Las Escrituras en Epena de Coombia [sja] - Daniel - Scripture Earth

30 Ma ewate p'ărik'ua Babiloniadepemaarã rey Belsasar peet'aajida. Mãpai Mediadepema rey Dariopa ma eujã ichi-it'ee jāri ata cheji, ichi jua ek'ari beemerã.
649KB Größe 0 Downloads 0 vistas
Daniel

Tachi Akꞌõre pedee jarapari Danielpa pꞌãda Introducción

Libro Daniel pꞌãdakꞌãri, judiorã awaraarã jua ekꞌari kꞌachia pꞌanapachida. Na libro pꞌãdapa kꞌinia baji ma judiorã chupɨria pꞌanadapꞌedaarã waya Tachi Akꞌõrede ijãa pꞌaneedamerã naawedapemakꞌa mãikꞌaapa ãchimaa kꞌirãpapiji Tachi Akꞌõrepa ooitꞌee ãchi chonaarã ome pacto oodade jaradakꞌa. Mãga kꞌirãpadamerã Tachi Akꞌõrepa Danielmaa ne–inaa unupiji kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨde. Mãgá judiorãpa kꞌawajida irua unuda jõmaweda pꞌasaitꞌee ãchi ome. Ichiaba ma kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨde Tachi Akꞌõrepa jaraji ichi cheitꞌee ãchi kꞌaripade mãikꞌaapa jõpide jõmaweda iru pꞌuuru pidaarã kꞌachia iru pꞌanɨɨrã. Rey judiorã kꞌachia iru bada ichi jua ekꞌari tꞌɨ ̃jarapachida Nabucodonosor. Mãgɨ ́ Babilonia eujãdepema paji. Na libro leedakꞌãri, kꞌawadaitꞌee kꞌũtrãarã õpee esclavo ateedapꞌedaa Babilonia eujãdee. Mama pꞌanadakꞌãri, awaraarã akꞌõre waibɨa apataarã kꞌĩrapite bedabai kꞌiniada–e pada perã, horno wãsia jira bɨde tꞌɨkꞌoojida. Mamĩda ãramaa mãgá kꞌachia oojida mĩda, ichita Tachi Akꞌõrede ijãajida mãikꞌaapa ãchi pꞌuuru pidaarãmaa akꞌɨpijida judiorã ichita Tachi Akꞌõre Waibɨade ijãapata. Tachi Akꞌõre pedee pi–ia estudiapataarãpa na libro tꞌooma omeede tꞌootꞌaajida. Chi naarapema tꞌoomade unudaitꞌee Daniel mãikꞌaapa chi kꞌõpꞌãyoorãmaa oodapꞌedaa (cap. 1–6). Chi tꞌẽepema tꞌoomade unudaitꞌee Danielpa kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨde unuda. Ma kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bada õpee paji. Made Tachi Akꞌõrepa jaraji reyrã waibɨa beerã õpee ãchi jua ekꞌari pꞌanapataarã ome kꞌachiade pꞌanadaitꞌee. Ichiaba made Tachi Akꞌõrepa jaraji Babilonia eujã ome pꞌasaitꞌee bada; jõdee ichi pꞌuuru pidaarã waibɨa padaitꞌee bada (cap. 7–12).

Babilonia eujãdepemaarãpa Judá eujãdepemaarã ãchi eujãdee ateedapꞌedaa

1

1   Judá

eujãdepema rey Joacim año õpee rey bɨde, Babilonia eujãdepema rey Nabucodonosorpa ichi soldaorã ome Jerusalén

535

Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 1

536

pꞌuuru wapꞌɨra atanajida. 2 Mãga nɨde Tachi Akꞌõrepa rey Joacim Nabucodonosor eerepemaarãmaa jita atapiji. Ichiaba netꞌaa chokꞌara ichi tede nɨ ̃bada jãri atapiji. Nabucodonosorpa rey Joacim mãikꞌaapa iru eere pꞌanadapꞌedaarã Babilonia eujãdee ateeji mãikꞌaapa Tachi Akꞌõre tedepema netꞌaa ateedapꞌedaa bɨnaji ichi netꞌaa pia ome ichi akꞌõre waibɨa apata tede. 3 Maapꞌeda ichi jua ekꞌari mimiapataarã poro waibɨa Aspenamaa jaraji ma israelitaarã aneedapꞌedaarãdepema jɨrɨmerã rey ëreerãdepemaarã maa–e pɨrã awaraa pꞌaratꞌa paraa beerãdepemaarã. 4 Jɨrɨipia bɨda aji, kꞌũtrãarã kꞌĩra wãree, kꞌapꞌɨade ne–inaa kꞌachia wẽe, poro wẽsaa, kꞌĩsia kꞌawaa mãikꞌaapa ne–inaa kꞌĩra tꞌãdoo kꞌawapata rey palaciode mimiadamerã. Aspenapa mãɨrãmaa Babiloniadepemaarã pedee jarateeipia bɨda aji, mãikꞌaapa Babiloniadepemaarã libro pꞌã iru pꞌanadapꞌedaa lee kꞌawaapiipia bɨda aji. 5 Rey Nabucodonosorpa ichiaba jaraji ewari chaa ma kꞌũtrãarãmaa nekꞌopidamerã ichimaa nekꞌopipatapꞌedaakꞌa mãikꞌaapa vino topidamerã ichimaa topipatapꞌedaakꞌa. Jaraji año õpee paru misa, ma kꞌũtrãarãmaa jarateedamerã, maapꞌeda ichi palaciode mimia pꞌaneedamerã.  







Daniel chi kꞌõpꞌãyoorã ome rey palaciode mimia pꞌaneedapꞌedaa

6  Ma

kꞌũtrãarã tꞌãide pꞌanajida Judadeepa uchiadapꞌedaarã tꞌɨ ̃jarapatapꞌedaa: Daniel, Ananías, Misael mãikꞌaapa Azarías. 7 Rey jua ekꞌari mimiapataarã poro waibɨapa mãgɨɨrã tꞌɨ ̃ awara bɨkꞌooji: Daniel tꞌɨ ̃ bɨji Beltsasar; Ananías tꞌɨ ̃ bɨji Sadrac; Misael tꞌɨ ̃ bɨji Mesac; mãikꞌaapa Azarías tꞌɨ ̃ bɨji Abednego. 8 Mamĩda Danielpa kꞌinia–e paji reypa chikꞌo kꞌopariida mãikꞌaapa vino topariida, Tachi Akꞌõrepa mãgee ne–inaa kꞌopi kꞌinia–e bada perã. Mapa ma poro waibɨamaa chupɨria iidiji ichimaa mãgee chikꞌo kꞌopinaamerã mãikꞌaapa mãgee vino topinaamerã. 9 Tachi Akꞌõrepa ma poro waibɨamaa kꞌĩsiapiji Daniel pia akꞌɨ bapariimerã. 10 Mamĩda ma poro waibɨapa Danielmaa mãgaji: —Mɨa mɨchi poro waibɨa, tai rey, waawee baparida aji. Iruata jarajida aji, parãmaa mãgɨ ́ chikꞌo vino ome teepariimerã. Mãgɨ ́ chikꞌo kꞌoda–e pɨrã mãikꞌaapa irua parã awaraa kꞌũtrãarã parã ome año aukꞌa iru beerã kꞌãyaara kꞌaitekꞌeera unuru pɨrã, pɨchi kꞌaurepa mɨ otau tꞌɨapꞌepiitꞌeeda aji. 11 Ma poro waibɨapa ichi jua ekꞌari mimiaparimaa jaraji irua Daniel, Ananías, Misael mãikꞌaapa Azarías akꞌɨ bapariimerã. Maapꞌeda Danielpa ma mimiaparimaa mãgaji: 12 —Tai chupɨria kꞌawaapáde aji. Ewari diez paru misa, tai, pɨ mimiapataarãmaa verdura aupai kꞌopipáde aji, mãikꞌaapa pania aupai topipáde aji. 13 Ma ewari diezmaa tai kꞌapꞌɨa akꞌɨpáde aji. Mãgá kꞌawaayada aji, awaraa kꞌũtrãarã reypa chikꞌo kꞌopari kꞌo pꞌanɨɨrã ome  













Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



537

Daniel 1​, ​2

aukꞌa pꞌanɨ maa–e pɨrã aukꞌa pꞌanɨ–e. Maapꞌeda tai ome oopáde aji, pɨchia kꞌĩsia bɨkꞌa. 14 Mãpai ma kꞌũtrãarã akꞌɨ badapa mãga ooitꞌeeda aji. Mãgá ewari diez wãyaarude ma kꞌũtrãarãmaa verdura aupai kꞌopiji mãikꞌaapa pania aupai topiji. 15 Ma ewari diezmaa ma kꞌũtrãarã kꞌapꞌɨa piara pꞌanajida mãikꞌaapa juataura pꞌanajida awaraa kꞌũtrãarã reypa chikꞌo kꞌopari kꞌo pꞌanadapꞌedaarã kꞌãyaara. 16 Maperã ma kꞌũtrãarã akꞌɨ badapa waa reypa chikꞌo kꞌopariida mãikꞌaapa vino topariida anee–e paji. Ma kꞌãyaara ãramaa verdura aupai kꞌopipachi mãikꞌaapa pania aupai topipachi. 17 Mãgá ma kꞌũtrãarã kꞌĩmariweda Tachi Akꞌõrepa kꞌĩsia kꞌawaapiji mãikꞌaapa poro wẽsaapiji librode jara bɨ jõmaweda mãikꞌaapa ciencia jõmaweda kꞌawaapataadamerã. Ma awara Danielpa ichiaba kꞌawaapachi kꞌãata jara kꞌinia bɨ jõmaweda kꞌãimokꞌaraadapꞌedaa mãikꞌaapa kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨde unudapꞌedaa. 18 Rey Nabucodonosorpa jarada año pakꞌãri, rey jua ekꞌari mimiapataarã poro waibɨapa ma kꞌũtrãarã rey kꞌĩrapite ateeji. 19 Rey ma kꞌũtrãarã ome pedeekꞌãri, awaraa apida ãrakꞌa unu–e paji. Mapa Daniel, Ananías, Misael mãikꞌaapa Azarías rey jua ekꞌari mimiamaa pꞌaneejida awaraa kꞌĩsia kꞌawaa beerã ome. 20 Reypa iidikꞌãri ne–inaa kꞌĩsia kꞌawaa beerãpa kꞌawapatapꞌedaa, ma kꞌũtrãarãpa pipɨara pꞌanaupachida awaraa kꞌĩsia kꞌawaa beerã kꞌãyaara. Ãchi diez veces waa kꞌĩsia kꞌawaara pꞌanajida ma rey jua ekꞌari pꞌanadapꞌedaa petau tau kꞌawa beerã kꞌãyaara mãikꞌaapa ne–inaa waide pꞌasa–e bɨ kꞌawapatapꞌedaarã kꞌãyaara. 21 Mãgata Daniel Babiloniadepema rey jua ekꞌari mimia beeji, rey Ciro naapema año rey beerumaa.  















Rey Nabucodonosorpa kꞌãimokꞌaraada

2

1   Nabucodonosor

año omé rey bɨde, kꞌãimokꞌaraaji. Ma kꞌãimokꞌaraadade kꞌĩsia nɨ ̃bɨpa pꞌoyaa kꞌãikꞌaa paji. 2 Mapa jara pëiji chedamerã ichi ekꞌari mimiapatapꞌedaa petau tau kꞌawa beerã, ne–inaa waide pꞌasa–e bɨ jarapataarã, dapꞌa to kꞌawaa beerãkꞌa beerã mãikꞌaapa Babiloniadepema kꞌĩsia kꞌawaa beerã. Kꞌinia baji mãɨrãpa jaradamerã ichia kꞌãimokꞌaraada kꞌãata jara kꞌinia bɨ. Mapa ãra rey kꞌĩrapite cheepurujida. 3 Mãpai irua mãgaji: —Mɨa kꞌãimokꞌaraada kꞌaurepa kꞌĩsia nɨ ̃bɨda aji, kꞌawa–e bairã kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 4 Mãpai arameo pedeede ma kꞌĩsia kꞌawaa beerãpa irumaa mãgajida: —¡Rey Waibɨa, taipa kꞌinia pꞌanɨ pɨ ichita bapariimerã! Tai pɨ mimiapataarã. Taimaa pɨa kꞌãimokꞌaraada nepɨrɨpáde ajida. Mãgá taipa jaradayada ajida, kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 5 Mãpai reypa pꞌanauji: —Mɨa nãga kꞌĩsia iru bɨda aji. Parãpa jarada–e pɨrã mɨa kꞌãimokꞌaraada mãikꞌaapa jarada–e pɨrã kꞌãata jara kꞌinia bɨ, mɨa parã kꞌapꞌɨa  







Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 2

538

pitikiapikꞌooitꞌeeda aji. Ma awara mɨa pãchi te tꞌeepikꞌooitꞌee jõma jõdarumaa. 6 Mamĩda jararuta pɨrã mɨa kꞌãimokꞌaraada mãikꞌaapa jararuta pɨrã ma kꞌãimokꞌaraada kꞌãata jara kꞌinia bɨ, ma pari parãmaa netꞌaa pi–ia teeitꞌeeda aji, mãikꞌaapa jõmaarãpa parã tꞌo pꞌanadaitꞌee. Mapa jaradapáde aji, mɨa kꞌãimokꞌaraada mãikꞌaapa jaradapáde aji, ma kꞌãimokꞌaraada kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 7 Mãpai ma kꞌĩsia kꞌawaa beerãpa waya mãgajida: —Rey Waibɨa, tai pɨ mimiapataarã. Pɨa kꞌãimokꞌaraada taimaa nepɨrɨ ́ji. Mãgá taipa jaradaitꞌeeda ajida, kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 8 Mãpai reypa pꞌanauji: —Mɨa ooitꞌee kꞌĩsia iru bɨ parãpa pia kꞌawa pꞌanɨda aji. ¿Maperã parã nama mɨ kꞌĩrapite taarã pꞌana kꞌinia pꞌanɨ–ekꞌã? aji. 9 Mɨa kꞌãimokꞌaraada jarada–e pɨrã, kꞌawa pꞌanɨda aji, parã ome kꞌãata pꞌasaitꞌee. ¿Parã pedeeteejida–ekꞌã seewa jaradaitꞌee maa–e pɨrã mɨ kꞌũradaitꞌee, mɨa kꞌĩsia awara atai jĩakꞌaapa? Mɨa kꞌãimokꞌaraada jarátɨ. Mãgá mɨa kꞌawaayada aji, parãpa wãara kꞌawa pꞌanɨ ma kꞌãimokꞌaraada kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 10 Mãpai ma kꞌĩsia kꞌawaa beerãpa mãgajida: —Rey Waibɨa, na pꞌekꞌau eujãde eperã apida wẽ–eda ajida, pɨa iidi bɨ jaramerã. ¡Rey apidaapa waide nãgee ne–inaa iidikꞌaada ajida, ichi jua ekꞌari bee petau tau kꞌawaa beerãmaa, ne–inaa waide pꞌasa–e bɨ jarapataarãmaa maa–e pɨrã tai Babiloniadepema kꞌĩsia kꞌawaa beerãmaa! 11 ’Rey Waibɨa, pɨa audú ne–inaa chaaree iidi bɨ. Apidaapa pꞌoyaa jarada–e. Aba tachi Babiloniadepemaarã akꞌõre waibɨarãpapaita mãga oodai. ¡Mamĩda ãra eperãarã tꞌãide pꞌanadakꞌaada! ajida. 12 Ma kꞌĩsia kꞌawaa beerãpa mãga jaradakꞌãri, rey audupɨara kꞌĩraudachi. Mapa Babiloniadepema kꞌĩsia kꞌawaa beerã jõmaweda peepikꞌooitꞌeeda aji. 13 Mãpai ma reypa ichia jarada pꞌãpipꞌeda, jaraji Babiloniadepema kꞌĩsia kꞌawaa beerã jõmaarã peekꞌoodamerã. Maperã Daniel chi kꞌõpꞌãyoorã ome aukꞌa jɨrɨmaa pꞌaneejida peekꞌoodaitꞌee. 14 Mãpai rey jɨ ̃apataarã poro waibɨa Arioc uchiakꞌãri Babliloniadepema kꞌĩsia kꞌawaa beerã peekꞌoode, Danielpa irumaa tꞌãri pia mãikꞌaapa kꞌĩsia kꞌawaa pedeeji. 15 Iidiji: —¿Sãapꞌeda reypa ma ley taarã–eweda pꞌãpijima? aji. Mãpai Ariocpa Danielmaa jaraji sãapꞌeda reypa mãga ooji. 16 Mãga ũrikꞌãri, Daniel reymaa wãji mãikꞌaapa irumaa chupɨria iidiji nɨmerã, ichia jararu misa ma kꞌãimokꞌaraada kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 17 Maapꞌeda Daniel ichi temaa panakꞌãri, jõmaweda nepɨrɨji chi kꞌõpꞌãyoorã Ananiamaa, Misaelmaa mãikꞌaapa Azariamaa. 18 Ma awara jaraji ãchia Tachi Akꞌõre ɨtꞌari baparimaa chupɨria iididamerã, irua ma ne–inaa apidaapa kꞌawada–e pꞌanɨ kꞌawapimerã. Mãgá ichi, chi kꞌõpꞌãyoorã mãikꞌaapa Babiloniadepema kꞌĩsia kꞌawaa beerã paara piuda–e paitꞌee.  

























Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



539

19 Ma

Daniel 2

Danielpa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃da

ewate pꞌãrikꞌua kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨde Tachi Akꞌõrepa Danielmaa reypa kꞌãimokꞌaraada kꞌawapiji. Danielpa mãga kꞌawakꞌãri, Tachi Akꞌõre ɨtꞌari baparimaa na pedee pia jaraji: 20 “¡Tachi Akꞌõre tꞌɨ ̃ ichita pipɨara bɨ jõmaarã tꞌɨ ̃ kꞌãyaara! Irua nejõmaata kꞌawapari mãikꞌaapa ichi júapata ne–inaa jõmaweda oopari. 21 Ewari, atane mãikꞌaapa año iru jua ekꞌari nɨ ̃bɨ. Eperã rey papipari mãikꞌaapa uchiapipari. Kꞌĩsia kꞌawaa beerãmaa irua kꞌĩsia kꞌawaapipari mãikꞌaapa poro wẽsaa beerãmaa ne–inaa kꞌawaapipari. 22 Kꞌawaapipari ne–inaa eperãarãpa pꞌoyaa kꞌawada–e pꞌanɨ; ne–inaa pꞌãriude pɨkꞌa bɨ pɨjida. Mãga oopari ichi ɨ ̃daade bapari perã. 23 Mɨ akꞌõreerã Akꞌõre Waibɨa, pɨmaa tꞌãri o–ĩa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃ bɨ mãikꞌaapa gracias jara bɨ, pɨa mɨ kꞌĩsia kꞌawaa mãikꞌaapa sõcharra papida perã. Taipa ɨtꞌaa iididapꞌedaa pɨa mɨmaa kꞌawaapiji. Reypa kꞌãimokꞌaraada kꞌawaapiji.”  







24  Maapꞌeda

Danielpa jarada reypa kꞌãimokꞌaraada

Daniel wãji Ariocmaa, irumaa reypa jarada perã Babiloniadepema kꞌĩsia kꞌawaa beerã peekꞌoomerã. Danielpa mãgaji: —Babiloniadepema kꞌĩsia kꞌawaa beerã peenáaji. Mɨ rey kꞌĩrapite ateepáde aji, irua kꞌãimokꞌaraada mɨa jaraitꞌee perã. 25 Aramata Ariocpa Daniel ateeji rey Nabucodonosor kꞌĩrapite mãikꞌaapa reymaa mãgaji: —Judiorã tachia presoorãkꞌa aneedapꞌedaarã tꞌãide mɨa na eperã unuji. Rey Waibɨa, irua jaraitꞌeeda aji, pɨa kꞌãimokꞌaraada kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 26 Mãpai reypa iidiji Danielmaa; ichiaba Beltsasar apatapꞌedaa: —¿Pɨa jaraikꞌã aji, mɨa kꞌãimokꞌaraadade unuda mãikꞌaapa ma kꞌãimokꞌaraada kꞌãata jara kꞌinia bɨ? 27 Mãpai Danielpa pꞌanauji: —Rey Waibɨa, pɨa iidimaa bɨ ne–inaa eperãarãpa kꞌawadakꞌaa: kꞌĩsia kꞌawaa beerãpa; ne–inaa waide pꞌasa–e bɨ jarapataarãpa; petau tau kꞌawaa beerãpa; lucero akꞌɨdapꞌeda, ne–inaa jarapataarãpa pida. Mãɨrãpa mãgee ne–inaa pꞌoyaa jaradakꞌaa, kꞌawadakꞌaa perã. 28 Mamĩda Akꞌõre Waibɨa ɨtꞌari baparípata ne–inaa eperãarãpa kꞌawadakꞌaa kꞌawapipari. Rey Waibɨa, pɨa kꞌãimokꞌaraada kꞌaurepa iruata kꞌawaapiji ne–inaa ewari cherude pꞌasaitꞌee bɨ. Mɨa jaraitꞌee pɨa kꞌãimokꞌaraada mãikꞌaapa pɨa awaraa ne–inaa unuda kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨde, pɨchi pꞌarude kꞌãi bɨde. 29 Rey Waibɨa, pɨchi pꞌarude bɨde, kꞌĩsia beeji ne–inaa ewari cherude pꞌasaitꞌee bɨde. Chi ne–inaa eperãarãpa kꞌawadakꞌaa kꞌawaapiparipa pɨmaa mãga kꞌawaapiji. 30 Mɨmaa ichiaba ma ne–inaa kꞌawaapiji. Mãga oo–e paji mɨ awaraa eperãarã kꞌãyaara kꞌĩsia kꞌawaara bairã. Rey Waibɨa, irua jĩpꞌa mãga ooji mɨa pɨmaa jarateemerã ma kꞌãimokꞌaraada kꞌãata jara kꞌinia bɨ mãikꞌaapa pɨa ma unuda kꞌawaamerã.  











Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 2

540

31 ’Rey

Waibɨa, pɨa kꞌãimokꞌaraadade unuji eperãkꞌa bainɨ ̃ bɨ. Mãgɨ ́ nẽchoma, urua nɨ ̃baji. Ne–inaa tachi pꞌerapiparikꞌa baji. 32 Chi poro nẽedee aupai baji. Chi tꞌũa mãikꞌaapa jua pꞌaratꞌadee baji. Chi bi mãikꞌaapa makꞌara broncedee baji. 33 Chi jĩru hierrodee baji; chi bɨɨrɨ chaachaa esa–aukꞌa hierrodee baji, esa–aukꞌa yooro paadadee baji. 34 Pɨa ma eperãkꞌa bɨmaa akꞌɨmaa bɨde, mãu eedeepa ichi itu ɨradachi. Mãgá chi bɨɨrɨ hierrodee bada mãikꞌaapa yoorodee bada ãrikꞌoodachida. 35 Aramata ma eperãkꞌa bɨ hierrodee bada, broncedee bada, pꞌaratꞌadee bada, nẽedee bada tꞌodoochoodachi. Ma eperãkꞌa bada yooro pꞌorakꞌa beeji, pꞌoojarade trigo chi edeepa ãyaa pꞌe atadakꞌãri, trigo kꞌiru pꞌora beeparikꞌa. Nãupa trigo kꞌiru ãyaa ateeparikꞌa, mãga pɨkꞌa nãupa ma eperãkꞌa badadepema yooro pꞌorakꞌa beeda wẽpapiji, waa unuda–e parumaa. Jõdee ma mãu eedeepa pɨra cheda ma eperãkꞌa bɨ bɨɨrɨmaa na pꞌekꞌau eujã jõmaade ee choma padachi. 36 ’Rey Waibɨa, mãga paji pɨa kꞌãimokꞌaraada. Ɨr̃ á mɨa jaraitꞌee kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 37 Rey Waibɨa, pɨ waibɨara bɨ awaraa reyrã kꞌãyaara, ɨtꞌaripema Akꞌõre Waibɨapa pɨ mãga papida perã. Eperãarã chokꞌara pɨ jua ekꞌari bɨji. Juataura papiji, awaraa pꞌuuru pidaarã chokꞌara pꞌoyaamerã mãikꞌaapa eperãarãpa pɨ tꞌo pꞌanadamerã. 38 Rey Waibɨa, irua pɨ jua ekꞌari bɨji awaraarã eujã waibɨa; eperãarã chokꞌara ãchi pꞌanapatamãi, mẽepema ne–animalaarã mãikꞌaapa ipanaarã. Ma jõma pɨ jua ekꞌari bɨda perã, pɨ ma eperãkꞌa bada poro nẽedee oodákꞌapɨ bɨ. 39 Pɨ tꞌẽe awaraa rey uchiaitꞌee. Mãgɨ ́ ma eperãkꞌa bada tꞌũa mãikꞌaapa jua pꞌaratꞌadee oodákꞌapɨ baitꞌee. Mamĩda mãgɨ ́ makꞌɨara waibɨa pa–e paitꞌee. Ma eere awaraa rey uchiaitꞌee. Mãgɨ ́ ma eperãkꞌa bada bi mãikꞌaapa makꞌara broncedee oodákꞌapɨ baitꞌee. Mãgɨpa na eujã jõmaweda ichi jua ekꞌari iru bapariitꞌee. 40 Ma eere rey awaraa uchiaitꞌee. Mãgɨ ́ ma eperãkꞌa bada jĩru hierrodee oodákꞌapɨ baitꞌee. Mãgɨ ́ juataura baitꞌee hierro chaaree baparikꞌa. Hierropa ne–inaa ãriparikꞌa mãikꞌaapa jõpiparikꞌa, mãga pɨkꞌa ma reypa awaraa reyrã jõmaweda pꞌoyaaitꞌee mãikꞌaapa jõpiitꞌee. 41 ’Rey Waibɨa, pɨa unuji ma eperãkꞌa bada bɨɨrɨ mãikꞌaapa chi bɨɨrɨ kꞌɨ ̃ chakꞌeerã hierro yooro ome pꞌoiradadee bɨ. Esa–aukꞌa yoorodee baji; esa–aukꞌa hierrodee baji. Mãga pɨkꞌa reyrã ma rey waibɨa jua ekꞌari pꞌanɨ kꞌĩsia awara–awaraa pꞌanapataadaitꞌee. Hierro chaaree baparikꞌa, mãga pɨkꞌa iru juataura baitꞌee. Mamĩda ma reyrã iru jua ekꞌari pꞌanapataarã pia araa pꞌanapataada–e paitꞌee. 42 Ma bɨɨrɨ kꞌɨ ̃ chakꞌeerã esa–aukꞌa hierrodee bada mãikꞌaapa esa–aukꞌa yoorodee bada jara kꞌinia bɨ reyrã ma rey waibɨa jua ekꞌari pꞌanɨ ũkꞌuru juataura pꞌanadaitꞌee, ũkꞌuru juatau wẽe pꞌanadaitꞌee. 43 Ma awara pɨa hierro yooro ome araa pꞌoira bɨ unudakꞌa, mãga pɨkꞌa ãra miakꞌãidakꞌãri, araa pꞌoirakꞌoodaridaitꞌee. Mamĩda ãra pꞌoyaa araa pꞌanada–e paitꞌee, hierro yooro ome araa  























Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



541

Daniel 2​, ​3

pꞌoiradakꞌaa perã. 44 Ma reyrãpa eperãarã ãchi jua ekꞌari iru pꞌanɨde, ɨtꞌaripema Akꞌõre Waibɨapa eperãarã ichi jua ekꞌari bɨ wãitꞌee. Awaraa reyrãdepema apidaapa iru jua ekꞌari pꞌanapataarã pꞌoyaada–e paitꞌee, iru ichita mãɨrã rey paitꞌee perã. Jõdee iruata awaraa reyrã jõmaweda pꞌoyaaitꞌee mãikꞌaapa jõpiitꞌee. 45 Rey Waibɨa, mɨa etꞌewa jarada, mãgata jara kꞌinia bɨ pɨa ma mãu unuda ichi itu eedeepa pɨradaida; mãgɨ ́ mãupa ma hierro, bronce, yooro, pꞌaratꞌa, mãikꞌaapa nẽe, yooro pꞌorakꞌa papida. Jõmaarã Akꞌõre Waibɨapa ma ne–inaa ewari cherude pꞌasapiitꞌee bɨ pɨmaa unupiji. Pɨa kꞌãimokꞌaraadakꞌa wãara pꞌasaitꞌee. Mɨa wãarata jara bɨda aji. 46 Mãga ũrikꞌãri, rey Nabucodonosor Daniel kꞌĩrapite bedabaidachi ichi tau bɨɨrɨ te jãde tꞌõbairumaa mãikꞌaapa jaraji netꞌaa pia mãikꞌaapa ne– inaa tꞌũa bapari irumaa teedamerã. 47 Ma awara ichia Danielmaa mãgaji: —¡Wãara pɨ Akꞌõre Waibɨa jõmaarã akꞌõre waibɨarã kꞌãyaara waibɨara bɨ! ¡Iru jõmaarã reyrã poro waibɨa! Irua ne–inaa eperãarãpa pꞌoyaa kꞌawadakꞌaa kꞌawapipari. Irua pɨmaa kꞌawaapiji mɨa kꞌãimokꞌaraada kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 48 Maapꞌeda reypa Daniel eperãarã poro waibɨa papiji ichi eujãde. Irumaa netꞌaa pi–ia chokꞌara teeji mãikꞌaapa iru bɨji Babilonia eujã jõmaweda akꞌɨpariimerã. Ma awara ma eujãdepema jõmaweda kꞌĩsia kꞌawaa beerã poro waibɨa bɨji. 49 Mãga bɨde Danielpa iidiji reypa Sadrac, Mesac mãikꞌaapa Abednego Babilonia eujã akꞌɨpataarã bɨmerã. Mãpai reypa mãga ooji. Mamĩda Danielta rey ikꞌaawa mimiapachi.  











3

1   Maapꞌeda

Rey Nabucodonosorpa eperãkꞌa bɨ oopida aɨ kꞌĩrapite ɨtꞌaa tꞌɨ ̃pataadamerã

rey Nabucodonosorpa eperãkꞌa bɨ nẽedee oopiji. Chi ɨtꞌɨa veintisiete metros baji mãikꞌaapa chi jobɨa metro omé apꞌeda esa–aukꞌa baji. a Reypa mãgɨ ́ bainɨ ̃ bɨpiji Dura eujã jewedaade Babilonia eujãde. 2 Mãpai jara pëiji chedamerã eujã waibɨa awara–awaraa akꞌɨpataarã ãchi jua ekꞌari beerã ome; eujã ma–ãriara awara–awaraa akꞌɨpataarã; ũraapataarã; pꞌaratꞌa jɨ ̃apataarã; charraarã; Babiloniadepema ley kꞌawaapataarã mãikꞌaapa awaraa poro waibɨarã. Kꞌinia baji ãra chedamerã, ma eperãkꞌa bɨ ichia oopida awara bɨkꞌãri aɨ kꞌĩrapite ɨtꞌaa tꞌɨ ̃pataadamerã. 3 Mãpai ma poro waibɨarã jõmaweda ma eperãkꞌa bɨ kꞌĩrapite chipꞌedachida mãga oodaitꞌee. 4 Aɨ naaweda reypa eperã jɨrɨji ma see nɨ ̃badaarã kꞌĩrapite pedeemerã. Mãgɨpa golpe mãgaji: “Ũrítɨ, eperãarã nama pꞌanɨɨrã; eujã awara–awaraadepemaarã; pꞌuuru awara– awaraadepemaarã mãikꞌaapa pedee awara–awaraa pedeepataarã. Tachi  





a 3.1 Ũkꞌuruurãpa jara pꞌanɨ chi ɨtꞌɨa treinta metros baji mãikꞌaapa chi jobɨa metro õpee baji. Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 3

542

reypa nãga jara pëiji: 5 Parãpa ũridakꞌãri trompeta, pꞌipꞌana, cítara, lira, arpa mãikꞌaapa awaraa música chaapata jĩwaa nɨ ̃beeru, bedabáitɨ mãikꞌaapa ɨtꞌaa tꞌɨtɨ̃́ na eperãkꞌa bɨ tachi rey Nabucodonosorpa nẽedee oopidamaa. 6 Apida jã eperãkꞌa bɨ kꞌĩrapite bedabai–e pɨrã mãikꞌaapa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃–e pɨrã, horno tꞌɨpɨtau urua jira bɨde tꞌɨtꞌaanadaitꞌeeda” aji. 7 Reypa mãga jara pëida perã, mãgee música chaapata jĩwaa nɨ ̃beeru ũridakꞌãri, eujã awara–awaraadepemaarã, pꞌuuru awara– awaraadepemaarã mãikꞌaapa pedee awara–awaraa pedeepatapꞌedaarã mama chipꞌe pꞌanadapꞌedaarã bedabaidachida mãikꞌaapa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃maa pꞌaneejida ma eperãkꞌa bɨ rey Nabucodonosorpa nẽedee oopida kꞌĩrapite. 8 Mamĩda ũkꞌuru Babiloniadepemaarãpa rey Nabucodonosormaa judiorã ɨmɨateenajida. Mãgajida: 9 —Rey Waibɨa, ¡taipa kꞌinia pꞌanɨ pɨ ichita bapariimerã! 10 Rey Waibɨa, pɨa jaraji jõmaarãpa ũridakꞌãri trompeta, pꞌipꞌana, cítara, lira, arpa mãikꞌaapa awaraa música chaapata jĩwaa nɨ ̃beeru, pɨa nẽedee oopida eperãkꞌa bɨ kꞌĩrapite bedabaidapꞌeda, mãgɨmaa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃damerã. ¿Wãara–ekꞌã? 11 ¿Ichiaba pɨa jaraji– ekꞌã chi bedabaida–eerã horno tꞌɨpɨtau urua jira bɨde tꞌɨkꞌoodamerã? 12 Mamĩda judiorã ũkꞌuru, pɨa bɨda tachi Babilonia eujã akꞌɨpataarã poro waibɨarã mimia oopataadamerã, pɨa jaradakꞌa ooda–e pꞌanɨ. Rey Waibɨa, ãchia pɨ akꞌõre waibɨarã waaweeda–e pꞌanɨ mãikꞌaapa ãchi ɨtꞌaa tꞌɨ ̃da–e pꞌanɨ eperãkꞌa bɨ pɨa nẽedee oopidamaa. Mãgɨ ́ judiorã Sadrac, Mesac mãikꞌaapa Abednego. 13 Nabucodonosorpa mãga ũrikꞌãri, audú kꞌĩraudachi. Mapa jaraji ichi kꞌĩrapite ma judiorã aneedamerã. Iru kꞌĩrapite pachedakꞌãri, Nabucodonosorpa iidiji: 14 —Sadrac, Mesac mãikꞌaapa Abednego, ¿wãarakꞌã aji, parã õpeerãpa mɨ akꞌõre waibɨarã waaweeda–e pꞌanɨ mãikꞌaapa eperãkꞌa bɨ mɨa nẽedee ̃ parãpa ũridakꞌãri trompeta, pꞌipꞌana, cítara, oopidamaa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃da–e pꞌanɨ? 15 Ɨrá lira, arpa mãikꞌaapa awaraa música chaapata jĩwaa nɨ ̃beeru, bedabaidaipia bɨ mãikꞌaapa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃daipia bɨ ma eperãkꞌa bɨ mɨa oopida kꞌĩrapite. Parãpa mãga ooda–e pɨrã, ɨ ̃raweda mɨa horno tꞌɨpɨtau urua jira bɨde tꞌɨpikꞌooitꞌee. ¡Mãgá akꞌõre waibɨa apidaapa parã mɨ juadeepa kꞌaripa atada–e paitꞌee! 16 Mãpai Sadracpa, Mesacpa mãikꞌaapa Abednegopa rey Nabucodonosormaa mãgajida: —Tai pɨ ome aupedeeda–eda ajida. 17 Rey Waibɨa, taipa ijãa pꞌanɨ Akꞌõre Waibɨ ́apata tai uchiapii horno tꞌɨpɨtau urua jira bɨdeepa mãikꞌaapa pɨ juadeepa. 18 Mamĩda irua mãga oo–e pɨjida, taipa pɨmaa nãga jaradaitꞌee: taipa pɨ akꞌõre waibɨa apataarã waaweedakꞌaa mãikꞌaapa bedabaida–e paitꞌee jã eperãkꞌa bɨ pɨa nẽedee oopida kꞌĩrapite.  



























Tachi Akꞌõrepa judiorã õpee hornodeepa kꞌaripada

19 Nabucodonosorpa

Sadrac, Mesac mãikꞌaapa Abednego pedee ũrikꞌãri, audú kꞌĩraudachi mãikꞌaapa kꞌĩrau nɨ ̃bɨpa ichi kꞌĩra pꞌoreedachi. Mãpai Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



543

Daniel 3

ichi mimiapataarãmaa jaraji ma horno tꞌɨpɨtau urua jira bɨ waapɨara siete veces wãsiara orodamerã. 20 Ichiaba jaraji ichi soldaorã juataura beerãpa Sadrac, Mesac mãikꞌaapa Abednego bɨradapꞌeda, ma horno tꞌɨpɨtau urua jira bɨde tꞌɨkꞌoodamerã. 21 Mãgá ãra ma horno tꞌɨpɨtau urua jira bɨde tꞌɨkꞌoojida ãchi pꞌaru jɨ ̃ pꞌanadapꞌedaa ome: pꞌaru teesoo; chancla; porode pꞌaru pɨra bɨpata; awaraa pꞌaru paara. 22 Reypa isapai mãga oodapáde ada perã mãikꞌaapa ma horno audú wãsia nɨ ̃bada perã, chi tꞌɨpɨtau jẽrajẽraapa soldaorã piukꞌoodachida, ãchia Sadrac, Mesac mãikꞌaapa Abednego ma hornode tꞌɨkꞌoodakꞌãri. 23 Mãɨmisa ma judiorã bɨɨrɨ, jua paara bɨra nɨ ̃bɨdapꞌedaarã ma horno tꞌɨpɨtau jẽrajẽraa jira bɨde baainajida. 24 Rey Nabucodonosorpa mãga unukꞌãri, pꞌirabaidachi mãikꞌaapa pꞌera nɨ ̃bɨpa ichi ũraapataarãmaa iidiji: —¿Ɨmɨkꞌĩraarã õpee paji–ekꞌãra aji, bɨradapꞌeda, jã horno tꞌɨpɨtau urua jira bɨde tꞌɨkꞌoodapꞌedaa? Mãpai ma ũraapataarãpa pꞌanaujida: —Rey Waibɨa, mãgada ajida. Mãpai reypa mãgaji: 25 —¡Pɨchá akꞌɨ ́tɨ! ¡Jã tꞌɨpɨtau urua nɨ ̃bɨde mɨa unu bɨ ɨmɨkꞌĩraarã kꞌĩmari, maarepida bɨrada–ee mãikꞌaapa paada–ee! ¡Chi õpee eerepema akꞌõre waibɨ ́akꞌata bɨda! aji. 26 Mãga jarapꞌeda, Nabucodonosor ma horno tꞌɨpɨtau urua jira bada tꞌaide wãji mãikꞌaapa biaji: —¡Sadrac, Mesac mãikꞌaapa Abednego, ɨtꞌaripema Akꞌõre Waibɨa mimiapataarã, jãmãikꞌaapa uchíatɨ mãikꞌaapa namaa chétɨ! Mãpai Sadrac, Mesac mãikꞌaapa Abednego ma horno tꞌɨpɨtau urua jira badadeepa uchiajida. 27 Mãga ũridakꞌãri, eujã waibɨa awara–awaraa akꞌɨpataarã ãchi jua ekꞌari beerã ome; eujã ma–ãriara awara–awaraa akꞌɨpataarã mãikꞌaapa rey ũraapataarã chipꞌedachida mãikꞌaapa ma judiorã kꞌaitꞌa chejida. Ma ɨmɨkꞌĩraarã akꞌɨdakꞌãri, kꞌapꞌɨa pia unujida, maarepida paada–ee. Ma awara ãchi puda apida paa–e baji mãikꞌaapa ãchi pꞌaru maarepida paa–e baji. Nari ɨ ̃sia pida ɨ ̃da–e paji. 28 Mãpai Nabucodonosorpa mãgaji: “¡Sadrac, Mesac mãikꞌaapa Abednego Akꞌõre Waibɨa jõmaarã kꞌãyaara waibɨara bɨ, ichi ángel pëida perã ichi mimiapataarã kꞌaripade! Irude wãara ijãapata perã, mɨa jaradakꞌa ooda–e paji. ¡Ãchi piu kꞌinia pꞌanajida, bedabaidai kꞌãyaara mãikꞌaapa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃dai kꞌãyaara awaraa akꞌõre waibɨa apata kꞌĩrapite, mãgee akꞌõre waibɨarã ãchi Akꞌõre Waibɨa–e perã! 29 Mapa ɨ ̃rá mɨa jara bɨ apidaapa pedee kꞌachia jararuta pɨrã Sadrac, Mesac mãikꞌaapa Abednego Akꞌõre Waibɨa ãpɨte, mɨa mãgɨ ́ eperã kꞌapꞌɨa pitikiapikꞌooitꞌee mãikꞌaapa iru te tꞌeepikꞌooitꞌee jõma jõdarumaa. Mɨa mãga oopikꞌãri, kꞌĩsia–e paitꞌee iru chisãgɨ ́ pꞌuurudepema wa chisãgɨ ́ eujãdepema wa chisãgɨ ́ pedee pedeepari. Awaraa Akꞌõre Waibɨa wẽ–eda aji, eperãarã nãgá kꞌaripaitꞌee.”  



















Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 3​, ​4

544

30  Maapꞌeda

reypa Sadrac, Mesac mãikꞌaapa Abednego bɨji Babilonia eujãde mimia waibɨara oodamerã, naaweda oopatapꞌedaa kꞌãyaara.

4

Rey Nabucodonosorpa waya kꞌãimokꞌaraada

1   Ewari

aba rey Nabucodonosorpa nãga jara pëiji: “Mɨ, rey Nabucodonosorpa kꞌinia bɨ pꞌuuru awara–awaraadepemaarã, eujã awara–awaraadepemaarã mãikꞌaapa pedee awara–awaraa pedeepataarã jõmaweda kꞌãiwee pꞌanapataadamerã mãikꞌaapa ne–inaa pia kꞌĩra tꞌãdoo iru pꞌanapataadamerã. 2 Mɨa kꞌawapi kꞌinia bɨ Jõmaarã Akꞌõre Waibɨapa ne–inaa ooda eperãarãpa pꞌoyaa oodakꞌaa ãchi juadoopa. Irua mãga ooji mɨ kꞌaripaitꞌee. 3 ¡Iru juapa ne–inaa audú pi–ia oopari; ne–inaa eperãarãpa pꞌoyaa oodakꞌaa ãchi juadoopa! ¡Iru ichita rey paitꞌee! Ichita eperãarã jõmaweda iru jua ekꞌari pꞌanapataadaitꞌee, ãradeepa uchiadaitꞌeerã paara. 4 ”Mɨ, Nabucodonosor, mɨchi palaciode kꞌãiwee baji. Netꞌaa pia kꞌĩra tꞌãdoo iru bada perã, o–ĩa baji. 5 Mãga bɨde mɨchi pꞌarude jẽra bɨde, kꞌãimokꞌaraaji mãikꞌaapa ma kꞌãimokꞌaraade kꞌĩrakꞌa unudade kꞌĩsiakꞌãri, audú pꞌeradachi. 6 Maperã mɨa jara pëiji Babilonia eujãdepema kꞌĩsia kꞌawaa beerã jõmaweda chedamerã mãikꞌaapa jaradamerã ma kꞌãimokꞌaraada kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 7 Pachedakꞌãri petau tau kꞌawa beerã, ne–inaa waide pꞌasa–e bɨ jarapataarã, dapꞌa to kꞌawaa beerãkꞌa beerã, Babiloniadepema kꞌĩsia kꞌawaa beerã mãikꞌaapa lucero akꞌɨdapꞌeda, ne–inaa jarapataarã, mɨa kꞌãimokꞌaraada mãɨrãmaa nepɨrɨji. Mamĩda mãɨrãdepema apidaapa pꞌoyaa jarada–e paji kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 8 Mãgɨɨrã tꞌẽe mɨ kꞌĩrapite pacheji Daniel. Mãgɨ ́ Daniel mɨa tꞌɨ ̃ bɨji Beltsasar, mɨchi akꞌõre waibɨa tꞌɨ ̃kꞌa bada perã. Akꞌõre waibɨarã eperãarã awara pꞌanapata. Mãgɨɨrãpa Beltsasarmaa ne–inaa eperãarãpa kꞌawadakꞌaa kꞌawapipata ãchi jaure kꞌapꞌɨa pari. Maperã mɨa kꞌãimokꞌaraada irumaa nepɨrɨji. 9 Irumaa mãgaji: —Beltsasar, kꞌĩsia kꞌawaa beerã poro waibɨa, mɨa kꞌawa bɨ akꞌõre waibɨarã eperãarã awara pꞌanapata mãikꞌaapa ãra jaure pɨ ome bapari. Mapa pɨa ne–inaa eperãarãpa kꞌawaadakꞌaa kꞌawai. Mɨa kꞌãimokꞌaraada ũripꞌeda, jaráji mɨa aɨde unuda mãikꞌaapa kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 10 Mɨchi pꞌarude kꞌãi bɨde mɨa nãga kꞌãimokꞌaraaji: Na eujã esajĩakꞌa mɨa unuji pakꞌuru audú ɨtꞌɨa bɨ. 11 Wari wãpachi chi bɨɨrɨ nẽchoma beerumaa mãikꞌaapa chi kꞌɨ ̃pa pajãmaa parumaa. Audú ɨtꞌɨa bada perã, na eujãde tꞌɨmɨa bɨmãiipa unupachida. 12 Chi kꞌiru audú pi–ia baji mãikꞌaapa nejõ cho–kꞌara chau baji. Ma nejõdepema jõmaarãpa jõpachida. Ma pakꞌuru ekꞌari mẽepema ne–animalaarã chokꞌara ɨ ̃ipachida mãikꞌaapa chi jua chakꞌeerãde ipanaarãpa ãchi te oopachida. ¡Ma pakꞌurudepema nejõ ne–animalaarã jõmaarãpa jõpachida! 13 ’Mɨchi pꞌarude kꞌãi bɨde ma kꞌãimokꞌaraade unuji pajãdeepa cheru ángel awara bɨda eperãarã akꞌɨpariimerã. 14 Mãgɨpa awaraa angeleerãmaa  

























Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



545

Daniel 4

nãga golpe biaji: “Jã pakꞌuru tꞌupeetꞌaadapáde aji, mãikꞌaapa chi jua chakꞌeerã tꞌɨapꞌekꞌoodapáde aji. Chi kꞌiru jonakꞌóotɨ mãikꞌaapa chi nejõ ãyaa batꞌakꞌóotɨ. Mãgá jĩchoodai mẽepema ne–animalaarã ma ekꞌari pꞌanɨ mãikꞌaapa ipanaarã chi jua chakꞌeerãde te oo iru pꞌanɨ. 15 Mamĩda chi kꞌarra ichiakꞌau bɨ ́tɨ. Jɨ ̃ bɨ ́tɨ cadena hierrodee oodapa mãikꞌaapa broncedee oodapa. Mãpai ata bëí tɨ pꞌũajara paraamãi sereno aɨ ɨ ̃rɨ baaimerã mãikꞌaapa iru mẽe bapariimerã ne–animalaarã ome. 16 Ichiakꞌau bɨ ́tɨ iru kꞌĩra kꞌawa–eedaimerã mãikꞌaapa ne–animalaarã kꞌĩsiapatakꞌa kꞌĩsiapariimerã. Mama bëí tɨ siete años wãyaaru misa.’’ 17 Ma angeleerã eperãarã akꞌɨpataadamerã awara bɨdaarãpa mãga jarajida iru ome oodamerã. Mãga oojida eperãarã jõmaarãpa kꞌawaadamerã Jõmaarã Akꞌõre Waibɨapa reyrã ichi jua ekꞌari iru bɨ. Iruata eperãarã waibɨa papipari mãikꞌaapa ekꞌariara papipari ichia kꞌinia bɨkꞌa. Irua eperã ekꞌariara bɨ pꞌuuru pidaarã poro waibɨa papii. 18 ’Mãga paji mɨ, rey Nabucodonosorpa kꞌãimokꞌaraada. Mɨ jua ekꞌari kꞌĩsia kꞌawaa beerãdepema apidaapa pꞌoyaa jarada–e paji. Mamĩda mɨa kꞌawa bɨ akꞌõre waibɨarã eperãarã awara pꞌanapata mãikꞌaapa ãra jaure pɨ ome bapari. Mapa pɨmaa kꞌawaapii ne–inaa eperãarãpa kꞌawadakꞌaa. Ɨr̃ á, Beltsasar, jaráji mɨa kꞌãimokꞌaraada kꞌãata jara kꞌinia bɨ.  







Danielpa jarada reypa kꞌãimokꞌaraada kꞌãata jara kꞌinia bɨ

19 Mãpai

Daniel, ichiaba tꞌɨ ̃jarapatapꞌedaa Beltsasar, taarã–ee kꞌĩsia nɨ ̃beeji. Danielpa kꞌawaakꞌãri ma kꞌãimokꞌaraada kꞌãata jara kꞌinia bɨ, pꞌera nɨ ̃beeji. Mãpai reypa mãgaji: —Beltsasar, kꞌĩsia nɨ ̃banáaji mɨa kꞌãimokꞌaraada kꞌaurepa maa–e pɨrã ma kꞌãata jara kꞌinia bɨ kꞌaurepa. Mãpai Beltsasarpa pꞌanauji: —Aai, Mɨchi Waibɨa, ¡taawa pɨa kꞌãimokꞌaraada jara kꞌinia bɨ pɨmaa pꞌasa–e pai! ¡Ma kꞌãyaara piara bakꞌaji pɨ kꞌĩra unuamaa iru pꞌanapataarãmaa pꞌasada paara! 20 Rey Waibɨa, pɨa ma pakꞌuru ɨtꞌɨa, nẽchoma wari wã unuji chi kꞌɨ ̃pa pajãmaa parumaa. Mãgá ɨtꞌɨa bada perã na eujãdepema jõmaarãpa tꞌɨmɨɨpa unupachida. 21 Ma pakꞌuru kꞌiru pi–ia baji mãikꞌaapa nejõ cho–kꞌara chau baji. Mapa ma pakꞌuru nejõdepema jõmaarãpa jõpachida. Ma pakꞌuru ekꞌari mẽepema ne– animalaarã ɨ ̃ipachida mãikꞌaapa chi jua chakꞌeerãde ipanaarãpa ãchi te oopachida. 22 Ma pakꞌuru jara kꞌinia bɨ pɨ, Rey Waibɨa. Pɨ jua ekꞌari eperãarã cho–kꞌara pꞌanapata. Pɨ audú waibɨa bairã, ma pakꞌuru pajãmaa parumaa badákꞌapɨ bɨ. Na eujãdepema jõmaweda, tꞌɨmɨ ́ beerã paara, pɨ jua ekꞌari pꞌanapata. 23 Rey Waibɨa, ichiaba pɨa unuji ángel awara bɨda eperãarã akꞌɨpariimerã pajãdeepa cheru jarade ma pakꞌuru tꞌupeedamerã mãikꞌaapa jõpidamerã. Jaraji jĩpꞌa chi kꞌarra bëidamerã; jɨ ̃ bɨdapꞌeda  







Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 4

546

cadena hierrodee oodapa mãikꞌaapa broncedee oodapa. Jaraji pꞌũajara paraamãi atabëidamerã sereno iru ɨ ̃rɨ baaimerã mãikꞌaapa ne–animalaarã ome mẽe bapariimerã siete años wãyaaru misa. 24 ’Rey Waibɨa, pɨa kꞌãimokꞌaraadade unuda jara kꞌinia bɨ sãgá Jõmaarã Akꞌõre Waibɨapa pɨ miapiitꞌee. Nãga jara kꞌinia bɨ. 25 Rey Waibɨa, eperãarã tꞌãideepa pɨ jëretꞌaadaitꞌee. Mãgá pɨ mẽepema ne–animalaarã ome bapariitꞌee. Pꞌũajara kꞌopariitꞌee pꞌakꞌakꞌa mãikꞌaapa serenopa pɨchi kꞌapꞌɨa beekꞌeepipariitꞌee. Rey Waibɨa, siete años wãyaarude pɨ mãga bapariitꞌee, pɨa jararumaa wãara Jõmaarã Akꞌõre Waibɨa waibɨara bɨ reyrã jõmaarã kꞌãyaara mãikꞌaapa irua kꞌinia bɨta rey papipari. 26 Ma angelpa jarakꞌãri ma pakꞌuru kꞌarra atabëidamerã, jara kꞌinia bɨ pɨ waya rey beeitꞌee, kꞌawaakꞌãri ɨtꞌaripema Akꞌõre Waibɨa jõmaarã kꞌãyaara waibɨara bɨ. 27 Maperã Rey Waibɨa, mɨ ũraa pia ũríji mãikꞌaapa óoji mɨa jararukꞌa. Pꞌekꞌau kꞌachia oo amáaji. Ne–inaa pia aupai óoji. Waa ne–inaa kꞌachia oonáaji. Ma kꞌãyaara pɨ jua ekꞌari chupɨria pꞌanapataarã kꞌaripáji. Mãga ooru pɨrã, pɨ kꞌãiwee bai pɨchi netꞌaa pia ome. 28 Mãgá ma jõmaweda pꞌasaji rey Nabucodonosor ome. 29 Atane doce wãyaapꞌeda, rey ichi Babiloniadepema palacio terrazade nide, 30 jaraji: “¿Mɨa na Babilonia pꞌuuru waibɨa ooji–ekꞌã mɨ jua ekꞌari pꞌuuru bee kꞌãyaara waibɨara bamerã? Nama jõmaarãpa mɨ netꞌaa pi–ia unudayada, aji, mɨ jõmaarã kꞌãyaara waibɨara bairã.” 31 Atꞌãri mãgá pedeemaa bɨde ũriji ɨtꞌariipa nãga pedeeru: “Rey Nabucodonosor, pia ũríji mɨa pɨmaa jararu. Pɨ waa rey pa–e paitꞌee. 32 Eperãarã ikꞌaawaapa ãyaa banaitꞌee mãikꞌaapa mẽepema ne– animalaarã ome bapariitꞌee. Siete años wãyaarude pꞌakꞌakꞌa pɨa pꞌũajara kꞌopariitꞌee. Mãga baitꞌee pɨa kꞌawaarumaa Jõmaarã Akꞌõre Waibɨata juataura bapari mãikꞌaapa na pꞌekꞌau eujãdepema pꞌuuru pidaarã jõmaweda ichi jua ekꞌari pꞌanapata. Iruata eperã rey papiparida aji, ichia kꞌinia bɨkꞌa.” 33 Aramata Nabucodonosor ome pꞌasaji Tachi Akꞌõrepa jaradakꞌa. Iru eperãarã ikꞌaawaapa jëretꞌaadapꞌeda, pꞌakꞌakꞌa pꞌũajara kꞌopachi. Serenopa chi kꞌapꞌɨa jõmaweda beekꞌeedachi. Chi kꞌapꞌɨadepema kꞌara wari wãpachi nejɨ ̃pɨ isiakꞌa beerumaa mãikꞌaapa chi pꞌisii ipana pꞌisiikꞌa wari wãpachi.  



















34  “Ma

Nabucodonosor jɨpada

siete años wãyaada tꞌẽepai, mɨ, Nabucodonosorpa pajãmaa akꞌɨkꞌãri, kꞌawaji mɨ jɨpada ma kꞌĩra kꞌawa–ee badadeepa. Mãpai mɨa pedee pia jaraji Jõmaarã Akꞌõre Waibɨamaa. Nãga jaraji chi ichita baparimaa: —Ichita jõmaweda pɨ jua ekꞌari pꞌanapataadaitꞌee, pɨ ichita jõmaarã rey perã. 35 Pɨ kꞌĩrapite na pꞌekꞌau eujãdepemaarã vale–e pɨkꞌa pꞌanɨ. Pɨa oo  

Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



547

Daniel 4​, ​5

kꞌinia bɨkꞌa oopari ɨtꞌaripemaarã ome mãikꞌaapa na eujãdepemaarã ome. Apida pɨ kꞌãyaara waibɨara bɨ–e. Apidaapa pɨ jua chooda–e pai mãikꞌaapa apidaapa pɨmaa pꞌoyaa iidida–e pai: ‘¿Kꞌãata oomaa bɨma?’ 36 ’’Mãgá mɨ kꞌĩra pia beekꞌãri, waya rey beeji. Rey waibɨa beeji mãikꞌaapa netꞌaara iru bapachi. Mɨ ũraapataarãpa awaraa poro waibɨarã ome mɨ jɨrɨ chejida mãikꞌaapa waya mɨ pꞌuuru pidaarã mɨ jua ekꞌari bɨjida. ¡Naaweda bada kꞌãyaara rey waibɨara beeji! 37 ’’Maperã mɨ, Nabucodonosorpa pedee pia jarapari ɨtꞌaripema Rey Waibɨamaa, wãara irua ne–inaa jõmaweda pia oopari perã. Eperãarã audua pꞌaneedakꞌãri, irua ãchi audua–ee papipari.”  



5

1   Maapꞌeda

Tachi Akꞌõrepa paredde pedee pꞌãpida

Belsasar Babilonia eujãde rey beekꞌãri, ichia jara pëiji ma eujãdepema poro waibɨarã mil ichi ome nekꞌode chedamerã. Nekꞌo pꞌanɨ misa, irua vino waibɨa toji ãra ome. 2‑3 Mãgá vino jede to pꞌanɨde, Belsasarpa ichi mimiapataarã pëiji vaso nẽedee ooda mãikꞌaapa pꞌaratꞌadee ooda atanadamerã. Aɨ naaweda ma vaso chi akꞌõre, Nabucodonosorpa aneeji Jerusalendepema Akꞌõre Waibɨa tedeepa. Ma vaso aneedakꞌãri, reypa, ma poro waibɨarãpa, rey wẽraarãpa, chi wẽraarã kꞌãipariirãpa paara aɨde vino tojida. 4 Mãgá vino to pꞌanɨ misa, ãrapa pedee pia jarapachida reypa ne–inaa juapa ooda aɨ kꞌĩrapite ɨtꞌaa tꞌɨ ̃pata iru badade; nẽedee ooda, pꞌaratꞌadee ooda, broncedee ooda, hierrodee ooda, pakꞌurudee ooda mãikꞌaapa mãudee ooda. 5 Mãga nɨde ma palacio edajãde lámpara ɨ ̃daa bɨmãi unujida eperã juapa pared bi tꞌorroo bɨde pꞌãmaa bɨ. Reypa mãga unukꞌãri, 6 kꞌĩra pꞌãwatɨdachi mãikꞌaapa pꞌera nɨ ̃bɨpa sinapote wëre nɨ ̃beeji. Mãgá ichi juatau wẽe beeji. 7 Mãpai golpe biaji atanadamerã Babiloniadepema dapꞌa to kꞌawaa beerãkꞌa beerã; lucero akꞌɨdapꞌeda, ne–inaa jarapataarã mãikꞌaapa ne–inaa waide pꞌasa–e bɨ jarapataarã. Mãgɨ ́ Babiloniadepema kꞌĩsia kꞌawaa beerã chedakꞌãri, reypa mãgaji: —Apidaapa jã pꞌãda leeru pɨrã mãikꞌaapa jararu pɨrã kꞌãata jara kꞌinia bɨ, mɨa irumaa pꞌaru pꞌupꞌuchia jɨ ̃piitꞌee mãikꞌaapa iru otaude cadena nẽedee ooda jɨ ̃ bɨpiitꞌee. Ma awara mɨ ekꞌari bɨ poro waibɨara bɨ jua ekꞌari Babiloniadepemaarã poro waibɨa papiitꞌee. 8 Ma rey jua ekꞌari pꞌanadapꞌedaa kꞌĩsia kꞌawaa beerã jõmaweda tꞌĩujida ma pꞌãda leede. Mamĩda apidaapa kꞌawada–e paji. Maperã pꞌoyaa reymaa jarada–e paji ma pꞌãda kꞌãata jara kꞌinia baji. 9 Ma kꞌaurepa rey audupɨara pꞌeradachi mãikꞌaapa chi kꞌĩra audupɨara pꞌãwatɨdachi. Mãga unudakꞌãri, ma poro waibɨarãpa kꞌawada–e paji kꞌãata kꞌĩsiadai. 10 Mãga nɨde rey nawepa rey bia nɨ ̃bɨ mãikꞌaapa ma poro waibɨarã biukꞌa para nɨ ̃bɨ ũrikꞌãri, tꞌĩuji ãchi nekꞌo pꞌanadapꞌedaamãi mãikꞌaapa mãgaji:  















Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 5

548

—¡Rey Waibɨa, mɨa kꞌinia bɨ pɨ ichita bapariimerã! Kꞌĩsia nɨ ̃banáaji mãikꞌaapa jãgá kꞌĩra pꞌãwatɨ nɨ ̃banáaji. 11 Pɨ jua ekꞌari beerãdepema eperã aba bɨ. Mɨa kꞌawa bɨ akꞌõre waibɨarã eperãarã awara pꞌanapata mãikꞌaapa ãra jaure ma eperã ome bapari. Mapa irumaa kꞌawaapii ne– inaa eperãarãpa kꞌawadakꞌaa. Rey Waibɨa, pɨ akꞌõre Nabucodonosor rey bakꞌãri, irua ma eperã kꞌawaji. Mãgɨ ́ eperã kꞌĩsia kꞌawaa, poro wẽsaa bapari mãikꞌaapa ne–inaa kꞌawaapari akꞌõre waibɨarãpa kꞌawapatakꞌa. Rey Waibɨa, maperã pɨ akꞌõrepa ma eperã bɨji nãgeerã poro waibɨa pamerã: petau tau kꞌawaa beerã; dapꞌa to kꞌawaa beerãkꞌa beerã; lucero akꞌɨdapꞌeda, ne–inaa jarapataarã mãikꞌaapa awaraa ne–inaa waide pꞌasa–e bɨ jarapataarã. 12 Ma eperã awaraarã kꞌãyaara kꞌĩsia kꞌawaara bapari. Ne–inaa kꞌĩra tꞌãdoo kꞌawapari mãikꞌaapa poro wẽsaa bapari perã, tachia kꞌãimokꞌaraada paara kꞌawai mãikꞌaapa jarai kꞌãata jara kꞌinia bɨ. Irua jarai ne–inaa apidaapa kꞌawadakꞌaa mãikꞌaapa jarai kꞌãata jara kꞌinia bɨ. Ma eperã tꞌɨ ̃jarapata Daniel; pɨ akꞌõrepa tꞌɨ ̃ bɨda Beltsasar. Rey Waibɨa, jara pëí ji ma eperã chemerã. Iruata jarai jã pedee paredde pꞌã bɨ kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 13 Mãpai reypa mãga ooji. Daniel rey kꞌĩrapite pachekꞌãri, reypa iidiji: —¿Pɨkꞌã aji, Daniel, mɨ akꞌõre Nabucodonosorpa Judá eujãdeepa presokꞌa aneedapꞌedaarãdepema? 14 Mɨmaa jarajida akꞌõre waibɨarã jaure pɨ ome bapari; pɨ kꞌĩsia kꞌawaa bapari mãikꞌaapa poro wẽsaa bapari. 15 Na eujãdepema kꞌĩsia kꞌawaara beerã mãikꞌaapa ne–inaa waide pꞌasa–e bɨ jarapataarã nama chedakꞌãri jã pꞌãda leedaitꞌee mãikꞌaapa jaradaitꞌee kꞌãata jara kꞌinia bɨ, apidaapa pꞌoyaa jarada–e paji. 16 Mamĩda mɨa ũriji pɨa ne–inaa apidaapa kꞌawadakꞌaa jarai, chaaree bɨ pɨjida. Pɨa jã pꞌãda leeru pɨrã mãikꞌaapa jararu pɨrã kꞌãata jara kꞌinia bɨ, mɨa pɨmaa pꞌaru pꞌupꞌuchia jɨ ̃piitꞌee mãikꞌaapa pɨ otaude cadena nẽedee ooda jɨ ̃ bɨpiitꞌee mãikꞌaapa mɨ ekꞌari bɨ poro waibɨa jua ekꞌari Babiloniadepemaarã poro waibɨa papiitꞌee. 17 Mãpai Danielpa mãgaji: —Rey Waibɨa, pɨchi netꞌaa ome béeji, maa–e pɨrã awaraamaa téeji. Mamĩda mɨa ichita jã pedee pꞌãda leeitꞌee mãikꞌaapa jaraitꞌee kꞌãata jara kꞌinia bɨ. 18 ’Ɨtꞌaripema Akꞌõre Waibɨapa eujã waibɨa bɨji pɨ akꞌõre, Nabucodonosor, jua ekꞌari. Netꞌaara iru bapiji mãikꞌaapa waibɨa papiji, jõmaarãpa iru tꞌo pꞌanadamerã. 19 Tachi Akꞌõrepa awaraa reyrã kꞌãyaara iru juataura papida perã, jõmaweda awara–awaraa pꞌuurudepemaarãpa, awara–awaraa eujãdepemaarãpa mãikꞌaapa pedee awara–awaraa pedeepataarãpa iru waawee pꞌanapachida. Iru rey bɨde peepiji ichia peepi kꞌiniata mãikꞌaapa chokꞌai bɨpachi ichia chokꞌai bɨpi kꞌiniata. Ichia eperã waibɨara papi kꞌinia bakꞌãri, waibɨara papipachi. Jõdee ekꞌariara papi kꞌinia bakꞌãri, ekꞌariara papipachi. 20 Mamĩda iru auduadaikꞌãri,  



















Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



549

Daniel 5​, ​6

kꞌĩsiapachi ichita jõmaarã kꞌãyaara waibɨara bɨ. Mapa Tachi Akꞌõrepa waa iru rey mimiade mimiapi–e paji. Mãgá iru netꞌaa wẽe beeji. 21 Eperãarã pꞌanapatamãiipa ãyaa banaji mãikꞌaapa ne–animalaarã kꞌĩsiapatakꞌa kꞌĩsia beeji. Mẽepema burroorã ome nipapachi mãikꞌaapa pꞌũajara kꞌopachi pꞌakꞌakꞌa. Sereno iru kꞌapꞌɨa ɨ ̃rɨ baaipachi. Mãgá beekꞌee bapachi. Mãga bapachi irua kꞌawaarumaa na pꞌekꞌau eujãdepema reyrã jõmaweda ɨtꞌaripema Akꞌõre Waibɨa jua ekꞌari pꞌanapata. Iruata reyrã ãchi mimiade bɨpari ichia kꞌinia bɨkꞌa. 22 ’Ɨr̃ á Rey Waibɨa Belsasar, pɨ rey Nabucodonosor warra bɨta, pɨ akꞌõre ome pꞌasada kꞌawa bɨ mĩda, pɨchi tꞌãripa ijãa–e eperãarã Jõmaarã Akꞌõre Waibɨa jua ekꞌari pꞌanapata. Mapa audua nipapari. 23 Ɨtꞌaripema Akꞌõre Waibɨa kꞌĩrapite audua–ee bai kꞌãyaara, pɨa iru ãpɨte ne–inaa kꞌachia ooji iru tedepema copa mãgá aneepikꞌãri mãikꞌaapa made vino todakꞌãri pɨa, poro waibɨarã pɨ jua ekꞌari beerãpa, pɨ wẽraarãpa, pɨ wẽraarã kꞌãipariirãpa paara. Mãgá to pꞌanɨ misa, pedee pia jarapachida pãchi akꞌõre waibɨa apataarã–itꞌee; ma ne–inaa juapa ooda nẽedee; pꞌaratꞌadee, broncedee, hierrodee, pakꞌurudee mãikꞌaapa mãudee. Mãga oojida mãgee akꞌõre waibɨa apataarãpa pꞌoyaa unudakꞌaa, pꞌoyaa ũridakꞌaa mãikꞌaapa pꞌoyaa ne–inaa kꞌawadakꞌaa mĩda. Rey Waibɨa, mãgeerã–itꞌee pedee pia jaradai kꞌãyaara, ɨtꞌaa tꞌɨ ̃ pꞌanadaipia pꞌanakꞌajida Jõmaarã Akꞌõre Waibɨamaa, pɨ iru jua ekꞌari bapari perã mãikꞌaapa irua pɨ chokꞌaipipari perã. Iru wẽe pɨa ne–inaa apida pꞌoyaa oo–e pai. 24 Mapa irua ma jua pëiji paredde pꞌãmerã. 25 Jãma nãga pꞌã bɨ: Mene, Mene, Téquel, Parsin. 26 Ma pedee nãga jara kꞌinia bɨ. ’Mene jara kꞌinia bɨ juasiada. Rey Waibɨa, Tachi Akꞌõrepa pɨ bapari ewari juasia iru bɨ mãikꞌaapa taarã–e jõpiitꞌee. 27 ’Téquel jara kꞌinia bɨ chaada. Rey Waibɨa, Tachi Akꞌõrepa pɨ ichi balanzade chaaji mãikꞌaapa falta bɨ unuji. 28 ’Parsin jara kꞌinia bɨ tꞌooda. Rey Waibɨa, Tachi Akꞌõrepa eujã pɨ jua ekꞌari bɨ tꞌooji; esa–aukꞌa teeji Media pidaarãmaa; esa–aukꞌa Persia pidaarãmaa. 29 Mãpai Belsasarpa jaraji Danielmaa pꞌaru pꞌupꞌuchia jɨ ̃ bɨdamerã mãikꞌaapa cadena nẽedee ooda iru otaude jɨ ̃ bɨdamerã. Ma awara poro waibɨa ichi jua ekꞌari mimiapari ekꞌari poro waibɨa papiji. 30 Ma ewate pꞌãrikꞌua Babiloniadepemaarã rey Belsasar peetꞌaajida. Mãpai Mediadepema rey Dariopa ma eujã ichi–itꞌee jãri ata cheji, ichi jua ekꞌari beemerã. 31 Maapai rey Darío sesenta y dos años iru baji.  





















6

1   Rey

Daniel león jɨ ̃a pꞌanadapꞌedaamãi batꞌatꞌaadapꞌedaa

Dariopa ciento veinte poro waibɨarã sátrapa apatapꞌedaarã bɨji, ichi jua ekꞌari eujã awara–awaraa bada akꞌɨpataadamerã. 2 Ma awara poro waibɨarã õpee bɨji, ma satrapaarã mimia akꞌɨpataadamerã mãikꞌaapa  

Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 6

550

reymaa jarapataadamerã, mãgá rey netꞌaa atuanaamerã. Ma õpeedepema poro waibɨa aba Daniel paji. 3 Daniel audú kꞌĩsia kꞌawaa bada perã, ichi mimia piara oopachi apema poro waibɨarã kꞌãyaara mãikꞌaapa ma eujã awara–awaraa akꞌɨpataarã kꞌãyaara. Maperã reypa kꞌĩsiaji iru ma jõmaarã poro waibɨa bɨitꞌee. 4 Mãga kꞌawa atadakꞌãri, apema poro waibɨarãpa mãikꞌaapa ma satrapaarãpa jɨrɨpachida rey kꞌĩrapite Daniel ɨmɨateedaitꞌee. Jɨrɨpachida jaradaitꞌee iru pia mimia–e bɨ. Mamĩda iru pꞌoyaa ɨmɨateeda–e paji, irua maarepida kꞌachia oo–e bada perã mãikꞌaapa iru pia mimia bada perã. Irua ichita oopachi reypa jaradakꞌa. 5 Mapa ãchia mãgajida: “Daniel pꞌoyaa ɨmɨateeda–eda ajida, iru kꞌĩra jĩpꞌa mimiapari perã. Aba ɨmɨateedayada ajida, ichi Akꞌõre Waibɨade ijãa bɨ kꞌaurepa rey kꞌĩrapite ne–inaa kꞌachia ooru pɨrã.” 6 Mãgá ma poro waibɨarã pedeeteejida satrapaarã ome rey Darío ome pedeenadaitꞌee. Iru kꞌĩrapite panadakꞌãri, mãgajida: —¡Rey Waibɨa Darío, taipa kꞌinia pꞌanɨ pɨ ichita bapariimerã! 7 Tai, pɨ jua ekꞌari mimiapataarã, satrapaarã eujã waibɨa awara–awaraa akꞌɨpataarã ãchi kꞌaripapataarã ome, pɨ ũraapataarã mãikꞌaapa eujã ma–ãriara awara–awaraa akꞌɨpataarã; pia jaraitꞌeera pɨ jua ekꞌari bee eujãdepema poro waibɨarã jõmaweda chipꞌedaidakꞌãri, nãga kꞌĩsiajida. Kꞌinia pꞌanɨ pɨa nãgɨ ́ ley jaramerã: namãikꞌaapa waa ewari treinta wãyaarude apidaapa chupɨria iididaikꞌaraa bɨ akꞌõre waibɨamaa wa eperãmaa. Rey Waibɨa, pɨmaa aupai chupɨria iididaipia ̃ Rey Waibɨa, bɨ. Chi mãga oo–e bɨ león jɨ ̃a pꞌanɨ uriade batꞌatꞌaadaipia bɨ. 8 Ɨrá ma ley jaráji mãikꞌaapa pꞌãpíji. Mãgá apidaapa wẽpapida–e pai, tachi Media pidaarã mãikꞌaapa Persia pidaarã leyde mãga jara bairã. 9 Mãga iididapꞌedaa perã, rey Dariopa ma ley jaraji mãikꞌaapa pꞌãpipꞌeda, ma pꞌãdade ichi tꞌɨ ̃ pꞌã bɨji. 10 Danielpa kꞌawaakꞌãri reypa ichi tꞌɨ ̃ pꞌãda ma ley pꞌãdade, wãji ichi temaa mãikꞌaapa ichi kꞌãipari cuartodepema ventana ewatꞌaaji. Ma ventana kꞌĩrapite Jerusalén pꞌuuru audú tꞌɨmɨ ́ bapachi. Mapa naaweda ewari chaa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃da õpee ɨtꞌaa tꞌɨ ̃pariidakꞌa, mama bedabaipꞌeda, Tachi Akꞌõremaa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃maa beeji. 11 Mãɨmisa ma poro waibɨarã Daniel tede tꞌĩujida mãikꞌaapa unujida iru ɨtꞌaa iidimaa bɨ ichi Akꞌõre Waibɨamaa, irua ichi kꞌaripamerã. 12 Mãga unudakꞌãri, reymaa wãjida mãikꞌaapa ma ley irua pꞌãda kꞌirãpapijida. Mãgajida: —Rey Waibɨa, ¿pɨa nãgɨ ́ ley pꞌãpiji–ekꞌã? ajida. Ewari treinta wãyaarude apidaapa chupɨria iididaikꞌaraa bɨda a bɨ akꞌõre waibɨamaa wa eperãmaa. Pɨmaa aupai chupɨria iididaipia bɨ. Chi mãga oo–e bɨ batꞌatꞌaadaitꞌeeda a bɨ, león jɨ ̃a pꞌanɨ uriade. ¿Wãara–ekꞌã? Reypa pꞌanauji: —Mãgada aji. Ichita na leyde jara bɨkꞌa oodaipia bɨ tachi Mediadepema mãikꞌaapa Persiadepema leyde jara bɨkꞌa. Apidaapa mãga oonaapáde adaikꞌaraa bɨ.  



















Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



551

Daniel 6

13  Mãpai

ma poro waibɨarãpa mãgajida: —Rey Waibɨa, jã Daniel tachi chonaarãpa Judá eujãdeepa presokꞌa aneedapꞌedaadepemapa pɨ waawee–e bɨ mãikꞌaapa ookꞌaa na ley pɨa pꞌãpidade jara bɨkꞌa. Ma kꞌãyaara, ewari chaa irua ɨtꞌaa tꞌɨ ̃da õpee ɨtꞌaa tꞌɨ ̃pari ichi Akꞌõre Waibɨamaa. 14 Reypa mãga ũrikꞌãri, tꞌãri pꞌua nɨ ̃beeji Daniel kꞌinia iru bada perã. Mapa akꞌõrejĩru baairumaa kꞌĩsia nɨ ̃bapachi sãgá Daniel ma nepɨradeepa kꞌaripa atai. 15 Mamĩda ma poro waibɨarã waya rey kꞌĩrapite chejida mãikꞌaapa mãgajida: —Rey Waibɨa, pɨa pia kꞌawa bɨda ajida, tachi Mediadepema leyde jara bɨ mãikꞌaapa tachi Persiadepema leyde jara bɨ reypa pꞌãda apidaapa pꞌoyaa jõpida–e pai. 16 Mãpai reypa jaraji Daniel aneedamerã mãikꞌaapa ma león jɨ ̃a pꞌanɨ uriade batꞌatꞌaanadamerã. Mama panadakꞌãri, reypa Danielmaa mãgaji: —¡Mɨa kꞌinia bɨ pɨchi Akꞌõre Waibɨapa nadeepa kꞌaripa atamerã, pɨa ichita oopari perã irua oopi bɨkꞌa! 17 Mãpai ma uriade batꞌatꞌaadapꞌeda, mãu choma aneejida chi tꞌai jɨ ̃a nɨ ̃bɨdaitꞌee. Mãpai reypa ichi sortijade sello badapa mãikꞌaapa ichi ekꞌari pꞌanadapꞌedaa poro waibɨarã sortijade sello badapa ma mãu choma bɨde sellaa bɨji apidaapa ãyaa atanaadamerã mãikꞌaapa akꞌɨpidaitꞌee Daniel ome ãchi leyde jara bɨkꞌa oojida. 18 Maapꞌeda rey wãji ichi palaciodee. Nekꞌo–ee ichi pꞌarude jẽra banaji mãikꞌaapa oo–e paji ichia ne–inaa oopariida o–ĩa beeitꞌee. Ma awara ma pꞌãrikꞌua pꞌoyaa kꞌãi–e paji. 19 Aɨ norema tapꞌedaweda pꞌirabaidachi mãikꞌaapa isapai wãji ma león jɨ ̃a pꞌanɨ uria badamaa. 20 Mama kꞌaitꞌa pawãkꞌãri, kꞌĩsia nɨ ̃bada perã, Danielmaa golpe biaji: —Daniel, Akꞌõre Waibɨa ichita chokꞌai bapari–itꞌee mimiapari, pɨa ichita oopari irua oopi bɨkꞌa. ¿Pɨchi Akꞌõre Waibɨapa pɨ león juadeepa kꞌaripa atajikꞌã? aji. 21 Mãpai ma uria badamãiipa Danielpa pꞌanauji: —¡Rey Waibɨa, mɨa kꞌinia bɨ pɨ ichita bapariimerã! 22 Mɨchi Akꞌõre Waibɨapa ichi ángel pëiji león itꞌai jɨ ̃amerã. Mapa mɨmaa maarepida ne– inaa kꞌachia ooda–e paji. Rey Waibɨa, mɨchi Akꞌõre Waibɨapa kꞌawa bɨ mɨa iru kꞌĩrapite ne–inaa kꞌachia oo–e bɨ mãikꞌaapa pɨ kꞌĩrapite ne–inaa kꞌachia oo–e bɨ. 23 Mãga ũrikꞌãri, rey o–ĩadachi mãikꞌaapa jaraji Daniel ma león jɨ ̃a pꞌanɨ uriadeepa uchia atadamerã. Ẽtꞌa atanadakꞌãri, Daniel kꞌapꞌɨa jõmaweda pia baji. Maarepida tꞌoida wẽe baji, irua ichi Akꞌõre Waibɨade ijãapariida perã. 24 Mãpai reypa jaraji ma poro waibɨarã, chi Daniel ɨmɨatee pꞌanadapꞌedaarã, aneedamerã mãikꞌaapa ma león jɨ ̃a pꞌanɨ uriade batꞌakꞌoodamerã ãchi wẽraarã ome mãikꞌaapa ãchi warrarã paara. Ma  





















Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 6​, ​7

552

jõmaweda batꞌakꞌoodakꞌãri, ma uria edajãde baaidai naaweda, leonpa ãra kꞌapꞌɨa kꞌaakꞌoojida ãchi bɨɨrɨ bɨakꞌoorutamaa. Mãgá kꞌokꞌoojida. 25 Ma tꞌẽepai rey Dariopa na ley pꞌã pëiji jõmaweda ichi jua ekꞌari pꞌanapatapꞌedaa pꞌuuru pidaarã awara–awaraarãmaa, eujã awara– awaraadepemaarãmaa, mãikꞌaapa mãgɨ ́ eujãdepema pedee awara–awaraa pedeepataarãmaa: “Mɨa kꞌinia bɨ parã jõmaweda kꞌãiwee pꞌanapataadamerã mãikꞌaapa netꞌaa pia iru pꞌanapataadamerã. 26 Mɨa jara bɨ mɨ jua ekꞌari pꞌanapataarã jõmaarãpa Daniel Akꞌõre Waibɨa waaweepataadamerã mãikꞌaapa irumaa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃pataadamerã. ’’Iru Jõmaarã Akꞌõre Waibɨa; ichita chokꞌai bapari. Iru ichita jõmaarã rey paitꞌee, iru jõmaarã kꞌãyaara waibɨara bairã. 27 Irua eperãarã kꞌaripapari mãikꞌaapa kꞌachia beerã juadeepa uchiapipari. Pajãde, na eujãde paara irua oopari ne–inaa eperãarãpa pꞌoyaa oodakꞌaa ãchi juadoopa. Iruata Daniel león juadeepa kꞌaripa ataji.” 28 Maadamãiipa Daniel eperã waibɨa paji rey Darío jua ekꞌari mãikꞌaapa Persiadepema rey Ciro jua ekꞌari.  







Danielpa kꞌãimokꞌaraadade nemĩsia nẽchoma beerã kꞌĩmari unuda

7

1   Babilonia

eujãdepema rey Belsasar naarapema año rey bɨde Danielpa kꞌãimokꞌaraaji. Ichi pꞌarude bɨde, kꞌãimokꞌaraaji mãikꞌaapa ɨ ̃rɨmakꞌãri, ichia ma kꞌãimokꞌaraadade unuda pꞌãji. 2 Ma pꞌãdade nãga jaraji: “Pꞌãrikꞌua mɨa kꞌãimokꞌaraadade unuji nãu pꞌua nɨ ̃bɨ norte eereepa, oriente eereepa, sur eereepa mãikꞌaapa occidente eereepa. Ma nãu kꞌĩmari pꞌusa choma bɨ ɨ ̃rɨ pꞌua nɨ ̃baji. Mapa pꞌusa tꞌo nɨ ̃beeji. 3 ”Mãga bɨde pꞌusadeepa nemĩsia nẽchoma beerã kꞌĩmari uchiajida. Ma nemĩsia nẽchoma beerã awara–awaraa pꞌanajida. 4 Chi naa uchiada leonkꞌa baji. Mamĩda nejɨ ̃pɨ isia kꞌarakꞌa iru baji. Mɨa akꞌɨmaa bɨde chi isia kꞌara ẽtꞌa atajida mãikꞌaapa chi kꞌapꞌɨa jira atadapꞌeda, eujãde bainɨ ̃ bɨnajida. Mama chi ãtauwaarepema bɨɨrɨpa eperãkꞌa bainɨ ̃ beeji mãikꞌaapa eperã kꞌĩsiaparikꞌa kꞌĩsia beeji. 5 ’’Aɨ eerepema osokꞌa baji. Ikꞌia aba ɨtꞌɨara baji chi apema kꞌãyaara. Mãgɨpa orro õpee ichi kꞌidade kꞌaa iru baji. Mãgá akꞌɨmaa bɨde mɨa nãgɨ ́ pedee ũriji: ‘¡Bainɨ ̃ béeji mãikꞌaapa nechiara waibɨa kꞌóji bi jãwaarumaa!’ 6 ’’Ma omé eerepema imamakꞌa baji. Mamĩda ipana isia kꞌarakꞌa kꞌĩmari iru baji ichi ekꞌarrade. Ichiaba poro kꞌĩmari iru baji. Mãgɨ ́ juataura papijida, mãgá ichi jua ekꞌari chokꞌara iru bamerã. 7 ’’Ma tꞌẽepai mɨa kꞌãimokꞌaraa bɨde unuji õpee eerepema nemĩsia nẽchoma bɨ. Mãgɨ ́ kꞌachiara baji chi apemaarã kꞌãyaara. Ne–inaa tachi pꞌerapiparikꞌa baji mãikꞌaapa audú juataura baji. Chi kꞌida nẽchoma hierrodee baji. Mãgɨpa ne–inaa jõmaweda unu wãda kꞌo wãpachi mãikꞌaapa  











Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



553

Daniel 7

netꞌaa chokꞌara ãrikꞌoo wãpachi. Maapꞌeda aɨ ɨ ̃rɨ tꞌɨa wãpa ichi bɨɨrɨpa piartꞌɨ wãpachi. Apemaarã nemĩsia nẽchoma beerã mɨa ma kꞌãimokꞌaraade unuda kꞌãyaara, mãgɨ ́ awara baji, ichi porode cacho diez iru bada perã. 8 ’’Mɨa ma cacho akꞌɨmaa bɨde mãɨrã esajĩakꞌa unuji awaraa cacho ma– ãriara uchia wã. Ma cacho kꞌaurepa aɨ kꞌĩrapite pꞌanadapꞌedaa cacho õpee ẽtꞌa atajida. Mãgɨ ́ cacho tꞌẽe uchiada tau iru baji eperãkꞌa mãikꞌaapa chi itꞌaipa pedee audua pedeepachi.  

9 ’’Mãgá

Tachi Akꞌõre ewari waibɨa ewate

akꞌɨmaa bɨde unuji rey su–akꞌɨ beepari mama bɨruta. Su–akꞌɨ beepari abaade chi ichita chokꞌai bapari b su–akꞌɨ beeji. Chi pꞌaru tꞌo–tꞌoo baji nievekꞌa mãikꞌaapa chi puda tꞌo–tꞌoo baji oveja kꞌara pia tꞌõdakꞌa. Ma rey su–akꞌɨ beepari carretakꞌa baji llanta ome. Mamĩda ma jõmaweda tꞌɨpɨtaukꞌa urua nɨ ̃baji. 10 Ma awara iru kꞌĩrapiteepa to uchiaji tꞌɨpɨtau urua nɨ ̃bɨkꞌa. Mil chokꞌara mãikꞌaapa millón chokꞌara iru jua ekꞌari mimia pꞌanajida. Mama pꞌanadapꞌedaa charraarã su–akꞌɨ pꞌaneejida mãikꞌaapa libro chokꞌara ewatꞌɨjida. 11 ’’Mɨa akꞌɨmaa baji mãikꞌaapa ũrimaa baji ma cacho ma–ãri bɨpa pedee audua pedeemaa bada. Mãgá akꞌɨmaa bɨde ma nemĩsia kꞌachiara bada peetꞌaajida mãikꞌaapa chi kꞌapꞌɨa pitikiakꞌoojida. Maapꞌeda tꞌɨpɨtau urua jira bɨde batꞌakꞌoojida paa jõmerã. 12 Jõdee chi apemaarã nemĩsia nẽchoma beerã juatau wẽe papijida. Mamĩda atꞌãri chokꞌai bëijida mãɨrã peedaitꞌee ewari paru misa. 13 ’’Ma pꞌãrikꞌuapema kꞌãimokꞌaraadade mɨa unuji eperãkꞌa bɨ jɨ ̃araradeepa chewã. Mãgɨ ́ wãji ma ichita bapari su–akꞌɨ bada kꞌaitꞌa. Iru kꞌĩrapite ateedakꞌãri, 14 juataura papiji mãikꞌaapa kꞌĩra wãree papiji. Pꞌuuru pidaarã awara–awaraadepemaarã, eujã awara–awaraadepemaarã mãikꞌaapa pedee awara–awaraa pedeepataarã bɨji iru jua ekꞌari mimiapataadamerã. Ichita jõmaweda iru jua ekꞌari pꞌanapataadaitꞌee, iru ichita jõmaarã rey perã. 15 ’’Mãgá mɨa akꞌɨmaa bɨde mɨ, Daniel, pꞌeradachi. Kꞌĩsia nɨ ̃beeji ma jõmaweda unuda kꞌaurepa. 16 Mapa ma kꞌãimokꞌaraadade mɨ wãji ma ichita bapari jua ekꞌari mimiapataarãdepema abaamaa iidide ma jõma kꞌãata jara kꞌinia bɨ. Mãpai mãgɨpa nãga jaraji: 17 ‘Ma nemĩsia nẽchoma beerã kꞌĩmari jara kꞌinia bɨ rey waibɨa kꞌĩmari. Mãgɨɨrãpa na pꞌekꞌau eujãdepemaarã ãchi jua ekꞌari iru pꞌanadaitꞌee. 18 Mamĩda ma tꞌẽepai mãɨrã jua ekꞌari beerã Jõmaarã Akꞌõre Waibɨadeerã jua ekꞌari pꞌaneedaitꞌee. Maadamãiipa ichita ãra jua ekꞌari pꞌanapataadaitꞌeeda’ aji. 19 ’’Ichiaba mɨa kꞌawa kꞌinia baji kꞌãata jara kꞌinia baji ma õpee eerepema nemĩsia nẽchoma bɨ, chi apemaarã kꞌãyaara awara bada.  



















b 7.9 Literalmente:

‘chi chonaa bɨta’.

Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 7​, ​8

554

Audú kꞌĩra kꞌachia baji. Kꞌida hierrodee mãikꞌaapa pꞌisii broncedee iru baji. Ichia ne–inaa jõmaweda unu wãda kꞌo wãpachi mãikꞌaapa netꞌaa ãrikꞌoo wãpachi. Maapꞌeda aɨ ɨ ̃rɨ tꞌɨa wãpachi. 20 Ichiaba mɨa kꞌawa kꞌinia baji kꞌãata jara kꞌinia baji ma cacho diez mãikꞌaapa chi ma–ãriara uchiada. Mãgɨ ́ cacho kꞌaurepa aɨ kꞌĩrapite pꞌanadapꞌedaa cacho õpeeweda baaidachida. Mãgɨ ́ chi awaraa cacho kꞌãyaara waibɨara pɨkꞌa baji, tau iru bada perã mãikꞌaapa chi itꞌaideepa pedee audua pedee bada perã. 21 ”Mɨa mãgɨ ́ akꞌɨmaa bɨde unuji mãgɨ ́ cacho Tachi Akꞌõredeerã ome chõo bapꞌeda, irua ãra pꞌoyaaru. 22 Mãpai chi ichita bapari cheji mãikꞌaapa ichideerã kꞌaripaji. Mãgá ewari ma–itꞌee awara bɨda paji mãikꞌaapa Jõmaarã Akꞌõre Waibɨadeerãpa eperãarã ãchi jua ekꞌari iru pꞌaneejida. 23 Mãpai mɨa iidi badamaa; mãgɨ ́ mimiaparipa mɨmaa mãgaji: ‘Ma õpee eerepema nemĩsia nẽchoma bɨ jara kꞌinia bɨ awaraa rey waibɨa uchiaitꞌee na pꞌekꞌau eujãde. Mãgɨ ́ awara baitꞌee chi apemaarã kꞌãyaara. Na pꞌekꞌau eujãdepema eujã jõmaweda ichi jua ekꞌari bɨ wãitꞌee mãikꞌaapa netꞌaa ãrikꞌoo wãitꞌee. Maapꞌeda aɨ ɨ ̃rɨ tꞌɨa wãitꞌee. 24 Ma cacho diez jara kꞌinia bɨ reyrã diez. Mãgɨɨrã ma nemĩsia nẽchoma bɨ jua ekꞌari reyrã padaitꞌee. Tꞌẽepai rey awaraa uchiaitꞌee. Mãgɨ ́ naawedapemaarã kꞌãyaara awara baitꞌee. Ichia ma diezdepema reyrã õpee pꞌoyaaitꞌee. 25 Pedee kꞌachia jaraitꞌee Jõmaarã Akꞌõre Waibɨa ãpɨte mãikꞌaapa irudeerã miapiitꞌee. Tachi Akꞌõre ley tꞌerabaipi kꞌinia baitꞌee ichi ley pari. Ma awara fiesta ewari awara bɨda Tachi Akꞌõre–itꞌee tꞌerabai kꞌinia baitꞌee awaraa ewari pari. Año õpee apꞌeda esa–aukꞌa wãyaarude Tachi Akꞌõredeerã mãgɨ ́ rey jua ekꞌari pꞌaneedaitꞌee. 26 Mamĩda ɨtꞌaripema charraarãpa irua oomaa bɨ unudakꞌãri, waa eperãarã ichi jua ekꞌari iru bapida–e paitꞌee. Mãgá iru jõtꞌaadaitꞌee. 27 Mãpai eperãarã pꞌaneedaitꞌee Jõmaarã Akꞌõre Waibɨadeerã jua ekꞌari, ãchia jõmaarã reyrã kꞌãyaara juataura mãikꞌaapa kꞌĩra wãreera pꞌanadaitꞌee perã. Mãgá Jõmaarã Akꞌõre Waibɨa ichita jõmaarã rey bapariitꞌee. Jõmaweda na pꞌekꞌau eujãdepema poro waibɨarãpa oopataadaitꞌee irua oopi bɨkꞌa, iru mimiapataarã pꞌanadaitꞌee perã.’ 28 ’’Mãga paji mɨ, Danielpa kꞌãimokꞌaraada. Ma tꞌẽepai ma kꞌãimokꞌaraada kꞌaurepa mɨ kꞌĩsia nɨ ̃beeji mãikꞌaapa mɨ kꞌĩra pꞌãwatɨdachi. Mamĩda apidaamaa jara–e paji.”  

















8

Danielpa oveja mãikꞌaapa chivo kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨde unuda

1   Rey

Belsasar año õpee rey bɨde, kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨde mɨ, Danielpa awaraa ne–inaa unuji. 2 Ma kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨde mɨ Elam eujãde baji; Susa pꞌuuru waibɨa ciudadela c apatapꞌedaade. Mama mɨ Ulay to kꞌaitꞌa bainɨ ̃ baji. 3 Mama  



c 8.2 Rey

palacio badamãi ciudadela apachida. Mãgɨ ́ murallapa tꞌɨakꞌau baji.

Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



555

Daniel 8

bɨde mɨa pi–ia akꞌɨkꞌãri, unuji oveja ɨmɨkꞌĩra to ide akꞌɨnɨ ̃ bɨ. Ma oveja cacho omé teesoo iru baji. Cacho aba tꞌẽera uchiada teesoora baji. 4 Mama mɨa pi–ia akꞌɨmaa bɨde, mãgɨ ́ ovejapa ichi cachopa occidente eeree; norte eeree mãikꞌaapa sur eeree su wãpachi. Awaraa ne– animalaarã apidaapa mãgɨ ́ ome pꞌoyaada–e paji, ma cachopa sutꞌaa wãda perã. Ichia oo kꞌiniata ooji mãikꞌaapa waapɨara juataura pawãpachi. Mapa apida iru juadeepa pꞌoyaa uchiada–e paji. 5 Mɨa atꞌãri ma unudade kꞌĩsiamaa bɨde unuji chivo occidente eereepa pꞌira cheru. Audú isapai pꞌira chewãda perã, chi jĩru eujãde tꞌõbaikꞌaa paji. Mãgɨ ́ chivopa cacho choma iru baji ichi tau omé esajĩakꞌa. 6 Ma chivo pꞌira chedapa ma oveja cacho omé iru bada mɨa to ide unudamaa wãji mãikꞌaapa chi cachopa golpe sutꞌaaji. 7 Mɨa unuji ma chivopa oveja cacho omé iru bada golpe ooru mãikꞌaapa chi cacho omeeweda kꞌõrakꞌooru. Mapa ma oveja iru ome waa chõo–e paji, juatau wẽe beeda perã. Mãpai ma chivopa ma oveja eujãde batꞌatꞌaaji mãikꞌaapa iru ɨ ̃rɨ tꞌɨamaa beeji. Apidaapa iru pꞌoyaa kꞌaripada–e paji. 8 Mãpai ma chivo waapɨara juataura pawãpachi. Mamĩda audú juataura beekꞌãri, chi cacho choma bada kꞌõradachi. Ma pari cacho kꞌĩmari uchiajida mãikꞌaapa ɨa pꞌaneejida norte eeree, occidente eeree, sur eeree mãikꞌaapa oriente eeree. 9 Mãpai ma cacho kꞌĩmaridepema abaadeepa awaraa cacho ma–ãri uchiaji. Mãgɨ ́ wari wãji waibɨa padarumaa. Wari wãji sur eeree; oriente eeree mãikꞌaapa occidente eeree, tachi eujã pi–ia bɨmaa. 10 Mãgá audú waibɨa wariji ɨtꞌaripema soldaorã chipꞌepatamãi parumaa. Lucero ũkꞌuru baaipikꞌooji mãikꞌaapa aɨ ɨ ̃rɨ tꞌɨakꞌooji. 11 Mãgá ɨtꞌaripema soldaorã poro waibɨa kꞌãyaara waibɨara pa kꞌinia baji. Mapa jaraji Tachi Akꞌõre tede ne–animalaarã paanaadamerã mãikꞌaapa mama ne–inaa kꞌachia ooji. 12 Mãgá ewari chaa ma tede ne–animalaarã paadai kꞌãyaara, mama ne–inaa audú kꞌachia oopachida, Tachi Akꞌõrepa jara bɨkꞌa oodaamaa pꞌanadapꞌedaa perã. Mapa irua Tachi Akꞌõre, eperãarã paara bɨji ichi jua ekꞌari. Mãgá irua Tachi Akꞌõrepa wãarata jarada seewakꞌa papiji. Maapai ma cachopa ichia kꞌiniata oo wãji mãikꞌaapa ne– inaa jõmaade pia uchiaji. 13 ’’Maapꞌeda mɨa ũriji angelpa awaraa angelmaa nãga iidimaa bɨ: —¿Sãapai jõitꞌeema na ne–inaa kꞌachia oomaa bɨ ne–animalaarã ewari chaa paapata altarmãi? ¿Jõmasaa taarãitꞌeema aji, na pꞌekꞌau kꞌachia waibɨa oomaa bɨ? Iru Tachi Akꞌõre tede tꞌɨamaa bɨ mãikꞌaapa soldaorã Tachi Akꞌõre jua ekꞌari beerã d kꞌachia pꞌe iru bɨ. 14 Mãpai chi apema angelpa pꞌanauji: —Kꞌãima dos mil trescientos taarãitꞌeeda aji. Maapꞌeda waya ma te pia oodaitꞌeeda aji, kꞌachia wẽe beemerã.  





















d 8.13 Kꞌĩsiapata

nama ‘soldaorã’ akꞌãri, jara kꞌinia bɨ Tachi Akꞌõrede ijãapataarã.

Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 8

556

Kꞌãata jara kꞌinia bɨ Danielpa kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa badade unuda

15  Mɨ,

Danielpa ma kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa badade kꞌĩsiamaa beeji kꞌawaaitꞌee kꞌãata jara kꞌinia bɨ. Mãga bɨde mɨ kꞌĩrapite eperãkꞌa padachi. 16 Mãpai mɨa ũriji Ulay to esa–aukꞌaapa golpe biaru: ‘‘Gabriel, na eperãmaa jaráji ma kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bada kꞌãata jara kꞌinia bɨ.’’ 17 Mãpai Gabriel mɨ kꞌaitꞌa chekꞌãri, mɨ pꞌeradachi mãikꞌaapa bedabaidachi tau bɨɨrɨ eujãde tꞌõbairumaa. Mãpai irua mɨmaa mãgaji: —Eperã, kꞌawáji ma kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bada jara kꞌinia bɨ ne–inaa pꞌasaitꞌee Tachi Akꞌõre ewari waibɨa ewate pakꞌãri. 18 Iru pedeemaa bɨde, mɨ kꞌĩra kꞌĩdachi mãikꞌaapa eujãde barrobai baainaji. Mama pia kꞌãidachi. Mamĩda irua mɨ tꞌõbaipꞌeda, pꞌirabai ataji 19 mãikꞌaapa mãgaji: —Mɨa pɨmaa jaraitꞌeeda aji, ne–inaa pꞌasaitꞌee bɨ Tachi Akꞌõre kꞌĩrau jõ wãkꞌãri. Eperãarãpa pꞌekꞌau kꞌachia oopata kꞌaurepa iru kꞌĩrau bɨ. Mamĩda ichi kꞌĩrau jõitꞌee ichi ewari waibɨa awara bɨda pakꞌãri. 20 ’Ma oveja pɨa unuda cacho omé iru bada jara kꞌinia bɨ Media eujãdepema rey aba mãikꞌaapa Persia eujãdepema rey aba. 21 Jõdee ma chivo jara kꞌinia bɨ Greciadepema rey. Ma cacho choma iru bada ichi tau omé esajĩakꞌa jara kꞌinia naarapema Greciadepema rey. 22 Ma cacho kꞌõrapꞌeda, cacho kꞌĩmari uchiadapꞌedaa jara kꞌinia bɨ ma Greciadepema rey jua ekꞌari eujãde awaraa reyrã kꞌĩmari uchiadaitꞌee. Mamĩda ãchi makꞌɨara juataura pꞌanada–e paitꞌee chi naapemakꞌa. 23 ’Ma reyrã jõ wãdakꞌãri mãikꞌaapa ãchi jua ekꞌari pꞌanapataarãpa ne–inaa audú kꞌachia oo wãdakꞌãri, rey awaraa uchiaitꞌee. Ma rey audua baitꞌee mãikꞌaapa ikꞌawaa baitꞌee. 24 Mãgɨ ́ rey waibɨa paitꞌee. Mamĩda ichi itu mãga pa–e paitꞌee. Mãgɨpa ne–inaa kꞌĩra tꞌãdoo jõpiitꞌee. Eperãarãpa mãga unudakꞌãri, pꞌera pɨkꞌa para beeitꞌee. Jõmaweda irua oo bɨ pia uchiaitꞌee. Eperãarã poro waibɨarã jõpiitꞌee, Tachi Akꞌõre eperãarã chokꞌara paara. 25 Ikꞌawaa bapariitꞌee perã, eperãarã chokꞌara kꞌũraitꞌee mãikꞌaapa mãgá ãra pꞌoyaaitꞌee. Kꞌĩsiaitꞌee ichita jõmaarã kꞌãyaara waibɨara bɨ. Iru jua ekꞌari pꞌanapataarãpa irude ijãadaitꞌee mĩda, irua ãchi traicionaaitꞌee mãikꞌaapa peepikꞌooitꞌee. Chõoitꞌee Ɨtꞌaripema Rey ome. Mamĩda mãgɨpa ichi kꞌĩradoopa iru jõpiitꞌee. 26 ’Ma kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa badade pɨa ũri baji jarakꞌãri kꞌãima jõmasaa ma ne–inaa kꞌachia oodaitꞌee. Ma jarada wãara. Mamĩda pɨa unuda awaraarãmaa jaranáaji, mãga pꞌasaitꞌee taarãitꞌee perã. 27 Ma tꞌẽepai mɨ, Daniel, juatau wẽe beeji mãikꞌaapa kꞌãima chokꞌara kꞌayaa beeji. Maapꞌeda pꞌirabaiji mãikꞌaapa waya Babilonia eujãdepema poro waibɨarã ome mɨchi mimia oomaa beeji. Mamĩda audú kꞌĩsia nɨ ̃bapachi ma kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa badade unuda kꞌaurepa, pꞌoyaa kꞌawa–e pada perã kꞌãata jara kꞌinia baji.  























Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



557

9

1   Mediadepema

Daniel 9

Danielpa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃da

Jerjes warra, Darío naarapema año caldeorã e rey bɨde, leemaa baji Tachi Akꞌõre pedee jarapari Jeremiapa pꞌãda. Ma Jeremiamaa Tachi Akꞌõrepa pꞌãpidade jara baji Jerusalén pꞌuuru jõdapꞌeda, chiwidi oo atadai naaweda, setenta años wãyaaitꞌee. 3 Made kꞌĩsiapꞌeda, mɨa Tachi Akꞌõre Waibɨamaa ɨtꞌaa iidimaa beeji mãikꞌaapa chupɨria iidimaa beeji. Ma awara nekꞌo–ee irumaa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃maa beeji mãikꞌaapa chi ɨapata pꞌaru jɨ ̃ beepꞌeda, itꞌabarre pꞌora ɨ ̃rɨ su–akꞌɨ beeji. 4 Mɨ Akꞌõre Waibɨamaa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃ji mɨchi aukꞌaarãpa pꞌekꞌau kꞌachia oopatapꞌedaa pari mãikꞌaapa mɨa oopariida pari. Irumaa nãga jaraji: “Tachi Akꞌõre, pɨ Jõmaarã Akꞌõre Waibɨa; jõmaarã kꞌãyaara waibɨara bɨ. Mapa taipa pɨ waaweepata. Pɨa ichita oopari pɨa jaradakꞌa pɨ kꞌinia iru pꞌanapataarã ome mãikꞌaapa pɨ leyde jara bɨkꞌa oopataarã ome. 5 Taipa pꞌekꞌau kꞌachia oopata. Ne–inaa kꞌachia ooyaa pꞌanapata mãikꞌaapa pɨa jara bɨkꞌa oodaamaa pꞌanapata. Pɨ leyde jara bɨkꞌa oodakꞌaa. 6 Taipa pɨ pedee jarapataarã pedee ũridaamaa pꞌanapata, ãra pɨ mimiapataarã mĩda mãikꞌaapa pɨ pari pedeejida mĩda tai reyrãmaa, tai poro waibɨarãmaa, tai chonaarãmaa mãikꞌaapa israelitaarã jõmaarãmaa. 7 ”Jõmaarã Akꞌõre Waibɨa, pɨa ichita ne–inaa pia oopari. Mamĩda idi tai jõmaweda Judá eujãdepemaarã, Jerusalén pꞌuurudepemaarã, awaraa israelitaarã, kꞌaitꞌa pꞌanapataarã mãikꞌaapa tꞌɨmɨ ́ pꞌanapataarã paara, kꞌĩra nejasia pꞌanɨ, pɨde ijãa amaa pꞌanadapꞌedaa perã. Maperãpɨ pɨa tai awara–awaraa eujãdee ateepiji. 8 ”Tachi Akꞌõre, tai mãgá kꞌĩra nejasia pꞌanɨ taipa, tai reyrãpa, tai poro waibɨarãpa mãikꞌaapa tai chonaarãpa paara pɨ kꞌĩrapite pꞌekꞌau kꞌachia oopatapꞌedaa perã. 9 Tachi Akꞌõre, taipa pɨa oopi bɨkꞌa oodaamaa pꞌanapata mĩda, pɨa eperãarã chupɨria kꞌawaapari mãikꞌaapa ãchia pꞌekꞌau kꞌachia oopata ãyaa bɨpari. 10 Tachi Akꞌõre, tai Akꞌõre Waibɨa, taipa pɨ ley ũridaamaa pꞌanapata mãikꞌaapa oodaamaa pꞌanapata pɨa pɨ pedee jarapataarãmaa jarapida, ãra pɨ mimiapataarã paji mĩda. 11 Israelitaarã jõmaarãpa pɨ ley ũridaamaa pꞌanapata mãikꞌaapa pɨa jara bɨkꞌa oodaamaa pꞌanapata. Maperã pɨa tai kꞌachia ooji mãikꞌaapa kꞌachiade baaipiji pɨ mimiapari Moisepa pꞌãdade jara bɨkꞌa. Pɨa taimaa mãga ooji, pɨ kꞌĩrapite taipa pꞌekꞌau kꞌachia oopatapꞌedaa perã. 12 Na ne– inaa kꞌachiade baaipikꞌãri, pɨa ooji tai israelitaarãmaa mãikꞌaapa tai poro waibɨarãmaa ooitꞌeeda adakꞌa. Pɨa na pꞌekꞌau eujã oodakꞌãriipa, apidaapa waide unudakꞌaa pɨa Jerusalén pꞌuurumaa ne–inaa kꞌachia oodakꞌa, pɨa tai kꞌĩra unuamaa iru pꞌanapataarãmaa ma pꞌuuru jõpikꞌãri. 13 Tachi Akꞌõre, tai Akꞌõre Waibɨa, na jõmaweda pꞌasaji Moisepa ley pꞌãdade 2  mɨa























e 9.1 Caldeorã

jara kꞌinia bɨ Babilonia eujãdepemaarã.

Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 9

558

jara bɨkꞌa. Mamĩda taipa jɨrɨdakꞌaa oodaitꞌee pɨa jara bɨkꞌa mãikꞌaapa taipa ne–inaa kꞌachia oopata oo amaadakꞌaa. Ichiaba jɨrɨdakꞌaa pɨ ũraa wãara jara bɨ kꞌawaadaitꞌee. 14 Maperã pɨa tai na kꞌachiade baaipiji. Tachi Akꞌõre, pɨa ichita ne–inaa pia oopari. Mamĩda taipa pɨ ũraa ũridaamaa pꞌanapata. 15 ’’Tachi Akꞌõre, pɨa pɨ jua akꞌɨpiji pɨ pꞌuuru pidaarãmaa, ãchi Egipto eujãdeepa uchiapikꞌãri. Maadamãiipa idi parumaa ma kꞌaurepa eperãarãpa pɨ tꞌɨ ̃ tꞌo pꞌanapata. Mamĩda taipa pꞌekꞌau kꞌachia oopata mãikꞌaapa ne–inaa kꞌachia ooi awaa pꞌanapata. 16 Tachi Akꞌõre, pɨa mãgá pɨ pꞌuuru pidaarã kꞌaripapariidakꞌa, ɨ ̃rá aukꞌa tai chupɨria kꞌawáaji mãikꞌaapa waa kꞌĩrau banáaji Jerusalén pꞌuurudepemaarã ome, ma pꞌuuru përé perã mãikꞌaapa pɨa ee awara bɨdade bairã. Jerusalén ikꞌaawa pꞌanapata eujãdepemaarã jõmaarãpa pɨ pꞌuuru Jerusalén mãikꞌaapa tai, pɨchi eperãarã oo iru pꞌanɨ, taipa mãikꞌaapa tai chonaarãpa pꞌekꞌau kꞌachia ooi awaa pꞌanapatapꞌedaa perã. 17 Tachi Akꞌõre, tai Akꞌõre Waibɨa, ũríji mɨ, pɨ mimiaparipa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃maa bɨ mãikꞌaapa chupɨria iidimaa bɨ. Pɨa pɨchi te kꞌinia iru bɨ. Mapa waya pia akꞌɨ ́ji, ma te ituaba bairã tꞌeetꞌaadapꞌedaa perã. Mãgá jõmaarãpa pɨ tꞌɨ ̃ waya tꞌo pꞌanapataadaitꞌee. 18 Taipa chupɨria iidi jõnɨ ũríji mãikꞌaapa tai akꞌɨ ́ji. Tai chupɨria chitoonɨ akꞌɨ ́ji mãikꞌaapa pꞌuuru taipa pɨmaa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃patapꞌedaamãi akꞌɨ ́ji ma pꞌuuru ãri bairã. Taipa nãgá ɨtꞌaa tꞌɨ ̃dakꞌaa kꞌĩsia pꞌanadairã taita kꞌachia wẽe pꞌanapata. Jĩpꞌa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃pata kꞌawa pꞌanadairã pɨa eperãarã chupɨria kꞌawaapari. 19 ¡Tachi Akꞌõre, ũríji mãikꞌaapa taipa ne–inaa kꞌachia oopata ãyaa bɨ ́ji! ¡Tachi Akꞌõre, tai akꞌɨ ́ji mãikꞌaapa kꞌaripa chéji! ¡Tachi Akꞌõre, taarãnáaji pɨa pɨ pꞌuuru mãikꞌaapa pɨ eperãarã jɨrɨtꞌerada perã! ¡Mɨchi Akꞌõre Waibɨa, tai, pɨchi eperãarãpa pɨmaa aupai ɨtꞌaa tꞌɨ ̃pata! ¡Mapa tai chupɨria kꞌawáaji!’’  











20  Mãgá

Tomia setenta

mɨ Akꞌõre Waibɨamaa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃maa beeji. Irumaa jaraji mɨa pꞌekꞌau kꞌachia oopariida mãikꞌaapa mɨchi aukꞌaarã, israelitaarãpa pꞌekꞌau kꞌachia oopatapꞌedaa. Ma awara ɨtꞌaa iidiji irua ee awara bɨda pari, aɨ naaweda iru te mama bada perã. 21 Perá kꞌewarapema ne–animalaarã Tachi Akꞌõre–itꞌee paapatapꞌedaa hora paji. f Mɨ mãgá ɨtꞌaa tꞌɨ ̃maa bɨde eperãkꞌa naaweda kꞌãimokꞌaraadade unuda, Gabriel, wãabai cheji mɨ badamaa. 22 Irua mɨmaa mãgaji:  



f 9.21 Na pedee pꞌãkꞌãri, Daniel Babilonia eujãde baji. Mamĩda ichita kꞌirãpaji israelitaarãpa oopatapꞌedaa Tachi Akꞌõre tede ma te atꞌãri Jerusalende bakꞌãri. Mapa ewari chaa, tapꞌeda, kꞌewara paara, irua kꞌirãpaji israelitaarãpa naaweda oopatapꞌedaa Tachi Akꞌõre tedepema altarde, iru–itꞌee ne–animalaarã paadakꞌãri. Mãga kꞌirãpakꞌãri, Tachi Akꞌõremaa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃pachi. Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



559

Daniel 9​, ​10

—Daniel, ɨ ̃rá mɨ pɨmaa cheji na ne–inaa kꞌawapide. 23 Pɨ ewaa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃maa beekꞌãri, Tachi Akꞌõrepa ũriji. Mapa mɨ pɨmaa jarade cheji pɨa lee bada kꞌãata jara kꞌinia bɨ. Irua pɨ audú kꞌinia iru bapari. Mapa mɨa jararu pia ũríji. 24 ’Tachi Akꞌõrepa tomia g setenta awara bɨji pɨchi aukꞌaarãpa mãikꞌaapa pɨ pꞌuuru Tachi Akꞌõre–itꞌee awara bɨdadepemaarãpa Tachi Akꞌõremaa ãchia pꞌekꞌau kꞌachia oopatapꞌedaa jaradamerã mãikꞌaapa irude waya ijãa pꞌaneedamerã. Mãga oodakꞌãri, Tachi Akꞌõrepa wẽpapiitꞌee ãrapa pꞌekꞌau kꞌachia oopata mãikꞌaapa irua ãra ichita pia akꞌɨ bapariitꞌee. Maapai iru pedee jarapataarãpa kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨde unudapꞌedaakꞌa uchiaitꞌee. Mapa waa kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌada–e paitꞌee. Ichiaba maapai Jeremiapa pꞌãda pɨa leedade jara bɨkꞌa, Tachi Akꞌõre te chiwidi oodapꞌeda, iru– itꞌee awara bɨdaitꞌee. 25 Na pedee pɨa kꞌawaaipia bɨ. Jaradakꞌãriipa Jerusalén chiwidi oo atanadamerã, ma pꞌuurudepema poro waibɨa awara bɨrutamaa tomia siete wãyaaitꞌee. h Mãpai Jerusalén pꞌuuru chiwidi oodaitꞌee; chi calle, chi plaza, chi pꞌuuru tꞌɨakꞌau bɨ muralla ome. Mamĩda ma pꞌuuru oomaa pꞌanɨɨrã pꞌera jõnɨpa kꞌĩsia paraa pꞌanadaitꞌee. Maapꞌeda, tomia sesenta y dos i wãyaaitꞌee Tachi Akꞌõrepa jɨrɨtꞌerada pai naaweda. 26 Ma tomia sesenta y dos wãyaada tꞌẽepai Akꞌõrepa jɨrɨtꞌerada peetꞌaadaitꞌee. Maperã ma pꞌuurudepemaarã iru jua ekꞌari pꞌaneeda–e paitꞌee. Ma kꞌãyaara awaraa rey uchiaitꞌee bɨ eere pꞌanɨɨrãpa Jerusalén pꞌuuru Tachi Akꞌõre te ome jõpitꞌaadaitꞌee. Atu pꞌanɨde to chomapa pꞌuuru jõtꞌaaparikꞌa, mãga pɨkꞌa ma pꞌuuru jõdariitꞌee. Ma tꞌẽepai chõo para baitꞌee mãikꞌaapa ma eujãdepema netꞌaa jõdaitꞌee ma jura chõo auparutamaa. 27 Awaraa tomiade j ma reypa pacto ooitꞌee eperãarã chokꞌara ome. Mamĩda ma tomia esa–aukꞌa bɨde irua jaraitꞌee waa ne–animalaarã Tachi Akꞌõre–itꞌee paanaadamerã mãikꞌaapa waa netꞌaa iru–itꞌee tee chenaadamerã. Maapai irua ne–inaa audú kꞌachia ooitꞌee Tachi Akꞌõre te ɨ ̃rɨ, chi ɨtꞌɨpɨara bɨmãi, Tachi Akꞌõrepa ewari awara bɨda paru misa iru jõpiitꞌee.  









10

1   Persiadepema

Danielpa Tigris to ide unuda

rey Ciro año õpee rey bɨde Tachi Akꞌõrepa ne– inaa kꞌawapiji Daniel, ichiaba tꞌɨ ̃jarapatapꞌedaa Beltsasarmaa. Irumaa kꞌawapiji taarãpai jura paraaitꞌee. Danielpa mãga kꞌawaakꞌãri, kꞌawaji ma pedee wãara paji. Tꞌẽepai ma kꞌawapida jara kꞌinia bɨ pipɨara

g 9.24 Tomia akꞌãri, jara kꞌinia–e baji ewari siete, tachia tomia kꞌawa pꞌanɨkꞌa. Nama tomia siete jara kꞌinia bɨ ‘siete por siete’. Chi kꞌawaa beerãpa jarapata ma tomia chaa jara kꞌinia bɨ siete años. Mãgá siete años por ‘tomia setenta’ cuatrocientos noventa años paji. h 9.25 Pia jaraitꞌeera, cuarenta y nueve años wãyaaitꞌee. i 9.25 Pia jaraitꞌeera, cuatrocientos treinta y cuatro años wãyaaitꞌee. j 9.27 Pia jaraitꞌeera awaraa siete añode. Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 10

560

kꞌawaji kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨde. 2 Maapai tomia õpee wãyaaru misa mɨ, Daniel, kꞌĩsia paraa nɨ ̃bapachi. 3 Ma tomia õpee wãyaarude chikꞌo warraa kꞌo–e paji. Nechiara jida kꞌo–e paji mãikꞌaapa vino jida to–e paji. Ma awara kꞌera jida pꞌuru–e paji. 4 Naapema atanede ewari veinticuatrode, mɨ Tigris to waibɨa bɨ ide bainɨ ̃ baji. 5 Mama bɨde pi–ia akꞌɨkꞌãri, unuji eperã pꞌaru linodee kꞌada jɨ ̃ bɨ. Chi kꞌɨrrɨde jɨ ̃pari nẽedee aupai ooda paji. 6 Chi kꞌapꞌɨa mãu pi–ia topacio ɨ ̃daaparikꞌa ɨ ̃daa baji. Chi kꞌĩra pa tau ɨ ̃daaparikꞌa ɨ ̃daa baji. Chi tau tꞌɨpɨtau urua nɨ ̃bɨkꞌa baji. Chi jua, chi bɨɨrɨ ome bronce ɨrradakꞌa urua pꞌanajida. Pedeekꞌãri, ũriji eperãarã cho–kꞌara pedee pꞌanɨkꞌa. 7 Mɨ, Danielpapai ma kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨ unuji. Mɨ kꞌõpꞌãyoorãpa maarepida unuda–e paji mĩda, audú pꞌeradachida mãikꞌaapa pꞌirakꞌoodachida mirukꞌoodaridaitꞌee. 8 Mɨa mãgá ma kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨ unukꞌãri, apida mɨ ome bee–e paji. Pꞌera nɨ ̃bɨpa mɨ juatau wẽe beeji mãikꞌaapa kꞌĩra pꞌãwatɨdachi. 9 Mãpai mɨa ma eperã mɨmaa pedee bɨ ũrikꞌãri, mɨ kꞌĩra kꞌĩ eujãde barrobai baainaji. Mama mɨ pia kꞌãidachi. 10 Mãga bɨde ma eperãpa mɨ juade jita ataji sinapotepa beemerã. 11 Mãpai mɨmaa mãgaji: —Daniel, Tachi Akꞌõrepa pɨ audú kꞌinia iru bapari. Mapa mɨ pëiji pɨ akꞌɨde chemerã. Pꞌirabáiji mãikꞌaapa pia ũríji mɨa pɨmaa jararu. Irua mãga jarakꞌãri, mɨ bɨɨrɨ wëree bainɨ ̃ beeji. 12 Mãpai mɨmaa mãgaji: —Daniel, pꞌeranáaji. Pɨa kꞌawa kꞌinia beedakꞌãriipa kꞌãata jara kꞌinia bɨ Tachi Akꞌõrepa pɨmaa kꞌawapida, pɨ audua–ee beeji. Mapa pɨa naapɨara ɨtꞌaa iididakꞌãriipa, Tachi Akꞌõrepa ũriji mãikꞌaapa mɨ namaa pëiji. 13 Mamĩda kꞌãima veintiuno paru misa, netuara poro waibɨa eerepema ángel waibɨapa mɨ chepiamaa beeji. Mãgɨpa Persiadepema rey ichi jua ekꞌari beerã ome akꞌɨpari. Mama mɨ iru ome chõomaa beeji. Mamĩda Tachi Akꞌõre eerepema angeleerã poro waibɨa Miguelpa mɨ kꞌaripa cheji. 14 Mãgá mɨ pɨmaa jarateede cheji ewari cherude pɨchi aukꞌaarã ome kꞌãata pꞌasaitꞌee. Ma kꞌawapida nãga jara kꞌinia bɨ. 15 Ma eperã pedeemaa bɨde, mɨ kꞌĩra edaa akꞌɨ baji; maarepida pedee– ee. 16 Mãga bɨde awaraa eperãkꞌa bɨpa mɨ itꞌai tꞌõbaitꞌaaji. Mãpai mɨ kꞌĩrapite bainɨ ̃ badamaa mɨa mãgaji: —Mɨchi Waibɨa, na kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨ kꞌaurepa mɨ audú kꞌĩsia paraa mãikꞌaapa juatau wẽe nɨ ̃bɨda aji. 17 ¿Sãgá mɨ, pɨ mimiapari pɨ ome pedeeima, nãgá juatau wẽe nɨ ̃bɨde mãikꞌaapa ĩyapaa paara wẽe nɨ ̃bɨde? 18 Mãpai ma eperãkꞌa bɨpa waya mɨ tꞌõbaitꞌaaji. Mãgá mɨ juatau paraa beeji. 19 Mãga bɨde irua mɨmaa mãgaji: —¡Pꞌeranáaji! ¡Kꞌãiwee baparíiji! Tachi Akꞌõrepa pɨ kꞌinia iru bapari. ¡Mapa sõcharra béeji!  



































Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



561

Daniel 10​, ​11

Mɨmaa mãga jara bɨde, mɨ tꞌãri o–ĩa beeji mãikꞌaapa mãgaji: —Mɨchi Waibɨa, pedéeji ɨ ̃rapɨ pɨa mɨ waya juataura papida perã. 20 Mãpai irua mɨmaa mãgaji: —¿Pɨa kꞌawa bɨkꞌã aji, sãapꞌeda mɨ pɨ akꞌɨde cheji? Tachi Akꞌõrepa pɨmaa kꞌawapida jara kꞌinia bɨ jarapꞌeda, mɨ waya chõonaitꞌee ma Persiadepema netuara eerepema ángel waibɨa ome. Ma ome chõo aupakꞌãri, Greciadepema netuara eerepema ángel waibɨa cheitꞌee. 21 Mamĩda mãga pꞌasai naaweda, mɨa pɨmaa jaraitꞌee librode pedee wãarata pꞌã bɨdepema. Mɨ mãgá ma netuara eerepema angeleerã ome chõomaa bakꞌãri, jĩpꞌa ɨtꞌaripema angeleerã poro waibɨa Miguélpata mɨ kꞌaripaitꞌee. Irua parã israelitaarã rey, ichi jua ekꞌari beerã ome akꞌɨpari. 1  Mediadepema rey Darío naarapema año rey bɨde mɨa iru kꞌaripaji. k  



11

2  ’Ɨr̃ á



Sur eerepema reyrã norte eerepema reyrã ome

mɨa pɨmaa wãarata kꞌawapiitꞌee. Persia eujãde awaraa reyrã õpee uchiadaitꞌee. Maapꞌeda ma reyrã õpee eere awaraa rey uchiaitꞌee. Mãgɨ ́ apemaarã reyrã kꞌãyaara pꞌaratꞌara baitꞌee. Mãgá ma pꞌaratꞌara bɨ kꞌaurepa juataura beekꞌãri, ichi jua ekꞌari beerã ɨmɨaitꞌee Greciadepema rey ome chõo kꞌinia pꞌanadamerã. 3 Mamĩda ma tꞌẽepai awaraa rey uchiaitꞌee. Mãgɨ ́ juataura baitꞌee mãikꞌaapa chõo kꞌawaa baitꞌee. Eujã waibɨa ichi–itꞌee jãri ata wãitꞌee mãikꞌaapa ichi jua ekꞌari bɨitꞌee. Mãgá rey waibɨa chõo kꞌawaa baitꞌee perã, ichia oo kꞌiniata oo wãitꞌee. 4 Mamĩda mãga bɨde ichi jua ekꞌari beerã awara–awaraa pꞌananadaitꞌee; ũkꞌuru norte eere, ũkꞌuru oriente eere, ũkꞌuru sur eere mãikꞌaapa ũkꞌuru occidente eere. Irudeepa uchiadaitꞌeerã reyrã pada–e paitꞌee. Ma awara iru naaweda juataura baji mĩda, ma awara–awaraa pꞌananadapꞌedaarã poro waibɨarã makꞌɨara juataura pꞌanada–e paitꞌee, Tachi Akꞌõrepa ãra mãgá awara–awaraa pꞌanapiitꞌee perã mãgá reydeerãpa ma eujã ãchi jua ekꞌari iru pꞌananaadamerã. 5 ’Ma tꞌẽepai ma sur eeree l wãdapꞌedaarã rey juataura beeitꞌee. Mamĩda soldaorã poro waibɨarãdepema aba iru kꞌãyaara juataura beeitꞌee mãikꞌaapa norte eerepema m eujã waibɨara bɨ ichi jua ekꞌari iru beeitꞌee. 6 Año chokꞌara wãyaakꞌãri, sur eerepema rey n pacto ooitꞌee ma norte eerepema rey o ome chõoda–ee pꞌanapataadaitꞌee. Ma sur eerepema reypa ichi kꞌau teeitꞌee norte eerepema reymaa miakꞌãidamerã, mãgá chõoda–ee pꞌanapataadai jĩakꞌaapa. Mamĩda pia uchia–e paitꞌee. Ma  







k 11.1 Ũkꞌuruurãpa

kꞌĩsiapata ‘iru’ akꞌãri, jara kꞌinia baji angeleerã poro waibɨa, Miguel. eeree akꞌãri, jara kꞌinia bɨ Israel eujã sur eere. m 11.5 Norte eere akꞌãri, jara kꞌinia bɨ Israel eujã norte eere. n 11.6 Sur eerepema rey akꞌãri, jara kꞌinia bɨ Egipto eujãdepema rey. o 11.6 Norte eerepema rey akꞌãri, jara kꞌinia bɨ Siria eujãdepema rey. l 11.5 Sur

Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 11

562

norte eerepema rey taarã ba–e paitꞌee. Ma wẽra waibɨara pai kꞌãyaara, norte eerepemaarãpa iru traicionaadaitꞌee. Iru, chi ɨmɨkꞌĩra, chi warra mãikꞌaapa chi mimiapataarã paara peekꞌoodaitꞌee. 7 Maapai ma wẽra ëreerãdepema chi akꞌõre pari rey beepꞌeda, ichi soldaorã ome chõonadaitꞌee norte eerepema soldaorã ome mãikꞌaapa ãra murallapa tꞌɨakꞌau bɨmãi jãri ata wãdaitꞌee. Mãgá mãgɨɨrãpa ma norte eerepema soldaorã pꞌoyaadaitꞌee. 8 Ãra akꞌõre waibɨa apataarã juapa metaldee ooda ateedaitꞌee Egipto eujãdee, awaraa ne–inaa pi–ia nẽedee ooda mãikꞌaapa pꞌaratꞌadee ooda ome. Ma tꞌẽepai año chokꞌara–ee wãyaarude, ma norte eerepema rey ichiakꞌau bɨdaitꞌee. 9 Maapꞌeda norte eerepema rey chõonaitꞌee sur eerepemaarã ome. Mamĩda pꞌoyaa–e pakꞌãri, ãpɨtee wãitꞌee ichi eujãdee. 10 ’Tꞌẽepai norte eerepema rey warrarãpa soldaorã cho–kꞌara chipꞌe atadaitꞌee waya sur eerepemaarã ome chõonadaitꞌee. Ma warrarãdepema aba ichi soldaorã ome mãgá chõonadakꞌãri, ãchi chõo wãrutamaa sur eerepemaarã eujã jõ wãdaitꞌee, to choma nɨ ̃beekꞌãri, ne–inaa jõparikꞌa. Mãgá chõo wãdapa, sur eerepema rey pꞌuuru waibɨa murallapa tꞌɨakꞌau bɨmãi panadaitꞌee. 11 Mãga unukꞌãri, sur eerepema rey audú kꞌĩraudariitꞌee norte eerepema rey ome. Iru ome chõode uchiaitꞌee mãikꞌaapa norte eerepemaarã cho–kꞌara pꞌanadaitꞌee mĩda, ichia ãra pꞌoyaaitꞌee. 12 Mãgá sur eerepema reypa ma norte eerepema soldaorã pꞌoyaakꞌãri, audua beeitꞌee mãikꞌaapa ma norte eerepemaarã cho–kꞌara peepiitꞌee. Mamĩda irua norte eerepemaarã ichi jua ekꞌari taarã iru ba–e paitꞌee, 13 norte eerepema reypa awaraa soldaorã chokꞌaraara naaweda iru bada kꞌãyaara chipꞌe ataitꞌee perã. Maapꞌeda, año chokꞌara– ee wãyaakꞌãri, ichi soldaorã chokꞌara, arma, netꞌaa pia ome waya sur eerepemaarã ome chõonadaitꞌee. 14 ’Daniel, mãga pꞌasakꞌãri, eperãarã chokꞌara sur eerepema rey jua ekꞌariipa uchia kꞌinia pꞌaneedaitꞌee. Ichiaba pɨchi eujãdepemaarã, p eperãarã kꞌachia–idaa beerã aukꞌa iru jua ekꞌariipa uchia kꞌinia pꞌanadaitꞌee. Mamĩda ãchia oo kꞌinia pꞌanɨkꞌa ooda–e paitꞌee. Mãgá pɨa kꞌãimokꞌaraa pɨkꞌa bɨde unudakꞌa pꞌasaitꞌee. 15 Maapꞌeda norte eerepema rey cheitꞌee mãikꞌaapa rampa oopiitꞌee, madeepa tꞌĩudamerã pꞌuuru murallapa tꞌɨakꞌau beede. Mãgá mãgee pꞌuuru pꞌoyaadaitꞌee. Sur eerepema soldaorã sõcharra beerãpa pida ne–inaa pꞌoyaa ooda–e paitꞌee, ãchi kꞌĩra unuamaa iru pꞌanapataarã ma pꞌuurude tꞌĩunaadamerã. 16 Ma norte eerepema reypa ichia oo kꞌiniata ooitꞌee ichia pꞌoyaadaarã ome. Apidaapa iru ome pꞌoyaada–e paitꞌee. Mãgá iru pãchi Eujã Pi–ia Bɨde q beeitꞌee mãikꞌaapa ma eujã ichi jua ekꞌari iru bɨde, ichia ma eujãdepema  



















p 11.14 Daniel israelita paji perã, angelpa ‘pɨchi eujãdepemaarã’ akꞌãri, jara kꞌinia bɨ israelitaarã. q 11.16 Eujã Pi–ia Bɨ jara kꞌinia bɨ Israel eujã. Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



563

Daniel 11

ne–inaa ãri wãitꞌee. 17 Ma norte eerepema reypa kꞌĩsiaitꞌee soldaorã ichi jua ekꞌari beerã jõmaweda chipꞌe atapꞌeda, sur eerepemaarã ome chõonaitꞌee. Mamĩda mãga ooi kꞌãyaara, pacto ooitꞌee sur eerepema rey ome. Ichi kꞌau teeitꞌee ma sur eerepema reymaa iru ome miakꞌãimerã, mãgá chõoda–ee pꞌanapataadai jĩakꞌaapa mãikꞌaapa mãgá ma eujã ichi jua ekꞌari beei jĩakꞌaapa. Mamĩda ichia kꞌĩsia bɨkꞌa uchia–e paitꞌee. 18 Tꞌẽepai pꞌuuru pꞌusa ide pꞌanapataarã ome chõonaitꞌee mãikꞌaapa mãɨrã chokꞌara pꞌoyaaitꞌee. Mamĩda ma pꞌoyaada kꞌaurepa ichi audua beekꞌãri, ma eujãdepema soldaorã poro waibɨapa iru pꞌoyaaitꞌee mãikꞌaapa kꞌĩra nejasia beepiitꞌee. 19 Maapꞌeda ma norte eerepema rey ichi soldaorã ome ãpɨtee wãdaitꞌee ãchi eujãdee; ãchi pꞌuuru murallapa tꞌɨakꞌau beede. Mamĩda ma wãdade ma norte eerepema rey waibɨa kꞌachiade baaipꞌeda, piuitꞌee. Mãgá iru waa unuda–e paitꞌee. 20 ’Ma norte eerepema rey eere awaraa rey uchiaitꞌee. Mãgɨpa ichi jua ekꞌari eujã pia iru baitꞌee. Maperã impuesto pꞌaapipari pëiitꞌee ichi jua ekꞌari beerã jõmaarãmaa ichi–itꞌee pꞌaratꞌa pꞌaapimerã. Mamĩda taarã–e rey bɨde iru piuitꞌee, chõode wã–e bɨ mĩda. 21 ’Ma rey pari awaraa rey uchiaitꞌee. Mãgɨ ́ ne–inaa kꞌachia ooyaa baitꞌee. Awaraa reyrãkꞌa ba–e paitꞌee, rey ëreerãdeepa uchia–e paitꞌee perã. Ma awara ichi jua ekꞌari beerãpa iru awara bɨda–e paitꞌee ãchi rey beemerã. Mamĩda ãra atu pꞌanɨde, irua ãra kꞌũra bɨpa rey mimiade beeitꞌee. 22 Ichi kꞌĩra unuamaa iru pꞌanapataarã jõmaweda jõpiitꞌee, to choma nɨ ̃beekꞌãri, ne–inaa jõparikꞌa. Ichiaba mãga ooitꞌee ichi ome pacto oodapꞌedaarã poro waibɨa ome. 23 Ichi ome pacto oodapꞌedaarã kꞌũraitꞌee mãikꞌaapa ichi eere eperãarã chokꞌara–ee pꞌanadaitꞌee mĩda, ma eujãdepemaarã ichi jua ekꞌari pꞌe iru beeitꞌee. 24 Awara–awaraa eujã ichi jua ekꞌari beedepema netꞌaara iru pꞌanapataarã kꞌãiwee pꞌanadakꞌãri, ãchi atu pꞌanɨde, ichia ne–inaa oonaitꞌee ichi akꞌõreerãpa wa ichi chonaarãpa pꞌoyaa ooda–e pꞌanadapꞌedaa. Ma eujãdepemaarã netꞌaa pia jãri ata wãitꞌee mãikꞌaapa ma netꞌaa ichi ome nipapataarãmaa jedeitꞌee. Ichiaba kꞌĩsiaitꞌee pꞌuuru murallapa tꞌɨakꞌau bee pꞌoyaaitꞌee. Mamĩda taarã–e nɨde mãga ooitꞌee. 25 ’Ichi mãgá waibɨa, sõcharra beekꞌãri, soldaorã chokꞌara chipꞌe atapꞌeda, sur eerepema rey ome chõonadaitꞌee. Mapa sur eerepema reypa ichi soldaorã chokꞌaraara chipꞌe atapꞌeda, iru ome aukꞌa chõode uchiadaitꞌee. Mamĩda sur eerepemaarãpa iru traicionaadaitꞌee. Ma kꞌaurepa iru kꞌĩra unuamaa iru pꞌanapataarã pꞌoyaa–e paitꞌee. 26 Ma rey ome mesade nekꞌopataarãpa iru traicionaadaitꞌee. Ma kꞌaurepa iru kꞌĩra unuamaa iru pꞌanapataarãpa iru soldaorã chokꞌara peepikꞌoodaitꞌee. 27 Maapꞌeda ma reyrã omé mesa abaade su–akꞌɨ pꞌaneedaitꞌee. Mamĩda jĩpꞌa kꞌĩsiadaitꞌee ne–inaa kꞌachia oodaitꞌee mãikꞌaapa ãchi omeeweda seewa jaradaitꞌee. Mamĩda apidaapa ooda–e paitꞌee ãchia oo kꞌinia  





















Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 11

564

pꞌanɨkꞌa, atꞌãri ewari ma–itꞌee awara bɨda pa–e bairã. 28 Maapꞌeda ma norte eerepema rey ãpɨtee wãitꞌee ichi eujãdee. Ateedaitꞌee ne–inaa pi–ia ma chõodapꞌedaade jãri atadapꞌedaa. Mamĩda ichi eujãdee wãde, Tachi Akꞌõre ome pacto oodapꞌedaarã ɨ ̃rɨ wãitꞌee ãra kꞌachia oode. Ãra eujãde pakꞌãri, ichia jõmaweda ne–inaa kꞌachia oo kꞌiniata ooitꞌee. Maapꞌeda ichi eujãdee wãitꞌee. 29 ’Ma tꞌẽepai Tachi Akꞌõrepa ewari ma–itꞌee awara bɨda pakꞌãri, norte eerepema reypa soldaorã chokꞌara chipꞌe atapꞌeda, waya sur eerepemaarã ome chõonaitꞌee. Mamĩda ma chõo pꞌoyaada–e paitꞌee ãchia naaweda oodapꞌedaakꞌa, 30 occidente eerepema soldaorã barcode chedapꞌeda, iru ome chõodaitꞌee perã. Mãga oodakꞌãri, iru kꞌĩsia nɨ ̃beeitꞌee. Mapa iru eere pꞌanɨɨrã pꞌeradaitꞌee mãikꞌaapa ãpɨtee jĩchoodaitꞌee. Mãga pꞌasakꞌãri, ma norte eerepema rey kꞌĩrau nɨ ̃bɨpa Tachi Akꞌõrede ijãapataarã jɨrɨnaitꞌee peekꞌoodaitꞌee. Jõdee pia akꞌɨpariitꞌee Tachi Akꞌõrede ijãa amaarutaarã. 31 ’Maapai ichi soldaorãpa ne–inaa kꞌachia oodaitꞌee Tachi Akꞌõre tede, ma te murallapa tꞌɨakꞌau bɨ mĩda. Jaradaitꞌee mama ne–animalaarã Tachi Akꞌõre–itꞌee paanaadamerã mãikꞌaapa ne–inaa audú kꞌachia bɨdaitꞌee mãga oopatapꞌedaamãi. 32 Irua ma ijãa amaadapꞌedaarã kꞌũraitꞌee, aukꞌa mama ne–inaa kꞌachia oodamerã. Mamĩda Tachi Akꞌõre wãara kꞌawa pꞌanɨɨrãpa choopataadaitꞌee ãchia ijãa pꞌanɨde mãikꞌaapa ma reypa oopi bɨkꞌa oodakꞌaa paitꞌee. 33 Maapai ãchi tꞌãidepema kꞌĩsia kꞌawaa beerãpa eperãarã chokꞌaraarãmaa jarateedaitꞌee. Mamĩda ma kꞌĩsia kꞌawaa beerã ũkꞌuru espadapa peekꞌoodaitꞌee; ũkꞌuru paakꞌoodaitꞌee; ũkꞌuru ãra netꞌaa pꞌe iru pꞌanɨ jõmaweda jãri pꞌe atadapꞌeda, esclavo papidaitꞌee mãikꞌaapa awaraa eujãdee ateedaitꞌee. Makꞌɨara taarã mãga oo iru pꞌanada–e paitꞌee. 34 Ãra mãgá ne–inaa kꞌachiade baaidakꞌãri, eperãarã chokꞌara–e pꞌanɨɨrãpa kꞌaripadaitꞌee. Mamĩda eperãarã chokꞌara seewatapai ãra ome araa pꞌana chedaitꞌee. 35 Ichiaba ma jarateepataarã ũkꞌuru jɨrɨdaitꞌee miapidaitꞌee. Tachi Akꞌõrepa mãga pꞌasapiitꞌee, ma jarateepataarã pꞌekꞌau kꞌachia wẽe pꞌaneedamerã iru ewari waibɨa ewate paru misa. 36 ’Norte eerepema reypa ichia oo kꞌiniata oopariitꞌee. Audua beeitꞌee mãikꞌaapa kꞌĩsiapariitꞌee ichita akꞌõre waibɨa apataarã jõmaarã kꞌãyaara waibɨara bɨ. Audú pedee kꞌachia pedeepariitꞌee Jõmaarã Akꞌõre Waibɨa ãpɨte. Mãga oopariitꞌee Tachi Akꞌõrepa waa kꞌĩrau choo–e parumaa mãikꞌaapa iru miapirumaa, Tachi Akꞌõrepa kꞌĩsia iru bɨkꞌa ne–inaa jõmaweda pꞌasaitꞌee perã. 37 Ma reypa akꞌõre waibɨarã apata apida waawee–e paitꞌee; ichi chonaarã akꞌõre waibɨarã, wẽraarãpa ɨtꞌaa tꞌɨ ̃pata akꞌõre waibɨarã mãikꞌaapa awaraa akꞌõre waibɨa apataarã jida. Ma kꞌãyaara kꞌĩsiapariitꞌee ichita waibɨara bɨ jõmaarã akꞌõre waibɨa apataarã kꞌãyaara. 38 Mamĩda, murallapa tꞌɨakꞌau bee jɨ ̃apari akꞌõre waibɨa apata iru bapariitꞌee ichi akꞌõre waibɨakꞌa. Mãga ooitꞌee, ichi chonaarãpa mãgee akꞌõre waibɨa kꞌawada–e paji mĩda. Ma akꞌõre waibɨa  





















Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.



565

Daniel 11​, ​12

apata–itꞌee teepariitꞌee nẽe, pꞌaratꞌa, mãu pi–ia mãikꞌaapa awaraa netꞌaa pi–ia. 39 Awaraa eujãdepemaarã akꞌõre waibɨa apatade ijãapataarãpa kꞌaripadaitꞌee mãgee murallapa tꞌɨakꞌau beede iru kꞌĩra unuamaa iru pꞌanapataarã tꞌĩunaadamerã. Iru mãgá waaweepataarã pia akꞌɨpariitꞌee. Iru ãchi akꞌõre waibɨakꞌa iru pꞌanapataadaitꞌee perã, irua ãchi eperãarã poro waibɨarã papiitꞌee mãikꞌaapa eujã awara–awaraa ãchi jua ekꞌari bɨitꞌee ma eujã akꞌɨpataadamerã. 40 ’Tachi Akꞌõrepa ewari ma–itꞌee awara bɨda pakꞌãri, sur eerepema rey ma norte eerepema rey ome chõode cheitꞌee. Mãpai ma norte eerepema rey sur eerepemaarã ome chõode uchiaitꞌee nãumia pa tau pꞌorepꞌorepari cherukꞌa. Ma eujã jõmaweda ũu pɨkꞌa wãitꞌee carretapa, soldaorã caballoorã ɨ ̃rɨ wãpataarãpa mãikꞌaapa barcopa. Mãgá eujã awara–awaraa chokꞌara jãri ata wãdaitꞌee. 41 Ichiaba ma norte eerepema rey chõonaitꞌee pãchia Eujã Pi–ia Bɨ apatade mãikꞌaapa ma eujãdepemaarã cho–kꞌara peekꞌooitꞌee. Mamĩda iru juadeepa uchiadaitꞌee Edom eujãdepemaarã, Moab eujãdepemaarã mãikꞌaapa Amón eujãdepemaarã chokꞌara. 42 Irua awara–awaraa eujã chokꞌara ichi jua ekꞌari pꞌe iru beeitꞌee. Mapa Egipto eujã paara iru juadeepa uchia–e paitꞌee. 43 Egiptodepema nẽe, pꞌaratꞌa mãikꞌaapa ne–inaa pi–ia jõmaweda jãri pꞌe ataitꞌee. Ichiaba Libia eujãdepemaarã mãikꞌaapa Etiopía eujãdepemaarã iru jua ekꞌari pꞌaneedaitꞌee. 44 Mamĩda irua oriente eereepa mãikꞌaapa norte eereepa pedee jara pëidapꞌedaa ũrikꞌãri, pꞌeraitꞌee. Mãpai kꞌĩraudaipꞌeda, mãɨrã ome chõode mãikꞌaapa jõpide wãitꞌee. 45 Mamaa wãpari ode wãrude ichi rey te ne–edee ooda bainɨ ̃ bɨitꞌee pꞌusa, r Tachi Akꞌõre Ee Pi–ia apata awara bɨda esajĩakꞌa. Mama piuitꞌee. Apidaapa iru madeepa pꞌoyaa kꞌaripada–e paitꞌee.  













12

1   ’Maapai

Tachi Akꞌõre ewari waibɨa ewate

pɨchi aukꞌaarã akꞌɨpari, angeleerã poro waibɨa Miguelpa kꞌaripade cheitꞌee. Eperãarã audú chupɨria chitoonadaitꞌee. Na eujãdepemaarã awara–awaraa pꞌaneedakꞌãriipa ma ewate parumaa, eperãarã audupɨara chupɨria chitoonada–e paitꞌee. Maapai Tachi Akꞌõrepa pɨchi aukꞌaarã kꞌaripaitꞌee; chi ɨtꞌaripema chokꞌai pꞌanɨɨrã librode tꞌɨ ̃ pꞌã iru pꞌanɨɨrã. 2 Piudapꞌedaarã cho–kꞌara jãɨrade yooro pꞌora padai pꞌanɨɨrã chokꞌai pꞌirabaidaitꞌee. Eperãarã kꞌãi pꞌanadapꞌeda, ɨ ̃rɨmapatakꞌa, mãga pɨkꞌa mãɨrã ũkꞌuru pꞌirabaidaitꞌee mãikꞌaapa ɨtꞌari pꞌananadaitꞌee. Awaraarã kꞌĩra nejasia pꞌaneedaitꞌee mãikꞌaapa ichita kꞌachiade pꞌanadaitꞌee. 3 Kꞌĩsia kꞌawaa beerã, chi eperãarãmaa o pia akꞌɨpidapꞌedaarã, kꞌĩra wãree pꞌaneedaitꞌee ɨtꞌaripema kꞌĩra wãreekꞌa. ¡Ichita pi–ia ɨ ̃daapariidaitꞌee lucero ɨ ̃daaparikꞌa!  



r 11.45 Kꞌĩsiapata

na pꞌusa jara kꞌinia bɨ Mar Mediterráneo.

Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Daniel 12

566

4  ’Mamĩda

Daniel, mɨa pedee jarada pɨa pꞌãmaa bɨ pɨráji mãikꞌaapa sellopa kꞌara bɨ ́ji, mɨa jaradakꞌa parumaa. Maapai eperãarã chokꞌara awara–awaraa eujãdee wãdaitꞌee ne–inaa kꞌĩra tꞌãdoo, mɨa pɨmaa jarada paara, waapɨara kꞌawaa kꞌiniapa. 5 Mãpai mɨ, Danielpa awaraa eperãkꞌa bee omé unuji; aba to ide bainɨ ̃ baji, chi apema to kꞌĩraikꞌa eere bainɨ ̃ baji. 6 Mãga nɨde ma ángel pꞌaru linodee jɨ ̃ bada ma to ɨ ̃rɨ bainɨ ̃ baji. Mãpai ma omeedepema abaapa irumaa iidiji: —¿Sãapai pꞌasaitꞌeema aji, ma ne–inaa tachi pꞌera pɨkꞌapipari? 7 Mãpai mɨa akꞌɨji ma eperãkꞌa pꞌaru linodee jɨ ̃ bada to ɨ ̃rɨ bainɨ ̃ bɨ. Mãgɨpa ichi jua omeeweda ɨtꞌaa ɨakꞌãri, mɨa ũri baji irua nãga juraakꞌãri chi ichita bapari kꞌĩrapite: —Año õpee apꞌeda esa–aukꞌa wãyaaitꞌee Tachi Akꞌõre eperãarã juatau wẽe pꞌaneerutamaa. Maapai ma jõma jõitꞌeeda aji. 8 Mɨa ũriji irua jarada. Mamĩda maarepida kꞌawa–e paji kꞌãata jara kꞌinia baji. Mapa irumaa iidiji: —Tachi Waibɨa, ¿tꞌẽepai kꞌãata pꞌasaitꞌeema? aji. 9 Mãpai irua pꞌanauji: —Daniel, waa kꞌĩsia nɨ ̃bɨnáaji. Tachi Akꞌõrede ijãaparíiji. Mɨa jarada jaraikꞌaraa bɨ, mɨa jaradakꞌa pꞌasai naaweda. 10 Eperãarã chokꞌara chupɨria chitooneedaitꞌee ma pedeede jaradakꞌa kꞌachiarã juade baaidakꞌãri. Mamĩda madeepa uchiadakꞌãri, pꞌekꞌau kꞌachia wẽe pꞌaneedaitꞌee mãikꞌaapa ne–inaa kꞌachia oodakꞌaa paitꞌee. Jõdee ne–inaa kꞌachia ooyaa beerãpa ne–inaa kꞌachia oopataadaitꞌee. Mãɨrãdepema apidaapa ma pedee jarada maarepida kꞌawada–e paitꞌee. Mamĩda kꞌĩsia kꞌawaa beerãpa jõmaweda kꞌawaadaitꞌee. 11 Waa ne–animalaarã ewari chaa paanaadamerã jaradakꞌãriipa mãikꞌaapa ma ne–inaa audú kꞌachia Tachi Akꞌõre tede bɨdakꞌãriipa ewari s mil doscientos noventa wãyaaitꞌee. 12 O–ĩa baitꞌee chi choo bɨ Tachi Akꞌõrede ijãa bɨde ewari t mil trescientos treinta y cinco wãyaaru misa. 13 Mamĩda pɨ, Daniel, Tachi Akꞌõrede ijãaparíiji pɨchi piurumaa. Mãpai pɨ ɨ ̃iitꞌee. Tachi Akꞌõre ewari waibɨa ewate pakꞌãri, pɨ chokꞌai pꞌirabaiitꞌee mãikꞌaapa ataitꞌee ne–inaa pi–ia Tachi Akꞌõrepa kꞌĩsia iru bɨdepema ichideerã–itꞌee.  

















s 12.11 Ewari

t 12.12 Ewari

akꞌãri, jara kꞌinia–e bɨ veinticuatro horas tachia ewari kꞌawaapatakꞌa. akꞌãri, jara kꞌinia–e bɨ veinticuatro horas tachia ewari kꞌawaapatakꞌa.

Las Escrituras en Epena Pedee Saija de Colombia; 2010; versión de la web, © 2015, Wycliffe Bible Translators, Inc.