̱smani ̱ni ̱táu aquín tí judíos, huata tamaclacasquiní catama̱kantáxti ̱lh tú cca̱huanini ̱táu: Ni ̱ catara̱lakamáklhti ̱lh ixta̱cha̱tcán, ni ̱ catali ̱huá̱yalh li ̱hua ni ̱ma̱ ca̱li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱ laktumi ̱n, ni ̱ catáhualh quitzistanca ni ̱ma̱ ni ̱ ma̱stajani ̱t ixkalhni y ni ̱ma̱ mu̱ xtuni ̱t.  









306

HECHOS 21 Pablo a̱ctzú ni ̱ makni ̱cán acxni an lakachixcuhui ̱nán

26 Pablo

ma̱tlá̱ni ̱lh; ixli ̱cha̱lí ca̱tá̱alh amá cha̱ta̱ti lacchixcuhuí ̱n nac pu̱siculan, tama̱kantáxti ̱lh lactzu lactzú tú ixtamaclacasquiní y tama̱lácnu̱lh natalí ̱n ixli ̱tu̱ má tunu li ̱lakachixcuhuí ̱n ni ̱ma̱ ixca̱huanicani ̱t natali ̱pa̱xcatcatzi ̱ní Dios ixlatama̱tcán. 27 Ixliaktujún chichiní acxni a̱huata ixama talakachixcuhui ̱nán, makapitzi judíos xalac Asia tá̱cxilhli Pablo nac pu̱siculan, 28 y tzúculh ta̱ktasá: ―Lacchixcuhuí ̱n xalac Israel, quila̱makta̱yáu, cachipahuí jaé chixcú pues huá jaé tí cani ̱hua pu̱latama̱n ca̱huaní cristianos yaj catatláhualh tú li ̱ma̱paksí ̱nalh Moisés, ni ̱ para catalakachixcuhuí ̱nalh nac pu̱siculan la̱ li ̱smani ̱ni ̱táu. Chí ca̱cxílhtit la̱ li ̱chiyani ̱t quimpu̱siculancán ca̱ma̱nu̱ ni ̱t lacli ̱xcajnit lacchixcuhuí ̱n tí ni ̱ judíos. 29 Xlacán chú ixtahuán porque xalacatzisa amá chichiní Pablo ixta̱lapu̱lá cha̱tum tí ni ̱ judío xalac Efeso, ixuanicán Trófimo, ixtapuhuán na̱ ixtanu̱ ni ̱t nac pu̱siculan. 30 Acxni takáxmatli tú ixli ̱ya̱huacán Pablo lhu̱ hua cristianos táchilh ní ixyá; lacapala tachípalh; tamá̱xtulh nac lacaquilhti ̱n; y tama̱laccháhualh puhui ̱lhta ní ixlactaxtucán nac quilhtí ̱n. 31 Xlacán tzúculh ta̱k kaximí ixtamakni ̱putún y ma̱x chú ixtiqui ̱táxtulh para ni ̱tí ixtica̱huánilh soldados romanos  









xlacata amá cristianos xalac Jerusalén ixtachipani ̱t cha̱tum chixcú. 32 Ixli ̱puntzú pu̱tum táchilh amá soldados. Acxni tá̱cxilhli cristianos tali ̱mákxtakli ta̱kkaxí Pablo. 33 Amá comandante li ̱ma̱paksí ̱nalh cali ̱makachi ̱ca Pablo cadenas y kalasquínilh nicu ixmini ̱tanchá y tucu ixtlahuani ̱t. 34 Makapitzi ixtahuán aktum tachihuí ̱n y xa̱makapitzi tunu la̱ ixtakalhti ̱nán. Amá comandante ni ̱tú ma̱kachákxi ̱lh huá xlacata li ̱ma̱paksí ̱nalh cali ̱nca nac cuartel. 35 Ixtama̱najá tachá̱n nac cuartel acxni amá cristianos pu̱tum ta̱ctahuácalh soldados tí ixtalí ̱n Pablo pero xlacán ¡chixx! tamá̱qui ̱lh ta̱lhmá̱n xlacata ni ̱tú natlahuanicán. 36 Hua̱k cristianos ixta̱ktasá: ―¡Cani ̱lh! ¡Cani ̱lh!  









Pablo ca̱ta̱chi ̱hui ̱nán cristianos tí tachipani ̱t

37 Acxni

li ̱cha̱nca Pablo nac cuartel huánilh nac griego tachihuí ̱n amá comandante: ―¿Tla̱n cmaksquiná̱n aktum li ̱tlá̱n? ―Ah, tla̱n chihui ̱nana griego ― kálhti ̱lh amá comandante. Y kalasquínilh: 38 ―¿Ni ̱ huix amá chixcú xalac Egipto tí ta̱ra̱lacatá̱qui ̱lh ma̱paksi ̱ná ni ̱ lhu̱ hua ca̱ta kalhí y ca̱cpúxculh cha̱ta̱ti mi ̱lh makni ̱naní ̱n y ca̱tá̱alh nac desierto? 39 Pablo kálhti ̱lh: ―To̱, aquit ni ̱ huá. Aquit judío xalac Tarso y li ̱tapaksí pu̱ latama̱n Cilicia. ¿Entonces tla̱n cca̱ta̱chihui ̱nán jaé cristianos?  



307

HECHOS 21​, ​22

40 ―Caca̱ta̱chihuí ̱nanti

para lacasquina ―kálhti ̱lh amá comandante. Pablo tá̱cxtulh ma̱s xata̱lhmá̱n escalón y ca̱li ̱macahuánilh ixmacán cataquilhácslalh. Acxni yaj tí chihuí ̱nalh ca̱huánilh nac hebreo tachihuí ̱n: ―Li ̱ta̱camán y lakko̱lún tí quila̱kaxmatma̱náu, tla̱n cama̱kachakxí ̱tit quintachihuí ̱n ni ̱ma̱ cama li ̱tamaklhti ̱nán. 2 Amá judíos acxni takáxmatli Pablo ixca̱ta̱chihui ̱nani ̱t nac hebreo tachihuí ̱n, ma̱s acs tata̱yako̱lh xlacata natakaxmata tú ixca̱huanima. 3 ―Aquit na̱ judío la̱ huixín, quinca̱chiquí ̱n Tarso y li ̱tapaksí Cilicia, pero cstacli nac Jerusalén y quima̱kalhtahuáke̱lh Gamaliel. Xlá quima̱sí ̱nilh scarancua nacma̱kantaxtí nac quilatáma̱t la̱ta tú li ̱ma̱paksi ̱nani ̱t Dios y aquit cmacuanipútulh ixli ̱hua̱k quinacú y ni ̱ cli ̱mákxtakli tí nali ̱chiyá, na̱ chuná la̱ huixín si ̱tzi ̱ni ̱tántit chí. 4 Ni ̱ xacca̱cxilhputún cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús, aquit ni ̱ cuentaj xactlahuá para lacchixcuhuí ̱n o lacchaján, acxtum xacca̱chipá y xacca̱ma̱nú nac pu̱la̱chi ̱n y hasta cca̱mákni ̱lh makapitzi. 5 Xanapuxcun y lakko̱lún xalac Jerusalén tla̱n tama̱luloka quintachihuí ̱n hasta cca̱máksquilh li ̱ma̱paksí ̱n xatatzokni nacán nac Damasco nacca̱chipá hua̱k cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús xlacata nacca̱li ̱mín nac Jerusalén y nacca̱ma̱xoko̱ní.

22  







Pablo lacapa̱staca la̱ tasí ̱nilh Jesús 6 ’Aquit

(Hch. 9.1‑19; 26.12‑18)

calh nac Damasco y lacatzú tastúnut xaccha̱majá

acxni ¡tarannc! quilákchilh taxkáket ní xactla̱huama. 7 Ni ̱ para ccátzi ̱lh la̱ ¡pumm! cpa̱tástalh nac quincahua̱yu y ckáxmatli jaé tachihuí ̱n: “Saulo, Saulo, ¿hua̱nchi quisi ̱tzi ̱niya?” 8 “¿Ticu huix?” ckalasquínilh. “Aquit Jesús xalac Nazaret tí huix ni ̱ acxilhputuna”, quinkálhti ̱lh. 9 Amá lacchixcuhuí ̱n tí ixquintata̱án tá̱cxilhli amá taxkáket y tajícualh, pero ni ̱ takáxmatli tí ixquinta̱chihui ̱nama. 10 Aquit ckalasquinipá: “Señor, ¿tucu lacasquina cactláhualh?” Xlá quihuánilh: “Cata̱ya, cachipi nac Damasco ana ní ixpímpa̱t y huí tí ama huaniyá̱n tú mili ̱tláhuat.” 11 ’Amá taxkáket la̱ta quima̱lakachíxilh quima̱lakátzi ̱lh, pero tí ixquintata̱án quintáli ̱lh hasta nac Damasco. 12 Aná ixlama cha̱tum tla̱n chixcú tí ixma̱kantaxtí ixtapaksi ̱t Dios ixuanicán Ananías y hua̱k judíos xalac Damasco ixtalakalhamán. 13 Xlá quilákmilh ní xacuí y quihuánilh: “¡Saulo, chí tuncán calacahuá̱nanti!” Huata chihuí ̱nalh tla̱n clacahuá̱nalh y cácxilhli Ananías. 14 Xlá quihuanipá: “Quimpu̱chinacán Dios tí tali ̱pa̱huani ̱t xalakmaka̱n quili ̱talakapasnicán, lacsacni ̱tán xlacata nalakapasa ixtalacapa̱stacni y na̱cxila Ixkahuasa y nakaxpata ixtachihuí ̱n. 15 Huix li ̱lhca̱ni ̱tán nali ̱chihui ̱nana cani ̱hua ca̱lacchiquí ̱n tú acxilhni ̱ta y tú huanini ̱tán. 16 Para huix ni ̱ takalhpu̱spita chí tuncán cali ̱pá̱huanti Jesús y cata̱kmunu xlacata naxapaniyá̱n mintala̱kalhí ̱n.” 17 ’Aquit ctláhualh tú quihuánilh Ananías y ctáspitli  





















308

HECHOS 22​, ​23 nac Jerusalén, y maktum la̱ta xackalhtahuakama nac pu̱siculan caj la̱ caclakachiyá̱nalh 18 cácxilhli Quimpu̱chinacán nac ixpu̱táhui ̱lh y quihuánilh: “Cataxtu lacapala nac Jerusalén porque juú ni ̱tí ama ca̱najlá mintachihuí ̱n para ca̱lacspi ̱tniya quintalacapa̱stacni.” 19 Aquit ckálhti ̱lh: “¿Niculá nactlahuá tú quihuaniya? Cati ̱huá catzí la̱ xacán nac sinagogas ca̱chipá tí tali ̱pa̱huaná̱n y xacca̱ma̱nú nac pu̱la̱chi ̱n xlacata nacca̱ma̱k xtakajní. 20 Xa̱huá caksán la̱ tlahuaca Esteban amá chixcú tí ixli ̱chihui ̱naná̱n, aquit clakáti ̱lh la̱ makni ̱ca hasta cca̱maktakálhnilh ixlhaka̱tcán tí tamákni ̱lh.” 21 Pero xlá quili ̱ma̱páksi ̱lh: “Aquit clacasquín cataxtu jaé ca̱chiquí ̱n porque mákat camá̱n ma̱lakacha̱yá̱n nac ixpu̱latama̱ncán tí ni ̱ judíos xlacata naquintali ̱pa̱huán.” 22 Acxni takáxmatli jaé tachihuí ̱n hua̱k cristianos tzúculh ta̱ktasá: ―¡Camakni ̱ca namá chixcú! ¡Chí tuncán cani ̱lh! ¡Ni ̱ mini ̱ní calatáma̱lh!  









Capitán li ̱ma̱paksi ̱nán casnokca Pablo

23 Hua̱k

cristianos la̱ta ixta̱ktasama̱na ¡lhken, lhken! ixtamacá̱n lactzu lháka̱t y na̱ chuná ixtama̱kstampu̱ya̱huá pokxni. 24 Amá capitán ni ̱ ixma̱kachakxí hua̱nchi pucutá ixtasi ̱tzi ̱ni ̱t cristianos huá xlacata li ̱ma̱paksí ̱nalh cama̱nu̱ca Pablo ixpu̱lacni cuartel y catásnokli soldados xlacata nahuán tú ixtlahuani ̱t. 25 Xlacán tachi ̱yá̱hualh ní ixca̱snokcán tachi ̱ní ̱n, lihua  



ixamajá tasnoka acxni Pablo huánilh capitán: ―¿Mini ̱ní ca̱snokcán lacchixcuhuí ̱n romanos la̱ta ni ̱ ca̱ma̱kalhapali ̱cani ̱t? 26 Amá capitán lacapala alh huaní comandante xlacata Pablo romano chixcú ixuani ̱t y tla̱n calacpúhualh tú ixama tlahuá. 27 Xlá lacapala lákalh Pablo y kalasquínilh: ―¿Xli ̱ca̱na huix na̱ li ̱tapaksi ̱ya lacchixcuhuí ̱n xalac Roma? ―Jé, comandante, xli ̱ca̱na. ¿Hua̱nchi catzi ̱putuna? 28 ―Porque aquit lhu̱ hua tumi ̱n cxokoni ̱t xlacata nacli ̱tapaksí lacchixcuhuí ̱n xalac Roma. ―Ah, pero huix, aquit cli ̱registrarlani ̱t chixcu xalac Roma la̱ta ctilakáhualh ―kalhti ̱ko̱lh Pablo. 29 Amá soldados tí ixta̱má̱n tasnoka Pablo acxni tacátzi ̱lh romano ixuani ̱t lacapala tataké̱nu̱ lh y amá comandante na̱ tzúculh jicuán para nama̱xoko̱ni ̱cán la̱ li ̱ma̱paksí ̱nalh nasnokcán Pablo.  







Pablo ta̱ra̱lacata̱quí xapuxcu cura 30 Ixli ̱cha̱lí

amá comandante ca̱ma̱mákstokli xanapuxcun curas y xalactali ̱pa̱u ma̱paksi ̱naní ̱n; li ̱ma̱paksí ̱nalh caxcutnica Pablo ixcadenas y li ̱minca ixlacati ̱ncán amá lacchixcuhuí ̱n xlacata natama̱kalhapalí pues ixtacatzi ̱putún tú xlacata ixtali ̱ma̱lacapu̱ni ̱t judíos. Pablo acs ca̱lacá̱cxilhli cha̱tunu amá lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n tí ixta̱má̱n tama̱kalhapalí y ca̱huánilh: ―Li ̱ta̱camán, aquit ni ̱ ckalhí nac quintalacapa̱stacni tú nacli ̱ma̱xanán nac ixlacati ̱n Dios.

23

309

HECHOS 23

2 Ni ̱ para

tla̱n chihui ̱nanko̱lh acxni ¡lass! quilhtu̱ ma̱xqui ̱ca pues amá xapuxcu cura Ananías chú li ̱ma̱paksí ̱nalh. 3 Pablo huánilh: ―Huix ni ̱ ma̱kantaxtí ̱pa̱t ixley Moisés. ¿Tucu yá ixlakstu juez huix? ¿Hua̱nchi li ̱ma̱paksi ̱nana quinquilhtu̱lasca? Dios na̱ chuná ama ma̱quilhacsli ̱yá̱n porque huix maclá̱n tasi ̱ya nac mimacni pero mimpu̱lacni tala̱kalhi ̱ni ̱t. 4 ―¡Acs cata̱ya! ¿Nicu li ̱kalhi ̱ya li ̱camama chuná namá nakalhti ̱ya xapuxcu cura tí li ̱lhca̱ni ̱t Dios? ― tahuánilh makapitzi tí ixtaya̱na ixpa̱xtu̱ n Pablo. 5 Xlá li ̱catzi taquilhtlá̱ni ̱lh y ca̱kálhti ̱lh: ―Quila̱ma̱tzanke̱naníu, ni ̱ xaccatzí para huá namá xapuxcu cura tí li ̱lhca̱ni ̱t Dios. Pues nac Escrituras huan: “Ni ̱ cali ̱chiya ma̱paksi ̱ná tí acpuxcu̱ nán nac mimpu̱latama̱n.” 6 Pablo ca̱lakápasli xlacata makapitzi jaé lacchixcuhuí ̱n tí ixtatamakstokni ̱t fariseos ixtahuani ̱t y xa̱makapitzi saduceos ixtahuani ̱t. Xlá chuné ca̱huánilh: ―Li ̱ta̱camán, aquit fariseo y quinati ̱cún na̱ huá ixtahuani ̱t y caj huá jaé xlacata quili ̱ma̱lacapu̱cani ̱t; pues aquit cca̱najlá xlacata ni ̱n tla̱n talacastacuanán nac ca̱li ̱ní ̱n. 7 Acxni tacátzi ̱lh amá lacchixcuhuí ̱n xlacata Pablo fariseo ixuani ̱t, pu̱tuy tatapítzilh y tzúculh tara̱quitstalá entre xlacán; 8 porque saduceos ni ̱ taca̱najlá para talama̱na ángeles, espíritus o para ni ̱n tla̱n talacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n, y fariseos jaé hua̱k taca̱najlá. 9 Amá lacchixcuhuí ̱n tzúculh ta̱ktasá;  













makapitzi tí ixca̱cpuxcún fariseos tatá̱yalh nac ixpu̱tahui ̱lhcán y tzúculh tahuán: ―Jaé chixcú ni ̱ li ̱n tala̱kalhí ̱n. ¿A poco pa̱t ma̱lacapu̱yá̱tit caj xlacata ma̱x ta̱chihuí ̱nalh cha̱tum ángel o cha̱tum espíritu acxni ixama nac Damasco? 10 Saduceos na̱ tatá̱yalh y na̱ tzúculh ta̱ktasá. ¡Pablo caj la̱ actzu li ̱kamá̱n ixli ̱mincán ixli ̱ncán! Amá capitán ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh soldados catáli ̱lh Pablo xafuerza nac cuartel, pues lacpúhualh para natamakní la̱ ixtatlahuá. 11 Pi ̱huá amá ca̱tzisní Jesús ma̱lacahuá̱ni ̱lh Pablo y huánilh: ―Pablo, ni ̱ cajícuanti, la̱ quili ̱chihuí ̱nanti juú nac Jerusalén, na̱ chuná pa̱t quili ̱chihui ̱nana nac Roma ixlacati ̱ncán ma̱paksi ̱naní ̱n.  



Li ̱lhca̱cán ama̱ca makni ̱cán Pablo

12-13 Ixli ̱cha̱lí

li ̱huacá ti ̱puxum judíos talacchihuí ̱nalh la̱ natamakní Pablo y cha̱tunu ma̱lácnu̱ lh: ―Aquit ni ̱ cama hua̱yán ni ̱ para cama kotnán hasta xní nacacxila má xaní ̱n namá Pablo. 14 A̱ stá̱n talákalh xanapuxcun curas y lakko̱lún y tahuánilh: ―Cha̱tunu aquín cma̱lacnu̱ ni ̱táu ni ̱tú camá̱n huayá̱u hasta xní nacmakni ̱yá̱u Pablo. 15 Pero quila̱makta̱yáu tziná. Cahuanítit namá comandante calí ̱milh cha̱lí nac mimpu̱ ma̱paksi ̱ncán porque huí tú pa̱t kalasquiniyá̱tit. Pero antes natachín juú camá̱n ca̱li ̱pa̱taxtuyá̱u nac tijia y aná tuncán camá̱n makni ̱yá̱u Pablo. 16 Ixpuxnímit Pablo ixkahuasa ixpi ̱pí ixkaxmatni ̱t tú ixtalaclhca̱ni ̱t  





HECHOS 23

310

amá lacchixcuhuí ̱n y tatza̱lh alh huaní ixcucu tú ixcatzí. 17 Pablo tasánilh cha̱tum capitán y huánilh cali ̱lh ixpuxnímit ixlacati ̱n comandante porque huí tú ixuaniputún. 18 Jaé capitán li ̱lh amá kahuasa la̱ ixuanicani ̱t y acxni lí ̱cha̱lh huánilh comandante: ―Namá tachí ̱n Pablo quihuánilh cacli ̱minín jaé kahuasa porque huí tú huaniputuná̱n. 19 Xlá makachípalh y li ̱lh lacatum ní tla̱n tze̱k nata̱chihui ̱nán y aná kalasquínilh: ―¿Tucu quihuaniputuna? 20 Xlá kalhtí ̱nalh: ―Makapitzi judíos tata̱lacca̱xlani ̱t xanapuxcun curas xlacata cha̱lí ama tamaksquiná̱n cali ̱pi Pablo nac ixpu̱ ma̱paksi ̱ncán porque huí tú ama takalasquiní. 21 Pero ni ̱ caca̱najla porque nac tijia ama tali ̱pa̱taxtú ti ̱puxum lacchixcuhuí ̱n y ama tamakní quincucu. Xlacán tla̱n tama̱lacnu̱ ni ̱t ni ̱ ta̱má̱n tahua̱yán hasta xní nata̱cxila xaní ̱n. Hua̱k talacchihui ̱nani ̱t tú ta̱má̱n tahuaniyá̱n a̱huata takalhi ̱ma̱na nama̱tla̱ni ̱ya nali ̱pina ixlacati ̱ncán. 22 Amá comandante huánilh ixpuxnímit Pablo ni ̱tí cali ̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh para ixca̱ma̱laksi ̱ni ̱t tí ixtamakni ̱putún ixcucu.  











Ma̱lakacha̱cán Pablo ixlacati ̱n gobernador

23 Amá

comandante ca̱tasánilh cha̱tuy capitán y ca̱huánilh: ―Lacapala cama̱cá̱xtit aktuy ciento soldados tí natatla̱huaán y aktuy ciento tí tali ̱makni ̱nán lanzas y setenta xala ca̱cahua̱yu porque

pi ̱huá jaé ca̱tzisní a las nueve de la noche cama ca̱ma̱lakachá nac Cesarea; 24 y na̱ cama̱ca̱xnítit Pablo tantum cahua̱yu pues clacasquín ni ̱tú calánilh nac tijia y scayajua nali ̱cha̱ncán ixlacati ̱n gobernador Félix. 25 Jaé comandante ixuanicán Claudio Lísias y chuné tzokli aktum carta: 26 “Ta̱chihui ̱namá̱n Claudio Lisias, cuaniyán kalhé̱n tali ̱pa̱u gobernador Félix: 27 Jaé chixcú tí cma̱lakacha̱nimá̱n tachípalh judíos ixtamakni ̱putún y ma̱x chú ixtiqui ̱táxtulh para ni ̱ xactica̱ma̱lakácha̱lh quisoldados natamaklhti ̱nán, y chuná ccátzi ̱lh xlacata xlá chixcú romano. 28 Aquit cca̱ma̱mákstokli xanapuxcun curas xlacata natama̱kalhapalí, 29 y aná ccátzi ̱lh xlacata ixtama̱lacapu̱ ni ̱t porque ni ̱ tama̱tla̱ní la̱ li ̱chihui ̱nán ixli ̱ma̱paksi ̱n Dios. Pero aquit ni ̱ ctaka̱sa tú nacli ̱ma̱lacapú xlacata namakni ̱cán o nama̱nu̱cán nac pu̱ la̱chi ̱n. 30 A̱ stá̱n ccátzi ̱lh la̱ lhu̱ hua judíos talaclhcá̱nilh ama tamakní y como huí tí ca̱ma̱láksi ̱lh aquit cca̱huánilh catama̱lacápu̱ lh nac mimpu̱ ma̱paksí ̱n. Huatiyá huá jaé xacuaniputuná̱n, huix catzi ̱ya tú tlahuaya y li ̱pa̱xáu calatapa.” 31 A las nueve de la noche tatáxtulh amá lacatzú íta̱t mi ̱lh soldados ixtamaktakalhlí ̱n Pablo. Acxni xkákalh tácha̱lh nac Antípatris, 32 y aná jaé ca̱chiquí ̱n tatáspitli tí ixtatla̱huaán y a̱huata tí ixtaán ca̱cahua̱yu táli ̱lh Pablo nac Cesarea. 33 Acxni tácha̱lh tamacamá̱sta̱lh Pablo y na̱ tamá̱xqui ̱lh gobernador  



















311

HECHOS 23​, ​24

Félix ixcarta Claudio Lisias. 34 La̱ li ̱kalhtahuakako̱lh Félix amá carta kalasquínilh Pablo: ―¿Xala nicu huix? ―Aquit xalac Cilicia ―kalhtí ̱nalh. 35 ―Acxni natachín tí tama̱lacapu̱yá̱n nacma̱kalhapali ̱yá̱n y naccatzí tú tali ̱ya̱huayá̱n ― huaniko̱lh Félix. A̱ stá̱n li ̱ma̱paksí ̱nalh cama̱nu̱ca nac ixchic Herodes.  



Pablo chihui ̱nán ixlacati ̱n gobernador Félix

24

Ixliakquitzis chichiní a̱stá̱n táchilh nac Cesarea pu̱tum ma̱paksi ̱naní ̱n judíos ixca̱cpuxcún Ananías; ixtata̱mín cha̱tum abogado ixuanicán Tértulo xlacata xlá nama̱lacapú Pablo. 2 Acxni li ̱minca Pablo, Tértulo alh ixlacati ̱n gobernador y chuné tzúculh chihui ̱nán: ―Gobernador Félix, cca̱pa̱xcatcatzi ̱niyá̱n tú tlahuani ̱ta quilacatacán pues la̱ta titzucu ma̱paksi ̱nana li ̱pa̱xáu clama̱náu y yaj tí quinca̱ta̱ra̱slaká̱n. 3 Aquín judíos cca̱lakalhamaná̱n porque lhu̱ hua tú quila̱ma̱xqui ̱ni ̱táu. 4 Chí cca̱maksquiná̱n catlahua li ̱tlá̱n cakáxpatti tú cama li ̱ya̱huá jaé chixcú tí cma̱lacapu̱ ni ̱táu. 5 Namá chixcú ca̱cpuxcún pu̱tum cristianos tí ca̱li ̱ma̱pa̱cuhui ̱cán nazarenos y cani ̱huá pu̱latama̱n ma̱lacatzuquí tasi ̱tzi porque hua̱k judíos tí takaxmata tzucú tara̱slaka caj xlacata tú ca̱ma̱si ̱ní. 6 Acxni cchipáu nac Jerusalén xlá ixli ̱chiyaputuma quimpusiculancán y xacamá̱n makni ̱yá̱u la̱ li ̱ma̱paksi ̱nán ixley Moisés; 7 pero chilh namá  











comandante Claudio Lisias y xafuerza quinca̱maklhtí ̱n. 8 A̱ stá̱n quinca̱huanín cacma̱lacapú̱u nac mimpu̱ ma̱paksí ̱n porque xlá chixcu romano, y para ca̱najlaya quintachihuí ̱n huix cakalasquini y xlá nahuaniyá̱n para cakskahuinama. 9 Xa̱makapitzi xanapuxcun curas tama̱lulokli xlacata xli ̱ca̱na tú ixli ̱ya̱huacani ̱t Pablo. 10 Félix huánilh Pablo cakalhtí ̱nalh para xli ̱ca̱na tú ixli ̱ya̱huama̱ca. Xlá tá̱yalh y chuné chihuí ̱nalh: ―Aquit ni ̱ cquilhpuhuán cchihui ̱nán nac milacatí ̱n porque ccatzí huix ni ̱ caj maktum ca̱ma̱kalhapali ̱ni ̱ta judíos y catzi ̱ya la̱ tali ̱lama̱na. 11 ’Huix tla̱n kalhputza̱nana tú cama huaniyá̱n. Kalhí akcu̱tuy chichiní la̱ta ctíchilh nac Jerusalén xlacata naclakachixcuhui ̱nán nac pu̱siculan, 12 pero ni ̱cxni cca̱kastacya̱huani ̱t cristianos catama̱lacatzúqui ̱lh tasi ̱tzi, ni ̱ para nac pu̱siculan, ni ̱ para nac sinagoga, ni ̱ para cani ̱huá ca̱chiquí ̱n. 13 Aquit ccatzí xlacata jaé lacchixcuhuí ̱n tí quintama̱lacapu̱ ni ̱t ni ̱ lá tama̱luloka ixtachihui ̱ncán. 14 ’Huata camá̱n huaniyá̱n xlacata ni ̱ cma̱tze̱ka cli ̱ta̱yá cli ̱scuja amá Dios tí tali ̱pa̱huani ̱t quili ̱talakapasnicán y ctakokeni ̱t amá tijia ni ̱ma̱ cpuhuán nacli ̱taxtuní pues cca̱najlani ̱t tú tali ̱chihui ̱nani ̱t profetas, pero xlacán tahuán caktzanka̱ni ̱t. 15 Aquit cca̱najlani ̱t na̱ chuná la̱ jaé lacchixcuhuí ̱n xlacata hua̱k cristianos ta̱má̱n talacastacuanán nac ca̱li ̱ní ̱n y aná ama tasí tí tla̱n  















312

HECHOS 24​, ​25 catzí y tí snu̱ n lani ̱t. 16 Huá xlacata aquit clacputzá ctlahuá tú tla̱n xlacata ni ̱tú nacli ̱ma̱xanán ixlacati ̱n Dios y ixlacati ̱ncan cristianos. 17 ’Aquit maka̱sa quilhtamacú calh cca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos xala a̱lacatunu pu̱latama̱n, pero chí ctaspitni ̱t nac Jerusalén xlacata naclakachixcuhui ̱nán y nacmacama̱stá limosna ni ̱ma̱ quima̱xqui ̱cani ̱t. 18 Aquit cca̱ta̱ma̱kantáxti ̱lh cha̱ta̱ti lacchixcuhuí ̱n lactzu lactzú tú cli ̱smani ̱ni ̱táu aquín judíos xlacata tla̱n naclakachixcuhui ̱nán nac pu̱siculan y aná jaé xaclapu̱lá acxni quintá̱cxilhli makapitzi judíos xalac Asia, pero ni ̱tí ixla̱slakma ni ̱ para tí ixtatlanca̱ni ̱ma. 19 Huá namá judíos ixtali ̱mini ̱t juú xlacata naquintama̱lacapú para tú ni ̱ tla̱n ctlahuani ̱t o cli ̱makatzánka̱lh. 20 Pero como ni ̱ tamini ̱t caca̱kalasquini jaé lacchixcuhuí ̱n tucu yá tala̱kalhí ̱n quintataká̱snilh amá lakko̱lún acxni pu̱tum quintama̱kalhapáli ̱lh nac Jerusalén. 21 Huitiyá ma̱x cuá aktum tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱ tama̱tlá̱ni ̱lh xlacata ixquintama̱lacapu̱ni ̱t caj xlacata cca̱najlani ̱t ama talacastacuanán ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n.  











Ixta̱cha̱t gobernador kaxmatputún Pablo

22 Gobernador

Félix ixcatzí xlacata amá cristianos tí ixtali ̱pa̱huán Jesús ni ̱ ixtalakatí tara̱slaka, huá ca̱li ̱huánilh amá xanapuxcun judíos: ―Cama kalhí acxni namín comandante Claudio Lisias xlacata naquihuaní la̱ qui ̱taxtuni ̱t. 23 A̱ stá̱n ca̱huánilh makapitzi soldados:  

―Cama̱nú̱tit Pablo nac pu̱ la̱chi ̱n, pero tla̱n cacuentájtit ni ̱tú catzanká̱nilh y para tamín talakpaxia̱lhnán ixamigos caca̱ta̱chihuí ̱nalh, y para tú tali ̱miní caca̱li ̱makxtáktit catamá̱xqui ̱lh. 24 Félix ixta̱makaxtoka cha̱t um judía ixuanicán Drusila; ni ̱ alh lhu̱ hua chichiní xlá ma̱tasani ̱ní ̱nalh Pablo xlacata naca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Jesucristo. 25 Pablo lakasu̱t lacspí ̱tnilh ixtachihui ̱n Dios, pero acxni li ̱chihuí ̱nalh la̱ ixli ̱latama̱tcán cristianos, la̱ ixli ̱lakmakanatcán tú ixca̱maksquín ixmacnicán y la̱ Dios ixama ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n cristianos, Félix ni ̱ lakáti ̱lh y huánilh Pablo: ―Tla̱ná yaj cachihuí ̱nanti; acxni naquili ̱makuaní aquit nacuaniyá̱n. 26 Félix ixlacasquín Pablo cama̱lacnú̱ nilh tumi ̱n xlacata natamacxtú nac pu̱ la̱chi ̱n y ni ̱ caj maktum ma̱tiyí ̱nalh pero chu̱ta ixtakalhchihui ̱nán. 27 Chuná jaé pasá̱rlalh aktuy ca̱ta y na̱ lakxta̱pali ̱ca ma̱paksi ̱ná amá pu̱ latama̱n. Porcio Festo tánu̱ lh ixpú̱ xoko Félix, pero xlá ni ̱ má̱xtulh Pablo nac pu̱ la̱chi ̱n porque ixlacasquín la̱tiyá catata̱tá̱yalh judíos amá pu̱ latama̱n.  







Pablo ni ̱ lacasquín cama̱kalhapáli ̱lh Porcio Festo

25

Ixkalhí aktutu chichiní la̱ta timaklhtí ̱nalh ixli ̱ma̱paksi ̱n Porcio Festo nac Cesarea acxni alh nac Jerusalén. 2 Lhu̱ hua judíos y xanapuxcun curas huata tacátzi ̱lh ixmini ̱t Porcio Festo táalh tama̱lacapú Pablo, 3 y tahuánilh cama̱lakácha̱lh  



313

HECHOS 25

nac Jerusalén xlacata aná natama̱kalhapalí; pero nac tijia ixtalaclhca̱ni ̱t ama tamakní. 4 Pero xlá ca̱kálhti ̱lh: ―Pablo huilachá tachí ̱n nac Cesarea y aquit camajá taspita aná. 5 Para huixín lacasquiná̱tit caca̱putzátit tí naquintata̱án xlacata natama̱lacapú namá Pablo para xli ̱ca̱na li ̱n tala̱kalhí ̱n. 6 Ixli ̱tu̱ má o ixliakcá̱u chichiní a̱stá̱n Festo táspitli nac Cesarea; ixli ̱cha̱li tuncán lí ̱cha̱lh nama̱kalhapalí Pablo. 7 Acxni liminca Pablo nac ixpu̱ ma̱paksí ̱n amá xanapuxcun judíos xalac Jerusalén lhu̱ hua tú tzúculh tali ̱ma̱lacapú, pero ni ̱ cha̱tum tí tla̱n ixma̱luloka tú ixli ̱ya̱huá. 8 Pablo huánilh gobernador Festo: ―Aquit ni ̱tú ctlahuani ̱t, ni ̱ cli ̱chiyani ̱t pu̱siculan, ni ̱ clakmakani ̱t tú li ̱chihui ̱nani ̱t Moisés, ni ̱ para cca̱kastacya̱huani ̱t cristianos catata̱ra̱lacatá̱qui ̱lh ma̱paksi ̱naní ̱n romanos. 9 Como gobernador Porcio Festo ixlacasquín catata̱tá̱yalh hua̱k judíos xalac Israel, kalasquínilh Pablo: ―¿Para lacasquina aquit nacma̱kalhapali ̱yá̱n nac Jerusalén? 10 Pablo kalhtí ̱nalh: ―¡Tó̱! Ni ̱ clacasquín. Mejor caquima̱lakacha ixlacati ̱n emperador xlacata huá naquima̱kalhapalí pues aquit chixcu romano. Xa̱huá huix ma̱kachakxi ̱ya xlacata aquit ni ̱tú cli ̱makatzanka̱ni ̱t. 11 Para xaccátzi ̱lh xli ̱ca̱na cli ̱n tala̱kalhí ̱n ni ̱ xactatlancá̱ni ̱lh caquila̱makní ̱u, pero chí ccatzí ni ̱tú ctlahuani ̱t  



y ni ̱ lá tí quiaktlakahuacá naquimacama̱sta̱cán ixmacancán namá judíos xlacata naquintamakní. Mejor quima̱kalhapáli ̱lh emperador. 12 Gobernador Festo ca̱ta̱chihuí ̱nalh tí ixca̱ta̱ma̱paksi ̱nán y a̱stá̱n huánilh Pablo: ―Tla̱n, tla̱n, como lakamputuna emperador, camá̱n ma̱lakacha̱yá̱n nac ixpu̱ ma̱paksí ̱n.  













Gobernador Festo ta̱lacchihui ̱nán rey Agripa

13 Ni ̱ táalh

lhu̱ hua chichiní acxni táchilh nac Cesarea rey Agripa ixta̱mín ixta̱cam Berenice, támilh talakpaxia̱lhnán gobernador Festo. 14 Como juú talatáma̱lh laktzu quilhtamacú maktum gobernador Festo huánilh rey Agripa: ―Acxni táxtulh Felix quinta̱mákxtakli cha̱tum tachí ̱n xlacata aquit naclacca̱xtlahuá tú li ̱n. 15 Chijcú cquíḻ alh nac Jerusalén y aná xanapuxcun curas y lakko̱lún tama̱lacápu̱lh, ixtalacasquín cacmákni ̱lh, 16 pero como jaé chixcú romano aquit cca̱ma̱lacapa̱stácalh xlacata leyes xalac Roma li ̱huán namakni ̱cán cha̱tum chixcú para ni ̱ pu̱la ma̱kalhapali ̱cán y catama̱lulóknilh tí tama̱lacapu̱ ni ̱t para xli ̱ca̱na tú tali ̱ya̱huá. 17 Xlacán támilh nac Cesarea, ixli ̱cha̱li tuncán cma̱tiyí ̱nalh jaé chixcú xlacata nacma̱kalhapalí. 18 Aquit xacpuhuán ixama tali ̱ya̱huá tamakní ̱n o takalhá̱n, 19 pero huata tama̱lacápu̱lh porque ni ̱ tama̱tla̱ní la̱ li ̱chihui ̱nán Dios; pues chijcú makni ̱ca cha̱tum chixcú xalac Nazaret ixuanicán Jesús y chí Pablo huan xlacata lama xastacnán.  











314

HECHOS 25​, ​26 20 Aquit

ni ̱ ccátzi ̱lh la̱ nacma̱xoko̱ní tú ixli ̱ya̱huacán, huá cli ̱huánilh para ixlacasquín cacma̱kalhapáli ̱lh nac Jerusalén. 21 Pero xlá quihuánilh: “Mejor quima̱kalhapáli ̱lh emperador.” Cli ̱ma̱paksí ̱nalh cama̱nu̱ca nac pu̱la̱chi ̱n y chí tanu̱ majcú porque ya̱ clacca̱xtlahuá para tla̱n nama̱kalhapalí emperador. 22 La̱ kaxmatko̱lh ixtachihui ̱n Festo, rey Agripa huánilh: ―Cacxilhputún namá chixcú. ―Pues cha̱li tuncán nacma̱lakapasayá̱n ―kalhtí ̱nalh Festo. 23 Ixli ̱cha̱lí ca̱x ya̱huaca ixchic Festo la̱ calalh fiesta, rey Agripa y Berenice li ̱cuánit mactlá̱n tatánu̱lh, na̱ ixtamín xanapuxcun soldados y lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n xala amá ca̱chiquí ̱n. Gobernador li ̱ma̱paksí ̱nalh cali ̱minca Pablo. 24 Acxni ta̱yachi ixlacati ̱ncán, Festo chuné chihuí ̱nalh: ―Tali ̱pa̱u rey Agripa y hua̱k lacchixcuhuí ̱n tí quila̱kaxmatma̱náu, huá jaé chixcú tí tama̱lacápu̱ lh judíos nac Jerusalén y na̱ chuná juú nac Cesarea, talacasquín cacmákni ̱lh. 25 Pero aquit ni ̱ ctaka̱sa tú nacli ̱ya̱huá xlacata nacmakní, y como quihuánilh lacasquín cama̱kalhapáli ̱lh emperador, ma̱x siempre cama ma̱lakachá ixlacatí ̱n. 26 Pero, ¿tucu cuaní emperador nac carta? Huá xlacata cli ̱lí ̱milh nac milacati ̱ncán y huix rey Agripa clacasquín cama̱kalhapali xlacata naccatzí tucu yá tachihuí ̱n nacma̱lakacha̱ní emperador; 27 porque huixín catzi ̱yá̱t it ni ̱ lá cma̱lakacha̱ní cha̱tum tachí ̱n y ni ̱ cuaní tú li ̱ya̱huacani ̱t.  













Pablo chihui ̱nán ixlacati ̱n Agripa

26

Rey Agripa huánilh Pablo: ―Quila̱huaníu tú lanípa̱t. Xlá tamaktá̱yalh y chuné kalhtí ̱nalh: 2 ―Rey Agripa, quinacú snu̱ n pa̱xahuá la̱ camá̱n ta̱chihui ̱naná̱n ni ̱ cquilhpuhuán camá̱n huaniyá̱n tú clanima, 3 porque ccatzí xlacata huix lakapasa ixlatama̱tcán judíos y la̱ tali ̱tapaksí. Chí cmaksquiná̱n quinkáxpatti lakasu̱t tú camá̱n huaniyá̱n: 4 ’Lhu̱ hua judíos tacatzí la̱ clatáma̱lh la̱ta quili ̱ctzú nac quinca̱chiquí ̱n Tarso y nac Jerusalén ana ní cskalálalh. 5 Lhu̱hua quintalakapasa y tacatzí xlacata aquit fariseo y aquín namá tí ma̱s scarancua cma̱kantaxti ̱yá̱u ixli ̱ma̱paksi ̱n Moisés y quincompañeros tla̱n tama̱luloka para talacasquín xlacata ni ̱ cakskahuinama. 6 Chí quima̱lacapu̱cani ̱t porque aquit cca̱najlani ̱t tú ca̱ma̱lacnu̱nicani ̱t xalakmaka̱n quili ̱talakapasnicán xlacata ni ̱n ama talacastacuanán nac ca̱li ̱ní ̱n. 7 ’Akcu̱tuy pu̱latama̱n xalac Israel ca̱cuhui ̱ní y ca̱tzisní tamacuaní Dios xlacata cama̱kantáxti ̱lh tú ma̱lacnu̱ni ̱t. Chí ma̱kantaxti ̱ni ̱t ixtachihuí ̱n y aquit cca̱najlani ̱t talacastacuanán ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n, pues caj huá jaé xlacata quintali ̱ma̱lacapu̱ni ̱t namá lacchixcuhui ̱n judíos. 8 Quila̱huaníu, ¿puhuaná̱tit huixín Dios ni ̱ lá ca̱ma̱lacastacuaní ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n?  













Pablo lacapa̱staca la̱ ixca̱ma̱k xtakajní cristianos

9 ’Aquit

xapu̱ lh xacpuhuán xlacata ixtamaclacasquiní

315

HECHOS 26

cataláksputli namá cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús xalac Nazaret, 10 y ni ̱ caj maktum cca̱má̱nu̱ lh nac pu̱la̱chi ̱n nac Jerusalén, xaclakatí cca̱cxila la̱ ixca̱makni ̱cán y ni ̱tú xacli ̱puhuán porque xanapuxcun curas ixquintama̱xquí li ̱tlá̱n chú cacca̱tláhualh. 11 Na̱ chuná xaclakatí cca̱ma̱k xtakajní nac sinagogas xlacata catali ̱kalhkamá̱nalh y catalakmákalh tali ̱pa̱huán Jesús, y ma̱squi táalh a̱lacatunu pu̱ latama̱n aquit ni ̱ para chú cca̱li ̱mákxtakli cca̱ma̱k xtakajní.  



Pablo li ̱chihui ̱nán la̱ Jesús ta̱chihui ̱nani ̱t (Hch. 9.1‑19; 22.6‑16)

12 ’Maktum

cca̱máksquilh xanapuxcun curas quintamá̱xqui ̱lh li ̱tlá̱n cacalh ca̱chipá cristianos xalac Damasco, 13 y lihua xaccha̱ma̱nahuá con quincompañeros nac Damasco acxni ¡tzass! quilákchilh ní xactla̱huama taxkáket xalac akapú̱ n y ma̱squi tastúnut ixuani ̱t jaé taxkáket ma̱s slipua ixtasí que xla chichiní. 14 Aquit y quincompañeros ctama̱chá̱u ca̱tiyatni y ckáxmatli nac hebreo tachihuí ̱n quihuanica: “Saulo, Saulo, ¿hua̱nchi quisi ̱tzi ̱niya? Huix catzi ̱ya xlacata ni ̱ tla̱n la̱ tatlanca̱ni ̱ya.” 15 Aquit ckalasquínilh: “¿Ticu huix?” Y xlá quihuánilh: “Aquit Jesús tí huix ni ̱ acxilhputuna. 16 Pero chí ctasi ̱nini ̱tán xlacata naquili ̱scuja, huix pa̱t quili ̱chihui ̱nana ixlacati ̱ncan cristianos, pa̱t huana tú cli ̱ma̱lacahua̱ní ̱n y la̱ta tú camajcú ma̱si ̱niyá̱n a̱stá̱n. 17 ¡Cata̱ya ni ̱ cajícuanti! Aquit camá̱n  









maktakalhá̱n ni ̱tú natatlahuaniyá̱n minta̱pakánat judíos y na̱ chuná amá tí ni ̱ judíos xala mákat ana ní camá̱n ma̱lakacha̱yá̱n naquili ̱chihui ̱nana. 18 Xlacán la̱ ca̱paklhtu̱tá tatla̱huama̱na pero huix pa̱t ca̱ma̱xqui ̱ya taxkáket xlacata natalacahua̱nán, huix pa̱t ca̱ma̱ke̱nu̱ya ixmacan tlajaná y ca̱ya̱huaya ixmacan Dios; na̱ chuná pa̱t ca̱ma̱si ̱niya la̱ tla̱n cca̱xapaní ixtala̱kalhi ̱ncán para quintali ̱pa̱huán xlacata acxtum natamaklhti ̱nán amá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ Dios ca̱ma̱lacnu̱ nini ̱t tí ca̱lacsacni ̱t cristianos.” 19 ’Rey Agripa, aquit ni ̱ lá ckaxmatmákalh amá tú quili ̱ma̱páksi ̱lh Quimpu̱chiná, 20 y ctzúculh cca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos catalakmákalh ni ̱ tla̱n ixtalacapa̱stacnicán, catali ̱pá̱hualh Dios, y xlacata xli ̱ca̱na natasí talakxta̱pali ̱ni ̱t ixlatama̱tcán catatláhualh tú tla̱n. Aquit pu̱ la cca̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh cristianos xalac Damasco, xalac Jerusalén, xalac Judea y na̱ cca̱lákcha̱lh ixpu̱ latama̱ncán amá tí ni ̱ judíos. 21 Y caj xlacata huá jaé cli ̱chihui ̱nani ̱t namá judíos quintachípalh nac pu̱siculan xla Jerusalén y quintamakni ̱pútulh. 22 Pero Dios quili ̱mákxtakli caclatáma̱lh y uchu cyá xastacnán. Cani ̱huá ní ccha̱n ni ̱ cjicuán cca̱lacspi ̱tní lactzú y laclanca cristianos stalanca ixtalacapa̱stacni Dios, y huata cma̱sí tú li ̱chihui ̱nani ̱t Moisés y la̱ ixtahuán profetas 23 ixama akxtakajnán Cristo. Pero huá xla̱huán ixama lacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n xlacata naca̱li ̱ma̱lacahua̱ní  











316

HECHOS 26​, ​27 ixtaxkáket hua̱k judíos y na̱ chuná hua̱k cristianos xala cani ̱huá ca̱quilhtamacú. Li ̱ya̱huacán Pablo chiyani ̱t

24 Pablo

ya̱ para ixchihui ̱nankó acxni kalhpaktánu̱lh gobernador Festo y huánilh: ―¡Pablo, huix chiyani ̱ta! Lhu̱hua mintakalhtahuaka tama̱klijuani ̱ni ̱tán y yaj stalanca lacapa̱stacnana. 25 Pablo kálhti ̱lh: ―¡Tó̱! Tali ̱pa̱u gobernador Festo, ni ̱ cchiyani ̱t, ni ̱ ckalhchiya̱nama. Hua̱k quintachihuí ̱n ni ̱ma̱ cuá tla̱n cma̱luloka xlacata xli ̱ca̱na. 26 Para ni ̱ ca̱najlaya cakalasquini rey Agripa, xlá catzí ni ̱ cakskahuinama. Aquit ni ̱ cquilhpuhuán cchihui ̱nán porque xlá ma̱kachakxí la̱ li ̱tzucuni ̱t quimpu̱latama̱ncán y tú qui ̱taxtuni ̱t ni ̱ tze̱k tlahuacani ̱t. 27 Pablo lacá̱nilh rey Agripa y huánilh: ―¿Tucalh huix catzi ̱ya tú tali ̱chihui ̱nani ̱t profetas? ¿Huix ca̱najlaya, ni ̱ chuná? 28 ―Mejor acs cata̱ya, ni ̱ capúhuanti pa̱t quimakaca̱najlaya nacli ̱pa̱huán Jesús caj xlacata la̱n quinta̱chihui ̱nani ̱ta ―kalhtí ̱nalh rey Agripa. Y Pablo huánilh: 29 ―Ma̱squi la̱n o ni ̱ la̱n cchihuí ̱nalh ixlacásquilh Dios cha̱tunu huixín na̱ ixkalhí ̱tit jaé tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ aquit ckalhí, pero ni ̱ tachí ̱n ixlatapu̱ lí ̱tit la̱ aquit cli ̱tamakachí ̱n jaé cadenas. 30 Juú qui ̱tá̱yalh hua̱k takalhchihuí ̱n y tzúculh tataxtú amá lacchixcuhuí ̱n, rey Agripa, Berenice y gobernador Festo.  











31 A̱ stá̱n

aparte rey Agripa y gobernador Festo ixtara̱huaní: ―Jaé chixcú ni ̱tú li ̱n tala̱kalhí ̱n, ni ̱ para mini ̱ní catánu̱ lh nac pu̱ la̱chi ̱n o namakni ̱cán. 32 ―¡Xli ̱ca̱na! Tla̱n ixtimakxtakui catáxtulh para ni ̱ ixtísquilh cama̱kalhapáli ̱lh emperador nac Roma ―huá rey Agripa.  

Ma̱lakacha̱cán Pablo nac Roma

27

Acxni hua̱k lacca̱xlako̱lh naca̱ma̱lakacha̱cán Pablo y xa̱makapitzi tachi ̱ní ̱n nac Roma, ca̱macama̱xqui ̱ca naca̱maktakalha cha̱tum capitán ixuanicán Julio, ixca̱ta̱tapaksí itsoldados emperador. 2 Nac ca̱chiquí ̱n Adramitio ctajú̱u nac aktum barco ni ̱ma̱ ixama pakán nac Asia, ixquinca̱ta̱aná̱n Aristarco xalac Tesalónica. 3 Ixli ̱cha̱lí ccha̱u nac Sidón. Julio tzúculh ta̱ra̱lí ̱n Pablo y li ̱mákxtakli catá̱ctalh y caalh ca̱lakpaxia̱lhnán ixamigos y catamá̱xqui ̱lh tú ixtalacasquín. 4 Ctaxtúu nac Sidón y xaccha̱ni ̱tahuá ixíta̱t chúchut acxni li ̱cuánit tzúculh u̱ nán, entonces cma̱makspitui isla de Chipre 5 y cca̱ti ̱lakatza̱láu lacatzú ixquilhtu̱ n pupunú pu̱ latama̱n ca̱huanicán Cilicia y Panfilia y tla̱n cta̱ctáu nac ca̱chiquí ̱n huanicán Mira li ̱tapaksí Licia. 6 Aná jaé ca̱chiquí ̱n capitán Julio táka̱sli aktum barco xalac Alejandría ixama pakán nac Italia y juú quinca̱muju̱cán xlacata tla̱n naccha̱ná̱u nac Roma. 7 La̱ ctaxtúu nac Mira quimbarcojcán lakasu̱t tzúculh tla̱huán porque snu̱ n ixu̱ nama y takalán ccha̱u nac pu̱ latama̱n Gnido. Pero ni ̱ lá cta̱ctáu  











317

HECHOS 27

y cau pakán nac pu̱ latama̱n Creta, cli ̱lacachá̱u tíyat ni ̱ma̱ ixtanu̱ ni ̱t nac pupunú ixuanicán Salmón, y como na̱ ni ̱ lá cta̱ctáu juú, 8 cma̱makspitui a̱lakchú amá pu̱latama̱n y cca̱u nac ca̱chiquí ̱n Buenos Puertos, ixli ̱takalhpa̱xtoka ca̱chiquí ̱n Lasea. ¡Chuná jaé ixli ̱maka̱s chichiní tla̱n cta̱ctáu nac tíyat!  

Pablo y xa̱makapitzi cristianos a̱ctzú ni ̱ tamu̱ xtú

9 Juú

ctamakxtakui lhu̱ hua chichiní porque ni ̱ ixtake̱nú ni ̱ tla̱n quilhtamacú, y xa̱huá como ixtanu̱ majá ca̱lonkni ni ̱ lá ixtatla̱huán barco nac pupunú. 10 Huá xlacata Pablo ca̱li ̱huánilh tí ixta̱cpuxcún amá barco: ―Para taxtuyá̱u la̱ta jaé quilhtamacú tla̱n ta̱kpu̱spita barco y nalaktzanká hua̱k tacuca y hasta na̱ tla̱n makatzanka̱yá̱u quili ̱stacnicán para mu̱ xtuyá̱u. 11 Capitán Julio ni ̱ lakáti ̱lh tú huá Pablo y ma̱s ma̱tlá̱ni ̱lh tú ixtahuán ixpu̱china barco y xacapitán. 12 Xlacán ixtacha̱mputún nac Fenice porque aná ma̱s tla̱n ixuani ̱t quilhtamacú y xa̱huá ixtajicuán para ixbarcojcán nalactucxa u̱ n, y nac Fenice ma̱squi na̱ aná ixuí amá nac pu̱latama̱n Creta, ni ̱ lihua ixchá̱n u̱ n. 13 Ixli ̱cha̱lí acxni xkákalh ixtasí la̱n ama huan quilhtamacú y lacapala ca̱ma̱cxtuca lháka̱t ni ̱ma̱ ixtali ̱tla̱huán barco; ctaxtúu jaé ca̱chiquí ̱n Buenos Puertos y tzúculh tla̱huán quibarcojcán lacatzú ixquilhtú̱ n jaé pu̱ latama̱n Creta. 14 Ni ̱ maka̱s xactla̱huani ̱táu acxni take̱tachi akxtulu̱ n, ixmina̱chá  









ixtampaján y tzúculh li ̱n quibarcojcán nac ixíta̱t pupunú. 15 Tí ixtama̱t la̱hualí ̱n tatzáksalh tama̱spita pakán ní ixuí tíyat, pero como snu̱ n tlihueke ixmima u̱ n ca̱makatlájalh y tali ̱mákxtakli caquinca̱lí ̱n u̱ n xani ̱tá ixlacasquín. 16 Ccha̱u nac aktum isla huanicán Clauda; juú ni ̱ snu̱ n ixu̱ nama y tla̱n cma̱cxtúu actzu akpáklha̱t ni ̱ma̱ xacxuatali ̱ná̱u nac chúchut. 17 A̱ stá̱n makapitzi marineros tzúculh talakchí amá barco xlacata ni ̱tú nalaní, pues tá̱cxilhli xlacata u̱ n ixca̱li ̱ma pakán ní ixtamakstokni ̱t lhu̱ hua muntzaya nac ixíta̱t chúchut, y como ixtajicuán para nataca̱na̱ta̱yá aná, tamá̱cti ̱lh lháka̱t ni ̱ma̱ ixli ̱tla̱huán barco ixca̱huanicán velas y tali ̱mákxtakli cama̱tla̱huani ̱lh u̱ n xani ̱tá ixlacasquín pero ma̱s lakasu̱t. 18 Ixli ̱cha̱lí chúchut ma̱s tzúculh ta̱kstampu̱ya̱huá, y como ixtajicuán para natamu̱ xtú tzúculh tamacá̱n nac chúchut hua̱k lactzinca tacuca. 19 Ixli ̱tu̱ xama na̱ tamáca̱lh nac chúchut la̱ta tú ni ̱ ixmaclacasquín barco y ma̱s ixma̱tzinca̱sní. 20 Lhu̱ hua chichiní clatajú̱u nac chúchut, pues amá ni ̱ tla̱n quilhtamacú ni ̱ lá ixtake̱nú. ¡Ni ̱ xacacxilá̱u chichiní ni ̱ para stacu! ¡Hasta xacpuhuaná̱u aná camá̱n qui ̱ta̱yayá̱u y yaj xacamá̱n latama̱yá̱u!  











Pablo ca̱ma̱camaja catahuá̱yalh cristianos

21 Ixkalhi ̱yá

lhu̱ hua chichiní la̱ta ni ̱ li ̱pa̱xáu xacua̱yaná̱u. Maktum Pablo ca̱huánilh cristianos: ―Para ixtikaxpáttit la̱ cca̱huanín ni ̱ cataxtuhuí nac Buenos Puertos

318

HECHOS 27 ni ̱tú ixtiqui ̱táxtulh ni ̱ para ixtilíḻ alh tú qui ̱taxtuni ̱t. 22 Pero ni ̱tú cali ̱puhuántit porque ma̱squi calaktzánka̱lh barco ni ̱ cha̱tum tí ama mu̱ xtú. 23 Pues ca̱tzisní Dios tí cli ̱pa̱huán y cmacuaní quima̱lakachá̱nilh cha̱tum ángel 24 y quihuánilh: “Ni ̱ cajícuanti siempretá pa̱t chipina nac Roma xlacata nama̱kalhapali ̱yá̱n emperador, y na̱ ckaxmatni ̱t la̱ ca̱li ̱kalhtahuakani ̱ta jaé cristianos y ni ̱ cha̱tum tí ama mu̱ xtú tí tataju̱ ma̱na jaé nac barco.” 25 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n cakalhí ̱tit li ̱camama porque aquit cli ̱pa̱huán Dios y ccatzí xlacata siempre ma̱kantaxtí tú ma̱lacnú. 26 Ma̱squi a̱takalán nacha̱ná̱u nac tíyat pero ni ̱ amá̱n ni ̱yá̱u. 27 Ixkalhí akcu̱ta̱ti chichiní la̱ta ni ̱ xactacutni ̱táu nac barco y quibarcojcán ixli ̱laju̱cán nac mar Adriático caj la̱ actzu li ̱kamá̱n. Ma̱x tzisa ixuani ̱t acxni makapitzi marineros ta̱cxcátzi ̱lh ixtacha̱ma̱na ixquilhtu̱ n pupunú. 28 Lacapala tamáca̱lh kantum tasíu ixtampu̱ n chúchut ixkalhí ixli ̱pu̱lhmá̱n treinta y seis metros; ixli ̱punchú tamuju̱pá ixkalhi ̱yá veintesiete metros. 29 Makapitzi tasa̱cua tamáca̱lh kanta̱ti anclas xla li ̱ca̱n nac chúchut porque ixtajicuán para nalaxtahuacá amá barco nac chíhuix ni ̱ma̱ ixtahila̱na nac ixquilhtu̱ n pupunú. Ixtalacasquín caxkakalhá tuncán. 30 Makapitzi tasa̱cua tamá̱cti ̱lh aktum actzu akpáklha̱t ixtata̱ctaputún xlacata natachi ̱ya̱huá amá barco, pero xlacán ixtatza̱laputuma̱na porque ixtajicuán para nataní. 31 Pablo lákalh capitán Julio y huánilh:  



















―Para namá lacchixcuhuí ̱n ni ̱ tatamakxtaka nac barco hua̱k aquín amá̱n mu̱ xtuyá̱u. 32 Xlacán takáxmatli tú ca̱huánilh y tali ̱ma̱paksí ̱nalh cachucuca amá tasíu ni ̱ma̱ ixtali ̱ma̱cti ̱ni ̱t akpáklha̱t y aná tamákxtakli nac chúchut. 33 Acxni tzúculh spalh ca̱huán Pablo ca̱li ̱tlá̱n ca̱huánilh hua̱k cristianos: ―Kalhi ̱yá aktuy xama̱na la̱ta ni ̱ li ̱pa̱xáu hua̱yaná̱u, 34 chí cahua̱yántit ca̱na actzú; yaj tú cali ̱puhuántit pues ni ̱ pa̱t makatzanka̱yá̱tit ni ̱ para kancstum minchixitcán. 35 A̱ stá̱n má̱xtulh actzu simi ̱ta y la̱ta ixlacati ̱ncán cristianos pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios ixtahuá y tzúculh hua̱yán. 36 Xa̱makapitzi na̱ tapa̱xáhualh tziná y tamakslihuékelh Pablo, hua̱k tla̱n cua̱yáu. 37 Quili ̱hua̱kcán cristianos tí xactaju̱ ma̱náu jaé nac barco dos cientos setenta y seis xacuani ̱táu.  











Ta̱kpu̱ spita barco nac chúchut

38 La̱

cua̱yankó̱u tzucuca maca̱ncán nac pupunú hua̱k trigo ni ̱ma̱ ixli ̱mincán ixma̱tzinca̱sní barco. 39 Acxni xkákalh cli ̱lacachá̱u aktum pu̱ latama̱n pero ni ̱ xaccatzi ̱yá̱u la̱ huanicán; cacxilhui ti ̱tzú ixquilhtú̱ n kalhí muntzaya. Makapitzi tzúculh tahuán: ―Cali ̱cxilhuí para tla̱n li ̱ná̱u jaé barco nac ixquilhtú̱ n. 40 Tuncán tzucuca ca̱chucucán tasíu ni ̱ma̱ ixtali ̱chí ̱n anclas, nac pupunú ca̱makxtakca; na̱ ca̱xcutca amá quihui ni ̱ma̱ ixli ̱ma̱lakspitcán barco. Amá lháka̱t ni ̱ma̱ ixli ̱tla̱huán barco ca̱ma̱cxtuca nac ixakstí ̱n, y u̱ n tzúculh li ̱n  



319

HECHOS 27​, ​28

barco nac ixquilhtu̱ n pupunú. ixquilhtú̱ n acxni ¡lhkenn! quinca̱maca̱nín chúchut quibarcojcán lacatum ní ca̱lujua. Ixlacati ̱n barco tzúculh li ̱ta̱ktzí muntzaya y xala ixtanké̱n tzúculh lactucxa ixli ̱tlihueke chúchut acxni ixtahuacaya̱chi. 42 Hua̱k aquín chu̱tá ¡slupp! xacya̱náu y amá soldado tahuánilh capitán Julio: ―¡Caca̱makni ̱huí hua̱k tachi ̱ní ̱n xlacata ni ̱ nataxquihua̱tnán ixquilhtú̱ n y natatza̱lá! 43 Xlá lacapá̱stacli ixamigo Pablo y lakma̱xtupútulh ixli ̱stacni huá ni ̱ li ̱ma̱tlá̱ni ̱lh y huata ma̱paksí ̱nalh: ―Amá tí tla̱n caxquihuá̱tnalh, 44 y xa̱makapitzi catamaclacásquilh lactzu lhtacala o xatu̱ta tataka̱sa, pero catatzáksalh tachá̱n ixquilhtu̱ n pupunú. Hua̱k cristianos lakasu̱t ctzucúu ctacutá̱u. ¡Ni ̱ cha̱tum tí mú̱ xtulh, hua̱k ctaxtuníu! 41 Xaccha̱ma̱nahuá



makni ̱nani ̱t, Dios ni ̱ lacasquilh calatáma̱lh. 5 Pablo lhken máca̱lh amá lu̱ hua nac lhcúya̱t la̱ ni ̱tú calánilh. 6 Hua̱k ixtapuhuán xlacata ixama macacún o ni ̱ para catzí la̱ ixama tama̱ya̱chá ca̱tiyatni xaní ̱n, pero como pasá̱rlalh lhu̱ hua quilhtamacú y ni ̱tú ixlaní tzúculh tahuán: ―¡Jaé chixcú ma̱x cha̱tum dios! ¿Hua̱nchi ni ̱ pú̱ti ̱lh ixveneno namá lu̱ hua?  



Pablo li ̱cha̱ncán ixpu̱ ma̱paksi ̱n emperador





Tantum lu̱ hua macaxcá Pablo y ni ̱tú laní

28

Ixli ̱punchú ccatzí ̱u xlacata xaccha̱ni ̱táu nac isla de Malta. 2 Amá cristianos xala amá pu̱latama̱n tzúculh tachín y tama̱mákstokli lhcúya̱t xlacata nacskoná̱u porque li ̱cuánit ixlonknán y se̱n ni ̱ ixtake̱nu̱ ni ̱t. 3 Pablo na̱ tíyalh pa̱t zú quihui y acxni itsacma tantum lu̱ hua táxtulh, macatahuácalh y macáxcalh. 4 Amá cristianos xalac Malta acxni tá̱cxilhli la̱ ixmacaxcani ̱t lu̱ hua tzúculh tahuán: ―Tí xli ̱ca̱na li ̱n tala̱kalhí ̱n siempre xoko̱nán. Namá chixcú taxtúnilh ni ̱ ni ̱lh nac pupunú, pero como  





7 Gobernador

xalac Malta ixuanicán Publio y na̱ quinca̱lakalhamán y quinca̱li ̱makxtakni caclatamá̱u nac ixca̱quihuí ̱n ni ̱ma̱ ixkalhí lacatzú ní xactacutni ̱táu. Xlá quinca̱ma̱huí ̱n aktutu chichiní. 8 Ixti ̱cu gobernador ixkalhí palha lhcúya̱t, ixpu̱ti ̱ma stínit. Pablo acxni huanica tú ixkalhí lákalh nac ixchic y li ̱kalhtahuakánilh Dios; a̱stá̱n huilí ̱nilh ixmacán nac ixmacni y tuncán aksá̱nalh amá ko̱lú. 9 Acxni tacátzi ̱lh cristianos tú ixtlahuani ̱t Pablo, tzúculh talakmín lhu̱ hua ta̱tatlaní ̱n y xlá ca̱ma̱ksá̱ni ̱lh. 10 Tú ixtlahuani ̱t Pablo hua̱k ixtapa̱xcatcatzi ̱ní y lhu̱ hua tú quinca̱ma̱squihui ̱cán acxni ctaxtúu xlacata ni ̱tú naquinca̱tzanka̱niyá̱n nac tijia. 11 Aktutu papá clatamá̱u juú y cpu̱áu aktum barco xalac Alejandría ixuanicán Los Gemelos y juú ixtamakxtakni ̱t ca̱lonkni. 12 Pu̱ la ccha̱u nac Siracusa, aná jaé ca̱chiquí ̱n ctamakxtakui aktutu chichiní. 13 Cma̱makspitui jaé pu̱ latama̱n y ccha̱u nac  











320

HECHOS 28 Regio; ixli ̱cha̱lí tzucupá min u̱ n pero chí quinca̱makta̱yán tziná porque ixli ̱tu̱ xama tla̱n ccha̱u nac ca̱chiquí ̱n huanicán Puteoli. 14 Juú cca̱ta̱tanoklhui makapitzi tí ixtali ̱pa̱huán Jesús y cca̱ta̱latamá̱u aktum xama̱na, y a̱stá̱n cau nac Roma. 15 Hua̱k ixamigos Pablo acxni tacátzi ̱lh ixama nac Roma támilh talakapa̱xtoka; makapitzi takálhi ̱lh lacatum ní ixuanicán Foro de Apio, y xapu̱tum takálhi ̱lh nac Tres Tabernas. Pablo snu̱ n pa̱xáhualh y pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios tú ixtlahuani ̱t ixlacata y kálhi ̱lh ma̱s li ̱camama. 16 Acxni ccha̱u nac Roma Pablo li ̱nca ixpu̱ ma̱paksi ̱n emperador y xlá li ̱mákxtakli calatáma̱lh ní ixlacasquín, pero siempre cha̱tum soldado ixmaktakalha.  





Pablo li ̱chihui ̱nán hua̱nchi ma̱nu̱ca nac pu̱ la̱chi ̱n

17 Ixkalhí

aktutu chichiní la̱ta ixcha̱ni ̱t Pablo nac Roma acxni ca̱ma̱tasaní ̱nalh tí ixta̱cpuxcún cristianos nac sinagoga jaé ca̱chiquí ̱n, y chuné ca̱ta̱chihuí ̱nalh: ―Hua̱k huixín li ̱ta̱camán, camá̱n ca̱huaniyá̱n xlacata aquit ni ̱ clakmakani ̱t tú li ̱smani ̱ni ̱táu aquín judíos, pero nac Jerusalén quinchipaca y quimacama̱sta̱ca ixmacán ma̱paksi ̱na romano. 18 Xlacán ixquintamakxtakputún porque ni ̱ tatáka̱sli tú naquintali ̱ya̱huá xlacata naquintamakní. 19 Pero namá judíos ni ̱ tama̱tlá̱ni ̱lh huá cca̱li ̱huánilh mejor caquima̱kalhapáli ̱lh emperador juú nac Roma. Pero jaé ni ̱ huamputún xlacata aquit ni ̱ cca̱lakalhamán quinta̱pakánat  



judíos. 20 Aquit cca̱tasanín xlacata naquila̱lakapasá̱u y nacatzi ̱yá̱tit xlacata cli ̱tachí ̱n jaé cadenas porque cca̱najlani ̱t milh Cristo tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n. 21 La̱ takaxmatko̱lh ixtachihuí ̱n xlacán tahuánilh: ―Nac Roma tamini ̱t makapitzi lacchixcuhuí ̱n xalac Jerusalén, pero ni ̱ cha̱tum tí li ̱mini ̱t tachihuí ̱n xlacata aktzanka̱ni ̱ta o tlahuani ̱ta tú ni ̱ tla̱n. 22 Pero clacasquiná̱u chí quila̱huaníu ticu huix li ̱pa̱huana porque huata ccatzi ̱yá̱u xlacata namá tí tali ̱pa̱huán Jesús cani ̱huá ni ̱ ca̱cxilhputuncán. 23 Taláclhca̱lh natatamakstoka aktum chichiní y lhu̱ hua cristianos támilh. Pablo ca̱lacspí ̱tnilh ixtachihui ̱n Dios y ca̱huánilh la̱ta tú ixli ̱chihui ̱nani ̱t Moisés y tú ixtatzokni ̱t profetas ama tlahuá Dios nac ixpu̱ latama̱ncán; istzucú chihui ̱nán tzisa hasta smalankán ixqui ̱ta̱yá. 24 Lhu̱ hua tali ̱pá̱hualh Jesús, pero lhu̱ hua ni ̱ taca̱nájlalh. 25 Pu̱t uy tatapítzilh cristianos. Pablo ca̱huánilh: ―Tú ma̱lacpuhuá̱ni ̱lh Espíritu Santo profeta Isaías, chí kantaxtuparani ̱t. Xlá ca̱huánilh quinati ̱cún: 26 Huixín pa̱t kaxpatá̱tit quintachihuí ̱n pero ni ̱tú pa̱t ma̱kachakxi ̱yá̱tit; lacahua̱naná̱tit pero ni ̱tú pa̱t acxilá̱tit, 27 porque minacujcán snu̱ n lani ̱t. Kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán y ni ̱ akahua̱naná̱tit; kalhi ̱yá̱tit lakastapu y ni ̱tú acxilá̱tit. ¿Tucu ca̱li ̱macuaniyá̱n minacujcán?  











321 Ni ̱tú ma̱kachakxi ̱yá̱tit porque ni ̱ para quila̱lakminá̱u xlacata nacca̱ma̱ksa̱ni ̱yá̱n. 28 ’Na̱ camá̱n ca̱huaniyá̱n xlacata Dios ma̱lacnu̱ni ̱t na̱ ama ca̱lakma̱xtú hua̱k cristianos tí ni ̱ judíos y xlacán tatzucuni ̱ttá tali ̱pa̱huán Jesús. 29 Amá judíos tatáxtulh y tzúculh tara̱li ̱huaní para xli ̱ca̱na o ni ̱ xli ̱ca̱na tú ixca̱huanini ̱t Pablo.  



HECHOS 28 30 Pablo

sá̱cualh aktum chiqui y juú latáma̱lh nac Roma aktuy ca̱ta ixca̱maklhti ̱nán tí ixtalakpaxia̱lhnán. 31 Xlá la̱tiyá ixlacspi ̱ta ixtachihui ̱n Dios, ixuán tú xlacata ixli ̱ma̱lakacha̱cani ̱t Ixkahuasa Jesucristo ca̱quilhtamacú, y chuná jaé lí ̱alh quilhtamacú y ni ̱tí ixli ̱huaní la̱ ixchihui ̱nán.  

1

IXCARTA SAN PABLO NIMA CATZOKNILH ROMANOS

Aquit Pablo tí cmacama̱xqui ̱ni ̱t quilatáma̱t Jesucristo, Dios quili ̱lhca̱ni ̱t nacli ̱tanú ixapóstol Jesucristo y quima̱tunujni ̱t nacli ̱chihui ̱nán cani ̱hua ca̱lacchiquí ̱n la̱ tla̱n ca̱lakma̱xtú cristianos ca̱quilhtamacú. 2 Nac Escrituras huan la̱ Dios maká̱n tica̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh profetas la̱ ixama ca̱lakma̱xtú cristianos, 3 y xlacán ixta̱cxilhlacacha̱ni ̱t tú ixama tlahuá Quimpu̱chinacán Jesucristo Ixkahuasa. Rey David tica̱ma̱lacatzúqui ̱lh ixli ̱talakapasni ixnati ̱cún Jesucristo y aná lakáhualh la̱ cati ̱hua chixcú, 4 y hasta acxni lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n tla̱n malúlokli xlacata huá Ixkahuasa Dios tí maklhti ̱nani ̱t hua̱k ixli ̱tlihueke Ixespíritu Dios. 5 Chí caj ixlacata Jesucristo Dios quilakalhamani ̱t y quima̱lakacha̱ni ̱t nacli ̱chihui ̱nán ixli ̱lanca ixtalakalhamá̱n ixpu̱latama̱ncán tí ni ̱ judíos, xlacata lhu̱ hua nataca̱najlá y natakaxmata la̱ lacasquín natali ̱pa̱huán. 6 Dios na̱ ca̱cxilhlacacha̱ni ̱tán makapitzi huixín tí ni ̱ judíos xalac Roma xlacata naca̱ta̱pa̱xahuayá̱tit tí ca̱lakma̱xtuni ̱t Jesucristo.  









7 Hua̱k

huixín xalac Roma tí ca̱lakalhamani ̱t Dios y ca̱ma̱tunujni ̱t natali ̱tanú ixcamán tí natamacuaní, clacasquín camaklhti ̱nántit ixtapa̱xquí ̱n y li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ ma̱stá Quinticucán. Pablo amputún nac Roma

8 Antes

nacca̱huaniyá̱n tú cli ̱puhuán, aquit snu̱ n cpa̱xcatcatzi ̱ní Jesucristo tú tlahuani ̱t Dios milacatacán pues cani ̱huá ca̱li ̱chihui ̱nancaná̱tit la̱ tancs li ̱pa̱huaná̱tit Dios. 9 Aquit cha̱li cha̱lí cca̱li ̱kalhtahuakayá̱n ixlacati ̱n Dios amá tí cli ̱suja ixli ̱hua̱k quintapuhuá̱n porque cma̱kahuaní ixtachihui ̱n Ixkahuasa, y xlá catzí ni ̱ cakskahuinán 10 xlacata ni ̱ caj maktum cmaksquini ̱t para ma̱tla̱ní ixquimá̱xqui ̱lh li ̱tlá̱n nacca̱lakana̱chá̱n li ̱pa̱xáu nac mimpu̱ latama̱ncán. 11 Porque la̱ta maka̱sá cca̱cxilhputuná̱n xlacata nacca̱li ̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama quintachihuí ̱n. 12 Xa̱huá, aquit y huixín maclacasquiná̱u acxtum nala̱ma̱xqui ̱yá̱u li ̱camama y nala̱makapa̱xahuayá̱u porque acxtum li ̱pa̱huaná̱u Quimpu̱chinacán nac quinacujcán.  







322

323

ROMANOS 1

13 Li ̱ta̱camán,

clacasquín cacatzí ̱tit xlacata ni ̱ caj maktum camputuni ̱tanchá ca̱cxilá̱n xlacata nacca̱makta̱yayá̱n y ma̱s natali ̱pa̱huán Jesús namá tí ni ̱ judíos na̱ chuná la̱ tali ̱pa̱huani ̱t xa̱makapitzi cristianos ana ní cani ̱t akchihui ̱nán. Pero hasta chí ni ̱ lá cca̱lakani ̱tanchá̱n porque snu̱n cmakapalani ̱t. 14 Pues aquit tiene que nacma̱kantaxtí tú quima̱macqui ̱ni ̱t Dios cacca̱ma̱kalhchihuí ̱ni ̱lh tí ni ̱ judíos, la̱ xalakskalala y la̱ tí ni ̱ xalakskalala; la̱ xalactali ̱pa̱u y la̱ tí ni ̱tú tama̱kachakxí. 15 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n sok camputuna̱chá nac minca̱chiqui ̱ncán Roma xlacata nacca̱huaní namá tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios la̱ tla̱n ca̱lakma̱xtú cristianos.  



Tí li ̱pa̱huán Jesús Dios yaj ma̱xoko̱ní ixtala̱kalhí ̱n

16 Aquit

ni ̱ cma̱xanán cli ̱ta̱yá snu̱n cli ̱pa̱huán tú ma̱lacnú Cristo porque ixli ̱tlihueke Dios chú laclhca̱ni ̱t natataxtuní hua̱k cristianos tí tama̱tla̱ní taca̱najlá ixtachihuí ̱n. Cristo pu̱la judíos ca̱ma̱lacnú̱nilh ixtapa̱xahua̱ncán, pero hua̱k tí ni ̱ judíos na̱ tla̱n tali ̱pa̱xahuá tú ma̱lacnú Dios. 17 Jaé lactancs takalhchihuí ̱n quinca̱ma̱si ̱niyá̱n xlacata chí Dios li ̱makxtaka nama̱lacatzuhuí la̱ yaj cakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n amá tí ma̱tla̱ní li ̱pa̱huán xlacata Cristo xoko̱nánilh Dios ixtala̱kalhí ̱n tú ixtlahuani ̱t. Pues nac Escrituras huan: “Amá tí Dios li ̱makxtaka nama̱lacatzuhuí porque li ̱pa̱huán tú ma̱lacnú, chú cali ̱latáma̱lh.”  

Cristianos ta̱ktzonksuá talakachixcuhuí Dios

18 La̱ta

nac akapú̱ n Dios ma̱si ̱ni ̱t ixtasi ̱tzi ixlacatacán hua̱k

lactzáca̱t y lacli ̱xcájnit cristianos xala ca̱quilhtamacú, pues xlacán talakmakán tancs ixtalacapa̱stacni Dios; 19 y ni ̱ cha̱tum cristiano tí tla̱n ama taquilhtla̱ní porque Dios ca̱ma̱si ̱ni ̱t nac ixnacujcán la̱ lacasquín catalatáma̱lh. 20 Ma̱squi Dios ni ̱ lá acxilhcán, cristianos tla̱n tali ̱lacahua̱nán ixli ̱lanca ixli ̱tlihueke porque tasí la̱ta tú tlahuani ̱t ca̱quilhtamacú, y ni ̱ lá tí ama talacatla̱ní nahuán ni ̱ cátzi ̱lh para ixlama o ni ̱ ixlama xastacnán Dios. 21 Namá cristianos tla̱n ta̱cxcátzi ̱lh ixlama Dios pero ni ̱ talakachixcúhui ̱lh la̱ ixti ̱cucán, ni ̱ para tapa̱xcatcatzí ̱nilh tú ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t; cha̱ tzúculh talactlancán tali ̱tanú laclanca lacchixcuhuí ̱n, pero támilh tali ̱tamakxtaka ixtalacapa̱stacnicán la̱ ca̱paklhtu̱tá. 22 Y ma̱squi tali ̱tanú lakskalala lacchixcuhuí ̱n snu̱ n lactontos pues ixacstucán tata̱kskáhuilh. 23 Porque ni ̱ talakachixcúhui ̱lh xastacnán Dios ni ̱ma̱ ni ̱cxni laksputa y tatláhualh pu̱ laktumi ̱n ni ̱ma̱ tali ̱máca̱lh la̱ Dios; talakachixcúhui ̱lh ixma̱su̱y lacchixcuhuí ̱n, ixma̱su̱y spitu, ixma̱su̱y lu̱ hua, ixma̱su̱y makakanta̱ti quitzistancaní ̱n.  









Dios ca̱k xtakmakán tí ni ̱ tali ̱pa̱huán 24 Huá

jaé xlacata Dios ca̱li ̱mákxtakli namá cristianos catama̱kantáxti ̱lh lacli ̱xcájnit ixtapuhua̱ncán ni ̱ma̱ takalhí nac ixnacujcán y makapitzi tali ̱tláhualh ixmacanicán lacli ̱xcájnit tala̱kalhí ̱n. 25 Xlacán tata̱kskáhuilh porque tali ̱pá̱hualh y talakachixcúhui ̱lh tú ca̱tlahuani ̱t Dios ni ̱ tastacnán, y  

324

ROMANOS 1​, ​2 talakmákalh tali ̱pa̱huán xastacnán Dios tí mini ̱ní nalakachixcuhui ̱cán cani ̱cxnihua quilhtamacú pues huata huá ma̱stá tancs talacapa̱stacni. 26 Como namá cristianos ni ̱ tali ̱pá̱hualh xastacnán Dios, xlá ca̱k xtakmákalh catali ̱tláhualh ixmacnicán lacli ̱xcájnit tala̱kalhí ̱n, y makapitzi lacchaján ta̱ktzónksualh la̱ ca̱li ̱macamincani ̱t ca̱quilhtamacú y entre xlacán tara̱lakáti ̱lh. 27 Na̱ chuná makapitzi lacchixcuhuí ̱n yaj tata̱latáma̱lh lacchaján y entre xlacán tara̱lakáti ̱lh tali ̱tláhualh ixmacnicán lacli ̱xcájnit tala̱kalhí ̱n. Pero namá lacchixcuhuí ̱n tí ta̱ktzanka̱ni ̱t ixacstucán taxoko̱nama̱na tú tatlahuani ̱t. 28 Porque jaé cristianos caj la̱ ni ̱tú talí ̱cxilhli Dios y talakmákalh, xlá ca̱li ̱mákxtakli catama̱kantáxti ̱lh nac ixlatama̱tcán la̱ta tú lacsacxtú lacli ̱xcájnit ixtalacapa̱stacnicán. 29 Nac ixlatama̱tcán tama̱sí ixkasatcán pues ni ̱ tara̱ma̱xquí tú tara̱maklhtí, ni ̱ tancs talama̱na nac ixpu̱tahui ̱lhcán, tama̱laktzanké xa̱makapitzi, lhu̱ hua tú takalhi ̱putún, talakatí tatlahuá tú ni ̱ tla̱n, hua̱k talakcatzán, tara̱makní, talakatí tara̱nica, ta̱kskahuinán, lacsnu̱ n talani ̱t, ta̱ksani ̱nán, 30 talakatí tara̱liakskahuinán, talakmakán Dios, ni ̱ talacama̱xanán, talakatí talactlancán, talakatí talactaxtú lactali ̱pa̱u, ixacstucán talacsacxtú la̱ natatzaca̱tnán. Ni ̱ ta̱kahua̱nán tú ca̱li ̱ma̱paksí ixnati ̱cún, 31 ni ̱ tama̱chakxi ̱putún lactla̱n talacapa̱stacni, ni ̱ tama̱kantaxtí tú  











tama̱lacnú, ni ̱tí ta̱cxilhlacachá̱n, ni ̱ tama̱tzanke̱nán tú ca̱tlahuanicán y ni ̱tí talakalhamán. 32 Namá cristianos tacatzí xlacata Dios ama ca̱ma̱xoko̱ní tí tatlahuá jaé tala̱kalhí ̱n, pero xlacán na̱s tatlahuá y cha̱ tali ̱pa̱xahuá tí ca̱makslihueké ixkasatcán ma̱squi tacatzí ama talaktzanká.  

Dios lacati ̱tum ama ca̱ma̱xoko̱ní ixtala̱kalhi ̱ncán hua̱k cristianos

2

Aquit ni ̱ quincuenta ticu huix, huata cuaniyá̱n xlacata huix tí ca̱li ̱ya̱huaya tala̱kalhí ̱n xa̱makapitzi ni ̱ lá pa̱t talacatla̱ni ̱ya porque acxni ma̱lacapu̱ya minta̱cristiano, ¡mi ̱cstu pina nac lhcúya̱t! Pues tú li ̱huaniya ni ̱ catláhualh, huix na̱ tlahuaya. 2 Aquín catzi ̱yá̱u xlacata Dios lakapasa quintalacapa̱stacnicán y xlá ama ca̱ma̱xoko̱ní cristianos tí tatlahuá jaé tala̱kalhí ̱n. 3 Huix cristiano tí ca̱li ̱ya̱huá tala̱kalhí ̱n xa̱makapitzi y na̱ tlahuaya tú ni ̱ tla̱n tatlahuá, ¿puhuana Dios ni ̱ ama ma̱xoko̱ni ̱yá̱n mintala̱kalhí ̱n? 4 ¡Tó̱! Huix aktzanka̱ni ̱ta porque puhuana ni ̱ si ̱tzí y puhuana lakatí tú tlahuaya. Pero ni ̱ ma̱kachakxi ̱ni ̱ta xlacata Dios lakalhamaná̱n huá li ̱ma̱xqui ̱má̱n ma̱s quilhtamacú xlacata tla̱n nalakxta̱pali ̱ya ni ̱ tla̱n milatáma̱t. 5 Huix ni ̱ akahua̱nana ni ̱ lakxta̱pali ̱ya ni ̱ tla̱n milatáma̱t, pero mi ̱cstu ma̱kstókpa̱t mincastigo xlacata naxoko̱nana amá quilhtamacú acxni Dios scarancua ama ca̱ma̱xoko̱ní cristianos ixtala̱kalhi ̱ncán, 6 y cha̱tunu ama ma̱xqui ̱cán ixtaxokó̱n ni ̱ma̱ mini ̱ní. 7 Dios ama ca̱ma̱xquí  











325

ROMANOS 2

ixpu̱tahui ̱lhcán nac akapú̱ n amá tí ixacstucán talacputzá ixtapa̱xahua̱ncán nac akapú̱ n, la̱ natali ̱tanú lactlá̱n cristianos, la̱ natachá̱n nac akapú̱ n, y siempre tatzaksá tatlahuá tú tla̱n. 8 Pero li ̱cuánit ama ca̱ma̱xoko̱ní amá tí tatatlanca̱ní ni ̱ takaxmata la̱ lacasquín Dios catalatáma̱lh cristianos ma̱s cha̱ tatzaca̱tnán tatlahuá tala̱kalhí ̱n. 9 Namá tí tatzaca̱tnán ama talakaputzá y tali ̱puhuán tú tatlahuani ̱t. Dios ama ca̱ma̱k xtakajní judíos y na̱ chuná tí ni ̱ judíos. 10 Pero tí takaxmata tú li ̱ma̱paksi ̱nán ama ca̱ma̱xquí tapa̱xahuá̱n ama ca̱li ̱makxtaka natama̱lacatzuhuí la̱ lactlá̱n cristianos, la̱ judíos y na̱ chuná tí ni ̱ judíos 11 pues Dios acxtum ca̱li ̱cxila cristianos xala ca̱quilhtamacú.  



tama̱luloka xlacata Dios huili ̱ni ̱t nac ixnacujcán hua̱k cristianos lactlá̱n tapuhuá̱n la̱ lacasquín catalatáma̱lh. Jaé cristianos para tatlahuani ̱t o ni ̱ talí ̱n tala̱kalhí ̱n, ixtalacapa̱stacnicán ama ca̱ma̱lacapú o ca̱maklhti ̱nán 16 amá chichiní acxni Jesucristo naquinca̱ma̱lacapu̱yá̱n ixlacati ̱n Dios. Aná ama tasí hasta tú tze̱k tatlahuani ̱t cristianos. Huá jaé takalhchihuí ̱n quihuanini ̱t Dios nacca̱ma̱si ̱niyá̱n.  

Judíos talactlancán porque takalhí ixley Moisés





Ni ̱ lá tí scarancua ma̱kantaxtí ixley Moisés

12 Amá

cristianos tí ni ̱ takalhí ixli ̱ma̱paksi ̱n Dios tú naca̱huaní la̱ natalatamá, ni ̱ huá naca̱li ̱ma̱tzanke̱nanicán, para tatlahuá tala̱kalhí ̱n na̱ ama taxoko̱nán. Pero amá tí takalhi ̱yá ixli ̱ma̱paksi ̱n Dios y tatlahuapará tala̱kalhí ̱n ixacstucán tatalacapú acxni ta̱ktzanká. 13 Porque Dios ni ̱ li ̱macá̱n tla̱n chixcú amá tí lakapasa tú li ̱ma̱paksi ̱nán y ni ̱ ma̱kantaxtí, Dios ama lakma̱xtú amá tí tlahuá tú li ̱ma̱paksi ̱nán. 14 Amá tí ni ̱ judíos ni ̱ para takalhí xatatzokni ixli ̱ma̱paksi ̱n Dios, pero tancs talatamá la̱ lacasquín Dios catalatáma̱lh cristianos, tama̱sí xlacata ixacstucán ta̱cxcatzi ̱ni ̱t tú tla̱n y tú ni ̱ tla̱n. 15 Xa̱huá chuná  





17 Chí

cama ca̱li ̱chihui ̱naná̱n huixín judíos tí puhuaná̱tit pa̱t taxtuniyá̱tit porque kalhi ̱yá̱tit ixley Moisés y lactlancaná̱tit porque Dios ca̱lacsacni ̱tán. 18 Huixín catzi ̱yá̱tit la̱ lacasquín Dios catalatáma̱lh cristianos porque nac ixley Moisés huan tú tla̱n y tú ni ̱ tla̱n tlahuacán. 19 Huixín li ̱tanu̱yá̱tit tla̱n ca̱makachipali ̱piná̱tit lakatzí ̱n, li ̱tanu̱yá̱tit tla̱n ca̱ma̱xqui ̱yá̱tit taxkáket tí la̱ ca̱paklhtu̱tá talama̱na, 20 li ̱tanu̱yá̱tit tla̱n ca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱tit tí ni ̱tú tacatzí, li ̱tanu̱yá̱tit tla̱n ca̱ma̱kalhtahuake̱yátit tí ni ̱ lakskalala porque nac ixtapáksi ̱t Moisés catzi ̱ni ̱tántit la̱ lacasquín Dios tancs catalatáma̱lh cristianos. 21 Aquit cca̱li ̱lakaputzayá̱n porque huixín li ̱tanu̱yá̱tit tla̱n ca̱ma̱si ̱niyá̱tit xa̱makapitzi la̱ ixli ̱latama̱tcán, pero ¿hua̱nchi huixín ni ̱ ma̱kantaxti ̱yá̱tit tú li ̱chihui ̱naná̱tit? Huixín huaná̱tit ni ̱ tla̱n kalha̱nancán, pero huixín kalha̱naná̱tit; 22 huaná̱tit ni ̱ tla̱n la̱lakamaklhti ̱cán pusca̱t, pero  









326

ROMANOS 2​, ​3 huixín tlahuayá̱tit; huaná̱tit ni ̱ tla̱n ca̱lakachixcuhui ̱cán pu̱ laktumi ̱n, pero huixín akchipayá̱tit tú tanu̱ ma nac ixca̱pu̱lakachixcuhui ̱cán. 23 Huixín lactlancaná̱tit porque Dios ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán ixtapáksi ̱t, pero ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit xlacata huixín ma̱s li ̱chiyayá̱tit Dios porque ni ̱ ma̱kantaxti ̱yá̱tit tú li ̱ma̱paksi ̱nán. 24 Huá xlacata Dios chuné ca̱li ̱chihui ̱nani ̱tán nac Escrituras: “Namá tí ni ̱ judíos tali ̱kalhkama̱nán ixtacuhui ̱ni Dios caj milacatacán.”  



Dios ca̱li ̱macá̱n ixcamán tí talakxta̱palí ni ̱ tla̱n ixkasatcán

25 Huixín

judíos tí circuncidarlani ̱tántit xlacata naca̱li ̱lakapascaná̱tit Dios ca̱lacsacni ̱tán, ca̱macuaniyá̱n mili ̱lakachixcuhui ̱ncán para ma̱kantaxti ̱yá̱tit ixley Moisés; pero para ni ̱ ma̱kantaxti ̱yá̱tit li ̱tamakxtaká̱tit la̱ ni ̱ cacircuncidarlátit ixlacati ̱n Dios. 26 Porque Dios ma̱s tla̱n ca̱li ̱macá̱n la̱ ixcamán amá tí ni ̱ judíos para tama̱kantaxtí nac ixlatama̱tcán la̱ lacasquín Dios catalatáma̱lh cristianos. 27 Namá tí ni ̱ judíos pero tatlahuá ixtapáksi ̱t Dios nac ixlatama̱tcán tla̱n ama ca̱ma̱xani ̱yá̱n huixín judíos tí lactlancaná̱tit circuncidarlani ̱tántit y kalhi ̱yá̱tit xatatzokni ixtapaksi ̱t Dios, pero ni ̱tú ca̱li ̱macuaniyá̱n porque ni ̱ ma̱kantaxti ̱yá̱tit nac milatama̱tcán. 28 Porque Dios ni ̱ ca̱li ̱macá̱n judíos tí ca̱lakalhamán amá tí tali ̱tanú ixli ̱talakapasnicán judíos, ni ̱ para tí tacircuncidarlani ̱t nac ixmacnicán. 29 ¡Tó̱! Dios ca̱li ̱macá̱n  







judíos tí ca̱lakalhamán amá tí xli ̱ca̱na taca̱najlá tú ma̱lacnu̱ ni ̱t, y ca̱li ̱ma̱nú tacircuncidarlani ̱t amá tí tama̱xtuni ̱t nac ixnacujcán ni ̱ tla̱n ixtalacapa̱stacnicán. Namá tí tatlahuá nac ixmacnicán tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios, pero para ni ̱ talakxta̱palí ixnacujcán, ni ̱tú ca̱li ̱macuaní. Porque Dios ma̱s ca̱li ̱pa̱xahuá cristianos tí talakxta̱palí ni ̱ tla̱n ixkasatcán ma̱squi ni ̱ tama̱tla̱ní xa̱makapitzi. Pero huí tí tla̱n quihuaní: “Entonces, ¿ni ̱tú li ̱macuán la̱ Dios ca̱lacsacni ̱t judíos? O, ¿hua̱nchi tacircuncidarlá para ni ̱ Dios ca̱ma̱tunujni ̱t?” 2 Aquit huata clacasquín cama̱kachakxi ̱yá̱tit xlacata Dios catzí hua̱nchi ca̱lacsacni ̱t judíos porque xlacán ca̱macama̱xqui ̱ni ̱t ixli ̱ma̱paksí ̱n la̱ natataxtuní cristianos. 3 Pero para makapitzi judíos ta̱ktzonksuá tú ca̱ma̱lacnu̱ nini ̱t Dios y yaj taca̱najlá, jaé ni ̱ huamputún xlacata Dios na̱ ama aktzonksuá ma̱kantaxtí tú ma̱lacnu̱ ni ̱t. 4 Porque Dios siempre ma̱kantaxtí tú ma̱lacnú ma̱squi ni ̱ cataca̱nájlalh cristianos; la̱ huánilh Dios rey David nac Escrituras: Dios, para tí ixli ̱ya̱huán ta̱kskahuín huix siempre tla̱n ma̱luloka tancs ma̱sta̱ya taxokó̱n. 5 Pero huí tí tla̱n lacpuhuán xlacata Dios tla̱n ma̱sí ixtalakalhamá̱n porque cristianos pu̱ la tatlahuá tala̱kalhí ̱n. Entonces, ¿Dios snu̱ n lani ̱t porque tamakta̱yá cristianos nama̱sí ixtalakalhamá̱n y todavía ca̱ma̱xoko̱ní acxni tatzaca̱tnán? (Ma̱squi makapitzi chú talacpuhuán.) 6 ¡Tó̱! Dios

3











327

ROMANOS 3

quilhpa̱xtum ca̱ma̱xoko̱ní tí tatzaca̱tnán, porque para ni ̱ quilhpa̱xtum ixca̱ma̱xokó̱ni ̱lh tí tatzaca̱tnán, ¿niculá naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n cristianos xala ca̱quilhtamacú? 7 Chuná li ̱tum, para quinta̱kskahuín ma̱s ma̱ta̱yaní tancs ixtalacapa̱stacni Dios ixlacati ̱ncán cristianos, entonces, ¿hua̱nchi quili ̱ya̱huacán ctlahuani ̱t tala̱kalhí ̱n? 8 Makapitzi tí quintasi ̱tzi ̱ní tahuán aquín cma̱si ̱yá̱u catatláhualh cristianos tú ni ̱ tla̱n xlacata Dios naca̱ma̱tzanke̱naní y chuná natalakachixcuhuí. Pero tí chuná taChihui ̱nán mini ̱ní nataxoko̱nán tú quintali ̱ya̱huá.  



Hua̱k cristianos tatlahuá tala̱kalhí ̱n ixlacati ̱n Dios

9 Chí

quila̱huaníu, ¿puhuaná̱tit huixín aquín tí judíos ni ̱ kalhi ̱yá̱u tala̱kalhí ̱n la̱ takalhí namá tí ni ̱ judíos? ¡Aktzanka̱ni ̱tántit! Porque aquín cma̱si ̱ni ̱táu xlacata hua̱k cristianos ca̱makatlajá ni ̱ tla̱n ixtalacapa̱stacnicán y tatlahuá tala̱kalhí ̱n, la̱ judíos y na̱ chuná tí ni ̱ judíos. 10 Ca̱ksántit la̱ huan Dios nac Escrituras: Ni ̱ huí tí tancs lama ixlacati ̱n Dios ni ̱ para cha̱stum cristiano. 11 Ni ̱ huí tí ma̱kachakxi ̱putún ixtalacapa̱stacni Dios, ni ̱ para tí lacputzá li ̱pa̱huán Dios ixli ̱hua̱k ixnacú. 12 Hua̱k ta̱ktzonksuani ̱t Dios, cha̱tunu tachipani ̱t lacli ̱xcájnit tijia. Ni ̱ huí tí tancs latama̱putún ni ̱ siquiera cha̱tum.  

li ̱tamakxtaka la̱ catalí ẖ ualh ixta̱cristianoscán, istzi ̱maka̱tcán taliakskahuinán. Nac ixquilhnicán tanu̱ ma la̱ xali ̱cuánit veneno lu̱ hua, 14 huata taquilhtaxtú lacli ̱xcájnit tachihuí ̱n y ta̱ksaní ̱n. 15 Ixtujuncán laktzapaka tali ̱án tamakní tí ca̱si ̱tzi ̱ní; 16 ana ní tatla̱huán tasí tú ni ̱ tla̱n tatlahuá y la̱ tama̱laktzanké xa̱makapitzi. 17 Ni ̱ talakapasa lactlá̱n tijia la̱ ixli ̱latama̱tcán, 18 ni ̱ para tajicuaní Dios caca̱ma̱xokó̱ni ̱lh ixtatzaca̱tnicán. 19 Chí cca̱huaniyá̱n, aquín catziyá̱u Dios ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán huixín judíos ixtapáksi ̱t xlacata tancs nalatapa̱yá̱tit ni ̱ natlahuayá̱tit tala̱kalhí ̱n. Pero huixín ni ̱ lá pa̱t taquilhtla̱ni ̱yá̱tit y acxtum pa̱t ca̱ta̱xoko̱naná̱tit cristianos tí ni ̱ judíos xala ca̱quilhtamacú. 20 Porque ni ̱ lá tí scarancua ma̱kantaxtí ixley Moisés xlacata Dios nali ̱ma̱nú tla̱n cristiano tí ni ̱ li ̱n tala̱kalhí ̱n; cha̱ huá namá ixli ̱ma̱paksin Dios siempre quinca̱ma̱catzi ̱niyá̱n xlacata aktzanka̱yá̱u y tlahuayá̱u tala̱kalhí ̱n.



13 Ixpixnicán





Jesucristo ca̱xapaní ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos

21 Como

Dios catzí ni ̱ lá tí scarancua ma̱kantaxtí ixli ̱ma̱paksí ̱n y chú tla̱n nama̱lacatzuhuí, xlá ma̱si ̱ni ̱t tunu tijia la̱ tla̱n ca̱li ̱ma̱nú cristianos la̱ ni ̱ catakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n. Nac Escrituras Moisés y profetas tahuán la̱ Dios ixlaclhca̱ni ̱t ama ca̱li ̱ma̱nú lactlá̱n cristianos

ROMANOS 3​, ​4

328

amá tí nataca̱najlá tú ma̱lacnú. ma̱lacnú y ni ̱ ixlacata starancua 22 Dios ma̱kantáxti ̱lh tú ma̱lácnu̱ lh ma̱kantaxti ̱ni ̱t ixli ̱ma̱paksi ̱n y xlá ca̱li ̱macá̱n la̱ ni ̱ catakálhi ̱lh Dios pues ni ̱ lá tí scarancua tala̱kalhí ̱n amá tí taca̱najlá nama̱kantaxtí. 29 Chuná li ̱tum, ni ̱tí tipuhuán Jesucristo xokó̱nalh ixlacatacán la̱ judíos y tí ni ̱ judíos tí tali ̱pa̱huán. xlacata Dios huata ca̱lakalhamán 23 Porque hua̱k cristianos takalhí judíos tí ca̱lacsacni ̱t. ¡Tó̱! Dios na̱ tala̱kalhí ̱n ixlacati ̱n Dios y ni ̱tí ca̱lakalhamán cristianos tí ni ̱ judíos. 30 Pues huata huí cha̱t um Dios ma̱ccha̱ní li ̱tanú tla̱n cristianos xlacata Dios nalakma̱xtú ni ̱ ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú tí tla̱n nama̱xoko̱ní tú tlahuani ̱t. 24 Pero ca̱lakma̱xtú judíos tí talactlancán Dios ca̱cxilhlacachini ̱t cristianos tacircuncidarlani ̱t para tali ̱pa̱huán y ca̱tlahuaní li ̱tlá̱n ca̱li ̱ma̱nú Cristo, y na̱ chuná namá tí ni ̱ judíos lactlá̱n cristianos la̱ ni ̱ catakálhi ̱lh tí ni ̱ tacircuncidarlani ̱t na̱ tla̱n tala̱kalhí ̱n tí tali ̱pa̱huán Jesucristo, tataxtuní para tali ̱pa̱huán Cristo. 31 Pero huí tí tla̱n lacpuhuán xlacata amá tí ca̱lacati ̱tá̱yalh cristianos y xoko̱nánilh Dios ixtala̱kalhi ̱ncán. aquín cma̱si ̱yá̱u yaj tamaclacasquiní 25 Dios ixli ̱lhca̱ni ̱t Cristo naxoko̱nán ma̱kantaxti ̱cán ixley Moisés para ixlakapu̱ xokocán cristianos tí li ̱pa̱huancán la̱ ma̱lacnú Dios tatzaca̱tnani ̱t, pero huata tla̱n ca̱lakma̱xtú cristianos. ¡Tó̱! Pues tataxtuní tí taca̱najlá. Xa̱huá chuná tí li ̱pa̱huán Cristo ma̱s tla̱n tancs Dios ma̱sí ni ̱ ca̱ktzónksualh tí ma̱kantaxtí ixley Moisés. tatzacá̱tnalh antes namín Cristo, Abraham ma̱sí la̱ ca̱najlacán pero ca̱li ̱kálhi ̱lh ni ̱ ca̱ma̱xokó̱ni ̱lh tú ma̱lacnú Dios ixtala̱kalhi ̱ncán porque ixcatzí xlacata Cristo na̱ ixama ca̱lakma̱xtú. Chí quila̱huaníu, ¿tucu 26 Chí jaé quilhtamacú Dios na̱ quinca̱ma̱si ̱niyá̱n ixlatáma̱t ni ̱ aktzonksuani ̱t ca̱ma̱xoko̱ní tí quili ̱talakapasnicán Abraham? 2 Calacpuhuántit, para Dios tatzaca̱tnán pero tla̱n ca̱ta̱lacca̱xlá cristianos y na̱ ca̱li ̱ma̱nú la̱ ni ̱ ixtili ̱máca̱lh Abraham tla̱n chixcú catakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n amá tí tí ni ̱cxni tláhualh tala̱kalhí ̱n tla̱n tali ̱pa̱huamputún Jesús. ixquintica̱lactlancanín pero chí 27 Chí quila̱huaníu, ¿ticu tla̱n ni ̱ lá lactláncalh ixlacati ̱n Dios. 3 Porque nac Escrituras huan: lactlancán talacatla̱ní ama tataxtuní ixlacati ̱n Dios? ¿Ticu “Abraham li ̱pá̱hualh tú ma̱lacnú̱ nilh tla̱n ama taxtuní para tzaksá Dios y huá xlacata Dios li ̱mákxtakli ma̱kantaxtí ixley Moisés? ¡Ni ̱tí! nama̱lacatzuhuí la̱ tla̱n chixcú tí yaj ¡Huata tla̱n taxtuní tí ca̱najlá cakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n.” 4 Chí cca̱huaniyá̱n, amá tí tlahuá ixli ̱hua̱k ixnacú tú ca̱ma̱lacnu̱ ní 28 Dios cristianos! Jaé huamputún lactlá̱n tascújut nac ixlatáma̱t, Dios xlacata cha̱tum cristiano huata ama ma̱xquí ixtaxokó̱n porque tla̱n nama̱lacatzuhuí Dios la̱ tla̱n mini ̱ní napa̱xcatcatzi ̱ní pero cristiano caj xlacata li ̱pa̱huán tú ni ̱ xlacata ma̱ccha̱ní nali ̱taxtuní  













4













329

ROMANOS 4

tú tlahuani ̱t; 5 y amá tí ni ̱ tlahuá lhu̱ hua lactlá̱n tascújut pero li ̱pa̱huán Cristo xoko̱nánilh Dios ixlacata, Dios na̱ktzonksuaní ixtatzaca̱tni y nali ̱makxtaka nama̱lacatzuhuí porque li ̱macá̱n la̱ ni ̱ cakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n. 6 Ca̱ksántit la̱ rey David li ̱chihui ̱nán ixtapa̱xahuá̱n cha̱tum chixcú tí ni ̱ tlahuani ̱t lhu̱ hua tla̱n tascújut pero Dios li ̱macá̱n tla̱n cristiano la̱ ni ̱ cakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n. 7 Rey David tzokli: Catapa̱xáhualh ni ̱ catali ̱púhualh namá cristianos tí ca̱ma̱tzanke̱nanicán ixtatzaca̱tnicán y ca̱xapanicán ixtala̱kalhi ̱ncán. 8 ¡Xli ̱ca̱na! Capa̱xáhualh ni ̱tú cali ̱púhualh namá cristiano tí Dios ni ̱ ma̱xoko̱ní ixtala̱kalhí ̱n. 9 Chí cca̱kalasquiniyá̱n, ¿jaé tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ maklhcátzi ̱lh rey David huata tla̱n tali ̱pa̱xahuá judíos tí tacircuncidarlani ̱t, o na̱ tla̱n tali ̱pa̱xahuá amá judíos tí ni ̱ tacircuncidarlani ̱t? Calacpuhuántit tú cama ca̱huaniyá̱n: Dios li ̱má̱nu̱ lh Abraham tla̱n chixcú la̱ ni ̱ cakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n porque ca̱nájlalh tú ma̱lacnú̱ nilh. 10 Pero quila̱huaníu, ¿xnicu li ̱máca̱lh Dios tla̱n chixcú la̱ ni ̱ catláhualh tala̱kalhí ̱n, acxni ca̱nájlalh tú ma̱lacnú̱ nilh, o acxni circuncidarlalh? Calacpuhuántit, Dios li ̱máca̱lh Abraham ni ̱ li ̱xcájnit chixcú acxni li ̱pá̱hualh tú ma̱lacnú̱ nilh, ¡ni ̱ acxni circuncidárlalh! 11 A̱ stá̱n acxni ixli ̱ma̱nu̱ ni ̱ttá tla̱n chixcú Dios li ̱ma̱páksi ̱lh cacircuncidárlalh xlacata nali ̱lakapascán Dios  











ixlakalhamani ̱t porque ni ̱ aklhu̱ huá̱tnalh li ̱pá̱hualh tú ma̱lacnú̱ nilh Dios. Huá jaé xlacata Abraham na̱ min li ̱tamakxtaka ixti ̱cucán tí tali ̱pa̱huán tú ma̱lacnú Dios ma̱squi ni ̱ tacircuncidarlani ̱t y xlá ca̱li ̱ma̱nú lactlá̱n cristianos la̱ ni ̱ catakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n. 12 Jaé qui ̱taxtú judíos tí tacircuncidarlani ̱t tla̱n tali ̱ma̱nú Abraham ixti ̱cucán tí ca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t. Pero Abraham na̱ min li ̱tamakxtaka ixti ̱cucán namá cristianos tí taca̱najlá tú ma̱lacnú Dios ma̱squi ni ̱ tacircuncidarlani ̱t porque tamakslihueké la̱ xlá li ̱pá̱hualh Dios ma̱squi ya̱ itcircuncidarlá.  

Dios ma̱kantaxtí tú ma̱lacnú

13 Dios

pá̱xqui ̱lh Abraham y ma̱lacnú̱ nilh xlacata ixli ̱talakapasni tí natali ̱pa̱huán Dios la̱ xlá li ̱pá̱hualh ixama tamaklhti ̱nán tú Dios ixca̱laclhca̱nini ̱t natali ̱pa̱xahuá ixcamán ca̱quilhtamacú. Pero calacpuhuántit, Dios pá̱xqui ̱lh Abraham y li ̱mákxtakli nama̱lacatzuhuí ni ̱ ixlacata tla̱n ma̱kantáxti ̱lh ixli ̱ma̱paksí ̱n sino que porque ca̱nájlalh la̱ ma̱lacnú̱ nilh Dios tla̱n nalakma̱xtú. 14 Para Dios huata ama ca̱ma̱xquí tú laclhca̱ni ̱t natali ̱pa̱xahuá ixcamán amá tí tali ̱tanú lactlá̱n cristianos porque tama̱kantaxtí ixley Moisés, entonces ni ̱tú li ̱macuán la̱ huan lacasquín catali ̱pá̱hualh cristianos ixli ̱hua̱k ixnacujcán, y ¿ticu tla̱n nama̱ccha̱ní namaklhti ̱nán tú ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios? 15 Jaé huamputún tí tzaksá ma̱kantaxtí ixley Moisés xlacata nataxtuní ma̱s ma̱kstoka ixcastigo porque siempre tzaca̱tnán.  



330

ROMANOS 4​, ​5 ¡Para ni ̱ ixtahui ixley Moisés ni ̱tí ixca̱tzi ̱lh acxni aktzanká tlahuá tala̱kalhí ̱n! 16 Dios ma̱lacnú̱ nilh Abraham ixama ca̱ma̱xquí ixtapa̱xahua̱ncán ixli ̱talakapasni tí natali ̱pa̱huán y natama̱tla̱ní caca̱lakalhámalh Dios, y Dios tla̱n ca̱lakma̱xtú tí tama̱kantaxti ̱pútun ixley Moisés na̱ chuná la̱ tí ni ̱ tama̱kantaxtí para tali ̱pa̱huán la̱ ca̱nájlalh Abraham tú ma̱lacnú̱ nilh Dios. Chuná jaé Abraham min li ̱tamakxtaka xapuxcu quinta̱tajcán hua̱k tí li ̱pa̱huaná̱u Dios. 17 Porque nac Escrituras huan la̱ Dios huánilh: “Aquit cli ̱maca̱ná̱n ixta̱tajcán lhu̱ hua cristianos.” Abraham ta̱chihuí ̱nalh namá Dios tí tla̱n ca̱ma̱lacastacuaní ni ̱n y ca̱ma̱lakahuaní o ma̱lacnú tú lacasquín ma̱kantaxtí ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú.  



Abraham siempre taca̱nájlalh tú ma̱lacnú̱ nilh Dios

18 Ma̱squi

Abraham ni ̱ tancs ixcatzí Dios xli ̱ca̱na ixama ma̱kantaxtí tú ma̱lacnú̱ nilh xlá aktum huíli ̱lh ixtapuhuá̱n ca̱nájlalh ixtachihuí ̱n xlacata ixama li ̱tanú ixta̱tajcán lhu̱ hua cristianos. Dios ixuanini ̱t: “Mili ̱talakapasni li ̱cuánit ama li ̱tahuacá ca̱quilhtamacú.” 19 Abraham siempre ca̱nájlalh xlacata Dios ixama ma̱kantaxtí ca̱ma̱lakacha̱ní cha̱tum skata ma̱squi xlá ixkalhi ̱yá aktum ciento ca̱ta, ixta̱cha̱t Sara na̱ chuná snu̱ n cha̱ttá ixuani ̱t y yaj lá ixtakalhí camán. 20 Abraham ni ̱cxni aklhu̱ huá̱tnalh, ma̱s cha̱ aktum huíli ̱lh ixtapuhuá̱n ca̱nájlalh xlacata Dios ixama ma̱kantaxtí  



tú ma̱lacnú̱ nilh. Pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios tú ma̱lacnú̱ nilh 21 porque ixca̱najlani ̱t xlacata Dios kalhí li ̱tlihueke ma̱kantaxtí tú ma̱lacnú. 22 Dios lakáti ̱lh la̱ Abraham ca̱nájlalh tú ma̱lacnú̱ nilh y huá xlacata Dios li ̱mákxtakli nama̱lacatzuhuí y ni ̱ cakalhí ̱nilh tajicua. 23 Para Dios makapaxáhualh Abraham la̱ li ̱mákxtakli ma̱lacatzuhuí la̱ tla̱n chixcú caj xlacata ca̱nájlalh, 24 na̱ quinca̱laclhca̱nini ̱tán aquín tla̱n nama̱lacatzuhui ̱yá̱u la̱ yaj cakalhí ̱u tala̱kalhí ̱n para li ̱pa̱huaná̱u amá tí ma̱lacastacuáni ̱lh ca̱li ̱ní ̱n Quimpu̱chinacán Jesús. 25 Xlá tamacamá̱sta̱lh namakni ̱cán xlacata naxoko̱naní Dios quintala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ ixmini ̱ní naxoko̱naná̱u, y lacastacuánalh xlacata tla̱n nacha̱ná̱u ixlacati ̱n Dios la̱ ni ̱ cakalhí ̱u tala̱kalhí ̱n.  









5

Dios ma̱tlá̱ni ̱lh caxokó̱nalh Cristo quilacatacán

Como Quimpu̱chinacán Jesús xoko̱nánilh Dios quilacatacán chí yaj akatuyuná̱u amá̱n xoko̱naná̱u quintala̱kalhi ̱ncán ixlacati ̱n Dios y tla̱n ni ̱ jicuaniyá̱u ma̱lacatzuhui ̱yá̱u Dios. 2 Tí li ̱pa̱huaná̱u Cristo Dios quinca̱lakalhamaná̱n y quinca̱ma̱tzanke̱naniyá̱n quintala̱kalhi ̱ncán porque Cristo quinca̱lacati ̱ta̱yani ̱tán, y ni ̱ lá tí quinca̱ma̱chokoyá̱n o quinca̱ma̱ktzonksuani ̱yá̱n tú li ̱pa̱huani ̱táu, cha̱ pa̱xahuayá̱u porque kalhi ̱ma̱náu nachá̱n amá quilhtamacú acxni aquín  

331

ROMANOS 5

naclatama̱yá̱u ixpu̱ latama̱n Dios. 3 Aquín acxilhlacacha̱ná̱u amá li ̱pa̱xáu latáma̱t, pero na̱ li ̱pa̱xahuayá̱u quinta̱k xtakajnicán juú ca̱quilhtamacú, porque quinta̱k xtakajnicán quinca̱li ̱cxilá̱n ni ̱ natatlaji ̱yá̱u nac quilatama̱tcán. 4 Y para ni ̱ tatlaji ̱yá̱u nac quilatama̱tcán ma̱si ̱yá̱u xlacata aktum huili ̱ni ̱táu quintapuhua̱ncán ma̱ti ̱tumi ̱yá̱u quintalacapa̱stacnicán nalakcha̱ná̱u tú ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios. 5 Hua̱k tí li ̱pa̱huaná̱u tú ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios ni ̱ ama li ̱puhuaná̱u quinca̱kskahuicán, porque Dios ma̱si ̱ni ̱t la̱ quinca̱lakalhamaná̱n y quinca̱malakacha̱nini ̱tán Espíritu Santo xlacata yaj tú nali ̱puhuán quinacujcán. 6 Acxni cristianos ixca̱ma̱laktzanke̱ma ixtala̱kalhi ̱ncán y ni ̱ ixtacatzí la̱ natataxtuní, Cristo ca̱cxilhlacáchilh y ni ̱lh ixlakapu̱ xokocán namá lactzaca̱tni cristianos. 7 Calacpuhuántit, ¿ticu ixli ̱tamákxtakli naní ixlakapu̱ xoko cha̱tum tla̱n cristiano? Ma̱squi ma̱x huí tí ixli ̱tamákxtakli camakni ̱ca ixlakapu̱ xoko cha̱tum tí xli ̱ca̱na tla̱n catzí. 8 Pero Dios quinca̱ma̱si ̱niyá̱n la̱ ca̱lakalhamán cristianos porque li ̱mákxtakli cani ̱lh ixkahuasa Jesucristo xlacata naquinca̱lakma̱xtuyá̱n aquín lactzaca̱tni cristianos. 9 Para Cristo li ̱tamákxtakli ma̱stájalh ixkalhni xlacata naxoko̱naní Dios quintala̱kalhi ̱ncán, chí yaj lá liakatuyuná̱u Cristo ama quinca̱k xtakmakaná̱n xlacata Dios naquinca̱ma̱xoke̱yá̱n quintala̱kalhi ̱ncán. 10 Aquín  















ixli ̱makasi ̱tzi ̱ni ̱táu Dios quintala̱kalhi ̱ncán, ixlacasquín naxoko̱naná̱u, pero ma̱tlá̱ni ̱lh caxoko̱nánilh Cristo quilacatacán. Para Cristo quinca̱ma̱tla̱ní ̱n ixlacati ̱n Dios acxni ni ̱lh, chí xastacnán, ma̱s kalhí li ̱tlihueke naquinca̱lakma̱xtuyá̱n. 11 Xa̱huá ni ̱ huata tla̱n yaj akatuyuná̱u ni ̱ amá̱n xoko̱naná̱u quintala̱kalhi ̱ncán sino que tla̱n pa̱xahuayá̱u porque Cristo quinca̱lacati ̱ta̱yayá̱n xlacata Dios naquinca̱lakalhamaná̱n la̱ ixcamán tí ni ̱ jicuaniyá̱u ma̱lacatzuhui ̱yá̱u.  

Caj xlacata Adán cristianos talaktzanká y Jesús ca̱lakma̱xtú

12 Adán

xla̱huán chixcú tí latáma̱lh ca̱quilhtamacú aktzánka̱lh y tláhualh tala̱kalhí ̱n, huá xlacata lí ̱ni ̱lh y amá cristianos tí talakáhualh a̱stá̱n yaj lá talacatzá̱lalh ni ̱ tatlahuá tala̱kalhí ̱n y na̱ tzúculh tani ̱ti ̱lhá. 13 La̱ta amá quilhtamacú hua̱k cristianos tatzacá̱tnalh tatláhualh tala̱kalhí ̱n, pero como Dios ni ̱ ixma̱sta̱ni ̱t xatatzokni ixli ̱ma̱paksí ̱n ni ̱ lá tí ixuán para tla̱n o ni ̱ tla̱n tú tláhualh cha̱tum cristiano. 14 Ixtala̱kalhi ̱ncán namá cristianos ni ̱ qui ̱taxtú la̱ xla Adán tí kaxmatmákalh tú li ̱ma̱páksi ̱lh Dios; xlacán tatzacá̱tnalh porque tamakslihuékelh Adán, y ni ̱ lá tí taxtúnilh naní y naxoko̱nán la̱ta tilatáma̱lh Adán hasta acxni Moisés maklhtí ̱nalh ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios. Tú tláhualh Adán tla̱n li ̱lacahua̱nancán xlacata ixtamaclacasquiní namín tí naca̱lakmaxtú cristianos. 15 Ixtatzaca̱t ni cha̱t um chixcú ni ̱ lá ta̱ma̱lacastucá̱u tú quinca̱ma̱xquí ̱n  





332

ROMANOS 5​, ​6 Dios a̱stá̱n. Porque para ixtatzaca̱tni Adán tla̱n ca̱ma̱laktzánke̱lh hua̱k cristianos y táni ̱lh, Dios ma̱s ca̱li ̱púhualh ca̱lakma̱xtú cristianos tí tatzaca̱tnani ̱t y quinca̱ma̱si ̱niyá̱n la̱ quinca̱lakalhamaná̱n porque ma̱tla̱ni ̱ni ̱t caxoko̱nánilh quintala̱kalhi ̱ncán cha̱tum chixcú, Jesucristo, xlacata lhu̱ hua natataxtuní. 16 Ixtalakalhama̱n Dios ni ̱ lá tí ma̱ccha̱ní porque ixtala̱kalhí ̱n cha̱tum chixcú ca̱ma̱laktzánke̱lh hua̱k cristianos pero xlá ma̱tla̱ní li ̱macá̱n tla̱n cristiano ma̱squi tlahuani ̱t lhu̱ hua tala̱kalhí ̱n amá tí ca̱najlá tú ma̱lacnú. 17 Para ixtatzaca̱tni cha̱tum chixcú tamakslihuékelh hua̱k cristianos y táni ̱lh, chí na̱ tla̱n tataxtuní hua̱k cristianos para tali ̱pa̱huán cha̱tum chixcú Jesucristo, pues Dios ca̱lakalhamán cristianos y ma̱tla̱ní chuná ca̱li ̱macá̱n lactlá̱n cristianos la̱ ni ̱ catakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n. 18 Hua̱k tí tamakslihuékelh tatláhualh ixtala̱kalhí ̱n Adán ixmini ̱ní nataxoko̱nán ixtala̱kalhi ̱ncán, pero na̱ chuná Jesucristo macamá̱sta̱lh ixli ̱stacni xlacata naca̱lakma̱xtú cristianos yaj nataxoko̱nán ixtala̱kalhi ̱ncán. 19 Jaé qui ̱taxtú caj xlacata kaxmatmákalh cha̱tum chixcú tú li ̱ma̱páksi ̱lh Dios hua̱k tí talakáhualh a̱stá̱n yaj lá tali ̱mákxtakli ni ̱ tatlahuá tala̱kalhí ̱n. Chí na̱ chuná caj xlacata cha̱tum chixcú kaxmátnilh tú li ̱ma̱páksi ̱lh Dios hua̱k cristianos tla̱n tatalacatla̱ní ixlacati ̱n Dios la̱ ni ̱ catakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n. 20 Acxni Dios má̱sta̱lh ixli ̱ma̱paksí ̱n cristianos tacátzi ̱lh  









la̱ lhu̱ hua tatzaca̱tni ixtatlahuani ̱t y ma̱squi tali ̱ma̱huácalh tatlahuá tala̱kalhí ̱n Dios siempre ca̱lakalhámalh ca̱cxilhlacáchilh la̱ naca̱lakma̱xtú. 21 Ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos ca̱ma̱laktzánke̱lh y táni ̱lh, pero chí na̱ chuná Dios como ca̱lakalhamán cristianos tla̱n ca̱lakma̱xtú para tali ̱pa̱huán Quimpu̱chinacán Jesucristo xlacata naca̱ma̱xquí li ̱pa̱xáu ixlatama̱tcán nac akapú̱ n.  

6

Tí li ̱pa̱huán Cristo lakxta̱palí ixlatáma̱t

Entonces, chí, ¿niculá quili ̱latama̱tcán aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús? ¿Tla̱n tlahuayá̱u ma̱s tala̱kalhí ̱n porque catzi ̱yá̱u Dios quinca̱lakalhamaná̱n y naquinca̱ma̱tzanke̱naniyá̱n? 2 ¡Tó̱! Aktzanka̱ni ̱t tí chuná jaé lacpuhuán, porque ¿niculá natlahuayá̱u ma̱s tala̱kalhí ̱n para Dios quinca̱lakma̱xtún amá ni ̱ tla̱n tijia ni ̱ma̱ ixquinca̱ma̱chipi ̱ni ̱tán quintala̱kalhi ̱ncán? 3 Calacpuhuántit, acxni quinca̱kmunucán ma̱lacatzuquí ̱u sa̱sti latáma̱t con Cristo. Na̱ chuná la̱ Cristo ni ̱lh xlacata naxoko̱nán ixli ̱hua̱k quintala̱kalhi ̱ncán, 4 aquín acxni ta̱kmunúu li ̱ma̱lacastucá̱u makni ̱yá̱u ni ̱ tla̱n quinkasatcán xlacata tla̱n nama̱lacatzuqui ̱yá̱u li ̱pa̱xáu quilatama̱tcán na̱ chuná la̱ Cristo ma̱lacatzúqui ̱lh sa̱sti li ̱pa̱xáu ixlatáma̱t acxni Dios ma̱lacastacuáni ̱lh ca̱li ̱ní ̱n. 5 Para Cristo quinca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n la̱ cata̱ní ̱u nac culu̱s la̱ xlá ni ̱lh, na̱ quinca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n lacastacuanáu la̱ xlá lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n.  







333

ROMANOS 6

6 Namá

li ̱xcájnit quinkasatcán ni ̱ma̱ quinca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n, Cristo lactláhualh nac culu̱s acxni ni ̱lh xlacata yaj naquinca̱makatlajayá̱n quinca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n. Aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús yaj lá li ̱scujá̱u amá tí ixquinca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n la̱ cha̱tum ixtasa̱cua. 7 Amá tí taxtuni ̱t ixmacán tí ixma̱tlahuí tala̱kalhí ̱n yaj lá makatlajapará, 8 y para aquín ca̱najlayá̱u xlacata Cristo lactláhualh ni ̱ tla̱n quinkasatcán tí ixquinca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n acxni ni ̱lh nac culu̱s, na̱ tla̱n ca̱najlayá̱u xlacata li ̱pa̱xáu amá̱n talatama̱yá̱u ixpa̱xtú̱ n. 9 Porque catzi ̱yá̱u xlacata Cristo ni ̱lh y lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n y ya̱cxni ama ni ̱pará. ¡Ixpu̱china ca̱li ̱ní ̱n yaj kalhí li ̱tlihueke namakni ̱pará! 10 Porque Cristo li ̱tamákxtakli ni ̱lh xlacata caj maktum nalactlahuá ixli ̱tlihueke namá tí ca̱ma̱laktzanké ca̱ma̱tlahuí tala̱kalhí ̱n cristianos y Dios ma̱lacastacuáni ̱lh xlacata xastacnán nata̱ma̱paksi ̱nán. 11 Na̱ chuná huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús cama̱sí ̱tit xli ̱ca̱na lactlahuani ̱tántit ni ̱ tla̱n minkasatcán tí ixca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n y calatapá̱tit la̱ lacsa̱sti cristianos tí tamacuaní Dios na̱ chuná la̱ Quimpu̱chinacán Jesús.

mimacnicán la̱ tú tla̱n li ̱tlahuacán tala̱kalhí ̱n. ¡Tó̱! Huixín cama̱xquí ̱tit Dios mimacnicán xlacata namaclacasquín nali ̱tlahuá tú tla̱n. Cali ̱tanú̱tit la̱ cristianos tí ixtani ̱ni ̱t pero talacastacuánalh tama̱lacatzuquí sa̱sti latáma̱t. 14 Huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús yaj ca̱maka̱klhayá̱n para ca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n li ̱xcájnit minkasatcán porque yaj lacputzayá̱tit ma̱kantaxti ̱yá̱tit ixley Moisés xlacata mi ̱cstucán nataxtuniyá̱tit pues catzi ̱yá̱tit Dios ca̱lakalhamaná̱n y huili ̱ni ̱tántit milatama̱tcán nac ixmacán xlacata huá naca̱ma̱ta̱yani ̱yá̱n. 15 Pero huí tí tla̱n lacpuhuan: “Como ixley Moisés ni ̱ lá tí ma̱kantaxtí xlacata nataxtuní, chí tla̱n tlahuayá̱u tala̱kalhí ̱n porque Dios quinca̱lakalhamaná̱n y naquinca̱ma̱tzanke̱naniyá̱n.” 16 ¡Tó̱! Aktzanka̱ni ̱t tí jaé chuná lacpuhuán, porque cha̱tunu cristianos tla̱n talacsaca tí tamacuaniputún, y amá tí namacuaní ama kaxmatní tú nali ̱ma̱paksí catláhualh. Tí kaxmatní amá tí quinca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n ama laktzanká, y tí kaxmatní tú li ̱ma̱paksí Dios li ̱pa̱xáu ama latamá. 17 Aquit cpa̱xcatcatzi ̱ní Dios porque antes nali ̱pa̱huaná̱tit Jesús huixín ixtahuacani ̱tántit ixmacán tí ma̱tlahui ̱nán tala̱kalhí ̱n, pero chí ma̱kantaxti ̱yá̱tit ixli ̱hua̱k Dios ca̱makta̱yá cristianos yaj minacujcán tú ca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n catatláhualh tala̱kalhí ̱n amá tí ca̱lakma̱xtuni ̱tán. 18 Para 12 Huixín tí li ̱pa̱huaná̱t it Jesús ca̱lakma̱xtucani ̱tántit ixmacán tí ixca̱kalhi ̱yá̱n la̱ tachí ̱n yaj cali ̱makxtáktit li ̱ma̱huacayá̱tit li ̱tlahuayá̱tit tala̱kalhí ̱n mimacnicán, ixca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n, chí tla̱n li ̱scujá̱tit amá tí ca̱makta̱yayá̱n tancs ni ̱ calacputzátit ma̱xqui ̱yá̱tit tú nalatapa̱yá̱tit. ni ̱ makatzanká. 13 Ni ̱ cali ̱ma̱nú̱tit  























334

ROMANOS 6​, ​7 19 Aquit

cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán cha̱tum tachí ̱n tí ma̱scujucán xlacata nama̱kachakxi ̱yá̱tit tú cca̱huaniputuná̱n. Para xapu̱ lh huixín maclacasquíntit mimacnicán nali ̱tzaca̱tnaná̱tit y nali ̱tlahuayá̱tit tú ni ̱ tla̱n, chí na̱ chuná, camaclacasquíntit mimacnicán li ̱tlahuayá̱tit tú tla̱n y tancs latapa̱yá̱tit ixlacati ̱n Dios. 20 Acxni huixín ixya̱nántit ixmacán tí ixca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n ni ̱ ixli ̱puhuaná̱tit tancs nalatapa̱yá̱tit. 21 Pero, ¿tucu ca̱li ̱macuani ̱n namá tú ni ̱ tla̱n ixtlahuayá̱tit? Chí hasta ma̱xananá̱tit porque catzi ̱yá̱tit xlacata ca̱ta tziná ixlaktzanka̱ni ̱tántit y yaj ixtitaxtunítit. 22 Pero chí taxtunini ̱tántit ixmacán tí ixca̱kalhi ̱yá̱n la̱ tachí ̱n ixca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n y huila̱nántit nac ixmacán Dios. Jaé snu̱ n ca̱macuanini ̱tán porque como yaj ca̱ma̱katuyi ̱yá̱n mintala̱kalhi ̱ncán chí tla̱n li ̱scujá̱tit Dios ixli ̱hua̱k minacujcán xlacata naca̱ma̱xqui ̱yá̱n mimpu̱tahui ̱lhcán nac akapú̱ n. 23 Namá li ̱xcájnit quinkasatcán tí quinca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n huata quinca̱ma̱laktzanke̱yá̱n, pero ixtalakalhamá̱n Dios quinca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t nac akapú̱ n para li ̱pa̱huaná̱u Quimpu̱chinacán Jesucristo. Quili ̱ta̱camán judíos tí lakapasá̱tit ixley Moisés, huixín catzi ̱yá̱tit xlacata tú li ̱ma̱paksi ̱nán ixley Moisés mini ̱ní nama̱kantaxtí cha̱tum  







7

cristiano tí lama, pero tí ni ̱ni ̱ttá yaj lakchá̱n tú li ̱ma̱paksi ̱nán. 2 Camá̱n ca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n aktum pu̱táhui ̱lh: Ixley Moisés huan xlacata cha̱tum pusca̱t tí makaxtoka mini ̱ní nakaxmatní ixta̱ko̱lú mientras lama, pero para ní ixta̱ko̱lú, 3 libre tamakxtaka y tla̱n tamakaxtoka para xlá lacasquín. Para jaé pusca̱t ixtá̱alh tunu chixcú la̱ta lama ixta̱ko̱lú, tlahuá tatzaca̱tni, pero como ta̱án tunu chixcú acxni ni ̱ni ̱ttá ixta̱ko̱lú ni ̱ lá tí li ̱huaní tláhualh tatzaca̱tni. 4 Na̱ chuná li ̱ta̱camán tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús, huixín yaj liakatuyuná̱tit pa̱t laktzanka̱yá̱tit para ni ̱ ma̱kantaxti ̱yá̱tit ixley Moisés porque chí kalhi ̱yá̱tit tunu Mimpu̱chinacán Jesucristo tí xokó̱nalh milacatacán y lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n xlacata nalakxta̱palí milatama̱tcán y tla̱n namacuaniyá̱tit Dios. 5 Xapu̱ lh acxni ixya̱naucú nac ixmacán amá tí ixquinca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n, ixuí ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios la̱ nalatama̱yá̱u pero siempre kaxmatmakaná̱u y huata ixamá̱n laktzanka̱yá̱u. 6 Ixley Moisés ixquinca̱li ̱kalhi ̱yá̱n la̱ tachí ̱n, pero aquín yaj liakatuyuná̱u ni ̱ amá̱n taxtuniyá̱u para ni ̱ ma̱kantaxti ̱yá̱u porque chí quinca̱makta̱yayá̱n Espíritu Santo namacuaniyá̱u Dios ixli ̱hua̱k quinacujcán. 7 Pero huí tí tla̱n lacpuhuán: “Entonces, ¿Dios má̱sta̱lh ixli ̱ma̱paksí ̱n Moisés xlacata nali ̱tlahuayá̱u tala̱kalhí ̱n?” ¡Tó̱! Ni ̱ chuná qui ̱taxtú, pero ixley Moisés quinca̱ma̱cxcatzi ̱niyá̱n acxni aktzanka̱yá̱u tlahuayá̱u tala̱kalhí ̱n.  











335

ROMANOS 7

Porque, ¿nicu xacticátzi ̱lh xlacata Dios li ̱huán cacta̱rá̱slakli tunu cristiano para ixley Moisés ni ̱ ixuá: “Ni ̱ cata̱rá̱slakti minta̱cristiano”? 8 Huá jaé xlacata namá li ̱xcájnit quinkásat tí quima̱tlahuí tala̱kalhí ̱n tzúculh quima̱lacpuhua̱ní cactláhualh tú clacasquín; pero acxni cli ̱kalhtahuákalh ixley Moisés ccátzi ̱lh xlacata lhu̱ hua tú xactlahuama li ̱huán Dios y xackalhí tala̱kalhí ̱n. 9 Cha̱lh quilhtamacú nac quilatáma̱t ni ̱ xaccatzí para xaclaktzanka̱ma ixlacata ni ̱ xacma̱kantaxtí ixley Moisés, y acxni ctzáksalh clatamá la̱ lacasquín Dios li ̱xcájnit quinkásat tí ixquima̱tlahuí tala̱kalhí ̱n ni ̱ quili ̱mákxtakli, ¡ixlacasquín cactakókelh! 10 Jaé qui ̱taxtú ixley Moisés ni ̱ma̱ ixma̱sta̱ni ̱t Dios nacli ̱lakma̱xtú quili ̱stacni ni ̱tú quili ̱macuánilh porque huata quima̱cxcatzí ̱nilh la̱ xacama xoko̱nán. 11 Namá li ̱xcájnit quinkásat tí quima̱tlahuí tala̱kalhí ̱n ni ̱ quili ̱mákxtakli cacma̱kantáxti ̱lh ixley Moisés porque ccatzí tla̱n quimakatlajá y ma̱s quiaktlakahuácalh nactzaca̱tnán xlacata naclaktzanká. 12 Pero jaé ni ̱ huamputún xlacata ixley Moisés ni ̱ tla̱n. ¡Tó̱! Ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios tancs huan tú quili ̱tlahuatcán, ma̱ccha̱ní talacapa̱stacni y huán la̱ quili ̱latama̱tcán. 13 Entonces para tla̱n ixli ̱ma̱paksi ̱n Dios, ¿hua̱nchi aquit quima̱laktzánke̱lh nacxoko̱nán? ¡Tó̱! Aquit quima̱laktzánke̱lh namá li ̱xcájnit quinkásat ni ̱ma̱ ckalhí nac quintalacapa̱stacni porque huá quima̱lacpuhuá̱ni ̱lh cacakapú̱ lalh  











lactlá̱n ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios, y chuná clacahuá̱nalh xlacata ixli ̱ma̱paksi ̱n Dios ma̱lacapú tí tzaca̱tnán. Ma̱s ni ̱ tuhua tlahuacán tala̱kalhí ̱n que tlahuacán tú tla̱n 14 Ixli ̱ma̱paksi ̱n

Dios quinca̱huaniyá̱n la̱ tancs quili ̱latama̱tcán pero li ̱xcájnit quinkásat quimakatlajá quima̱tlahuí tala̱kalhí ̱n. 15 Aquit ni ̱ cma̱kachakxí tú clanima porque ctlahuaputún tú tla̱n, pero ni ̱ lá cma̱kantaxtí, y tú cxcajní ni ̱ xactláhualh huá ma̱s ni ̱ tuhua cma̱kantaxtí. 16 Para aquit ccatzí ctlahuama tú ni ̱ tla̱n porque li ̱huán Dios jaé huamputún xlacata ixley Moisés mini ̱ní ma̱kantaxti ̱cán la̱ lacasquín Dios. 17 Pero acxni ctzaca̱t nán mina̱chá la̱ tí caquiaktlakahuácalh y huá namá li ̱xcájnit quinkásat ni ̱ma̱ ckalhí nac quintalacapa̱stacni quima̱tlahuí tala̱kalhí ̱n. 18 Aquit ccatzí xlacata li ̱xcájnit quinkásat ni ̱ma̱ ckalhí nac quintalacapa̱stacni la̱ta ctilakáhualh ni ̱ lá quimakxtaka porque ctzaksá ctlahuá tú tla̱n pero ni ̱ lá cma̱kantaxtí, 19 y tú ni ̱ tla̱n clacpuhuán ni ̱ xactláhualh huá tla̱n cma̱kantaxtí. 20 Entonces para ctlahuá tú ni ̱ ctlahuaputún qui ̱taxtú la̱ yaj aquit cactzacá̱tnalh, tí quima̱tzaca̱tní huá amá li ̱xcájnit quinkásat ni ̱ma̱ tanu̱ ma nac quintalacapa̱stacni. 21 Chuná jaé clama, acxni ctlahuaputún tú tla̱n siempre mina̱chá la̱ tí quima̱chókolh y ctlahuá tú ni ̱ tla̱n. 22 Aquit xli ̱hua̱k quinacú clacasquín xacma̱kantáxti ̱lh hua̱k ixli ̱ma̱paksi ̱n Dios 23 pero  

















336

ROMANOS 7​, ​8 namá li ̱xcájnit quinkásat ni ̱ma̱ ckalhí nac quintalacapa̱stacni ni ̱ quili ̱makxtaka. ¡Siempre quimakatlajá quima̱tlahuí tala̱kalhí ̱n, quili ̱kalhí la̱ ixtachí ̱n! 24 ¡Koxitá aquit, claktzanka̱ni ̱t! Porque ¿ticu ama ma̱xtú namá li ̱xcájnit quinkásat ni ̱ma̱ tanu̱ ma nac quimacni y quima̱tlahuí tala̱kalhí ̱n xlacata naclaktzanká? 25 Pero aquit yaj tú cliakatuyún, huata cpa̱xcatcatzi ̱ní Dios ixtalakalhamá̱n porque Cristo quima̱ta̱yaní. Chí cma̱kachakxí xlacata lactlá̱n quintalacapa̱stacni kaxmatputún tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios pero li ̱xcájnit quinkásat lacputzá quima̱tlahuí tala̱kalhí ̱n xlacata naquili ̱kalhí la̱ ixtachí ̱n.  



Espíritu Santo ca̱makta̱yá ni ̱ nata̱ktzanká tí tali ̱pa̱huán Jesús

8

A má tí tali ̱pa̱huán Jesús yaj taliakatuyún ama taxoko̱nán ixtala̱kalhi ̱ncán porque Ixespíritu Dios ca̱kskalhlí ̱n tancs natalatamá. 2 Aquit chí tla̱n tancs clatamá porque quimakta̱yá Ixespíritu Dios ni ̱ma̱ ca̱ma̱xquí hua̱k tí li ̱pa̱huáu Cristo. Xlá quilakma̱xtuni ̱t ixmacán namá li ̱xcájnit quinkásat tí quiaktlakahuacá nactzaca̱tnán xlacata naclaktzanká. 3 Dios má̱sta̱lh ixli ̱ma̱paksí ̱n xlacata chuná nataxtuniyá̱u, pero como ni ̱ lá tí ma̱kantaxtí hua̱k ixli ̱ma̱paksí ̱n porque li ̱xcájnit quinkasatcán quinca̱ktlakahuacayá̱n natzaca̱tnaná̱u, Dios quinca̱cxilhlacachín la̱ naquinca̱li ̱lakma̱xtuyá̱n tunu tijia, ma̱lakácha̱lh Ixkahuasa xlacata  



namaklhcatzí hua̱nchi ca̱makatlajá cristianos tatlahuá tala̱kalhí ̱n. Chuná jaé Dios li ̱máca̱lh Cristo la̱ catláhualh tala̱kalhí ̱n xlacata tla̱n nama̱xoko̱ní quintala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ tlahuani ̱táu. 4 Para Dios ma̱tlá̱ni ̱lh Cristo catánu̱ lh quilakapu̱ xokocán, chí tla̱n ma̱kantaxti ̱yá̱u ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios porque Cristo lactláhualh ixli ̱tlihueke ni ̱ tla̱n quinkasatcán y quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán Espíritu Santo xlacata tancs nalatama̱yá̱u. 5 Amá tí ni ̱ tali ̱pa̱huani ̱t Cristo ni ̱ talakmakani ̱t ni ̱ tla̱n ixkasatcán ni ̱ma̱ ca̱ma̱tlahuí tala̱kalhí ̱n, huata talacputzá la̱ natapa̱xahuá ca̱quilhtamacú; pero tí tali ̱pa̱huán Cristo talacputzá caca̱maktá̱yalh Espíritu Santo tancs natalatamá ixlacati ̱n Dios. 6 Namá tí tali ̱puhuán huata tatlahuá tú lakatí ixmacnicán ama talaktzanká, pero tí tali ̱puhuán la̱ tali ̱makapa̱xahuá Dios ixlatama̱tcán li ̱pa̱xáu y ca̱li ̱tlá̱n ama talatamá. 7 Namá li ̱xcájnit quinkasatcán lacasquín cata̱ra̱lacata̱quí ̱u Dios xlacata ni ̱ nataxtuniyá̱u huá ni ̱ quinca̱li ̱makxtaká̱n catlahuáu tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios, y ma̱squi tzaksayá̱u siempre huí tú li ̱makatzanka̱yá̱u. 8 Koxitaní ̱n namá tí tali ̱makxtaka caca̱makatlájalh ca̱ma̱tlahuí tala̱kalhí ̱n ni ̱ tla̱n ixkasatcán, ni ̱cxni ama tali ̱makapa̱xahuá Dios ixlatama̱tcán. 9 Huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús ni ̱ tla̱n minkasatcán yaj ca̱li ̱kalhi ̱yá̱n la̱ ixtachí ̱n porque Espíritu Santo ca̱kskalhli ̱ná̱n. Para ixli ̱hua̱k minacujcán li ̱pa̱huani ̱tántit Jesús ca̱lakmini ̱tán Ixespíritu Dios, pero  











337

ROMANOS 8

amá cristianos tí ni ̱ ca̱lakmini ̱t Ixespíritu Dios ni ̱ lá tali ̱tanú ixkahuasa Dios. 10 Ma̱squi Cristo lama nac minacujcán na̱ pa̱t ni ̱yá̱tit la̱ cati ̱hua cristiano porque la̱ta tilakahuáu quinca̱pasán tala̱kalhí ̱n; pero ni ̱ ca̱katuyúntit porque mili ̱stacnicán ama latamá cani ̱cxnihuá nac ixpa̱xtu̱ n Dios pues xlá ca̱li ̱ma̱nu̱ ni ̱tán la̱ lactlá̱n cristianos xlacata tla̱n nama̱lacatzuhui ̱yá̱tit la̱ ixcamán. 11 Para xli ̱ca̱na lama Ixespíritu Dios nac minacujcán ni ̱tú cali ̱puhuántit porque para Dios tla̱n ma̱lacastacuáni ̱lh Cristo nac ca̱li ̱ní ̱n na̱ tla̱n naca̱ma̱lacastacuani ̱yá̱n huixín nac ca̱li ̱ní ̱n porque Espíritu Santo ni ̱ ama ca̱k xtakmakaná̱n.  



Dios ca̱li ̱macá̱n ixcamán tí tali ̱pa̱huán Jesús

12 Li ̱ta̱camán,

aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús yaj lá li ̱makxtaká̱u naquinca̱makatlajayá̱n quinca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n namá li ̱xcájnit quinkasatcán. 13 Porque tí huata ma̱kantaxtí tú li ̱ma̱paksí li ̱xcájnit ixkásat ama laktzanká. Pero tí li ̱makxtaka ixli ̱tlihueke Espíritu Santo calactláhualh ni ̱ tla̱n ixkásat li ̱pa̱xáu ama latamá. 14 Pues hua̱k tí ca̱lákmilh Espíritu Santo naca̱ta̱latamá acxni tali ̱pá̱hualh Jesús, Dios ca̱li ̱macá̱n la̱ ixcamán. 15 Huixín yaj akatuyuná̱t it jicuaná̱tit pa̱t li ̱tanu̱parayá̱tit ixtachí ̱n namá tí ca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n porque Espíritu Santo ca̱ma̱tancsaniyá̱n mintalacapa̱stacnicán Dios ca̱li ̱ma̱nu̱ ni ̱tán ixcamán y  





ca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama li ̱pa̱xáu nahuaniyá̱tit Dios: “Ta̱ta, huix xli ̱ca̱na Quinti ̱cucán tí quinca̱pa̱xqui ̱yá̱n.” 16 Huata Espíritu Santo tla̱n quinca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n y quinca̱ma̱lulokniyá̱n acxni Dios quinca̱li ̱ma̱nu̱yán xli ̱ca̱na aquín ixcamán. 17 Y para Dios quinca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n ixcamán xlá ama quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n tú ma̱lacnu̱ ni ̱t ama ca̱ma̱xquí natali ̱pa̱xahuá ixcamán la̱ pa̱xahuamajá Cristo. Para aquín akxtakajnaná̱u la̱ akxtakájnalh Cristo ni ̱tú caliakatuyúu porque na̱ amá̱n pa̱xahuayá̱u la̱ xlá pa̱xahuama nac akapú̱ n.  



Espíritu Santo quinca̱makta̱yayá̱n namaksquiná̱u Dios tú quinca̱mini ̱niyá̱n 18 Huixín

ni ̱ catatlanca̱ní ̱tit acxni Dios li ̱makxtaka ca̱k xtakajnántit porque minta̱k xtakajnicán la̱ ni ̱tú pa̱t aktzonksuayá̱tit acxni Dios naca̱ma̱xqui ̱yá̱n mintapa̱xahua̱ncán ni ̱ma̱ ca̱li ̱kalhi ̱má̱n nac akapú̱ n. 19 La̱ta tú tahuila̱na tastacnán y ni ̱ tastacnán ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú tali ̱lakaputzá cristianos, y takalhi ̱ma̱na amá quilhtamacú acxni nata̱cxila la̱ Dios naca̱ma̱xquí ixtapa̱xahua̱ncán ixcamán. 20 Lactzú y laclanca tú tlahuani ̱t Dios ca̱quilhtamacú tama̱kantaxtí la̱ ca̱li ̱macamini ̱t Dios y ma̱squi ni ̱ takalhí talacapa̱stacni talacputzá la̱ ni ̱ nata̱ktzanká 21 xlacata Dios naca̱cxilhlacachá̱n y naca̱ma̱ke̱nu̱ ní tú ni ̱ tla̱n takalhí. Talacasquín nalakó ixtalakaputzi ̱tcán pues xlacán na̱ ama tapa̱xahuá acxni Dios naca̱ma̱lacastacuaní ixcamán  





338

ROMANOS 8 nac ca̱li ̱ní ̱n. 22 Mili ̱catzi ̱tcán xlacata quitzistancaní ̱n, quihui, stacu y la̱ta tú anán ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú ta̱k xtakajnama̱na la̱ aquín, pero tata̱lá ixta̱k xtakajnicán la̱ cha̱tum pusca̱t ta̱lá ixta̱k xtakajni acxni ama lakahuán itskata porque catzí ama pa̱xahuá a̱stá̱n. 23 Pero ni ̱ huata tú huí ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú ta̱k xtakajnama̱na, aquín na̱ chuná akxtakajnama̱náu; pero Dios quinca̱ma̱lakacha̱nini ̱tán Espíritu Santo xlacata naquinca̱ma̱pu̱ li ̱niyá̱n actzú quintapa̱xahua̱ncán ni ̱ma̱ amá̱n maklhti ̱naná̱u a̱stá̱n. Hua̱k aquín li ̱puhuaná̱u nachá̱n amá quilhtamacú acxni nalakxta̱pali ̱cán jaé li ̱xcájnit quimacnicán pues Dios chú ca̱ma̱lacnu̱ nini ̱t tí xli ̱ca̱na ca̱li ̱ma̱nú ixcamán. 24 Aquín tí taxtuniputuná̱u ca̱najlayá̱u tú ma̱lacnú Dios xlacata ama quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t a̱lacatunu. Pero amá tí maklhti ̱nani ̱ttá tú ixma̱lacnu̱ nicani ̱t yaj tamaclacasquiní na̱cxilhlacachá̱n nama̱xqui ̱cán tú ixma̱lacnu̱ nicani ̱t. Chuná li ̱tum tí acxilhnittá tú ama ma̱xqui ̱cán yaj maclacasquín nali ̱puhuán tú ama maklhti ̱nán. 25 Pero como aquín ya̱ lakcha̱ná̱u amá li ̱pa̱xáu latáma̱t aktum huili ̱yá̱u quintapuhua̱ncán ta̱layá̱u quinta̱k xtakajnicán porque acxilhlacacha̱ná̱u tunu li ̱pa̱xáu latáma̱t. 26 Chuná li ̱tum Espíritu Santo quinca̱ma̱camajá̱n nata̱layá̱u quinta̱k xtakajnicán cha̱li cha̱lí porque aquín ni ̱ catzi ̱yá̱u la̱ namaksquiná̱u Dios tú quinca̱mini ̱niyá̱n. Pero Espíritu Santo quinca̱li ̱kalhpa̱ni ̱yá̱n hasta  

quinca̱laktasayá̱n ixlacati ̱n Dios, 27 y como Dios lakapasa ixnacujcán hua̱k cristianos ma̱kachakxí tú maksquima Espíritu Santo quilacatacán pues xlá maksquín Dios tú laclhca̱ni ̱t quinca̱mini ̱niyá̱n aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús.  









Ni ̱ lá tí quinca̱maklhti ̱yá̱n ixtalakalhamá̱n Dios

28 Mili ̱catzi ̱tcán

xlacata Dios laclhca̱ni ̱t tí lacasquín natali ̱pa̱huán y natapa̱xcatcatzi ̱ní tú tlahuá ixlacatacán, y para ma̱tla̱ni ̱yá̱u la̱ta tú akspulayá̱u cha̱li cha̱lí tzanka̱xni nacatzi ̱yá̱u xlacata hua̱k quinca̱macuanín tú quinca̱li ̱cxilhcán. 29 Dios la̱ta titláhualh ca̱quilhtamacú ca̱lácsacli tí natali ̱pa̱huán y ca̱laclhca̱ni ̱t natatzaksá tamakslihueké ixlatáma̱t Ixkahuasa xlacata namín li ̱tamakxtaka la̱ xapuxcu ixcamán. 30 Amá cristianos tí Dios maká̱n ixca̱lacsacni ̱t ca̱laclhcá̱nilh natali ̱pa̱huán, y namá tí ca̱laclhcá̱nilh natali ̱pa̱huán ca̱li ̱mákxtakli natama̱lacatzuhuí la̱ ni ̱ catakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n, y tí Dios li ̱macá̱n la̱ ni ̱ cakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n ama ma̱xquí ixtapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t. 31 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ¿hua̱nchi natatlaji ̱yá̱u? Para Dios quinca̱lacsacni ̱tán xlacata naquinca̱kskalhli ̱ná̱n, ¿ticu tla̱n naquinca̱maka̱klhayá̱n? 32 Para Dios ni ̱ lakcátzalh Ixkahuasa y macamá̱sta̱lh namakni ̱cán xlacata naxoko̱nán quilacatacán, ¿nicu li ̱puhuaná̱tit ni ̱ naquinca̱ma̱xqui ̱yá̱n la̱ta tú má̱xqui ̱lh Ixkahuasa, aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús?  







339

ROMANOS 8​, ​9

33 Chí

calacpuhuántit, ¿ticu tla̱n ca̱li ̱ya̱huá tala̱kalhí ̱n namá tí Dios ca̱lacsacni ̱t para pi ̱huá Dios ca̱li ̱maca̱ni ̱t lactlá̱n cristianos la̱ ni ̱ catakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n? ¡Ni ̱ lá tí ca̱li ̱ya̱huá tala̱kalhí ̱n! 34 Chuná li ̱tum, ¿ticu naquinca̱ma̱lacapu̱yá̱n aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús? Si pi ̱huá Jesús ni ̱lh y lacastacuánalh quilacatacán, hasta alh nac akapú̱ n xlacata natahuilá ixpa̱xtu̱ n Dios y tla̱n naquinca̱lacati ̱ta̱yayá̱n acxni tú maclacasquiná̱u. 35 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n: ¿Ticu tla̱n naquinca̱ma̱chokoyá̱n yaj nali ̱pa̱huaná̱u Cristo? ¿A poco amá̱n lakmakaná̱u ixtalakalhamá̱n Cristo para akxtakajnaná̱u, para pa̱xtoká̱u tú ni ̱ tla̱n, o para ni ̱ quinca̱cxilhputuncaná̱n, o para ni ̱ kalhi ̱yá̱u tú huayá̱u, o para ni ̱tú quilhaka̱tcán, o quinca̱maka̱klhacaná̱n, o quinca̱makni ̱putuncaná̱n? ¡Tó̱! Jaé ni ̱ huamputún Dios yaj quinca̱lakalhamaná̱n. 36 Porque nac Escrituras huan: Caj milacata xani ̱ma̱ta quilhtamacú tla̱n cmakatzanka̱yá̱u quili ̱stacnicán, pues quinca̱tlahuacaná̱n la̱ borregos acxni ca̱li ̱ncán ixca̱pu̱ makni ̱cán. 37 Pero ma̱squi lhu̱ hua tú ixpa̱xtokui siempre ta̱yanima̱náu nahuán porque amá tí ni ̱lh y lacastacuánalh quilacatacán siempre naquinca̱lakma̱xtuyá̱n. 38 Aquit tancs cca̱najlá xlacata ni ̱ lá tí quinca̱ma̱chokoyá̱n, o quinca̱maklhti ̱yá̱n ixtalakalhamá̱n Dios, ni ̱ para ixpu̱china ca̱li ̱ní ̱n,  

ni ̱ para quili ̱stacnicán, ni ̱ para ángeles, ni ̱ para ixli ̱tlihuekecán o ixli ̱lancacán tú tahuila̱na nac akapú̱ n, ni ̱ para tú pa̱xtoká̱u chí, ni ̱ para tú amá̱n pa̱xtoká̱u a̱stá̱n, 39 ni ̱ para tú huí ta̱lhmá̱n, ni ̱ para tú huí tu̱tzú, ni ̱ para tú laclanca o lactzú tú ca̱tlahuani ̱t Dios ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú. Ni ̱ lá tí quinca̱maklhti ̱yá̱n ixtapa̱xqui ̱n Dios ni ̱ma̱ quinca̱ma̱si ̱nini ̱tán Quimpu̱chinacan Jesucristo.  









9

Pablo lakaputzá porque ni ̱ hua̱k judíos taca̱najlá

Aquit tancs cchihui ̱nama porque cli ̱pa̱huán Cristo, ni ̱ cakskahuinama, y Espíritu Santo ma̱luloka xlacata xli ̱ca̱na tú cca̱huaniyá̱n. 2 Aquit snu̱ n clakaputzá y quinacú snu̱ n li ̱puhuán tú pa̱xtoká̱tit; 3 hasta xacma̱tlá̱ni ̱lh caclaktzánka̱lh ca̱li ̱ní ̱n para chuná tla̱n ixtaxtunítit huixín quili ̱ta̱camán judíos xalac Israel. 4 Dios ca̱li ̱ma̱nu̱ ni ̱tán ixcamán tí natalakachixcuhuí, y la̱ta maka̱sá ca̱kskalhli ̱ni ̱tán ni ̱tú naca̱tzanka̱niyá̱n xlacata nacatzi ̱yá̱tit la̱ ca̱lakalhamaná̱n; ca̱ma̱xquí ̱n ixli ̱ma̱paksí ̱n la̱ lacasquín nalatapa̱yá̱tit cha̱li cha̱lí, la̱ nalakachixcuhui ̱yá̱tit nac pu̱siculan y lhu̱ hua tú ma̱s ca̱ma̱lacnu̱ nín ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n. 5 Huixín ca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱tán xalakmaká̱n quili ̱talakapasnicán tí catzi ̱yá̱u tali ̱pa̱huani ̱t Dios, y Jesús lakáhualh nac quimpu̱ latama̱ncán, ixnati ̱cún judíos ixtahuani ̱t; pero xlá, tla̱n li ̱tanú Dios tí tlahuani ̱t la̱ta tú anán y mini ̱ní nalakachixcuhui ̱cán cani ̱cxnihuá.  







340

ROMANOS 9 Dios ca̱lacsaca cristianos antes natalakahuán

6 Dios

ixcamán? ¡Tó̱! Dios ni ̱ aktzanka̱ni ̱t. 15 Porque ca̱ksántit la̱ huánilh Moisés maktum: “Aquit clakalhamán tí clacasquín, y cpa̱xquí tí cpa̱xqui ̱putún.” 16 Calacpuhuántit, Dios lakalhamán tí xlá lacasquín y para tú ma̱xquí cha̱tum cristiano, ni ̱ xlacata tla̱n o ni ̱ tla̱n catzí, o porque na̱ccha̱ní tlahuani ̱t tú li ̱makapa̱xahuani ̱t. 17 ¡Tó̱! Pues nac Escrituras huan la̱ Dios huánilh amá rey xalac Egipto: “Aquit cli ̱makxtakni ̱t rey nahuana xlacata nacma̱si ̱niyá̱n quili ̱tlihueke ni ̱tí ma̱ccha̱ní, y chuná tla̱n naquilakapascán y naquili ̱pa̱huancán cani ̱hua pu̱ latama̱n.” 18 Jaé tú qui ̱táxtulh tla̱n li ̱lacahua̱naná̱u xlacata Dios lakalhamán tí xlá lacasquín y na̱ tla̱n tlahuá snu̱ n calalh cha̱tum cristiano para chú lacasquín.  

ma̱kantaxti ̱ni ̱t hua̱k la̱ta tú ca̱ma̱lacnú̱ nilh Israelitas, pero ni ̱ hua̱k tali ̱tanú ixcaman Dios, porque Dios ca̱li ̱macá̱n ixcamán tí ca̱lacsacni ̱t huata tí taca̱najlá. 7 Chuna li ̱tum, Dios ni ̱ ca̱li ̱macá̱n xli ̱ca̱na ixcamán hua̱k ixli ̱talakapasni Abraham pues Dios huánilh: “Huata ixli ̱talakapasni Isaac cama ca̱li ̱ma̱nú quincamán.” Y Abraham ixkalhí a̱cha̱tum ixkahuasa. 8 Chuná jaé tla̱n li ̱lacahua̱naná̱u xlacata Dios ni ̱ ca̱li ̱ma̱nú ixcamán hua̱k ixli ̱talakapasnicán ixlakkahuasán Abraham. ¡Dios ca̱li ̱ma̱nú ixcamán amá tí taca̱najlá tú ma̱lacnú̱ nilh Abraham! 9 Porque Dios ma̱lacnú̱ nilh Abraham: “Acxni nachá̱n quilhtamacú minta̱cha̱t Ni ̱ lá tí lakxta̱palí tú laclhca̱ni ̱t Dios Sara ama ma̱lakahuaní cha̱tum 19 Pero huí tí tla̱n lacpuhuán: minkahuasa tí cama lakalhamán.” 10 Chí cama ca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n “Para Dios hua̱k laclhca̱ni ̱t tú tunu latáma̱t xlacata amá̱n tlahuayá̱u, ¿hua̱nchi si ̱tzí nali ̱lacahua̱naná̱tit la̱ Dios ca̱lacsaca acxni ni ̱ takaxmata cristianos tí ama ca̱li ̱ma̱nú ixcamán. Isaac tú li ̱ma̱paksi ̱nán? Porque, ¿ticu cha̱tum ixkahuasa Abraham tla̱n kaxmatmakán tú laclhca̱ni ̱t ta̱tamakáxtokli Rebeca, 11 y antes Dios?” 20 ¡Koxitá namá chixcú tí nacatzí ixama talakahuán li ̱li ̱stu chuná jaé lacpuhuán! Porque, ¿ticu itskatá̱n, la̱ta ni ̱ para ixtacatzí tú ma̱kachakxí hua̱k ixtalacapa̱stacni tla̱n o tú ni ̱ tla̱n, Dios ixlaclhca̱ni ̱ttá Dios xlacata nali ̱huaní tú la̱ ixlacasquín natalatamá amá tlahuani ̱t? Calacpuhuántit, ¿a lakkahuasán. 12 Huá li ̱huánilh poco aktum tlámanc tla̱n huaní Rebeca: “Xapuxcu minkahuasa ama ixpu̱chiná: “¿Hua̱nchi actzú li ̱scuja ixtajó.” 13 Aquit ni ̱ chu̱ta quintlahua, o hua̱nchi lanca cchihui ̱nama pues nac Escrituras quintlahua?” 21 Huixín catzi ̱yá̱tit huan: “Ma̱s clakalhámalh Jacob xlacata cha̱tum lhtamaná tla̱n xatajó, y ni ̱ cpá̱xqui ̱lh Esaú xapuxcu.” maclacasquín ixli ̱lhtámat la̱ 14 Entonces, ¿Dios snu̱ n lani ̱t lacasquín; tla̱n tlahuá aktum la̱n porque ni ̱ acxtum ca̱lakalhamán tlámanc ni ̱ma̱ napu̱ kotnán, y na̱  



























341

ROMANOS 9​, ​10

tla̱n tlahuá aktum lakpa̱xka ni ̱ma̱ naca̱pu̱ ma̱kotí ixpaxni. 22 Chuná jaé tla̱n li ̱lacahua̱naná̱u la̱ Dios ca̱li ̱kalhí ni ̱ sok ca̱ma̱xoko̱ní namá tí tatzaca̱tnán, pero Dios na̱ tla̱n ma̱sí ixli ̱tlihueke la̱ta si ̱tzí acxni lacasquín. 23 Aquín tí quinca̱lacsacni ̱tán ma̱si ̱yá̱u ixli ̱lanca Dios porque ma̱luloká̱u la̱ ca̱lakalhamán amá tí ca̱laclhcá̱nilh natali ̱pa̱huán la̱ta titláhualh ca̱quilhtamacú, 24 la̱ judíos y na̱ chuná tí ni ̱ judíos. 25 Porque nac Escrituras profeta Oseas tzokli tú huánilh Dios: Lhu̱ hua tí ni ̱ ixtali ̱tanú quincamán na̱ cca̱lacsacni ̱t xlacata nacca̱li ̱ma̱nú quincamán, y amá tí ni ̱ ixtamaklhcatzi ̱ni ̱t quintapa̱xquí ̱n na̱ ama tacatzí la̱ cca̱lakalhamán. 26 Xa̱huá ana ní aquit xacca̱huanini ̱t amá tí ni ̱ judíos: “Huixín ni ̱ quincamán”, ixama cha̱n quilhtamacú acxni pianá aquit xastacnán Dios cama ca̱li ̱ma̱nú quincamán. 27 Chí ca̱ksántit la̱ huá profeta Isaías acxni ca̱li ̱chihuí ̱nalh judíos: “Ma̱squi lhu̱ hua millones ixtali ̱tánu̱lh ixli ̱talakapasnican judíos ni ̱ hua̱k ama tataxtuní; 28 porque Dios ama ma̱kantaxtí tú ma̱lacnu̱ ni ̱t natlahuá ca̱quilhtamacú, y acxni naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n ni ̱ para ama tacatzí la̱ cha̱li ̱t ama tataxtuní.” 29 A̱ lacatunu Isaías tzokli: “Para Dios ni ̱ ixquintica̱lakalhamán y ni ̱ ixtica̱lácsacli tí naquinca̱ma̱lhu̱ hui ̱yá̱n, aquín ixtilaktzanká̱u la̱ ca̱lactláhualh amá  













lactzaca̱tni cristianos xalac Sodoma y Gomorra.” Judíos tla̱n tataxtuní para tali ̱pa̱huán Jesús

30 Pero

calacpuhuántit, ¿tucu quinca̱ma̱si ̱niyá̱n jaé takalhchihuí ̱n? Pues quinca̱ma̱si ̱niyá̱n xlacata namá tí ni ̱ judíos tí ni ̱cxni talacpútzalh la̱ tla̱n natama̱lacatzuhuí Dios, chí tla̱n tama̱lacatzuhuí para tali ̱pa̱huán tú ma̱lacnú Dios la̱ xlá ca̱li ̱ma̱nú la̱ ni ̱ catakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n. 31 Pero namá judíos tí tatzaksani ̱t tama̱kantaxtí ixley Moisés xlacata natataxtuní ni ̱ lá tataxtunini ̱t porque ni ̱ lá hua̱k tama̱kantaxti ̱ni ̱t tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios. 32 Xlacán tatzaksá tatlahuá tú tla̱n xlacata natataxtuní pero ni ̱ tama̱tla̱ní taca̱najlá xlacata Dios tla̱n ca̱li ̱ma̱nú la̱ ni ̱ catakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n para tali ̱pa̱huán ixli ̱hua̱k ixnacujcán tú ma̱lacnú. Xlacán ta̱kapu̱ lá amá tí Dios 33 chuné li ̱chihuí ̱nalh: Cama ca̱ma̱lakacha̱ní tí naca̱lakma̱xtú, pero lhu̱ hua ama taliakchakxa jaé chíhuix y lhu̱ hua ama ca̱ma̱lhtujú. Pero amá tí nali ̱pa̱huán ama pa̱xahuá ni ̱ ama li ̱lakaputzá hua̱nchi li ̱pá̱hualh. Li ̱ta̱camán tí cca̱lakalhamaná̱n, quinacú snu̱ n li ̱puhuán y cca̱li ̱kalhtahuaká ixlacati ̱n Dios hua̱k quinta̱pakánat judíos cataxtúnilh. 2 Aquit ccatzí xlacata judíos scarancua tatzaksá tama̱kantaxtí tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios pero ni ̱ tancs tama̱kachakxni ̱ni ̱t la̱ xli ̱ca̱na lacasquín Dios catali ̱pá̱hualh. 3 Xlacán ixacstucán  





10





342

ROMANOS 10 talacsacxtú la̱ tapuhuán Dios naca̱li ̱ma̱nú lactlá̱n cristianos xlacata tla̱n natama̱lacatzuhuí, y ni ̱ tama̱kachakxí la̱ laclhca̱ni ̱t Dios ama ca̱lakma̱xtú cristianos para tali ̱pa̱huán Cristo. 4 Porque huata Cristo tla̱n ca̱ma̱xquí cristianos tú taputzá acxni tatzaksá tama̱kantaxtí ixley Moisés y tla̱n ca̱xapaní ixtala̱kalhi ̱ncán tí tali ̱pa̱huán xlacata Dios tla̱n naca̱li ̱makxtaka tama̱lacatzuhuí la̱ lactlá̱n cristianos.  

Jesús ca̱lakma̱xtú judíos y tí ni ̱ judíos

5 Amá

cristianos tí tatzaksá tama̱kantaxtí hua̱k ixley Moisés ma̱x Dios tla̱n ixca̱li ̱mákxtakli natama̱lacatzuhuí la̱ lactlá̱n cristianos porque Moisés tzokli: “Amá tí ma̱kantaxtí hua̱k tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios y ni ̱ ixtláhualh tala̱kalhí ̱n tla̱n ixlakmá̱xtulh ixli ̱stacni.” 6 Pero tí tama̱tla̱ní taca̱najlá la̱ ma̱lacnú Dios ca̱xapaní ixtala̱kalhi ̱ncan cristianos chuné tatzokni ̱t: “Ni ̱ tamaclacasquiní nata̱cxtuya nac akapú̱ n xlacata Cristo naminá̱n lakma̱xtuyá̱n, ¡huata caca̱najla! 7 Chuná li ̱tum ni ̱ tamaclacasquiní napina ca̱li ̱ní ̱n xlacata Cristo nalatama̱pará xastacnán.” 8 Tí xli ̱ca̱na tataxtuniputún tla̱n ma̱kachakxí tú cca̱huanimá̱n xlacata ixtachihui ̱n Dios lacatzú kalhi ̱yá̱tit na̱ chuná la̱ catzi ̱yá̱tit ní huí minquilhnicán y minacujcán. Aquín cma̱kahuani ̱yá̱u huá namá tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios: 9 para minquilhni li ̱ma̱luloka Cristo Mimpu̱chiná y ca̱najlaya ixli ̱hua̱k minacú Dios  







ma̱lacastacuáni ̱lh ca̱li ̱ní ̱n huix pa̱t taxtuniya. 10 Porque cha̱tum cristiano tí li ̱pa̱huán Jesús nac ixnacú, Dios li ̱macá̱n la̱ ni ̱ cakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n, pero ixquilhni li ̱ma̱luloka Ixpu̱chiná Jesucristo xlacata nataxtuní. 11 Nac Escrituras huan: “Tí li ̱pa̱huán Cristo ama pa̱xahuá y ni ̱cxni ama li ̱puhuán hua̱nchi li ̱pá̱hualh.” 12 Xlá acxtum ca̱li ̱cxila cristianos, la̱ judíos y tí ni ̱ judíos takalhí cha̱tum Ixpu̱chinacán y xlá acxtum ca̱lakalhamán tí tali ̱pa̱huán. 13 Pues nac Escrituras huan: “Hua̱k tí tali ̱pa̱huán tali ̱macá̱n Ixpu̱chinacán Cristo ama tataxtuní.” 14 Pero, ¿niculá natali ̱macá̱n Ixpu̱chinacán Cristo namá cristianos tí ni ̱ tali ̱pa̱huani ̱t? Y ¿niculá natali ̱pa̱huán para ni ̱ talakapasa ticu namá Cristo? Pero ¿niculá natalakapasa para ni ̱tí ca̱li ̱ta̱chihui ̱n ixtalakalhamá̱n? 15 Y, ¿ticu natataxtú tali ̱chihui ̱nán Jesús para ni ̱tí ca̱ma̱lakachá? Huá xlacata nac Escrituras chuné tatzokni ̱t ixlacatacán namá tí tataxtú tali ̱chihui ̱nán Dios: “Caca̱li ̱pa̱xahuátit namá tí tamín tama̱kahuaní laclá̱n ixtalacapa̱stacni Dios la̱ ca̱lakalhamán ixcamán xlacata natataxtuní.”  











Judíos ma̱s tatatlanca̱ní taca̱najlá tú ca̱ma̱lacnú̱ nilh Dios 16 Pero

ni ̱ hua̱k tí takaxmata tú ma̱lacnú Dios taca̱najlá. Profeta Isaías ixca̱li ̱puhuán namá cristianos y maktum huá: “Quimpu̱chiná Dios, ¿nicu cha̱li ̱t taca̱najlani ̱t tú quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱ta

343

ROMANOS 10​, ​11

nacli ̱chihui ̱nán?” 17 Xli ̱ca̱na chú qui ̱taxtú, pero cristianos huata tla̱n tali ̱pa̱huán Jesús nac ixnacujcán para takaxmata tí tama̱kahuaní ixtachihuí ̱n. 18 Aquit cca̱kalasquiniyá̱n, ¿judíos cha̱ ni ̱ takáxmatli ixtachihui ̱n Dios? ¡Takáxmatli! Porque nac Escrituras huan: Ixtachihui ̱ncan akchihui ̱naní ̱n takaxmatni ̱t ixli ̱ti ̱lanca ixpu̱latama̱ncan cristianos, ta̱kahuani ̱ni ̱t tú tali ̱chihui ̱nán la̱ta ní talama̱na cristianos. 19 Pero clacasquín calacpuhuántit, judíos ¿cha̱ ni ̱ tama̱kachakxi ̱ni ̱t xlacata Dios ixama ca̱lakma̱xtú hua̱k cristianos? Aquit cpuhuán tacatzí, porque maká̱n Moisés ca̱huánilh tú huánilh Dios: Cama ca̱lakalhamán namá tunu cristianos tí ni ̱ ca̱cxilhputuná̱tit xlacata nasi ̱tzi ̱yá̱tit, cama ca̱lakma̱xtú namá tí ni ̱tú tama̱kachakxí puhuaná̱tit xlacata nalakcatzaná̱tit tú lakmakántit. 20 A̱ lacatunu Isaías tzokli la̱ ca̱li ̱chihuí ̱nalh Dios tí ni ̱ judíos: Namá tí ni ̱ quintapútzalh quintalakachixcuhuí quintali ̱pá̱hualh, y aquit cca̱cxilhlacácha̱lh namá tí ni ̱ ixtacatzí xlacata aquit Dios xastacnán. 21 Isaías tzokli la̱ ca̱li ̱chihuí ̱nalh Dios israelitas tí ca̱lacsacni ̱t: “Ca̱tzisní y ca̱cuhui ̱ní cca̱ta̱chihui ̱nani ̱t catakáxmatli quintachihuí ̱n namá tí cca̱lacsacni ̱t, pero xlacán tatatlanca̱ní y ni ̱ ta̱kahua̱nán.”  









Ni ̱ hua̱k judíos talaktzanka̱ni ̱t

11

La̱ cca̱ta̱chihui ̱nani ̱tán huí tí tla̱n lacpuhuán: ¿Entonces Dios ca̱lakmakani ̱t judíos xalac Israel tí ca̱lacsacni ̱t? ¡Tó̱! Dios ni ̱ ca̱lakmakani ̱t, pues aquit na̱ judío, quili ̱talakapasni Benjamín y quinca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱tán Abraham. 2 Dios maká̱n quilhtamacú ca̱lacsacni ̱t judíos y ni ̱ ama ca̱lakmakán; calacapa̱stáctit la̱ tatzokni ̱t nac Escrituras acxni profeta Elías chuné ca̱ma̱lacápu̱ lh judíos xalac Israel: 3 “Quimpu̱chiná Dios, namá lacli ̱xcájnit judíos tamakni ̱ni ̱t profetas tí tali ̱chihui ̱naná̱n, tali ̱chiyani ̱t ní lakachixcuhui ̱cana. A̱huata aquit ctamakxtakni ̱t tí cli ̱pa̱huaná̱n y na̱ quintamakni ̱putún.” 4 Pero Dios huánilh: “Ni ̱ cali ̱púhuanti, aquit ni ̱ cca̱k xtakmakani ̱t cha̱tujún mi ̱lh judíos y cca̱ma̱tunujni ̱t naquintali ̱pa̱huán la̱ huix; xlacán ni ̱ tatatzokostani ̱t ixlacatí ̱n namá pu̱ laktumi ̱n Baal xlacata natalakachixcuhuí.” 5 Y jaé quilhtamacú Dios na̱ ca̱lacsacni ̱t makapitzi judíos tí lacasquín natataxtuní porque ca̱lakalhamán. 6 Pero ni ̱tí tí tipuhuán xlacata Dios lakalhámalh porque tla̱n catzí, o porque ma̱ccha̱ní tlahuá tú tla̱n porque para chuná ixuá ¿tucu li ̱macuán naca̱ma̱si ̱ní Dios ixtalakalhamá̱n cristianos? 7 Entonces, ¿tucu ca̱qui ̱taxtunini ̱t judíos? Xlacán talacpútzalh tataxtuní ixacstucán para tatlahuá tú tla̱n, pero ni ̱ lá tama̱luloka xli ̱ca̱na tataxtunini ̱t. Pero tí ca̱lácsacli Dios ama  











ROMANOS 11

344

tataxtuní porque taca̱nájlalh tú ma̱lacnú Dios. Namá tí ni ̱ tama̱tla̱ní caca̱lakalhámalh Dios 8 chuné ca̱li ̱chihui ̱nani ̱t nac Escrituras: “Dios ca̱li ̱mákxtakli cata̱ktzónksualh la̱ natataxtuní, pues ixlakastapucán ni ̱ tali ̱lacahuá̱nalh, ixtake̱ncán ni ̱ taliakahuá̱nalh. Hasta la̱ta chí chú tapa̱xtoka judíos.” 9 Rey David na̱ chuné chihuí ̱nalh: Ixtahuajcán y la̱ta tú takalhí natali ̱latamá, catali ̱ta̱kskáhuilh tla̱n talama̱na, xlacata nata̱kchakxa, natalaktzanká y naca̱ma̱xoko̱ni ̱cán. 10 Ixlakastapucán catalakátzi ̱lh xlacata ni ̱ natalacahua̱nán; itsti ̱mu̱ ncán ni ̱ catama̱jáxalh la̱ta tacucani ̱t li ̱xcájnit ixkasatcán.  



Judíos y tí ni ̱ judíos tali ̱tanú la̱ aktum injerto

11 Aquit

cca̱huanini ̱tán judíos talakmakani ̱t ixtalakalhama̱n Dios ni ̱ma̱ ca̱ma̱lacnú̱ nilh, pero xlá na̱ ca̱ktzonksuani ̱t ca̱lakalhamán. Chí Dios ca̱lakalhamani ̱t catataxtúnilh tí ni ̱ judíos porque judíos tatatlancá̱ni ̱lh, pero lacasquín catamakslihuékelh namá tí ni ̱ judíos tí tali ̱pa̱huani ̱t Jesús. 12 Judíos talakmákalh tú ca̱ma̱lacnú̱ nilh Dios huá xlacata ca̱li ̱lakalhámalh cristianos tí ni ̱ judíos xala ca̱quilhtamacú. Pero Dios ma̱s ama ca̱li ̱pa̱xahuá judíos acxni na̱ natali ̱pa̱huán Jesús. 13 Chí cama ca̱ta̱chihui ̱naná̱n huixín tí ni ̱ judíos porque Dios quima̱lakacha̱ni ̱t  



nacca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n huixín tí ni ̱ judíos y aquit ni ̱ caktzanka̱putún ni ̱ cma̱kantaxtí quintascújut. 14 Xa̱huá chuná jaé tza̱pu cchihui ̱nán porque clacasquín quinta̱pakánat judíos caca̱makslihuekén la̱ li ̱pa̱huani ̱tántit Jesús xlacata na̱ natataxtuní. 15 Para Dios ca̱li ̱máca̱lh tí ni ̱ judíos la̱ ixcamán tí chí tla̱n natama̱lacatzuhuí caj xlacata ni ̱ ta̱kahuá̱nalh judíos, xlá ma̱s ama ca̱li ̱pa̱xahuá judíos tí xla̱huán ca̱lacsacni ̱t, acxni natali ̱pa̱huán Cristo. ¡Ama qui ̱taxtú la̱ calacastacuánalh cha̱tum ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n! 16 Para Dios lácsacli Abraham entonces hua̱k ixli ̱talakapasni na̱ tali ̱tanú ca̱ma̱tunujni ̱t Dios. Jaé qui ̱taxtú la̱ namá xla̱huán ixtahuacat trigo ni ̱ma̱ makalacán, para li ̱tlahuacán simi ̱ta xlacata nali ̱lakachixcuhui ̱cán Dios hua̱k xa̱makapitzi trigo ni ̱ma̱ ma̱qui ̱cán a̱stá̱n na̱ li ̱tanú la̱ calakachixcuhuica Dios. 17 Quinta̱tajcán Abraham na̱ tla̱n li ̱ma̱lacastucá̱u katum olivo; ixakán tla̱n ca̱li ̱ma̱lacastucá̱u judíos ixli ̱talakapasni. Pero ixakán jaé olivo ca̱chucu̱cti ̱ca y li ̱injertartlahuaca ni ̱ tla̱n olivo xala ca̱quihuí ̱n, y namá ni ̱ tla̱n olivo cca̱li ̱ma̱lacastucá̱n huixín tí ni ̱ judíos. Chí katum ta̱lani ̱tántit xako̱lu olivo y tla̱n li ̱pa̱xahuayá̱tit tú ma̱lacnú̱nilh Dios Abraham. 18 Pero ni ̱ capuhuántit huixín tí ni ̱ judíos ma̱s lactlá̱n que amá xla̱huán ixakan olivo tí ca̱chucu̱cti ̱ca. Calacapa̱stáctit xlacata huixín ni ̱ ma̱tlihueklhni ̱tántit lihua xako̱lu olivo, cha̱ huá ca̱ma̱tlihueklhmá̱n huixín tí ya̱nántit ixakán.  









345

ROMANOS 11

19 Pero

ma̱x tla̱n lacpuhuaná̱tit: “Para Dios ca̱chucú̱cti ̱lh namá ixakan olivo ni ̱ma̱ chalh y quinca̱ya̱huán aquín tí ni ̱ judíos qui ̱taxtú xlacata aquín ma̱s tla̱n xaclama̱náu.” 20 ¡Skalalh cachihui ̱nántit ni ̱ calactlancántit! Porque Dios ca̱chucú̱cti ̱lh namá ixakán ixolivo caj xlacata ni ̱ ta̱kahuánalh y ca̱ya̱huán huixín tí ni ̱ judíos ixlakapu̱xokocán porque ca̱najlátit ixtachihuí ̱n. 21 Pero para Dios ni ̱ lakcátzalh ca̱chucú̱cti ̱lh ixakan olivo ni ̱ma̱ chani ̱t, ma̱s ni ̱ catilakcátzalh ca̱chucu̱cti ̱yá̱n huixín tí ca̱ya̱huán a̱stá̱n. 22 Dios ca̱lakalhamán cristianos pero acxni si ̱tzí snu̱n li ̱cuánit ni ̱ ca̱lakcatzán ca̱ma̱kxtakajní tí ni ̱ takaxmatní. Chí ca̱lakalhamani ̱tán huixín tí ni ̱ judíos, pero ni ̱ ca̱ktzonksuátit pa̱xcatcatzi ̱niyá̱tit ixtalakalhamá̱n ni ̱ma̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán porque si no, ni ̱ para ama ca̱lakcatzaná̱n ca̱chucu̱cti ̱yá̱n. 23 Aquit cca̱huaniyá̱n, para judíos ixtaca̱nájlalh tú ma̱lacnu̱ni ̱t Dios, xlá tuncán ixca̱ya̱huapá nac ixakán xako̱lu olivo porque Dios kalhí li ̱tlihueke ca̱ma̱ke̱nú ca̱ya̱huá cristianos ní lacasquín. 24 Dios ca̱lakalhamani ̱tán huixín tí ni ̱ judíos y ca̱ya̱huani ̱tán ixlakapu̱xokocan judíos ma̱squi ni ̱cxni li ̱injertartlahuacán olivo xala ca̱quihuí ̱n katum tla̱n olivo ni ̱ma̱ ma̱stá ixtahuácat. Huá cca̱li ̱huaniyá̱n Dios ma̱s ama ca̱li ̱pa̱xahuá judíos acxni naca̱ya̱huapará nac ixakán ixolivo pues xlacán xli ̱ca̱na tata̱stacni ̱t xako̱lu olivo.  









Dios ca̱lakalhamán hua̱k tí tali ̱pa̱huán tú ma̱lacnú

25 Li ̱ta̱camán,

aquit clacasquín cama̱kachakxí ̱tit tú tze̱k laclhca̱ni ̱t Dios ixlacatacán namá judíos xalac Israel tí chí talakmakán

tú ma̱lacnú Dios. Huixín ni ̱ calactlancántit porque ni ̱ siempre chú nahuán, Dios huata li ̱kalhi ̱ma cataca̱nájlalh tí ni ̱ judíos la̱ laclhca̱ni ̱t, y acxni natatakatzí tí lacasquín natali ̱pa̱huán, 26 Dios ama ca̱lakma̱xtú hua̱k judíos xalac Israel, porque nac Escrituras huan: Nac ca̱chiquí ̱n huanicán Sión ama lactaxtú cha̱tum tí ama ca̱lakma̱xtú cristianos, ama ca̱ma̱ke̱nu̱ ní li ̱xcájnit ixkasatcán ixli ̱talakapasni Jacob. 27 Y cama ca̱ma̱tzanke̱naní ixtala̱kalhi ̱ncán la̱ maká̱n cma̱lacnu̱ ni ̱t. 28 Lhu̱ hua judíos tata̱ra̱lacata̱quí Dios porque tali ̱si ̱tzí acxni cli ̱chihui ̱naná̱u la̱ Jesús tla̱n ca̱lakma̱xtuyá̱n huixín cristianos tí ni ̱ judíos. Pero Dios la̱tiyá ca̱lakalhamán porque xlá ca̱lacsacni ̱t tí ca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t. 29 Y tú ma̱stá Dios ni ̱ maklhti ̱nán, y tú ma̱lacnú ma̱kantaxtí. 30 Antes namín Cristo huixín tí ni ̱ judíos ni ̱ ixkaxpatá̱tit tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios, pero chí Dios ca̱lakalhamani ̱tán porque xlacán ni ̱ takaxmatni ̱t tú li ̱ma̱paksi ̱nán. 31 Dios ca̱li ̱makxtakni ̱t ni ̱ cata̱kahuá̱nalh chí, xlacata a̱stá̱n ma̱s naca̱ma̱si ̱ní la̱ ca̱lakalhamán, na̱ chuná la̱ ca̱lakalhamaná̱n chí huixín. 32 Porque Dios ca̱li ̱makxtaka la̱ judíos y tí ni ̱ judíos catatatlancá̱ni ̱lh ni ̱ cata̱kahuá̱nalh xlacata tla̱n quilhpá̱xtum natalakmín ca̱li ̱tlá̱n y xlá naca̱ma̱si ̱ní la̱ ca̱lakalhamán. 33 ¿Ticu ma̱ccha̱ní lacspi ̱ta ixli ̱lanca ixli ̱skalala ixtalacapa̱stacni Dios? ¿Ticu tla̱n  













346

ROMANOS 11​, ​12 ma̱kachakxí tú ama tlahuá y tú laclhca̱ni ̱t? 34 ¡Ni ̱ lá tí ma̱ccha̱ní ma̱kachakxí hua̱k ixtalacapa̱stacni Dios! Porque ni ̱ cha̱tum cristiano tí ma̱si ̱nini ̱t tú tlahuani ̱t. 35 ¡Ni ̱ lá tí lactlancán makta̱yani ̱t, o huí tú ma̱xqui ̱ni ̱t Dios! Huá xlacata, ¿niculá namaksquín ixtaskáu Dios cha̱tum cristiano? 36 Pues la̱ta tú anán huá tlahuani ̱t, y para tú quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n huata porque quinca̱lakalhamaná̱n y mini ̱ní napa̱xcatcatzi ̱niyá̱u. ¡Calakachixcuhuí ̱u y capa̱xcatcatzi ̱níu Dios cani ̱cxnihuá quilhtamacú!  





Tí li ̱pa̱huán Cristo cama̱kantáxti ̱lh ixtascújut ni ̱ma̱ ma̱xqui ̱ni ̱t Dios

12

Li ̱ta̱camán, para ma̱kachakxi ̱yá̱tit Dios ca̱lakalhamani ̱tán camacama̱xquí ̱tit mimacnicán la̱ aktum xastacnán li ̱lakachixcuhuí ̱n xlacata na̱cxila la̱ tancs lapa̱nántit y la̱ pa̱xcatcatzi ̱niyá̱tit tú ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán. Para huixín li ̱tamakxtaká̱tit macuaniyá̱tit Dios snu̱ n pa̱t makapa̱xahuayá̱tit. 2 Huixín yaj caca̱makslihuekétit la̱ talama̱na namá ni ̱ lactlá̱n cristianos xala ca̱quilhtamacú. Cali ̱makxtáktit Cristo calakxta̱páli ̱lh mintalacapa̱stacnicán xlacata nacatzi ̱yá̱tit tú lacasquín Dios milacatacán tú lakatí, y tancs nalatapa̱yá̱tit la̱ lacsa̱sti cristianos. 3 Dios quilakalhamani ̱t y quili ̱makxtakni ̱t nacca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n huixín tí ni ̱ judíos, huá cca̱li ̱huaniyá̱n ni ̱tí calactláncalh li ̱tanú Dios ma̱s lakalhamani ̱t. Cha̱tunu  



cama̱tlá̱ni ̱lh maklhti ̱nán tú ma̱xquí Dios. 4 Na̱ chuná huixín catzi ̱yá̱tit xlacata aquín kalhi ̱yá̱u akxa̱ka, lakastapu, quilhni, macán, tantú̱ n, nacú y lhu̱ hua ma̱s tú kalhí quimacnicán, pero hua̱k quinca̱macuaniyá̱n ma̱squi ni ̱ acxtum takalhí ixtascujutcán. 5 Y aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús na̱ chuná kalhi ̱yá̱u ti ̱pa̱katzi quintascujutcán; ma̱squi quincha̱lhu̱ huacán ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú hua̱k la̱macuaniyá̱u porque li ̱scujá̱u cha̱tum Quimpu̱chinacán Jesucristo. 6 Dios ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t cha̱tunu cristiano ixtascujutcán ni ̱ma̱ lacasquín natama̱kantaxtí. ¡Ni ̱tí cali ̱tzonkcátzalh ma̱kantaxtí tú li ̱ma̱páksi ̱lh Dios! Para Dios ma̱xqui ̱ni ̱tán li ̱skalala ca̱ma̱cxcatzi ̱niya cristianos ixtalacapa̱stacni, catzaksa tancs chihui ̱nana xlacata ni ̱ na̱ktzanka̱ya. 7 Para ma̱xqui ̱ni ̱tán li ̱tlá̱n naca̱li ̱scuja xa̱makapitzi, caca̱lí ̱scujti la̱ta ma̱s macxpa̱chipina, y para ma̱xquí ̱n li ̱skalala naca̱ma̱kalhtahuake̱ya xa̱makapitzi, tancs caca̱ma̱si ̱ni tú huix catzi ̱ya. 8 Para Dios li ̱makxtakni naca̱li ̱ma̱camaja xa̱makapitzi mintachihuí ̱n, ca̱li ̱tlá̱n caca̱ma̱cámajti cristianos; para Dios li ̱makxtakni rico nahuana, ni ̱ calakcátzanti tú ma̱sta̱ya o ma̱squihui ̱nana. Para Dios lacásquilh naca̱cpuxcuna cristianos, ca̱li ̱tlá̱n caca̱ma̱paksi; y para Dios ma̱xquí ̱n li ̱tlá̱n naca̱lakalhamana minta̱cristianos, li ̱pa̱xáu caca̱makta̱ya.  









Tí li ̱pa̱huán Cristo ni ̱ cali ̱pa̱xáhualh tí akxtakajnán

9 Huixín

calakmakántit tú ni ̱ tla̱n y calacputzátit tlahuayá̱tit

347

ROMANOS 12​, ​13

tú tla̱n. Xli ̱ca̱na cala̱pa̱xquí ̱tit cha̱tum cha̱tún ni ̱ caj chu̱ta cala̱li ̱huanítit. 10 Cala̱ma̱si ̱nítit la̱lakalhamaná̱tit la̱ xli ̱ca̱na li ̱ta̱camán, ni ̱tí calakmakántit y acxtum caa̱li ̱cxílhtit la̱ li ̱ta̱camán tí tali ̱pa̱huán Cristo. 11 Huixín sculujua cahuántit, cali ̱scújtit Mimpu̱chinacán ixli ̱hua̱k minacujcán. 12 Ni ̱ calakaputzátit porque acxilhlacachipini ̱tántit tunu li ̱pa̱xáu latáma̱t, y acxni akxtakajnaná̱tit ca̱li ̱tlá̱n cata̱látit, y ni ̱cxni cali ̱makxtáktit kalhtahuakaniyá̱tit Dios. 13 Cala̱makta̱yátit acxni huí tú makatzanká cha̱tum tí li ̱pa̱huán Cristo, y ni ̱ caca̱tzonkcatzanítit tí ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n cha̱ li ̱pa̱xáu caca̱maklhti ̱nántit. 14 Ni ̱ caca̱si ̱tzi ̱nítit tí ca̱ma̱k xtakajni ̱yá̱n cha̱ caca̱li ̱kalhtahuakátit caca̱maktá̱yalh Dios ni ̱tú cata̱kspúlalh. 15 Caca̱ta̱pa̱xahuátit tí tatzi ̱yama̱na, pero na̱ caca̱ta̱lakaputzátit tí tatasama̱na. 16 Huixín acxtum caca̱li ̱kalhí ̱tit cristianos, ni ̱ caca̱ta̱lactaxtútit xalactali ̱pa̱u, ma̱s cali ̱pa̱xahuátit cata̱talakxtumi ̱yá̱tit tí ni ̱tú takalhí, y ni ̱cxni calactlancántit lakskalala huixín tí hua̱k tacatzí. 17 Huixín ni ̱ cama̱xoko̱ní ̱tit tí ca̱tlahuaniyá̱n tú ni ̱ tla̱n, y catzaksátit tancs latapa̱yá̱tit xlacata ni ̱tí naca̱li ̱chihui ̱naná̱n. 18 Calacputzátit hasta ní ma̱cchipiniyá̱tit ca̱li ̱tlá̱n ca̱ta̱latapa̱yá̱tit hua̱k cristianos xlacata ni ̱tí naca̱si ̱tzi ̱niyá̱n. 19 Li ̱ta̱camán, huixín ni ̱ calacputzátit ma̱xoko̱ni ̱yátit tí ca̱tlahuaniyá̱n tú ni ̱  



















tla̱n, cali ̱makxtáktit Dios cama̱táji ̱lh tú tláhualh porque nac Escrituras Dios huan: “Aquit quimini ̱ní nacca̱castigartlahuá tí tatzaca̱tnán, aquit cama ca̱ma̱xoko̱ní.” 20 Dios na̱ ca̱li ̱chihuí ̱nalh tí quinca̱si ̱tzi ̱niyá̱n y huan: “Para mienemigo tzincsa huix cama̱hui, para kalhtí huix cama̱koti; y chuná acxni na̱cxila huix ni ̱ si ̱tzi ̱niya ixacstu natzucú li ̱lacama̱xanán tú tlahuanín.” 21 Huixín ni ̱ cali ̱makxtáktit caca̱makatlaján ni ̱ lactlá̱n mintapuhua̱ncán xlacata natlahuayá̱tit tú ni ̱ tla̱n, cha̱ calacputzátit kalhi ̱yá̱tit lactlá̱n tapuhuá̱n xlacata natlahuayá̱tit tú tla̱n.  



Dios ca̱li ̱lhca̱ni ̱t catatahui ma̱paksi ̱naní ̱n ca̱quilhtamacú

13

Huixín mini ̱ní nakaxpatá̱tit tú tahuán ma̱paksi ̱naní ̱n nac mimpu̱ latama̱ncán porque Dios ca̱li ̱lhca̱ni ̱t catama̱paksí ̱nalh namá cristianos. 2 Huá xlacata amá tí ni ̱ takaxmata tú tahuán ma̱paksi ̱naní ̱n nac ixpu̱ latama̱ncán tata̱ra̱lacata̱quí tú li ̱lhca̱ni ̱t Dios y tí tata̱ra̱lacata̱quí Dios tatlahuá tala̱kalhí ̱n y mini ̱ní nataxoko̱nán. 3 Dios calí ḻ hca̱lh ma̱paksi ̱naní ̱n xlacata naca̱ma̱kahua̱ni ̱cán tí talakatí tatlahuá tú ni ̱ tla̱n. Pero tí ni ̱ tzaca̱tnán, ¿hua̱nchi najicuán? Pues huixín catziyátit xlacata tí tancs talama̱na, ma̱paksi ̱naní ̱n ni ̱ ca̱ta̱ra̱slaka; 4 porque Dios ca̱líḻ hca̱lh ma̱paksi ̱naní ̱n xlacata naca̱makta̱yá cristianos acxni ta̱ktzanka̱putún. Pero amá tí tatzaca̱tnán tajicuaní ma̱paksi ̱naní ̱n porque xlacán tla̱n taca̱stigartlahuanán, y Dios huá  





348

ROMANOS 13​, ​14 ca̱li ̱lhca̱ni ̱t xlacata natama̱xoko̱ní tí tatzaca̱tnán o tatlahuá tú ni ̱ tla̱n. 5 Huixín ca̱mini ̱niyá̱n nakaxpatá̱t it tú tahuán ma̱paksi ̱naní ̱n xlacata ni ̱ naca̱castigartlahuacaná̱tit, y ma̱squi ixcatzí ̱tit ni ̱ pa̱t xoko̱naná̱tit, siempre mini ̱ní natlahuayá̱tit tú tla̱n xlacata ni ̱ nali ̱puhuaná̱tit a̱stá̱n. 6 Chuná li ̱tum, ca̱mini ̱niyá̱n nalakaxoko̱naná̱tit tú li ̱piná̱tit xlacata ma̱paksi ̱naní ̱n tla̱n natama̱kantaxtí ixtascujutcán ni ̱ma̱ ca̱li ̱lhca̱ni ̱t Dios. 7 Cama̱xquí ̱tit gobierno tú li ̱piná̱tit; para li ̱piná̱tit li ̱lakaxoko̱n xala mákat ma̱paksi ̱naní ̱n calakaxoko̱nántit, y para li ̱piniyá̱tit ma̱paksi ̱naní ̱n xalac mimpu̱latama̱ncán caxoko̱nanítit. Huixín carrespetartlahuátit ma̱paksi ̱naní ̱n y caca̱lakalhamántit tí mini ̱ní ca̱lakalhamancán.  





Tí tali ̱pa̱huán Cristo catatzáksalh yaj ta̱ktzanká

8 Huixín

caj maktum xoko̱naná̱tit acxni li ̱piná̱tit tumi ̱n, pero acxni ca̱pa̱xqui ̱yá̱tit cristianos ni ̱ caj maktum o caj cha̱tum camakta̱yátit, porque tí lakalhamán ixta̱cristiano ma̱kantaxtí tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios. 9 Huixín catzi ̱yá̱tit la̱ Dios li ̱ma̱paksi ̱nani ̱t: “Ni ̱ calacapini tí makaxtoka, ni ̱ camakni minta̱cristiano, ni ̱ cakalhá̱nanti, ni ̱tí caliakskahuínanti, ni ̱tí calakcatzani tú kalhí.” Pero jaé ixli ̱ma̱paksi ̱n Dios y lhu̱ hua ma̱s ni ̱ma̱ ma̱sta̱ni ̱t xlacata nala̱lakalhamaná̱u tla̱n aktum tlahuacán porque huamputún: “Calakalhámanti minta̱cristiano na̱ chuná la̱ huix lacasquina calakalhamanca.” 10 Amá tí  



xli ̱ca̱na pa̱xquí ixta̱cristiano ni ̱ lacputzá la̱ nama̱laktzanké pues tí xli ̱ca̱na lakalhamán ixta̱cristiano ma̱kantaxtí la̱ lacasquín Dios catara̱li ̱kálhi ̱lh cristianos. 11 Aquit clacasquín cali ̱lacahua̱nántit jaé quilhtamacú ni ̱ma̱ pu̱ lama̱náu. ¡Calacastacuanántit y ca̱cxílhtit tú lama! Porque chí ma̱s actzu quilhtamacú tzanká namín Quimpu̱chinacán que acxni xla̱huán tili ̱pa̱huáu Jesús. 12 Jaé quilhtamacú tla̱n li ̱ma̱nu̱yá̱u ca̱tzisní porque lhu̱ hua tala̱kalhí ̱n huí. Pero amajá xkaká huá cca̱li ̱huaniyá̱n yaj catzaca̱tnántit ca̱paklhtu̱tá porque huixín li ̱lacachipiná̱tit amá li ̱pa̱xáu latáma̱t, ana ní huí puru taxkáket. 13 Tancs calatapá̱tit xlacata ni ̱tí naca̱li ̱chihui ̱naná̱n la̱ amá tí scuja ca̱cuhui ̱ní porque ni ̱ huí tú ma̱tze̱ka. Ni ̱ camakatzanká̱tit quilhtamacú huata kachitapu̱ li ̱yá̱tit, o pa̱xahuatapu̱ li ̱yá̱tit nac fiestas, o li ̱ma̱huacayá̱tit ca̱kalhi ̱yá̱tit pusca̱t, ni ̱ para calacputzátit tlahuayá̱tit tú ni ̱ tla̱n, ni ̱ para cala̱slaktapu̱ lí ̱tit, ni ̱ para calakcatzántit tú ni ̱ kalhi ̱yá̱tit. 14 Huixín calacputzátit caca̱kchipanín mintalacapa̱stacnicán Quimpu̱chinacán Jesucristo y ni ̱ cali ̱makxtáktit caca̱makatlaján ca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n li ̱xcájnit minkasatcán.  







Dios ama ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n cristianos tú tatlahuani ̱t

14

Huixín li ̱pa̱xáu camakta̱yátit amá cristiano tí xla̱huán tzucú li ̱pa̱huán Jesús; ni ̱ calactlancanítit

349

ROMANOS 14

ta̱ra̱huaniyá̱tit para ni ̱ ma̱tla̱ní hua̱k mintalacapa̱stacnicán. 2 Amá tí tancs tali ̱pa̱huán Cristo tla̱n tapuhuán xlacata tí li ̱hua̱yán xani ̱ma̱ta li ̱hua xlacata nali ̱lakachixcuhuí Dios ni ̱ ama laktzanká, pero tí ya̱ tama̱ti ̱tumí ixtapuhua̱ncán tancs tali ̱pa̱huán Cristo tla̱n tapuhuán ama tali ̱laktzanká y huata tali ̱hua̱yán tuhuá̱n o xatu̱ta ixtahuácat, pero ni ̱ li ̱hua. 3 Aquit clacasquín namá tí hua̱k li ̱hua̱yán ni ̱ calakmákalh namá tí ni ̱ hua̱k li ̱hua̱yán y namá tí ni ̱ li ̱hua̱yamputún li ̱hua ni ̱ para huá calakmákalh tí li ̱hua̱yán li ̱hua porque Dios acxtum ca̱ma̱tla̱ni ̱ni ̱t catalakachixcúhui ̱lh la̱ talacasquín. 4 Huixín ni ̱ ca̱mini ̱niyá̱n naca̱li ̱huaniyá̱tit tú tatlahuama̱na xa̱makapitzi tí tali ̱pa̱huán Dios porque huata huá catzí para ma̱tla̱ní o ni ̱ ma̱tla̱ní la̱ talakachixcuhuí pues Dios kalhí li ̱tlihueke ca̱ma̱cxcatzi ̱ní tí ta̱ktzanka̱ni ̱t y tí ni ̱ ta̱ktzanka̱ni ̱t. 5 Chuná li ̱tum, makapitzi tahuán xlacata tahuila̱na chichiní acxni mini ̱ní lakachixcuhui ̱cán Dios y tunu tahuán xlacata hua̱k chichiní acxtum y xani ̱ma̱tá tla̱n lakachixcuhui ̱cán Dios. Aquit cca̱huaniyá̱n cha̱tunu tla̱n calacapa̱stácnalh la̱ ma̱cxcatzi ̱ní Dios y calakachixcúhui ̱lh acxni puhuán ma̱s mini ̱ní. 6 Amá tí lacsaca aktum chichiní xlacata acxni nalakachixcuhuí Dios, Dios ma̱tla̱ní tú tlahuá y tí ni ̱ lakachixcuhuí namá chichiní Dios na̱ ma̱tla̱ní. Chuná li ̱tum, amá tí hua̱k li ̱hua̱yán xlacata napa̱xcatcatzi ̱ní Dios ixlatáma̱t,  









Dios ma̱tla̱ní la̱ lakachixcuhuí y amá tí ni ̱ hua̱k li ̱hua̱yán xlacata napa̱xcatcatzi ̱ní Dios, Dios na̱ ma̱tla̱ní la̱ lakachixcuhuí. 7 Aquit clacasquín calacapa̱stáctit xlacata cha̱tunu aquín, Dios quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán quili ̱stacnicán y quinca̱maklhti ̱yá̱n acxni lacasquín. 8 Aquín latama̱yá̱u hasta acxni lacasquín Quimpu̱chinacán y ni ̱yá̱u acxni lacasquín Quimpu̱chinacán. Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, hua̱k aquín tí xastacnán o xaní ̱n lama̱náu cali ̱makxtakui Quimpu̱chinacán camaclacásquilh quilatama̱tcán la̱ lacasquín. 9 Porque Jesús ni ̱lh y lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n xlacata hua̱k cristianos tí tastacnán y tí xaní ̱n natakalhí cha̱tum xastacnán Ixpu̱chinacán tí naca̱huaní la̱ natalatamá. 10 Huixín ni ̱ ca̱mini ̱niyá̱n naca̱ma̱lacapu̱yá̱tit xa̱makapitzi cristianos, ni ̱ para mini ̱ní naca̱lakmakaná̱tit para ni ̱ ma̱tla̱ni ̱yá̱tit tú tatlahuá porque hua̱k amá̱n cha̱ná̱u maktum quilhtamacú ixlacati ̱n Cristo y huá ama quinca̱ma̱xoko̱ni ̱yá̱n tú tlahuani ̱táu. 11 Nac Escrituras Quimpu̱chinacán huan: “Ni ̱ lá tí akskahuinán aquit ni ̱ clama xastacnán y nac quilacatí ̱n ama tatatzokostá hua̱k cristianos, y hua̱k ama tama̱luloka lama xastacnán Dios.” 12 Huixín calacpuhuántit cha̱tunu aquín amá̱n cha̱ná̱u ixlacati ̱n Dios xlacata naquinca̱ta̱tlahuayá̱n taxokó̱n.  











Tí tali ̱pa̱huán Cristo ni ̱ catama̱laktzánke̱lh ixta̱cristianos

13 Aquit

cca̱huaniyá̱n yaj cala̱li ̱chihui ̱nántit tú tatlahuá

ROMANOS 14​, ​15

350

xa̱makapitzi, huixín catzaksátit ni ̱ tlahuayá̱tit tú nali ̱laktzanká cha̱tum tí li ̱pa̱huán Cristo o nali ̱tlahuá tala̱kalhí ̱n para ca̱makslihuekeyá̱n. 14 Aquit ccatzí xlacata hua̱k tahuá ni ̱ma̱ ca̱tlahuani ̱t Dios lactlá̱n na̱ chuná la̱ ccatzí tancs cli ̱pa̱huán Jesús. Pero para cha̱tum cristiano puhuán aktum li ̱hua̱y ni ̱ tla̱n, ni ̱ cahualh porque xlá li ̱macá̱n li ̱xcájnit. 15 Para huixín tí tancs li ̱pa̱huaná̱tit Jesús hua̱k huayá̱tit, pero tí ya̱ tancs tali ̱pa̱huán ta̱klhu̱ hua̱tnán y tapuhuán ni ̱ tla̱n tú tlahuapa̱nántit, mejor yaj cahuátit. Porqui ni ̱ tla̱n ca̱ma̱laktzanke̱cán y ca̱ma̱katuyi ̱cán tí ca̱lakma̱xtuni ̱t Cristo caj xlacata huaputuná̱tit ti ̱pa̱katzi li ̱hua̱y. 16 Huixín ni ̱ cali ̱makxtáktit naca̱li ̱chihui ̱nancaná̱tit caj xlacata huayá̱tit o tlahuayá̱tit tú huixín puhuaná̱tit tla̱n. 17 Porque calacapa̱stáctit Dios quinca̱li ̱makxtakni ̱tán nali ̱pa̱huaná̱u Cristo, y pa̱xahuayá̱u ni ̱ xlacata tla̱n huayá̱u o kotá̱u tú lacasquiná̱u. Aquín ma̱s li ̱pa̱xahuayá̱u acxni Espíritu Santo quinca̱makta̱yayá̱n ca̱li ̱tlá̱n nalatama̱yá̱u y nala̱lakalhamaná̱u la̱ li ̱ta̱camán hua̱k cristianos; 18 y amá tí latamá la̱ lacasquín Cristo makapa̱xahuá Dios y cristianos talakatí ixlatáma̱t. 19 Huixín calacputzátit li ̱pa̱xáu ca̱ta̱latapa̱yá̱tit hua̱k tí tali ̱pa̱huán Cristo xlacata acxtum tla̱n nala̱makta̱yayá̱tit acxni aktzanka̱putuná̱tit. 20 Ni ̱ cali ̱makxtáktit caj xlacata hua̱k huaputuná̱tit catalaktzánka̱lh amá tí ca̱li ̱lhca̱ni ̱t Dios natali ̱pa̱huán  













Cristo, ma̱squi catzi ̱yá̱tit hua̱k tahuá tla̱n huacán para ma̱laktzanké amá tí ya̱ ma̱ti ̱tumí tancs li ̱pa̱huán Cristo, entonces yaj tla̱n. 21 Huixín skalalh calatapá̱tit ni ̱ catlahuátit tú tla̱n ma̱katuyí amá tí ya̱ tancs li ̱pa̱huán Cristo, para tamaclacasquiní yaj cahuátit li ̱hua, ni ̱ para cuchu porque qué tal naca̱makslihuekeyá̱n y xlá natlahuá tala̱kalhí ̱n. 22 Huixín tí tancs li ̱pa̱huaná̱tit Jesús tla̱n tlahuayá̱tit tú catzi ̱yá̱tit ni ̱ li ̱huán Dios, pero ana ní ni ̱tí ca̱cxilhmá̱n tí tla̱n akatuyún. Porque amá chixcú tí tlahuá tú catzí tla̱n ni ̱ liakatuyún tzaca̱tnani ̱t. 23 Pero amá cristiano tí tlahuá tú puhuán ama li ̱laktzanká ma̱squi ni ̱ li ̱huán Dios, tlahuá tala̱kalhí ̱n porque tláhualh tú ni ̱ ma̱tla̱ní ixtalacapa̱stacni.  





Escrituras quinca̱ma̱si ̱niyá̱n la̱ quili ̱latama̱tcán

15

Huixín tí tancs li ̱pa̱huaná̱tit Jesús mini ̱ní naca̱makta̱yayá̱tit tí ta̱katuyún tatzucuni ̱t tali ̱pa̱huán Jesús y ni ̱ huata cali ̱puhuántit tlahuayá̱tit la̱ nataxtuniyá̱tit huixín. 2 Pues cha̱tunu aquín mini ̱ní naca̱makta̱yayá̱u namá tí ya̱ tancs tali ̱pa̱huán Jesús xlacata ti ̱tum natalatamá ixlacati ̱n Dios y natataxtuní. 3 Calacapa̱stáctit la̱ Cristo ni ̱ lacpútzalh la̱ catamaktá̱yalh cristianos cha̱ lacpútzalh huá naca̱maktayá y chuná ma̱kantáxti ̱lh tú huan nac Escrituras: “Aquit clacapá̱ti ̱lh lacli ̱xcájnit ixtachihui ̱ncán tí tali ̱kalhkama̱nán Dios.” 4 Y la̱ta tú huan Dios nac Escrituras quinca̱ma̱si ̱niyá̱n la̱ nalatama̱yá̱u xlacata nali ̱lacacha̱ná̱u  





351

ROMANOS 15

nalakcha̱mputuná̱u amá li ̱pa̱xau latáma̱t ni ̱ma̱ quinca̱li ̱kalhi ̱má̱n, y ma̱squi akxtakajnaná̱u ni ̱cxni na̱katuyuná̱u. 5 Aquit cmaksquín Dios tí ma̱stá li ̱camama y ma̱ke̱nú quintalakaputzatcán, caca̱makta̱yán li ̱pa̱xáu naca̱ta̱latapa̱yá̱tit cha̱tunu cristianos la̱ quinca̱ma̱si ̱nín Quimpu̱chinacán Jesús, 6 xlacata li ̱puaktum tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús caj la̱ pixcha̱tum cristiano nalakachixcuhui ̱yá̱u Dios ixti ̱cu Quimpu̱chinacán Jesucristo. 7 Huixín ni ̱ cha̱tum cristiano tí calakmakántit ma̱squi ni ̱ naj ti ̱tum lama, na̱ chuná la̱ Cristo ni ̱ ca̱lakmakán huixín acxni li ̱pa̱huántit ma̱squi lacli ̱xcájnit ixuani ̱tántit xlacata natasí ixli ̱lanca ixtalakalhama̱n Dios. 8 Dios ma̱kantáxti ̱lh tú ca̱ma̱lacnú̱nilh xalakmaká̱n judíos porque Cristo lakáhualh nac ixpu̱latama̱ncan judíos xlacata naca̱makta̱yá para tali ̱pa̱huán. 9 Pero xlá na̱ milh ca̱makta̱yá tí ni ̱ judíos xlacata naca̱ma̱si ̱ní la̱ Dios ca̱lakalhamán y natalakachixcuhuí, la̱ huan nac Escrituras: Quinta̱ta Dios, aquit cama li ̱chihui ̱nán ticu huix nac ixpu̱latama̱ncán tí ni ̱ judíos, y cama tli ̱niyá̱n xlacata naclakachixcuhui ̱yá̱n. 10 A̱ lacatunu huá: Huixín tí ni ̱ judíos caca̱ta̱pa̱xahuátit judíos tí ca̱lacsacni ̱t Dios natali ̱scuja. 11 A̱ lacatunu tatzokni ̱t: Hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú calakachixcuhuí ̱tit Dios. cali ̱chihui ̱nántit ixtalakalhamá̱n y tú tlahuani ̱t.  













12 Profeta

Isaías tzokli: Cha̱tum ixli ̱talakapasni Isaí ama lactaxtú xlacata naca̱cpuxcún cristianos xala cani ̱hua pu̱ latama̱n, y xlacán ama tali ̱pa̱huán naca̱lakma̱xtú. 13 Aquit cmaksquín Dios tí quinca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n li ̱pa̱xau latáma̱t nac akapú̱ n, caca̱ma̱xquí ̱n tapa̱xahuá̱n y tla̱n latáma̱t hua̱k huixín tí ni ̱ judíos tí li ̱pa̱huaná̱tit xlacata ni ̱ na̱katuyuná̱tit naca̱najlayá̱tit tú ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t Espíritu Santo nac minacujcán.  

Pablo ca̱ma̱lakacha̱ní tí ni ̱ judíos jaé carta porque takaxmata ixtachihuí ̱n 14 Quili ̱ta̱camán

tí ni ̱ judíos, aquit ccatzí xlacata huixín tla̱n catzi ̱yá̱tit, ma̱kachakxi ̱yá̱tit lactla̱n talacapa̱stacni y ma̱cchipiniyá̱tit tapuhuá̱n nala̱ma̱xqui ̱yá̱tit li ̱camama cha̱tum cha̱túm. 15 Juú nac carta aquit tancs cca̱huanini ̱tán tú cpuhuán naca̱macuaniyá̱n xlacata nama̱kachakxi ̱yá̱tit la̱ lacasquín Dios nalatapa̱yá̱tit huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús. 16 Aquit ni ̱ cakskahuinán porque Dios quilacsacni ̱t nacca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Jesús hua̱k tí ni ̱ judíos xlacata natacatzí la̱ Dios ca̱lakma̱xtú para taca̱najlá tú ma̱lacnú. Espíritu Santo ca̱lakxta̱pali ̱nini ̱t ni ̱ tla̱n ixlatama̱tcán namá tí ni ̱ judíos y aquit tla̱n cca̱macama̱stá ixlacati ̱n Dios la̱ aktum li ̱lakachixcuhuí ̱n porque taca̱najlani ̱t. 17 La̱ta ctili ̱pá̱hualh Quimpu̱chinacán Jesús aquit cli ̱pa̱xahuá la̱ Dios quimaclacasquini ̱t, 18 porque  







352

ROMANOS 15 aquit huata ctlahuá tú laclhca̱ni ̱t cacma̱kantáxti ̱lh xlacata namá tí ni ̱ judíos na̱ natali ̱pa̱huán Jesús. Xlacán takaxmatni ̱t quintachihuí ̱n y ta̱cxilhni ̱t quintascújut, 19 porque Espíritu Santo quima̱xqui ̱ni ̱t li ̱tlihueke nacca̱li ̱ma̱lacahua̱ní laclanca tascújut xlacata natacatzí Dios quima̱lakacha̱ni ̱t. Aquit cma̱tzúqui ̱lh cakchihui ̱nán nac Jerusalén y cqui ̱ta̱yani ̱t namá ma̱kat pu̱latama̱n huanicán Ilírico. Siempre cca̱huanini ̱t cristianos la̱ tla̱n ca̱lakma̱xtú Jesús para tali ̱pa̱huán. 20 Aquit cani ̱t ca̱makapa̱xahuá namá tí ni ̱cxni ixtakaxmatni ̱t para ca̱lakalhamán Dios pues ni ̱ clakatí can ana ní xa̱makapitzi apóstoles tali ̱chihui ̱nani ̱ttá nali ̱pa̱huancán Cristo. 21 Ma̱s cli ̱pa̱xahuá cma̱kantaxtí tú Dios chuné huan nac Escrituras: Amá tí ni ̱ ixca̱ma̱lacnu̱ nicani ̱t tí naca̱lakma̱xtú ama taca̱najlá, y tí ni ̱cxni ixtakaxmatni ̱t para ama min ama tali ̱pa̱huán.  





Pablo lacpuhuán naán ca̱lakpaxia̱lhnán

22 Como

aquit clatapu̱ lí lacalhu̱ hua ma̱kat pu̱latama̱n ni ̱ lá cani ̱tanchá ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n ma̱squi ni ̱ caj maktum clacpuhuani ̱t . 23 Pero chí cma̱sputuni ̱t quintascújut jaé pu̱latama̱n y como kalhi ̱yá lhu̱ hua ca̱ta la̱ta cca̱lakamputuna̱chá̱n, 24 cpuhuán sok camá̱n ca̱ti ̱lakpaxia̱lhnaná̱n porque clacpuhuani ̱t cama an nac pu̱latama̱n huanicán España. La̱ta chí cca̱huaniyá̱n xlacata cama maclacasquín naquila̱makta̱yayá̱u  



para xli ̱ca̱na nacán nac España. 25 Chí pu̱ la cama xtaka nac Jerusalén actzu tumi ̱n xlacata natara̱li ̱makta̱yá quinta̱camcán tí tali ̱pa̱huán Jesús aná. 26 Pues cristianos xalac Macedonia y Acaya huata tacátzi ̱lh lhu̱ hua ca̱tzanka̱ní ixtahuajcán tzúculh tama̱kstoka tumi ̱n xlacata natama̱lakachá nac Jerusalén. 27 Xlacán li ̱pa̱xáu tama̱sta̱ni ̱t catzuntín tú takalhí porque tapa̱xcatcatzi ̱niputún judíos tú tatlahuani ̱t pues calacapa̱stáctit xlacata judíos tali ̱mákxtakli catapa̱xáhualh tí ni ̱ judíos para tali ̱pa̱huán Jesús y namá tí ni ̱ judíos na̱ mini ̱ní catamakapa̱xáhualh judíos para tama̱stá catzuntín tú takalhí. 28 Huata cacma̱kantáxti ̱lh tú quili ̱tláhuat y cacmacamá̱sta̱lh jaé tumi ̱n cama taxtú pakán nac España xlacata sok nacca̱ti ̱lakpaxia̱lhnaná̱n nac Roma. 29 Aquit ccatzí xlacata acxni nacca̱lakcha̱na̱chá̱n Dios ama quima̱cxcatzi ̱ní lhu̱ hua ixtalacapa̱stacni xlacata nacca̱makapa̱xahuayá̱n. 30 Li ̱ta̱camán tí li ̱pa̱huaná̱tit Quimpu̱chinacán Jesucristo y kalhi ̱yá̱tit talakalhamá̱n ni ̱ma̱ quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán Espíritu Santo, aquit cca̱maksquiná̱n aktum cahuilí ̱tit mintalacapa̱stacnicán caquila̱li ̱kalhtahuakáu ixlacati ̱n Dios, 31 xlacata ni ̱ caquintata̱rá̱slakli namá tí ni ̱ quinta̱cxilhputún nac Judea y xlacata caca̱macuánilh jaé tumi ̱n quinta̱camcán tí ni ̱ ca̱ccha̱ní ixtahuajcán nac Jerusalén. 32 Para Dios lacasquín li ̱pa̱xáu cama ca̱lakcha̱na̱chá̱n, pues huixín na̱ quila̱cxilhputuná̱u, ¿ni ̱ chuná?  















353 33 Chí

cmaksquín Quinta̱tajcán Dios tí ma̱stá tapa̱xahuá̱n caca̱maktakalhni hua̱k huixín. ¡Chuná caqui ̱táxtulh, amén! Pablo ca̱huaní kalhé̱n ixamigos

16

Aquit cca̱maksquiná̱n camakta̱yátit cha̱tum quinta̱camcán pusca̱t huanicán Febe; xlá ca̱li ̱scuja cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús nac Cencrea. 2 Huixín li ̱pa̱xáu camaklhti ̱nántit la̱ quinca̱mini ̱niyá̱n nalatama̱yá̱u aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús y camakta̱yátit tú maclacasquín porque xlá lhu̱ hua tí ca̱tlahuanini ̱t li ̱tlá̱n, hasta aquit na̱ quimakta̱yani ̱t. 3 Quilakapu̱ xoko cahuanítit kalhé̱n Priscila y Aquila; xlacán quintamakta̱yani ̱t tali ̱scujni ̱t cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús; 4 hasta actzú ni ̱ ca̱makni ̱cani ̱t caj xlacata naquintalakma̱xtú. Aquit y hua̱k tí ni ̱ judíos tí tali ̱pa̱huán Jesús jaé pu̱latama̱n cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱u tú tatlahuani ̱t. 5 Caca̱huanítit kalhé̱n namá cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús y tatamakstoka nac ixchiccan Priscila y Aquila. Na̱ cahuanítit kalhé̱n namá quiamigo tí snu̱ n clakalhamán huanicán Epeneto, pues xlá xla̱huán li ̱pá̱hualh Cristo nac pu̱latama̱n Asia. 6 Quilakapu̱ xoko na̱ cahuanítit kalhé̱n María namá pusca̱t tí lhu̱ hua ca̱li ̱scujni ̱tán. 7 Cca̱lacapa̱staca cha̱tuy quinta̱pakánat tí ixquintata̱tanu̱ ma̱na nac pu̱ la̱chi ̱n, Andrónico y Junias; xlacán pu̱ la tali ̱pá̱hualh Jesús antes aquit nacli ̱pa̱huán, y ni ̱ tajicuani ̱t tali ̱chihui ̱nán Cristo.  











ROMANOS 15​, ​16 8 Cahuanítit

kalhé̱n quilakapu̱ xoko namá quiamigo tí li ̱pa̱huani ̱t Jesús huanicán Amplias; 9 na̱ chuná Urbano namá tí ca̱li ̱scujni ̱t tí tali ̱pa̱huán Jesús y quiamigo huanicán Estaquis. 10 Na̱ clacapa̱staca namá quiamigo tí ni ̱ caj maktum liakxtakajnani ̱t Cristo huanicán Apeles, y na̱ chuná ixli ̱talakapasni Aristóbulo. 11 Ni ̱ caktzonksuá quinta̱pakánat Herodión, y na̱ chuná namá tí talama̱na nac ixchic Narciso y tali ̱pa̱huán Jesús. 12 Na̱ cca̱lacapa̱staca namá lacchaján ca̱huanicán Trifena, Trifosa y Pérsida pues xlacán ni ̱ ta̱katzanka̱ni ̱t tali ̱scuja namá cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús. 13 Ni ̱ tiaktzonksuayá̱tit huaniyá̱tit kalhé̱n Rufo. Xlá tancs li ̱pa̱huán Cristo y na̱ chuná ixna̱na pues aquit cli ̱cxila la̱ quintzé. 14 Na̱ cca̱lacapa̱staca Asíncrito, Flegonte, Hermas, Patrobas, Hermes y xa̱makapitzi tí talama̱na nac ixchiccán, 15 Filólogo, Julia, Nereo y na̱ chuná ixta̱cam Olimpas y hua̱k xa̱makapitzi tí tali ̱pa̱huán Jesús y talama̱na nac ixchiccán. 16 Ma̱squi ni ̱ cca̱cxilhmá̱n cala̱kapixtí ̱tit cha̱tum cha̱túm y catlahuátit cuenta aquit cca̱kpixti ̱ni ̱tán la̱ta cca̱lakalhamaná̱n. Hua̱k cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús jaé pu̱latama̱n na̱ ca̱huaniyá̱n kalhé̱n.  















Na̱ hua̱k tí tali ̱tanú tali ̱pa̱huán Cristo ama tataxtuní

17 Li ̱ta̱camán

tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús, a̱huata clacasquín cama̱kachakxí ̱tit ni ̱ cali ̱makxtáktit ca̱najlayá̱tit la̱ ca̱ma̱si ̱nicani ̱tántit nalatapa̱yá̱tit

354

ROMANOS 16 porque tahuila̱na tí ama talacputzá la̱ naaktzanka̱yá̱tit y natapitziyá̱tit. Huixín ni ̱ caca̱ma̱lacapulhútit namá cristianos, 18 pues xlacán ni ̱ tali ̱scujma̱na Quimpu̱chinacán. Namá lacli ̱xcájnit cristianos laclá̱n tachihui ̱nán xlacata tla̱n nata̱kskahuí tí ya̱ aktum tahuilí xtapuhua̱ncán, pero huata talacputzama̱na la̱ naca̱li ̱pa̱huancán. 19 Aquit cca̱li ̱pa̱xahuayá̱n porque cani ̱huá catzi ̱cán huixín tancs li ̱pa̱huaná̱tit Jesús y clacasquín skalala cahuántit acxni li ̱tláhuat tú tla̱n, ni ̱ acxni li ̱tláhuat tú ni ̱ tla̱n. 20 Porque accha̱ma quilhtamacú acxni Dios tí quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n tapa̱xahuá̱n ama lactlahuá ixli ̱tlihueke tlajaná xlacata tla̱n nalacta̱yapi ̱yá̱tit. ¡Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱makta̱yán hua̱k huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit! 21 Na̱ ca̱huaniyá̱n kalhé̱n quiamigo tí quinta̱scuja Timoteo, na̱ chuná quimpariente Lucio, Jasón, Sosípater. 22 Aquit tí ctzokma jaé carta ni ̱ma̱ ca̱ma̱lakacha̱nimá̱n Pablo quihuanicán Tercio, y na̱ cca̱huaniyá̱n kalhé̱n hua̱k huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús.  









23 Na̱

ca̱huaniyá̱n kalhé̱n Gayo ixpu̱chiná jaé ákxtaka ní clama y na̱ juú tatamakstoka hua̱k tí tali ̱pa̱huán Jesús. Na̱ ca̱lacapa̱stacá̱n tesorero xala jaé ca̱chiquí ̱n huanicán Erasto, y na̱ chuná ixta̱cam huanicán Cuarto. 24 ¡Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱makta̱yán hua̱k huixín tí ca̱najlayá̱tit ixtachihui ̱n Jesús! ¡Chuná caqui ̱táxtulh, amén! 25 Aquit cca̱ma̱si ̱nini ̱tán la̱ tla̱n ca̱lakma̱xtuyá̱n Jesucristo, pero huata Dios tla̱n ca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama ni ̱ na̱ktzanka̱yá̱tit hua̱k huixín tí kaxpatni ̱tántit quintachihuí ̱n. Porque Dios la̱ta titláhualh ca̱quilhtamacú ixlaclhca̱ni ̱t ama ca̱lakma̱xtuyá̱n huixín tí ni ̱ judíos. 26 Profetas tali ̱chihuí ̱nalh tú tze̱k ixlaclhca̱ni ̱t Dios, pero chí ta̱kahuani ̱majá ixtachihuí ̱n cani ̱hua pu̱ latama̱n xlacata hua̱k cristianos natacatzí la̱ ca̱lakalhamán y natali ̱pa̱huán. 27 ¡Hua̱k aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesucristo cama̱lakxtumí ̱u quintapuhua̱ncán xlacata nalakachixcuhui ̱yá̱u xastacnán Dios porque ni ̱tí ma̱ccha̱ní ixtalacapa̱stacni! Chuná calalh, amén.  







IXLIAKTUM IXCARTA SAN PABLO NIMA CATZOKNILH CORINTIOS Pablo ca̱li ̱pa̱xahuá ixlatama̱tcán cristianos xalac Corinto

1



Aquit Pablo tí Dios li ̱lhca̱ni ̱t nacli ̱tanú ixapóstol Jesucristo tí nali ̱chihui ̱nán. Aquit y quinta̱camcán Timoteo 2 cca̱ma̱lakacha̱niyá̱n jaé carta huixín li ̱ta̱camán tí lakachixcuhui ̱yá̱tit Dios nac Corinto pues Dios ca̱ma̱tunujni ̱tán nali ̱scujá̱tit; y na̱ clacasquín caca̱maktá̱yalh jaé quintachihuí ̱n hua̱k cristianos xala cani ̱huá pu̱latama̱n tí xli ̱ca̱na tali ̱pa̱huán Cristo pues xlá li ̱tanú Quimpu̱chinacán y na̱ Ixpu̱chinacán. 3 Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo siempre caca̱cxilhlacachá̱n y caca̱ma̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t. 4 Aquit siempre cpa̱xcatcatzi ̱ní Dios mintapa̱xahua̱ncán ni ̱ma̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán caj xlacata li ̱pa̱huaná̱tit Jesús 5 pues Quinti ̱cucán Dios ni ̱ li ̱makxtakni ̱t ca̱makta̱yayá̱n nac milatama̱tcán xlacata ma̱s tla̱n nali ̱chihui ̱naná̱tit y ma̱s tancs nama̱kachakxi ̱yá̱tit ixtalacapa̱stacni. 6 Aquit cca̱ma̱lacnu̱ nín tú ca̱ma̱xquí  









Cristo tí tali ̱pa̱huán y huixín hua̱k maklhti ̱nani ̱tántit, 7 porque Dios ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán hua̱k tú maclacasquiná̱tit xlacata tancs nalatapa̱yá̱tit hasta acxni namimpará Quimpu̱chinacán Jesucristo. 8 Quinti ̱cucán Dios ama ca̱maktakalhá̱n ni ̱ na̱ktzanka̱yá̱tit xlacata ni ̱ huí tú nali ̱ma̱xananá̱tit ixlacatí ̱n Quimpu̱chinacán Jesucristo acxni namín ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n cristianos 9 la̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios, y Dios siempre ma̱kantaxtí ixtachihuí ̱n y pi ̱huá namá Quinti ̱cucán Dios ca̱lacsacni ̱tán huixín xlacata naca̱ta̱latama̱yá̱n cani ̱cxnihuá Ixkahuasa Quimpu̱chinacán Jesucristo.  



Pablo ni ̱ ma̱tla̱ní pu̱tuy catatapítzilh tí tali ̱pa̱huán Jesús

aquit cchihui ̱nán porque Quimpu̱chinacán Jesucristo quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t; huá cca̱li ̱huaniyá̱n acxtum calacchihui ̱nántit ni ̱ pu̱tuy catapitzítit. Huixín calacputzátit ca̱li ̱tlá̱n acxtum latapa̱yá̱tit, acxtum cala̱pa̱xquí ̱tit, y acxtum calacpuhuántit tú pa̱t tlahuayá̱tit. 11 Aquit cca̱huaniyá̱n jaé tachihuí ̱n porque

355

10 Li ̱ta̱camán,



356

1 CORINTIOS 1 ixli ̱talakapasni quinta̱camcán Cloé quinta̱li ̱chihuí ̱nalh xlacata huixín tza̱pu la̱slaká̱tit porque hua̱k lactaxtuputuná̱tit lactali ̱pa̱u tí nata̱cpuxcún cristianos. 12 Quihuanicán xlacata makapitzi tahuán: “Aquit clakatí tú ma̱sí Pablo”; tunu tahuán: “Aquit clakatí tú ma̱sí Apolos”; y tunu takalhti ̱nán: “Aquit clakatí tú ma̱sí Pedro”; y todavía huí tí tahuán: “Aquit clakatí tú ma̱sí Cristo.” 13 Quila̱huaníu, ¿a poco puhuaná̱t it talama̱na cha̱lhu̱ hua Cristo? ¿O a poco aquit cni ̱lh xlacata nacxoko̱nán mintala̱kalhi ̱ncán? ¿O acxni ca̱kmunucántit, quintacuhui ̱ní li ̱ta̱kmunútit? 14 Aquit cpa̱xcatcatzi ̱ní Dios porque ni ̱tí cakmununi ̱t nac mimpu̱latama̱ncán, huata cakmúnulh Gayo y Crispo. 15 Chuná huixín ni ̱ lá huaná̱tit xlacata huí tí ta̱kmúnulh porque li ̱pá̱hualh Pablo. 16 Ah, xacaktzonksuama cca̱huaniyá̱n xlacata na̱ cakmúnulh ixli ̱talakapasni Estéfanas, pero ni ̱ caksán para tí ca̱kmunupá. 17 Porque Cristo ni ̱ quima̱lakácha̱lh nacca̱kmunú cristianos, xlá quima̱lakácha̱lh nacli ̱chihui ̱nán la̱ natataxtuní cristianos; y acxni cchihui ̱nán aquit ni ̱ cca̱huán laclanca y laclá̱n tachihuí ̱n xlacata hua̱k natama̱kachakxí tú xlacata lí ̱ni ̱lh Jesús nac culu̱s.  











Tí lakskalala ta̱klhu̱ hua̱tnán taca̱najlá tú ma̱lacnú Cristo

18 Namá

tí talaktzanka̱ni ̱t tapuhuán ni ̱tú li ̱macuán para Cristo ni ̱lh o ni ̱ ni ̱lh nac culu̱s xlacata naca̱lakma̱xtú; pero tí

tataxtuniputún tacatzí xlacata Dios ixmaclacasquín cha̱tum tí naxoko̱nán ixtalakalhi ̱ncán cristianos. 19 Pues nac Escrituras huan: Cama lactlahuá ixtalacapa̱stacnicán lakskalala lacchixcuhuí ̱n, y ni ̱ caso cama tlahuá tú talacsacxtuni ̱t xalactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n. 20 Chí quila̱huaníu, ¿a poco ixli ̱skalala cha̱tum skalala chixcú, cha̱tum lanca ma̱kalhtahuake̱ná, o namá tí talakatí talactaxtú tachihui ̱nán ca̱quilhtamacú ca̱makta̱yani ̱t natali ̱pa̱huán Dios? ¡Tó! Porque Dios ni ̱ maclacasquín ixli ̱skalalacán lacchixcuhuí ̱n xlacata natali ̱pa̱huán. 21 Dios ixcatzí xlacata namá tí tali ̱tanú lakskalala lacchixcuhuí ̱n ni ̱ ixama tama̱tla̱ní ixtalacapa̱stacni; huá xlacata li ̱láclhca̱lh catataxtúnilh namá tí tali ̱pa̱huán nac ixnacujcán tú ma̱lacnú ma̱squi xalakskalalán tapuhuán ni ̱tú li ̱macuán tú taca̱najlá. 22 Judíos ta̱cxilhputún laclanca ixtascújut Dios xlacata nataca̱najlá, y griegos pu̱ la talacsacxtú ixli ̱skalalacán para xli ̱ca̱na o ni ̱ ca̱na. 23 Huá xlacata acxni cli ̱chihui ̱naná̱u Jesús ni ̱lh nac culu̱s caj xlacata quintala̱kalhi ̱ncán, judíos ta̱klhu̱ hua̱tnán taca̱najlá, y tí ni ̱ judíos tahuán ni ̱tú li ̱macuán. 24 Pero amá cristianos tí ca̱lacsacni ̱t Dios, la̱ judíos y tí ni ̱ judíos, tacatzí xlacata Dios ma̱kantaxti ̱ni ̱t ixtascújut ni ̱ma̱ ixlaclhca̱ni ̱t ca̱quilhtamacú, y acxni ma̱lakacha̱lh Cristo, má̱si ̱lh xlacata  











357

1 CORINTIOS 1​, ​2

ixtalacapa̱stacni ni ̱ lá aktzanká. 25 Lhu̱ hua cristianos tapuhuán ni ̱tú li ̱macuán tú tlahuani ̱t Dios, pero aquit cca̱huaniyá̱n xlacata ma̱s xaskalala chixcú ni ̱ ma̱ccha̱ní tú laclhca̱ni ̱t Dios, y namá tí tali ̱macá̱n Cristo cati ̱huá chixcú porque ni ̱lh nac culu̱s ni ̱ tama̱kachakxí xlacata Dios chuná laclhca̱ni ̱t nama̱tla̱ní ca̱lakma̱xtú cristianos. 26 Li ̱ta̱camán, calacapa̱stacnántit la̱ Dios ca̱ma̱tunujni ̱tán ma̱squi lhu̱ hua huixín ni ̱ lakskalala, ni ̱ para lactali ̱pa̱u, ni ̱ para ca̱cpuxcuná̱tit cristianos. 27 Pero Dios ca̱lacsacni ̱t tí ca̱li ̱maca̱ncán lactontos xlacata naca̱ma̱ma̱xaní tí tali ̱tanú lakskala, ca̱lacsacni ̱t tí ni ̱ laktlihueke xlacata naca̱ma̱ma̱xaní tí tali ̱tanú laktlihueke. 28 Dios ca̱lacsacni ̱t tí ni ̱ lactali ̱pa̱u y ni ̱tú takalhí xlacata naca̱ma̱ma̱xaní tí talactaxtú lactali ̱pa̱u, 29 y chuná ni ̱ lá tí nalactlancán ixlacatí ̱n Dios. 30 Dios ca̱lakalhamani ̱tán huá li ̱ma̱lakacha̱lh Cristo xlacata naca̱ta̱latama̱yá̱u cani ̱cxnihuá y xlacata naca̱ma̱si ̱niyá̱n tijia la̱ nalakapasá̱tit ixtalacapa̱stacni Dios, y xlacata yaj naxoko̱naniyá̱tit Dios mintala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ li ̱piná̱tit y tla̱n nali ̱tanu̱yá̱tit ixcamán tí natali ̱scuja porque ca̱lakma̱xtuni ̱tán. 31 Caaksántit la̱ huan Dios nac Escrituras: “Para tí lactlancamputún cali ̱lacahuá̱nalh tú tlahuani ̱t Quimpu̱chinacán ixlacata.”  













2

Catunu Pablo ixquilhpuhuán chihui ̱nán

Li ̱ta̱camán, acxni cca̱lakanchá̱n xlacata

nacca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n ixtachihuí ̱n Dios, ni ̱ cca̱huanín laclanca talacapa̱stacni o laclá̱n tachihuí ̱n. 2 Porque aquit huata xaclacasquín cacatzí ̱tit ticu namá Jesucristo y tú xlacata lí ̱ni ̱lh nac culu̱s. 3 Aquit cca̱lakchá̱n la̱ cati ̱huá chixcú, xacca̱jicuaniyá̱n y xacquilhpuhuán nacca̱ta̱chihui ̱naná̱n; 4 huá xlacata acxni cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Cristo, ni ̱ cca̱huanín laclanca tachihuí ̱n la̱ skalala chixcú. Pero ixli ̱tlihueke Espíritu Santo ca̱ma̱cxcatzi ̱ní ̱n Dios ixquima̱lakacha̱ni ̱t 5 xlacata huixín nama̱kachakxi ̱yá̱tit ca̱makta̱yamá̱n ixli ̱tlihueke Dios y ni ̱ napuhuaná̱tit ca̱makta̱yamá̱n ixli ̱skalalacán lacchixcuhuí ̱n.  







Pablo lacspi ̱ta tú tze̱k laclhca̱ni ̱t Dios ixlacatacán cristianos

6 Pero

acxni cca̱ta̱chihui ̱nán cristianos tí aktum tahuili ̱ni ̱t ixtapuhua̱ncán tali ̱pa̱huán Jesús, cca̱huaní laclanca talacapa̱stacni; pero jaé li ̱skalala ni ̱ma̱ cma̱sí ni ̱ aquit clacsacxtuni ̱t, ni ̱ para ni ̱ma̱ talacsacxtuni ̱t lakskalala lacchixcuhuí ̱n xala ca̱quilhtamacú pues tzanka̱xni ama ca̱ta̱lactlahuacán ixli ̱skalalacán. 7 Aquit cma̱sí ixli ̱skalala ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma̱ tze̱k ixlaclhca̱ni ̱t la̱ta titláhualh ca̱quilhtamacú la̱ tla̱n natalakma̱xtú ixli ̱stacnicán cristianos. 8 Namá xalakskalala lacchixcuhuí ̱n xala ca̱quilhtamacú ni ̱ tama̱kachakxi ̱ni ̱t jaé ixtalacapa̱stacni Dios, porque para ixtitama̱kachákxi ̱lh ni ̱ ixtitamákni ̱lh Quimpu̱chinacán Jesús tí lakachixcuhui ̱yá̱u. 9 Chuná  





1 CORINTIOS 2​, ​3

358

jaé li ̱tama̱kachakxí acxni huan nac Escrituras xlacata ni ̱ cha̱tum chixcú acxilhni ̱t, kaxmatni ̱t, o lacpuhuani ̱t tú tla̱n ca̱ma̱xquí Dios amá tí tapa̱xcatcatzi ̱ní ixtalakalhamá̱n. 10 Ixespíritu Dios quinca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n la̱ta tú laclhca̱ni ̱t Dios pues Ixespíritu catzí hua̱k tú tze̱k ma̱qui ̱ni ̱t Dios nac ixtalacapa̱stacni. 11 Aquit cca̱huaniyá̱n xlacata ni ̱tí catzí tú xli ̱ca̱na lacpuhuán cha̱tum chixcú huata ixtalacapa̱stacni catzí tú xli ̱ca̱na lacpuhuán nac ixnacú; na̱ chuná qui ̱taxtú con Dios huata Ixespíritu catzí tú xli ̱ca̱na lacpuhuama nac ixtalacapa̱stacni. 12 Y aquín ni ̱ maklhti ̱nani ̱táu ixtalacapa̱stacnicán lacchixcuhuí ̱n xala ca̱quilhtamacú, aquín maklhti ̱nani ̱táu ixtalacapa̱stacni Ixespíritu Dios xlacata nama̱kachakxi ̱yá̱u la̱ quinca̱lakalhamaná̱n Dios y quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n tú maclacasquiná̱u. 13 Aquín tla̱n cli ̱chihui ̱naná̱u jaé talacapa̱stacni porque Ixespíritu Dios quinca̱ma̱si ̱nini ̱tán; ni ̱ capuhuántit aquín clacsacxtuni ̱táu quili ̱skalalacán tú nacca̱ma̱si ̱niyá̱u cristianos. Aquín tla̱n clacspi ̱táu ixtalacapa̱stacni Dios porque Ixespíritu quinca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n tú nacca̱huaniyá̱u namá tí tali ̱pa̱huán nac ixnacujcán. 14 Namá tí ni ̱ li ̱pa̱huán Dios ni ̱ ma̱tla̱ní tú ma̱sí ixespíritu Dios, hasta puhuán ni ̱tú li ̱macuán porque ni ̱ ma̱kachakxí. Tú ma̱sí ixespíritu Dios huata tla̱n ma̱kachakxí tí ma̱tla̱ní li ̱pa̱huán Dios. 15 Namá cristiano  











tí ma̱kachakxí ixtalacapa̱stacni ixespíritu Dios catzí tú lacasquín Dios, pero xa̱makapitzi ni ̱ tacatzí tú makta̱yani ̱t tí li ̱pa̱huán Dios. 16 Pues nac Escrituras huan: “¿Ticu cristiano tla̱n ixma̱kachákxi ̱lh ixtalacapa̱stacni Quimpu̱chinacán Dios, y nahuaní tú ixli ̱tláhuat?” Pero aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Cristo ma̱kachakxi ̱yá̱u ixtalacapa̱stacni, na̱ chuná la̱ xlá catzí quintalacapa̱stacnicán.  

3

Pablo ca̱ma̱kalhchihui ̱ní Corintios la̱ lactzú camán

Li ̱ta̱camán, aquit clacasquín xacca̱ta̱chihui ̱nán la̱ namá cristianos tí tama̱kachakxí tú ma̱sí ixespíritu Dios, pero huixín li ̱tanu̱yá̱tit la̱ lactzú camán porque ni ̱ naj ma̱kachakxi ̱yá̱tit la̱ lacasquín Cristo nalatapa̱yá̱tit. 2 Huá xlacata cca̱li ̱ma̱si ̱nín tú ni ̱ tuhua ma̱kachakxi ̱yá̱tit la̱ cha̱tum skata tí ma̱hui ̱cán tzíqui ̱t, porque para ma̱hui ̱cán tahuá ni ̱ naj lá tzaká; y huixín tí tzucuni ̱tántit li ̱pa̱huaná̱tit Jesús na̱ chuná ca̱qui ̱taxtuniyá̱n ni ̱ naj lá ma̱kachakxi ̱yá̱tit la̱ lacasquín Dios nalatapa̱yá̱tit. 3 Porque huixín lapa̱nantitcú la̱ tí ni ̱ ca̱kskalhlí ̱n Espíritu Santo; pues la̱tiyá la̱lakcatzaniyá̱tit tú kalhi ̱yá̱tit y la̱tiyá la̱nicá̱tit entre li ̱ta̱camán. Huixín lakati ̱ya̱titcú latapa̱yá̱tit la̱ namá cristianos tí ni ̱ talakapasa Dios. 4 Porque acxni huaná̱tit: “Aquit clakatí tú ma̱sí Apolos”, o “Aquit clakatí tú ma̱sí Pablo”, ma̱si ̱yá̱tit xlacata ni ̱ lakxta̱pali ̱ni ̱tántit milatama̱tcán la̱ lacasquín Dios.  





359

1 CORINTIOS 3

Tí tali ̱scuja Dios acxtum tamacuán 5 Quila̱huaníu,

¿tucu yá li ̱tlihueke ckalhí aquit? O ¿ticu yá li ̱tlihueke kalhí Apolos? Aquit huata ixcha̱lhca̱tnaní ̱n Dios tí maclacasquini ̱t xlacata naca̱najlayá̱tit huixín. Cha̱tunu ma̱kantaxti ̱ni ̱t tú li ̱ma̱páksi ̱lh Dios. 6 Aquit quili ̱ma̱paksi ̱ca nacchán ixtachihuí ̱n Dios nac minacujcán, Apolos ma̱cáhui ̱lh jaé tachaná̱n, pero huata Dios tla̱n ma̱stácalh jaé tachaná̱n nac minacujcán. 7 Entonces tí chaná̱nalh o tí ma̱cáhui ̱lh jaé tachaná̱n ni ̱ lá talactlancán porque huata Dios kalhí li ̱tlihueke ma̱stácalh jaé tachaná̱n. 8 Amá tí chaná̱nalh y tí ma̱cáhui ̱lh tachaná̱n huata tama̱kantáxti ̱lh tú ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh Dios; pero xlá cha̱tunu ama ca̱xokoní ixtascujutcán. 9 Aquín huata cmakta̱yayá̱u Dios naccuentajá̱u ixtachaná̱n nac ixca̱quihuí ̱n. Y ¿ticu namá ixca̱quihuí ̱n? ¡Minacujcán! Huixín na̱ li ̱tamakxtaká̱tit aktum chiqui ni ̱ma tlahuama Dios. 10 Dios quilakalhamani ̱t y quili ̱makxtakni ̱t nacacpuxcún nacuili ̱ní xacimiento jaé ákxtaka, y tunu tí huili ̱nima xala ta̱lhmá̱n. Pero cha̱tunu tí tahuili ̱nima̱na xala ta̱lhmá̱n tama̱stacama̱na ákxtaka skálalh catatláhualh, 11 porque ni ̱ lá tí ama ma̱ke̱nú xacimiento ni ̱ma̱ ya̱huaca acxni tzúculh jaé ákxtaka, y jaé xacimiento ákxtaka huá Jesucristo. 12 Makapitzi cha̱lhca̱t naní ̱n tamaclacasquín tali ̱chiqui ̱nán tú ta̱yaní para oro, plata y laclá̱n chíhuix, y tunu tamaclacasquín  













tú ni ̱ ta̱yaní la̱ lhtacala, ká̱ti ̱t o sákat. 13 Pero acxni Cristo namín ca̱ta̱tlahuá taxoko̱n ixcha̱lhca̱tnaní ̱n, ama tasí neje ama ta̱yaní y neje ama laclakó; porque akatunu tascújut ama ma̱nu̱ nicán lhcúya̱t xlacata nali ̱cxilhcán tú li ̱chiquí ̱nalh cha̱tum cha̱tum. 14 Para cha̱tum chixcú li ̱chiquí ̱nalh tú ta̱yaní lhcúya̱t ama̱ca ma̱xqui ̱cán ixtaskáu. 15 Pero amá tí li ̱chiquí ̱nalh tú lactlahuá lhcúya̱t ama li ̱puhuán tú makatzánkalh ma̱squi Dios ama li ̱makxtaka nataxtuní, pero caj la̱ tí tza̱lataxtú acxni lhcuta̱yama aktum ákxtaka.  





Ixmacni cha̱tum cristiano la̱ ixákxtaka Espíritu Santo

16 Mili ̱catzi ̱tcán

xlacata Dios li ̱ma̱nú mimacnicán ixpu̱siculan ní lakachixcuhui ̱cán, y para huixín ixpu̱siculan, ixespíritu Dios aná lama. 17 Dios li ̱ma̱nu̱ ni ̱t mimacnicán ixpu̱siculan ní nalatamá, y para tí li ̱chiyá o li ̱kalhkama̱nán ixpu̱siculan Dios ama lactlahuá porque ixpu̱siculan mini ̱ní nalakachixcuhuicán. 18 ¡Juú caqui ̱tá̱yalh mintasi ̱tzicán! Para ca̱ta̱lamá̱n cha̱tum tí li ̱tanú snu̱ n skalala juú ca̱quilhtamacú, cali ̱tamákxtakli la̱ tí ni ̱tú catzí xlacata tla̱n nama̱kachakxí ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma̱ lacasquín cacatzí ̱u. 19 Dios ni ̱tú li ̱cxila ixli ̱skalalacán lacchixcuhuí ̱n xala ca̱quilhtamacú. Pues nac Escrituras huan: “Dios ca̱li ̱makxtaka catalactláncalh lakskalala lacchixcuhuí ̱n xlacata ixacstucán nataliakchakxa ixli ̱skalalacán.” 20 Alacatunu huán:  







360

1 CORINTIOS 3​, ​4 “Dios catzí xlacata ixli ̱skalalacán lacchixcuhuí ̱n ni ̱tú li ̱macuán ni ̱ tama̱ccha̱ní ixtalacapa̱stacni.” 21 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n ni ̱tí calactláncalh para ma̱s lakatí tú ma̱sí cha̱tum chixcú. Pues Dios ca̱ma̱lakachá ixcha̱lhca̱tnaní ̱n xlacata hua̱k naca̱macuaniyá̱n: 22 la̱ Pablo, la̱ Apolos, la̱ Pedro, la̱ mili ̱stacnicán, la̱ ixpu̱chiná ca̱li ̱ní ̱n, y la̱ta tú anán y tú amajcú anán ca̱quilhtamacú. 23 ¡Huata clacasquín cali ̱makxtáktit camacuanítit Cristo la̱ xlá macuanima Dios!  





4

Dios catzí tí ama xoko̱naní o ni ̱ xoko̱naní ixtascújut

Aquit cca̱huaniyá̱n caquila̱li ̱kalhí ̱u la̱ ixcha̱lhca̱tnaní ̱n Cristo tí ca̱li ̱ma̱paksi ̱cani ̱t natama̱sí la̱ta tú tze̱k laclhca̱ni ̱t Dios quilacatacán. 2 Y ¿niculá ixlí ḻ at cha̱t um tasa̱cua? Pues tamaclacasquiní nama̱kantaxtí tú li ̱ma̱paksi ̱ni ̱t ixpatrón. 3 Y aquit, ¿chá tla̱n tasa̱cua? ¡Ni ̱ xtacatzí! Pero ni ̱ quincuenta tú lacpuhuaná̱tit huixín o tú quintali ̱ya̱huá xa̱makapitzi cristianos xala ca̱quilhtamacú; ni ̱ para aquit ccatzí para tla̱n o ni ̱ tla̱n tasa̱cua aquit. 4 Y ma̱squi ni ̱ ctlahuani ̱t tú nacli ̱ma̱xanán ixlacatí ̱n Dios ni ̱ lá cuan ni ̱ ckalhí tala̱kalhí ̱n, porque huata Quimpu̱chinacán Cristo xli ̱ca̱na catzí para cli ̱n o ni ̱ cli ̱n tala̱kalhí ̱n. 5 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ni ̱tí cali ̱chihui ̱nántit huixín ticu tla̱n o ticu ni ̱ tla̱n tasa̱cua. Cakalhí ̱tit hasta acxni namín Quimpu̱chinacán pues xlá ama ma̱xtú ca̱lakuá̱n la̱ta tú tze̱k taqui ̱ni ̱t ca̱paklhtu̱tá. Aná ama  







tasí para xli ̱ca̱na scujli o ni ̱ scujli amá cristiano tí Dios má̱xqui ̱lh ixtascújut; y Dios ama ma̱xquí cha̱tunu ixtaxoko̱ncán la̱ ca̱mini ̱ní. Ixapóstol Cristo tata̱lá tú ni ̱ tla̱n ca̱lakchá̱n

6 Li ̱ta̱camán,

aquit y Apolos cli ̱tanu̱yá̱u ejemplos xlacata nama̱kachakxi ̱yá̱tit tú cli ̱chihui ̱nama. Ni ̱ calacputzátit tlahuayá̱tit tú ni ̱ li ̱ma̱paksi ̱nani ̱t Dios; jaé huamputún ni ̱ calacsáctit cha̱tum tí ma̱s lakalhamaná̱tit y xa̱cha̱tum nalakmakaná̱tit. 7 Porque ¿nicu li ̱catzi ̱yá̱tit xlacata cha̱tum apóstol ma̱s tla̱n que xa̱makapitzi? ¿A poco yaj aksaná̱tit Dios ca̱ma̱lakacha̱nini ̱tán lhu̱ hua ixcha̱lhca̱tnaní ̱n xlacata naca̱makapa̱xahuayá̱n? Entonces, ¿hua̱nchi lactlancaná̱tit la̱mpara mi ̱cstucán taka̱sni ̱tántit mintapa̱xahua̱ncán ni ̱ma̱ kalhi ̱yá̱tit? 8 Huixín cristianos xalac Corinto li ̱tanu̱yá̱tit lakskalala tí hua̱k takalhí y yaj maclacasquiná̱tit quintachihui ̱ncán, li ̱tanu̱yá̱tit reyes tí ni ̱tú tamakatzanká y aquín la̱ ni ̱tú quila̱cxilá̱u; pues ojalá ixma̱paksi ̱nantittá la̱ reyes xlacata na̱ ixquila̱ma̱xquí ̱u, aquín tí cca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱tán nali ̱pa̱huaná̱tit Jesús ca̱na actzú pu̱táhui ̱lh nac mimpu̱ ma̱paksi ̱ncán. 9 Pues aquín tí cma̱kahuani ̱yá̱u ixtachihuí ̱n Cristo, Dios la̱mpara quinca̱li ̱makxtakni ̱tán hasta ixpakstá̱n. Cli ̱tanu̱yá̱u la̱ tachi ̱ní ̱n ni ̱ma̱ ama̱ca ca̱makni ̱cán, y ni ̱ caj maktum quinca̱li ̱lakasta̱nancaná̱n ca̱quilhtamacú la̱ ángeles y la̱ cristianos. 10 Aquín la̱mpara  







361

1 CORINTIOS 4​, ​5

quinca̱li ̱ma̱nu̱caná̱n laktakalhí ̱n porque aquín ni ̱ cli ̱ma̱xananá̱u cma̱kantaxti ̱yá̱u la̱ta tú quinca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n Cristo, y huixín li ̱tanu̱yá̱tit lakskalalán porque huata tlahuayá̱tit tú ca̱mini ̱niyá̱n xlacata ni ̱ naca̱si ̱tzi ̱nicaná̱tit. Huixín puhuaná̱tit aquín ni ̱tú cli ̱macuaná̱u, y li ̱tanu̱yá̱tit lactali ̱pa̱u; y hasta puhuaná̱tit ma̱s ca̱li ̱pa̱huancaná̱tit porque aquín cani ̱huá quinca̱lakmakancaná̱n. 11 Tla̱n lactlancaná̱t it para lacasquiná̱tit, porque xli ̱ca̱na aquín cakxtakajnani ̱táu, cquilhtzincsni ̱táu, ckalhtini ̱táu y catunu ni ̱ para quilhaka̱tcán ckalhi ̱ni ̱táu, y todavía cristianos quinca̱kkaximi ̱yá̱n, ni ̱ ckalhi ̱yá̱u quinchiccán, 12 y cli ̱scujá̱u quimacancán xlacata nacua̱yaná̱u, lhu̱ hua cristianos quinca̱li ̱kalhkama̱naná̱n y aquín hua̱k cpa̱ti ̱yá̱u; 13 quinca̱liakskahuinancaná̱n y aquín la̱tiyá ca̱li ̱tlá̱n cca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱u cristianos. Hasta chí aquín cmini ̱táu li ̱tamakxtaká̱u ixli ̱lacaxacacán lactali ̱pa̱u cristianos o la̱ ixpalhmacán ni ̱ma̱ tla̱n tamakán o talacta̱yamí.  





Pablo li ̱tanú ixpuxcucán tí tali ̱pa̱huán Jesús

14 Aquit

ni ̱ cca̱huanimá̱n la̱ cscujni ̱táu xlacata nacca̱ma̱ma̱xani ̱yá̱n la̱ lactlancaná̱tit. Tó. Aquit cca̱lakalhamaná̱n la̱ quincamán y clacasquín cama̱kachakxí ̱tit tancs talacapa̱stacni. 15 Porque ma̱squi ixtámilh cha̱cá̱u mi ̱lh ma̱kalhtahuake̱naní ̱n tí  

ixca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Cristo, huixín huata kalhi ̱yá̱tit cha̱tum mimpuxcucán tí ca̱ma̱lacatzuquí ̱n nali ̱pa̱huaná̱tit Cristo y namá mimpuxcucán aquit; pues aquit cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán ixtalakalhamá̱n la̱ tla̱n ca̱lakma̱xtuyá̱n Cristo; 16 y clacasquín camakslihuekétit quilatáma̱t. 17 Aquit cama ma̱lakachá nac mimpu̱ latama̱ncán cha̱tum tí cma̱lacatzuqui ̱ni ̱t nali ̱pa̱huán Cristo y cli ̱ma̱nú la̱ quinkahuasa tí snu̱ n clakalhamán huanicán Timoteo. Xlá ama ca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n la̱ quili ̱latama̱tcán aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Cristo, y tú cca̱ma̱si ̱ní cristianos tí cca̱ma̱kalhchihui ̱ní. 18 Aquit ccatzí makapitzi huixín puhuaná̱tit ni ̱cxni cama ca̱lakana̱chá̱n porque cca̱jicuaniyá̱n o caj cca̱quilhpuhuaniyá̱n. 19 Pero para Dios lacasquín sok cama ca̱lakana̱chá̱n; y entonces cama ca̱cxila namá tí talactlancán para xli ̱ca̱na tatlahuá tú tatzaksá tama̱sí o chu̱ta talactlancán tachihui ̱nán. 20 Porque tí li ̱pa̱huán Dios ni ̱ huata chihui ̱nán, sino que ma̱kantaxtí tú li ̱chihui ̱nán. 21 Chí calacpuhuántit, ¿lacasquiná̱tit cacca̱lakanchá̱n xlacata nacca̱kahuaniyá̱n, o lacasquiná̱tit nacca̱lakana̱chá̱n ca̱li ̱tlá̱n y cca̱pa̱xqui ̱yá̱n la̱ quincamán?  











Cha̱tum chixcú ta̱latamá ixtu̱tzi

5

Hasta juú tacatzi ̱ni ̱t xlacata huixín li ̱ma̱huacayá̱tit tlahuayá̱tit tala̱kalhí ̱n que ni ̱ para tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios chuná tatzaca̱tnán. Huancán xlacata cha̱tum tí ca̱ta̱tamakstoká̱n

362

1 CORINTIOS 5​, ​6 li ̱pa̱huán Cristo ta̱lama ixta̱cha̱t ixti ̱cú 2 y todavía kalhi ̱yá̱tit li ̱camama lactlancaná̱tit; ma̱s ca̱mini ̱niyá̱n ixlakaputzátit porque laktzanka̱pa̱nántit y namá chixcú tí tzaca̱tnani ̱t yaj cali ̱makxtáktit naca̱ta̱tamakstoká̱n. 3 Ma̱squi aquit ni ̱ aná cca̱ta̱lamá̱n snu̱ n cli ̱puhuán tú pa̱xtokni ̱tántit, y claclhca̱lhá la̱ aná xactahuilachá tú quili ̱tlahuanitcán namá chixcú xlacata nastacta̱yá. 4 Catlahuátit cuenta cca̱cxilhmá̱n catamakstóktit hua̱k cristianos tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús y ni ̱tú cali ̱puhuántit porque Quimpu̱chinacán ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama natlahuayá̱tit tú claclhca̱ni ̱t. 5 Namá chixcú yaj cali ̱makxtáktit caca̱ta̱tamakstokni xlacata tlajaná cama̱laktzánke̱lh ixmacni y a ver para acxilhlacachá̱n nalakma̱xtuputún ixli ̱stacni acxni namimpará ca̱quilhtamacú Quimpu̱chinacán Jesucristo.  







Pablo li ̱ma̱lacastuca levadura ixtatzaca̱tni cha̱tum chixcú

6 Huixín

tlahuayá̱tit tú ni ̱ tla̱n y todavía lactlancaná̱tit. ¿A poco ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata ma̱squi actzú levadura ma̱xcuti ̱kó hua̱k squítit? 7 Ni ̱ ca̱klhu̱ hua̱tnántit catamacxtútit namá tí tzacá̱tnalh xlacata ni ̱ natamakslihueké xa̱makapitzi. Huixín cali ̱tanú̱tit la̱ namá tla̱n simi ̱ta ni ̱ma̱ huacán nac xatacuhui ̱ní pa̱xcua ni ̱ kalhí levadura. Y xli ̱ca̱na huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús chí li ̱tanu̱yá̱tit sa̱sti simi ̱ta porque Cristo xokó̱nalh quintala̱kalhi ̱ncán la̱ amá borrego ni ̱ma̱ makni ̱cán ca̱ta cá̱ta xlacata naca̱xapaní  

ixtala̱kalhi ̱ncán judíos. 8 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n tamaclacasquiní tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús cama̱sí ̱u nac quilatama̱tcán yaj kalhi ̱yá̱u xalevadura quintatzaca̱tnicán y tú ni ̱ tla̱n ixtlahuayá̱u. Aquín mini ̱ní nama̱si ̱yá̱u tzaksayá̱u ca̱li ̱tlá̱n tancs latama̱yá̱u. 9 Nac xa̱ktum carta ni ̱ma̱ cca̱ma̱lakacha̱nín cca̱huanín ni ̱ caca̱ta̱talakxtumí ̱tit tí tali ̱ma̱huacá tatlahuá tú ni ̱ tla̱n la̱ tí takalhí lhu̱hua lacchaján o lacchixcuhuí ̱n. 10 Pero aquit ni ̱ cca̱li ̱chihuí ̱nalh namá tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios y takalhí lhu̱hua lacchaján o lacchixcuhuí ̱n, o tí takalha̱nán, tí hua̱k talakcatzán, o tí talakachixcuhuí pu̱laktumi ̱n porque ni ̱ lá latama̱cán ca̱quilhtamacú y ni ̱ ca̱ta̱chihui ̱nancán namá cristianos. 11 Tú aquit clacasquín cama̱kachakxí ̱tit, ni ̱ caca̱ta̱talakxtumí ̱tit namá cristianos tí tali ̱tanú tali ̱pa̱huán Dios y takalhí lhu̱hua lacchaján o lacchixcuhuí ̱n, ta̱ksani ̱nán, hua̱k talakcatzán, talakachixcuhuí pu̱laktumi ̱n, kotní ̱n o kalha̱naní ̱n. Jaé xta̱lá cristianos ni ̱ para lakxtum caca̱ta̱hua̱yántit. 12-13 Xli ̱ca̱na aquit ni ̱ cama ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n namá tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios, huata Dios catzí la̱ ama ca̱ta̱taxtú. Pero tamaclacasquiní naca̱huaniyá̱u la̱ ixli ̱latama̱tcán tí tali ̱pa̱huán Dios; huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ni ̱ ca̱klhu̱hua̱tnaná̱tit cama̱xtútit namá chixcú tí aktzanka̱ni ̱t xlacata ni ̱ natamakslihueké xa̱makapitzi.  









Tí tali ̱pa̱huán Jesús ixacstucán cata̱lacca̱xtláhualh lactzú ixtasi ̱tzicán

6

Aquit ni ̱ cma̱kachakxí hua̱nchi tza̱pu la̱ma̱lacapu̱yá̱tit

363

1 CORINTIOS 6

nac ixpu̱ ma̱paksi ̱ncán namá tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios caj xlacata nalacca̱xtlahuayá̱tit tú actzú la̱tlahuaniyá̱tit. ¿A poco ni ̱ lá lacca̱xtlahuaya̱tit namá actzú tasi ̱tzi huixín tí li ̱tanu̱yá̱tit li ̱pa̱huaná̱tit Dios? 2 ¿A poco ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata aquín tí ca̱lacsacni ̱t Dios nali ̱pa̱huaná̱u Jesús amá̱n ca̱cpuxcuná̱u ca̱ma̱paksi ̱ya̱u cristianos ca̱quilhtamacú? Para huixín pa̱t ca̱ma̱lacapu̱yá̱tit a̱stá̱n, ¿hua̱nchi ni ̱ lá lacca̱xtlahuayá̱tit lactzu lactzú tú la̱li ̱ma̱lacapu̱yá̱tit? 3 Aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Dios amá̱n ca̱ta̱tlahuayá̱u taxokó̱n hasta ángeles xalac akapú̱ n; huá cca̱li ̱huaniyá̱n, la̱ta chí catzaksátit lacca̱xtlahuayá̱tit mi ̱cstucán mintasi ̱tzicán ni ̱ma̱ kalhi ̱yá̱tit nac milatama̱tcán. 4 Porque, ¿nicu li ̱puhuaná̱t it ma̱s tla̱n naca̱lacca̱xtlahuaniya̱n mintasi ̱tzicán namá tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios acxni huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús la̱nicá̱tit caj actzú tú la̱tlahuaniyá̱tit? 5 ¡Que ni ̱ ma̱xananá̱tit la̱ lapa̱nántit huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús! O ¿que ni ̱ ca̱ta̱lamá̱n ni ̱ para cha̱tum tí ma̱ccha̱ní talacapa̱stacni xlacata nalacca̱xtlahuá tasi ̱tzi acxni la̱nicá̱tit entre li ̱ta̱camán? 6 O ¿puhuaná̱tit namá ma̱paksi ̱naní ̱n tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios ma̱s tla̱n talacca̱xtlahuá mintasi ̱tzicán acxni la̱nicá̱tit huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús? 7 Huixín tí li ̱pa̱huaná̱t it Jesús y la̱nicá̱tit entre li ̱ta̱camán snu̱ n li ̱ma̱xaná milatama̱tcán. ¿Hua̱nchi ni ̱ acs tamakxtakniyá̱tit amá tí ca̱tlahuaniyá̱n tú ni ̱ tla̱n? ¿Hua̱nchi  











tuncán talacapu̱yá̱tit acxni caj actzú tú ca̱makkalha̱nancaná̱tit? 8 Pero huixín ni ̱ li ̱tamakxtaká̱tit y entre li ̱ta̱camán la̱tlahuaniyá̱tit tatzaca̱tni y la̱kskahuimaklhti ̱yá̱tit tú lacasquiná̱tit. 9 ¿Puhuaná̱tit ama talakchá̱n Dios amá tí takalhí li ̱xcájnit ixkasatcán? Cacatzí ̱tit, ni ̱ ama ca̱maklhti ̱nán Dios amá tí ni ̱ tatzaksá ta̱k xtakmakán tú ni ̱ tla̱n tatlahuá; la̱ namá tí tali ̱ma̱huacá takalhí lhu̱ hua lacchaján o lacchixcuhuí ̱n, tí talakachixcuhuí pu̱ laktumi ̱n, tí taca̱lakamaklhtí ixta̱cha̱tcán o ixta̱ko̱lucán lacchaján, tí tara̱lakatí entre lacchixcuhuí ̱n, 10 tí takalha̱nán, tí hua̱k talakcatzán, tí huata takachí, tí ta̱ksani ̱nán, y tí ta̱kskahuimaklhti ̱nán tú takalhí xa̱makapitzi cristianos. 11 Makapitzi huixín chuná jaé ixlapa̱nántit, pero Ixespíritu Quinti ̱cucán Dios ca̱lakalhamán, y Quimpu̱chinacán Jesucristo ca̱cheke̱nín mintala̱kalhi ̱ncán, ca̱ma̱tunujni ̱tán namacuaniyá̱tit Dios la̱ tancs nalatapa̱yá̱tit ixlacatí ̱n, y ca̱lacati ̱ta̱yani ̱tán xlacata tla̱n nama̱lacatzuhui ̱palayá̱tit Dios la̱ ixcamán.  







Cristianos tla̱n tatlahuá tú talacasquín pero ni ̱ hua̱k ca̱macuaní 12 Huixín

catzi ̱yá̱tit xlacata huan aktum tachihuí ̱n: “Cha̱tum cristiano tla̱n tlahuá tú lacasquín.” Xli ̱ca̱na chú qui ̱taxtú, pero ni ̱ cali ̱makxtakui caquinca̱makatlaján tlahuayá̱u tú lacasquiná̱u para a̱stá̱n quinca̱ma̱laktzanke̱yá̱n. 13 Huilapá tunu tachihuí ̱n ni ̱ma̱ huan xlacata “quintahuajcán  

364

1 CORINTIOS 6​, ​7 catamá̱hui ̱lh quimpa̱lu̱ huacán, y quimpa̱lu̱ huacán catali ̱pa̱xáhualh quintahuajcán.” Xli ̱ca̱na chuná qui ̱taxtú, pero quimpa̱lu̱ huacán y quintahuajcán Dios ama ca̱lactlahuá acxni nani ̱yá̱u y yaj amá̱n ca̱maclacasquiná̱u. Pero ni ̱ tipuhuaná̱tit Dios tláhualh quimacnicán xlacata huata nali ̱tlahuayá̱u tala̱kalhí ̱n. Tó. Quimacnicán Dios li ̱lhca̱ni ̱t namacuaní, y Dios latama̱putún nac quimacnicán. 14 Porque Dios kalhí li ̱tlihueke y li ̱lhca̱ni ̱t ama quinca̱ma̱lacastacuani ̱yá̱n na̱ chuná la̱ ma̱lacastacuáni ̱lh Quimpu̱chinacán Jesús. 15 Cha̱t unu aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Dios ta̱talakxtumi ̱ni ̱táu Cristo la̱ cha̱tum cristiano li ̱tanu̱yá̱u; huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ¿ticu kalhí li ̱camama taxtú ní tanu̱ ma y ta̱talakxtumí cha̱tum pusca̱t ni ̱ma̱ chu̱ta aclapu̱lá? 16 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata acxni cha̱tum chixcú ta̱talakxtumí cha̱tum pusca̱t, ixcha̱tuycán tali ̱tamakxtaka la̱ cha̱tum cristiano. Porque nac Escrituras huan Dios: “Ixcha̱tuycán cca̱li ̱ma̱nú la̱ cha̱tum cristiano.” 17 Na̱ chuná acxni cha̱t um cristiano li ̱pa̱huán Jesús namá cristiano y Jesús tamín tali ̱tamakxtaka la̱ cha̱tum. 18 Aquit cca̱huaniyá̱n, ni ̱ catakokétit tí ca̱ma̱tlahui ̱putuná̱n tala̱kalhí ̱n, ma̱squi ni ̱ lá tí taxtuní tlahuá tunu tala̱kalhí ̱n huá jaé ni ̱ma̱ li ̱tlahuayá̱u quimacnicán acxni li ̱makapa̱xahuayá̱u cha̱tum pusca̱t ni ̱ma̱ chu̱ta aclapu̱ lá ma̱s quinca̱ma̱laktzanke̱yá̱n. 19 Dios li ̱macá̱n quimacnicán  











ixpu̱ latama̱n Espíritu Santo ni ̱ma̱ quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán, y Espíritu Santo lama nac quinacujcán. Huixín ni ̱ ma̱paksi ̱yá̱tit milatama̱tcán 20 porque Dios tapala̱xlá ca̱xokoni ̱tán. Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, cali ̱lakachixcuhuí ̱tit Dios mimacnicán y mintalacapa̱stacnicán pues xlá ixpu̱chiná tú kalhiyá̱u.  

Tí tamakaxtokputún catamakáxtokli

7

Huixín quila̱kalasquiníu nac aktum carta para ma̱s tla̱n tamakaxtokcán o ni ̱ tamakaxtokcán. Chí cama ca̱kalhti ̱yá̱n tú clacpuhuán. Para cha̱tum chixcú tla̱n latamá ni ̱ kalhí pusca̱t, ni ̱ catamakáxtokli. 2 Pero como nac minca̱chiqui ̱ncán Corinto tahuila̱na lhu̱ hua lacchaján chu̱ta ta̱clapu̱ lá, ma̱s ca̱mini ̱niyá̱n xlacata cha̱tum chixcú cakálhi ̱lh ixpusca̱t y cha̱tum pusca̱t cakálhi ̱lh cha̱tum ixta̱ko̱lú.  

Cha̱tum pusca̱t y cha̱tum chixcú catara̱má̱xqui ̱lh tú maclacasquín ixmacnicán

3 Para

tamakaxtoká̱tit clacasquín xlacata cha̱tum chixcú camá̱xqui ̱lh ixpusca̱t tú maclacasquín ixmacni, y cha̱tum pusca̱t na̱ camá̱xqui ̱lh tú maksquín ixta̱ko̱lú. 4 Porque cha̱tum pusca̱t min li ̱tamakxtaka ixta̱ko̱lú la̱ ixpu̱chiná tí ma̱paksí, y cha̱tum chixcú min li ̱tamakxtaka ixta̱cha̱t la̱ ixpu̱chiná tí ma̱paksí. 5 Tí makaxtoká̱tit acxtum cala̱ma̱kantaxti ̱nítit tú maclacasquín mimacnicán. Solo para acxtum lacchihui ̱naná̱tit pa̱t kalhtahuakaniyá̱tit Dios, entonces ni ̱ lakxtum calhtatátit laktzú  



365

1 CORINTIOS 7

quilhtamacú; pero acxni yaj lá ta̱layá̱tit, catalakxtumi ̱parátit xlacata tlajaná ni ̱ naca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tala̱kalhí ̱n con tunu cristiano. 6 Aquit ni ̱ cca̱li ̱ma̱paksi ̱má̱n catamakaxtóktit, pero para lacasquiná̱tit, catamakaxtóktit. 7 Aquit xaclakáti ̱lh ni ̱ catamakaxtóktit la̱ aquit ni ̱ ctamakaxtokni ̱t, pero Dios quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán ti ̱pa̱katzi quintalacapa̱stacnicán. Makapitzi ca̱li ̱macamini ̱t catatamakáxtokli y makapitzi ca̱ma̱tunujni ̱t ni ̱ catatamákaxtokli. 8 Aquit clacpuhuán xlacata lakkahuasán tí ni ̱ tatamakaxtokni ̱t y viudas, ma̱s tla̱n ixca̱huaní ̱nilh ni ̱ ixtatamakáxtokli la̱ aquit. 9 Pero para ni ̱ lá tata̱yaní mejor catatamakáxtokli porque ma̱s tla̱n tamakaxtokcán que ma̱k xtakajni ̱cán quimacnicán acxni maclacasquín ixta̱cristiano.  







Tí tamakaxtoka, ni ̱ catara̱mákxtakli 10 Chí

tú cama ca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n tí tatamakaxtokni ̱t, ni ̱ aquit clacsacxtuni ̱t, sino que Quimpu̱chinacán chú lacasquín. Cha̱tum pusca̱t ni ̱ camákxtakli ixta̱ko̱lú; 11 y para makxtaka yaj cata̱tamakáxtokli tunu chixcú. Pero para ni ̱ lá ta̱lá, cata̱lacca̱xlapá ixta̱ko̱lú y cata̱talakxtumi ̱pá. Y na̱ chuná cha̱tum chixcú ni ̱ mini ̱ní namakxtaka ixta̱cha̱t. 12 Chí tú cama ca̱huaniyá̱n aquit clacsacxtuni ̱t, ni ̱ Dios quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t. Para cha̱tum chixcú tí li ̱pa̱huán Cristo kalhí ixta̱cha̱t tí ni ̱ li ̱pa̱huán Dios pero namá pusca̱t ma̱tla̱ní  



ta̱latamá ixta̱ko̱lú, namá chixcú ni ̱ camákxtakli ixta̱cha̱t. 13 Chuná li ̱tum para cha̱t um pusca̱t tí li ̱pa̱huán Cristo kalhí ixta̱ko̱lú ni ̱ li ̱pa̱huán Dios pero namá chixcú ma̱tla̱ní ta̱latamá ixpusca̱t, namá pusca̱t ni ̱ camákxtakli ixta̱ko̱lú. 14 Pues namá chixcú tí ni ̱ li ̱pa̱huán Dios min li ̱tamakxtaka la̱ cali ̱pá̱hualh Dios porque ta̱talakxtumi ̱ni ̱t ixpusca̱t tí li ̱pa̱huán Cristo; y namá pusca̱t tí ni ̱ li ̱pa̱huán Dios min li ̱tamakxtaka la̱ cali ̱pá̱hualh Dios porque ta̱talakxtumi ̱ni ̱t ixta̱ko̱lú tí li ̱pa̱huán Cristo. Para cha̱tum pusca̱t o cha̱tum chixcú tí li ̱pa̱huán Cristo ni ̱ tara̱makxtaka, ixcamancán tla̱n natali ̱pa̱huán Dios; y para tara̱makxtaka, ixcamancán tla̱n talaktzanká para ni ̱tí ca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Cristo. 15 Pero para namá chixcú o namá pusca̱t tí ni ̱ li ̱pa̱huán Dios amputún cali ̱mákxtakli ixta̱ko̱lú o ixta̱cha̱t caalh porque Dios lacasquín ca̱li ̱tlá̱n li ̱pa̱xáu nalatama̱yá̱u. 16 Juú ni ̱ lá cca̱huaniyá̱n tú ma̱s tla̱n natlahuayá̱tit porque cha̱tum pusca̱t, ¿nicu nali ̱catzí ama li ̱pa̱huán Dios ixta̱ko̱lú para tamakxtaka? Y cha̱tum chixcú, ¿nicu nali ̱catzí ama li ̱pa̱huán Dios ixta̱cha̱t para tamakxtaka?  







Tí tali ̱pa̱huán Jesús catalatáma̱lh la̱ ca̱li ̱macamini ̱t Dios

17 Aquit

cca̱huaniyá̱n cha̱tunu calatáma̱lh la̱ li ̱macamini ̱t y ma̱xqui ̱ni ̱t Dios ixtalacapa̱stacni. Aquit cca̱huaní hua̱k cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús, ni ̱ catatzáksalh talakxta̱palí tú ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh

366

1 CORINTIOS 7 Dios catalatáma̱lh. 18 Para cha̱tum cristiano circuncidarlani ̱t la̱ tali ̱smaní judíos, acxni li ̱pá̱hualh Jesús ni ̱ calakmákalh tú li ̱smani ̱ni ̱t; y para cha̱tum ni ̱ itcircuncidarlani ̱t acxni li ̱pá̱hualh Jesús porque ni ̱ chú li ̱smani ̱ni ̱t pues ni ̱ cacircuncidárlalh. 19 Porque Dios ni ̱ ca̱li ̱pa̱xahuá tí tacircuncidarlani ̱t o tí ni ̱ tacircuncidarlani ̱t; Dios ma̱s ca̱li ̱pa̱xahuá tí tama̱kantaxtí tú li ̱ma̱paksi ̱nán. 20 ¡Cha̱tunu cristiano tí tali ̱pa̱huán Jesús ca̱mini ̱ní catalatáma̱lh la̱ ca̱li ̱macamini ̱t Dios! 21 Para cha̱tum cristiano ixtama̱huacani ̱t y ma̱scujucán la̱ tachí ̱n acxni li ̱pá̱hualh Jesús, ni ̱ ca̱klhu̱ huá̱tnalh tú ni ̱ lá lakxta̱palí; pero para tla̱n libre latamá, ni ̱ cali ̱tamákxtakli. 22 Huata ca̱ksántit xlacata namá tí la̱ tachí ̱n ixlama acxni li ̱pá̱hualh Jesús chí libre tamakxtakni ̱t porque yaj kalhí ixtala̱kalhí ̱n y tla̱n li ̱lakachixcuhuí Dios ixtascújut; y namá chixcú tí libre ixlama acxni li ̱pá̱hualh Jesús chí li ̱tamakxtakni ̱t la̱ ixtachí ̱n Cristo. 23 Dios lhu̱ hua ixtapalh ma̱tají ̱nalh milacatacán, huá cca̱li ̱huaniyá̱n ni ̱ caca̱makslihuekétit ixkasatcán cristianos xlacata nali ̱tamakxtaká̱tit la̱ ixtachí ̱n tí talactlancán. 24 Li ̱ta̱camán, cha̱tunu huixín calatapá̱tit ixlacatí ̱n Dios la̱ li ̱smani ̱ni ̱tántit acxni ca̱tasanín nali ̱pa̱huaná̱tit Jesús pues catu̱ya̱huá tascújut tla̱n li ̱lakachixcuhui ̱yá̱tit Dios.  













Lakkahuasán y lactzumaján tí ni ̱ tatamakaxtoka ni ̱tú tali ̱puhuán

25 Huixín

quila̱kalasquiníu niculá ma̱s tla̱n ixtalatáma̱lh

lakkahuasán o lactzumaján. Tu cama ca̱huaniyá̱n ni ̱ Dios quili ̱ma̱páksi ̱lh pero cpuhuán tla̱n quila̱li ̱pa̱huaná̱u porque Dios quilacsacni ̱t nacli ̱chihui ̱nán. 26 Aquit cpuhuán cha̱tum kahuasa ma̱s tla̱n ixqui ̱taxtúnilh ni ̱ ixtamakáxtokli porque snu̱ n tuhua y li ̱cuánit quilhtamacú ni ̱ma̱ pu̱ lama̱náu. 27 Pero para cha̱t um kahuasa kalhi ̱yá ixpusca̱t ni ̱ camákxtakli, y para ni ̱ kalhí ni ̱ capútzalh. 28 Amá kahuasa tí tamakaxtoka tla̱n qui ̱taxtú ni ̱ tlahuá tala̱kalhí ̱n; na̱ chuná amá tzuma̱t tí tamakaxtoka na̱ tla̱n qui ̱taxtú ni ̱ tlahuá tala̱kalhí ̱n. Pero clacasquín cacatzí ̱tit xlacata tí tatamakaxtoka taliaklhu̱ hua̱tnán ixma̱hui ̱nacán, ixta̱ko̱lucán, ixcamancán, y aquit ni ̱ clacasquín ixacchichijuántit. 29 Li ̱ta̱camán, clacasquín cama̱kachakxí ̱tit xlacata ta̱ctzuhui ̱ma quilhtamacú nali ̱scujá̱u Quimpu̱chinacán, huá cca̱li ̱huaniyá̱n, namá lacchixcuhuí ̱n tí tatamakaxtokni ̱t, catalí ̱scujli Dios la̱ta ma̱s tamacxpa̱chá̱n la̱ ni ̱ catakálhi ̱lh ixta̱cha̱tcán. 30 Ni ̱tí cali ̱tamákxtakli ni ̱ li ̱scuja Dios, ni ̱ para tí talakaputzama̱na, ni ̱ para tí tapa̱xahuama̱na, ni ̱ para tí takalhí lhu̱ hua tumi ̱n. 31 Namá tí lactali ̱pa̱u hua̱k takalhí ca̱quilhtamacú ni ̱ catalakcátzalh tamakta̱yá y tama̱stá tú lacasquín Dios ixlacatacán porque ni ̱ para tacatzí acxni ama lakó jaé ca̱quilhtamacú ni ̱ma̱ pu̱ lama̱náu. 32 Aquit clacasquín ni ̱tú cataliakatúyulh lakkahuasán pues cha̱tum kahuasa tí ni ̱ makaxtoka li ̱puhuán la̱ nali ̱macuaní Dios  













367

1 CORINTIOS 7​, ​8

ixtascújut. 33 Pero namá tí makaxtoka huata li ̱puhuán ixta̱cha̱t y la̱ naca̱cuentaja ixcamán. 34 Lactzumaján tunu ixlatama̱tcán, namá tzuma̱t tí ni ̱ makaxtoka li ̱puhuán la̱ nali ̱macuaní Dios ixtascújut y na̱ chuná ixtalacapa̱stacni, pero namá tzuma̱t tí makaxtoka huata li ̱puhuán la̱ nacuentaja ixta̱ko̱lú, ixchic y ixcamán. 35 Ni ̱ tipuhuaná̱t it aquit cca̱li ̱ma̱paksi ̱má̱n ni ̱ catamakaxtóktit. Tó. Aquit cca̱huanimá̱n tú ma̱s ca̱mini ̱niyá̱n xlacata ma̱s tla̱n nali ̱scujá̱tit Quimpu̱chinacán ixli ̱hua̱k minacujcán. 36 Para cha̱t um xati ̱cú o xatzí puhuán mini ̱ní natamakaxtoka ixtzuma̱tcán porque chajamajá, catamakáxtokli porque namá tzuma̱t tí tamakaxtoka ni ̱ tlahuá tala̱kalhí ̱n. 37 Pero para tunu lakko̱lún la̱ta ni ̱tí ca̱kastacya̱huama tú natatlahuá ixacstucán ixli ̱hua̱k ixnacujcán talacchihui ̱nán xlacata istzuma̱tcán ni ̱ catamakáxtokli na̱ snu̱ n tla̱n. 38 Jaé qui ̱taxtú para cha̱tum xati ̱cú o xatzí ma̱makaxtoka istzuma̱t, tla̱n; y para cha̱tum ko̱lú o cha̱t ni ̱ ma̱makaxtoka istzuma̱tcán, li ̱huacá tla̱n. 39 Namá pusca̱t tí makaxtoka y li ̱pa̱huán Cristo, mientras lama ixta̱ko̱lú mini ̱ní lakxtum natalatamá porque Dios chú li ̱ma̱paksi ̱nán; pero para ní ixta̱ko̱lú, tla̱n tamakaxtokpará para lacasquín, huata cata̱tamakáxtokli tí li ̱pa̱huán Dios. 40 Ma̱squi aquit cpuhuán ma̱s li ̱pa̱xáu ixlatáma̱lh  















para yaj tamakaxtoka. Jaé takalhchihui ̱n tla̱n cca̱huaniyá̱n porque Dios quima̱xqui ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni. ¿Tla̱n huacán li ̱hua ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱ laktumi ̱n?

8

Huixín na̱ quila̱kalasquiníu para tla̱n o ni ̱ tla̱n huacán li ̱hua ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱ laktumi ̱n. Aquit cpuhuán hua̱k catzi ̱yá̱u tú quili ̱tlahuatcán; pero makapitzi huixín lactaxtuyá̱tit xlacata caca̱makslihuekén tí tatzucuni ̱tcú tali ̱pa̱huán Jesús y aquit cca̱huaniyá̱n tla̱n calacpuhuántit tú tlahuayá̱tit xlacata ni ̱tí na̱klhu̱ hua̱tnán. 2 Para cha̱t um cristiano li ̱tanú hua̱k catzí tú ixli ̱tláhuat, namá cristiano ma̱si ̱ma xlacata tzanka̱ní nama̱kachakxí la̱ lacasquín Dios nalatapa̱yá̱tit 3 porque tí xli ̱ca̱na latama̱putún la̱ lacasquín Dios li ̱makxtaka ca̱kskálhli ̱lh nac ixlatáma̱t. 4 Entonces, ¿tla̱n huacán li ̱hua ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱ laktumi ̱n? Aquín catzi ̱yá̱u xlacata namá pu̱ laktumi ̱n ni ̱ tastacnán, y huata huí cha̱tum xastacnán Dios ca̱quilhtamacú. 5 Ma̱squi lhu̱ hua cristianos tahuán tahuila̱na lhu̱ hua Dios nac akapú̱ n y nac ca̱quilhtamacú tí tali ̱pa̱huán xlacata naca̱maktakalha, 6 aquín catzi ̱yá̱u xlacata huata kalhi ̱yá̱u cha̱tum xastacnán Quinti ̱cucán Dios tí ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t ca̱quilhtamacú, y quinca̱tlahuani ̱tán xlacata nali ̱scujá̱u. Na̱ kalhi ̱yá̱u cha̱tum xastacnán Quimpu̱chinacán Jesucristo tí maktlahuani ̱t la̱ta  









368

1 CORINTIOS 8​, ​9 tú anán y quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n quili ̱stacnicán. 7 Ni ̱ hua̱k tama̱kachakxí tú cca̱huanimá̱n porque namá tí tali ̱smani ̱ni ̱t tali ̱pa̱huán pu̱ laktumi ̱n la̱tiyá tahuaputún namá li ̱hua pues tapuhuán ca̱li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t xastacnán ixdioscán. Pero como chí xli ̱ca̱na tali ̱pa̱huani ̱t xastacnán Dios ta̱klhu̱ hua̱tnán para tla̱n o ni ̱ tla̱n tahuá namá li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱laktumi ̱n. 8 Aquit cca̱huaniyá̱n xlacata Dios ni ̱ ma̱s quinca̱lakalhamaná̱n para lacsacá̱u quintahuajcán porque ni ̱ ama taxtuniyá̱u para ni ̱ huayá̱u namá li ̱hua, ni ̱ para ama laktzanka̱yá̱u para li ̱hua̱yaná̱u. 9 Clacasquín ni ̱ calactlancántit huixín tí puhuaná̱tit hua̱k tla̱n huayá̱tit, porque entonces namá tí tatzucuni ̱t tali ̱pa̱huán Jesús nata̱klhu̱ hua̱tnán ni ̱ tacatzí para tla̱n o ni ̱ lá tahuá namá li ̱hua. 10 Cali ̱lacahua̱nántit para cha̱tum tí catzí ni ̱ tlahuá tala̱kalhí ̱n li ̱hua̱yán xani ̱ma̱ta li ̱hua an li ̱hua̱yán li ̱hua ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱ laktumi ̱n y acxila cha̱tum tí ya̱ tancs li ̱pa̱huán Jesús, xlá napuhuán na̱ tla̱n li ̱hua̱yán namá li ̱hua ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱laktumi ̱n. 11 Pero xlá natlahuá tala̱kalhí ̱n porque ni ̱ ixli ̱hua̱k ixtapuhuá̱n huama namá li ̱hua, y chuná nalaktzanká cha̱tum cristiano tí na̱ lakmá̱xtulh Jesús acxni ni ̱lh nac culu̱s. 12 Huixín tí ca̱ma̱klhu̱ hua̱tni ̱yá̱tit tú ixli ̱tlahuatcán namá tí ya̱ tancs tali ̱pa̱huán Jesús tlahuayá̱tit tala̱kalhí ̱n ixlacatí ̱n Cristo. 13 Huá cca̱li ̱huaniyán, para cha̱tum huixín  













catzí ama ma̱laktzanké cha̱tum tí li ̱pa̱huán Jesús caj xlacata li ̱hua̱yán li ̱hua ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱ laktumi ̱n, mejor yaj cahualh xlacata ni ̱ natlahuá tala̱kalhí ̱n namá cristiano.

9

Pablo ma̱kantaxtí ixtascújut ni ̱ma̱ ma̱xqui ̱ni ̱t Jesús

Aquit cacxilhni ̱t Jesús y huá quili ̱ma̱páksi ̱lh nacli ̱tanú ixapóstol tí nacli ̱chihui ̱nán cani ̱huá y tla̱n cca̱huaní tú ixli ̱tlahuatán cristianos. Y huixín tla̱n ma̱luloká̱tit quintascújut ni ̱ma̱ ctlahuani ̱t pues huixín li ̱pa̱huani ̱tántit Jesús caj quilacata. 2 Makapitzi tahuán aquit ni ̱ apóstol tí ma̱lakacha̱ni ̱t Jesús nali ̱chihui ̱nán, pero huixín ni ̱ lá quila̱ma̱tze̱ká̱u ni ̱ apóstol aquit pues huixín li ̱pa̱huaná̱tit Jesús porque aquit cca̱li ̱ta̱chihui ̱nani ̱tán. 3 Namá tí ni ̱ quintali ̱macá̱n apóstol catali ̱lacahuá̱nalh quintascújut, y caquintahuánilh para ni ̱ cscujni ̱t la̱ xa̱makapitzi apóstoles tí ca̱lacsacni ̱t Jesús. 4 Chí calacpuhuántit, ¿ni ̱ ckalhí derecho nacua̱yán nac ixchiccán tí cca̱li ̱ta̱chihui ̱nani ̱t Cristo? 5 ¿Ni ̱ ckalhí derecho naclí ̱n cha̱tum quimpusca̱t la̱ takalhí Pedro, xa̱makapitzi apóstoles tí ca̱lacsacni ̱t Jesús y huá tí tali ̱chihui ̱nán? Jé, pero calacpuhuántit xlacata ni ̱ chú ctlahuá. 6 Ni ̱ tamaclacasquiní aquit y Bernabé nacli ̱scujá̱u quimacancán xlacata nacua̱yaná̱u pero chuná ctlahuayá̱u. 7 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata cha̱tum soldado tí an la̱nica hua̱k xokonicán ixtahuá y tú maclacasquín. Na̱ calacpuhuántit,  











369

1 CORINTIOS 9

¿ticu kalhí ixtacuxtu y ni ̱ huá tú makalá? Y ¿ticu yá chixcú ca̱kalhí ixhuá̱cax y ni ̱ huá xaleche ni ̱ma̱ tama̱stá? 8 Huixín ni ̱ tipuhuaná̱tit xlacata huata cristianos tahuán tla̱n li ̱hua̱yancán tú li ̱scujcán. Tó, Dios na̱ chuná li ̱ma̱paksí ̱nalh acxni má̱xqui ̱lh Moisés ixli ̱ma̱paksí ̱n, 9 y nac ixlibro tatzokni ̱t: “Ni ̱ cahuili ̱ni bozal minquitzistanca ni ̱ma̱ ta̱scujmá̱n, cali ̱mákxtakti cahuá̱yalh.” ¿Puhuaná̱tit huixín Dios ixca̱li ̱puhuama huata quitzistancaní ̱n? 10 Tó, Dios lacásquilh cali ̱lacahua̱náu aquín cristianos, y jaé qui ̱taxtú xlacata amá tí scuja mini ̱ní nama̱xqui ̱cán ixtaskáu na̱ chuná la̱ amá quitzistanca ni ̱ma̱ ma̱lakuaxacán tíyat y ni ̱ma̱ ma̱cuqui ̱cán lacpuhuama nama̱hui ̱cán ca̱na actzú cuxi acxni nalá. 11 Para aquín cchani ̱táu ixtachihuí ̱n Dios nac minacujcán xlacata naca̱najlayá̱tit, ¿ni ̱ puhuaná̱tit mini ̱ní naquila̱ma̱xqui ̱yá̱u ca̱na actzú tú nacli ̱hua̱yaná̱u? 12 Para huixín ca̱makta̱yayá̱t it xa̱makapitzi tí tali ̱chihui ̱nán Cristo aquín ma̱s ckalhi ̱yá̱u derecho naquila̱ta̱hua̱yaná̱u; pero aquín ni ̱cxni cca̱maksquini ̱tán naquila̱ma̱hui ̱yá̱u. Aquín quintahuajcán cli ̱scujni ̱táu quimacancán xlacata ni ̱tí natachokó nali ̱pa̱huán Jesús. 13 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata judíos tí tali ̱scuja talakachixcuhui ̱nán nac pu̱siculan, Dios ca̱li ̱makxtakni ̱t catali ̱latáma̱lh tú ma̱sta̱cán nac pu̱siculan, y namá quitzistancaní ̱n ni ̱ma̱ ca̱makni ̱cán xlacata nali ̱lakachixcuhui ̱cán Dios, xlacán ca̱mini ̱ní natali ̱hua̱yán namá  











li ̱hua. 14 Na̱ chuná Quimpu̱chinacán Jesús li ̱ma̱paksí ̱nalh xlacata amá tí tali ̱chihui ̱nán la̱ natataxtuní cristianos catali ̱huá̱yalh tú tama̱stá tí taca̱najlani ̱t. 15 Pero aquit ni ̱cxni cca̱maksquini ̱tán caquila̱ma̱huí ̱u, ni ̱ para cca̱ma̱lakacha̱nimá̱n jaé carta xlacata chí naquila̱ma̱xqui ̱yá̱u tú nacli ̱latamá. Tó, porque aquit pu̱ la xacma̱tlá̱ni ̱lh cactzíncsni ̱lh que naclakmakán jaé quintapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ cmaklhcatzí acxni cca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n ni ̱tú cca̱ma̱taji ̱yá̱n. 16 Aquit ni ̱ clactlancán xlacata cli ̱chihui ̱nán Cristo. Tó. Aquit cli ̱chihui ̱nán porque chú quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t. ¡Koxitá aquit para ni ̱ cma̱kantaxtí la̱ quili ̱ma̱páksi ̱lh nacli ̱chihui ̱nán Cristo! 17 Para qui ̱cstu quintapuhuá̱n mina̱chá cli ̱chihui ̱nán Cristo, xlá ama quima̱xquí quintaxokó̱n; pero como Dios quilácsacli nacli ̱chihui ̱nán, tamaclacasquiní nacma̱kantaxtí tú quili ̱ma̱páksi ̱lh. 18 Aquit ni ̱ ckalhí quintaxokó̱n pero snu̱ n cpa̱xahuá la̱ cli ̱chihui ̱nán Jesús ixli ̱hua̱k quintapuhuá̱n, y ni ̱tí cmaksquín caquimá̱xqui ̱lh tú nacli ̱latamá ma̱squi mini ̱ní nacmaklhti ̱nán porque cma̱kantaxti ̱ma ixtascújut Cristo.  









Pablo latamá la̱ xa̱makapitzi cristianos xlacata natali ̱pa̱huán Jesús

19 Aquit

ni ̱ ckalhí tí naquiaktlakahuacá nac quintascújut, pero ixli ̱hua̱k quinacú quilhpa̱xtum cca̱li ̱scuja hua̱k cristianos xlacata natali ̱pa̱huán Jesús. 20 Acxni cca̱ta̱lama judíos tí tali ̱smani ̱ni ̱t  

1 CORINTIOS 9​, ​10 tama̱kantaxtí lactzu lactzú tú li ̱ma̱paksi ̱nán ixley Moisés, aquit ctzaksá cma̱kantaxtí tú tali ̱smani ̱ni ̱t xlacata tla̱n nacca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Jesús; pero aquit tla̱n cli ̱makxtaka ni ̱ cma̱kantaxtí acxni clacasquín. 21 Y acxni cca̱ta̱latamá namá tí ni ̱ judíos tí ni ̱ tatlahuá ixley Moisés, ctzaksá clatamá la̱ tali ̱smani ̱ni ̱t xlacán xlacata tla̱n nacca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Cristo. Pero aquit siempre ni ̱ cakapu̱ lá tú lacasquín Dios cactláhualh porque Cristo quihuanini ̱t la̱ quili ̱latáma̱t. 22 Acxni cca̱ta̱chihui ̱nán tí ya̱ tancs tali ̱pa̱huán Jesús aquit clá la̱ ya̱ tancs cacli ̱pá̱hualh Jesús xlacata tla̱n nacca̱lacspi ̱tní la̱ lacasquín Jesús catalatáma̱lh. Aquit ctzaksá clatamá la̱ li ̱smani ̱ni ̱t cha̱tum cha̱túm xlacata tla̱n nacca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Cristo y natataxtuní. 23 Aquit chuná clá xlacata hua̱k natakaxmata la̱ tla̱n ca̱lakma̱xtú Cristo, y xlacata nacmaklhti ̱nán namá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ ca̱ma̱xquí Dios tí tali ̱pa̱huán. 24 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata acxni tara̱tlajá lakkahuasán tatza̱lanán lhu̱ hua tapaktanú tatza̱lanán, pero huata cha̱tum tlajá ixpremio. Huixín ni ̱ huata catza̱lanántit, calacputzátit tlajayá̱tit xlacata naca̱ma̱xqui ̱caná̱tit mimpremiojcán. 25 Amá tí tapaktanú tatza̱lanán talakmakán hua̱k tú ca̱la̱kalhí porque tatlajaputún nac pu̱tza̱lanán ma̱squi tacatzí huata ama ca̱ma̱xqui ̱cán aktum muñeco xla li ̱cá̱n o pa̱tzú xánat ni ̱ma̱ xneka para tatlaja. Pero aquín amá̱n maklhti ̱naná̱u aktum taxokó̱n ni ̱ma̱ ni ̱cxni catilako̱lh para tlajayá̱u  









370 li ̱scujá̱u Cristo. 26 Aquit ctza̱lanama y ccatzí ní cama cha̱n ni ̱ la̱ tí lo̱coj tza̱lanán o la̱ tí lo̱coj makxtaka macán acxni la̱nica. 27 Aquit huata ctlahuá tú quimacuaní nac quilatáma̱t la̱ cha̱tum tza̱laná nac pu̱ kamá̱n xlacata ni ̱ ixpakstá̱n nactamakxtaka aquit tí cca̱ma̱sí ̱ni ̱lh xa̱makapitzi la̱ natalatamá.  



10

Dios ni ̱ lacasquín catalakachixcúhui ̱lh pu̱ laktumi ̱n cristianos

Li ̱ta̱camán, ca̱ksántit la̱ xalakmaká̱n quili ̱talakapasnicán judíos, Dios ca̱ma̱lakachá̱nilh aktum la̱ puclhni xlacata hua̱k natacatzí la̱ ixca̱maktakalha ni ̱tú nata̱kspulá, y chuná tla̱n hua̱k tapasá̱rlalh Mar Rojo. 2 Moisés ixca̱cpuxcún namá quili ̱talakapasnicán y hua̱k tí tatakókelh namá puclhni y tí ni ̱ tamú̱ xtulh nac pupunú tla̱n ca̱li ̱lakapascán xlacata Dios ixca̱lacsacni ̱t. 3 Na̱ chuná hua̱k ca̱má̱xqui ̱lh ixtahuajcán tú natali ̱latamá nac desierto acxni ixtatzincsa. 4 Y acxni ixtakalhtí Dios ixca̱ma̱xquí chúchut porque pi ̱huá Cristo tí ixca̱maktakalha cani ̱huá ní ixtaán, y xlá ixli ̱tanú la̱ namá lanca chíhuix ní ixtaxtú chúchut tú natali ̱kotnán xlacata natali ̱ta̱yaní ixli ̱stacnicán. 5 Pero ma̱squi hua̱k ca̱lakalhámalh Dios, lhu̱hua judíos ni ̱ tama̱tlá̱ni ̱lh tú ixca̱ma̱xquí y huá ca̱li ̱mákxtakli catáni ̱lh nac desierto. 6 Tú tapá̱xtokli tla̱n li ̱lacahua̱naná̱u xlacata ni ̱ mini ̱ní kaxmatmakancán Dios la̱ tálalh xlacán. 7 Huixín ni ̱ calakachixcuhuí ̱tit pu̱laktumi ̱n la̱ tali ̱pá̱hualh xlacán pues nac Escrituras  











371

1 CORINTIOS 10

huan: “Lhu̱hua judíos tatlahuánilh fiesta cha̱tum pu̱laktumi ̱n xlacata natalakachixcuhuí.” Huixín ni ̱ caca̱makslihuekétit li ̱pa̱huaná̱tit pu̱laktumi ̱n, 8 ni ̱ para cali ̱ma̱huacátit kalhi ̱yá̱tit lhu̱hua lacchaján nata̱pa̱xahuayá̱tit la̱ tálalh xlacán. Pues Dios ca̱castigartláhualh y caj maktum chichiní táni ̱lh puxumatutu mi ̱lh cristianos. 9 Huixín camaklhti ̱nántit tú ca̱ma̱xqui ̱yá̱n Dios y ni ̱ catatlanca̱ní ̱tit la̱ xlacán ixtaxcalá pues Dios ca̱li ̱mákxtakli cacá̱xcalh lu̱hua y táni ̱lh. 10 Ni ̱ para cali ̱huanítit Dios ni ̱ ca̱ma̱xqui ̱yá̱n tú lacasquiná̱tit la̱ xlacán ixtatatlanca̱ní y Dios ma̱lakácha̱lh cha̱tum ángel tí ca̱lactlahuako̱lh. 11 La̱ta jaé tú tapá̱xtokli xalakmaká̱n judíos tatzokni ̱t nac Escrituras xlacata nali ̱lacahua̱naná̱u tú quili ̱tlahuatcán aquín tí a̱huata lama̱náu jaé quilhtamacú. 12 Namá tí lactlancán puhuán tancs lama ni ̱ lá tú li ̱makatzanká, skálalh calatáma̱lh ni ̱ tilhtuja la̱ namá xalakmaká̱n judíos. 13 Namá ni ̱ lactlá̱n quintalacapa̱stacnicán ni ̱ma̱ quinca̱ma̱tlahui ̱putuná̱n tú ni ̱ tla̱n na̱ takalhi ̱ni ̱t hua̱k cristianos cani ̱cxnihuá quilhtamacú. Pero huixín aktum cahuilí ̱tit mintapuhua̱ncán ixlacatí ̱n Dios pues xlá ma̱lacnu̱ni ̱t ni ̱ ama li ̱makxtaka tlajaná naca̱li ̱cxila ixcamán tú catzí ni ̱ lá catitata̱yánilh, y acxni naca̱li ̱cxilá̱n tlajaná Dios ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱tlihueke xlacata nata̱yaniyá̱tit.  











Dios ca̱li ̱cxila cristianos para talipa̱huán ixli ̱hua̱k ixnacujcán

14 Li ̱ta̱camán,

aquit cca̱lakalhamaná̱n

huá cca̱li ̱huaniyá̱n ni ̱ caca̱ta̱talakxtumí ̱tit namá tí talakachixcuhuí pu̱ laktumi ̱n. 15 Aquit ccatzí xlacata huixín hua̱k ma̱kachakxi ̱yá̱tit y calacpuhuántit para ni ̱ xli ̱ca̱na tú cama ca̱huaniyá̱n. 16 Acxni kotá̱u amá ixchúchut uva ni ̱ma̱ quinca̱li ̱sicuna̱tlahuayá̱n Dios li ̱tamakxtaká̱u la̱ cakotui ixkalhni ni ̱ma̱ li ̱ta̱talakxtumi ̱yá̱u Cristo; y acxni lakcheke̱cán y huayá̱u namá simi ̱ta ni ̱ma li ̱lakachixcuhui ̱cán Dios huayá̱u ixmacni Cristo. 17 Hua̱k aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús, ma̱squi quincha̱lhu̱ huacán huayá̱u catzuntín namá simi ̱ta, li ̱tanu̱yá̱u la̱ cha̱tum chixcú lakachixcuhui ̱yá̱u Dios. 18 Na̱ clacasquín cali ̱lacahua̱nántit judíos tí tamakní tantum quitzistanca xlacata natali ̱lakachixcuhuí Dios, hua̱k judíos tí tali ̱hua̱yán namá xali ̱hua quitzistanca tali ̱tanú la̱ cha̱tum calakachixcúhui ̱lh Dios. 19 Pero ni ̱ tipuhuaná̱tit aquit cca̱huanimá̱n xlacata namá pu̱ laktumi ̱n tastacnán y tla̱n ca̱li ̱pa̱huancán o tla̱n tamakta̱yanán. Tó, ni ̱ chuná qui ̱taxtú. 20 Porque aquit y huixín catzi ̱yá̱tit xlacata namá pu̱ laktumi ̱n ni ̱ tastacnán. Pero tí talakachixcuhuí tlajaná ca̱ma̱lacpuhua̱ní catali ̱pá̱hualh, y aquit ni ̱ clacasquín capaktanú̱tit acxni ca̱lakachixcuhui ̱cán tlajaná. 21 ¡Huixín ni ̱ tili ̱chiyayá̱tit Dios para kotá̱tit ixchúchut uva ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cán Quimpu̱chinacán Jesús y na̱ kotá̱tit chúchut ni ̱ma̱ ca̱li ̱lakachixcuhui ̱cán tlajananí ̱n! Na̱ tla̱n li ̱chiyayá̱tit para huayá̱tit simi ̱ta ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cán  













372

1 CORINTIOS 10​, ​11 Quimpu̱chinacán Jesús y na̱ huayá̱tit tahuá ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱laktumi ̱n. 22 Li ̱ta̱camán, para caj li ̱chiyayá̱tit huayá̱tit li ̱hua ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱laktumi ̱n y huayá̱tit simi ̱ta ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cán Dios, ¡skálalh porque Dios ni ̱ li ̱kama̱n!  

Pablo tzaksá tancs latamá ixlacati ̱ncán hua̱k cristianos

23 Ca̱ksántit

tú cca̱huanini ̱tán, cha̱tum cristiano hua̱k tla̱n tlahuá, pero ni ̱ hua̱k macuaní tú tlahuá. Na̱ chuná huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús, tla̱n tlahuayá̱tit y huayá̱tit tú lacasquiná̱tit, pero ni ̱ hua̱k tú tlahuayá̱tit ca̱makta̱yá xa̱makapitzi tí ca̱cxilá̱n. 24 Tamaclacasquiní aquín catlahuáu tú ca̱makta̱yá xa̱makapitzi, ni ̱ huata catlahuáu tú lakati ̱yá̱u aquín. 25 Huixín cahuátit xani ̱ma̱ta li ̱hua ni ̱ma̱ sta̱cán nac li ̱tamá̱u, ni ̱ cakalasquini ̱nántit para li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱ laktumi ̱n o ni ̱ li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t. 26 Porque la̱ta tú anán nac ca̱quilhtamacú Dios ca̱tlahuani ̱t xlacata naca̱macuaní y natali ̱latamá ixcamán. 27 Para cha̱t um tí ni ̱ li ̱pa̱huán Dios ca̱ta̱hua̱yamputuná̱n nac ixchic y huixín ma̱tla̱ni ̱ya̱tit, cahuátit la̱ta tú ca̱huili ̱nicaná̱tit, ni ̱ caliakatuyúntit para li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t o ni ̱ li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱laktumi ̱n. 28 Pero para cha̱tum tí ca̱ta̱hua̱yamá̱n ca̱huaniyá̱n xlacata namá li ̱hua li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱laktumi ̱n porque puhuán ama ca̱la̱kalhi ̱yá̱n, entonces ni ̱ cahuátit xlacata ni ̱ napuhuán huixín ni ̱  









ma̱kantaxti ̱yá̱tit tú ma̱si ̱yá̱tit o lacsacá̱tit tú huayá̱tit. 29 Huixín tla̱n tlahuayá̱tit tú lacasquiná̱tit pero ni ̱ caca̱ma̱katuyí ̱tit xa̱makapitzi. Pero ma̱x huí tí lacpuhuama: “¿Hua̱nchi quili ̱huanicán tú ctlahuama caj xlacata huí tí naliaklhu̱ hua̱tnán? 30 Para aquit cpuhuán cli ̱lakachixcuhuí Dios quintahuá, ¿hua̱nchi quintali ̱chihui ̱nán xa̱makapitzi para tú cuá?” 31 Pero calacpuhuántit xlacata la̱ta tú huayá̱tit, tú kotá̱tit y la̱ta tú lactzu lactzú tlahuayá̱tit, cristianos ta̱cxilhma̱na para xli ̱ca̱na tlahuayá̱tit la̱ lacasquín Dios nalatapa̱yátit. 32 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ni ̱ cali ̱makxtáktit caj milacatacán tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús natalaktzanká xa̱makapitzi cristianos, la̱ judíos, la̱ tí ni ̱ judíos, y la̱ tí tali ̱pa̱huani ̱t Jesús. 33 Aquit ctzaksá clatamá la̱ tla̱n nacca̱makta̱yá hua̱k cristianos, ni ̱ huata ctlahuá tú clakatí, porque clacasquín hua̱k catataxtúnilh.  









Pablo lacasquín catatá̱kchi ̱lh lacchaján acxni talakachixcuhui ̱nán

11

Huixín caquila̱makslihuekéu la̱ clama na̱ chuná la̱ aquit cmakslihueké ixlatáma̱t Cristo. 2 Li ̱ta̱camán, aquit snu̱ n cpa̱xahuá porque huixín quila̱lacapa̱stacá̱u y tlahuayá̱tit tú cca̱ma̱si ̱nini ̱tán. 3 Pero clacasquín cama̱kachakxí ̱tit cha̱tum pusca̱t mini ̱ní nakaxmata tú li ̱ma̱paksí ixta̱ko̱lú, y cha̱tum chixcú mini ̱ní natlahuá tú li ̱ma̱paksí Cristo na̱ chuná la̱ Cristo ma̱kantaxtí tú li ̱ma̱paksí Dios. 4 Cha̱t um chixcú mini ̱ní nata̱k xtú itsombrero acxni kalhtahuaká o  





373

1 CORINTIOS 11

li ̱chihui ̱nán Dios nac pu̱siculan xlacata natasí ni ̱ akapu̱ lá Cristo ixpu̱chiná. 5 Y cha̱tum pusca̱t mini ̱ní nata̱ktlapá acxni kalhtahuaká o li ̱chihui ̱nán Dios xlacata natasí ni ̱ akapu̱ lá ixta̱ko̱lú porque huá ma̱paksí. 6 Pero para cha̱tum pusca̱t ni ̱ ta̱ktlapaputún mejor catá̱ksitli cachúculh hua̱k ixchíxit; y para ma̱xanán na̱ksitcán o nachucú ixchíxit mejor cata̱ktlápalh ixakxa̱ka. 7 Cha̱t um chixcú ni ̱ mini ̱ní nata̱ktlapá acxni lakachixcuhui ̱nán porque tláhualh ixla̱huán chixcú xlacata nali ̱tanú ixma̱su̱y Dios; pero tláhualh ixla̱huán pusca̱t xlacata nali ̱tanú ixma̱su̱y ixla̱huán chixcú. 8 Porque xla̱huán chixcú tí latáma̱lh ca̱quilhtamacú huá Dios tláhualh; pero xla̱huán pusca̱t tí latáma̱lh ca̱quilhtamacú Dios li ̱tláhualh ixta̱pá̱n cha̱tum chixcú. 9 Dios tláhualh chixcú xlacata namacuaní, pero como istzanka̱ní tí nata̱latamá tláhualh pusca̱t xlacata namacuaní. 10 Huá xlacata li ̱mini ̱ní nata̱ktlapá cha̱tum pusca̱t pues chuná ma̱sí ni ̱ akapu̱ lá ixta̱ko̱lú y ángeles natapa̱xahuá nac akapú̱ n. 11 Pero huixín ni ̱ ca̱ktzonksuátit xlacata la̱ chixcú y la̱ pusca̱t acxtum tara̱maclacasquín. 12 Porque ma̱squi xla̱huán pusca̱t táxtulh nac ixmacni cha̱tum chixcú la̱ta amá quilhtamacú hua̱k cristianos talakahuani ̱t caj ixlacatacán lacchaján, y la̱ chixcú y la̱ pusca̱t, Dios ca̱tlahuani ̱t. 13 Quila̱huaníu, ¿puhuaná̱t it tla̱n qui ̱taxtú kalhtahuakaní Dios cha̱tum pusca̱t la̱ta ni ̱ ta̱ktlapán? 14 Aquín cristianos acxcatzi ̱yá̱u  



xlacata cha̱tum chixcú ni ̱ tla̱n tatasí laclhmá̱n ixchíxit, 15 pero cha̱tum pusca̱t tla̱n ta̱huán porque Dios má̱xqui ̱lh laclhmá̱n ixchíxit xlacata naliaktlapá ixakxa̱ka. 16 Para huí tí ni ̱ ma̱tla̱ní tú cca̱huanimá̱n huixín xalac Corinto, ni ̱ lá clacca̱xtlahuá; pero hua̱k aquín tí cli ̱pa̱huaná̱u Jesús cani ̱huá pu̱ latama̱n cli ̱smani ̱ni ̱táu natata̱ktlapá lacchaján acxni takalhtahuakaní Dios.  



















Makapitzi takachí acxni talakachixcuhuí Cristo

17 Chí

na̱ camá̱n ca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n tú ni ̱ cma̱tla̱ní, quihuanicán xlacata acxni tamakstoká̱tit acxtum nahualhtatayá̱tit ni ̱tú ca̱li ̱macuaniyá̱n chá ma̱s ca̱ma̱laktzanke̱yá̱n. 18 Porque lhu̱ hua tzucú talactaxtú y tatapitzí cristianos. Aquit cca̱najlá tziná tú huancán, 19 porque ccatzí xlacata lhu̱ hua huixín talakatí talactaxtú y tatapitzí xlacata naca̱li ̱pa̱huancán y ca̱li ̱maca̱ncán lactlá̱n cristianos. 20 Huixín aktzanka̱pa̱nántit porque ma̱squi tamakstoká̱tit yaj hua̱yaná̱tit la̱ li ̱ta̱camán tí tali ̱pa̱huán Jesús. 21 Pues huancán xlacata acxni pa̱t hua̱yaná̱tit cha̱tunu tzucú li ̱hua̱yán tú li ̱mín y chuná jaé makapitzi tatamakxtaka tatzincsma̱na y makapitzi hasta takachí. 22 Namá tí chuná talá, ¿que ni ̱ takalhí ixchiccán ní ixtahuá̱yalh ixtákotli la̱ta lacasquín, y chuná ni ̱ ixtama̱ma̱xáni ̱lh tí tali ̱pa̱huán Dios y ni ̱tú takalhí? ¿Puhuaná̱tit cli ̱pa̱xahuá tú tlahuayá̱tit? ¡Tó, ni ̱ para tziná clakatí!  









374

1 CORINTIOS 11​, ​12 Pablo lacapa̱staca la̱ má̱si ̱lh Cristo nalakachixcuhui ̱cán

(Mt. 26.26‑29; Mr. 14.22‑25; Lc. 22.14‑20) 23 Aquit

camá̱n ca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n la̱ ma̱si ̱ni ̱t Quimpu̱chinacán Jesús nahualhtatayá̱tit y cca̱huanini ̱tán xlacata amá ca̱tzisní acxni liakskahuínalh Judas y a̱huata ca̱ta̱hualhtátalh cha̱cu̱tuy ixdiscípulos, tíyalh mactum simi ̱ta, 24 pa̱xcatcatzí ̱nilh Dios, lakchékelh y ca̱huánilh: “Cahuátit jaé simi ̱ta huá namá quimacni ni ̱ma̱ cama macama̱stá xlacata nacca̱lakma̱xtuyá̱n. Huixín catlahuátit xni ̱ta lacasquiná̱tit xlacata naquila̱li ̱lacapa̱stacá̱u.” 25 Chuná li ̱tum la̱ tahualhtatako̱lh, tíyalh vaso ni ̱ma̱ ixtapu̱ kotnama̱na y ca̱huánilh: “Jaé ixchúchut uva Dios li ̱ma̱lacnú sa̱sti talacca̱xlán la̱ naca̱lakma̱xtuyá̱n. Huá quinkalhni ni ̱ma̱ cama ma̱stajá xlacata nacxoko̱nán milacatacán. Huixín cakótit xni ̱ta lacasquiná̱tit xlacata naquila̱li ̱lacapa̱stacá̱u.” 26 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, makatunu huayá̱tit namá simi ̱ta y kotá̱tit ixchúchut uva, huixín li ̱lacapa̱stacá̱tit Jesús ni ̱lh milacatacán; catlahuátit hasta acxni namín Quimpu̱chinacán ixli ̱maktuy. 27 Calacpuhuántit, amá tí ca̱takalhkamá̱n huá namá simi ̱ta o namá ixchúchut uva ni ̱ma̱ li ̱tanú Cristo, li ̱chiyá ixmacni y ixkalhni Quimpu̱chinacán Jesús y tlahuá tala̱kalhí ̱n. 28 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, cha̱tunu calacpúhualh para ni ̱ caj li ̱chiyama acxni huá namá simi ̱ta o nakota ixchúchut uva. 29 Porque amá tí caj ca̱takalhkamá̱n huá  











namá simi ̱ta o kota namá ixchúchut uva ni ̱ma̱ li ̱tanú Cristo, ixacstu ma̱kstoka ixcastigo ixlacatí ̱n Dios. 30 Huá jaé xlacata lhu̱ hua huixín ca̱li ̱chipayá̱n tá̱tat, y hasta makapitzi tani ̱ni ̱t. 31 Dios ni ̱tú ixquinca̱ma̱xoko̱ní ̱n para aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Cristo pu̱ la tla̱n ixlacpuhuáu para ni ̱ li ̱chiyama̱náu acxni huayá̱u ixmacni o kotá̱u ixkalhni Quimpu̱chinacán. 32 Pero para quinca̱ma̱xoko̱ni ̱yá̱n acxni aktzanka̱yá̱u es que quinca̱lakalhamaná̱n pues ni ̱ lacasquín acxtum naca̱ta̱xoko̱naná̱u cristianos xala ca̱quilhtamacú tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Jesús. 33 Li ̱ta̱camán, aquit cca̱huaniyá̱n acxni pa̱t tamakstoká̱tit lakxtum nahualhtatayá̱tit la̱ má̱si ̱lh Quimpu̱chinacán, cala̱kalhí ̱tit xlacata acxtum nahua̱yaná̱tit. 34 Y para cha̱tum catzí ama tzincsa, cahuá̱yalh nac ixchic xlacata Dios ni ̱ naca̱ma̱xoko̱ni ̱yá̱n tú ni ̱ tla̱n tlahuayá̱tit acxni tamakstoká̱tit. Huí tú ma̱s cca̱huaniputuná̱n, pero nalacchihui ̱naná̱u acxni nacca̱lakana̱chá̱n nac Corinto.  









Espíritu Santo ca̱ma̱xquí cha̱tunu cristianos ixtascujutcán

12

Li ̱ta̱camán, chí clacasquín cama̱kachakxí ̱tit la̱ ca̱ma̱xquí Espíritu Santo ixtascujutcán cha̱tunu cristianos xlacata natamakta̱yá tí tali ̱pa̱huán Jesús. 2 Huixín catzi ̱yá̱tit antes nali ̱pa̱huaná̱tit Jesús ixputzayá̱tit naca̱ma̱xqui ̱yá̱n namá pu̱ laktumi ̱n tú nali ̱catzi ̱yá̱tit ca̱kaxmatni ̱tán, pero como ni ̱ tastacnán ni ̱cxni ca̱ta̱chihui ̱nán. 3 Chí tzucuni ̱t  



375

1 CORINTIOS 12

talactaxtú makapitzi cristianos tí tahuán Dios ca̱ma̱lakacha̱ni ̱t xlacata naca̱huaniyá̱n ixtalacapa̱stacni. Aquit camá̱n ca̱huaniyá̱n la̱ tla̱n ca̱lakapasá̱tit para ni ̱ ta̱kskahuinán: amá tí li ̱chiyá y li ̱kalhkama̱nán Jesús namá ni ̱ makta̱yama Ixespíritu Dios; ni ̱ para amá tí ni ̱ makta̱yá Espíritu Santo tla̱n ama ma̱luloka Jesucristo Quimpu̱chinacán xastacnán. 4 Huixín na̱ catzi ̱yá̱t it xlacata cha̱tunu cristianos takalhí ti ̱pa̱lhu̱ hua ixli ̱skalalacán, pero hua̱k Espíritu Santo ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t. 5 Y ma̱squi cha̱t unu aquín kalhi ̱yá̱u ti ̱pa̱lhu̱ hua quintascujutcán siempre li ̱scujá̱u huatiyá cha̱tum Quimpu̱chinacán. 6 Huí lhu̱ hua tú tla̱n tlahuayá̱u aquín cristianos pero siempre Dios ma̱lacatzuquí nac ixnacujcán cristianos tú lacasquín catatláhualh. 7 Dios ma̱xquí cha̱t unu cristianos catzuntín ixli ̱skalala Ixespíritu xlacata natara̱li ̱makta̱yá hua̱k tí tali ̱pa̱huán. 8 Espíritu Santo ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t makapitzi li ̱skalala natama̱stá consejos, y makapitzi ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t li ̱skalala natama̱sí tancs talacapa̱stacni, pero hua̱k Dios ma̱lakachá jaé li ̱skalala. 9 Makapitzi ca̱ma̱xquí tapuhuá̱n tancs natali ̱pa̱huán Dios xlacata natama̱lacahua̱ni ̱nán, makapitzi ca̱ma̱xquí li ̱tlihueke natama̱ksa̱ní ta̱tatlaní ̱n, 10 y tunu ca̱ma̱xquí li ̱tlihueke natatlahuá laclanca ixtascújut Dios, y makapitzi tamaklhti ̱nán li ̱skalala natali ̱chihui ̱nán ixtalacapa̱stacni Dios, y tunu tamaklhti ̱nán  













li ̱tlihueke natama̱laksí cristianos tí ta̱kskahuinán tahuán tali ̱chihui ̱nán Dios y na̱ tama̱sí tí xli ̱ca̱na li ̱chihui ̱nán Dios, y makapitzi tamaklhti ̱nán li ̱skalala natachihui ̱nán aktum tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱cxni ixtakaxmatni ̱t, y tunu tamaklhti ̱nán li ̱skalala natalacspi ̱ta tú huamputún namá tunu tachihuí ̱n. 11 Pero Dios ma̱stá hua̱k jaé li ̱skalala o li ̱tlihueke, y Espíritu Santo ca̱ma̱xquí cha̱tunu cristiano tí lacasquín.  

Tí tali ̱pa̱huán Jesús tali ̱tanú cha̱tum cristiano

12 Huixín

catzi ̱yá̱tit xlacata ixmacni cha̱tum cristiano lhu̱ hua tú lactzu lactzú li ̱laknú, pero hua̱k tamacuaní xlacata nalatamá namá cristiano; y aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús na̱ chuná quinca̱qui ̱taxtuniyá̱n. 13 Hua̱k aquín acxni tzucúu li ̱pa̱huaná̱u Jesús, Espíritu Santo ca̱ma̱lakxtúmi ̱lh quintalacapa̱stacnicán con Cristo y miu li ̱tamakxtaká̱u la̱ cha̱tum cristiano. Makapitzi aquín judíos y lhu̱ hua ni ̱ judíos, tunu ca̱sta̱cani ̱t y chu̱ta ca̱ma̱scujucán, y tunu libres talama̱na; pero hua̱k maklhti ̱nani ̱táu huata ixtalacapa̱stacni Espíritu Santo ni ̱ma̱ ma̱stá Dios. 14 Ixmacni cha̱t um cristiano ni ̱ ti ̱pa̱tum tú kalhí, sino que lhu̱ hua tú maclacasquín xlacata nalatamá. 15 Para ixtujún ixuá: “Aquit ni ̱ cli ̱tapaksí ixmacni jaé cristiano porque aquit ni ̱ macán”, ni ̱ para chú ixtatúnujli ixmacni namá cristiano. 16 Para ixtaké̱n ixuá: “Aquit ni ̱ cli ̱tapaksí ixmacni jaé  







376

1 CORINTIOS 12 chixcú porque aquit ni ̱ lakastapu”, ni ̱ para chú ixli ̱tamákxtakli a̱lacatunu ixmacni namá chixcú. 17 Chí calacpuhuántit, para ixli ̱tantum cha̱tum cristiano ixli ̱tánu̱lh aktum lanca lakastapu, ¿niculá ixakahuá̱nalh? Y para ixli ̱tánu̱lh aktum lanca také̱n, ¿niculá ixquincalánalh? 18 Pero chí tla̱n pa̱xahuayá̱u porque Dios huíli ̱lh katunu tú maclacasquín quimacnicán ana ní xlá lacásquilh. 19 Para quimacnicán huá ixlí ḻ alh tantú̱ n o macán, ¿niculá ixlatamá̱u? 20 Pero chí ni ̱tú li ̱puhuaná̱u porque ma̱squi lhu̱ hua tú li ̱laknu̱yá̱u aktum lani ̱t quimacnicán. 21 Calacpuhuántit, aktum lakastapu ni ̱ lá huaní kantum macán: “Ni ̱ cmaclacasquiná̱n”, ni ̱ para akxa̱ka lá huaní tujún: “Ni ̱tú cli ̱tlahuayá̱n.” 22 Ma̱squi kalhi ̱yá̱u lactzu lactzú tú puhuaná̱u ni ̱ maclacasquiná̱u catunu ma̱s quinca̱macuaniyá̱n. 23 Namá lactzú tú kalhí quimacnicán y ni ̱ lakati ̱yá̱u na̱cxilhcán, ma̱tze̱ká̱u con quilhaka̱tcán; siempre ma̱s ca̱cuentajá̱u namá lactzu lactzú tú kalhí quimacnicán y puhuaná̱u ni ̱ mini ̱ní ma̱si ̱cán. 24 Pero ni ̱ ma̱tze̱ká̱u amá quimacnicán ni ̱ma̱ ma̱s laclá̱n tatasí. Dios lihua chú quinca̱tlahuán xlacata amá lactzú quimacnicán ni ̱ma̱ ni ̱ ma̱si ̱yá̱u na̱ tla̱n nacuentajá̱u; 25 y chuná ni ̱ natamakxtaka actzú tú nalakmakaná̱u sino que acxtum naca̱li ̱puhuaná̱u lactzu lactzú tú kalhí quimacnicán. 26 Para lacatum quimacnicán sipán hua̱k quili ̱tantumcán maklhcatzi ̱yá̱u, y para lacatum quimacnicán

cuentajá̱u hua̱k quili ̱tantumcán pa̱xahuá. Hua̱k cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús tali ̱scuja Dios





















27 Aquit

cli ̱chihui ̱nani ̱t ixmacni cha̱tum cristiano xlacata nama̱kachakxi ̱yá̱tit Cristo li ̱tanú ixakxa̱ka y cha̱tunu huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit ixmacni tí ca̱maclacasquín. 28 Dios ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t cha̱t unu tí ca̱lacsacni ̱t natali ̱pa̱huán Jesús tunu túnu ixtascujutcán la̱ lacasquín natamacuaní, y chuné tla̱n ca̱ma̱makstokcán jaé cha̱lhca̱tnaní ̱n: apóstoles tí Jesús ca̱ma̱lakácha̱lh natali ̱chihui ̱nán, profetas tí tali ̱chihui ̱nán ixtalacapa̱stacni Dios, ma̱kalhtahuake̱naní ̱n tí tama̱sí ixtachihuí ̱n Dios, tí tatlahuá laclanca ixtascújut Dios, tí tama̱ksa̱ní ta̱tatlaní ̱n, tí tamakta̱yá xa̱makapitzi cristianos, tí ta̱cpuxcún cristianos, tí tachihui ̱nán tunu tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱ takaxmatni ̱t. 29 Hua̱k cristianos takalhí ti ̱pa̱katzi ixtascujutcán: ni ̱ hua̱k apóstoles, ni ̱ hua̱k ta̱cxcatzí ixtalacapa̱stacni Dios, ni ̱ hua̱k tama̱sí ixtachihuí ̱n Dios, ni ̱ hua̱k tla̱n tatlahuá laclanca ixtascújut Dios, 30 ni ̱ hua̱k takalhí li ̱tlihueke tama̱ksa̱ní ta̱tatlaní ̱n, ni ̱ hua̱k tla̱n tachihui ̱nán ti ̱pa̱katzi tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱ takaxmatni ̱t, y ni ̱ hua̱k tla̱n talacspi ̱ta tú tahuán namá tí tachihui ̱nán ti ̱pa̱katzi tachihuí ̱n.  





377

1 CORINTIOS 12​, ​13

31 Pero

huixín caca̱cxilhlacachipítit namá tí ca̱ma̱xquí Espíritu Santo ma̱s ixli ̱skalala o ixli ̱tlihueke Dios xlacata naca̱makta̱yayá̱n. Pero chí aquit camá̱n ca̱huaniyá̱n tú ma̱s quinca̱macuaniyá̱n nac quilatama̱tcán aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús.

13

Tí ni ̱ pa̱xqui ̱nán ni ̱tú li ̱macuaní latamá

Para aquit tla̱n xacchihuí ̱nalh ti ̱pa̱katzi tachihuí ̱n y hasta tla̱n xacma̱kachákxi ̱lh ixtachihui ̱ncán ángeles, ni ̱tú quili ̱macuaní para na̱ ni ̱ xacca̱lakalhámalh quinta̱cristianos la̱ quimpa̱xquí Dios, huata cmin li ̱tamakxtaka la aktum tambor ni ̱ma̱ macahuán huatiyá o la̱ aktum li ̱cá̱n ni ̱ma̱ caj maca̱csa̱nán. 2 Para tla̱n xacca̱huánilh cristianos ixtalacapa̱stacni Dios, xaccátzi ̱lh tú ama lá a̱stá̱n, snu̱ n skalala xacuá y xackálhi ̱lh li ̱tlihueke caj aktum tachihuí ̱n cli ̱ma̱ke̱nú aktum sipi, pero ni ̱ cca̱lakalhamán quinta̱cristianos la̱ quimpa̱xqui ̱ni ̱t Dios ni ̱tú quili ̱macuaní tú ckalhí. 3 Chuná li ̱tum para xacma̱kpítzilh la̱ta tú ckalhí y hasta xacli ̱mákxtakli caquilhcuyuca, pero ni ̱ huá cli ̱tlahuá porque cca̱lakalhamán quinta̱cristianos la̱ quimpa̱xqui ̱ni ̱t Dios, ni ̱tú li ̱macuán tú ctlahuá. 4 Porque amá tí ca̱lakalhamán ixta̱cristiano la̱ pa̱xqui ̱ni ̱t Dios ni ̱ tatlanca̱ní acxni tú ni ̱ tla̱n tlahuaní tunu cristiano, tzaksá ca̱makta̱yá xa̱makapitzi, ni ̱ lakcatzán tú takalhí xa̱makapitzi, ni ̱ lactlancán, ni ̱ lactaxtú tali ̱pa̱u, 5 ni ̱ ca̱ta̱ra̱slaka  







ixta̱cristianos, ni ̱ para huata li ̱puhuán xla ni ̱tú catzanká̱nilh, ni ̱ lacapala si ̱tzí y aktzonksuá tú ni ̱ tla̱n tlahuánilh ixenemigo, 6 ni ̱ li ̱pa̱xahuá acxni tú ni ̱ tla̱n tlahuanicán cha̱tum cristiano sino que li ̱pa̱xahuá acxni cristianos tatzaksá tancs talatamá la̱ lacasquín Dios. 7 Ni ̱ ca̱ktzonksuátit xlacata amá tí ca̱lakalhamán ixta̱cristiano la̱ pa̱xqui ̱ni ̱t Dios ni ̱ li ̱makxtaka lakalhamán cha̱tum cristiano ma̱squi ni ̱ pa̱xcatcatzi ̱ní, lacputzá la̱ nata̱ra̱lí ̱n namá cristianos y ni ̱ puhuán huata ama̱ca akskahuicán, y hua̱k ta̱lá ixta̱k xtakajni acxni ta̱ktzanká xa̱makapitzi. 8 Nachá̱n quilhtamacú acxni yaj catitamaclacasquínilh namá cristianos tí quinca̱ma̱si ̱niyá̱n ixtalacapa̱stacni Dios, yaj catitamaclacasquínilh namá cristianos tí tali ̱chihui ̱nán Dios nac tunu tachihuí ̱n, yaj catitamaclacasquínilh cristianos tí natalacspi ̱ta tú lacasquín Dios nama̱kachakxi ̱yá̱u aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús; pero ixtapa̱xquí ̱n Dios ni ̱ma̱ quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán naca̱li ̱lakalhamaná̱u quinta̱cristianoscán siempre amá̱n maclacasquiná̱u. 9 Namá tí talacspi ̱ta ixtachihuí ̱n Dios quinca̱ma̱si ̱niyá̱n tú lacasquín Dios nama̱kachakxi ̱yá̱u, pero quinca̱tzanka̱niyá̱n nama̱kachakxi ̱yá̱u hua̱k ixtalacapa̱stacni Dios. 10 Chí acxilhlacacha̱ná̱u caj la̱ xatama̱nixni, pero acxni nacha̱ná̱u nac akapú̱ n nacatzi ̱yá̱u hua̱k tú Dios laclhca̱ni ̱t nama̱kachakxi ̱yá̱u. 11 Acxni actzú kahuasa xacuani ̱t xacchihui ̱nán la̱ actzú kahuasa,  











378

1 CORINTIOS 13​, ​14 xaclacpuhuán la̱ actzú kahuasa, xaclatamá la̱ actzú kahuasa; pero acxni ctakahuási ̱lh cmákxtakli la̱ta tú xackalhí quili ̱ctzú. 12 Na̱ chuná chí, ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱u ticu Dios, acxilá̱u caj la̱ nac aktum aklhchú espejo; pero nachá̱n quilhtamacú tla̱n nata̱ra̱laca̱cxilá̱u. Chí apenas tziná catzi ̱yá̱u ticu Dios, pero nachá̱n quilhtamacú nalakapasá̱u y nacatzi ̱yá̱u hua̱nchi quinca̱macamini ̱tán na̱ chuná la̱ xlá chí quinca̱lakapasá̱n. 13 Nac ca̱quilhtamacú ni ̱cxni catilako̱lh ixtapuhua̱ncán cristianos tali ̱pa̱huán Dios, ni ̱cxni catilako̱lh cristianos tí takalhi ̱ma̱na nahuán tú ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios, ni ̱cxni catitalako̱lh cristianos tí tara̱lakalhamán la̱ ca̱pa̱xqui ̱ni ̱t Dios; pero tí ama tata̱yaní huá namá cristianos tí takalhí tapa̱xquí ̱n ni ̱ma̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t Dios.  



Tí talacspi ̱ta ixtalacapa̱stacni Dios ma̱s ca̱makta̱yá cristianos

14

Aquit cca̱huaniyá̱n calacputzátit ma̱stacayá̱tit namá tapa̱xquí ̱n ni ̱ma̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán Dios xlacata naca̱lakalhamaná̱tit minta̱cristianoscán pues ma̱s quinca̱macuaniyá̱n; pero na̱ tla̱n camaksquíntit Espíritu Santo caca̱má̱xqui ̱lh cristianos li ̱skalala la̱ tla̱n natalacspi ̱ta ixtalacapa̱stacni Dios. 2 Porque amá tí ca̱ma̱xquí Espíritu Santo ixli ̱tlihueke huata tla̱n natachihui ̱nán tunuj tachihuí ̱n ni ̱ ca̱makta̱yá cristianos para ni ̱ tama̱kachakxí. Namá cristianos tata̱chihui ̱nán Dios ma̱squi xa̱makapitzi ni ̱ tacatzí  

tú taquilhuama̱na, y tú tahuán ni ̱tí ma̱kachakxí. 3 Pero ma̱s ca̱makta̱yá cristianos namá tí talacspi ̱ta ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma̱ ca̱ma̱cxcatzi ̱ní xlacata ni ̱ natalakaputzá tí tali ̱pa̱huán Jesús acxni ta̱ktzanka̱putún, siempre natapa̱xahuá ma̱squi ta̱k xtakajnán. 4 Amá tí chihui ̱nán tunu tachihuí ̱n huata huá macuaní para ma̱kachakxí tú ca̱huán; pero amá tí lacspi ̱ta ixtalacapa̱stacni Dios ca̱makta̱yá hua̱k cristianos ana ní tatamakstoka tí tali ̱pa̱huán Jesús. 5 Aquit clacasquín hua̱k ixchihui ̱nántit tunu tachihuí ̱n, pero ma̱s xaclakáti ̱lh tla̱n ixlacspí ̱ttit ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma̱ ca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n porque tí lacspi ̱ta ixtalacapa̱stacni Dios ma̱s ca̱makta̱yá cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús que tí chihui ̱nán tunu tachihuí ̱n. Namá tí taquilhtaxtú tunu tachihuí ̱n na̱ tla̱n ca̱makta̱yá cristianos para tunu lacspi ̱ta tú quilhuama. 6 Li ̱ta̱camán, para aquit cca̱lakana̱chá̱n acxni tamakstoká̱tit y cca̱ta̱chihui ̱naná̱n aktum tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱ ma̱kachakxi ̱yá̱tit ni ̱tú ca̱li ̱macuaniyá̱n; pero tla̱n cca̱makta̱yayá̱n para cca̱lacspi ̱tniyá̱n tú quima̱cxcatzí ̱ni ̱lh Dios, para cca̱ma̱si ̱niyá̱n laclanca ixtalacapa̱stacni Dios, para cca̱huaniyá̱n tú lacasquín Dios natlahuayá̱tit o para cca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n la̱ lacasquín Dios nalatapa̱yá̱tit.  







Tí talacspi ̱ta ixtalacapa̱stacni Dios tali ̱tanú la̱ tí tla̱n tatlaknán 7 Aquit

clacasquín cali ̱lacahua̱nántit ixli ̱tlaknicán

379

1 CORINTIOS 14

músicos, y cakaxpáttit aktum pú̱skolh o aktum violín; para ni ̱ tancs tlakcán violín o ni ̱ staranca skolicán pú̱skolh ni ̱ catzi ̱yá̱u tucu yá son tlakma̱ca. 8 Chuná li ̱tum nac querra, para ni ̱ tancs tlakcán trompeta ni ̱ma̱ ca̱li ̱ma̱tasi ̱cán soldados catatáca̱xli, ¿niculá natacatzí xlacata ama tatanu̱ ní tara̱nica? 9 Na̱ chuná huixín, para cha̱tum ca̱ta̱chihui ̱naná̱n nac aktum tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱ catzi ̱yá̱tit, ¿niculá nama̱kachakxi ̱yá̱tit tú ca̱huanimá̱n? Min li ̱tamakxtaka la̱ cata̱chihuí ̱nalh u̱ n. 10 Nac ca̱quilhtamacú tahuila̱na lhu̱ hua ti ̱pa̱katzi tachihuí ̱n y cha̱tunu cristianos ca̱macuaní ixtachihui ̱ncán. 11 Pero para cha̱tum cristiano quinta̱chihui ̱nán nac ixtachihuí ̱n y ni ̱ cma̱kachakxí tú quihuaní, ni ̱ lá quinta̱ra̱lí ̱n y quili ̱ma̱nú xala mákat cristiano; y para aquit cta̱chihui ̱nán y ni ̱ quima̱kachakxi ̱ní, na̱ ni ̱ lá cta̱ra̱lí ̱n y cli ̱ma̱nú xala mákat cristiano. 12 Para huixín lacasquiná̱t it li ̱tlihueke o li ̱skalala ni ̱ma̱ ma̱stá Espíritu Santo camaksquíntit caca̱má̱xqui ̱lh cristianos ni ̱ma̱ ma̱s tla̱n natali ̱tiyá li ̱camama namá cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús. 13 Para cha̱t um cristiano maklhti ̱nán li ̱skalala chihui ̱nán nac aktum tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱tí ma̱kachakxí, cakalhtahuakánilh Dios na̱ camá̱xqui ̱lh Espíritu Santo li ̱skalala nalacspi ̱ta tú li ̱chihui ̱nán xlacata hua̱k natama̱kachakxí. 14 Porque amá tí li ̱kalhtahuaká ixquilhni tunu tachihuí ̱n la̱mpara ixli ̱stacni xli ̱ca̱na kalhtahuakaní Dios ma̱squi ixtalacapa̱stacni  













ni ̱ ma̱kachakxí tú li ̱chihui ̱nán ixquilhni, porque xlá ta̱chihuí ̱nalh Dios ma̱squi ni ̱ para huá catzí tú huá. 15 Aquit camá̱n ca̱huaniyá̱n amá tí li ̱kalhtahuakaní Dios ixli ̱stacni nac tunu tachihuí ̱n snu̱ n tla̱n, pero na̱ tamaclacasquiní nama̱kachakxí tú li ̱kalhtahuakánilh Dios. Y tí li ̱tli ̱ní Dios ixli ̱stacni nac tunu tachihuí ̱n xlacata natalakachixcuhuí snu̱ n tla̱n, pero na̱ tamaclacasquiní cama̱kachákxi ̱lh tú tli ̱ma. 16 Porque amá tí li ̱lakachixcuhui ̱ma Dios ixli ̱stacni nac tunu tachihuí ̱n para aná yá lacatzú cha̱tum ixta̱cristiano ni ̱ lá tama̱lakxtumí ixtalacapa̱stacni nakalhtahuakaní Dios porque ni ̱ ma̱kachakxí tú huan. 17 Y ma̱squi xlá lakachixcuhuí ̱nalh ixli ̱hua̱k ixnacú, amá tí ni ̱ ma̱kachakxí ni ̱ cha̱lh ixtapuhuá̱n nac ixlacatí ̱n Dios. 18 Aquit cpa̱xcatcatzi ̱ní Dios la̱ tla̱n cchihui ̱nán ma̱s tunuj túnu tachihuí ̱n que hua̱k huixín. 19 Pero acxni cca̱lakán ní tatamakstokni ̱t tí tali ̱pa̱huán Jesús cma̱tla̱ní cchihui ̱nán ca̱na akquitzis tachihuí ̱n ni ̱ma̱ hua̱k tama̱kachakxí xlacata natacatzí tú cca̱ma̱sí ̱nilh. Porque ¿tucu li ̱macuán xacuá akcá̱u mi ̱lh tachihuí ̱n nac tunu tachihuí ̱n para ni ̱ tama̱kachakxí?  









Dios ca̱ma̱lakacha̱ní judíos tú natali ̱lakapasa

20 Li ̱ta̱camán,

huixín caca̱makslihuekétit lactzú camán tí ni ̱ lihua tatzaca̱tnán, pero ni ̱ calacpuhuántit la̱ lactzú camán acxni tú cca̱huaniyá̱n; huixín catzaksátit ma̱kachakxi ̱yá̱tit

380

1 CORINTIOS 14 quintapuhuá̱n la̱ lakko̱lún. 21 Chí camá̱n ca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n la̱ huan Dios nac Escrituras: “Namá judíos tí cca̱lacsacni ̱t y ni ̱ quintali ̱pa̱huán ta̱cxilhputún para clama xastacnán, pues cama ca̱ma̱lakacha̱ní xala mákat cristianos tí naquintali ̱chihui ̱nán nac aktum tunu tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱ tama̱kachakxí, y ni ̱ para chú ama ta̱kahua̱nán.” 22 Dios li ̱makxtaka makapitzi catachihuí ̱nalh ti ̱pa̱katzi tachihuí ̱n xlacata natali ̱lacahua̱nán tí ni ̱ ta̱kahua̱nán, pero ni ̱ ca̱macuaní tí tali ̱pa̱huani ̱t Dios. Tú ca̱makta̱yá tí tali ̱pa̱huán Jesús huá namá tí talacspi ̱ta ixtalacapa̱stacni Dios; entonces tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Jesús ni ̱tú ca̱macuaní porque ni ̱ tama̱kachakxí. 23 Porque calacpuhuántit, para lacatum ní tatamakstokni ̱t hua̱k tí tali ̱pa̱huán Dios tatanú makapitzi cristianos tí ni ̱cxni tamín o tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios y takaxmata lhu̱hua tachihui ̱nama̱na tunuj túnu tachihuí ̱n, natapuhuán xlacata hua̱k tachiyani ̱t. 24 Pero para namá tí xla̱huán min o tí ni ̱ li ̱pa̱huán Dios tanú y kaxmata lhu̱hua talacspi ̱tma̱na tancs ixtalacapa̱stacni Dios nac aktum tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ma̱kachakxí, ixacstu natzucú li ̱puhuán ixtala̱kalhí ̱n ni ̱ma̱ tlahuani ̱t. Ixacstu nalacsacxtú para xli ̱ca̱na tú li ̱chihui ̱nama̱ca. 25 Namá cristiano nakalhapalá la̱ta tú ni ̱ tla̱n tlahuani ̱t, ni ̱ para catzí natatzokostá nalakachixcuhuí Dios y nacatzí xli ̱ca̱na Dios ca̱kskalhli ̱má̱n huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús.  









Pablo huan la̱ lakachixcuhui ̱cán Dios 26 Li ̱ta̱camán,

aquit clacasquín cama̱kachakxí ̱tit xlacata acxni

tamakstoká̱tit, cha̱tum catli ̱lh, tunu calácspi ̱tli la̱ lacasquín Dios nalatapa̱yá̱tit, cha̱tum camá̱si ̱lh tú ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh Dios, cha̱tum cali ̱chihuí ̱nalh ixtakalhchihuí ̱n nac tunu tachihuí ̱n, y huí tí calácspi ̱tli tú huancán namá nac tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱ hua̱k tama̱kachakxí. Pero siempre cha̱tunu calacpútzalh la̱ ma̱s tla̱n ca̱makta̱yá xa̱makapitzi tí tali ̱pa̱huán Dios. 27 Acxni tahuila̱na makapitzi tí tachihui ̱namputún nac tunu tachihuí ̱n, pu̱ la cachihuí ̱nalh cha̱tum y huata cha̱tunu cataqui ̱tá̱yalh; y siempre skálalh catá̱yalh cha̱tum tí tla̱n talacspi ̱ta tú tali ̱chihuí ̱nalh. 28 Para ni ̱ huí tí tla̱n lacspi ̱ta namá tachihuí ̱n mejor ni ̱ catachihuí ̱nalh la̱ta tzamacán, catachihuí ̱nalh ixacstucán y con Dios. 29 Chuná li ̱tum, acxni tachihui ̱nán tí talacspi ̱ta ixtalacapa̱stacni Dios catachihuí ̱nalh cha̱tuy o cha̱tutu y xa̱makapitzi catakáxmatli para tancs tali ̱chihui ̱nama̱na Dios. 30 Pero para Dios ma̱cxcatzi ̱ní ixtalacapa̱stacni cha̱tum tí takaxmatma̱na ixtachihui ̱ncán tí talacspi ̱tma̱na talacapa̱stacni, entonces tí chihui ̱nama acs catá̱yalh xlacata nachihui ̱nán xa̱cha̱tum. 31 Chuná jaé cha̱tunu hua̱k tla̱n lacspi ̱tá̱tit tú ca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n Dios xlacata xa̱makapitzi natama̱kachakxí y natakalhí ma̱s li ̱camama nac ixnacujcán. 32 Ca̱ksántit xlacata namá tí talacspi ̱ta ixtalacapa̱stacni Dios tamaclacasquiní ni ̱ tlakaj natalá y natakalhí ixturno hasta naca̱lakchá̱n natachihui ̱nán. 33 Porque Dios ni ̱ lakatí  













381

1 CORINTIOS 14​, ​15

cata̱klhu̱ huá̱tnalh cristianos, Dios lakatí tú ca̱li ̱tlá̱n tlahuacán. Lacchaján ni ̱ catapaktánu̱ lh acxni talakachixcuhui ̱nán lacchixcuhuí ̱n

Huixín na̱ tamaclacasquiní natakokeyá̱tit la̱ tali ̱smani ̱ni ̱t talakachixcuhui ̱nán xa̱makapitzi cristianos tí tali ̱pa̱huán Dios, 34 xlacata lacchaján ni ̱ catapaktánu̱lh acxni talakachixcuhui ̱nán lacchixcuhuí ̱n; porque Dios ni ̱ lacasquín catalactáxtulh pues lacchaján ca̱ma̱paksí ixta̱ko̱lucán la̱ huan nac Escrituras. 35 Para cha̱tum pusca̱t ni ̱ hua̱k ma̱kachakxí tú li ̱chihui ̱nanca, cakalasquínilh ixta̱ko̱lú nac ixchic porque ni ̱ tla̱n tasí cha̱tum pusca̱t capaktánu̱ lh acxni talakachixcuhui ̱nán lacchixcuhuí ̱n. 36 Calacapa̱stáctit xlacata Dios ni ̱ ma̱lacatzúqui ̱lh ixli ̱ma̱paksí ̱n nac milatama̱tcán huixín xalac Corinto, y ni ̱ capuhuántit huata huixín catzi ̱yá̱tit la̱ lacasquín Dios catalakachixcúhui ̱lh cristianos. 37 Para cha̱tum tla̱n acxcatzí ixtalacapa̱stacni Dios o kalhí ixli ̱skalala Espíritu Santo tla̱n ma̱kachakxí xlacata tú cca̱huanimá̱n Dios li ̱ma̱paksí ̱nalh. 38 Pero para cha̱t um ni ̱ ca̱najlá Dios li ̱ma̱paksí ̱nalh tú cca̱huanimá̱n, ¡ni ̱ caso catlahuátit! Huixín cakaxpáttit quintachihuí ̱n. 39 Li ̱ta̱camán, aquit cca̱huaniyá̱n, calacputzátit lacspi ̱tá̱tit ixtalacapa̱stacni Dios pero ni ̱ cali ̱huanítit amá tí chihui ̱nán nac tunu tachihuí ̱n. 40 Huata clacasquín ca̱li ̱tlá̱n y li ̱pa̱xáu calakachixcuhuí ̱tit Dios.  













Pablo li ̱tanú apóstol tí lacsacni ̱t Dios

15

Li ̱ta̱camán, aquit chí clacasquín ni ̱ ca̱ktzonksuátit ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ma̱ cca̱ma̱si ̱nín. Huixín ca̱najlani ̱tantit Cristo ca̱lakma̱xtuni ̱tán y ni ̱ cpuhuán pa̱t tachokoyá̱tit, 2 porque ni ̱ huí tunu tí tla̱n ca̱lakma̱xtuyá̱n. Para ixli ̱hua̱k minacujcán ca̱najlátit tú cca̱huanín ni ̱tú cali ̱puhuántit huixín pa̱t taxtuniyá̱tit, pero ni ̱cxni cali ̱makxtáktit li ̱pa̱huaná̱tit Jesús. 3 Aquit ni ̱ clakxta̱pali ̱ni ̱t tú quili ̱ma̱páksi ̱lh Dios: la̱ Cristo ni ̱lh xlacata naxoko̱nán quintala̱kalhi ̱ncán la̱ huan nac Escrituras, 4 y na̱ aná huan muju̱ca la̱ cati ̱huá chixcú; pero lacastacuánalh ixliaktutu chichiní la̱ ixtali ̱chihui ̱nancani ̱ttá nac Escrituras. 5 Acxni táxtulh ní ixmuju̱cani ̱t tasí ̱nilh Pedro y a̱stá̱n ca̱tasí ̱nilh xa̱makapitzi apóstoles, 6 y ni ̱ ixli ̱maka̱s quilhtamacú ca̱tasí ̱nilh li ̱huacá íta̱t mi ̱lh cristianos. Lhu̱ hua jaé cristianos talama̱najcú pero makapitzi tani ̱lhá. 7 Quimpu̱chinacán Jesús xastacnán na̱ tasi ̱nipá Jacobo y xa̱makapitzi apóstoles. 8 Astá̱n acxni ixpuhuancán Jesús ixca̱ma̱katzi ̱ni ̱t ixcha̱lhca̱tnaní ̱n quintasí ̱nilh aquit y ctáxtulh ca̱ta la̱ xa̱ktzu̱tzu skata ni ̱ma̱ takalán lakahuán. 9 Pues ma̱squi na̱ Jesús quilácsacli nacli ̱tanú ixapóstol snu̱ n cma̱xanán acxni quili ̱ma̱nu̱cán ixapóstol porque aquit cca̱ma̱k xtakájni ̱lh tí ixtali ̱pa̱huán xapu̱ lh. 10 Pero chí cli ̱pa̱xahuá quintascújut porque  

















382

1 CORINTIOS 15 Dios quilakalhamani ̱t y aquit ni ̱ ckaxmatmakani ̱t tú quili ̱ma̱páksi ̱lh pues aquit cscujni ̱t ma̱s que xa̱makapitzi apóstoles; ma̱squi ni ̱ lá cuan qui ̱cstu cscujni ̱t porque Dios quimpu̱lanini ̱t la̱ta tú ctlahuani ̱t. 11 Aquit ni ̱ cca̱ma̱lacastucma tí ma̱s lhu̱ hua o actzú scujni ̱t. Tó. Aquín ma̱s cli ̱pa̱xahuayá̱u la̱ cca̱li ̱ta̱chihui ̱nani ̱tán Jesús y huixín li ̱pa̱huani ̱tántit.  

Para Cristo ni ̱ lama xastacnán ni ̱tú li ̱macuán li ̱pa̱huancán

12 Aquín

siempre cma̱si ̱ni ̱táu xlacata Jesús lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n y lama xastacnán. Huá ni ̱ cli ̱ma̱kachakxí hua̱nchi makapitzi huixín huaná̱tit xlacata ni ̱n ni ̱ talacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n. 13 Para ni ̱n ni ̱ talacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n qui ̱taxtú xlacata Cristo ni ̱ lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n; 14 y para Cristo ni ̱ lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n, entonces ni ̱tú li ̱macuán la̱ cli ̱chihui ̱naná̱u lama xastacnán, y huixín, ¿tucu ca̱li ̱macuaniyá̱n li ̱pa̱huaná̱tit cha̱tum ni ̱n? 15 Y aquín cminá̱u li ̱tamakxtaká̱u akskahuinaní ̱n tí ca̱ma̱lakachá Dios porque aquín cuani ̱táu xlacata Dios ma̱lacastacuáni ̱lh Cristo nac ca̱li ̱ní ̱n y lama xastacnán. Pero para ni ̱n ni ̱ talacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n la̱ tahuán makapitzi cristianos, entonces na̱ puro ta̱kskahuí ̱n xlacata Dios ma̱lacastacuáni ̱lh Cristo. 16 Para ni ̱n ni ̱ talacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n qui ̱taxtú xlacata Jesús taju̱ majcú ana ní muju̱ca acxni ni ̱lh. 17 Y para Cristo xaní ̱n taju̱ ma, ni ̱tú li ̱macuán li ̱pa̱huaná̱u, porque ¿niculá naquinca̱xapaniyá̱n  









quintala̱kalhi ̱ncán cha̱tum ni ̱n? Cristo ni ̱ lama xastacnán namá tí tali ̱pá̱hualh y tani ̱ni ̱ttá na̱ talaktzanka̱ni ̱t ca̱li ̱ní ̱n. 19 Chuná li ̱tum, para Jesús li ̱pa̱huaná̱u xlacata naquinca̱cuentajá̱n nac quilatama̱tcán acxni stacnaná̱u, y acxni ni ̱yá̱u yaj lá quinca̱maktakalhá̱n, ¡koxitaní ̱n aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Cristo laktzanka̱ni ̱táu! 20 Pero aquín tla̱n pa̱xahuayá̱u porque Cristo lama nahuán xastacnán cani ̱cxnihuá pues Cristo xla̱huán lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n xlacata nali ̱lacahua̱naná̱u, pero nachá̱n quilhtamacú chuná ama ca̱ma̱lacastacuaní Dios hua̱k cristianos tí tali ̱pa̱huán.

18 Para





Adán ma̱lacatzúqui ̱lh nataní cristianos y Cristo ma̱lacatzúqui ̱lh natalacastacuanán 21 Huixín

catzi ̱yá̱tit xlacata cha̱tum chixcú ma̱lacatzúqui ̱lh nataní cristianos ca̱quilhtamacú, y chí na̱ chuná cha̱tum chixcú ma̱lacatzúqui ̱lh natalacastacuanán cristianos ca̱li ̱ní ̱n. 22 Para caj ixlacata ixtatzaca̱tni Adán hua̱k cristianos táni ̱lh, chí na̱ caj xlacata ma̱lacatzúqui ̱lh sa̱sti latáma̱t Cristo hua̱k cristianos ama talacastacuanán. 23 Hua̱k ama qui ̱taxtú la̱ laclhca̱ni ̱t Dios natalacastacuanán cristianos: pu̱ la lacastacuánalh Cristo ca̱li ̱ní ̱n xlacata nali ̱lacahua̱naná̱u, y acxni namín ixli ̱maktuy ama talacastacuanán hua̱k cristianos tí tali ̱pa̱huani ̱t. 24 Acxni namín Cristo ama lá spútut ama ca̱maklhtí ixli ̱ma̱paksi ̱ncán tí tama̱paksi ̱nán ixli ̱ti ̱lanca akapú̱ n, tí tama̱kantaxtí  





383

1 CORINTIOS 15

tú ca̱li ̱lhca̱ni ̱t Dios, tí takalhí li ̱tlihueke ca̱quilhtamacú, y ama macama̱xquí Dios Ixti ̱cú tú maklhti ̱nani ̱t nama̱paksí. 25 Porque Cristo ma̱paksi ̱nama nahuán hasta acxni Dios naca̱makatlajá hua̱k tí ni ̱ ta̱cxilhputún xlacata natalakachixcuhuí. 26 Y tí a̱huata ama lactlahuá huá ixpu̱chiná ca̱li ̱ní ̱n tí li ̱makxtaka caní ̱u; pero amá quilhtamacú yaj tí ama ní. 27 Nac Escrituras huan la̱ Dios li ̱makxtakni ̱t Cristo nama̱paksi ̱nán ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú, pero jaé ni ̱ huamputún xlacata Cristo nama̱paksí Ixti ̱cú Dios pues huá Quinti ̱cucán Dios ma̱xqui ̱ni ̱t li ̱tlihueke nama̱paksi ̱nán ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú. 28 Acxni Dios naca̱makatlajá hua̱k ixenemigos Cristo, xlacata natalakachixcuhuí, pi ̱huá Cristo Ixkahuasa Dios ama li ̱tamakxtaka nama̱paksí Ixti ̱cu porque Dios li ̱mákxtakli nama̱paksi ̱nán ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú. ¡Chuná jaé Dios ta̱yanima nahuán tla̱n nama̱sí ixli ̱lanca cani ̱cxnihuá quilhtamacú! 29 Makapitzi huixín xalac Corinto li ̱smani ̱yá̱tit tamunuyá̱tit ixli ̱maktuy ixlakapu̱ xokocán tí táni ̱lh; pero calacpuhuántit, para ni ̱n ni ̱ ama talacastacuanán, ¿hua̱nchi chú tatlahuá? ¿Tucu ca̱li ̱macuaní tata̱kmunú para ni ̱ taca̱najlá ama talacastacuanán ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n? 30 Para ni ̱n ni ̱ talacastacuanán, ¿tucu quinca̱li ̱macuaniyá̱n cliakxtakajnaná̱u cha̱tum xaní ̱n Jesús? 31 Porque aquit xli ̱ca̱na cha̱li cha̱lí actzú ni ̱ cmakatzanká quili ̱stacni y aquit ni ̱ cakskahuinama na̱ chuná  













la̱ ni ̱ cakskahuinán acxni cuan cca̱li ̱pa̱xahuayá̱n la̱ li ̱pa̱huaná̱tit Jesus. 32 Para Jesús xaní ̱n taju̱ ma ní muju̱ca, ¿tucu quili ̱macuanini ̱t la̱ cmacpá̱ti ̱lh tú quintatlahuánilh amá cristianos la̱ quitzistancaní ̱n xalac Efeso? Entonces ma̱s tla̱n xaclatáma̱lh la̱ tahuán makapitzi cristianos: “Cahua̱yáu y cakachí ̱u porque ni ̱ catzi ̱yá̱u para cha̱lí amá̱n ni ̱yá̱u.” 33 Li ̱ta̱camán, ni ̱ ca̱k lhu̱ hua̱t nántit porque huan tachihuí ̱n xlacata cha̱tum o cha̱tuy lacli ̱xcájnit cristianos tla̱n tama̱laktzanké tú tla̱n tama̱lacatzuqui ̱ni ̱t lhu̱ hua cristianos. 34 ¡Ni ̱ calhtatatapu̱ lí ̱tit! Catzaksátit ca̱li ̱tlá̱n latapa̱yá̱tit, yaj ca̱ktzanká̱tit. Aquit chuná jaé cca̱ta̱chihui ̱namá̱n xlacata nama̱xananá̱tit porque makapitzi huixín ni ̱ para catzi ̱yá̱tit la̱ xli ̱ca̱na lacasquín Dios nalatapa̱yá̱tit.  





Aktum ixtalhtzi tachaná̱n ta̱talacastuca la̱ ama talacastacuanán cristianos

35 Ma̱x

huí tí lacpuhuán, ¿niculá ama lacastacuanán ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n? O ¿niculá ama takalhí ixmacnicán? 36 Koxitá tí chuná lacpuhuán porque aquit cca̱huaniyá̱n cali ̱lacahua̱nántit la̱ laksputa akstum ixtalhtzi cuxi xlacata napún akastum xá̱huat. 37 Acxni muju̱cán nac tíyat akstum ixtalhtzi cuxi o catu̱ya̱huá quihui yaj tacuta̱chi namá ixtalhtzi sino que akpún actzú tuhuá̱n. 38 Dios ca̱ma̱xquí ixakán la̱ lacasquín natatasí y akatunu quihui tunuj túnu takalhí ixtalhtzicán. 39 Na̱ chuná quitzistancaní ̱n tunu, ixmacnicán  







384

1 CORINTIOS 15 spitu tunu, ixmacnicán tamakní na̱ tunu. 40 Nac akapú̱ n na̱ chuná qui ̱taxtú tahuila̱na ángeles, y nac ca̱quilhtamacú tahuila̱na cristianos; pero ixmacnicán ni ̱ ta̱talacastuca quimacnicán, ni ̱ para quimacnicán ta̱talacastuca ixmacnicán. 41 Na̱ cali ̱lacahua̱nántit chichiní, ixtaxkáket ni ̱ ta̱talacastuca ixtaxkáket papá, y stacu na̱ tunu ixtaxkaketcán, tahuila̱na ni ̱ma̱ ma̱s talacahua̱nán y tahuila̱na ni ̱ma̱ li ̱ctá talacahua̱nán. 42 Na̱ chuná ama qui ̱taxtú acxni natalacastacuanán ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n; quimacnicán masa acxni ni ̱yá̱u pero acxni nalacastacuananá̱u amá̱n kalhi ̱yá̱u quimacnicán ni ̱ma̱ ni ̱cxni catiláksputli. 43 Acxni ni ̱yá̱u tramakancán li ̱xcájnit quimacnicán, pero ama lacastacuanán tunu ma̱s la̱n; tramakancán tú pu̱chín y ama lacastacuanán tú ni ̱cxni laksputa. 44 Tramakancán tú kalhí li ̱hua y lúcut, y ama lacastacuanán tú yaj kalhí li ̱hua ni ̱ para lúcut. Para Dios tla̱n má̱xqui ̱lh cha̱tum cristianos ixmacni ni ̱ma̱ kalhí li ̱hua y lúcut na̱ tla̱n ma̱xquí ixmacni ni ̱ma̱ yaj tú maclacasquín. 45 Nac Escrituras huan xlacata Adán xla̱huán chixcú tí latáma̱lh ixkalhí ixmacni ixli ̱stacni ni ̱ma̱ tla̱n ní, pero ixma̱su̱y Adán o sea Cristo, tla̱n quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n quili ̱stacnicán ni ̱ma̱ ni ̱cxni ní. 46 Dios li ̱makxtaka pu̱ la nakalhi ̱yá̱u quimacnicán xla li ̱hua ni ̱ma̱ pu̱chín xlacata a̱stá̱n ma̱s nali ̱pa̱xahuayá̱u quimacnicán ni ̱ma̱ ama quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n y ni ̱cxni catipú̱chilh. 47 Xla̱huán  















chixcú Adán li ̱tlahuaca li ̱lhtámat xala ca̱quilhtamacú ni ̱ma̱ lakuán. Pero ixli ̱cha̱tuy Adán o ma̱s tla̱n huancán Cristo maklhtí ̱nalh ixmacni ni ̱ma̱ tla̱n an nac akapú̱ n. 48 Cha̱t unu aquín kalhí ixmacni la̱ amá chixcú ni ̱ma̱ li ̱tlahuaca li ̱lhtámat y lakuán, pero tí li ̱pa̱huán Jesús ama kalhí ixmacni ni ̱ma̱ tla̱n an ta̱lhmá̱n la̱ amá chixcú xalac akapú̱ n. 49 Chí quimacnicán tasí la̱ xlá Adán tí li ̱tlahuaca li ̱lhtámat, xala ca̱quilhtamacú, pero nachá̱n quilhtamacú quimacnicán ama tasí la̱ xlá Cristo tí alh nac akapú̱ n.  



Ni ̱n ama talacastacuanán caj la̱ acxni talakatzí cha̱tum cristiano

50 Li ̱ta̱camán,

aquit clacasquín cacatzí ̱tit xlacata tú li ̱lani ̱t li ̱hua y lúcut ni ̱ lá ama latamá nac ixpu̱ latama̱n Dios pues ¿tucu li ̱tlahuacán kalhi ̱cán tú sok lakó ana ní huí puro tú ta̱yaní cani ̱cxnihuá? 51 Chí camá̱n ca̱huaniyá̱n tachihuín ni ̱ma̱ tze̱k ixtaqui ̱ni ̱t: Ni ̱ hua̱k amá̱n ni ̱yá̱u, pero hua̱k amá̱n maklhti ̱naná̱u tunu sa̱sti quimacnicán. 52 Y ama qui ̱taxtú lacapala caj la̱ acxni talakatzí cha̱tum cristiano. Acxni namacahuán trompeta cani ̱huá pu̱ latama̱n ama talacastacuanán hua̱k tí tani ̱ni ̱t xlacata ya̱cxni nataní, y tí tastacnán ya̱ ni ̱ni ̱t ama ca̱lakxta̱pali ̱nicán ixmacnicán. 53 Porque jaé quimacnicán ni ̱ma̱ pu̱chín tamaclacasquiní nama̱xqui ̱cán ni ̱ma̱ ni ̱cxni laksputa. Jaé quimacnicán ni ̱ma̱ tla̱n ní, ama maklhti ̱nán ni ̱ma̱ ni ̱cxni catíni ̱lh. 54 Acxni cristianos natamaklhti ̱nán ixmacnicán ni ̱ma̱ ni ̱cxni laksputa  







385

1 CORINTIOS 15​, ​16

y naca̱ma̱xqui ̱cán ixmacnicán ni ̱ma̱ ni ̱cxni catíni ̱lh ama kantaxtú amá tú tatzokni ̱t nac Escrituras: “Ixpu̱chiná ca̱li ̱ní ̱n tí tla̱n ixca̱makní cristianos makatlajacani ̱t. 55 ¿Nicu alh ixli ̱tlihueke? ¿Hua̱nchi yaj lá ca̱makní cristianos? ¿Hua̱nchi yaj lá ca̱makatlajá cristianos?” 56 Chí tla̱n quinca̱makatlajayá̱n quinca̱makni ̱yá̱n ixpu̱chiná ca̱li ̱ní ̱n porque quimacnicán li ̱tlahuayá̱u tala̱kalhí ̱n. Aquín acxcatzi ̱yá̱u kalhí ̱yá̱u tala̱kalhí ̱n porque ixley Moisés quinca̱ma̱laksi ̱yá̱n. 57 ¡Pero chí tla̱n pa̱xcatcatzi ̱niyá̱u Dios porque Jesucristo quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱tlihueke namakatlajayá̱u ixpu̱chiná ca̱li ̱ní ̱n! 58 Li ̱ta̱camán, huixín ni ̱ catachokótit li ̱pa̱huaná̱tit Jesús, siempre li ̱pa̱xáu cali ̱scújtit Quimpu̱chinacán Jesús porque la̱ta tú lactzu lactzú tlahuayá̱tit ni ̱ chu̱ta li ̱scujpa̱nántit. ¡Nachá̱n quilhtamacú ama lacastacuananá̱u la̱ Cristo chí lama xastacnán!  







Pablo huan lakasu̱t catzucuca makstokcán tumi ̱n

16

Na̱ cca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n la̱ cca̱huánilh amá cristianos xalac Galacia xlacata namá tumi ̱n ni ̱ma̱ ma̱kstokpa̱nántit naca̱li ̱makta̱yacán quinta̱camcán tí tali ̱pa̱huán Jesús nac Jerusalén. 2 Cha̱t unu camá̱xtulh tu̱ maj tú̱ ma domingo actzú ixtumi ̱n ni ̱ma̱ tlajani ̱t la̱ta macxpa̱chá̱n, y camá̱kstokli nac ixchic. Ixli ̱maka̱s cata̱tzucútit ma̱kstoká̱tit catzuntín namá tumi ̱n 3 xlacata acxni naccha̱na̱chá nac Corinto a̱huata naca̱lacsacá̱tit makapitzi  



cristianos tí ma̱s ca̱li ̱pa̱huaná̱tit y naca̱ma̱lakacha̱yá̱u nataán taxtaka namá tumi ̱n nac Jerusalén; y naca̱ta̱ma̱lakacha̱yá̱u aktum carta. 4 Y para puhuaná̱tit tamaclacasquiní na̱ nacán, tla̱n cca̱ta̱án. 5 Chí cca̱huaniyá̱n xlacata pu̱ la cama ti ̱taxtú nac pu̱ latama̱n Macedonia y a̱stá̱n cama ca̱lakana̱chá̱n nac Corinto. 6 Camá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n laktzú quilhtamacú; para tla̱n nacca̱ta̱latama̱yá̱n hasta nati ̱taxtukó ca̱lonkni y a̱stá̱n huixín naquila̱makta̱yayá̱u xlacata tla̱n nacchá̱n ana ní cpuhuani ̱t cama an. 7 Para Dios lacasquín camá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n laktzú quilhtamacú porque ni ̱ huata cca̱ti ̱lakpaxia̱lhnamputuná̱n, cacxilhputún la̱ lapa̱nántit. 8 Chí clama nac Efeso y juú cama tamakxtaka hasta nati ̱taxtukó tacuhui ̱ní xla Pentecostés. 9 Juú nac Efeso cli ̱pa̱xahuá la̱ tla̱n cca̱li ̱ta̱chihui ̱nani ̱t Jesús lhu̱ hua cristianos ma̱squi na̱ lhu̱ hua ni ̱ quinta̱cxilhputún. 10 Na̱ cca̱huaniyá̱n para ca̱lakana̱chá̱n Timoteo, catzaksátit ta̱ra̱li ̱piná̱tit y pa̱xqui ̱yá̱tit porque xlá li ̱scuja Quimpu̱chinacán Jesús na̱ chuná la̱ aquit. 11 Clacasquín ni ̱tí calakmákalh caj xlacata snu̱ n kahuasacú. Huixín camakta̱yátit ni ̱tú nalaní ní ama porque xlá mima quinta̱chihui ̱nán y aquit ckalhi ̱ma na̱ chuná tí tata̱mín Timoteo. 12 Aquit na̱ cuánilh Apolos caca̱tá̱alh xa̱makapitzi quinta̱camcán ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n pero quihuánilh ni ̱ lá ixán. Ma̱x naana̱chá acxni nakalhí quilhtamacú.  

















386

1 CORINTIOS 16 Pablo ca̱huaní hasta cha̱lí cristianos xalac Corinto

13 Li ̱ta̱camán,

skálalh calatapá̱tit yaj ca̱klhu̱ hua̱tnántit, tancs cali ̱pa̱huántit Quimpu̱chinacán Jesús, calatapá̱tit la̱ lacchixcuhuí ̱n tí ni ̱ tatatlají y siempre cakalhí ̱tit li ̱camama. 14 Y la̱ta tú lactzu lactzú tlahuayá̱tit caca̱ma̱si ̱nítit cristianos ca̱pa̱xqui ̱yá̱tit la̱ li ̱ta̱camán. 15 Cpuhuán na̱ ca̱lakapasá̱t it ixli ̱talakapasni Estéfanas, xlá xla̱huán li ̱pá̱hualh Jesús nac pu̱latama̱n Acaya y la̱ta acxni tamakta̱yá y tamacuaní cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús. 16 Huixín ni ̱ caca̱ta̱ra̱huanítit tú tali ̱chihui ̱nán y na̱ tamaclacasquiní naca̱kaxpatá̱tit tú tahuán hua̱k cristianos tí tali ̱scuja Quimpu̱chinacán la̱ ixli ̱talakapasni Estéfanas. 17 Aquit snu̱ n cca̱li ̱pa̱xahuá la̱ támilh quintalakpaxia̱lhnán Estéfanas, Fortunato y Acaico pues xlacán tatláhualh tú huixín ni ̱ lá ixtitlahuátit porque ni ̱ juú huila̱nántit. 18 Xlacán quintamá̱xqui ̱lh li ̱camama nac  









quinacú acxni xaclakaputzama na̱ chuná la̱ ca̱ma̱xqui ̱yá̱n huixín; ni ̱cxni ca̱ktzonksuátit tú tatlahuá jaé quinta̱camcán. 19 Ca̱huaniyá̱n kalhé̱n quinta̱camcán tí tali ̱pa̱huán Jesús nac pu̱ latama̱n Asia, na̱ ca̱huaniyá̱n kalhé̱n Aquila y Priscila y hua̱k cristianos tí tatamakstoka nac ixchiccán. 20 Quinta̱camcán xala juú nac Efeso na̱ ca̱huaniyá̱n kalhé̱n. Clacasquín cala̱kapixtí ̱tit cha̱tunu y catlahuátit cuenta aquit cca̱kapixti ̱má̱n la̱ta cca̱lakalhamaná̱n. 21 Jaé tachihuí ̱n ni ̱ma̱ cama ca̱huaniyá̱n aquit cama li ̱tzoka quimacán. 22 Amá tí ni ̱ lakalhamán Quimpu̱chinacán Jesucristo ixacstu calaktzánka̱lh. ¡Quimpu̱chinacán mima! 23 Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱makta̱yán siempre y caca̱lakalhamán hua̱k huixín. 24 Aquit quilhpa̱xtum cca̱lakalhamaná̱n porque acxtum li ̱pa̱huaná̱u Quimpu̱chinacán Jesús. ¡Chuná calalh, amén!  











1

IXLIAKTUY IXCARTA SAN PABLO NIMA CATZOKNILH CORINTIOS

Aquit Pablo tí Dios li ̱makxtakni ̱t nacli ̱tanú ixapóstol Jesucristo tí nali ̱chihui ̱nán. Aquit quinta̱camcán Timoteo cca̱ma̱lakacha̱niyá̱n jaé carta hua̱k huixín li ̱ta̱camán tí lakachixcuhui ̱yá̱tit Dios nac Corinto, y na̱ chuná hua̱k tí ca̱lacsacni ̱t Dios ixli ̱ti ̱lanca pu̱latama̱n Acaya. 2 Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱cxilhlacachá̱n y caca̱ma̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t. 3 Calakachixcuhuí ̱u Dios Ixti ̱cu Quimpu̱chinacán Jesucristo. Xlá Quinti ̱cucán tí quinca̱pa̱xqui ̱yá̱n, quiDioscán tí quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama. 4 Dios quinca̱ma̱camajá̱n acxni akxtakajnaná̱u xlacata na̱ tla̱n naca̱ma̱camajá̱u tí ta̱k xtakajnán. Dios lacasquín caca̱lakalhamáu namá cristianos na̱ chuná la̱ xlá quinca̱lakalhamani ̱tán. 5 Aquín snu̱ n cakxtakajnani ̱táu caj ixlacata Cristo, pero na̱ caj ixlacata Cristo Dios quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán li ̱camama. 6 Ni ̱ caj maktum cakxtakajnani ̱táu xlacata nacca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama y nacca̱huaniyá̱n la̱ nataxtuniyá̱tit. Para Dios quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama,  









aquín na̱ tla̱n cca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama. Chuná huixín tla̱n nata̱layá̱tit minta̱k xtakajnicán na̱ chuná la̱ aquín cpa̱ti ̱ni ̱táu. 7 Aquín snu̱ n cli ̱pa̱xahuayá̱u milacatacán porque ccatzi ̱yá̱u para ta̱layá̱tit minta̱k xtakajnicán la̱ aquín, Dios ama ca̱cxilhlacacha̱ná̱n ca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama la̱ quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán aquín.  

Pablo lacapa̱staca la̱ ixama̱ca makni ̱cán

clacasquín cacatzí ̱tit la̱ cakxtakajnáu nac pu̱ latama̱n Asia. Dios li ̱mákxtakli lhu̱ hua tú caquinca̱tlahuanicán, a̱takalán cpa̱tí ̱u hasta xacpuhuaná̱u aná ixama qui ̱ta̱yá quili ̱stacnicán. 9 Aquín xacpuhuanáu ixquinca̱li ̱lhca̱cani ̱tán nacni ̱yá̱u y masqui clacputzáu la̱ nactaxtuniyá̱u qui ̱cstucán ni ̱ lá tú ctlahuáu. Pero chuná jaé cli ̱stacta̱yáu nacli ̱pa̱huaná̱u Dios tí tla̱n ca̱ma̱lacastacuaní ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n. 10 Dios quinca̱lakma̱xtún ixmacancán namá tí quinca̱makni ̱putuná̱n y quinca̱lakma̱xtumá̱n nahuán. Amá tí cli ̱pa̱huani ̱táu

387

8 Li ̱ta̱camán,





388

2 CORINTIOS 1​, ​2 naquinca̱cxilhlacachiná̱n quinca̱lakma̱xtuyá̱n. 11 Pero ni ̱ cali ̱makxtáktit quila̱li ̱kalhtahuakayá̱u, y para ma̱s lhu̱ hua cristianos quinca̱li ̱kalhtahuakayán ixlacatí ̱n Dios ma̱s lhu̱ hua cristianos ama tapa̱xcatcatzi ̱ní Dios acxni natacatzí la̱ xlá quinca̱maktakalhni ̱tán. 12 Aquín cpa̱xahuayá̱u ni ̱tú cliakatuyuná̱u porque ccatzi ̱yá̱u tancs clatama̱ni ̱táu, ni ̱tú ctlahuani ̱táu tú nacli ̱ma̱xananá̱u ca̱quilhtamacú y huixín tla̱n ma̱luloká̱tit. Dios quinca̱cxilhlacachini ̱tán tancs naclatama̱yá̱u, ni ̱ qui ̱cstucán cma̱ta̱xtucni ̱táu talacapa̱stacni la̱ naclatama̱yá̱u. 13 Aquit ni ̱ cma̱tze̱kni ̱t quintalacapa̱stacni nac carta cca̱huanini ̱tán tú huixín tla̱n ma̱kachakxi ̱yá̱tit. 14 Aquit ccatzí ni ̱ aktzonksuani ̱tántit la̱ cca̱li ̱scujni ̱tán ixli ̱hua̱k quinacú xlacata tla̱n naquila̱li ̱pa̱xahuayá̱u na̱ chuná la̱ nacca̱li ̱pa̱xahuayá̱n aquit acxni namín ixli ̱maktuy Quimpu̱chinacán Jesús.  







Pablo ni ̱ lá an nac Corinto

15 Aquit

ccatzí hua̱k quila̱li ̱pa̱huaná̱u, huá pu̱ la cli ̱láclhca̱lh nacca̱lakpaxia̱lhnaná̱n ixli ̱maktuy nac Corinto, xlacata maktuy nala̱makapa̱xahuayá̱u. 16 Aquit xacama ca̱ti ̱laktaxtuyá̱n acxni nacán nac Macedonia y acxni xactitáspitli xacama̱pá ti ̱taxtú xlacata huixín ixquintila̱makta̱yáu nacchá̱n nac Judea. 17 Pero como ni ̱ canchá huixín tla̱n puhuaná̱tit chu̱ta ckalhkamá̱nalh o cca̱makslihuékelh namá cristianos  



tí tahuán “tla̱n” ma̱squi tacatzí ni ̱ ama tama̱kantaxtí ixtachihui ̱ncán. 18 Pero Dios catzí xlacata aquín ni ̱ cca̱makslihuekeyá̱u namá cristianos tí tahuán “tla̱n” y ni ̱ tama̱kantaxtí ixtachihui ̱ncán. 19 Aquit, Silvano y Timoteo cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Jesúcristo Ixkahuasa Dios y Jesucristo ni ̱cxni ma̱lacnú tú catzí ni ̱ ama ma̱kantaxtí. Tú ma̱lacnú xli ̱ca̱na 20 pues xlá ma̱kantáxti ̱lh la̱ta tú ma̱lácnu̱ lh Dios, huá xlacata tla̱n li ̱huaná̱u “Amén” o “Chú calalh” acxni lakachixcuhui ̱yá̱u Dios porque catzi ̱yá̱u Cristo hua̱k ma̱kantaxtí. 21 Pi ̱huá jaé Dios tí hua̱k ma̱kantaxtí, ma̱tancsani ̱t quintapuhua̱ncán nali ̱pa̱huaná̱u Jesús y quinca̱ma̱tunujni ̱tán nali ̱scujá̱u. 22 Dios quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán Espíritu Santo xlacata nakalhi ̱yá̱u la̱ aktum sello y naquinca̱li ̱lakapascaná̱n li ̱tapaksi ̱yá̱u Dios, y xlá na̱ milh latamá nac quinacujcán xlacata namaklhcatziyá̱u tziná amá lanca tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ quincali ̱kalhi ̱má̱n nac akapú̱ n. 23 Aquit cli ̱quilhán Dios xlacata nacatzi ̱yá̱tit ni ̱ cakskahuinán, aquit ni ̱ camputuni ̱tanchá porque ni ̱ cca̱lacaquilhni ̱putuná̱n. 24 Pues Dios quinca̱ma̱lakacha̱ni ̱tán nacca̱makapa̱xahuayá̱u tí tali ̱pa̱huán, ni ̱ tipuhuaná̱tit camá̱n ca̱kahuaniyá̱n porque ni ̱ li ̱pa̱huaná̱tit Jesús. Tó, pues huixín tancs li ̱pa̱huaná̱tit pero ccatzí aklhu̱ hua̱tnampa̱nántit, y para cca̱kahuaniyá̱n ma̱s camá̱n ca̱ma̱lakaputzi ̱yá̱n. Aquit ni ̱ cca̱ma̱lakaputzi ̱putuná̱n  













2

389

2 CORINTIOS 2

huá ni ̱ cliani ̱tanchá cca̱lakpaxia̱lhnaná̱n. 2 Tú clacasquín caquila̱makapa̱xahuáu acxni nacana̱chá. Pero para cca̱ma̱lakaputzi ̱yá̱n, ¿niculá natziyaná̱tit huixín tí cca̱li ̱pa̱huama naquintamakapa̱xahuá? 3 Aquit cca̱lakakahuanín nac xa̱ktum carta xlacata naca̱xlayá̱tit pues ni ̱ clacasquín naquila̱ma̱lakaputzi ̱yá̱u acxni nacana̱chá. Aquit clacasquín naquila̱li ̱makapa̱xahuayá̱u la̱ lapa̱nántit, y para aquit cpa̱xahuá hua̱k huixín na̱ pa̱t pa̱xahuayá̱tit. 4 Acxni ctzokli amá carta quinacú li ̱cuánit akxtakájnalh hasta ctásalh la̱ta xacli ̱puhuán tú xacca̱huanimá̱n. Pero ni ̱ tipuhuaná̱tit ni ̱ cca̱lakalhamaná̱n huá cca̱li ̱kahuanín; tó, aquit cca̱lakalhamaná̱n y clacasquín caca̱xlátit.  





Pablo ma̱tzanke̱naní tí tzacá̱tnalh 5 Amá

chixcú tí quinca̱ma̱klhu̱ hua̱tní ̱n quima̱lakapútzi ̱lh ma̱squi ma̱s ca̱ma̱lakaputzí ̱n huixín tí ta̱lapa̱nántit, pero siempre quima̱katúyi ̱lh tú pá̱xtokli. 6 Aquit cca̱huanín tú natlahuaniyá̱tit y hua̱k huixín ma̱xoko̱ní ̱tit tú ixtlahuani ̱t. 7 Chí cama̱tzanke̱nanítit y cama̱xquí ̱tit li ̱camama xlacata ni ̱ nali ̱lakaputzaxní tú tláhualh. 8 Aquit cca̱maksquiná̱n xamaktum natamakstoká̱tit ca̱ma̱si ̱nítit la̱tiyá lakalhamaná̱tit; 9 huá cca̱li ̱ma̱lakacha̱nín amá carta, xacca̱li ̱cxilhputuná̱n para tlahuayá̱tit tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n. 10 Y amá tí huixín ma̱tzanke̱naniyá̱tit ixtatzaca̱tni, aquit na̱  









cma̱tzanke̱naní; y acxni cuan cma̱tzanke̱naní tí tzaca̱tnán ni ̱ cakskahuinán porque Cristo quiacxilhma la̱ cca̱lakalhamaná̱n. 11 Ni ̱ ca̱ktzonksuátit xlacata tlajaná lacputzá nala̱tzonkcatzaniyá̱u y aquín ni ̱ amá̱n li ̱makxtaká̱u naquinca̱ma̱pasi ̱yá̱n ixkásat.  

Tí tali ̱pa̱huán Jesús tali ̱tanú la̱ mu̱csún incienso

12 Aquit

calh nac Troas xlacata nacli ̱chihui ̱nán Jesús, y acxni ccha̱lh Dios quili ̱mákxtakli li ̱pa̱xáu nacli ̱scuja Quimpu̱chinacán. 13 Pero tzúculh cakatuyún porque ni ̱ ctáka̱sli quinta̱camcán Tito y mejor ctáxtulh nac Troas y calh lacatputzá nac pulatama̱n Macedonia. 14 Aquit cpa̱xcatcatzi ̱ní Dios tú tláhualh Cristo porque xlá lakxta̱pali ̱ni ̱t quilatama̱tcán xlacata naquinca̱li ̱lacahua̱nancaná̱n ca̱quilhtamacú y quinca̱maclacasquiná̱n nama̱kahuani ̱yá̱u ixtachihuí ̱n la̱ta ní ccha̱ná̱u la̱ aktum mu̱csún perfume. 15 Tí li ̱pa̱huán Cristo quinca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n la̱ mu̱csún incienso ni ̱ma̱ tla̱n li ̱lakachixcuhuí Dios Ixti ̱cú, y acxni ta̱kahuaní xajín jaé incienso tla̱n taquincalá tí ama tataxtuní y tí ama talaktzanká. 16 Namá tí ama talaktzanká xlacata ni ̱ taca̱najlá, tama̱xanán porque ta̱cxcatzí li ̱xcájnit tú ama talakchá̱n, pero tí ama tataxtuní talakatí porque ta̱cxcatzí la̱ ama talacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n. Chí calacpuhuántit, ¿ticu tla̱n ma̱kantaxtí ixacstu jaé tascújut? 17 Aquín cli ̱scujá̱u Cristo  









390

2 CORINTIOS 2​, ​3 y tancs cli ̱chihui ̱naná̱u Dios porque huá quinca̱ma̱lakacha̱ni ̱tán, ni ̱tí cakskahuiyá̱u caca̱nájlalh tú ni ̱ laclhca̱ni ̱t Dios la̱ talá makapitzi tí talakxta̱palí tú ma̱sí Dios.

3

Pablo ni ̱ maclacasquín tí nama̱luloka ixtascújut

Acxni chuná jaé cchihui ̱nán ma̱x puhuaná̱tit qui ̱cstu cli ̱talacatla̱nima quintascújut, o puhuaná̱tit cmaclacasquín tí nama̱luloka quintascújut, o ma̱x puhuaná̱tit cca̱maksquimá̱n tla̱n quila̱li ̱chihui ̱náu xlacata naquili ̱pa̱huancán la̱ talá makapitzi. 2 Tó, aquit ni cmaclacasquín tí naquima̱tla̱ní porque huixín tí lakxta̱pali ̱ni ̱tántit milatama̱tcán tla̱n tali ̱chihui ̱nán cati ̱huá cristiano para cscujni ̱t o ni ̱ cscujni ̱t. 3 Huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús aquit cca̱li ̱scujni ̱tán naca̱najlayá̱tit y camá̱n ca̱macama̱sta̱yá̱n ixmacán Cristo la̱ aktum carta mi ̱ma̱ li ̱chihui ̱nán quintascújut y namá carta ni ̱ li ̱tzokni ̱t tinta sino que li ̱tzokcani ̱t Ixespíritu Dios xastacnán, ni ̱ para tzokcani ̱t nac ixlacán chíhuix la̱ tatlahuá cristianos, sino que tzokcani ̱t nac ixnacujcán cristianos.  



Ixtachihuí ̱n Dios ma̱sí la̱ natataxtuní cristianos

4 Aquín

chuná jaé cchihui ̱naná̱u porque cli ̱pa̱huaná̱u Dios y ccatzi ̱yá̱u Cristo ama quinca̱makta̱yayá̱n nama̱luloká̱u quintachihui ̱ncán. 5 Pero jaé ni ̱ huamputún aquín ckalhi ̱yá̱u li ̱tlihueke nactlahuayá̱u tú clacasquiná̱u, tó, porque la̱ta tú  

ctlahuayá̱u Dios quinca̱pu̱ laniyá̱n. 6 Xlá quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱skalala nacli ̱chihui ̱naná̱u sa̱sti ixtalacca̱xlán la̱ natataxtuní cristianos. Jaé sa̱sti ixtalacca̱xlán ni ̱ ma̱sí tú lactzu lactzú natama̱kantaxtí cristianos para tataxtuniputún, sino que ma̱sí la̱ Espíritu Santo tla̱n ca̱lakxta̱pali ̱ní cristianos ixlatama̱tcán. ¡Xatatzokni ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios huan la̱ nataxoko̱nán cristianos, pero Ixespíritu Dios huan la̱ natataxtuní para tali ̱pa̱huán! 7 Acxni Dios má̱xqui ̱lh Moisés amá chíhuix ní ixtatzokni ̱t ixli ̱ma̱paksí ̱n, má̱si ̱lh ixli ̱lanca ixli ̱tlihueke y lhu̱ hua judíos acxni talacá̱cxilhli Moisés ca̱ma̱lakachíxilh la̱ta ixlakaskoy, pero ni ̱ maka̱s lako̱lh ixli ̱lakaslipua. Para lhu̱ hua tali ̱lacahuá̱nalh namá ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios ni ̱ma̱ huan la̱ nataxoko̱nán tí tatzaca̱tnán, 8 calacpuhuántit ¿ni ̱ ma̱s naquinca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n Espíritu Santo ni ̱ma̱ quinca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n la̱ nataxtuniyá̱u? 9 Jaé qui ̱taxtú para lhu̱ hua tali ̱pa̱xáhualh ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios ni ̱ma̱ huan la̱ ama taxoko̱nán tí tatlahuá tala̱kalhí ̱n, ma̱s nali ̱pa̱xahuayá̱u acxni huan Dios yaj cajicuaníu cama̱lacatzuhuí ̱u ma̱squi kalhi ̱yá̱u tala̱kalhí ̱n. 10 Namá ixley Moisés ni ̱ma̱ tali ̱lacahuá̱nalh xapu̱ lh cristianos, yaj tú li ̱macá̱n para ta̱ma̱lacastuca tú quinca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱má̱n Dios chí. 11 Para tla̱n tali ̱lacahuá̱nalh cristianos tú ni ̱ ixama ta̱yaní cani ̱cxnihuá, ma̱s ama taca̱cní tú ma̱lacnú Cristo porque ni ̱cxni ama lakó.  











391

2 CORINTIOS 3​, ​4

12 Aquín

tancs cacxilhlacacha̱ná̱u tú quinca̱li ̱kalhi ̱ma̱cán, huá ni ̱ cli ̱ma̱xananá̱u ctalakatze̱ká̱u cli ̱chihui ̱naná̱u cani ̱huá tú ma̱lacnu̱ ni ̱t Cristo, 13 la̱ ixtalakatze̱ka Moisés acxni ixtalaca̱ní judíos xlacata ni ̱ nata̱cxila la̱ ixlako̱ma ixli ̱lakaslipua acxni ta̱chihuí ̱nalh Dios. 14 Hasta la̱ta chí namá judíos la̱ tú caca̱lacatahuácalh acxni tali ̱kalhtahuaká tú ca̱ma̱lacnú̱ nilh Dios ni ̱ tama̱kachakxí. La̱ tú caca̱lacatahuácalh porque ni ̱ taca̱najlaputún huata Cristo tla̱n ca̱ma̱lacahua̱ní xlacata natama̱kachakxí ixtalacapa̱stacni Dios. 15 Hasta la̱ta chí lhu̱ hua judíos la̱ lakatzí ̱n talama̱na porque ma̱squi tali ̱kalhtahuaká ixlibro Moisés ni ̱ tama̱kachakxí. 16 Pero acxni cha̱t um cristiano li ̱pa̱huán Jesús tla̱n talakaké y ma̱kachakxí ixtalacata̱stacni Dios. 17 Pues Dios macamá̱xqui ̱lh Ixespíritu Quimpu̱chinacán Jesús xlacata huá natalakán tí tataxtuniputún y tí lakán yaj li ̱tanú la̱ ixtachí ̱n ixtala̱kalhí ̱n. 18 Aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Cristo yaj lama̱náu la̱ lakatzí ̱n tí talakatlapani ̱t, aquín ma̱si ̱yá̱u la̱ nac aktum espejo ixli ̱lanca Quimpu̱chinacán. Ixespíritu Quimpu̱chinacán quinca̱makta̱yayá̱n natzaksayá̱u namakslihuekeyá̱u ixlatáma̱t xlacata ma̱s nama̱si ̱yá̱u ixli ̱lanca ixtalacapa̱stacni.  











4

Pablo ca̱najlá tú ma̱sí

Dios quinca̱lakalhamani ̱tán y quinca̱ma̱paksí ̱n nactlahuayá̱u jaé tascújut y aquín ni ̱cxni

ctatlaji ̱yá̱u. 2 Aquín ni ̱ clacputzayá̱u tí nacakskahuiyá̱u, ni ̱ para tí cli ̱cxilá̱u quintachihui ̱ncán, ni ̱ para cma̱si ̱yá̱u tú ni ̱ laclhca̱ni ̱t Dios. Aquín huata cma̱si ̱niyá̱u tancs ixtalacapa̱stacni Dios, y Dios catzí para ca̱kskahuini ̱táu cristianos. 3 Pero ma̱squi tancs cchihui ̱naná̱u namá tí ama talaktzanká ni ̱ tama̱kachakxí quintachihui ̱ncán. 4 Porque tlajaná tí ma̱paksí jaé ca̱quilhtamacú, ca̱ma̱lakatzí ni ̱tú catama̱kachákxi ̱lh namá tí ni ̱ tali ̱pa̱huamputún, xlacata ni ̱ natali ̱lacahua̱nán taxkáket ni ̱ma̱ ma̱stá lanca Quimpu̱chinacán Jesucristo pues Cristo xastacnán ixma̱su̱y Quinti ̱cucán Dios. 5 Acxni aquín cca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱u cristianos siempre cma̱si ̱yá̱u Jesucristo Quimpu̱chinacán y ni ̱cxni cma̱si ̱yá̱u caquinca̱takokecán aquín; pues aquín huata cli ̱tanu̱yá̱u ixcha̱lhca̱tnaní ̱n Cristo tí ca̱li ̱scujá̱n xlacata nacpa̱xcatcatzi ̱niyá̱u tú tlahuani ̱t quilacatacán. 6 Dios maktum huá: “¡Catahui taxkáket ní ca̱paklhtu̱tá!” Chí pi ̱huá Dios quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán ixtaxkáket nac quinacujcán xlacata nalakapasá̱u ixli ̱lanca Dios ni ̱ma̱ quinca̱ma̱si ̱niyá̱n Jesucristo. 7 Dios ma̱qui ̱ni ̱t jaé lanca ixtaxkáket nac quimacnicán ni ̱ma̱ li ̱tanú la̱ tlámanc ni ̱ma̱ tzanka̱xní ama tapaklha, pero chuná Dios tla̱n nama̱sí ixli ̱tlihueke porque aquín ni ̱ lá tú cli ̱lactlancaná̱u. 8 Aquín quinca̱ta̱ra̱slakcaná̱n pero siempre ctaxtuniyá̱u; ma̱squi caklhu̱ hua̱tnaná̱u ni ̱ clakaputzaxni ̱yá̱u; 9 ma̱squi  















2 CORINTIOS 4​, ​5

392

quinca̱pu̱tlakacaná̱n Dios ni ̱cxni quinca̱k xtakmakaná̱n; ma̱squi ctatlaji ̱yá̱u siempre cta̱yaparayá̱u. 10 La̱ta ní caná̱u li ̱chihui ̱naná̱u Jesús clakata̱yayá̱u quili ̱ni ̱ncán caj ixlacata, pero chuná tla̱n ma̱sí xastacnán Jesús la̱ quinca̱maktakalhá̱n naclatama̱yá̱u. 11 Aquín tí cli ̱chihui ̱naná̱u Jesús cha̱li cha̱lí clakata̱yayá̱u quili ̱ni ̱ncán caj ixlacata Jesús, pero chuná xlá ma̱si ̱ni ̱t ixli ̱tlihueke porque quinca̱maktakalhni ̱tán naclatama̱yá̱u. 12 Aquín clakata̱yayá̱u quili ̱ni ̱ncán xlacata nacli ̱chihui ̱naná̱u Cristo, pero huixín pa̱t taxtuniyá̱tit para li ̱pa̱huaná̱tit. 13 Lacatum nac Escrituras huan: “Aquit cca̱nájlalh tú huá Dios huá cli ̱chihuí ̱nalh.” Pues aquín na̱ chuná cca̱najlani ̱táu y cli ̱pa̱huani ̱táu Dios huá ni ̱ cli ̱jicuaná̱u cli ̱chihui ̱naná̱u. 14 Porque ccatzi ̱yá̱u xlacata namá Dios tí ma̱lacastacuáni ̱lh Jesús nac ca̱li ̱ní ̱n na̱ ama quinca̱ma̱lacastacuani ̱yá̱n la̱ ma̱lacastacuáni ̱lh Jesús, y aquín y huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús ama lakcha̱ná̱u nac ixlacatí ̱n. 15 La̱ta tú cpa̱xtokni ̱táu ama ca̱macuaniyá̱n porque para ma̱s lhu̱ hua cristianos ca̱cxilhlacachá̱n Dios natataxtuní ma̱s lhu̱ hua cristianos ama tapa̱xcatcatzi ̱ní ixtalakalhamá̱n y siempre tasi ̱ma nahuán ixli ̱lanca Dios. 16 Huá xlacata ni ̱cxni cli ̱lakaputzayá̱u tú cpa̱xtoká̱u pues ma̱squi quimacnicán laclako̱ma, quiespíritucán cha̱li cha̱lí tiyá ma̱s li ̱camama tancs nali ̱pa̱huán Dios. 17 Jaé quinta̱k xtakajnicán  



ni ̱ma̱ kalhi ̱yá̱u nac quilatama̱tcán ni ̱ maka̱s ama makapalá y acxni nata̱ma̱lacastucá̱u quintapa̱xahua̱ncán ni ̱ma̱ amá̱n maklhti ̱naná̱u nac akapú̱ n amá̱n aktzonksuayá̱u. 18 Aquín ni ̱ lilakaputzayá̱u tú quinca̱pa̱xtoká̱n juú, porque acxilhlacacha̱ná̱u tú ama lakcha̱ná̱u nac akapú̱ n ma̱squi ni ̱ acxilá̱u. Tú acxilá̱u ca̱quilhtamacú ama lakó pero tú ni ̱ acxilá̱u huata acxilhlacacha̱ná̱u ni ̱cxni ama lakó.  













5

Dios quinca̱li ̱kalhi ̱má̱n nac akapú̱ n quimpu̱tahui ̱lhcán

Quimacnicán tla̱n li ̱maca̱ná̱u la̱ aktum ákxtaka ni ̱ma̱ ama laclakó acxni ni ̱yá̱u, pero Dios quinca̱li ̱kalhi ̱má̱n nac akapú̱n quinchiccán ni ̱ma̱ ni ̱cxni catilako̱lh porque Dios tlahuani ̱t ni ̱ lacchixcuhuí ̱n. 2 Aquín snu̱n liakxtakajnaná̱u quimacnicán ni ̱ma̱ kalhi ̱yá̱u ca̱quilhtamacú y acxilhlacacha̱ná̱u amá quinchiccán aná nac akapú̱n 3 ni ̱ma̱ ama̱ca ma̱xqui ̱cán quiespiritucán, pues siempre ama kalhi ̱yá̱u quimacnicán. 4 Nac ca̱quilhtamacú snu̱n liakxtakajnaná̱u y li ̱lakaputzayá̱u jaé quimacnicán ni ̱ma̱ li ̱maca̱ná̱u quinchiccán. Pero acxni amá̱n ni ̱yá̱u xlacata nalaclakó ni ̱ lacasquiná̱u ni ̱ ixmasli quimacnicán, sino que lacasquiná̱u ixkalhí ̱u tunu sa̱sti quimacnicán acxni nacha̱ná̱u xastacnán nac akapú̱n. 5 Dios quinca̱ma̱tunujni ̱tán xlacata naquinca̱ma̱xqui ̱yá̱n tú ma̱lacnu̱ni ̱t y quinca̱ma̱lakacha̱nini ̱tán Espíritu Santo xlacata namaklhcatzi ̱yá̱u tziná amá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ quinca̱li ̱kalhi ̱má̱n nac akapú̱n.  







393

2 CORINTIOS 5

6 Aquín

ca̱najlayá̱u tú ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios y tancs catzi ̱yá̱u ma̱squi calaclako̱lh quimacnicán ca̱quilhtamacú, quinca̱li ̱kalhi ̱ma̱cán quinchiccán nac akapú̱ n. Chí ni ̱ ta̱lama̱náu Quimpu̱chinacán, 7 pero tancs ca̱najlayá̱u amá̱n lakcha̱ná̱u nac akapú̱ n ma̱squi chí ni ̱ acxilá̱u. 8 Chí tancs ca̱najlayá̱u amá̱n lakcha̱ná̱u Quimpu̱chinacán lacasquiná̱u ixakxtakmakahuá jaé quimacnicán xlacata naaná̱u ta̱latama̱yá̱u Quimpu̱chinacán nac akapú̱ n. 9 Huá xlacata li ̱lacputzayá̱u li ̱makapaxahuayá̱u Quimpu̱chinacán jaé quimacnicán nac ca̱quilhtamacú o nac akapú̱ n acxni nata̱latama̱yá̱u. 10 Cha̱tunu aquín ama cha̱n ixlacatí ̱n Cristo xlacata namaklhti ̱nán ixtaxokó̱n la̱ta tú tla̱n o ni ̱ tla̱n tláhualh acxni ixpu̱lama ixmacni ca̱quilhtamacú.  







Cristo ca̱lakma̱xtú cristianos

11 Aquín

ccatzi ̱yá̱u la̱ ama ca̱ma̱xoko̱ní cristianos Quimpu̱chinacán, huá cli ̱lacputzayá̱u la̱ natali ̱pa̱huán ma̱s cristianos y Dios catzí ni ̱ cakskahuinaná̱u acxni cchihui ̱naná̱u y clacasquiná̱u huixín na̱ cama̱kachakxí ̱tit tú cca̱li ̱chihui ̱namá̱n. 12 Huata ni ̱ tipuhuaná̱tit cli ̱talacatla̱ni ̱ma̱náu quintascujutcán; tó, aquín cli ̱chihui ̱nama̱náu quintascujutcán xlacata nacatzi ̱yá̱tit ni ̱cxni cakskahuinani ̱táu y chuná tla̱n naca̱kalhti ̱yá̱tit namá cristianos tí tali ̱lactlancán tú tali ̱chihui ̱nán pero ni ̱ talakxta̱pali ̱ni ̱t ni ̱ tla̱n ixkasatcán. 13 Para aquín cchiyani ̱táu Dios catzí, pero para ni ̱ cchiyani ̱táu ama  



ca̱makta̱yayá̱n quintachihui ̱ncán. quinca̱lakalhamani ̱tán y huá xlacata cliaktahuacayá̱u quintascujutcán pues ccatzi ̱yá̱u xlacata cha̱tum chixcú ni ̱lh ixlacatacán hua̱k cristianos y tí tali ̱pa̱huán tali ̱tanú la̱ catatá̱ni ̱lh. 15 Cristo ni ̱lh ixlakapu̱ xokocán cristianos xlacata tí talama̱na ca̱quilhtamacú, huá natalakmín y natali ̱scuja amá Cristo tí ni ̱lh y lacastacuánalh ixlacatacán cristianos. 16 Tí tali ̱pa̱huán Cristo aquit yaj cca̱tlahuaní cuenta la̱ ixtalama̱na xapu̱ lh y ma̱squi xapu̱ lh aquit xacli ̱macá̱n Cristo la̱ cati ̱huá chixcú tí lama ca̱quilhtamacú, chí cma̱kachakxi ̱ni ̱t ticu xlá. 17 Y cca̱huaniyá̱n xlacata tí li ̱pa̱huán Cristo min li ̱tamakxtaka sa̱sti cristiano. Tú ni ̱ tla̱n tláhualh namá cristiano aktzonksuanicán y ma̱lacatzuquí sa̱sti ixlatáma̱t. 18 Dios quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n jaé sa̱sti latáma̱t. Chí tla̱n ma̱lacatzuhui ̱yá̱u ma̱squi kalhi ̱yá̱u talakalhí ̱n porque ma̱tla̱ni ̱ni ̱t Cristo caxoko̱nánilh tú ixli ̱niyá̱u. 19 Xlá yaj lacasquín catajicuánilh cristianos porque ma̱tla̱ni ̱ni ̱t catalákmilh Cristo tí tali ̱tanu̱putún ixcamán Dios, xlacata tla̱n naca̱ktzonksuaní ixtala̱kalhi ̱ncán. Aquín quinca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán nacli ̱chihui ̱naná̱u la̱ tla̱n tama̱lacatzuhuí Dios hua̱k cristianos. 20 Aquín ixcha̱lhca̱tnaní ̱n Cristo tí ca̱ma̱lakacha̱ni ̱t natali ̱chihui ̱nán, Dios ca̱li ̱tlá̱n ca̱li ̱maksquimá̱n quinquilhnicán tú lacasquín milacatacán y aquín ixcha̱lhca̱tnaní ̱n Cristo cca̱huaniyá̱n 14 Cristo













394

2 CORINTIOS 5​, ​6 yaj cajicuanítit cama̱lacatzuhuí ̱tit Dios ma̱squi kalhi ̱yá̱tit tala̱kalhí ̱n. 21 Cristo ni ̱ tláhualh tala̱kalhí ̱n, pero caj quilacatacán Dios li ̱máca̱lh la̱ catláhualh tala̱kalhí ̱n xlacata naxoko̱nán. Chí Dios quinca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n la̱ ni ̱ cakalhí ̱u tala̱kalhí ̱n porque xlá quinca̱lacati ̱t a̱yani ̱tán.  

Apóstoles ca̱ma̱k xtakajni ̱cán pero ni ̱ tali ̱makxtaka tali ̱pa̱huán Jesús

6

Aquín tí cli ̱scujá̱u Dios cca̱kastacya̱huayá̱n ni ̱ calakmakántit ixtalakalhamá̱n ni ̱ma̱ ca̱ma̱lacnu̱ nimá̱n jaé quilhtamacú. 2 Pues nac Escrituras huan: Aquit ckáxmatli tú quimáksquinti acxni quinta̱chihuí ̱nanti, y cmakta̱yán acxni quihuani caclakma̱xtún. Aquit cca̱huaniyá̱n, huá jaé quilhtamacú Dios ca̱li ̱ma̱nu̱putuná̱n ixcamán, huá jaé chichiní tla̱n ca̱lakma̱xtuyá̱n. 3 Aquín ctzaksayá̱u tancs clatama̱yá̱u xlacata ni ̱tí nalakmakán tú quinca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán Dios nacca̱huaniyá̱u cristianos. 4 Nac quilatama̱tcán cma̱lulokni ̱táu aquín ixcha̱lhca̱tnaní ̱n Dios, ni ̱ caj maktum acs ctamakxtakni ̱táu acxni quinca̱ma̱k xtakajni ̱caná̱n, acxni tú cmaclacasquiná̱u y acxni quinca̱ta̱ra̱slakcaná̱n, 5 acxni quinca̱snokcani ̱tán, acxni quinca̱ma̱nu̱cani ̱tán nac pu̱ la̱chi ̱n, acxni quinca̱ta̱ra̱lacata̱qui ̱ni ̱tán cristianos, acxni cli ̱scujni ̱táu lacpalha tacha̱lhca̱tni, acxni clakachuhuaj lhtatani ̱táu y  







acxni cquilhtzincsni ̱táu. 6 Aquín nacma̱luloká̱u cma̱kantaxti ̱yá̱u tú cma̱si ̱yá̱u porque tancs clama̱náu, cma̱kachakxi ̱yá̱u ixtalacapa̱stacni Dios, acs ctamakxtaká̱u, tla̱n ccatzi ̱yá̱u, tasí la̱ Espíritu Santo quinca̱kskalhli ̱ná̱n y cca̱pa̱xqui ̱yá̱u cristianos ixli ̱hua̱k quinacujcán. 7 Acxni cma̱si ̱yá̱u ixtachihuí ̱n ni ̱ clakxta̱pali ̱yá̱u tú laclhca̱ni ̱t Dios y xlá ma̱sí ixli ̱tlihueke nac quilatama̱tcán. Acxni quinca̱ta̱ra̱slakcaná̱n y acxni cca̱kalhtaxtokti ̱yá̱u cristianos cma̱si ̱yá̱u tancs talacapa̱stacni. 8 Catunu tla̱n quinca̱li ̱pa̱huancaná̱n y catunu quinca̱li ̱kalhkama̱nancaná̱n, catunu tla̱n quinca̱li ̱chihui ̱nancaná̱n y catunu quinca̱liakskahuinancaná̱n, catunu huancán cakskahuinaná̱u y catunu huancán tancs cma̱si ̱yá̱u ixtalacapa̱stacni Dios. 9 Ni ̱ caj maktum quinca̱li ̱ma̱nu̱caná̱n ni ̱ quinca̱lakapascaná̱n para cli ̱scujá̱u Dios y catunu quinca̱li ̱ma̱nu̱caná̱n quinca̱lakapascaná̱n cli ̱scujá̱u Dios. Ni ̱ caj maktum clakata̱yani ̱táu quili ̱ni ̱ncán pero uchu cya̱naucú xastacnán, quinca̱ca̱stigartlahuacaná̱n pero ni ̱ quinca̱makni ̱cani ̱tán. 10 Clakaputzani ̱táu pero Quimpu̱chinacán quinca̱makapa̱xahuani ̱tán, pobres clama̱náu pero ricos cca̱li ̱tlahuani ̱táu quintachihui ̱ncán xa̱makapitzi, y ma̱squi ni ̱tú ckalhi ̱yá̱u ni ̱tú quinca̱tzanka̱niyá̱n nac quilatama̱tcán. 11 Li ̱ta̱camán xalac Corinto, aquit ni ̱ cakskahuinán acxni cca̱ta̱chihui ̱naná̱n y cca̱huaniyá̱n  











395

2 CORINTIOS 6​, ​7

cca̱lakalhamaná̱n ixli ̱hua̱k quinacú. 12 Aquit cca̱lakalhamaná̱n y cca̱huanini ̱tán tú clacpuhuán, pero huixín ni ̱ acxtum quila̱lakalhamaná̱u. 13 Aquit cca̱maksquiná̱n la̱ cha̱tum xati ̱cú ca̱ta̱chihui ̱nán ixcamán xlacata caquila̱lakalhamáu na̱ chuná la̱ aquit cca̱pa̱xqui ̱ni ̱tán.

huixín pa̱t li ̱tanu̱yá̱tit quilakkahuasán y quilactzumaján. Chuná jaé chihuí ̱nalh lanca Quimpu̱chinacán Dios.





Tí li ̱pa̱huán Cristo y tí ni ̱ li ̱pa̱huán ni ̱ lá acxtum tara̱ta̱ta̱yá 14 Li ̱ta̱camán,

huixín catzi ̱yá̱tit tantuy ti ̱pa̱katzi quitzistancaní ̱n ni ̱ lá ca̱ya̱huacán natachitnán. Pues na̱ chuná huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús ni ̱ acxtum caca̱ta̱ta̱yátit tí ni ̱ tali ̱pa̱huán porque ¿niculá natara̱ta̱lí ̱n tí tatlahuá tú tla̱n y tí tatlahuá tatzaca̱tni? O ¿niculá nata̱talakxtumí taxkáket y ca̱paklhtu̱tá? 15 ¿Niculá nata̱ra̱lakalhamán Cristo y tlajaná? ¿Niculá acxtum natalacchihui ̱nán cha̱tum tí li ̱pa̱huán Cristo y cha̱tum tí ni ̱ li ̱pa̱huán? 16 Na̱ chuná ni ̱ lá lakachixcuhui ̱cán cha̱tum pu̱laktumi ̱n nac ixpusiculan Dios, y huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit xastacnán Dios ca̱li ̱maca̱ná̱n ixpu̱siculan, la̱ huá maktum: Aquit cama ca̱ta̱latamá; aquit ixDioscán tí ama ca̱maktakalha, cama ca̱li ̱ma̱nú quincamán tí cca̱lakalhamán. 17 Alacatunu Dios huá: Cataxtútit ixca̱chiqui ̱ncán, catatunújtit; ni ̱ caxamátit tú li ̱xcájnit, y aquit cama ca̱maklhti ̱naná̱n; 18 cama li ̱tanú minti ̱cucán tí naca̱maktakalhá̱n, y  





7

Pablo pa̱xahuá porque lhu̱ hua corintios talacapa̱staca

Li ̱ta̱camán, para Dios quinca̱ma̱lacnu̱ nini ̱tán ama quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n quintapa̱xahua̱ncán, calacputzáu lakmakaná̱u tú ma̱laktzanké quimacnicán y quintalacapa̱stacnicán. Cali ̱scujui Dios ixli ̱hua̱k quinacujcán tí ma̱si ̱ni ̱t quinca̱lakalhamaná̱n. 2 Li ̱ta̱camán, ¿hua̱nchi ni ̱ quila̱lakalhamaná̱u ca̱na actzú? Aquín ni ̱tí cta̱ra̱slakni ̱táu, ni ̱tí cakskahuini ̱táu, ni ̱tí tú cmaklhti ̱ni ̱táu, 3 ni ̱ para cca̱li ̱ya̱huamá̱n lacsnú̱ n lani ̱tántit porque ni ̱ caj maktum cca̱huanini ̱tán cca̱lakalhamaná̱n ixli ̱hua̱k quinacú xlacata nacca̱makta̱yayá̱n y hasta cca̱lakni ̱yá̱n para tamaclacasquiní. 4 Aquit cca̱li ̱pa̱huaná̱n y cca̱li ̱pa̱xahuayá̱n la̱ li ̱pa̱huaná̱tit Jesús, y ma̱squi cakxtakajnán ctiyá li ̱camama y tapa̱xahuá̱n acxni cca̱lacapa̱stacá̱n. 5 La̱ta ctichá̱u nac Macedonia ni ̱ lá cjaxni ̱táu porque cani ̱huá ni ̱ quinca̱cxilhputuncaná̱n, quinca̱ta̱ra̱slakcaná̱n y quinacujcán snu̱ n lakaputzá. 6 Pero amá Dios tí ca̱ma̱xquí tapa̱xahuá̱n tí talakaputzá quinca̱ma̱lakacha̱nín quinta̱camcán Tito 7 y quinca̱makapa̱xahuán la̱ cha̱lh. Ma̱squi ma̱s quinca̱makapaxahuán  











396

2 CORINTIOS 7​, ​8 acxni quinca̱huanín la̱ cuentájtit acxni ca̱lakpaxia̱lhnán, la̱ quila̱lacata̱stacá̱u xlacata nacana̱chá, la̱ quila̱li ̱lakaputzayá̱u y li ̱puhuaná̱tit tú cpa̱xtokni ̱t. ¡Chí xli ̱ca̱na cca̱li ̱pa̱xahuayá̱n! Pablo lacapa̱staca la̱ ca̱kahuánilh cristianos nac carta 8 Aquit

snu̱ n cli ̱púhualh la̱ cca̱kahuanín nac xa̱ktum quincarta porque ccatzí la̱ cca̱ma̱lakaputzí ̱n, pero chí yaj tú cli ̱puhuán porque ma̱squi cca̱ma̱lakaputzí ̱n laktzú quilhtamacú 9 ca̱makta̱yán nalakxta̱pali ̱yá̱tit milatama̱tcán. Chí acxni clacapa̱staca tú cca̱huanín cpa̱xahuá pues huixín li ̱lakaputzátit quintachihuí ̱n y Dios ca̱cxilhlacachín nacmakta̱yayá̱n. Chí ccatzí xlacata quintakahua ca̱macuanín, 10 porque Dios ca̱cxilhlacachín amá tí tali ̱lakaputzá tú ni ̱ tla̱n tatlahuani ̱t y ca̱makta̱yá natalakxta̱palí ixlatama̱tcán xlacata natataxtuní. Pero tí tali ̱lakaputzá tú ni ̱ tla̱n ca̱taxtúnilh la̱ ixtalaclhca̱ni ̱t ama talaktzanká porque ni ̱ tali ̱puhuán ixtala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ takalhí ixlacatí ̱n Dios. 11 Huixín li ̱lakaputzátit tú ixpa̱xtokni ̱tántit y ca̱cxílhtit la̱ ca̱makta̱yán Dios. Ma̱squi ni ̱ hua̱k li ̱piná̱tit cuenta la̱ tzacá̱tnalh amá chixcú mi ̱cstucán lacputzátit la̱ nata̱lacca̱xlayá̱tit, ca̱makasi ̱tzí ̱n, ca̱ma̱ma̱xaní ̱n tú ixtlahuani ̱t, quila̱kalasquiníu tú natlahuayá̱tit; pero ni ̱ aklhu̱ hua̱tnántit y ma̱xoko̱ní ̱tit tú ixtlahuani ̱t namá chixcú. 12 Aquit ni ̱ cca̱ma̱lakacha̱nín amá carta xlacata nacma̱ma̱xaní tí  







tláhualh namá tala̱kalhí ̱n o xlacata nacmakta̱yá tí tlahuanica namá tala̱kalhí ̱n, aquit cca̱ma̱lakacha̱nín amá carta xlacata nacca̱li ̱cxilá̱n para quila̱li ̱pa̱huaná̱u y tlahuayá̱tit tú quima̱cxcatzí ̱ni ̱lh Dios nacca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n. 13 Aquit cpa̱xáhualh acxni ccátzi ̱lh la̱ quila̱kaxmatui y ma̱s cpa̱xáhualh porque Tito pa̱xcatcatzi ̱niyá̱n la̱ makta̱yátit ni ̱tú natzanka̱ní. ¡Snu̱ n pa̱xahuá! 14 Chí ccatzí ni ̱ cakskáhuilh Tito acxni cuánilh huixín tla̱n catzi ̱yá̱tit. Aquit siempre cca̱huanini ̱tán tú xli ̱ca̱na y chí na̱ xli ̱ca̱na qui ̱táxtulh la̱ cuánilh Tito xlacata cli ̱pa̱xahuá milatama̱tcán. 15 Xlá ni ̱ lá aktzonksuá la̱ ca̱li ̱tlá̱n y li ̱pa̱xáu maklhti ̱nántit y kaxpáttit tú cca̱huanín. Tito snu̱ n ca̱lakalhamaná̱n 16 y aquit ccatzí ni ̱cxni ama quila̱li ̱ma̱ma̱xani ̱yá̱u cmilatama̱tcán.  







Pablo ca̱ma̱lacapa̱stacá corintios catamá̱kstokli catzuntín tú takalhí

8

Li ̱ta̱camán, chí camá̱n ca̱huaniyá̱n la̱ Dios ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t tla̱n tapuhuá̱n cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús nac Macedonia. 2 Dios ca̱li ̱makxtakni ̱t cata̱k xtakájnalh, pero ni ̱ talakaputzá y ma̱squi pobres talama̱na tama̱sta̱ni ̱t tú naca̱li ̱makta̱yacán xa̱makapitzi la̱ lhu̱ hua tú catakálhi ̱lh. 3 Aquit tla̱n cma̱luloka ni ̱ talakcatzán tú tama̱stá y lhu̱ hua tama̱stá li ̱huacá la̱ tamacxpa̱chá̱n. 4 Ni ̱ caj maktum quintahuánilh cacli ̱mákxtakli catali ̱maktá̱yalh tú takalhí quinta̱camcán xalac Jerusalén. 5 Y ni ̱ juú qui ̱tá̱yalh ixtalakalhama̱ncán,  







397

2 CORINTIOS 8

pu̱la tatamacamá̱sta̱lh ixmacán Quimpu̱chinacán y a̱stá̱n tatalácnu̱lh cacca̱ma̱scujúu para Dios chú ixlacasquín. 6 Huá jaé xlacata cli ̱huaníu Tito cama̱spútulh nac minca̱chiqui ̱ncán tú laclhcá̱tit pa̱t ma̱sta̱yá̱tit ca̱li ̱makta̱yayá̱tit xalac Jerusalén. 7 Huixín cani ̱huá lactaxtuyá̱t it, ma̱s tancs li ̱pa̱huaná̱tit Dios, ma̱si ̱yá̱tit ixtachihuí ̱n Dios, tancs lakapasá̱tit ixtalacapa̱stacni, ni ̱cxni li ̱tzonkcatzántit tú tlahuayá̱tit y quila̱pa̱xqui ̱yá̱u. Chí na̱ clacasquín calactaxtútit ma̱sta̱yá̱tit catzuntín tú kalhi ̱yá̱tit. 8 Aquit ni ̱ cca̱li ̱ma̱paksi ̱má̱n cama̱stá̱tit xafuerza tú kalhi ̱yá̱tit huata clacasquín caca̱makslihuekétit tú tatlahuama̱na xa̱makapitzi xlacata natasí para xli ̱ca̱na ca̱lakalhamaná̱tit cristianos. 9 Huixín maklhcatzi ̱ni ̱tántit nac minacujcán ixtalakalhamá̱n Quimpu̱chinacán Jesucristo. Xlá Ixpu̱chiná ca̱quilhtamacú pero li ̱tánu̱lh la̱ ni ̱tú cakálhi ̱lh caj xlacata nali ̱pa̱xahuayá̱u lhu̱ hua ixtalakalhamá̱n ni ̱ma̱ quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán ma̱squi xlá ni ̱tú kálhi ̱lh. 10 Aquit camá̱n ca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n tú huixín catzi ̱yá̱tit: ca̱tatá mi ̱cstucán lacsacxtútit ma̱kstoká̱tit catzuntín tú kalhi ̱yá̱tit. Tú huixín li ̱pa̱xáu ma̱lacatzuquí ̱tit 11 chí yaj caxlajanítit, li ̱pa̱xáu cama̱sputútit, cha̱tunu camá̱sta̱lh catzuntín tú kalhí la̱ta macxpa̱chá̱n. 12 Dios lakatí acxni cha̱tum cristiano ma̱stá ixli ̱hua̱k ixnacú actzú tú kalhí pues  













xlá ni ̱ ca̱maksquín ixcamán tú ni ̱ takalhí. 13 Jaé ni ̱ huamputún tamaclacasquiní naquilhtzincsá̱tit caj xlacata naca̱makta̱yayá̱tit xa̱makapitzi, pero Dios lacasquín acxtum catara̱maktá̱yalh ixcamán. 14 Porque chí huixín kalhi ̱yá̱tit tú ca̱tzanka̱ní xa̱makapitzi natali ̱latamá, pero xamaktum qué tal huixín naca̱tzanka̱niyá̱n y xlacán natakalhí tú naca̱li ̱makta̱yayá̱n y chuná jaé acxtum li ̱pa̱xáu nalatapa̱yá̱tit. 15 Ca̱ksántit la̱ huan Dios nac Escrituras: “Tí sacli lhu̱ hua ixlí ẖ uat ni ̱ kalhta̱xtúnilh y tí sacli caj actzú ni ̱ tzanká̱nilh.”  





Pablo ca̱ma̱lakachá cha̱tutu cristianos nac Corinto

16 Aquit

cpa̱xcatcatzi ̱ní Dios la̱ má̱xqui ̱lh ixtapuhuá̱n quinta̱camcán Tito xlacata naca̱li ̱puhuaná̱n la̱ aquit cca̱li ̱puhuaná̱n. 17 Aquit cuánilh Tito ca̱mparachá ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n pero xlá ixacstu na̱ ixlaclhca̱ni ̱ttá ama ana̱chá porque ca̱makta̱yaputuná̱n. 18 Tito ta̱a ma̱chá cha̱t um quinta̱camcán tí cani ̱huá ca̱chiquín lakalhamancán porque stalanca li ̱chihui ̱nán la̱ tla̱n ca̱lakma̱xtú cristianos Quimpu̱chinacán. 19 Xa̱huá hua̱k cristianos tí tali ̱pa̱huán Dios talíḻ hca̱lh jaé quinta̱camcán naquinta̱án taxtaka tú tama̱kstokni ̱t naca̱li ̱makta̱yacán cristianos xalac Jerusalén xlacata napa̱xcatcatzi ̱niyá̱u ixtalakalhamá̱n Quimpu̱chinacán y natasí la̱ la̱li ̱puhuaná̱u aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús y la̱makta̱yayá̱u.  





398

2 CORINTIOS 8​, ​9 20 Aquit

clakatí la̱ quinta̱ama xlacata ni ̱tí naquiliakskahuinán nahuán cacmá̱xtulh actzú tú cli ̱lh nac Jerusalén. 21 Ma̱squi Dios catzí ni ̱ li ̱xcájnit quinkásat ni ̱ clacasquín tú naquintali ̱ya̱huá cristianos. 22 Na̱ ca̱lakama̱chá̱n cha̱t um quinta̱camcán tí tla̱n cma̱luloka quinca̱ta̱scujni ̱tán ni ̱ caj maktum ixli ̱hua̱k ixnacú, chí pa̱xahuá ama̱chá porque ca̱li ̱pa̱huaná̱n tla̱n catzi ̱yá̱tit y ca̱li ̱scujputuná̱n. 23 Para tí ca̱kalasquiniyá̱n ticu namá Tito cahuanítit xlacata quincompañero tí quinta̱scuja nacca̱makta̱yayá̱n y tí ca̱li ̱kalasquiniyá̱n xa̱makapitzi cahuanítit tama̱lakacha̱ni ̱t cristianos tí tali ̱pa̱huán Dios. Xlacán tali ̱lakachixcuhui ̱ma̱na Dios ixtascujutcán. 24 Aquit clacasquín catacátzi ̱lh hua̱k cristianos tí tali ̱pa̱huán Dios xli ̱ca̱na la̱ cca̱li ̱chihui ̱naná̱n tla̱n catzi ̱yá̱tit pues chí caca̱ma̱si ̱nítit namá quinta̱camcán tí ta̱ma̱nanchá xli ̱ca̱na ca̱lakalhamaná̱tit.  







Dios ma̱s ca̱makta̱yá tí ma̱s tama̱stá

9

Aquit ccatzí ni ̱ tamaclacasquiní cacca̱ma̱lacapa̱stacán naca̱makta̱yayá̱tit xa̱makapitzi quinta̱camcán tí tali ̱pa̱huán Cristo. 2 Porque huixín siempre lakati ̱yá̱tit tlahuayá̱tit li ̱tlá̱n y hasta cca̱huánilh quinta̱camcán xalac Macedonia xlacata huixín xalac Acaya la̱ta ca̱tatá ma̱kstokni ̱tántit tú pa̱t ma̱sta̱yá̱tit, y acxni tacátzi ̱lh na̱ taláclhca̱lh ama tama̱stá catzuntín tú takalhí. 3 Pero ni ̱tú laktzanká la̱ cca̱ma̱lakacha̱ma jaé lacchixcuhuí ̱n xlacata naca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n  



cama̱sputútit ma̱kstoká̱tit tú ma̱lacatzuqui ̱ni ̱tántit, porque aquit tla̱n cca̱li ̱chihui ̱nani ̱tán 4 y ni ̱ clacasquín naquila̱ma̱ma̱xani ̱yá̱u y huixín na̱ nata̱ma̱ma̱xani ̱yá̱tit para cca̱ta̱ana̱chá xa̱makapitzi quinta̱camcán xalac Macedonia y acxni naccha̱na̱chá huixín ya̱ para tú ma̱kstoká̱tit. 5 Huá cca̱li ̱huánilh namá quinta̱camcán pu̱ la cataanchá xlacata naca̱makta̱yayá̱n sok napu̱qui ̱ko̱yá̱tit namá tú ma̱lacnu̱ ni ̱tántit pa̱t ma̱sta̱yá̱tit y chuná natasí mi ̱cstucán taxtú mintapuhua̱ncán ca̱makta̱yayá̱tit cristianos y ni ̱tí napuhuán xafuerza cca̱maksquimá̱n. 6 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata tí actzú chana̱nán actzú makalá ixtachaná̱n, y tí lhu̱ hua chana̱nán lhu̱ hua makalá ixtachaná̱n. 7 Cha̱tunu caláclhca̱lh nac ixnacú tú ama ma̱stá pero ni ̱ lakaputzaj camá̱sta̱lh ni ̱ para xafuerza porque Dios lakatí tí li ̱pa̱xáu ma̱stá tú kalhí. 8 Dios tla̱n ca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱huacá la̱ta makatzanka̱yá̱tit xlacata ni ̱cxni tú naca̱tzanka̱niyá̱n y tla̱n li ̱pa̱xáu naca̱makta̱yayá̱tit xa̱makapitzi. 9 Pues nac Escrituras huan: Tí tla̱n catzí ca̱ma̱xquí pobres catzuntín tú kalhí, ixtapa̱xquí ̱n ni ̱cxni ama̱ca aktzonksuacán. 10 Dios ma̱xquí ixtachaná̱n ma̱tucuxtu̱ ná y li ̱makxtaka camakálalh xlacata nakalhí tú nali ̱hua̱yán y pi ̱huá namá Dios ama ca̱makta̱yayá̱n hua̱k namakalayá̱tit xlacata ma̱s tla̱n naca̱makta̱yayá̱tit xa̱makapitzi. 11 Dios ama li ̱makxtaka lhu̱ hua tú nakalhi ̱yá̱tit xlacata ma̱s lhu̱ hua tú nama̱sta̱yá̱tit  















399

2 CORINTIOS 9​, ​10

y acxni nacmacasa̱sta̱yá̱u tú ma̱kstokni ̱tántit huixín hua̱k ama tapa̱xcatcatzi ̱ní Dios ixtalakalhamá̱n. 12 Jaé tú pa̱t ma̱sta̱yá̱tit ti ̱pa̱tuy tú ama li ̱macuán, pa̱t ca̱makta̱yayá̱tit quinta̱camcán tí tamaclacasquín ixtahuajcán, y ta̱má̱n tapa̱xcatcatzi ̱ní Dios ixtalakalhamá̱n ixli ̱hua̱k ixnacujcán. 13 Xa̱huá pa̱t ma̱luloká̱tit huixín kaxpatá̱tit tú li ̱chihui ̱nán Cristo y hua̱k ta̱má̱n tapa̱xcatcatzi ̱ní Dios tú naca̱ma̱lakacha̱niyá̱tit y ama talakachixcuhuí Dios milacatacán porque ca̱makta̱yayá̱tit tí ca̱tzanka̱ní ixtahuajcán. 14 Namá quinta̱camcán ama tzucuyá̱n ca̱lakalhamaná̱n y ca̱li ̱kalhtahuakayá̱n porque Dios ca̱pa̱xqui ̱ni ̱tán ca̱ma̱xqui ̱yá̱n tú naca̱li ̱makta̱yayá̱tit huixín. 15 Capa̱xcatcatzi ̱níu Dios la̱ quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán ixtapuhuá̱n nala̱lakalhamaná̱u la̱ xli ̱ca̱na li ̱ta̱camán.  







Pablo li ̱huanicán li ̱cuánit chihui ̱nán nac ixcartas

10

Aquit Pablo cca̱lakalhamaná̱n la̱ ca̱pa̱xqui ̱yá̱n Quimpu̱chinacán, y quili ̱ya̱huacán xlacata acxni cma̱lakachá carta, li ̱cuánit cchihui ̱nán pero acxni cchihui ̱nán ixlacati ̱ncán cristianos cca̱jicuaní. 2 Aquit cca̱maksquiná̱n ni ̱ caquila̱ta̱ra̱slakui porque acxni nacca̱lakana̱chá̱n tla̱n cca̱ta̱ra̱lacata̱quí y cca̱kalhtaxtoktí namá tí quintali ̱ya̱huá xlacata tú cli ̱chihui ̱nán aquit clacsacxtuni ̱t. 3 Xli ̱ca̱na aquit la̱ cati ̱huá chixcú xala ca̱quilhtamacú, pero ni ̱  



clacsacxtú quintachihuí ̱n xlacata naquili ̱pa̱huancán, 4 ni ̱ para cmaclacasquín quili ̱tlihueke la̱ talá makapitzi. Aquit cmaclacasquín ixli ̱tlihueke Dios ni ̱ma̱ tla̱n ca̱ma̱laksputú tí ni ̱ ta̱cxilhputún. 5 Aquín cca̱ta̱talacastucá̱u namá tí talactlancán tali ̱kalhkama̱nán Dios y ni ̱ tali ̱makxtaka catali ̱pá̱hualh cristianos, y ni ̱ cliakatzanka̱yá̱u cca̱kastacya̱huayá̱u cristianos catatláhualh tú li ̱ma̱paksi ̱nán Cristo. 6 Huata cama̱ti ̱tumí ̱tit mintalacapa̱stacnicán huixín, camá̱n maclacasquiná̱u ixli ̱tlihueke Dios xlacata nataxoko̱nán namá tí takaxmatmakán tú li ̱ma̱paksi ̱nán Cristo. 7 Makapitzi huixín ni ̱ para tla̱n catzi ̱yá̱tit li ̱chihui ̱naná̱tit tú acxilá̱tit. Para tí li ̱tanú li ̱pa̱huán Jesús catzí xlacata aquit ma̱s tla̱n cli ̱tanú cli ̱scujni ̱t Jesús. 8 Porque ma̱squi puhuaná̱tit clactlancán, ni ̱ cli ̱ma̱xanán cca̱huaniyá̱n xlacata Quimpu̱chinacán Jesús quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t cacca̱makta̱yán nataxtuniyá̱tit y ni ̱ nalaktzanka̱yá̱tit. 9 Aquit ni ̱ clacasquín capuhuántit cca̱li ̱maka̱klhamá̱n quincarta. Tó. 10 Porque lhu̱ hua tahuán xlacata nac quincarta aquit li ̱cuánit cchihui ̱nán y cca̱maka̱klhayá̱n pero acxni cyá ixlacati ̱ncán cristianos ni ̱tú cli ̱macuán y cquilhpuhuán cchihui ̱nán. 11 Pero la̱ta chí cca̱huaní namá tí ni ̱ quintali ̱pa̱huán, la̱ ni ̱ cquilhpuhuán cca̱huaniyá̱n nac carta tú ni ̱ cma̱tla̱ní na̱ chuná cama ca̱ta̱chihui ̱naná̱n acxni nacca̱lakana̱chá̱n huixín xalac Corinto.  















400

2 CORINTIOS 10​, ​11 Lhu̱ hua corintios ni ̱ tali ̱ma̱nú Pablo apóstol



12 Aquit

ni ̱ cama ca̱ta̱talacastuca ni ̱ para cca̱kapu̱laputún namá tí ixacstucán talactlancán tancs tali ̱chihui ̱nán Dios. Namá cristianos laktakalhí ̱n porque ixacstucán tara̱ma̱lacatla̱ní a ver ticu ma̱s ma̱ccha̱ní ixtalacapa̱stacni. 13 Aquín tí quinca̱lacsacni ̱tán Dios nacli ̱tanu̱yá̱u apóstoles huata cli ̱lactlancaná̱u quintascujutcán ni ̱ma̱ quinca̱laclhca̱nini ̱tán Dios nacma̱kantaxti ̱yá̱u, y xlá lacasquín nacca̱li ̱scujá̱n huixín xalac Corinto. 14 Huixín tla̱n puhuaná̱tit ni ̱ ckalhí li ̱ma̱paksí ̱n nacca̱huaniyá̱n tú mili ̱tlahuatcán pero calacapa̱stáctit, ¿ni ̱ aquit xla̱huán cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán la̱ tla̱n ca̱lakma̱xtuyá̱n Cristo? 15 Huata ni ̱ tipuhuaná̱tit clactlancama huata aquit cca̱li ̱scujni ̱tán, tó, porque a̱stá̱n taani ̱t tunuj cristianos. Pero clacasquín tancs cali ̱pa̱huántit Jesús xlacata ma̱s tla̱n nacca̱li ̱scujá̱n la̱ quili ̱lhca̱ni ̱t Dios. 16 Y na̱ tla̱n nacca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Jesús amá tí talama̱na mákat pu̱latama̱n porque aquit clakatí cán ca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Jesús amá cristianos tí ni ̱cxni ca̱li ̱ta̱chihui ̱nancani ̱t. Xa̱huá chuná ni ̱ lá tí nahuán clakamáklhti ̱lh ixtascújut. 17 Pero tí lactlancamputún cali ̱lacahuá̱nalh tú tláhualh Quimpu̱chinacán Jesús, 18 y ni ̱ ca̱ktzonksuátit xlacata ni ̱ ama ta̱yaní amá tí ixacstu tali ̱lacatla̱ní ixtascújut, ama ta̱yaní amá tí Dios lakatí ixtascújut.  











Corintios ni ̱ ta̱klhu̱ hua̱tnán taca̱najlá ta̱kskahuí ̱n

11

caquila̱kaxmatui tú cama ca̱huaniyá̱n. 2 Dios quili ̱makxtakni ̱t nacca̱lakcatzán cristianos y aquit snu̱ n cca̱lakcatzaná̱n porque cca̱ma̱lacnu̱ ni ̱tán ixmacán Cristo y clacasquín nachipiná̱tit ixlacatí ̱n la̱ cha̱tum tzuma̱t tí ni ̱ kalhí tú nali ̱ma̱xanán ixlacatí ̱n ixlí ̱i ̱t tí ama ta̱tamakaxtoka. 3 Huixín catzi ̱yá̱tit la̱ tlajaná akskáhuilh xla̱huán pusca̱t Eva, huixín na̱ ni ̱ tica̱kskahuiyá̱n xlacata na̱ktzonksuayá̱tit la̱ tancs nalakachixcuhui ̱yá̱tit Cristo. 4 Huixín ni ̱ aklhu̱ hua̱t naná̱tit ca̱najlayá̱tit ta̱kskahuín, para tí ca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n tunuj Cristo ni ̱ la̱ cma̱si ̱yá̱u aquín, tí ca̱huaniyá̱n pa̱t maklhti ̱naná̱tit ixli ̱tlihueke tunu espíritu ni ̱ la̱ ca̱ma̱xquí ̱n Espíritu Santo, y tí ca̱ma̱si ̱niyá̱n tunuj tijia la̱ tla̱n nataxtuniyá̱tit ni ̱ la̱ cma̱si ̱ni ̱táu aquín. 5 Pero aquit ccatzí ni ̱ quintama̱ccha̱ní namá akskahuinaní ̱n tí tali ̱tanú apóstoles y huixín ca̱takokeyá̱tit. 6 Porque ma̱squi huaná̱tit ni ̱ la̱n cchihui ̱nán, aquit ccatzí clacspi ̱ta ixtalacapa̱stacni tí cli ̱chihui ̱nán y ni ̱ caj maktum cma̱si ̱ni ̱táu nac quintascujutcán. 7 Aquit ni ̱ xacpuhuán lanca pa̱t lactaxtuyá̱tit caj xlacata ni ̱ cca̱ma̱tají ̱n acxni xla̱huán cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Cristo, pero ma̱x ctama̱ma̱xáni ̱lh. 8 Aquit cma̱tlá̱ni ̱lh cmaklhtí ̱nalh tú quintamá̱xqui ̱lh xala a̱lacatunu cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús xlacata chu̱ta nacca̱li ̱scujá̱n huixín. 9 Y acxni lako̱lh tú quintamá̱xqui ̱lh ni ̱ para cca̱kaxculín ma̱squi huixín xacca̱li ̱scujmá̱n; aquit cli ̱taxtúnilh tú quintama̱lakachá̱nilh

Ma̱squi huixín puhuaná̱tit cchiyani ̱t, clacasquín















401

2 CORINTIOS 11

quinta̱camcán xalac Macedonia y chuná ni ̱tú cca̱maksquín huixín y ni ̱ para chí camá̱n ca̱kaxculiyá̱n. 10 Na̱ chuná la̱ ccatzí tancs cli ̱pa̱huán Jesús na̱ chuná ccatzí ni ̱tí ama quimaklhtí quintapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ cmaklhcatzí acxni cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Jesús cristianos xalac Acaya y ni ̱ cca̱ma̱tají. 11 Huixín tla̱n puhuaná̱tit ni ̱ cca̱lakalhamaná̱n huá ni ̱tú cca̱li ̱maksquiná̱n, ni ̱ huá xlacata porque Dios catzí la̱ cca̱pa̱xqui ̱yá̱n. 12 Aquit ni ̱ cama li ̱makxtaka la̱ clama xlacata namá tí talactlancán tali ̱tanu̱putún apóstoles natacatzí Dios ni ̱ ca̱lacsacni ̱t natali ̱chihui ̱nán Cristo la̱ aquit. 13 Aquit cca̱huaniyá̱n Dios ni ̱ ca̱lacsacni ̱t namá tí talactaxtuma̱na apóstoles nac Corinto, namá akskahuinaní ̱n ma̱squi tatalacatla̱ní la̱ ixapóstoles Jesucristo. 14 Porque ni ̱ ca̱ktzonksuátit xlacata hasta tlajaná li ̱catzi li ̱pa̱xahuá ixtascújut Dios la̱ cha̱tum tla̱n ángel tí kalhí ixtaxkáket Dios. 15 Para tlajaná tla̱n li ̱catzi li ̱tanú tla̱n ángel tí kalhí ixtaxkáket Dios, tí tatakoké na̱ tla̱n li ̱catzi tali ̱tanú lactlá̱n cristianos tí tali ̱scuja Dios, pero nachá̱n quilhtamacú ama taxoko̱nán tú tatlahuani ̱t.  











Pablo lacapa̱staca la̱ akxtakajnani ̱t xlacata naca̱ma̱ma̱xaní tí tali ̱tanu apóstoles 16 Aquit

ccatzí ni ̱ cchiyani ̱t pero para chú puhuaná̱tit cakaxpáttit actzú quintakalhchiyán xlacata nacli ̱lactlancán quintascújut. 17 Tú cama ca̱huaniyá̱n ni ̱ Quimpu̱chinacán quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t, pero como quila̱li ̱maca̱ná̱u  

lo̱co entonces tla̱n clactlancán tali ̱lactlancán tú tatlahuá namá tí tali ̱tanú apóstoles. Chí na̱ cama li ̱lactlancán tú ctlahuani ̱t 19 pues huixín tí li ̱tanu̱yá̱tit akskalalán ca̱kaxpatá̱tit y ca̱pa̱ti ̱yá̱tit tí tachiyani ̱t tali ̱tanú apóstoles. 20 Huixín ca̱li ̱scujá̱tit la̱ta talacasquín ca̱ma̱xqui ̱yá̱tit tú kalhi ̱yátit, li ̱tamakxtaká̱tit caca̱kskahuicántit, ma̱tla̱ni ̱yá̱tit caca̱lakmakancántit y ca̱li ̱lacaxacacaná̱tit la̱ta talacasquín. 21 ¡Aquit ni ̱ ckálhi ̱lh li ̱camama chuná nacca̱tlahuayá̱n! Como huixín quila̱li ̱ma̱nu̱yá̱u cchiyani ̱t, aquit na̱ cama lactaxtú la̱ namá tí ca̱li ̱ma̱nu̱yá̱tit apóstoles, a ver ticu ta̱yaní. 22 Para talactlancán porque judíos, aquit na̱ judío. ¿Talactlancán porque talakahuani ̱t nac Israel? Aquit na̱ clakahuani ̱t nac Israel. ¿Talactlancán porque ca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t Abraham? Aquit na̱ ckalhí quili ̱talakapasni tí ca̱ma̱lacatzúqui ̱lh Abraham. 23 ¿Talactlancán porque tali ̱scuja Cristo? Aquit ma̱s cli ̱scujni ̱t Cristo, ma̱squi cpuhuán cchiyani ̱t acxni clactlancán. Pero xli ̱ca̱na aquit ma̱s ccha̱lhca̱tnani ̱t, ni ̱ caj lacatum quima̱nu̱cani ̱t nac pu̱ la̱chí ̱n, ni ̱ caj maktum quisnokcani ̱t y maklhu̱ hua actzú ni ̱ cmakatzanka̱ni ̱t quili ̱stacni. 24 Makquitzis xanapuxcun judíos tali ̱ma̱paksí ̱nalh caquisnokca puxumacu̱ naja̱tza. 25 Maktutu tali ̱ma̱paksí ̱nalh caquili ̱snokca lasasa, maktum ixama̱ca quili ̱makni ̱cán chíhuix, maktutu ta̱kpú̱spitli barco ni ̱ma̱ xacpu̱tla̱huama̱náu, y maktum aktum tzisni y aktum 18 la̱















402

2 CORINTIOS 11​, ​12 chichiní ctamákxtakli nac ixíta̱t pupunú. 26 Y maklhu̱ hua la̱ta ní clatapu̱li ̱ni ̱t actzú ni ̱ cmu̱ xtuni ̱t nac kalhtu̱choko, quintata̱ra̱slakni ̱t kalha̱naní ̱n, quintata̱ra̱slakni ̱t quinta̱pakánat judíos y xala mákat cristianos tí ni ̱ judíos, cakxtakajnani ̱t nac ca̱quihuí ̱n, nac desierto, nac pupunú, y hasta namá akskahuinaní ̱n tí tali ̱tanú tali ̱pa̱huán Cristo na̱ quintama̱k xtakajni ̱ni ̱t. 27 Aquit cliakatzanka̱ni ̱t quintascújut, cakxtakajnani ̱t, clakachuhuajlhtatani ̱t, cquilhtzincsni ̱t, ckalhtini ̱t, ckatxtaknani ̱t, cmacpa̱ti ̱ni ̱t lonkni, y catunu ctamakxtakni ̱t ca̱lakahuán. 28 Ni ̱ juú qui ̱ta̱yá tú cpa̱xtoka pues aquit cha̱li cha̱lí cca̱li ̱puhuán la̱ tla̱n nacca̱makta̱yá tí tali ̱pa̱huán Jesús katunu ca̱chiquí ̱n. 29 Amá tí aklhu̱ hua̱tnán nac ixnacú, aquit na̱ cli ̱puhuán y amá tí ma̱tlahuí tala̱kalhí ̱n ixta̱cristianos, aquit cli ̱lakaputzá. 30 Aquit ni ̱ clakatí clactlancán, pero acxni ctalacatla̱ní clakatí cma̱sí la̱ Dios quimakta̱yani ̱t nactaxtuní acxni tú cpa̱xtokni ̱t. 31 Dios Ixta̱ta Quimpu̱chinacán Jesucristo tí mini ̱ní nalakachixcuhui ̱cán cani ̱cxnihuá catzí xlacata ni ̱ cakskahuinama. 32 Aquit na̱ ni ̱ caktzonksuá la̱ nac Damasco gobernador tí ixta̱ma̱paksi ̱nán rey Aretas, ca̱yá̱hualh lhu̱ hua soldados ní ixlactanu̱cán ca̱chiquí ̱n xlacata naquintachipá y naquintama̱nú nac pu̱la̱chí ̱n. 33 Pero makapitzi tí tali ̱pa̱huán Jesús quintamaktá̱yalh ctáju̱lh nac aktum la̱ lanca canasta y quintalacmá̱cti ̱lh nac pá̱tzaps  















ni ̱ma̱ ixli ̱tastilín ca̱chiquí ̱n y chuné ctzá̱lalh. Dios li ̱mákxtakli Pablo cali ̱lacahuá̱nalh la̱ tu̱tanán nac akapú̱ n

12

Aquit ccatzí ni ̱tú li ̱macuán li ̱lactlancancán tú tlahuani ̱táu, pero cama ca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n tú quili ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh y quima̱cxcatzí ̱ni ̱lh Dios. 2 Akcu̱ta̱ti ca̱ta kalhí Dios quíli ̱lh nac ixli ̱quilhmactutu ixli ̱ta̱lhmá̱n akapú̱ n, aquit ni ̱ ccatzí para quili ̱tantum quili ̱nca o huata quili ̱stacni quíḻ alh, Dios catzí. 3 Para quili ̱tantum cquí ḻ alh o huata quili ̱stacni cquíḻ alh, Dios catzí, pero stalanca caksán la̱ ccha̱lh nac akapú̱ n ní lama Dios 4 y ckáxmatli laclá̱n tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱tí ma̱kachakxí ni ̱ para lá cca̱huaniyá̱n. 5 Aquit tla̱n xacca̱li ̱lactlancanín tú cqui ̱li ̱lacahuá̱nalh pero ni ̱ clakatí ctalacatla̱ní, aquit siempre cma̱sí la̱ Dios quimakta̱yani ̱t acxni caktzanka̱putún. 6 Para xaclacásquilh tla̱n xacca̱lactlancanín porque xli ̱ca̱na tú cli ̱chihui ̱nama ma̱squi puhuaná̱tit cchiyani ̱t. Pero aquit ni ̱ cqui ̱cstu ctalacatla̱ní porque clacasquín mi ̱cstucán cali ̱lacahuanántit quilatáma̱t para cma̱kantaxtí tú cca̱ma̱si ̱ní cristianos. 7 Dios quili ̱makxtakni ̱t lhu̱ hua tú cacli ̱lacahuá̱nalh, pero xlacata ni ̱ naclactlancán Dios na̱ quili ̱makxtakni ̱t cackálhi ̱lh aktum tá̱tat nac quimacni. Jaé tasipá̱ni ̱t la̱ caquima̱lacatzuquí ̱nilh tlajaná xlacata naquima̱k xtakajní,  











403

2 CORINTIOS 12

y nacaksán ni ̱ naclactlancán. 8 Maktutu cmaksquini ̱t Dios caquima̱ke̱nú̱ nilh jaé tá̱tat, 9 pero xlá quihuanini ̱t: “Tó, huix ni ̱ calakaputza porque aquit clakalhamaná̱n. Xa̱huá tí ma̱s ta̱yaní ixta̱k xtakajni ni ̱ma̱ cli ̱cxila ma̱s tla̱n cma̱si ̱ní quili ̱tlihueke.” Huá xlacata aquit ma̱s cli ̱pa̱xahuá acxni ccatzí ni ̱ lá tú ctlahuá qui ̱cstu, porque chuná Cristo tla̱ná quima̱si ̱ní ixli ̱tlihueke. 10 Aquit ni ̱ cli ̱ma̱xanán cli ̱ta̱yá ni ̱ lá tú ctlahuá qui ̱cstu para ni ̱ Dios quimakta̱yá, la̱ acxni quili ̱kalhkama̱nancán, la̱ acxni tú cmakatzanká, la̱ acxni quimpu̱tlakacán caj xlacata cli ̱scuja Cristo, porque acxni ctatlajiputún Cristo quima̱xquí li ̱camama nactatlihueklha.  





Pablo ca̱li ̱scuja cristianos ixli ̱hua̱k ixnacú

11 Aquit

cpuhuán cchiyani ̱t porque qui ̱cstu clactlancani ̱t, pero huixín quila̱ktlakahuacáu cactalacatlá̱ni ̱lh. Huixín ixca̱mini ̱niyá̱n naquila̱ma̱lacatla̱ni ̱yá̱u porque ma̱squi ni ̱tú cli ̱macuán ccatzí Cristo quilacsacni ̱t nacli ̱tanú ixapóstol ni ̱ la̱ namá tí ca̱takokeyá̱tit tali ̱tanú apóstoles. 12 Huixín tla̱n ma̱luloká̱tit Dios quima̱lakacha̱ni ̱t porque ni ̱cxni cca̱li ̱tzonkcatzani ̱tán, lhu̱ hua cca̱ma̱ksá̱ni ̱lh, cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Cristo y cca̱li ̱ma̱lacahua̱ní ̱n lhu̱ hua laclanca ixtascújut Dios. 13 Aquit cca̱maklhti ̱ni ̱t tú quintama̱squihui ̱ni ̱t xa̱makapitzi tí tali ̱pa̱huán Cristo, pero huixín ni ̱tú cca̱maksquini ̱tán, ma̱x huá ni ̱ quila̱li ̱pa̱huaná̱u. ¡Quila̱ma̱tzanke̱naníu para  



caktzónksualh nacca̱maksquiná̱n quintaskáu! 14 Chí ctaca̱x ma nacana̱chá ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n ixli ̱maktutu y ni ̱ para chí camá̱n ca̱liakxculiyá̱n tú nacuá. Aquit ni ̱ clacasquín tú naquila̱ma̱xqui ̱yá̱u, aquit clacasquín huixín catamacama̱stá̱tit ixmacán Dios. Porque huixín catzi ̱yá̱tit xanati ̱cún tali ̱scuja ixcamancán y ni ̱ xacamaná̱n tali ̱scuja ixnati ̱cún. 15 Como huixín quincamán tí snu̱ n cca̱lakalhamán cca̱li ̱scujmá̱n nahuán hasta xní nacaktzanká porque clacasquín nataxtuniyá̱tit. Pero ma̱squi ma̱s cca̱lakalhamaná̱n huixín la̱mpara ma̱s ni ̱ quila̱lakalhamaná̱u. 16 Huixín catzi ̱yá̱tit ni ̱tú cca̱maksquini ̱tán, pero makapitzi tahuán tze̱k clacputzama la̱ nacca̱kskahuimaklhti ̱yá̱n tú kalhi ̱yá̱tit. 17 Quila̱huaníu, la̱ta tí cca̱ma̱lakacha̱ni ̱t naca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n, ¿ticu ca̱kskahuinamaklhti ̱ni ̱tán tú kalhi ̱yá̱tit? 18 Aquit cca̱ma̱lakacha̱ni ̱t quinta̱camcán Tito y a̱cha̱tum tí quinta̱scuja pero quila̱huaníu, ¿niculá ca̱kskahuimaklhtí ̱n? Aquit ccatzí ni ̱tí ca̱maklhti ̱ni ̱tán tumi ̱n porque la̱ xlá y la̱ aquit acxtum ckalhi ̱yá̱u quintalacapa̱stacnicán, acxtum cca̱li ̱scujá̱u cristianos. 19 Li ̱ta̱camán tí cca̱lakalhamaná̱n, makapitzi huixín ma̱x puhuaná̱tit ctalacatla̱ni ̱ma xlacata naquila̱lakalhamaná̱u; tó̱, Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo tla̱n catzí chuná jaé cchihui ̱naní ̱t porque clacasquín yaj ca̱klhu̱ hua̱tnántit li ̱pa̱huaná̱tit Dios. 20 Aquit cli ̱puhuán para  













404

2 CORINTIOS 12​, ​13 ni ̱ cactima̱tlá̱ni ̱lh la̱ lapa̱nántit y huixín na̱ ni ̱ catilakatí ̱tit nacca̱lacaquilhni ̱yá̱n. Snu̱ n cama li ̱puhuán para la̱tiyá la̱slaká̱tit, la̱lakcatzaniyá̱tit tú kalhí cha̱tum, la̱si ̱tzi ̱niyá̱tit, ni ̱ la̱li ̱puhuaná̱tit tú ca̱tzanka̱ní makapitzi, la̱ksaná̱tit, la̱li ̱chihui ̱naná̱tit, la̱lactlancaniyá̱tit, y para la̱tiyá aklhu̱ hua̱tnaná̱tit ni ̱ lá tú lacca̱xtlahuayá̱tit. 21 Para ya̱ kalhi ̱yá̱tit lhu̱ hua pusca̱t o lacchixcuhuí ̱n, y la̱ta tú li ̱xcájnit li ̱tlahuayá̱tit mimacnicán, snu̱ n cama li ̱lakaputzá hasta cama tasá para chuná jaé lapa̱nántit.  

Pablo ni ̱ lakatí ca̱kahuaní tí ni ̱ ta̱kahua̱nán

13

Huixín catzi ̱yá̱tit para cha̱tuy o cha̱tutu testigos tali ̱ya̱huá tala̱kalhí ̱n cha̱tum cristiano y tama̱luloka xli ̱ca̱na tú tahuán, mini ̱ní naxoko̱nán. Chí aquit na̱ ixli ̱maktutu cca̱lakama̱chá̱n xlacata ni ̱ napuhuaná̱tit chu̱ta cama ca̱ma̱xoko̱ni ̱yá̱n. 2 Acxni ixli ̱maktuy cqui ̱lachá cca̱kastacya̱huán yaj catzaca̱tnántit y chí cca̱huanipará namá tí ya̱ tali ̱makxtaka tatlahuá tú ni ̱ tla̱n xlacata jaé ixli ̱maktutu cqui ̱lá cama̱chá ni ̱tí cama lakcatzán cma̱xoko̱ní tí tzaca̱tnani ̱t, 3 xlacata nacatzi ̱yá̱tit aquit ixapóstol Jesucristo y huá quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t nacca̱huaniyá̱n tú natlahuayá̱tit. Cristo ni ̱ cati ̱huá chixcú, xlá kalhí li ̱tlihueke quinca̱makta̱yayá̱n. 4 Ma̱squi makni ̱ca nac culu̱s la̱ cati ̱huá chixcú Dios li ̱ma̱lacastacuáni ̱lh ixli ̱tlihueke y chí lama xastacnán. Aquín na̱ chuná cli ̱tanu̱yá̱u la̱ cati ̱huá chixcú la̱ li ̱tánu̱lh, pero como cli ̱pa̱huani ̱táu  





Dios quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán ixli ̱tlihueke xlacata nacca̱kastacya̱huayá̱n huixín. 5 Aquit cca̱huaniyá̱n tla̱n calacpuhuántit para xli ̱ca̱na tancs li ̱pa̱huaná̱tit Cristo; cali ̱cxílhtit mintalacapa̱stacnicán para xli ̱ca̱na Cristo lama nac minacujcán o caj chu̱ta lacpuhuaná̱tit li ̱pa̱huaná̱tit Jesús. Tla̱n cali ̱lacapa̱stacnántit tú huaná̱tit. 6 Cpuhuán li ̱lacahua̱nani ̱tántittá xlacata aquín tí cma̱kahuani ̱yá̱u ixtachihuí ̱n Dios ccatzi ̱yá̱u tancs cli ̱pa̱huani ̱táu Cristo. 7 Aquín cca̱li ̱kalhtahuakayá̱n, Dios caca̱ma̱tlahuí ̱n tú tla̱n y ni ̱tú li ̱xcájnit. Pero ni ̱ tipuhuaná̱tit cputzama̱náu tú nacli ̱lactlancaná̱u para quila̱kaxmatá̱u; tó̱, pues aquín cca̱lakalhamaná̱n y huata clacasquín catlahuátit tú tla̱n. 8 Aquín ni ̱ lá tí cakastacya̱huayá̱u catláhualh tú ni ̱ tla̱n, sino que clacasquiná̱u tancs catalatáma̱lh cristianos. 9 Aquín cli ̱pa̱xahuayá̱u para huixín tla̱n li ̱tanu̱yá̱tit lakskalalán y aquín lactontos, pero ni ̱ cli ̱makxtaká̱u cca̱li ̱kalhtahuakayá̱n cama̱cchipiní ̱tit ixtalacapa̱stacni Dios. 10 Aquit cca̱ma̱lakacha̱niyá̱n jaé carta xlacata acxni naccha̱na̱chá ni ̱tí naclacaquilhní la̱ quimini ̱ní porque Cristo quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t nacca̱makta̱yayá̱n, ¡ni ̱ quili ̱ma̱paksi ̱ni ̱t nacca̱lactlahuayá̱n! 11 Li ̱ta̱camán, aquit clacasquín capa̱xahuátit, catzaksátit tancs latapa̱yá̱tit, cala̱ma̱xquí ̱tit li ̱camama, acxtum cala̱pa̱xquí ̱tit y ca̱li ̱tlá̱n calatapá̱tit. ¡Quinta̱tajcán Dios tí ca̱lakalhamán ixcamán y ca̱ma̱xquí li ̱pa̱xáu latáma̱t caca̱makta̱yán! 12 Clacasquín catlahuátit cuenta aná cya̱chá, cala̱huanítit kalhé̱n quilacata y cala̱kapixtí ̱tit.  















405 13 Na̱

ca̱huaniyá̱n kalhé̱n hua̱k tí tali ̱pa̱huán Jesús jaé ca̱chiquí ̱n. 14 Quimpu̱chinacán Jesucristo siempre caca̱makta̱yán,  

2 CORINTIOS 13 ixtapa̱xquí ̱n Dios cakalhí ̱tit nac minacujcán y caca̱kskalhlí ̱n Espíritu Santo. ¡Chuná calalh, amén!

IXCARTA SAN PABLO NIMA CATZOKNILH GÁLATAS

1

Pablo ca̱huaní kalhé̱n cristianos xalac Galacia

Aquit Pablo cli ̱tanú apóstol ni ̱ xlacata quintalaclhca̱cani ̱t o quintama̱lakacha̱ni ̱t lacchixcuhuí ̱n nacakchihui ̱nantapu̱ lí, tó̱, aquit cli ̱tanú apóstol porque Jesucristo quilacsacni ̱t y na̱ chuná Dios Ixti ̱cú tí ma̱lacastacuáni ̱lh ca̱li ̱ní ̱n. 2 Aquit y xa̱makapitzi quinta̱cam tí quintata̱lama̱na cca̱ma̱lakacha̱niyá̱n jaé carta xlacata naca̱makta̱yayá̱n huixín li ̱ta̱camán tí li ̱pa̱huana̱tit Jesús katunu ca̱chiquí ̱n pu̱ latama̱n Galacia. 3 Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱cxilhlacachá̱n y caca̱ma̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t. 4 Quimpu̱chinacán Jesucristo li ̱tamákxtakli namakni ̱cán xlacata naxoko̱nán quintala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ mini ̱ní naxoko̱naná̱u y naquinca̱lakma̱xtuyá̱n jaé lix̱ cájnit ca̱quilhtamacú la̱ ixlaclhca̱ni ̱t Dios Quinti ̱cucán 5 tí mini ̱ní nalakachixcuhui ̱yá̱u cani ̱cxnihuá quilhtamacú. ¡Chuná calalh, amén!  







Pablo ca̱li ̱puhuán tí sok ta̱ktzonksuá tú ca̱ma̱sí ̱nilh

6 Aquit

snu̱ n cli ̱puhuán la̱ huixín sok aktzonksuapa̱nántit Dios tí ca̱lakalhamani ̱tán y ca̱lacsacni ̱tán naca̱lakma̱xtuyá̱n Cristo; huixín takokepa̱nántit tunuj tachihuí ̱n la̱ nataxtuniyá̱tit. 7 Pero aquit tancs cca̱huaniyá̱n huata tla̱n nataxtuniyá̱tit para takokeyá̱tit tú cca̱ma̱si ̱nini ̱tán. Huixín aklhu̱ hua̱tnampa̱nántit porque makapitzi tatzaksá talakxta̱palí la̱ ma̱si ̱ni ̱t Cristo natataxtuní cristianos. 8 ¡Dios cama̱laktzánke̱lh namá tí ca̱ma̱si ̱niyá̱n tunuj tachihuí ̱n la̱ nataxtuniyá̱tit, ni ̱ quincuenta para aquit o cha̱tum ángel xalac akapú̱ n! 9 Aquit cca̱huanín tú ixama qui ̱taxtú y chí cca̱huaniparayá̱n: ¡Para cha̱tum ca̱ma̱si ̱niyá̱n tunu tijia la̱ nataxtuniyá̱tit ni ̱ la̱ cca̱ma̱si ̱nini ̱tán, Dios cama̱xokó̱ni ̱lh ixta̱kskahuín! 10 ¿Puhuaná̱tit cputzama quila̱li ̱pa̱huaná̱u acxni cchihui ̱nán, o cputzama quili ̱pá̱hualh Dios? Tó̱, aquit ni ̱ clacputzama quili ̱pa̱huántit huixín, aquit clacputzama quili ̱pá̱hualh Dios xlacata tla̱n  







406

407

GÁLATAS 1​, ​2

nacli ̱tanú ixapóstol Cristo tí nama̱kantaxtí ixtascújut. Pablo li ̱tanú apóstol porque Jesucristo lí ̱lhca̱lh

11 Li ̱ta̱camán,

aquit clacasquín cacatzí ̱tit xlacata namá talacapa̱stacni ni ̱ma̱ cca̱ma̱si ̱niyá̱n la̱ nataxtuniyá̱tit, ni ̱ lacchixcuhuí ̱n talacsacni ̱t, 12 ni ̱ para cha̱tum cristiano tí quima̱cxcatzí ̱ni ̱lh. ¡Tú aquit cma̱sí quima̱cxcatzí ̱ni ̱lh pi ̱huá Jesucristo! 13 Cpuhuán huixín kaxpatni ̱tántit la̱ xackalhí quinkásat acxni xacma̱kantaxtí la̱ tali ̱smani ̱ni ̱t judíos talakachixcuhuí Dios, la̱ ixquintimakasi ̱tzí y xacca̱pu̱tlaká namá tí Dios ixca̱lacsacni ̱t natali ̱pa̱huán Jesús, y la̱ xaclacputzá nacca̱lactlahuá. 14 La̱ta quili ̱hua̱kcán judíos xalac Israel tí cca̱tá̱stacli y xacma̱kantaxti ̱yá̱u tú ixquinca̱ma̱si ̱nini ̱tán quinati ̱cún, aquit ma̱s scarancua xaclacputzá xacma̱kantaxtí tú ixtali ̱smani ̱ni ̱t quinati ̱cún. 15 Pero Dios tí ca̱cxilhlacachá̱n ixcamán quilácsacli antes naclakahuán y quilíḻ hca̱lh 16 nacli ̱lacahua̱nán Ixkahuasa Jesús xlacata nacma̱kahuaní ixtachihuí ̱n la̱ tla̱n natataxtuní tí ni ̱ judíos. Y acxni Jesús quinta̱chihuí ̱nalh aquit ni ̱tí calh maksquín li ̱tlá̱n, 17 ni ̱ para calh cacxila xalakmaká̱n apóstoles nac Jerusalén xlacata naquintahuaní tú quili ̱tláhuat; aquit ni ̱ cmakatzánka̱lh quilhtamacú y calh tuncán nac pu̱ latama̱n Arabia y a̱stá̱n ctaspitpá nac Damasco. 18 Y ni ̱ campá tuncán nac Jerusalén hasta ixliaktutu ca̱ta  



a̱stá̱n calh, y aná clakápasli Pedro y cta̱latáma̱lh akcuquitzis chichiní. 19 Aquit ni ̱ ccá̱cxilhli xa̱makapitzi apóstoles huata Santiago ixta̱cam Quimpu̱chinacán na̱ cta̱chihuí ̱nalh. 20 Dios catzí ni ̱ cakskahuinama y tú cca̱huanimá̱n hua̱k xli ̱ca̱na. 21 Astá̱n acxni ctáxtulh nac Jerusalén calh pakán nac Siria y Cilicia. 22 Nac pu̱ latama̱n Judea cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús ni ̱ xquintalakapasa porque ni ̱cxni ixquinta̱cxilhni ̱t. 23 Huata ixtakaxmatni ̱t la̱ ixquili ̱chihui ̱nancán: “Namá tí ni ̱ ixca̱cxilhputún tí tali ̱pa̱huán Jesús chí ma̱kahuani ̱pu̱ lá tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ixlactlahuaputún xapu̱ lh.” 24 Y hua̱k ixtapa̱xcatcatzi ̱ní Dios tú ixtlahuani ̱t quilataca.  





















2

Xa̱makapitzi apóstoles tama̱tla̱ní tú ma̱sí Pablo

Ixliakcu̱ta̱ti ca̱ta a̱stá̱n campá nac Jerusalén, cca̱tá̱alh Bernabé y Tito. 2 Aquit calh porque Dios quima̱cxcatzí ̱ni ̱lh cacca̱ta̱chihuí ̱nalh tí ixta̱cpuxcún cristianos tí tali ̱pa̱huán Jesús. Acxni hua̱k tatamákstokli cca̱lacspí ̱tnilh tú cca̱ma̱si ̱ní tí ni ̱ judíos xlacata natataxtuní, porque ni ̱ clacasquín tí nahuán ni ̱tú li ̱macuán tú ctlahuani ̱t o tú ctlahuama. 3 Xlacán tama̱t lá̱ni ̱lh tú cma̱sí y ma̱squi quiamigo Tito tí xacta̱án ni ̱ judío ixuani ̱t ni ̱ ta̱ktlakahuácalh cacircuncidárlalh. 4 Cpuhuán ni ̱tí ixtili ̱huánilh cacircuncidárlalh para ni ̱ ixtitapaktánu̱ lh makapitzi cristianos tí li ̱catzi tali ̱tanú tali ̱pa̱huán Cristo xlacata naquinca̱scaliyá̱n hua̱nchi  





GÁLATAS 2 ni ̱ cma̱kantaxti ̱yá̱u lactzu lactzú ixley Moisés aquín tí cli ̱pa̱huaná̱u Cristo. Ixtalacasquín scarancua cacma̱kantaxtí ̱u ixley Moisés xlacata ixley Moisés naquinca̱kalhi ̱yá̱n la̱ ixtachí ̱n. 5 Pero aquín ni ̱ cca̱li ̱makxtakui caquinca̱kastacya̱huán xlacata huixín ni ̱ na̱klhu̱ hua̱tnaná̱tit tancs naca̱najlayá̱tit la̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t Cristo ca̱lakma̱xtú cristianos. 6 Namá xanapuxcún tí tali ̱pa̱huán Cristo ni ̱ quintahuánilh ni ̱ chuná tú cca̱ma̱si ̱ní cristianos. Chí cama ca̱huaniyá̱n xlacata aquit ni ̱ pucuta quincuenta para laclanca namá xanapuxcun cristianos porque Dios acxtum ca̱li ̱cxila cristianos. 7 Xlacán ni ̱ ta̱k lhu̱ huá̱t nalh tama̱kachákxi ̱lh xlacata Dios ixquili ̱lhca̱ni ̱t nacca̱huaní tí ni ̱ judíos la̱ natataxtuní na̱ chuná la̱ Dios líḻ hca̱lh Pedro naca̱huaní judíos la̱ natataxtuní. 8 Namá Dios tí ma̱lakácha̱lh Pedro naca̱ma̱kalhchihui ̱ní judíos na̱ quima̱lakácha̱lh aquit nacca̱ma̱kalhchihui ̱ní tí ni ̱ judíos. 9 Namá tí ixca̱li ̱ma̱nu̱cán xalactali ̱pa̱u y napuxcun cristianos, Pedro, Jacobo y Juan, ni ̱ ta̱klhu̱ huá̱tnalh taca̱nájlalh Dios ixquimacama̱xqui ̱ni ̱t jaé tascújut y tama̱tlá̱ni ̱lh aquit y Bernabé nacaná̱u ca̱li ̱scujá̱u tí ni ̱ judíos y xlacán natali ̱scuja judíos y xlacata ni ̱ nacpuhuaná̱u ixta̱kskahuinama quinca̱makachipán la̱ amigos. 10 Huata quinca̱maksquín ni ̱ cacaktzonksuáu cca̱makta̱yayá̱u pobres tí talama̱na nac Jerusalén y aquit siempre ctzaksani ̱t cma̱kantaxtí.  











408 Pablo lacaquilhní Pedro

11 Pero

maktum acxni Pedro alh nac Antioquía, la̱ta tzamacán nac ixlacán cli ̱lacaquílhni ̱lh tú ixtlahuama, 12 porque xlá xapu̱lh ixca̱ta̱hua̱yán tí ni ̱ judíos tali ̱pa̱huán Cristo; pero acxni táchilh nac Antioquía makapitzi tí ixca̱cpuxcún Jacobo tzúculh li ̱makxtaka ca̱ta̱hua̱yán porque ixca̱jicuaní tú natahuán amá lacchixcuhuí ̱n tí ixtalacasquín catacircuncidárlalh cristianos. 13 Xa̱makapitzi judíos xalac Antioquía tí ixtali ̱pa̱huán Cristo na̱ tzúculh tamakslihueké Pedro xlacata natatalacatla̱ní ixlacatí ̱n namá judíos tí tamini ̱t, hasta quiamigo Bernabé na̱ ixmakaca̱najlani ̱ttá. 14 Aquit ni ̱ cma̱tlá̱ni ̱lh tú ixtatlahuama̱na porque ni ̱ ixtama̱kantaxti ̱ma̱na la̱ lacasquín Cristo nalatama̱yá̱u aquín tí quinca̱lakma̱xtuni ̱tán y la̱ta cacapu̱lhu̱ hua cuánilh Pedro: “Huix judío pero ni ̱ lápa̱t la̱ judío, huix lápa̱t la̱ cha̱tum tí ni ̱ judío, entonces, ¿hua̱nchi lacasquina namá tí ni ̱ judíos catalatáma̱lh la̱ tali ̱smani ̱ni ̱t judíos? 15 Huix y aquit na̱ judíos la̱ta tilakahuáu, ixpuhuaná̱u Dios quinca̱ma̱tunujni ̱tán ni ̱ naca̱ta̱talakxtumi ̱yá̱u tí ni ̱ tama̱kantaxtí ixley Moisés. 16 Pero chí aquit y huix catzi ̱yá̱u xlacata ni ̱ lá tí ama taxtuní caj xlacata ma̱kantaxtí ixley Moisés, aquín catzi ̱yá̱u huata ama taxtuní tí li ̱pa̱huán Cristo. Como aquín ni ̱ lá scarancua ma̱kantaxti ̱yá̱u ixley Moisés, li ̱pa̱huaná̱u Cristo xlacata yaj najicuaniyá̱u ma̱lacatzuhui ̱yá̱u Dios ma̱squi kalhi ̱yá̱u tala̱kalhí ̱n,  









409

GÁLATAS 2​, ​3

porque ni ̱ lá tí ama talacatla̱ní ixlacatí ̱n Dios caj xlacata ma̱kantaxtí tú li ̱ma̱paksi ̱nán Moisés.” 17 Para aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Cristo xlacata nataxtuniyá̱u ma̱kachakxi ̱yá̱u a̱stá̱n kalhi ̱yá̱u ma̱s tala̱kalhí ̱n porque ni ̱ ma̱kantaxtí ̱u ixley Moisés, entonces ¿Cristo quinca̱ma̱tlahuí ̱n ma̱s tala̱kalhí ̱n porque quinca̱ma̱lacnu̱nín ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n ma̱squi ni ̱ cama̱kantaxtí ̱u ixley Moisés? 18 Tó̱, porque para aquit cma̱lacatzuqui ̱pará tú xaclactlahuanit, entonces huata aquit cli ̱n cuenta tú qui ̱taxtú a̱stá̱n. 19 Aquit ctzáksalh cma̱kantaxtí ixley Moisés xlacata nactaxtuní, pero cli ̱mákxtakli porque cma̱kachákxi ̱lh ni ̱ lá hua̱k cma̱kantaxtí; chí ccatzí ctaxtunini ̱t porque cmaklhtí ̱nalh tú quima̱lacnú̱nilh Dios. 20 Xapu̱lh xacpuhuán macuán quilatáma̱t porque xacma̱kantaxtí ixley Moisés, pero acxni ni ̱lh Cristo nac culu̱s lactlahuako̱lh. Chí quilatáma̱t cmacama̱xqui ̱ni ̱t Cristo, huá ma̱paksí quilatáma̱t y ma̱squi ckalhí quimacni la̱ cati ̱huá chixcú, chí quilatáma̱t macuán porque cli ̱pa̱huán Cristo. Xlá quilakalhámalh hasta li ̱tamákxtakli namakni ̱cán xlacata naxoko̱nán quilacata. 21 Aquit ni ̱ clakmakán tú ca̱li ̱tlá̱n ma̱lacnú Dios porque para cha̱tum chixcú li ̱pa̱huamputún tla̱n ixtaxtúnilh caj xlacata nama̱kantaxtí ixley Moisés entonces ni ̱tú li ̱macuán la̱ ni ̱lh Cristo.  









Tí lacputzá ma̱kantaxtí ixley Moisés ni ̱ tancs catzí ama taxtuní

3

Aquit cca̱li ̱lakaputzayá̱n huixín li ̱ta̱camán xalac Galacia. ¿Ticu ca̱ma̱klhua̱tní ̱n

na̱ktzonksuayá̱tit tú tláhualh Jesucristo milacatacán acxni ni ̱lh nac culu̱s? 2 Clacasquín quila̱huaníu, ¿Dios ca̱ma̱lakacha̱nín Espíritu Santo porque ma̱kantaxtí ̱tit ixley Moisés, o porque li ̱pa̱huántit Cristo tí ca̱li ̱ta̱chihui ̱nancántit? 3 ¡Laktakalhí ̱n lacchixcuhuí ̱n! Dios ca̱ma̱xquí ̱n Ixespíritu ma̱squi ni ̱ ixma̱kantaxti ̱yá̱tit ixley Moisés, ¿nicu li ̱puhuaná̱tit chí ma̱s naca̱lakalhamaná̱n para ma̱kantaxti ̱yá̱tit? 4 Aquit xacpuhuán ixca̱macuanini ̱tán la̱ Dios ca̱ma̱si ̱nini ̱tán ca̱maktakalhni ̱tán, pero ma̱x caktzánka̱lh. 5 Porque aquit ccatzí xlacata acxni Dios ca̱ma̱lakacha̱nín Espíritu Santo y ca̱tláhualh laclanca ixtascújut nac minacujcán, ni ̱ ca̱lakalhamán porque ma̱kantaxtí ̱tit ixley Moisés, sino porque li ̱pa̱huaná̱tit Cristo tí ca̱li ̱ta̱chihui ̱nancani ̱tántit. 6 Camá̱n ca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n Abraham, xlá li ̱pá̱hualh tú ma̱lacnú̱ nilh Dios huá xlacata Dios li ̱máca̱lh la̱ ni ̱ cakálhi ̱lh tala̱kalhí ̱n. 7 Huixín na̱ mili ̱catzi ̱tcán xlacata Dios ca̱li ̱macá̱n xli ̱ca̱na ixli ̱talakapasni Abraham tí taca̱najlá tú ma̱lacnú. 8 Porque nac Escrituras, Dios huan la̱ ixca̱cxilhlacachini ̱t ama ca̱lakma̱xtú cristianos tí ni ̱ judíos para tali ̱pa̱huán la̱ ca̱nájlalh Abraham, y la̱ta amá quilhtamacú tima̱lacnú̱ nilh: “Aquit cama ca̱lakalhamán cristianos xala cani ̱huá pu̱ latama̱n la̱ clakalhamani ̱tán huix.” 9 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n Dios ca̱lakalhamán tí tamakslihueké la̱ Abraham li ̱pá̱hualh tú ma̱lacnú̱ nilh Dios.  















410

GÁLATAS 3 10 Aquit

cca̱huaniyá̱n, namá tí talacputzá tama̱kantaxtí ixley Moisés xlacata nataxtuní Dios chuné ca̱laclhcá̱nilh: “Capá̱ti ̱lh tú akspulá namá tí ni ̱ tama̱kantaxtí hua̱k la̱ta tú huan ixley Moisés.” 11 Aquit clacasquín tancs cama̱kachakxí ̱tit xlacata ni ̱ lá tí ama taxtuní caj xlacata ma̱kantáxti ̱lh ixley Moisés pues nac Escrituras huan: “Tí tancs ca̱najlá la̱ ma̱lacnú Dios ama ca̱lakma̱xtú cristianos , namá ama taxtuní.” 12 Dios na̱ huan: “Tí tama̱kantaxti ̱putún ixley Moisés xlacata nataxtuní tamaclacasquiní ni ̱tú natali ̱makatzanká tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios.” Pero tí chu̱ta taxtuniputún huata cali ̱pá̱hualh Dios. 13 Porque Cristo quinca̱lacati ̱ta̱yán ni ̱ naxoko̱naná̱u aquín tí ni ̱ lá ixma̱kantaxti ̱yá̱u ixley Moisés y Dios li ̱má̱nu̱lh la̱ catzacá̱tnalh xlacata naxoko̱nán. Porque nac Escrituras huan: “Namá tí akxtokohuacacán nac aktum quihui caxokó̱nalh ixtatzaca̱tni.” 14 Dios li ̱mákxtakli caxokó̱nalh Cristo xlacata tla̱n naca̱lakalhamán tí ni ̱ judíos tí natali ̱pa̱huán la̱ ma̱lacnú̱ nilh Abraham xlacata tí li ̱pa̱huán tla̱n namaklhti ̱naná̱u Espíritu Santo la̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios.  







Dios ma̱lácnu̱ lh Cristo y ma̱kantáxti ̱lh

15 Li ̱ta̱camán,

clacasquín cali ̱lacapa̱stacnántit la̱ talá minta̱cristianoscán: Para cha̱tum chixcú huí tú ma̱lacnu̱ ní o laclhca̱ní tunu ixta̱cristiano y firmarli ̱ní aktum cápsnat, ni ̱ lá tí lakxta̱palí

o li ̱ma̱huacá. 16 Na̱ chuná Dios ma̱lacnú̱ nilh Abraham huí tú ixama ma̱xquí ixli ̱tlakapasni, Dios ni ̱ huánilh: “hua̱k mili ̱talakapasni”, la̱ cali ̱chihuí ̱nalh hua̱k cristianos; y jaé ixli ̱talakapasni Abraham li ̱tanú cha̱tum chixcú Cristo. 17 Aquit clacasquín cama̱kachakxí ̱tit xlacata Dios huí tú ma̱lacnú̱ nilh Abraham y tú ma̱lácnu̱ lh ni ̱ lá lakxta̱palí ixley Moisés ni ̱ma̱ má̱sta̱lh akta̱ti ciento a̱ti ̱puxum ca̱ta a̱stá̱n, porque entonces Dios min li ̱tamakxtaka akskahuiná. 18 Calacpuhuántit para cha̱tum cristiano tla̱n ixtaxtúnilh caj xlacata ma̱kantaxtí ixley Moisés, entonces tú ma̱lacnú̱ nilh Dios, ni ̱tú li ̱macuán; pero calacapa̱stáctit Dios ma̱lacnú̱ nilh Abraham huí tú ixama ma̱xquí caj xlacata ca̱nájlalh ma̱squi ni ̱ ixtlahuani ̱t lanca tascújut. 19 Entonces, ¿hua̱nchi Dios má̱sta̱lh ixli ̱ma̱paksí ̱n? Dios má̱sta̱lh ixli ̱ma̱paksí ̱n xlacata naca̱ma̱si ̱ní cristianos la̱ takalhí tala̱kalhí ̱n. Dios ca̱má̱xqui ̱lh ángeles catamacamá̱xqui ̱lh ixli ̱ma̱paksí ̱n Moisés y xlá ca̱má̱xqui ̱lh cristianos, pero huata ixama macuán hasta namín Cristo ixli ̱talakapasni Abraham la̱ ma̱lacnú̱ nilh Dios. 20 Pero acxni Dios ta̱laccá̱xlalh Abraham pi ̱huá Dios ta̱chihuí ̱nalh ni ̱ maclacásquilh nama̱lakachá ixlakapu̱ xoko.  









Ixley Moisés na̱ tla̱n ca̱macuaní cristianos

21 Ixley

Moisés na̱ tla̱n ca̱macuaní cristianos, pero huí tí tla̱n lacpuhuán: “¿A poco ixley Moisés lakmakán tú ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios?” ¡Tó̱! Ni ̱ lakmakán porque para

411

GÁLATAS 3​, ​4

tla̱n ixtataxtúnilh ixlacatí ̱n Dios tí tama̱kantaxtí ixley Moisés, 22 nac Escrituras ni ̱ ixuá xlacata hua̱k cristianos ca̱li ̱kalhí la̱ tachí ̱n ixtala̱kalhi ̱ncán. Para hua̱k takalhí tala̱kalhí ̱n tamaclacasquín tali ̱pa̱huán Cristo la̱ ma̱lácnu̱ lh Dios naca̱xapaní ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos. 23 Xapu̱ lh ixley Moisés ixquinca̱kskalhli ̱má̱n la̱ ixtachí ̱n, pero Dios ixlaclhca̱ni ̱t natakokeyá̱u cha̱tum tí naquinca̱lakma̱xtuyá̱n. 24 Xapu̱ lh ixley Moisés ixquinca̱kskalhli ̱má̱n la̱ cha̱tum koka̱ná akskalhlí ̱n actzú skata; pero acxni milh Cristo yaj maclacasquiná̱u ixley Moisés nali ̱taxtuniyá̱u, porque la̱ li ̱pa̱huaná̱u taka̱sá̱u ma̱s tla̱n tijia ni ̱ma̱ natakokeyáu xlacata tla̱n nama̱lacatzuhui ̱yá̱u Dios ma̱squi kalhi ̱yá̱u tala̱kalhí ̱n. 25 Chí como Cristo mini ̱ttá y huá li ̱pa̱huaná̱u yaj maclacasquiná̱u ixley Moisés naquinca̱huaniyá̱n la̱ tla̱n nataxtuniyá̱u. 26 Hua̱k huixín tí li ̱pa̱huaná̱t it Jesús Dios ca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n ixcaman, 27 porque hua̱k huixín tí ta̱kmununi ̱tántit nac ixtapáksi ̱t Cristo ta̱talakxtumí ̱tit nac mintalacapa̱stacnicán y li ̱tanu̱yá̱tit la̱ calhkamátit. 28 Dios ni ̱ caso tlahuá tí judío, tí griego, tí stacni ̱t la̱ tachí ̱n, tí libre lama, tí chixcú o tí pusca̱t porque cha̱tunu cristiano tí tali ̱pa̱huán Cristo tali ̱tanú la̱ cha̱tum cristiano. 29 Y tí ta̱talakxtumi ̱ni ̱t Cristo Dios li ̱macá̱n ixli ̱talakapasni Abraham, y tí li ̱tanú ixli ̱talakapasni Abraham na̱ ama maklhti ̱nán tú Dios ma̱lacnu̱ nini ̱t.

Dios láclhca̱lh ama ca̱lakma̱xtú cristianos ma̱squi ni ̱ lá tama̱kantaxtú ixli ̱ma̱paksí ̱n

















4

Chí clacasquín cali ̱lacahua̱namparátit cha̱tum actzú li ̱ma̱xken, para ixti ̱cú ta̱makxtaka herencia ni ̱ lá lactlahuá tú kalhí, min li ̱tamakxtaka la̱ tasa̱cua. 2 Porque ixti ̱cú putzá tí nacuentaja y namaktakalhní tú kalhí hasta acxni láclhca̱lh ixti ̱cú namacama̱xqui ̱cán tú xlá. 3 Aquín na̱ chuná ixquinca̱qui ̱taxtuniyá̱n xapu̱ lh, antes namín Cristo ixli ̱tanu̱ ma̱náu la̱ ixtasa̱cua o ixtachí ̱n tú cristianos ixtali ̱smani ̱ni ̱t tatlahuá xlacata natataxtuní. 4 Pero acxni cha̱lh quilhtamacú ni ̱ma̱ ixlaclhca̱ni ̱t Dios, ma̱lakácha̱lh Ixkahuasa ca̱quilhtamacú y ma̱lakahuáni ̱lh cha̱tum pusca̱t nac ixpu̱ latama̱ncán judíos tí tama̱kantaxtí ixley Moisés 5 xlacata tla̱n naca̱lakma̱xtú namá tí tali ̱tanu̱ ma̱na la̱ ixtachí ̱n ixley Moisés y Dios naca̱li ̱ma̱nú ixcamán tí ca̱lakalhamán. 6 Entonces xlacata ni ̱tí napuhuán ni ̱ ixcam Dios xlá ma̱lakácha̱lh nac quinacujcán Ixespíritu Ixkahuasa tí tla̱n quinca̱ta̱huaniyá̱n Dios: “Ta̱ta huix Quinti ̱cucán.” 7 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n tí Dios li ̱ma̱nú ixcam yaj li ̱tanú ixtachí ̱n ixley Moisés y ama maklhti ̱nán tú ma̱lacnu̱ ni ̱t ama ca̱ma̱xquí tí tali ̱pa̱huán Cristo.  











Pablo lacapa̱staca ixtá̱tat

8 Huixín

tí ni ̱ judíos antes nali ̱pa̱huaná̱tit Dios ixca̱li ̱pa̱huaná̱tit pu̱ laktumi ̱n tí ixca̱li ̱kalhi ̱yá̱n la̱ ixtachí ̱n ixca̱lakachixcuhui ̱yá̱tit.

412

GÁLATAS 4 9 Pero

chí acxni taka̱sni ̱tántit xastacnán Dios, o ma̱s tla̱n huancán ca̱taka̱sni ̱tán Dios, ¿nicu li ̱puhuaná̱tit li ̱tanu̱parayá̱tit ixtachín tú cristianos tali ̱smani ̱ni ̱t tatlahuá xlacata natataxtuní? 10 ¿Hua̱nchi ca̱makslihuekeyá̱t it judíos tí tali ̱macá̱n makapitzi chichiní, makapitzi papá, makapitzi quilhtamacú o makapitzi ca̱ta ma̱s laclanca xlacata Dios ma̱s naca̱lakalhamán? 11 Chí cpuhuán quintascújut ni ̱tú li ̱macuani ̱t la̱ cca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱ni ̱tán. 12 Li ̱ta̱camán, aquit xacli ̱tanu̱ ma ixtachí ̱n ixley Moisés, pero chí cli ̱makxtakni ̱t y chí huixín lacputzaparayá̱tit li ̱tanu̱yá̱tit ixtachí ̱n xlacata nataxtuniyá̱tit. Aquit clacasquín cali ̱makxtáktit la̱ aquit cli ̱mákxtakli. 13 Pues huixín catzi ̱yá̱tit caj xlacata aktum tá̱tat ni ̱ma̱ ckalhí cli ̱tamákxtakli nac Galacia, acxni xla̱huán cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán la̱ nataxtuniyá̱tit. 14 Pero huixín ni ̱ quila̱xcajníu porque ni ̱ quila̱lakmakáu, ni ̱ para quila̱tzonkcatzaníu, cha̱ quila̱maklhti ̱náu la̱ cha̱tum ángel tí ca̱ma̱lakacha̱nín Dios o la̱ pi ̱huá Jesucristo caca̱ta̱chihui ̱nán. 15 ¿Aquit ni ̱ ccatzí nicu alh mintapa̱xahua̱ncán ni ̱ma̱ maklhcatzí ̱tit? Amá quilhtamacú aquit ccatzí li ̱pa̱xáu ixtima̱tla̱ní ̱tit caca̱ma̱xtunicántit milakastapucán xlacata naquila̱ma̱xqui ̱yá̱u para chuná xactiaksá̱nalh. 16 Chí cpuhuán ma̱x ama quila̱si ̱tzi ̱niyá̱u caj xlacata cca̱huanini ̱tán tú clacpuhuán milacatacán. 17 Pero clacasquín cama̱kachakxí ̱tit xlacata namá tí  















ca̱ma̱klhu̱ hua̱tni ̱má̱n ni ̱ xli ̱ca̱na ca̱lakalhamaná̱n, xlacán talacasquín caquila̱lakmakáu xlacata nakaxpatá̱tit tú tama̱sí. 18 Aquit ni ̱ cca̱li ̱ma̱paksi ̱ma̱n ni ̱ caca̱kaxpáttit tunu ma̱kalhtahuake̱naní ̱n, pero catamá̱si ̱lh xli ̱ca̱na ca̱lakalhamaná̱n, ni ̱ huata acxni quinta̱cxilhma̱na catamá̱si ̱lh xli ̱ca̱na quintalakalhamán. 19 Aquit cca̱lakalhamaná̱n la̱ quincamán y snu̱ n cca̱liakxtakajnamá̱n na̱ chuná la̱ cha̱tum pusca̱t akxtakajnán acxni ama lakahuán itskata y lacasquín ixlakalhualhá. Ma̱x cakxtakajnama nahuán hasta nacacxila yaj putzayá̱tit lactzu lactzú la̱ nalakachixcuhui ̱yá̱tit Cristo xlacata xli ̱ca̱na naca̱lakma̱xtuyá̱n. 20 ¡Clacasquín stuj xaccha̱lh nac mimpu̱ latama̱ncán xlacata ma̱s tancs xacca̱ta̱chihui ̱nán pues juú ixli ̱mákat ni ̱ ccatzí tú nactlahuá!  





Abraham ca̱kalhí cha̱tuy ixta̱cha̱t 21 Huixín

tí lacputzayá̱tit ma̱kantaxti ̱yá̱tit ixley Moisés xlacata nataxtuniyá̱tit camá̱n ca̱kalasquiniyá̱n: ¿ni ̱ li ̱kalhtahuakani ̱tántit tú pá̱xtokli Abraham? 22 Nac Escrituras huan xlacata Abraham ca̱kálhi ̱lh cha̱tuy ixlakkahuasán: cha̱tum ta̱kálhi ̱lh pusca̱t tí itsta̱cani ̱t la̱ squití ixuanicán Agar y xa̱cha̱tum ta̱kálhi ̱lh cha̱tum pusca̱t tí libre ixlama. 23 Ixkahuasa amá pusca̱t tí itsta̱cani ̱t lakáhualh porque Abraham ta̱talakxtúmi ̱lh, pero ixkahuasa amá pusca̱t tí libre ixlama lakáhualh porque Dios ma̱lacnú̱ nilh ixlacasquín  



413

GÁLATAS 4​, ​5

catakálhi ̱lh itskatacán. 24 Aquit clacasquín cali ̱lacahua̱nántit jaé cha̱tuy lacchaján la̱ Dios ma̱sta̱ni ̱t ti ̱pa̱tuy tijia la̱ natataxtuní ixcamán. Xla̱huán pusca̱t Agar tla̱n li ̱ma̱lacastucá̱u tí tali ̱tanú la̱ tachí ̱n tí tama̱kantaxtí ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios ni ̱ma̱ má̱sta̱lh nac Monte de Sinaí. 25 Jaé Monte de Sinaí tamakxtaka nac pu̱ latama̱n Arabia, y aná li ̱lakapascán Agar y tla̱n li ̱ma̱lacastucá̱u Jerusalén xala ca̱quilhtamacú ni ̱ma̱ li ̱lhca̱cani ̱t Dios la̱ tachí ̱n ca̱ktlahuacacacán natama̱kantaxtí ixley Moisés para tataxtuniputún. 26 Ixli ̱cha̱tuy ixpusca̱t tí libre ixlama tla̱n li ̱ma̱lacastucá̱u Jerusalén xalac akapú̱ n y aquín li ̱tanu̱yá̱u ixcamán. 27 Huá jaé ixli ̱chihui ̱nán Isaías acxni huá: Capa̱xahua huix pusca̱t tí ni ̱ lá ixmakastacnán; ca̱ktasa la̱ta pa̱xahuaya huix tí ni ̱cxni ixmaklhcatzi ̱ni ̱t la̱ ma̱lakahuani ̱cán skata. Porque amá pusca̱t tí ixlakmakancani ̱ttá ama ca̱kalhí ma̱s camán que amá tí ta̱talanxtumi ̱ni ̱t ixta̱ko̱lú. 28 Li ̱ta̱camán, aquit clacasquín cama̱kachakxí ̱tit xlacata aquín ixcamán Dios tí ca̱ma̱lacnu̱ nicani ̱t tapa̱xahuá̱n na̱ chuná la̱ Dios ma̱lacnú̱ nilh Abraham ama lakahuán ixkahuasa Isaac. 29 Chí qui ̱taxtujcú la̱ amá quilhtamacú acxni ixkahuasa tí ta̱kálhi ̱lh itsquití, ni ̱ ixacxilhputún ixkahuasa tí ma̱lakachá̱nilh Dios. 30 Pero nac Escrituras huan la̱ huánilh Dios Abraham: “Namá squití  













cata̱ktlakali ̱pi ixkahuasa porque ni ̱ clacasquín na̱ cali ̱pa̱xáhualh tú claclhca̱nini ̱t cama ma̱xquí ixkahuasa mimpusca̱t tí libre lama.” 31 Li ̱ta̱camán, yaj ca̱ktzonksuátit xlacata aquín ta̱talacastucá̱u ixcamán xalibre ixpusca̱t Abraham, ni ̱ ta̱talacastucá̱u ixcamán amá squití tí itsta̱cani ̱t.  

5

Tí taxtuniputún ixacstu, Cristo ni ̱tú li ̱macuán

Li ̱ta̱camán, Cristo quinca̱lakma̱xtuni ̱tán xlacata yaj nali ̱tanu̱yá̱u la̱ ixtachí ̱n ixley Moisés. ¿Hua̱nchi ni ̱ tancs ca̱najlayá̱tit xlacata huá ca̱lakma̱xtuni ̱tán? ¿Hua̱nchi actahuacayá̱tit li ̱tanu̱parayá̱tit la̱ tachí ̱n? 2 Aquit Pablo ni ̱ aklhu̱ hua tachihuí ̱n cca̱huaniyá̱n, para circuncidarlaputuná̱tit xlacata nataxtuniyá̱tit ni ̱tú ca̱li ̱macuaniyá̱n tú tláhualh Cristo, 3 porque cati ̱huá tí circuncidarlá xlacata nataxtuní tamaclacasquiní nama̱kantaxtí hua̱k lactzu lactzú tú li ̱ma̱paksi ̱nán ixley Moisés 4 y entonces Cristo kalhta̱xtú, lakmakán ixtalakalhamá̱n Dios ni ̱ma̱ ma̱lacnú porque ixacstu lacputzá la̱ natalacatla̱ní ixlacatí ̱n Dios. 5 Pero aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús, Espíritu Santo quinca̱makta̱yayá̱n naca̱najlayá̱u Cristo quinca̱lakma̱xtún xlacata yaj najicuaniyá̱u ma̱lacatzuhui ̱yá̱u Dios ma̱squi ixkalhi ̱yá̱u tala̱kalhí ̱n. 6 Y para tancs li ̱pa̱huaná̱u xlá ni ̱ caso tlahuá para circundidarlani ̱táu o ni ̱ circuncidarlani ̱táu, xlá lacasquín tancs cali ̱pa̱huáu y cama̱sí ̱u xli ̱ca̱na la̱lakalhamaná̱u.  









414

GÁLATAS 5 7 Huixín

tla̱n ixtla̱huampa̱nántit. ¿Ticu ca̱ma̱katuyí ̱n xlacata nalakmakaná̱tit tú ixca̱najlani ̱tántit? 8 Aquit cpuhuán ni ̱ Dios ca̱ma̱katuyí ̱n porque huá Dios ca̱lacsacni ̱tán nali ̱pa̱huaná̱tit Cristo. 9 Para makapitzi huixín ma̱t la̱ni ̱yá̱t it tú qui ̱taxtuma ni ̱ ca̱ktzonksuátit xlacata “actzú levadura ma̱xcuti ̱kó hua̱k squítit.” 10 Aquit tancs cli ̱pa̱huán Quimpu̱chinacán y cpuhuán nama̱ti ̱tumi ̱pará mintalacapa̱stacnicán y namá tí ca̱ma̱katuyi ̱má̱n ama xoko̱nán, Dios ni ̱ ama li ̱lacachá̱n tucu ixka̱sat ixuani ̱t. 11 Li ̱ta̱camán, ca̱najlayá̱t it huixín tú quintali ̱ya̱huá makapitzi, para xacmá̱si ̱lh catacircuncidárlalh cristianos xlacata natataxtuní namá judíos yaj ixquintasi ̱tzí ̱nilh. Porque xlacán tapuhuán tamaclacasquiní catacircuncidárlalh tí tali ̱pa̱huán Cristo xlacata natataxtuní. 12 Namá tí ca̱ma̱k lhu̱ hua̱t ni ̱má̱n nacircuncidarlayá̱tit ma̱s tla̱n ixca̱huaní ̱nilh catachucu̱cti ̱ko̱lh tú takalhí xlacata natali ̱catzí. 13 Li ̱ta̱camán, Dios ca̱lacsacni ̱tán naca̱lakma̱xtuyá̱n ixmacán tí ixca̱li ̱kalhi ̱yá̱n la̱ ixtachí ̱n; pero jaé ni ̱ huamputún natlahuayá̱tit la̱ta tú lacasquiná̱tit, tó̱; Dios lacasquín cala̱li ̱scújtit cha̱tum chá̱tum xlacata nama̱si ̱yá̱tit xli ̱ca̱na la̱lakalhamaná̱tit. 14 Namá cristiano tí tlahuá tú cama ca̱huaniyá̱n, qui ̱taxtú la̱ cama̱kantáxti ̱lh hua̱k ixley Moisés: “Caca̱lakalhámanti minta̱cristiano na̱ chuná la̱ huix lacasquina calakalhamanca.” 15 Pero para ni ̱ la̱lakalhamaná̱t it, chá huata la̱xcayá̱tit y la̱lhkatá̱tit

la̱ mi ̱stu̱ n ¡skálalh! Porque tla̱n la̱lactlahuayá̱tit mi ̱cstucán. Tí tali ̱pa̱huán Dios tatlahuá tú lacasquín Dios

















16 Li ̱ta̱camán,

aquit cca̱kastacya̱huayá̱n catlahuátit tú ca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n Espíritu Santo, ni ̱ catakokétit tú ca̱ma̱cxcatzi ̱niyá̱n li ̱xcájnit minkasatcán ni ̱ma̱ kalhi ̱yá̱tit nac mintalacapa̱stacnicán. 17 Porque li ̱xcájnit minkasatcán ni ̱ kaxmatputún tú quinca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n Espíritu Santo y tú tla̱n quinca̱ma̱cxcatzi ̱niyá̱n Espíritu Santo ma̱laksputuputún. Catunu aquín ni ̱ catzi ̱yá̱u tú nakaxmatá̱u porque acxtum quinca̱ktlakahuacaputuná̱n naca̱li ̱scujá̱u. 18 Para xli ̱ca̱na Espíritu Santo ca̱kskalhi ̱ma̱n yaj liakatuyuná̱tit para ni ̱ ma̱kantaxti ̱yá̱tit ixley Moisés. 19 Aquit clacasquín caca̱li ̱lacahua̱nántit tí tatakoké tú ca̱ma̱cxcatzi ̱ní li ̱xcájnit ixkasatcán; namá cristianos ma̱squi tamakaxtoka taputzá la̱ tata̱tzaca̱tnán tunu cristiano, tatlahuá tú li ̱xcájnit, talakatí tamakapa̱xahuá ixmacnicán, 20 talakachixcuhuí pu̱ laktumi ̱n, tara̱scuhuá, ni ̱ tara̱cxilhputún, tara̱slaka, hua̱k talakcatzán, tara̱makasi ̱tzí, lhu̱ hua tú ta̱kchipá, talactlahuá tú laclhca̱cani ̱t, tama̱pitzí cristianos, 21 talaksi ̱tzí tú takalhí xa̱makapitzi, tara̱makní, takachi ̱tapu̱ lí, talakatí macxtum tamakapa̱xahuá ixmacnicán, y lhu̱ hua ma̱s tú li ̱xcájnit tatlahuá. Ni ̱ caj maktum cca̱huanini ̱tán xlacata  









415

GÁLATAS 5​, ​6

tí tatlahuá jaé tatzaca̱tni ni ̱ ama tachá̱n nac ixpu̱latama̱n Dios. 22 Pero tí tali ̱makxtaka caca̱kskálhli ̱lh Espíritu Santo tama̱sí la̱ tara̱lakalhamán, tapa̱xahuá, ca̱li ̱tlá̱n talama̱na, ni ̱ sok tasi ̱tzí, tara̱cxilhlacachá̱n, talakatí tatlahuá tú tla̱n, tama̱kantaxtí tú talactanú, 23 ni ̱ talactlancán, ni ̱ tlakaj talá nac ixlatama̱tcán. Para chuná jaé latapa̱yá̱tit ni ̱cxni tí catica̱li ̱huanín. 24 Porque tí tali ̱pa̱huán Cristo, yaj ca̱makatlajá li ̱xcájnit ixkasatcán ni ̱ma̱ ixca̱ma̱tlahuí tatzaca̱tni y tú ni ̱ tla̱n. 25 Para Espíritu Santo quinca̱makta̱yani ̱tán nali ̱pa̱huaná̱u Cristo, na̱ tla̱n li ̱makxtaká̱u quinca̱kskalhí ̱n quinca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n tú quili ̱tlahuatcán cha̱li cha̱lí, 26 xlacata ni ̱ nalacputzayá̱u li ̱lactlancaná̱u tú kalhi ̱yá̱u, ni ̱ para nalakcatzaná̱u tú takalhí xa̱makapitzi pues chuná tzucú tasi ̱tzi.  









6

Tí tali ̱pa̱huán Cristo catara̱maktá̱yalh

Li ̱ta̱camán, huixín tí ca̱kskalhli ̱ná̱n Espíritu Santo ca̱li ̱tlá̱n camakta̱yátit tí aktzanká tlahuá tala̱kalhí ̱n. Ni ̱ calactlancántit porque ni ̱ catzi ̱yá̱tit para xamaktum huixín na̱ktzanka̱yá̱tit tlahuayá̱tit tala̱kalhí ̱n. 2 Para huixín ma̱kantaxti ̱putuná̱tit tú li ̱ma̱paksi ̱nán Cristo cala̱makta̱yátit cha̱tum chá̱tum la̱ta̱cucayá̱tit tú pa̱xtoká̱tit nac milatama̱tcán. 3 Aquit cca̱huaniyá̱n, ixacstu ta̱kskahuí amá tí li ̱tanú tali ̱pa̱u ni ̱ lá ca̱makta̱yá xa̱makapitzi,  



porque ixacstu ma̱sí ni ̱tú li ̱macuán. 4 Cha̱tunu calacpútzalh para chuná tú tlahuama xlacata tla̱n nali ̱pa̱xahuá ixtascújut y ni ̱ naca̱ta̱talacastuca xa̱makapitzi acxni tú tlahuá. 5 Porque cha̱tunu li ̱n ixtacuca nac ixlatáma̱t y cali ̱lacapa̱stácnalh tú mini ̱ní y tú ni ̱ mini ̱ní. 6 Chí cca̱huaniyá̱n tamaclacasquiní naca̱ma̱xqui ̱yá̱tit tú natali ̱hua̱yán amá tí ca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n ixtachihuí ̱n Dios. 7 Huixín ni ̱ cata̱kskahuítit para puhuaná̱tit tla̱n kaxmatmakaná̱tit Dios y ni ̱ xoko̱naná̱tit porque cha̱tunu ama puxa ixtahuácat tú chalh. 8 Para cha̱tum cristiano huata tlahuá tú lakatí ixmacni, chama la̱ ni ̱ tla̱n tachaná̱n y tú nama̱xquí ni ̱ ama macuaní chá ama ma̱laktzanké. Pero tí tlahuá tú lakatí Espíritu Santo chama la̱ tla̱n tachaná̱n y ama maklhti ̱nán li ̱pa̱xáu ixlatáma̱t nac akapú̱ n ni ̱ma̱ ma̱lacnú Espíritu Santo. 9 Huá cca̱lihuaniyá̱n ni ̱cxni cali ̱makxtáktit tlahuayá̱tit tú tla̱n porque para ni ̱ tatlaji ̱yá̱tit nachá̱n quilhtamacú na̱cxilá̱tit tú li ̱scujni ̱tántit. 10 Huixín catlahuanítit li ̱tlá̱n tí maclacasquín acxni tla̱n y li ̱huacá quinta̱camcán tí tali ̱pa̱huán Cristo.  













Pablo ca̱huaní hasta cha̱lí cristianos 11 Chí

tú cama ca̱huaniyá̱n quimacán cama li ̱tzoka y ¡ca̱cxílhtit la̱ ixlilanca quiletra! 12 Namá tí ca̱kastacya̱huamá̱n cacircuncidarlátit huata taputzama̱na naca̱li ̱pa̱huancán pues tacatzí para tahuán tla̱n taxtunicán huata li ̱pa̱huancán  

416

GÁLATAS 6 Cristo naca̱si ̱tzi ̱nicán. 13 Namá tí tacircuncidarlani ̱t ni ̱ para huá tama̱kantaxtí hua̱k ixley Moisés, pero talacasquín cacircundidarlátit huixín xlacata tla̱n natalactlancán xlacán mima̱kalhtahuake̱nacán. 14 Aquit ni ̱tú cliaklhu̱ hua̱t namputún, huata ccatzí tí li ̱pa̱huán Cristo tla̱n taxtuní. Aquit yaj cli ̱puhuán tú cpa̱xtoka ca̱quilhtamacú la̱ cacakxtokohuácalh nac culu̱ s. Chí cli ̱puhuán la̱ nacmacuaní Cristo. 15 Porque para ta̱talakxtumi ̱ni ̱táu Cristo Jesús ni ̱ capuhuántit quinca̱macuaniyá̱n para circuncidarlani ̱táu o ni ̱ circuncidarlani ̱táu, tú ma̱s quinca̱macuaniyá̱n  





cama̱sí ̱u lakxta̱ta̱pali ̱ni ̱táu ni ̱ tla̱n quinkasatcán. 16 Dios caca̱lakalhamán y caca̱ma̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t hua̱k huixín tí lakxta̱pali ̱ni ̱tántit ni ̱ tla̱n minkasatcán la̱ judíos y tí ni ̱ judíos, tí xli ̱ca̱na li ̱tanu̱yá̱tit ixcamán Dios tí ca̱lacsacni ̱t. 17 Aquit yaj clacasquín caquintata̱rá̱slakli namá tí ni ̱ quintali ̱ma̱nú apóstol. Clacasquín ixacxílhtit la̱ macxtutu̱ hua la̱ta cakxtakajnani ̱t xlacata nacatzi ̱yá̱tit aquit ixapóstol Jesucristo tí cli ̱scujni ̱t. 18 Li ̱ta̱camán, Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱lakalhamán y caca̱makta̱yán hua̱k huixín. ¡Chuná calalh, amén!  





IXCARTA SAN PABLO NIMA CATZOKNILH EFESIOS

1

Pablo ca̱huaní kalhé̱n cristianos xalac Efeso

6 Capa̱xcatcatzi ̱níu

Aquit Pablo tí Dios li ̱lhca̱ni ̱t nacli ̱tanú ixapóstol Jesucristo tí nali ̱chihui ̱nán. Cca̱ma̱lakacha̱niyá̱n jaé carta huixín tí ca̱lacsacni ̱tán Dios nali ̱scujá̱tit y li ̱pa̱huaná̱tit Cristo Jesús nac ca̱chiquí ̱n Efeso. 2 Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱cxilhlacachá̱n y caca̱ma̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t. 3 Dios Ixti ̱cú Quimpu̱chinacán Jesucristo la̱ta nac akapú̱ n quinca̱cxilhlacachini ̱tán quinca̱lakalhamaná̱n ni ̱tú nali ̱puhuaná̱u nac quinacujcán tí li ̱pa̱huaná̱u Cristo. Capa̱xcatcatzi ̱níu tú quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n 4 pues antes natlahuá ca̱quilhtamacú Dios quinca̱lacsacni tí ama ta̱talakxtumi ̱yá̱u Cristo xlacata namacuaniyá̱u y nacha̱ná̱u ixlacatí ̱n Dios ni ̱tú quinkasatcán. 5 La̱ta maka̱sá quilhtamacú xlá quinca̱lakalhamán y quinca̱li ̱lhcá̱n ixli ̱hua̱k ixnacú naquinca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n ixcamán tí ama ca̱lakma̱xtú Jesucristo.  







ixli ̱tlá̱n la̱ ma̱si ̱ni ̱t quinca̱lakalhamaná̱n y quinca̱cxilhlacachini ̱tán tí ta̱talakxtumi ̱ni ̱táu Ixkahuasa tí lakalhamán. 7 Hasta li ̱mákxtakli cani ̱lh Ixkahuasa xlacata nataxtuniyá̱u y na̱cxilá̱u la̱ quinca̱lakalhamaná̱n quinca̱ma̱tzanke̱naniyá̱n quintala̱kalhi ̱ncán. 8 ¿Ticu ni ̱ acxcatzi ̱ni ̱t la̱ ma̱si ̱ni ̱t lanca ixtalakalhamá̱n Dios? Xlá quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán li ̱skalala y tancs talacapa̱stacni 9 nama̱kachakxi ̱yá̱u tú tze̱k laclhca̱ni ̱t quilacatacán xlacata nacatzi ̱yá̱u la̱ quinca̱cxilhlacachín la̱ta maká̱n quilhtamacú. 10 Acxni nachá̱n quilhtamacú Dios hua̱k ama ma̱kantaxtí tú laclhca̱ni ̱t y la̱ta tú anán nac akapú̱ n y nac ca̱quilhtamacú ama makamaklhti ̱nán Cristo xlacata nama̱paksi ̱nán. 11 La̱ta maká̱n Dios quinca̱lacsacni aquín judíos tí ama tata̱maklhti ̱nán Cristo tú natali ̱pa̱xahuá, xlá láclhca̱lh quilacatacán tú lacpúhualh ma̱s quinca̱mini ̱niyá̱n tí amá̱n li ̱pa̱xahuayá̱u tú ma̱lacnu̱ ni ̱t. 12 ¡Capa̱xcatcatzi ̱níu

417













EFESIOS 1​, ​2

418

Dios ixli ̱lanca ixtalakalhamá̱n la̱ quinca̱cxilhlacachín aquín tí xla̱huán li ̱pa̱huáu Cristo tla̱n quinca̱lakma̱xtuyá̱n! 13 Huixín tí ni ̱ judíos na̱ chuná acxni kaxpáttit li ̱pa̱xáu ixtachihuí ̱n Dios la̱ tla̱n taxtuniyá̱tit, li ̱pa̱huántit Cristo; xlá ca̱ma̱lakacha̱nín Espíritu Santo la̱ ma̱lácnu̱ lh xlacata nakalhi ̱yá̱tit la̱ aktum sello y naca̱li ̱lakapascaná̱tit li ̱tapaksi ̱yá̱tit Dios. 14 Dios quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán Espíritu Santo xlacata ni ̱ na̱ktzonksuayá̱u amá̱n maklhti ̱naná̱u tú ca̱ma̱lacnu̱ nini ̱t ama ca̱ma̱xquí tí taca̱najlani ̱t ama ca̱lakma̱xtú, xlacata chuná tla̱n nalakachixcuhui ̱cán cani ̱cxnihuá.  



Pablo ca̱li ̱kalhtahuaká cristianos

15 Aquit

acxni ccátzi ̱lh la̱ tancs li ̱pa̱huaná̱tit Jesús huixín xalac Efeso y la̱ ca̱lakalhamántit hua̱k ixcamán Dios tí ca̱lacsacni ̱t, 16 ni ̱ cli ̱makxtakni ̱t cca̱li ̱kalhtahuakayá̱n ixlacatí ̱n Dios y cpa̱xcatcatzi ̱ní tú tlahuani ̱t milacatacán. 17 Cmaksquín lanca Quinta̱tajcán Dios Ixpu̱chiná Jesucristo caca̱ma̱xquí ̱n li ̱skalala nac mintalacapa̱stacnicán xlacata nacatzi ̱yá̱tit la̱ta tú laclhca̱ni ̱t milacatacán y nama̱kachakxi ̱yá̱tit la̱ ca̱lakalhamani ̱tán, 18 y caca̱ma̱lakacha̱nín ixtaxkáket nac minacujcán xlacata na̱cxilhlacachipiná̱tit tú pa̱t maklhti ̱naná̱tit a̱stá̱n, la̱ li ̱pa̱xáu ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n tú ca̱ma̱lacnu̱ nini ̱t tí ca̱lacsacni ̱t ama ca̱lakalhamán. 19 Xli ̱tlihueke Dios ni ̱tí ma̱ccha̱ní y quinca̱ma̱si ̱niyá̱n aquín tí li ̱pa̱huaná̱u y li ̱lacahua̱naná̱u tú  







tla̱n li ̱tlahuá ixli ̱tlihueke 20 acxni ma̱lacastacuáni ̱lh Jesús nac ca̱li ̱ní ̱n y li ̱mákxtakli catahui nac ixpa̱xtú̱ n ní nata̱ma̱paksi ̱nán nac akapú̱ n 21 xlacata natalakachixcuhuí hua̱k tí tama̱paksi ̱nán ixli ̱ti ̱lanca akapú̱ n, tí tama̱kantaxtí tú ca̱li ̱lhca̱ni ̱t Dios, tí takalhí li ̱tlihueke, tí ta̱cpuxcún tú lama ca̱quilhtamacú, y la̱ta tú lactzú o laclanca huí juú ca̱quilhtamacú y a̱lacatunu ca̱quilhtamacú. 22 Dios li ̱makxtakni ̱t Cristo cama̱páksi ̱lh la̱ta tú anán y na̱ li ̱makxtakni ̱t caca̱cpúxculh hua̱k cristianos tí ca̱lacsacni ̱t natali ̱pa̱huán. 23 Porque namá tí tali ̱pa̱huán Cristo tali ̱tanú ixmacni cha̱tum cristiano y Cristo li ̱tanú ixakxa̱ka huá tla̱n ca̱li ̱ma̱xquí cha̱tum tí tali ̱pa̱huán tú tamaclacasquín nac ixlatama̱tcán.  







Dios ca̱cxilhlacachá̱n cristianos

2

Xapu̱lh quilhtamacú huixín Dios ca̱li ̱ma̱nu̱ ni ̱tán la̱ xaní ̱n porque ni ̱ ixputzayá̱tit nali ̱pa̱huaná̱tit ixli ̱piná̱tit lhu̱ hua tatzaca̱tni y tala̱kalhí ̱n nac milatama̱tcán; 2 ixca̱ma̱tlahui ̱ni ̱tán tlajaná tí ma̱paksi ̱nán ca̱quilhtamacú y huixín ixkaxpatá̱tit tú ixca̱huaniyá̱n namá tí talapu̱lá nac ni ̱ tla̱n u̱ n, xlacán ta̱ktlakahuacá cristianos catakaxmatmákalh Dios. 3 Milh quilhtamacú hua̱k aquín na̱ chuná ixlama̱náu, ixtakokeyá̱u tú ixquinca̱ma̱tlahui ̱yá̱n ni ̱ tla̱n quinkasatcán, ixtlahuayá̱u tú ni ̱ tla̱n ixquinca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n y la̱ta tú li ̱xcájnit ixmina̱chá quintalacapa̱stacnicán huá xlacata ixli ̱mini ̱ní naxoko̱naná̱u la̱ xa̱makapitzi.  



419

EFESIOS 2

4 Pero

ixtalakalhamá̱n Dios quinca̱cxilhlacachín y xlacata nacatzi ̱yá̱u la̱ quinca̱pa̱xqui ̱yá̱n 5 ma̱squi caj xlacata quintala̱kalhi ̱ncán ixli ̱tanu̱ ma̱náu la̱ xaní ̱n xlá quinca̱ma̱xquí ̱n sa̱sti latáma̱t caj xlacata li ̱pa̱huaná̱u Cristo. Dios quinca̱lakma̱xtún porque quinca̱lakalhamán 6 hasta ama quinca̱ma̱lacastacuani ̱yá̱n ca̱li ̱ní ̱n na̱ chuná la̱ ma̱lacastacuáni ̱lh Cristo y nac akapú̱ n ama quinca̱huili ̱yá̱n nac ixpa̱xtú̱ n Cristo 7 xlacata tla̱n nama̱sí cani ̱cxnihuá quilhtamacú la̱ tacámajli nac ixnacú quinca̱cxilhlacachín aquín tí quinca̱lakalhamaná̱n caj xlacata li ̱pa̱huaná̱u Jesús. 8 Huixín taxtunítit porque Dios ca̱cxilhlacachín y huixín ca̱najlátit tú ca̱ma̱lacnu̱ nín, ni ̱tí tipuhuán tla̱n catzí huá li ̱lakalhámalh Dios, tó̱, ¡quintapa̱xahua̱ncán Dios quinca̱ma̱squihui ̱ni ̱tán! 9 Ni ̱tí titalactlancán napuhuán tla̱n cristiano huá̱ li ̱lakalhámalh Dios. 10 Dios quinca̱tlahuán y quinca̱macama̱stán ixmacán Cristo xlacata natlahuayá̱u tú tla̱n lacasquín Dios y chú tiláclhca̱lh la̱ta maká̱n quilhtamacú.  











Tí ni ̱ judíos ixca̱li ̱maca̱ncán lacli ̱xcájnit cristianos

11 Calacapa̱stáctit

huixín tí ni ̱ judíos xlacata milh quilhtamacú acxni namá judíos tí tacircuncidarlani ̱t nac ixmacnicán xlacata natasí ixtali ̱pa̱huán Dios, ni ̱ ixca̱cxilhputuná̱n ixca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n lacli ̱xcájnit cristianos tí ni ̱ ixtali ̱pa̱huán Dios.

12 Ca̱ksántit

la̱ amá quilhtamacú ni ̱ ixlakapasá̱tit Cristo, ni ̱ para ixca̱ta̱talakxtumi ̱yá̱tit judíos xalac Israel, ni ̱ para ixcatzi ̱yá̱tit tú ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios ama ca̱ma̱xquí ixcamán, ni ̱ ixacxilhlacachipiná̱tit tunu li ̱pa̱xáu latáma̱t. Huixín ni ̱ ixkalhi ̱yá̱tit xastacnán Dios tí nali ̱pa̱huaná̱tit ca̱quilhtamacú. 13 Pero chí caj xlacata Cristo ni ̱lh nac culu̱s tla̱n ma̱lacatzuhui ̱yá̱tit Dios huixín tí mákat ixlapu̱ layá̱tit. 14 Cristo quinca̱ma̱lacatla̱ní ̱n ixlacatí ̱n Dios pues quinca̱ma̱lakxtumí ̱n aquín judíos y huixín tí ni ̱ judíos la̱ pu̱tum cristianos, lactláhualh tú ixquinca̱ma̱tunujá̱n xlacata ni ̱ nala̱cxilhputuná̱u. 15 Xlá li ̱tamákxtakli naní xlacata judíos tí tama̱kantaxtí ixley Moisés yaj natasi ̱tzi ̱ní tí ni ̱ judíos ni ̱ tama̱kantaxtí xlacata acxtum natara̱cxilhlacachá̱n la̱ li ̱ta̱camán; Cristo ca̱ma̱lakxtúmi ̱lh xlacata yaj tara̱tzonkcatzaní. 16 Huá tla̱n ca̱li ̱xapanini ̱t ixtala̱kalhi ̱ncán nac culu̱s ni ̱ma̱ ixtalí ̱n ixlacatí ̱n Dios xlacata tla̱n acxtum natama̱lacatzuhuí. ¡Nac culu̱s ma̱lakspútulh ixtasi ̱tzicán tí ni ̱ ixtara̱cxilhputún! 17 Cristo milh ca̱huaní la̱ natata̱ra̱lí ̱n Dios namá tí ni ̱ judíos ma̱kat ixtalapu̱ lá y na̱ chuná judíos tí lacatzú ixtalapu̱ lá 18 xlacata la̱ aquín y la̱ huixín nakalhi ̱yá̱u li ̱camama ma̱lacatzuhui ̱yá̱u Quinti ̱cucán Dios pues huata cha̱tum Ixespíritu Dios tí quinca̱ma̱xquí ̱n li ̱tlihueke. 19 Chí huixín yaj li ̱tanu̱yá̱tit la̱ xala mákat cristianos o la̱ tí caj tamakchá̱n a̱lacatunu pu̱táhui ̱lh,  













420

EFESIOS 2​, ​3 tó̱; chí huixín li ̱tanu̱yá̱tit la̱ cati ̱huá cristiano tí tali ̱pa̱huán Dios y na̱ li ̱tanu̱yá̱tit ixcamán Dios tí ca̱lacsacni ̱t. 20 Huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús camá̱n ca̱li ̱ma̱lacastucá̱n la̱ aktum ákxtaka tí tama̱lacatzúqui ̱lh apóstoles y profetas y nac ixcha̱stú̱ n la̱ xacha̱ya yá Jesucristo 21 xlacata aná natzinca̱snanko̱yá̱u cha̱tunu aquín tí ma̱lakanu̱yá̱u ixpu̱siculan ní lakachixcuhui ̱cán Dios. 22 Cha̱t unu aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Cristo quinca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n ixchic ni ̱ma̱ tlahuani ̱t xlacata aná nalatamá Ixespíritu Dios.  





Dios li ̱lhca̱ni ̱t Pablo naca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos

3

Aquit Pablo tí cmacama̱xqui ̱ni ̱t quilatáma̱t Cristo ctanu̱ ma cpu̱la̱chí ̱n caj xlacata cca̱lakalhamaná̱n huixín tí ni ̱ judíos. 2 Cpuhuán catzi ̱yá̱tit la̱ quiacxilhlacáchilh Dios quilakalhámalh xlacata nacca̱makta̱yayá̱n huixín. 3 Aquit cca̱huaniyá̱n tziná la̱ quima̱cxcatí ̱ni ̱lh tú tze̱k ixlaclhca̱ni ̱t milacatacán, 4 para tla̱n li ̱kalhtahuakayá̱tit pa̱t catzi ̱yá̱tit xlacata tancs cma̱kachakxi ̱ni ̱t tú xlacata lí ̱ni ̱lh Cristo nac culu̱s. 5 Dios ni ̱ tancs ca̱ma̱sí ̱nilh xalakmaká̱n cristianos jaé tú tze̱k ixlaclhca̱ni ̱t, pero chí Ixespíritu ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t ixtaxkáket apóstoles y profetas tí ca̱lacsacni ̱t natali ̱scuja. 6 ¡Cakaxpáttit! Dios láclhca̱lh tí ni ̱ judíos tla̱n ama tata̱paxahuá judíos para taca̱najlá la̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t ama ca̱lakma̱xtú cristianos xlacata tla̱n natali ̱tanú la̱ li ̱ta̱camán y quilhpa̱xtum natamaklhti ̱nán tú  









ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios ama ca̱ma̱xquí tí tali ̱pa̱huán Dios. 7 Ni ̱ ccatzí para aquit ixquilakchá̱n, pero Dios quiliacxilhlacáchilh ixli ̱tlihueke y quili ̱mákxtakli nacma̱kantaxtí jaé tascújut. 8 Aquit ma̱s xapakstá̱n cli ̱tamákxtakli tí ca̱lacsacni ̱t Dios, pero xlá quisipaacxilhni ̱t y ma̱tlá̱ni ̱lh aquit nacca̱huaní cristianos tí ni ̱ judíos xlacata ni ̱tí ma̱ccha̱ní tú ma̱stá Cristo. 9 Quili ̱mákxtakli nacca̱ma̱xquí taxkáket natama̱kachakxí cristianos tú tze̱k laclhca̱ni ̱t maká̱n quilhtamacú Dios tí tláhualh la̱ta tú anán ca̱quilhtamacú, 10 xlacata tí ca̱lakmá̱xtulh Cristo tla̱n natama̱si ̱ní lactali ̱pa̱u y lacli ̱cuánit ma̱paksi ̱naní ̱n tí talama̱na ixli ̱ti ̱lanca akapú̱ n, hua̱k laclanca ixtalacapa̱stacni Dios la̱ láclhca̱lh naca̱lakma̱xtú cristianos. 11 Chú láclhca̱lh maká̱n quilhtamacú y chí ma̱kantaxti ̱ni ̱t Quimpu̱chinacán Jesús. 12 Aquín tí ca̱najlayá̱u quinca̱lacati ̱ta̱yani ̱tán Cristo yaj jicuaná̱u ma̱lacatzuhui ̱yá̱u y ta̱chihui ̱naná̱u Dios acxni tú liakaxculiyá̱u. 13 Aquit cca̱huaniyá̱n ni ̱ ca̱katuyúntit caj xlacata cakxtakajnama milacatacán, pues chuná cca̱ma̱lacahua̱ni ̱má̱n la̱ cca̱lakalhamaná̱n.  













Pablo ca̱li ̱kalhtahuaká cristianos

14 Acxni

clacapa̱staca tú tlahuani ̱t Dios Ixti ̱cú Quimpu̱chinacán Jesucristo aquit ctatzokostaní xlacata naclakachixcuhuí 15 porque huá ma̱lakahuani ̱ni ̱t la̱ta tú anán nac akapú̱ n y nac ca̱quilhtamacú. 16 Como ccatzí ni ̱tí ma̱ccha̱ní  



421

EFESIOS 3​, ​4

ixli ̱lanca ixtalakalhamá̱n, aquit cmaksquín caca̱li ̱ma̱xquí ̱n Ixespíritu li ̱tlihueke y li ̱camama nac mili ̱stacnicán 17 xlacata tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús tla̱n nalatamá nac minacujcán y ni ̱cxni cali ̱makxtáktit la̱pa̱xqui ̱yá̱tit 18 xlacata hua̱k tí tali ̱pa̱huán Dios nala̱cxilá̱tit la̱ li ̱ta̱camán. Huata chuná tla̱n nama̱kachakxi ̱yá̱tit ixli ̱lanca ixtalakalhamá̱n Cristo ni ̱ma̱ ma̱lakachá, tu̱tzú, ta̱lhmá̱n y ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú. 19 ¡Makatlajá la̱ta tú lakapasá̱u y li ̱lacacha̱ná̱u! Aquit cmaksquín camaklhcatzí ̱tit jaé talakalhamá̱n xlacata Dios na̱kchipá mintalacapa̱stacnicán. 20 Aquit cpa̱xcatcatzi ̱ní ixli ̱lanca Dios tí kalhí li ̱tlihueke tla̱n tlahuá ma̱s tú aquín ni ̱ para maksquiná̱u o ni ̱ para lacpuhuaná̱u porque xlá quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán li ̱tlá̱n namaksquiná̱u ixli ̱tlihueke. 21 ¡Calakachixcuhuí ̱u Dios cani ̱cxnihuá quilhtamacú y na̱ chuná Jesucristo tí quinca̱lakma̱xtuni ̱tán aquín tí li ̱pa̱huaná̱u!  









4

Pablo ca̱maksquín catara̱lakalhámalh cristianos

Aquit ctanu̱ ma cpu̱ la̱chí ̱n caj xlacata Quimpu̱chiná Jesús, pero cca̱kastacya̱huayá̱n calatapá̱tit la̱ ca̱mini ̱ní natalatamá cristianos tí ca̱lacsacni ̱t Dios. 2 Ni ̱ calactlancántit, tla̱n cacatzí ̱tit, y cala̱cxilhlacachipítit la̱pa̱ti ̱niyá̱tit tú ca̱tlahuaniyá̱tit para xli ̱ca̱na la̱lakalhamaná̱tit. 3 Ni ̱cxni tunuj túnu cataxtútit xlacata Espíritu Santo naca̱kskalhli ̱ná̱n li ̱pa̱xáu  



ca̱li ̱tlá̱n nalatapa̱yá̱tit. 4 Cha̱tunu aquín li ̱tanu̱yá̱u ixmacni cha̱tum chixcú y huata Cristo li ̱tanú ixakxa̱ka, huata kalhi ̱yá̱u cha̱tum Espíritu tí quinca̱kskalhli ̱ná̱n, y huata acxilhlacacha̱ná̱u ti ̱pa̱tum tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ quinca̱ma̱lacnu̱ nicani ̱tán. 5 Huata kalhi ̱yá̱u cha̱tum Quimpu̱chinacán, huata huí ti ̱pa̱tum tapa̱xahuá̱n la̱ nali ̱pa̱huaná̱u, huata lakapasá̱u ti ̱pa̱tum ta̱kmúnut, 6 huata kalhi ̱yá̱u cha̱tum Quinti ̱cucán Dios tí ca̱ma̱paksi ̱kó hua̱k cristianos y ca̱maclacasquín la̱ta lacasquín y ca̱ta̱lama cha̱tunu cristianos. 7 Pero Cristo quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán cha̱tunu quintascujutcán ni ̱ma̱ lacasquín nama̱kantaxti ̱yá̱u. 8 La̱ huan nac Escrituras: Acxni tá̱cxtulh nac akapú̱ n cá̱li ̱lh tí la̱ tachí ̱n ixca̱li ̱kalhi ̱cán, y ca̱má̱xqui ̱lh ixtascujutcán cristianos. 9 Jaé huamputún xlacata namá tí tá̱cxtulh nac akapú̱ n pu̱ la tá̱ctalh nac ca̱quilhtamacú ní huí tú li ̱xcájnit. 10 Para tla̱n tá̱ctalh nac ca̱quilhtamacú, tla̱n ta̱cxtupá nac ixli ̱ta̱lhmá̱n akapú̱ n xlacata nama̱kahuani ̱kó ixli ̱tlihueke ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú y akapú̱ n. 11 Xlá ca̱má̱xqui ̱lh cha̱tunu ixtascujutcán: makapitzi ca̱má̱xqui ̱lh li ̱tlá̱n natali ̱tanú apóstoles tí natali ̱chihui ̱nán, tunu ca̱má̱xqui ̱lh li ̱tlihueke natama̱cxcatzi ̱ni ̱nán ixtalacapa̱stacni Dios, tunu ca̱má̱xqui ̱lh talacapa̱stacni natali ̱chihui ̱nán la̱ tla̱n tataxtuní cristianos, tunu ca̱líḻ hca̱lh  















422

EFESIOS 4 nata̱cpuxcún cristianos, y tunu ca̱líḻ hca̱lh natama̱sí ixtachihui ̱n Dios. 12 Xlá ca̱má̱xquilh talacapa̱stacni namá tí ca̱lacsacni ̱t xlacata natama̱kantaxtí la̱ laclhca̱ni ̱t natalatamá tí tali ̱pa̱huán Cristo, y cha̱tunu tí tali ̱tanú ixmacni Cristo tla̱n acxtum natara̱makta̱yá, 13 hasta nachá̱n quilhtamacú acxni hua̱k tí li ̱pa̱huaná̱u Cristo nakalhi ̱yá̱u ti ̱pa̱tum talacapa̱stacni y nacatzi ̱yá̱u ticu namá Ixkahuasa Dios, nama̱ccha̱niyá̱u talacapa̱stacni, nama̱kachakxi ̱yá̱u ticu namá lanca chixcú y namaklhcatzi ̱yá̱u nac quinacujcán tapa̱xahuá̱n la̱ quinca̱cxilhlacachín Cristo. 14 Entonces yaj amá̱n layá̱u la̱ lactzú camán tí tza̱pu tzá̱pu talakxta̱palí ixtapuhua̱ncán, ni ̱ tuhua taca̱najlá tí ca̱ma̱si ̱ní tunuj takalhchihuí ̱n y ni ̱ para ta̱klhu̱ hua̱tnán taca̱najlá tú tahuán makapitzi akskahuinaní ̱n. 15 Amá̱n ma̱kachakxi ̱yá̱u talacapa̱stacni la̱ nala̱lakalhamaná̱u pues mini ̱ní nama̱kachakxi ̱yá̱u hua̱k ixtalacapa̱stacni Cristo porque huá akxa̱ka tí li ̱tanu̱yá̱u aquín ixmacni. 16 Y mientras Cristo ca̱ma̱paksi ̱ma nahuán lactzu lactzú tú li ̱laknú ixmacni ni ̱tú kalhta̱xtú porque huá catzí ní tamacuán cha̱tum cha̱túm. Para cha̱tunu ma̱kantaxtí ixtascújut ni ̱ma̱ li ̱lhca̱cani ̱t hua̱k tara̱macuaní pues tara̱makta̱yá xlacata natama̱kachakxí la̱ natara̱lakalhamán.  









Tí tali ̱pa̱huán Cristo talakxta̱palí ixlatama̱tcán

17 Aquit

cli ̱quilhán Quimpu̱chinacán tú cama

ca̱huaniyá̱n: yaj calatapá̱tit la̱ namá tí ni ̱ talakapasa Dios y tí ni ̱ tancs talacpuhua̱nán. 18 Ixtalacapa̱stacnicán la̱ ca̱paklhtu̱tá takalhí, ni ̱ talakapasa li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ ma̱stá Dios porque ni ̱tú tama̱kachakxí y la̱ lakatzí ̱n talama̱na. 19 Namá cristianos yaj talacama̱xanán, ¡talaktzanka̱ni ̱t! Talakatí tali ̱tlahuá ixmacnicán la̱ta tú li ̱xcájnit ca̱ma̱lacpuhua̱ní ixtalacapa̱stacnicán. 20 Pero huixín ni ̱ lá ca̱makslihuekeyá̱tit porque Cristo ni ̱ chú ca̱ma̱si ̱nini ̱tán. 21 Para xli ̱ca̱na kaxpatni ̱tántit tancs ixtachihuí ̱n y catzi ̱yá̱tit la̱ lacasquín natalatamá tí tali ̱pa̱huán, 22 chí tuncán ca̱ktzonksuátit xapu̱ lh milatama̱tcán, catramakántit namá li ̱xcájnit minkasatcán ni ̱ma̱ ca̱ma̱laktzanke̱ni ̱tán y ca̱ma̱tlahui ̱ni ̱tán tú li ̱xcájnit. 23 Yaj ca̱k lhu̱ hua̱t nántit calakxta̱palí ̱tit milatama̱tcán y mintalacapa̱stacnicán 24 y cama̱lacatzuquí ̱tit sa̱sti latáma̱t la̱ tí apenas lakahuán. Cama̱sí ̱tit tlahuayá̱tit tú lacasquín Dios y lapa̱nántit la̱ tí ca̱lacsacni ̱t natamacuaní. 25 Huá cca̱liakastacya̱huayá̱n yaj cala̱liakskahuinántit, cahuántit tú xli ̱ca̱na acxni ca̱ta̱chihui ̱naná̱tit minta̱cristianoscán porque para li ̱tanu̱yá̱tit ixmacni Cristo tú tlahuá cha̱tum hua̱k xa̱makapitzi tamaklhcatzí. 26 Acxni si ̱tzi ̱yá̱tit ni ̱tí cali ̱si ̱tzi ̱tapu̱spíttit xlacata ni ̱ natlahuayá̱tit tala̱kalhí ̱n y catacamájtit aktzonksuayá̱tit mintasi ̱tzicán nac aktum chichiní  

















423

EFESIOS 4​, ​5

27 xlacata

tlajaná ni ̱ naca̱ma̱nu̱ niyá̱n li ̱xcájnit ixtalacapa̱stacni. 28 Tí ixkalha̱nán yaj cakalhá̱nalh y catzúculh cha̱lhca̱tnán la̱ mini ̱ní xlacata tla̱n naca̱li ̱makta̱yá tú tamaclacasquín xa̱makapitzi. 29 Ni ̱cxni cahuántit lacli ̱xcájnit tachihuí ̱n chá cahuántit lactlá̱n tachihuí ̱n ni ̱ma̱ naca̱makta̱yá y natali ̱lacapa̱stacnán xa̱makapitzi tí ca̱kaxmatá̱n. 30 Huixín ni ̱ cali ̱ma̱lakaputzí ̱tit milatama̱tcán Espíritu Santo ni ̱ma̱ ca̱ma̱lakacha̱nín Dios xlacata naca̱li ̱lakapasá̱n huá li ̱tapaksi ̱yá̱tit amá quilhtamacú acxni naca̱ma̱xquí cristianos tú ma̱lacnu̱ ni ̱t. 31 Aquit ni ̱ cakatzanká cca̱huaniyá̱n yaj tú cala̱li ̱ma̱puhua̱ní ̱tit, yaj cala̱tzonkcatzanítit, yaj cala̱si ̱tzi ̱nítit, ni ̱ cala̱sláktit, ni ̱ cala̱li ̱kalhkama̱nántit, ni ̱ para cala̱tlahuanítit tú ni ̱ tla̱n. 32 Huixín catzaksátit acxtum la̱pa̱xqui ̱yá̱tit y la̱sipaacxilá̱tit. Cala̱ma̱tzanke̱nanítit tú la̱tlahuaniyá̱tit cha̱tum cha̱túm na̱ chuná la̱ ca̱ma̱tzanke̱nanín Dios mintala̱kalhi ̱ncán tí li ̱pa̱huaná̱tit Cristo.  









5

Pablo huan la̱ ixli ̱latama̱tcán tí tali ̱pa̱huán Cristo

Aquit cca̱huaniyá̱n, para Dios ca̱lakalhamani ̱tán camakslihuekétit la̱ camán tí talakalhamán ixti ̱cucán. 2 Quilhpa̱xtum cala̱pa̱xquí ̱tit na̱ chuná la̱ Cristo quinca̱pa̱xquí ̱n hasta li ̱tamákxtakli namakni ̱cán xlacata naxoko̱naní Dios quintala̱kalhi ̱ncán y Dios lakáti ̱lh tú tláhualh la̱ acxni quincalá mu̱csún incienso ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱cán.  

3 Huixín

tí ca̱lacsacni ̱tán Dios ni ̱ para calacpuhuántit li ̱ma̱huacayá̱tit li ̱tzaca̱tnaná̱tit mimacnicán, ni ̱ para hua̱k calakcatzántit. 4 Ni ̱ para cali ̱chihui ̱nántit tú li ̱ma̱xaná, ni ̱ cala̱li ̱kalhkama̱nántit tú kalhi ̱yá̱tit nac mimacnicán, ni ̱ para huata cali ̱kalhkama̱nántit tú li ̱tlahuayá̱tit mimacnicán, porque namá ni ̱ quinca̱mini ̱niyá̱n aquín. Chá ma̱s tla̱n cali ̱pa̱xcatcatzi ̱níu Quimpu̱chinacán tú tlahuani ̱t. 5 Huixín mili ̱catzi ̱tcán xlacata nac ixtapáksi ̱t Cristo y xla Dios ni ̱ lá ama tatanú amá cristianos tí huata tali ̱puhuán la̱ nata̱kskahuí ixta̱cha̱tcán o ixta̱ko̱lucán o la̱ natatlahuá tú li ̱xcájnit, o la̱ natali ̱tzaca̱tnán quimacnicán pues tali ̱tamakxtaka la̱ catalakachixcúhui ̱lh ixmacnicán. 6 Ni ̱ caca̱kskahuín namá cristianos tí tatalacatla̱ní tahuán ni ̱ laclanca tala̱kalhí ̱n tatlahuani ̱t porque ixtasi ̱tzi Dios ama ca̱lakchá̱n namá tí ni ̱ ta̱kahua̱nán. 7 Huixín ni ̱ caca̱makslihuekétit ni ̱ para caca̱ta̱ta̱yátit namá cristianos 8 porque ma̱squi xapu̱ lh na̱ chuná ca̱paklhtu̱tá ixlapu̱laya̱nántit, chí li ̱tla̱huampa̱nántit ixtaxkáket Quimpu̱chinacán. Huá cca̱li ̱huaniyá̱n cama̱sí ̱tit namá taxkáket nac milatama̱tcán. 9 Pues tí takalhí taxkáket nac ixnacujcán tla̱n tacatzí, tancs talama̱na y talakapasa ixtalacapa̱stacni Dios. 10 Aquit cca̱maksquiná̱n calacputzátit la̱ puhuaná̱tit lakatí Quimpu̱chinacán nalatapa̱yá̱tit. 11 Huixín ni ̱ caca̱makslihuekétit namá tí tatlahuá tú li ̱xcájnit ca̱paklhtu̱tá y acxni ni ̱ ca̱cxilhma̱ca; huixín chá  















424

EFESIOS 5 caca̱ma̱laksí ̱tit tú tatlahuá. 12 Xlacán lhu̱ hua tú li ̱xcájnit tze̱k tatlahuá hasta li ̱ma̱xaná li ̱chihui ̱nancán. 13 Pero acxni ca̱li ̱ta̱chihui ̱nancán taxkáket tama̱sí tú tze̱k tatlahuani ̱t porque tí lakchá̱n taxkáket staranca lacahua̱huán. 14 ¿Ni ̱ catzi ̱yá̱tit la̱ huan Dios nac Escrituras? Pues chuné huan: Calacastacuánanti huix para lhtatápa̱t; cataxtu para lápa̱t nac ixpu̱latama̱ncán ni ̱n xlacata Cristo naliakskalhli ̱ná̱n ixtaxkáket. 15 Ixli ̱maklhu̱ hua cca̱huaniyá̱n tla̱n cali ̱lacahua̱nántit la̱ lapa̱nántit; ni ̱ calatapá̱tit la̱ laktakalhí ̱n cristianos, calatapá̱tit la̱ lakskalala cristianos. 16 Tla̱n camaclacasquíntit minquilhtamacujcán porque tuhua jaé quilhtamacú ni ̱ma̱ pu̱lama̱naú. 17 Huixín ni ̱ catlahuátit tú ni ̱ ca̱macuaniyá̱n, calacputzátit tlahuayá̱tit nac milatama̱tcán tú lacasquín Dios. 18 Huixín ni ̱ huata cali ̱tapa̱tzamátit cuchu porque acxni ma̱s tlahuacán tatzaca̱tni, huixín chá cama̱sí ̱tit tali ̱tzamá minacujcán Espíritu Santo. 19 Y acxni la̱ta̱chihui ̱naná̱tit cala̱huanítit salmos, alabanzas y laclá̱n tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ca̱ma̱lacpuhua̱ni ̱yá̱n Espíritu Santo. Calakachixcuhuí ̱tit y catli ̱nítit Quimpu̱chinacán ixli ̱hua̱k minacujcán 20 xlacata napa̱xcatcatzi ̱niyá̱u Quinti ̱cucán Dios tú tlahuani ̱t quilacatacán tí li ̱pa̱huaná̱u Quimpu̱chinacán Jesucristo. 21 Ni ̱cxni cali ̱makxtáktit la̱kaxpatniyá̱tit cha̱tum cha̱túm  

tú mili ̱tlahuatcán la̱ lacputzayá̱tit macuaniyá̱tit Quimpu̱chinacán. Tí tatamakaxtokni ̱t catara̱lakalhámalh



















22 Xalacchaján

tí tatamakaxtokni ̱t catakáxmatli tú ca̱li ̱ma̱paksí ixta̱ko̱lucán, na̱ chuná la̱ takaxmata Quimpu̱chinacán. 23 Porque lacchixcuhuí ̱n ta̱cpuxcún ixma̱hui ̱nacán na̱ chuná la̱ Cristo ca̱cpuxcún tí tali ̱pa̱huán y ca̱ksántit la̱ ca̱lakmá̱xtulh tí tali ̱pa̱huán porque ca̱li ̱ma̱nú la̱ ixmacni. 24 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n lacchaján catakáxmatli tú ca̱li ̱ma̱paksí ixta̱ko̱lucán na̱ chuná la̱ cristianos tí tali ̱pa̱huán Cristo takaxmata tú ca̱li ̱ma̱paksí. 25 Xalacchixcuhuí ̱n tí tatamakaxtoknit catapá̱xqui ̱lh ixta̱cha̱tcán na̱ chuná la̱ Cristo ca̱lakalhamán tí tali ̱pa̱huán y ni ̱ lakcátzalh macamá̱sta̱lh ixli ̱stacni xlacata naca̱lakma̱xtú. 26 Namá cristianos tí tali ̱pa̱huán y tachéke̱lh ixtala̱kalhi ̱ncán acxni tata̱kmúnulh y taca̱nájlalh ixtachihuí ̱n, xlá ca̱ma̱tunujni ̱t la̱ cha̱tum tasquín tzuma̱t 27 xlacata tla̱n li ̱pa̱xáu naca̱maklhti ̱nán la̱ ni ̱tú catali ̱tzacá̱tnalh, la̱ ni ̱tú catali ̱makatzánka̱lh tú natali ̱ma̱xanán, sino que natachá̱n ixlacatí ̱n ni ̱tú ixkasatcán la̱ mini ̱ní xatasquín tzuma̱t. 28 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, lacchixcuhuí ̱n catalakalhámalh ixta̱cha̱tcán na̱ chuná la̱ talakcatzán ixmacnicán. Namá chixcú tí lacasquín ni ̱tú catzanká̱nilh na̱ tamaclacasquiní calacpútzalh ni ̱tú natzanka̱ní ixta̱cha̱t. 29 Porque ¿ticu yá cristiano  













425

EFESIOS 5​, ​6

ni ̱ lakcatzán ixmacni? ¡Ni ̱tí! Hua̱k tama̱huí y tacuentaja, y Cristo na̱ chuná ca̱cuentaja tí li ̱pa̱huaná̱u 30 pues cha̱t unu aquín li ̱tanu̱yá̱u ixmacni. 31 Xa̱huá ca̱ksántit la̱ huan Dios nac Escrituras: “Cha̱tum chixcú namakxtaka ixti ̱cú ixna̱na y nata̱talakxtumí amá pusca̱t tí ixta̱cha̱t nahuán y entonces ixcha̱tuycán natali ̱tanú la̱ cha̱tum cristiano.” 32 Tuhua ma̱kachakxi ̱cán jaé tú cca̱huanín pero ma̱sí xlacata Cristo y aquín tí li ̱pa̱huaná̱u li ̱tanu̱yá̱u la̱ cha̱tum cristiano. 33 Pero chí cca̱huaniparayá̱n cha̱tunu lacchixcuhuí ̱n catalakalhámalh ixta̱cha̱tcán na̱ chuná la̱ talakcatzán ixmacnicán, y lacchaján catarespetartláhualh ixta̱ko̱lucán.  







6

La̱ ixli ̱latama̱tcán camaná̱n, xanati ̱cún, patrón y tasa̱cua

Huixín camaná̱n cakaxpáttit tú tali ̱ma̱paksi ̱nán minati ̱cún porque lakatí Dios. 2 Camá̱n ca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n la̱ ma̱paksí ̱nalh Dios y tú ca̱ma̱lacnú̱ nilh tí natakaxmata: “Caca̱lakalhamántit minta̱ta y mintzé 3 xlacata li ̱pa̱xáu maká̱s quilhtamacú nalatapa̱ya ca̱quilhtamacú.” 4 Huixín xanati ̱cún ni ̱ caca̱makasi ̱tzí ̱tit mincamancán, chá calacputzátit ca̱makastacá̱tit nata̱kahua̱nán y caca̱ma̱si ̱nítit la̱ natali ̱pa̱huán Quimpu̱chinacán. 5 Huixín tí ca̱ma̱scujucaná̱t it cakaxpáttit tú tali ̱ma̱paksi ̱nán tí ca̱cpuxcuná̱n, ca̱kahua̱nántit, caca̱respetartlahuátit, cascújtit ixli ̱hua̱k minacujcán la̱ cali ̱scújtit  







Cristo. 6 Ni ̱ huata acxni ca̱maktakalhpa̱cántit xlacata ni ̱ naca̱kahuanicaná̱tit, tó̱; huixín siempre cascújtit ixli ̱hua̱k minacujcán la̱ tali ̱cha̱lhca̱tnán Cristo tí talakatí tama̱kantaxtí tú lacasquín Dios. 7 Huixín ni ̱ ca̱ktzonkcatzántit acxni scujá̱tit, capa̱xahuátit la̱ cali ̱scújtit Quimpu̱chinacán y ni ̱ cristianos tí ca̱ma̱paksi ̱yá̱n. 8 Pues ca̱ksántit xlacata Quimpu̱chinacán ama ca̱ma̱xquí ixtaxoko̱ncán tí tatlahuá tú tla̱n la̱ cha̱tum tastá̱n tasa̱cua y la̱ tí ni ̱ kalhí tí ma̱paksí. 9 Huixín xapu̱chinaní ̱n tascujut, cca̱huaniyá̱n caca̱lakalhamántit mintasa̱cuacán ni ̱ huata caca̱maka̱klhátit, ca̱ksántit xlacata huixín y mintasa̱cuacán huata kalhi ̱yá̱tit cha̱tum Mimpu̱chinacán nac akapú̱ n y xlá acxtum ca̱cxilhlacachá̱n cristianos.  







Tlajaná ca̱makatlajaputún tí tali ̱pa̱huán Jesús

10 Li ̱ta̱camán,

aquit cca̱maksquiná̱n ni ̱ cali ̱makxtáktit li ̱pa̱huaná̱tit Quimpu̱chinacán xlacata nakalhi ̱yá̱tit li ̱camama y chuná xlá na̱ ni ̱ nali ̱makxtaka ca̱ma̱xqui ̱yá̱n ixli ̱tlihueke. 11 Huixín ni ̱ cali ̱makxtáktit cucayá̱tit namá li ̱tlihueke ni ̱ma̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán Dios xlacata nata̱yaniyá̱tit acxni nata̱ra̱nicá̱tit tlajaná. 12 Porque ca̱ta̱ra̱niccán cristianos ni ̱ snu̱ n li ̱cuánit la̱ acxni ca̱ta̱ra̱niccán ixli ̱tlihuekecán namá tí talapu̱ lá ca̱u̱ní ̱n ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú, la̱ xanapuxcun tlajananí ̱n, lacli ̱cuánit xakascahuirín tí ta̱kastacya̱huá cristianos catatzacá̱tnalh, y tí  



426

EFESIOS 6 ta̱ktlakahuacanán catatláhualh cristianos tú ni ̱ tla̱n. 13 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n ni ̱ cali ̱makxtáktit li ̱latapu̱li ̱yá̱tit ixli ̱tlihueke Dios xlacata tla̱n naca̱makatlajayá̱tit namá tlajananí ̱n acxni ca̱ta̱ra̱slaká̱n, y para ta̱yaniyá̱tit tla̱n ma̱s tancs nali ̱pa̱huaná̱tit Dios. 14 Huixín catzi ̱yá̱tit soldados acxni tara̱nica, ta̱k xpakatahuacá la̱ cinturón, na̱ chuná huixín ca̱k xpakatahuacátit tancs ixtalacapa̱stacni Dios; xlacán tacuxmu̱tahuacá li ̱cá̱n xlacata naca̱maklhti ̱nán, huixín na̱ chuná cacuxmu̱tahuacátit tancs milatama̱tcán. 15 Soldados tatatu̱ nú zapatos ni ̱ma̱ tla̱n tali ̱tanú cani ̱huá, huixín na̱ chuná lacapala capítit cani ̱huá xlacata tla̱n nali ̱chihui ̱naná̱tit la̱ Dios ca̱lakma̱xtú cristianos. 16 Soldados takalhí escudos ni ̱ma̱ tali ̱chipapa̱xtoka li ̱cá̱n, huixín na̱ chuná cakalhí ̱tit la̱ escudo tancs li ̱pa̱huaná̱tit Dios xlacata nali ̱chipapa̱xtoká̱tit ixli ̱tlihueke tlajaná. 17 Xlacán tata̱knú cascos, huixín na̱ chuná cakalhí ̱tit nac miakxa̱kacán xli ̱ca̱na ca̱lakma̱xtuni ̱tán Cristo. 18 Aquit cca̱huaniyá̱n skálalh calatapa̱tit ni ̱ cali ̱makxtáktit kalhtahuakayá̱tit, camaksquíntit Espíritu Santo caca̱ma̱cxcatzi ̱ní ̱n tú tla̱n ca̱ma̱xqui ̱yá̱n Dios.  











Siempre camaksquíntit Dios caca̱maktakalhni y caca̱maktákalhli xa̱makapitzi tí na̱ tali ̱pa̱huán Dios. 19 Y aquit na̱ caquila̱li ̱kalhtahuakáu xlacata caquima̱cxcatzí ̱ni ̱lh Dios tachihuí ̱n ni ̱ma̱ nacca̱huaní quilhpa̱xtum cristianos ixli ̱hua̱k quintapuhuá̱n la̱ tla̱n tataxtuní tí tali ̱pa̱huán Cristo. 20 Dios quili ̱makxtakni ̱t nacma̱kahuaní jaé lacsa̱sti tachihuí ̱n ma̱squi chí ctanu̱ ma cpu̱ la̱chí ̱n pues camaksquíntit ni ̱ cactatláji ̱lh xlacata tancs nacli ̱chihui ̱nán la̱ mini ̱ní. 21 Namá koxitá quinta̱camcán Tíquico ni ̱ akatzanka̱ni ̱t li ̱scujni ̱t Quimpu̱chinacán y huá ama ca̱huaniyá̱n la̱ clama̱náu y tú ctlahuama. 22 Aquit cca̱ma̱lakacha̱nimá̱n xlacata nacatzi ̱yá̱tit tú cpa̱xtokni ̱táu y nali ̱pa̱xahuayá̱tit tú naca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n. 23 Li ̱ta̱camán, Quinta̱tajcán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱ma̱xquí ̱n ma̱s li ̱pa̱xáu latáma̱t, caca̱ma̱si ̱nín la̱ ma̱s nala̱lakalhamaná̱tit huixín li ̱ta̱camán tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús. 24 Quinti ̱cucán Dios caca̱cxilhlacachá̱n y caca̱ma̱xquí ̱n tú makatzanka̱yá̱tit huixín tí xli ̱ca̱na pa̱xqui ̱yá̱tit y tlahuayá̱tit tú ca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n Quimpu̱chincán Jesucristo. Chuná calalh, amén.  











1

IXCARTA SAN PABLO NIMA CATZOKNILH FILIPENSES

Aquín tí cli ̱scujá̱u Jesucristo, Pablo y Timoteo, cca̱huaniyá̱n kalhé̱n huixín li ̱ta̱camán tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesucristo nac ca̱chiquí ̱n Filipos, ni ̱ para cca̱ktzonksuayá̱n huixín ixma̱kalhtahuake̱naní ̱n cristianos na̱ chuná tí tamakta̱yay. 2 Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱cxilhlacachín y caca̱ma̱quí ̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t.  

Pablo ca̱li ̱kalhtahuaká cristianos

3 Acxni













cca̱lacapa̱stacá̱n aquit cpa̱xcatcatzi ̱ní Dios tú tlahuani ̱t milacatacán, 4 cca̱li ̱kalhtahuakayá̱n ixli ̱hua̱k quinacú ni ̱tú caca̱tzanka̱nín. 5 Porque huixín ni ̱ li ̱makxtakni ̱tántit quila̱ta̱ma̱kahuani ̱yá̱u ixtachihuí ̱n Dios la̱ta xla̱huán chichiní tili ̱pa̱huántit Jesús hasta chí. 6 Aquit ni ̱ caklhu̱ hua̱tnán cca̱najlá xlacata Dios tí má̱si ̱lh ca̱lakalhamaná̱n, ni ̱ ama ca̱k xtakmakaná̱n hasta nama̱si ̱kó tú ca̱li ̱lacsacni ̱tán amá quilhtmacú acxni namín Jesucristo. 7 Aquit snu̱ n cca̱lakcatzaná̱n porque xli ̱ca̱na cca̱lakalhamaná̱n ixli ̱hua̱k quinacú. Aquit ccatzí huixín siempre  

quila̱ta̱pa̱xahuama̱náu nahuán la̱ cactánu̱ lh nac pu̱ la̱chí ̱n y la̱ cacchihuí ̱nalh ixlacati ̱ncán ma̱paksi ̱naní ̱n; cma̱lulokma nahuán xli ̱ca̱na Cristo tla̱n ca̱lakma̱xtú cristianos. 8 Dios catzí la̱ cca̱pa̱xqui ̱yá̱n hua̱k huixín la̱ caca̱pa̱xquí ̱n Jesucristo; 9 y cmaksquín ma̱s cala̱pa̱xquí ̱tit y na̱ chuná ma̱s tancs calacapa̱stacnántit xlacata hua̱k nama̱kachakxi ̱yá̱tit tú lacasquín Dios 10 y nacatzi ̱yá̱tit tú ma̱s ca̱mini ̱niyá̱n xlacata ni ̱tú nali ̱puhuaná̱tit y ni ̱tú tú naca̱li ̱ya̱huayá̱n ixlacatí ̱n Cristo acxni namín ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n cristianos. 11 Chuná huixín tla̱n nama̱si ̱yá̱tit Jesucristo ma̱kantáxti ̱lh ixtascújut nac milatama̱tcán porque tlahuátit tú tla̱n y ama̱ca lakachixcuhui ̱cán Dios xlacata tasi ̱ma nahuán ixli ̱lanca ixtalakalhamá̱n.  

Pablo ni ̱ lakaputzá ma̱squi tanu̱ ma nac pu̱ la̱chí ̱n

clacasquín cacatzí ̱tit xlacata ni ̱ cli ̱lakaputzá tú cpa̱xtokni ̱t porque macuani ̱t xlacata nata̱kahuaní ma̱s ixtachihuí ̱n Dios. 13 Juú nac pu̱ la̱chí ̱n hua̱k tacatzí

427

12 Li ̱ta̱camán,



FILIPENSES 1

428

hasta soldados xlacata ctanu̱ ma̱ cpu̱ la̱chí ̱n caj xlacata cli ̱pa̱huán Cristo. 14 Lhu̱ hua cristianos tí talama̱na juú lacatzú y tali ̱pa̱huán Cristo tali ̱lacahua̱nani ̱t la̱ ni ̱ ctatlanca̱ní cpa̱ti ̱ma cpu̱ la̱chí ̱n, chí na̱ yaj tajicuán tali ̱chihui ̱nán Cristo. 15 Tahuila̱na makapitzi tí tali ̱chihui ̱nán Cristo caj xlacata quintalakcatzaní o quintasi ̱tzi ̱ní la̱ cma̱kahuaní ixtachihuí ̱n Dios; pero tahuila̱na tunu tí xli ̱ca̱na talakatí tali ̱scuja Cristo. 16-17 Namá tí quintalakcatzaní quintascújut caj quintamakasi ̱tzi ̱putún xlacata ma̱s nacli ̱puhuán la̱ ctanu̱ ma nac pu̱la̱chí ̱n acxni naccatzí la̱ tata̱yanima̱na xlacán. Pero makapitzi tali ̱chihui ̱nán Cristo porque quintalakalhamán y quintamakapa̱xahuá porque tacatzí Dios quili ̱lhca̱ni ̱t nacma̱luloka ixtachihuí ̱n Cristo. 18 Aquit ni ̱ cama lakaputzá porque ma̱squi ixli ̱hua̱k o ni ̱ ixli ̱hua̱k ixnacujcán ccatzí tali ̱chihui ̱nama̱na Cristo y namá sí quimakapaxahuá y ni ̱ lá tí ma̱laksputú quintapa̱xahuá̱n. 19 Para huixín ni ̱ li ̱makxtaká̱t it quila̱li ̱kalhtahuakayá̱u y Espíritu Santo quimakta̱yá la̱ta tú qui ̱taxtuma hua̱k ama quimacuaní, 20 porque aquit ni ̱cxni ctlahuaputún tú li ̱ma̱xaná. Aquit ni ̱ pucutu cli ̱puhuán quili ̱stacni, tla̱n xaní ̱n o xastacnán xaclatáma̱lh, tú cli ̱puhuán tla̱n nacli ̱chihui ̱nán Cristo xlacata nacli ̱lakachixcuhuí quilatáma̱t. 21 Porque aquit clama caj xlacata nacmacuaní Cristo y para xacni ̱lh ctlajani ̱t tú ma̱lacnu̱ ni ̱t Cristo. 22 Aquit ccatzí para clatamá ma̱s tla̱n cli ̱scuja Cristo; pero ni ̱ caj  















maktum cliaklhu̱ hua̱tnán tú ma̱s quimini ̱ní. 23 Ni ̱ ccatzí tú naclacsaca, catunu cpuhuán xacni ̱lh xlacata tla̱n nacta̱latamá Cristo porque chuná ixtakátzi ̱lh quintapa̱xahuá̱n. 24 Pero catunu cpuhuán ma̱s tla̱n caclatáma̱lh porque chuná ma̱s tla̱n cca̱makta̱yayá̱n. 25 Chí ni ̱ caklhu̱ hua̱tnama pues clatama̱putún ca̱quilhtamacú xlacata tla̱n nacca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama ma̱s nali ̱pa̱xahuayá̱tit Cristo. 26 Porque ccatzí cama ca̱lakamparaya̱chá̱n xlacata acxtum nali ̱pa̱xahuayá̱u la̱ quimaktakalhni ̱t Cristo.  







Tí ca̱pa̱xqui ̱ni ̱t Cristo ni ̱ catali ̱mákxtakli tali ̱pa̱huán

27 Aquit

cca̱maksquiná̱n calatapá̱tit la̱ ca̱mini ̱ní cristianos tí ca̱lacsacni ̱t Cristo natali ̱pa̱huán. Aquit siempre ckaxmatputún xlacata mili ̱hua̱kcán ni ̱ cha̱tum tí li ̱makxtakni ̱t li ̱pa̱huán Cristo y quilhpa̱xtum li ̱chihui ̱naná̱tit catali ̱pá̱hualh Cristo cristianos la̱ cacca̱ta̱latamá̱n o la̱ mákat xaclatáma̱lh. 28 Huixín ni ̱ caca̱jicuanítit tí ca̱si ̱tzi ̱niyá̱n porque ma̱squi ixtata̱yánilh, tzanka̱x ni ama talaktzanká. Pero huixín pa̱t ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱tit la̱ Dios ca̱lakma̱xtuni ̱tán y ca̱maktakalhá̱n. 29 Xli ̱ca̱na Dios ca̱cxilhlacachini ̱tán ca̱lacsacni ̱tán nali ̱pa̱huaná̱tit Cristo, pero na̱ ama li ̱makxtaka na̱k xtakajnaná̱tit caj ixlacata. 30 Huixín quila̱cxilhni ̱táu y kaxpatni ̱tántit la̱ cliakxtakajnani ̱t Cristo, pues huixín na̱ pa̱t lakchipiná̱tit namá talakapútza̱t.  





429

FILIPENSES 2

Pablo lacasquín catara̱lakalhámalh hua̱k cristianos

2

Aquit clacasquín cali ̱lacapa̱stacnántit para Cristo xli ̱ca̱na ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán li ̱camama, para ca̱sipaacxilhni ̱tán, para ca̱lakcatzani ̱tán, 2 entonces cama̱katzí ̱tit quintapa̱xahuá̱n, quilhpa̱xtum li ̱pa̱xáu calatapá̱tit, quilhpa̱xtum cala̱lakalhamántit, quilhpa̱xtum cali ̱scújtit tú lactanu̱yá̱tit y quilhpa̱xtum cali ̱puhuántit tú lacasquiná̱tit. 3 Huixín ni ̱tú cali ̱scújtit caj xlacata naca̱li ̱pa̱huancaná̱tit o xlacata nalactaxtuyá̱tit, tó̱, huixín cali ̱makxtáktit caca̱li ̱pa̱huanca tí xli ̱ca̱na tama̱ccha̱ní talacapa̱stacni, ni ̱tú caca̱lakcatzanítit. 4 Chuná li ̱tum ni ̱ huata calacputzátit tú ca̱macuaniyá̱n sino calacputzátit tú naca̱macuaní xa̱mapitzi cristianos.  





Jesús Dios pero li ̱mákxtakli ixli ̱ma̱paksí ̱n

5 Huixín

catzaksátit makslihuekeyá̱tit tú quinca̱ma̱si ̱nín Cristo. 6 Xlá Dios porque chú li ̱mini ̱tanchá, pero ni ̱ lakcátzalh li ̱makxtaka ixli ̱tlihueke ni ̱ma̱ kalhí, 7 akxtakmákalh ixli ̱ma̱paksí ̱n y acxni lakáhualh ca̱quilhtamacú la̱ cati ̱hu̱á chixcú li ̱tánu̱ lh la̱ cha̱tum tasa̱cua 8 porque ni ̱ lactláncalh siempre akahuá̱nalh hasta ni ̱lh y ni ̱lh nac culu̱s la̱ cha̱tum makni ̱ná. 9 Huá xlacata Dios li ̱cá̱cni ̱t tláhualh y li ̱mákxtakli ixtacuhui ̱ní ni ̱tí na̱ktzonksuá, 10 y xlacata la̱ta tú huí nac akapú̱ n, nac ca̱quilhtamacú, nac ca̱li ̱nín, natatatzokostá talakachixcuhuí acxni natakaxmata  









ixtacuhui ̱ní Jesús. 11 Y hua̱k natali ̱ma̱luloka istzi ̱maka̱tcán Jesucristo Ixpu̱chinacán y Dios Ixti ̱cú napa̱xahuá.  

Pablo li ̱puhuán ni ̱tú nali ̱macuán ixtascújut

12 Li ̱ta̱camán,

aquit cca̱lakalhamaná̱n y ccatzí siempre quila̱kaxmatni ̱táu y ni ̱ cpuhuán kaxmatmakananá̱tit tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n, ni ̱ huata acxni aná cca̱ta̱lamá̱n sino ma̱squi mákat clama. Huixín tí tataxtunini ̱tántit calacputzátit nama̱kachakxi ̱yá̱tit hua̱k ixtalacapa̱stacni Dios la̱ nalatapa̱yá̱tit, 13 porque huá Dios ca̱ma̱xqui ̱yá̱n ixtalacapa̱stacni, natlahuayá̱tit y nalacpuhuaná̱tit tú tla̱n y ca̱makta̱yayá̱n nama̱kantaxti ̱yá̱tit. 14 Acxni tú tlahuayá̱tit huixín ni ̱ catzonkcatzántit, ni ̱ para ca̱tasi ̱tzi cascújtit 15 xlacata ni ̱tí naca̱li ̱chihui ̱naná̱n ni ̱ para tú naca̱li ̱ya̱huayá̱n. Huixín cama̱sí ̱tit tancs lapa̱nántit la̱ ca̱mini ̱ní ixcamán Dios jaé ca̱quilhtamacú ní tatzamá lacli ̱xcájnit y lacli ̱cuánit cristianos. Pero huixín cama̱stá̱tit taxkáket la̱ taskoy pu̱skon ca̱tzisní 16 xlacata hua̱k natalacacha̱ní namá laclá̱n ixtachihuí ̱n Cristo y chuná acxni namín ixli ̱maktuy nacca̱li ̱pa̱xahuayá̱n ni ̱ chu̱ta cakatzánka̱lh, ni ̱ para chu̱ta cscujli. 17 Huixín lakachixcuhuí ̱tit Dios acxni li ̱pa̱huántit nac minacujcán, y para tamaclacasquiní nacmacama̱stá quili ̱stacni xlacata nacma̱katzí namá talakachixcuhuí ̱n aquit li ̱pa̱xáu cama macama̱stá xlacata acxtum nala̱makapa̱xahuayá̱u. 18 Y para  











430

FILIPENSES 2​, ​3 tú cakspulá ni ̱ calakaputzátit chá capa̱xahuátit la̱ aquit cpa̱xahuá nacmacama̱stá quili ̱stacni. Pablo lacpuhuán naán nac Filipos 19 Para

Quimpu̱chinacán Jesucristo lacasquín sok cama ca̱ma̱lakacha̱niyá̱n quinta̱camcán Timoteo xlacata naquihuaní la̱ lapa̱nántit y tla̱n naquila̱makapa̱xahuayá̱u. 20 Aquit ni ̱ clakapasa tunu tí ma̱s ca̱li ̱puhuaná̱n la̱ Timoteo 21 pues xa̱makapitzi la̱mpara siempre tamakapalama̱na y ni ̱ tapuhuán tali ̱scuja Jesucristo. 22 Huixín catzi ̱yá̱tit la̱ Timoteo ni ̱ li ̱tzonkcatzani ̱t li ̱scuja Quimpu̱chinacán y quinta̱ma̱kahuani ̱ni ̱t ixtachihuí ̱n Dios la̱ cha̱tum kahuasa ni ̱ma lakatí makta̱yá ixti ̱cú. 23 Huata caccátzi ̱lh tú cama pa̱xtoka juú cama ma̱lakacha̱ya̱chá, 24 y para Dios lacasquín ni ̱tú nacpa̱xtoka aquit na̱ sok cama ca̱lakana̱chá̱n. 25 Huixín quila̱ma̱lakacha̱níu quinta̱camcán Epafrodito xlacata naquimakta̱yá, y xli ̱ca̱na quinta̱scujni ̱t y quinta̱kxtakajanani ̱t. Xlá na̱ ama ana̱chatá 26 pues yaj lá ta̱lá ca̱cxilhputuná̱n, porque huí tí huánilh catzí ̱tit ixta̱tatlá y chí snu̱n ca̱li ̱puhuamá̱n. 27 Xli ̱ca̱na ixta̱tatlá y actzú ni ̱ ni ̱lh pero Dios lakalhámalh y aksá̱nalh, y na̱ quilakalhámalh porque juú clakaputzama y para tú ixtilánilh ma̱s xactilakapútzalh. 28 Huá cli ̱lacasquín sok caanchá xlacata nali ̱pa̱xahuayá̱tit acxni na̱cxilá̱tit y quinacú na̱ yaj tú nali ̱puhuán. 29 Li ̱pa̱xáu camaklhti ̱nántit jaé quinta̱camcán tí li ̱pa̱huán  



















Quimpu̱chinacán y siempre caca̱cxilhlacachipítit tí tascuja la̱ xlá, 30 porque caj ixlacata Cristo actzú ni ̱ ni ̱lh ixama makatzanká ixli ̱stacni caj xlacata naquimakta̱yá; pues como mákat lapa̱nántit ni ̱ lá quila̱lakminá̱u.  

Ma̱squi Pablo judío li ̱pa̱huán Jesús

3

Li ̱ta̱camán, ni ̱ caj maktum cca̱huanini ̱tán cali ̱pa̱xahuátit Quimpu̱chinacán y ni ̱ cakatzanká cca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n porque ccatzí ca̱macuaniyá̱n. 2 Huixín skálalh caca̱tahuilanítit namá cristianos tí la̱ chichí tascali ̱nán, skálalh caca̱tahuilanítit namá lacli ̱xcájnit cha̱lhca̱tnaní ̱n, y skálalh caca̱tahuilanítit namá tí tama̱sí catacircuncidárlalh cristianos xlacata natakalhí itxtutucán y Dios naca̱li ̱ma̱nú ixcamán. 3 Pero Dios ca̱li ̱ma̱nú xli ̱ca̱n ixcamán amá tí tama̱nu̱ ni ̱t nac ixnacujcán Ixespíritu Dios y tapa̱xcatcatzi ̱ní tú tláhualh Jesús. Aquín catzi ̱yá̱u ni ̱tú li ̱macuán cacircuncidarláu nac quimacnicán para ni ̱ lakxta̱pali ̱yá̱u quinacujcán. 4 Para huí tí puhuán tla̱n taxtuní ixacstu porque ma̱kantaxti ̱ni ̱t tú láclhca̱lh Dios, aquit na̱ tla̱n y ma̱s pu̱ la xactaxtúnilh 5 pues aquit quicircuncidartlahuaca ixli ̱tu̱ ma xaclakahuani ̱t, aquit judío xalac Israel, quili ̱talakapasni ca̱ma̱lacatzúqui ̱lh koro̱tzí ̱n Benjamín, aquit cli ̱tanú judío porque quinati ̱cún judíos ixtahuani ̱t, y na̱ cli ̱tanú fariseo porque huá quintama̱kskaláli ̱lh 6 y siempre ctzáksalh scarancua cma̱kantaxtí tú huan ixley Moisés xlacata ni ̱tí  









431

FILIPENSES 3

naquili ̱chihui ̱nán y tla̱n nactaxtuní, y la̱ta xaclakcatzán quintascújut cca̱ma̱k xtakájni ̱lh tí ixtali ̱pa̱huán Cristo. 7 Pero la̱ta namá tú xacli ̱macá̱n ama quimacuaní xlacata nactaxtuní chí ni ̱tú cca̱li ̱tlahuá porque ccatzí Cristo quilakalhamani ̱t. 8 Como chí clakapasni ̱t li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ ma̱lacnú Quimpu̱chinacán Jesús cpuhuán xapu̱ lh chu̱ta cmakatzánka̱lh quilhtamacú ni ̱tú ctlájalh la̱ caclí ̱scujli palhma. Ma̱squi chí ni ̱tú ckalhí tú nacli ̱lactlancán cpa̱xahuá la̱ cli ̱pa̱huán Cristo porque ccatzí ctaxtunini ̱t. 9 Chí ccatzí quilakalhamán Dios y ni ̱ xlacata cma̱kantaxti ̱ni ̱t hua̱k ixli ̱ma̱paksí ̱n sino porque cca̱najlani ̱t tú ma̱lacnú Jesucristo. Pues Dios láclhca̱lh natalakmín Cristo tí tama̱lacatzuhui ̱putún. 10 Aquit ccatzi ̱putún la̱ Cristo tla̱n lakxta̱palí tú ni ̱ tla̱n ckalhí nac quinacú xlacata nacmaklhcatzí lanca ixli ̱tlihueke Dios la̱ xlá maklhcátzi ̱lh acxni lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n, pero na̱ nacmaklhcatzí ixta̱k xtakajni la̱ xlá ca̱liakxtakájnalh cristianos hasta li ̱tamákxtakli naca̱lakní. 11 Y aquit na̱ cacxilhlacachá̱n amá quilhtamacú acxni naclacastacuanán ca̱li ̱ní ̱n.  









Tí tali ̱pa̱huán Cristo talacachá̱n ixpu̱ latama̱ncán nac akapú̱ n

12 Aquit

ni ̱ cca̱huanimá̱n cma̱ccha̱ni ̱lhá talacapa̱stacni clatamá la̱ lacasquín Dios, tó̱, aquit cli ̱scujmajcú nacma̱ta̱xtuca amá tú quima̱lacnú̱ nilh Cristo ama quima̱xquí acxni quilakmá̱xtulh.

13 Li ̱ta̱camán,

aquit cta̱talacastuca cha̱tum tza̱laná porque ya̱ cma̱ta̱xtuca tú clactanu̱ ni ̱t, huá cliaktzonksuá tú cpá̱xtokli xapu̱ lh y ctzaksá cma̱ta̱xtuca tú tla̱ncú ctlahuá nac quilatáma̱t. 14 Ctza̱lanán xlacata nacchá̱n ní quilaclhca̱nicani ̱t y nacmaklhti ̱nán tú ca̱ma̱lacnu̱ nini ̱t Dios tí tali ̱pa̱huán Jesucristo. 15 Hua̱k tí tama̱ccha̱ni ̱ni ̱t talacapa̱stacni ccatzí tali ̱lacachá̱n jaé tapa̱xahuá̱n la̱ aquit cca̱cxilhlacachá̱n, y para tí ya̱ ma̱kachakxí Dios ama ma̱lacahua̱ní. 16 Pero ni ̱ ca̱ktzonksuátit, tí ma̱kachakxi ̱ni ̱t ma̱squi actzú tú lacasquín Dios ni ̱ cali ̱mákxtakli ma̱kantaxtí nac ixlatáma̱t. 17 Li ̱ta̱camán, huixín caquila̱makslihuekéu la̱ clama y na̱ caca̱makslihuekétit tí talama̱na la̱ cca̱ma̱si ̱nini ̱tán. 18 Aquit ni ̱ caj maktum cca̱huanini ̱tán y chí hasta clakaxtajma la̱ cca̱ta̱chihui ̱namá̱n porque lhu̱ hua cristianos li ̱ma̱xana talama̱na ni ̱ tama̱kachakxi ̱putún tú xlacata lí ̱ni ̱lh Cristo nac culu̱s. 19 Namá cristianos ama talaktzanká porque tali ̱lactlancán tú ixtali ̱ma̱xánalh, huata tali ̱puhuán tú natali ̱pa̱xahuá ixmacnicán; ni ̱ tali ̱puhuán Dios huata tali ̱puhuán tú huí ca̱quilhtamacú. 20 Pero aquín acxilhlacacha̱ná̱u quimpu̱ latama̱ncán nac akapú̱ n ana ní ama ta̱ctapará Quimpu̱chinacán Jesucristo tí quinca̱lakma̱xtuni ̱tán 21 xlacata nalakxta̱palí jaé li ̱xcájnit quimacnicán y naquinca̱ma̱xqui ̱yá̱n tunu quimacnicán la̱ xlá ni ̱ma̱ kalhí nac akapú̱ n pues Cristo kalhí li ̱tlihueke tlahuá tú lacasquín.  















432

FILIPENSES 4

4

Dios ca̱tzokni ̱tanchá ixtacuhui ̱nicán tí tali ̱pa̱huán

Koxitaní ̱n quili ̱ta̱camán, tanto cca̱lacapa̱stacni ̱tán y cca̱cxilhputuni ̱tán. Huixín quila̱makapa̱xahuayá̱u porque cca̱li ̱scuni ̱tán, ni ̱ cali ̱makxtáktit li ̱pa̱huaná̱tit Quimpu̱chinacán. 2 Aquit cca̱li ̱puhuán namá quinta̱camcán tí tali ̱pa̱huán Jesús Evodia y Síntique, y cca̱huaní yaj catara̱tzonkcátzi ̱lh. 3 Chí cta̱chihui ̱namá̱n huix quiamigo tí quinta̱scujni ̱ta, cmaksquiná̱n caca̱makta̱ya pues xlacán quintamakta̱yani ̱t quintata̱ma̱kahuani ̱ni ̱t ixtachihuí ̱n Dios na̱ chuná la̱ Clemente y makapitzi ma̱s tí quintata̱latapu̱li ̱ni ̱t, y ixtacuhui ̱nicán tatzokni ̱tanchá nac ixlibro Dios. 4 Huixín ¿ni ̱ li ̱pa̱xahuayá̱tit Quimpu̱chinacán? Aquit cca̱huaniyá̱n yaj ca̱katuyúntit y capa̱xahuátit. 5 Caca̱ma̱si ̱nítit cristianos huixín xli ̱ca̱na la̱lakalhamaná̱tit. ¡Quimpu̱chinacán lacatzuhuá mima! 6 Ni ̱tú caliakatuyúntit, siempre cakalhtahuakanítit Dios, camaksquíntit tú lacasquiná̱tit y capa̱xcatcatzi ̱nítit tú ca̱ma̱xqui ̱yá̱n. 7 Entonces pa̱t maklhcatzi ̱yá̱tit amá lanca tapa̱xahuá̱n tú Dios ca̱ma̱xquí tí tali ̱pa̱huán naca̱cuentaja, jaé tapa̱xahuá̱n ni ̱ para ixli ̱ma̱nixnani ̱tántit y ama maktakalha mintalacapa̱stacnicán y minacujcán xlacata ni ̱tú nali ̱puhuaná̱tit huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesucristo.  











Hua̱k catalacpuhuá̱nalh tú ma̱s ca̱mini ̱ní

8 Li ̱ta̱camán,

antes nacma̱sputú jaé carta cca̱huaniyá̱n cali ̱lacpuhuántit

tú xli ̱ca̱na ca̱mini ̱niyá̱n, tú xli ̱ca̱na mini ̱ní nalakachixcuhui ̱yá̱tit, la̱ mini ̱ní tla̱n nacatzi ̱yá̱tit, la̱ mini ̱ní tancs nalatapa̱yá̱tit, tú ca̱mini ̱niyá̱n napa̱xqui ̱yá̱tit, y cali ̱lacahua̱nántit tí tla̱n talama̱na, porque hua̱k cristianos na̱ tacatzí tú tla̱n; pero huixín caputzátit tú ma̱s ca̱macuaniyá̱n. 9 Y catlahuátit tú cca̱ma̱si ̱nini ̱tán, tú cca̱kastacya̱huani ̱tán, tú kaxpatni ̱tántit y la̱ acxilhni ̱tántit clama aquit. Para chú latapa̱yá̱tit Dios ca̱ma̱xqui ̱má̱n nahuán li ̱pa̱xáu latáma̱t.  

Pablo ca̱pa̱xcatcatzi ̱ní cristianos tú tali ̱maktá̱yalh

10 Aquit

ni ̱ ccatzí la̱ nacpa̱xcatcatzi ̱ní Quimpu̱chinacán acxni cácxilhli la̱ quila̱lacapa̱stacui porque quila̱lakalhamaná̱u. Ccatzí ni ̱ quila̱ktzonksuani ̱táu pero ni ̱ lá ixquila̱makta̱yani ̱táu. 11 Y ni ̱ capuhuántit lhu̱ hua tú xacmaclacasquima, tó̱, pues cli ̱smani ̱lhá cli ̱pa̱xahuá actzú tú ckalhí. 12 Aquit clakapasa li ̱lakaputza latama̱cán, ni ̱tú kalhi ̱cán, y na̱ ccatzí la̱ li ̱pa̱xáu latama̱cán acxni hua̱k kalhi ̱cán. Hua̱k cpa̱ti ̱ni ̱t y tla̱n cta̱lá la̱ cactapa̱tzámalh y la̱ cactzincsli; la̱ hua̱k caquinkalhta̱xtúnilh y la̱ ni ̱tú cackálhi ̱lh. 13 Porque Cristo quima̱xquí li ̱tlihueke nacta̱yaní cani ̱huá. 14 Pero cca̱pa̱xcatcatzi ̱niyá̱n la̱ quila̱makta̱yáu acxni xacmaclacasquín. 15 Acxni aquit cca̱li ̱ta̱chihui ̱nankó̱n la̱ Cristo tla̱n ca̱lakma̱xtuyá̱n y ctáxtulh nac mimpu̱ latama̱ncán  









433

FILIPENSES 4

Macedonia, huata huixín quili ̱ta̱camán xalac Filipos quila̱makta̱yáu. Aquit cca̱ma̱xquí ̱n tapa̱xahuá̱n y huixín quila̱ma̱xquí ̱u tú xacmaclacasquín. 16 Acxni xaclama nac Tesalónica ni ̱ caj maktum quila̱ma̱lakacha̱níu tú nacli ̱hua̱yán. 17 Aquit ni ̱ snu̱ n cli ̱pa̱xahuá tú quila̱ma̱xquí ̱u, aquit ma̱s cli ̱pa̱xahuá para Dios ca̱li ̱ma̱nu̱ niyá̱n tla̱n tú tlahuátit y lakatí. 18 Huixín ma̱lakachá̱t it Epafrodito caquili ̱mínilh tú cmakatzanká y chí hasta quinkalhta̱xtuní. Tú ma̱lakachá̱tit cli ̱ma̱nú la̱ mu̱csún incienso ni ̱ma̱ tla̱n cquincalá o la̱ li ̱lakachixcuhuí ̱n ni ̱ma̱ lakatí Dios. 19 Quinta̱tajcán  







Dios ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n la̱ta tú makatzanka̱yá̱tit pues xlá tla̱n ca̱ma̱xquí tí tali ̱pa̱huán Jesús lhu̱ hua tú ni ̱ para talacpuhuani ̱t. 20 ¡Calakachixcuhuí ̱u Quinta̱tajcán Dios cani ̱cxnihuá! Chuná calalh, amén. 21 Aquit y quinta̱camcán tí talama̱na juú ca̱lacapa̱stacá̱n hua̱k huixín xalac Filipos tí ca̱lacsacni ̱tán Dios nali ̱pa̱huaná̱tit Jesús. 22 Juú na̱ ca̱cxilhlacacha̱na̱chá̱n tí tamacuaní Dios y ma̱s namá tí tascuja nac ixchic lanca ma̱paksi ̱ná César xla Roma. 23 ¡Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱cxilhlacachín hua̱k huixín y caca̱makta̱yán! Chuná calalh, amén.  







IXCARTA SAN PABLO NIMA CATZOKNILH COLOSENSES

1

Aquit Pablo tí Dios li ̱lhca̱ni ̱t nacli ̱tanú ixapóstol Jesucristo tí nali ̱chihui ̱nán. Aquit y quinta̱camcán Timoteo 2 cca̱ma̱lakacha̱niyá̱n jaé carto huixín li ̱ta̱camán tí ca̱lacsacni ̱tán Dios nali ̱pa̱huaná̱tit nac ca̱chiquí ̱n Colosas. Quinti ̱cucán Dios caca̱cxilhlacachá̱n y caca̱ma̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t.  

Pablo ca̱li ̱pa̱xahuá tí tali ̱pa̱huán Jesús

3 Acxni

cca̱li ̱kalhtahuakayá̱n aquín ni ̱ cli ̱makxtaká̱u cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱u Dios Ixti ̱cú Quimpu̱chinacán Jesús tú tlahuani ̱t milacatacán. 4 Porque quinca̱li ̱ma̱k alhchihui ̱ni ̱cani ̱tán la̱ li ̱pa̱huaná̱tit Jesús ixli ̱hua̱k minacujcán y la̱ la̱lakalhamaná̱tit cha̱tunu huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Dios. 5 Huixín acxilhlacachipini ̱tántit amá li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma ca̱li ̱kalhi ̱pa̱cántit nac akapú̱ n. Huixín kalhi ̱yá̱tit namá tapa̱xahuá̱n porque kaxpáttit tú ca̱ma̱lacnu̱ ní Cristo tí tataxtuniputún. 6 Jaé li ̱pa̱xáu tachihuí ̱n ta̱kahuani ̱ma cani ̱huá pu̱ latama̱n y  





tasi ̱ma la̱ talakxta̱palí ixlatama̱tcán cristianos na̱ chuná la̱ tzucútit tancs latapa̱yá̱tit huixín acxni kaxpáttit la̱ Dios ca̱lakalhamaná̱n y xli ̱ca̱na ca̱cxilhlacachiná̱n. 7 Huá jaé talacapa̱stacni ca̱ma̱si ̱nín quinta̱camcán Epafras. Xlá lhu̱ hua quinca̱makta̱yani ̱tán y ni ̱ liakatzanká li ̱scuja Quimpu̱chinacán Cristo, 8 y pi ̱huá quinca̱huanín la̱ Espíritu Santo ca̱makta̱yani ̱tán nala̱lakalhamaná̱tit cha̱tum cha̱túm. 9 La̱ta cticatzí ̱u la̱ lapa̱nántit ni ̱ cli ̱makxtakni ̱táu cca̱li ̱kalhtahuakayá̱n y cmaksquiná̱u Dios caca̱ma̱xquí ̱n talacapa̱stacni nacatzi ̱yá̱tit la̱ lacasquín nalatapa̱yá̱tit, y na̱ caca̱ma̱xquí ̱n li ̱skalala nama̱kachakxi ̱yá̱tit ixtalacapa̱stacni Dios, 10 xlacata natla̱huaná̱tit la̱ ca̱mini ̱ní tí ca̱lacsacni ̱t Quimpu̱chinacán, xlacata nalacputzayá̱tit nali ̱makapa̱xahuayá̱tit la̱ta tú tlahuayá̱tit, xlacata nala̱tlahuaniya̱tit li ̱tlá̱n acxni tú maclacasquín cha̱tum, y xlacata ma̱s nalakapasá̱tit ixtalacapa̱stacni Dios. 11 Na̱ cmaksquiná̱u Dios tí  









434

435

COLOSENSES 1

kalhí li ̱tlihueke, caca̱ma̱xquí ̱n li ̱camama nata̱layá̱tit tú ni ̱ tla̱n pa̱xtoká̱tit y ma̱squi akxtakajnaná̱tit tla̱n napa̱xahuayá̱tit 12 y napa̱xcatcatzi ̱niyá̱tit Dios porque quinca̱li ̱makxtakni ̱tán na̱ nali ̱pa̱xahuayá̱u amá li ̱pa̱xáu pu̱táhui ̱lh nac ixtaxkáket tú ca̱ma̱lacnu̱ nini ̱t ama ca̱ma̱xquí tí ca̱lacsacni ̱t. 13 Dios quinca̱maklhti ̱nán ixmacán namá tí ixquinca̱ma̱lama̱ni ̱má̱n ca̱paklhtutá y quinca̱ya̱huán nac ixmacán Ixkahuasa tí lakalhamán, 14 y quinca̱lakma̱xtún acxni ni ̱lh nac culu̱s y quinca̱ma̱tzanke̱nanín quintalakalhi ̱ncán.  





Cristo ixlakapu̱ xoko Dios ca̱quilhtamacú

15 Masqui

Dios ni ̱tí acxilhni ̱t Cristo Ixkahuasa ixma̱su̱y ca̱quilhtamacú. Xlá lama la̱ta ya̱ tú ixlacatzucú ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú y akapú̱ n, 16 y maktlahuani ̱t la̱ta tú anán nac akapú̱ n y nac ca̱quilhtamacú, la̱ta tú liacxilá̱u quilakastapucán y tú ni ̱ acxilá̱u na̱ chuná ixpu̱ latama̱ncán espíritus tí talama̱na ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú. Xlá catzí ticu ta̱cpuxcún, ticu tama̱paksi ̱nán, y ticu takalhí li ̱tlihueke porque hua̱k maktlahuani ̱t la̱ta tú anán y maklhti ̱nani ̱t li ̱tlihueke huá nama̱paksi ̱nán. 17 Cristo ixlamajá antes nalakahuán la̱ta tú anán y ca̱ma̱xquí ixli ̱tlihueke natalatamá tata̱yaní la̱ta tú huí ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú y akapú̱ n. 18 Cristo tí ca̱cpuxcún hua̱k tí tali ̱pa̱huán tí tali ̱tanú la̱ cha̱tum cristiano y Cristo li ̱tanú ixakxa̱ka namá cristiano. Xlá pu̱lani ̱t xla̱huán  





lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n xlacata nali ̱lacahua̱naná̱u siempre ta̱yanima nahuán cani ̱cxnihuá. 19 Porque Dios lí ḻ hca̱lh Cristo nama̱sí nac ixmacni hua̱k ixli ̱tlihueke y ixtalacapa̱stacni Dios. 20 Na̱ lí ḻ hca̱lh Cristo naca̱lacati ̱ta̱yá ixlacatí ̱n Dios xlacata ni ̱ natajicuán tama̱lacatzuhuí hua̱k la̱ta tú anán nac akapú̱ n y nac ca̱quilhtamacú, y xli ̱ca̱na acxni Cristo macamá̱sta̱lh ixli ̱stacni nac culu̱s lacca̱xtláhualh tla̱n natama̱lacatzuhuí ca̱li ̱tlá̱n cristianos Dios. 21 Chí huixín tla̱n li ̱pa̱xáu ma̱lacatzuhui ̱yá̱tit Dios la̱ amigos ma̱squi xapu̱ lh ni ̱tú ixli ̱cxilá̱tit Dios nac minacujcán y hasta ixta̱ra̱lacata̱qui ̱yá̱tit porque ixtlahuayá̱tit tú ni ̱ tla̱n. 22 Pero Cristo ca̱lakata̱yán acxni li ̱tamákxtakli cani ̱lh la̱ cati ̱huá chixcu xlacata tla̱n naca̱macama̱sta̱yá̱n ixmacán Dios huixín tí ca̱lacsacni ̱tán naca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n ixcamán ni ̱tú minkasatcán y ni ̱tú li ̱piná̱tit tala̱kalhí ̱n. 23 Huata tamaclacasquiní ni ̱ cali ̱makxtáktit ca̱najlayá̱tit y li ̱pa̱huaná̱tit Cristo, ni ̱cxni cali ̱makxtáktit acxilhlacachipiná̱tit amá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ ca̱li ̱ta̱chihui ̱nancani ̱tántit. Jaé li ̱pa̱xáu tachihuí ̱n li ̱lhca̱cani ̱t nali ̱chihui ̱nancán ca̱quilhtamacú y aquit Pablo na̱ quintocá̱rli ̱lh nacma̱kahuaní.  









Tí tali ̱pa̱huán Cristo ta̱cxilhlacachá̱n akapú̱ n

24 Cristo

akxtakájnalh xlacata tla̱n naquinca̱lakma̱xtuyá̱n

COLOSENSES 1​, ​2

436

aquín tí li ̱pa̱huaná̱u y li ̱tanu̱yá̱u ixmacni, pero aquit na̱ cli ̱pa̱xahuá cca̱liakxtakajnaná̱n porque ccatzí cmakma̱sputuma tú ma̱lacatzúqui ̱lh Cristo. 25 Dios quilíḻ hca̱lh jaé tascújut, quili ̱mákxtakli nacca̱li ̱scujá̱n huixín xlacata nacca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n ixtachihuí ̱n Dios. 26 La̱ta maká̱n quilhtamacú Dios huí tú ixlaclhca̱ni ̱t pero ni ̱ ixca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱ni ̱t cristianos; chí ca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱ni ̱t tí ca̱lacsacni ̱t 27 xlacata natalakapasa namá lanca tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ na̱ ca̱ma̱lacnu̱ ní hua̱k tí ni ̱ judíos y tla̱n tapa̱xahuá namá tí tali ̱pa̱huán Cristo nac ixnacujcán porque ta̱cxilhlacachá̱n ama tata̱latamá nac akapú̱ n. 28 Aquín cca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱u cristianos ticu Cristo, cca̱huaniyá̱u la̱ ixli ̱latama̱tcán y cca̱ma̱si ̱niyá̱u tú ixli ̱catzi ̱tcán xlacata naca̱makta̱yá Cristo nac ixlatama̱tcán, 29 tí aquit cli ̱scuja y ni ̱ cliaktzanká porque xlá quima̱xquí ixli ̱tlihueke xlacata nacta̱yaní.

naca̱lakma̱xtuyá̱n. 3 Pues Cristo kalhí hua̱k tze̱k ixli ̱skalala y ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma quinca̱ma̱cxcatzi ̱ní ̱n. 4 Aquit cca̱kastacya̱huamá̱n xlacata ni ̱tí naca̱makaca̱najlayá̱n laclá̱n tachihuí ̱n tú ni ̱ ca̱na; 5 pues ma̱squi mákat clama y ni ̱ cca̱cxilhmá̱n aquit cca̱li ̱lacacha̱ná̱n quintalacapa̱stacni y cca̱li ̱pa̱xahuayá̱n acxni ccatzí la̱ ti ̱tum lapa̱nántit y tancs li ̱pa̱huaná̱tit Jesús. 6 Huixín li ̱pa̱huaná̱tit Jesús ca̱lakma̱xtún, pues ni ̱ cali ̱makxtáktit li ̱pa̱huaná̱tit latapa̱yá̱tit la̱ xlá lacasquín, 7 ¡tla̱n cachipa̱xnántit! Ni ̱ cali ̱makxtáktit caca̱ma̱huí ̱n na̱ chuná la̱ ixakán aktum quihui ni ̱ tali ̱makxtaka caca̱má̱hui ̱lh ixtankáxe̱k namá quihui. Huixín calacputzátit ma̱stacayá̱tit mintalacapa̱stacnicán la̱ ca̱ma̱si ̱nicani ̱tántit nali ̱pa̱huaná̱tit y siempre capa̱xcatcatzi ̱nítit Dios tú tlahuani ̱t milacatacán.

Pablo ca̱li ̱kalhtahuaká cristianos xalac Colosas y Laodicea

Cristo ta̱yánilh porque lama xastacnán











2

Aquit clacasquín cacatzí ̱tit la̱ cca̱li ̱katzanka̱ni ̱tán cca̱li ̱kalhtahuakayá̱n huixín xalac Colosas y tí talama̱na nac ca̱chiquí ̱n Laodicea y hua̱k cristianos tí ni ̱ quintalakapasa, ni ̱ para quinta̱cxilhni ̱t. 2 Cmaksquín Dios caca̱ma̱xquí ̱n li ̱camama nac minacujcán y para acxtum la̱lakalhamaná̱tit tla̱n nama̱cchipini ̱yá̱tit y ma̱kachakxi ̱yá̱tit laclanca ixtalacapa̱stacni Dios y nacatzi ̱yá̱tit hua̱nchi líḻ hca̱lh Dios Cristo  











8 Huixín

skálalh calatapá̱tit porque tahuila̱na tí tama̱sí tunuj talacapa̱stacni la̱ mili ̱latama̱tcán y tú mili ̱tlahuatcán. Ni ̱ tica̱kskahuicaná̱tit pues xlacán tama̱sí tú talacsacxtuni ̱t cristianos y tú tali ̱smani ̱ni ̱t tapuhuán xli ̱ca̱na, pero ni ̱ huá tú ma̱sí Cristo. 9 Huata Cristo tla̱n li ̱tanú xastacnán ixlakapu̱ xoko Dios porque kalhí hua̱k ixli ̱tlihueke 10 y Dios lama nac minacujcán porque li ̱pa̱huaná̱tit Cristo, tí li ̱makxtakcani ̱t na̱cpuxcún hua̱k ma̱paksi ̱naní ̱n y  



437

COLOSENSES 2

ixli ̱tlihuekecán espíritus tí talama̱na ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú y akapú̱ n. 11 Acxni li ̱pa̱huántit Cristo xlá la̱ caca̱circuncidartlahuán nali ̱tanu̱yá̱tit ixcamán Dios ca̱ma̱xtunín tú li ̱xcájnit ixkalhi ̱yá̱tit nac minacujcán. Huixín ni ̱ circuncidarlátit nali ̱tanu̱yá̱tit ixcamán Dios la̱ judíos tí tachucumakán actzú ixli ̱huacán, 12 y acxni li ̱pa̱huántit Jesús y ta̱kmunútit makní ̱tit ni ̱ tla̱n minkasatcán, li ̱tanú la̱ cata̱ní ̱tit Cristo y na̱ ta̱lacastacuanántit porque li ̱pa̱huántit Dios kalhí li ̱tlihueke ca̱ma̱lacastacuaní ni ̱n nac ca̱li ̱ní ̱n y ca̱ma̱xquí sa̱sti latáma̱t. 13 Xapu̱ lh Dios ni ̱tú ixca̱li ̱cxilá̱n ixlapa̱nántit la̱ xaní ̱n porque ixli ̱piná̱tit lhu̱ hua tala̱kalhí ̱n y ni ̱ ixlacputzayá̱tit ma̱kantaxti ̱yá̱tit ixley Moisés. Pero xlá ca̱ma̱tzanke̱naní ̱n mintala̱kalhi ̱ncán y ca̱ma̱xquí ̱n sa̱sti latáma̱t tí li ̱pa̱huaná̱tit Cristo. 14 Ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios huan la̱ ixli ̱latama̱tcán ixcamán y tí ni ̱ ma̱kantaxtí ama xoko̱nán, pero ma̱tlá̱ni ̱lh naxapá tú ixli ̱niyá̱u porque Cristo xokó̱nalh quilacatacán nac culu̱s y aná laclako̱lh ni ̱ma̱ huan nac ixli ̱ma̱paksí ̱n xlacata nataxoko̱nán tí ni ̱ tama̱kantaxtí. 15 Acxni ni ̱lh Cristo nac culu̱ s ca̱makatlájalh ixli ̱ma̱paksi ̱ncán y ixli ̱tlihuekecán tlajaná y lacli ̱xcájnit espíritus tí tata̱scuja, y ca̱ma̱ma̱xáni ̱lh ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú pues ma̱squi Cristo ni ̱lh nac culu̱s lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n.  









Lhu̱ hua tali ̱chihui ̱nán tú ni ̱ ca̱na

16 Aquit

cca̱huaniyá̱n ni ̱tí caca̱makaca̱najlán tú ma̱s

ca̱mini ̱niyá̱n mili ̱tlahuatcán: para tú huayá̱tit, para tú kotá̱tit, para tlahuayá̱tit li ̱lakastá̱n, para lakachixcuhui ̱naná̱tit o acxni li ̱huancán scujcán tacuhui ̱ní. 17 Dios má̱sta̱lh jaé li ̱ma̱paksí ̱n xlacata nali ̱lacapa̱staccán tú ixama min a̱stá̱n, pero como Cristo milhá yaj tú li ̱macuán ma̱kantaxti ̱cán. 18 Huixín ni ̱ cali ̱tamakxtáktit caca̱kskahuín tí ca̱huaniyá̱n ni ̱ pa̱t taxtuniyá̱tit para ni ̱ ma̱k xtakajni ̱yá̱tit mimacnicán xlacata nalakchixcuhui ̱yá̱tit Dios, o para ni ̱ ca̱lakachixcuhui ̱yá̱tit ángeles. Xlacán tali ̱chihui ̱nán tú tali ̱ma̱nixnani ̱t y talactlancán tahuán hua̱k tama̱kachakxí. 19 Pero ni ̱ tali ̱quilhtá Quimpu̱chinacán Cristo tí li ̱tanú xaakxa̱ka tí quinca̱ma̱laknu̱yá̱n y quinca̱ma̱hui ̱yá̱n aquín tí li ̱tanu̱yá̱u ixmacni xlacata nata̱yaniyá̱u la̱ laclhca̱ni ̱t Dios. 20 Para huixín ta̱talakxtumí ̱tit Cristo la̱ cata̱ní ̱tit y aná laclako̱lh la̱ nama̱kantaxtyá ̱ ṯ it tú tali ̱smani ̱ni ̱t cristianos tapuhuán xli ̱ca̱na. Para ca̱lakma̱xtuni ̱tán Cristo, ¿hua̱nchi la̱tiyá tzaksayá̱tit tlahuayá̱tit tú tahuán makapitzi cristianos xlacata nataxtuniyá̱tit? 21 Huixín hua̱k ca̱li ̱huanicaná̱tit: “Ni ̱ caxamátit tú li ̱xcájnit”, “Ni ̱ cahuátit namá tahuá”, “Ni ̱ cali ̱maclátit tú ni ̱ tla̱n”, y huixín hua̱k ca̱najlayá̱tit. 22 Pero namá li ̱ma̱paksí ̱n cristianos talacsacxtuni ̱t, y tú tali ̱huán ni ̱ catlahuátit, caj talaclakó acxni ca̱maclacasquincán o ca̱huacán. 23 Makapitzi tapuhuán tla̱n ca̱ma̱kantaxti ̱cán porque quinca̱makta̱yayá̱n tziná nalakachixcuhui ̱yá̱u  













438

COLOSENSES 2​, ​3 Dios la̱ nama̱k xtakajni ̱yá̱u quimacnicán o la̱ natlahuayá̱u lactzu lactzú tú li ̱smani ̱ni ̱táu, pero ni ̱tú quinca̱li ̱macuaniyán nalakxta̱pali ̱yá̱u quilatama̱tcán porque ni ̱ lá tama̱laksputú tú maclacasquín quimacnicán. Tí tali ̱pa̱huán Cristo cata̱ktzónksualh la̱ ixtalama̱na xapu̱ lh

3

Para huixín lacastacuanántit y maklhti ̱nántit sa̱sti latáma̱t acxni li ̱pa̱huántit Cristo acxilhlacachipiná̱tit li ̱pa̱xáu latáma̱t nac akapú̱ n ana ní lama Cristo, pues xlá huí ixpa̱xtú̱ n Dios ta̱ma̱paksi ̱nama. 2 Huixín ca̱cxilhlacachipítit tú pa̱t maklhti ̱naná̱tit nac akapú̱ n y ni ̱ caliakatzanká̱tit tú nakalhi ̱ya̱tit ca̱quilhtamacú. 3 Pues huixín makní ̱tit ni ̱ tla̱n minkasatcán y lacastacuani ̱tántit xlacata Dios naca̱ma̱xqui ̱yá̱n sa̱sti latáma̱t con Cristo. 4 Porque Cristo ca̱lakma̱xtuni ̱tán y acxni namín ixli ̱maktuy huixín pa̱t li ̱ma̱lacahua̱ni ̱naná̱tit ixli ̱lanca ixli ̱tlihueke. 5 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n cali ̱makxtáktit tú ni ̱ tla̱n tlahuayá̱tit ca̱quilhtamacú: tí tamakaxtoka ni ̱ cata̱kskáhuilh ixta̱cha̱tcán o ixta̱ko̱lucán, ni ̱ catlahuátit tú li ̱xcájnit, ni ̱ huata cali ̱puhuántit la̱ napa̱xahuayá̱tit, y la̱ nali ̱tlahuayá̱tit tala̱kalhí ̱n mimacnicán, ni ̱ para huata cali ̱puhuántit tú nakalhi ̱yá̱tit ca̱quilhtamacú pues qui ̱taxtú la̱ cali ̱ma̱nú̱tit ixlakapu̱ xoko Dios tí nalakachixcuhui ̱yá̱tit ca̱quilhtamacú, 6 y Dios ni ̱ ca̱cxilhputún tí chuná  

talama̱na, ama ca̱ma̱xoko̱ní tí takaxmatmakán tú li ̱ma̱paksi ̱nán. 7 Milh quilhtamacú huixín chuná jaé ixlapa̱nántit, 8 pero chí ca̱li ̱makxtáktit tú ni ̱ tla̱n ixtlahuayá̱tit, yaj cala̱makasi ̱tzí ̱tit, yaj cala̱ma̱klhuhua̱tní ̱tit, yaj cala̱ta̱ra̱sláktit, yaj cala̱li ̱kalhkama̱nántit, ni ̱ para cala̱huanítit lacli ̱xcájnit tachihuí ̱n, 9 ni ̱ para cala̱kskahuítit. Huixín chá catzaksátit ma̱xtuyá̱tit nac minacujcán namá li ̱xcájnit minkasatcán ni ̱ma̱ ixkalhi ̱yá̱tit, 10 y cama̱nú̱tit sa̱sti li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán Dios xlacata ma̱s tla̱n nalhkamayá̱tit ixkásat Quimpu̱chinacán tí ma̱lakacha̱ni ̱t Dios, pues xlá ni ̱ ama li ̱makxtaka ca̱makta̱yayá̱n.  















Dios quilhpa̱xtum ca̱lakalhamán cristianos

11 Chí

yaj tú li ̱macuán lactlancancán, la̱ judío y la̱ tí ni ̱ judío, la̱ tí tali ̱smani ̱ni ̱t tama̱kantaxtí ixley Moisés y la̱ tí ni ̱ tali ̱smani ̱ni ̱t tama̱kantaxtí, la̱ tí lu̱ hua̱ná̱n y la̱ tí ni ̱ tataxtuni ̱t ixpu̱ latama̱ncán, la̱ tí libres talama̱na y la̱ tí ca̱tama̱huacani ̱t ca̱ma̱scujucán, porque Cristo quilhpa̱xtum ca̱cxilhlacachá̱n y hua̱k tla̱n tamaklhti ̱nán. 12 Dios ca̱lacsacni ̱tán xlacata naca̱lakalhamaná̱n, huá cca̱li ̱huaniyá̱n cama̱sí ̱tit la̱lakalhamaná̱tit, la̱sipa̱cxilá̱tit, ni ̱ lactlancaná̱tit, acs tamakxtaká̱tit, ni ̱ sok si ̱tzi ̱yá̱tit. 13 Cala̱pa̱t i ̱nítit tú la̱t lahuaniyá̱tit y cala̱ma̱tzanke̱nanítit tú la̱li ̱makasi ̱tzi ̱yá̱tit cha̱tum  



439

COLOSENSES 3​, ​4

cha̱tum, na̱ chuná la̱ Cristo ca̱ma̱tzanke̱nanín tú ixtlahuani ̱tántit, ¡huixín camakslihuekétit! 14 Pero ma̱s calacputzátit la̱lakalhamaná̱tit porque tí tara̱lakalhamán tama̱kachakxí ixtalacapa̱stacni Cristo y tara̱li ̱cxila la̱ li ̱ta̱camán. 15 Cristo caca̱ma̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu ca̱li ̱tlá̱n latá̱ma̱t nac minacujcán, porque Dios ca̱lacsacni ̱tán nali ̱tanu̱yá̱tit ixmacni Cristo. ¡Ni ̱ cali ̱makxtáktit pa̱xcatcatzi ̱niyá̱tit tú tlahuaní ̱t milacatacán!  



Cha̱tunu cascujli ixli ̱hua̱k ixnacú

16 Huixín

ni ̱ ca̱ktzonksuátit ixtachihuí ̱n Cristo nac minacujcán xlacata tancs nachihuinaná̱tit acxni tú naca̱ma̱si ̱niyá̱tit o naca̱ma̱xqui ̱yá̱tit li ̱camama xa̱makapitzi. Huixín capa̱xcatcatzi ̱nítit Dios tú tlahuayá̱tit, catlí ̱tit salmos, himnos y alabanzas xli ̱hua̱k minacujcán. 17 Acxni tú tlahuayá̱tit o huaná̱tit, calacpuhuántit Cristo ca̱ma̱paksi ̱ni ̱tán y capa̱xcatcatzi ̱nítit Dios tú tlahuani ̱t Cristo milacatacán. 18 Lacchaján tí tamakaxtoka, catakáxmatli ixta̱ko̱lucán porque Quimpu̱chinacán chú lakatí lacasquín ni ̱ catara̱makasí ̱tzi ̱lh. 19 Lacchixcuhuí ̱n tí tamakaxtoka, catalakalhámalh ixta̱cha̱tcán ni ̱ huata catata̱rá̱nicli. 20 Xacamaná̱n tí takalhí ixti ̱cucán, catakáxmatli tú tali ̱ma̱paksi ̱nán porque chú lakatí Quimpu̱chinacán. 21 Xanati ̱cún tí takalhí ixcamancán, ni ̱ huata catakahuánilh ixcamancán xlacata ni ̱ natali ̱puhuán tú ca̱tlahuanicán.  









22 Tasa̱cua,

catakáxmatli tú tali ̱ma̱paksi ̱nán ixpatroncán juú ca̱quilhtamacú, ni ̱ huata acxni ca̱cxilhma̱ca xlacata ni ̱ naca̱kahuanicán. Catáscujli ixli ̱hua̱k ixnacujcán la̱ caca̱maktákalhli Dios. 23 Acxni tú tlahuayá̱tit li ̱pa̱xáu cascújtit, ixli ̱hua̱k minacujcán, la̱ cali ̱scújtit Quimpu̱chinacán, ni ̱ capuhuántit ca̱li ̱scujpa̱nántit cristianos. 24 Porque Quimpu̱chinacán Jesucristo ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n minataxoko̱ncán ni ̱ma̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t ama ca̱ma̱xquí tí takaxmata tali ̱scuja la̱ huixín. 25 Pero tí tlahuá tú ni ̱ tla̱n na̱ ama xoko̱nán tú tlahuani ̱t porque xlá acxtum ca̱li ̱cxila cristianos. Huixín patrones, na̱ chuná tla̱n cacatzí ̱tit y ni ̱ cali ̱ma̱huacátit ca̱ma̱scujuyá̱tit mintasa̱cuacán. Ni ̱ ca̱ktzonksuátit xlacata huixín na̱ kalhi ̱yá̱tit cha̱tum tí ca̱cpuxcuná̱n nac akapú̱ n.  





4

Pablo ca̱maksquín cristianos catali ̱kalhtahuákalh

2 Aquit

cca̱maksquiná̱n ni ̱ cali ̱makxtáktit kalhtahuakaniyá̱tit Dios, skálalh calatapá̱tit pa̱xcatcatzi ̱nipa̱nántit Dios tú tlahuá milacatacán. 3 Na̱ cca̱maksquiná̱n caquila̱li ̱kalhtahuakáu xlacata Dios naquinca̱li ̱ná̱n ní tahuila̱na cristianos tí tama̱lacqui ̱putún ixnacujcán xlacata nacli ̱chihui ̱naná̱u la̱ Cristo tla̱n ca̱lakma̱xtú cristianos. Aquit ni ̱ caktzonksuá caj huá jaé xlacata cli ̱tanu̱ ma nac pu̱ la̱chí ̱n, 4 pero camaksquíntit Dios quimá̱xqui ̱lh li ̱camama tancs nacchihui ̱nán la̱ quimini ̱ní.  



440

COLOSENSES 4 Pablo ca̱ma̱lakachá Tíquico y Onésimo nac Colosas

5 Li ̱ta̱camán,

huixín calacputzátit la̱ ca̱ta̱chihui ̱naná̱tit tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Cristo, ni ̱ chu̱ta camakatzanká̱tit quilhtamacú. 6 Cali ̱chihui ̱nántit tú tla̱n la̱ ca̱mini ̱niyá̱n, ni ̱ cali ̱ma̱huacátit huaná̱tit tú ni ̱ ca̱mini ̱niyá̱n, pero la̱ acxni ma̱skoke̱cán tahuá xlacata kama nahuán tla̱n naca̱kalhti ̱yá̱tit tú ca̱kalasquiniyá̱n cristianos. 7 Chí cca̱huaniyá̱n cama ca̱ta̱ma̱lakacha̱niyá̱n jaé carta quinta̱camcán Tíquico tí clakalhamán porque quimakta̱yani ̱t y ni ̱ li ̱tzonkcatzani ̱t li ̱scuja Quimpu̱chinacán. Xlá ama ca̱huaniyá̱n la̱ clama, 8 y ama ca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n tú ctlahuani ̱táu y xlacata naca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama nac minacujcán. 9 Na̱ nata̱a na̱chá quinta̱camcán Onésimo, xlá ixlama nac mimpu̱ latama̱ncán y na̱ chuná clakalhamán la̱ quinta̱scujni ̱t. La̱ta tú catzi ̱putuná̱tit xlacán ama ca̱huaniyá̱n.  







Pablo ca̱lacapa̱staca ixamigos

10 Cha̱t um

quiamigo tí na̱ tanu̱ ma nac pu̱ la̱chí ̱n huanicán Aristarco ca̱huaniyá̱n kalhé̱n. Na̱ chuná ixprimo Bernabé huanicán Marcos ccatzí ca̱li ̱ta̱chihui ̱nancani ̱tántit jaé kahuasa, para ca̱lakana̱chá̱n li ̱pa̱xáu cata̱latapá̱tit. 11 Na̱ ca̱huaniyá̱n kalhé̱n Jesús (na̱ li ̱lakapascán ixtacuhui ̱ní Justo). Huata jaé lacchixcuhuí ̱n judíos tí tali ̱pa̱huán Jesús y quintata̱ma̱kahuani ̱ni ̱t ixtachihuí ̱n  

Dios, y cca̱pa̱xcatcatzi ̱ní la̱ quintama̱xqui ̱ni ̱t li ̱camama. 12 Na̱ ca̱huaniyá̱n kalhé̱n cha̱t um xalac mimpu̱ latama̱ncán li ̱scuja Jesús huanicán Epafras. Xlá ni ̱ ca̱ktzonksuayá̱n y siempre ca̱li ̱kalhtahuakayá̱n ixli ̱hua̱k ixnacú xlacata ni ̱ na̱ktzanka̱yá̱tit y nalacputzayá̱tit tlahuayá̱tit tú lacasquín Dios. 13 Aquit tla̱n cma̱luloka la̱ ca̱li ̱puhuaná̱n ni ̱tú napa̱xtoká̱tit huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Cristo nac Colosas, na̱ chuná tí talama̱na nac Laodicea y nac ca̱chiquí ̱n Hierápolis. 14 Na̱ ca̱lacapa̱stacá̱n namá doctor Lucas tí hua̱k lakalhamaná̱u y na̱ ca̱huaniyá̱n kalhe̱n cha̱tum quinta̱camcán huanicán Demas. 15 Aquit cca̱lacapa̱staca quinta̱camancán tí talama̱na nac Laodicea. Na̱ ca̱huanítit kalhé̱n quilakapu̱ xoko namá quinta̱camancán Ninfas y tí tatamakstoka nac ixchic. 16 Acxni nali ̱kalhtahuakako̱yá̱tit jaé carta caca̱ma̱lakacha̱nítit tí tali ̱pa̱huán Cristo nac Laodicea xlacata na̱ natali ̱kalhtahuaká, y huixín na̱ nali ̱kalhtahuakayá̱tit aktum quincarta ni ̱ma̱ ama tama̱lakachá xlacán. 17 Cahuanítit quinta̱camcán Arquipo xlacata cma̱lakacha̱ní tachihuí ̱n ni ̱ cali ̱mákxtakli ma̱kantaxtí ixtascújut ni ̱ma̱ ma̱macqui ̱ni ̱t Quimpu̱chinacán. 18 Aquit Pablo, chí quimacán y quiletra cama li ̱tzoka tú cama ca̱huaniyá̱n. ¡Ni ̱ ca̱ktzonksuátit xlacata ctanu̱ ma cpu̱ la̱chí ̱n! ¡Dios caca̱cxilhlacachín hua̱k huixín! Chuná calalh, amén.  













IXLIAKTUM ISCARTA SAN PABLO NIMA CATZOKNILH TESALONICENSES

1

Pablo pa̱xcatcatzi ̱ní Dios tú tlahuani ̱t nac Tesalónica

Aquit Pablo, Silvano y Timoteo cca̱ma̱lakacha̱niyá̱n jaé carta huixín li ̱ta̱camán tí ni ̱ li ̱makxtaká̱tit li ̱pa̱huaná̱tit Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán nac ca̱chiquí ̱n Tesalónica, Dios caca̱cxilhlacachá̱n y caca̱ma̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu latámat. 2 Aquín cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱u Dios tú tlahuani ̱t milacatacán y siempre cca̱lacapa̱stacá̱n acxni ckalhtahuakaniyá̱u. 3 Quinti ̱cucán Dios caca̱ma̱xquí ̱n tú maclacasquiná̱tit porque ni ̱ caktzonksuayá̱u la̱ huixín tacamajni ̱tántit li ̱scujá̱tit Dios y xli ̱ca̱na li ̱pa̱huaná̱tit, la̱ la̱li ̱scujá̱tit porque la̱lakalhamaná̱tit y la̱ ni ̱ li ̱makxtakni ̱tántit acxilhlacachipiná̱tit amá chichiní acxní namín Quimpu̱chinacán. 4 Li ̱ta̱camán, aquín ccatzi ̱yá̱u Dios ca̱lakalhamaná̱n y ca̱lacsacni ̱tán xlacata namacuaniyá̱tit. 5 Pues acxni xla̱huán kaxpáttit la̱ cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Cristo ixli ̱tlihueke Espíritu Santo ca̱ma̱luloknín xlacata ni ̱ xacakskahuinama̱náu, xa̱huá acxílhtit la̱ nac quilatama̱tcán  







xacma̱kantaxti ̱yá̱u tú xacma̱si ̱yá̱u xlacata naca̱macuaniyá̱n. 6 Huixín quila̱makslihuekéu y takokétit tijia ni ̱ma̱ ca̱ma̱si ̱nín Quimpu̱chinacán. Espíritu Santo ca̱ma̱xquí ̱n li ̱camama nata̱layá̱tit minta̱k xtakajnicán, huá li ̱pa̱xahuátit acxni cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán la̱ Jesús ca̱lakma̱xtuyá̱n 7 y ca̱ma̱lacahua̱ní ̱tit hua̱k cristianos tí tali ̱pa̱huán Cristo nac pu̱ latama̱n Macedonia y Acaya xlacata naca̱makslihuekeyá̱n. 8 Y ni ̱ huata nac Macedonia y Acaya cha̱ni ̱t ixtachihuí ̱n Dios sino que huixín mi ̱cstucán ma̱kahuani ̱ni ̱tántit cani ̱huá pu̱ latama̱n y li ̱chihui ̱nancán la̱ huixín tancs li ̱pa̱huaná̱tit Dios. Aquín yaj ccatzi ̱yá̱u tú nacca̱huaniyá̱u 9 porque cani ̱huá catzi ̱cán la̱ huixín li ̱pa̱xáu quila̱ta̱latamá̱u acxni cca̱lakpaxialhnán; na̱ tacatzí la̱ li ̱makxtáktit li ̱pa̱huaná̱tit pu̱ laktumi ̱n y chí li ̱pa̱huaná̱tit huata namá cha̱stum xastacnán Dios y macuaniyá̱tit ixli ̱hua̱k minacujcán. 10 Porque acxilhlacachipiná̱tit amá chichiní acxni nata̱ctapará nac akapú̱ n Jesús Ixkahuasa Dios tí

441











442

1 TESALONICENSES 1​, ​2 ma̱lacastacuáni ̱lh ca̱li ̱ní ̱n xlacata naquinca̱lakma̱xtuyá̱n amá chichiní acxni ama taxoko̱nán tí tamakasi ̱tzi ̱ni ̱t Dios. Pablo lacapa̱staca la̱ li ̱chihuí ̱nalh Cristo nac Tesalónica

2

Li ̱ta̱camán, huixín catzi ̱yá̱tit xlacata acxni cca̱lakpaxia̱lhnán ni ̱ chu̱ta cqui ̱lachá̱u, 2 porque ma̱squi ixquinca̱ma̱k xtakajni ̱cani ̱tán ixquinca̱ta̱ra̱slakcani ̱tán nac Filipos, Dios quinca̱makta̱yán y ctiyáu li ̱camama cca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n Cristo nac minca̱chiquí ̱ncán ma̱squi ni ̱ quinca̱tzanka̱nín tí ni ̱ ixquinca̱cxilhputuná̱n. 3 Acxni cca̱ta̱chihui ̱nán aquin ni ̱ xacaktzanka̱ni ̱táu, ni ̱ para tú tze̱k xacca̱makputzamá̱n, ni ̱ para clacputzáu nacca̱kskahuiyá̱n. 4 Chá tancs cca̱huanín la̱ nataxtuniyá̱tit porque Dios chú quinca̱li ̱ma̱paksí ̱n, xa̱huá aquín ni ̱ ctzaksayá̱u ctalacatla̱ni ̱yá̱u ixlacati ̱ncán cristianos, aquín ctalacatla̱ni ̱putuná̱u ixlacatí ̱n Dios tí catzí la̱ta tú lacpuhuaná̱u. 5 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata aquín ni ̱cxni cca̱li ̱ma̱lacatla̱ni ̱ni ̱tán laclá̱n tachihuí ̱n y Dios catzí xlacata ni ̱cxni clacputzani ̱táu la̱ nacca̱maksquiná̱n tumi ̱n, 6 ni ̱ para clacputzáu caquinca̱li ̱pa̱huán cristianos, ni ̱ para huixín, ni ̱ para tunuj cristianos, y ma̱squi tla̱n xactimaclacasquíu quili ̱ma̱paksi ̱ncán ni ̱ma̱ quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán Cristo, 7 pero aquín chá cca̱sipa̱cxilhni la̱ cha̱tum koka̱ná tí ca̱lakalhamán lactzú ixcamán. 8 Li ̱ta̱camán,  













aquín cca̱ma̱xquí ̱n tachihuí ̱n la̱ nataxtuniyá̱tit, pero na̱ tla̱n xacmacama̱stá̱u quili ̱stacnicán la̱ta cca̱lakalhamaná̱n porque snu̱ n cca̱pa̱xqui ̱yá̱n huixín. 9 Huixín lacapa̱stacá̱tit la̱ cliakxtakajnáu quintahuajcán nac mimpu̱ latama̱ncán, ca̱cuhuiní y ca̱tzisní cscujui xlacata ni ̱tí napuhuán chu̱ta cua̱yama̱náu acxni cca̱li ̱ta̱chihui ̱nán Cristo. 10 Huixín y Dios catzí ni ̱tú quinkasatcán, tancs clama̱náu, y ni ̱tú tú cli ̱ma̱xananá̱u ixlacati ̱ncán tí tali ̱pa̱huán Cristo. 11 Aquín la̱ cha̱tum xati ̱cú ca̱ta̱lá ixcamán cca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán li ̱camama, 12 cca̱ta̱chihui ̱nani ̱tán ca̱li ̱tlá̱n y cca̱kastacya̱huani ̱tán calakachixcuhuí ̱tit Dios nac milatama̱tcán la̱ ca̱mini ̱ní natalatamá aquín tí quinca̱lacsacni ̱tán natanu̱yá̱u nac ixtapáksi ̱t xlacata nali ̱pa̱xahuayá̱u tú ma̱lacnu̱ ni ̱t.  







Judíos ni ̱ ta̱cxilhputún Pablo

13 Li ̱ta̱camán,

aquín siempre cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱u Dios la̱ huixín ca̱najlátit ixtachihuí ̱n. Huixín ni ̱ aklhu̱ hua̱tnántit puhuaná̱tit aquín xaclacsacxtuni ̱táu tú xacli ̱chihui ̱naná̱u, sino que ca̱najlátit xlacata ixtachihuí ̱n Dios xacca̱ma̱si ̱nimá̱n. Y xli ̱ca̱na jaé ixtachihuí ̱n Dios ca̱makta̱yá tí tali ̱pa̱huán. 14 Li ̱ta̱camán, huixín ni ̱ ca̱cxilhputuná̱n lhu̱ hua minta̱pakanatcán y ca̱ma̱k xtakajni ̱ni ̱tán na̱ chuná la̱ tapá̱xtokli lhu̱ hua judíos tí tali ̱pa̱huán Jesús nac Judea pi ̱huá ixta̱pakanatcán ca̱ma̱k xtakájni ̱lh.  

443

1 TESALONICENSES 2​, ​3

15 Pi ̱huá

namá judíos xla̱huán tamákni ̱lh profetas, a̱stá̱n Quimpu̱chinacán Jesús, y aquín na̱ quinca̱si ̱tzi ̱niyá̱n. Xlacán tata̱ra̱lacata̱qui ̱ma̱na Dios, ni ̱ talacasquín caca̱ta̱talakxtúmi ̱lh xa̱makapitzi cristianos. 16 Ni ̱ tama̱tla̱ní caca̱li ̱ta̱chihui ̱nanca Cristo tí ni ̱ judíos xlacata na̱ natataxtuní. Pero ixacstucán tama̱kstokma̱na ixtala̱kalhi ̱ncán porque tamakasi ̱tzi ̱ma̱na Dios y ama ca̱ma̱lakacha̱ní ixcastigojcán.  

Pablo snu̱ n ca̱lakpaxia̱lhnamputún tí xalac Tesalónica 17 Li ̱ta̱camán,

chí ni ̱ cca̱cxilhmá̱n pero cca̱cxilhlacacha̱ná̱n. ¡Quinacú ca̱li ̱puhuaná̱n y clacasquín stuj xaccha̱lh xlacata nacca̱cxilá̱n! 18 Pero ni ̱ caj maktum acxni ctzáksalh cca̱lakana̱chá̱n, y xa̱makapitzi la̱mpara na̱ ixta̱mputún, tlajaná lacpútzalh naquinca̱pa̱xtoká̱n tú ni ̱ tla̱n xlacata ni ̱ nacana̱chá̱u. 19 Chí cca̱huaniyá̱n acxni namín Quimpu̱chinacán Jesucristo tla̱n nacca̱macama̱sta̱yá̱n ixmacán porque huixín cca̱li ̱scujni ̱tán, huixín cca̱li ̱pa̱xahuani ̱tán, y milacatacán camá̱n li ̱lactlancaná̱u naquinca̱ma̱xqui ̱caná̱n quintaxoko̱ncán. 20 Huixín namá tí quinca̱ma̱camajá̱n ni ̱ nactatlaji ̱yá̱u y nac pa̱xahuayá̱u.  





3

Cristianos xalac Tesalónica tata̱lá ixta̱k xtakajnicán

Aquín snu̱ n cca̱li ̱puhuaná̱n la̱ lapa̱nántit, huá cli ̱laclhcá̱u tamakxtaká̱u qui ̱cstucán nac Atenas 2 y cma̱lakachá̱u quinta̱camcán  

Timoteo, namá tí li ̱scujma Dios ma̱kahuaní ixtachihuí ̱n Cristo, xlacata naca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama ni ̱ nali ̱makxtaká̱tit li ̱pa̱huaná̱tit Cristo 3 caj xlacata akxtakajnampa̱nántit ixlacata. Pues huixín catzi ̱yá̱tit xlacata aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Jesús ni ̱ lá tí nataxtuní ni ̱ na̱k xtakajnán. 4 Xa̱huá acxni cca̱lakpaxia̱lhnán cca̱huanín xlacata ama min quilhtamacú pa̱t akxtakajnaná̱tit y xli ̱ca̱na chú qui ̱táxtulh la̱ huixín catzi ̱yá̱tit. 5 Huá yaj lá cli ̱tá̱lalh y cma̱lakácha̱lh Timoteo xlacata naquihuaní para la̱tiyá li ̱pa̱huaná̱tit Cristo, pues xacjicuán para tlajaná naca̱ktlakahuacayá̱n yaj nali ̱pa̱huaná̱tit y quintascujutcán chu̱ta nalaktzanká. 6 Chí taspitni ̱t Timoteo y quinca̱makapa̱xahuán acxni quinca̱huanín xlacata huixín ma̱s chá tancs li ̱pa̱huani ̱tántit Cristo y ma̱s la̱lakalhamaná̱tit; na̱ quinca̱huanín la̱ quila̱lacapa̱stacá̱u y quila̱cxilhputuná̱u, pues aquín na̱ chuná cca̱cxilhputuná̱n. 7 Li ̱ta̱camán, ma̱squi snu̱ n cakxtakajnama̱náu y lhu̱ hua ni ̱ quinca̱cxilhputuná̱n huixín quila̱ma̱xqui ̱ni ̱táu li ̱camama, 8 porque chí ccatzi ̱yá̱u xlacata huixín ni ̱ aktzanka̱ni ̱tántit y ma̱s tancs li ̱pa̱huani ̱tántit Quimpu̱chinacán; cmaklhcatzi ̱yá̱u la̱ cacmaklhtí ̱u sa̱sti latáma̱t. 9 Aquín ni ̱ ccatzi ̱yá̱u la̱ nacpa̱xcatcatzi ̱niko̱yá̱u Dios tú tlahuani ̱t milacatacán y namá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ quila̱ma̱xqui ̱ni ̱táu huixín. 10 Huá xlacata ca̱cuhuiní y ca̱tzisní cmaksquiná̱u Dios caquinca̱li ̱makxtakni  















444

1 TESALONICENSES 3​, ​4 nacca̱cxilhparayá̱n y nacca̱lacspi ̱tniyá̱n tú ni ̱ ma̱kachakxi ̱ni ̱tántit la̱ li ̱pa̱huaná̱tit Jesús. 11 Aquín cmaksquiná̱u Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo caquinca̱makta̱yán xlacata tla̱n nacana̱chá̱u ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n. 12 Na̱ cmaksquiná̱u caca̱makta̱yán la̱ ma̱s y ma̱s nala̱pa̱xqui ̱yá̱tit. Quilhpa̱xtum cristianos caca̱pa̱xquí ̱tit na̱ chuná la̱ aquín cca̱pa̱xqui ̱yá̱n huixín. 13 Quinti ̱cucán Dios caca̱maktakalhni ni ̱ na̱ktzanka̱yá̱tit la̱ lacputzayá̱tit tancs latapa̱yá̱tit xlacata ni ̱tú tú nali ̱ma̱xananá̱tit ixlacatí ̱n amá quilhtamacú acxni naca̱ta̱mín Cristo hua̱k tí ca̱lacsacni ̱t.  





La̱ ixli ̱latama̱tcán tí tamakaxtoka

4

Li ̱ta̱camán, chí cca̱maksquiná̱n y cca̱kastacya̱huayá̱n aquín tí quinca̱ma̱lakacha̱ni ̱tán Jesús, calatapá̱tit la̱ cca̱huanini ̱tán lakatí Dios catalatáma̱lh tí tali ̱pa̱huán. Ma̱squi ccatzí tancs lapa̱nántit ni ̱tú laktzanká cca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n 2 cama̱kantaxtí ̱tit tú quinca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱ni ̱tán Jesús, la̱ nalatapa̱yá̱tit huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit. 3 Dios tí ca̱lacsacni ̱tán lacasquín huata huá cali ̱scújtit y tancs nalatapa̱yá̱tit. Tí tamakaxtoka ni ̱ catapútzalh tata̱tlahuá tala̱kalhí ̱n tunuj cristiano. 4 Cha̱tunu tí takalhí ixta̱cha̱tcán catapá̱xqui ̱lh y catamaclacásquilh la̱ta mini ̱ní huatiyá. 5 Ni ̱ huata catapútzalh xlacata natamakapa̱xahuá ixmacnicán la̱ talá namá tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios. 6 Na̱ tancs  









cca̱huanini ̱tán xlacata Dios ama ma̱xoko̱ní namá cristianos tí lakamaklhtí o akskahuimaklhtí ixta̱cha̱t ixta̱chixcú. 7 Porque Dios ni ̱ quinca̱lacsacni ̱tán xlacata li ̱xcájnit nalatama̱yá̱u, Dios quinca̱lacsacni ̱tán xlacata nali ̱makapa̱xahuayá̱u quilatama̱tcán. 8 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, namá tí ni ̱ kaxmata tú cca̱huanimá̱n, ni ̱ cristianos takaxmatmakán, sino que takaxmatmakán Dios tí ma̱lakacha̱ni ̱t Ixespíritu Santo naquinca̱kskalhli ̱ná̱n.  



Cha̱tunu cascujli xlacata nahua̱yán 9 Aquit

yaj camá̱n ca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n cala̱pa̱xquí ̱tit porque ccatzí Dios ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán talacapa̱stacni huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesús nala̱lakalhamaná̱tit cha̱tum cha̱túm; 10 y xli ̱ca̱na huixín ca̱ma̱si ̱ni ̱tántit ca̱lakalhamaná̱tit minta̱camancán tí talama̱na nac Macedonia, pero ni ̱tú huamputún cca̱kastacya̱huaparayá̱n cala̱pa̱xquí ̱tit ma̱s y ma̱s cha̱li cha̱lí. 11 Na̱ cca̱ma̱macqui ̱yá̱n ca̱li ̱tlá̱n calatapá̱tit, ni ̱cxni calactanú̱tit tú ni ̱ ca̱mini ̱niyá̱n y ni ̱ catzonkcatzántit la̱ cha̱lhca̱tnaná̱tit xlacata mi ̱cstucán nahua̱yaná̱tit la̱ cca̱huanini ̱tán. 12 Xlacata ni ̱tí ni ̱ tla̱n naca̱li ̱chihui ̱naná̱n tí ca̱cxilá̱n, y xa̱huá chuná ni ̱tí namaksquiná̱tit tú nali ̱latapa̱yá̱tit.  





Jesús ama min ca̱tiyá tí tali ̱pa̱huani ̱t 13 Li ̱ta̱camán,

chí cama ca̱huaniyá̱n tú ama tapa̱xtoka cristianos tí tani ̱ni ̱t xlacata ni ̱ nalakaputzayá̱tit la̱ namá cristianos

445

1 TESALONICENSES 4​, ​5

tí ni ̱ takalhí Dios tí natali ̱pa̱huán. aquín ca̱najlayá̱u Cristo ni ̱lh y lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n na̱ tla̱n ca̱najlayá̱u Dios ama ca̱ma̱lacastacuaní tí tali ̱pá̱hualh Jesús xlacata nataán tata̱latamá. 15 Na̱ camá̱n ca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n tú quinca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱tán Quimpu̱chinacán: acxni xlá namín ixli ̱maktuy ca̱quilhtamacú pu̱ la tí tani ̱ni ̱t ama talacastacuanán, a̱stá̱n aquín tí lama̱najcú nahuán xastacnán. 16 Quimpu̱chinacán Jesús ama ta̱ctá nac akapú̱ n, ama takaxmatí la̱ ma̱paksi ̱nán ama takaxmatí ixtachihuí ̱n arcángel ama takaxmatí la̱ macahuán ixtrompeta Dios, entonces tí ixtali ̱pa̱huán Cristo acxni táni ̱lh pu̱la ama talacastacuanán; 17 a̱stá̱n aquín tí stacnaná̱u li ̱pa̱huaná̱u Cristo, na̱ ama̱ca quinca̱tamacxtucaná̱n jaé ca̱quilhtamacú y lakxtum amá̱n ta̱cxtuyá̱u hasta ta̱lhmá̱n ca̱u̱ní ̱n xlacata nalakapa̱xtoká̱u Quimpu̱chinacán nac puclhni, y chuná naquinca̱li ̱ná̱n y nata̱latama̱yá̱u cani ̱cxnihuá quilhtamacú. 18 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n cala̱malacapa̱stacá̱tit jaé tachihuí ̱n xlacata nala̱ma̱xqui ̱yá̱tit li ̱camama. 14 Para









5

Ni ̱tí catzí xnicu ama min Quimpu̱chinacán

Li ̱ta̱camán, pero ni ̱ lá cca̱huaniyá̱n xnicu y tucu yá quilhtamacú ama min porque ni ̱tí catzí. 2 Huata catzi ̱yá̱u xlacata Quimpu̱chinacán aktziyaj ama chin la̱ cha̱tum kalha̱ná ca̱tzisní. 3 Ama min acxni cristianos tapuhuama̱naj nahuán: “Chí li ̱pa̱xáu lama̱náu  



ni ̱tí quinca̱ta̱slaká̱n.” Ni ̱ para ama ta̱cxcatzí la̱ ama̱ca ca̱lactlahuacán na̱ chuná la̱ cha̱tum pusca̱t tí ama kalhí itskata ni ̱ para catzí acxni tzucú maklhcatzí ama lakahuán itskata. ¡Amá quilhtamacú ni ̱ lá tí ama tza̱lá! 4 Li ̱ta̱camán, huixín ni ̱ ca̱paklhtu̱tá calatapá̱tit xlacata Quimpu̱chinacán acxni namín ni ̱ aktziyaj naca̱lakchiná̱n la̱ cha̱tum kalha̱ná. 5 Pues ca̱li ̱lhca̱ni ̱tán nakalhi ̱yá̱tit la̱ tí talama̱na nac taxkáket y nac cacuhuiní, ni ̱ quinca̱li ̱lhca̱ni ̱tán nalatama̱yá̱u ca̱paklhtu̱tá y ca̱tzisní. 6 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n ni ̱ ca̱clhtatáu la̱ namá tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios, chá skálalh calatamá̱u kalhi ̱ma̱náu Quimpu̱chinacán y tancs calacpuhua̱náu. 7 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata tí talhtataputún ca̱tzisní talhtatá, y tí takachi ̱putún ca̱tzisní takachí. 8 Pero aquín tí ca̱li ̱lhca̱ni ̱t Dios nalatama̱yá̱u nac taxkáket y nac ca̱cuhuiní, ni ̱ ca̱ktzonksuátit tú quinca̱li ̱lhca̱cani ̱tán. Soldados tacuxmu̱tahuacá li ̱cá̱n xlacata ni ̱tú naca̱lakchá̱n, huixín na̱ cacuxmu̱tahuacátit la̱ li ̱cá̱n la̱lakalhamaná̱tit y tancs li ̱pa̱huaná̱tit Dios; soldados tata̱knú cascos xlacata naca̱maklhti ̱nán, huixín na̱ chuná cakalhí ̱tit nac miakxa̱kacán xli ̱ca̱na ca̱lakma̱xtuni ̱tán Cristo. 9 Porque Dios ni ̱ quinca̱lacsacni ̱tán naquinca̱ma̱xoko̱ni ̱yá̱n quintala̱kalhi ̱ncán, chá quinca̱lacsacni xlacata naquinca̱lakma̱xtuyá̱n para li ̱pa̱huaná̱u Quimpu̱chinacán Jesucristo. 10 Tí ni ̱lh xlacata naxoko̱nán quintalakalhi ̱ncán y  













446

1 TESALONICENSES 5 chuná tla̱n li ̱pa̱xáu nata̱latama̱yá̱u la̱ tí tastacnán o la̱ tí tani ̱ni ̱t nahuán acxni namín. 11 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ni ̱ cali ̱makxtáktit la̱ma̱xqui ̱yá̱tit li ̱camama y la̱makta̱yayá̱tit la̱ ma̱lacatzuqui ̱ni ̱tántit huixín.  

12 Li ̱ta̱camán,

cca̱maksquiná̱n caca̱kaxpáttit namá cristianos tí ni ̱ ta̱katzanká ca̱li ̱scujá̱n, ca̱cpuxcuná̱n y ca̱kastacya̱huayá̱n la̱ mili ̱latama̱tcán ixlacatí ̱n Quimpu̱chinacán. 13 Caca̱pa̱xquí ̱tit xli ̱hua̱k minacujcán porque xli ̱ca̱na ca̱macuanini ̱tán tú tatlahuá. ¡Li ̱pa̱xáu ca̱li ̱tlá̱n caca̱ta̱latapá̱tit cha̱tum cha̱túm la̱ xli ̱ca̱na li ̱ta̱camán! 14 Li ̱ta̱camán, na̱ cca̱maksquiná̱n caca̱ktlakahuacátit catáscujli tí ni ̱ tascujputún, caca̱ma̱xquí ̱tit li ̱camama tí talakaputzama̱na, caca̱makta̱yátit tí ni ̱ lá tata̱lá ixta̱k xtakajnicán ixnacujcán, y cala̱pa̱ti ̱nítit tú la̱tlahuaniyá̱tit. 15 Ni ̱ cali ̱makxtáktit cha̱tum cristiano nama̱xoko̱ní tú ni ̱ tla̱n tlahuánilh ixta̱cristiano, chá calacputzátit siempre la̱t lahuaniyá̱tit li ̱tlá̱n, y cati ̱huá tí maclacasquín ni ̱ calacatza̱látit. 16 Huixín siempre capa̱xahuátit, ni ̱ calakaputzátit, 17 y siempre cakalhtahuakanítit Dios. 18 Huixín ma̱squi pa̱stoká̱tit tú ni ̱ tla̱n capa̱xcatcatzi ̱nítit Dios porque xlá lakatí  















Pablo ca̱kastacya̱huá cristianos la̱ ixli ̱latama̱tcán



catapa̱xcatcatzí ̱nilh tú ca̱ma̱xquí tí tali ̱pa̱huán Cristo. 19 Ni ̱ caca̱ta̱ra̱huanítit namá cristianos tí ca̱ma̱xquí Espíritu Santo ixli ̱tlihueke. 20 Ni ̱ calakmakántit tú ca̱ma̱cxcatzi ̱ní Dios. 21 Chá cali ̱lacapa̱stacnántit para ca̱na o ni ̱ ca̱na y tú tla̱n caca̱najlátit. 22 Ni ̱ cali ̱makxtáktit tí naca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tú ni ̱ tla̱n.  

Pablo ca̱li ̱kalhtahuaká tí xalac Tesalónica

23 Chí

cmaksquín Dios tí ma̱stá li ̱pa̱xáu latáma̱t caca̱ma̱tunujni nali ̱scujá̱tit y namacuaniyá̱tit la̱ta huixín miespiritucán, mili ̱stacnicán y mimacnicán xlacata ni ̱tú natlahuayá̱tit tú nali ̱ma̱xananá̱tit acxni namín ixli ̱maktuy Quimpu̱chinacán. 24 Dios tí ca̱lacsacni nali ̱pa̱huaná̱tit ni ̱ akskahuinán y ama ma̱kantaxtí tú ma̱lacnu̱ ni ̱t. 25 Li ̱ta̱camán, clacasquín caquila̱li ̱kalhtahuakáu. 26 Na̱ cca̱maksquiná̱n caca̱huanítit kalhé̱n quilakapu̱ xoko hua̱k li ̱ta̱camán y cala̱kapixtí ̱tit cha̱tum cha̱túm la̱ xli ̱ca̱na li ̱ta̱camán. 27 Como Quimpu̱chinacán Jesús quima̱lakacha̱ni ̱t, aquit cca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n caca̱li ̱kalhtahuakanítit jaé carta hua̱k cristianos xalac Tesalónica tí tali ̱pa̱huán Jesús. 28 ¡Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱cxilhlacachá̱n hua̱k huixín!  









IXLIAKTUY IXCARTA SAN PABLO NIMA CATZOKNILH TESALONICENSES

1

Aquit Pablo, Silvano y Timoteo cca̱ma̱lakacha̱niyá̱n jaé carta huixín li ̱ta̱camán tí ni ̱ li ̱makxtaká̱tit li ̱pa̱huaná̱tit Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo nac ca̱chiquí ̱n Tesalónica. 2 Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱cxilhlacachá̱n y caca̱ma̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t. 3 Li ̱ta̱camán, aquín ni ̱ camá̱n li ̱makxtaka cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱u Dios tú tlahuani ̱t milacatacán, y mini ̱ní nacpa̱xcatcatzi ̱niyá̱u porque ma̱s ma̱ti ̱tumi ̱pa̱nántit mintalacapa̱stacnicán tancs li ̱pa̱huaná̱tit y na̱ chuná li ̱ma̱huacapa̱nántit la̱pa̱xqui ̱yá̱tit cha̱tum cha̱túm la̱ta mili ̱hua̱kcán. 4 Aquín hasta clactlancaná̱u li ̱pa̱xáu cca̱li ̱chihui ̱naná̱n ixlacati ̱ncán tí tali ̱pa̱huán Dios, cani ̱huá cca̱huaniyá̱u la̱ huixín tancs li ̱pa̱huaná̱tit Dios y pa̱ti ̱yá̱tit acxni ca̱ktlakali ̱pincaná̱tit ni ̱ ca̱cxilhputuncaná̱tit y ta̱layá̱tit acxni lakaputzayá̱tit akxtakajnaná̱tit. 5 Pero Dios tí catzí tú tlahuá ca̱li ̱cxilhmá̱n xlacata nali ̱lacahua̱naná̱tit ama ca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n lactlá̱n ixcamán tí ama tatanú nac ixtapáksi ̱t  







y caj huá xlacata huixín liakxtakajnampa̱nántit. Dios ama ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n ixcamán

ni ̱tú cali ̱puhuántit porque Dios catzí la̱ ama ca̱ma̱xoko̱ní ca̱ma̱k xtakajní namá tí ca̱ma̱k xtakajni ̱yá̱n, 7 y huixín tí akxtakajnaná̱tit na̱ chuná la̱ aquín Dios ama ma̱jaxá mili ̱stacnicán acxni namín Quimpu̱chinacán Jesús; pues xlá ama ta̱ctá nac akapú̱ n la̱ nac lhcúya̱t y ca̱ta̱mín lactali ̱pa̱u ixángeles. 8 Xlá ama ca̱ma̱xoko̱ní namá tí ni ̱ tali ̱pa̱huamputún Dios y tí takaxmatmakán lactlá̱n li ̱pa̱xáu tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ma̱lacnú Quimpu̱chinacán Jesús. 9 Jaé cristianos, Cristo ama ca̱castigartlahuá ca̱ma̱k xtakajní cani ̱cxnihuá, ama ca̱ma̱lakachá mákat catáalh tapa̱tí, y ni ̱ ama tali ̱pa̱xahuá ixli ̱lanca ixli ̱tlihueke y ixtaxkáket Quimpu̱chinacán; 10 amá chichiní acxni namín, aquín tí quinca̱lacsacni ̱tán tla̱n napa̱xcatcatzi ̱niyá̱u tú tlahuani ̱t quilacatacán y hua̱k aquín tí li ̱pa̱huani ̱táu tla̱n naca̱cni ̱yá̱u y

447

6 Huixín









448

2 TESALONICENSES 1​, ​2 nalakachixcuhui ̱yá̱u. Huixín ni ̱ ca̱katuyúntit porque ca̱najlani ̱tántit tú cca̱li ̱ta̱chihui ̱nani ̱tán. 11 Huá xlacata aquín ni ̱ cli ̱makxtaká̱u cca̱li ̱kalhtahuakayá̱n, cmaksquiná̱u Quinti ̱cucán Dios caca̱makta̱yán latapa̱yá̱tit la̱ ca̱mini ̱ní talatamá ixcamán tí ca̱lacsacni ̱t y caca̱li ̱ma̱lacahua̱ní ̱n ixli ̱tlihueke ca̱ma̱kantaxti ̱niyá̱n hua̱k lactlá̱n mintalacapa̱stacnicán la̱ nala̱pa̱xqui ̱yá̱tit y la̱ nali ̱pa̱huaná̱tit acxni tú tlahuayá̱tit. 12 Chuná huixín tla̱n nama̱si ̱yá̱t it nac milatama̱tcán ixli ̱lanca ixli ̱tlihueke Quimpu̱chinacán Jesús, y xlá na̱ naca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n ixli ̱tlihueke porque Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesús ca̱cxilhlacachini ̱tán ca̱lakalhamaná̱n.  



2

Antes namín Cristo ama tamín akskahuinaní ̱n

Li ̱ta̱camán, aquín ccatzi ̱yá̱u Quimpu̱chinacán Jesús xli ̱ca̱na ama min quinca̱ma̱makstoká̱n xlacata naquinca̱li ̱ná̱n. Huá cca̱liakstacya̱huayá̱n 2 ni ̱ lacapala cata̱klhu̱ huí ̱tit lakxta̱pali ̱yá̱tit mintalacapa̱stacnicán. Ni ̱tí caca̱maka̱klhán ca̱huaniyá̱n accha̱ni ̱t chichiní mima Quimpu̱chinacán ixli ̱maktuy porque chú ma̱cxcatzí ̱nilh cha̱tum ángel, ni ̱ para cakaxpáttit tí ca̱kastacya̱huayá̱n caca̱najlátit tú tali ̱chihui ̱nán, ni ̱ para tí quinca̱li ̱quilhaná̱n tahuán aquín chú ctzokni ̱táu nac quincartajcán. 3 Huixín ni ̱ cali ̱tamakxtáktit tí naca̱kskahuiyá̱n porque antes namín Quimpu̱chinacán Cristo  



pu̱ la ama ta̱ra̱lacata̱qui ̱cán ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios, ama lactaxtú amá li ̱xcájnit ixtlahuaná tala̱kalhí ̱n, amá tí laktzanka̱ni ̱t. 4 Huá jaé ama ta̱ra̱lacata̱quí Dios y lanca ama lactaxtú ana ní li ̱pa̱huancán Dios o ana ní lakachixcuhui ̱cán; y la̱ta lactlancán ama tahuilá nac ixpu̱siculan Dios la̱ Dios, ama li ̱tanú ixlakapu̱ xoko Dios. 5 ¿Yaj aksaná̱tit xlacata acxni xacca̱ta̱lamá̱n nac mimpu̱ latama̱ncán hua̱k cca̱huanini ̱tán jaé tú cca̱ma̱lacapa̱stacmá̱n? 6 Huixín catzi ̱yá̱tit tú xlacata li ̱tachokoma acs huí, pero ama cha̱n ixchichiní acxni ama tasí la̱ ama lactaxtú. 7 Xlá ca̱xuijá tze̱k laclhca̱ni ̱t tú li ̱xcájnit ama tlahuá, a̱huata kalhi ̱ma cataké̱nu̱ lh namá tí slaka y ma̱chokoma xlacata nama̱kantaxtí. 8 Entonces namá li ̱xcájnit ixtlahuaná tala̱kalhí ̱n ama lactaxtú; pero Quimpu̱chinacán Jesús ama li ̱makní ixli ̱tlihueke ixli ̱jaxá̱nat ni ̱ma̱ naquilhtaxtú ixquilhni acxni nachihui ̱nán, ama li ̱lactlahuá ixli ̱tlihueke ixtaxkáket acxni namín. 9 Namá li ̱xcájnit ixtlahuaná tala̱kalhí ̱n ni ̱ma̱ ama min, ama li ̱tanú ixlakapu̱ xoko tlajaná, ama kalhí ixli ̱tlihueke, lhu̱ hua ama ca̱li ̱ma̱lacahua̱ní cristianos, ama ca̱tlahuá laclanca tascújut xlacata tla̱n na̱kskahuinán, 10 ama lacputzá tlahuá hasta tú li ̱xcájnit xlacata tla̱n naca̱kskahuí namá tí ca̱laclhca̱nicani ̱t catalaktzánka̱lh porque ni ̱ tamaklhtí ̱nalh nac ixunacujcán ixtapa̱xquí ̱n Dios ni ̱ma̱ ca̱ma̱lacnú̱ nilh xlacata natataxtuní. 11 Huá xlacata  















449

2 TESALONICENSES 2​, ​3

Dios ama li ̱makxtaka camilh ca̱ma̱lacahua̱ní cha̱tum akskahuiná xlacata nataca̱najlá tú ni ̱ ca̱na, 12 y chuná acxtum naca̱ma̱xoko̱ni ̱cán namá tí ni ̱ taca̱najlapútulh tancs ixtalacapa̱stacni Dios, sino que ma̱s talakáti ̱lh taca̱najlá tú nali ̱makxtaka tatlahuá tú li ̱xcájnit.  

Dios ca̱lacsacni ̱t tí ama tataxtuní

13 Li ̱ta̱camán,

ca̱lakalhamá̱n Quimpu̱chinacán, aquín ni ̱ camá̱n li ̱makxtaká̱u cpa̱xcatcatzi ̱niyá̱u Dios tú tlahuani ̱t milacatacán. Pues la̱ta ya̱ tú ixlacatzucú ca̱quilhtamacú xlá ixca̱lacsacni ̱tán ixamá̱n ca̱lakma̱xtuyá̱n porque huixín ca̱najlani ̱tántit tancs ixtalacapa̱stacni Dios y Ixespíritu ca̱ma̱xquí ̱n talacapa̱stacni tancs latapa̱yá̱tit. 14 Aquín cli ̱chihui ̱náu Cristo la̱ tla̱n naca̱lakma̱xtuyá̱n y huixín kaxpáttit acxni Dios ca̱tasanín xlacata na̱ nama̱ta̱xtucá̱tit lanca ixtapa̱xahuá̱n Quimpu̱chinacán Jesucristo ni ̱ma̱ kalhí. 15 Li ̱ta̱camán, aquit cca̱kastacya̱huayá̱n calatapá̱tit la̱ tí ni ̱ tatatlají y ni ̱ ca̱ktzonksuátit ma̱kantaxti ̱yá̱tit la̱ta tú cca̱li ̱ma̱si ̱nini ̱tán quintachihuí ̱n y la̱ta tú cca̱huanini ̱tán nac quincarta. 16 Namá cha̱stum Quimpu̱chinacán Jesucristo y cha̱stum Quinti ̱cucán Dios tí quinca̱cxilhlacachín quinca̱lakalhamaná̱n, quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama cani ̱cxnihuá y quinca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n nalacacha̱niyá̱u li ̱pa̱xáu latáma̱t, 17 caca̱ma̱xquí ̱n li ̱camama nac  







minacujcán y caca̱ma̱xquí ̱n li ̱tlihueke nachihui ̱naná̱tit y natlahuayá̱tit tú tla̱n. Pablo lacasquín catali ̱kalhtahuákalh cristianos

3

Li ̱ta̱camán, a̱huata cca̱maksquiná̱n caquila̱li ̱kalhtahuakáu xlacata ixtachihuí ̱n Quimpu̱chinacán lacapala nata̱kahuaní cani ̱huá y catali ̱pa̱xáhualh tali ̱pa̱huán nac ixnacujcán cristianos na̱ chuná la̱ huixín li ̱pa̱xahuátit li ̱pa̱huaná̱tit. 2 Na̱ camaksquíntit Dios caquinca̱maktakalhni ni ̱tú naquinca̱tlahuaniyá̱n namá lacli ̱cuánit y lacli ̱xcájnit lacchixcuhuí ̱n tí ni ̱ quinca̱cxilhputuná̱n, porque ni ̱ hua̱k taca̱najlaputún Dios. 3 Dios ma̱kantaxtí tú ma̱lacnú y ccatzí xlá ama ca̱ma̱camajá̱n y ca̱maktakalhá̱n ni ̱ naca̱ma̱tlahui ̱yá̱n tú ni ̱ tla̱n tlajaná. 4 Aquín cli ̱pa̱huaná̱u Quimpu̱chinacán ca̱makta̱yani ̱tán nama̱kantaxti ̱yá̱tit tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán y ni ̱ pa̱t li ̱makxtaká̱tit ma̱kantaxti ̱yá̱tit. 5 Quimpu̱chinacán caca̱ma̱cxcatzi ̱nín la̱ namaklhcatzi ̱yá̱tit ixtapa̱xquí ̱n Dios y napa̱ti ̱yá̱tit tú pa̱xtoká̱tit la̱ pá̱ti ̱lh Cristo.  







Pablo li ̱chihui ̱nán Dios y scuja

6 Li ̱ta̱camán,

ixtacuhui ̱ní Quimpu̱chinacán Jesucristo cli ̱quilhaná̱u y cca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n yaj cata̱tamakstóktit namá tí ni ̱ tla̱n lama ni ̱ scuja y ni ̱ ma̱kantaxtí tú cca̱ma̱si ̱nini ̱tán natlahuayá̱tit. 7 Huixín ca̱mini ̱niyá̱n  

450

2 TESALONICENSES 3 naquila̱makslihuekeyá̱u porque catzi ̱yá̱tit la̱ clatama̱ni ̱táu; ni ̱cxni chu̱ta clatahuilani ̱táu ni ̱ cscujá̱u, 8 ni ̱ para tí chu̱ta cmakuani ̱táu ixtahuá ni ̱ cxokoni ̱táu. Aquin cli ̱cxilhni ̱táu y ni ̱ cakatzanka̱ni ̱táu cli ̱xcujá̱u quintahuajcán ca̱cuhuiní y ca̱tzisní xlacata ni ̱tí napuhuán chu̱ta quinca̱ma̱hui ̱huilí ̱n ni ̱ cscujá̱u. 9 Y ni ̱ xlacata ni ̱ xackalhi ̱yá̱u derecho, huixín ixca̱mini ̱niyá̱n naquila̱ma̱hui ̱yá̱u, pero xaclacasquiná̱u nali ̱lacahua̱naná̱tit la̱ quili ̱latama̱tcán xlacata naquila̱makslihuekeyá̱u. 10 Calacapa̱stáctit tú cca̱huanín acxni xacca̱ta̱lamá̱n: “Tí ni ̱ scujputún, ni ̱ cahuá̱yalh.” 11 Porque ckaxmatni ̱táu makapitzi ca̱ta̱lamá̱n chu̱ta talatahuilá ni ̱tú tatlahuá, ni ̱ tascuja, huata ta̱cxilhpu̱lá tú lama. 12 Ixtachihuí ̱n Quimpu̱chinacán Jesucristo cli ̱quilhaná̱u cca̱maksquiná̱u y cca̱kastacya̱huayá̱u namá cristianos ni ̱ catatzonkcátzalh catáscujli xlacata ixacstucán natahua̱yán.  









13 Li ̱ta̱camán,

aquit cca̱maksquiná̱n ni ̱ caliakatzanká̱tit tlahuayá̱tit tú tla̱n. 14 Y para cha̱tum ni ̱ kaxmata tú cca̱li ̱ma̱paksi ̱má̱n juú nac quincarta, namá cama̱tunújtit y yaj cata̱tamakstóktit xlacata nalacama̱xanán. 15 Pero ni ̱ cali ̱macapítit la̱ mienemigojcán tí si ̱tzi ̱niyá̱tit chá pu̱ la cama̱kalhchihui ̱ní ̱tit namá minta̱camcán xlacata naca̱xlá.  



Pablo ca̱lacapa̱staca cristianos

16 Pi ̱huá

namá cha̱stum Quimpu̱chinacán tí ma̱stá li ̱pa̱xáu ca̱li ̱tlá̱n latáma̱t, caca̱ma̱xquí ̱n siempre li ̱pa̱xáu latáma̱t cani ̱huá ní lapa̱nántit. Quimpu̱chinacán caca̱makta̱yán hua̱k cha̱tunu huixín. 17 Aquit Pablo, chí quimacán cama li ̱tzoka jaé tachihuí ̱n ni ̱ma̱ cca̱li ̱huaniyá̱n kalhé̱n. Hua̱k quincartas tla̱n ca̱li ̱lakapascán jaé tachihuí ̱n: 18 ¡Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱cxilhlacachá̱n hua̱k huixín!  



IXLIAKTUM IFCARTA SAN PABLO NIMA TZOKNILH TIMOTEO Pablo huaní kalhé̱n ixamigo Timoteo

1

Aquit Pablo cli ̱tanú ixapóstol Jesucristo tí nali ̱chihui ̱nán porque chú tali ̱ma̱paksi ̱nani ̱t Dios tí quinca̱lakma̱xtuni ̱t y Jesucristo tí quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n tú na̱cxilhlacacha̱ná̱u. 2 Cma̱lakacha̱niyá̱n jaé carta huix Timoteo tí cli ̱macá̱n xli ̱ca̱na quinkahuasa ni ̱ma̱ cli ̱ma̱pa̱huani ̱ni ̱t Cristo. Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo ca̱cxilhlacachín, calakalhamán y cama̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t. 3 Huix





catzi ̱ya la̱ cakaxculín acxni canchá nac Macedonia, catamákxtakti nac Efeso xlacata naca̱kastacya̱huaya namá makapitzi cristianos ni ̱ catali ̱chihuí ̱nalh talacapa̱stacni ni ̱ma̱ ni ̱ cma̱si ̱ni ̱táu, 4 ni ̱ para cataca̱nájlalh cuentos ni ̱ma̱ talacsacxtuni ̱t lacchixcuhuí ̱n y la̱ tali ̱mini ̱tanchá lakko̱rutzi ̱n tí quinca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱tán porque huata li ̱tzucú tasi ̱tzi ni ̱ma̱ ni ̱tú ca̱macuaniyá̱n y ni ̱ ca̱makta̱yayá̱n nama̱kachakxi ̱yá̱tit la̱ laclhca̱ni ̱t Dios natali ̱pa̱huán ixcamán xlacata tatataxtuní.  

acxni cca̱kastacya̱huayá̱u cristianos cma̱si ̱yá̱u catara̱lakalhámalh cha̱tum cha̱túm la̱ ca̱mini ̱ní tí tla̱n tacatzí nac ixnacujcán porque tí tali ̱lacpuhuán ixtalacapa̱stacnicán tú tla̱n y xli ̱ca̱na tali ̱pa̱huán Dios natara̱lkalhamán. 6 Pero makapitzi ta̱ktzonksuá jaé tú cma̱si ̱ni ̱táu y talakatí tali ̱chihui ̱nán talacspi ̱ta tú ni ̱tú li ̱macuán, 7 talactlancán tali ̱tanú tla̱n tama̱sí ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios ma̱squi ni ̱ tama̱kachakxí tú tali ̱chihui ̱nán, ni ̱ para tú tancs tapuhuán tama̱sí tali ̱chihui ̱nán. 8 Ixley Moisés ma̱stá tla̱n talacapa̱stacni pero cama̱síu la̱ mini ̱ní porque catzi ̱yá̱u li ̱lhca̱ni ̱t huata naca̱li ̱ma̱katuyí tí ni ̱ tla̱n tú tatlahuá. 9 Pero tí tancs talama̱na ni ̱ ca̱ma̱katuyí ixley Moisés porque Dios má̱sta̱lh ixli ̱ma̱paksí ̱n naca̱ma̱cxcatzi ̱ní ama taxoko̱nán tí ni ̱ tla̱n tú tatlahuá, namá tí ni ̱ ta̱kahua̱nán, tí takaxmatmakán tú ca̱huanicán, namá tí ni ̱tú tali ̱cxila Dios, tí tatlahuá ti ̱pa̱katzi tala̱kalhí ̱n, tí li ̱kalhkama̱nán Dios, tí ni ̱ tapa̱xqui ̱nán, tí tamakní ixti ̱cucán, tí tamakní ixta̱cristianoscán, 10 tí tali ̱ma̱huacá  



Pablo li ̱chihui ̱nán tí ta̱kskahuinán

5 Aquín

451





452

1 TIMOTEO 1​, ​2 takalhí lacchaján o lacchixcuhuí ̱n, tí tastá ixta̱cristianoscán ni ̱ma̱ takalhán, tí ta̱ksani ̱nán, tí ni ̱ tama̱kantaxtí tú tama̱lacnú y tí tatatlanca̱ní ni ̱ tatakokeputún tancs ixtalacapa̱stacni Dios, 11 namá li ̱pa̱xáu ixtachihuí ̱n Dios tú ma̱sí la̱ tla̱n tataxtuní cristianos ni ̱ma̱ quima̱macqui ̱ni ̱t nacma̱kahuaní.  

Pablo pa̱xcatcatzi ̱ní Dios tú tlahuaní ̱t ixlacata

12 Aquit

cpa̱xcatcatzi ̱ní Quimpu̱chinacán Jesucristo tí quima̱xqui ̱ni ̱t li ̱camama porque quili ̱pá̱hualh quili ̱makxtaka nacli ̱xcuja. 13 Aquit tí xapu̱ lh xacli ̱kalhkama̱nán xacca̱pu̱tlaká tí ixtali ̱pa̱huán y ni ̱ xacca̱cxilhputún, pero xlá quilakalhámalh porque xacaktzanka̱ni ̱t, ni ̱ xaccatzí tú xactlahuama, ni ̱ para xacli ̱pa̱huán. 14 Namá Quimpu̱chinacán Jesucristo quima̱sí ̱nilh lhu̱ hua ixtapa̱xquí ̱n acxni quiacxilhlacáchilh quili ̱mákxtakli nacli ̱pa̱huán y quimá̱xqui ̱lh tapa̱xquí ̱n ni ̱ma̱ kalhi ̱yá̱u aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Cristo. 15 Aquit tancs ccatzí xli ̱ca̱na tú cca̱huanimá̱n y mini ̱ní chu nataca̱najlá hua̱k cristianos xlacata Jesucristo milh ca̱quilhtamacú ca̱lakma̱xtú tí takalhí tala̱kalhí ̱n y aquit xla̱huán cli ̱tanú ma̱s ctzaca̱tnani ̱t ixlacatí ̱n Dios. 16 Ma̱x huá jaé xlacata Dios quili ̱lakalhámalh y li ̱mákxtakli aquit cha̱tum tzaca̱tná caquima̱sí ̱nilh Jesucristo la̱ ca̱ma̱tzanke̱naní tí tatzaca̱tnán xlacata na̱ natali ̱lacahua̱nán xa̱makapitzi tí ca̱lacsacni ̱t la̱ tla̱n ca̱ma̱xquí li ̱pa̱xáu latáma̱t para  







tali ̱pa̱huán. 17 Dios huá namá rey tí ni ̱cxni catiláksputli ixli ̱ma̱paksí ̱n, tí siempre lama nahuán, tí ni ̱ li ̱tamakxtaka na̱cxilhcán y li ̱tanú huata huá cha̱stum Dios tí lama. Huá calakachixcuhuí ̱u y capa̱xcatcatzi ̱níu tú tlahuá cha̱li cha̱lí liama nahuán quilhtamacú. Chuná calalh, amén.  

Makapitzi ta̱k xtakmakán tali ̱pa̱huán Dios

18 Timoteo,

huix la̱ quinkahuasa cli ̱pa̱xqui ̱yá̱n, cma̱macqui ̱yá̱n ni ̱ catatlaji, calacputza ta̱yaniya nac milatáma̱t, 19 tancs cali ̱pá̱huanti Cristo y ni ̱ catlahua tú nali ̱puhuana a̱stá̱n, calatapa la̱ ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh Dios makapitzi profetas natali ̱chihui ̱naná̱n, porque makapitzi ta̱ktzónksualh tla̱n tali ̱lacpuhua̱nán ixtalacapa̱stacnicán y tachókolh tali ̱pa̱huán Dios, 20 la̱ namá quinta̱camcán Himeneo y Alejandro; pero aquít cca̱macama̱xqui ̱ni ̱t tlajaná caca̱ma̱tláhui ̱lh tala̱kalhí ̱n xlacata natali ̱catzí ni ̱ natali ̱kalhkama̱nán Dios.  



2

Hua̱k cristianos catakalhtahuakánilh Dios

Aquit cca̱ma̱macqui ̱yá̱n ca̱kaxculítit Dios, cakalhtahuakanítit, caxcalanítit y capa̱xcatcatzi ̱nítit tú tlahuá ixlacatacán hua̱k cristianos. 2 Cakalhtahuakátit ixlacatacán reyes, ixlacatacán ma̱paksi ̱naní ̱n xlacata ca̱li ̱tlá̱n nalatama̱yáu ni ̱tí naquinca̱ta̱ra̱slaká̱n y tla̱n nali ̱scujá̱u Dios ixli ̱hua̱k  

453

1 TIMOTEO 2​, ​3

quinacujcán y ni ̱tí nahuán li ̱ma̱xanaj lama̱náu. 3 Chuná jaé quili ̱latama̱tcán y chú lakatí calatamá̱u Dios tí quinca̱lakma̱xtuni ̱tán. 4 Porque xlá lacasquín hua̱k cristianos catataxtúnilh y catama̱lacatzúhui ̱lh xlacata natalakapasa tancs ixtalacapa̱stacni. 5 Huixín catzi ̱yá̱t it huata huí cha̱stum Dios, pues na̱ huata cha̱stum namá chixcú tí ta̱laccá̱xlalh tla̱n tama̱lacatzuhuí cristianos tí ixtatzaca̱tnani ̱t y namá chixcú huá Jesucristo 6 tí macamá̱sta̱lh ixli ̱stacni xlacata naxoko̱nán ixlacatacán hua̱k cristianos tí tatzaca̱tnani ̱t. Dios ma̱lakapasní ̱nalh tú ixlaclhca̱ni ̱t acxni áccha̱lh quilhtamacú, 7 y aquit quili ̱lhca̱ni ̱t nacma̱kahuaní jaé talacapa̱stacni quili ̱makxtakni ̱t nacli ̱tanú apóstol tí nali ̱chihui ̱nán. Aquit cli ̱quilhán Cristo xli ̱ca̱na ni ̱ cakskahuinán acxni cuan quima̱lakacha̱ni ̱t nacca̱ma̱kalhchihui ̱ní tí ni ̱ judíos nacca̱huaní la̱ natali ̱pa̱huán y la̱ nataca̱najlá tancs ixtalacapa̱stacni Dios.  









Pablo ca̱kastacya̱huá lacchixcuhuí ̱n y lacchaján

8 Aquit

clacasquín hua̱k lacchixcuhuí ̱n catakalhtahuakánilh Dios cani ̱huá ní tatamakstoka y acxni tatalacaya̱huaní Dios aktum catahuíli ̱lh ixtapuhua̱ncán, ni ̱tí la̱makasi ̱tzi ̱ma y ni ̱tí la̱quitstalama. 9 Lacchaján na̱ chuná ni ̱ li ̱ma̱xanaj catalhaká̱nalh, catahuíli ̱lh lháka̱t ni ̱ma̱ tla̱n tasí, la̱ ca̱mini ̱ní tí ni ̱tú ixkasatcán, ni ̱ li ̱cuánit catá̱cxquitli,  

ni ̱ li ̱cuánit catali ̱ca̱xtá̱yalh oro y lactapala̱xlá ixli ̱taca̱xta̱yancán ni ̱ma̱ takalhí, ni ̱ para catali ̱lactláncalh lactlá̱n ixlhaka̱tcán. 10 Ma̱s ca̱mini ̱ní catamá̱si ̱lh tú tla̱n tatlahuá la̱ ca̱mini ̱ní lacchaján tí tali ̱pa̱huán Dios y macama̱xqui ̱ni ̱t ixlatama̱tcán. 11 Acxni tú li ̱chihui ̱nama̱ca acs catatahui takaxmatma̱na tú ma̱si ̱ma̱ca ni ̱ catapaktánu̱ lh. 12 Ni ̱ para cma̱t la̱ní cha̱t um pusca̱t ca̱cpúxculh ca̱ma̱kalhchihui ̱ní lacchixcuhuí ̱n, ni ̱ para naca̱ma̱paksí, ma̱s mini ̱ní acs catahui, 13 porque Dios xla̱huán tláhualh cha̱tum chixcú Adán, y a̱stá̱n tláhualh pusca̱t Eva. 14 Xa̱huá ca̱ksántit xlacata ni ̱ Adán akskahuini ̱t tlajaná sino que askáhuilh Eva, y a̱stá̱n huá ma̱tláhui ̱lh tala̱kalhí ̱n. 15 Pero na̱ tla̱n taxtuní para ma̱kantaxtí ca̱makastaca ixcamán, para ni ̱ li ̱makxtaka tancs lacapa̱stacnán, li ̱pa̱huán Dios, pa̱xqui ̱nán y li ̱makxtaka ca̱kskálhli ̱lh Dios.  











Pablo li ̱chihui ̱nán la̱ ixli ̱latama̱tcán tí ta̱cpuxcún cristianos

3

Aquit tancs ccatzí xli ̱ca̱na tú cca̱huanimá̱n: para cha̱tum chixcú li ̱tanu̱putún xapuxcu cristianos tí tali ̱pa̱huán Cristo tla̱n tú lacpuhuán nac ixnacú. 2 Pero tí chipaputún namá tascújut li ̱tanú xapuxcu cristianos tí tali ̱pa̱huán Cristo, tamaclacasquiní ni ̱ li ̱ma̱xanaj natalatamá, huata nakalhí cha̱tum ixpusca̱t, tancs calacpuhuá̱nalh, huata calacpútzalh tlahuá tú tla̱n, calatáma̱lh la̱ mini ̱ní tí li ̱scuja Cristo, caca̱maklhtí ̱nalh tí tamín talakpaxia̱lhnán, cakálhi ̱lh li ̱skalala la̱ naca̱ma̱kalhchihui ̱ní  

1 TIMOTEO 3

454

cristianos. 3 Pero ni ̱ lá li ̱tanú xapuxcu cristianos tí huata lakatí kachí, tí lakatí la̱slaka, tí lakatí huata li ̱puhuán natlajá tumi ̱n; tí li ̱tanu̱putún xapuxcu cristianos mini ̱ní tla̱n nacatzí, ca̱li ̱tlá̱n latamá, 4 tla̱n ca̱ma̱paksí tí talama̱na nac ixchic, ca̱ma̱si ̱ní ixcamán la̱ nata̱kahua̱nán y la̱ ca̱li ̱tlá̱n natalatamá. 5 Porque para cha̱tum chixcú tí li ̱tanú xapuxcu cristianos ni ̱ lá ca̱ma̱paksí tí ca̱ta̱lama nac ixchic, ¿niculá tla̱n naca̱cuentaja ca̱cpuxcún cristianos tí tali ̱pa̱huán Dios? 6 Na̱ chuná ni ̱ lá li ̱tanú ca̱cpuxcún cristianos tí apenas tzucuni ̱t li ̱pa̱huán Cristo porque tla̱n tzucú lactlancán y nama̱xoko̱ni ̱cán ixtala̱kalhí ̱n la̱ castigartlahuaca tlajaná. 7 Na̱ tamaclacasquiní tla̱n natali ̱lacahua̱nán ixlatáma̱t namá tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios xlacata ni ̱ li ̱ma̱xanaj natali ̱chihui ̱nán; xa̱huá chuná ni ̱ catimá̱xqui ̱lh quilhtamacú tlajaná nama̱lactlancaní xlacata natlahuá tala̱kalhí ̱n.  









La̱ ixli ̱latama̱tcán ixmakta̱yananí ̱n xanapuxcún cristianos 8 Na̱

chuná namá ixmakta̱yananí ̱n xapuxcu cristianos tí tali ̱pa̱huán Cristo, tamaclacasquiní tancs catalatáma̱lh xlacata naca̱li ̱pa̱huancán, catama̱kantáxti ̱lh tú tahuán, ni ̱ huata catakáchi ̱lh, ni ̱ huata catali ̱púhualh la̱ natatlajá tumi ̱n ma̱squi ni ̱ ca̱mini ̱ní. 9 Catamá̱si ̱lh tama̱kantaxtí tú ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh Cristo la̱ tatakokeni ̱t y tancs catali ̱lacpúhualh ixtalacapa̱stacnicán tú tla̱n.  

10 Antes

naca̱li ̱lhca̱cán ixtascujutcán calacchihui ̱nántit para hua̱k tama̱tla̱ní y para tancs talama̱na caca̱ma̱xqui ̱ca ixtascujutcán natamakta̱yá xapuxcu cristianos tí tali ̱pa̱huán Cristo. 11 Ixpusca̱tcán na̱ chuná tancs catalatáma̱lh xlacata naca̱li ̱pa̱huancán tancs catalacpuhuá̱nalh, catama̱kantáxti ̱lh tú talactanú, ni ̱ cata̱ksaní ̱nalh. 12 Namá ixmakta̱yananí ̱n xapuxcu cristianos, huata catakálhi ̱lh cha̱tum ixpusca̱tcán, tla̱n catama̱páksi ̱lh ixcamancán y tí talama̱na nac ixchiccán. 13 Porque namá ixmakta̱yaná xapuxcu cristianos tí tla̱n ma̱kantaxtí ixtascújut hua̱k cristianos ta̱cxila y tzucú tali ̱pa̱huán y tiyá ma̱s li ̱camama li ̱chihui ̱nán la̱ tla̱n natali ̱pa̱huán cristianos Jesucristo.  





Pablo lacpuhuán ama acxila Timoteo 14 Timoteo,

aquit ctzoknimá̱n jaé carta ma̱squi cpuhuán sok cama lakana̱chá̱n; 15 pero para tú cli ̱makapalá ni ̱ cama akatuyún porque cma̱lakacha̱nini ̱tán jaé carta xlacata nacatzi ̱ya la̱ ixli ̱latama̱tcán tí ca̱ma̱cpuxcuni ̱ni ̱t Dios natacuentaja tí ca̱li ̱ma̱nu̱ ni ̱t ixcamán, porque aquín ixli ̱talakapasni tí tanu̱ ma̱náu nac ixpu̱siculán xastacnán Dios y aquín tí kalhi ̱yá̱u tancs ixtalacapa̱stacni tú nali ̱chipa̱xnaná̱u y nama̱kahuani ̱yá̱u cani ̱huá. 16 Aquín ni ̱ lá huaná̱u ni ̱ lanca namá ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma̱ tze̱k laclhca̱ni ̱t la̱ naquinca̱cxilhlacachiná̱n. Cali ̱lacapa̱stacnántit tú huan:  



455

1 TIMOTEO 3​, ​4

Tí quinca̱lakma̱xtún milh lakahuán la̱ cati ̱huá chixcú, Espíritu Santo ma̱lulokni ̱t tancs ma̱stá taxokó̱n. Angeles xalac akapú̱ n tali ̱lacahua̱nani ̱t, y li ̱chihui ̱nancani ̱t cani ̱huá pu̱latama̱n. Lhu̱ hua cristianos xala ca̱quilhtamacú tali ̱pa̱huani ̱t, y ixli ̱lanca tali ̱lacahuá̱nalh tí tamaklhtí ̱nalh nac akapú̱ n.

4

Lhu̱ hua cristianos ama tata̱ra̱lacata̱quí Dios

Ixespíritu Dios quima̱cxcatzi ̱ni ̱ni ̱t xlacata antes namín Cristo ixli ̱maktuy ca̱quilhtamacú lhu̱ hua ama tata̱ra̱lacata̱quí ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios, ama tali ̱makxtaka tali ̱pa̱huán Dios, ama takaxmata tú tahuán akskahuinaní ̱n, ama taca̱najlá talacapa̱stacni ni ̱ma̱ tama̱cxcatzi ̱ni ̱nán tlajananí ̱n, 2 ama tatakoké tí tahuán tú ni ̱ ca̱na y namá tí tatalacatla̱ní la̱ lactlá̱n cristianos, pero ni ̱tí tasipa̱cxila la̱ cha̱tum chixcú tí kalhí tu̱lanca ixmacatzáca̱t, yaj tú maklhcatzí. 3 Xlacán ama tali ̱huán yaj catamakaxtokca, ama tali ̱huán yaj cahuaca makapitzi tahuá ni ̱ma̱ Dios ca̱tlahuani ̱t y tla̱n tali ̱hua̱yán ixcamán tí tama̱kachakxi ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni para tapa̱xcatcatzi ̱ní ixtahuajcán ni ̱ma̱ ca̱ma̱xquí. 4 Porque hua̱k li ̱hua̱y ni ̱ma̱ tlahuani ̱t Dios hua̱k tla̱n huacán para pa̱xcatcatzi ̱nicán tú ma̱stá; ni ̱ mini ̱ní nalakmakaná̱u 5 porque Dios tlahuani ̱t quilacatacán, chú huán ixtachihuí ̱n y chú cakalhtahuakaníu.  







Pablo huan la̱ ixli ̱latáma̱t Timoteo 6 Para

huix ca̱ma̱si ̱niya quinta̱camcán tí tali ̱pa̱huán Cristo jaé tú cuanini ̱tán Jesucristo ama lakatí la̱ ma̱kantaxtí ̱pa̱t ixtascújut, ama ma̱xqui ̱yá̱n ma̱s talacapa̱stacni la̱ nali ̱pa̱huana y ama ma̱ma̱kachakxi ̱ni ̱yá̱n la̱ ma̱s tancs natakokeya jaé talacapa̱stacni ni ̱ma̱ ma̱si ̱nini ̱tán. 7 Huix ni ̱ caca̱najla namá cuentos ni ̱ma̱ talacsacxtuni ̱t cristianos ni ̱ma̱ tatzaksá tamakaca̱najlayá̱n. Huix ma̱s catzaksa ma̱stacaya tla̱n mintalacapa̱stacni la̱ nali ̱makapa̱xahuaya Dios milatáma̱t. 8 Aquit cama huaniyá̱n amá cristianos tí tzaksá ma̱stacá ixli ̱tlihueke ixmacni huí ni ̱ma̱ namacuaní, pero tí tzaksá ma̱stacá tla̱n ixtalacapa̱stacni la̱ nali ̱makapa̱xahuá Dios ixlatáma̱t cani ̱huá ama ta̱yaní porque ama ma̱kachakxí la̱ tancs nalatamá juú ca̱quilhtamacú y tú ama maklhti ̱nán nac akapú̱ n. 9 Aquit tancs ccatzí xli ̱ca̱na tú cuanimá̱n y mini ̱ní chú nataca̱najlá y natakalhí ixtalacapa̱stacnicán hua̱k cristianos. 10 Aquín lacacha̱ná̱u amá̱n ta̱latama̱yá̱u ixta̱stum xastacnán Dios tí ma̱lacnú naca̱lakma̱xtú hua̱k cristianos, pero ma̱s tí tama̱lacatzuhui ̱ni ̱t tali ̱pa̱huán. Huá jaé talacapa̱stacni aquín liscujá̱u y liakxtakajnaná̱u, 11 y chú mini ̱ní naca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱ya y ca̱ma̱si ̱niya cristianos. 12 Chí cama huaniyá̱n la̱ mili ̱latáma̱t: huix ni ̱ cali ̱mákxtakti tí nalakmakaná̱n caj xlacata kahuasacú huix y  











456

1 TIMOTEO 4​, ​5 caca̱li ̱ma̱lacahua̱ni cristianos tí tali ̱pa̱huán Cristo tancs mintachihuí ̱n, tancs li ̱pa̱huana Dios, tla̱n catzi ̱ya, ca̱pa̱xqui ̱ya y tancs lápa̱t. 13 Antes nacana̱chá la̱tiyá caca̱li ̱kalhtahuakani ní tatamakstoka cristianos ixtachihuí ̱n Dios, caca̱ma̱kalhchihui ̱ni la̱ mini ̱ní y caca̱ma̱xqui li ̱camama. 14 Huix aksana la̱ Dios ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh lakko̱lún catali ̱chihuí ̱nalh mintascújut y taliaclhitni ixmacancán xlacata nacatzi ̱ya Dios ma̱xqui ̱ni ̱tán ixli ̱tlihueke tú naliscuja, pues ni ̱ cali ̱mákxtakti ma̱kantaxti ̱ya mintascújut. 15 Cali ̱lacapa̱stácnanti jaé tú ma̱xqui ̱cani ̱ta y calí ̱scujti ixli ̱hua̱k minacú xlacata hua̱k nata̱cxila la̱ ma̱stacaya mintascújut. 16 Huata cma̱lacapa̱stacayá̱n tla̱n calacpúhuanti la̱ mili ̱latáma̱t y la̱ta tú ma̱si ̱ya. Ni ̱ cali ̱mákxtakti ma̱kantaxti ̱ya tú cuanini ̱tán porque para chú latapa̱ya tancs cacatzi pa̱t taxtuniya y na̱ chuná tí takaxmatá̱n.  







Mini ̱ní ca̱li ̱tlá̱n ca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱cán cristianos

5

Huix ni ̱ ca̱tasi ̱tzi cakahuani cha̱tum ko̱lú, chá ca̱li ̱tlá̱n cama̱kalhchihui ̱ni la̱ minti ̱cú cahuá, y lakkahuasán caca̱li ̱kalhi la̱ minata̱camán. 2 Laccha̱tí ̱n ca̱li ̱tlá̱n caca̱ma̱kalhchihui ̱ni la̱ mina̱na catahua, y lactzumaján caca̱li ̱kalhi la̱ minata̱camán caca̱ta̱chihuí ̱nanti la̱ mini ̱ní. 3 Huix caca̱makta̱ya tí xli ̱ca̱na viudas ni ̱tú takalhí. 4 Pero para cha̱tum viuda ca̱kalhí ixcamán o ixnata̱natni xlacán ca̱mini ̱ní  





catacatzí ̱nilh pu̱ la tamakta̱yá ixli ̱talakapasni la̱ ixlíḻ at. Catapu̱spítnilh ixtalakalhamá̱n ni ̱ma̱ ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t ixnati ̱cún porque chú lakatí Dios catalatáma̱lh ixcamán. 5 Namá viuda tí xli ̱ca̱na ni ̱ kalhí tí namakta̱yá, tancs cali ̱pá̱hualh Dios xlacata namaktakalha, caxcalánilh y cakalhtahuakánilh cha̱li cha̱lí. 6 Pero namá viudas tí chu̱ta ta̱clatapu̱ lí, Dios ca̱li ̱kalhí la̱ xaní ̱n catalatáma̱lh. 7 Huix caca̱li ̱ma̱paksi catama̱kantáxti ̱lh tú cuanimá̱n xlacata ni ̱tí tú naca̱li ̱ya̱huá a̱stá̱n. 8 Para cha̱tum cristiano ni ̱ ca̱makta̱yá ixli ̱talakapasni, y ma̱s, para ni ̱ ca̱li ̱puhuán tí talama̱na nac ixchic, Dios li ̱ma̱nú la̱ ni ̱ cali ̱pá̱hualh y min li ̱tamakxtaka ma̱s li ̱xcájnit que cha̱tum tí ni ̱ li ̱pa̱huán Dios. 9 Acxni li ̱ta̱yayá̱tit pa̱t makta̱yayá̱tit cha̱tum viuda tamaclacasquiní nakalhí li ̱huacá sesenta años, huata kalhi ̱ni ̱t cha̱tum ixta̱ko̱lú, 10 tla̱n ma̱luloka tla̱n catzí, ca̱makastacni ̱t ixcamán la̱ mini ̱ní, ca̱ta̱maklhtatani ̱t tí mákat tamina̱chá, ca̱li ̱scujni ̱t ixcha̱lhca̱tnaní ̱n Cristo, ca̱makta̱yanit tí tamaclacasquín y tlahuani ̱t li ̱tlá̱n acxni tla̱n. 11 Pero ni ̱ cali ̱ta̱yátit ca̱makta̱yátit lactzumaján viudas porque acxni ixmacnicán maclacasquín ixta̱cristiano, tali ̱tzonkcatzán tali ̱scuja Cristo y tatamakaxtokputún, 12 y chuná ixacstucán tatlahuá tala̱kalhí ̱n porque ni ̱ tama̱kantáxti ̱lh tú tama̱lácnu̱ lh. 13 Xa̱huá para ni ̱ takalhí tú tatlahuá tatzucú talakpaxia̱lhnán nac ixchiccán  

















457

1 TIMOTEO 5​, ​6

cristianos y chuná ni ̱ huata ma̱s lacflojas talakó sino que na̱ tzucú ta̱ksani ̱nán, tali ̱lacahua̱nán tú lama y tzucú tali ̱chihui ̱nán hasta tú ni ̱ mini ̱ní. 14 Huá cli ̱lacasquín xalactzumaján viudas catatamakáxtokli, catakálhi ̱lh ixcamancán, catamaktákalhli ixchiccán xlacata tí ni ̱ ta̱cxilhputún tí tali ̱pa̱huán Cristo ni ̱ natakalhí quilhtamacú li ̱xcájnit natachihui ̱nán. 15 Porque makapitzi viudas ta̱ktzanka̱ni ̱ttá y tatakokeni ̱t ixtalacapa̱stacni tlajaná. 16 Para cha̱t um cristiano tí li ̱pa̱huán Cristo kalhí cha̱tum ixli ̱talakapasni viuda nac ixchic camaktá̱yalh, ni ̱ cama̱tlá̱ni ̱lh catamaktá̱yalh ixta̱cristianoscán tí tali ̱pa̱huán Cristo xlacata chuná huixín tla̱n naca̱makta̱yayá̱tit namá viudas tí xli ̱ca̱na tamaclacasquín.  





Lhu̱ hua tama̱sí ixtala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ tatlahuá

17 Namá

lakko̱lún tí ta̱cpuxcún cristianos y tla̱n tama̱paksi ̱nán caca̱pa̱xquí ̱tit y caca̱rrespetartlahuátit y ma̱s namá tí tali ̱ta̱yá ixtascujutcán ta̱kchihui ̱nán y tama̱sí ixtachihuí ̱n Dios. 18 Ca̱ksántit la̱ huan nac Escrituras: “Ni ̱ cahuili ̱ni bozal minquitzistanca ni ̱ma̱ ta̱scujmá̱n cali ̱mákxtakti cahuá̱yalh la̱ lacasquín.” Y a̱lacatunu huan: “Cha̱tum tasa̱cua mini ̱ní namaklhti ̱nán ixtaskau.” 19 Para cha̱t um ko̱lú tí ca̱cpuxcún cristianos li ̱ya̱huacán tala̱kalhí ̱n huix ni ̱tú cahuani, solo para tla̱n tama̱luloka cha̱tuy o cha̱tutu cristianos. 20 Y para cha̱tum

ma̱luloknicán ixtala̱kalhí ̱n y la̱tiyá tzaca̱tnán, ixlacati ̱ncán hua̱k cristianos tí tali ̱pa̱huán Cristo calakakahuaní xlacata natali ̱lacahua̱nán xa̱makapitzi yaj natatzaca̱tnán. 21 Aquit cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n ixtacuhui ̱ní Dios, ixtacuhui ̱ní Jesucristo y ángeles tí ca̱lacsacni ̱t natali ̱scuja, cama̱kantaxti tú cuanimá̱n xati ̱ta lakcha̱n, ni ̱ calacachipi para tali ̱pa̱u o ni ̱ tali ̱pa̱u. 22 Huix tla̱n calácsacti namá tí pa̱t li ̱lhca̱ya naca̱cpuxcún ca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos porque para li ̱lhca̱ya la̱ta ni ̱ para catzi ̱ya ixkásat amá̱n ma̱pasi ̱yá̱n ixtala̱kalhí ̱n. Huix ni ̱ catlahua tú ni ̱ lakatí Dios. 23 Timoteo, como tza̱pu chipayá̱n tá̱tat y tapa̱la̱kalhi ̱ya yaj cakotti huata chúchut na̱ cahuat actzú xatlihueke ixchúchut uva. 24 Ixtala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ tatlahuá makapitzi lacchixcuhuí ̱n tasí antes naca̱ma̱lacapu̱cán y tunuj catzi ̱cán ixtala̱kalhi ̱ncán hasta a̱stá̱n acxni ca̱ma̱lacpu̱cani ̱t. 25 Na̱ chuná huí tí tlahuá li ̱tlá̱n y catzi ̱cán tuncán, pero tahuila̱na tí tatlahuani ̱t tú ma̱s tla̱n y ni ̱tí catzí hasta a̱stá̱n ama̱ca catzi ̱cán.  















6

La̱ ixli ̱latama̱tcán tasa̱cua tí ca̱tama̱huacani ̱t

Namá tasa̱cua tí ca̱tama̱huacani ̱t ca̱ma̱scujucán catarrespetartláhualh ixpatroncán la̱ mini ̱ní xlacata ni ̱tí li ̱xcájnit nali ̱chihui ̱nán ixtacuhui ̱ní Dios y tú ma̱si ̱ni ̱táu. 2 Para makapitzi tasa̱cua ixpatroncán tali ̱pa̱huán Cristo, ni ̱ catata̱ra̱lacatá̱qui ̱lh tatzaca̱tnán caj xlacata acxtum  

458

1 TIMOTEO 6 tali ̱pa̱huán Cristo, chá ma̱s li ̱pa̱xáu catalí ̱scujli porque tí tali ̱scujma̱na tali ̱pa̱huán Cristo y tla̱n tali ̱ma̱nú ixta̱camcán. Huá jaé talacapa̱stacni caca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ni y caca̱ma̱si ̱ni cristianos. Lhu̱ hua tama̱sí tunuj talacapa̱stacni 3 Para

cha̱tum cristiano ma̱sí tunuj talacapa̱stacni y ni ̱ li ̱chihui ̱nán lactancs ixtalacapa̱stacni Quimpu̱chinacán Jesucristo ni ̱ para tama̱tla̱ni ̱putún la̱ xlá lacasquín natalakachixcuhuí tí tali ̱pa̱huán, 4 namá chixcú ni ̱tú ma̱kachakxí y chu̱ta lactlancán, lakatí la̱quitstalá y lacsacxtú tachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱tú li ̱macuán, pues chuná lacatzucú tasi ̱tzi lakcatzanicán tú huan cha̱tum, tzucucán li ̱xcájnit la̱li ̱kalhkama̱nancán, ni ̱ ma̱tla̱ni ̱cán tú huan cha̱tum, 5 y tza̱pu tzucú tara̱nica namá lacchixcuhuí ̱n tí li ̱xcájnit takalhí ixtalacapa̱stacnicán porque ni ̱ tama̱kachakxi ̱ni ̱t tancs talacapa̱stacni. Hasta tapuhuán xlacata tí tali ̱tanú xanapuxcun tí tali ̱pa̱huán Cristo tla̱n ni ̱ tuhua tatlajá tumi ̱n. Huix ni ̱ caca̱ta̱tamákstokti tí chuná namá ixkasatcán. 6 Aquit cuaniyá̱n xli ̱ca̱na macuán tali ̱tanú xanapuxcun tí tali ̱pa̱huán Cristo pero ni ̱ xlacata tatlajá tumi ̱n, porque huata tla̱n ama tata̱yaní ixlacatí ̱n Dios tí tama̱tla̱ní tú takalhí. 7 Pues huixín catzi ̱yá̱tit acxni lakahuaná̱u ni ̱tú li ̱miná̱u y acxni nani ̱yá̱u na̱ ni ̱tú amá̱n li ̱ná̱u. 8 Chí capa̱xahuáu para kalhi ̱yá̱u tú li ̱hua̱yaná̱u y tú li ̱lhaka̱naná̱u. 9 Pero namá tí talakatí takalhí tumi ̱n ni ̱ lá tata̱lá ta̱cxila lhu̱ hua tumi ̱n y tzucú  











talakcatzán hasta tú ni ̱ mini ̱ní, ni ̱ para ca̱macuaní, chá ca̱ma̱nu̱ ní lacli ̱xcájnit talacastacni xlacata natalaktzanká. 10 Namá tí pucutu talakatí tumi ̱n tzucú ca̱tanu̱ ní tunuj túnu lacli ̱xcájnit talacapa̱stacni y makapitzi la̱ta tali ̱pa̱xahuá ixtumi ̱ncán hasta ta̱ktzonksuá tali ̱pa̱huán Cristo y ixacstucán tachípalh lhu̱ hua ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ takalhí nac ixnacujcán.  

Hua̱k tí tali ̱pa̱huán Cristo catalacachá̱nilh Dios

11 Pero

huix Timoteo tí macama̱xqui ̱ni ̱ta milatáma̱t Dios, calakmákanti jaé lacli ̱xcájnit talacapa̱stacni. Huix catzaksa tancs latapa̱ya, tancs lakachixcuhui ̱ya Dios, tancs li ̱pa̱huana Cristo, ca̱pa̱xqui ̱ya minta̱cristianos, pa̱ti ̱ya tú pa̱xtoka y tla̱n catzi ̱ya nac minacú. 12 Calacputza la̱ nama̱ta̱yaniyá̱n Cristo nac milatámat tancs li ̱pa̱huana, calí ̱scujti amá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ pa̱t maklhti ̱nana nac akapú̱ n, pues huá xlacata li ̱lacsacni ̱tán Dios, y huix na̱ tancs ma̱lacnu ixlacati ̱ncán lhu̱ hua testigos pa̱t li ̱scuja Cristo. 13 Aquit cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n ixtacuhui ̱ní Dios tí ca̱ma̱xquí tú natali ̱latamá la̱ta tú anán y Jesucristo tí li ̱tá̱yalh ixlacatí ̱n Poncio Pilato tú ixkásat, 14 ni ̱ cali ̱mákxtakti ma̱kantaxti ̱ya tú ma̱macqui ̱nicani ̱ta, ni ̱ para calakxta̱pali xlacata ni ̱tí tú nali ̱ya̱huayá̱n acxni namín Quimpu̱chinacán Jesucristo. 15 Acxni nachá̱n quilhtamacú Dios ama ma̱kantaxtí tú laclhca̱ni ̱t, porque ixli ̱tlihueke namá cha̱stum Dios ni ̱tí ma̱ccha̱ní, ixli ̱hua̱kcán  







459

1 TIMOTEO 6

reyes huá lactaxtú, ixli ̱hua̱kcán xapu̱chinaní ̱n tú anán huá lactaxtú. 16 Huata huá lama nahuán cani ̱cxnihuá, y ana ní huí tasí lanca taxkáket tú ni ̱ lá tí ma̱lacatzuhuí; ni ̱ huí cristiano tí acxilhni ̱t ni ̱ para lá acxila. ¡Huá calakachixcuhuí ̱u y capa̱xcatcatzi ̱níu ixli ̱tlihueke cani ̱cxnihuá! Chuná calalh, amén. 17 Namá tí takalhí lhu̱ hua tumi ̱n caca̱ma̱kalhchihui ̱ni ni ̱ catalactláncalh, ni ̱ catali ̱pá̱hualh ixtumi ̱ncán ama ca̱lakma̱xtú porque namá tla̱n laclakó, chá caca̱ma̱si ̱ni catali ̱pá̱hualh Dios tí lhu̱ hua tú quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n xlacata nali ̱pa̱xahuayá̱u. 18 Catatláhualh li ̱tlá̱n, catali ̱tánu̱ l h lacricos para lhu̱ hua li ̱tlá̱n tatlahuá, catamaktá̱yalh tí  





ca̱tzanka̱ní y ni ̱ catalakcátzalh tú tama̱stá o tú tama̱squihui ̱nán. 19 Para chuná jaé talatamá Dios ama ca̱pa̱xcatcatzi ̱ní tú tatlahuá y ama ca̱ma̱xquí ixpu̱tahui ̱lhcán xlacata natalakapasa amá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ ca̱li ̱kalhi ̱ma tú ni ̱cxni lakó cani ̱cxnihuá. 20 Timoteo, cama̱kantaxti tú cuanini ̱tán y calakmákanti namá talacapa̱stacni ni ̱ma̱ talacsacxtuni ̱t cristianos y ni ̱tú li ̱macuán, ni ̱ para caca̱najla tú tali ̱chihui ̱nán namá tí tali ̱tanú lakskalalán ma̱squi ta̱ktzanka̱ni ̱t. 21 Pues makapitzi tatakokeni ̱t jaé talacapa̱stacni y tali ̱makxtakni ̱t tali ̱pa̱huán Cristo. ¡Timoteo, Dios casicuna̱tlahuán! Chuná calalh, amén.  





1

IXLIAKTUY IFCARTA SAN PABLO NIMA TZOKNILH TIMOTEO

Aquit Pablo, Dios quili ̱lhca̱ni ̱t nacli ̱tanú ixapóstol Jesucristo tí nali ̱chihui ̱nán porque xlá ma̱lacnu̱ ni ̱t ama ca̱ma̱xquí li ̱pa̱xáu latáma̱t tí tali ̱pa̱huán. 2 Aquit cma̱lakacha̱niyá̱n jaé carta huix Timoteo tí clakalhamán la̱ xli ̱ca̱na quinkahuasa. Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo ca̱cxilhlacachá̱n, calakalhamán y cama̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t.  

Pablo snu̱ n lacapa̱staca Timoteo

3 Quinta̱cam

Timoteo, cha̱li cha̱lí acxni ckalhtahuakaní Dios tí cli ̱scuja ixli ̱hua̱k quinacú na̱ chuná la̱ talí ̱scujli xalakmaká̱n quili ̱talakapasnicán, clacapa̱stacá̱n y cpa̱xcatcatzi ̱ní Dios tú tlahuani ̱t milacata. 4 Acxni clacapa̱staca la̱ tasa acxni la̱makxtakui aquit cacxilhputuná̱n xlacata naquimakapa̱xahuaparaya, 5 porque ccatzí la̱ tancs li ̱pa̱huani ̱ta Cristo nac minacú na̱ chuná la̱ tali ̱pá̱hualh mili ̱talakapasni. Pu̱ la mintziyu̱ na Loida y mina̱na tí ixuanicán Eunice, y ccatzí chí huix na̱ chuná li ̱pa̱huana Cristo. 6 Aquit cakastacya̱huayá̱n cama̱staca namá talacapa̱stacni  





ni ̱ma̱ ma̱xquí ̱n Dios acxni cliaclhitni quimacán. 7 Porque Dios ni ̱ quinca̱ma̱xquí ̱n Ixespíritu xlacata najicuaná̱u, xlá quinca̱ma̱xquí ̱n Ixespíritu xlacata nakalhi ̱yá̱u li ̱tlihueke ta̱yaniyá̱u nac quilatama̱tcán, xlacata nala̱pa̱xqui ̱yá̱u y xlacata nalacputzayá̱u tlahuayá̱u tú tla̱n. 8 Huá cli ̱huaniyá̱n ni ̱ cali ̱ma̱xánanti li ̱chihui ̱nana Quimpu̱chinacán Jesucristo, ni ̱ para quili ̱ma̱xánanti aquit la̱ ctanu̱ ma nac pu̱ la̱chí ̱n caj ixlacata Quimpu̱chinacán. Huix chá cama̱tla̱ni akxtakajnana la̱ aquit caj xlacata li ̱chihui ̱nana la̱ natataxtuní cristianos porque Dios ca̱ma̱xquí li ̱tlihueke tí tali ̱scuja. 9 Dios quinca̱lakma̱xtuni ̱tán y quinca̱ma̱tunujni ̱tán huata huá nali ̱scujá̱u y ni ̱ tipuhuaná̱u tla̱n catzi ̱yá̱u huá quinca̱li ̱lakalhamán Dios sino porque chú láclhca̱lh ama quinca̱cxilhlacachiná̱n aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Cristo; Dios quinca̱lakalhamán la̱ta ya̱ tú ixanán ca̱quilhtamacú. 10 Pero chí li ̱lacahua̱nani ̱táu la̱ quinca̱cxilhlacachiná̱n porque Quimpu̱chinacán Jesucristo lactláhualh ixli ̱tlihueke ixpu̱chiná  







460

461

2 TIMOTEO 1​, ​2

ca̱li ̱ní ̱n; ixtachihuí ̱n lí ̱milh taxkáket xlacata natasí amá li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ ma̱lacnú y ni ̱cxni lakó.

Quimpu̱chinacán Jesucristo porque huix catzi ̱ya la̱ quimaktá̱yalh acxni xaclama nac Efeso.

Pablo ni ̱cxni li ̱ma̱xanán li ̱pa̱huán Cristo

Ni ̱ cali ̱mákxtakli ixtascújut tí li ̱tanú ixcha̱lhca̱tna Jesucristo

11 Dios

quilíḻ hca̱lh nacma̱kahuaní jaé talacapa̱stacni, quili ̱má̱nu̱ lh ixapóstol Jesucristo tí nali ̱chihuinán y quima̱mácqui ̱lh nacca̱ma̱kalhchihui ̱ní tí ni ̱ tama̱kachakxí, 12 y caj huá xlacata cliakxtakajnama tú cpa̱xtokni ̱t, pero ni ̱ cma̱xanán porque aquit ccatzí tí cli ̱pa̱huani ̱t y ccatzí xli ̱ca̱na kalhí li ̱tlihueke ama quimaktakalha hasta xní nachá̱n chichiní nacma̱kantaxti ̱kó quintascújut ni ̱ma̱ quili ̱lhca̱ni ̱t. 13 Huix catakoke namá tla̱n tancs talacapa̱stacni ni ̱ma̱ kaxpatni ̱ta cma̱si ̱nini ̱tán la̱ tancs nali ̱pa̱huaná̱u Cristo y nala̱pa̱xqui ̱yá̱u aquín tí ma̱xqui ̱ni ̱táu quilatama̱tcán. 14 Huix camáksquinti Espíritu Santo ni ̱ma̱ lama nac quinacujcán camakta̱yán nama̱kantaxti ̱ya namá li ̱pa̱xáu mintascújut ni ̱ma̱ li ̱lhca̱ni ̱tán. 15 Huix catzi ̱ya la̱ quinta̱k xtakmákalh namá quinta̱camcán xalac pu̱ latama̱n Asia y ma̱s quintamakali ̱púhualh namá quinta̱camcán Figelo y Hermógenes. 16 Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱lakalhámalh tí talama̱na nac ixchic Onesíforo porque xlá ni caj maktum quimá̱xqui ̱lh li ̱camama, ni ̱ quili ̱ma̱xánalh la̱ ctanu̱ ma nac pu̱la̱chí ̱n. 17 Chá acxni milh juú nac ca̱chiquí ̱n Roma quilacapútzalh hasta quima̱nóklhulh. 18 Dios calacásquilh nalakalhamán amá chichiní acxni namín  













2

Quinkahuasa Timoteo, huix catzi ̱ya la̱ quinca̱cxilhlacachiná̱n Cristo tí tancs li ̱pa̱huaná̱u y xlá amá̱n ma̱xqui ̱yá̱n li ̱tlihueke nama̱kantaxti ̱ya mintascújut. 2 Huix caca̱li ̱lhca namá lacchixcuhuí ̱n tí tancs tali ̱pa̱huán Cristo la̱ kaxpatni ̱ta cli ̱chihui ̱nani ̱t ixlacati ̱ncán lhu̱ hua cristianos, xlacata xlacán natama̱si ̱nipará jaé talacapa̱stacni xa̱makapitzi cristianos tí ya̱ takaxmatni ̱t. 3 Huix cata̱la minta̱k xtakajni ni ̱ma̱ lakcha̱ná̱n la̱ ca̱mini ̱ní ixsoldados Jesucristo. 4 Pues huix catzi ̱ya cha̱tum soldado tí ma̱lakacha̱cán nala̱nica ni ̱ makatzanká ixquilhtamacú chipá tunuj tascújut, sino que lacputzá ma̱kantaxtí tú li ̱ma̱páksi ̱lh tí ma̱lakacha̱ni ̱t. 5 Chuná li ̱tum cha̱t um kama̱ná tí la̱tlajá li ̱ta̱yá kama̱nán la̱ li ̱ma̱paksi ̱nancani ̱t porque si no ni ̱tú tlajá, ni ̱ ma̱xqui ̱cán ixpremio. 6 Na̱ chuná cha̱tum tí scuja ca̱tucuxtu mini ̱ní pu̱ la namaklhti ̱nán ixtaxokó̱n tú makalani ̱t para xli ̱ca̱na li ̱tá̱yalh ixtascújut. 7 Timoteo, huix cali ̱lacapa̱stácnanti tú cuanimá̱n, xa̱huá Dios ama ma̱ma̱kachakxi ̱ni ̱yá̱n la̱ta tú catzi ̱putuna. 8 Huix catzi ̱ya xlacata Jesucristo ixli ̱talakapasni rey David y aquit cca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos la̱ lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n y tla̱n  













2 TIMOTEO 2

462

ca̱lakma̱xtú para tali ̱pa̱huán. 9 Caj huá jaé xlacata aquit cliakxtakajnama hasta ctanu̱ ma nac pu̱la̱chí ̱n la̱ cha̱tum makni ̱ná, pero cpa̱xahuá porque ccatzí ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ lá lacatum ma̱nu̱cán la̱ tachí ̱n. 10 Aquit cpa̱tí la̱ta tú quilakchá̱n porque cca̱lakalhamán tí ca̱lacsacni ̱t Dios xlacata xlacán natataxtuní y tamaklhti ̱nán amá lanca tapa̱xahuá̱n nac akapú̱ n para tali ̱pa̱huán Jesucristo. 11 Aquit ccatzí xli ̱ca̱na tú cuanimá̱n: Para ca̱najlayá̱u ta̱ní ̱u Cristo nac culu̱s, na̱ tla̱n ca̱najlayá̱u amá̱n ta̱latama̱yá̱u nac ixpa̱xtú̱ n; 12 para akxtakajnaná̱u ixlacata, na̱ tla̱n amá̱n ta̱ma̱paksi ̱naná̱u nac ixpa̱xtú̱ n. Para aquín ni ̱ li ̱ta̱yayá̱u li ̱pa̱huaná̱u, xlá na̱ ni ̱ ama li ̱ta̱yá quinca̱lakapasá̱n. 13 Para aquín li ̱makxtaká̱u li ̱pa̱huaná̱u, xlá la̱tiyá quinca̱lakalhamaná̱n, porque Dios ni ̱ lá akskahuinán.  





Ni ̱tú li ̱macuán la̱quitstalacán

14 Timoteo,

huix caca̱ma̱lacapa̱staca cristianos Dios li ̱ma̱paksi ̱ni ̱tán caca̱kastacya̱gua ni ̱ huata catara̱quitstálalh porque ni ̱tú li ̱macuán. Namá tí talakatí tali ̱chihui ̱nán ticu ma̱s skalala huata tama̱katuyí tí takaxmata ixtachihui ̱ncán. 15 Huix catzaksa tla̱n ma̱kantaxti ̱ya mintascújut, tancs cama̱si namá talacapa̱stacni ni ̱na̱ ma̱macqui ̱cani ̱ta. Cascujti la̱ cha̱tum cha̱lhca̱tni tí ni ̱ kalhí tú nali ̱ma̱xanán xlacata Dios  

nali ̱pa̱xahuá mintascújut. ni ̱ cali ̱chihuí ̱nanti namá talacapa̱stacni ni ̱ma̱ talacsacxtuni ̱t cristianos y ni ̱tú li ̱macuán porque namá tí chuná tachihui ̱nán ma̱s y ma̱s tali ̱ma̱huacá namá li ̱xcájnit talacapa̱stacni tú tata̱ra̱lacata̱quí tú li ̱lhca̱ni ̱t Dios 17 y tú tama̱sí ta̱kahuaní la̱ namá li ̱xcájnit sarampión tá̱tat. Aquit ccatzí tí ta̱ktzanka̱ni ̱t Himeneo y Fileto, 18 pues xlacán talakxta̱pali ̱ni ̱t tancs ixtalacapa̱stacni Dios y talacsacxtuni ̱t tahuán xlacata Cristo lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n y aná láksputli ixli ̱tlihueke y chuná tama̱katuyi ̱ni ̱t makapitzi tí tali ̱pa̱huán Cristo. 19 Pero aquín lakapasá̱u ixtalacapa̱stacni Dios tú nali ̱tatlihueklhá̱u acxni quinca̱ma̱katuyi ̱caná̱n pues xlá huan: “Mimpu̱chinacán ca̱lakapasa tí xli ̱ca̱na tali ̱pa̱huán”, y na̱ huan: “Tí tali ̱pa̱huán Cristo catali ̱mákxtakli tatlahuá tú li ̱xcájnit.” 20 Huix catzi ̱ya xlacata nac aktum ákxtaka tahuila̱na ti ̱pa̱katzi pu̱ hua̱y tú ca̱maclacasquincán, tahuila̱na vasos xla oro, xla plata, xla lhtácala, xla li ̱lhtámat. Makapitzi huata ca̱ma̱xtucán acxni lanca tú tlahuacán y makapitzi ca̱maclacasquincán cha̱li cha̱lí. 21 Na̱ chuná amá tí li ̱makxtaka tú li ̱xcájnit tlahuá li ̱tanú la̱ aktum la̱n vaso ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱nancán, ma̱tunujcani ̱t, ma̱ccha̱ní talacapa̱stacni nali ̱scuja Quimpu̱chinacán y ni ̱ aklhu̱ hua̱tnán tlahuá tú tla̱n. 22 Huix ni ̱ caca̱makslihueke lakkahuasán tí huata tlakaj tlakáj 16 Huix













463

2 TIMOTEO 2​, ​3

talá hua̱k tatlahuaputún, huix chí catzaksa tancs latapa̱ya, tancs li ̱pa̱huana Dios, ca̱pa̱xqui ̱ya xa̱makapitzi y ca̱li ̱tlá̱n li ̱pa̱xáu ca̱ta̱latapa̱ya tí ixli ̱hua̱k ixnacujcán tali ̱pa̱huán Quimpu̱chinacán. 23 Huix calakmákanti ixtalacapa̱stacnicán namá tí talactlancán lakskalala ma̱squi ni ̱tú tacatzí, pues namá huata tama̱lacatzuquí tasi ̱tzi. 24 Huix calacapá̱stacti xlacata cha̱tum tí macama̱xqui ̱ni ̱t ixlatáma̱t Jesucristo ni ̱ mini ̱ní nala̱slaka, sino que mini ̱ní hua̱k naca̱lakalhamán, mini ̱ní cakálhi ̱lh li ̱skalala la̱ naca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos, mini ̱ní napa̱tí tú ni ̱ tla̱n tatlahuaní xa̱makapitzi, 25 mini ̱ní ca̱li ̱tlá̱n naca̱ma̱tancsaní ixtalacapa̱stacnicán tí tunu talacapa̱stacni takalhí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios, mini ̱ní naca̱li ̱kalhtahuaká xlacata Dios nalakxta̱palí ixlatama̱tcán y natalakapasa tancs ixtalacapa̱stacni Dios. 26 Porque tlajaná ca̱kalhí la̱ ixtachí ̱n ca̱ma̱tlahuí tú lacasquín, pero tla̱n ca̱ma̱lacastacuani ̱cán xlacata natataxtuní ixmacán tlajaná.  







Lhu̱ hua cristianos ama tachipá ni ̱ tla̱n tijia

3

Timoteo, mili ̱cátzi ̱t xlacata acxni talacatzuhui ̱ma nahuán namín Cristo lhu̱ hua cristianos ama tajicuán tali ̱ta̱yá tali ̱pa̱huán Dios. 2 Lhu̱ hua cristianos huata ama ca̱li ̱puhuancán ixacstucán, huata ama talakatí tama̱kstoka tumi ̱n, ama talactlancán, ama talactaxtú tali ̱pa̱u, ama tali ̱kalhkama̱nán Dios, ama takaxmatmakán ixti ̱cucán,  

ama talakmakán tí ca̱lakalhamani ̱t, ama tali ̱chiyá tí tali ̱pa̱huán Dios, 3 ni ̱tí ama talakalhamán, ni ̱ ama tama̱tzanke̱nán tú tlahuanicán, ama talakatí ta̱ksani ̱nán, ama tama̱kantaxtí la̱ta tú li ̱xcájnit talacpuhuán, ama talakatí tama̱k xtakajní ixta̱cristianoscán, ama talakmakán hua̱k lactlá̱n talacapa̱stacni, 4 ama tara̱liakskahuinán, ni ̱ ama talacama̱xanán, ama talactlancán hua̱k takalhí, ama talacputzá huata tamakapa̱xahuá ixmacnicán, pero ni ̱ ama talacputzá tali ̱makapa̱xahuá Dios ixlatama̱tcán, 5 li ̱catzi ama talá tali ̱pa̱huán Dios, pero nac ixlatama̱tcán ni ̱ ama tama̱sí taca̱najlá ixli ̱hua̱k ixnacujcán Dios lama xastacnán y kalhí li ̱tlihueke ca̱maktakalha. Huix ni ̱ caca̱takoke tí chuná namá ixkasatcán 6 porque makapitzi namá lacchixcuhuí ̱n tali ̱tanú tali ̱pa̱huán Dios talakpaxia̱lhnán nac ixchiccán laktakalhí ̱n lacchaján tí takalhí lhu̱ hua tala̱kalhí ̱n y ma̱squi tali ̱puhuán tú tatlahuani ̱t yaj lá tali ̱makxtaka tatlahuá tú yaj chuná qui ̱taxtú, y li ̱catzi tzucú tama̱sí ixtalacapa̱stacni Dios. 7 Jaé lacchaján siempre taputzá tú tla̱n nataca̱najlá pero ni ̱cxni tama̱kachakxí tancs ixtalacapa̱stacni Dios. 8 Aquit cama ma̱lacapa̱stacayá̱n la̱ maká̱n quilhtamacú cha̱tuy catzi ̱naní ̱n tí ixcahuanicán Janes y Jambres tata̱ra̱lacatá̱qui ̱lh tú tancs ixma̱sí Moisés pues chí na̱ chuná namá lacchixcuhuí ̱n tata̱ra̱lacata̱quí tancs ixtalacapa̱stacni Dios, porque li ̱xcájnit takalhí ixtalacapa̱stacnicán  











464

2 TIMOTEO 3​, ​4 y ni ̱ talacputzá tancs tali ̱pa̱huán Cristo. 9 Pero ni ̱ maka̱s ama tata̱yaní pues ni ̱ ixli ̱maka̱s hua̱k cristianos ama ta̱cxcatzí xlacata caj ta̱kskahuinama̱na, na̱ chuná la̱ tapá̱xtokli amá cha̱tuy tí tata̱ra̱lacatá̱qui ̱lh Moisés.  

Pablo li ̱pa̱xahuá ixlatáma̱t Timoteo 10 Timoteo,

aquit cli ̱pa̱xahuá milatáma̱t porque huix takokeni ̱ta tú cma̱si ̱nini ̱tán, quimakslihuekeni ̱ta la̱ clama, la̱ cli ̱ta̱yá cca̱li ̱scuja cristianos, la̱ tancs cli ̱pa̱huán Cristo, la̱ cca̱pa̱ti ̱ní tú tatlahuá cristianos, la̱ cca̱lakalhamán cristianos, la̱ ni ̱ ctatlají cpa̱tí tú cpa̱xtoka, 11 la̱ cakxtakajnán acxni quinta̱ktlakalí ̱n cristianos. Huix catzi ̱ya la̱ cakxtakájnalh acxni quinta̱ktlakáli ̱lh namá cristianos xalac ca̱chiquí ̱n Antioquía, Iconio y Listra, pero Quimpu̱chinacán Jesucristo quimaktá̱yalh quilakmá̱xtulh. 12 Aquit cuaniyá̱n xlacata tí tali ̱tanú tali ̱scuja Cristo ixli ̱hua̱k ixnacujcán ama ca̱ma̱k xtakajni ̱cán ca̱pu̱tlakacán. 13 Pero namá lacli ̱xcájnit lacchixcuhuí ̱n tí ta̱kskahuinán ma̱s y ma̱s ama tali ̱ma̱huacá li ̱xcájnit ixkasatcán porque la̱ta nalián quilhtamacú tla̱n ama ta̱kskahuinán, pero na̱ ama̱ca ca̱kskahuicán. 14 Huix Timoteo catakoke namá talacapa̱stacni ni ̱ma̱ ma̱si ̱nicani ̱ta y ca̱najlani ̱ta ixli ̱hua̱k minacú. Huix catzi ̱ya tí ma̱si ̱nín 15 porque la̱ta mili ̱ctzú ma̱si ̱nicani ̱ta tú huan Dios nac Escrituras; aná tla̱n lacsacxtuya y ma̱kachakxi ̱ya  









ixtalacapa̱stacni Dios xlacata nataxtuniya para li ̱pa̱huana Jesucristo. 16 Porque la̱ta tú huan nac Escrituras Dios ma̱cxcatzi ̱nani ̱t xlacata nama̱kachakxi ̱yá̱u la̱ tancs quili ̱latama̱tcán. Aná catzi ̱yá̱u tancs talacapa̱stacni la̱ naca̱kastacya̱huayá̱u cristianos, la̱ naca̱ca̱xtlahuayá̱u tí ta̱ktzanka̱ni ̱t, y la̱ naca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱u tancs natalatamá, 17 xlacata namá tí tali ̱tanú tali ̱scuja Dios tla̱n natama̱ccha̱ní tancs talacapa̱stacni y tla̱n natama̱kantaxtí tú ca̱li ̱lhca̱ni ̱t Dios.  



Pablo li ̱pa̱xahuá ama lakchá̱n Cristo

4

Aquit cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n ixtacuhui ̱ní Dios y ixtacuhui ̱ní Jesucristo tí ama mín la̱ cha̱tum rey ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n cristianos tí tastacnán y tí tani ̱ni ̱t: 2 huix caca̱ma̱kalhchihui ̱ni cristianos la̱ ca̱lakma̱xtuputún Cristo; huix caca̱ma̱kalhchihui ̱ni acxni takaxmatputún ixtachihuí ̱n Dios y ma̱squi ni ̱ takaxmatputún huix cachihuí ̱nanti, ni ̱ cali ̱mákxtakti chihui ̱nana xlacata nata̱kahua̱nán. Caca̱kahuani tí ta̱ktzanká, ca̱li ̱tlá̱n caca̱ma̱kalhchihui ̱ni y caca̱ma̱si ̱ni lactlá̱n talacapa̱stacni. 3 Porque ama cha̱n quilhtamacú lhu̱ hua cristianos ni ̱ ama takaxmatputún lactlá̱n tancs ixtalacapa̱stacni Dios, sino que xlacán ama talacsacxtú tú takaxmatputún y ama taputzá cristianos tí naca̱ma̱si ̱ní namá talacapa̱stacni ni ̱ma̱ xlacán talakatí takaxmata. 4 Ama ta̱k xtakmakán tancs ixtalacapa̱stacni Dios y ama taca̱najlá cuentos ni ̱ma̱ talacsacxtuni ̱t cristianos.  





465

2 TIMOTEO 4

5 Pero

huix Timoteo tancs calacpuhuá̱nanti acxni tú tlahuaya, capa̱ti acxni akxtakajnana, ni ̱ cali ̱mákxtakti li ̱chihui ̱nana Cristo, cama̱kantaxti li ̱pa̱xáu mintascújut ni ̱ma̱ li ̱lhca̱cani ̱ta. 6 Porque aquit ctamacama̱sta̱ni ̱ttá la̱ aktum li ̱lakachixcuhuí ̱n ni ̱ma̱ li ̱makapa̱xahuacán Dios pues accha̱ma quilhtamacú nalaksputa quilatámat. 7 Aquit cma̱kantaxti ̱ni ̱t quintascújut, nac quilatáma̱t aquit clacputzani ̱t la̱ nacta̱yaní ni ̱ nactatlají, ctza̱lanani ̱t hasta ní ixquilhca̱nicani ̱t, cli ̱pa̱huani ̱t Cristo la̱ xlá lacasquín. 8 Chí a̱huata cama kalhí naquima̱xquí Quimpu̱chinacán quintaxokó̱n ni ̱ma̱ ca̱ma̱lacnu̱ nini ̱t ama ca̱ma̱xquí tí takaxmata ixtachihuí ̱n. Aquit ccatzí xlá stalhca ma̱stá taxokó̱n y ama quima̱xquí quintaxokó̱n acxni namín y na̱ chuná hua̱k amá tí tali ̱pa̱huán ama min ca̱tiyá.  





Pablo li ̱chihui ̱nán ixtascújut

9 Catzaksa

sok tana quilakpaxia̱lhnana 10 pues namá quinta̱camcán Demas quiakxtakmákalh alh nac Tesalónica; ni ̱ lá tá̱lalh y alh putzá li ̱pa̱xáu nalatamá la̱ cati ̱huá cristiano xala ca̱quilhtamacú. Xa̱cha̱tum tí huanicán Crescente ani ̱t nac pu̱latama̱n Galacia y Tito ani ̱t nac Dalmacia. 11 Huata quinta̱camcán Lucas quinta̱tamakxtakni ̱t juú. Aquit cma̱macqui ̱yá̱n caputza Marcos y cali ̱ta acxni natana porque tla̱n quimakta̱yá nac quintascújut. 12 Quinta̱camcán Tíquico cma̱lakácha̱lh nac  





ca̱chiquí ̱n Efeso. 13 Acxni natana naquili ̱taniya quili ̱maktlapacán ni ̱ma̱ cakxtakuíli ̱lh nac Troas nac ixchic Carpo; na̱ naquili ̱taniya quilibros, y ni ̱ tiaktzonksuaya li ̱tana quincápsnat ni ̱ma̱ cca̱tzokni ̱t. 14 Aquit snu̱ n cli ̱puhuán tú ni ̱ tla̱n quintlahuanini ̱t Alejandro namá chixcú tí ca̱tlahuá pailas; pero Quimpu̱chinacán ama ma̱xoko̱ní tú tlahuani ̱t. 15 Huix skálalh catahuilani porque li ̱cuánit ca̱ra̱ra̱lacata̱quí tí tali ̱chihui ̱nán Cristo. 16 Acxni xla̱huán quintama̱kalhapáli ̱lh ma̱paksi ̱naní ̱n y ctamaklhtí ̱nalh ni ̱tí quinta̱tá̱yalh hua̱k quinta̱k xtakmákalh. ¡Ojalá Dios ni ̱ caca̱lacapa̱stácnilh jaé tú tatláhualh! 17 Pero Quimpu̱chinacán ni ̱ quiakxtakmákalh, quimá̱xqui ̱lh li ̱camama xlacata tla̱n nacli ̱chihui ̱nán la̱ Dios ca̱lakma̱xtú cristianos, y chuná cca̱ma̱kaxmátalh hua̱k tí ni ̱ judíos. ¡Quimpu̱chinacán quilakmá̱xtulh ni ̱ naquintaxcá namá lacli ̱cuánit la̱páni ̱t! 18 Y quilakma̱xtuma nahuán acxni clakchá̱n tú ni ̱ tla̱n xlacata tla̱n naquima̱xquí nac akapú̱ n namá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t. ¡Siempre calakachixcuhuí ̱u lanca Quimpu̱chinacán! Chuná calalh, amén.  











Pablo ca̱lacapa̱staca ixamigos

19 Caca̱huani

kalhé̱n quilakapu̱ xoko quinta̱camcán Prisca, Aquila y tí talama̱na nac ixchic Onesíforo. 20 Quinta̱camcán Erasto tamákxtakli nac Corinto, y quinta̱camcán Trófimo cmákxtakli ta̱tatlá nac Mileto.  

2 TIMOTEO 4 21 A

ver para tla̱n tana antes natanú ca̱lonkni. Talacapa̱stacá̱n tahuaniyá̱n kalhé̱n quinta̱camcán Eubulo, Pudente, Lino, Claudia y hua̱k

466 xa̱makapitzi tí tali ̱pa̱huán Cristo. 22 Quimpu̱c hinacán cama̱ xquí ṉ li ̱camama y Dios caca̱c xilhlacachá̱n hua̱k huixín. Chuná calalh, amén.  

IXCARTA SAN PABLO NIMA TZOKNILH TITO

1

 quit Pablo tí A macama̱xqui ̱ni ̱t ixlatáma̱t Dios, y Jesucristo li ̱ma̱nu̱ ni ̱t ixapóstol tí nali ̱chihui ̱nán. Quima̱lakacha̱ni ̱t nacca̱ma̱kalhchihui ̱ní la̱ natali ̱pa̱huán Dios tí xlá ca̱lacscani ̱t y natalakapasa tancs ixtalacapa̱stacni la̱ xlá lacasquín natalakachixcuhuí tí tali ̱pa̱huán, 2 nata̱c xilhlacachá̱ n amá li ̱pa̱ xáu latáma̱t nac akapú̱ n ni ̱ma̱ li ̱lhca̱ni ̱t nama̱lacnú Dios antes nalacatzucú ca̱quilhtamacú. Dios ni ̱ akskahuinán 3 y acxni áccha̱lh quilhtamacú ma̱lakapasníṉ alh tú ixlaclhca̱ni ̱t y aquit quilí ḻ hca̱lh namá Quinti ̱cucán Dios tí quinca̱lakma̱xtuni ̱tán nacma̱kahuaní tachihuíṉ la̱ natataxtuní cristianos. 4 Aquit cma̱lakacha̱ n iyá̱ n jaé carta huix Tito tí cli ̱macá̱n xli ̱ca̱na quinkahuasa ni ̱ma̱ cli ̱ma̱pa̱huani ̱ni ̱t Cristo; Quinti ̱cucán Dios y Jesucristo tí quinca̱lakma̱xtuni ̱tán ca̱c xilhlacachín y cama̱xquíṉ li ̱pa̱xáu latáma̱t.  





La̱ ixli ̱latama̱tcán tí ta̱cpuxcún cristianos

5 Aquit

cmakxtakni nac pu̱ latama̱n Creta xlacata nalacca̱xtlahuaya tú istzanká, y xlacata naca̱li ̱lhca̱ya lakko̱lún tí nata̱cpuxcún cristianos tí tali ̱pa̱huán Cristo nac akatunu ca̱chiquí ̱n la̱ cli ̱ma̱paksí ̱n. 6 Pero tamaclacasquiní namá tí ca̱li ̱lhca̱ya nata̱cpuxcún cristianos ni ̱ li ̱ma̱xanaj talama̱na, huata takalhí cha̱tum ixma̱hui ̱nacán, ixcamancán tali ̱pa̱huán Cristo, ni ̱ li ̱xcájnit ixkasatcán y ta̱kahua̱nán. 7 Tí li ̱tanú xapuxcu cristianos tí tali ̱pa̱huán Cristo tamaclacasquiní ni ̱tú nali ̱ya̱huacán nac ixtascújut ni ̱ma̱ macama̱xqui ̱ni ̱t Dios nama̱kantaxtí. Ni ̱ siempre lactaxtuputún, ni ̱ huata si ̱tzí, ni ̱ huata kachitapu̱ lí, ni ̱ huata la̱nica, ni ̱ huata li ̱puhuán natlajá tumi ̱n ma̱squi ni ̱ mini ̱ní. 8 Sino que tamaclacasquiní nali ̱puhuán tlahuá tú tla̱n, ca̱ta̱maklhtatá tí mákat tamina̱chá, tancs lacpuhua̱nán, tancs catzí, li ̱scuja  





467

468

TITO 1​, ​2 Dios ixli ̱hua̱k ixnacú, ma̱kantaxtí tú laclhcá ixacstu, 9 takoké namá tancs ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma̱ quinca̱ma̱macqui ̱ni ̱táu nama̱si ̱yá̱u xlacata na̱ tla̱n naca̱li ̱ma̱xquí ixtalacapa̱stacnicán tí tata̱ra̱huaní.  

Lhu̱ hua talakxta̱palí ixtalacapa̱stacni Dios

10 Lhu̱ hua

lacchixcuhuí ̱n ni ̱ ta̱kahua̱nán tú huan Dios, ta̱kskahuinán tali ̱chihui ̱nán talacapa̱stacni ni ̱ma̱ ni ̱tú li ̱macuán. Tí lihua tatatlanca̱ní huá namá judíos; 11 pero tamaclacasquiní cama̱quilhacsli ̱cán porque tama̱katuyi ̱ma̱na lhu̱ hua cristianos y hasta catunu hua̱k la̱ta tí talama̱na nac aktum pu̱táhui ̱lh. Xlacán tama̱sí hasta tú ni ̱ mini ̱ní xlacata naca̱ma̱xqui ̱cán tumi ̱n. 12 Aquit clacapa̱staca la̱ ca̱li ̱chihuí ̱nalh ixta̱pakánat cha̱tum profeta xalac Creta tí ixca̱ma̱kalhchihui ̱ní: “Namá cristianos xalac Creta talakatí ta̱kskahuinán, lacli ̱cuánit la̱ quitzistancaní ̱n, huata tali ̱puhuán natahua̱yán y talakatí chu̱ta talatahuilá.” 13 Jaé profeta xli ̱ca̱na tú huá porque chú talama̱na, huá cli ̱huaniyá̱n ni ̱ caca̱li ̱quilhpúhuanti ca̱lacaquilhni ̱ya acxni ta̱ktzanká xlacata natatakoké ixtalacapa̱stacni tí tali ̱pa̱huani ̱t. 14 Caca̱kastacya̱hua ni ̱ nataca̱najlá namá cuentos ni ̱ma̱ talacsacxtuni ̱t judíos y ni ̱ natatakoké tú tali ̱ma̱paksi ̱nán cristianos para ni ̱ Dios li ̱ma̱paksi ̱nani ̱t. 15 Tí tla̱n tancs talama̱na tacatzí xlacata la̱ta tú tlahuani ̱t Dios hua̱k tla̱n maclacasquincán, pero  









tí ni ̱ tancs talama̱na y tí ni ̱ tancs tali ̱pa̱huán Dios ni ̱ tama̱tla̱ní hua̱k tla̱n maclacasquincán tú huí porque hasta ixtalacpuhua̱ncán y ixtalacapa̱stacnicán tama̱laktzanke̱ni ̱t. 16 Xlacán tali ̱ta̱yá tali ̱pa̱huán Dios, pero ixlatama̱tcán tla̱n ca̱li ̱lakapascán ta̱kskahuinán porque hua̱k talakmakán ni ̱ ta̱kahua̱nán y ni ̱ tali ̱puhuán ixtatláhualh tú tla̱n.  

2

La̱ ixli ̱latama̱tcán cristianos

 uix caca̱ma̱si ̱ni cristianos H namá ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma̱ quinca̱ma̱macqui ̱ni ̱tán nama̱kahuani ̱yá̱u. 2 Lakko̱lún tí ta̱cpuxcún cristianos tancs catalacpuhuá̱nalh, tancs catalatáma̱lh xlacata naca̱li ̱pa̱huancán, tancs catalacapa̱stácnalh, catatakókelh ixtalacapa̱stacni tí tali ̱pa̱huani ̱t, catalakalhámalh ixta̱cristianos y catatá̱lalh tú ca̱lakchá̱n. 3 Laccha̱t í ̱n na̱ chuná catamá̱si ̱lh tancs talama̱na, ni ̱ cata̱ksaní ̱nalh, ni ̱ huata catali ̱púhualh tahuá cuchu chá catamá̱si ̱lh tú tla̱n, 4 la̱ lactzumaján lacchaján natapa̱xquí ixta̱ko̱lucán, la̱ natapa̱xquí ixcamancán, 5 tancs catalacapa̱stácnalh, ni ̱ catatláhualh tú natali ̱ma̱xanán, catatahui nac ixchiccán la̱ ca̱mini ̱ní, tla̱n catacátzi ̱lh, catakáxmatli ixta̱ko̱lucán, xlacata ni ̱tí li ̱xcájnit nali ̱kalhkama̱nán ixtachihuí ̱n Dios. 6 Chuná li ̱tum caca̱kastacya̱hua lakkahuasán tla̱n catalacapa̱stácnalh. 7 Huix calatapa la̱ mini ̱ní xlacata natali ̱lacahua̱nán milatáma̱t la̱ tlahuaya tú tla̱n, la̱  











469

TITO 2​, ​3

tancs ma̱si ̱ya tú ca̱najlaya, la̱ tancs lápa̱t xlacata nali ̱pa̱huancana, 8 la̱ ma̱kantaxti ̱ya tú li ̱chihui ̱nana xlacata ni ̱tí tú nali ̱ya̱huayá̱n y chuná ixacstucán natalacama̱xanán namá tí ca̱si ̱tzi ̱niyá̱n y talacputzá li ̱xcájnit naca̱li ̱chihui ̱naná̱n. 9 Caca̱kastacya̱hua tasa̱cua tí tascuja catakáxmatli la̱ta tú tali ̱ma̱paksi ̱nán ixpatroncán, catama̱kantáxti ̱lh tú ca̱maksquincán y ni ̱ catakalhtaxtoktí ̱nalh, 10 ni ̱ catakalhá̱nalh, chá catamá̱si ̱lh xli ̱ca̱na tama̱kantaxtí tú taca̱najlá xlacata hua̱k nata̱cxila la̱ ixli ̱lá̱n li ̱pa̱huancán Dios tí quinca̱lakma̱xtuni ̱tán. 11 Dios ma̱si ̱ni ̱t la̱ quinca̱cxilhlacachiná̱n xlacata hua̱k cristianos natacatzí la̱ natataxtuní. 12 Xlá quinca̱ma̱si ̱niyá̱n la̱ na̱k xtakmakaná̱u tú ni ̱ tla̱n tlahuayá̱u y lacli ̱xcájnit quintalacapa̱stacnicán xlacata nalatama̱yá̱u jaé ca̱quilhtamacú la̱ mini ̱ní, tancs nalacpuhua̱naná̱u, tla̱n nacatzi ̱yá̱u y nalakachixcuhui ̱yá̱u Dios la̱ lacasquín. 13 Na̱ quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama nakalhi ̱yá̱u tú malacnu̱ ni ̱t ama ma̱kantaxtí amá quilhtamacú acxni namín tí quinca̱lakma̱xtuni ̱tán y tí na̱ lanca quiDioscán Jesucristo. 14 Xlá tamacamá̱sta̱lh namakni ̱cán quilakapu̱ xokocán xlacata naxoko̱nán tú ixli ̱niyá̱u Dios y chuná ca̱ma̱túnujli cristianos tí ixama tali ̱pa̱huán xlacata tla̱n naca̱ma̱paksí la̱ xlá lacasquín y huata natalacputzá tatlahuá tú tla̱n. 15 Aquit cli ̱ma̱paksi ̱yá̱n cachihuí ̱nanti, caca̱kastacya̱hua  















y caca̱lacaquilhni tí ta̱ktzanká la̱ mini ̱ní tí ca̱cpuxcún cristianos. Ni ̱ cama̱sta quilhtamacú tí nalakmakaná̱n.

3

Dios lakxta̱palí ixlatama̱tcán tí tali ̱pa̱huán

 ito, huix caca̱ma̱lacapa̱staca T catama̱kantáxti ̱lh tú tahuán laclanca ma̱paksi ̱naní ̱n xala mákat, y ma̱paksi ̱naní ̱n xalac ixpu̱ latama̱ncán cata̱kahuá̱nalh tú ca̱li ̱ma̱paksi ̱cán y ni ̱ catatzonkcátzalh tatlahuá tú tla̱n, 2 ni ̱tí li ̱xcájnit catali ̱chihuí ̱nalh, ni ̱tí catata̱rá̱slakli, chá catalakalhámalh ixta̱cristianoscán y cata̱cxilhlacácha̱lh cha̱tunu cristianos tí talama̱na. 3 Caáksanti xlacata cha̱lh quilhtamacú aquín na̱ li ̱xcájnit ixlama̱náu, ni ̱tú ixca̱najlayá̱u, ni ̱ ixakahua̱naná̱u, ixaktzanka̱ni ̱táu, huata ixli ̱puhuaná̱u tú lacasquín quimacnicán y tú nali ̱pa̱xahuayá̱u, ixtlahuayá̱u tú ni ̱ tla̱n, ixla̱lakcatzaniyá̱u tú ixtlahuá cha̱tum, hua̱k ixlakmakaná̱u, y ixla̱si ̱tzi ̱niyá̱u cha̱tum cha̱túm. 4 Pero Dios quinca̱cxilhlacachín naquinca̱lakma̱xtuyá̱n y quinca̱ma̱si ̱nín la̱ quinca̱lakalhamaná̱n porque xli ̱ca̱na 5 quinca̱lakma̱xtún ni ̱ xlacata tlahuani ̱táu tú tla̱n, sino porque quinca̱lakalhamán quinca̱cxilhlacachín. Acxni quinca̱lakma̱xtún, xlá cheke̱mákalh tú ni ̱ tla̱n ixtlahuani ̱táu y ma̱lakácha̱lh Espíritu Santo xlacata nama̱lacatzuqui ̱yá̱u sa̱sti latáma̱t 6 aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Quimpu̱chinacán Jesucristo;  









470

TITO 3 y ni ̱ lakcatzani ̱t ma̱stá lhu̱ hua ixtapa̱xquí ̱n 7 xlacata tí tama̱tla̱ní tamaklhti ̱nán ixtapa̱xquí ̱n Dios ni ̱ma̱ ma̱lacnú tla̱n naca̱ma̱xqui ̱cán amá li ̱pa̱xáu latáma̱t nac akapú̱ n ni ̱ma̱ lacacha̱ni ̱táu tí li ̱pa̱huaná̱u.  

Tí tali ̱pa̱huán Cristo ni ̱ catali ̱mákxtakli tatlahuá tú tla̱n

8 Aquit

ccatzí xli ̱ca̱na tú cuanimá̱n y clacasquín ni ̱ caliakatzanka li ̱chihui ̱nana tú cuanini ̱tán xlacata tí tali ̱pa̱huán Dios nalacputzá tatlahuá tú tla̱n. Jaé tú cli ̱ma̱paksi ̱má̱n snu̱ n tla̱n y ca̱macuaní hua̱k cristianos. 9 Pero ni ̱ caca̱ta̱ra̱quitstala tí chu̱ta tachihui ̱nán, tí tali ̱chihui ̱nán la̱ tali ̱mini ̱tanchá ixli ̱talakapasnicán, tí talakatí tara̱li ̱nica y tali ̱si ̱tzí caj xlacata lactzu lactzú ixli ̱ma̱paksí ̱n ixley Moisés. Namá ni ̱tú li ̱macuán ni ̱ para ca̱makta̱yayá̱n. 10 Para cha̱t um cristiano ca̱ma̱kalhchihui ̱ní tí tali ̱pa̱huán Cristo catatatúnujli, cata̱chihuí ̱nanti maktum o maktuy yaj chú calalh y para ni ̱ caso tlahuayá̱n, yaj  



cali ̱mákxtakti caca̱ta̱tamakstokni. namá chixcú li ̱xcájnit ixkásat y ixacstu ama li ̱lhcuta̱yá ixtala̱kalhí ̱n.

11 Porque

Pablo li ̱chihui ̱nán tú lacasquín

12 Acxni

nacma̱lakacha̱niyá̱n quinta̱camcán Artemas o Tíquico, catlahua fuerza tana quiacxila juú nac Nicópolis porque cpuhuán aná cama tamakxtaka hasta nati ̱taxtukó ca̱lonkni. 13 Na̱ cmaksquiná̱n caca̱makta̱ya abogado Zenas y Apolos, caca̱ma̱xqui tú talacasquín xlacata ni ̱tú naca̱tzanka̱ní y tla̱n natachá̱n ní ta̱ma̱na. 14 Xa̱huá chuná natacatzi ̱ní tí tali ̱pa̱huán Cristo tara̱makta̱yá acxni tú maclacasquín cha̱tum y chuná natacatzí tú li ̱macuán latama̱cán. 15 Quinta̱camcán tí quintata̱lama̱na talacapa̱stacá̱n tahuaniyá̱n kalhé̱n. Na̱ caca̱huani kalhé̱n quilakapu̱ xokocán quiamigoscán tí tali ̱pa̱huán Cristo. Dios caca̱cxilhlacachá̱n hua̱k huixín. Chuná calalh, amén.  





IXCARTA SAN PABLO NIMA TZOKNILH FILEMÓN tí li ̱pa̱huaná̱u. 7 Quinta̱cam Filemón, aquit snu̱ n cpa̱xahuá y ni ̱ cakatuyún pues ccatzí la̱ ca̱pa̱xqui ̱ya cristianos y lhu̱ hua tí tali ̱pa̱huán Cristo takalhí li ̱camama nac ixnacujcán porque ca̱lakalhamana.  

Pablo huaní kalhé̱n Filemón

1 Aquit

Pablo tí ctanu̱ ma cpu̱ la̱chí ̱n caj ixlacata Cristo y quinta̱camcán Timoteo cca̱ma̱lakacha̱niyá̱n jaé carta huix quinta̱camcán Filemón tí clakalhamaná̱u porque quinca̱ta̱scujá̱n. 2 Na̱ cca̱lacapa̱stacá̱u quinta̱camcán Apia, y quinta̱camcán Arquipo tí ma̱kahuaní ixtachihuí ̱n Dios na̱ chuná la̱ aquín, y namá cristianos tí tali ̱pa̱huán Cristo y tatamakstoka nac mínchic. 3 Quinti ̱cucán Dios y quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱cxilhlacachín y caca̱ma̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t hua̱k huixín.  



Filemón ca̱lakalhamán ixta̱cristianos 4 Aquit

siempre clacapa̱stacá̱n acxni ckalhtahuakaní Dios y cpa̱xcatcatzi ̱ní tú tlahuani ̱t milacata 5 porque quili ̱ta̱chihui ̱nancani ̱t la̱ tancs li ̱pa̱huana Jesucristo y ca̱lakalhamana hua̱k tí tali ̱pa̱huán Dios. 6 Aquit cmaksquín Dios tí ca̱lakalhamani ̱ta ca̱makta̱yani ̱ta catali ̱lacahuá̱nalh la̱ huix tancs li ̱pa̱huana Cristo xlacata natama̱kachakxí la̱ quinca̱cxilhlacachiná̱n  



Pablo lacati ̱ta̱yá ixamigo Onésimo

Filemón, huix catzi ̱ya aquit quili ̱lhca̱ni ̱t Cristo nacli ̱scuja y tla̱n xacli ̱ma̱paksí ̱n tú mili ̱tláhuat. 9 Pero ni ̱ clacasquín y mejor camá̱n li ̱cxilá̱n para xli ̱ca̱na quilakalhamana la̱ aquit clakalhamaná̱n. Aquit ko̱lutá y ctanu̱ ma nac pu̱ la̱chí ̱n caj ixlacata Cristo, 10 chí camá̱n cliakaxculiyá̱n cha̱tum tí cli ̱ma̱nú quinkahuasa porque cma̱li ̱pa̱huáni ̱lh Cristo juú nac pu̱ la̱chí ̱n huanicán Onésimo. 11 Milh quilhtamacú namá Onésimo ni ̱tú li ̱macuanín, pero chí sculujua lani ̱t y tla̱n quinca̱macuaniyá̱n la̱ huix y la̱ aquit. 12 Huá cli ̱ma̱lakacha̱niyá̱n, ¡camaklhtí ̱nanti nac mínchic la̱ aquit caquimaklhtí ̱nantí! 13 Aquit xactilakáti ̱lh catamákxtakli milakapu̱ xoko juú xlacata naquimakta̱yá, pues

471

8 Quinta̱cam











472

FILEMÓN como ctanu̱ ma nac pu̱la̱chí ̱n caj ixlacata ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ lá ctaxtú. 14 Pero ni ̱ cta̱clhca̱pútulh qui ̱cstu porque qué tal para ni ̱ ma̱tla̱ni ̱ya. Para huix ixli ̱hua̱k minacú chú lacpuhuana cama̱lakacha, pero ni ̱ clacasquín capúhuanti tamaclacasquiní naquima̱lakacha̱niya. 15 Cpuhuán Dios li ̱mákxtakli akxtakmakaná̱n laktzú quilhtamacú xlacata chí tla̱n namaklhti ̱nana y nata̱latapa̱ya cani ̱cxnihuá porque li ̱pa̱huán Cristo. 16 Chí pa̱t maklhti ̱nana la̱ yaj cha̱tum tasa̱cua tí ixtama̱huani ̱ta, yaj pa̱t li ̱cxila la̱ mintasa̱cua, chí pa̱t li ̱cxila la̱ cha̱tum minta̱cam tí nalakalhamana. Aquit snu̱ n clakalhamán la̱ xli ̱ca̱na quinta̱cam, pero huix mini ̱niyá̱n ma̱s nalakalhamana porque li ̱scujá̱n la̱ta maká̱n y xa̱huá li ̱tanú quinta̱camcán porque chí li ̱pa̱huán Cristo. 17 Filemón, para huix quili ̱ma̱nu̱ya miamigo camaklhtí ̱nanti la̱ caquimaklhtí ̱nanti aquit. 18 Para tú ni ̱ tla̱n tlahuanini ̱tán o tú li ̱niyá̱n  









aquit caquima̱taji. 19 Aquit Pablo quimacán cama li ̱tzoka tú cama huaniyá̱n: Aquit nacxokó tú li ̱niyá̱n. Pero pu̱ la camá̱n ma̱lacapa̱stacayá̱n caáksanti tí li ̱ta̱chihui ̱nán Cristo xlacata nataxtuniya y chuná qui ̱taxtú la̱ lhu̱ hua tú quili ̱piniya. 20 Quinta̱cam Filemón, aquit ccatzí huix li ̱pa̱huana Cristo y cli ̱pa̱huaná̱n pa̱t tlahuaya tú cliakaxculimá̱n. Camakapa̱xahua quinacú huix tí li ̱pa̱huana Cristo. 21 Aquit cma̱lakacha̱nima̱n jaé carta porque ccatzí pa̱t kaxpata tú cuanimá̱n y pa̱t tlahuaya ma̱s la̱ta tú cmaksquimá̱n. 22 Na̱ cliakaxculiyá̱n calacca̱xtlahua ní nactamakxtaka porque claclhca̱ni ̱t nacana̱chá ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n, pues huixín chú maksquini ̱tántit Dios. 23 Tahuaniyá̱n kalhé̱n Epafras, xlá quinta̱tanu̱ ma nac pu̱ la̱chí ̱n caj ixlacata Cristo, 24 Marcos, Aristarco, Demas y Lucas tí quintamakta̱yá nac quintascújut. 25 Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱cxilhlacachín hua̱k huixín. Chuná calalh, amén.  













CARTA NIMA CATZOKNICA HEBREOS

1

Dios ma̱lakácha̱lh Ixkahuasa xlacata nali ̱chihui ̱nán

Dios ca̱ma̱lakachá̱nilh profetas xalakmaká̱n quili ̱talakapasnicán; ni ̱ caj maktum ca̱ta̱chihuí ̱nalh y lhu̱ hua tú ca̱li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh la̱ta maká̱n quilhtamacú. 2 Pero chí jaé quilhtamacú ma̱lakácha̱lh Ixkahuasa xlacata naquinca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n tú ixtalacapastacni, namá tí maktlahuani ̱t hua̱k la̱ta tú huí ca̱quilhtamacú y macama̱xqui ̱ni ̱t nama̱paksí hua̱k la̱ta tú huí ca̱quilhtamacú. 3 Xlá ma̱sí ixli ̱lanca ixli ̱tlihueke Dios, li ̱tanú ixma̱su̱y la̱ kalhí ixkásat Dios, y ixli ̱tlihueke ixtachihuí ̱n ca̱ma̱xquí tú natali ̱latamá ni ̱ natalaksputa la̱ta tú anán. Xlá quinca̱xapanín quintala̱kalhi ̱ncán y a̱stá̱n alh tahuilá nac ixpa̱xtú̱ n Dios ni ̱ma̱ huí nac akapú̱ n.  



Ixkahuasa Dios ni ̱tí ma̱ccha̱ní ixli ̱tlihueke

4 Ixkahuasa

Dios ca̱kapu̱ lani ̱t ángeles porque maklhti ̱nani ̱t ma̱s lanca ixpu̱táhui ̱lh que ángeles.

5 Ca̱ksántit

xlacata Dios ni ̱cxni huánilh cha̱tum ángel: Huix Quinkahuasa; aquit chí cli ̱tanu̱ ni ̱t minti ̱cú. Alacatum huampá: Aquit cama li ̱tanú ixti ̱cú, y xlá ama li ̱tanú quinkahuasa. 6 Chuná li ̱tum acxni macáchilh jaé xapuxcu Ixkahuasa ca̱quilhtamacú huá: Catalakachixcúhui ̱lh hua̱k ángeles tí tata̱lama̱na Dios. 7 Dios chuné ca̱li ̱chihuí ̱nalh ángeles: Ixángeles ca̱li ̱macá̱n caj la̱ u̱ n, ixcha̱lhca̱tnaní ̱n ca̱li ̱macá̱n la̱ lhcúya̱t. 8 Pero Ixkahuasa chuné li ̱chihui ̱nán: Huix Dios, mintapáksi ̱t ni ̱cxni ama laksputa porque huata huix tla̱n tancs ma̱paksi ̱nana y stalhca pa̱t ma̱sta̱ya taxokó̱n. 9 Huix lakmakani ̱ta tú ni ̱ tla̱n, lakati ̱ni ̱ta tla̱n catzi ̱ya; huá xlacata Dios, Mimpu̱chiná Dios li ̱lhca̱ni ̱tán ma̱s li ̱pa̱xáu nama̱paksi ̱nana que la̱ xa̱makapitzi tí tama̱paksi ̱nani ̱t. 10 Alacatum na̱ huampá nac Salmos: Huix Ixpu̱chinacán hua̱k tú talama̱na, la̱ta maka̱sá  







473

474

HEBREOS 1​, ​2 ca̱xtlahua ní natahuilá ca̱quilhtamacú, y mimacán li ̱tlahua akapú̱ n. 11 Xlacán ama talaksputa, pero huix ta̱yanípa̱t nahuán cani ̱cxnihuá, hua̱k ama talaclakó la̱ aktum aklhchú lháka̱t tú yaj tú macuán. 12 y pa̱t ca̱lakkapsa la̱ aktum lháka̱t, pa̱t ca̱lakxta̱pali ̱ya la̱ acxni talakxtunancán. Pero huix ni ̱cxni pa̱t talakxta̱pali ̱ya, milatáma̱t ni ̱ ama laksputa. 13 Dios ni ̱cxni huánilh cha̱t um ángel jaé tachihuí ̱n tú huánilh Ixkahuasa: Catahuila ixpa̱xtú̱ n cquimpu̱ ma̱paksí ̱n, hasta xní nacca̱makatlajá hua̱k mienemigos xlacata acxtum natalakachixcuhui ̱yá̱n. 14 Porque hua̱k ángeles tali ̱tanú ixcha̱lhca̱tnaní ̱n Dios; xlá ca̱ma̱lakachá xlacata natamakta̱yá cristianos tí ca̱li ̱lhca̱ni ̱t natataxtuní.  



2

Ni ̱ tla̱n lakmakancán tú ma̱lacnú Dios

Para Dios chú li ̱chihui ̱nani ̱t Ixkahuasa ma̱s quinca̱mini ̱niyá̱n ni ̱ nali ̱makxtaká̱u kaxmatá̱u tú quinca̱ma̱si ̱nicani ̱tán xlacata ni ̱ na̱ktzanka̱yá̱u chipayá̱u tunuj tijia. 2 Ca̱ksántit xlacata tú tali ̱chihuí ̱nalh ángeles hua̱k kantáxtulh, y tí tatzacá̱tnalh y takaxmatmákalh tú tali ̱chihuí ̱nalh ca̱ma̱xqui ̱ca ixtaxoko̱ncán ni ̱ma̱ ixca̱mini ̱ní. 3 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ¿puhuaná̱t it  



huixín ni ̱ caquintica̱ma̱xoko̱ni ̱cán para lakmakaná̱u namá lanca tapa̱xahuá̱n la̱ nataxtuniyá̱u ni ̱ma̱ quinca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n Dios? Jaé li ̱pa̱xáu tachihuí ̱n pu̱ la li ̱chihuí ̱nalh Quimpu̱chinacán, y tí takáxmatli quinca̱ma̱luloknini ̱tán aquín hua̱k xli ̱ca̱na. 4 Xa̱huá Dios ma̱lulokni ̱t hua̱k xli ̱ca̱na porque lhu̱ hua tú quinca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱ni ̱tán, ca̱tlahuani ̱t laclanca ixtascújut, li ̱lacahua̱nani ̱táu tú ni ̱cxni ixacxilhni ̱táu, y lhu̱ hua tú ma̱s quinca̱li ̱ma̱xqui ̱ni ̱tán ixli ̱tlihueke Espíritu Santo la̱ xlá lacasquini ̱t.  

Cristo ma̱ta̱xtucni ̱t li ̱tanú Ixkahuasa Dios

5 Dios

ni ̱ li ̱lhca̱ni ̱t cha̱tum ángel nama̱paksi ̱nán nac ixtapáksi ̱t ni ̱ma̱ cca̱li ̱ta̱chihui ̱namá̱n ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t. 6 Xlá li ̱lhca̱ni ̱t cha̱tum tí chuné li ̱chihui ̱nancani ̱t nac Escrituras: Oh Dios, ¿tucu ixlakxtu cha̱tum cristiano? ¿Hua̱nchi lacapa̱stacni ̱ta acxilhlacachipina? ¿Tucu liacxila cha̱tunu cristiano? ¿Hua̱nchi li ̱puhuana tú pa̱xtoka? 7 Laktzú quilhtamacú li ̱makxtakni ̱ta ni ̱ cakálhi ̱lh li ̱tlihueke ni ̱ para la̱ takalhí ángeles, pero ma̱xqui ̱ni ̱ta li ̱tlá̱n nakalhí lanca y li ̱pa̱xáu ixpu̱táhui ̱lh, porque li ̱makxtakni ̱ta nacuentaja hua̱k la̱ta tú tlahuani ̱ta; 8 Ma̱xqui ̱ni ̱ta li ̱tlá̱n nama̱paksí hua̱k la̱ta tú huí. Para Dios li ̱lhca̱ni ̱t natama̱paksí cristianos la̱ta tú huí, hua̱k la̱ta  

475

HEBREOS 2​, ​3

tú anán mini ̱ní huá naca̱ma̱paksí. Pero aquín acxilá̱u xlacata la̱ta tú huí ni ̱ hua̱k takaxmatní. 9 Pero chí acxilá̱u Jesús, amá tí li ̱mákxtakli Dios laktzú quilhtamacú ni ̱ nakalhí ixli ̱tlihueke ni ̱ para la̱ takalhí ángeles, kalhí lanca y li ̱pa̱xáu ixpu̱táhui ̱lh porque li ̱tamákxtakli namakni ̱cán quilakapu̱ xokocán; Dios quinca̱cxilhlacachín y huá li ̱ma̱tlá̱ni ̱lh cani ̱lh Cristo hua̱k quilacatacán. 10 Dios tlahuani ̱t la̱ta tú anán y la̱ta tú huí huá tamacuaní y lacasquini ̱t hua̱k ixcamán natali ̱pa̱xahuá tú ma̱lacnú Jesucristo tí quinca̱lakma̱xtuni ̱tán, pues xlá ma̱cchá̱ni ̱lh tú ixlacasquín Dios acxni li ̱tamákxtakli na̱k xtakajnán. 11 Y chí la̱ tí ca̱ma̱lacatlá̱ni ̱lh cristianos ixlacatí ̱n Dios y la̱ cristianos tí ca̱ma̱lacatla̱ni ̱cán, huata takalhí cha̱tum ixti ̱cucán. Xlá ni ̱ li ̱ma̱xanán ca̱li ̱macá̱n cristianos ixnata̱camán, 12 la̱ huan nac Escrituras: Cama li ̱chihui ̱naná̱n ixlacati ̱ncán quinata̱camán, cama tli ̱niyá̱n alabanzas ní tatamakstoka talakachixcuhui ̱yá̱n. 13 Alacatunu huan: Aquit huata huá cli ̱pa̱huán. Alacatunu huampará: Uchu cuila̱náu, aquit y ixcamán Dios ni ̱ma̱ quimacama̱xqui ̱ni ̱t. 14 Huixín catzi ̱yá̱t it tí tali ̱tanú li ̱talakapasni takalhí ti ̱pa̱tum ixkalhnicán y ti ̱pa̱tum ixli ̱huacán, pues Jesús na̱ chuná li ̱tánu̱ lh quili ̱talakapasnicán porque ixkalhí ixkalhni y ixli ̱hua la̱ aquín xlacata tla̱n naní la̱ cati ̱huá y  











nalactlahuá ixli ̱tlihueke tlajaná tí ixma̱lacatzuqui ̱ná li ̱ní ̱n. 15 Pero chuná ca̱lakma̱xtuni ̱t ixmacán hua̱k tí tajicuaní li ̱ní ̱n y tali ̱tanú la̱ tachí ̱n porque ni ̱tí tla̱n tataxtuní ni ̱ taní. 16 Porque xli ̱ca̱na cca̱huaniyá̱n xlá milh ca̱makta̱yá ixli ̱talakapasnicán Abraham, ni ̱ li ̱lhca̱cani ̱t naca̱makta̱yá ángeles. 17 Huá xlacata Dios li ̱mákxtakli cakálhi ̱lh ixkásat la̱ takalhí ixnata̱camán xlacata tla̱n nali ̱tanú cha̱tum xapuxcu cura tí ca̱pa̱xquí ixta̱cristianos y tancs li ̱scuja Dios xlacata tla̱n naca̱xapaní ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos acxni nalakachixcuhui ̱nán. 18 Xlá tla̱n ca̱makta̱yá tí ca̱li ̱cxila tlajaná catatláhualh tala̱kalhí ̱n porque xlá akxtakajnani ̱t, catzí la̱ tamaklhcatzí acxni li ̱cxilhnán tlajaná.  







3

Jesús ma̱s lanca que Moisés

Li ̱ta̱camán, huixín catzi ̱yá̱tit Dios ca̱ma̱tunujni ̱tán ca̱li ̱lhca̱ni ̱tán ama ca̱lakma̱xtuyá̱n, huá cca̱li ̱huaniyá̱n cali ̱lacahua̱nántit Jesús tí ma̱lakacha̱ca xlacata nali ̱tanú xapuxcu cura tí tla̱n naquinca̱lacati ̱ta̱yayá̱n ixlacatí ̱n Dios y naquinca̱ma̱si ̱niyá̱n la̱ nalakachixcuhui ̱yá̱u. 2 Jesús ni ̱ kaxmatmákalh Dios tí líḻ hca̱lh jaé tascújut na̱ chuná la̱ Moisés kaxmátnilh Dios la̱ ixma̱xqui ̱ni ̱t ixtascújut naca̱cpuxcún ixcamán ni ̱ma̱ naca̱cuentajní. 3 Pero Jesús li ̱tanú ma̱s lanca que Moisés porque xapu̱chiná tí ma̱lacatzuquí aktum pu̱táhui ̱lh ma̱s tali ̱pa̱u que namá pu̱táhui ̱lh ni ̱ma̱ na̱lacatzuqui ̱ca. 4 Huixín catzi ̱yá̱tit aktum pu̱táhui ̱lh  





476

HEBREOS 3 siempre huí tí ma̱lacatzuquí, pero tí ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t la̱ta tú anán huá Dios. 5 Moisés kaxmátnilh tú lí ḻ hca̱lh Dios ixlacatacán ixcamán pero huata li ̱máca̱lh la̱ cha̱tum tasa̱cua tí ixli ̱ma̱kantáxti ̱t tú li ̱ma̱paksí ixpatrón. Ni ̱ hua̱k ixcatzí tú ixama tlahuá Dios a̱stá̱n y huata ixli ̱chihui ̱nán xlacata ixama min quilhtamacú acxni Dios ma̱s tla̱n naquinca̱huaniyá̱n hua̱k ixtalacapa̱stacni. 6 Pero Cristo li ̱tanú xapuxcu Ixkahuasa Dios tí akahuá̱nalh tú líḻ hca̱nilh Dios nac pu̱táhui ̱lh, y aquín li ̱tanu̱yá̱u namá ixpu̱táhui ̱lh Dios para ni ̱ li ̱makxtaká̱u tancs li ̱pa̱huaná̱u y tancs lacacha̱ná̱u amá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t. 7 Cakaxpáttit la̱ huan Espíritu Santo nac Escrituras: Para chí kaxpatá̱tit ixtachihuí ̱n Dios, 8 ni ̱ cakaxmatmakántit nac minacujcán tú cca̱huanimá̱n la̱ takaxmatmákalh amá tí tata̱ra̱lacatá̱qui ̱lh Dios nac desierto talí ̱cxilhli para Dios xli ̱ca̱na kalhí li ̱tlihueke. 9 Mili ̱talakapasnicán aná quintalí ̱cxilhli para xli ̱ca̱na ckalhí li ̱tlihueke y ti ̱puxum ca̱ta aquit cca̱li ̱ma̱lacahuá̱ni ̱lh quintascújut. 10 Huá xlacata quintali ̱makasí ̱tzi ̱lh amá mili ̱talakapasnicán, y clacpuhuá: “Tza̱puj tzá̱pu ta̱katuyún nac ixnacujcán, ni ̱ talactla̱huamputún tijia ni ̱ma̱ cca̱ma̱si ̱ní.”  







11 Huá

xlacata tancs cli ̱láclhca̱lh acxni quintamakasí ̱tzi ̱lh: “Ni ̱ cama ca̱li ̱makxtaka catatánu̱ lh ní xacama ca̱ma̱jaxá.” Lhu̱ hua takaxmatmakán Dios

12 Li ̱ta̱camán,

huixín skálalh calatapá̱tit ni ̱tí li ̱xcájnit cakálhi ̱lh ixnacú li ̱makxtaka li ̱pa̱huán xastacnán Dios. 13 Chá calacputzátit la̱ nala̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱tit cha̱tum cha̱li cha̱lí, porque chí ca̱ma̱xqui ̱cani ̱tántit jaé quilhtamacú acxni tla̱n namaklhti ̱naná̱tit tú quinca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n. Chí tuncán camacama̱xquí ̱tit Dios milatama̱tcán porque qué tal a̱stá̱n para minacujcán chipá li ̱xcájnit tapuhuá̱n y ma̱s nalakati ̱yá̱tit tlahuayá̱tit tala̱kalhí ̱n que nakalhi ̱yá̱tit tú Dios ca̱ma̱xqui ̱putuná̱n. 14 Aquín tla̱n ta̱pa̱xahuayá̱u Cristo para ni ̱ li ̱makxtaká̱u li ̱pa̱huaná̱u la̱ta xla̱huán quinca̱li ̱ta̱chihui ̱nancán hasta xní nalakcha̱ná̱u. 15 Cakaxpáttit la̱ huan nac Escrituras: Para chí kaxpatá̱tit ixtachihuí ̱n Dios, ni ̱ cakaxmatmakántit nac minacujcán tú cca̱huanimá̱n la̱ takaxmatmákalh amá tí tata̱ra̱lacatá̱qui ̱lh Dios. 16 Calacapa̱stáctit, ¿ticu namá takáxmatli ixtachihuí ̱n Dios y takaxmatmákalh? ¿Ni ̱ huá namá hua̱k cristianos tí ca̱má̱xtulh Moisés nac lanca pu̱ latama̱n Egipto? 17 Xlacán tamakasí ̱tzi ̱lh Dios ti ̱puxum ca̱ta y hua̱k namá tí tatzacá̱tnalh ca̱li ̱mákxtakli  









477

HEBREOS 3​, ​4

catáni ̱lh nac desierto. 18 Namá tí takaxmatmákalh tancs ca̱líḻ hca̱lh ni ̱ ixama tatanú ní Dios ixama ca̱ma̱jaxá. 19 Cali ̱lacahua̱náu tú tapá̱xtokli, Dios ni ̱ ca̱li ̱mákxtakli catatánu̱lh porque ni ̱ taca̱nájlalh tú ca̱ma̱lacnú̱ nilh.  



4

Tí tali ̱pa̱huán Dios tamaklhti ̱nán tú ma̱lacnú

Li ̱ta̱camán, Dios ma̱sta̱majcú quilhtamacú natatanú tamaklhti ̱nán tí talacasquín tú ma̱lacnu̱ ni ̱t; huixín skálalh calatapá̱tit xlacata ni ̱tí na̱k xtakmakancán y yaj lá catitánu̱lh. 2 Aquit ni ̱ lá huaná̱u ni ̱ quinca̱li ̱ta̱chihui ̱nancani ̱tán la̱ lacasquín Dios nataxtuniyá̱u na̱ chuná la̱ ca̱li ̱ta̱chihui ̱nanca xlacán, pero xlacán ni ̱tú ca̱li ̱macuánilh tú takáxmatli porque ni ̱ tali ̱pá̱hualh tí ca̱ta̱chihuí ̱nalh. 3 Huata aquín tí li ̱pa̱huaná̱u tú ma̱lacnú tla̱n amá̱n ta̱jaxá̱u Dios la̱ huani ̱t nac Escrituras: Huá xlacata tancs cli ̱láclhca̱lh acxni quintamakasí ̱tzi ̱lh: Ni ̱ cama ca̱li ̱makxtaka catatánu̱lh ní ixama quintata̱jaxa. Ma̱squi ixca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱ni ̱t Dios la̱ jaxma porque ixtascújut ma̱spútulh acxni tlahuako̱lh ca̱quilhtamacú; 4 la̱ li ̱chihui ̱nán lacatum nac Escrituras: Acxni tlahuako̱lh ixtascújut ixliaktujún chichiní Dios jaxli. 5 Pero a̱lacatunu ní ixca̱li ̱chihui ̱nancán israelitas huampará: Ni ̱ cama ca̱li ̱makxtaka catatánu̱lh ní ixama quintata̱jaxa.  







6 Pero

Dios chí lacasquín catatánu̱ lh hua̱k cristianos ana ní ama ca̱ma̱jaxá. Amá tí xla̱huán ca̱li ̱ta̱chihui ̱nanca la̱ natataxtuní ni ̱ tatánu̱ lh porque takaxmatmákalh tú ca̱ma̱lacnú̱ nilh; 7 huá xlacata Dios li ̱lhca̱pá tunuj quilhtamacú y huá jaé quilhtamacú. Dios ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh rey David cali ̱chihuí ̱nalh ixtalacpuhuá̱n y la̱ta tú maká̱n tali ̱chihuí ̱nalh quinca̱lakcha̱na̱ncú chí: Para chí kaxpatá̱tit ixtachihuí ̱n Dios, ni ̱ cakaxmatmakántit nac minacujcán tú cca̱huanimá̱n. 8 Calacpuhuántit, para Josué ixtima̱kantáxti ̱lh ixtica̱má̱xqui ̱lh cristianos ní natajaxa, Dios ni ̱ ixtili ̱chihuí ̱nalh tunuj chichiní. 9 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n calacapa̱stáctit xlacata Dios ca̱ma̱tunujni ̱t tunuj quilhtamacú ní ama ca̱ma̱jaxá tí tali ̱pa̱huán. 10 Y namá tí li ̱makxtaka Dios catánu̱ lh ta̱jaxa yaj liakatuyún ixtascújut na̱ chuná la̱ yaj akatúyulh Dios acxni ma̱spútulh ixtascújut. 11 Huá xlacata cali ̱lacputzáu tanu̱yá̱u ta̱jaxá̱u Dios; ni ̱tí tí tamakxtaka caj xlacata ca̱takoké ca̱makslihueké amá tí takaxmatmákalh.  









Ixtachihuí ̱n Dios la̱ aktum espada ni ̱ma̱ kalhí lacapu̱tuy ixli ̱lacastayanca

12 Mili ̱catzi ̱tcán

xlacata ixtachihuí ̱n Dios lama la̱ xastacnán y kalhí li ̱tlihueke ca̱ma̱kahua̱ní cristianos y ma̱s li ̱cuánit que la̱ aktum espada ni ̱ma̱ kalhí lacatuy ixli ̱stayanca porque tla̱n ma̱lakxtalí quili ̱stacnicán y quiespiritucán;

478

HEBREOS 4​, ​5 tla̱n tanú lacatunu ní la̱laknú y la̱ta tú kalhí quimacnicán y tla̱n taka̱sa hasta tú tze̱k lacpuhuaná̱u y tú tlahuaputuná̱u nac quinacujcán. 13 La̱ta tú anán ni ̱ huí tú ni ̱ catzí Dios ní tahuila̱na, porque xlá ca̱lakapasa la̱ta tú anán, hua̱k ca̱cxilhni ̱t amá tí ama quinca̱ta̱tlahuayá̱n taxokó̱n.  

Dios li ̱lhca̱ni ̱t Cristo nali ̱tanú xapuxcu cura

14 Li ̱ta̱camán,

ni ̱ cali ̱makxtakui li ̱pa̱huaná̱u tú lactanu̱ ni ̱táu porque Jesús Ixkahuasa Dios li ̱tanú xapuxcu cura tí quinca̱lacati ̱ta̱yayá̱n ixlacatí ̱n Dios. 15 Aquín kalhi ̱yá̱u cha̱t um xapuxcu cura tí tla̱n quinca̱sipa̱cxilá̱n acxni aktzanka̱yá̱u tzaca̱tnaná̱u porque xlá na̱ chixcú huá la̱ aquín y maklhcatzi ̱ni ̱t la̱ tzaca̱tnamputún quimacnicán pero ni ̱ tláhualh tala̱kalhí ̱n. 16 Huá xlacata yaj ca̱katuyúu catalacatzuhuí ̱u xlacata nakalhtahuakaniyá̱u namá Quinti ̱cucán Dios tí tla̱n catzí porque xlá quinca̱lakalhamaná̱n y quinca̱cxilhlacachiná̱n quinca̱makta̱yayá̱n acxni tú makatzanka̱yá̱u.  



Tí li ̱tanú xapuxcu cura maklhcatzi ̱ni ̱t la̱ tlahuacán tala̱kalhí ̱n

5

Ixli ̱hua̱kcán cristianos Dios lacsaca cha̱tum chixcú nali ̱tanú xapuxcu cura xlacata naca̱lacati ̱ta̱yá hua̱k cristianos ixlacatí ̱n Dios, xlacata namakamaklhti ̱nán limosnas y xlacata naca̱makní quitzistancaní ̱n tú nali ̱lakachixcuhuí Dios ixlacata ixtala̱kalhi ̱ncán. 2 Como namá  

xapuxcu cura maklhcatzi ̱ni ̱t la̱ tlahuaputún tala̱kalhí ̱n quimacnicán tla̱n ca̱cxilhlacachá̱n ca̱lakalhamán ixta̱cristianos tí ni ̱ tama̱kachakxí tú tatlahuá y tí tatzaca̱tnán. 3 Huá xlacata li ̱mini ̱ní nalakachixcuhuí Dios ixlacata ixtala̱kalhí ̱n y ixlacata ixtala̱kalhi ̱ncán hua̱k cristianos tí tali ̱pa̱huán Dios. 4 Ni ̱ huí cristiano tí ixacstu li ̱ta̱clhcá li ̱tanú xapuxcu cura, sino que Dios li ̱lhcá tí lacasquín nali ̱tanú xapuxcu cura la̱ tilíḻ hca̱lh Aarón amá xla̱huán xapuxcu cura. 5 Na̱ chuná Cristo xlá ni ̱ ixacstu tá̱clhca̱lh li ̱tanú xapuxcu cura, sino que Dios líḻ hca̱lh nali ̱tanú xapuxcu cura, la̱ tihuánilh maktum: Huix quinkahuasa, aquit chí cli ̱tanu̱ ni ̱t minti ̱cú. 6 Alacatunu tatzokparani ̱t la̱ huanipá: Huix pa̱t li ̱tanu̱ya xapuxcu cura cani ̱cxnihuá na̱ chuná la̱ ctilíḻ hca̱lh Melquisedec. 7 Acxni Cristo latáma̱lh la̱ cati ̱huá chixcú juú ca̱quilhtamacú kalhtahuakánilh y xcalánilh Dios, hasta pixtlákualh y tásalh la̱ta ta̱chihuí ̱nalh Dios tí tla̱n ixlakma̱xtú ca̱li ̱ní ̱n y Dios káxmatli porque xli ̱hua̱k ixnacú lakachixcúhui ̱lh. 8 Ma̱squi Cristo Ixkahuasa Dios, catzí ̱nilh la̱ tla̱n nakaxmata tú li ̱ma̱paksi ̱ca la̱ cati ̱huá chixcú tí lakatí makapa̱xahuá Dios hasta li ̱tamákxtakli akxtakajnán. 9 Pero chuná ma̱tá̱xtucli tú ixlaclhca̱nini ̱t Dios y milh li ̱tamakxtaka tí tla̱n ca̱lakma̱xtú hua̱k cristianos tí  













479

HEBREOS 5​, ​6

tali ̱pa̱huán y takaxmatní. 10 Porque Dios líḻ hca̱lh nali ̱tanú xapuxcu cura na̱ chuná la̱ tilíḻ hca̱lh Melquisedec.  

Tí ni ̱tú tama̱kachakxí la̱ lakskatá̱n 11 Aquit

tla̱n ma̱s lhu̱ hua tú xacca̱huani ̱n jaé tú cca̱li ̱ta̱chihui ̱namá̱n pero ni ̱ ccatzí la̱ tla̱n nacca̱lacspi ̱tniyá̱n porque huixín ni ̱ ma̱kachakxi ̱putuná̱tit lactlá̱n talacapa̱stacni. 12 Pasa̱rlani ̱t lhu̱ hua quilhtamacú y huixín ca̱mini ̱niyá̱n ixli ̱tanu̱tittá ma̱kalhtahuake̱naní ̱n; pero la̱tiyá maclacasquiná̱tit tí caca̱lacspi ̱tnín lactzu lactzú ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma̱ laclhca̱ni ̱t, la̱tiyá li ̱tanu̱yá̱tit la̱ lactzú skatá̱n tí huata tla̱n tahuá leche y ni ̱ lá tatzaká palhaj tahuá. 13 Namá tí huata tahuá leche tali ̱tanú la̱ lactzú skatá̱n, ni ̱ tama̱kachakxí la̱ tancs natalatamá la̱ lacasquín Dios. 14 Pero tí tali ̱hua̱yán tahuá tali ̱tanú laclanca cristianos porque tacatzi ̱yá tú ca̱mini ̱ní ixli ̱tlahuatcán, tla̱n tama̱kachakxí tú tla̱n y tú ni ̱ tla̱n.  





6

Tíyat ni ̱ma̱ ni ̱tú makalá lakmakancán

Huá cca̱li ̱huaniyá̱n yaj pucutá cali ̱puhuáu tú xla̱huán quinca̱ma̱si ̱nicán acxni li ̱pa̱huáu Cristo, chá cama̱ti ̱tumí ̱u quintalacapa̱stacnicán xlacata tla̱n nali ̱tanu̱yá̱u laclanca cristianos, porque ni ̱ siempre huata amá̱n li ̱chihui ̱naná̱u: la̱ ni ̱tú quinca̱makta̱yayá̱n tlahuayá̱u tú tla̱n xlacata nataxtuniyá̱u, la̱ nali ̱pa̱huaná̱u Dios tú ma̱lacnu̱ ni ̱t, 2 la̱ ma̱s tla̱n nata̱k munuyá̱u, la̱ ca̱clhitcán cristianos tí xla̱huán  

tali ̱pa̱huán Cristo, la̱ ama talacastacuanán ni ̱n, y la̱ ama̱ca quinca̱ta̱tlahuacaná̱n taxokó̱n. 3 Chí aquít camá̱n ca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n tú ama ca̱macuaniyá̱n ma̱s tla̱n nata̱yaniyá̱tit nac milatama̱tcán para Dios lacasquín. 4 Porque amá cristianos tí Dios ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t ixtaxkáket y a̱stá̱n ta̱k xtakmakán tú tali ̱pa̱huán, ¿niculá tla̱n ama̱ca ca̱makaca̱najlacán ixli ̱maktuy? Porque tí tamaklhcatzi ̱ni ̱t ixtapa̱xahuá̱n Dios ni ̱ma̱ ma̱stá y tama̱kachakxi ̱ni ̱t ixli ̱tlihueke Espíritu Santo 5 y maklhcatzi ̱ni ̱t la̱ li ̱pa̱xáu talatamá tí takaxmata ixtachihuí ̱n Dios y takalhí li ̱camama talacachá̱n amá li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ Dios ma̱lacnú naca̱ma̱xquí nac akapú̱ n; 6 para ixacstucán ta̱k xtakmakán tú tancs tama̱kachakxi ̱ni ̱t xlacata xli ̱ca̱na yaj lá ama ca̱ma̱ca̱najli ̱paracán tú xlacán maktum talakmakani ̱t porque qui ̱taxtú ixacstucán ta̱k xtokohuacapará Ixkahuasa Dios nac culu̱s y tama̱ma̱xaní tali ̱chiyá ixlacati ̱ncán hua̱k cristianos. 7 Jaé qui ̱taxtú para huí aktum spamama tíyat ní pajtzú min se̱n, y para cha̱tum chixcú chana̱nán y makalá tú chan, Dios li ̱pa̱xahuá namá tíyat. 8 Pero para huata makalá lhtucú̱ n y lacli ̱xcájnit li ̱cúxtut ni ̱tú li ̱macuán hasta Dios lakmakán y huata mini ̱ní nalhcuyucán.  











Tí tali ̱pa̱huán Dios talacachá̱n tunuj li ̱pa̱xáu latáma̱t

9 Li ̱ta̱camán

tí Dios ca̱lakma̱xtuni ̱tán, ma̱squi chuná jaé cchihui ̱nán, aquit ccatzí

480

HEBREOS 6​, ​7 huixín tla̱n ma̱ta̱xtucá̱tit tú ma̱s tla̱n xlacata ti ̱tum nachipiná̱tit ní lacachipini ̱tántit. 10 Porque Dios tla̱n catzí y ni ̱ ama aktzonksuá tú tlahuani ̱tántit y la̱ ca̱lakalhamani ̱tántit ca̱makta̱yani ̱tántit quinta̱camcán tí tali ̱pa̱huán y la̱tiyá ca̱makta̱yapa̱nántit. 11 Pero clacasquín cha̱tunu huixín la̱tiyá camá̱si ̱lh ixtapa̱xahuá̱n hasta xní namacachá̱n tú laclhca̱ni ̱t Dios xlacata tla̱n nama̱ta̱xtucá̱tit tú lacachipini ̱tántit pa̱t maklhti ̱naná̱tit. 12 Huixín ni ̱ catzonkcatzántit, chá caca̱makslihuekétit namá cristianos tí tancs tali ̱pa̱huán Dios y tatiyá li ̱camama takalhí amá quilhtamacú natamaklhti ̱nán hua̱k tú ca̱ma̱lacnu̱ nicani ̱t.  





Tú ma̱lacnú Dios ma̱kantaxtí

13 Dios

ni ̱ kalhí tunuj ma̱s lanca Dios tí nali ̱quilhán acxni tú ma̱lacnú, huá xlacata acxni ma̱lacnú̱ nilh Abraham tú ixama ma̱xquí ixacstu li ̱tá̱yalh tú láclhca̱lh 14 y huánilh: “Aquit xli ̱ca̱na cama makta̱yayá̱n y xli ̱ca̱na huix pa̱t ca̱ma̱lhu̱ hui ̱ya cristianos.” 15 Abraham kálhi ̱lh li ̱camama hasta xní macácha̱lh quilhtamacú maklhtí ̱nalh tú ma̱lacnú̱ nilh Dios. 16 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata cristianos acxni tali ̱ta̱yá tú ama tama̱kantaxtí, tali ̱quilhán tunu ma̱s tali ̱pa̱u tí nama̱luloka ixtachihui ̱ncán y tí li ̱quilhán cha̱tum tí nama̱luloka ixtachihuí ̱n catzi ̱cán ni ̱ akskahuinama. 17 Pues Dios na̱ chuná li ̱quílhalh ni ̱ ixakskahuinama xlacata tí tali ̱pa̱huán nataca̱najlá xli ̱ca̱na  







ixama ma̱kantaxtí tú ma̱lácnu̱ lh ama ca̱ma̱xquí. 18 Dios ni ̱ lá lakxta̱palí tú ma̱lácnu̱ lh y tú li ̱quílhalh ama ma̱kantaxtí, porque Dios ni ̱ lá akskahuinán. Huá xlacata aquín tí ma̱lacatzuhui ̱yá̱u naquinca̱maktakalhá̱n tla̱n quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama y tla̱n lacacha̱ná̱u ama maklhti ̱naná̱u amá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ quinca̱ma̱lacnu̱ nini ̱tán. 19 Jaé tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ lacacha̱ná̱u li ̱tanú la̱ xatasíu aktum lanca anzuelo ni ̱ma̱ tla̱n li ̱chipa̱xnán quili ̱stacnicán xlacata ni ̱ na̱ktzanká y quilhtaya̱chi ixpu̱ lacni ixpu̱ latama̱n Dios nac akapú̱ n, 20 ana ní tánu̱ lh Jesús xlacata naquinca̱pu̱ laniyá̱n quinca̱lacati ̱ya̱yayá̱n porque xlá li ̱lhca̱cani ̱t nali ̱tanú xapuxcu cura na̱ chuná la̱ tilíḻ hca̱lh Dios Melquisedec.  





7

Jesús li ̱tanú xapuxcu cura la̱ tili ̱tánu̱ lh Melquisedec

Melquisedec rey ixuani ̱t xalac Salem, y Dios tí ixta̱stum kalhí li ̱tlihueke, líḻ hca̱lh nali ̱tanú xapuxcu cura; y acxni Abraham ixtaspitma nac pu̱ la̱nicni ní ca̱makatlájalh lhu̱ hua reyes, xlá alh lakapa̱stoka y acxni ta̱tánoklhli sicuna̱tláhualh. 2 Y Abraham má̱xqui ̱lh catzuntín la̱ta tú tlájalh nac pu̱ la̱nicni. porque chú ixlakchá̱n. Ixtacuhui ̱ní Melquisedec ti ̱pa̱tuy tú huamputún, xla̱huán “rey tí tla̱n catzí”, y como xlá xalac pu̱ latama̱n Salem ixuani ̱t, Salem, huamputún “Li ̱pa̱xáu latáma̱t”, chuná jaé ixtacuhui ̱ní na̱ huamputún “rey  

481

HEBREOS 7

tí ma̱stá li ̱pa̱xáu latáma̱t.” 3 Acxni li ̱tánu̱lh xapuxcu cura ni ̱tí cátzi ̱lh ticu ixti ̱cú, ticu ixna̱na, ticu ixli ̱talakapasni tí tama̱lacatzúqui ̱lh, nicu lakáhualh, ni ̱ para acxni ni ̱lh. Chuná jaé Melquisedec li ̱tanú ixma̱su̱y Ixkahuasa Dios tí ixama li ̱tanú xapuxcu cura cani ̱cxnihuá.  

Dios li ̱lhcá Melquisedec naca̱lacati ̱ta̱yá cristianos

4 Chí

calacpuhuántit la̱ ixli ̱lanca Melquisedec, pues hasta quinti ̱cucán Abraham má̱xqui ̱lh catzuntín tú ma̱s xatlá̱n tlájalh nac pu̱la̱nicni. 5 Nac ixley Moisés huan xlacata ixli ̱talakapasni Leví tí ca̱li ̱lhca̱cán curas, catamáksquilh hua̱k cristianos catzuntín la̱ta tú takalhí. Ma̱squi jaé cristianos na̱ ixli ̱tlakapasnicán porque hua̱k Abraham ca̱ma̱lacatzuqui ̱ni ̱t. 6 Pero Melquisedec ni ̱ ixli ̱talakapasni Leví y xlá máklhti ̱lh Abraham catzuntín tú ixtlajani ̱t y sicuna̱tláhualh amá chixcú tí Dios ixma̱lacnu̱ nini ̱t tú ixama ma̱stá. 7 Chuná jaé tla̱n li ̱lacahua̱naná̱u xlacata tí sicuna̱tlahua̱nán ma̱s lanca que tí sicuna̱tlahuacán. 8 Nac ixpu̱latama̱ncán judíos amá curas tí tamaklhti ̱nán catzuntín tú tama̱stá xa̱makapitzi na̱ taní la̱ cati ̱huá, pero tí tama̱xquí cha̱tum tí li ̱tanú cura la̱ Melquisedec nac Escrituras li ̱chihui ̱nán la̱ camaklhtí ̱nalh cha̱tum cura tí siempre lama xastacnán. 9 Tla̱n li ̱ma̱nu̱yá̱u Abraham, acxni má̱xqui ̱lh Melquisedec catzuntín tú ixkalhí, la̱ camá̱sta̱lh ixlacatacán Leví y ixli ̱talakapasnicán curas tí tamaklhtí ̱nalh catzuntín tú  









tama̱stá cristianos. 10 Porque acxni alh lakapa̱xtoka Melquisedec ya̱ ixtalakahuán ixlakkahuasán Abraham.  

Dios li ̱lhcá cha̱tum tunu xapuxcu cura

11 Nac

Israel tama̱lakapasní ̱nalh ixley Moisés huá namá curas ixli ̱talakapasni Leví y tí ca̱ma̱lacatzúqui ̱lh Aarón. Chí calacpuhuántit, para xlacán xli ̱ca̱na ixtitama̱tá̱xtucli talacapa̱stacni la̱ natataxtuní caj xlacata tama̱kantaxtí ixley Moisés, Dios yaj ixtilíḻ hca̱lh nalactaxtú tunu xapuxcu cura; pero xlá líḻ hca̱lh cha̱tum la̱ Melquisedec tí ama latamá cani ̱cxnihuá, y ni ̱ pútzalh cha̱tum ixli ̱talakapasni Aarón tí naní la̱ cati ̱huá chixcú. 12 Pero para li ̱lhca̱cán cha̱t um tunuj xapuxcu cura na̱ talacasquiní lakxta̱pali ̱cán tú li ̱ma̱paksi ̱nán ixley Moisés porque ni ̱ chú huan. 13 Y amá tí li ̱lhca̱ca nali ̱tanú xapuxcu cura tunuj ixli ̱talakapasni, y ixli ̱talakapasni tí tama̱lacatzúqui ̱lh ni ̱ cha̱tum tí ixli ̱tanu̱ ni ̱t cura nac ixlacatí ̱n Dios. 14 Y hua̱k aquín catzi ̱yá̱u xlacata Quimpu̱chinacán Jesús ixli ̱talakapasni tica̱ma̱lacatzúqui ̱lh ko̱rotzí ̱n Judá y Moisés ni ̱tú huá ixlacatacán jaé cristianos acxni ca̱li ̱chihuí ̱nalh curas. 15 Tla̱n cali ̱lacapa̱stacnáu tú qui ̱taxtú, Dios líḻ hca̱lh cha̱tum tunuj chixcú tí nali ̱tanú xapuxcu cura la̱ tili ̱tánu̱ lh Melquisedec. 16 Y xlá li ̱tánu̱ lh xapuxcu cura ni ̱ xlacata ixli ̱chihui ̱nancani ̱t ticu ixli ̱talakapasni ama tahuán, sino  









HEBREOS 7​, ​8

482

porque xlá ama latamá kalhí ixli ̱tlihueke cani ̱cxnihuá. 17 Dios chuné li ̱chihuí ̱nalh jaé chixcú: Huix pa̱t li ̱tanu̱ya xapuxcu cura cani ̱cxnihuá, na̱ chuná la̱ ctilíḻ hca̱lh Melquisedec.  

Jesús ta̱yaní li ̱tanú xapuxcu cura cani ̱cxnihuá

18 Chuná

jaé laclako̱lh xla̱huán li ̱ma̱paksí ̱n porque ni ̱ ca̱ma̱ta̱yáni ̱lh cristianos, ni ̱ para ca̱macuánilh. 19 Ni ̱ para ca̱ma̱ti ̱tumí ̱nilh ixtalacapa̱stacnicán. Pero chí tla̱n lacacha̱ná̱u tla̱n nama̱lacatzuhui ̱yá̱u Dios para ma̱tla̱ni ̱yá̱u tú ma̱lacnú. 20 Acxni Dios ma̱lácnu̱ lh jaé xapuxcu cura tancs li ̱quílhalh ni ̱ ixakskahuinama ama li ̱tanú xapuxcu cura cani ̱xcnihuá. 21 Xa̱makapitzi acxni tali ̱tánu̱ lh curas Dios ni ̱tí li ̱quílhalh porque ni ̱ ixkalhí tú naca̱ma̱lacnu̱ ní, pero acxni líḻ hca̱lh jaé tunuj xapuxcu cura nac Escrituras huan la̱ huá Dios: Quimpu̱chinacán Dios tancs láclhca̱lh y ni ̱ ama lacxta̱palí tú ma̱lácnu̱lh: “Huix pa̱t li ̱tanu̱ya xapuxcu cura cani ̱cxnihuá na̱ chuná la̱ ctilíḻ hca̱lh Melquisedec.” 22 Huá xlacata Jesús tla̱n quinca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n ma̱s tla̱n tapa̱xahuá̱n que ni ̱ma̱ xla̱huán curas tama̱lácnu̱lh. 23 Xapu̱ lh lhu̱ hua lacchixcuhuí ̱n tali ̱tánu̱lh curas porque ixtani ̱ti ̱lhá acxni ixtako̱lún. 24 Pero como Jesús ni ̱ lá ní, ni ̱ maclacasquín tí natanú ixlakapu̱ xoko xlacata  











naseguirtlahuá ixtascújut, 25 y siempre kalhí li ̱tlihueke ca̱lakma̱xtú hua̱k tí tali ̱pa̱huán xlacata naca̱ma̱lacatzuhuí ixlacatí ̱n Dios, pues como xlá lama xastacnán cani ̱cxnihuá tla̱n ca̱lacati ̱ya̱yá ixlacatí ̱n Dios. 26 Aquín ixmaclacasquiná̱u cha̱tum xapuxcu cura la̱ Jesús tí ni ̱ lá lacapa̱staca tú li ̱xcájnit, tla̱n catzí, ni ̱ kalhí tala̱kalhí ̱n, ni ̱ acxtum ca̱ta̱ta̱yá tí tatzaca̱tnán, y chí li ̱ma̱nu̱cani ̱t ma̱s lanca que la̱ta tú huí nac akapú̱ n. 27 Xlá ni ̱ maclacasquín la̱ xa̱makapitzi xanapuxcun curas lakachixcuhui ̱nán makní cha̱li cha̱lí tantum quitzistanca xlacata nama̱tzanke̱nanicán ixtala̱kalhí ̱n y ixtala̱kalhi ̱ncán hua̱k cristianos porque xlá acxni macamá̱sta̱lh ixli ̱stacni y xokó̱nalh quintala̱kalhi ̱ncán maktum lakachixcúhui ̱lh Dios y siempre macuama nahuán la̱ ca̱lacati ̱tá̱yalh cristianos. 28 Ixley Moisés ca̱li ̱chihui ̱nán ama tali ̱tanú lhu̱ hua xanapuxcun curas porque siempre tatzaca̱tnán y taní; pero a̱stá̱n acxni ixma̱sta̱ni ̱ttá ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios tancs ma̱lácnu̱ lh ixama li ̱lhcán Ixkahuasa nali ̱tanú xapuxcu cura porque xlá ma̱ccha̱ni ̱t talacapa̱stacni nata̱yaní cani ̱cxnihuá.  







8

Jesús li ̱tanú xapuxcu cura nac akapú̱ n

La̱ta tú li ̱chihui ̱nani ̱táu, tú ma̱s quinca̱macuaniyá̱n es que catzi ̱yá̱u kalhi ̱yá̱u cha̱tum tali ̱pa̱u xapuxcu cura tí huí nac ixpa̱xtú̱ n ixpu̱ ma̱paksí ̱n Dios nac akapú̱ n.

483

HEBREOS 8

2 Xlá

scujma nac pu̱ lakachixcuhui ̱n ni ̱ma̱ tlahuani ̱t Dios nac akapú̱ n y xli ̱ca̱na ta̱yanima nahuán porque ni ̱ lacchixcuhuí ̱n tatlahuani ̱t. 3 Hua̱k xanapuxcún curas ca̱li ̱lhca̱cán xlacata natamaklhti ̱nán limosnas y quitzistancaní ̱n tú natali ̱lakachixcuhuí Dios, huá xlacata jaé tali ̱pa̱u xapuxcu quincurajcán Cristo, na̱ tamaclacasquiní huí tú nama̱lacnú. 4 Para xlá ixlatama̱lhcú ca̱quilhtamacú ni ̱ ixli ̱tánu̱lh xapuxcu cura porque tahuila̱najcú curas tí tamaklhti ̱nán tú natali ̱lakachixcuhuí Dios cristianos la̱ li ̱ma̱paksi ̱nán ixley Moisés. 5 Pero la̱ta tú tatlahuá y la̱ talakachixcuhui ̱nán jaé curas huata ixma̱su̱y y la̱ ixma̱spíle̱k la̱ta tú huí nac akapú̱ n. Catzi ̱yá̱u chú tu̱tanán porque acxni Moisés ixama ma̱lacatzuquí tlahuá ixpu̱lakachixcuhui ̱cán Dios xlá huánilh: “Tla̱n calacapá̱stacti y catlahua la̱ amá ni ̱ma̱ cma̱si ̱nín nac sipi.”  









Tú ma̱lacnú Cristo ama ma̱kantaxtí 6 Pero

Cristo namá tali ̱pa̱u xapuxcu cura tí chí quinca̱lacati ̱ta̱yamá̱n ma̱kantaxtí tunuj ma̱s tla̱n tascújut ní lakachixcuhui ̱nán, porque xlá li ̱lhca̱cani ̱t naca̱lacati ̱ta̱yá tú ma̱s tla̱n ama ca̱ma̱xquí Dios cristianos y xlá ama ma̱kantaxtí tú ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios. 7 Porque para tú xla̱huán láclhca̱lh Dios hua̱k tla̱n ixtiqui ̱táxtulh yaj ixtilacpútzalh nalaclhcá tunuj talacca̱xlán. 8 Pero Dios ni ̱ ma̱t lá̱ni ̱lh huá xlacata chuné ca̱li ̱chihuí ̱nalh nac Escrituras:









Quimpu̱chinacán huan: Ama cha̱n quilhtamacú acxni cama ca̱ta̱tlahuapará tunuj talacca̱xlán namá tí ca̱ma̱lacatzúqui ̱lh Israel y tí ca̱ma̱lacatzúqui ̱lh Judá. 9 Jaé talacca̱x lán yaj ama huan la̱ amá ni ̱ma̱ cca̱ta̱tláhualh ixnati ̱cún acxni cca̱makachípalh y cca̱má̱xtulh nac pu̱ latama̱n Egipto; porque xlacán ni ̱ tama̱kantáxti ̱lh tú cláclhca̱lh ixlacatacán, huá xlacata cca̱liakxtakmákalh. Chuná jaé chihui ̱nán Quimpu̱chinacán Dios. 10 “Acxni nachá̱n amá chichiní ni ̱ma̱ claclhca̱ni ̱t huá jaé talacca̱xlán cama ca̱ta̱tlahuá tí talama̱na nac Israel”, huan Quimpu̱chinacán Dios. “Hua̱k quintapáksi ̱t cama ca̱ma̱nu̱ ní nac ixtalacapa̱stacnicán, cama ca̱tzoka nac ixnacujcán. Y xlacán ama quintali ̱ma̱nú ixDioscán tí natali ̱pa̱huán y aquit cama ca̱li ̱ma̱nú quincamán tí nacca̱lakalhamán. 11 Amá quilhtamacú ni ̱ ama tamaclacasquiní tí nali ̱ta̱chihui ̱nán ixta̱cristianos, o ixta̱cam caquilakápasli aquit Dios; porque ixacstucán hua̱k ama quintalakapasa la̱ xalakskalala y la̱ tí ni ̱tú tama̱kachakxí. 12 Aquit cama ca̱lakalhamán ca̱ma̱tzanke̱naní ixtala̱kalhi ̱ncán

484

HEBREOS 8​, ​9 y ya̱cxni cama lacapa̱staca ixtatzaca̱tnicán.” 13 Calacpuhuánti, para Dios huá: “Claclhca̱ni ̱t sa̱sti talacca̱xlán”, es que yaj tla̱n ni ̱ma̱ xla̱huán láclhca̱lh, y tú yaj tla̱n y ko̱lún, yaj maka̱s makapalá laksputa.  

9

Tí talakachixcuhui ̱nán taxapaputún ixtala̱kalhi ̱ncán

Huixín catzi ̱yá̱tit acxni Dios xla̱huán láclhca̱lh ixtalacca̱xlán ma̱tlahuí ̱nalh aktum ixpu̱siculan xla lhákat juú ca̱quilhtamacú y li ̱ma̱paksí ̱nalh la̱ lacasquín nalakachixcuhui ̱cán. 2 Namá ixpu̱ siculan xla lháka̱t ni ̱ma̱ ma̱tlahuí ̱nalh ixlacatí ̱n, xla̱huán ixkalhí lacatum ní ixuanicán ixpu̱lakachixcuhui ̱cán Dios y aná ixtahuila̱na ixpu̱ya̱huacán canti ̱la, aktum mesa y simi ̱ta ni ̱ma̱ ixli ̱lakachixcuhui ̱nancán. 3 Ixa̱pu̱ lactu ixliaktuy li ̱lakatlapán ixuilapá lacatum ní ixuanicán ixpu̱ ma̱lacatzuhui ̱cán Dios, 4 y aná ixtahuila̱na aktum pu̱lakachixcuhui ̱n xla oro ní itlhcuyucán incienso y aktum ca̱xa li ̱tamakslipín oro la̱ ixmacni y la̱ ixpu̱lacni ní ixtataju̱ ma̱na chíhuix ní tatzokni ̱t ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios; na̱ aná ixtajuma la̱ aktum xa̱lu xla oro ní ixtama̱qui ̱cani ̱t actzú amá tahuá huanicán “maná”, na̱ aná ixtaqui ̱ni ̱t ixlasasa ko̱rotzí ̱n Aarón y hasta ixakpuni ̱ttá. 5 Ixakspú̱ n namá ca̱xa ixtaya̱na cha̱tuy lactali ̱pa̱u ángeles tí ixtama̱catzi ̱ni ̱nán xlacata Dios ixlama aná lacatum ma̱squi ni ̱ ixtasí, ixma̱spíle̱k ixpakancán ixtaliaktlapá amá ní itsquincán  







li ̱ma̱tzankenanín. Pero chí ni ̱ lá tú ma̱s li ̱chihui ̱naná̱u. 6 Dios ma̱t lahuí ̱nalh jaé ixpu̱siculan xla lháka̱t y curas tla̱n tza̱pu tatanú talakachixcuhui ̱nán ixlacatí ̱n ní huanicán ixpu̱ lacachixcuhui ̱cán Dios; 7 pero ixa̱pu̱ lactu ixliaktuy chiqui ixpu̱ ma̱lacatzuhui ̱cán Dios huata tla̱n tanú xapuxcu cura maktum ca̱ta cá̱ta y li ̱n ixkalhnicán quitzistancaní ̱n ni ̱ma̱ li ̱lakachixcuhui ̱nán xlacata nama̱tzanke̱nanicán ixtala̱kalhí ̱n y ixtala̱kalhi ̱ncán hua̱k cristianos ni ̱ma̱ tatzaca̱tnani ̱t. 8 Jaé qui ̱taxtú xlacata Espíritu Santo ixli ̱lhca̱ni ̱t que mientras ixta̱yanima ixley Moisés amá xla̱huán ixpu̱ lakachixcuhui ̱cán Dios xla lháka̱t, tla̱n naca̱macuaní cristianos; pero amá nac ixpu̱ ma̱lacatzuhui ̱cán Dios ni ̱ naj lá ixtatalacatzuhuí hua̱k cristianos. 9 Amá ixpu̱ lakachixcuhui ̱cán Dios xla lháka̱t tla̱n li ̱lacahua̱naná̱u jaé quilhtamacú; pues namá quitzistancaní ̱n ni ̱ma̱ ixca̱makni ̱cán y tunuj li ̱lakachixcuhui ̱n ni ̱ma̱ tamacamá̱sta̱lh cristianos xlacata natalakachixcuhuí Dios ni ̱ lá tancs tacátzi ̱lh xli ̱ca̱na ca̱xapanica ixtala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ ixtaliakatuyún. 10 Porque namá tahuá, li ̱kotnán y lactzu lactzú li ̱lakachixcuhuí ̱n ni ̱ma̱ ixli ̱ma̱paksi ̱nán Dios xlacata natali ̱xapá ixtala̱kalhi ̱ncán ixmacnicán y chuná tla̱n natalakachixcuhuí Dios huata ixama tamacuán hasta acxni Dios nalakxta̱palí tú xla̱huán laclhca̱ni ̱t.  









485

HEBREOS 9 Cristo xoko̱nán ixlakapu̱ xokocán cristianos

11 Pero

chí Cristo milhá ca̱quilhtamacú y xlá li ̱tanú tali ̱pa̱u xapuxcu cura tí Dios líḻ hca̱lh naquinca̱macama̱xquí la̱ta tú ma̱lacnu̱ ni ̱t. Amá pu̱lakachixcuhui ̱n nac akapú̱ n ní Cristo tlahuama ixtascújut cura la̱ quinca̱lacati ̱ta̱yayá̱n, ma̱s tali ̱pa̱u y ma̱s quinca̱makta̱yayá̱n, porque ni ̱ cristianos tatlahuani ̱t y ni ̱ juú huí ca̱quilhtamacú. 12 Cristo maktum tánu̱lh cani ̱cxnihuá namá nac xa̱pu̱lactu chiqui ixpu̱ ma̱lacatzuhui ̱cán Dios, y xlá yaj li ̱lakachixcúhui ̱lh Dios ixkalhnicán borregos o becerros, sino que macamá̱sta̱lh pi ̱huá ixkalhni tú ma̱stájalh acxni ni ̱lh xlacata tla̱n naca̱lakma̱xtú cristianos y natata̱latamá cani ̱cxnihuá. 13 Calacpuhuántit, para ixkalhnicán namá becerros, cabras, y xalhcaca huá̱cax ni ̱ma̱ ixca̱li ̱mactlahuacán cristianos tí tatzaca̱tnani ̱t, ixkalhí li ̱tlihueke ixca̱xapaní ixtala̱kalhi ̱ncán ixmacnicán caj xlacata tla̱n natalakachixcuhuí Dios, 14 ¿ni ̱ puhuaná̱tit ixkalhni Cristo tí ta̱yanima nahuán cani ̱cxnihuá kalhí ma̱s li ̱tlihueke quinca̱xapaniyá̱n hua̱k quintala̱kalhi ̱ncán? Xlá quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama ixli ̱hua̱k quinacujcán nali ̱scujá̱u xastacnán Dios porque yaj huata lacputzayá̱u la̱ nataxtuniyá̱u y tlahuayá̱u tú ni ̱ macuán; porque Cristo acxni ni ̱lh y xokó̱nalh quintala̱kalhi ̱ncán li ̱lakachixcúhui ̱lh Dios ixli ̱stacni la̱ tú macuán y lakatí Dios porque ni ̱ kalhí tala̱kalhí ̱n.  





Cristo tla̱n ca̱lacati ̱ta̱yá cristianos 15 Dios

ma̱xqui ̱ni ̱t Cristo sa̱sti ixtalacca̱xlán xlacata naca̱lacati ̱ta̱yá cristianos; porque acxni ni ̱lh Cristo Dios ma̱tlá̱ni ̱lh ta̱lacca̱xlá ca̱ma̱tzanke̱naní tí tatzacá̱tnalh ni ̱ tama̱kantáxti ̱lh tú ixli ̱huán acxni xla̱huán ca̱ta̱laccá̱xlalh cristianos; pero chí hua̱k tí tali ̱pa̱huán tla̱n tamaklhti ̱nán amá li ̱pa̱xáu latáma̱t nac akapú̱ n ni ̱ma̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t. 16 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata aktum xatalacca̱xlán cápsnat xla herencia huata tla̱n ma̱paksí tí ta̱makxtakca hasta acxni ní xapu̱chiná. 17 Porque para lamajcú xapu̱chiná ni ̱ lá tú ma̱paksí namá tí ama ta̱makxtakcán herencia ma̱squi kalhí xatalacca̱xlán ixcápsnat. 18 Na̱ chuná namá xla̱huán ixtalacca̱xlán ni ̱ma̱ má̱sta̱lh Dios ni ̱ lá ixkalhí li ̱tlihueke tú ixma̱lacnu̱ ni ̱t hasta namakni ̱cán tantum quitzistanca y nali ̱lakachixcuhui ̱cán ixkalhni; 19 y chuná jaé amá quilhtamacú acxni Moisés ca̱li ̱kalhtahuakaniko̱lh cristianos ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios ni ̱ma̱ ixma̱xqui ̱ni ̱t, chípalh akastum ixpakén quihui xla hisopo y aktum actzú tzutzoko lháka̱t, ca̱má̱kju̱ lh lacatum ní quilhtum ixuí ixkalhni becerros y borregos ni ̱ma̱ ca̱makni ̱ca, ixta̱tlahuacani ̱t chúchut; y huá amá kalhni ca̱li ̱nipxko̱lh ca̱li ̱sicuna̱tláhualh libro ni ̱ma̱ má̱xqui ̱lh Dios y hua̱k cristianos. 20 Chuné ca̱huánilh: “Jaé kalhni, Dios li ̱ma̱luloka ixtalacca̱xlán ni ̱ma̱ ca̱ta̱tlahuamá̱n hua̱k huixín.” 21 Moisés na̱ li ̱sicuna̱t láhualh  











486

HEBREOS 9​, ​10 amá ixkalhnicán quitzistancaní ̱n, hua̱k ixpu̱lakachixcuhui ̱cán Dios xla lháka̱t y la̱ta tú ixca̱maclacasquincán nac pu̱lakachixcuhui ̱n. 22 Porque nac ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios huan xlacata huata kalhni tla̱n naca̱li ̱ma̱ke̱nu̱ nicán tú li ̱xcájnit takalhí la̱ta tú anán, y tí ni ̱ li ̱lakachixcuhui ̱nán kalhni ni ̱ lá ma̱tzanke̱nanicán ixtala̱kalhí ̱n.  

Cristo li ̱lakachixcuhui ̱nán ixkalhni 23 Namá

ixpu̱siculan Dios xla lháka̱t ixma̱su̱y ni ̱ma̱ huilachá nac akapú̱ n y Moisés li ̱sicuna̱tláhualh acxni ca̱li ̱nipxko̱lh namá ixkalhnicán quitzistancaní ̱n xlacata nama̱ke̱nu̱ ní tú li ̱xcájnit ixkalhí; pero ni ̱ma̱ huilachá nac akapú̱ n li ̱lakachixcuhui ̱cán tú ma̱s tla̱n. 24 Porque Cristo ni ̱ tánu̱ lh nac aktum pu̱siculan nama̱lacnú ixkalhni nac ixpu̱lakachixcuhui ̱cán Dios ni ̱ma̱ tatlahuani ̱t lacchixcuhuí ̱n ma̱squi ixma̱su̱y ixuani ̱t tú huí nac akapú̱ n, tó̱; Cristo tánu̱lh nac pu̱lakachixcuhui ̱n ni ̱ma̱ xli ̱ca̱na tlahuani ̱t Dios nac akapú̱ n y aná huí ixpa̱xtú̱ n quinca̱lacati ̱ta̱yamá̱n nahuán hua̱k aquín cani ̱cxnihuá. 25 Pues xlá huata maktum ma̱lácnu̱ lh ixkalhni acxni ni ̱lh quilacatacán, ni ̱ maklhu̱ hua ama ma̱stajá ixkalhni nali ̱lakachixcuhui ̱nán la̱ namá cati ̱huá xapuxcu cura tí tanú ca̱ta cá̱ta li ̱lakachixcuhui ̱nán ti ̱pa̱katzi ixkalhnicán quitzistancaní ̱n nac ixpu̱lakachixcuhui ̱cán Dios. 26 Para ixtitamaclacasquínilh maklhu̱ hua nalakachixcuhui ̱nán xlá maklhu̱ hua ni ̱ni ̱ttá ixtihua la̱ta tilacatzúculh  





ca̱quilhtamacú; pero xlá milh acxni áccha̱lh quilhtamacú ni ̱ma̱ ixlaclhca̱cani ̱t y caj maktum macamá̱sta̱lh ixli ̱stacni xlacata tla̱n naxapá ixtala̱kalhi ̱ncán hua̱k cristianos. 27 Aquín catzi ̱yá̱u xlacata cristianos huata maktum taní y a̱stá̱n ama takalhí amá chichiní acxni naca̱ta̱tlahuacán taxokó̱n. 28 Pues na̱ chuna qui ̱taxtuní Cristo huata maktum macamá̱sta̱lh ixli ̱stacni xlacata naca̱xapaní ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos, y a̱stá̱n ama mimpará ixli ̱maktuy ca̱quilhtamacú, pero ni ̱ xlacata ama mimpará ca̱xapanipará ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos, sino que mima ca̱tiyá tí tataxtunini ̱t y takalhi ̱ma̱na ama tata̱án.  



Cristo caj maktum xápalh ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos

10

Dios ni ̱ ixli ̱lhca̱ni ̱t ixley Moisés xli ̱ca̱na ama ca̱lakma̱xtú cristianos; ixley Moisés caj ixma̱su̱y la̱ta tú tla̱n ixlaclha̱ni ̱t Dios ixama macamín a̱stá̱n. Huá xlacata namá cristianos ixtalakachixcuhui ̱nán ca̱ta cá̱ta y pi ̱hua pi ̱huá xlacata naca̱ma̱tzanke̱nanicán ixtala̱kalhi ̱ncán; pero ni ̱ lá tancs tacátzi ̱lh xli ̱ca̱na ixtatalacatla̱ni ̱ni ̱t ixlacatí ̱n Dios. 2 Para ixtacátzi ̱lh namá ixli ̱lakachixcuhui ̱ncán xli ̱ca̱na ixca̱xapanini ̱t ixtala̱kalhi ̱ncán yaj ixtalakachixcuhuí ̱nalh ca̱ta cá̱ta, porque tí catzí talacatla̱ni ̱ni ̱t xapani ̱t ixtala̱kalhí ̱n yaj liakatuyún ixtatzaca̱tni. 3 Pero xlacán ca̱ta cá̱ta talacapa̱staca xlacata la̱tiyá  



487

HEBREOS 10

takalhí ixtala̱kalhi ̱ncán acxni lakachixcuhui ̱nancán. 4 Porque ixkalhnicán quitzistancaní ̱n ni ̱ lá xli ̱ca̱na taxapá ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos. 5 Cristo acxni milh ca̱quilhtamacú huá: Huix ni ̱cxni lacasquini ̱ta ixkalhnicán quitzistancaní ̱n o catu̱ya̱huá li ̱lakachixcuhui ̱n ixlakapu̱ xoko tala̱kalhí ̱n, huix chá ma̱ca̱xni ̱ta quimacni nacmacuaniyá̱n. 6 Huix ni ̱ ma̱tla̱ni ̱ya camakni ̱nica quitzistancaní ̱n tú nalhcuyucán nac pu̱lakachixcuhui ̱n y cama̱lacnu̱ nica ti ̱pa̱katzi li ̱lakachixcuhui ̱n xlacata naxapaya tala̱kalhí ̱n. 7 Entonces aquit cuá: “Oh Dios, uchu cmin xlacata nactlahuá tú huix lacasquina, porque chú tatzokni ̱t quilacata nac libro ní tatzokni ̱t ixtachihuí ̱n Dios.” 8 Chí cama ca̱lacspi ̱tniyá̱n: Dios ni ̱ lacasquín ni ̱ para ma̱t la̱ní li ̱lakachixcuhui ̱n y quitzistancaní ̱n ni ̱ma ca̱makni ̱cán xlacata naca̱lix̱ apacán tala̱kalhí ̱n ma̱squi ixley Moisés chú li ̱ma̱paksi ̱nán. 9 Astá̱n huan: “Oh Dios, uchu cmin xlacata nactlahuá tú huix lacasquina.” Jaé qui ̱taxtú Dios lakmakán la̱ta tú xla̱huán ixli ̱lakachixcuhui ̱cán, y ma̱s lakáti ̱lh la̱ Jesús macamá̱sta̱lh ixli ̱stacni y huá ma̱t lá̱ni ̱lh naca̱lix̱ apá tala̱kalhí ̱n. 10 Cristo ma̱kantáxti ̱lh tú lacásquilh Dios y acxni ni ̱lh quilakapu̱ xokocán quinca̱ma̱t la̱ní ̱n ixlacatí ̱n porque  









li ̱lakachixcúhui ̱lh ixmacni caj maktum cani ̱cxnihuá. 11 Ma̱squi catzi ̱yá̱u li ̱lakachixcuhui ̱n ni ̱ma̱ tama̱lacnú curas cha̱li cha̱lí ni ̱ lá taxapá hua̱k ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos, xlacán la̱tiyá tama̱lacnú pi ̱hua pi ̱huá ixli ̱lakachixcuhui ̱ncán. 12 Pero Jesucristo caj maktum li ̱lakachixcuhuí ̱nalh ixli ̱stacni y xápalh hua̱k ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos cani ̱cxnihuá, y chí huí nac ixpa̱xtú̱ n Dios. 13 Aná kalhi ̱ma nahuán nakantaxtú amá tú huanini ̱t Dios: “Cama ca̱makatlajá hua̱k mienemigos xlacata acxtum natalakachixcuhui ̱yá̱n.” 14 Porque calacpuhuántit, amá tí Cristo ca̱xapanini ̱t ixtala̱kalhi ̱ncán ca̱ma̱tlá̱ni ̱lh cani ̱cxnihuá acxni caj maktum macamá̱sta̱lh ixli ̱stacni. 15 Espíritu Santo na̱ chú ma̱luloka, pues calacapa̱stáctit la̱ ma̱chihuí ̱ni ̱lh Dios nac Escrituras: 16 Acxni nachá̱n amá chichiní ni ̱ma̱ claclhca̱ni ̱t huá jaé talacca̱xlán cama ca̱ta̱tlahuá xlacán, huan Quimpu̱chinacán: Hua̱k quintapáksi ̱t cama ca̱ma̱nu̱ ní nac ixnacujcán, y cama ca̱tzoka nac ixtalacapa̱stacnicán. 17 Pero a̱stá̱n huan: Ya̱cxni cama lacapa̱staca ixtala̱kalhi ̱ncán ni ̱ para ixtatzaca̱tnicán. 18 Huá xlacata cali ̱lacpuhuántit, tí ma̱tzanke̱nanicán ixtala̱kalhí ̱n yaj maclacasquín nama̱lacnú tza̱pu tzá̱pu li ̱lakachixcuhui ̱n xlacata nama̱tzanke̱nanicán ixtala̱kalhí ̱n.  













488

HEBREOS 10 Tí tali ̱pa̱huán Cristo tla̱n tama̱lacatzuhuí Dios

19 Li ̱ta̱camán,

Cristo ma̱stájalh ixkalhni, huá xlacata chí tla̱n ni ̱tú li ̱puhuaná̱u tanu̱yá̱u nac ixpu̱ ma̱lacatzuhui ̱cán Dios. 20 Xastacnán Cristo ma̱lácqui ̱lh y tánu̱lh namá nac ixpu̱ ma̱lacatzuhui ̱cán Dios ní ixli ̱huancán cati ̱huá natanú, xlacata tla̱n naquinca̱ma̱si ̱niyá̱n sa̱sti tijia la̱ nalakcha̱ná̱u li ̱pa̱xáu latáma̱t. 21 Porque nac akapú̱ n aquín kalhi ̱yá̱u cha̱tum tali ̱pa̱u xapuxcu cura y huá Cristo. 22 Chí tla̱n ma̱lacatzuhui ̱yá̱u Dios ixli ̱hua̱k quinacujcán, tla̱n tancs li ̱pa̱huaná̱u tla̱n yaj tú liakatuyún quinacujcán li ̱pu̱ huaná̱u quintatzaca̱tnicán y tla̱n li ̱cheke̱ni ̱táu quimacnicán amá staranca chúchut xalac akapú̱ n. 23 Li ̱ta̱camán, tancs catakokéu lacacha̱ná̱u amá tú lactanu̱ ni ̱táu, ¡ni ̱ catachokóu! Porque Dios ama ma̱kantaxtí tú ma̱lacnu̱ ni ̱t. 24 Aquín calacputzáu la̱ nala̱makta̱yayá̱u acxtum nala̱pa̱xqui ̱yá̱u y nala̱tlahuaniyá̱u li ̱tlá̱n. 25 Ni ̱ caca̱makslihuekéu la̱ talá makapitzi tí tali ̱smani ̱ni ̱t yaj taán nac pu̱tamakstokni, aquín chá calacputzáu la̱ma̱xqui ̱yá̱u li ̱camama y ma̱s jaé quilhtamacú acxni catzi ̱yá̱u talacatzuhui ̱ma amá chichiní namín Quimpu̱chinacán Jesús.  











Tí ixacstucán ta̱ctahuacá tatzaca̱tni ma̱s ama taxoko̱nán

26 Chí

cca̱huaniyá̱n, para aquín lakapasni ̱táu tancs ixtalacapa̱stacni Dios y qui ̱cstucán lakmakaná̱u

ixtalakalhamá̱n Dios, yaj lá tí ama xokopará ixlacata quintala̱kalhi ̱ncán. 27 Ahuata ama quinca̱lakcha̱ná̱n li ̱cuánit ixtaxokó̱n Dios ni ̱ma̱ laclhca̱ni ̱t y ama xoko̱naná̱u nac lhcúya̱t ni ̱ma̱ ca̱ma̱tunujnini ̱t tí tata̱ra̱lacata̱quí Dios. 28 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata amá tí ixkaxmatmakán tú ixli ̱ma̱paksi ̱nán ixley Moisés y cha̱tuy o cha̱tutu testigos tama̱luloka xli ̱ca̱na, ni ̱ para ixlakalhamancán tuncán li ̱lha̱ca namakni ̱cán. 29 Para chú tapá̱xtokli tí ixca̱ma̱paksí ixley Moisés, ¿niculá puhuaná̱tit huixín naca̱ma̱xoko̱ni ̱cán namá tí talacta̱yamí Ixkahuasa Dios, talakmakán namá ixkalhni Cristo ni ̱ma̱ ma̱stájalh acxni ta̱laccá̱xlalh Dios naca̱lakma̱xtú cristianos y tali ̱kalhkama̱nán Espíritu Santo tí ca̱lakalhamán? 30 Aquín catzi ̱yá̱u la̱ huani ̱t Dios: “Aquit quimini ̱ní nacma̱xoko̱ni ̱nán, aquit cama ma̱stá taxokó̱n.” Alacatunu huan: “Quimpu̱chinacán ama ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán.” 31 ¡Li ̱cuánit ama ca̱qui ̱taxtuní namá tí tatahuacaya̱chá nac ixmacán xastacnán Dios!  









Tí lactla̱huama tla̱n tijia ni ̱ catáspitli 32 Calacapa̱stáctit

la̱ huixín tzucútit li ̱pa̱huaná̱tit Cristo. Acxni ca̱ma̱xquí ̱n ixtaxkáket tzúculh minta̱k xtakajnicán y huixín ta̱látit la̱ta tú ca̱lakchá̱n. 33 Ni ̱ caj maktum lhu̱ hua huixín ca̱li ̱chiyacántit y ca̱ma̱k xtakajni ̱cántit ni ̱ tzamacán xlacata naca̱li ̱lakasta̱nancaná̱tit, y makapitzi ca̱makta̱yátit huixín  

489

HEBREOS 10​, ​11

namá tí ixca̱ma̱k xtakajni ̱cán. 34 Makapitzi ca̱lakalhamántit tí ixtatanu̱ ma̱na nac pu̱ la̱chí ̱n y hasta li ̱pa̱xáu macama̱stá̱tit la̱ta tú kalhi ̱yá̱tit porque ma̱kachakxí ̱tit xlacata nac akapú̱ n kalhi ̱yá̱tit tunu ma̱s tla̱n y ni ̱cxni ama lakó tú lacsacni ̱tántit. 35 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n, ni ̱ cali ̱makxtáktit li ̱pa̱huaná̱tit tú acxilhlacachipini ̱tántit porque xli ̱ca̱na pa̱t ma̱ta̱xtucá̱tit. 36 Huixín cakalhí ̱tit li ̱camama tlahuayá̱tit la̱ta tú lacasquín Dios xlacata xlá naca̱ma̱xqui ̱yá̱n la̱ta tú ma̱lacnu̱ ni ̱t. 37 Pues nac Escrituras huan: Yaj lhu̱ hua quilhtamacú tzanká namín amá tí ama min y ni ̱ ama makapalá ama min. 38 Amá tí cma̱tlá̱ni ̱lh caquima̱lacatzúhui ̱lh ama ta̱yaní para tancs quili ̱pa̱huán; pero snu̱ n ama li ̱puhuán quili ̱stacni para tachokó yaj quili ̱pa̱huán. 39 Aquín ni ̱ caca̱takokéu namá tí tatachokó xlacata naca̱lactlahuacán. Aquín cali ̱pa̱huáu Dios xlacata nalakma̱xtuyá̱u quili ̱stacnicán.  









Tú li ̱pa̱huancán ni ̱ acxilhcán pero ca̱najlacán

11

Jaé qui ̱taxtú tú li ̱pa̱huaná̱u, ca̱najlayá̱u xli ̱ca̱na amá̱n maklhti ̱naná̱u y quinca̱macuaniyá̱n na̱cxilhlacacha̱ná̱u xli ̱ca̱na huí amá tú ni ̱ acxilá̱u chí. 2 Xalakmaká̱n quili ̱talakapasnicán, Dios ca̱cxilhlacáchilh porque taca̱nájlalh tú tali ̱pá̱hualh. 3 Aquín ni ̱ acxilhni ̱táu Dios ma̱lakahuáni ̱lh la̱ta tú anán  



ca̱quilhtamacú acxni chihuí ̱nalh, pero ca̱najlayá̱u chú qui ̱táxtulh porque li ̱pa̱huaná̱u. Jaé qui ̱taxtú Dios li ̱tláhualh ixtachihuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱ tasí, la̱ta tú tasí acxilá̱u chí. Li ̱chihui ̱nancán la̱ ixtali ̱pa̱huán Dios Abel, Enoc y Caín

4 Calacapa̱stáctit

Caín, xlá li ̱lakachixcúhui ̱lh Dios tú makálalh pero ixta̱cam Abel ma̱s tancs ixli ̱pa̱huán Dios, y acxni na̱ li ̱lakachixcúhui ̱lh Dios tú ixkalhí, Dios ma̱tlá̱ni ̱lh cama̱lacatzúhui ̱lh y lakáti ̱lh la̱ lakachixcúhui ̱lh. Huá xlacata ma̱squi Abel ni ̱ni ̱ttá tú tláhualh li ̱chihui ̱namajcú la̱ tancs li ̱pá̱hualh Dios. 5 Chuná li ̱tum Enoc alh nac akapú̱ n la̱tayá, ni ̱ para ni ̱lh porque tancs li ̱pá̱hualh Dios, y acxni lacaputzaca ni ̱ taka̱sca porque Dios ixli ̱ni ̱t. Pero antes naán, Dios ixlakati ̱ni ̱t la̱ tancs li ̱pá̱hualh. 6 Porque Dios huata ca̱cxilhlacachín tí tancs tali ̱pa̱huán. Amá tí ma̱lacatzuhui ̱putún Dios tamaclacasquiní naca̱najlá xli ̱ca̱na lama y ca̱lakalhamán tí taputzá caca̱kskálhli ̱lh. 7 Na̱ camá̱n ca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n Noé, acxni Dios ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh tú ixama qui ̱taxtú, ma̱squi ni ̱ naj tú ixtasí, xlá li ̱pá̱hualh ca̱nájlalh tú huánilh y tzúculh tlahuá amá lanca barco xlacata naca̱lakma̱xtú ixli ̱talakapasni porque maká̱klhalh tú ixama min. Chuná Noé caj xlacata li ̱pá̱hualh Dios ca̱ma̱ma̱xáni ̱lh hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú y Dios li ̱má̱nu̱lh ixcam tí lakalhamán porque huata tí tancs li ̱pa̱huán Dios li ̱ma̱nú ixcam tí tla̱n nama̱lacatzuhuí.  





490

HEBREOS 11 Abraham, Sara, Isaac y Jacob tancs tali ̱pa̱huán Dios

8 Abraham

na̱ chuná quinca̱ma̱si ̱niyá̱n, acxni Dios ta̱chihuí ̱nalh catáxtulh xlacata naán maklhti ̱nán amá pu̱latama̱n ni ̱ma̱ ixama macama̱xquí, xlá li ̱pá̱hualh ca̱nájlalh tú huánilh, káxmatli y táxtulh ma̱squi ni ̱ ixcatzí nicu ixama cha̱n. 9 Y amá nac pu̱ latama̱n ni ̱ma̱ ixma̱lacnu̱ nicani ̱t latáma̱lh la̱ cha̱tum li ̱maxken. Pero hua̱k pá̱ti ̱lh porque tancs ixli ̱pa̱huán Dios, hasta pu̱tahui lactzú pú̱ca̱sni ni ̱ma̱ ixca̱li ̱tlahuacán ixmakxu̱ hua borrego. Isaac y Jacob na̱ chuná talatáma̱lh porque na̱ ixtakalhi ̱ma̱na tú ixma̱lacnu̱ ni ̱t Dios. 10 Pero Abraham ni ̱ li ̱mákxtakli lacachá̱n ixama cha̱n amá nac ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱cxni ama lakó porque Dios lacsacxtuni ̱t y tlahuani ̱t. 11 Na̱ chuná Sara ixta̱cha̱t Abraham ma̱squi cha̱ttá ixuani ̱t xlacata nakalhí skata, xlá li ̱pá̱hualh ca̱nájlalh tú huánilh Dios y maklhtí ̱nalh li ̱tlihueke ma̱lakahuáni ̱lh xli ̱ca̱na cha̱tum ixkahuasa porque ni ̱ aklhu̱ huá̱tnalh Dios ma̱kantaxtí tú ma̱lacnú. 12 Chuná jaé cha̱t um chixcú tí casi ixko̱luxni ̱majá tamakástacli ixcamancán y xlá li ̱cuánit lhú̱ hualh la̱ stacu xala akapú̱ n, o la̱ kastunu muntzaya xalac xquilhtú̱ n pupunú ni ̱ma̱ ni ̱ lá ca̱pu̱tlekecán. 13 Hua̱k namá cristianos táni ̱lh la̱ta ya̱ para ixma̱kantaxtí Dios tú ma̱lácnu̱lh; pero xlacán tali ̱pá̱hualh taca̱nájlalh ixtachihuí ̱n y tali ̱lacáchilh tí ixama ma̱stá  









Dios y tali ̱pa̱xáhualh acxni tá̱cxilhli. Xlacán ta̱cxcátzi ̱lh xlacata jaé ca̱quilhtamacú caj tati ̱táxtulh la̱ maktla̱u o la̱ tí an latamá mákat pu̱ latama̱n. 14 Y tí chuná jaé tachihuí ̱nalh quinca̱ma̱ma̱kachakxi ̱ni ̱yá̱n xlacata xlacán taputzama̱najcú aktum pu̱ latama̱n ní natatamakxtaka cani ̱cxnihuá. 15 Chí calacpuhuántit, para xlacán ixtitali ̱chihuí ̱nalh taputzama̱na amá pu̱ latama̱n ní tatáxtulh tla̱n ixtitataspitpá aná. 16 Pero xlacán ixtaputzama̱na aktum ma̱s li ̱pa̱xáu pu̱ latama̱n amá pu̱ latama̱n xalac akapú̱ n ni ̱ma ni ̱cxni lakó. Huá xlacata Dios ni ̱ ca̱li ̱ma̱xanán y li ̱tanú huá Ixpu̱chinacán tí tali ̱pa̱huán porque ca̱xtlahuani ̱ttá aktum ca̱chiquí ̱n ní ama ca̱ta̱latamá. 17 Na̱ calacapa̱stáctit, acxni Dios lí ̱cxilhli Abraham, xlá li ̱pá̱hualh ca̱nájlalh tú huánilh y ixama li ̱lakachixcuhuí makní Isaac amá tancstum ixkahuasa ni ̱ma̱ ixma̱lacnu̱ ni ̱t ama li ̱tlahuá ixtascújut. 18 Ixuanini ̱t xlacata: “Minkahuasa Isaac ama ca̱ma̱lhu̱ huí mili ̱talakapasni.” 19 Abraham ixcatzí xlacata Dios kalhí li ̱tlihueke ca̱ma̱lacastacuaní ni ̱n ca̱li ̱ní ̱n y tla̱n puhuaná̱u caj la̱ ixma̱su̱y xlacata Abraham maklhti ̱nampá ixkahuasa la̱ calacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n. 20 Na̱ chuná Isaac ca̱ma̱cxactzí ̱ni ̱lh ixlakkahuasán Jacob y Esaú tú Dios ixma̱lacnu̱ ni ̱t naca̱ma̱xquí cha̱tunu porque li ̱pá̱hualh ca̱najlá tú huan Dios. 21 Na̱ ca̱ksántit la̱ Jacob acxni ixni ̱majá ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh cha̱tunu  















491

HEBREOS 11

ixcamán José tú Dios ixama ca̱ma̱xquí nac ixlatama̱tcán porque li ̱pá̱hualh ca̱najlá tú huan Dios, y ma̱squi a̱takalán ixli ̱tla̱huán ixli ̱xtoko tzúculh lakachixcuhuí Dios. 22 Na̱ chuná José acxni ixni ̱majá acxcátzi ̱lh la̱ ixama tataxtú cristianos xalac Israel nac Egipto porque li ̱pá̱hualh ca̱najlá tú huan Dios y chihui ̱namákxtakli la̱ ixlacasquín namuju̱cán.  

Li ̱chihui ̱nancán Moisés

23 Acxni

lakáhualh Moisés ixnati ̱cún ta̱cxcátzi ̱lh lanca ama lactaxtú y tamá̱tze̱kli aktutu papá porque tali ̱pá̱hualh taca̱najlá tú ixuani ̱t Dios, y ni ̱ ca̱maká̱klhalh tú ixli ̱ma̱paksi ̱nani ̱t rey xalac Egipto caca̱makni ̱ca lakskatá̱n. 24 Acxni stacli Moisés ni ̱ ma̱t lá̱ni ̱lh li ̱tanú ixkahuasa amá tzuma̱t rey tí makástacli porque li ̱pá̱hualh ca̱najlá tú ixuani ̱t Dios. 25 Hasta li ̱tamákxtakli ca̱ta̱akxtakajnán judíos tí ixca̱lacsacni ̱t Dios y lakmákalh amá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ ixma̱lacnu̱ nicán nac Egipto laktzú quilhtamacú. 26 Xlá li ̱máca̱lh ma̱s lanca ixtapalh liakxtakajnán Cristo ni ̱ma̱ ixma̱lacnu̱ ni ̱t Dios, que la̱ta tú ixma̱lacnu̱ nicán nama̱xqui ̱cán nac Egipto, porque xlá ixacxilhlacacha̱ni ̱t Dios ama ma̱xquí ixtaxokó̱n. 27 Moisés táxtulh nac Egipto porque li ̱pá̱hualh ca̱najlá tú huan Dios, ni ̱ jicuánilh la̱ sí ̱tzi ̱lh rey xalac Egipto, chá tancs takókelh tú ixuanini ̱t Dios catláhualh la̱ capu̱ lánilh ma̱squi ni ̱ ixacxila. 28 Chuná li ̱tum Moisés  









li ̱pá̱hualh ca̱najlá tú huánilh Dios acxni li ̱lakachixcúhui ̱lh makní tantum borrego y ixkalhni ca̱li ̱tzaklhmani ̱ca xapuhui ̱lhta ixchiccán judíos xlacata amá ángel tí ma̱lakácha̱lh Dios namakni ̱nán ni ̱tú naca̱tlahuaní xla̱huán xapuxcu ixcamancán judíos. 29 Na̱ chuná acxni judíos tatáxtulh nac Egipto tali ̱pá̱hualh taca̱najlá tú huan Dios y tla̱n tapasá̱rlalh nac pupunú Mar Rojo la̱ catapasá̱rlalh nac ca̱tiyatni, y acxni soldados xalac Egipto na̱ tapasa̱rlapútulh xlacán tamú̱ xtulh táni ̱lh. 30 Na̱ ca̱ksántit la̱ acxni judíos tama̱mákspitli maktujún amá ca̱chiquí ̱n Jericó ní ixtacha̱ni ̱t, tatama̱ko̱lh amá laclanca pá̱tzaps ni ̱ma̱ ixli ̱tamakstilín porque tali ̱pá̱hualh taca̱najlá tú huan Dios. 31 Ni ̱ calacapa̱stáctit amá pusca̱t tí chu̱ta ixaclapu̱ lá ixuanicán Rahab. Xlá ca̱má̱tze̱kli nac ixchic amá judíos tí ixtatza̱lapu̱ lá y acxni Dios ca̱lactláhualh hua̱k tí takaxmatmákalh, xlá taxtúnilh porque li ̱pá̱hualh ca̱najlá tú huan Dios.  





Li ̱chihui ̱nancán la̱ tata̱yaní tí tancs tali ̱pa̱huán Dios

32 ¿Tucu

ma̱s xacca̱huanín? Quintzanka̱ní quilhtamacú nacca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, David, Samuel y profetas. 33 Porque xlacán ni ̱ tali ̱mákxtakli tali ̱pa̱huán taca̱najlá tú huan Dios y chuná tla̱n ta̱kchípalh tunuj pu̱ latama̱n, tla̱n li ̱pa̱xáu tama̱paksí ̱nalh, tla̱n tamaklhtí ̱nalh tú ma̱lácnu̱ lh Dios nac ixlatama̱tcán, tla̱n tataxtúnilh  

492

HEBREOS 11​, ​12 ixmacán la̱páni ̱t ní ca̱maca̱nca naca̱huacán. 34 Tla̱n tataxtúnilh nac lhcúya̱t ní ixca̱lhcuyuputuncán, tla̱n tataxtúnilh ni ̱ naca̱li ̱makni ̱cán espadas, tla̱n tatatlíhuekli tí ixta̱ksni ̱ni ̱t, y tla̱n tata̱yánilh acxni tará̱nicli hasta ta̱ktlakali ̱nko̱lh ixenemigos xala mákat. 35 Na̱ chuná makapitzi ixli ̱talakapasnicán lacchaján talacastacuanampá ca̱li ̱ní ̱n porque tali ̱pá̱hualh Dios ixama ca̱ma̱xquí tú tamáksquilh. Milh quilhtamacú makapitzi cristianos ca̱ma̱lacnu̱ nica ni ̱ naca̱makni ̱cán para ixtalakmakán Dios, pero xlacán tama̱tlá̱ni ̱lh caca̱ma̱k xtakajni ̱ca ca̱makni ̱cán porque ixtalacacha̱ni ̱t Dios ama ca̱ma̱lacastacuaní. 36 Makapitzi ca̱li ̱kalhkama̱nanca, ca̱snokca, ca̱li ̱chi ̱ca cadenas, ca̱ma̱nu̱ca nac pu̱la̱chí ̱n, 37 ca̱li ̱makni ̱ca chíhuix, ca̱lacchucuca, ca̱li ̱cxilhca catalakmákalh Dios, ca̱li ̱makni ̱ca espadas, tatza̱latapú̱li ̱lh cani ̱huá huata tali ̱lhaká̱nalh ixmakxu̱ hua borregos o chivos, taquílhtzincsli, talakapútzalh y ca̱ma̱k xtakajni ̱ca. 38 Namá cristianos ni ̱ ixca̱mini ̱ní natalatamá juú ca̱quilhtamacú, pero xlacán tama̱tlá̱ni ̱lh talatamá y tatza̱latapú̱li ̱lh nac desierto, nac lanca ca̱quihuí ̱n, nac talhpá̱n y nac lhucu ni ̱ma̱ ixtataka̱sa. 39 La̱ta hua̱k jaé Dios ca̱li ̱pa̱xáhualh la̱ tancs tali ̱pá̱hualh taca̱najlá tú huan; pero ni ̱ ca̱li ̱mákxtakli nata̱cxila tú ixma̱lacnu̱ ni ̱t. 40 Porque ixquinca̱lacachini ̱tán aquín xlacata chuná la̱ xlacán y la̱ aquín acxtum namaklhti ̱naná̱u amá lanca tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios.  













12

Ca̱cxilhlacachá̱u Jesús

Huixín catzi ̱yá̱tit la̱ jaé lhu̱ hua cristianos quinca̱ma̱si ̱nini ̱tán la̱ ni ̱ tali ̱makxtakli tancs ixtali ̱pa̱huán Dios, huá cca̱li ̱huaniyá̱n cama̱xtúu nac milatama̱tcán tú quinca̱slaká̱n y tala̱kalhí ̱n ni ̱ma̱ quinca̱ma̱ktzanke̱yá̱n y tancs calactza̱lanáu amá tijia ni ̱ma̱ amajcú lactla̱huaná̱u. 2 Ca̱cxilhlacachá̱u Jesús tí quinca̱li ̱makxtakni nali ̱pa̱huaná̱u y tla̱n quinca̱ma̱ma̱kachakxi ̱ni ̱yá̱n la̱ tancs nali ̱pa̱huaná̱u, pues xlá li ̱tamákxtakli ni ̱lh nac culu̱s ma̱squi li ̱ma̱xaná ixuani ̱t porque acxilhlacácha̱lh ixama pa̱xahuá a̱stá̱n y chí huí nac ixpa̱xtú̱ n Ixti ̱cú Dios ta̱ma̱paksi ̱nama. 3 Aquit clacasquín cali ̱lacapa̱stacnántit la̱ akxtakájnalh Jesús nac ixmacán lactzaca̱tni ixenemigos, pues na̱ chuná huixín ni ̱ ca̱katzanká̱tit, ni ̱ para catatlají ̱tit nac minacujcán. 4 Porque huixín ya̱ lakchipiná̱tit ca̱makni ̱caná̱tit caj xlacata ta̱ra̱lacata̱qui ̱yá̱tit tzaca̱tnaní ̱n cristianos. 5 Ni ̱ ca̱ktzonksuátit la̱ Dios ca̱kastacya̱huá ixcamán la̱ huixín nac Escrituras, lacatum chuné huan: Huix quinkahuasa, ni ̱ cakaxmatmákanti acxni akastacya̱huayá̱n Mimpu̱chinacán xlacata naca̱xlaya, ni ̱ para calí ̱púhuanti acxni kahuaniyá̱n. 6 Porque Mimpu̱chinacán ca̱ca̱xtlahuaputún tí ca̱lakalhamán,  







493

HEBREOS 12

y ca̱ma̱tancsaní ixlatama̱tcán hua̱k tí ca̱li ̱ma̱nú ixcamán. 7 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n cata̱látit minta̱k xtakajnicán ni ̱ma̱ ca̱li ̱ca̱xtlahuaputuná̱n Dios porque xlá ca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n ixcamán. ¿A poco huí cha̱tum xati ̱cú tí ni ̱ ca̱xtlahuaputún ixcam? 8 Pero para Dios ni ̱ ca̱ca̱xtlahuayá̱n la̱ ca̱li ̱cxila hua̱k ixcamán, entonces ni ̱ ca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n xli ̱ca̱na ixcamán, ca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n la̱ camán tí ni ̱ tacatzí ticu ixti ̱cucán. 9 Juú ca̱quilhtamacú ca̱kalhí ̱u quinati ̱cún tí ixquinca̱ca̱xtlahuayá̱n quinca̱kahuaniyá̱n acxni lactzujcú ixuani ̱táu y aquín ixca̱kaxmatá̱u ca̱rrespetartlahuayá̱u, ¿ni ̱ puhuaná̱tit ma̱s mini ̱ní narrespetartlahuayá̱u Quinti ̱cucán Ixpu̱chiná quili ̱stacnicán xlacata naquinca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t? 10 Quinati ̱cún ixquinca̱huaniyá̱n la̱ quili ̱latama̱tcán juú ca̱quilhtamacú y la̱ xlacán ixtama̱kachakxí. Pero Dios quinca̱huaniyá̱n la̱ quili ̱latama̱tcán cani ̱cxnihuá xlacata tla̱n nama̱ta̱xtucá̱u ixtalacapa̱stacni tancs latama̱yá̱u. 11 Huixín catzi ̱yá̱t it xlacata ni ̱tí lakatí cacastigartlahuaca acxni lakchá̱n, chá li ̱lakaputzá; pero tí tama̱tla̱ní, tama̱kachakxí a̱stá̱n xlacata ca̱macuánilh porque tancs talatamá.  









Tí ni ̱ takaxmata ixtachihuí ̱n Dios ta̱ktzanká

12 Huá

cca̱li ̱huaniyá̱n catiyátit li ̱camama ca̱ma̱tlihueklhá̱tit mimacancán para tatlakuani ̱t, y para mincha̱xpa̱ncán taslijuanán

caca̱ma̱tlihuéklhtit 13 xlacata tancs natla̱huaná̱tit nac ixtijia Dios y chuná tla̱n naca̱takokeyá̱n tí ni ̱ lá tancs tatla̱huán y nata̱ksa̱nán. 14 Huixín calacputzátit li ̱pa̱xáu ca̱li ̱tlá̱n ca̱ta̱latapa̱yá̱tit hua̱k cristianos y li ̱scujá̱tit Dios ixli ̱hua̱k minacujcán porque tí ni ̱ macama̱xqui ̱putún ixlatáma̱t ni ̱ ama acxila Dios. 15 Y cala̱makta̱yátit lacachipiná̱tit la̱ mini ̱ní xlacata ni ̱tí nalakmakán Dios acxni makta̱yaputún la̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t. Aquit ni ̱ clacasquín tí ixli ̱tánu̱ lh la̱ aktum xu̱ n tuhuá̱n ni ̱ma̱ akpún y lhu̱ hua tí ca̱la̱kalhí y ca̱ma̱pasí tú li ̱xcájnit kalhí xa̱makapitzi. 16 Tí tamakaxtoka ni ̱ catalacpútzalh tata̱tzaca̱tnán tunuj cristianos, ni ̱ para calakmakántit tú ca̱li ̱lhca̱ni ̱tán Dios la̱ titzacá̱tnalh Esaú. Xlá caj aktum pula̱tu tahuá li ̱lakxta̱páli ̱lh ixderecho ni ̱ma̱ ixkalhí porque xla̱huán ixlakahuani ̱t. 17 Na̱ catzi ̱yá̱tit la̱ a̱stá̱n acxni Esaú lacásquilh cali ̱ta̱chihuí ̱nalh ixti ̱cú tú ixma̱lacnu̱ ni ̱t Dios, xlá lakmákalh y ma̱squi laktásalh tú ixtlahuani ̱t ni ̱ ma̱tzanke̱nánilh ixti ̱cú.  









Lacapa̱staccán la̱ li ̱chihuí ̱nalh Dios 18 Huixín

ni ̱ ca̱tajicua ma̱lacatzuhui ̱ni ̱nántit Dios la̱ xalakmaká̱n mili ̱talakapasnicán tatalacatzú̱ hui ̱lh amá nac sipi huanicán Sinaí ni ̱ma̱ tla̱n ixta̱cxila, ni ̱ para ca̱maka̱lhayá̱n amá lhcúya̱t ni ̱ma̱ pásalh, ni ̱ para amá ní ̱ ca̱pucs ixtu̱tá, ni ̱ para amá ní ca̱paklhtu̱taj ixuí, ni ̱ para amá ní tatlancánalh; 19 ni ̱ para kaxpáttit amá trompeta ni ̱ma̱ ma̱tasi ̱ca y ni ̱ para kaxpáttit  

494

HEBREOS 12​, ​13 amá li ̱cuánit ixtachihuí ̱n Dios que tí takáxmatli taxcalánilh Dios xlacata yaj caca̱ta̱chihuí ̱nalh. 20 Porque xlacán tajícualh acxni Dios chuné li ̱ma̱paksí ̱nalh: “Cati ̱huá tí min nac sipi ma̱squi quitzistanca, cali ̱makní ̱tit chíhuix.” 21 Snu̱ n li ̱cuánit tú ixtasí hasta Moisés huá: “Aquit ctatlanama la̱ta cjicuán.” 22 Pero huixín ta̱yanini ̱tántit porque talacatzuhui ̱ni ̱tántit amá nac sipi huanicán Sión ní huí Dios, acxilhni ̱tántit Jerusalén ni ̱ma̱ huí nac akapú̱ n, ixca̱chiquí ̱n xastacnán Dios ana ní tahuila̱na cha̱lhu̱ hua mi ̱lh ángeles. 23 Na̱ acxilhni ̱tántit hua̱k tí li ̱pa̱xáu tatamakstoka talakachixcuhuí Dios, na̱ chuná ixcamán Dios tí tata̱li ̱pa̱xahuama̱na tú xlá kalhí y ca̱tzokni ̱t ixtacuhui ̱nicán nac akapú̱ n, y ma̱lacatzuhui ̱ni ̱tántit Dios tí ama ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k cristianos, y amá ixespititucán lactlá̱n cristianos tí tama̱ta̱xtucni ̱t tata̱latamá Dios, 24 y na̱ chuná ma̱lacatzuhui ̱ni ̱tántit Cristo tí li ̱lhca̱ni ̱t naca̱lacati ̱ya̱yá cristianos tí tamaklhti ̱nán sa̱sti ixtalacca̱xlán Dios, y na̱ chuná ixkalhni ni ̱ma̱ ma̱stájalh porque ixacstu li ̱chihui ̱nán tú tláhualh ni ̱ chuná la̱ acxni Abel na̱ má̱sta̱lh ixkalhni porque ni ̱ itxoko̱nama quilacatacán. 25 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n ni ̱ cakaxmatmakántit tí ca̱ta̱chihui ̱namá̱n porque para ni ̱ tataxtúnilh amá tí takaxmatmákalh Dios acxni ca̱ta̱chihuí ̱nalh juú ca̱quilhtamacú, aquín li ̱huacá ni ̱ amá̱n taxtuniyá̱u para kaxmatmakaná̱u amá tí la̱ta nac akapú̱ n quinca̱ta̱chihui ̱namá̱n.  











26 Amá

quilhtamacú acxni chihuí ̱nalh Dios tatlánalh ca̱quilhtamacú, pero chí cakaxpáttit la̱ quinca̱huaniyá̱n: “Xa̱maktum ni ̱ huata ca̱quilhtamacú ama tatlaná, sino que na̱ ama tatlaná akapú̱ n.” 27 Para Dios huá: “Xa̱maktum”, qui ̱taxtú xlacata xlá ama lactlahuá la̱ta tú tla̱n lactlahuacán ca̱quilhtamacú, pero ama tamakxtaka tú ni ̱ lá lactlahuacán. 28 Y namá tú ni ̱ lá lactlahuacán huá ixtapáksi ̱t Dios ni ̱ma̱ quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán. Huá cca̱li ̱huaniyá̱n capa̱xcatcatzi ̱níu tú tlahuani ̱t y calakachixcuhuí ̱u Dios la̱ xlá lakatí ixli ̱hua̱k quinacujcán y cakaxmatui tú li ̱ma̱paksi ̱nán. 29 Porque Quinti ̱cucán Dios tla̱n li ̱ma̱nu̱yá̱u la̱ aktum lhcúya̱t ni ̱ma̱ tla̱n lactlahuanán.  





13

La̱ lacasquín Dios catalatáma̱lh ixcamán

Huixín ni ̱ cali ̱makxtáktit la̱pa̱xqui ̱yá̱tit la̱ li ̱ta̱camán, 2 Ni ̱ para cali ̱makxtáktit li ̱pa̱xáu ca̱maklhtinaná̱tit tí ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n nac minchiccán, pues chuná makapitzi ni ̱ para tacatzí tata̱maklhtatani ̱t ángeles. 3 Huixín caca̱lacapa̱stáctit tí tatanu̱ ma̱na nac pu̱ la̱chí ̱n la̱ huixín catanú̱tit nac pu̱ la̱chí ̱n ní tatanu̱ ma̱na xlacán. Na̱ chuná tí ca̱ma̱k xtakajni ̱cán la̱ minacnicán caca̱ma̱k xtakajni ̱ca. 4 Tí tamakaxtoka tancs catalatáma̱lh, ni ̱ catalacpútzalh tata̱tzaca̱tnán tunuj cristianos porque Dios ama ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n namá tí tali ̱tzaca̱tnán ixmacnicán y ni ̱ tamakaxtoka,  





495

HEBREOS 13

y na̱ chuná tí tamakaxtoka y tata̱tzaca̱tnán tunuj cristiano. 5 Huixín ni ̱ huata calacputzátit tlajayá̱tit tumi ̱n, cama̱tla̱ní ̱tit tú kalhi ̱yá̱tit porque Dios ma̱lacnu̱ ni ̱t: “Ni ̱ cama akxtakmakaná̱n, ni ̱ para cama li ̱makxtaka cmakta̱yayá̱n.” 6 Huá xlacata yaj ca̱katuyúntit y li ̱pa̱xáu acxtum calacpuhuáu: Quimpu̱chinacán Dios quimakta̱yá, ni ̱ para tziná cjicuán, porque ¿tucu ma̱s naquintatlahuaní cristianos? 7 Caca̱pa̱xcatcatzi ̱nítit tí ca̱cpuxcún nama̱lacatzuhui ̱yá̱tit Cristo y ca̱li ̱ta̱chihuinán ixtachihuí ̱n Dios. Cali ̱lacapa̱stacnántit la̱ talakxta̱pali ̱ni ̱t milatama̱tcán y caca̱makslihuekétit la̱ tali ̱pa̱huán Cristo. 8 Porque Jesucristo ni ̱ talakxta̱palí, pi ̱huá ko̱tán ixuani ̱t, chí y cani ̱cxnihuá. 9 Huixín ni ̱ caca̱takokétit tí ca̱ma̱si ̱niyá̱n catuya̱huá tunuj talacapa̱stacni, huixín chá camaksquíntit Dios caca̱ma̱xquí ̱n li ̱camama xli ̱hua̱k minacujcán nali ̱pa̱huaná̱tit ixtalakalhamá̱n. Ni ̱ para calacputzátit li ̱lakachixcuhui ̱yá̱tit tú huayá̱tit porque tí chuná tama̱lacatzuhui ̱pútulh Dios ni ̱tú ca̱li ̱macuánilh. 10 Aquín kalhi ̱yá̱u aktum ma̱s tla̱n pu̱lakachixcuhui ̱n y tú huí aná ni ̱ lá tali ̱pa̱xahuá namá xanapuxcun curas tí talakachixcuhui ̱nán nac ixpu̱siculancán judíos. 11 Huixín catzi ̱yá̱tit la̱ xapuxcu cura ixli ̱tzaklhmaní amá ixkalhnicán quitzistancaní ̱n acxni tánu̱ lh nac ixpu̱ ma̱lacatzuhui ̱cán Dios nac  













pu̱siculan xlacata nali ̱lakachixcuhuí y nama̱tzanke̱nán tala̱kalhí ̱n; pero ixmacnicán amá quitzistancaní ̱n ixca̱lhcuyucán nac quilhapá̱n. 12 Pues na̱ chuná Jesús ma̱stájalh ixkalhni nac quilhapá̱n ca̱chiquí ̱n xlacata tla̱n naca̱li ̱xapaní ixtala̱kalhi ̱ncán hua̱k cristianos. 13 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n calakáu Jesús nac quilhapá̱n cata̱akxtakajnáu la̱ xlá ma̱ma̱xani ̱ca na̱k xtakajnán. 14 Porque juú ca̱quilhtamacú ni ̱ amá̱n taka̱sá̱u aktum ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ ama ta̱yaní cani ̱cxnihuá, aquín calacachá̱u amá ca̱chiquí ̱n ni ̱ma̱ ama ta̱yaní a̱stá̱n. 15 Y cali ̱quilhá̱u Jesucristo lakachixcuhui ̱yá̱u Dios con quinquilhnicán tza̱pu tzá̱pu xlacata napa̱xcatcatzi ̱niyá̱u ixtapa̱xquí ̱n ni ̱ma̱ quinca̱ma̱lakacha̱niyá̱n. 16 Huixín ni ̱ cali ̱makxtáktit tlahuayá̱tit li ̱tlá̱n y cali ̱makta̱yátit xa̱makapitzi tú kalhi ̱yá̱tit porque Dios ca̱li ̱pa̱xahuá tí chuná jaé talakachixcuhuí. 17 Huixín caca̱kaxpáttit xanapuxcún cristianos tí tali ̱pa̱huán Cristo y ni ̱ caca̱ta̱ra̱lacata̱quí ̱tit porque xlacán ca̱cuentajá̱n hua̱k nataxtuniyá̱tit, pues tacatzí Dios ama ca̱ta̱tlahuá cuenta la̱ tascujni ̱t. Huixín cali ̱tamakxtáktit li ̱pa̱xáu caca̱li ̱scujni y ni ̱ catatlanca̱ní ̱tit porque ni ̱tú ama ca̱li ̱macuaniyá̱n.  











Ca̱huanicán kalhé̱n hua̱k tí tali ̱pa̱huán Cristo

18 Aquit

cca̱maksquiná̱n caquila̱li ̱kalhtahuakáu ixlacatí ̱n Dios y ma̱squi ccatzi ̱yá̱u ni ̱ ctlahuani ̱táu tú nacli ̱puhuaná̱u a̱stá̱n camaksquíntit

496

HEBREOS 13 Dios caquinca̱makta̱yán siempre clacputzayá̱u tancs clatama̱yá̱u cani ̱huá. 19 Xa̱huá ni ̱ ca̱ktzonksuátit maksquiná̱tit xlacata sok quili ̱mákxtakli Dios nacca̱lakamparaya̱chá̱n. 20 Ckalhtahuakaní Dios tí ma̱stá li ̱pa̱xáu latáma̱t y ma̱lacastacuáni ̱lh ca̱li ̱ní ̱n Quimpu̱chinacán Jesucristo, tí li ̱tánu̱ lh xatali ̱pa̱u quimaktakalhnacán aquín ixborregos porque ixkalhni li ̱lacca̱xtláhualh sa̱sti ixtalacca̱xlán Dios ni ̱ma̱ ixlaclhca̱ni ̱t. 21 Cmaksquín caca̱ma̱ xquí ̱n talacapa̱stacni natlahuayá̱tit tú tla̱n y nama̱kantaxti ̱yá̱tit ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios. Camaksquíu Jesucristo tí ta̱yanima nahuán cani ̱cxnihuá xlacata cakantáxtulh  





nac quilatama̱tcán tú lacasquín catlahuáu. Chuná calalh, amén. 22 Li ̱ta̱camán, aquit cca̱maksquiná̱n lakasu̱t cali ̱lacapa̱stacnántit la̱ta tú cca̱huaniyá̱n jaé nac carta, pues ni ̱ snu̱ n lanca carta. 23 Na̱ cca̱ma̱catzi ̱ni ̱yá̱n xlacata quinta̱camcán Timoteo yaj tanu̱ ma nac pu̱ la̱chí ̱n y para sok chin cama ta̱ana̱chá acxni nacana̱chá cca̱cxilá̱n. 24 Caca̱huanítit kalhé̱n quilakapu̱ xokocán hua̱k tí ca̱cpuxcuyá̱n ca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n y hua̱k quinta̱camcán tí tali ̱pa̱huán Cristo. Quinta̱camcán tí talama̱na juú nac pu̱ latama̱n Italia na̱ ca̱huaniyá̱n kalhé̱n. 25 Dios caca̱cxilhlacachá̱n hua̱k huixín. Chuná calalh, amén.  







IXCARTA SANTIAGO

1

Santiago ca̱ta̱chihui ̱nán judíos tí tata̱kahuani ̱ni ̱t

Aquit Santiago tí cca̱macama̱xqui ̱ni ̱t quilatáma̱t Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo. Cpa̱xahuá cca̱huaniyá̱n kalhé̱n huixín judíos tí ta̱kahuani ̱ni ̱t cani ̱huá pu̱latama̱n. 2 Li ̱ta̱camán, huixín capa̱xahuátit ni ̱ ca̱katuyúntit acxni lakchipiná̱tit tú ca̱li ̱cxilhcaná̱tit; 3 porque acxni ca̱li ̱cxílhcaná̱tit para xli ̱ca̱na tancs li ̱pa̱huaná̱tit Dios huixín catzi ̱niyá̱tit la̱ nata̱yaniyá̱tit maklhti ̱naná̱tit tú ma̱lacnu̱ ni ̱t. 4 Para huixín ta̱layá̱tit tú ca̱li ̱cxilhcaná̱tit ni ̱ ca̱ktzanká̱tit xlacata nata̱yaniyá̱tit tancs latapa̱yá̱tit, xlacata nama̱ta̱xtucá̱tit talacapa̱stacni y xlacata ni ̱tú nali ̱makatzanka̱yá̱tit. 5 Pero para cha̱tum huixín tzanka̱ní talacapa̱stacni camáksquilh Dios porque xlá ca̱ma̱xquí hua̱k cristianos talacapa̱stacni ni ̱ma̱ tamaclacasquín y ni ̱ li ̱huán a̱stá̱n; xlá ma̱xquí tí maksquín ixtalacapa̱stacni. 6 Huata tamaclacasquiní naca̱najlá ixli ̱hua̱k ixnacú xli ̱ca̱na ama ma̱xquí tú maksquín, ni ̱ ca̱klhu̱ huá̱tnalh. Porque tí aklhu̱ hua̱tnán  









ta̱talacastuca la̱ chúchut xalac pupunú acxni ta̱kstampu̱ya̱huá, u̱ n li ̱mín y li ̱n ni ̱ta lacasquín. 7 Y tí chuná namá ixkásat ni ̱ capuhua ama ma̱xquí Dios tú maksquín. 8 Namá cristiano ni ̱cxni aktum huilí ixtalacapa̱stacni y siempre ta̱klhu̱ huí acxni tú tlahuaputún nac ixlatáma̱t.  



Cha̱tunu cama̱tlá̱ni ̱lh tú ma̱xquí Dios 9 Capa̱xáhualh

namá cristiano tí ni ̱tú kalhí porque tí li ̱pa̱xahuá tú kalhí Dios li ̱ma̱nú tali ̱pa̱u cristiano. 10 Na̱ capa̱xáhualh namá ricoj cristiano tí hua̱k kalhí acxni Dios li ̱makxtaka cali ̱tánu̱ lh la̱ cati ̱huá chixcú, porque namá tí hua̱k kalhí ama makapalá la̱ makapalá xaxánat. 11 Cha̱t um cristiano tí hua̱k kalhí ama laclakó la̱ta scujma nahuán na̱ chuná la̱ qui ̱taxtú acxni taxtú chichiní, ixli ̱tlihueke li ̱ma̱sca̱cá li ̱cúxtut ca̱ma̱yujní itxánat y la̱ta tú ixli ̱lá̱n ixkalhí laclakó.  



Tí ta̱yaní tú li ̱cxilhcán capa̱xáhualh

ni ̱ ca̱katúyulh namá cristiano tí ta̱yaní ta̱lá tú li ̱cxilhcán porque tí ta̱yaní Dios ama ma̱xquí ixtaxokó̱n y huá namá li ̱pa̱xáu latáma̱n

497

12 Capa̱xáhualh

SANTIAGO 1

498

ni ̱ma̱ ca̱ma̱lacnu̱ nini ̱t tí talakalhamán. 13 Acxni cha̱tum cristiano lakchá̱n tlahuaputún tú ni ̱ tla̱n ni ̱ calacpúhualh: “Dios quiaktlakahuacama cactláhualh tú ni ̱ tla̱n.” Porque Dios ni ̱ lakatí tlahuá tú ni ̱ tla̱n, ni ̱ para tí aktlakahuacá catláhualh tú ni ̱ tla̱n. 14 Porque cha̱tunu cristianos kalhí li ̱xcájnit ixkásat, ixacstu ma̱xtú li ̱xcájnit ixtalacapa̱stacni tlahuaputún tú ni ̱ tla̱n y aktlakahuacá catzacá̱tnalh. 15 Cha̱tum cristiano li ̱xcájnit ixkásat ma̱xtú li ̱xcájnit talacapa̱stacni catzacá̱tnalh y acxni tata̱yani ̱ttá li ̱xcájnit talacapa̱stacni aktlakahuacá catzacá̱tnalh y acxni tzaca̱tnán mini ̱ní naxoko̱nán ca̱li ̱ní ̱n.  





Dios macamín la̱ta tú tlan kalhi ̱yá̱u 16 Li ̱ta̱camán

tí cca̱lakalhamán, ni ̱ cata̱kskahuítit; 17 la̱ta tú tla̱n kalhi ̱yá̱u y la̱ta tú tla̱n quinca̱ma̱squihui ̱caná̱n, Dios tí huí ta̱lhmá̱n macamini ̱t, ma̱lakachá namá Quinti ̱cucán tí kalhí staranca taxkáket y xlá ni ̱cxni ama talakxta̱palí la̱ tla̱n catzí, ni ̱cxni ama quinca̱k xtakmakaná̱n ca̱paklhtu̱tá. 18 Dios kalhí tancs talacapa̱stacni y ixtachihuí ̱n ca̱lakxta̱pali ̱ni ̱t quilatama̱tcán xlacata nali ̱tanu̱yá̱u ixcamán tí ama ca̱lakalhamán pues chuná lacasquini ̱t.  



Tí kaxmata ixtachihuí ̱n Dios cama̱kantáxti ̱lh

19 Li ̱ta̱camán

tí cca̱lakalhamán, aquit clacasquín cha̱tunu cacatzí ̱nilh sok kaxmata tú

li ̱ta̱chihui ̱nancán, pero ni ̱ sok cachihuí ̱nalh tí lanca ixquilhni, ni ̱ para sok casí ̱tzi ̱lh. 20 Porque amá cristiano tí sok si ̱tzí ni ̱ ma̱kantaxtí la̱ lacasquín Dios tancs calatáma̱lh. 21 Li ̱ta̱camán, aquit cca̱maksquiná̱n calakmakántit la̱ta tú ni ̱ tla̱n y li ̱xcájnit tlahuayá̱tit y cali ̱makxtáktit ca̱li ̱tlá̱n li ̱pa̱xáu castacli namá ixtachihuí ̱n ni ̱ma̱ chancani ̱t nac minacujcán porque namá ixtachihuí ̱n Dios tla̱n lakma̱xtú mili ̱stacnicán. 22 Pero tamaclacasquiní cama̱kantaxtí ̱tit namá ixtachihuí ̱n Dios, ni ̱ huata cakaxpáttit porque entonces mi ̱cstucán ta̱kskahuiyá̱tit. 23 Namá cristiano tí huata kaxmata ixtachihuí ̱n Dios y ni ̱ ma̱kantaxtí ta̱talacastuca la̱ cha̱tum cristiano tí huata laca̱cxilhcán nac espejo. 24 Acxila la̱ tasí ixlacán, pero huata an, aktzonksuá la̱ lacahuán. 25 Pero capa̱xáhualh ni ̱ ca̱katúyulh amá tí ma̱kachakxí tancs ixtachihuí ̱n Dios, namá tachihuí ̱n ni ̱ma̱ tla̱n ca̱lakma̱xtú cristianos, y takoké tú ma̱sí; xlá ni ̱ huata kaxmata namá tachihuí ̱n y aktzonksuá, sino que ma̱kantaxtí tú kaxmata. 26 Para cha̱tum cristiano li ̱tanú tancs lakachixcuhuí Dios pero ni ̱ lá ma̱paksí itsi ̱máka̱t, ixacstu ta̱kskahuí nac ixnacú porque tí chuná jaé lá, ni ̱tú li ̱macuán nahuán tancs lakachixcuhuí Dios. 27 Namá tí Dios ca̱li ̱macá̱n tancs talakachixcuhuí huá tí tali ̱lakachixcuhuí nac ixlatama̱tcán, la̱ lacputzá tamakta̱yá li ̱ma̱xken, la̱ ta̱cxilhlacachá̱n viudas tí ta̱kxtakajnán y ni ̱ talacasquín caca̱pásalh tú ni ̱ tla̱n huí ca̱quilhtamacú.  















499

2

SANTIAGO 2 Hua̱k cristianos acxtum catara̱lacachá̱nilh

Li ̱ta̱camán, huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Quimpu̱chinacán Jesucristo, ca̱mini ̱niyá̱n acxtum naca̱lacachipiniyá̱tit hua̱k cristianos, ni ̱tí calakmakántit. 2 Porque catunu qui ̱taxtú ana ní tamakstoká̱tit, para tanú cha̱tum cristianos tí makanú anillo xla oro y mactlá̱n lhaka̱nani ̱t, y na̱ tanú cha̱tum cristiano tí li ̱lhaka̱nani ̱t laklhchú lháka̱t; 3 huixín huaniyá̱tit amá tí mactlá̱n lhaka̱nani ̱t: “Juú catahuila huí aktum tla̱n pu̱táhui ̱lh.” Pero amá tí macli ̱xcájnit lhaka̱nani ̱t huanicán: “Huix nanú cata̱ya, o catahuila ca̱tiyatni.” 4 Para chuná jaé layá̱tit, ¿ni ̱ puhuaná̱tit xlacata la̱lakmakampa̱nántit entre li ̱ta̱camán y li ̱tanu̱pa̱nántit la̱ namá jueces tí ni ̱ tancs tatlahuá justicia porque ni ̱ tla̱n ixtalacapa̱stacnicán? 5 Li ̱ta̱camán tí cca̱lakalhamán, cakaxpáttit tú cama ca̱huaniyá̱n. ¿Ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata Dios ca̱lacsacni ̱t tí ni ̱tú takalhí juú ca̱quilhtamacú xlacata ma̱s tancs natali ̱pa̱huán que tí lhu̱hua tú kalhí, y amá tí naca̱macama̱xquí amá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ ma̱lacnu̱ni ̱t ama ca̱ma̱xquí nac ixtapáksi ̱t tí talakalhamán? 6 Pero huixín ni ̱ caj maktum lakmakani ̱tántit tí pobre. ¿Ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata huá namá ricos ca̱ma̱kxtakajni ̱yá̱n y ca̱xuatali ̱ná̱n nac ixpu̱ma̱paksi ̱ncán jueces? 7 ¿Ni ̱ aksaná̱tit xlacata xlacán tí tza̱pu tali ̱kalhkama̱nán ixtacuhui ̱ní namá lanca Quimpu̱chinacán tí kalhapalátit acxni li ̱pa̱huántit? 8 Para huixín xli ̱ca̱na ma̱kantaxti ̱yá̱tit namá lanca  













ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios ni ̱ma̱ huan nac Escrituras: “Caca̱lakalhámanti hua̱k minta̱cristianos na̱ chuná la̱ huix lacasquina calakalhamanca”, snu̱ n tla̱n tú tlahuayá̱tit. 9 Pero para huixín la̱lakmakaná̱tit entre li ̱ta̱camán tlahuayá̱tit tala̱kalhí ̱n y mini ̱ní naxoko̱naná̱tit la̱ huan ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios. 10 Porque para cha̱tum cristiano li ̱tanú ma̱kantaxtí hua̱k ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios, pero li ̱makatzanká aktum tú li ̱huán Dios min li ̱tamakxtaka la̱ caca̱li ̱tzacá̱tnalh hua̱k ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios. 11 Ca̱ksántit amá cha̱tum Dios huá: “Ni ̱ cata̱tzacá̱tnanti tí makaxtoka”, y pi ̱huá huá: “Ni ̱ camakni minta̱cristiano.” Huá cca̱li ̱huaniyá̱n para cha̱tum tí ta̱tzaca̱tnán tí makaxtoka pero makní ixta̱cristiano li ̱tanú la̱ cakaxmatmákalh hua̱k ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios. 12 Cristo quinca̱lakma̱xtuni ̱tán huá li ̱mini ̱ní nachihui ̱naná̱tit y nalatapa̱yá̱tit la̱ tí tapa̱xcatcatziní Dios ixtalakalhamá̱n y huá li ̱tama̱kantaxti ̱putún ixli ̱ma̱paksí ̱n. 13 Porque acxni naca̱ta̱t lahuá taxokó̱n hua̱k cristianos ni ̱ ama ca̱lakalhamán tí ni ̱ talakalhamani ̱t ixta̱cristianoscán; pero tí talakalhamani ̱t ixta̱cristianos ama tata̱yaní amá chichiní acxni namín tlahuá taxokó̱n.  









Tí li ̱pa̱huán Dios camá̱si ̱lh nac ixlatáma̱t

14 Li ̱ta̱camán,

¿tucu li ̱macuaní cha̱tum cristiano tí huan li ̱pa̱huán Cristo para ni ̱ ma̱sí tlahuá tú tla̱n nac ixlatáma̱t? ¿A poco tla̱n taxtuní caj xlacata chuná jaé li ̱pa̱huán

500

SANTIAGO 2​, ​3 Cristo? 15 Calacpúhuanti para cha̱tum quinta̱camcán la̱ chixcú o la̱ pusca̱t tí tali ̱pa̱huán Cristo tzanka̱ní ixlháka̱t o ixtahuá tú nali ̱hua̱yán cha̱li cha̱lí, 16 y huixín huata huaniyá̱tit: “Dios calí ̱n, tla̱n calhaká̱nanti y cahuá̱yanti cakálhkasti.” Pero ni ̱ ma̱xqui ̱yá̱tit tú nali ̱lhaka̱nán ixmacni y tú nali ̱kalhkasa, ¿tucu li ̱macuán? 17 Pues na̱ chuná qui ̱taxtú tí huan li ̱pa̱huán Dios para ni ̱ ma̱sí tlahuá tú tla̱n nac ixlatáma̱t, li ̱tanú la̱ ni ̱ cali ̱pá̱hualh Cristo. 18 Aquit cpuhuán huí tí tla̱n ama quihuaní: “Huí tí li ̱pa̱huán Cristo y huí tunu tí tlahuá tú tla̱n nac ixlatáma̱t.” Pero aquit cama kalhtí: “Quima̱si ̱ni, para tla̱n, la̱ tla̱n li ̱pa̱huana Cristo y ni ̱ lá naquili ̱ma̱lacahua̱ni ̱ya tú tlan tlahuaya; porque aquit camá̱n ma̱si ̱niyá̱n la̱ cli ̱pa̱huán Cristo y cli ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n tú tla̱n ctlahuá.” 19 ¿Huix tancs li ̱pa̱huana ca̱najlaya huata huí cha̱tum Dios? ¡Snu̱ n tla̱n! Pero cá̱ksanti xlacata tlajananí ̱n na̱ taca̱najlá huata huí cha̱tum Dios y tatalaná la̱ta tajicuán. 20 Huá cli ̱huaniyá̱n koxitá huix. ¿Ni ̱ catzi ̱ya xlacata tí li ̱tanú li ̱pa̱huán Cristo ni ̱ ma̱sí nac ixlatáma̱t tú tla̱n tlahuá min li ̱tamakxtaka la̱ ni ̱ cali ̱pá̱hualh Cristo?  











Abraham li ̱pá̱hualh Dios y ma̱kantáxti ̱lh tú huánilh

21 Ca̱ksántit

quinti ̱cucán Abraham, Dios li ̱mákxtakli yaj ca̱katúyulh cama̱lacatzúhui ̱lh porque ma̱kantáxti ̱lh tú huánilh cali ̱lakachixcúhui ̱lh camákni ̱lh ixkahusasa Isaac.

22 Chí

calacpuhuántit Abraham li ̱pá̱hualh Dios, pero na̱ tláhualh tú li ̱ma̱páksi ̱lh y acxni tláhualh tú huánilh Dios má̱si ̱lh ixma̱ccha̱ni ̱ni ̱t talacapa̱stacni tancs li ̱pa̱huán Dios. 23 Xli ̱ca̱na kantaxtuni ̱t amá tú huan nac Escrituras: “Abraham li ̱pá̱hualh tú ma̱lacnú̱ nilh Dios huá xlacata Dios li ̱mákxtakli yaj ca̱katúyulh cama̱lacatzúhui ̱lh.” Hasta ma̱tla̱ni ̱lh cali ̱tánu̱ lh ixamigo Dios tí nalakalhamán. 24 Li ̱ta̱camán, Dios lakatí catali ̱pá̱hualh cristianos yaj cata̱katúyulh tama̱lacatzuhuí, pero na̱ lakatí catama̱kantáxti ̱lh tú tla̱n xlacata natali ̱ma̱lacahua̱ni ̱nán xli ̱ca̱na. 25 Na̱ ca̱ksántit amá pusca̱t tí chu̱ta ixaclapu̱ lá huanicán Rahab, Dios li ̱mákxtakli yaj ca̱katúyulh cama̱lacatzúhui ̱lh porque tláhualh tú tla̱n, ca̱má̱tze̱kli amá tí ixtatza̱lapu̱ lá y ca̱ma̱sí ̱nilh natalactza̱lá tunuj tijia. 26 Huixín catzi ̱yá̱tit para ixmacni cha̱tum cristiano ni ̱ kalhí li ̱stacni la̱ xaní ̱n calatáma̱lh, pues na̱ chuná amá tí ni ̱ ma̱sí tú tla̱n tlahuá nac ixlatáma̱t li ̱tanú la̱ ni ̱ cali ̱pá̱hualh Dios.  







3

Snu̱ n li ̱cuánit quisi ̱maka̱tcán

Li ̱ta̱camán, ni ̱ lhu̱ hua huixín calacputzátit li ̱tanu̱yá̱tit ma̱kalhtahuake̱naní ̱n porque mili ̱catzi ̱tcán xlacata tí tali ̱tanú ma̱kalhtahuake̱naní ̱n ma̱s li ̱cuánit ama ca̱ma̱xoko̱ni ̱cán para ta̱ktzanká. 2 Hua̱k aquín lhu̱ hua tú liaktzanka̱yá̱u; para cha̱tum cristianos ni ̱cxni liaktzanká tú li ̱chihui ̱nán itsi ̱máka̱t namá cristiano xli ̱ca̱na ma̱ccha̱ní talacapa̱stacni y tla̱n ma̱paksí  

501

SANTIAGO 3

hua̱k ixlatáma̱t. 3 Aquit camá̱n ca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n tantum cahua̱yu: para ma̱kalhnu̱cán freno tla̱n ma̱kahua̱ni ̱cán li ̱ncán ni ̱ta lacasquincán; caj aktum actzú freno tla̱n li ̱ma̱paksi ̱cán hua̱k ixmacni. 4 Na̱ caca̱li ̱lacahua̱nántit barcos ma̱squi laclanca tatasí y tlihueke u̱ n tama̱tla̱hualí ̱n, siempre takalhí aktum actzú li ̱cá̱n tú ca̱li ̱manejartlahuacán huanicán “timón” y xapu̱chiná tla̱n li ̱n ni ̱ta lacasquín. 5 Pues na̱ chuná qui ̱taxtuní quisi ̱maka̱tcán la̱ta quili ̱tantumcán ta̱talacastuca caj actzú li ̱hua, pero li ̱tanú tla̱n ca̱tlahuá laclanca tú lacasquín, na̱ chuná la̱ actzú lhcúya̱t tla̱n ma̱pasí aktum lanca ca̱quihuí ̱n. 6 Quisi ̱maka̱tcán tla̱n ta̱ma̱lacastucá̱u la̱ lhcúya̱t ixtlahuaná tala̱kalhí ̱n. Quisi ̱maka̱tcán huili ̱cani ̱t lacatum ní tla̱n nama̱pasí tú li ̱xcájnit kalhí ixli ̱tantum quimacnicán y tali ̱ma̱pasí tlajananí ̱n itlhcuya̱tcán xlacata na̱ nama̱pasi ̱yá̱u tú ni ̱ tla̱n tlahuaputuná̱u nac quilatama̱tcán. 7 Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata cristianos tla̱n tama̱ma̱nsujlí lacli ̱cuánit la̱páni ̱t, lacli ̱cuánit lu̱ hua, quitzistancaní ̱n ni ̱ma̱ takosa y ni ̱ma̱ talama̱na nac chúchut y xli ̱ca̱na lhu̱ hua tama̱ma̱nsujli ̱ni ̱t; 8 pero ni ̱ lá tí ma̱ma̱nsujli ̱ni ̱t itsi ̱máka̱t, ni ̱ lá tí makatlajani ̱t tú li ̱xcájnit kalhí y ixveneno ni ̱ma̱ kalhí tla̱n li ̱makni ̱nán. 9 Chí calacpuhuántit, quisi ̱maka̱tcán li ̱kalhtahuakaniyá̱u Quimpu̱chinacán y Quinti ̱cucán Dios, y pi ̱huá quisi ̱maka̱tcán li ̱squiná̱u li ̱xcájnit tú cata̱kspúlalh  













cristianos tí takalhí ixma̱su̱y Dios porque huá ca̱tlahuani ̱t. 10 Nac aktum quinquilhnicán tataxtú amá tachihuí ̱n ni ̱ma li ̱squiná̱u li ̱xcájnit tú cata̱kspúlalh cristianos y pi ̱ aná tataxtú amá tachihuí ̱n ni ̱ma̱ li ̱kalhtahuakaniyá̱u Dios. Li ̱ta̱camán, jaé ni ̱ chú ixlíḻ at. 11 Porque calacpuhuántit, ¿a poco nac aktum taxtunú tla̱n taxtú skahuihui saksi chúchut y taxtú pi ̱ aná xu̱ n chúchut? 12 Chuná li ̱tum li ̱ta̱camán, ¿a poco katum suja tla̱n ma̱stá a̱síhui ̱t, o akatum uva tla̱n ma̱stá ixtahuácat akalasni? Huixín tla̱n calacpuhuántit nac aktum taxtunú ni ̱ lá taxtú skahuihui saksi chúchut y taxtú pi ̱ aná skoko chúchut.  





Tí ma̱kachakxí talacapa̱stacni camá̱si ̱lh nac ixlatáma̱t

13 Li ̱ta̱camán,

la̱ta mili ̱hua̱kcán, tí li ̱tanú skalala y ma̱kachakxí talacapa̱stacni camá̱si ̱lh nac ixlatáma̱t la̱ta tú tla̱n tlahuá xlacata hua̱k nata̱cxila xli ̱ca̱na tla̱n catzí ma̱kachakxí talacapa̱stacni. 14 Pero para nac minacujcán la̱lakcatzaniyá̱tit tú kalhí cha̱tum y la̱si ̱tzi ̱niyá̱tit entonces ni ̱ calactlancántit hua̱k ma̱kachakxi ̱yá̱tit porque akskahuinampa̱nántit xli ̱ca̱na ma̱kachakxi ̱yá̱tit tancs talacapa̱stacni. 15 Namá cristiano tí li ̱lactlancán jaé talacapa̱stacni ni ̱ Dios tí huí ta̱lhmá̱n ma̱xqui ̱ni ̱t; xlá catzi ̱nini ̱t juú ca̱quilhtamacú, cristianos tama̱si ̱nini ̱t, y hasta tlajaná na̱ paktanu̱ ni ̱t. 16 Porque amá tí hua̱k tara̱lakcatzaní y tara̱maksi ̱tzí, tara̱tlahuaní la̱ta  





SANTIAGO 3​, ​4 tú talacasquín y la̱ta tú li ̱xcájnit talacpuhuán. 17 Pero tí ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t tancs talacapa̱stacni, Dios tí huí ta̱lhmá̱n, talacputzá tancs talatamá, hua̱k cristianos tata̱ra̱lí ̱n, tla̱n tacatzí, tara̱pa̱xquí, hua̱k talakalhamán, tama̱sí tú tla̱n tatlahuá nac ixlatama̱tcán, tancs tachihui ̱nán, y xli ̱ca̱na tamaklhcatzí tú tahuán. 18 Amá tí talacputzá ca̱li ̱tlá̱n talatamá qui ̱taxtú la̱ catáchalh li ̱pa̱xáu latáma̱t y acxni natama̱xquí cosecha ama ca̱tocarlí li ̱pa̱xáu latáma̱t.  



4

Lacli ̱xcájnit talacapa̱stacni tataxtú nac quinacujcán

Li ̱ta̱camán, ¿ni ̱cxni lacpuhuani ̱tántit nicu tataxtú namá li ̱xcájnit talacapa̱stacni nala̱nicá̱tit y nala̱makasi ̱tzi ̱yá̱tit? ¿Ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata nac mimpu̱lacnicán tatanu̱ ma̱najá namá lacli ̱xcájnit talacapa̱stacni tí siempre tara̱nica y ca̱ktlakahuacayá̱n natzaca̱tnaná̱tit? 2 Huixín acxni tú lacasquiná̱t it y ni ̱ lá ma̱ta̱xtucá̱tit, makni ̱naná̱tit; y acxni tú lakcatzaná̱tit, para ni ̱ ca̱ma̱xqui ̱caná̱tit la̱makasi ̱tzi ̱yá̱tit y la̱nicá̱tit. Pero huixín ni ̱ ma̱ta̱xtucá̱tit tú lacasquiná̱tit porque ni ̱ maksquiná̱tit Dios. 3 Y para maksquiná̱tit, Dios ni ̱ ca̱ma̱xqui ̱yá̱n porque ni ̱ lakatí la̱ laclhca̱ni ̱tántit pa̱t maclacasquiná̱tit, huata lactlahuaputuná̱tit nali ̱pa̱xahuayá̱tit. 4 ¡Laktakalhí ̱n, huixín la̱ tí ta̱k xtakmakán ixpu̱tahui ̱lhcán! ¿Ni ̱ catzi ̱yá̱tit xlacata tí huata lakatí li ̱pa̱xahuá tú huí ca̱quilhtamacú, Dios li ̱ma̱nú la̱ calakmákalh?  





502 Porque tí li ̱tanú ixamigo la̱ta tú huí li ̱pa̱xahuacán ca̱quilhtamacú, li ̱tanú ixenemigo Dios tí ta̱ra̱makasi ̱tzi ̱ni ̱t. 5 Huá xlacata Dios li ̱ma̱tzokónalh nac Escrituras: “Ixespíritu Dios ni ̱ma̱ lama nac quinacujcán quinca̱lakcatzaná̱n quinca̱lakalhamaná̱n.” 6 Y xlá ni ̱cxni li ̱makxtaka quinca̱cxilhlacachiná̱n quinca̱lakalhamaná̱n la̱ huan nac Escrituras: “Dios ca̱ta̱ra̱lacata̱quí tí talactlancán, pero siempre ca̱cxilhlacachá̱n tí tali ̱tamakxtaka takaxmatní tú li ̱ma̱paksi ̱nán.”  



Tí taxcalí Dios xlá ca̱kaxmata

7 Aquit

cca̱huaniyá̱n cali ̱tamakxtáktit caca̱kskalhlí ̱n Dios; ni ̱ cali ̱makxtáktit caca̱makatlaján tlajaná y xlá ama ca̱tza̱laniyá̱n. 8 Huixín caxcalanítit cama̱lacatzuhuí ̱tit Dios y xlá ama ca̱kaxmatá̱n y ca̱lakminá̱n. Huixín tí tzaca̱tnani ̱tántit cacheké̱tit la̱ta tú ni ̱ tla̱n tlahuani ̱tántit, y huixín tí lakati ̱yá̱tit li ̱pa̱xahuayá̱tit tú ni ̱ tla̱n huí ca̱quilhtamacú y na̱ li ̱tanu̱yá̱tit li ̱pa̱huaná̱tit Dios, calakxta̱palí ̱tit minacujcán. 9 Para xli ̱ca̱na tatunujni ̱tántit, cama̱sí ̱tit lakaputzapa̱nántit, tasapa̱nántit, akxtakajnampa̱nántit; catasátit para li ̱cuánit tziyampa̱nántit y calakaputzátit para li ̱cuánit pa̱xahuapa̱nántit. 10 Cali ̱tamakxtáktit hua̱k kaxpatniyá̱tit Quimpu̱chinacán y xlá ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n laclanca mimpu̱tahui ̱lhcán.  





Ni ̱tí catzí nicu ama qui ̱ta̱yá nac ixlatáma̱t

11 Li ̱ta̱camán,

huixín ni ̱ calacputzátit li ̱xcájnit

503

SANTIAGO 4​, ​5

la̱li ̱chihui ̱naná̱tit la̱ talama̱na cha̱tum cha̱tum, porque amá tí ni ̱ tla̱n li ̱chihui ̱nán la̱ lama ixta̱cristiano o li ̱huaní la̱ lama, li ̱tanú la̱ ni ̱ tla̱n ca̱li ̱chihuí ̱nalh ixli ̱ma̱paksí ̱n Cristo y qui ̱taxtú la̱ cali ̱huánilh Cristo ixli ̱ma̱paksí ̱n, y amá tí li ̱huaní Cristo ixli ̱ma̱paksí ̱n, yaj ma̱kantaxtí tú huan, sino que li ̱tanú la̱ juez. 12 Huata huí cha̱tum tí ma̱sta̱ni ̱t ixli ̱ma̱paksí ̱n y huata huá tla̱n li ̱tanú juez porque tla̱n lakma̱xtú y ma̱laktzanké ixli ̱stacnicán cristianos. Pero huixín, ¿tucu minkasatcán xlacata na̱ tla̱n naca̱li ̱huaniyá̱tit la̱ talama̱na minta̱cristianoscán? 13 Na̱ calacapa̱stacnántit huixín tí huaná̱tit: “Chí o cha̱lí amá̱n aná̱u nac aktum ca̱chiquí ̱n y aná nalatama̱yá̱u aktum ca̱ta; natama̱huananá̱u y nasta̱naná̱u xlacata natlajayá̱u tumi ̱n.” 14 Pero ni ̱ para catzi ̱yá̱tit tú qui ̱taxtuni ̱t nahuán nac milatama̱tcán cha̱lí acxni naxkaká; porque jaé quilatama̱tcán tla̱n li ̱ma̱nu̱yá̱u caj la̱ manka̱ná, tasí puntzú y ni ̱ para catzi ̱yá̱u acxni talactilhparako̱ni ̱t. 15 Ma̱s ca̱mini ̱niyá̱n ixuántit: “Para Quimpu̱chinacán lacasquín nalatama̱yá̱u cha̱lí, natlahuayá̱u jaé tú lacpuhuani ̱táu o amá tú laclhca̱ni ̱táu.” 16 Pero huixín lakati ̱yá̱tit lactlancaná̱tit acxni chihui ̱naná̱tit y ni ̱ tla̱n lactlancancán. 17 Na̱ calacapa̱stáctit xlacata tí catzí ixli ̱tláhuat tú tla̱n y ni ̱ tlahuá, kalhí ma̱s tala̱kalhí ̱n ixlacatí ̱n Dios.  







Ca̱mini ̱niyá̱n catasátit y ca̱ktasátit la̱ta lakaputzayá̱tit porque talacatzuhui ̱ma ama ca̱lakchiná̱n ta̱k xtakajni. 2 Ixlacatí ̱n Dios la̱ta tú kalhi ̱yá̱tit li ̱tanú la̱ capú̱chilh; lactlá̱n milhaka̱tcán li ̱tanú la̱ caca̱lacáhualh xumpi ̱pi; 3 mintumi ̱ncán xla oro y plata xuxuni ̱t la̱ta taqui ̱ni ̱t y namá itxúxut ama li ̱tanú la̱ cha̱tum testigo tí ama ca̱ma̱lacapu̱yá̱n ixlacatí ̱n Dios y na̱ ama ca̱huani ̱niyá̱n ixli ̱hua mimacanicán la̱ lhcúya̱t. Huixín ma̱kstokni ̱tántit lhu̱ hua tumi ̱n jaé quilhtamacú acxni amajá min tí tlahuá taxokó̱n. 4 Huixín ni ̱ ca̱xokonítit namá cha̱lhca̱tnaní ̱n tí táscujli nac minca̱tucuxtucán. Xlacán tasquima̱na caxoko̱nántit tú tlahuátit y Dios Ixpu̱chiná hua̱k tú anán ca̱kaxmatni ̱t la̱ tatasama̱na. 5 Juú ca̱quilhtamacú huixín li ̱cuánit tla̱n latapa̱ni ̱tántit, li ̱cuánit li ̱pa̱xahuani ̱tántit mimacnicán, li ̱cuánit koni ̱tántit la̱ acxni makakoncán huá̱cax xlacata naca̱makni ̱cán. 6 Huixín ca̱ma̱lacapu̱ ni ̱tántit y ca̱makni ̱ni ̱tántit tí lactlá̱n tacatzí y xlacán ni ̱ ca̱ta̱ra̱lacata̱quí ̱n.  









Dios acxilhlacachín tí li ̱pa̱huán kalhí tú ma̱lacnu̱ ni ̱t





5

Lhu̱ hua ricos huata tali ̱puhuán tapa̱xahuá

¡Chí cakaxpáttit tú cama ca̱huaniyá̱n huixín ricos!

7 Li ̱ta̱camán,

huixín cata̱látit kalhi ̱yá̱tit hasta xní namín Quimpu̱chinacán na̱ chuná la̱ cha̱tum chixcú acxni chan ixcuxi acxilhlacachá̱n ama makalá tlaktla y kalhí hasta xní namín se̱n, porque tla̱n sok min o tla̱n makapalá. 8 Huixín na̱ chuná catacamájtit nac minacujcán, cata̱látit kalhi ̱yá̱tit  

504

SANTIAGO 5 Quimpu̱chinacán porque yaj lhu̱ hua quilhtamacú tzanká namín ixli ̱maktuy. 9 Li ̱ta̱camán, huixín ni ̱ cala̱li ̱chihui ̱nántit tú tatlahuá xa̱makapitzi, xlacata Dios, amá juez tí lacanu̱yajá nac puhui ̱lhta na̱ ni ̱tú naca̱li ̱ya̱huayá̱n tú tlahuani ̱tántit. 10 Li ̱ta̱camán, huixín caca̱makslihuekétit amá profetas tí tali ̱chihuí ̱nalh Quimpu̱chinacán, xlacán tatá̱lalh ixta̱k xtakajnicán y takálhi ̱lh tú ca̱ma̱lacnú̱ nilh Dios, 11 y chí catzi ̱yá̱u la̱ tapa̱xahuama̱na namá tí ta̱k xtakájnalh. Calacapa̱stáctit la̱ pá̱ti ̱lh ixta̱k xtakajni amá chixcú ixuanicán Job. Huixín catzi ̱yá̱tit la̱ a̱stá̱n Dios pu̱spítnilh la̱ta tú makatzánka̱lh porque Dios ca̱cxilhlacachá̱n y ca̱lakalhamán ixcamán.  





Ni ̱tí cali ̱kalhkamá̱nalh Dios y tí ta̱tatlá cali ̱kalhtahuakaca

12 Li ̱ta̱camán,

huixín acxni chihui ̱naná̱tit ni ̱ cali ̱quilhpíntit akapú̱ n, ca̱quilhtamacú, ni ̱ para tú li ̱pa̱huaná̱tit caj xlacata naca̱ca̱najlanicaná̱tit. Huixín huata cahuántit, “Je”, para xli ̱ca̱na; y para ni ̱ xli ̱ca̱na cahuántit, “Tó”, xlacata Dios ni ̱ naca̱ma̱xokoniyá̱n minta̱kskahuincán. 13 Chí cca̱huaniyá̱n, para cha̱tum cristiano akxtakajnama cakalhtahuakánilh Dios, y para cha̱tum pa̱xahuama catlí ̱nilh Dios la̱ pa̱xcatcatzi ̱ní tú tlahuanima. 14 Para cha̱t um cristiano ta̱tatlá  



caca̱tasanítit lakko̱lún tí ta̱cpuxcún tí tali ̱pa̱huán Cristo xlacata natali ̱kalhtahuaká namá ta̱tatlá, catamacuíli ̱lh actzú aceite y catamáksquilh Quimpu̱chinacán cama̱ksá̱ni ̱lh. 15 Para takalhtahuakaní Dios xli ̱hua̱k ixnacujcán namá ta̱tatlá na̱ksa̱nán porque ixmacán Quimpu̱chinacán kalhí li ̱tlihueke nama̱ksa̱ní namá ta̱tatlá; y para tlahuani ̱t tala̱kalhí ̱n Dios nama̱tzanke̱naní ixtatzaca̱tni. 16 Huá xlacata cca̱li ̱huaniyá̱n cala̱kalhapalanítit mintala̱kalhi ̱ncán y cala̱li ̱kalhtahuakátit cha̱tum cha̱tum xlacata naca̱ma̱ksa̱ni ̱yá̱n Dios. Porque acxni kalhtahuaká ixli ̱hua̱k ixnacú cha̱tum tí tla̱n catzí Dios kaxmata tú maksquín. 17 Ca̱ksántit profeta Elías, xlá cati ̱huá chixcú ixuani ̱t la̱ aquín, pero acxni kalhtahuakánilh Dios ixli ̱hua̱k ixnacú ni ̱ casé̱nalh, ni ̱ milh se̱n aktutu ca̱ta a̱íta̱t. 18 Y acxni kalhtahuakapá casé̱nalh milh se̱n y la̱ta tú chanca tama̱sta̱pá ixtahuacatcán. 19 Li ̱ta̱camán, para cha̱t um tí li ̱pa̱huán Cristo min chichiní akxtakmakán tú li ̱pa̱huán y huixín makta̱yayá̱tit catakokepá namá tla̱n tijia, 20 lakma̱xtupa̱nántit ixli ̱stacni namá cristiano xlacata ni ̱ nalaktzanká ca̱li ̱ní ̱n, porque tí makta̱yá ixta̱cristiano catakokepá tla̱n tijia lakma̱xtuní ixli ̱stacni y ma̱tzanke̱nanicán lhu̱ hua ixtala̱kalhí ̱n.  











IXLIAKTUM IXCARTA SAN PEDRO

1

Pedro ca̱ta̱chihui ̱nán tí mákat talama̱na

Aquit Pedro ixapóstol Jesucristo tí ma̱lakacha̱ni ̱t nali ̱chihui ̱nán. Cca̱ma̱lakacha̱niyá̱n jaé carta huixín judíos tí li ̱pa̱huaná̱tit Cristo y lapa̱nántit a̱lacatunu pu̱latama̱n ní makchipini ̱tántit la̱ nac Ponto, nac Galacia, nac Capadocia y nac Asia y nac Bitinia. 2 Huixín ca̱lacsacni ̱tán Quinti ̱cucán Dios la̱ta maká̱n quilhtamacú, ca̱ma̱lakacha̱nini ̱tán Ixespíritu xlacata naca̱ma̱tunujá̱n huata huá nakaxpatniyá̱tit y naca̱li ̱xapaniyá̱n mintala̱kalhi ̱ncán ixkalhni Jesucristo ni ̱ma̱ ma̱stájalh acxni ni ̱lh. Li ̱ta̱camán, Dios caca̱cxilhlacachá̱n y caca̱ma̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t la̱ta huixín ma̱ta̱xtucá̱tit.  

Dios ca̱ma̱tunujnini ̱t ixpu̱tahui ̱lhcán tí tali ̱pa̱huán

3 Capa̱xcatcatzi ̱níu

Dios Ixti ̱cu Quimpu̱chinacán Jesucristo porque ma̱lacastacuáni ̱lh ca̱li ̱ní ̱n y quinca̱cxilhlacachín. Jaé qui ̱taxtú la̱ calakahuáu ixli ̱maktuy porque chí tla̱n acxilhlacacha̱ná̱u amá

li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t ama quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n nac akapú̱ n. Amá quimpu̱tahui ̱lhcán ni ̱cxni ama laclakó, ni ̱ para lá lactlahuacán, ni ̱ para ama xneka la̱ taxneka xánat. 5 Como huixín li ̱pa̱huaná̱tit Dios ixli ̱hua̱k minacujcán, xlá ca̱li ̱maktakalhmá̱n nahuán ixli ̱tlihueke xlacata nama̱ta̱xtucá̱tit amá li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ li ̱lhca̱ni ̱t ama ca̱ma̱xquí hua̱k cristianos acxni nachá̱n quilhtamacú.

4 quinca̱li ̱kalhi ̱má̱n



Dios ca̱li ̱cxila ta̱k xtakajni tí tali ̱pa̱huán

6 ¡Capa̱xahuátit

la̱ kalhi ̱pa̱nántit tú naca̱ma̱xqui ̱caná̱tit! Para jaé laktzú quilhtamacú tamaclacasquiní Dios naca̱li ̱cxilá̱n la̱ta tú ta̱kxtakajni huixín ni ̱ catatlanca̱ní ̱tit chá capa̱xahuátit. 7 Porque tamaclacasquiní Dios naca̱li ̱cxilá̱n ta̱kxtakajni para xli ̱ca̱na tancs li ̱pa̱huaná̱tit na̱ chuná la̱ oro li ̱cxilhcán nac lhcúya̱t para xli ̱ca̱na xatlá̱n. Huixín catzi ̱yá̱tit xlacata oro lhu̱hua ixtapalh pero lakó, pero tí ta̱yaní acxni li ̱cxila Dios ma̱s ixtapalh, y acxni namín Jesucristo ixli ̱maktuy amá̱n ca̱pa̱xcatcatzi ̱niyá̱n, amá̱n ca̱ma̱xqui ̱yá̱n lactlá̱n mimpu̱tahui ̱lhcán.  

505

506

1 PEDRO 1 8 Huixín

pa̱xqui ̱yá̱tit Jesucristo ma̱squi ni ̱ acxilhni ̱tántit, li ̱pa̱huaná̱tit ma̱squi chí ni ̱ acxilá̱tit y ccatzí xlacata nac minacujcán maklhcatzi ̱yá̱tit lanca y la̱n tapa̱xahuá̱n hasta ni ̱ lá li ̱huaná̱tit tachihuí ̱n. 9 Porque catzi ̱yá̱tit caj xlacata li ̱pa̱huaná̱tit Jesucristo huixín lakma̱xtuni ̱tántit mili ̱stacnicán.  

Profetas tali ̱chihui ̱nani ̱t quintapa̱xahua̱ncán

10 La̱ta

maká̱n Dios ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh profetas catali ̱chihuí ̱nalh la̱ ixama ca̱cxilhlacachín cristianos jaé quilhtamacú xlacata natataxtuní. Xlacán ixtara̱kalasquiní, ixtalacputzá, 11 ixtacatzi ̱putún ticu yá chixcú y tucu yá quilhtamacú ixama min amá tí ixca̱ma̱cxcatzi ̱ní Ixespíritu Cristo ni ̱ma̱ ixlama nac ixnacujcán, y ixca̱huanini ̱t la̱ ixama akxtakajnán y la̱ ixama ca̱makapa̱xahuá a̱stá̱n lhu̱hua cristianos. 12 Pero Dios ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh ni ̱ ixama ma̱kantaxtí tú ixma̱lacnu̱ni ̱t amá quilhtamacú, sino que ixquinca̱lacachinini ̱tán aquín. Huixín catzi ̱yá̱tit Dios ma̱lakácha̱lh xalac akapú̱n ixli ̱tlihueke Espíritu Santo naca̱ta̱chihui ̱nán profetas, y chí pi ̱huá ixli ̱tlihueke ca̱li ̱ta̱chihui ̱nancani ̱tántit namá li ̱pa̱xáu tachihuí ̱n la̱ nataxtuniyá̱tit. Jaé tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ kalhi ̱yá̱u ni ̱ para ángeles ta̱cxilhni ̱t la̱ tamaklhcatzí.  



Dios lacasquín catalí ̱scujli tí tali ̱pa̱huán

13 Aquit

cca̱huaniyá̱n, tla̱n calacpuhuántit tú pa̱t tlahuayá̱tit, tancs calacapa̱stacnántit acxni tú

lactanu̱yá̱tit, y ni ̱ cali ̱makxtáktit acxilhlacachipiná̱tit amá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios ama ca̱ma̱xquí tí ca̱lakalhamán acxni namín Jesucristo. 14 Para huixín xli ̱ca̱na kaxpatá̱tit tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios, yaj li ̱xcájnit calatapá̱tit la̱ ixlapa̱nántit xapu̱ lh acxni ni ̱ ixlakapasá̱tit Dios. 15 Huixín chá calacputzátit tancs latapa̱yá̱tit porque Dios tí ca̱tasanín nali ̱pa̱huaná̱tit tancs kalhí ixtalacapa̱stacni. 16 Calacapa̱stáctit la̱ huan nac Escrituras: “Huixín ti ̱tum cakalhí ̱tit mintalacapa̱stacnicán na̱ chuná la̱ ti ̱tum ckalhí quintalacapa̱stacni.” 17 Quinti ̱cucán Dios ni ̱tí acxilhlacachá̱n ma̱s tali ̱pa̱u, acxtum ama ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n cha̱tunu cristianos, huá cca̱li ̱huaniyá̱n huixín tí li ̱ma̱pa̱cuhui ̱yá̱tit “Quinti ̱cucán Dios”, siempre calacputzátit ni ̱tú li ̱makatzanka̱yá̱tit la̱ta lapa̱nántit nahuán jaé ca̱quilhtamacú. 18 Porque huixín catzi ̱yá̱tit xlacata xalakmaká̱n mili ̱talakapasnicán ca̱ta̱makxtakni laklhkahuili tijia la̱ nataxtuniyá̱tit, pero Dios ca̱cxilhlacachín y ca̱ma̱si ̱nín tancs tijia la̱ nataxtuniyá̱tit y ni ̱ li ̱xokoni ̱t tú laclakó la̱ oro o plata, 19 sino que Cristo xókolh acxni ma̱stájalh ixkalhni y ni ̱lh nac culu̱s porque xlá li ̱tánu̱ lh amá la̱n borrego tí ni ̱ istzaca̱tnani ̱t nali ̱lakachixcuhui ̱cán Dios xlacata naxapá ixtala̱kalhi ̱ncán cristianos. 20 Dios ixlacsacni ̱t Cristo la̱ta ya̱ ixtlahuá ca̱quilhtamacú; pero como ixquinca̱lacachinini ̱tán quinca̱lakalhamaná̱n aquín,  













507

1 PEDRO 1​, ​2

huá xlacata li ̱ma̱lakácha̱lh jaé quilhtamacú. 21 Y acxni ni ̱lh ma̱lacastacuáni ̱lh ca̱li ̱ní ̱n y má̱xqui ̱lh lanca ixpu̱táhui ̱lh nac akapú̱ n. Chí aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Cristo tancs catzi ̱yá̱u tla̱n ma̱lacatzuhui ̱yá̱u Dios y li ̱pa̱huaná̱u xli ̱ca̱na amá̱n ma̱ta̱xtucá̱u amá tapa̱xahuá̱n.  

Tí tali ̱pa̱huañ Cristo tara̱lakalhamán 22 Para

huixín xli ̱ca̱na kaxpatá̱tit amá tancs talacapa̱stacni ni ̱ma̱ ca̱ma̱si ̱nicántit acxni li ̱pa̱huántit Cristo yaj kalhi ̱yá̱tit lacli ̱xcájnit talacapa̱stacni nac minacujcán y tla̱n la̱pa̱xqui ̱yá̱tit ixli ̱hua̱k ninacujcán, y aquit cca̱huaniyá̱n ni ̱ cali ̱makxtáktit la̱lakalhamaná̱tit ixli ̱hua̱k mintapuhua̱ncán cha̱tum cha̱tum tí tali ̱pa̱huán Cristo. 23 Porque ma̱squi huixín ca̱ma̱lakahuani ̱ni ̱tán cristianos tí na̱ taní la̱ cati ̱huá, chí lapa̱nántit porque ca̱ma̱lakahuaní ̱n ixli ̱maktuy xastacnán Dios y ixtachihuí ̱n lama nahuán y ta̱yanima nahuán cani ̱cxnihuá. 24 Ca̱ksántit la̱ huan nac Escrituras: Hua̱k cristianos tí talama̱na ca̱quilhtamacú cca̱li ̱ma̱nú la̱ li ̱cúxtut, y ixli ̱tlihuekecán ni ̱ma̱ tama̱ta̱xtuca cta̱ma̱lacastuca la̱ xaxánat namá li ̱cúxtut. Hua̱k ama talaksputa, na̱ chuná la̱ li ̱cúxtut tasca̱ca y xaxánat taxneka y tayuja. 25 Pero ixtachihuí ̱n Quimpu̱chinacán ta̱yanima nahuán cani ̱cxnihuá. Aquit ccatzí huá jaé li ̱pa̱xáu tachihuí ̱n ca̱ma̱si ̱nicani ̱tántit huixín xlacata nataxtuniyá̱tit.  



2

Dios ni ̱ lakmakán tí li ̱pa̱huán

Huá cca̱li ̱huaniyá̱n huixín ca̱k xtakmakántit hua̱k lacli ̱xcájnit mintalacapa̱stacnicán, yaj cala̱kskahuítit, yaj chu̱ta cala̱ma̱si ̱nítit la̱lakalhamaná̱tit, xli ̱ca̱na cala̱pa̱xquí ̱tit, yaj tú cala̱lakcatzanítit, y yaj li ̱xcájnit cala̱li ̱chihui ̱nántit. 2 Huixín chá camaksquíntit Dios stalanca ixtalacapa̱stacni la̱ lactzú lakskatá̱n talaktasá istziqui ̱tcán xlacata tla̱n nama̱ta̱xtucá̱tit amá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ ca̱ma̱lacnu̱ nicani ̱tántit. 3 Para huixín xli ̱ca̱na maklhcatzi ̱ni ̱tántit ca̱lakalhamani ̱tán Dios, catlahuátit tú cca̱huanimá̱n.  



Cristo li ̱tanú xastacnán chíhuix

4 Huixín

cama̱lacatzuhuí ̱tit Cristo porque xlá li ̱tanú amá xastacnán chíhuix ni ̱ma̱ talakmákalh cristianos, pero Dios lacsacni ̱t y kalhí lhu̱ hua ixtapalh. 5 Huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Cristo, Dios na̱ ca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n xastacnán chíhuix ni ̱ma̱ maclacasquima li ̱tlahuama ixchic ní nalatamá, y hasta li ̱tanu̱yá̱tit curas tí tali ̱scuja Dios tali ̱lakachixcuhuí tú takalhí nac ixnacujcán, y Dios lakatí ca̱li ̱pa̱xahuayá̱n porque li ̱ta̱yayá̱tit li ̱pa̱huaná̱tit Cristo. 6 La̱ huan nac Escrituras: Nac quinca̱chiquí ̱n Sión cama ma̱lakachá cha̱tum tí clacsacni ̱t, y ama li ̱tanú la̱ aktum la̱n chíhuix ni ̱ma̱ ya̱huacán nac ixcha̱stú̱ n la̱ xacha̱ya chiqui. Amá tí nali ̱pa̱huán ni ̱ ama aklhu̱ hua̱tnán pa̱xahuá.  



1 PEDRO 2

508

7 Huixín

tí li ̱pa̱huaná̱tit Cristo catzi ̱yá̱tit la̱ lhu̱ hua ixtapalh kalhí namá xastacnán chíhuix, pero tí ni ̱ tali ̱pa̱huán ca̱qui ̱taxtuní tú chuné huan nac Escrituras: Pi ̱huá namá chíhuix ni ̱ma̱ talakmákalh ixtlahuananí ̱n chiqui, Dios líḻ hca̱lh nata̱yá nac ixcha̱stú̱ n la̱ xacha̱ya chiqui. 8 Xlacán ta̱kchakxa porque takaxmatmakán li ̱pa̱xáu ixtachihuí ̱n Dios, pero chú ixca̱li ̱lhca̱cani ̱t la̱ huan nac Escrituras: Lhu̱ hua ama taliakchakxa jaé chíhuix, y lhu̱ hua ama ca̱ma̱lhtujú.  

Dios ca̱lacsacni ̱t tí tali ̱pa̱huán

9 Li ̱pu̱tum

huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Cristo, Dios ca̱lacsacni ̱tán xlacata huata cha̱tum Minti ̱cucán nakalhi ̱yá̱tit, li ̱tanu̱yá̱tit pu̱tum curas tí talakachixcuhuí cha̱tum lanca rey, li ̱tanu̱yá̱tit ixca̱chiquí ̱n Dios tí tali ̱scuja, y li ̱tanu̱yá̱tit ixcamán Dios tí ca̱lakalhamaná̱n. Dios ca̱ma̱tunujni xlacata naca̱maclacasquiná̱n nali ̱chihui ̱naná̱tit laclanca ixtascújut amá tí ca̱ma̱xtún ní ca̱paklhtu̱táj ixlapa̱nántit y ca̱ma̱xquí ̱n lanca ixtaxkáket. 10 Milh quilhtamacú huixín ni ̱ ixli ̱tanu̱yá̱tit ixcamán Dios, pero chí li ̱tanu̱yá̱tit ixcamán Dios tí ca̱lacsacni. Huixín ni ̱ ixmaklhcatzi ̱ni ̱tántit ixtapa̱xquí ̱n Dios pero chí catzi ̱yá̱tit la̱ ca̱pa̱xqui ̱ni ̱tán.  

Tí tali ̱pa̱huán Dios camá̱si ̱lh nac ixlatáma̱t

11 Li ̱ta̱camán

tí cca̱lakalhamán, huixín tancs calatapá̱tit juú

ca̱quilhtamacú la̱ amá tí tamakchá̱n tamaklatamá a̱lacatunu pu̱ latama̱n. Ni ̱ catakokétit namá lacli ̱xcájnit talacapa̱stacni ni ̱ma̱ tataxtú nac ixnacujcán tí ni ̱ talakapasa Dios y ma̱laktzanké ixli ̱stacnicán. 12 Huixín tancs calatapá̱tit ixlacati ̱ncán namá cristianos xlacata nata̱cxila la̱ tlahuayá̱tit li ̱tlá̱n y ma̱squi chí ca̱lhcuyuya̱huayá̱n la̱ makni ̱naní ̱n, acxni Dios naca̱qui ̱cxilhlacachá̱n tla̱n natama̱kachakxí y natapa̱xcatcatzi ̱ní tú tlahuani ̱t milacatacán.  

Hua̱k catakáxmatli tú tahuán ma̱paksi ̱naní ̱n

13 Dios

lakatí tí tali ̱pa̱huán catakáxmatli tú tahuán ma̱paksi ̱naní ̱n xala ca̱quilhtamacú. Catakáxmatli rey porque kalhí li ̱ma̱paksí ̱n, 14 catakáxmatli gobernadores porque xlacán ca̱li ̱lhca̱cani ̱t xlacata naca̱ma̱xoko̱ni ̱cán amá tí tatzaca̱tnán y naca̱paxcatcatzi ̱nicán tí tatlahuá tú tla̱n. 15 Dios lacasquín catlahuátit li ̱tlá̱n xlacata naca̱ma̱quilhacsli ̱yá̱tit namá laktakalhí ̱n cristianos tí li ̱xcájnit ca̱li ̱chihui ̱naná̱n. 16 Huixín calatapá̱tit la̱ namá cristianos tí hua̱k tla̱n tatlahuá tú talacasquín, pero ni ̱ xlacata hua̱k tla̱n tlahuayá̱tit catlahuátit tú li ̱xcájnit. Huixín huata cali ̱scújtit tú lakatí Dios. 17 Huixín hua̱k caca̱rrespetartlahuátit, caca̱pa̱xquí ̱tit quintacamcán tí tali ̱pa̱huán Cristo, tancs calatapa̱tit ixlacatí ̱n Dios la̱ tí ni ̱cxni tatlahuaputún tú ni ̱ nalakatí, y carrespetartlahuátit lanca quima̱paksi ̱nacán emperador.  







509

1 PEDRO 2​, ​3 Tí tali ̱pa̱huán Dios catamakslihuékelh Cristo

18 Huixín

tí scujá̱tit caca̱rrespetartlahuátit mimpatroncán, cakaxpáttit tú tahuán la̱ amá tí tla̱n catzí y ca̱pa̱xqui ̱yá̱n y la̱ amá tí lacsnú̱ n talani ̱t. 19 Porque Dios ca̱pa̱xcatcatzi ̱ní ixcamán tí talakalhamán tapa̱tí ixta̱k xtakajnicán ma̱squi ni ̱tú tali ̱tzaca̱tnani ̱t. 20 Chí calacpuhuántit, para huixín tzaca̱tnaná̱tit y ca̱castigartlahuacaná̱tit ¿niculá naca̱pa̱xcatcatzi ̱niyá̱n Dios minta̱k xtakajnicán ni ̱ma̱ ta̱lapa̱nántit? Pero para huixín tlahuayá̱tit tú tla̱n y ca̱castigartlahuacaná̱tit entonces Dios xli ̱ca̱na ama ca̱paxcatcatzi ̱niyá̱n minta̱k xtakajnicán ni ̱ma̱ ta̱lapa̱nántit. 21 Dios ca̱lacsacni ̱tán ca̱li ̱ma̱nu̱yá̱n ixcamán xlacata naca̱li ̱cxilá̱n para natlahuayá̱tit ixtalacasquín na̱ chuná la̱ Cristo quinca̱liakxtakajnán. Xlá quinca̱ma̱si ̱nín la̱ quili ̱pa̱ti ̱tcán acxni tlahuayá̱u tú lakatí Dios, huá cca̱li ̱huaniyá̱n catakokéu tú tláhualh. 22 Xlá ni ̱cxni tláhualh tala̱kalhí ̱n, ni ̱cxni quilhtáxtulh aktum ta̱kskahuín; 23 acxni ixuanicán lacli ̱xcájnit tachihuí ̱n ni ̱cxni ixkalhti ̱nán, acxni ma̱k xtakajni ̱ca ni ̱cxni lacpúhualh ca̱ma̱xoko̱ní tí tama̱k xtakájni ̱lh, xlá huata chá ma̱s tancs li ̱tá̱yalh li ̱pa̱huán Dios, amá tí tancs ca̱ma̱xquí cha̱tunu  









tú ca̱mini ̱ní. 24 Cristo mactánu̱ lh hua̱k quintala̱kalhi ̱ncán y ca̱lactláhualh acxni ni ̱lh nac culu̱s. Xlá mákni ̱lh quintala̱kalhi ̱ncán quilakapu̱ xokocán y chí lama̱náu la̱ mini ̱ní porque Dios quinca̱cxilhlacachín chu̱ta naquinca̱ma̱tzanke̱naniyá̱n tú ixtlahuani ̱táu. Cristo ma̱stájalh ixkalhni xlacata aquín nama̱ksa̱ni ̱yá̱u quili ̱stacnicán. 25 Aquín ixlapu̱ layá̱u la̱ xata̱ktzanká̱n borregos, pero chí kalhi ̱yá̱u cha̱tum quimaktakalhnacán tí quinca̱pu̱ laniyá̱n xlacata nalakma̱xtuyá̱u quili ̱stacnicán.  



La̱ ixli ̱latama̱tcán tí tamakaxtoka

3

Huixín lacchaján tí makaxtoká̱tit, cakaxpáttit tú tahuán minta̱ko̱lucán xlacata para xlacán ni ̱ taca̱najlá ixtachihuí ̱n Dios tla̱n natali ̱pa̱huamputún acxni nata̱cxila la̱ huixín tancs latapa̱yá̱tit hua̱k kaxpatá̱tit. Masqui ni ̱ caca̱li ̱ta̱chihui ̱nántit ixtachihuí ̱n Dios 2 ixacstucán nata̱cxila la̱ ni ̱tú li ̱makatzanka̱yá̱tit, tancs latapa̱yá̱tit, hua̱k kaxpatá̱tit. 3 Chuná li ̱tum ni ̱ calacputzátit tla̱n ca̱xta̱yayá̱tit nac mimacnicán, para ca̱huili ̱yá̱tit lactlá̱n li ̱taca̱xta̱y xla oro, para li ̱cuánit acxquitá̱tit, para huili ̱yá̱tit lactlá̱n lhákat. Tó. 4 Huixín calacputzátit ma̱si ̱yá̱tit la̱n li ̱taca̱xta̱y ni ̱ma̱ kalhí minacujcán; porque ixlacatí ̱n Dios huata tata̱yaní ixli ̱taca̱xta̱ycán amá cristianos tí tama̱sí tla̱n tacatzí y ni ̱ tatlanca̱ní ixli ̱stacnicán. 5 Maká̱n quilhtamacú huá jaé laclá̱n li ̱taca̱xta̱y tamá̱si ̱lh amá  







510

1 PEDRO 3 lacchaján tí ixtali ̱scuja Dios y ixtakalhi ̱ma̱na naca̱lakma̱xtú y ni ̱cxni tali ̱mákxtakli ta̱kahua̱naní ixta̱ko̱lucán. 6 Calacapa̱stáctit la̱ Sara akahua̱nánilh ixta̱ko̱lú Abraham, y li ̱mákxtakli cali ̱tánu̱lh xapuxcu ixákxtaka tí nama̱paksi ̱nán. Huixín camakslihuekétit Sara la̱ lactzumaján tamakslihueké ixna̱najcán; catlahuátit tú tla̱n xlacata ni ̱cxni nali ̱ma̱xananá̱tit puhuaná̱tit aktzanka̱pa̱nántit. 7 Chí cca̱ta̱chihui ̱naná̱n huixín lacchixcuhuí ̱n tí makaxtoká̱tit, catzaksátit ma̱kachakxi ̱yá̱tit ixtalacapa̱stacnicán minta̱cha̱tcán xlacata li ̱pa̱xáu nalatapa̱yá̱tit porque xlacán hua̱k tali ̱puhuán la̱ aktum xatlá̱n la̱n vaso, hasta ni ̱ lá xamacán porque tla̱n tapaklha. Xa̱huá mili ̱rrespetartlahuatcán porque Dios na̱ ca̱cxilhlacachini ̱t ixama ca̱ma̱xquí li ̱pa̱xáu latáma̱t la̱ huixín y Dios naca̱kaxmatá̱n acxni kalhtahuakaniyá̱tit porque ni ̱ la̱makasi ̱tzi ̱pa̱nántit.  



Tí li ̱pa̱xáu latama̱putún ni ̱ calá̱slakli 8 Li ̱ta̱camán,

huixín acxtum cala̱cxilhlacachipítit, cala̱sipa̱cxílhtit, cala̱lakalhamántit y tla̱n cacatzí ̱tit. 9 Huixín ni ̱ capu̱spitnítit tí ca̱tlahuaniyá̱n tú ni ̱ tla̱n, ni ̱ para cakalhtaxtóktit tí li ̱xcájnit ca̱li ̱chihui ̱naná̱n, huixín chá camaksquíntit Dios caca̱maktákalhli ni ̱tú catapá̱xtokli. Porque Dios ca̱li ̱lhca̱ni ̱tán ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n ixtapa̱xquí ̱n para ta̱layá̱tit tú pa̱xtoká̱tit. 10 Cakaxpáttit tú huan Dios nac Escrituras:  



Amá tí li ̱pa̱xáu latama̱putún nac ixlatáma̱t y ni ̱ akatuyumputún cha̱li cha̱lí, ni ̱ cali ̱mákxtakli istzi ̱máka̱t li ̱xcájnit cachihuí ̱nalh, ni ̱ caquilhtáxtulh nac ixquilhni ni ̱ para akstum ta̱kskahuín. 11 Ca̱k xtakmákalh la̱ta tú li ̱xcájnit tlahuá y huata catláhualh tú tla̱n. Calacpútzalh li ̱pa̱xáu latamá y catakókelh namá tijia. 12 Porque Dios ca̱cxila ca̱maktakalha tí lactlá̱n tacatzí, y sok ca̱kaxmata acxni takalhtahuakaní, pero ni ̱ ca̱laca̱cxilhputún amá tí huata tatlahuá tú ni ̱ tla̱n. Catunu ma̱s ta̱k xtakajnán tí lactlá̱n tacatzí

13 Chí

quila̱huaníu, ¿ticu naca̱tlahuaniyá̱n tú ni ̱ tla̱n para huixín huata tzaksayá̱tit tlahuayá̱tit tú tla̱n? 14 Pero para huixín ma̱squi tlahuayá̱tit tú tla̱n ca̱ma̱k xtakajni ̱caná̱tit ma̱s pa̱t pa̱xahuayá̱tit. Huá xlacata cca̱li ̱huaniyá̱n, ni ̱ ca̱katuyúntit, ni ̱ para caca̱jicuanítit namá tí ca̱ma̱k xtakajni ̱yá̱n. 15 Porque chuná ma̱si ̱yá̱tit nac minacujcán lama Mimpu̱chinacán tí ca̱ma̱tunujni ̱tán nali ̱scujá̱tit. Para tí ca̱kalasquiniyá̱n hua̱nchi huixín acxilhlacachipiná̱tit amá li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t Dios, lakasu̱t y ca̱li ̱tlá̱n sok calacspi ̱tnítit tú xlacata li ̱ca̱najlayá̱tit. 16 Huixín ni ̱ catlahuátit tú nali ̱puhuaná̱tit a̱stá̱n xlacata amá tí ni ̱ ca̱cxilhputuná̱n  





511

1 PEDRO 3​, ​4

ca̱li ̱lhcuyuya̱huayá̱n ta̱kskahuín, ixacstucán natali ̱ma̱xanán ixta̱kskahuincán acxni nata̱cxila la̱ huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Cristo ni ̱tú li ̱makatzanka̱ni ̱tántit. 17 Para Dios lacasquín na̱k xtakajnaná̱tit ma̱s ca̱macuaniyá̱n ca̱k xtakajnántit xlacata tlahuayá̱tit tú tla̱n que xlacata tlahuayá̱tit tú ni ̱ tla̱n. 18 Cristo acxni ni ̱lh nac culu̱ s caj maktum xokó̱nalh cani ̱cxnihuá ixlacata quintala̱kalhi ̱ncán. Xlá ni ̱cxni tláhualh tala̱kalhí ̱n pero liakxtakájnalh quintatzaca̱tnicán xlacata tla̱n naquinca̱ma̱lacatzuhui ̱yá̱n ixlacatí ̱n Dios. Masqui makni ̱ca ixmacni, ixespíritu siempre lama huá, 19 y chú ca̱lákalh amá ixespíritucán cristianos ní lacatum ixca̱kalhi ̱cán la̱ tachí ̱n y ca̱li ̱ta̱chihuí ̱nalh ixtachihuí ̱n Dios. 20 Porque xlacán takaxmatmákalh Dios amá maká̱n quilhtamacú acxni Noé tzúculh tlahuá amá lanca barco xlacata natataxtuní. Xlá ca̱huánilh la̱ Dios ixca̱cxilhlacachini ̱t naca̱lakma̱xtú, pero ni ̱ taca̱nájlalh y huata tataxtúnilh cha̱tzayán cristianos tí ni ̱ tamú̱ xtulh nac chúchut. 21 Amá chúchut ni ̱ma̱ tapu̱taxtúnilh amá cha̱tzayán cristianos ta̱talacastuca amá chúchut ni ̱ma̱ quinca̱cma̱huacacaná̱n acxni ta̱kmunuyá̱u. Jaé chúchut ni ̱ cheké quimacnicán, aquín ta̱kmunuyá̱u xlacata nacheke̱makaná̱u quintala̱kalhi ̱ncán y namaksquiná̱u Dios quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n lactlá̱n talacapa̱stacni, y catzi ̱yá̱u taxtuniyá̱u acxni ta̱kmunuyá̱u porque li ̱pa̱huaná̱u Jesucristo tí  









lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n. 22 Xlá alh nac akapú̱ n y chí huí nac ixpa̱xtú̱ n Dios y hua̱k laclanca ma̱paksi ̱naní ̱n ángeles y tí takalhí li ̱tlihueke takaxmatní tú li ̱ma̱paksi ̱nán.  

4

Cha̱tunu cama̱lacatzúqui ̱lh sa̱sti latáma̱t

Huixín catzi ̱yá̱tit la̱ Cristo akxtakájnalh nac ixmacni huá xlacata para tamaclacasquiní huixín na̱ cali ̱tamakxtáktit akxtakajnaná̱tit. Porque amá tí li ̱tamakxtaka akxtakajnán nac ixmacni, qui ̱taxtú yaj tlahuaputún ixtala̱kalhí ̱n. 2 Y namá quilhtamacú ni ̱ma̱ tzanka̱ní nalatamá, tzaksá latamá la̱ lacasquín Dios calatáma̱lh. Yaj tzaksá huata ma̱kantaxtí tú lacasquín ixmacni. 3 Cpuhuán lhu̱ huatá tala̱kalhí ̱n tlahuátit amá quilhtamacú acxni ixlapa̱nántit la̱ namá tí ni ̱ talakapasa Dios, huata ixli ̱puhuaná̱tit makapa̱xahuayá̱tit mimacnicán, ixli ̱ma̱huacayá̱tit li ̱tzaca̱tnaná̱tit mimacnicán, huata ixkachi ̱yá̱tit, huata ixli ̱puhuaná̱tit tla̱n hua̱yaná̱tit, huata ixli ̱puhuaná̱tit mincuchucán, y ixlakati ̱yá̱tit ca̱lakachixcuhui ̱yá̱tit pu̱ laktumi ̱n. 4 Xlacán ama ta̱klhu̱ hua̱t nán acxni nata̱cxila yaj takokeyá̱tit namá li ̱xcájnit latáma̱t ni ̱ma̱ tachipani ̱t xlacán, y li ̱xcájnit ama ca̱li ̱chihui ̱naná̱n huixín. 5 Pero ni ̱ ca̱ktzonksuátit xlacata ama cha̱n chichiní ama ca̱ta̱tlahuayá̱n taxokó̱n amá tí li ̱lhca̱cani ̱t juez naca̱ma̱xoko̱ní xastacnán y xaní ̱n cristianos tí tatzaca̱tnani ̱t. 6 Huá xlacata Cristo ca̱li ̱ta̱chihuí ̱nalh ixtachihuí ̱n Dios  









512

1 PEDRO 4 amá tí tani ̱ni ̱t porque ma̱squi juú ca̱quilhtamacú táni ̱lh ixmacnicán la̱ cati ̱huá cristiano, tla̱n ama talatamá ixespíritucán la̱ ca̱li ̱lhca̱ni ̱t Dios. Cha̱li cha̱lí talacatzuhui ̱ma namín Cristo

7 Cha̱li

cha̱lí talacatzuhui ̱ma amá chichiní nalaksputa la̱ta tú anán, huá cca̱li ̱huaniyá̱n tancs calacapa̱stacnántit y cali ̱ta̱yanítit nac mili ̱stacnicán kalhtahuakaniyá̱tit ixli ̱hua̱k minacujcán. 8 Ni ̱ cali ̱makxtáktit la̱pa̱xqui ̱yá̱tit cha̱tum chá̱tum porque acxni la̱pa̱xqui ̱yá̱tit xapayá̱tit lhu̱hua mintala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ kalhi ̱yá̱tit. 9 Huixín caca̱ta̱maklhtatátit namá cristianos tí tamaclacasquín y ni ̱ caca̱li ̱chihui ̱naná̱tit. 10 Huixín tí ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán Dios ixli ̱tlihueke nali ̱scujá̱tit, caca̱makta̱yátit cha̱tum chá̱tum tí tamaclacasquín la̱ ca̱mini ̱ní natascuja tí ca̱cxilhlacachini ̱t Dios ca̱ma̱xquí ixli ̱tlihueke. 11 Namá tí li ̱lhca̱ni ̱t Dios nali ̱chihui ̱nán, cachihuí ̱nalh la̱ Dios caca̱ta̱chihuí ̱nalh cristianos; namá tí li ̱lhca̱ni ̱t naca̱li ̱scuja ixnata̱camán, cascujli la̱ta ma̱s ma̱ccha̱ní ixli ̱tlihueke ni ̱ma̱ ma̱xqui ̱ni ̱t Dios xlacata huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Jesucristo tla̱n napa̱xcatcatzi ̱niyá̱tit Dios hua̱k ixtalakalhamá̱n, porque huata huá mini ̱ní nalakachixcuhui ̱yá̱u y napa̱xcatcatzi ̱niyá̱u ixli ̱tlihueke cani ̱cxnihuá quilhtamacú. Chuná calalh, amén.  







Tí akxtakajnán capa̱xáhualh

12 Li ̱ta̱camán

tí cca̱lakalhamán, huixín ni ̱ ca̱klhu̱ hua̱tnántit acxni

naca̱lakcha̱ná̱n namá ta̱k xtakajni ni ̱ma̱ pa̱t ca̱li ̱cxilhcaná̱tit porque tú pa̱t pa̱xtoká̱tit ni ̱ xla̱huán ama qui ̱taxtú. 13 Huixín capa̱xahuátit acxni akxtakajnaná̱tit la̱ akxtakájnalh Cristo porque acxni namín ma̱sí ixli ̱lanca ixli ̱tlihueke juú ca̱quilhtamacú, xlá na̱ ama ca̱makapa̱xahuayá̱n huixín. 14 Para huixín li ̱xcájnit ca̱li ̱chihui ̱nancaná̱tit caj xlacata li ̱pa̱huaná̱tit Cristo capa̱xahuátit porque Ixespíritu lanca Dios ni ̱ma̱ lama nac minacujcán ni ̱ ama ca̱k xtakmakaná̱n. Xlacán tla̱n tali ̱kalhkama̱nán Cristo, pero xlá ama ca̱pa̱xcatcatzi ̱niyá̱n para huixín ta̱layá̱tit tú ca̱lakcha̱ná̱n ixlacata. 15 Porque ma̱s li ̱ma̱xaná ixuá para huixín akxtakajnaná̱tit xlacata makni ̱nani ̱tántit, kalha̱nani ̱tántit, tzaca̱tnani ̱tántit o xlacata lactanu̱ ni ̱tántit tú ni ̱ ca̱mini ̱niyá̱n. 16 Pero ni ̱ cama̱xánalh amá tí akxtakajnán caj xlacata li ̱pa̱huán Cristo, chá capa̱xcatcatzí ̱nilh Dios porque li ̱makxtakni ̱t caliakxtakájnalh. 17 Aquín acxilhni ̱táu la̱ Dios tzucuni ̱t quinca̱ta̱tlahuayá̱n taxokó̱n aquín tí li ̱tanu̱yá̱u ixli ̱talakapasni. Para Dios quinca̱ta̱tzucuyá̱n aquín, ¿tucu ni ̱ catica̱qui ̱taxtúnilh amá tí takaxmatmakán ni ̱ tali ̱pa̱huán ixtachihuí ̱n Dios? 18 Chí calacpuhuántit para takalán tataxtuní namá tí talakatí tatlahuá tú lacasquín Dios ¿niculá lacapala nataxtuní namá tí tatatlanca̱ní ni ̱ tama̱kantaxti ̱putún ixli ̱ma̱paksí ̱n? 19 Para Dios li ̱makxtaka ca̱k xtakajnántit huixín, huixín la̱tiyá catlahuátit li ̱tlá̱n y  













513

1 PEDRO 4​, ​5

camaksquíntit Mimpu̱chinacán camaktákalhli mili ̱stacnicán y xlá ama ma̱kantaxtí.

5

Tí ta̱cpuxcún cristianos tla̱n catama̱paksí ̱nalh

Aquit cha̱tum ko̱lú tí quili ̱lhca̱cani ̱t nacca̱cpuxcún cristianos, aquit cacxilhni ̱t la̱ akxtakájnalh Cristo y ckalhi ̱ma nacta̱pa̱xahuá Cristo acxni xlá namín. Huá xlacata cca̱liakastacya̱huayá̱n huixín lakko̱lún tí ca̱cpuxcuná̱tit cristianos la̱ aquit, 2 ca̱kskalhlí ̱tit namá cristianos ni ̱ma̱ ca̱macama̱xqui ̱ni ̱tán Dios namaktakalhá̱tit. Cascújtit ni ̱ xlacata ca̱ma̱paksi ̱pa̱cántit, sino porque Dios lacasquín cascújtit ixli ̱hua̱k mintapuhua̱ncán. Huixín cascújtit ni ̱ xlacata pa̱t maklhti ̱naná̱tit lhu̱ hua tumi ̱n, sino porque lakati ̱yá̱tit ca̱li ̱scujá̱tit xa̱makapitzi. 3 Namá tí ta̱cpuxcún cristianos catamá̱si ̱lh la̱ ixli ̱latama̱tcán xa̱makapitzi, ni ̱ huata catama̱paksí ̱nalh la̱ ixli ̱latama̱tcán namá cristianos ni ̱ma̱ ca̱macama̱xqui ̱ni ̱t Dios catamaktákalhli, 4 xlacata chuná acxni namín amá lihua xapuxcu quimaktakalhnacán aquín ixborregos naca̱ma̱xqui ̱cán ixtaxoko̱ncán amá li ̱pa̱xáu lanca corona ni ̱ma̱ ni ̱cxni xneka la̱ ni ̱ma̱ ca̱li ̱tlahuacán xánat.  





La̱ ixli ̱latama̱tcán lakkahuasán y tí tali ̱pa̱huán Cristo

5 Na̱

chuná huixín lakkahuasán, cakaxpáttit tú tahuán xanapuxcún y cha̱tunu ca̱li ̱tlá̱n cala̱kaxpatnítit

tú tahuán xa̱makapitzi porque ca̱ksántit la̱ huan nac Escrituras: Dios ca̱ta̱ra̱lacata̱quí tí talactlancán, pero ca̱cxilhlacachá̱n ca̱makta̱yá tí lactlá̱n tacatzí. 6 Huá xlacata cca̱li ̱huaniyá̱n para huixín acs tamakxtaká̱tit acxni tú ca̱li ̱lhca̱yá̱n Dios naca̱li ̱cxilá̱n, ama cha̱n quilhtamacú xlá ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n lanca mimpu̱tahui ̱lhcán. 7 La̱ta tú liakatuyuná̱tit cali ̱pinítit Dios porque xlá lakatí ca̱makta̱yá tí tali ̱pa̱huán. 8 Huixín skálalh calatapá̱tit tla̱n calacapa̱stacnántit porque kalhi ̱yá̱tit cha̱tum li ̱cuánit mienemigojcán y huá tlajaná. Xlá putzatapu̱ lí tí tla̱n nama̱laktzanké la̱ cha̱tum li ̱cuánit la̱páni ̱t ni ̱ma̱ putzama tí nahuá. 9 Pero huixín tancs cali ̱pa̱huántit Dios xlacata tla̱n nata̱yaniyá̱tit acxni ca̱makatlajaputuná̱n. La̱ta tú huixín pa̱xtokpa̱nántit, na̱ chuná tapa̱xtokma̱na quinta̱camcán tí tali ̱pa̱huán Cristo cani ̱huá ca̱quilhtamacú. 10 Para huixín ta̱layá̱tit minta̱k xtakajnicán ni ̱ma̱ ca̱li ̱cxilhmá̱n Dios laktzú quilhtamacú, xlá ama ca̱ma̱katzi ̱niyá̱n tú ca̱tzanka̱niyá̱n nac milatama̱tcán, ama ca̱ma̱catzi ̱niyá̱n hua̱k ixtalacapa̱stacni, ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama y ama ca̱ma̱xqui ̱yá̱n mimpu̱tahui ̱lhcán, porque pi ̱huá namá Dios tí quinca̱cxilhlacachini ̱tán y quinca̱lacsacni ̱tán nata̱pa̱xahuayá̱u cani ̱cxnihuá Jesucristo aquín tí li ̱pa̱huaná̱u. 11 Calakachixcuhuí ̱u  











1 PEDRO 5 namá Dios tí kalhí nahuán lanca ixli ̱tlihueke cani ̱cxnihuá quilhtamacú. Chuná calalh, amén. Pedro ma̱sputú ixcarta

12 Aquit

cmáksquilh Silvano, tí cli ̱ma̱nú tancs li ̱pa̱huán Cristo, caca̱li ̱nichá̱n jaé carta. Juú cca̱huaniyá̱n y cca̱kastacya̱huayá̱n cali ̱lacapa̱stacnántit la̱ Dios ma̱lulokni ̱t xli ̱ca̱na quinca̱cxilhlacachiná̱n aquín tí

514 li ̱pa̱huaná̱u. Huá cca̱li ̱huaniyá̱n ni ̱ cali ̱makxtáktit li ̱pa̱huaná̱tit. 13 Ca̱huaniyá̱n kalhé̱n amá tí tali ̱pa̱huán Cristo nac Babilonia y na̱ ca̱lacsacni ̱t Dios la̱ huixín, y na̱ ca̱huaniyá̱n kalhé̱n quinkahuasa Marcos. 14 Cha̱tunu huixín cala̱huanítit kalhé̱n y cala̱kapixtí ̱tit quilakapu̱ xoko. ¡Dios caca̱ma̱xquí ̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t cha̱tunu huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Cristo!  



IXLIAKTUY IXCARTA SAN PEDRO

1

Simón Pedro ca̱tzoknaní tí taca̱najlani ̱t

Aquit Simón Pedro tí cmacama̱xqui ̱ni ̱t quilatáma̱t Jesucristo y quili ̱lhca̱ni ̱t nacli ̱tanú ixapóstol tí nali ̱chihui ̱nán, cca̱ma̱lakacha̱niyá̱n jaé carta huixín tí li ̱pa̱huani ̱tántit ixtachihuí ̱n na̱ la̱ aquín porque ca̱najlani ̱táu xlacata Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo tí milh quinca̱lakma̱xtuyá̱n hua̱k tama̱kantaxtí tú tama̱lacnú. 2 Li ̱ta̱camán, Dios caca̱cxilhlacachá̱n caca̱ma̱xquí ̱n li ̱cá̱cni ̱t tapa̱xahuá̱n nac milatama̱tcán huixín tí lakapasni ̱tántit ixtalakalhamá̱n Quinti ̱cucán Dios y ixtapa̱xquí ̱n Quimpu̱chinacán Jesucristo.  

Tú ixli ̱tlahuatcán tí tali ̱pa̱huán Jesús 3 Quinti ̱cucán

Dios quinca̱macama̱xqui ̱ni ̱tán hua̱k ixli ̱tlihueke tú namaclacasquiná̱u nac quilatama̱tcán xlacata tancs nalatama̱yá̱u nac ca̱quilhtamacú y chú nalakachixcuhui ̱yá̱u. Pero ma̱ta̱xtucni ̱táu kalhi ̱ya̱u hua̱k jaé li ̱pa̱xáu latáma̱t porque lakapasni ̱táu ixtachihuí ̱n

Jesús y xlá quinca̱tasanín nama̱lacatzuhui ̱yá̱u y nata̱kalhi ̱yá̱u namá li ̱cá̱cni ̱t tapa̱xahuá̱n y tla̱n talacapa̱stacni ni ̱ma̱ xlá kalhí. 4 Huá xlacata nac ixtascújut Dios quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán hua̱k la̱ta tú ma̱lacnú, y tú ma̱lacnú Dios snu̱ n lanca ixtapalh y li ̱pa̱xcatcatzí ̱nit porque hasta quinca̱ma̱lacnu̱ nini ̱tán naca̱lakxta̱palí quinkasatcán xlacata tancs nalacapa̱stacá̱u la̱ xlá lacapa̱staca y chú nali ̱ta̱yaniyá̱u nac quilatama̱tcán y tla̱n nali ̱makxtaká̱u tlahuayá̱u tala̱kalhí ̱n y la̱ta tú lacli ̱xcájnit tapuhuá̱n li ̱mini ̱t ca̱quilhtamacú. 5 Pero chí para huixín tí li ̱pa̱huaná̱tit Dios tla̱n pa̱t ma̱ta̱xtucá̱tit hua̱k tú ma̱lacnú entonces mili ̱tzaksatcán la̱ ma̱s tla̱n nama̱kachakxi ̱yá̱tit ixtachihuí ̱n tú lacasquín natlahuayá̱tit. 6 Jaé tla̱n tama̱kachakxí ̱n naca̱huaniyá̱n la̱ ma̱s tla̱n namakatlajayá̱tit lacli ̱xcájnit tapuhuá̱n; y para makatlajapa̱nántit lacli ̱xcájnit tapuhuá̱n nac milatama̱tcán naca̱li ̱ná̱n la̱ ni ̱ natzonkcatzaná̱tit li ̱scujá̱tit tú lactanu̱ ni ̱tántit y chú ma̱s tla̱n nalakachixcuhui ̱yá̱tit Dios nac milatama̱tcán. 7 Y namá tí Dios ca̱li ̱macá̱n xli ̱ca̱na  







515

516

2 PEDRO 1 talakachixcuhuí nac ixlatama̱tcán huá tí tara̱pa̱xquí entre li ̱ta̱camán; y jaé tapa̱xquí ̱n naca̱li ̱ná̱n la̱ hua̱k naca̱lakalhamaná̱tit y ni ̱tí nalakmakaná̱tit. 8 Pues para huixín kalhi ̱yá̱t it la̱ta jaé tú cca̱huanini ̱tán y para ni ̱ li ̱makxtaká̱tit tlahuayá̱tit tú tla̱n nac milatama̱tcán qui ̱taxtú ni ̱ pa̱xcat huani ̱t y ni ̱ chu̱ta lakapasni ̱tántit ixtalacapa̱stacni Quimpu̱chinacán Jesucristo. 9 Pero para huí tí huixín ni ̱ ma̱stacama jaé ixtalacasquín Dios nac milatama̱tcán qui ̱taxtú la̱ cha̱tum lakatzí ̱n o la̱ tí poklh lacahua̱nán porque aktzonksuani ̱t xlacata cheke̱nicani ̱t hua̱k ixtala̱kalhí ̱n la̱ta tú ixtlahuama. 10 Li ̱ta̱camán, Dios ca̱tasanín xlacata natalacatzuhui ̱yá̱tit y ca̱lacsacni la̱ lihua ixcamán tí tali ̱pa̱huani ̱t, por eso huixín chí catzaksátit aktum huili ̱yá̱tit hua̱k mintalacapa̱stacnicán pues para tlahuayá̱tit ni ̱cxni pa̱t qui ̱tatlaji ̱yá̱tit. 11 Y chuná tla̱n naca̱ma̱xqui ̱caná̱t it nac akapú̱ n namá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t Quimpu̱chinacán Jesucristo tí ca̱lakma̱xtún y nac ixtapáksi ̱t namacuaniyá̱tit cani ̱cxnihuá quilhtamacú. 12 Huá xlacata ni ̱ cama li ̱makxtaka cca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n la̱ta jaé tú cca̱huanini ̱tán ma̱squi huixín acxcatzi ̱ya̱tittá y snu̱ n tla̱n takokeni ̱tántit jaé stalanca ixtalacapa̱stacni Dios. 13 Clacpuhuán la̱ta a̱laktzú clama nac jaé ca̱quilhtamacú tancs quili ̱tláhuat nacca̱kastacya̱huayá̱n jaé lactla̱n talacapa̱stacni. 14 Quimpu̱chinacán Jesucristo  













quima̱cxcatzi ̱ni ̱ni ̱t xlacata yaj maka̱s accha̱ma quilhtamacú nalaksputa quilatáma̱t. 15 Pero mientras clama cama ma̱kantaxtí xlacata acxni cni ̱ni ̱ttá nahuán huixín ni ̱ tuncán na̱ktzonksuayá̱tit la̱ta jaé tú cca̱huanini ̱tán.  

Pedro ácxilhli Jesús acxni tapálajli la̱ ixtasí siempre

16 La̱ta

tú cca̱huanini ̱tán y cca̱ma̱si ̱nini ̱tán la̱ li ̱ma̱lacahua̱ní ̱nalh ixli ̱lanca ixli ̱ma̱paksí ̱n Quimpu̱chinacán Jesucristo y la̱ nali ̱ma̱lacahua̱ni ̱nampará acxni namín ixli ̱maktuy, ni ̱ xatalacsacxtún ta̱kskahuín porque pi ̱huá quilakastapucán cli ̱cxilhui la̱ ixlakaskoy ixlacán y ixmakskoy ixlháka̱t la̱ tí cakálhi ̱lh ixtaxkáket Dios. 17 Aná xacta̱lama̱náu acxni Dios má̱si ̱lh la̱ nakalhí ixli ̱tlihueke y ixtaxkáket nac akapú̱ n, y chuná takáxmatli ixtachihuí ̱n: “Huá jaé Quinkahuasa ni ̱ma̱ snu̱ n cpa̱xquí y snu̱ n cli ̱pa̱xahuá la̱ cli ̱kalhí.” 18 Aquín ckaxmatui jaé tachihuí ̱n minchá nac akapú̱ n acxni xacta̱lama̱náu Ixkahuasa Dios nac aktum sipi huanicán tasicuna̱tlau sipi. 19 Huá jaé tú cacxilhui ma̱luloka la̱ snu̱ n tali ̱pa̱u amá aktum tatzokni ni ̱ma̱ la̱ta maká̱n Dios ca̱ma̱tzokní ̱nalh profetas, ca̱ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh y ca̱ta̱li ̱chihuí ̱nalh tú ixama lá a̱stá̱n. Huixín tla̱n tú tlahuayá̱tit ma̱sta̱yá̱tit mintalacapa̱stacnicán acxni kaxpatá̱tit jaé ixtalacpuhuá̱n Dios. Qui ̱taxtú la̱ ixmakaxkake̱na aktum pu̱skon ni ̱ma̱ huili ̱cani ̱t lacatum  





517

2 PEDRO 1​, ​2

ní pucs huí y kalhi ̱pa̱nántit amá chichiní acxni namín Cristo xlacata naxkaké, o la̱ acxni taxtú amá lanca ma̱tancunu̱ stacu xlacata naca̱makskoniyá̱n minacujcán. 20 Chí tla̱n cacuentájtit tú camá̱n ca̱huaniyá̱n: la̱ta tú tatzokni ̱t profetas nac Escrituras ni ̱cxni lá ma̱kachakxi ̱yá̱u quicstucán. 21 Cacatzí ̱u xlacata profetas la̱ta tú tahuán nac Escrituras Dios ixca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱ni ̱t, ni ̱cxni tachihuí ̱nalh la̱ ixtalacpuhuán lacchixcuhuí ̱n siempre tátzokli tú ixtalacasquín Dios porque Espíritu Santo ixca̱ma̱xquí taxkáket nac ixtalacapa̱stacnicán.  



Ma̱kalhtahuake̱naní ̱n tí tama̱sí ta̱kskahuín

2

(Judas 4‑13)

Pero maká̱n quilhtamacú na̱ talatáma̱lh profetas akskahuinaní ̱n aná nac ca̱chiquí ̱n Israel, na̱ chuná la̱ ama talactaxtú ma̱kalhtahuake̱naní ̱n akskahuinaní ̱n la̱ta huixín lapa̱nántit. Xlacán tama̱n tama̱sí tunu talacapa̱stacni xlacata natalactlahuá la̱ta tú talaclhca̱cani ̱t y hasta ama talakmakán Ixpu̱chinacán tí tapala̱xlá xoko̱nani ̱t ixlacatacán. Pero cacatzí ̱tit xlacata hua̱k amá tí chuná takalhí ixtalacapa̱stacnicán xlacán ni ̱ para catitacátzi ̱lh acxni natalaktzanka̱kó nac ixlatama̱tcán. 2 Lhu̱ hua tamá̱n tatakoké jaé lacli ̱xcájnit ixlatama̱tcán y caj huá ixlacatacán ni ̱ tla̱n ama̱ca li ̱chihui ̱nancán jaé tla̱n tijia la̱ tancs nataxtuniyá̱u. 3 Xlacán naca̱kskahuí tí ya̱ aktum tahuilí ixtapuhua̱ncán  



y natama̱sí tú ni ̱ chuná, pero huata talacputzama̱na la̱ naca̱li ̱pa̱huancán xlacata ni ̱ tuhua natatlajá tumi ̱n. Pero Dios li ̱lhca̱ni ̱ttá la̱ ama talaclakó pues la̱ta maká̱n ca̱li ̱kalhi ̱ma̱cajá ixta̱k xtakajnicán. 4 Dios ni ̱ ca̱ma̱tzanke̱nánilh amá ángeles ni ̱ma̱ takaxmatmákalh ixli ̱ma̱paksí ̱n ca̱máca̱lh lacatum puakxtakajni, ca̱chi ̱huíli ̱lh y ca̱mákxtakli ca̱pucsua, y ca̱li ̱kalhi ̱ma xlacata naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n acxni nalaksputa jaé ca̱quilhtamacú. 5 Na̱ chuná ni ̱ ca̱ma̱tzanke̱nánilh Dios amá maká̱n quilhtamacú tí xla̱huán titalatama̱chá, sino que ca̱macamínilh aktum tajse̱n chúchut y hua̱k lacli ̱xcájnit cristianos tani ̱ko̱lh; huata Noé y cha̱tujún ixli ̱talakapasni tataxtúnilh ni ̱ tamú̱ xtulh nac chúchut porque Noé ixma̱si ̱ni ̱t nac ixlatáma̱t la̱ tancs latama̱cán. 6 Cha̱lh quilhtamacú Dios na̱ ca̱má̱xqui ̱lh ta̱k xtakajni xlacata natalaclakó amá aktuy ca̱chiquí ̱n Sodoma y Gomorra, ca̱macamá̱xqui ̱lh li ̱cuánit castigo ca̱lhcuyuhuíli ̱lh hasta lhcaca talako̱lh xlacata natali ̱lacahua̱nán la̱ta tí a̱stá̱n na̱ li ̱xcajnit ixtalatama̱pútulh la̱ tálalh xlacán. 7 Huata lakmá̱xtulh Lot amá tla̱n chixcú tí snu̱ n ixlakaputzá acxni ixacxila la̱ ixtalama̱na amá lacli ̱xcájnit lacchixcuhuí ̱n xala amá pu̱ latama̱n. 8 Cha̱li cha̱lí jaé tla̱n chixcú ixakxtakajnán nac ixnacú acxni ixacxila ixca̱kaxmata la̱ta tú li ̱xcájnit ixtatlahuá ixta̱pakánat nac ixlatama̱tcán. 9 Chuná Quimpu̱chinacán catzí ca̱lakma̱xtú tí acxila aktum  











518

2 PEDRO 2 tahuili ̱ni ̱t ixtapuhua̱ncán ixlacatí ̱n; pero na̱ catzí ca̱pa̱ti ̱ní namá tí talaktzanka̱ni ̱t nac ixlatama̱tcán ni ̱ma̱ ni ̱ ama ca̱ma̱k xtakajní hasta acxni naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán. 10 Hua̱k la̱ta tí ni ̱ tla̱n tatlahuani ̱t ama taxoko̱nán, pero li ̱huacá namá tí tatakoké jaé lacli ̱xcájnit tapuhuá̱n huata tali ̱puhuama̱na la̱ natali ̱tzaca̱tnán ixmacnicán y na̱ chuná tí talakmakán ixtachihuí ̱n Dios porque ni ̱ tajicuaní ixli ̱ma̱paksí ̱n. Makapitzi jaé ma̱kalhtahuake̱naní ̱n akskahuinaní ̱n snu̱ n lacli ̱cuánit ni ̱ para tajicuán chiyaj tali ̱chihui ̱nán amá tí la̱ ángeles tí tama̱kantaxtí tú ca̱li ̱lhca̱cani ̱t xala a̱lacatunu ca̱quilhtamacú. 11 Cacatzí ̱tit, ni ̱ para ángeles ni ̱ma̱ ma̱s takalhí li ̱tlihueke y li ̱ma̱paksí ̱n la̱ tata̱lama̱na y tamacuanima̱na Dios tata̱talacastuca chiyaj talhcuyuya̱huá tí naca̱ma̱laksí ixlacatí ̱n Dios. 12 Pero jaé ma̱kalhtahuake̱naní ̱n huata tali ̱chiyá acxni tali ̱chihui ̱nán tú ni ̱ tama̱kachakxí. Xlacán la̱ lacli ̱cuánit quitzistancaní ̱n ni ̱ma̱ ni ̱tú tama̱kachakxí tú tatlahuá y huata talakahuán xlacata naca̱chipacán y naca̱ma̱laksputucán; y na̱ chuná ama tapa̱xtoka jaé lacchixcuhuí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱tú tali ̱macuán nac ixlatama̱tcán. 13 Nata̱k xtakajnán na̱ la̱ ca̱ma̱k xtakajni ̱ni ̱t xa̱makapitzi. Li ̱pa̱xáu tacatzí tama̱lakasta̱ni ̱nán takachi ̱tapu̱ lí y tatlahuá tú talakatí ixmacnicán ma̱squi ca̱cuhui ̱ní. Li ̱ma̱xaná la̱ tatzaca̱tnán acxni ca̱ta̱lapa̱cántit nac mimpu̱lakachixcuhui ̱ncán  







y na̱ chuná acxni tamakstoká̱tit lakxtum hualhtatayá̱tit li ̱tapa̱xahuá jaé ta̱kskahuín nac ixlatama̱tcán. 14 Ni ̱ lá ta̱cxila cha̱t um pusca̱t para ni ̱ ama takalhi ̱putún tuncán; xlacán tamakslihueké ixtá̱yat tlajaná porque ni ̱ tatlakuán tatlahuá tala̱kalhí ̱n. Siempre talacputzá ta̱kskahuima̱xtú tí ni ̱ aktum tahuili ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacnicán. Snu̱ n taliakskalalani ̱t tancs tachipá tumi ̱n. Jaé lacchixcuhuí ̱n snu̱ n ca̱mini ̱ní catapá̱tilh tú nata̱kspulá. 15 Ta̱ktzanka̱ni ̱t porque tamakxtakni ̱t tancsua tijia y tatakokema̱na ixlatáma̱t amá maká̱n profeta Balaam ixkahuasa Beor. Xlá tlajapútulh lhu̱ hua tumi ̱n la̱ta ixtlahuá tú ni ̱ tla̱n. 16 Y li ̱lacaquilhni ̱ca ixtala̱kalhí ̱n tantum ko̱ko burro que ta̱chihuí ̱nalh nac quintachihui ̱ncán y yaj má̱xqui ̱lh quilhtamacú ma̱s catláhualh chiyaj ixlatáma̱t. 17 Ixlatama̱tcán jaé lacchixcuhuí ̱n la̱ aktum taxtunú ni ̱ma̱ ni ̱ kalhí chúchut o la̱ puclhni ni ̱ma̱ li ̱n u̱ n. Xlacán la̱ta tali ̱ma̱huacama̱na ixtala̱kalhi ̱ncán ama̱ca maca̱ncán nac ca̱paklhtu̱tá ixpu̱tahui ̱lhcán ní nata̱k xtakajnán cani ̱cxnihuá quilhtamacú. 18 Nac ixtakalhchihui ̱ncán jaé lacchixcuhuí ̱n tali ̱chihui ̱nán tú ni ̱tú li ̱macuán. Xlacán tama̱si ̱ní cristianos la̱ snu̱ n li ̱lakáti ̱t ixuaní ̱nilh li ̱tzaca̱tnán ixmacnicán y chú ta̱kskahuima̱xtú tí apenas talakxta̱pali ̱ni ̱t ixlatama̱tcán y tataxtunini ̱t aktum latáma̱t tú ixca̱ma̱laktzanke̱ma. 19 Tú tatlahuá jaé ma̱kalhtahuake̱naní ̱n tama̱lacnu̱ ní cristianos aktum  











519

2 PEDRO 2​, ​3

li ̱pa̱xáu latáma̱t xlacata yaj la̱ tachí ̱n catalatáma̱lh y catatláhualh la̱ta tú talacasquín, pero ta̱ktzanka̱ni ̱t porque pi ̱huá xlacán tí tahuaca̱na nac ixmacán tí ca̱li ̱kalhí la̱ ixtachí ̱n y ca̱ktlakahuacá catatláhualh tú ama tali ̱laktzanká nac ixlatama̱tcán. Porque cha̱tum cristiano li ̱tanú ixtachí ̱n namá tú makatlajani ̱t ixtalacapa̱stacni. 20 Pues tí tali ̱pa̱huani ̱t tú ma̱lacnú Quimpu̱chinacán Jesucristo tí quinca̱lakma̱xtún y chú tataxtunini ̱t la̱ta tú lacli ̱xcájnit ixtatlahuá pero para a̱stá̱n ta̱k xtakmakán tú tali ̱pa̱huani ̱t y tzucupará ca̱makatlajá jaé li ̱xcájnit talacapa̱stacni namá cristiano ma̱s lacli ̱cuánit tahuán que la̱ xapu̱lh. 21 Pues li ̱huacá tla̱n ixtihua ni ̱ ixtalakápasli jaé tancs ixtalacapa̱stacni Dios porque la̱ talakapasko̱lh ta̱k xtakmakampá y ta̱ktzonksuapá ixli ̱ma̱paksí ̱n ni ̱ma̱ ixca̱ma̱xqui ̱cani ̱t. 22 Xlacán tama̱kantaxti ̱ni ̱t jaé tachihuí ̱n tú xli ̱ca̱na y chuné huan: “Chichí li ̱talakspita ixtapatlá̱n y paxni ni ̱ma̱ puntzujcú paxi ̱cani ̱t tzucupará li ̱paxa pu̱tlú̱ n.”  





3

La̱ ama chin ixli ̱maktuy Quimpu̱chinacán Jesucristo

Li ̱ta̱camán, huá jaé ixliaktuy quincarta ni ̱ma̱ cca̱ma̱lakacha̱niyá̱n, nac ixliaktum quincarta xacca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n namá tla̱n talacapa̱stacni ni ̱ma̱ ixcatzi ̱ya̱tittá pero tiene que nacca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n xlacata tancs nama̱kachakxi ̱yá̱tit quintachihuí ̱n. 2 Chí clacasquín calacapa̱stáctit amá profetas tú  

tali ̱chihui ̱nani ̱t maká̱n quilhtamacú acxni taquílhcha̱lh tú ixama qui ̱taxtú a̱stá̱n y na̱ chuná ixli ̱ma̱paksí ̱n Quimpu̱chinacán Jesús tí milh quinca̱lakma̱xtuyá̱n. Clacasquín ni ̱cxni ca̱ktzonksuátit porque hua̱k jaé talacapa̱stacni quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán aquín apóstoles xlacata nacca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n hua̱k huixín. 3 Chí tla̱n cacuentájtit tú camá̱n ca̱huaniyá̱n: acxni ama talacatzuhuí amá chichiní ni ̱ma̱ ma̱lacnu̱ ni ̱t ama min Quimpu̱chinacán Jesús ama talactaxtú lhu̱ hua cristianos ni ̱ma̱ ama tatlahuá la̱ta tú namina̱chá nac ixtalacapa̱stacnicán y ama tali ̱kalhkama̱nán tí tali ̱pa̱huán ixtachihuí ̱n. 4 Y ama takalasquini ̱nán: “¿Tucu lalh la̱ta tú ixma̱lacnu̱ ni ̱t ama ma̱kantaxtí Cristo xlacata ama min ixli ̱maktuy? Pues maka̱sá titani ̱ko̱lh quintalakapasnicán y siempre chú huancani ̱t hasta la̱ta tilacatzúculh ca̱quilhtamacú.” 5 A poco xlacán ta̱ktzonksuani ̱t la̱ milh spútut maká̱n, porque la̱ta maka̱sá quilhtamacú ixuijá akapú̱ n y la̱ta tú anán ca̱quilhtamacú porque Dios chú ma̱lakahuani ̱ni ̱t acxni li ̱ma̱paksí ̱nalh ixtachihuí ̱n, na̱ chuná acxni istzamá chúchut ixakspú̱ n ca̱quilhtamacú y Dios li ̱ma̱paksí ̱nalh catapítzilh xlacata natasí tíyat y chú lalh. 6 Na̱ chuná ixlacata amá chúchut lakáhualh tajse̱n chúchut milh spútut y tamú̱ xtulh la̱ta tí ixtalama̱na ca̱quilhtamacú. 7 Pero jaé akapú̱ n y jaé ca̱quilhtamacú ni ̱ma̱ chí acxilá̱u ca̱li ̱kalhi ̱ma̱ca xlacata naca̱li ̱ma̱laksputucán lhcúya̱t  









520

2 PEDRO 3 porque chú laclhca̱ni ̱t Dios. Namá lhcúya̱t ama ca̱lhcuyuhuili ̱kó acxni nachá̱n amá chichiní acxni Dios ama ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k la̱ta tí ni ̱ ta̱cxilhputún y na̱ acxni ama ca̱lactlahuako̱cán hua̱k amá lacli ̱xcájnit cristianos tí talakmakán ixtalakalhamá̱n. 8 Xa̱huá nata̱camán, cama̱kachakxí ̱tit xlacata Quimpu̱chinacán ma̱pasa̱rlí aktum chichiní la̱ capasá̱rlalh aktum mi ̱lh ca̱ta, y aktum mi ̱lh ca̱ta la̱ capasá̱rlalh aktum chichiní. 9 Jaé tachihuí ̱n ni ̱ huamputún xlacata Quimpu̱chinacán snu̱ n makapalá la̱ta tú ma̱kantaxtí la̱ tapuhuán makapitzi, sino que quinca̱cxilhlacachín y ni ̱ lacasquín tí calaktzánka̱lh; por eso xlá ma̱makapali ̱ma amá chichiní acxni ama min ca̱ma̱xqui ̱ma quilhtamacú hua̱k cristianos tí talakmakán ixtalakalhamá̱n catalakxta̱páli ̱lh ixtalacapa̱stacni y catama̱lacatzúhui ̱lh. 10 Pero acxni nachá̱n jaé quilhtamacú cacatzí ̱tit xlacata Quimpu̱chinacán aktziyaj ama min la̱ talá amá kalha̱naní ̱n ni ̱ma̱ takalha̱nán ca̱tzisní. Entonces hua̱k akapú̱ n y ca̱quilhtamacú ama laclakó la̱ cali ̱lh u̱ n; hua̱k la̱ta tú huí nac akapú̱ n ama ca̱lactlahuako̱cán y jaé ca̱quilhtamacú ama lhcutahuilakó xlacata ni ̱tú natamakxtaka. 11 Para chú catzi ̱yá̱u aktziyaj ama chin Quimpu̱chinacán acxni hua̱k natalaksputa la̱ta tú anán, skálalh calatamá̱u la̱ tí takalhi ̱ma̱na ixtachínit y calacputzáu la̱ ma̱s tla̱n namacuaniyá̱u Dios  







y nalakachixcuhui ̱yá̱u nac quilatama̱tcán. 12 Y chú li ̱pa̱xáu nakalhi ̱yá̱u la̱ tí talacasquín cachilhá amá chichiní acxni Dios ama ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán. Pero li ̱cuánit tú ama qui ̱taxtú amá chichiní porque hua̱k tú tatasí nac akapú̱ n y hua̱k la̱ta tú anán ama talacstalá ixlacata lanca ixli ̱chichi amá lhcúya̱t ni ̱ma̱ naca̱li ̱lhcuyuhili ̱ko̱cán. 13 Pero aquín ni ̱ jicuaniyá̱u amá lhcúya̱t porque aquín ca̱kalhi ̱ma̱náu amá sa̱sti akapú̱ n y amá sa̱sti ca̱quilhtamacú ni ̱ma̱ Dios quinca̱ma̱lacnu̱ nini ̱tán porque aná cristianos huata natalakatí tatlahuá tú mini ̱ní y tla̱n natacatzí. 14 Huá xlacata, li ̱ta̱camán, mientras kalhi ̱pa̱nántit amá chichiní catzaksátit ti ̱tum nali ̱piná̱tit milatama̱tcán xlacata ni ̱tú nali ̱puhuaná̱tit o nali ̱ma̱xananá̱tit ixlacatí ̱n Quimpu̱chinacán y chú li ̱pa̱xáu pa̱t ma̱lacatzuhui ̱yá̱tit. 15 Y calacapa̱stáctit para Quimpu̱chinacán ni ̱ naj tlahuá ixtachínit es que ca̱ma̱xqui ̱ma quilhtamacú hua̱k cristianos xlacata tla̱n natakaxmata tú ma̱lacnú y natataxtuní. Na̱ chuná pi ̱huá jaé tachihuí ̱n ca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱ni ̱tán quinta̱camcán Pablo nac ixcartas la̱ta xlá ma̱kachakxi ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma̱ ma̱xqui ̱cani ̱t. 16 Y hua̱k nac ixcartas ca̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱ni ̱tán la̱ta tú cca̱huanimá̱n, ma̱squi huí makapitzi ixtakalhchihuí ̱n ni ̱ma̱ snu̱ n tuhua ma̱kachakxi ̱cán y huí tí talá la̱mpara ya̱ aktum tahuili ̱ni ̱t talacapa̱stacni tata̱klhu̱ huí porque  









521 akspitaj tama̱kachakxí ixtachihuí ̱n Pablo y tama̱kachakxí la̱ta xlacán talacasquín y chú tata̱ra̱lacata̱quí tú laclhca̱ni ̱t Dios. Pero jaé lacchixcuhuí ̱n na̱ chuná talá acxni talacspi ̱ta la̱ta tú tatzokni ̱t a̱lacatunu nac Ixtachihuí ̱n Dios. Pero tú tatlahuá mismo xlacán natali ̱laktzanka̱kó. 17 Li ̱ta̱camán tí cca̱lakalhamán, huixín catzi ̱yá̱tit la̱ta jaé tú cca̱huanimá̱n, catamaktakálhtit xlacata ni ̱ nali ̱tamakxtaká̱tit ca̱kskahuiyá̱n namá lacli ̱cuánit  

2 PEDRO 3 cristianos y naca̱ma̱laktzanke̱niyá̱n mintapa̱xahua̱ncán. 18 Ma̱s chá cali ̱tamakxtáktit Mimpu̱chinacán Jesucristo tí milh ca̱lakma̱xtuyá̱n cali ̱ma̱huácalh mintalacapa̱stacnicán la̱ nama̱kachakxi ̱yá̱tit ixtalacapa̱stacni y namaklhcatzi ̱yá̱tit ixtapa̱xquí ̱n nac milatama̱tcán. Porque huata huá mini ̱ní calakachixcuhuí ̱u y capa̱xcatcatzi ̱níu tú tlahuani ̱t quilacatacán cani ̱cxnihuá quilhtamacú.  

IXLIAKTUM IXCARTA SAN JUAN

1

Jesús Ixma̱su̱y Dios ni ̱ma̱ ma̱stá̱ li ̱pa̱xau latáma̱t

Chí camá̱n ca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n amá tí huanicán Ixtachihuí ̱n o Ixma̱su̱y Dios ni ̱ma̱ ma̱stá li ̱pa̱xáu latáma̱t. Xlá ixlamajá acxni tlahuaca jaé ca̱quilhtamacú y la̱ta tú anán, pero chí cma̱lacnu̱yá̱u xlacata aquín cli ̱kaxmatni ̱táu quintake̱ncán y cli ̱cxilhni ̱táu quilakastapucán pues cacxilhni ̱táu ixtascújut y pi ̱huá ixmacni quimacancán cli ̱toklhni ̱táu. 2 Jaé ixma̱staná li ̱pa̱xau latáma̱t acxni milh quinca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n ixtascújut aquin clakapasui y huá xlacata tla̱n cma̱luloká̱u xlacata cacxilhni ̱táu. Cma̱kahua̱ni ̱ma̱náu ixtachihuí ̱n y clacasquiná̱u huixín na̱ ixlakapástit amá li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ tla̱n nali ̱pa̱xahuayá̱u cani ̱cxnihuá quilhtamacú. Xlá pu̱la ixta̱lama Ixti ̱cu Dios pero acxni áccha̱lh quilhtamacú tapálajli y milh quinca̱tasi ̱niyá̱n. 3 Chí tla̱n cca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n la̱ta tú cacxilhni ̱táu y ckaxmatni ̱táu nac ixlatáma̱t xlacata lakxtum naquila̱ta̱pa̱xahuayá̱u na̱ la̱ aquín cta̱pa̱xahuama̱náu Quinti ̱cucán Dios y Ixkahuasa Jesucristo.  



4 Chuná

namá cca̱tzokniyá̱n jaé talacapa̱stacni xlacata huixín na̱ tla̱n namaklhcatzi ̱ya̱tit nac milatama̱tcán amá lanca tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ aquín ckalhi ̱yá̱u. Dios lacasquín calatamá̱u nac ixtaxkáket

5 Huá

jaé ixtachihuí ̱n ni ̱ma̱ Jesucristo quinca̱ma̱si ̱nín y chí cca̱li ̱ta̱chihui ̱namá̱n: Dios la̱ taxkáket tú quinca̱lakaskoyuli ̱ná̱n nac quilatama̱tcán y nac ixlatáma̱t ni ̱tú huí ca̱paklhtu̱tá. 6 Para huaná̱u li ̱pa̱huaná̱u Dios y xlá quinca̱ta̱lamá̱n pero la̱tiyá lama̱náu nac ca̱paklhtu̱tá latáma̱t akskahuima̱náu la̱ta tú quilhuama̱náu y tú tlahuama̱náu. 7 Pero para aquín lama̱náu la̱ ixtalacasquín Dios nac ixtaxkáket la̱ xlá lama entonces quincakaxmatá̱n y acxtum ta̱lama̱náu y ixkalhni Ixkahuasa Jesucristo naquinca̱xapaniyá̱n hua̱k quintala̱kalhi ̱ncán. 8 Para aquín huaná̱u ni ̱ kalhi ̱yá̱u tala̱kalhi ̱n qui ̱cstucán ta̱kskahuima̱náu y ni ̱ ma̱tla̱ni ̱yá̱u tú huan Dios quilacatacán. 9 Pero para li ̱ta̱yayá̱u quinkasatcán ixlacatí ̱n Dios y tla̱n li ̱pa̱huana̱u xlacata  







522

523

1 JUAN 1​, ​2

xlá naquinca̱ma̱tzanke̱naniyá̱n y naquinca̱xapaniyá̱n hua̱k quintala̱kalhi ̱ncán porque xlá snu̱ n tali ̱pa̱u la̱ ama ma̱kantaxtí hua̱k tú ma̱lacnu̱ ni ̱t y catzí xlacata huí tí xoko̱nani ̱t quilacatacán. 10 Pero para lactlancaná̱u huaná̱u ni ̱cxni tú liaktzanka̱yá̱u y ni ̱ kalhi ̱yá̱u tala̱kalhí ̱n entonces tlahuayá̱u xlacata Dios camilh li ̱tamakxtaka la̱ cha̱tum akskahuiná y aquín la̱ ni ̱tú cacma̱tla̱níu ixtachihuí ̱n.  

2

Cristo tí quinca̱lacati ̱ta̱yayá̱n ixlacatí ̱n Dios

Huixín tí cca̱li ̱maca̱ná̱n la̱ quincamán, cca̱tzokniyá̱n jaé takalhchihuí ̱n porque ni ̱ clacasquín na̱ktzanka̱yá̱tit tlahuayá̱tit tala̱kalhí ̱n, pero para huí tí cha̱tum huixín tzaca̱tnán tlahuá tala̱kalhí ̱n, ni ̱ ca̱ktzonksuáu xlacata nac ixpa̱xtú̱ n Quinti ̱cucán Dios kalhi ̱yá̱u cha̱tum tí tla̱n naquinca̱lacati ̱ta̱yayá̱n, y jaé quilacati ̱ta̱yanacán Quimpu̱chinacán Jesucristo y xlá staranca kalhí ixtalacapa̱stacni. 2 Dios li ̱lhca̱ni ̱t xlacata xlá naxoko̱nán hua̱k quintala̱kalhi ̱ncán ni ̱ma̱ tlahuani ̱táu y cacatzí ̱tit xlacata ni ̱ huatiyá aquín chú quinca̱lakma̱xtuyá̱n sino la̱ta hua̱k cristianos tí natali ̱pa̱huán ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú. 3 Para aquín pa̱xqui ̱yá̱u tú Dios quinca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n nac quilatama̱tcán cacatzí ̱tit xlacata ma̱ccha̱ni ̱ni ̱táu lakapasá̱u ixtalacapa̱stacni nac ca̱quilhtamacú. 4 Pero para cha̱t um cristiano huan: “Aquit clakapasa ixtalacapa̱stacni”, pero nac ixlatáma̱t ni ̱ kaxmata  





tú li ̱ma̱paksi ̱nán qui ̱taxtú jaé chixcú ni ̱ pa̱xquí ixtachihuí ̱n chu̱ta akskahuinán y ni ̱ li ̱macuaní ixtachihuí ̱n. 5 Porque huata tí ma̱kantaxtí ixtachihuí ̱n huá nama tí xli ̱ca̱na ma̱ccha̱ní pa̱xquí Dios y huata chuná tla̱n catzi ̱yá̱u ma̱lakxtumi ̱ni ̱táu quintalacapa̱stacni con ixtalacapa̱stacni Dios. 6 Y para tí huan xlacata li ̱pa̱xahuá ixtapa̱xquí ̱n Dios nac ixlatáma̱t tamaclacasquiní namakslihueké latamá la̱ Jesucristo tilatáma̱lh.  



Tí pa̱xquí ixta̱cristiano nac taxkáket lama

7 Li ̱ta̱camán,

la̱ta jaé tú cca̱tzoknimá̱n ni ̱ la̱ xasa̱sti ixtalacasquín Dios cali ̱macapítit, huixín xlá kalhi ̱yá̱tit maká̱n y jaé li ̱ma̱paksí ̱n maklhu̱ huatá kaxpatni ̱tántit. 8 Pero ma̱squi chuná jaé tú cca̱tzoknimá̱n xli ̱ca̱na min qui ̱taxtú la̱ aktum li ̱pa̱xáu li ̱ma̱paksí ̱n tú cha̱li cha̱lí nali ̱sa̱stiná̱tit nac milatama̱tcán, y Cristo chú quinca̱ma̱si ̱nín nac ixlatáma̱t, porque acxni la̱pa̱xqui ̱yá̱u cha̱tum chá̱tum laclakó ca̱paklhtu̱tá ní xactla̱huama̱náu y tzucú tasí amá la̱n ixtaxkáket Dios nac quilatama̱tcán. 9 Huá xlacata para huí tí huan: “Aquit clamajá ní huí namá tla̱n taxkáket”, pero ni ̱ acxilhputún ixta̱cristiano entonces jaé chixcú min qui ̱taxtuní la̱ calatama̱lhcú nac ca̱paklhtu̱tá latáma̱t. 10 Para tí tla̱n catzí, pa̱xquí ixta̱cristiano tí ta̱lama entonces xli ̱ca̱na lama nac la̱n ixtaxkáket Dios y ni ̱tú huí tú liakchakxa o ma̱tlahuí tala̱kalhí ̱n.  





524

1 JUAN 2 11 Pero

amá tí ni ̱ acxilhputún ixta̱cristiano y hua̱k lakcatzaní min li ̱tamakxtaka la̱ ni ̱cxni calakápasli Dios y lapu̱lajcú nac ca̱paklhtutá latáma̱t y ni ̱ catzí tucuyá tijia chipani ̱t porque ca̱paklhtu̱tá lakatzí ̱n tlahuani ̱t. 12 Aquit cca̱tzoknaniyá̱n huixín tí cca̱li ̱macá̱n la̱ xli ̱ca̱na quincamán porque ccatzí Dios ca̱ma̱tzanke̱nanini ̱tán hua̱k mintala̱kalhi ̱ncán caj xlacata xokó̱nalh Cristo. 13 Na̱ cca̱tzoknaniyá̱n huixín lakko̱lún porque ccatzí la̱ ma̱kachakxi ̱ni ̱tántit ixtalacapa̱stacni namá tla̱n chixcú tí ixlamajá la̱ta tilacatzúculh jaé ca̱quilhtamacú. Na̱ chuná cca̱tzoknaniyá̱n hua̱k huixín lakkahuasán y lactzumaján porque cacxilhni ̱t la̱ makatlajani ̱tántit ixtalacapa̱stacni tlajaná. Aquit cca̱tzoknanini ̱tán huixín camán porque ma̱cchipini ̱ni ̱tántit lakapasá̱tit ixtalacapa̱stacni Quinti ̱cucán Dios. 14 Na̱ cca̱tzoknanini ̱tán huixín lakko̱lún porque lakapasni ̱tántit y li ̱pa̱huani ̱tántit tí xlá ixlamajá acxni tilacatzúculh jaé ca̱quilhtamacú. Na̱ cca̱tzoknanini ̱tán huixín lakkahuasán porque laccamama y ca̱najlani ̱tántit ixtachihuí ̱n Dios ixli ̱hua̱k minacujcán; y na̱ chuná quila̱makapa̱xahuayá̱u porque lakmakampa̱nántit lacli ̱xcájnit ixtapuhuá̱n tlajaná. 15 Ni ̱ snu̱ n calacputzátit kalhi ̱yá̱t it tú ma̱lacnú jaé ca̱quilhtamacú, ni ̱ para tú nama̱kstoká̱tit juú; para huí tí huata lacapa̱staca o pa̱xquí la̱ta tú huí nac jaé ca̱quilhtamacú qui ̱taxtú la̱ calakmákalh  







ixtapa̱xquí ̱n Dios y na̱ chuná tú lacasquín. 16 Porque hua̱k la̱ta tú ni ̱ tla̱n li ̱tlahuaputu y li ̱lakáti ̱t ni ̱ma̱ ma̱lacnú ca̱quilhtamacú ni ̱ Dios li ̱ma̱paksi ̱nán sino que pi ̱huá ixkasatcán tí talama̱na nac ca̱quilhtamacú tama̱tlahui ̱nán: para ta̱klhu̱ hui ̱ya̱tit acxni ni ̱ tla̱n tú tasquín mimacnicán, para hua̱k kalhi ̱putuná̱tit tú acxilá̱tit, para li ̱lactlancaná̱tit tú kalhi ̱yá̱tit, y huá jaé la̱ta hua̱k talacapa̱stacni ni ̱ma̱ ma̱stá ni ̱ tla̱n ixkásat ca̱quilhtamacú. 17 La̱ta tú huí nac jaé ca̱quilhtamacú hua̱k ama talaksputa, na̱ chuná la̱ta hua̱k ixtalakati ̱ncán tí talama̱na nac jaé ca̱quilhtamacú natati ̱taxtukó; pero para tí tlahuá ixtalacasquín Dios ni ̱cxni catitaláksputli ixtapa̱xahuá̱n la̱ nata̱latamá ixpa̱xtú̱ n Dios hua̱k namina̱chá quilhtamacú.  



Talacapa̱stacni ni ̱ma ta̱ra̱lacata̱quí Jesús

18 Li ̱ta̱camán,

accha̱ntahuacani ̱t quilhtamacú la̱ huixín kaxpatni ̱tántit xlacata ama lactaxtú cha̱tum akskahuiná chixcú tí ama ta̱ra̱lacata̱quí Cristo; pues como chí talakahuani ̱t lhu̱ hua akskahuinaní ̱n ma̱kalhtahuake̱naní ̱n tí tata̱ra̱lacata̱quí Cristo tama̱palaja ixtalacapa̱stacni por eso chí tla̱n catzi ̱yá̱u xlacata accha̱ni ̱ttá quilhtamacú. 19 Makapitzi jaé lacchixcuhuí ̱n na̱ ixquinca̱ta̱talakxtumi ̱yá̱n pero ixcatzicán tatampú̱ xtulh porque xlacán ni ̱cxni ixtaca̱najlá tú ca̱najlayá̱u aquín. Para xlacán ixquinca̱ta̱latama̱pútulh ni ̱ ixtatitáxtulh, pero chú  

525

1 JUAN 2​, ​3

qui ̱táxtulh xlacata tancs natasí la̱ ni ̱ cha̱tum xlacán tí takalhí ixtalacapa̱stacnicán la̱ aquín. 20 Pero huixín ni ̱ chuná porque Cristo ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán Espíritu Santo y huá xlacata hua̱k huixín ma̱kachakxi ̱yá̱tit ixtalacapa̱stacni. 21 Cca̱tzoknanimá̱n porque ccatzí la̱ xli ̱ca̱na lakapasá̱tit y pa̱xqui ̱yá̱tit ixtachihuí ̱n Dios y chuná hua̱k lacli ̱xcájnit tapuhuá̱n huixín lakmakampa̱nántit, y huixín catzi ̱yá̱tit xlacata aktum ta̱kskahuín ni ̱cxni lá ta̱ma̱lacastuccán con ixtakalhchihuí ̱n Dios. 22 ¿Y ticu namá xapuxcu akskahuiná? Chí camá̱n cca̱huaniyá̱n: li ̱tanú xapuxcu akskahuiná amá tí huan xlacata Jesús ni ̱ huá Cristo tí milh quinca̱lakma̱xtuyá̱n. Y hua̱k amá tí chuná jaé talacpuhuán huá namá cristianos tí tata̱ra̱lacata̱quí Cristo pues acxtum talakmakán la̱ Dios Xati ̱cú la̱ Ixkahuasa. 23 Hua̱k amá tí lakmakán ixtalacapa̱stacni Ixkahuasa Dios min qui ̱taxtú na̱ la̱ calakmákalh ixtalacapa̱stacni Ixti ̱cú porque acxtum takalhí talacapa̱stacni; y chuná li ̱tum amá tí li ̱pa̱huán Jesucristo na̱ chuná li ̱pa̱huán Ixti ̱cú Dios. 24 Huá xlacata ni ̱ cali ̱makxtáktit li ̱pa̱huaná̱tit amá tancs talacapa̱stacni ni ̱ma̱ kaxpáttit la̱ta xapu̱lh, y para ni ̱ li ̱makxtaká̱tit li ̱pa̱huaná̱tit amá tancs ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma̱ kaxpáttit la̱ta xapu̱lh siempre acxtum pa̱t maklhcatzi ̱yá̱tit la̱ Dios Xati ̱cú la̱ Ixkahuasa Jesucristo tamá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n nac milatama̱tcán.  









25 Porque

pi ̱huá Cristo tí chuná quinca̱ma̱lacnu̱ nini ̱tán xlacata cati ̱huá tí nali ̱pa̱huán li ̱pa̱xáu ama ta̱latamá cani ̱cxnihuá quilhtamacú. 26 Aquit cca̱tzoknanini ̱tán y cca̱li ̱chihui ̱nani ̱t amá akskahuinaní ̱n lacchixcuhuí ̱n tí tunu talacapa̱stacni ca̱ma̱si ̱niputuná̱n. 27 Pero aquit ccatzí xlacata huixín kalhi ̱yá̱tit namá akskalhi ̱ná Espíritu Santo ni ̱ma̱ Jesucristo ca̱macama̱xquí ̱n cha̱tunu huixín xlacata naca̱ma̱xqui ̱yá̱n tancs talacapa̱stacni, y chuná huixín yaj maclacasquiná̱tit xlacata naca̱najlayá̱tit tunu tachihuí ̱n ni ̱ma̱ namín ca̱kskahuiyá̱n porque pi ̱huá Ixespíritu Jesús ca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n nac mintalacapa̱stacnicán hua̱k tú mili ̱catzi ̱tcán, y tú ma̱sí hua̱k xli ̱ca̱na porque xlá ni ̱ lá akskahuinán. Y aquit cca̱huaniyá̱n cakaxpatnítit tú ca̱ma̱si ̱niputuná̱n Espíritu Santo y ni ̱ nali ̱makxtaká̱tit tancs li ̱pa̱huaná̱tit y ta̱latapa̱yá̱tit Cristo nac milatama̱tcán. 28 Huixín tí cca̱lakcatzaná̱n la̱ xli ̱ca̱na quincamán, tancs cca̱huaniparayá̱n ni ̱ cali ̱makxtáktit acxtum ta̱latapa̱yá̱tit Cristo nac milatama̱tcán xlacata acxni xlá namín ixli ̱maktuy ni ̱ huí tú nali ̱ma̱xananá̱tit ixlacatí ̱n. 29 Para huixín catzi ̱yá̱tit xlacata Quimpu̱chinacán Jesucristo siempre tla̱n catzí y tlahuaputún tú tla̱n na̱ mili ̱catzi ̱tcán xlacata huata tí na̱ tla̱n cristiano huamputún y tlahuaputún tú tla̱n Dios li ̱ma̱nú la̱ ixkahuasa.  







3

¿Ticu Dios ca̱li ̱macá̱n la̱ xli ̱ca̱na ixcamán?

Ca̱cxílhtit la̱ Quinti ̱cucán Dios snu̱ n quinca̱lakalhamaná̱n que

526

1 JUAN 3 hasta tla̱n li ̱tapa̱cuhui ̱yá̱u la̱ xli ̱ca̱na ixcamán, y ni ̱ chu̱ta li ̱tapa̱cuhui ̱yá̱u porque xli ̱ca̱na ixcamán Dios aquín. Pero tí xalá ca̱quilhtamacú ni ̱ lá tama̱kachakxi ̱ni ̱t la̱ qui ̱taxtú pero chú qui ̱taxtú porque xlacán ni ̱cxni talakapasni ̱t lanca ixtalakalhamá̱n Dios. 2 Li ̱ta̱camán, ma̱squi tancs catzi ̱yá̱u xlacata aquín li ̱tanuni ̱tahuá ixcamán Dios, ya̱ tancs catzi ̱yá̱u la̱ nakalhi ̱yá̱u quintalacahua̱ncán nac akapú̱ n, huata catzi ̱yá̱u xlacata acxni Quimpu̱chinacán Jesucristo namín ixli ̱maktuy amá̱n tapalajá̱u xlacata natasi ̱yá̱u la̱ xlá tasí porque tancs na̱cxilá̱u la̱ tasí. 3 Y hua̱k aquín tí acxilhlacacha̱ma̱náu amá quilhtamacú acxni Dios naquinca̱ma̱kantaxti ̱niyá̱n jaé tapa̱xahuá̱n na̱ quili ̱lacputzatcán la̱ nalakmakaná̱u hua̱k tú ni ̱ quinca̱makta̱yayá̱n tancs latama̱yá̱u y ma̱kantaxti ̱yá̱u ixtalacasquín Dios na̱ la̱ Quimpu̱chinacán Jesucristo ma̱kantáxti ̱lh nac ixlatáma̱t. 4 Hua̱k amá tí ni ̱ li ̱makxtakputún tlahuá tala̱kalhí ̱n ta̱ra̱lacata̱quí ixtalacasquín Dios porque para cha̱tum lakatí tlahuá tala̱kalhí ̱n qui ̱taxtú la̱ ni ̱ cama̱kantaxti ̱pútulh ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios. 5 Y huixín na̱ catzi ̱yá̱tit xlacata Quimpu̱chinacán Jesucristo milh juú ca̱quilhtamacú caj naquinca̱xapaniyá̱n hua̱k quintala̱kalhi ̱ncán ma̱squi xlá ni ̱cxni li ̱tánu̱lh tlahuá ni ̱ para aktum tala̱kalhí ̱n. 6 Por eso amá tí li ̱makxtaka Cristo nama̱paksi ̱nán nac ixlatáma̱t qui ̱taxtú yaj li ̱makxtakma tí nama̱tlahuí tala̱kalhí ̱n; pero amá tí la̱tiyá tlahuaputún tala̱kalhí ̱n namá ni ̱cxni  









ma̱kachakxi ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ para lakapasni ̱t ixli ̱tlihueke. 7 Li ̱ta̱camán, ni ̱ cali ̱tamakxtáktit naca̱kskahuicaná̱tit porque aquit cca̱huaniyá̱n, amá tí siempre lakatí tlahuá tú tla̱n nac ixlatáma̱t li ̱ma̱lacahua̱ni ̱nán la̱ stalanca talacapa̱stacni kalhí, na̱ chuná la̱ li ̱lakapasni ̱táu stalanca ixtalacapa̱stacni Cristo. 8 Pero amá tí ni ̱ li ̱makxtakputún tlahuá tala̱kalhí ̱n qui ̱taxtú namá cristiano chipani ̱t ixtijia tlajaná porque tlajaná la̱ta maká̱n quilhtamacú ni ̱cxni li ̱makxtakpútulh tlahuá tala̱kalhí ̱n. Pero huá lí ̱milh Ixkahuasa Dios xlacata nata̱talacastuca y nalactlahuaní ixli ̱tlihueke tlajaná ni ̱ma̱ ixquinca̱li ̱makatlajayá̱n. 9 Ni ̱ huí tí li ̱tanú xli ̱ca̱na ixkahuasa Dios y la̱tiyá latama̱putún nac tala̱kalhí ̱n porque tí Dios li ̱ma̱nú ixkahuasa na̱ ma̱xquí aktum tunu latáma̱t y chuná jaé yaj lakatí tlahuá tala̱kalhí ̱n porque chí li ̱tanu̱ ni ̱t ixkahuasa Dios. 10 Ni ̱ tuhua naca̱lakapasá̱tit ticu ixcamán Dios y takalhí ixtalacapa̱stacni, y ticu takalhí ixtalacapa̱stacni tlajaná, porque para tí ni ̱ pa̱xquí ixta̱cristiano y ni ̱ tlahuaní li ̱tlá̱n ¿niculá tla̱n nali ̱tanú ixkahuasa Dios?  







Quila̱li ̱pa̱xqui ̱tcán cha̱tum chá̱tum 11 Huixín

catzi ̱yá̱tit amá aktum ixtalacasquín Dios ni ̱ma̱ kaxpatni ̱tántit la̱ta maka̱sá xlacata quila̱li ̱pa̱xqui ̱tcán cha̱tum chá̱tum. 12 Ni ̱cxni camakslihuekéu amá xamaká̱n chixcú ixuanicán Caín porque xlá makatlájalh  

527

1 JUAN 3​, ​4

ixtalacapa̱stacni tlajaná y huá xlacata li ̱mákni ̱lh ixta̱cám. ¿Y tucu xlacata li ̱mákni ̱lh? Porque tú ixtlahuá Caín siempre con li ̱xcájnit talacapa̱stacni y tú ixtlahuá ixta̱cam Abel hua̱k ixta̱ani ̱ní ixtalacapa̱stacni Dios. 13 Li ̱ta̱camán, lacchixcuhuí ̱n xala jaé ca̱quilhtamacú naca̱lakmakaná̱n pero ni ̱tú cali ̱púhuanti porque tiene que natatlahuá. 14 Aquín catzi ̱yá̱u xlacata taxtunini ̱táu amá nac xatijia li ̱ní ̱n ni ̱ma̱ cha̱n nac pu̱laktzanka̱n y chí ya̱náu amá nac xatijia li ̱pa̱xáu latáma̱t tú Dios ma̱stá, y tancs catzi ̱yá̱u xlacata chú qui ̱taxtuni ̱t nac quilatama̱tcán porque chí ca̱pa̱xqui ̱yá̱u hua̱k quinta̱cristianoscán. Amá tí ni ̱ pa̱xquí ixta̱cristiano la̱tiyá tla̱huán nac xatijia li ̱ní ̱n. 15 Hua̱k amá tí ni ̱ acxilhputún ixta̱cristiano min li ̱tamakxtaka la̱ cha̱tum makni ̱ná y cha̱tum makni ̱ná ¿niculá tla̱n nakalhí namá li ̱pa̱xáu latáma̱t tú Dios ma̱stá? 16 Quimpu̱chinacán Jesucristo quinca̱ma̱si ̱nín la̱ xli ̱ca̱na quila̱li ̱pa̱xqui ̱tcán cha̱tum chá̱tum acxni macamá̱sta̱lh ixlatáma̱t caj quilacatacán y lacasquín na̱ chuná namá aquín nala̱pa̱xqui ̱yá̱u y para tamaclacasquiní na̱ tla̱n nama̱sta̱yá̱u quilatama̱tcán caj xlacatacán quinta̱camcán. 17 Para tí hua̱k kalhí tú nali ̱latamá cha̱li cha̱lí y acxila huí tí tú tzanka̱ní y ni ̱ makta̱yá, ¿niculá puhuán xlacata kalhí ixtapa̱xquí ̱n Dios nac ixnacú? 18 Li ̱ta̱camán, xli ̱ca̱na cala̱pa̱xquí ̱tit cha̱tum chá̱tum ni ̱ caj chu̱ta cala̱li ̱huanítit porque para ixli ̱hua̱k quinacujcán la̱pa̱xqui ̱yá̱u  









natasí la̱ nama̱kantaxti ̱yá̱u nac quilatama̱tcán y nala̱makta̱yayá̱u. Tí tla̱n kalhí li ̱camama ixlacati ̱n Dios 19 Y

para aquín chuná jaé latama̱yá̱u tla̱n catzi ̱yá̱u xlacata Dios ma̱paksi ̱nán nac quilatama̱tcán y chuná nakalhi ̱yá̱u li ̱camama nac ixlacatí ̱n. 20 Pero para quinacujcán quinca̱ma̱laksi ̱yá̱n y ni ̱ staccatzán acxni catzí huí tú ni ̱ tla̱n tlahuani ̱táu ni ̱ lá akskahuiyá̱u, na̱ chuná Dios tí hua̱k quinca̱lakapasniyá̱n quinacujcán, y xlá hua̱k acxcatzi ̱kó. 21 Pero li ̱ta̱camán, ma̱s tla̱n acxni quinacujcán ni ̱tú quinca̱ma̱laksi ̱yá̱n porque acxni lihua tla̱n kalhtahuakaniyá̱u Dios, 22 y xlá naquinca̱ma̱xqui ̱yá̱n hua̱k tú maksquiná̱u porque kaxmatniyá̱u tú li ̱ma̱paksi ̱nán y ma̱kantaxti ̱yá̱u ixtapuhuá̱n nac ca̱quilhtamacú. 23 Y amá ixli ̱ma̱paksí ̱n ni ̱ma̱ ma̱s lacasquín nakaxmatá̱u chuné huan xlacata ixli ̱hua̱k quinacujcán nali ̱pa̱huaná̱u ixtachihuí ̱n Ixkahuasa Jesucristo y hua̱k cala̱pa̱xquí ̱u cha̱tum chá̱tum la̱ xlá quinca̱li ̱ma̱paksí ̱n natlahuayá̱u. 24 Hua̱k amá tí takaxmata jaé ixtalacasquín la̱ cama̱lakxtúmi ̱lh ixtalacapa̱stacni con ixtalacapa̱stacni Dios, y xlá na̱ chuná; y catzi ̱yá̱u xlacata Dios lama nac quinacujcán porque chuná quinca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n Espíritu Santo tí macámilh Dios naquinca̱kskalhi ̱yá̱n.  











4

Tí tali ̱tanú tali ̱chui ̱nán Dios pero ta̱kskahuinán

Li ̱ta̱camán tí cca̱lakcatzaná̱n, ni ̱ hua̱k caca̱najlanítit

528

1 JUAN 4 tí tahuán tali ̱chihui ̱nán ixtalacapa̱stacni Dios, sino pu̱la caca̱li ̱cxílhtit para talacapa̱stacni ni ̱ma̱ tama̱sí xli ̱ca̱na Dios ca̱ma̱xqui ̱ni ̱t o caj ixacstucán talacsacxtuni ̱t porque talactaxtuni ̱t nac ca̱quilhtamacú lhu̱ hua akskahuinaní ̱n ma̱kalhtahuake̱naní ̱n tí tahuán tali ̱chihui ̱nán ixtapuhuá̱n Dios. 2 Aquit camá̱n ca̱huaniyá̱n la̱ tla̱n naca̱lakapasá̱tit acxni ni ̱ ta̱kskahuinán y takalhí tancs ixtalacapa̱stacni Dios: huata amá tí ma̱tla̱ní xlacata Jesucristo tapálajli y la̱ cha̱tum xli ̱ca̱na chixcú lakahuani ̱t ca̱quilhtamacú Dios ma̱xqui ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni. 3 Pero amá tí ni ̱ ca̱najlaputún chuná ixlatama̱ni ̱t Jesús ni ̱ lá kalhí ixtapuhuá̱n Ixespíritu Dios. Cacatzí ̱tit xlacata tí tunu talacapa̱stacni ma̱si ̱putún namá kalhí xtapuhuá̱n amá xapuxcu ixta̱ra̱lacata̱qui ̱ná Cristo tí kaxpatni ̱tántit ama chín a̱stá̱n, pues ixtalacapa̱stacni amá li ̱xcájnit chixcú makapitzi lacchixcuhuí ̱n tachipani ̱t chí. 4 Huixín tí la̱ xli ̱ca̱na quincamancán cca̱lakcatzaná̱n, ¿hua̱nchi natatlaji ̱yá̱tit? Dios ca̱lacsacni ̱tán y ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán ixtapuhuá̱n la̱ naca̱makatlajayá̱tit amá akskahuinaní ̱n lacchixcuhuí ̱n. Amá Espíritu Santo ni ̱ma̱ ca̱ma̱puhua̱ni ̱yá̱n tú nahuaná̱tit ma̱s kalhí li ̱tlihueke ixtalacapa̱stacni que tí ma̱puhua̱ni ̱nán talacapastacni tú xala jaé ca̱quilhtamacú. 5 Xlacán huata tali ̱chihui ̱nán tú ta̱cxilhni ̱t xala jaé ca̱quilhtamacú  







y tí takaxmata talakatí ixtachihui ̱ncán porque na̱ xala ca̱quilhtamacú ixtalacapa̱stacnicán. 6 Pero aquín ixcamán Dios y kalhi ̱yá̱u ixtapuhuá̱n y hua̱k tí tama̱kachakxi ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni huá jaé tí quinca̱kaxmatá̱n, pero amá tí ni ̱ tama̱tla̱ní la̱ Dios ma̱paksi ̱namputún nac ixlatama̱tcán huá amá tí ni ̱ quinca̱kaxmatá̱n. Chuná jaé nali ̱lakapasá̱u para aktum talacapa̱stacni ta̱ani ̱ní tancs ixtalacapa̱stacni Dios, o para caj ta̱ksaní ̱n tú ma̱si ̱cán.  

Dios acxni tú lacapa̱stacnán siempre con tapa̱xquí ̱n

7 Li ̱ta̱camán,

ni ̱ cali ̱makxtakui la̱pa̱xqui ̱yá̱u ixli ̱hua̱k quinacujcán porque chuná makslihuekeyá̱u Dios y xlá acxni tú lacapa̱stacnán siempre con tapa̱xquí ̱n. Amá tí kalhí ixtapa̱xquín Dios nac ixnacú li ̱tanu̱ ni ̱t ixkahuasa Dios y ma̱kachakxi ̱ni ̱t ixtapuhuá̱n. 8 Amá tí ni ̱ kalhí ixtapa̱xquí ̱n Dios nac ixlatáma̱t qui ̱taxtú ni ̱ ma̱kachakxi ̱ni ̱t ixtapuhuá̱n porque Dios acxni tú lacapa̱stacnán hua̱k con tapa̱xquí ̱n. 9 Y Dios li ̱ma̱lacahua̱ní ̱nalh la̱ ixli ̱lanca ixkalhí ixtapa̱xquí ̱n acxni ni ̱ para lakcátzalh Ixkahuasa y macámilh ca̱quilhtamacú naní quilacatacán xlacata nakalhi ̱yá̱u amá li ̱pa̱xáu latáma̱t tú amá̱n ta̱li ̱pa̱xahuayá̱u cani ̱cxnihuá quilhtamacú. 10 ¿Nicu li ̱lacahua̱naná̱u tí xli ̱ca̱na pa̱xqui ̱ni ̱t ixta̱cristiano la̱ mini ̱ní? Pues hasta ni ̱ para tí aquín pa̱xqui ̱yá̱u Dios la̱ quinca̱mini ̱niyá̱n; pero Dios xli ̱ca̱na quinca̱pa̱xqui ̱yá̱n  





529

1 JUAN 4​, ​5

y huá xlacata li ̱macámilh Ixkahuasa ca̱quilhtamacú xlacata naquinca̱lakapu̱ xokoyá̱n hua̱k quintala̱kalhi ̱ncán. 11 Li ̱ta̱camán, para chuná quinca̱lakalhamaná̱n y quinca̱pa̱xqui ̱yá̱n Dios, qui ̱taxtú na̱ quila̱li ̱pa̱xqui ̱tcán cha̱tum chá̱tum ixli ̱hua̱k quinacujcán. 12 Aquín tla̱n huaná̱u xlacata Quinti ̱cucán Dios ni ̱cxni tí acxilhni ̱t pero para aquín ixli ̱hua̱k quinacujcán la̱pa̱xqui ̱yá̱u ma̱lakxtumi ̱yá̱u ixtalacapa̱stacni Dios con quintalacapa̱stacnicán y chuná Dios ma̱s tla̱n li ̱ma̱lacahua̱ni ̱nán ixtapa̱xquí ̱n nac quilatama̱tcán. 13 Y xlacata ma̱s tla̱n namaklhcatzi ̱yá̱u Dios lama nac quinacujcán y aquín lama̱náu nac ixnacú Dios huili ̱ni ̱t Ixespíritu nac quinacujcán. 14 Y chí aquín para tla̱n cma̱luloká̱u xlacata Dios ma̱lakacha̱ni ̱t Ixkahuasa y milh ca̱lakma̱xtú hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú huá li ̱tlahuayá̱u porque pi ̱huá quilakastapucán cli ̱cxilhni ̱tán la̱ qui ̱taxtuni ̱t nac ixlatáma̱t. 15 Y na̱ chuná hua̱k amá tí ca̱najlá y li ̱ta̱yá xlacata Jesús Ixkahuasa Dios catzí la̱ Dios min latamá nac ixnacú y na̱ la̱ lamaj nahuán nac ixnacú Dios. 16 Y chuná jaé qui ̱catzi ̱ni ̱táu ca̱najlani ̱táu xlacata Dios xli ̱ca̱na quinca̱pa̱xqui ̱yá̱n. Dios acxni tú lacapa̱stacnán siempre con tapa̱xquí ̱n y hua̱k amá tí takalhí ixtapa̱xquí ̱n nac ixnacujcán ma̱lakxtumi ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni con ixtalacapa̱stacni Dios, y xlá na̱ chuná. 17 Dios snu̱ n lacasquín aquín nama̱ccha̱ni ̱yá̱u la̱pa̱xqui ̱yá̱u  













xli ̱hua̱k quinacujcán xlacata acxni naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán ni ̱tú nakalhi ̱yá̱u tú naliakatuyuná̱u ixlacatí ̱n. 18 Amá tí xli ̱ca̱na tama̱ccha̱ní tara̱lakalhamán cha̱tum chá̱tum yaj tara̱jicuaní ni ̱ para ta̱katuyún porque acxni xli ̱ca̱na la̱pa̱xqui ̱yá̱u yaj lá la̱jicuaniyá̱u. Huá xlacata para tí akatuyún o jicuaní Dios qui ̱taxtú ni ̱ ma̱kachakxi ̱ni ̱t la̱ pa̱xquí y huata lacapa̱stacma la ama ma̱xoko̱ní ni ̱ tla̱n tú tlahuani ̱t. 19 Aquín pa̱xqui ̱yá̱u Dios porque pa̱xcatcatzi ̱niyá̱u la̱ xlá pu̱ la quinca̱ma̱si ̱nín xli ̱ca̱na quinca̱pa̱xquí ̱n ma̱squi aquín ya̱ ixpa̱xqui ̱yá̱u. 20 Para cha̱t um cristiano huan: “Aquit cpa̱xquí Dios”, pero ni ̱ acxilhputún y hua̱k lakcatzaní ixta̱cristiano chu̱ta akskahuinán. Porque para tí ni ̱ ta̱pa̱xahuá pa̱xquí ixta̱cristiano ni ̱ma̱ siempre laca̱cxilhma, ¿niculá tla̱n nata̱pa̱xahuá y napa̱xquí Dios ni ̱ma̱ ni ̱cxni acxilhni ̱t? 21 Ni ̱cxni na̱ktzonksuayá̱tit jaé aktum li ̱ma̱paksí ̱n porque pi ̱huá Quimpu̱chinacán Jesús quinca̱macama̱xquí ̱n xlacata nama̱kantaxti ̱yá̱u nac quilatama̱tcán y chuné huan: “Amá tí pa̱xquí Dios na̱ capá̱xqui ̱lh ixta̱cristiano.”  







Tí li ̱pa̱huán Dios tla̱n makatlajá ni ̱ tla̱n talacapa̱stacni

5

Hua̱k amá tí taca̱najlá y tali ̱pa̱huán xlacata huá Jesús tí milh quinca̱lakma̱xtuyá̱n Dios ca̱li ̱ma̱nú ixcamán, pero ni ̱ na̱ktzonksuayá̱u xlacata tí

530

1 JUAN 5 tapa̱xquí Xati ̱cú na̱ ixli ̱pa̱xqui ̱tcán hua̱k ixcamán. 2 Acxni huaná̱u pa̱xqui ̱yá̱u Dios y hua̱k tlahuayá̱u tú quinca̱li ̱ma̱paksi ̱yá̱n catzi ̱yá̱u xlacata hua̱k tla̱n ama̱náu ca̱pa̱xqui ̱yá̱u ixcamán. 3 Xlacata tla̱n nahuaná̱u pa̱xqui ̱yá̱u Dios tamaclacasquiní natlahuayá̱u tú quinca̱huaniyá̱n ixli ̱ma̱paksí ̱n; y ni ̱ tuhua ma̱kantaxti ̱cán, qui ̱taxtú caj la̱ cali ̱pi ni ̱ tzinca tacuca. 4 Porque hua̱k tí ca̱lacsacni ̱t ca̱li ̱ma̱nú ixcamán tla̱n tamakatlajá la̱ta tú ni ̱ tla̱n talacapa̱stacni xala ca̱quilhtamacú ni ̱ma̱ naquinca̱ma̱laktzanké porque aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Dios quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱camama nata̱yaniyá̱u siempre. 5 ¿Ticu tla̱n ta̱talacastuca y makatlajá la̱ta tú lacli ̱xcájnit huí ca̱quilhtamacú? Cacatzí ̱tit xlacata huata tí ca̱najlá y li ̱pa̱huán xlacata Jesús huá Ixkahuasa Dios tla̱n ama makatlajanán.  







Huí ti ̱pa̱tutu la̱ testigo ni ̱ma̱ tama̱luloka Jesús Ixkahuasa Dios

6 Quimpu̱chinacán

Jesucristo milh nac ca̱quilhtamacú ma̱kantaxtí tú li ̱ma̱mácqui ̱lh Ixti ̱cú Dios, y maclacásquilh chúchut y kalhni natama̱luloka xlacata xlá tí milh quinca̱lakma̱xtuyá̱n, ni ̱ huatiyá chúchut sino chúchut y kalhni. Y Espíritu Santo na̱ chuná ma̱luloka y xlá huata huan tú xli ̱ca̱na. 7 Entonces aquín kalhi ̱yá̱u la̱ cha̱tutu testigo tí tama̱luloka xlacata Jesús milh quinca̱lakma̱xtuyá̱n: 8 ixtachihuí ̱n Espíritu Santo nac quinacujcán, amá chúchut acxni ta̱kmúnulh  



y ixkalhni acxni ni ̱lh nac culu̱s; y hua̱k jaé la̱ cha̱tutu testigo acxtum tali ̱chihui ̱nán. 9 Para aquín ma̱tla̱ni ̱yá̱u tú lacchixcuhuí ̱n tama̱luloka, tú ta̱cxilhni ̱t juú ca̱quilhtamacú xlacata xli ̱ca̱na, ma̱s tla̱n quinca̱macuaniyá̱n nama̱tla̱ni ̱yá̱u tú Dios li ̱chihui ̱nani ̱t Ixkahuasa porque ixtachihuí ̱n Dios li ̱huacá snu̱ n xtapalh acxni ma̱luloka xlacata Jesús Ixkahuasa. 10 Amá tí li ̱pa̱huán Ixkahuasa Dios ma̱tla̱ní y li ̱n nac ixnacú la̱ta tú Dios ma̱lacnú; y para tí ni ̱ ma̱tla̱ní la̱ta tú ma̱lacnú li ̱macá̱n Dios la̱ ca̱kskahuínalh porque ni ̱ ca̱najlaputún tú li ̱chihuí ̱nalh Ixkahuasa. 11 Y huá jaé tú Dios quinca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n xlacata quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ amá̱n ta̱li ̱pa̱xahuayá̱u cani ̱cxnihuá quilhtamacú; pero huata tí ama kalhí jaé tapa̱xahuá̱n nac ixlatáma̱t huá amá tí li ̱pa̱huán xlacata Ixkahuasa huá tí lakma̱xtuni ̱t. 12 Tancs cacatzí ̱tit xlacata tí ma̱kachakxi ̱ni ̱t y li ̱pa̱huán huata Ixkahuasa tí lakma̱xtuni ̱t kalhí amá li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ ma̱stá, pero na̱ cacatzí ̱tit xlacata tí ni ̱ ma̱tla̱ní xlacata Ixkahuasa Dios tí nalakma̱xtú ni ̱ lá catikálhi ̱lh jaé li ̱pa̱xáu latáma̱t. 13 Cca̱t zoknanini ̱tán jaé takalhchihuí ̱n hua̱k huixín tí li ̱pa̱huani ̱tántit Ixkahuasa Dios xlacata tancs nama̱kachakxi ̱yá̱tit kalhi ̱yá̱tit amá li ̱pa̱xáu latáma̱t tú ma̱lacnú. 14 Hua̱k tí aquín li ̱pa̱huaná̱u Dios catzi ̱yá̱u xlacata acxni tú namaksquiná̱u nac ixtapa̱xahuá̱n xlá naquinca̱kaxmatá̱n.  











531

1 JUAN 5

15 Y

como tancs catzi ̱yá̱u quinca̱kaxmatmá̱n xani ̱ta makli ̱t nakalhtahuakaniyá̱u na̱ capa̱xahuáu xlacata tú maksquiná̱u xlá naquinca̱ma̱xqui ̱yá̱n. Cala̱makta̱yáu cha̱tum chá̱tum

16 Para

tí acxila ixta̱cristiano tlahuama aktum tala̱kalhí ̱n ni ̱ma̱ ni ̱ nama̱laktzanke̱ní ixli ̱stacni y maksquín cama̱tzanke̱nánilh Dios xlá nakaxmatní y nalakma̱xtú ixli ̱stacni. Porque huí aktum ma̱s li ̱cuánit tala̱kalhí ̱n ni ̱ma̱ quinca̱ma̱laktzanke̱niyá̱n quili ̱stacnicán que ni ̱ cca̱li ̱ma̱macqui ̱yá̱n nakalhtahuakaniyá̱tit Dios xlacata nama̱tzanke̱nán. 17 Hua̱k tí kaxmatmakán tú li ̱ma̱paksi ̱nán Dios tlahuá tala̱kalhí ̱n pero ni ̱ huá cli ̱chihui ̱nán, aquit cca̱li ̱ta̱chihui ̱namá̱n namá talacapa̱stacni tú caj chu̱ta li ̱kalhkama̱nán Dios y huá li ̱ma̱laktzanké quili ̱stacnicán. 18 Catzi ̱yá̱u xlacata hua̱ k tí Dios ca̱li ̱ma̱nu̱ ni ̱t ixcamán yaj tatlahuapu̱ lá tala̱kalhíṉ porque  



Ixkahuasa Dios ca̱maktakalha ixli ̱stacnicán xlacata tlajaná ni ̱ lá naca̱makatlajá. 19 Aquín catzi ̱yá̱u xlacata macama̱xqui ̱ni ̱táu quilatama̱tcán Dios y na̱ chuná xlacata hua̱k xa̱makapitzi tí talama̱na nac ca̱quilhtamacú tlajaná ca̱li ̱kalhí la̱ ixtachí ̱n. 20 Y aquín na̱ tancs catzi ̱yá̱u xlacata Ixkahuasa Dios milh ca̱quilhtamacú y xlá quinca̱ma̱xquíṉ taxkáket y chuna jaé nama̱kachakxi ̱yá̱u ixtalacapa̱stacni amá cha̱stum xastacnán Dios, y chí ma̱lakxtumi ̱ni ̱táu quintalacapa̱stacni con ixtalacapa̱stacni y na̱ chuná con ixtalacapa̱stacni Ixkahuasa Jesucristo. Xlá na̱ lihua Dios y huata tí ma̱stá amá li ̱pa̱xáu latáma̱t ni ̱ma̱ nali ̱pa̱xahuayá̱u la̱ta hua̱k namina̱chá quilhtamacú. 21 Li ̱ta̱camán, caca̱cuentajcántit ni ̱ nalakachixcuhui ̱yá̱tit namá tí ni ̱ lihua xli ̱ca̱na midioscán. Chuná calalh, amén.  





IXLIAKTUY IXCARTA SAN JUAN Cala̱pa̱xquí ̱u cha̱tum chá̱tum pero xaxli ̱ca̱na

1 Aquit

xapuxcu ko̱rojtzi ̱n Juan, ctzoknaniyá̱n huix quinta̱camcán Ciria tí Quinti ̱cucán Dios lacsacni ̱tán y na̱ chuná la̱ hua̱k mincamán. Cca̱huaniputuná̱n la̱ snu̱ n cca̱lakalhamaná̱n, y ni ̱ huata aquit sino que na̱ chuná hua̱k tí taca̱najlani ̱t tancs ixtalacapa̱stacni Dios tú xlá quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán. 2 Aquín la̱pa̱xqui ̱yá̱u la̱ li ̱ta̱camán porque Dios quinca̱ma̱ma̱kachakxi ̱ni ̱ni ̱tán jaé staranca ixtalacapa̱stacni xlacata nali ̱pa̱xahuayá̱u cani ̱cxnihuá quilhtamacú. 3 Cmaksquín Quinti ̱cucán Dios y na̱ chuná Quimpu̱chinacán Jesucristo siempre caca̱cxilhlacachá̱n, caca̱lakalhamán y caca̱ma̱xquí ̱n ixtapa̱xahuá̱n xlacata ma̱s tla̱n nala̱pa̱xqui ̱yá̱tit y nama̱kachakxi ̱yá̱tit ixtalacapa̱stacni. 4 Snu̱ n cli ̱pa̱xahuá acxni cacxila makapitzi mincamán tancs tama̱kantaxti ̱ma̱na nac ixlatama̱tcán la̱ Dios Quinti ̱cucán ca̱ma̱paksi ̱ni ̱t ca̱mini ̱ní natalamá. 5 Y chí cca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n xlacata ni ̱cxni cali ̱makxtáktit  







la̱pa̱xqui ̱yá̱tit cha̱tum chá̱tum. Jaé li ̱ma̱paksí ̱n la̱ta maka̱ná kalhi ̱yá̱tit y yaj la̱ ixlimaktum cacca̱ma̱si ̱nín, pero tamaclacasquiní nacca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n. 6 Para aquín xli ̱ca̱na huaná̱u pa̱xqui ̱yá̱u Dios na̱ napa̱xqui ̱yá̱u y nakaxmatputuná̱u la̱ta tú huán nac ixtachihuí ̱n, porque amá ixli ̱ma̱paksí ̱n ni ̱ma̱ ma̱s kaxpatni ̱tántit la̱ta acxni tzucútit li ̱pa̱huaná̱tit quinca̱huaniyá̱n xlacata hua̱k cristianos tiene que nala̱kalhi ̱niyá̱u talakalhamá̱n nala̱pa̱xqui ̱yá̱u cha̱tum cha̱tum. 7 Skálalh nalatapa̱yá̱tit porque juú nac quimpu̱ latama̱ncán talapu̱ lá lhu̱ hua akskahuinaní ̱n lacchixcuhuí ̱n tí ni ̱ taca̱najlá Jesucristo milh lakahuán juú nac ca̱quilhtamacú la̱ cha̱tum xli ̱ca̱na chixcú, y huá jaé tí tamakslihueké ixtalacapa̱stacni amá xapuxcu ixta̱ra̱lacata̱qui ̱ná Cristo tí ama min a̱stá̱n. 8 Huá cca̱li ̱huaniyá̱n caca̱cuentajcántit ni ̱ naca̱najlayá̱tit tú tahuán porque ni ̱ clacasquín namakatzanka̱yá̱tit ixtaskáu mintascujutcán ni ̱ma̱ Dios ma̱lacnu̱ ni ̱t naca̱ma̱xqui ̱yá̱n, chá clacasquín nama̱taxtucá̱tit maklhti ̱naná̱tit

532







533

2 JUAN

hua̱k namá tapa̱xahuá̱n ni ̱ma̱ acxilhlacachipiná̱tit. 9 Hua̱k amá tí tachipá tunu talacapa̱stacni y yaj taca̱najlaputún amá tancs ixtachihuí ̱n Cristo ni ̱ma̱ quinca̱ma̱si ̱nín ni ̱ lá tahuán tama̱kachakxi ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni Dios, pero hua̱k tí ni ̱ tali ̱tamakxtaka tali ̱pa̱huán amá tancs ixtachihuí ̱n Cristo qui ̱taxtú namá xli ̱ca̱na tama̱kachakxi ̱ni ̱t y tata̱talakxtumi ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni Dios Ixti ̱cu Jesucristo y na̱ chuná xla Ixkahuasa. 10 Para cha̱tum cristiano min ca̱ta̱kalhchihui ̱naná̱n nac minchiccán y ni ̱ li ̱mín ixtachihuí ̱n Cristo pero tunu talacapa̱stacni ca̱ma̱si ̱niputuná̱n  



ni ̱ cama̱lacatzuhui ̱tit nac mimpu̱tahui ̱lhcán ni ̱ para cama̱t la̱ni ̱tit ixtascújut; 11 pues para tí nahuaní tla̱n tú tlahuá qui ̱taxtú la̱ cata̱tá̱yalh ixtascújut y capásalh ixtala̱kalhí ̱n. 12 Lhu̱ huacú tú ma̱s cca̱huaniputuná̱n pero yaj ctzokputún quintachihuí ̱n jaé nac carta, pues aquit cca̱lakpaxia̱lhnamputuná̱n xlacata nala̱laca̱cxilá̱u, nakalhchihui ̱naná̱u y nala̱ma̱xqui ̱yá̱u li ̱camama y chuná napa̱xahuayá̱u acxtum. 13 Ca̱cxilhlacacha̱ná̱n y ca̱huaniyá̱n kalhé̱n ixlakkahuasán minta̱cam ni ̱ma̱ Quinti ̱cucán Dios na̱ ca̱lacsacni ̱t natali ̱scuja juú. Chuná calalh, amén.  





IXLIAKTUTU IXCARTA SAN JUAN Cani ̱huá tla̱n li ̱chihui ̱nancán Gayo 1 Aquit

xapuxcu ko̱rojtzi ̱n Juan ctzoknanimá̱n huix tla̱n quiamigo Gayo y cacatzi xlacata cpa̱xqui ̱yá̱n xli ̱ca̱na ixli ̱hua̱k quinacú. 2 Li ̱ta̱cam Gayo, cmaksquín li ̱tlá̱n Dios xlacata tla̱n calatapa ni ̱tú nakalhi ̱yá̱n tá̱tat, porque clacasquín li ̱pa̱xáu nalatapa̱ya nac mimacni na̱ chuná la̱ li ̱pa̱xáu latapa̱ya nac mili ̱stacni. 3 Snu̱ n xli ̱ca̱na cpa̱xáhualh acxni quintalakpaxiá̱lhnalh makapitzi quinata̱camancán y quintama̱kalhchihuí ̱ni ̱lh la̱ huix tancs ma̱kachakxí ̱pa̱t ixtalacasquín Dios y ma̱kantaxtí ̱pa̱t nac milatáma̱t. 4 Y xli ̱ca̱na ni ̱ huí tú ma̱s quimakapa̱xahuá acxni ccatzí xlacata hua̱k tí cca̱li ̱macá̱n la̱ quincamán tancs tama̱kantaxtí ixtalacasquín Dios nac xilatama̱tcán. 5 Li ̱ta̱cam Gayo, na̱ cpa̱xahuá acxni ckaxmata xlacata siempre lacputzaya la̱ naca̱tlahuaniya li ̱tlá̱n tí na̱ tali ̱pa̱huani ̱t Dios la̱ huix, y na̱ chuná ni ̱ ca̱tzonkcatzaniya tí talakpaxia̱lhnaná̱n y hua̱k ca̱makta̱yaya tí tali ̱chihui ̱nantapu̱ lí Dios xala a̱lacatunu pu̱ latama̱n.  







6 Pues

xlacán acxni tachín juú nac chiqui ní ctamakstoká̱u quinca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱naná̱n mintalakalhamá̱n ni ̱ma ca̱ma̱xqui ̱ya. Chí cmaksquiná̱n li ̱tlá̱n caca̱makta̱ya tí talí ̱n jaé carta caca̱ma̱xqui tú tamaclacasquín nac tijia xlacata ni ̱tú naca̱tzanka̱ní y tla̱n natachá̱n ní ta̱ma̱na y Dios nali ̱pa̱xahuá hua̱k mintascújut ni ̱ma̱ tlahuaya. 7 Xlacán na̱ tali ̱scujma̱na ixtachihuí ̱n Jesucristo huá xlacata talaya̱na nac tijia, pero xlacán ni ̱ tama̱tla̱ní naca̱ma̱xquí tumi ̱n tú natali ̱hua̱yán amá tí ni ̱ tali ̱pa̱huán Dios. 8 Huá xlacata tamaclacasquiní xlacata aquín tí li ̱pa̱huaná̱u Dios naca̱makta̱yayá̱u y chuná xli ̱ca̱na ta̱ta̱yayá̱u nac ixtascujutcán la̱ natama̱kahuaní ixtachihuí ̱n Dios.  



Ni ̱ tla̱n ixkásat Diótrefes

9 Cma̱lakácha̱lh

aktum quincarta ana ní tatamakstoka tí talakachixcuhuí Dios nac mimpu̱ latama̱n pero Diótrefes tí siempre lakatí huata xlá naca̱cpuxcún tí tali ̱pa̱huán Cristo ni ̱ ma̱tla̱ní xlacata tú aquít cca̱li ̱ma̱paksí catatláhualh. 10 Huá jaé xlacata para sok nacana̱chá ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n ti ̱tum  

534

535 naclakchá̱n xlacata naclakakahuaní la̱ xlá ixkásat porque catu̱ huá quili ̱ya̱huama tú ni ̱ chuná. Y ni ̱ huata aquit chú quintlahuá sino que acxni taán ca̱lakpaxia̱lhnán tí tali ̱chihui ̱namputún ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ ca̱maklhti ̱nán y ca̱li ̱huaní la̱ta tí ca̱maklhti ̱namputún y ca̱tantlakaxtú nac pu̱siculan. 11 Li ̱ta̱cam Gayo, ni ̱cxni camakslihueke ni ̱ tla̱n ixtalacapa̱stacni tú tlahuá Diótrefes, sino que huix huata camakslihueke tí acxila tlahuama tú tla̱n y tla̱n catzí. Cacatzi xlacata huata tí tla̱n catzí y tlahuá tú tla̱n tí ma̱kachakxi ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni Dios, pero amá tí huata lakatí tlahuá tú ni ̱ tla̱n qui ̱taxtú ni ̱cxni ma̱kachakxi ̱ni ̱t ixtalacapa̱stacni.  

Snu̱ n tla̱n ixtalacapa̱stacni Demetrio 12 Pero

ni ̱ chuná ixtalacapa̱stacni Demetrio

3 JUAN porque cani ̱huá tla̱n li ̱chihui ̱nancán, y ni ̱ lá tí ma̱ma̱xaní porque ixlatáma̱t li ̱ma̱lacahua̱ni ̱nán y aquín na̱ chuná cma̱luloká̱u xlacata xli ̱ca̱na la̱t a jaé tú li ̱chihui ̱nancán y huixín na̱ acxilhni ̱tántit xlacata xli ̱ca̱na tú cli ̱chihui ̱nama. 13 Lhu̱ huacú tú ma̱s cca̱huaniputuná̱n pero yaj cli ̱tzokputún quimacán tú nacuaniputuná̱n 14 porque aquit sok camputuna̱c há lakpaxia̱l hnaná̱n xlacata nakalhchihui ṉ aná̱u ca̱lacán. 15 Dios ca̱cxilhlacachá̱n y tla̱n calatapa. Lhu̱ hua mili ̱talakapasni xala jaé pu̱ latama̱n talacasquín nacuaniyá̱n kalhé̱n ixlakapu̱ xokocán, y catlahua li ̱tlá̱n na̱ caca̱huanipi kalhé̱n quilakapu̱ xoko cha̱tunu quiamigos tí talama̱nanchá.  





IXCARTA SAN JUDAS 1 Aquit

Judas ixta̱cam Jacobo tí cmacama̱xqui ̱ni ̱t quilatáma̱t Jesucristo xlacata nacli ̱scuja. Cca̱tzoknanimá̱n hua̱k huixín xala cani ̱huá pu̱latama̱n tí Dios ca̱tasanini ̱t natali ̱pa̱huán Jesús y xlá ca̱ma̱tunujni ̱t xlacata natamaklhti ̱nán ixtapa̱xquí ̱n y naca̱maktakalha Quimpu̱chinacán Jesucristo nac ixlatama̱tcán. 2 Dios siempre caca̱cxilhlacachá̱n la̱ ma̱s y ma̱s naca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n ixtalakalhamá̱n nac milatama̱tcán y namaklhcatzi ̱yá̱tit ixtapa̱xquín y tapa̱xahuán tú ma̱stá nac minacujcán.  

Huí tí tama̱sí ta̱kskahuín (2 Pedro 2.1‑17)

3 Li ̱ta̱camán

tí cca̱lakalhamaná̱n, xacpuhuán nacca̱li ̱ta̱chihui ̱naná̱n la̱ ma̱s tancs nama̱kachakxi ̱yá̱tit la̱ Dios ma̱lacnú naca̱lakma̱xtú hua̱k cristianos, pero chí clacpuhuán xlacata ma̱s ixca̱macuanín para xacca̱ma̱xquín li ̱camama nata̱talacastucá̱tit hua̱k tí talakxta̱pali ̱putún amá tancs ixtalacapa̱stacni Dios ni ̱ma caj maktum quinca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán aquín tí li ̱pa̱huaná̱u. 4 Porque lhu̱ hua akskahuinaní ̱n  

ma̱kalhtahuake̱naní ̱n tali ̱tanu̱ ni ̱t tama̱kantaxtí ixtachihuí ̱n Dios pero xlacán tapuhuán xlacata acxni Dios lakalhamán cha̱tum cristiano y ma̱tzanke̱naní ixtala̱kalhí ̱n tla̱na chí natlahuá la̱ta tú xlá lacasquín tú li ̱xcájnit y ni ̱ para tziná talacpuhuán xlacata Dios ama ca̱ma̱xoko̱ní hua̱k tí chuné jaé talama̱na. Pero nac Escrituras la̱ta maka̱sá quilhtamacú hua̱k ixtalaclhca̱ni ̱t la̱ta tú ama tapa̱xtoka la̱ta jaé akskahuinaní ̱n acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n, porque tí chuná talá talakmakán ixli ̱ma̱paksí ̱n Jesucristo tí huata mini ̱ní li ̱tanú lihua Quimpu̱chinacán tí nama̱paksi ̱nán nac quilatama̱tcán. 5 Li ̱ta̱camán, huixín catzi ̱ya̱tittá tú camá̱n ca̱huaniyá̱n pero tamaclacasquiní nacca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n xlacata Quinti ̱cucán Dios tí ma̱squi ca̱lakma̱xtuko̱lh hua̱k ixcamán xalac Israel tí la̱ tachí ̱n ixtascujma̱na namá nac pu̱ latama̱n Egipto a̱stá̱n acxni ixca̱lakma̱xtuko̱ni ̱t ni ̱ ca̱ma̱tzanke̱nánilh y ca̱mákni ̱lh hua̱k tí yaj ixtali ̱pa̱huamputún acxni ni ̱ ixtama̱tla̱ní nama̱paksi ̱nán  

536

537

JUDAS

nac ixlatama̱tcán. 6 Na̱ calacapa̱stáctit la̱ Quinticucán Dios ni ̱ ca̱ma̱tzanke̱nánilh hua̱k amá ángeles tí takaxmatmákalh y ni ̱ ixtali ̱scujputún ní ixca̱li ̱ma̱paksi ̱ni ̱t natacha̱lhca̱tnán y táalh a̱lacatunu ní ma̱s ixca̱mini ̱ní; y chí Dios ca̱li ̱kalhí la̱ ixtachí ̱n ca̱li ̱chi ̱huili ̱ni ̱t lacpalha cadenas tú natalí ̱n cani ̱cxnihuá quilhtamacú y ca̱ma̱nu̱ ni ̱t nac lacatum ca̱pucsua ní takalhi ̱ma̱na amá chichiní acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán. 7 Na̱ chuná calacapa̱stáctit la̱ Dios ni ̱ ca̱ma̱tzanke̱nánilh amá aktuy pu̱latama̱n Sodoma y Gomorra y amá lactzú ca̱chiquí ̱n tí lacatzú ixtahuila̱na. Tí ixtalama̱na nac jaé ca̱chiquí ̱n na̱ tálalh la̱ namá ángeles pues lhu̱ hua tú lacli ̱xcájnit tapuhuá̱n ixtara̱ma̱xqui ̱ma̱na, ixtara̱lakatí entre lacchixcuhuí ̱n y lhu̱ hua ma̱s tú tatláhualh ixtali ̱tzaca̱tnán ixmacnicán caj natali ̱kalhkama̱nán Dios. Pero Dios yaj ca̱má̱xqui ̱lh quilhtamacú xlacata natama̱tunuja ixtalacapa̱stacni ca̱lhcuyuhuili ̱ko̱lh y jaé ta̱k xtakajni ca̱ma̱xqui ̱ca xlacata hua̱k cristianos tí a̱stá̱n natalatamá ca̱quilhtamacú natali ̱stacta̱yá y nata̱cxila xlacata huí aktum ta̱k xtakajni nac lhcúya̱t tú natapa̱tí cani ̱cxnihuá quilhtamacú tí talakmakán Dios y tatlahuá la̱ jaé tala̱kalhí ̱n. 8 Pero la̱ta jaé tú Dios ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱ni ̱t, namá akskahuinaní ̱n ma̱kalhtahuake̱naní ̱n ni ̱ caso tatlahuani ̱t y cha̱li cha̱lí tali ̱ma̱nixnán la̱ natatlahuá tala̱kalhí ̱n la̱ tali ̱tzaca̱tnán  





ixmacnicán, y ni ̱ huata ni ̱ ta̱cxilhputún ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios sino que na̱ chiyaj tali ̱chihui ̱nán amá ángeles tí tama̱kantaxtí ixtascujutcán xala a̱lacatunu ca̱quilhtamacú. 9 Ni ̱ para xapuxcu ángel Miguel tí ixkalhí snu̱ n li ̱tlihueke acxni ixta̱ra̱li ̱huaní tlajaná xlacata ticu tla̱n nalakchá̱n ixmacni xaní ̱n Moisés, ni ̱ kálhi ̱lh li ̱camama chiyaj nakalhputzá y nahuaní lacli ̱xcájnit tachihuí ̱n sino que huata huánilh: “Quimpu̱chinacán Dios cata̱lacca̱xlachá̱n tú ni ̱ tla̱n tlahuápa̱t.” 10 Pero jaé lacchixcuhuí ̱n huata tali ̱chiyá acxni tali ̱chihui ̱nán tú ni ̱ tama̱kachakxi ̱ni ̱t; xlacán huata tali ̱puhuán la̱ natalatamá nac ixlatama̱tcán la̱ lacli ̱cuánit quitzistancaní ̱n ni ̱ma̱ tatlahuá la̱ta tú min nac ixtalacapa̱stacnicán, y huá jaé talacapa̱stacni tú natali ̱laktzanka̱kó. 11 ¡Koxitaní ̱n jaé lacchixcuhuí ̱n! Xlacán tachipani ̱t ixtalacapa̱stacni Caín tí mákni ̱lh ixta̱cam. Na̱ chuná koxitaní ̱n porque tamakslihuekema̱na Balaam tí catu̱ huá ixtitláhualh caj xlacata nali ̱tlajá tumi ̱n; y na̱ tamakslihuekema̱na Coré tí tatlancá̱ni ̱lh ni ̱ ixkaxmatputún y huá xlacata Dios li ̱mákni ̱lh, y na̱ chuná jaé xlacán snu̱ n ama taxoko̱nán ixtala̱kalhi ̱ncán. 12 Na̱ li ̱ma̱xaná la̱ tatzaca̱t nán acxni ca̱ta̱lapa̱cántit nac mimpu̱ lakachixcuhui ̱ncán tamakstoká̱tit lakxtum hualhtatayá̱tit pues huata tahua̱yamputún y takotputún y ni ̱ para ixcuentajcán tí tatzincsma̱na  







538

JUDAS ni ̱tú takalhí. Ixlatama̱tcán jaé lacchixcuhuí ̱n la̱ aktum puclhni ni ̱ma̱ ni ̱ kalhí chúchut y u̱ n ca̱macá̱n xani ̱ta xlá maca̱mputún, porque lhu̱ huá tú xlacán tama̱lacnú pero ni ̱tú tama̱kantaxtí; na̱ chuná la̱ akatum quihui ni ̱ma̱ ni ̱ ma̱stá ixtahuácat jaé lacchixcuhuí ̱n na̱ ni ̱tú ca̱li ̱macuaní ixlatama̱tcán, y acxni tampulhucán jaé quihui ni ̱ma̱ ni ̱ ma̱stá ixtahuácat li ̱huacá ni ̱ tla̱n tú pa̱xtoka. 13 Xlacán na̱ tali ̱tanú la̱ pupunú acxni ni ̱ li ̱tamakxtaka tanaká y maca̱nti ̱lhá li ̱xcájnit ixakapúput ixquilhtú̱ n chúchut porque jaé cristianos na̱ chuná lacli ̱xcájnit takalhí ixkasatcán. Xlacán na̱ la̱ namá stacu ni ̱ma̱ tapa̱taxtuni ̱t ixtijiacán, pero ama cha̱n quilhtamacú acxni Dios naca̱macá̱n nac ca̱paklhtu̱tá ixpu̱tahui ̱lhcán ní nata̱k xtakajnán cani ̱cxnihuá quilhtamacú. 14 La̱ta Dios timá̱xqui ̱lh ixli ̱stacni Adán hasta tilakáhualh Enoc talácstacli cha̱cha̱xán ixlacata lakko̱lún, y huá jaé Enoc tí chuné quílhcha̱lh ixlacatacán namá akskahuinaní ̱n lacchixcuhuí ̱n: “Ca̱cxílhtit, Quimpu̱chinacán ama ca̱ta̱mín lhu̱ hua, pero xcátzi ̱t lhu̱ hua ixángeles tí huata huá tí tamacuaní, 15 y mima ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k tí talatama̱ni ̱t ca̱quilhtamacú, y tancs nama̱stá ixtalacapa̱stacni xlacata cha̱tunu naxoko̱nán tú tatlahuani ̱t. Y naca̱ma̱k xtakajní hua̱k tí lacli ̱xcájnit tala̱kalhí ̱n tatlahuani ̱t y na̱ chuná naca̱ma̱xoko̱ni ̱cán la̱ta tú lacli ̱xcájnit tachihuí ̱n tali ̱chihui ̱nani ̱t ixlacata ixtachihuí ̱n Dios.” 16 Porque jaé lacchixcuhuí ̱n  







hua̱k tali ̱huaní Dios tú ca̱ma̱xquí nac ixlatama̱tcán, xlacán huata talakatí talacputzá la̱ ni ̱ tla̱n tali ̱chihui ̱nán xa̱makapitzi y tali ̱lactlancán tú xlacán tatlahuani ̱t; y para tí tata̱ra̱lí ̱n cha̱tum chixcú tama̱lacatla̱ní y tali ̱pa̱huán tatlahuá xlacata tla̱n nata̱kskahuí. 17 Li ̱ta̱camán tí cca̱pa̱xqui ̱yá̱n, huixín calacapa̱stactit xlacata la̱ta maka̱sá quilhtamacú Quimpu̱chinacán Jesucristo ixca̱huanini ̱t ixapóstoles tú ixama lá juú nac ca̱quilhtamacú. 18 Chuné ca̱huanitá̱quilh: “Acxni talacatzuhui ̱ma nahuán amá huatiyá chichiní ni ̱ma̱ cma̱lacnu̱ ni ̱t ama talactaxtú lhu̱ hua cristianos tí ama tali ̱kalhkama̱nán la̱ta tú Dios li ̱lhca̱ni ̱t tlahuani ̱t, y ama talatamá la̱ta xlacán takalhi ̱putún lacli ̱xcájnit ixtala̱kalhi ̱ncán.” 19 Tí takalhí jaé talacapa̱stacni huata talacputzá la̱ natama̱klhu̱ hua̱tní y natama̱pitzí cristianos, huata tatlahuá tú ca̱ma̱puhua̱ní ni ̱ tla̱n ixkasatcán, pues ni ̱ takalhí Espíritu Santo nac ixnacujcán. 20 Pero huixín nata̱camaná̱n, calacputzátit la̱ ma̱s tla̱n nama̱kachakxi ̱yá̱tit ixtalacapa̱stacni Dios tú ca̱ma̱xqui ̱ni ̱tán naca̱najlayá̱tit, y cali ̱makxtáktit Espíritu Santo naca̱ma̱puhua̱ni ̱yá̱n tú namaksquiná̱tit Dios acxni nakalhtahuakaniyá̱tit. 21 Na̱ cali ̱makxtáktit Dios naca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n ixtalakalhamá̱n nac milatama̱tcán y li ̱pa̱xáu cakalhí ̱tit amá chichiní acxni Quimpu̱chinacán Jesucristo ama quinca̱ma̱xqui ̱yá̱n amá quilatama̱tcán xalac akapú̱ n  









539

JUDAS

ni ̱ma̱ quinca̱ma̱lacnu̱ nini ̱tán nata̱li ̱pa̱xahuayá̱u canicxnihuá quilhtamacú. 22 Ca̱li ̱tlá̱n caca̱ma̱ca̱najlí ̱tit tí ta̱klhu̱ hua̱tnán. 23 Caca̱lakma̱xtútit la̱ tí camakachípalh ixta̱cristiano tí a̱tziná ni ̱ natamakuasa nac lhcúya̱t. Na̱ huí xa̱makapitzi tí naca̱lakcatzaná̱tit porque snu̱ n talaktzanka̱ni ̱t nac ixlatama̱tcán. Caca̱lakma̱xtátit, pero skálalh cascújtit ni ̱tú tica̱ma̱pasi ̱caná̱tit la̱ta ixta̱yatcán porque la̱ aktum li ̱xcájnit lháka̱t ni ̱ma tla̱n ma̱pasi ̱nán li ̱xcájnit tú kalhí.  



Huatiyá Dios mini ̱ní lakachixcuhui ̱cán

24-25 Amá

cha̱stum xastacnán Dios tí ni ̱tí ma̱ccha̱ní

ixtalacapa̱stacni y tí li ̱mákxtakli Quimpu̱chinacán Jesucristo naquinca̱lakma̱xtuyá̱n, huatiyá snu̱ n kalhí li ̱tlihueke naca̱makta̱yayá̱n y xlá ni ̱cxni ama ca̱k xtakmakaná̱n xlacata nali ̱tanu̱parayá̱tit tlahuayá̱tit tala̱kalhí ̱n porque xlá laclhca̱ni ̱t ni ̱ para aktum tala̱kalhí ̱n nali ̱piná̱tit acxni li ̱pa̱xáu nalakchipiná̱tit ixlacatí ̱n ana ní hua̱k ca̱li ̱lakáti ̱t tatu̱tanán. Huata huá xlá tí mini ̱ní nalakachixcuhui ̱yá̱u, namakapa̱xahuayá̱u, nali ̱pa̱huaná̱u y naquinca̱ma̱paksi ̱yá̱n la̱ta li ̱mini ̱tanchá quilhtamacú, chí y la̱ta ni ̱ma namina̱chá quilhtamacú. Chuná calalh, amén.

TU LIMALACAHUANICA SAN JUAN

1

Jesucristo ma̱cxcatzi ̱ní ixtachihuí ̱n San Juan

Juan ca̱tzoknaní aktujún pu̱ latama̱n

Huá jaé libro ni ̱ma li ̱chihui ̱nán la̱ta tú huancanit ama lá ni ̱ ixli ̱maka̱s quilhtamacú porque Quinti ̱cucán Dios chú ma̱cxcatzí ̱ni ̱lh ixkahuasa Jesucristo xlacata xlá na̱ chuná naca̱ma̱cxcatzi ̱ní hua̱k tí xlacán tali ̱makxtakni ̱t ixpu̱chinacán nahuán. Jesucristo lacásquilh xlacata aquit Juan tí huata huá cliscuja xla̱huán tí nacatzí jaé tachihuín y huá xlacata ma̱lakácha̱lh cha̱tum ángel tí naquili ̱ma̱lacahua̱ní tú nacacxila. 2 Aquit Juan tancs ctzokni ̱t nac jaé libro lata tú Dios lacásquilh nacacxila y tancs cmaluloka xlacata lihua xli ̱ca̱na hua̱k tú cli ̱chihui ̱nán ixlacata ixtachihuín Dios porque pi ̱huá Jesucristo ca̱lacán quinqui ̱ma̱si ̱nichi. 3 Capa̱xahuátit hua̱k huixín tí nali ̱kalhtahuakayá̱tit jaé tatzokni, y na̱ chuná huixín tí nakaxpatá̱tit jaé ixtalacapastacni Dios níma cmaklhti ̱nani ̱t; pero ma̱s catapa̱xáhualh hua̱k tí nata̱katanú tú takaxmatni ̱t porque talacatzuhui ̱ma namá quilhtamacú acxni hua̱k nakantaxtú.  



Juan cca̱tzoknaniyá̱n huixín tí lakachixcuhui ̱yá̱tit Dios namá nac aktujún pu̱ latama̱n ni ̱ma tahuila̱na nac Asia. Huixín li ̱ta̱camán xala namá pu̱ latama̱n, pu̱ la clacasquín xlacata amá Quinti ̱cucán Dios tí pi ̱huatiyá la̱ta maká̱n, chí y cani ̱cxnihuá quilhtamacú, caca̱cxilhlacachá̱n y caca̱ma̱xquí ̱n ixtapa̱xahuá̱n y na̱ chuná camaklhti ̱nántit ixtalakalhamá̱n amá cha̱tujún ángeles ni ̱ma tamacuanima̱na Dios ixlacatín ní huí ixpu̱ mapaksí ̱n. 5 Na̱ chuná camaklhti ̱nántit ixtalakalhamá̱n Jesucristo tí tancs quima̱si ̱chi hua̱k ixtalacapa̱stacni Dios y tí xlá pu̱ lani ̱t xla̱huán lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n la̱ta tí tani ̱ni ̱t, y xlá chí kalhí lhu̱ hua ma̱s li ̱ma̱paksí ̱n que la̱ta hua̱k ma̱paksi ̱naní ̱n tí talatama̱ni ̱t nac ca̱quilhtamacú. Capa̱xcatcatzi ̱níu Cristo ixtalakalhamá̱n tú lilama̱náu porque acxni ni ̱lh quilacatacán amá ixkalhni ni ̱ma mastájalh quinca̱li ̱xapanín huak quintala̱kalhi ̱ncán, 6 y quinca̱tlahuani ̱tán cha̱tunu la̱ xatali ̱pa̱u reyes y curas tí

540

4 Aquit





541

APOCALIPSIS 1

natamacuaniyá̱u Quinti ̱cucán Dios tí li ̱pa̱huaná̱u. ¡Huata huá cama̱xquí ̱u talakachixcuhuí ̱n y cali ̱makxtakui naquinca̱ma̱paksyá ̱ ̱n cani ̱cxnihuá quilhtamacú! Chuná calalh, amén. 7 Chí cakaxpáttit, acxni Cristo namina̱chá nac puclhni hua̱k cristianos amanáu acxilá̱u, hasta tí tama̱k xtakájni ̱lh y ta̱pa̱lhtúculh nac culu̱s na̱ ta̱má̱n ta̱cxila, y hua̱k cristianos xala cani ̱huá ca̱quilhtamacú ta̱ma̱na tatasakó la̱ta natali ̱puhuán tú ixtatlahuani ̱t acxni nata̱cxila lacta̱ctama akapú̱ n. Y xli ̱ca̱na chuná jaé ama pa̱xtoká̱u. 8 “Aquit tí siempre clama nac ixquilhtzúcut la̱ nac ixkatspútut”, huan Quimpu̱chinacán Dios tí ni ̱tí ma̱ccha̱ni ̱ní lanca ixli ̱tlihueke, y tí pi ̱huatiyá lata maká̱n, chí y canicxnihuá. 9 Aquit Juan minta̱camcán tí cca̱tzoknimá̱n jaé carta na̱ cakxtakajnama caj xlacata Cristo na̱ chuná la̱ huixín, pero na̱ chuná acxtumá aquit la̱ huixín Cristo quinca̱ma̱xqui ̱yán li ̱camama xlacata tla̱n napa̱tiyá̱u tú pa̱xtoká̱u, y namín quilhtamacú acxni na̱ lakxtum napa̱xahuayá̱u. Camá̱n ca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n la̱ta tú aquit cpa̱xtokni ̱t, pues maktum quilhtamacú xactanu̱ ma nac pu̱la̱chi ̱n nac aktum isla ni ̱ma huanicán Patmos huata porque xacca̱ma̱kalhchihui ̱ní cristianos ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ma qui ̱makxtakchi Quimpu̱chinacán Jesucristo la̱ tla̱n li ̱pa̱xáu nataxtuniyá̱u, 10 y maktum acxni xaclakakachixcuhui ̱nama namá chichiní acxni hua̱k aquín  







lakachixcuhui ̱yá̱u Quimpu̱chinacán, ni ̱ para cmaklhcátzi ̱lh la̱ akchípalh Espíritu Santo quintalacapa̱stacni y la̱ caclakachiyá̱nalh y quinké̱n ckáxmatli quinta̱chihuí ̱nalh cha̱tum ixli ̱pixtlihueke, ixmaca̱csa̱nán ixtachihuí ̱n la̱ cama̱tasi ̱ca aktum trompeta, 11 y chuné quihuánilh: ―Aquit tí siempre clama, nac ixquilhtzúcut la nac ixkatspútut. Clacasquín catzokti nac aktum libro la̱ta tú camá̱n huaniyá̱n y tú camá̱n li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n, y caca̱ma̱lakacha̱ni tí quintalakachixcuhuí namá nac aktujún pu̱ latama̱n xalac Asia, y chuné ca̱huanicán: Efeso, Esmirna, Pérgamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia y Laodicea. 12 Y acxni ctalakáspitli xlacata nacacxila lihua ticu ixquinta̱chihui ̱nama cácxilhli ixtaya̱na kantujún lacslipua pu̱ makskon cantila xla oro, 13 y nac ixíta̱t namá pu̱ makskon ixyá cha̱tum tí ixtasí la̱ Xatalacsacni Chixcu Jesús. Xlá ixlhaká aktum lhma̱n lháka̱t ni ̱ma ixcha̱ní hasta ixtujún, y na̱ ixli ̱tampa̱chi ̱cani ̱t aktum pu̱ lanca cinturón xla oro ni ̱ma ixcha̱ní hasta ixcuxmú̱ n. 14 Ixakchíxit snu̱ n lacsnapapa ixuani ̱t la̱ panáma̱c, o la̱ nieve, y na̱ chuná ixlakastapu ixlakskoy la̱ lhcúya̱t. 15 Ixtujún ixlakskoy la xaslipua bronce ni ̱ma ixlakstulani ̱t nac horno. Y acxni chihuí ̱nalh li ̱cuánit tlihueke ixtakaxmatí la̱ cata̱csá̱nalh lhu̱ hua kalhtu̱choko. 16 Nac ixpakca̱na ixkalhí aktujún stacu y nac ixquilhni ixquilhtaxtú aktum espada ni ̱ma ixkalhí lakapu̱tuy ixli ̱stayanca. Ixlacán  











542

APOCALIPSIS 1​, ​2 ixlakskoy la̱ lakaskoy chichiní acxni li ̱cuánit ma̱chichi ̱nán. 17 Entonces la̱ cacxilhko̱lh hua̱k tú xacli ̱lacahua̱nama, ctamákxtakli la̱ xaní ̱n la̱ta ni ̱ ctacámajli y ctama̱chá ca̱tiyatni ixpa̱xtú̱ n ixtujún. Pero xlá huíli ̱lh ixpakca̱na nac quimacni y chuné quihuánilh: ―Ni ̱ cajícuanti. Aquit tí siempre clama nac ixquilhtzúcut la̱ nac ixkatspútut. 18 Y aquit jaé tí siempre clamaj nahuán pues milh quilhtamacú cni ̱lh pero clacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n y chí xastacnán clamaj nahuán cani ̱cxnihuá quilhtamacú. Aquit tí namá xpuchiná ni ̱ní ̱n y ckalhí xallave tú nacli ̱ma̱lacquí ixpu̱latama̱n ni ̱ní ̱n. 19 Catzokti nac milibro lata tú nacli ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n, tú naacxila lama chí y la̱ta tú naacxila ama lá a̱stá̱n. 20 Chí cama ma̱ma̱kachakxi ̱ni ̱yá̱n la̱ qui ̱taxtú jaé aktujún stacu ni ̱ma acxilhni ̱ta ckalhí nac quimpakcana, pues jaé tali ̱tanú ixcha̱lhca̱tnaní ̱n Dios ni ̱ma ca̱ma̱lakacha̱ni ̱t namá nac aktujún pulatama̱n xlacata natamaktakalha tí quintalakachixchuí aná; y na̱ chuná amá kantujún pu̱ makskon cantila tú acxilhni ̱ta taya̱na tali ̱tanú amá aktujún pu̱siculán ní talakachi xcuhi ̱nán.  







Jesús ca̱ma̱lakacha̱ní ixtachihuí ̱n tí talakachixcuhuí nac aktujún pu̱ latama̱n

2

Astá̱n quihuánilh: ―Catzoknani namá ixcha̱lhca̱tna Dios ni ̱ma ca̱maktakalha lakachixcuhui ̱naní ̱n xalac pu̱siculán ni ̱ma huí nac

Efeso, y chuné cahuani: “Tí kalhí aktujún stacu nac ixpakca̱na, y ta̱kchokotapu̱ lí ixíta̱t ní taya̱na amá kantujún pu̱ makskon xla oro, chuné huán: 2 Aquit hua̱k ccatzi ̱kó la̱ta tú tlahuayá̱tit y ccatzí xlacata snu̱ n tuhua quiliscujá̱tit, pero ni ̱ tzonkcatzaná̱tit; y na̱ chuná ccatzí la̱ yaj lá ca̱pa̱ti ̱niyá̱tit lacli ̱xcájnit ixkasatcán namá tí tali ̱tanú apóstoles pero chu̱ta ta̱kskahuinán. 3 Na̱ cacxilhni ̱t la̱ ta̱layá̱tit minta̱k xtakajnicán y la̱ ni ̱ tlakuani ̱tántit snu̱ n li ̱scujá̱tit quintachihuín. 4 Pero cakaxpáttit, huí tú ni ̱ cma̱tla̱ní nac milatama̱tcán y huá jaé xlacata yaj quili ̱scujá̱tit porque pa̱xcatcatzi ̱niyá̱tit quintapa̱xquí ̱n nac milatama̱tcán la̱ xapu̱ lh. 5 Aquit cca̱huaniyá̱n xlacata calacapa̱stáctit la̱ ixla̱kalhi ̱niyá̱tit tapa̱xquí ̱n nac milatama̱tcán acxni tzucútit quili ̱pa̱huaná̱tit, y la̱ chí makatzanka̱ni ̱tántit; chí tuncán calakxta̱palí ̱tit mintalacapa̱stacnicán. Porque para ni ̱ chú natlahuayá̱tit xalán ni ̱ ixli ̱maka̱s cama ca̱lakana̱chá̱n y cama ma̱ke̱nú mimpu̱ makskoncán nac ixputáhui ̱lh ní ca̱ta̱hui xa̱makapitzi. 6 Pero cacatzí ̱tit xlacata na̱ huí tunu tú cca̱ma̱tla̱ni ̱niyá̱n y huá jaé: xlacata ni ̱ para tziná ma̱tla̱ni ̱yá̱tit tú tatlahuá amá nicolaítas y aquit na̱ huá tú snu̱ n ni ̱ cca̱ma̱tla̱ní tú tatlahuá. 7 Tí huixín kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán cakaxpáttit jaé tachihuí ̱n ni ̱ma ixespíritu Dios ca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ní lakachixcuhui ̱naní ̱n xalac namá aktujún pu̱siculan: Hua̱k namá  











543

APOCALIPSIS 2

tí tata̱yaní y ni ̱ natali ̱makxtaka quintali ̱pa̱huán nac ixlatama̱tcán, aquit cama ma̱xquí quilhtamacú nahuá namá ixtahuácat ma̱lama̱ni ̱ná quihui ni ̱ma ma̱stá li ̱pa̱xáu latáma̱t ana ní hua̱k ca̱li ̱lakáti ̱t ní huí Dios.” Jesús ca̱ma̱lakacha̱ní ixtachihuí ̱n tí xalac Esmirna

8 Astá̱n

quihuanipá: ―Na̱ catzoknani namá ixcha̱lhca̱tna Dios ni ̱ma ca̱maktakalha lakachixcuhui ̱naní ̱n xalac pu̱siculan ni ̱ma huí nac Esmirna, y chuné cahuani: “Tí siempre lama nac ixquilhtzúcut la̱ nac ixkatspútut, tí ni ̱lh pero lacastacuánalh ca̱li ̱ní ̱n y xastacnán lamaj nahuán canicxnihuá quilhtamacú, 9 chuné huan: Aquit hua̱k ccatzikó la̱ta tú tlahuayá̱tit y na̱ clakapasa minta̱k xtakajnicán y la̱ ni ̱tú kalhi ̱yá̱tit nac milatama̱tcán, pero huixín laclanca ricos ca̱tlahuani ̱tán mintapa̱xahua̱ncán ni ̱ma kalhi ̱yá̱tit. Y na̱ ccatzini ̱t la̱ ni ̱ tla̱n ca̱li ̱chihui ̱naná̱n namá tí tali ̱tanú judíos pero ni ̱ ca̱na porque pi ̱huá tlajaná tí tamacama̱xqui ̱ni ̱t ixli ̱stacnicán y la̱ xlá catalakachixcúhui ̱lh. 10 Pero ni ̱ cajicuántit la̱ta tú pa̱tcú ca̱ma̱k xtakajni ̱caná̱tit; pues makapitzí ̱n huixín tlajaná ama ca̱ma̱ma̱nu̱ ni ̱naná̱n cpu̱la̱chi ̱n xlacata chuná jaé tla̱n naca̱li ̱cxilhcaná̱tit cha̱tunu mintalacapa̱stacnicán. Pero jaé minta̱k xtakajnicán huatiyá ama makapalá akcá̱u chichiní, y para huixín ni ̱ li ̱makxtaká̱tit quila̱li ̱pa̱huaná̱u  



ma̱squi caca̱makni ̱cántit aquit nacca̱ma̱xqui ̱yá̱n amá li ̱pa̱xáu mintaxoko̱ncán tú nali ̱pa̱xahuayá̱tit nac akapú̱ n. 11 Tí huixín kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán cakaxpáttit jaé tachihuín ni ̱ma ixespíritu Dios ca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ní lakachixcuhui ̱nanín xalac namá aktujún pu̱siculan: Hua̱k namá tí natata̱yaní y ni ̱ natali ̱makxtaka quintali ̱pa̱huán nac ixlatama̱tcán huá xlacán tí ni ̱ ama tamaklhcatzí amá ixli ̱maktuy li ̱ní ̱n ni ̱ma ama ca̱lakchá̱n tí ama taxoko̱nán tú tatlahuanit.”  

Ca̱tzoknanicán tí xalac Pérgamo

12 Y

a̱stán quihuanipá: ―Na̱ catzoknani namá ixcha̱lhca̱tna Dios ni ̱ma ca̱maktakalha lakachixcuhui ̱naní ̱n xalac pu̱siculan ni ̱ma huí nac Pérgama, y chuné cahuani: “Tí kalhí jaé quincatzamanca espada ni ̱ma lakapu̱tuy ma̱stayanqui ̱cani ̱t chuné huan: 13 Aquit skálalh ctahuilanit y hua̱k ccatzi ̱kó la̱ta tú huixín tlahuayá̱tit nac milatama̱tcán, y ccatzí xlacata huixín lapa̱nántit ní tlajaná tanu̱ ni ̱t ma̱paksinán, y ma̱squi snu̱ n li ̱xcájnit tú ca̱laktanu̱ ni ̱tán huixín la̱tiyá tancs quintakokeyá̱tit y ni ̱ li ̱makxtakni ̱tántit li ̱pa̱huaná̱tit quintachihuí ̱n ni ̱ para acxni lihua cmilacati ̱ncán makní ̱ca Antipas tí tancs ixquili ̱chihui ̱nán ana ní tlajaná tanu̱ nit ma̱paksi ̱nán ixnacujcán lacchixcuhuí ̱n. 14 Pero na̱ huí tú ni ̱ para tziná cma̱tla̱ní milacatacán, y huá jaé: xlacata huixín ca̱ta̱lapa̱nántit nac Pérgamo makapitzi xalac  



544

APOCALIPSIS 2 pu̱siculan tí ni ̱ tali ̱makxtakputún tamakslihueké ixlatáma̱t Balaam tí xlá akastacyá̱hualh Balac la̱ tla̱n naca̱ma̱laktzanké ixtalacapa̱stacnicán israelitas acxni ca̱kskáhuilh xlacata tla̱n natahuá tahuá tú ixli ̱lakachixcuhui ̱cani ̱t pu̱laktumi ̱n y natali ̱tzaca̱tnán ixmacnicán la̱ta xlacán ixcamini ̱ní. 15 Na̱ chuná ca̱ta̱lapa̱nántit aná makapitzín cristianos tí na̱ ni ̱ ta̱ktzonksuaputún ixtalacpuhua̱ncán nicolaítas, y huá tú aquit ni ̱ para tziná cma̱tla̱ní. 16 Huá xlacata cca̱huaniyá̱n, chí tuncán calakxta̱palí ̱tit mintalacapa̱stacnicán porque para kaxpatmakaná̱tit tú cca̱huanimá̱n ni ̱ ixli ̱maka̱s camá̱n ca̱lakana̱chá̱n y entonces hua̱k namá tí tachipani ̱t jaé tijia cama ca̱ta̱ra̱lacata̱quí y quiespada ni ̱ma taxtú nac quinquilhni cama ca̱li ̱lactlahuakó. 17 Tí huixi ̱n kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán cakaxpáttit jaé tachihuí ̱n ni ̱ma ixespíritu Dios ca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ní lakachixcuhui ̱naní ̱n xalac namá aktujún pu̱siculan ni ̱ma tahuila̱na nac Asia: Hua̱k namá tí natata̱yaní y ni ̱ natali ̱makxtaka quintali ̱pa̱huán nac ixlatama̱tcán aquit cama ca̱li ̱ma̱huí amá tahuá ni ̱ma huanicán maná ni ̱ma tze̱k huilachá nac akapú̱ n, y na̱ chuná cha̱tunu cama ca̱ma̱xquí actzú staranca chíhuix y nac ixlacán jaé chíhuix tatzokni ̱t nahuán aktum sa̱sti tacuhui ̱ní ni ̱ma ni ̱tí lakapasa sino que huata nalakapasa namá tí namaklhti ̱nán.”  





Ca̱tzoknanicán tí xalac Tiatira

18 Y

astán quihuanipá:

―Chí catzoknani namá ixcha̱lhca̱tna Dios ni ̱ma ca̱maktakalha lakakachixcuhui ̱naní ̱n xalac pu̱siculan ni ̱ma huí nac Tiatira, y chuné cahuani: “Ixkahuasa Dios tí ixlakastapu lakskoy la̱ lhcúyat y ixtujún tasí la̱ xaslipua bronce, chuné huan: 19 Aquit skálalh ctahuilani ̱t y hua̱k ccatzi ̱kó la̱ta tú huixín tlahuayá̱tit y ccatzí la̱ quimpa̱xqui ̱yá̱tit nac minacujcán que tú ni ̱ la̱ xapu̱ lh ixuani ̱t, na̱ chuná la̱ cha̱li cha̱lí ma̱s quili ̱pa̱huaná̱tit y quimacuaniputuná̱tit nac milatama̱tcán, y na̱ chuná la̱ ni ̱ tlakuani ̱tántit akxtakajnaná̱tit caj quilacata. 20 Pero na̱ huí tú ni ̱ para tziná cca̱ma̱tla̱ni ̱niyá̱n y huá jaé: xlacata huixín li ̱makxtaká̱tit ca̱kastacya̱huayá̱n namá pusca̱t Jezabel tí li ̱tanú li ̱chihui ̱nán ixtalacapa̱stacni Dios pero chu̱ta akskahuinán, y xlá con li ̱xcájnit ixtalacapa̱stacni ni ̱ma ma̱sí ca̱liakskahuí tí aquit cca̱li ̱macá̱n la̱ quincamán, y ca̱huaní xlacata ni ̱ lanca tala̱kalhí ̱n natara̱lakamaklhtí ixta̱cha̱tcán o ixta̱ko̱lucán, y tla̱n natahuá namá tahuá ni ̱ma ca̱li ̱lakachixcuhui ̱cani ̱ttá pu̱ laktumi ̱n. 21 Aquit cma̱xqui ̱ni ̱t quilhtamacú xlacata chí tuncán xlá nalakxta̱palí namá ixkásat ni ̱ma kalhí, pero ni ̱ kaxmatputún y la̱tiyá ma̱sí jaé li ̱xcájnit talacapa̱stacni. 22 Chí aquit cama ma̱k xtakajní la̱ mini ̱ní y camaj tlahuá la̱ cacma̱chípi ̱lh snu̱ n tá̱tat ni ̱ma nama̱ke̱tí nac pu̱tama, y para hua̱k amá tí tamakslihuekema̱na ixtá̱yat jaé pusca̱t na̱ ni ̱ tali ̱makxtakputún  







545

APOCALIPSIS 2​, ​3

jaé li ̱xcájnit talacapa̱stacni tú tata̱kalhí, na̱ snu̱ n ta̱ma̱na taxoko̱nán y tata̱k xtakajnán. 23 Y chuná jaé huak tí tatakokeni ̱t jaé ixtalacapa̱stacni amá pusca̱t cama ca̱makni ̱kó xlacata hua̱k tí quintali ̱pa̱huán xalac cani ̱huá pu̱latama̱n natali ̱lacahua̱nán la̱ aquit tla̱n cacxcatzi ̱kó y cca̱lakapasni ̱kó ixtapuhuá̱n ixnacujcán cristianos, y chuná cha̱tunu huixín cama ca̱ma̱xoko̱ní la̱ta tú tlahuani ̱t nac ixlatamat. 24 Pero xa̱makapitzí ̱n huixín li ̱ta̱camán tí lapa̱nántit nac Tiatira y ni ̱ takokeni ̱tántit jaé talacapa̱stacni, ni ̱ para lakapasni ̱tántit namá talacapa̱stacni ni ̱ma makapitzi xlacán tali ̱ma̱pa̱cuhuí li ̱skalala ixtalacapa̱stacni tlajaná tú tze̱k tacatzi ̱ní tí tatakoké, cca̱huaniyá̱n xlacata yaj tú camá̱n ca̱li ̱ma̱katuyi ̱yá̱n. 25 Huata cca̱huaniyá̱n xlacata tancs cama̱quí ̱tit nac minacujcán tú maklhti ̱ni ̱tántit ixtalacapa̱stacni Dios hasta xní nacca̱lakmimparayá̱n ixli ̱maktuy. 26 Amá tí natata̱yaní y ni ̱ natali ̱makxtaka quintali ̱pa̱huán nac ixlatama̱tcán y ni ̱ tali ̱makxtaka tatlahuá tú aquit clacasquín hasta xní nataní, a̱stá̱n cama ca̱ma̱xquí li ̱ma̱paksí ̱n xlacata naquintata̱ma̱paksi ̱nán nac ca̱quilhtamacú. 27 Na̱ chuná la̱ Quinti ̱cú quima̱xqui ̱ni ̱t li ̱ma̱paksí ̱n y huixín na̱ chuná pa̱t kalhi ̱yá̱tit li ̱ma̱paksí ̱n nama̱paksi ̱naná̱tit con lhu̱ hua li ̱tlihueke xlacata hua̱k la̱ta tú huí nac ca̱quilhtamacú naca̱kaxmatá̱n, y na̱ chuná hua̱k tí natalacata̱qui ̱yá̱n pa̱t lactlahuayá̱tit caj la̱ acxni paklhcán aktum  









xa̱lu xla li ̱lhtámat. 28 Y na̱ camá̱n ca̱ma̱xqui ̱yá̱n namá ma̱tuncuhuiní ̱ stacu tú nali ̱pa̱xahuayá̱tit. 29 Tí hua̱k huixín kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán cakaxpáttit jaé tachihuí ̱n ni ̱ma ixespíritu Dios ca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ní lakachixcuhui ̱naní ̱n xalac namá aktujún pu̱siculan.”  



3

Catzoknanicán tí xalac Sardis

Astá̱n quihuanipá: ―Chí catzoknani namá ixcha̱lhca̱tna Dios ni ̱ma ca̱maktakalha lakachixcuhui ̱naní ̱n xalac pu̱siculan ni ̱ma huí nac Sardis y chuné cahuani: “Tí amá nac ixmacán ca̱chipani ̱t aktujún ixespíritu Dios y na̱ chuná amá aktujún stacu, chuné huan: Aquit skálalh ctahuilani ̱t y hua̱k ccatzi ̱kó la̱ta tú huixín tlahuayá̱tit, y ma̱squi ccatzí hua̱k ca̱lakapascaná̱tit xlacata lapa̱nántit xastacnán y li ̱macuán milatama̱tcán, pero aquit ccatzí xlacata la xaní ̱n lapa̱nántit porque ni ̱tú li ̱macuán milatama̱tcán. 2 Huá xlacata tla̱n calacastacuanántit y cama̱tlihuéklhtit la̱ta tú huixín li ̱pa̱huaná̱tit xlacata ni ̱ maktum hua̱k namakatzanka̱ko̱yá̱tit, pues cacxilhni ̱t xlacata huixín tlahuayátit snu̱ n ni ̱ tla̱n ixlacatí ̱n Dios. 3 Aquit cca̱huaniyá̱n xlacata huatiyá calacapa̱stáctit amá lactlá̱n y tancs talacapa̱stacni tú kaxpáttit ca̱ma̱si ̱nicántit xapu̱ lh y pi ̱huá catakokétit, y chí tuncán calakxta̱palí ̱tit milatama̱tcán, porque para ni ̱ chuná qui ̱taxtú aquit aktziyaj nacca̱lakana̱chá̱n la̱ cha̱n kalha̱ná ca̱tzi ̱sní y ni ̱ para caticatzí ̱tit lihua xnicu  



546

APOCALIPSIS 3 y tucu yá hora cama cha̱n. 4 Pero huí makapitzí ̱n huixín nac Sardis tí ni ̱tú ca̱pasani ̱t tala̱kalhí ̱n tú huí ca̱quilhtamacú y huá jaé tí makstarankán tamá̱n quintata̱latapu̱lí xani ̱ta nacán, y chú ca̱mini ̱ní nacca̱kalhí porque ni ̱ takalhí tala̱kalhí ̱n. 5 Tí natamakatlajá lacli ̱xcájnit talacapa̱stacni nac ixlatama̱tcán chuná cama ca̱ma̱lhaké lacsnapapán lháka̱t y ni ̱cxni cactixapánilh ixtacuhui ̱nicán nac ma̱lama̱ni ̱ná libro ní tatzokni ̱t ixlatamatcán cha̱tunu cristiano, sino que nac ixlacatí ̱n Quinti ̱cú Dios y ixlacatí ̱n hua̱k ixángeles cama ma̱luloka la̱ xli ̱ca̱na ixtali ̱makxtakni ̱t nacma̱paksi ̱nán nac ixlatama̱tcán. 6 Tí kalhi ̱yá̱tit huixín mintake̱ncán cakaxpátit jaé tachihuí ̱n ni ̱ma ixespíritu Dios ca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ní lakachixcuhui ̱naní ̱n xalac namá aktujún pu̱siculan.”  





Ca̱tzoknanicán tí xalac Filadelfia

7 Astá̱n

quihuanipá: ―Chí na̱ catzoknani amá ixcha̱lhca̱tna Dios ni ̱ma ca̱maktakalha lakachixcuhui ̱naní ̱n xalac pu̱siculan ni ̱ma huí nac Filadelfia y chuné cahuani: “Tí xatalacsacni lama nac ixpa̱xtú̱ n Dios, tí tla̱n ca̱najlanicán ixtachihuí ̱n, y tí na̱ chuná kalhí xallave rey David xlacata acxni xlá ma̱lacquí ni ̱ lá tí ma̱lacchahuá, y acxni ma̱lacchahuá ni ̱ lá tí ma̱lacquí, chuné huan: 8 Aquit hua̱k ccatzi ̱kó la̱ta tú huixín tlahuayá̱tit, y ccatzí xlacata ni ̱ lanca mili ̱camamacán  

pero akatanuni ̱tántit y ni ̱cxni lakmakántit quili ̱ma̱paksí ̱n, huá xlacata quintalacasquín cuili ̱ni ̱t cmilacati ̱ncán aktum puhui ̱lhta ni ̱ma̱ lacqui ̱ya, y xati ̱ta yá huixín natanu̱putuná̱tit tla̱n natanú, y ni ̱ lá tí ama ca̱ma̱lacchahuaniya̱n. 9 Cca̱ma̱catzi ̱ni ̱yá̱n xlacata hua̱k ama cristianos tí tali ̱tanú judíos pero chu̱ta ta̱kskahuinán porque pi ̱huá tlajaná tí tamacama̱xqui ̱ni ̱t ixli ̱stacnicán, aquit nactlahuá xlacata namín quilhtamacú natatzokostá cmilacati ̱ncán y chuná natali ̱lacahua̱nán xlacata huixín namá tí aquit cca̱macama̱xqui ̱ni ̱tán hua̱k quintalakalhamá̱n. 10 Huixín ni ̱cxni aklhu̱ hua̱tnántit ma̱kantaxti ̱yá̱tit quili ̱ma̱paksí ̱n acxni ixta̱lapa̱nántit minta̱k xtakajnicán, y huan xlacata aquit na̱ cama ca̱lacatita̱yayá̱n acxni Dios namacamín ta̱k xtakajni nac ca̱quilhtamacú tú naca̱li ̱cxilhcán ixtalacapa̱stacnicán cristianos. 11 ’Ni ̱ ixli ̱maka̱s cama ca̱lakchiná̱n ixli ̱maktuy; tla̱n cama̱quí ̱tit nac minacujcán quintachihuí ̱n tú kalhi ̱ya̱tittá xlacata ni ̱tí nacaliakskahuiyá̱n tunu talacapa̱stacni, y ni ̱ naca̱maklhti ̱caná̱tit namá lanca tapa̱xahuá̱n ni ̱ma ca̱ma̱lacnu̱ nicani ̱tántit. 12 Ama tí ni ̱ natatachokó y tata̱yaní nac ixlatama̱tcán aquit nacca̱li ̱kalhí la̱ xacha̱ya tú natalakchipaya̱huá ixpu̱ lakachixcuhui ̱cán Dios nac akapú̱ n, y chuná natali ̱macuaní y ya̱cxni natataxtú nac ixlacatí ̱n, y cha̱tunu nac ixnacujcán cama tzoka ixtacuhui ̱ní Quinti ̱cú Dios y  







547

APOCALIPSIS 3

na̱ chuná cama tzoka ixtacuhui ̱ní xatalacsacni ixca̱chiquí ̱n Dios, amá xasa̱sti pu̱latama̱n Jerusalén ni ̱ma ma̱palajcani ̱t namina̱chá nac akapú̱ n, y pi ̱huá nac ixnacujcán na̱ cama tzoka amá xasa̱sti quintacuhui ̱ní tú nackalhí. 13 Tí huixín kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán, cakaxpáttit jaé tachihuí ̱n ni ̱ma ixespíritu Dios ca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ní lakachixcuhui ̱naní ̱n xalac namá aktujún pu̱siculan.”  

Ca̱tzoknanicán tí xalac Laodicea

14 Astá̱n

quihuanipá: ―Chí jaé a̱huata tachihuí ̱n catzoknani namá ixcha̱lhca̱tna Dios ni ̱ma ca̱maktaklha lakachixcuhui ̱naní ̱n xalac pu̱siculan ni ̱ma huí nac Laodicea, y chuné cahuani: “Tí ni ̱cxni huani ̱t ni ̱ para aktum ta̱kskahuín y na̱ tancs ma̱luloka la̱ Dios ma̱kantaxtí hua̱k tú ma̱lacnú; na̱ huá xlá tí maktláhualh hua̱k la̱ta tú Dios lacásquilh calakáhualh nac ca̱quilhtamacú, chuné huan: 15 Aquit skálalh ctahuilani ̱t la̱ta tú hua̱k huixín tlahuayá̱tit nac milatama̱tcán, y ccatzí xlacata huixín li ̱tanu̱yá̱tit la̱ tzitzi chúchut, ni ̱ kahuihui ni ̱ para snu̱ n chichi, pues chuná milatama̱tcán. Ma̱s xaclacásquilh maktum snu̱ n kahuihui ixuántit, o snu̱ n chichi xlacata tancs nacca̱li ̱cxilhniyá̱n mintalacapa̱stacnicán. 16 Pero como huixín huatiyá tzitzi ni ̱ kahuihui y ni ̱ para snu̱ n chichi, ni ̱ lá cta̱lá minkasatcán, ma̱s tla̱n nacca̱quilhtaxtuyá̱n. 17 Pues huixín huaná̱tit: Aquín ricos, kalhi ̱yá̱u la̱ta tú maclacasquiná̱u y ni ̱tú  





makatzanka̱yá̱u. Laktakalhí ̱n, ¿que ni ̱ para tziná cuentajni ̱tántit xlacata snu̱ n pobres y koxitaní ̱n huixín, y la̱ lakatzí ̱n lapa̱nántit y la̱ tí ni ̱tú kalhí tú nali ̱maktlapá ixmacni? 18 Aquit cca̱kastacya̱huayá̱n y cca̱ma̱lacnu̱ niyá̱n quioro ni ̱ma aquit ckalhí xlacata huixín naquimaktama̱huayá̱tit ma̱squi aná nalactlahuayá̱tit mintumi ̱ncán, pero huixín xli ̱ca̱na ricos pa̱t huaná̱tit, y na̱ chuná cca̱kalhtahuaniyá̱n lakstaranka lháka̱t xlacata nali ̱lhaka̱naná̱tit y ni ̱tú nali ̱ma̱xananá̱tit la̱ ta̱lhtitilín lapa̱nántit, y na̱ camá̱n ca̱ma̱xqui ̱yá̱n aktum colirio tú nali ̱cuchiyá̱tit milakastapucán y tla̱n nali ̱lacahua̱naná̱tit. 19 Cacatzí ̱tit xlacata aquit cca̱ma̱tancsaní ixlatama̱tcán tí cca̱lakalhamán, y huá xlacata cca̱ca̱stigartlahuá hua̱k tí cca̱li ̱macá̱n quincamán y chú nacca̱tlahuayá̱n para ni ̱ naca̱xlayá̱tit, por eso cca̱huaniyá̱n chí tuncán calakxta̱palí ̱tit milatama̱tcán. 20 Calacapa̱stáctit la̱ aquit siempre cchihuinama y clakatlakama xapuhui ̱lhta minacujcán, y para tí huixín nakaxmata quintachihuí ̱n y naquima̱lacqui ̱ní ixpuhui ̱lhta aquit nactanú nac ixchic y lakxtum nacualhtatayá̱u. 21 Na̱ hua̱k tí natata̱yaní y ni ̱ natali ̱makxtaka quintali ̱pa̱huán nac ixlatama̱tcán aquit tancs cca̱ma̱lacnu̱ ní xlacata nacca̱ma̱xquí lanca ixpu̱tahui ̱lhcán nac quimpu̱ ma̱paksí ̱n, porque aquit na̱ cta̱yanini ̱t nac quilatáma̱t y chí acxtum cta̱ma̱paksi ̱nán Quinticú Dios nac ixpu̱ ma̱paksí ̱n. 22 Tí huixín kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán  









548

APOCALIPSIS 3​, ​4 cakaxpáttit jaé tachihuí ̱n ni ̱ma ixespíritu Dios ca̱li ̱ma̱kalhchihui ̱ní lakachixcuhui ̱naní ̱n xalac namá aktujún pu̱siculan.”

4

La̱ lakachixcuhui ̱cán Dios nac akapú̱ n

Y la̱ta quinta̱chihui ̱nanko̱ca cli ̱lacahua̱nampá nac akapú̱ n la̱ ixtalacqui ̱ni ̱t aktum puhui ̱lhta y amá tí xlahuán ixquinta̱chihui ̱nani ̱t, y ixli ̱pixtlihueke ixmaca̱csa̱nán ixtachihuí ̱n la̱ cama̱tasi ̱ca aktum trompeta, tzucupá quinta̱chihui ̱nán y chuné quihuánilh: ―Catat juú quimapa̱xtún ní aquit cuí y camá̱n ma̱kalhchihui ̱ni ̱yá̱n la̱ ama lá astá̱n jaé quilhtamcú. 2 Y acxni tuncán la̱ quinta̱chihuí ̱nalh ixespíritu Dios quiakchipánilh quintalacapa̱stacni y quima̱lacahuáni ̱lh aktum lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh nac akapú̱ n ni ̱ma cha̱tum ixlacui. 3 Y tí ixlacui amá lanca ma̱paksi ̱na pu̱tá̱hui ̱lh ixlakskoy la̱ namá chíhuix ni ̱ma huanicán jaspe o la̱ namá cornalina chíhuix, na̱ ixli ̱makstilí aktum cha̱macxcúlit, ixlakskoy la̱ namá xaslipua chíhuix ti ̱pa̱katzi ixcolores ni ̱ma huanicán esmeralda. 4 Ixpa̱xtu̱ ni ̱tni jaé lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh cacxilhpá puxumata̱ti lactzú ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh ni ̱ma curucs ixtapu̱tahuila̱na puxamata̱ti lactali ̱pa̱u lakko̱lun ni ̱ma ixtali ̱lhaka̱nani ̱t puro lakstarankán lháka̱t na̱ huá tí nac ixakxa̱kacán cha̱tunu ixtahuili ̱ni ̱t lacslipua coronas xla oro. 5 Y ana ní ixuí jaé lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh ckáxmatli la̱ camaca̱csá̱nalh tají ̱n, y cácxilhli la̱ li ̱cuánit camáklipli,  







y nac ixlacatí ̱n ixca̱skoyucani ̱t kantujún lanca canti ̱la mi ̱ma tla̱n ta̱ma̱lacastuccán namá cha̱tujún ixespíritu Dios. 6 Y cácxilhli nac ixlacatí ̱n jaé ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh la̱ aktum pupunú, y xachúchut jaé pupunú la̱ staranka hualhti ̱n ixlakxtalá. Ixpa̱xtu̱ ni ̱tni amá lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh ccá̱cxilhli cha̱ta̱ti ángeles tí ixtakalhí ixmacnicán la quitzistanca tí xlakstu lakastapu nac ixke̱ncán y ixlacati ̱ncán. 7 Ixli ̱cha̱tum jaé la̱ quitzistanca ixtasi ̱putún la̱ tantum la̱páni ̱t, ixli ̱cha̱tuy ixtasí la̱ tantum huá̱cax, ixli ̱cha̱tutu ixkalhí ixlacán la cha̱tum cristiano, y ixli ̱cha̱ta̱ti ixtasiputún la tantum picha̱hua ni ̱ma kosma. 8 Y ixcha̱ta̱ticán jaé la̱ quitzistanca ixtakalhí kanacha̱xaná̱n ixpakancán y ixli ̱ti ̱lanca ixpakancán ixlakstu lakastapu ixuani ̱t. Y cani ̱cxnihuá quilhtamacú ni ̱ ixtali ̱makxtaka ixtahuán jaé tachihuí ̱n ni ̱ma ixtali ̱lakachixcuhuí Dios: Huatiyá huix tí snu̱ n ti ̱tum kalhi ̱ya mintalacapa̱stacni; huatiyá huix Quimpu̱chinacán Dios tí ckalhi ̱yá̱u y ni ̱tí ma̱ccha̱ní mili ̱tlihueke. Huix ni ̱ kalhi ̱ya quilhtzúcut, huix pi ̱ huatiyá la̱ta maká̱n, chí y cani ̱cxnihuá. 9 Y acxni jaé ángeles tí ixtatasí la̱ quitzistancaní ̱n ixtama̱xquí ixtalakachixcuhui ̱ncán, ixpa̱xcatcatzi ̱nitcán y xtapa̱xqui ̱ncán amá tí ixcurucsui nac lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh, y tí siempre xastacnán latama̱ni ̱t y lama nahuán cani ̱cxnihuá quilhtamacú,  







549

APOCALIPSIS 4​, ​5

10 cácxilhli

xlacata na̱ chuná amá puxumata̱ti lakko̱lún ixtatatzokostá ixlacatí ̱n y ixtalakachixcuhuí Ixpu̱chinacán Dios ixtata̱k xtú ixcoronajcán y ixtamacá̱n ixlacatí ̱n ní ixuí amá lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh y chuné ixtahuán: 11 Quimpu̱chinacán Dios, huatiyá huix quinca̱mini ̱niyá̱n nacca̱lakachixcuhui ̱yá̱n, nacca̱pa̱xcatcatzi ̱niyá̱n y nacli ̱tamakxtaká̱u naquila̱ma̱paksi ̱yá̱u. Porque huix tí tlahuani ̱ta la̱ta tú hua̱k anán ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú, y mincatzi ca̱tlahua la̱ta tú ni ̱ naj ixtalakahuani ̱t y anán chí.

5

Tasí tí tla̱n ma̱lakaké xatasmilín libro

Astá̱n cacxilhpá xlacata nac ixpakca̱na tí ixcurucsuí nac lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh ixli ̱chipani ̱t aktum libro ni ̱ma caj la̱ xatasmilín cápsnat, y ixtatzokni ̱t lakapu̱tuy ixmacni y na̱ chuná ixpu̱lacni; y jaé libro na̱ ixli ̱ma̱lakachahuacani ̱t aktujún sellos. 2 Pi ̱huá amá puntzú cha̱tum tali ̱pa̱u ángel ixli ̱pixtlihueke kalasquiní ̱nalh: ―¿Ticu tla̱n nataka̱sá̱u tí mini ̱ní nama̱ke̱nú ixsello ni ̱ma kalhí jaé libro y tla̱n nama̱lakaké? 3 Pero la̱ta ixli ̱ti ̱lanca akapú̱ n, ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú y ixli ̱ti ̱lanca ca̱li ̱ní ̱n ni ̱ para cha̱túm tí tási ̱lh tí tla̱n nama̱lakaké amá libro y naacxila tú ixtatzokni ̱t nac ixpu̱lacni. 4 Aquit ctzúculh clakaputzá y ctasá porque ni ̱ ixtasí  





tí mini ̱ní nama̱lakaké y naacxila tú ixtatzokni ̱t nac ixpu̱ lacni libro. 5 Pero cha̱t um amá lakko̱lún quihuánilh: ―Yaj ma̱s catasa, amá tali ̱pa̱u ma̱paksi ̱na chixcú xalac Judá, amá tí li ̱tanú la̱ tantum la̱páni ̱t, amá lanca ixli ̱talakapasni rey David huá xlá tí li ̱ta̱yani ̱t xlacata tla̱n mini ̱ní nama̱ke̱nu̱ ní namá aktujún sellos y nama̱lakaké jaé libro. 6 Astá̱n claca̱mpá y nac ixlacatí ̱n amá lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh y nac ixíta̱t amá cha̱ta̱ti ángeles ni ̱ma ixtatasí la̱ quitzistancaní ̱n y amá puxumata̱ti lakko̱lún cácxilhli stucaj ixyá Cristo tí li ̱tanú borrego tí xokónalh quilacatacán. Xlá ixli ̱tasí nac ixmacni la̱ta ní ixla̱kalhi ̱cani ̱t acxni ni ̱lh, na̱ ixkalhí nac ixmacni kantujún ixakalókot, y na̱ chuná aktujún ixlakastapu, y jaé aktujún ixlakastapu tali ̱talacastuca amá cha̱tujún espíritus o ángeles tí tamacuaní Dios y ca̱ma̱lakacha̱ni ̱t hua̱k ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú. 7 Entonces amá tí li ̱tanú borrego lákalh tí ixcurucsui nac lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh y chípalh amá libro ni ̱ma ixkalhí nac ixpakca̱na ixmacán. 8 Y acxni chípalh, amá cha̱ta̱ti la̱ quitzistancaní ̱n y amá puxumata̱ti lakko̱lún tatatzokóstalh ixlacatí ̱n. Cha̱tunu jaé lakko̱lún ixtakalhí ixli ̱tlaknicán ni ̱ma huanicán arpas, y na̱ ixtachipani ̱t ixcha̱tunucán aktum copa xla oro ni ̱ma spalh ixtali ̱ma̱tzamani ̱t ixlakstu mu̱csún incienso, y jaé qui ̱taxtú ixtakalhtahuakacán ixcamán Dios tú cha̱li cha̱lí tali ̱lakachixcuhuí. 9 Y amá lakko̱lún tzúculh tatlí y tali ̱lakachixcuhui ̱nán jaé xasa̱sti ixtatli ̱ncán:  









550

APOCALIPSIS 5​, ​6 Huatiyá huix mininí namaklhti ̱nan namá libro y na̱ chuná nama̱ke̱nu̱ niya ixsello, porque huix minkalhni ixtapalh li ̱xokó̱nanti acxni ma̱stajaniko̱ca, y ni ̱t caj quilacatacán; y chuná tla̱n quinca̱maklhti ̱nán Dios hua̱k la̱ta tí lama nac ca̱quilhtamacú ma̱squi ti ̱pa̱katzi quintachihui ̱ncán, catu̱ya̱huá quilatama̱tcán y cani ̱ya̱huá quimpu̱latama̱ncán. 10 Y chí quila̱tlahuani ̱táu cha̱tunu aquín la̱ xatalacsacni curas tí natali ̱scujá̱n, y la̱ reyes tí natata̱ma̱paksi ̱naná̱n nac ca̱quilhtamacú. 11 Y a̱stá̱n cácxilhli y na̱ ckáxmatli la̱ tzúculh tatlí ixli ̱cá̱cni ̱t lhu̱ hua ángeles ni ̱ma ixtaya̱na nac ixpa̱xtu̱ ni ̱tni amá lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh ní ixtahuila̱na amá cha̱ta̱ti la̱ quitzistanca y na̱ chuná amá puxumata̱ti lakko̱lún, pero ixtaya̱na millones y lhu̱ hua millones ángeles 12 tí ixli ̱pixtlihuekecán ixtali ̱tli ̱ma̱na y chuné ixtahuán: Huatiyá huá tí mini ̱ní nakalhí hua̱k li ̱ma̱paksí ̱n, hua̱k li ̱skalala, hua̱k li ̱tlihueke y hua̱k li ̱pá̱huat, porque xlá li ̱tanú la̱ tantum borrego ixlacatí ̱n Dios tí li ̱tamákxtakli naní ixlacata quintala̱kalhi ̱ncán. Y huatiyá huá tí amá̱n lakachixcuhui ̱yá̱u, pa̱xcatcatzi ̱niyá̱u y makapa̱xahuayá̱u.  



13 Y

na̱ ckáxmatli la̱ tachihuí ̱nalh hua̱k la̱ta tú Dios ca̱ma̱lakahuani ̱ni ̱t nac akapú̱ n, nac ca̱quilhtamacú, nac ixtampú̱ n tíyat, nac pupunú y na̱ chuná hua̱k la̱ta tú talatama̱ni ̱t ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú, y chuné ixtahuán: Amá tí curucsuí nac lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh, y na̱ chuná amá tí li ̱tanú borrego tí xoko̱nani ̱t quilacatacán, huata huá tí catamaklhtí ̱nalh hua̱k tapa̱xcatcatzí ̱n, hua̱k talakachixcuhuí ̱n, hua̱k li ̱pá̱huat y hua̱k li ̱ma̱paksí ̱n, canicxnihuá quilhtamacú. 14 Astá̱n li ̱huancú amá cha̱ta̱ti la̱ quitzistanca ixtaquilhuama̱na: “Chuná calalh, amén”, amá puxumata̱ti lakko̱lún tatatzokóstalh y talakachixcúhui ̱lh amá Quimpu̱chinacán tí pi ̱ huatiyá la̱ta maká̱n ixuani ̱t, chí y cani ̱cxnihuá quilhtamacú.  

6

Makenucán akatunu sello nima kalhí xatasmilin libro

Y la̱ta cquilacatí ̱n tla̱n cácxilhli la̱ acxni amá tí li ̱tanú la borrego ma̱ké̱nu̱lh xla̱huán sello ni ̱ma ixkalhí amá xatasmilin libro; entonces cha̱tum la̱ta amá cha̱ta̱ti la quitzistanca con huak ixlipixtlihueke la acxni maca̱csa̱nán tají ̱n na̱ quihuánilh: ―¡Catat y tla̱n calacapi! 2 Aquit cláca̱lh y cácxilhli tantum staranka cahua̱yu ni ̱ma ixpu̱ huaca cha̱tum tí ixchipati ̱lhá nac ixmacni aktum lí ̱tipni. Ma̱xqui ̱ca aktum corona la̱ xla tí tlajananit y táxtulh xlacata ma̱s tlajanama nahuán. 3 Y acxni amá tí li ̱tanú la̱ borrego ma̱ké̱nu̱ lh ixliaktuy sello amá  



551

APOCALIPSIS 6

ixli ̱cha̱tuy la̱ quitzistanca na̱ ckáxmatli quihuánilh: ―¡Catat y tla̱n calacapi! 4 Y taxtupá ixli ̱tantuy cahua̱y u jaé tzutzoko ixuanit, y tí ixpu̱ huaca maklhtí ̱nalh aktum li ̱cuánit espada y ma̱xqui ̱ca li ̱tlihueke xlacata nalactlahuakó la̱ta tú ixacstu̱tá ca̱quilhtamacú, y chuná jaé hua̱k lacchixcuhuí ̱n natara̱makní. 5 Y acxni amá tí li ̱tanú la̱ borrego ma̱ke̱nu̱pá ixliaktutu sello na̱ ckáxmatli la̱ amá ixli ̱cha̱tutu la̱ quitzistanca quihuánilh: ―¡Catat y tla̱n calacapi! Y aquit cláca̱lh y cacxilhpá tantum tzitzeke cahua̱yu, y tí ixpu̱ huaca ixchipati ̱lhá aktum pu̱pu̱lhca̱n. 6 Y ckáxmatli taxtuchá jaé tachihuí ̱n ixíta̱t la̱ta amá ní ixtahuila̱na cha̱ta̱ti la̱ quitzistancaní ̱n, y chuné ixuán: ―¡Huata aktum kilo trigo xtapalh aktum denario, y na̱ chuná xtapalh aktutu kilo cebada; pero ni ̱ capuhuántit namaclacasquiná̱tit aceite ni ̱ para vino porque ni ̱ ma̱sta̱cán. 7 Y acxni amá tí li ̱tanú la̱ borrego ma̱ké̱nu̱lh ixliakta̱ti sello, na̱ ckáxmatli chihuí ̱nalh amá ixli ̱cha̱ta̱ti la̱ quitzistanca, y chuné quihuánilh: ―¡Catat y tla̱n calacapi! 8 Y aquit cacxilhpá tantum smucucu cahua̱yu y tí ixpu̱ huaca ixli ̱tapa̱cuhuí Li ̱ní ̱n, ixke̱sta̱lati ̱lhá tí li ̱tanú Ca̱li ̱ní ̱n. Y xlá ma̱xqui ̱ca li ̱tlihueke xlacata nalactlahuakó ixli ̱quilhmacta̱ti la̱ta hua̱k cristianos talama̱na nac ca̱quilhtamacú, tla̱n nali ̱makni ̱nán tara̱nicni, tatzincsnit o con tá̱tat o  









xlacata huananí ̱n quitzistancaní ̱n naca̱huá. 9 Y acxni amá tí li ̱tanú la̱ borrego ma̱ké̱nu̱ lh ixliakquitzis sello, cácxilhli ixtampí ̱n pu̱ lakachixcuhui ̱n xla oro hua̱k ixli ̱stacnicán cristianos ni ̱ma ixca̱makni ̱cani ̱t caj xlacata ixtama̱kahuani ̱ma̱na ixtachihuí ̱n Dios. 10 Jaé ixli ̱stacnicán cristianos ixtahuán ixli ̱hua̱k ixli ̱pixtlihuekecán: ―Lanca Quimpu̱chinacán, huix tí cca̱lakachixcuhui ̱yá̱n y cca̱najlayá̱u la̱ta tú ma̱lacnu̱ ni ̱ta, ¿hasta xnicu pa̱t ca̱li ̱tapu̱spita taxokó̱n tí quinca̱makní ̱n nac ca̱quilhtamacú? 11 Acxnicú ca̱macama̱xqui ̱ca puro lakstaranka lháka̱t, y ca̱huanica: ―Cajaxtitcú a̱laktzú quilhtamacú hasta xní natakatzí la̱ta cha̱li ̱t tzanká ama̱cajcú ca̱makni ̱cán la̱ huixín caj xlacata ixli ̱scujátit Cristo. 12 Acxni amá tí li ̱tanú la̱ borrego ma̱ké̱nu̱ lh ixliakcha̱xán sello claca̱mpá y cácxilhli la̱ tíyat tzúculh tachiquí, chichiní tapaklhtutakolh y papá tzutzoko lako̱lh la̱ kalhni, 13 y hua̱k stacu xalac akapú̱ n tapa̱tastako̱lh ca̱tiyatni la̱ acxni aktum tlihueke u̱ n chiquí xaquihui higo y ma̱pa̱tasti ̱ni ̱kó xasnapanka ixtahuácat. 14 Quima̱lacahua̱ni ̱paraca la̱ akapú̱ n tapálajli la̱ aktum cápsnat ni ̱ma ke̱smilicán xlacata nama̱qui ̱cán, y lacapala laktzánka̱lh, y hua̱k laclanca sipi ni ̱ma huí nac ca̱tiyatni y tíyat ni ̱ma huí nac pupunú hua̱k ca̱ma̱lacsíjca ní ixtahuila̱na. 15 Y hua̱k lactali ̱pa̱u ma̱paksi ̱naní ̱n xala ca̱quilhtamacú lacapala táalh taputzá la̱ natatatze̱ka nac  













552

APOCALIPSIS 6​, ​7 ixtampú̱ n lhucu o nac ixtampixni sipi, y na̱ chuná hua̱k laclanca ricos, xanapuxcún soldados y ni ̱ma lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n, y na̱ chuná hua̱k tí ixtalama̱na nac ca̱quilhtamacú tí caj ixli ̱sta̱tcán ixtali ̱scujma̱na y la̱ tí libre ixtahuila̱na, hua̱k táalh taputzá ní natatatze̱ka nac ca̱lacsipijni. 16 Y chuné ixtahuaní amá ca̱lacsipijni: ―Caquila̱actamá̱u y quila̱ma̱tze̱kui xlacata ni ̱ naquinca̱lakcha̱ná̱n ta̱k xtakajni ni ̱ma ama ma̱stá amá tí li ̱tanú la̱ borrego y na̱ chuná xlacata ni ̱ naclaca̱cxilhá̱u tí amá curucs huí nac lanca ma̱paksi ̱ná pu̱táhui ̱lh. 17 Pues chí accha̱ni ̱t quilhtamacú acxni hua̱k amá̱n akxtakajnaná̱u y ¿ticu lihua nata̱lá o nataxtuní jaé ta̱k xtakajni?  



7

Ca̱lhca̱nicán nac ixmu̱ ncán tí ca̱lacsacni ̱t Dios

La̱ quili ̱ma̱lacahua̱niko̱lh hua̱k la̱ta tú cácxilhli a̱stá̱n cacxilhpá cha̱tati ángeles stucaj ixtaya̱na cha̱tunu la̱ta nac ixli ̱tanke̱ta̱ti ca̱quilhtamacú xlacata natalacati ̱ta̱yá u̱ n. Ixli ̱puntzú acs tatu̱tako̱lh y ni ̱ní itsnoknán u̱ n nac ca̱tiyatni y na̱ chuná nac pupunú, ni ̱ para akatum quihui ixtatzahuají. 2 Na̱ cacxilhpá a̱cha̱tum ángel minchá pakán ní lacapulha̱chá chichiní ixchipati ̱lhá ixsello xastacnán Dios. Jaé ángel con hua̱k ixli ̱pixtlihueke ca̱ma̱ktási ̱lh amá cha̱ta̱ti ángeles ni ̱ma ixtamaklhti ̱naní ̱t li ̱ma̱paksí ̱n xlacata tlan natalactlahuakó la̱ta tú huí nac ca̱tiyatni y na̱ chuná nac pupunú, 3 y chuné ca̱huánilh:  



―Cakalhí ̱tit puntzú, ni ̱ naj tú caca̱tlahuanítit tú huí nac ca̱tiyatni y nac pupunú, y ni ̱ para ca̱quihui ̱tni porque ni ̱ naj ca̱lhca̱nicani ̱t nac ixmu̱ ncán hua̱k tí tamacama̱xqui ̱ni ̱t ixlatamatcán Dios. 4 Ixli ̱puntzú ccátzilh niculá cha̱li ̱t sellar ca̱tlahuaca acxni cha̱tum quihuánilh la̱ cha̱li ̱t ixtahuani ̱t hua̱k xlacán: aktum ciento a̱ti ̱puxumata̱ti mi ̱lh la̱ta ixli ̱ti ̱lanca pu̱ latama̱n xalac Israel; y chuné ca̱pu̱tlakaca: 5 Akcu̱tuy mi ̱lh ixli ̱talakapasni Judá, akcu̱tuy mi ̱lh ixli ̱talakapasni Rubén, akcu̱tuy mi ̱lh ixli ̱talakapasni Gad, 6 akcu̱tuy mi ̱lh ixli ̱talakapasni Aser, akcu̱tuy mi ̱lh ixli ̱talakapasni Neftalí, akcu̱tuy mi ̱lh ixli ̱talakapasni Manasés, 7 akcu̱tuy mi ̱lh ixli ̱talakapasni Simeón, akcu̱tuy mi ̱lh ixli ̱talakapasni Leví, akcu̱tuy mi ̱lh ixli ̱talakapasni Isacar, 8 akcu̱tuy mi ̱lh ixli ̱talakapasni Zabulón, akcu̱tuy mi ̱lh ixli ̱talakapasni José, akcu̱tuy mi ̱lh ixli ̱talakapasni Benjamín.  

Li ̱po̱ktum cristianos tí talhaka̱ni ̱t lakstarankán lháka̱t

9 La̱

ckaxmatko̱lh la̱ cha̱li ̱t sellar ixca̱tlahuacani ̱t cacxilhpá aktum li ̱po̱ktum cristianos

553

APOCALIPSIS 7​, ​8

snu̱ n lhu̱ hua ixuani ̱t que hasta ni ̱ lá tí hua̱k catica̱pu̱tlakako̱lh la̱ta ixli ̱lhu̱ huacán, ti ̱pa̱lhu̱ hua ixtalacahua̱ncán ixtakalhí y ti ̱pa̱katzi ixtachihui ̱ncán, catu̱ya̱huá ixlatama̱tcán y xala cani ̱ya̱huá pu̱latama̱n. Na̱ hua̱k ixtalhaka̱ni ̱t puro lakstarankán lháka̱t y cha̱tunu ixtachipani ̱t ixpakán tzú̱csuat, y aná stucaj ixtaya̱na ixlacatín amá tí ixcurucsui nac lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh y na̱ chuná cxlacatí ̱n amá tí li ̱tanú la̱ borrego. 10 Y acxtum ixli ̱pixtlihuekecán ixtatlí y chuné ixtahuán: Capa̱xcatcatzi ̱níu Quinti ̱cucán Dios ni ̱ma huí nac lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh porque xlá quinca̱lakalhamán y quinca̱lakma̱xtún, y na̱ chuná amá tí li ̱tánu̱ lh la̱ tantum borrego porque xokó̱nalh quilacatacán. 11 Entonces hua̱k ángeles ni ̱ma ixtastiliko̱ni ̱t amá pu̱ ma̱paksí ̱n y na̱ chuná amá lakko̱lún y amá cha̱ta̱ti la̱ quitzistancaní ̱n, acxtum tatatzokóstalh y tataquilhpu̱tako̱lh ixlacatí ̱n amá lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh y tzúculh talakachixcuhuí Quinticucán Dios, 12 y chuné ixtahuán: Huatiyá huix tí mini ̱niyá̱n siempre nakalhi ̱ya hua̱k li ̱ma̱paksín, hua̱k li ̱tlihueke, hua̱k li ̱skalala, y hua̱k li ̱pá̱huat; y huatiyá huix quiDioscán tí camá̱n lakachixcuhui ̱yá̱u, pa̱xcatcatzi ̱niyá̱u, y ca̱cni ̱yá̱u mintalakalhamá̱n cani ̱cxnihuá quilhtamacú. Chuná calalh, amén.  





13 Acxni

cha̱tum amá lakko̱lún quintalacatzuhuí ̱nilh y quinkalhasquínilh: ―¿Catzi ̱ya huix ticu namá tí talhaka̱ni ̱t puro lakstarankán lháka̱t, y nicu tamini ̱tanchá? 14 ―Tó, ni ̱ ccatzí tí namá, huata huix catzi ̱ya ―ckalhtí ̱nalh aquít. Y xlá quihuánilh: ―Huá jaé tí tata̱lako̱ni ̱t lanca ixtalakaputza̱tcán caj xlacata ixtali ̱pa̱huán amá tí li ̱tánu̱ lh la̱ borrego y xokó̱nalh ixlacatacán y xlá ixkalhni ca̱li ̱cheke̱ni ̱t y ca̱li ̱ma̱snapapi ̱ni ̱t ixlhaka̱tcán. 15 Huá xlacata xlacán chí taya̱na ixlacatí ̱n amá lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh ní huí Dios, pues ca̱tzi ̱sní la̱ ca̱cuhui ̱ní talakachixcuhui ̱ma̱na y tamacuanima̱na amá tí curucs huí nac ixpu̱ ma̱paksí ̱n y xlá ca̱li ̱maktakalha hua̱k ixtalakalhamá̱n 16 xlacata ya̱cxni nataliakxtakajnán tatzíncsnit, ni ̱ porque takálhtit, yaj porque chichiní nacama̱chichiní ixmacnicán. 17 Porque acxni xlacán natakalhtí amá tí li ̱tanú la̱ borrego ixlacatí ̱n Dios naca̱maktakalha la̱ xalakskatá̱n ixborregos, y naca̱lí ̱n ca̱ma̱kotí ní huí aktum taxtunú ni ̱ma ni ̱cxni nali ̱takalhtipará. Y Quinticucán Dios cha̱tunu naca̱xiqui ̱ní nac ixlakastapucán hua̱k ixlakaxtajatcán.  







8

Ixliaktujún sello y pu̱ lacascuyun xla oro

Y acxni ma̱ké̱nu̱ lh ixliaktujún sello ni ̱ma kalhí amá libro amá tí li ̱tanu̱ ni ̱t la̱ borrego, acs tatu̱tako̱lh nac akapú̱ n como íta̱t ora. 2 Astá̱n cácxilhli amá  

554

APOCALIPSIS 8​, ​9 cha̱tujún ángeles tí stucaj ixtaya̱na ixlacatí ̱n Dios cha̱tunu ca̱macama̱xqui ̱ca aktum trompeta. 3 Sok tuncán chimpá a̱cha̱t um ángel tí ixchipati ̱lhá aktum pu̱lacascuyun xla oro y stucaj tá̱yalh ixlacatí ̱n pu̱lakachixcuhui ̱n. Y aná ma̱xqui ̱ca lhu̱ hua incienso xlacata huilhaj naca̱ta̱tlahuá hua̱k amá ixtakalhtahuakacán cristianos tí ixtali ̱pa̱huani ̱t Dios. Y acxni lakxtum ixtlahuako̱ni ̱t hua̱k lacascúyulh ixakspú̱ n pu̱lakachixcuhui ̱n. 4 Y amá xajín incienso ni ̱ma huilhaj ixta̱lani ̱t ixtakalhtahuakacán cristianos puleklh tá̱yalh hasta cha̱lh ixlacatí ̱n Dios. 5 Ixli ̱puntzú amá ángel tiyapá pu̱lacascuyun, li ̱ma̱tzámalh jalánat ni ̱ma ixuí nac pu̱lakachixcuhui ̱n y lhken máca̱lh nac ca̱tiyatni. Y la̱ta maca̱nko̱lh tuncán takaxmáti ̱lh la̱ tzúculh jilí, y lakamaklipa, y la̱ také̱talh u̱ n, y tíyat na̱ tzúculh tachiquí.  





Cha̱tujún ángeles tatlaka ixtrompetajcán cha̱tunu

6 Amá

cha̱tujún ángeles ni ̱ma ixtakalhí ixtrompetascán tzúculh tataca̱xa xlacata cha̱tunu natatlaka. 7 Y amá ni ̱ma xla̱huán ixyá ángel tlakli ixtrompeta y tuncán tahui chiji ̱t se̱n y na̱ chuná lhcúya̱t ni ̱ma huilhaj ta̱lani ̱t kalhni také̱talh nac ca̱tiyatni y lhcutahuilako̱lh kajlanca tíyat ixli ̱quilhmactutu la̱ta ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú y ni ̱ para akastum xtacni lhtáhuat tamákxtakli. 8 Y acxni tocárli ̱lh ixli ̱cha̱t uy ángel tlaka ixtropeta cácxilhli la̱ aktum maktunkolulu lhcúyat  



la̱ aktum lanca sipi maca̱nca nac pupunú y tuncán ixli ̱quilhmactutu la̱ta hua̱k pupunú huí nac ca̱quilhtamacú kalhni lako̱lh. 9 Y na̱ chuná ixli ̱quilhmactutu la̱ta tú tastacnán ixlataju̱ ma nac pupunú tani ̱ko̱lh, y ixli ̱quilhmactutu huak barcos ni ̱ma ixtalatla̱huán nac pupunú na̱ talaktzanka̱ko̱lh. 10 Y acxni tlakli ixtrompeta amá ixli ̱cha̱tutu ángel pa̱tastachá aktum lanca stacu nac akapú̱ n itlhcuti ̱lhá la̱ lhtalá jalánat y acxni tama̱chá nac ca̱tiyatni itlhcúya̱t ca̱la̱kálhi ̱lh ixli ̱quilhmactutu la̱ta hua̱k taxtunú y kalhtu̱choko ni ̱ma ixuí. 11 Ixtacuhui ̱ní jaé stacu huanicán Xu̱ n porque ixli ̱quilhmactutu la̱ta huí chúchut xala ca̱quilhtamacú xu̱ n lako̱lh caj xlacata, y lhu̱ hua cristianos tí tákotli jaé chúchut táni ̱lh porque snu̱ n xu̱ n ixlako̱ni ̱t 12 Ixli ̱cha̱ta̱ti ángel acxni tocárli ̱lh tlaka trompeta lactlahuaca ixtaxkaketcán chichiní, papá y na̱ chuná hua̱k stacu yaj lá ixtama̱xkake̱nán la̱ xapu̱ lh huata ixli ̱quilhmactutu ixtaxkaketcán ixtama̱stá, y na̱ chuná ma̱ctzuhui ̱ca quilhtamacú la̱ ixma̱stá ixtaxkáket chichiní y papá. 13 Ixli ̱puntzú cácxilhli la̱ tantum lanca picha̱hua ixkospu̱ lá nac akapú̱ n y ckáxmatli ixtachihuí ̱n ixli ̱pixcha̱lanca ixuán: ―¡Koxitaní ̱n tí talama̱na nac ca̱tiyatni porque snu̱ n ni ̱ tla̱n tú natapa̱xtoka acxni natakaxmata natatlaka ixtrompetascán amá cha̱tutu ángeles ni ̱ma tatzanká! Y acxni tocárli ̱lh tlaka ixtrompeta amá ixli ̱cha̱quitzis ángel cácxilhli cha̱tum ni ̱ tla̱n  









9

555

APOCALIPSIS 9

ángel la̱ stacu minchá nac akapún y tama̱chá nac ca̱tiyatni. Jaé macama̱xqui ̱ca aktum llave xlacata tla̱n nama̱xtú ixli ̱ta̱kachau amá pu̱la̱chí ̱n ni ̱ma caj la̱ u̱ n ni ̱ kalhí ixtampú̱ n. 2 Y acxni amá stacu ma̱kálhke̱lh amá pu̱ lhmá̱n la̱ pu̱la̱chí ̱n tuncán tácutli lhu̱ hua jin la̱ acxni lhkoyucán aktum lanca horno, y jaé jin ma̱paklhtu̱ti ̱ko̱lh ixtaxkáket chichiní y na̱ chuná ca̱u̱ní ̱n cani ̱huá. 3 Y nac xajín ni ̱ma ixlakkosma tatáxtulh lhu̱ hua xtuqui ni ̱ma ixtakospu̱ lá cani ̱huá nac ca̱quilhtamacú, y jaé xtuqui ca̱ma̱xqui ̱ca li ̱tlihueke la̱ ni ̱ma takalhí tá̱scuyu. 4 Pero ca̱li ̱ma̱paksi ̱ca xlacata ni ̱tú natatlahuaní xpakán tuhuá̱n, xastaka quihui y hua̱k li ̱cúxtut tú huí, huatiyá ixama̱ca ca̱ma̱k xtakajni ̱cán cristianos ni ̱ma ni ̱ ixkalhí ixsello Dios nac ixmu̱ ncán. 5 Na̱ ca̱li ̱ma̱paksi ̱ca xlacata ni ̱tí natamakní, huatiyá naca̱ma̱k xtakajni ̱cán cristianos. Xati ̱tayá nachahuá jaé xtuqui ixtasipa̱ni ̱tcán ixama makapalá akquitzis papá, y tí nachahuá namaklhcatzí la cacháhualh tantum tá̱scuyu. 6 Amá quilhtamacú hua̱k tí naca̱chahuá jaé xtuqui natalacputzá la̱ tla̱n ixacstucán nataní, pero Dios ni ̱ ama ca̱ma̱xquí quilhtamacú nataní y huata snu̱ n ta̱ma̱na ta̱k xtakajnán. 7 Hua̱k jaé xtuqui ixca̱li ̱tasí la̱ cahua̱yu ni ̱ma ca̱maclacasquincán nac pu̱la̱slakni, nac ixakxa̱kacán ixtakalhí la̱ corona xla oro y ixlacancán ixtasí la̱ xla cha̱tum chixcú. 8 Ixchixitcán laclhmá̱n ixtahuani ̱t la̱ ixchíxit cha̱tum  













pusca̱t, y ixtatzancán la̱ xla tantum la̱páni ̱t. 9 Hua̱k macli ̱cá̱n ixtahuani ̱t, y acxni ixtakosa ixpakancán ixtama̱csa̱ní la̱ acxni lhu̱ hua cahua̱yu ca̱ma̱tza̱lani ̱cán nac pu̱ la̱nicni. 10 Itstajancán quincatzamancán ixtakalhí la̱ xla tá̱scuyu xlacata acxni naca̱chahuá cristianos ixli ̱tlihueke naca̱ma̱k xtakajní akquitzis papá. 11 Jaé xtuqui ixtakalhí cha̱t um tí ixca̱cpuxcún, na̱ pi ̱huá tí ixpu̱chiná ixuani ̱t amá pu̱ lhmá̱n pu̱ la̱chí ̱n ni ̱ma ni ̱ kalhí ixtampú̱ n; amá tlajaná ixli ̱tapa̱cuhuí nac hebreo tachihuí ̱n Abadón y nac griego tachihuí ̱n Apolión, o qui ̱taxtú Lactlahuaná. 12 Pasa̱rlalhá jaé xla̱huán lanca ta̱k xtakajni, pero tzankajcú aktuy. 13 Chí tocárli ̱lh amá ixli ̱cha̱xán ángel tlaka ixtrompeta y ckáxmatli taxtuchá jaé tachihuí ̱n nac ixíta̱t amá pu̱lakachixcuhui ̱n xla oro ni ̱ma ixyá ixlacatí ̱n Dios. 14 Y amá tí chihuí ̱nalh li ̱ma̱páksi ̱lh amá ixli ̱cha̱xán ángel xlacata cacá̱xcutli amá cha̱ta̱ti tlajananí ̱n ángeles ni ̱ma ixtatachi ̱ni ̱t nac ixquilhtú̱n lanca kalhtu̱choko Eufrates. 15 Y chuná amá ca̱xcutca cha̱ta̱ti tlajananí ̱n xlacata nataán tamakní ixli ̱quilhmactutu la̱ta hua̱k cristianos tí talama̱na nac ca̱quilhtamacú pues xlacán ixca̱li ̱lhca̱cani ̱t natamakni ̱nán pi ̱huá amá ca̱ta, papá, chichiní y hora. 16 Jaé cha̱ta̱ti tlajananí ̱n ckáxmatli aquit niculá cha̱li ̱t soldados ixtali ̱mín: aktuy ciento millones itsoldadoscán y hua̱k ca̱cahua̱yu ixtamima̱na. 17 Chuná jaé cácxilhli la̱ta tú quili ̱ma̱lacahua̱ni ̱ca, y tí  

















APOCALIPSIS 9​, ​10

556

amá ixtapu̱ huaca̱na cahua̱yu hua̱k ixtacuxmu̱ nu̱ nán tú ixca̱li ̱maktakalhcani ̱t cha̱tunu y ti ̱pa̱lhu̱ hua ixcolorcán, huí tí tzutzoko, spupoko y smucucu, y hua̱k amá cahua̱yu ixtakalhí ixakxa̱kacán la̱ xla la̱páni ̱t, y nac ixquilhnicán ixtaquilhtaxtú lhcúya̱t, tzitzeke jin y azufre ni ̱ma itlhcuma. 18 Y ixli ̱quilhmactutu la̱ta hua̱k cristianos ni ̱ma ixtalama̱na nac ca̱quilhtamacú ca̱pú̱ti ̱lh la̱ta jaé ti ̱pa̱tutu ma̱pu̱ti ̱ná tú ixtaquilhtaxtú jaé cahua̱yu, lhcúya̱t, jin y amá azufre ni ̱ma itlhcuma. 19 Porque ixli ̱tlihuekecán jaé cahua̱yu ixtakalhí nac ixquilhnicán y nac itstajancán pues itstajancán ixtasí la̱ ixakxa̱ka lu̱ hua y huá ixtali ̱la̱kalhi ̱nán. 20 Pero la̱ta ni ̱ma takalhtá̱xtulh cristianos tí ni ̱ ca̱makni ̱ca ni ̱ para chuná jaé tali ̱puhua ixlatama̱tcán, y ni ̱ para talakxta̱páli ̱lh pues la̱tiyá ixtatlahuá tala̱kalhín, ni ̱ tali ̱mákxtakli talakachixcuhuí ni ̱ lactlá̱n espíritus y pu̱ laktumi ̱n ni ̱ma ca̱tlahuacani ̱t xla oro, plata, bronce, xla chíhuix y quihui ni ̱ma ni ̱ tastacnán; porque jaé pu̱ laktumi ̱n ni ̱ takaxmata, ni ̱ talacahua̱nán, ni ̱ porque tatla̱huán. 21 Na̱ chuná li ̱tum ni ̱ tatachókolh tara̱makní, tara̱scuhuá, ni ̱cxni tla̱n talatáma̱lh ni ̱ natatzaca̱tnán con ixmacnicán y na̱ chuná ixtara̱makkalha̱nán.  







Angel ni ̱ma ixmacán chipani ̱t xatasmilin libro

10

Y a̱stá̱n cacxilhpá la̱ cha̱tum tali ̱pa̱u ángel ixlacta̱ctama akapú̱ n, jaé ángel ixli ̱tamaksuitni ̱t aktum puclhni,

ixlacán ixlakskoy la̱ lakaskoy chichiní y ixcha̱xpá̱n ixtatasí la̱ acxni lhcúya̱t li ̱cuánit tacha̱ya̱huá, y ixtaxkáket nac ixakxa̱ka ixkalhí aktum cha̱macxcúlit. 2 Nac ixmacán ixkalhí aktum talakaké̱n actzú la̱ xatasmilin libro y cácxilhli la̱ stucaj akspuntá̱yalh pupunú con ixpakca̱na, y xa̱tantu̱tu stucaj akspuntá̱yalh tíyat. 3 Entonces aktásalh con hua̱k ixli ̱pixlanca la̱ acxni tantum la̱páni ̱t tasá; y la̱ aktásalh takáxmatli la̱ takalhti ̱nanchá cha̱tujún ta̱ji ̱ní ̱n. 4 La̱ takalhti ̱nanchá amá cha̱t ujún ta̱ji ̱ní ̱n aquit lihua xacama tzoka tú cácxilhli y tú ckáxmatli, acxni quinta̱chihui ̱nancanchá nac akapú̱ n y chuné quihuanica: ―Cakalhi puntzú, ni ̱tú catzokti, huatiyá huix cacatzi nac minacú la̱ta tú tahua namá cha̱tujún taji ̱ní ̱n. 5 Amá ángel tí ixtu̱tá tantu̱t u nac ixakspú̱ n pupunú y xa̱tantu̱tu ixakspú̱ n tíyat pakáchixli ixpakapakca̱na nac akapú̱ n 6 y li ̱quílhalh amá tí ni ̱ kalhi ̱ni ̱t ixquilhtzúcut y siempre lama cani ̱cxnihuá quilhtamacú, xlá tlahuani ̱t akapú̱ n, tíyat, pupunú y hua̱k la̱ta tú huí nac ca̱quilhtamacú, ma̱lácnu̱ lh amá ángel xlacata yaj maka̱s ama kantaxtú ixtachihuí ̱n. 7 Pues acxni nachá̱n quilhtamacú xlacata natlaka ixtrompeta ixli ̱cha̱tujún ángel hua̱k kantaxtuni ̱t nahuán la̱ta tú Dios laclhca̱ni ̱t la̱ ixca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱ni ̱t ixakchihui ̱naní ̱n ni ̱ma ca̱huanicán profetas. 8 Tí amá xla̱huán ixquinta̱chihui ̱nani ̱t ixtachihuí ̱n ixtaxtuni ̱tanchá nac akapú̱n, quinta̱chihui ̱nampá y chuné quihuánilh:  













557

APOCALIPSIS 10​, ​11

―Calakpi amá ángel tí stucaj yá nac ixakspú̱ n pupunú y tíyat, y camaklhti amá talakaké̱n actzú libro ni ̱ma kalhí nac ixmacán. 9 Entonces aquit clákalh amá ángel y cmáksquilh amá libro ni ̱ma ixchipani ̱t, y xlá quihuánilh: ―Uchu huí, y cahuat. Acxni nahuaya saksi pa̱t quilhcatzi ̱ya la̱ akchú táxca̱t, pero nac mimpá̱n xu̱ n ama lakó. 10 Aquit cmáklhti ̱lh amá libro y cualh. Xli ̱cana saksi cquilhcátzi ̱lh la̱ táxca̱t, pero tuncán a̱stá̱n xu̱ n lako̱lh nac quimpá̱n. 11 Astá̱n quihuanica: ―Chí mili ̱ma̱cxcatzi ̱ní ̱nat nahuán hua̱k tú Dios laclhca̱ni ̱t ama tapa̱xtoka lacchixcuhuí ̱n xala ca̱quilhtamacú, xatu̱ta yá ixpu̱latama̱ncán, xatu̱ta yá ixtalacahua̱ncán, xatu̱ta yá ixtachihui ̱ncán, y xati ̱ta yá ixreyescán takalhí.  





Lhca̱cán lanca ixpu̱ siculan Dios

11

Astá̱n quimacama̱xqui ̱ca kantum lhma̱n li ̱lhcá̱n la̱ lí ̱xtoko, y quihuanica: ―Capit quilhca̱niya ixpu̱ lacni amá ixpu̱siculan Dios ni ̱ma acxila, y na̱ chuná nalhca̱ya pu̱ lakachixcuhui ̱n ni ̱ma kalhí y caca̱pu̱tleke niculá cha̱li ̱t talakachixcuhui ̱nama̱na aná. 2 Pero huix ni ̱ tilhca̱ya ixlacaquilhtí ̱n pu̱siculan porque namá tíyat ca̱macama̱xqui ̱canit tí xala mákat cristianos xlacata xlacán natali ̱chiyá natalacta̱yamí Jerusalén amá xatalacsacni ixca̱chiquí ̱n Dios ti ̱puxumatuy papá. 3 Porque aquit cama ma̱lakachá cha̱tuy quiakchihui ̱naní ̱n xlacata  



akcu̱tuy ciento a̱tutumpuxum chichiní natali ̱chihui ̱nán tú claclhca̱ni ̱t. Xlacán tama̱na talhaká puro laktzitzeke lháka̱t la̱ ni ̱ma huili ̱cán acxni tí ni ̱ni ̱t. Cha̱tuy ixakchihui ̱naní ̱n Dios tali ̱chihui ̱nán ixtalacasquín

4 Huá

jaé cha̱tuy quiakchihui ̱naní ̱n tali ̱tanú amá akatuy xaquihui olivo, o amá kantuy pu̱ makskon canti ̱la ni ̱ma taya̱na nac ixlacatí ̱n Dios xpu̱chiná ca̱quilhtamacú. 5 Para huí tí tú naca̱t lahuaniputún xlacán tama̱na tali ̱macá̱n lhcúya̱t ixquilhnicán tú natali ̱taxtuní, y chuná hua̱k tla̱n natamakní tí naca̱ta̱ra̱lacata̱quí. 6 Jaé cha̱tuy akchihui ̱naní ̱n takalhí li ̱tlihueke xlacata tla̱n natama̱paksí akapú̱ n xlacata ni ̱ lá namín se̱n amá quilhtamacú acxni nali ̱chihui ̱nán ixtachihuí ̱n Dios, y na̱ chuná takalhí li ̱tlihueke natama̱tunuja chúchut y kalhni natatlahuá; y para chú tatlahuaputún tla̱n natali ̱ma̱k xtakajní cristianos xatu̱ta yá tá̱tat y la̱ta makli ̱t xlacán natalacasquín. 7 Acxni amá cha̱t uy akchihui ̱naní ̱n natama̱kantaxti ̱kó hua̱k ixtascujutcán ni ̱ma ca̱macama̱xqui ̱cani ̱t, nac pu̱ lhmá̱n la̱ pulachí ̱n ni ̱ma ni ̱ kalhí ixtampú̱ n ama tacuta tantum li ̱cuánit quitzistanca tí ama ca̱ta̱ra̱lacata̱quí y acxni naca̱makatlajá naca̱makní. 8 Jaé ixmacnicán ni ̱n ama̱ca ca̱trami ̱cán nac tijia ixíta̱t amá lanca ca̱chiquí ̱n Jerusalén ní ma̱k xtakajni ̱ca y makni ̱ca Quimpu̱chinacán nac culu̱s, y jaé ca̱chiquí ̱n na̱ tla̱n ca̱ta̱ma̱lacastucá̱u  







558

APOCALIPSIS 11 amá aktuy ca̱chiquí ̱n Sodoma y Egipto. 9 Aktutu chichiní a̱íta̱t hua̱k cristianos xala cani ̱huá pu̱ latama̱n ta̱ma̱na taca̱cní jaé ni ̱n y xlacán ni ̱ tama̱na tama̱stá quilhtamacú naca̱muju̱cán. 10 Lhu̱ hua cristianos tí ni ̱ ixtakaxmatputún ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ma ixtali ̱chihui ̱nán snu̱ n ama tapa̱xahuá la̱ makni ̱ca y natara̱ma̱squihuí catu̱ huá tama̱squihuí ̱n porque snu̱ n ixca̱ma̱k xtakajni ̱cán nac ixlatama̱tcán. 11 Pero a̱stá̱n acxni tapasá̱rlalh amá aktutu chichiní a̱íta̱t Dios ca̱ma̱lacastacuáni ̱lh y tata̱qui ̱pá y hua̱k tí tá̱cxilhli tajicuanko̱lh. 12 Y a̱stá̱n amá cha̱tuy akchihui ̱naní ̱n takáxmatli xlacata li ̱pixtlihueke ca̱ta̱chihui ̱nancanchá nac akapú̱ n y chuné ca̱huanica: ―¡Cata̱cxtútit juú ta̱lhmá̱n! Y xlacán tali ̱tá̱cxtulh aktum puclhni y tzúculh tata̱cxtú nac akapú̱ n. Y hua̱k tí ni ̱ ixta̱cxilhputún ta̱cxilhko̱lh la̱ táalh. 13 Y pi ̱huá amá puntzú tzúculh tachiquí tíyat y ixli ̱quilhmaccá̱u la̱ta hua̱k chiqui xala amá lanca ca̱chiquín tatilhko̱lh, y aktujún mi ̱lh cristianos tani ̱ko̱lh caj namá puntzú. Pero hua̱k cristianos ni ̱ma takalhtá̱xtulh ixtajicuanko̱ni ̱t y huá xlacata tuncán tzúculh talakachixcuhuí Dios ni ̱ma huí nac akapú̱ n. 14 Chuná jaé lako̱lh ixliaktuy ta̱k xtakajni, pero tzankajcú ixliaktutu.  











15 Chí

Angel ni ̱ma tlaka ixliaktujún trompeta

tocárli ̱lh tlaka ixtrompeta ixli ̱cha̱tujún ángel y tuncán takáxmatli

la̱ tí pu̱tum ixli ̱pixtlihuekecán ixtachihui ̱nama̱na nac akapú̱ n, y chuná ixtahuán: Chí huatiyá Quimpu̱chinacán tí cama̱paksí ̱nalh ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú y na̱ cata̱ma̱paksí ̱nalh Cristo tí Dios ma̱lakácha̱lh naquinca̱lakma̱xtuyá̱n, y ixli ̱ma̱paksí ̱n cata̱yánilh canicxnihuá quilhtamacú. 16 Acxni amá puxumata̱ti lakko̱lún ni ̱ma ixtahuila̱na nac ixpu̱tahui ̱lhcán ixlacatí ̱n Dios, tatatzokóstalh y tzúculh talakachixcuhuí, 17 y chuné ixtahuaní: Huix Quimpu̱chinacán Dios y ni ̱tí ma̱ccha̱ni ̱niyá̱n lanca mili ̱tlihueke; huata huix tí ni ̱ kalhi ̱ya quilhtzúcut, huix pi ̱huatiyá la̱ta maká̱n, chí y cani ̱cxnihuá quilhtamacú. Cca̱pa̱xcatzi ̱niyá̱n porque huix chí maclacasquini ̱ta amá lanca mili ̱tlihueke ni ̱ma siempre ixkalhi ̱ya, y tzucuni ̱tatá ma̱paksi ̱nana. 18 Xala cani ̱huá ca̱chiquí ̱n tí ni ̱ ta̱cxilhputuná̱n tasi ̱tzi ̱ni ̱t, porque tacatzí accha̱ni ̱t quilhtamacú acxni huix pa̱t ca̱ta̱tlahuaya taputzá̱n, y pa̱t ca̱ta̱tlahuaya taxokó̱n hua̱k tí tani ̱ni ̱t tatlahuani ̱t tú ni ̱ tla̱n. Pero na̱ chuná pa̱t ma̱xqui ̱ya ixtaskaucán hua̱k tí tamacuanini ̱tán y tali ̱chihui ̱nani ̱t mintalakalhamá̱n. Porque xlacán tamacama̱xqui ̱ni ̱tán  



559

APOCALIPSIS 11​, ​12

ixli ̱stacnicán y tali ̱lakachixcuhui ̱ni ̱tán nac ixlatama̱tcán, y huix ni ̱ cuentaj tlahuaya para tali ̱pa̱u o ni ̱ tali ̱pa̱u porque acxtum ca̱lakalhamana mincamán. Pero na̱ accha̱ni ̱t hora acxni huix pa̱t ca̱lactlahuaya hua̱k tí tama̱laktzanke̱ni ̱t ixli ̱stacnicán cristianos. 19 La̱ta tachihui ̱nako̱lh amá puxumata̱ti lakko̱lún, tuncán cácxilhli ixpu̱siculan Dios ni ̱ma huí nac akapú̱ n la̱ talácqui ̱lh y tla̱n tási ̱lh nac ixpu̱ lacni ana ní ixuí aktum ca̱xa li ̱tamakslipín oro la̱ ixmacni y la̱ ixpu̱ lacni, aná ixtaju̱ ma xla̱huán ixtalacca̱xlán Dios. Y tuncán tzúculh maklipa li ̱cuánit jílilh y tachíquilh tíyat y tzúculh pa̱tastá chiji ̱t se̱n ca̱tiyatni.  

Pusca̱t ni ̱ma ta̱ra̱lacata̱quí lanca tzutzoko lu̱ hua

12

Ixli ̱puntzú cli ̱lacahuanampá aktum lanca li ̱cá̱cni ̱t nac akapú̱ n, cha̱tum pusca̱t ixli ̱tamaksuitni ̱t ixtaxkáket chichiní caj la̱ cali ̱huíli ̱lh ixtalhaká̱n ixtasí; ixtujún ixli ̱tatu̱tani ̱t ixakspú̱ n papá y ixaknú aktum corona ni ̱ma ixli ̱taca̱xta̱yani ̱t akcu̱tuy stacu. 2 Jaé pusca̱t yaj ixacstu ixlama y acxni maklhcátzi ̱lh xlacata ixamajá lakahuán itskata tzúculh aktasá la̱ta ixakxtakajnama porque ni ̱ lá ixaksa̱nán. 3 Pero a̱stá̱n cacxilhpá nac akapú̱ n aktum lanca li ̱cá̱cni ̱t tantum la̱ lanca tzutzoko lu̱ hua ni ̱ma huanicán dragón, ixkalhí aktujún ixakxa̱ka akatunu corona ixaknú,  



y na̱ ixkalhí akcá̱u ixkalókot. 4 Jaé lanca tzutzoko lu̱ hua itstaján ca̱li ̱xuatá̱cti ̱lh ixli ̱quilhmactutu la̱ta hua̱k stacu ixli ̱ti ̱lanca akapú̱ n y ca̱macácha̱lh nac ca̱tiyatni y tuncán stucaj lacata̱yachi amá pusca̱t ni ̱ma ixlakahuama itskata xlacata tla̱n nahuani ̱ní la̱ta nalakahuán. 5 Jaé pusca̱t aksá̱nalh y ma̱sta̱lh ca̱quilhtamacú cha̱tum actzú kahuasa; xlá lanca li ̱ma̱paksí ̱n ixmacama̱xqui ̱cani ̱t pues ixli ̱laclhca̱cani ̱t xlacata tancs nama̱paksi ̱nán con lhu̱ hua li ̱tlihueke xlacata hua̱k la̱ta tí talama̱na ca̱quilhtamacú natakaxmata; y tzutzoko lu̱ hua ni ̱tú lá tlahuánilh porque sok tuncán maklhti ̱ca y lákcha̱lh Dios nac akapú̱ n ní huí ixpu̱ ma̱paksí ̱n. 6 Jaé pusca̱t, ixtzé actzú kahuasa na̱ tzá̱lalh y alh latamá nac desierto ana ní Dios ixma̱ca̱xnini ̱t aktum pu̱táhui ̱lh xlacata aná namaktakalhcán akcu̱tuy ciento tutumpuxum chichiní. 7 Acxni tuncán na̱ nac akapú̱ n tahui tara̱slakni pues amá tali ̱pa̱u ángel huanicán arcángel Miguel y hua̱k ángeles ni ̱ma ixtali ̱scuja tzúculh tata̱ra̱lacata̱quí amá lanca tzutzoko lu̱ hua y hua̱k ángeles ni ̱ma ixtasta̱laní. 8 Pero xlacán ni ̱ lá tamakatlájalh amá xapuxcu ángel Miguel y tamakatzánka̱lh ixli ̱ma̱paksi ̱ncán nac akapú̱ n. 9 Chuná jaé tamacxtúca nac akapú̱ n amá li ̱cuánit tzutzoko lu̱ hua, pero ni ̱tí ma̱s ixuani ̱t sino que pi ̱huá amá xamaká̱n akskahuiná lu̱ hua ni ̱ma na̱ li ̱tapa̱cuhuí tlajaná o ma̱laktzanke̱ná tí cani ̱cxnihuá quilhtamacú tapalaja lacputzama  











560

APOCALIPSIS 12​, ​13 la̱ naca̱kskahuí cristianos, pues xlá y hua̱k ángeles tí ixtali ̱scuja ca̱maca̱nca hasta ca̱tiyatni. 10 Y pi ̱huá acxni ckáxmatli huí tí ixli ̱pixcha̱lanca ixchihui ̱nama nac akapún, y chuné huá: ―Chí yaj huí tí tla̱n nalactlahuá la̱ Dios quinca̱lakma̱xtuputuná̱n, chí huata xlá tí nama̱paksi ̱nán y na̱ chuná Cristo tí ixlaclhca̱nit naquinca̱lakma̱xtuyá̱n porque lactlahuacanit nac akapú̱ n ixma̱laksi ̱nacán tí tali ̱pa̱huán Dios, amá tí ca̱cuhui ̱ní la̱ ca̱tzisní ixca̱ma̱laksí ixlacatí ̱n Dios. 11 Xlacán tali ̱makatlajani ̱t caj ixkalhni ni ̱ma ma̱stájalh acxni ni ̱lh amá tí li ̱tanú borrego ixlacatí ̱n Dios, y na̱ chuná porque tla̱n tama̱kantáxti ̱lh ixtachihuí ̱n pues ni ̱ tajícualh taní sino que tla̱n ixtalacpuhuani ̱ttá para ixca̱makni ̱cán. 12 Capa̱xahuátit hua̱k huixín cristianos tí huila̱nántit nac akapú̱ n, y na̱ chuná huixín ángeles. Pero, ¡koxitaní ̱n hua̱k huixín tí lapa̱nántit nac ca̱tiyatni! Porque tlajaná ca̱lakta̱ctani ̱tán y snu̱ n sitzí ̱ni ̱t pues tla̱n acxcatzí xlacata a̱laktzú kalhí ixlatáma̱t y huá xlacata li ̱cuánit li ̱lacapuhuanko̱ni ̱t. 13 Pero acxni amá tzutzoko lu̱ hua cátzi ̱lh xlacata ca̱tiyatni ixmacachincani ̱t tuncán tzúculh ta̱taxtú amá pusca̱t ni ̱ma ixma̱lakahuani ̱ni ̱t cha̱tum skata. 14 Pero xapusca̱t ma̱xqui ̱ca aktuy laclanca ixpakán la̱ xla picha̱hua xlacata tla̱n nakosa y naán mákat nac desierto xlacata ni ̱ lá catícha̱lh amá lanca tzutzoko lu̱ hua y aná namaktakalhcán aktutu ca̱ta a̱íta̱t. 15 Jaé lanca lu̱ hua o tlajaná  











na̱ kalhí li ̱tlihueke y tzúculh quilhtaxtú chúchut hasta tláhualh aktum kalhtu̱choko xlacata aná nama̱ma̱mu̱ xti ̱ní xapusca̱t. 16 Pero Dios maktá̱yalh amá pusca̱t pues tíyat quilhmactuy tapítzilh y caj la̱ ni ̱tú chu̱ huako̱lh hua̱k amá chúchut ni ̱ma ixquilhtaxtuni ̱t lanca tzutzoko lu̱ hua. 17 Acxni cátzi ̱lh xlacata ni ̱tú lá ixtlahuaní jaé pusca̱t li ̱talakpú̱spitli tzaksapá ca̱ta̱ra̱slaka hua̱k ixcamán y li ̱huacá tí tali ̱pa̱huán y takaxmata ixtachihuí ̱n Dios y taca̱najlá ixli ̱hua̱k tú qui ̱ma̱si ̱chi Quimpu̱chinacán Jesucristo.  



Tantuy lacli ̱cuánit quitzistancaní ̱n

13

Astá̱n tunu tú quili ̱ma̱lacahua̱ni ̱paraca y acxni ccátzi ̱lh stucaj cta̱yachá ixquilhtú̱ n pupunú y cácxilhli la̱ nac pupunú tácutli tantum la̱ li ̱cuánit quitzistanca. Ixkalhí aktujún ixakxa̱ka y akcá̱u ixakalókot y akatunu ixakalókot ixkalhí akatunu corona; y nac akatunu ixakxa̱ka ixtatzokni ̱t aktum tachihuí ̱n ni ̱ma ixli ̱lacata̱quí snu̱ n Quinticucán Dios. 2 Jaé quitzistanca ni ̱ma cácxilhli ixtasí la̱ tantum misin, ixtantu̱ ní ̱n la̱ xla tantum oso, y ixquilhni la̱ xla tantum la̱páni ̱t. Y amá lanca tzutzoko lu̱ hua macamá̱xqui ̱lh ixli ̱tlihueke y na̱ chuná hua̱k li ̱ma̱paksí ̱n ni ̱ma ixkalhí. 3 Aktum ixakxa̱ka jaé quitzistanca ixtasí caj la̱ li ̱cuánit cala̱kalhi ̱ca y ixlí ̱ni ̱t ixuani ̱t pero huí tí cúchi ̱lh y aksá̱nalh, y huá xlacata hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú taca̱cni ̱ko̱lh y tzúculh tatakoké  



561

APOCALIPSIS 13

jaé quitzistanca. 4 Amá cristianos tzúculh talakachixcuhuí amá lanca tzutzoko lu̱ hua porque xlá ixma̱xqui ̱ni ̱t li ̱ma̱paksí ̱n jaé li ̱cuánit quitzistanca, y na̱ chuná ixtalakachixcuhuí amá quitzistanca, y chuné ixtali ̱chihui ̱nán: ―¿Ticu nama̱ccha̱ní ixtalacapa̱stacni jaé li ̱cuánit quitzistanca, y ticu tla̱n nata̱ra̱lacata̱quí y namakatlajá? 5 Jaé li ̱cuánit quitzistanca na̱ li ̱makxtakca xlacata naquilhlactlancán y nahuán lacli ̱xcájnit tachihuí ̱n ni ̱ma nali ̱lacata̱quí ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios, y na̱ li ̱makxtakca nali ̱ma̱paksi ̱nán huatiyá ti ̱puxumatuy papá. 6 Y xli ̱ca̱na chú tláhualh, lhu̱ hua tú li ̱xcájnit li ̱chihuí ̱nalh Dios li ̱kalhkamá̱nalh ixtapuhuá̱n, y na̱ chuná ixpu̱táhui ̱lh y hua̱k la̱ta tú huí nac akapú̱ n. 7 Na̱ ma̱xqui ̱ca quilhtamacú xlacata naca̱ta̱ra̱slaka hua̱k cristianos tí ixtamacama̱xqui ̱ni ̱t ixli ̱stacnicán Dios y lhu̱ hua tí tamá̱sta̱lh ixlatama̱tcán. Y ma̱xqui ̱ca li ̱ma̱paksí ̱n y li ̱tlihueke naca̱ma̱paksí la̱ta tí talama̱na nac ca̱quilhtamacú ma̱squi cani ̱ya̱huá ixpu̱latama̱ncán, ti ̱pa̱katzi ixtachihui ̱ncán, catu̱ya̱huá ixlatama̱tcán y catu̱ya̱huá ixtalacahua̱ncán. 8 Hua̱k tzúculh tali ̱pa̱huán y talakachixcuhuí jaé li ̱cuánit quitzistanca, pero xlacán ní ixtatatzokni ̱t ixtacuhui ̱nicán nac ma̱lama̱ni ̱ná libro ana ní tatzokni ̱t tí ca̱mini ̱ní nakalhí sa̱sti latáma̱t. Jaé libro kalhí amá tí li ̱tanú la̱ borrego ixlacatí ̱n Dios tí ni ̱lh quilacatacán porque  









chú ixlaclhca̱cani ̱t hasta la̱ta tilacatzúculh ca̱quilhtamacú. 9 Para tí huixín kalhi ̱yá̱tit mintake̱ncán tla̱n cakaxpáttit tú cca̱huanimá̱n. 10 Para tí ca̱liakskahuinaná̱n y naca̱ma̱nu̱yá̱n nac pu̱ lachí ̱n tamaclacasquín na nama̱nu̱cán; para tí naca̱li ̱makni ̱yá̱n espada na̱ cali ̱makni ̱ca. Pero huixín tí tancs li ̱pa̱huaná̱tit ixtachihuí ̱n Quinti ̱cucán Dios, cakalhí ̱tit li ̱camama akxtakajnaná̱tit nac jaé ca̱quilhtamacú y ni ̱ li ̱makxtaká̱tit ca̱najlayá̱tit la̱ta tú ma̱lacnu̱ ni ̱t xlá. 11 Astá̱n cacxilhpá tunu tantum li ̱cuánit quitzistanca ixtacutma nac ca̱tiyatni, jaé ixkalhí aktuy laczú ixakalókot ixtatasí la̱ ixakalókot tantum borrego, pero acxni ixchihui ̱nán ixtakaxmatí la̱ pi ̱huá ixtachihuí ̱n amá lanca tzutzoko lu̱ hua. 12 Na̱ ixkalhí li ̱ma̱paksí ̱n la̱ amá xla̱huán li ̱cuánit quitzistanca xlacata nata̱ma̱paksi ̱nán; y ca̱li ̱ma̱páksi ̱lh hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú xlacata calakachixcuhui ̱ca amá xapu̱ lh quitzistanca ni ̱ma ixkalhí aktum ixakxa̱ka tú casi ixni ̱majá pero aksá̱nalh. 13 Na̱ kalhí li ̱tlihueke xlacata tla̱n naca̱tlahuá laclanca tascújut nac ca̱quilhtamacú, nac akapú̱ n tla̱n ixma̱pa̱tastí lhcúya̱t ixlacati ̱ncán hua̱k cristianos xlacata natali ̱lacahua̱nán ixli ̱tlihueke. 14 Caj xlacata jaé li ̱tlihueke ni ̱ma macama̱xqui ̱ca xlacata naca̱li ̱tlahuá laclanca tascújut ixlacatín amá xla̱huán li ̱cuánit quitzistanca, lhu̱ hua cristianos ca̱kskáhuilh xala ca̱quilhtamacú, y li ̱ma̱paksí ̱nalh xlacata catlahuaca xapu̱ laktumi ̱n ixma̱su̱y amá xla̱huán quitzistanca  











562

APOCALIPSIS 13​, ​14 ni ̱ma ixtala̱kalhi ̱nit ixlí ̱ni ̱t ixuani ̱t pero tuncán aksá̱nalh. 15 Jaé ixli ̱tantuy quitzistanca na̱ maklhtínalh li ̱tlihueke xlacata tla̱n nama̱xquí latáma̱t amá ixma̱su̱y xla̱huán quitzistanca y tla̱n nama̱chihui ̱ní xlacata xlá xati ̱ta yá ni ̱ catalakachixcúhui ̱lh nama̱makni ̱ni ̱nán. 16 Xa̱huá na̱ li ̱ma̱paksí ̱nalh xlacata hua̱k cristianos la̱ tali ̱pa̱u o la̱ ni ̱ tali ̱pa̱u, la̱ ricos o la̱ pobres, tí ca̱tama̱huacanit xlacata natascuja o tí chu̱ta talapu̱lá, caca̱huili ̱nica nac ixmu̱ ncán o nac ixmacancán aktum sello ixli ̱lakapascán. 17 Xlacata chuná ni ̱ lá tí tú catitamá̱hualh ni ̱ para tí tú catísta̱lh para ni ̱ kalhí amá sello ixtacuhui ̱ní o xanúmero ixtacuhui ̱ní ama xla̱huán li ̱cuánit quitzistanca. 18 Jaé tamaclacasquiní li ̱skalala tí huixín nama̱kachakxi ̱yá̱tit nalacachipiná̱tit xatu̱ yá sello o xanúmero ni ̱ma kalhí jaé quitzistanca ixca̱li ̱lhca̱nima̱ca amá cristianos, porque para tancs nali ̱kalhtahuakaya o napu̱tlekeya qui ̱taxtú xanúmero cha̱tum chixcú y huá jaé: akcha̱xán ciento a̱tutump uxumacha̱xán.  







Ixtatli ̱ncán 144,000 cristianos

14

Astá̱n cláca̱lh y cácxilhli amá tí li ̱tanú la̱ borrego ixlacatí ̱n Dios, stucaj ixyá ixakstí ̱n ke̱stí ̱n ni ̱ma huanicán Sión; xlá ixca̱ta̱ya aktum ciento a̱ti ̱puxumata̱ti mi ̱lh cristianos ni ̱ma ixca̱li ̱mu̱tzokcanit ixtacuhui ̱ní y na̱ chuná ixtacuhui ̱ní Ixti ̱cú. 2 Li ̱puntzú ckáxmatli lhu̱ hua pixcha̱lanca tachihuí ̱n o pixni;  

ixtakaxmatí la̱ caacsá̱nalh lhu̱ hua kalhtu̱choko acxni tatla̱huama̱na o caj la̱ snu̱ n cajílilh, na̱ ixuani ̱t la̱ acxni lhu̱ hua ixtlaknaní ̱n arpas tatlaka ixli ̱tlaknicán. 3 Ixtali ̱tli ̱ma̱na aktum sa̱sti tatlí ̱n ixlacatí ̱n ixpu̱ ma̱paksí ̱n Dios, na̱ ixlacati ̱ncán amá cha̱ta̱ti la̱ quitzistancaní ̱n, y na̱ aná ixtahuila̱na amá puxumata̱ti lakko̱lún. Pero ni ̱ lá tí ixcatzi ̱ní amá sa̱sti tatlí ̱n huatiyá ixtatli ̱ma̱na amá aktum ciento a̱ti ̱puxumata̱ti mi ̱lh cristianos xala ca̱quilhtamacú ni ̱ma ixca̱lakma̱xtucani ̱t. 4 Huá jaé cristianos la tí ni ̱cxni tata̱talakxtumi ̱ni ̱t ni ̱ para cha̱tum pusca̱t pues scuruncu tatamakxtakni ̱t nac ixlatama̱tcán; huá xlacata tatokokepu̱ lá tí li ̱tanú la̱ tantum borrego xani ̱ta xlá an. Huá xlacán tí xla̱huán ca̱lakma̱xtuca la̱ta ixli ̱hua̱k cristianos nac ca̱quilhtamacú xlacata nac akapún natamacuaní y natalakachixcuhuí Quinti ̱cucán Dios y Ixkahuasa tí li ̱tanú la̱ tantum borrego ixlacatí ̱n. 5 Nac ixquilhnicán ni ̱cxni ixca̱quilhuacánilh ni ̱ para aktum ta̱kskahuí ̱n pues lacscuruncu talama̱na ixlacatí ̱n ixpu̱ ma̱paksí ̱n Dios.  





Ixtachihui ̱ncán cha̱tujún ángeles

6 Y

pi ̱huá amá puntzú cacxilhpá cha̱tum ángel tí ixkospu̱ lá nac ixíta̱t akapú̱ n ixli ̱mín amá la̱n ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ma ma̱lacnú la̱ tla̱n ca̱lakma̱xtú tí tali ̱pa̱huán xlacata naca̱ma̱cxcatzi ̱ní hua̱k tí talama̱na nac ca̱quilhtamacú la̱ ti ̱pa̱lhu̱ hua pu̱ latama̱n, ti ̱pa̱katzi tachihuí ̱n, catu̱ya̱huá latáma̱t y catu̱ya̱huá ixtalacahua̱ncán. 7 Y  

563

APOCALIPSIS 14

chuné ixquilhuama la̱ta hua̱k ixli ̱pixcha̱laca: ―Capa̱xquí ̱tit y calakachixcuhuí ̱tit Dios hua̱k huixín tí jicuaniyá̱tit porque accha̱ni ̱t quilhtamacú acxni xlá ama tlahuá ixtaxokó̱n. Cca̱huaniparayá̱n, calakachixcuhuí ̱tit Dios tí tlahuani ̱t akapú̱ n, ca̱tiyatni, pupunú y hua̱k taxtunú. 8 Y acxni chihui ̱nampá cha̱t um ángel y xlá huá: ―Laktzánkalh, snu̱ n laktzánka̱ko̱lh amá tali ̱pa̱u pu̱latama̱n Babilonia, porque xlá ca̱liakskahuini ̱t cristianos xli ̱tli ̱lanca ca̱quilhtamacú xlacata natapa̱xquí y natamakslihueké lacli ̱xcájnit ixtalakalhí ̱n. 9 Y acxni chihui ̱nampá ixli ̱cha̱t utu ángel la̱ta hua̱k ixli ̱pixcha̱lanca y huá: ―Para tí nalakachixcuhuí namá li ̱cuánit quitzistanca y na̱ chuná ixma̱su̱y xapu̱ laktumi ̱n y nama̱stá quilhtamacú xlacata nahuili ̱nicán ixsello ixli ̱lakapascán nac ixmú̱ n o nac ixmacán, 10 xlá na̱ ama̱ca ma̱koti ̱cán namá xu̱ n chúchut xla ta̱k xtakajni ni ̱ma Dios lacca̱xtlahuani ̱t la̱ta makasitzi ̱cani ̱t, y ama̱ca ca̱li ̱ma̱k xtakajni ̱cán nac lhcúya̱t chúchut ni ̱ma li ̱pasama azufre, y aná nata̱k xtakajnán ixlacatí ̱n hua̱k ixángeles Dios y nac ixlacatí ̱n Ixkahuasa tí li ̱tanú la̱ borrego. 11 Jaé lhcúya̱t pasama nahuán cani ̱cxnihuá quilhtamacú; aná ni ̱ ama anán tajaxni la̱ nata̱k xtakajnán hua̱k tí natalakachixcuhuí jaé li ̱cuánit quitzistanca y na̱ chuná ixma̱su̱y xapu̱laktumi ̱n, o tama̱stá  







quilhtamacú caca̱huili ̱nica ixli ̱lakapascán xanúmero. 12 Huá xlacata para tí pa̱xquí ixli ̱hua̱k ixnacú ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios y takokeyá̱tit ixlatáma̱t Jesús, tamaclacasquiní li ̱camama napa̱ti ̱yá̱tit xatu̱ta tú ca̱lakcha̱ná̱n. 13 Acxni huí tí quinta̱chihuí ̱nalh nac akapú̱ n y chuné quihuánilh: ―Catzokti la̱ta jaé tú camá̱n huaniyá̱n: “Catapa̱xáhualh hua̱k tí la̱ta chí ama taní y taca̱najlani ̱t tú ca̱ma̱lacnu̱ ní Quimpu̱chinacán Jesucristo.” “Jé, chuná calalh”, huan Ixespíritu Dios, “pues ta̱ma̱najá tajaxa ixtacha̱lhca̱tnicán, y ixtascujutcán siempre naca̱kskalhlí ̱n.”  



La̱ Dios ama tlahuá ixtaxokó̱n nac ca̱quilhtamacú

14 Acxni

cláca̱lh y cacxilhpá paktum lanca staranka puclhni, y ixakspú̱n jaé puclhni curucs ixuí amá Xatalacsacni Chixcú Jesús; xlá ixaknú aktum corona xla oro y ixchipani ̱t aktum stayanca ixli ̱chucucán sákat ni ̱ma huanicán hoz. 15 Acxni taxtupá nac ixpu̱lakachixcuhui ̱cán Dios tunu cha̱tum ángel, y ma̱ktási ̱lh con hua̱k ixli ̱pixcha̱lanca amá tí curucs ixuí nac ixakspú̱n amá puclhni y huánilh: ―Catlani ̱ttá tachaná̱n xala ca̱quilhtamacú y accha̱ni ̱t hora nama̱qui ̱yá̱u. Cama̱nu mili ̱chucún y cama̱qui mintamakalán. 16 Tí xlá amá curucs ixuí nac ixakspú̱ n puclhni káxmatli tú li ̱ma̱paksi ̱ca y ma̱pasá̱rli ̱lh ixli ̱chucún nac ixakspú̱ n tíyat y ma̱qui ̱ko̱lh hua̱k ama tachaná̱n xala ca̱quilhtamacú.  



564

APOCALIPSIS 14​, ​15 17 Acxni

taxtupá cha̱tum ángel nac ixpu̱lakachixcuhui ̱cán Dios ni ̱ma huí nac akapú̱ n, xlá na̱ ixchipati ̱lhá aktum stayanca ixli ̱chucucán sákat. 18 Y acxni taxtuparachá cha̱t um tunu ángel nac pu̱lakachixcuhui ̱n xla oro ni ̱ma ixuí nac pu̱siculan, xlá ixma̱xqui ̱cani ̱t li ̱tlihueke xlacata tla̱n nalactlahuanán con lhcúya̱t y ta̱chihuí ̱nalh la̱ta hua̱k ixli ̱pixcha̱lanca amá ángel ni ̱ma ixhipani ̱t stayanca li ̱chucún hoz y huánilh: ―Chí huix na̱ camaclacásquinti stayanca mili ̱chucún, caca̱chúcu̱cti tampuslhu̱ hua tamakalán xla uvas xala ca̱quilhtamacú porque tla̱n tacatlani ̱ttá. 19 Y amá ángel na̱ chuná ma̱pasá̱rli ̱lh amá stayanca ixli ̱chucún ixakspú̱ n catiyatni y lacatum huili ̱ko̱lh hua̱k amá tachaná̱n uvas xlacata naca̱lakchitcán. Chuná jaé tla̱n ta̱ma̱lacastuccán li ̱cuánit ta̱k xtakajni ni ̱ma ma̱stá Dios. 20 Hua̱k amá tachaná̱n uvas lakchitko̱ca lakamákat ní ixuilachá lanca ca̱chiquí ̱n, y ana ní ixlakchitma̱ca táxtulh puro kalhni y tza̱lánalh ixli ̱lakamákat aktutu ciento kilómetro, y ixli ̱pu̱ lhmá̱n ixchá̱n hasta ixkalhtzán tantum cahua̱yu.  





15

Cha̱tujún ángeles con a̱huatiyá ta̱k xtakajni

Astá̱n cacxilhpá nac akapú̱ n tú ma̱s lanca y li ̱cuánit li ̱cá̱cni ̱t, cácxilhli cha̱tujún ángeles cha̱tunu ixtakalhí akatunu ta̱k xtakajni ni ̱ma ama li ̱ma̱laksputú ixtasi ̱tzi Dios.

2 Aná

cacxilhpá amá tú ixtasi ̱putún la̱ pupunú, staranca ixuí la̱ hualhti ̱n tú huilhaj ixta̱lani ̱t lhcúya̱t, y nac ixpa̱xtú̱ n jaé hualhti ̱n pupunú ixtaya̱na hua̱k amá tí ixtamakatlajani ̱t lacli ̱xcájnit ixtalacapa̱stacni amá li ̱cuánit quitzistanca, ixma̱su̱y xapu̱ laktumi ̱n y na̱ chuná xanúmero ixtacuhui ̱ní. Xlacán ixtachipani ̱t akatunu li ̱tlakni ni ̱ma huanicán arpas ni ̱ma Dios ixca̱macama̱xqui ̱ni ̱t. 3 Y tzúculh tatlí amá tatlí ̱n ni ̱ma ixca̱ma̱si ̱nini ̱t nac ca̱quilhtamacú amá Moisés tí tancs li ̱pa̱hua Dios, y na̱ chuná ixtatlí ̱n amá tí li ̱tanú la̱ borrego; y chuné ixtatlí: Quimpu̱chinancán Dios, ni ̱tí ma̱ccha̱ní lanca mili ̱tlihueke, y lacli ̱cá̱cni ̱t la̱ta tú tlahuani ̱ta nac ca̱quilhtamacú. Huata huix tí mini ̱ní nama̱paksi ̱ya la̱ta tú huí la̱ quireycán, porque lactali ̱pa̱u y lactancsua hua̱k mintalacapa̱stacni. 4 Quimpu̱chinacán Dios, ¿ticu ni ̱ catipa̱xquí ̱n y ni ̱ catilakachixcuhuí ̱n xlacata ni ̱ najicuaniyá̱n? Porque huatiyá huix kalhi ̱ya tancs talacapa̱stacni, y namín quilhtamacú acxni hua̱k pu̱ latama̱n xala ca̱quilhtamacú natamín talakachixcuhui ̱yá̱n, y tapa̱xcatcatzi ̱niyá̱n la̱ta tú lactlá̱n tlahuaya. 5 Astá̱n cláca̱lh y cácxilhli la̱ talácqui ̱lh amá ixpu̱ lakachixcuhui ̱cán Dios ni ̱ma huí nac akapú̱ n y nac ixpu̱ lacni  



565

APOCALIPSIS 15​, ​16

ixtasí amá ca̱xa ní ixma̱qui ̱cani ̱t aktum chíhuix ní ixtatzokni ̱t ixli ̱ma̱paksí ̱n Dios. 6 Aná nac tla̱n taxkapín chiqui ní ixtanu̱ ma amá ca̱xa tatáxtulh ca̱tujún ángeles ni ̱ma ixtakalhí a̱huatiyá ta̱k xtakajni ni ̱ma naca̱lakchá̱n tí ixtalama̱na nac ca̱quilhtamacú; xlacán lakstaranka y lacslipuán lháka̱t xla lino ixtalhaka̱ni ̱t y na̱ ixca̱li ̱tampa̱chi ̱cani ̱t cinturón xla oro hasta ixcuxmu̱ ncán ixca̱cha̱ní. 7 Acxni tuncán cha̱t um la̱ta amá cha̱ta̱ti la̱ quitzistanca ca̱má̱xqui ̱lh akatunu copa xla oro cha̱tunu amá ángeles ana ní ixtaju̱ ma lacli ̱cuánit ta̱k xtakajni ni ̱ma ma̱stá Dios tí siempre xastacnán latama̱ni ̱t y lama nahuán cani ̱cxnihuá quilhtamacú. 8 Y ana ní ixtanu̱ ma jaé ca̱xa tási ̱lh minchá ixli ̱tlihueke Dios la̱ jin tú li ̱tatzamako̱lh hua̱k chiqui, y ni ̱ lá tí ixtanú hasta xní nalakó amá ta̱k xtakajni ni ̱ma ixtakalhí amá cha̱tujún ángeles.  





Copas ni ̱ma tapu̱taju̱ ma̱na ta̱k xtakajni

16

Acxni ckáxmatli aktum pixcha̱lanca tachihuí ̱n ni ̱ma taxtuchá nac pu̱siculan la̱ cama̱paksi ̱ca amá cha̱tujún ángeles, y chuné ca̱huanica: ―Capítit cha̱tunu huixín lakxtakayá̱tit nac ca̱tiyatni namá ta̱k xtakajni ni ̱ma taju̱ ma nac mincopascán ni ̱ma Dios laclhca̱ni ̱t. 2 Xla̱huán amá ángel alh y lakxtákalh ixcopa nac ca̱tiyatni y tuncán la̱ta lakxtákalh tú ixtaju̱ ma hua̱k amá cristianos tí ixtakalhí ixli ̱lakapascán ixsello amá li ̱cuánit quitzistanca y tí ixlakachixcuhuí  

xapu̱ laktumi ̱n ixma̱su̱y ca̱li ̱taxtuko̱lh li ̱xcájnit tzitzi nac ixmacnicán. 3 Ixli ̱cha̱t uy ángel na̱ alh lakxtaká ixcopa nac pupunú y hua̱k amá chúchut xalac pupunú kalhni lako̱lh y hua̱k la̱ta tú ixtaju̱ ma aná xastacnán tani ̱ko̱lh. 4 Y na̱ chuná ixli ̱cha̱t utu ángel na̱ alh lakxtaká ixcopa nac kalhtu̱choko y nac pu̱ xka o taxtunú, y na̱ chuná kalhni talako̱lh. 5 Astá̱n ckáxmatli chihui ̱nampá cha̱tum ángel tí ca̱maktakalha huak chúchut xala ca̱quilhtamacú, y chuné huá: ―Quimpu̱chinacán Dios, huix tancs tlahuaya taputzá̱n, ni ̱ lá akskahuinana ni ̱ porque lá akskahuicana porque huix tí siempre pi ̱ huatiyá la̱ta maká̱n, chí y cani ̱cxnihuá quilhtamacú. 6 Porque xlacán tama̱k xtakájni ̱lh tí tali ̱pa̱huani ̱tán, y tí huix ixca̱lacsacni ̱ta xlacata natali ̱chihui ̱nán la̱ta tú laclhca̱ni ̱ta, y chí huix ca̱ma̱xqui ̱ni ̱ta ixta̱k xtakajnicán xlacata nataxoko̱nán pues chuná ca̱mini ̱ní nata̱k xtakajnán. 7 Na̱ ckáxmatli huí tí huanchá aná nac ixpu̱ lakachixcuhui ̱cán Dios jaé tachihuí ̱n: ―Quimpu̱chinacán Dios, huix ixpu̱chiná hua̱k la̱ta tú anán y hua̱k catzi ̱ya, lihua ca̱na y tancs ma̱xoke̱nana. 8 Amá ixli ̱cha̱ta̱ti ángel na̱ lakxtákalh ixcopa ní huí chichiní y ma̱s kálhi ̱lh li ̱tlihueke xlacata tla̱n naca̱lhcuyú hua̱k cristianos. 9 Y hua̱k ca̱lhcuyuko̱ca pero xlacán ni ̱ para chuná talakxta̱páli ̱lh  













566

APOCALIPSIS 16 ixtapuhua̱ncán ixlatama̱tcán xlacata natalakachixcuhuí, ma̱s chá lhu̱ hua tú tali ̱ta̱talacástucli porque ixtacatzí xlacata Dios ixca̱ma̱xqui ̱ni ̱t jaé ta̱k xtakajni. 10 Amá ixli ̱cha̱quitzis ángel na̱ lakxtákalh ixcopa ana ní huí ixpu̱táhui ̱lh o ixpu̱ ma̱paksí ̱n amá li ̱cuánit quitzistanca y tuncán tapaklhtu̱tako̱lh ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú ní ixma̱paksi ̱nán. Hua̱k cristianos tí ixtali ̱pa̱huán hasta tzúculh talakxcá ixtzi ̱maka̱tcán la̱ta ni ̱ tatá̱lalh ta̱k xtakajni. 11 Pero na̱ ni ̱ para chuná talakxta̱páli ̱lh ixtapuhua̱ncán la̱ natali ̱makxtaka tatlahuá tú li ̱xcájnit sino tasi ̱tzi ̱tapú̱ xtulh y con lacli ̱xcájnit tachihuí ̱n ixtata̱ra̱lacata̱quí Quinti ̱cucán Dios xalac akapú̱ n caj xlacata ixtasipa̱ni ̱tcán ixtzitzicán ni ̱ma̱ ixca̱ma̱lakacha̱nicani ̱t. 12 Y amá ixli ̱cha̱cha̱xán ángel na̱ lakxtákalh ixcopa nac kalhtu̱choko ni ̱ma huanicán Eufrates y tuncán sca̱cli xachúchut jaé kalhtu̱choko xlacata aná natalactla̱huán amá reyes ni ̱ma natamina̱chá pakán ní taxtuya̱chá chichiní. 13 Pi ̱huá amá puntzú cácxilhli la̱ ixtaquilhtaxtuma̱na nac ixquilhni amá lanca tzutzoko lu̱ hua, nac ixquilhni amá li ̱cuánit quitzistanca y nac ixquilhni amá akskahuiná profeta aktutu lacli ̱xcájnit espíritus ni ̱ma ixtatasí la̱ chíchak. 14 Jaé lacli ̱xcájnit espíritus ixca̱ma̱xqui ̱ni ̱t li ̱tlihueke tlajaná xlacata tla̱n natatlahuá laclanca li ̱lacahuá̱nat xlacata chuná tla̱n naca̱kskahuicán y naca̱ma̱macxtumi ̱ko̱cán hua̱k laclanca ma̱paksi ̱naní ̱n reyes  









xala ca̱quilhtamacú, y acxtum ama tata̱ra̱lacata̱quí Dios amá li ̱cuánit quilhtamacú acxni xlá naca̱makatlajakó porque ni ̱tí ma̱ccha̱ní ixli ̱tlihueke. 15 Cakaxpáttit tú ca̱huaniyá̱n Jesús: “Aquit aktziyaj camá̱n ca̱lakchiná̱n la̱ cha̱tum kalha̱ná acxni min kalha̱nán nac aktum ákxtaka. Capa̱xahuátit huixín tí skalalh maktakalhá̱tit milhaka̱tcán xlacata tuncán nahuili ̱yá̱tit y ni ̱ nama̱xananá̱tit la̱ tí ni ̱ kalhí ixlháka̱t y maklhtintili lama.” 16 Amá cha̱t utu espíritus ama ca̱ma̱makstokkó hua̱k amá reyes nac pu̱ la̱slakni lacatum ana ní nac hebreo tachihuí ̱n huanicán Armagedón. 17 Ixli ̱cha̱t ujún ángel na̱ lakxtákalh ixcopa nac ca̱u̱ní ̱n y huá acxni takáxmatli aktum pixcha̱lanca tachihuí ̱n minchá nac ixpu̱ lakachixcuhui ̱cán Dios xalac akapú̱ n y taxtuchá nac lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh ni ̱ma huí aná, y chuné huan: ―Kantaxtuko̱lhá la̱ta tú laclhca̱cani ̱t. 18 La̱ ckaxmatko̱lh jaé tachihuí ̱n tuncán tzúculh maklipa, maca̱csa̱nán taji ̱ní ̱n y li ̱cuánit tachiquí tíyat tú ni ̱cxni tí ixmaklhcatzi ̱ni ̱t la̱ namá ni ̱ porque huí tí ixacxilhparani ̱t la̱ta tiquilhtzúculh xla̱huán cristianos talama̱na nac ca̱quilhtamacú. 19 Amá lanca y tali ̱pa̱u ca̱chiquí ̱n aktutu tapítzilh la̱ta talakske̱tahui y hua̱k pu̱ latama̱n xala ca̱quilhtamacú tatalactilhtahuilako̱lh acxni Dios lacapá̱stacli ixtala̱kalhi ̱ncán  









567

APOCALIPSIS 16​, ​17

amá ca̱chiquí ̱n Babilonia xlacata naca̱ma̱kotí xaxú̱ n chúchut xla ta̱k xtakajni ni ̱ma lacca̱xtlahuani ̱t la̱ta makasi ̱tzi ̱cani ̱t. 20 Hua̱k islas ni ̱ma ixtahuila̱na nac pupunú talaktzánka̱lh nac chúchut y hua̱k ca̱lacsipijni na̱ tatzanka̱ko̱lh. 21 Y na̱ chuná tzúculh tapa̱tastá nac akapú̱ n li ̱cuánit laclanca ixchiji ̱t se̱n tú tatama̱chá ixakspú̱ n ca̱tiyatni y ni ̱ma ixtatzincán hasta ti ̱puxum kilo akatunu y caj xlacata ta̱k xtakajni xla chiji ̱t se̱n lhu̱ hua cristianos tatzúculh tata̱ra̱lacata̱quí Dios con lacli ̱xcájnit tachihuí ̱n porque snu̱ n li ̱lakaputza castigo ixuani ̱t.  



Babilonia li ̱tanú la̱ cha̱tum xata̱clatapu̱ lí ̱n pusca̱t

17

Acxni quilákmilh cha̱tum ángel la̱ta amá cha̱tujún ni ̱ma ixtakalhí ixcopascán xla ta̱k xtakajni y quihuánilh: ―Caquinta̱pi y camá̱n ca̱li ̱ma̱lacahua̱ni ̱yá̱n ta̱k xtakajni tú napa̱xtoka namá la̱ lanca xata̱clatapu̱lí ̱n pusca̱t ni ̱ma curucs huí ixakspú̱ n la̱ta hua̱k pupunú ni ̱ma̱ huí nac ca̱quilhtamacú. 2 Jaé pusca̱t hua̱k reyes xala ca̱quilhtamacú tata̱latapu̱li ̱ni ̱t y na̱ chuná lhu̱ hua cristianos tí talama̱na nac ca̱quilhtamacú tamakslihuekeni ̱t ixkásat la̱ tí snu̱ n lakatí huá cuchu hasta nalakchuhuá. 3 Y la̱ta ixquima̱lacahua̱ni ̱ma Ixespíritu Dios amá ángel quíli ̱lh lacatum ní hua̱k desierto ní ni ̱tí lama y aná cácxilhli cha̱tum pusca̱t ixpu̱ huaca tantum li ̱cuánit xatzutzoko quitzistanca y nac ixmacni jaé quitzistanca ixtatzokni ̱t  



puro lacli ̱xcájnit tachihuí ̱n ni ̱ma ixta̱ra̱lacata̱quí Dios y na̱ ixkalhí aktujún ixakxa̱ka y akcá̱u ixkalókot. 4 Xapusca̱t ixli ̱lhaka̱nani ̱t lháka̱t ni ̱ma ixli ̱lacahua̱nán ti ̱pa̱tuy color, tzutzoko y lhpupoko; la̱n ixli ̱taca̱xta̱yani ̱t puro oro y lacslipuán chíhuix, ixpixnú aktum cadena xla perlas. Na̱ ixchipati ̱lhá nac ixmacán aktum copa xla oro ni ̱ma spalh ixli ̱tatzamani ̱t tú ni ̱ li ̱cxilhputu y li ̱xcájnit ixkásat ni ̱ma ixtlahuá, 5 y nac ixmú̱ n ixtatzokni ̱t jaé ixtacuhui ̱ní ni ̱ma ti ̱pa̱tuy tú huamputún y chuné ixuán: “Lanca pu̱ latama̱n Babilonia tí la̱ lihua xatzé hua̱k xata̱clatapu̱ lí ̱n pusca̱t y la̱ta tú ni ̱ li ̱cxilhputu nac ca̱quilhtamacú.” 6 Acxni tuncán cma̱kachákxi ̱lh xlacata jaé pusca̱t ixkachí, ixli ̱kachí ixkalhnicán cristianos tí tali ̱tapaksí Dios y tí ixca̱makni ̱cani ̱t caj xlacata ixtali ̱chihui ̱nán ixtachihuí ̱n Jesús. Aquit cca̱cni ̱ko̱lh jaé pusca̱t porque ni ̱ xacma̱kachakxi ̱ma tú ixqui ̱taxtunima. 7 Acxni quihuánilh amá ángel: ―¿Hua̱nchi taca̱cni ̱ya caj namá pusca̱t? Camá̱n clacspi ̱tniyá̱n la̱ qui ̱taxtú tú huix ni ̱ ma̱kachakxi ̱ya ixlacata jaé pusca̱t xa̱huá namá quitzistanca ni ̱ma pu̱ huaca y kalhí aktujún ixakxa̱ka y akcá̱u ixkalókot. 8 Namá li ̱cuánit quitzistanca ni ̱ma acxilhni ̱ta, xlá ixlama xapu̱ lh pero chí yaj lama, láksputli. Pero ma̱squi chuná jaé, xlá ama latama̱pará amá quilhtamacú acxni natacuta amá nac pu̱ lhmá̱n la̱ pu̱ la̱chí ̱n ni ̱ma ni ̱ kalhí ixtampú̱ n, pero huata laktzú quilhtamacú nalatamá nac ca̱quilhtamacú acxni  









568

APOCALIPSIS 17 nalactlahuaparaniko̱cán ixlatáma̱t. Y hua̱k cristianos tí talama̱na nahuán nac ca̱quilhtamacú y ni ̱ tzoktakalhí ixtacuhui ̱nicán nac ma̱lama̱ni ̱ná libro ni ̱ma kalhí Dios hasta la̱ta ya̱ tilacatzúculh ca̱quilhtamacú, xlacán ama taca̱cni ̱nán acxni nata̱cxila tasi ̱pará jaé li ̱cuánit quitzistanca ni ̱ma ixni ̱ni ̱t pero lacastacuanampá. 9 ’Jaé tamaclacasquiní li ̱skalala xlacata tla̱n nama̱kachakxi ̱ya tú camá̱n lacspi ̱tniyá̱n: Namá aktujún ixakxa̱ka ni ̱ma acxilhni ̱ta tla̱n li ̱ta̱ma̱lacastucá̱u aktujún sipi ní curucs huí namá pusca̱t 10 y na̱ chuná tla̱n li ̱ta̱ma̱lacastucá̱u namá aktujún ixakxa̱ka cha̱tujún ma̱paksi ̱naní ̱n reyes, cha̱quitzis xlacán tani ̱ni ̱ttá y cha̱tum ma̱paksi ̱namajcú y xa̱cha̱tum ni ̱ naj ma̱paksi ̱nán, pero jaé ni ̱ma a̱huatiyá namín ma̱paksi ̱nán ni ̱ maka̱s ama makapalá. 11 Jaé li ̱cuánit quitzistanca ni ̱ma ixlama xapu̱lh pero chí yaj lama, huá namá xaa̱stá̱n o ixli ̱cha̱tzayán ma̱paksi ̱ná rey ama huán ma̱squi na̱ la̱ cali ̱tánu̱lh ixlakapu̱ xoko cha̱tum amá ixli ̱cha̱tujún tí ixma̱paksi ̱nani ̱t xapu̱lh, pero xlá a̱stá̱n ama̱ca lactlahuaniko̱cán ixlatáma̱t na̱ la̱ xa̱makapitzi ixta̱ma̱paksi ̱naní ̱n. 12 ’Namá akcá̱u ixkalókot ni ̱ma acxilhni ̱ta tla̱n li ̱ta̱ma̱lacastucá̱u tunu cha̱cá̱u ma̱paksi ̱naní ̱n reyes ni ̱ma ni ̱ naj tama̱tzuquí ixli ̱ma̱paksi ̱ncán, pero acxni nama̱paksi ̱nán amá li ̱cuánit quitzistanca xlacán natama̱paksi ̱nán aktum hora huatiyá. 13 Jaé cha̱cá̱u ma̱paksi ̱naní ̱n reyes acxtum  









natalacapa̱staca xlacata natamacama̱xquí hua̱k li ̱tlihueke y li ̱ma̱paksí ̱n tú takalhí amá li ̱cuánit quitzistanca xlacata huata xlá nama̱paksi ̱nán. 14 Entonces na̱ chuná hua̱k xlacán natatamakstoka xlacata lakxtum natatzucú tata̱ra̱lacata̱quí y tata̱ra̱slaka amá tí li ̱tanu̱ ni ̱t la̱ borrego ixlacatí ̱n Dios. Pero xlá ama ca̱makatlajá porque xlá ni ̱ lá catitamakatlájalh, xlá siempre ta̱yaní y ixpu̱chinacán ama li ̱tamakxtaka la̱ta hua̱k pu̱chinaní ̱n, y huata huá tí la̱ rey ixma̱paksi ̱nacán nahuán la̱ta hua̱k laclanca ma̱paksi ̱naní ̱n reyes talama̱na. Y na̱ chuná ama tata̱tlajanán hua̱k tí ca̱lacsacni ̱t y ca̱tasanini ̱t xlacata natamacama̱xquí ixlatama̱tcán y xlacán ni ̱cxni tali ̱makxtakni ̱t tali ̱pa̱huán. 15 Astán quihuanipá amá ángel: ―Namá pupunú ni ̱ma ácxilhti ixkalhni curucs ixuí amá la̱ xata̱clatapu̱ lí ̱n pusca̱t tla̱n li ̱ta̱ma̱lacastuccán hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú ma̱squi cani ̱ya̱huá ixpu̱ latama̱ncán, catu̱ya̱huá ixtalacahua̱ncán, ti ̱pa̱katzi ixlatama̱tcán y ixtachihui ̱ncán. 16 Y namá akcá̱u ixkalókot ni ̱ma cácxilhti nac ixakaxa̱ka amá li ̱cuánit quitziatanca xamaktum tama̱na tasi ̱tzi ̱tapu̱ xtú y yaj nataacxilhputún namá la̱ xata̱clatapu̱ lí ̱n pusca̱t y natamaklhtí hua̱k la̱ta tú kalhí y maklhtintili nata̱k xtakmakán; y ni ̱ huata aná naqui ̱ta̱yá ixtasi ̱tzicán pues hasta tama̱na tahuani ̱ní ixli ̱hua y ni ̱ma nakalhta̱xtú ta̱ma̱na talhcuyuhuili ̱ní. 17 Pero Dios  







569

APOCALIPSIS 17​, ​18

chuná lacásquilh catalacpúhualh y na̱ chuná ca̱huilí ̱nilh nac ixtapuhua̱ncán xlacata acxtum natalacpuhuán natamacama̱xquí li ̱tlihueke y li ̱ma̱paksí ̱n amá li ̱cuánit quitzistanca xlacata huata huá nama̱paksi ̱nán la̱ lanca rey porque chuná xlacán ma̱squi ni ̱ tacatzí ta̱ma̱na tama̱kantaxtí la̱ta tú Dios laclhca̱ni ̱t ixlacatacán. 18 Namá pusca̱t ni ̱ma acxilhni ̱ta tla̱n ta̱ma̱lacastucá̱u namá lanca ca̱chiquí ̱n ni ̱ma ca̱ma̱paksí hua̱k reyes xala ca̱quilhtamacú.  

Ixtalaksputni pu̱ latama̱n Babilonia

18

Astá̱n cacxilhpá a̱cha̱tum ángel nima ixlacta̱ctama akapú̱ n ni ̱ma ixma̱xqui ̱cani ̱t ma̱s li ̱tlihueke y li ̱cuánit li ̱ma̱paksí ̱n; ixtaxtáke̱t li ̱tzasnanko̱lh nac ca̱tiyatni. 2 Xlá ixli ̱hua̱k ixli ̱pixcha̱lanca tzúculh aktasá: ―Laktzánka̱lh, snu̱ n laktzanka̱lhá amá lanca y tali ̱pa̱u pu̱ latama̱n Babilonia. Chí ixpu̱ latama̱ncán tlajananí ̱n y aná huata tamakstoka lacli ̱xcájnit espíritus y tatlahuá ixma̱sakacán hua̱k lacli ̱xcájnit y ni ̱ li ̱cxilhputu spitu. 3 Porque hua̱k pu̱latama̱n xala ca̱quilhtamacú ca̱ma̱pasi ̱cani ̱t li ̱xcájnit ixkásat y la̱ta tú lacli ̱xcájnit tlahuá nac ixlatáma̱t ca̱ma̱laktzanke̱ni ̱t lhu̱ hua laclanca ma̱paksi ̱naní ̱n reyes, y hua̱k sta̱naní ̱n ricos talani ̱t caj xlacata lhu̱ hua tumi ̱n tú tali ̱makatzánka̱lh la̱ li ̱pa̱xáu ixtalama̱na. 4 Acxni ckaxmatpá tunu tí chihuí ̱nalh nac akapú̱ n y chuné huá:  





―Cataxtútit nac namá pu̱ latama̱n hua̱k huixín tí quila̱macama̱xquí ̱u mili ̱stacnicán xlacata ni ̱ naca̱ta̱tlahuayá̱tit ixtala̱kalhi ̱ncán y chuná ni ̱ naca̱ta̱xoko̱naná̱tit. 5 Pues la̱ta ixli ̱lhu̱ hua ixtala̱kalhi ̱ncán accha̱ni ̱t nac akapú̱ n y Dios caso tlahuani ̱t hua̱k la̱ta tú li ̱xcájnit tatlahuá. 6 Capu̱spitnica jaé ca̱chiquí ̱n la̱ta tú li ̱xcájnit ca̱tlahuanini ̱t xa̱makapitzi, cama̱xoko̱ni ̱ca maktuy ixlacata la̱ta ca̱ma̱k xtakajni ̱ni ̱t cristianos, cama̱koti ̱ca ma̱s laktlihueke xu̱ n chúchut xla ta̱k xtakajni que la̱ xlá ca̱ma̱koti ̱ni ̱t xa̱makapitzi. 7 Xcatzi lhu̱ hua cama̱xqui ̱ca jaé pusca̱t tacatzá̱n y ta̱k xtakajni la̱tiyá la̱ xlá xcatzi tamacamá̱sta̱lh nac talactlancán y ma̱laktzánke̱lh la̱ta tú tla̱n. Pues ixnacú huan: “Juú curucs cuí nac quimpu̱ ma̱paksí ̱n la̱ cha̱tum reina. Aquit ni ̱ quiakxtakmakancani ̱t la̱ cha̱tum pu̱ huani ̱ná̱ pusca̱t, huá xlacata aquit ni ̱cxni cama akxtakajnán.” 8 Como snu̱ n quilhlactlancán jaé pusca̱t huá xlacata huata aktum quilhtamacú li ̱lactlahuacán acxni namín ixta̱k xtakajni, ixtatzíncsit y a̱stá̱n ixli ̱ní ̱n, porque chú laclhca̱ni ̱t Quimpu̱chinacán Dios, xlá kalhí li ̱tlihueke y chuná ama ma̱kantaxtí. 9 Hua̱k reyes xala ca̱quilhtamacú tí tapá̱xqui ̱lh ixkásat y tata̱tláhualh tala̱kalhí ̱n jaé pusca̱t ta̱ma̱na tatasá acxni nata̱cxila a̱huatiyá jimajcú nahuán ní lhcuyuhuili ̱cani ̱t. 10 Yaj ta̱ma̱na tatalacatzuhuí caj xlacata ixtajicuacán acxni nata̱cxila ixcastigo jaé pusca̱t; a̱huatiyá natahuán:  











570

APOCALIPSIS 18 ―Koxitá huix lanca pu̱ latama̱n Babilonia, tanto ixkalhi ̱ya lhu̱ hua li ̱ma̱paksí ̱n y li ̱tlihueke y chí caj maktum lactlahuako̱ca y maklhtí ̱nanti mintaxokó̱n. 11 Y na̱ chuná hua̱k sta̱naní ̱n xala ca̱quilhtamacú na̱ ta̱ma̱na tatasá y natali ̱lakaputzá la̱ta tú pa̱xtokni ̱t amá pu̱latama̱n, porque chí ¿ticu ama ca̱maktama̱huá ixli ̱sta̱tcán acxni natali ̱mimpará? 12 Ti ̱pa̱katzi lí ̱sta̱t ixtacha̱ni ̱t nac jaé ca̱chiquí ̱n, oro, plata, tunu lacslipua chíhuix, perlas, na̱ chuná ti ̱pa̱katzi xatlá̱n lháka̱t xla lino y xla seda y xati ̱pa̱katzi colores, na̱ chuná xatu̱ta yá lacmu̱csún lhtacala xatachucún y lactzú li ̱ca̱xtlahuán xla marfil, bronce, hierro y mármol. 13 Huí tí ixtalí ̱n ixli ̱sta̱tcán lacmu̱csún la̱ canela, la incienso, la mirra, perfumes, vino, aceite, harina y trigo, na̱ chuná huí tí ixtalí ̱n quitzistancaní ̱n la̱ hua̱cax, borregos, cahua̱yu, carros, na̱ ixtalí ̱n xalí ̱sta̱t cristianos ni ̱ma ixca̱tama̱huacán xlacata caj chu̱ta naca̱ma̱scujucán. 14 Pero chí amá sta̱naní ̱n chuné natahuaní amá ca̱chiquí ̱n: ―Huix yaj pa̱t li ̱paxahuaya namá lakkama y li ̱huaputu ixtahuácat tachaná̱n ni ̱ma snu̱ n ixlakati ̱ya y chí hua̱k makatzanka̱ni ̱ta hasta mintumi ̱n ni ̱ma li ̱pa̱xáu y li ̱lakati ̱t latáma̱t ixma̱xqui ̱yá̱n. 15 Y hua̱k tí ixtalakpaxia̱lhnán xapu̱lh jaé ca̱chiquí ̱n tí ixtama̱lacnú ixli ̱sta̱tcán aná y ricos tahua caj ixlacata, a̱huatiyá lakamákat natalacata̱yá porque natajicuán acxni nata̱cxila tú pa̱xtokni ̱t amá ca̱chiquí ̱n y la̱ta tatasama̱na y talacapa̱stacma̱na ixlatáma̱t 16 chuné tama̱na tahuán:  











―Koxitá, snu̱ n koxitá namá lanca ca̱chiquí ̱n, tanto la̱n ixuani ̱t la̱ cha̱tum pusca̱t ni ̱ma tla̱n ixca̱xyá tí ixuili ̱ni ̱t aktum ixlháka̱t ti ̱pa̱katzi lacahuán, la̱ tí huili ̱ni ̱t lhu̱ hua li ̱taca̱xta̱y xla oro, laclá̱n chíhuix y perlas. 17 ¿Pero tucu li ̱macuánilh porque caj la̱ ni ̱tú hua̱k laclako̱lh ixtumi ̱n y la̱ta tú li ̱pa̱xáu ixkalhí? Hua̱k xanapuxcún ixma̱tla̱huani ̱naní ̱n barcos y tí ixtalakpaxia̱lhnama̱na nac chúchut, a̱huatiyá tacá̱cni ̱lh lakamákat. 18 Y acxni tá̱cxilhli a̱huatiyá jimajcú ní lhcuyuhuili ̱cani ̱t amá lanca ca̱chiquí ̱n, ta̱ktásalh y chuné tara̱huánilh: ―¿Nicu ama̱náu taka̱sparayá̱u aktum lanca y tali ̱pa̱u ca̱chiquí ̱n la̱ jaé? 19 Xlacán snu̱ n talakapútzalh y tzúculh tatasá y tasaca tíyat y ta̱ctahuacá la̱ta ixtalaktasama amá ca̱chiquí ̱n y chuné tara̱huánilh: ―¡Koxitá namá lanca y tali ̱pa̱u ca̱chiquí ̱n, li ̱lakalhámat! ixbarcoscán tama̱cha̱lhca̱tní nac pupunú, pero chí laclako̱lh ixtascujutcán porque caj maktum lactlahuako̱ca jaé lanca ca̱chiquí ̱n. 20 Pero chí tla̱n capa̱xahuátit hua̱k huixín tí ca̱lacsacni ̱t Dios lapa̱nántit nac akapú̱ n, hua̱k huixín tí ta̱latapá̱tit Cristo la̱ ixapóstoles y hua̱k huixín tí li ̱chihui ̱nani ̱tántit ixtachihuí ̱n Dios y lipa̱huántit, porque para ma̱xqui ̱ca castigo jaé ca̱chiquí ̱n qui ̱taxtú Dios tancs ca̱tlahuanima taxokó̱n caj xlacata hua̱k ni ̱ tla̱n tú ca̱tlahuanini ̱tán jaé ca̱chiquí ̱n. 21 Acxni minchá cha̱t um tlihueke ángel y sacli aktum snu̱ n lanca  









571

APOCALIPSIS 18​, ​19

chíhuix la̱ xla molino y lhken máca̱lh nac ixchúchut pupunú y chuné huá: ―Na̱ chuná la̱ laktzánka̱lh jaé chíhuix ama laksputa namá lanca ca̱chiquí ̱n Babilonia xlacata ya̱cxni naacxilhparacán. 22 Ya̱cxni ama̱ca kaxmatcán nac amá ca̱chiquí ̱n la̱ li ̱pa̱xahuacán ixtatli ̱ncán tí tatlaka arpas, li ̱skolh y trompetas; hua̱k amá ti ̱pa̱katzi cha̱lhca̱tnaní ̱n tí ixtatasí aná yaj natatasí; tziyancs ama tatu̱tá, yaj para xachíhuix molino ama acsa̱nán. 23 Na̱ chuná ni ̱ ama̱ca acxilhcán ni ̱ para akstum ixtaxkáket pu̱skon, ya̱cxni ama̱ca kaxmatcán tí natapa̱xahuá la̱ acxni chilij lama̱ca nac aktum pu̱tamakaxtokni. Y chuná pá̱xtokli ma̱squi xapu̱ lh itsta̱naní ̱n snu̱ n laclanca ricos y lactali ̱pa̱u lacchixcuhuí ̱n nac ca̱quilhtamacú porque ixca̱kskahuí hua̱k pulatama̱n xala ca̱quilhtamacú xlacata na̱ natalakatí talaktzanká nac ixlatama̱tcán la̱ xlacán. 24 Pero lákmilh ixcastigo porque jaé nac ca̱chiquí ̱n tza̱lanani ̱t ixkalhnicán lhu̱ hua cristianos ni ̱ma ca̱makni ̱ca caj xlacata tali ̱chihuí ̱nalh ixtachihuí ̱n Dios y tali ̱pá̱hualh, pero xlá na̱ li ̱n cuenta y nali ̱ma̱xoko̱ní ixkalhnicán hua̱k ixcamán Dios tí ca̱makni ̱cani ̱t la̱ta ixli ̱ti ̱lanca ca̱quilhtamacú. Y a̱stá̱n ckaxmatpá nac akapú̱ n lhu̱ hua cristianos ixta̱ktasama̱na con hua̱k ixli ̱pixtlihuekecán y chuné ixtahuán: ¡Pa̱xcatcatzí ̱nit! Huata Quimpu̱chinacán Dios lakma̱xtunán, y huata huá  





19

tí nalakachixcuhui ̱yá̱u y napa̱xcatcatzi ̱niyá̱u ixli ̱tlihueke. 2 Porque xlá tancs y lihua xli ̱ca̱na kalhputza̱nan; pues castigartlahuani ̱t namá xata̱clatapu̱ lí ̱n pusca̱t tí ca̱ma̱laktzanke̱ni ̱t lhu̱ hua pu̱ latama̱n con ni ̱ tla̱n ixkásat y chí ma̱xoko̱ni ̱cani ̱t caj xlacata lhu̱ hua ti ̱ ca̱makni ̱ni ̱t tí tali ̱scujni ̱t Dios. 3 Y a̱stá̱n macxtum tahuampá: ―¡Pa̱xcatcatzí ̱nit! Porque xalhcaca ní lhcuyuhuili ̱ca namá pusca̱t, xajín ni ̱cxni ama mixa, huá nali ̱lacapa̱stacá̱u tú pa̱xtokni ̱t. 4 Y amá xapuxumata̱ti lakko̱lún y na̱ chuná amá xacha̱ta̱ti la̱ quitzistancaní ̱n tatatzokóstalh y tzúculh talakachixcuhuí Dios tí curucs ixuí nac lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh y chuné ixtahuán: ―¡Pa̱xcatcatzínit! ¡Cakantáxtulh tú laclhca̱ni ̱t Dios! 5 Acxni huí tí chihui ̱namparachá nac amá lanca ma̱paksi ̱na pu̱táhui ̱lh y chuné huá: Calakachixcuhuí ̱tit Quimpu̱chinacán Dios hua̱k huixín tí macuanipa̱nántit la̱ lactzú la̱ laclanca y lacputzayátit tlahuayá̱tit tú lakatí nac milatama̱tcán.  





Li ̱pa̱xáu ixpu̱tamakaxtokni tí li ̱tanú la borrego

6 Li ̱puntzú

na̱ ckaxmatpá caj la̱ pixcha̱lanca catachihuí ̱nalh lhu̱ hua lacchixcuhuí ̱n, takaxmáti ̱lh caj la̱ ca̱csá̱nalh lhu̱ hua kalhtu̱choko o acxni la̱ lihua snu̱ n cajílilh y chuné ixtahuán:

572

APOCALIPSIS 19 ¡Pa̱xcatca̱tzí ̱nit! Porque tzucuni ̱ttá ma̱paksi ̱nán Quimpu̱chinacán Dios porque xlá ixpu̱chiná la̱ta tú anán y ni ̱tí ma̱ccha̱ní ixli ̱tlihueke. 7 Catapa̱xáhualh ixli ̱hua̱k quinacujcán y capa̱xcatcatzi ̱níu la̱ta tú ca̱tlahuani ̱t, porque accha̱ni ̱t quilhtamacú acxni ama tamakaxtoka tí li ̱tanú la̱ borrego y xalí ̱i ̱t taca̱xta̱yani ̱ttá. 8 Amá xalí ̱i ̱t tzuma̱t ma̱xqui ̱cani ̱t lakstaranka y lacslipuán lháka̱t tú nali ̱lhaka̱nán xla xatla̱n lino. Pues amá xatla̱n y lakstaranka lháka̱t tla̱n li ̱ta̱ma̱lacastucá̱u tancs ixlatama̱tcán ni ̱ma ixtakalhí ixcamán Dios acxni ixtalama̱na nac ca̱quilhtamacú. 9 Y a̱stá̱n quihuanipá amá ángel: ―Catzokti tú camá̱n huaniyá̱n: “Catapa̱xáhualh hua̱k cristianos tí ca̱ma̱ca̱xcani ̱t tla̱n nataán tata̱hua̱yán nac pu̱tamakaxtokni acxni natamakaxtoka tí li ̱tanú la̱ borrego ixlacatí ̱n Dios.” Na̱ quihuanipá: ―Huá jaé xli ̱ca̱na ixtachihuí ̱n Dios y mina̱chá nac ixtalacapa̱stacni. 10 Aquit tuncán ctatzokostánilh amá ángel xlacata naclakachixcuhuí, pero xlá quihuánilh: ―Tó, aquit ni ̱ Dios, ni ̱ caquintatzokostani porque huata cha̱tum tí cmacama̱xqui ̱ni ̱t quilatama̱t xlacata nacmacuaní na̱ chuná la̱ huix y hua̱k minata̱camaná̱n tí tancs taca̱najlá y tatakoké ixtachihuí ̱n Jesús ni ̱ma  



milh qui ̱makxtaka. Huatiyá Dios mini ̱ní nalakachixcuhui ̱ya. Makatlajanán tí pu̱tahuaca staranka cahua̱yu

11 Claca̱mpá

y cácxilhli akapú̱ n la̱ catalácqui ̱lh y aná táxtulh tantum staranka cahua̱yu y tí ixpu̱ huaca ixli ̱tapa̱cuhuí Tali ̱pa̱u y Ca̱na Chixcú porque xlá siempre tlahuá tú mini ̱ní acxni ma̱paksi ̱nán y na̱ chuná acxni ca̱ta̱ra̱lacata̱quí tí tata̱ra̱slaka. 12 Ixlakastapu ixtalakskoy la̱ ixlamana lhcúya̱t y nac ixakxa̱ka ixkalhí aklhu̱ hua coronas y na̱ tatzonkni ̱t nac ixmú̱ n aktum sa̱sti tucuhui ̱ní ni ̱ma huata xlá ixma̱kachakxí tú ixuampútulh. 13 Ixlháka̱t ni ̱ma ixlhaka̱ni ̱t ixpasako̱ni ̱t kalhni y na̱ ixli ̱ti ̱pa̱tuy ixtucuhui ̱ní huanicán Ixtachihuí ̱n Dios. 14 Ixtasta̱laniti ̱lhá lhu̱ hua la̱slakní ̱n ángeles xalac akapú̱ n, xlacán ixtalhaka̱ni ̱t lakstaranka lháka̱t xla xatlá̱n lino y na̱ hua̱k ixtapu̱ huanca̱na tanatunu lakstaranka cahua̱yu. 15 Nac ixquilhni namá chixcú ixquilhtaxtú aktum stayanca espada ni ̱ma naca̱li ̱makatlajá hua̱k pu̱ latama̱n xala ca̱quilhtamacú. Astá̱n con lhu̱ hua li ̱tlihueke ama li ̱ma̱paksi ̱nán xlacata hua̱k tí takaxmatmakán tuncán nataxoko̱nán. Xlá quilhpa̱xtum ama ca̱ta̱tlahuá taputzá̱n na̱ la̱ acxni nac ixpu̱chitni uvas huí tí li ̱lakchita uvas con ixtantú̱ n ni ̱ para akstum kalhta̱xtú hua̱k ma̱xtunikó xachúchut, y na̱ chuná hua̱k cristianos tí tamakasi ̱tzi ̱ni ̱t natamaklhcatzí la̱ li ̱cuánit ma̱xoko̱ni ̱nán Dios tí ixpu̱chiná hua̱k la̱ta tú anán.  







573

APOCALIPSIS 19​, ​20

16 Amá

tí ixpu̱ huaca staranka cahua̱yu ixlí ̱n aktum tatzokni nac lhma̱n ixlháka̱t ni ̱ma ixlhaka̱ni ̱t y na̱ chuná nac ixakxpakán ni ̱ma chuné ixuán: “Huá jaé tí ma̱s lanca ma̱paksi ̱na rey que la̱ta hua̱k laclanca ma̱paksi ̱naní ̱n reyes y ma̱s lanca xapuxcu que hua̱k la̱ta tí laclanca xanapuxcún.” 17 Y acxni cacxilhpá cha̱t um ángel stucaj ixyá ixakspú̱ n chichiní y ca̱ma̱ktási ̱lh con hua̱k ixli ̱tlihueke hua̱k xahuananí ̱n spitu ni ̱ma takosa ixli ̱ti ̱lanca akapú̱ n y chuné ca̱huánilh: ―Catántit y catalakxtumi ̱kó̱tit xlacata macxtum nahuayá̱tit aktum lanca tahuá tú naca̱ca̱xtalhuaniyá̱n Dios. 18 Ti ̱pa̱katzi li ̱hua nahuayá̱tit, ixli ̱hua laclanca ma̱paksi ̱naní ̱n reyes, xa̱huá xla xanapuxcún soldados y tí laccamama lacchixcuhuí ̱n y na̱ nahuayá̱tit ixli ̱hua cahua̱yu y tí tapu̱ huaca̱na, li ̱hua xla ti ̱pa̱katzi cristianos, la̱ tí chu̱ta lapu̱ lá y la̱ tí caj ca̱tama̱huacani ̱t y chu̱ta ma̱scujucán, quilhpa̱xtum nahuayá̱tit la̱ xalactzú la̱ xalaclanca. 19 Acxni cacxilhpá amá li ̱cuánit quitzistanca y hua̱k ma̱paksi ̱naní ̱n reyes xalac ca̱quilhtamacú con ixtropas tí tatamacxtumi ̱ko̱lh xlacata natata̱ra̱nica amá tí ixpu̱ huaca staranka cahua̱yu y na̱ chuná ixtropas tí ixtatakoké. 20 Entonces amá li ̱cuánit quitzistanca tuncán makatlajaca, chipaca y chi ̱ca y na̱ chuná la̱ amá akskahuiná profeta tí ixca̱tlahuá laclanca li ̱lacahuá̱nat xlacata naca̱makaca̱najlá amá tí tama̱tlá̱ni ̱lh ca̱huili ̱nicán  







ixsello amá quitzistanca y talakachixcúhui ̱lh ixpu̱ laktumi ̱n. Ni ̱ ca̱makni ̱ca y chu̱ta xastacnán ca̱maca̱nca nac lhcúya̱t chúchut ni ̱ma li ̱pasama azufre. 21 Y xa̱makapitzi tí támilh nac pu̱ la̱nicni hua̱k ca̱li ̱makni ̱ko̱ca stayanca ixespada amá tí ixpu̱ huaca staranka cahua̱yu ni ̱ma ixquilhtaxtú, y hua̱k xahuananí ̱n spitu xala ca̱quilhtamacú tahuá̱yalh y tali ̱kálhkasli ixtahuajcán.  

Aktum mi ̱lh ca̱ta acxni tlajaná ni ̱ lá akskahuinán

20

Astá̱n cacxilhpá cha̱tum ángel ixta̱ctama nac akapú̱ n ixchipati ̱lhá kantum cadena y xallave amá pu̱ lhmá̱n la̱ pu̱ la̱chí ̱n ni ̱ma ni ̱ kalhí ixtampú̱ n. 2 Jaé ángel chípalh amá xamaká̱n akskahuiná lu̱ hua ni ̱ma li ̱tanú tlajaná o Satanás y chi ̱huíli ̱lh aktum mi ̱lh ca̱ta ixlacata. 3 Astá̱n aná máca̱lh lacatum pu̱ lhmá̱n la̱ pu̱ la̱chí ̱n ni ̱ma ni ̱ kalhí ixtampú̱ n, ma̱lacchahuáju̱ lh y aná lakaxkapíju̱ lh con ixllave y huilínilh aktum sello nac xapuhui ̱lhta xlacata yaj natacuta y yaj naca̱kskahuitapu̱ lí cristianos xala ca̱quilhtamacú hasta napasa̱rlá aktum mi ̱lh ca̱ta, y la̱ta namacachá̱n amá quilhtamacú xlá amparaca makxtakcán laktzú quilhtamacú.  



Xla̱huán talacastacuánat

4 Astá̱n

cacxilhpá aklhu̱ hua ma̱paksi ̱ná pu̱táhui ̱lh y aná ixtahuila̱na lhu̱ hua tí ixtamaklhti ̱nani ̱t li ̱ma̱paksí ̱n nama̱paksi ̱nán la̱ jueces.

574

APOCALIPSIS 20 Na̱ ccá̱cxilhli ixli ̱stacnicán tí amá ixca̱makni ̱cani ̱t caj xlacata ixtama̱kahuani ̱ma̱na ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ma qui ̱ma̱si ̱chi Quimpu̱chinancán Jesucristo. Huá xlacán tí ni ̱cxni talakachixcúhui ̱lh amá li ̱cuánit quitzistanca, ni ̱ para ixma̱su̱y xapu̱laktumi ̱n, ni ̱ para tamá̱sta̱lh quilhtamacú xlacata naca̱huili ̱nicán ixsello, o ixli ̱lakapascán nac ixmu̱ ncán o nac ixmacancán; na̱ cácxilhli la̱ xlacán talacastacuanampá y tzúculh tata̱ma̱paksi ̱nán Quimpu̱chinacán Jesucristo aktum mi ̱lh ca̱ta ixlacata. 5 Huá jaé tú huanicán xla̱huán talacastacuánat o xapu̱ lh talakahuán. Xa̱makapitzi tí na̱ ixtani ̱ni ̱t ni ̱ lá talacastacuánalh, xlacán tama̱na takalhí hasta natapasa̱rlakó amá aktum mi ̱lh ca̱ta quilhtamacú. 6 ¡Snu̱ n natapa̱xahuá y li ̱pa̱xáu natamacuaní Dios nac ixpa̱xtú̱ n hua̱k tí ta̱ma̱na talacastacuanán nac jaé xla̱huán sa̱sti latáma̱t porque xlacán ya̱cxni ta̱ma̱na tamaklhcatzí tú natamaklhcatzí tí natalacastacuanán a̱stá̱n y naca̱maca̱ncán lacatum nac lhcúya̱t ni ̱ma huanicán ixli ̱maktuy li ̱ní ̱n, chá natata̱ma̱paksi ̱nán Quinticucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo la̱ curas aktum mi ̱lh ca̱ta!  



7 La̱

Maca̱ncán tlajaná nac lhcúya̱t chúchut

napasa̱rlakó jaé quilhtamacú aktum mi ̱lh ca̱ta tlajaná amaparaca makxtakcán la̱ta ní ixlakachi ̱nu̱cani ̱t. 8 Xlá entonces nalatamá nac ca̱quilhtamacú y natzucupará ca̱kskahuí hua̱k  

pu̱ latama̱n xala ca̱quilhtamacú y lihua ama̱ca ca̱kskahuicán Gog y Magog y ama ca̱ma̱makstoka hua̱k tí natali ̱pa̱huán y naca̱acpu̱ lá nac pu̱ la̱nicni y hasta yaj lá ama̱ca ca̱pu̱tlakako̱cán la̱ta ixli ̱lhu̱ hua la̱ kastunu muntzaya xalac xquilhtu̱ n pupunú ni ̱ma ni ̱ lá ca̱pu̱tlakacán. 9 Chuná jaé xlacán taakchípalh ixli ̱ti ̱lanca amá pu̱ latama̱n y tastiliko̱lh ixpu̱tahui ̱lhcán tí tali ̱pa̱huán Dios y na̱ chuná amá ca̱chiquí ̱n ni ̱ma xlá snu̱ n pa̱xquí, pero Dios ni ̱cxni ca̱ktzónksualh ca̱macaminichá lhcúya̱t xalac akapú̱ n y hua̱k xlacán ca̱lhcuyuhuili ̱ko̱ca. 10 Y amá tlajaná ni ̱ma ixca̱kskahuini ̱t maca̱nca nac lhcúya̱t chúchut ni ̱ma li ̱pasama azufre na̱ pe̱ná ní ixca̱maca̱ncani ̱t amá li ̱cuánit quitzistanca y na̱ chuná amá akskahuiná profeta. Aná ama̱ca ca̱ma̱k xtakajni ̱cán ca̱cuhuiní la̱ ca̱tzisní cani ̱cxnihuá quilhtamacú.  



Ahuatiyá tlahuacán taxokó̱n

11 Acxni

cácxilhli aktum lanca staranka ma̱paksi ̱ná pu̱táhui ̱lh y na̱ cácxilhli tí ixlacui y nac ixlacatí ̱n caj la̱ ni ̱tú tatzanka̱ko̱lh tíyat y akapú̱ n hua̱k laclako̱lh la̱ cali ̱lh u̱ n 12 y huata cca̱cxilhli hua̱k amá tí ixtani ̱ni ̱t la̱ xalactzú la̱ xalaclanca, stucaj ixtalacaya̱na ixlacatí ̱n Quinticucán Dios y na̱ acxni ma̱lakapitzica libros ní tatzokni ̱t ixlatama̱t cha̱tunu y na̱ chuna amá ma̱lama̱ni ̱ná ixlibro Dios ní tatzokni ̱t hua̱k tí ca̱mini ̱ní nakalhí sa̱sti latáma̱t y pi ̱huá acxni hua̱k ni ̱n cha̱tunu ca̱ma̱kalhapali ̱ko̱ca y ca̱ma̱xqui ̱ko̱ca ixtaxoko̱ncán la̱ta tú  

575

APOCALIPSIS 20​, ​21

ixtatlahuani ̱t y la̱ta tú ixtatzokni ̱t nac libros. 13 Ni ̱ para cha̱stum ni ̱n tzánka̱lh; pupunú ni ̱ lá tú má̱tze̱kli y macamá̱sta̱lh ixní ̱n y xapu̱chiná li ̱ní ̱n na̱ macamá̱sta̱lh hua̱k tí ixtahuila̱na ní tachá̱n ni ̱n, ni ̱ para cha̱tum ni ̱n kalhtá̱xtulh ni ̱ma ni ̱ tatlahuaca taxokó̱n la̱ta tú qui ̱tlahuachi nac ca̱quilhtamacú. 14 Astá̱n xapu̱chiná li ̱ní ̱n y na̱ chuná ní ixtachá̱n ni ̱n ca̱maca̱nca nac lhcúya̱t chúchut y jaé lacatum ní ca̱maca̱nca li ̱tanú ixli ̱maktuy li ̱ní ̱n. 15 Aná jaé na̱ ca̱maca̱nko̱ca hua̱k cristianos tí ni ̱ ca̱taka̱snica ixtucuhui ̱nicán nac amá ma̱lama̱ni ̱na libro.  





Sa̱sti akapú̱ n y sa̱sti ca̱tiyatni

21

Astá̱n ccá̱cxilhli aktum sa̱sti akapú̱ n y sa̱sti ca̱tiyatni porque ni ̱ma xla̱huán ca̱tlahuaca akapú̱ n, tíyat y pupunú ni ̱ma aquín lakapasui laktzánka̱ko̱lh y yaj tú ixanán. 2 Aquit Juan quilakastapu cliacxilhli amá ca̱chiquí ̱n ni ̱ma snu̱ n pá̱xqui ̱lh Dios xasa̱sti ca̱chiquí ̱n Jerusalén ni ̱ma ixlacta̱ctama akapú̱ n pakán ní ixuí Dios, ixtaca̱xta̱yani ̱t la̱ cha̱tum xalí ̱i ̱t tzuma̱t acxni ama tamakaxtoka xlacata ma̱s li ̱cá̱cni ̱t naacxila xalí ̱i ̱t kahuasa. 3 Acxni ckáxmatli cha̱tum tí chihuí ̱nalh con hua̱k ixli ̱tlihueke nac akapú̱ n y chuné huá: ―Cá̱cxilhti, chí la̱ta naán quilhtamacú Dios acxtum naca̱ta̱latamá lacchixcuhuí ̱n. Pi ̱huá Dios cani ̱cxnihuá naca̱lacati ̱ta̱yá porque xlacán la̱ ixcamán ca̱li ̱maklhti ̱nani ̱t y huata Ixti ̱cucán Dios natali ̱pa̱huán xlacata  



naca̱maktakalha. 4 Huá xlacata Dios ama ca̱lacaxiquí ixlakaxtajatcán la̱ta ta̱k xtakajnani ̱t, y chí yaj tí ama ní, yaj tí ama tasá, yaj tí ama lakaputzá, yaj tí ama sipa̱ní porque la̱ta tú ixuí ta̱k xtakajni nac ca̱quilhtamacú laclako̱lh. 5 Acxni chihuí ̱nalh amá tí curucs ixuí nac lanca paksi ̱na pu̱táhui ̱lh y chuné huá: ―Cá̱cxilhti, aquit tla̱n lacsa̱sti ctlahuá hua̱k la̱ta tú anán. Y xlá quihuanipá: ―Chí catzokti tú nacuaniyá̱n porque jaé quintachihuí ̱n snu̱ n ca̱na y tla̱n li ̱pa̱huancán. 6 Astá̱n quihuanipá: ―Chí kantaxtuko̱lh quintachihuí ̱n. Aquit namá tí siempre clama nac ixquilhtzúcut la̱ nac ixkalhspútut. Para tí kalhtí caquilákmilh xlacata aquit nacma̱kotní nac taxtunú ní taxtú amá chúchut ni ̱ma ma̱stá sa̱sti latáma̱t y chu̱ta nacma̱squihuí. 7 Hua̱k tí namá natata̱yaní ni ̱ natali ̱makxtaka quintali ̱pa̱huán aquit ixDioscán cama huan tí naca̱maktakalha y xlacán cama ca̱li ̱maklhti ̱nán la̱ quincamán tí nacca̱pa̱xquí. 8 Pero xa̱makapitzi tí tajicuánilh ta̱kxtakajni, tí ni ̱ quintali ̱pa̱huamputún y huata talakatí talaktzanká nac ixlatama̱tcán, tí tlahuá tala̱kalhí ̱n con ixmacnicán lacchaján o lacchixcuhuí ̱n, tí scuhuanán, tí talakachixcuhuí pu̱laktumi ̱n y hua̱k tí talakatí ta̱kskahuinán, hua̱k xlacán ama̱ca ca̱maca̱ncán nac lhcúya̱t chúchut ni ̱ma li ̱pasama azufre, y xlacán ixlacatacán ixli ̱maktuy li ̱ní ̱n.  









La̱ ama tasí xasa̱sti Jerusalén

9 Acxni

quilákmilh cha̱tum ángel la̱ta ixcha̱tujuncán ni ̱ma

576

APOCALIPSIS 21 ixtachipani ̱t akatunu ixcopascán ní ixtali ̱tzamani ̱t a̱huata xaa̱stá̱n ta̱k xtakajni y quihuánilh: ―Catat y camá̱n ma̱lakapasayá̱n ixlí ̱i ̱t amá tí li ̱tanú la̱ borrego ixlacatí ̱n Dios. 10 Entonces amá ángel quíli ̱lh nac aktum lanca sipi y aná quima̱lacahua̱ni ̱pá y cácxilhli amá lanca tasicuna̱tláu ca̱chiquí ̱n Jerusalén ixtactama nac akapú̱ n pakán ní huí Dios. 11 Jaé lanca ca̱chiquí ̱n ixlakskoy ixtaxkáket Dios slipua ixuani ̱t la̱ aktum li ̱cá̱cni ̱t chíhuix ni ̱ma huanicán jaspe, na̱ ixlakxtalá la̱ hualhti ̱n. 12 Ixtantumacni jaé ca̱chiquí ̱n ixkalhí aktum ta̱lhmá̱n pá̱tzaps y akcu̱tuy xapuhui ̱lhta ni ̱ma cha̱tunu ángel ixyá ní lactanu̱cán, na̱ ixtatzokni ̱t ixtuhui ̱nicán amá akcu̱tuy pu̱latama̱n xalac Israel akatunu nac xapuhui ̱lhta. 13 Aktutu puhui ̱lhta ixkalhí pakán ní lacapulha chichiní y na̱ aktutu pakán ní tzanké, aktutu pakán nac norte y aktutu pakán nac sur. 14 Jaé ta̱lhmá̱n pá̱tzaps ixkalhí kancu̱tuy xacha̱ya chíhuix ni ̱ma ixlakchipaya̱huá y aná ixtatzokni ̱t ixtucuhui ̱nicán ixli ̱cha̱cu̱tuy ixapóstoles tí li ̱tanú la̱ borrego ixlacatí ̱n Dios. 15 Amá ángel ni ̱ma ixquinta̱chihui ̱nama ixchipani ̱t kantum li ̱lhcá̱n xla oro xlacata nali ̱lhcá ixli ̱ti ̱lanca amá ca̱chiquí ̱n, xapuhui ̱lhta y ixli ̱ta̱lhmá̱n amá pá̱tzaps. 16 Amá ca̱chiquí ̱n cha̱stu̱ta̱ti acxtum ixtalhcá la̱ ixli ̱laklhmá̱n y la̱ ixli ̱ti ̱lanca. Pues amá ángel tzúculh lhcá ca̱chiquí ̱n y chuné ixtalhcá: aktuy mi ̱lh a̱aktuy  













ciento kilómetros ixli ̱laklhmá̱n, na̱ chuná ixli ̱ta̱lhmá̱n y ixli ̱ti ̱lanca acxtum ixtahuani ̱t. 17 Astá̱n amá ángel na̱ lhca̱lh la̱ ixli ̱tu̱ lanca amá pá̱tzaps y cátzi ̱lh xlacata tutumpuxumata̱ti metros ixuani ̱t; jaé li ̱lhcá̱n ni ̱ma maclacásquilh huá ni ̱ma ixtamaclacasquín lacchixcuhuí ̱n xalac ca̱quilhtamacú. 18 Jaé pá̱t zaps ixli ̱tlahuacani ̱t puro xachíhuix ni ̱ma huanicán jaspe y amá ca̱chiquí ̱n ixli ̱tlahuacani ̱t puro xla oro slip itskó la̱ lacsa̱sti hualhti ̱n. 19 Amá xacha̱ya ní ixli ̱ti ̱tá amá pá̱tzaps lacli ̱cá̱cni ̱t ixli ̱ca̱xtlahuacani ̱t ti ̱pa̱katzi laclá̱n chíhuix y chuná ixca̱huanicán: xla̱huán con jaspe, ixli ̱kantuy con zafiro, ixli ̱quilhmactutu con ágata, ixli ̱quilhmacta̱ti con esmeralda, 20 ixli ̱quilhmacquitzis con ónice, ixli ̱quilhmaccha̱xán con cornalina, ixli ̱kantujún con crisólito, ixli ̱kantzayán con berilo, ixli ̱quilhmacnaja̱tza con topacio, ixli ̱kancá̱u con crisoprasa, ixli ̱kanca̱huitu con jacinto y ixli ̱kancu̱tuy con amatista. 21 Y amá akcu̱tuy xapuhui ̱lhta ixli ̱lani ̱t con akatunu amá chíhuix la̱ xoke huanicán perla, akatunu huata aktum perla ixli ̱lhpitcani ̱t y amá ti ̱lanca tijia ni ̱ma ixtasí amá nac ca̱chiquí ̱n puro xla oro ixli ̱lanit y slip itskó la̱ xalakxtala hualhti ̱n. 22 Aná nac ca̱chiquí ̱n yaj cácxilhli ni ̱ para akstum pu̱siculan ní nalakachixcuhui ̱cán Dios porque Quinti ̱cucán Dios tí ixpu̱chiná la̱ta tú ánan y na̱ chuná Cristo tí li ̱tanú la̱ borrego tí xokó̱nalh quilacatacán, aná talama̱na xlacata tla̱n ca̱lakachixcuhui ̱cán xani ̱ta  











577

APOCALIPSIS 21​, ​22

nalacasquiná̱u. 23 Amá ca̱chiquí ̱n yaj catimaclacásquilh xlacata chichiní o papá natama̱xquí ixtaxkáket porque pi ̱huá ixtaxkáket Quimpu̱chinacán Dios namakaxkake̱naní y amá tí la̱ borrego xokó̱nalh quilacatacán ixma̱xkake̱ná nahuán. 24 Hua̱k pu̱latama̱n xala ca̱quilhtamacú ni ̱ma ca̱lakma̱xtucanit ta̱ma̱na tatakoké ixtaxkáket jaé ca̱chiquí ̱n y hua̱k lactali ̱pa̱u y laclanca ma̱paksi ̱naní ̱n reyes ta̱ma̱na tali ̱ní ixli ̱lancacán y ixli ̱lakachixcuhui ̱ncán. 25 Y hua̱k puhui ̱lhta ní lactanu̱cán amá ca̱chiquí ̱n ni ̱cxni ama talakchahuá ca̱cuhuiní, porque aná ya̱cxni ama anán ca̱tzisní siempre staranc ama tatu̱tanán. 26 Hua̱k pu̱ latama̱n xala ca̱quilhtamacú natalí ̱n aná ixli ̱lakachixcuhui ̱ncán y la̱ta tú lactlá̱n nac ixlatama̱tcán. 27 Pero ni ̱cxni ama̱ca ca̱ma̱lacapulhucán tí takalhí li ̱xcájnit tapuhuá̱n, o tí talakatí ta̱kskahuinán y tatlahuay tú li ̱xcájnit, huatiyá ama̱ca ca̱maklhti ̱nancán tí tatatzoni ̱t ixtacuhui ̱nicán nac amá ma̱lama̱ni ̱ná libro ni ̱ma kalhí tí li ̱tanú la̱ borrego ixlacatí ̱n Dios. Acxni pi ̱huá amá ángel quima̱si ̱nipá staranca kalhtu̱choko xalac ma̱lama̱ni ̱ná chúchut. Jaé chúchut ixtaxtuma pakán ní ixuí amá lanca ma̱paksi ̱ná pu̱táhui ̱lh ní tama̱paksi ̱nán Quinti ̱cucán Dios y Quimpu̱chinacán Jesucristo. 2 Nac ixpa̱xtu̱ ni ̱tni jaé kalhtu̱choko y na̱ chuná nac ixti ̱íta̱t amá ti ̱lanca tijia ni ̱ma ixti ̱taxtú nac ixíta̱t ca̱chiquí ̱n ixtastaca amá quihui  









22



ni ̱ma huanicán ma̱lama̱ni ̱ná quihui. Jaé quihui ma̱stá ixtahuácat akatunu papá o makcu̱tuy la̱ta aktum ca̱ta, y ixpakán jaé quihui macuán xlacata naca̱li ̱ma̱ksa̱ni ̱cán ixli ̱stacnicán hua̱k cristianos la̱ta tí talama̱na nac ca̱quilhtamacú. 3 Aná yaj tí ama anán tí natapa̱xtoka tú ni ̱ tla̱n porque aná nac ca̱chiquí ̱n huí nahuán aná lanca ma̱paksi ̱ná pu̱táhui ̱lh ní naquinca̱maktakalhá̱n Quimpu̱chinacán Dios y na̱ chuná Cristo tí li ̱tanú la̱ borrego ixlacatí ̱n, y hua̱k tí ixtamacama̱sta̱ni ̱t ixli ̱stacnicán xlacata natamacuaní lakxtum natalakachixcuhuí. 4 Xlacán ca̱lacán ta̱ma̱na ta̱cxila Dios y nac ixmu̱ ncán ta̱ma̱na talí ̱n xatatzokni ixtacuhui ̱ní. 5 Aná ya̱cxni ama tahuilá ca̱tzisní, y tí ta̱ma̱na talatamá aná yaj ta̱ma̱na tamaclacasquín taxkáket xla pu̱skon, ni ̱ para xla chichiní, porque Dios ama ca̱ma̱xquí ixtaxkáket y xlacán la̱ reyes natata̱ma̱paksi ̱nán cani ̱cxnihuá quilhtamacú. 6 Astá̱n quihuanipá amá ángel: ―Hua̱k jaé tachihuí ̱n ni ̱ma huix kaxpatni ̱ta snu̱ n ca̱na y tla̱n tancs li ̱pa̱huancán porque pi ̱huá Dios tí ca̱ma̱lacpuhua̱ní tú natahuán amá tí tali ̱chihui ̱nán ixtalacapa̱stacni; aquit quima̱lakacha̱ni ̱t xlacata nacma̱si ̱niyá̱n huix hua̱k tú ama kantaxtú ni ̱ ixli ̱maka̱s nac ca̱quilhtamacú y xlá na̱ lacasquín natacatzí hua̱k ixcamán tí tamacama̱xqui ̱ni ̱t ixlatama̱tcán. 7 ―¡Sok cama chin! ―huan Jesús―. Li ̱pa̱xáu calatáma̱lh hua̱k tí ta̱katanú ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ma tatzokni ̱t naj jaé libro.  









APOCALIPSIS 22

578

8 Aquit

Juan quintaké̱n cli ̱káxmatli y quilakastapu clí ̱cxilhli la̱ta tú jaé cli ̱chihui ̱nani ̱t. Y a̱stá̱n la̱ta ckaxmatko̱lh y cacxilhko̱lh la̱ta tú ixquima̱si ̱nima amá ángel ctatzokostánilh xlacata naclakachixcuhuí. 9 Pero xlá quihuánilh: ―¡Tó, ni ̱ chú calat! Aquit ni ̱ Dios, huatiyá Dios mini ̱ní nalakachixcuhui ̱yá̱u. Aquit caj minta̱tasa̱cua tí na̱ cmacuaní Dios la̱ huix, na̱ la̱ xa̱makapitzi minata̱camán tí tali ̱chihui ̱nán ixtachihuí ̱n Dios y na̱ chuná la̱ hua̱k tí ta̱katanú nahuán la̱ta tú tatzokni ̱t nac milibro tú natzoka. 10 Na̱ quihuánilh: ―Ni ̱tú tú naca̱ma̱tze̱kniya cristianos la̱ta tú natzoka ixtalacapa̱stacni Dios nac milibro porque talacatzuhui ̱majá quilhtamacú xlacata hua̱k ama kantaxtú la̱ta tú talaclhca̱ni ̱t. 11 Amá tí snu̱ n lani ̱t chu̱tacú snu̱ n calalh para lacasquín, y amá tí lacli ̱xcájnit kalhí ixtapuhuá̱n chu̱tacú cakálhi ̱lh, pero cacátzi ̱lh tú napa̱xtoka; pero tí tla̱n catzí catlahuati ̱lhalhcú ixli ̱tlá̱n y na̱ chuná tí tancs ta̱lama ixtalacapa̱stacni Dios seguir catláhualh y chuná ma̱s lhu̱ hua nama̱xquí Dios ixtaskáu. 12 Jesús huan: ―Xli ̱ca̱na, sok cama chin. Y cha̱tunu cama ca̱li ̱miní ixtaskaucán la̱tiyá talatama̱ni ̱t nac ca̱quilhtamacú tamaktakalhni ̱t o tatzaca̱tnani ̱t. 13 Porque aquit tí siempre clama nac ixquilhtzúcut la̱ nac ixkatspútut. 14 Catapa̱xáhualh tí tacheké ixlhaka̱tcán xlacata naca̱mini ̱ní  











natahuá ixtahuácat amá ma̱lama̱ni ̱ná quihui y chuná jaé tla̱n natalactanú xapuhui ̱lhta ni ̱ma kalhí ama̱ ca̱chiquí ̱n. 15 Pero nac quilhtí ̱n amá ca̱chiquí ̱n ta̱ma̱na tatamakxtaka hua̱k cristianos tí talakatí talí ̱n xalaktzanká̱n latáma̱t, tí talakatí tascuhuanán, tamakni ̱nán, tí talakachixcuhuí pu̱ laktumi ̱n, tí talakatí ta̱kskahuinán, tí tara̱lakatí tatlahuá tú li ̱xcájnit con ixmacnicán, xlacán ni ̱ lá ta̱ma̱na tatanú nac ca̱chiquí ̱n. 16 ―Pi ̱aquit Jesús Mimpu̱chinacán tí ma̱lakacha̱ni ̱t cha̱tum ángel xlacata nama̱catzi ̱ni ̱nán jaé ixtachihuí ̱n Dios nac namá aktujún pu̱siculan. Aquit ixquilhtzúcut y ixli ̱talakapasni rey David, aquit namá ma̱xkake̱ná ma̱tancu̱ ná̱ staca ni ̱ma taxtú acxni xkakama. 17 Ixespíritu Dios y pu̱t um cristianos tí tali ̱tanú la̱ ixlí ̱i ̱t Cristo tí la̱ borrego ixlacatín Dios, acxtum tahuán: ―Catat. Y tí kaxmata jaé tachihuí ̱n na̱ chuná cahuá: ―Catat, xli ̱ca̱na. Y para tí kalhtí caquilákmilh xlacata nacta̱kota amá ma̱lama̱ni ̱ná chúchut ni ̱ma chu̱ta cama ma̱squihuí. 18 Aquit Juan cca̱huaniyá̱n: Hua̱k tí natakaxmata o natali ̱kalhtahuaká jaé ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ma cca̱tzokni ̱t nac jaé libro, aquit cca̱ma̱cxcatzi ̱ni ̱yá̱n para tí nali ̱ma̱huacá, Dios na̱ ama li ̱ma̱huacaní ixta̱kxtakajni ni ̱ma li ̱chihui ̱nán jaé libro. 19 Y para tí li ̱ma̱cti ̱ní ca̱na actzú ixtachihuí ̱n Dios ni ̱ma tatzokni ̱t nac jaé libro na̱ chuná ama̱ca maklhti ̱cán ti ̱tzú ixtapa̱xahuá̱n  









579 tú ixtocá̱rli ̱lh nac amá ca̱chiquí ̱n y la̱ nahuá ixtahuácat namá ma̱lama̱ni ̱ná quihui. 20 Y amá tí ma̱luloka jaé ixtachihuí ̱n Dios chuné huan: ―Xli ̱ca̱na, aquit sok camajá chin.  

APOCALIPSIS 22 ¡Chuná calalh! ¡Xli ̱ca̱na cataspitpara Quimpu̱chinacán Jesús! 21 Quimpu̱chinacán Jesucristo caca̱cxilhlacachá̱n hua̱k huixín y caca̱siculana̱tlahuán. Chuná calalh, amén.